06-500 Mława, ul. Reymonta 4, tel. 023 654-32-47 lub 023 654-54-91

Program szkolenia:

PRAKTYCZNE WYKORZYSTANIE ARKUSZA

KALKULACYJNEGO W PRACY NAUCZYCIELA

Opracowanie:

Ewa Lewandowska –

doradca metodyczny

Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli

w Mławie

Mława 2017

Szczegółowy program kursu

Temat: Praktyczne wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego w pracy nauczyciela.

Autor: Ewa Lewandowska o doradca metodyczny PODN w Mławie.

Adresaci kursu: rady szkoleniowe, nauczyciele wszystkich etapów edukacyjnych,

zainteresowani tematyką szkolenia.

Czas trwania kursu: 10 godzin.

Wymagania uczestników:

posiadanie kwalifikacji nauczycielskich i zatrudnienie w szkole.

korzystanie z podstawowych aplikacji.

umiejętność zapisywania wyników swojej pracy, porządkowania zbiorów na dysku.

łączenie informacji pochodzących z różnych aplikacji.

drukowanie opracowanych dokumentów.

Cel ogólny:

Przygotowanie nauczycieli do wykorzystania aplikacji Microsoft Excel w pracy dydaktyczno

- wychowawczej.

Cele szczegółowe:

Doskonalenie umiejętności wykorzystania technologii informacyjno – komunikacyjnej

w nauczaniu przedmiotowym.

Poznania sposobu adresowania komórek w arkuszu.

Doskonalenie umiejętności stosowania formuł i wbudowanych funkcji MS Excel

Poznawanie obszarów zastosowania programu MS Excel w pracy nauczyciela.

Doskonalenie umiejętności graficznej prezentacji danych na wykreasach.

Poznanie narzędzi do automatyzacji tworzenia zestawień w MS Excel

Poznawanie zasad organizowania i tworzenia projektów edukacyjnych z wykorzystaniem

Metody i formy: Wykład, dyskusja, pokaz, prezentacja multimedialna, ćwiczenia w grupach,

praca indywidualna, samokształcenie.

Środki dydaktyczne: projektor multimedialny, komputer z dostępem do Internetu, pakiet

Microsoft Office – MSExcel.

Formy oceniania pracy uczestników: obserwacja, aktywność na zajęciach, wkład pracy

w zadania grupy, obecność na wszystkich spotkaniach.

Ewaluacja wewnętrzna kursu – arkusz ewaluacji kursu wg załączonego wzoru.

W trakcie szkolenia wykorzystywane będzie następujące licencjonowane oprogramowanie:

2

system operacyjny Windows 10,

pakiet Microsoft Office,

przeglądarka internetowa Mozilla Firefox

inne oprogramowanie w razie potrzeby.

Treści kształcenia:

1. Budowa okna arkusza kalkulacyjnego MS Excel.

2. Zasady nawigacji po tabeli arkusza MS Excel.

3. Tworzenie formuł obliczeniowych w tabeli MS Excel.

4. Wykorzystanie wbudowanych funkcji MS Excel.

5. Formatowanie danych w tabeli MS Excel.

6. Tworzenie graficznej prezentacji danych w postaci wykresów.

7. Tworzenie przykładowych zestawienie w programie MS Excel z obszarów pracy dydaktyczno

- wychowawczej.

8. Wydruk danych opracowanych w programie MS Excel.

PLAN SZKOLENIA

Moduł TematLiczba godzinteoretycznych

Liczba godzin

praktycznych

Imię i nazwisko trenera

I

Praktyczne wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego w pracy

nauczyciela1 9 Ewa

Lewandowska

ARKUSZ EWALUACJI KURSU NA ZAKOŃCZNIE E-KURSU

Temat: Praktyczne wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego w pracy nauczyciela

Szanowna Pani! Szanowny Panie!

Prosimy o wyrażenie opinii w sprawie formy doskonalenia, w której Państwo

uczestniczyliście.

Prosimy o dokonanie wyboru przez zakreślenie znakiem X odpowiedniej kratki

1. Moim zdaniem założone cele szkolenia

zostały zrealizowane

Tak Raczej

tak

Trudno

powiedzieć

Raczej

nie

Nie

2. Metody i formy zajęć zachęcały mnie

do pracy i twórczych poszukiwań

Tak Raczej

tak

Trudno

powiedzieć

Raczej

nie

Nie

3

3. Zdobyta wiedza i umiejętności będą

przydatne w realizacji moich zadań

edukacyjnych

Tak Raczej

tak

Trudno

powiedzieć

Raczej

nie

Nie

4. Miałe(a)m możliwość dzielenia się

własnym doświadczeniem

Tak Raczej

tak

Trudno

powiedzieć

Raczej

nie

Nie

5. Przygotowane materiały i środki

dydaktyczne wspomagały pracę grupy

Tak Raczej

tak

Trudno

powiedzieć

Raczej

nie

Nie

W pytaniach 6 – 9 prosimy o wpisanie tematów, zagadnień, obszarów problemowych

6. Najlepsza dla mnie część zajęć to...

7. Najmniej pomocna dla mnie część zajęć to...

8. Proponuję dodać do niniejszej oferty szkoleniowej... (problem, moduł)

9. Chciał(a)bym uczestniczyć w szkoleniu dotyczącym...

Serdecznie dziękuję za wypełnienie ARKUSZA!

Ewaluacja kursu

Praktyczne wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego w pracy nauczyciela

Ewaluacja kursu została przeprowadzona w oparciu o wyniki pozyskane za pośrednictwem

Arkusza ewaluacji kursu wypełnionego przez 6 uczestników na zakończenie kursu. Analiza

wyników wykazała, że wszyscy uczestnicy uznali, że treści przewidziane programem kursu

zostały zrealizowane, a cele dydaktyczne osiągnięte. Wszyscy uczestnicy uznali, że szkolenie

obejmowało treści przydatne w ich pracy zawodowej. 100% uczestników potwierdziło, że

metody i formy zajęć zachęcały mnie do pracy i twórczych poszukiwań Wszyscy uczestnicy

wysoko ocenili przygotowane materiały i środki dydaktyczne, uznając je za wartościową

4

pomoc wspierającą pracę grupy. Zdecydowanie tak odpowiedzieli wszyscy uczestnicy na

pytanie: Miałe(a)m możliwość dzielenia się własnym doświadczeniem.

4 uczestników uznało, że kurs jest wartościowy merytorycznie i pomocny. 100%

uczestników, w obszarze „Proponuję dodać do niniejszej oferty szkoleniowej... (problem,

moduł)” odpowiedziało, że nie ma potrzeby niczego zmieniać. Co do pytania, w jakiego

rodzaju szkoleniach chcieliby uczestniczyć w przyszłości, uczestnicy wymienili szkolenia z

zakresu prezentacji multimedialnej.

Wnioski:

Nauczyciele uczestniczyli w szkoleniu bardzo aktywnie i twórczo. Na zakończenie kursu

uznali, że treści, metody oraz formy zastosowane do jego przeprowadzenia okazały się

adekwatne do ich oczekiwań. Kurs obejmował wiedzę i umiejętności przydatne w pracy

nauczycieli, szczególnie w obszarach wymagających wykorzystania programu MS Excel

w pracy dydaktyczno - wychowawczej. Podczas zajęć uczestnicy mieli możliwość dzielenia

się swoimi doświadczeniami, a wykorzystane podczas szkolenia środki dydaktyczne okazały

się przydatne w opanowaniu prezentowanych treści. kursu zgłosili potrzebę uczestniczenia

w kursie z zakresu wykorzystania prezentacji multimedialnej w edukacji.

Rekomendacje:

Na podstawie wyników ewaluacji należy zorganizować szkolenie w zakresie wykorzystania

prezentacji multimedialnej w edukacji.

Karta kwalifikacji i doświadczenia zawodowego wykładowców

1. Imię i nazwisko osoby prowadzącej szkolenie: Ewa Lewandowska

2. Temat: Praktyczne wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego w pracy nauczyciela.

Liczba godzin: 10.

3. Wykształcenie/kwalifikacje niezbędne do prowadzenia zajęć:

a) Uniwersytet Gdański - ukończenie studiów magisterskich w zakresie informatyki na

Wydziale Zarządzanie – kierunek Informatyka i Ekonometria.

b) Akademia Rolniczo – Techniczna im. M. Oczapowskiego w Olsztynie – ukończenie

studiów podyplomowych w zakresie przygotowania pedagogicznego.

c) Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomiii Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Instytut

Informatyki i Ekonometrii w Olsztynie – ukończenie studiów podyplomowych w zakresie

informatyki.

5

d) Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieci Wydział w Ciechanowie

- Kurs kwalifikacyjny w zakresie zarządzania oświatą.

4. Ukończone formy doskonalenia odpowiadające lub zbliżone z tematyką

prowadzonych zajęć:

a) Kurs Metodyka pracy w nauczaniu – uczeniu się dorosłych.

b) Kurs : Wykorzystanie platformy edukacyjnej Moodle.

c) Kurs e-learningowy: Jak przygotować kurs on-line na platformie Moodle – 80 godzin

d) Kurs w zakresie administrowania pracownią internetową – 120 godzin.

e) Kurs: Przygotowanie nauczyciela do pełnienia funkcji administratora szkolnej pracowni

internetowej – 120 godzin.

f) Warsztaty przedmiotowo – metodyczne: Szkolna strategia bezpieczeństwa.

g) Warsztaty przedmiotowo - metodyczne: Praca zespołowa nauczycieli.

h) Szkolenie: Szkoła w projektach służących jej jakościowemu rozwojowi.

i) Kurs doskonalący: Na czym polega „Współczesne wychowanie” – 15 godzin.

j) Szkolenie: Dobrze przygotować się do ewaluacji zewnętrznej.

k) Warsztaty przedmiotowo-metodyczne: Dziecko z ADHD – metody postępowania.

l) Warsztaty przedmiotowo-metodyczne: Jak radzić sobie w sytuacjach trudnych

wychowawczo w klasie.

5. Uznany dorobek zawodowy (uzyskane stopnie naukowe, badania naukowe, publikacje

itp.)

stopień naukowy - mgr

6. Doświadczenie zawodowe w danym zakresie tematycznym:

Organizator szkolenia

Tematyka zajęć w danym zakresie

Liczba zrealizowanych

godzin w danym zakresie tematycznym

Powiatowy Ośrodek

Doskonalenia Nauczycieli w Mławie

Kurs e-learningowe:1. Edukacja w chmurze obliczeniowej”2. „Prawo autorskie w praktyce szkolnej”

50 godzin30 godzin

Kursy doskonalące:1. Tworzenie internetowych aplikacji i gier edukacyjnych.2. Tworzenie prezentacji multimedialnych.3. Tworzenie stron internetowych.4. Wykorzystanie aplikacji internetowych w nauczaniu –

uczeniu się.

10 godzin20 godzin10 godzin20 godzin

20 godzin

6

5. Wykorzystanie tablicy interaktywnej w nauczaniu.6. Komputer w pracy nauczyciela – wychowawcy.

20 godzin

Warsztaty przedmiotowo – metodyczne:1. Narzędzia WEB 2.0 w pracy nauczyciela.2. PREZI – nowa koncepcja prezentacji multimedialnej.3. Moodle – instalacja i administrowanie platformą

e-earningową.4. Moodle – tworzenie kursów e-learningowych.5. Wykorzystanie narzędzi Google w pracy dydaktyczno –

wychowawczej.

5 godzin5 godzin

5 godzin

5 godzin10 godzin

Kursy e-learningowe we prowadzone we współpracy z doradcą metodycznym, Panią Mariolą Szczepkowską1. Emocje. Sprzymierzeńcy czy wrogowie w pracy

nauczyciela.2. Umiejętności wychowawcze.3. Ciekawe i atrakcyjne lekcje, czyli co zrobić, aby nauka

przyjemną była.4. Wykorzystanie e-podręcznika i e-zasobów w nauczaniu

i uczeniu się.

5. Jak uczyć sztuki bycia sobą i komunikacji z innymi? Trening asertywności w pracy nauczyciela i pedagoga.

30 godzin

30 godzin

30 godzin

30 godzin

30 godzin

Sieci współpracy i samokształcenia prowadzone we współpracy z doradcą metodycznym, Panią Mariolą

Szczepkowską:1. Rozwijanie kompetencji wychowawczych.2. Praca z dziećmi i młodzieżą z orzeczeniem o potrzebie

kształcenia specjalnego.

6060

1. Współredagowanie Informatora „Puls Szkoły” wydawanego przez Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Mławie.

2. Współredagowanie Biuletynu Metodycznego wydawanego przez Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Mławie.

Literatura:

Groszek M., ABC Excel 2007 Pl, Wydawca Helion 2007

Gajda B., Excel 2007 PL. Pierwsza pomoc, Wydawca Helion 2009

MacDonald M., Excel 2007 PL– Nieoficjalny podręcznik, Wydawca Helion 2007

Masłowski K., Excel 2007 PL. Ilustrowany przewodnik, Wydawca Helion 2007

Masłowski K., Excel 2007 PL. Ćwiczenia praktyczne, Wydawca Helion 2007

7

Źródła internetowe:

www.scholaris.pl

www.ceo.org.pl

www.superbelfrzy.edu.pl

http://office.microsoft.com/en-us/excel/

http://www.excelmagazine.pl/category/wszystkie/

http://www.excel.edu.pl/

Materiały wytworzone przez uczestników: Zestawienia możliwe do wykorzystania w pracy

dydaktyczno – wychowawczej.

Materiały dla uczestników:

Przed szkoleniem uczestnicy otrzymują:

program szkolenia.

W czasie szkolenia uczestnicy otrzymują:

krótkie opisy omawianej na szkoleniu aplikacji, w postaci instrukcji wykonanych przez

autora kursu, materiały w formie pisemnej z opisanymi zagadnieniami i ćwiczeniami

realizowanymi podczas szkolenia.

Arkusz kalkulacyjny

8

1. Podstawowe pojęcia

Skoroszyt – plik zawierający dokumenty Microsoft Excel (arkusze).

Arkusz – to podstawowy dokument programu Microsoft Excel. Na ekranie przedstawiony

jest w postaci wuwymiarowej siatki ponumerowanych wierszy i oznaczonych literami

kolumn. Oczko siatki nazywane jest komórką, która identyfikowana jest przez unikalny adres.

Adres komórki tworzony jest poprzez połączenie nazwy kolumny i numeru wiersza na

przecięciu których znajduje się ta komórka.

Formuła – to wzór określający sposób w jaki będą przeliczane dane z arkusza. Operując na

adresach komórek arkusza i wykorzystując wbudowane w program gotowe funkcje, formuła

pozwala na dokonywanie nawet bardzo skomplikwanych obliczeń. Formuły wstawiane są do

komórek arkusza i od zwykłych danych odróżnia je znak „=” umieszczony na początku, Jeżeli

zmieniają się dane w arkuszu, z których korzysta formuła, zawartość komórki z formułą jest

automatycznie aktualizowana.

2. Podstawy pracy z programem

Po uruchomieniu programu Mirosoft Excel, na ekranie podstawowym wyróżniamy

następujące obszary:

pasek tytułowy- zawiera nazwę programu oraz nazwę aktualnie otwaryego pliku,

pasek menu – zawiera zestaw rozwijalnych menu, z których wybieramy polecenia,

paski narzędzi – zawierają narzędzia (ikony) umożliwiające szybki dostęp do

najczęściej używanych poleceń,

pasek edycji (formuły) – pokazuje zawartość aktywnej komórki,

pole nazwy (adresu) – wskazuje, jaki obiekt jest aktywny lub wybrany,

linia, na której występują nazwy kolumn,

obszar arkusza,

z lewej strony okna znajduje się kolumna liczb zawierająca numery wierszy,

z prawej strony okna znajduje się pionowy suwak nawigacyjny,

pod obszarek arkusza znajduje się poziomy suwak nawigacyjny,

pasek stanu – u dołu ekranu.

9

3. Obszar arkusza

Cały obszar arkusza składa się z ponumerowanych wiierszy i kolumn oznaczonych literami.

Wiersze ponumerowane są od 1 do 1 048 576, a kolumny oznaczone literami od A do XFD.

Na przecięciu wierszy i kolumn znajdują się komórki, do których użytkownik może

wprowadzać dane. Do komórki odwołujemy się poprzez podanie jej adresu (litery kolumny i

numeru wiersza na przecięciu których znajduje się komórka) lub poprzez nazwę, jeśli taka

została komórce przypisana.

Dane (tekst, liczby formuły) wpisywane są do komórek arkusza. Przed wprowadzeniem

danych trzeba wybrać (uaktywnić) komórkę, do której będą wprowadzane dane.

Wprowadzane dane są widoczne na pasku edycji. Wprowadzone dane można zatwierdzić

naciskając Enter. Można zrezygnować z wprowadzania danych poprzez naciśnięcie Esc,

skasować pojedyncze znaki – Backspace, Delete.

Przed wykonaniem niektórych poleceń należy zaznaczyć blok komórek aby określić, do

których te polecenia będą się odnosiły. Blok można opisać podając adresy komórek

znajdujących się na przeciwległych wiezchołkach i oddzielając znakiem „:”, np. b2:b5,

C1:E8. Blok można zaznaczyć za pomocą myszy i klawiatury. Aby zaznaczyć blok przy

użyciu klawiatury należy:

- uaktywnić komórkę początkową bloku,

- wcisnąć klawisz Shift i nie piszczając go przemieścić aktywną komórkę do przeciwległego

wierzchołka (używając klawiszy sterujących kursorem),

- puścić klawisz Shift.

Jeśli użytkownik chce zaznaczyć kilka rozłącznych obszarów powinien:

- zaznaczyć pierwszy obszar,

- wcisnąć klawisz Ctrl i trzymając go zaznaczyć kolejny obszar,

- zwolnić Ctrl.

4. Wprowadzanie formuł

Formuły stanowią podstawowe narzędzie do wykonywania obliczeń na podstawie danych

znajdująych się w arkuszu. Wyrażenia będące treścią formuły składają się z tekstu, liczb,

adresu lub nazw komórek, dostępnych funkcji i operatorów. Każdą formułę rozpoczyna się

znakiem „=”.

10

W formułach występują operatory określający typ obliczenia wykonywanego na elementach

formuły. W Excelu dostępne są operatory arytmetyczne, porównań, złączenia tekstu.

Operatory arytmetyczne:

+, -, * (mnożenie, np. = A1*B1), /(dzielenie, np. =A1/2), ^ (potęgowanie, np. =A1^0), %

(obliczanie procentu, np. =A1%)

Operatory porównań – za ich pomocą można przeprowadzać porównanie dwóch

wartości. Wynik porównania jest wartością logiczną: PRAWDA albo FAŁSZ:

= (równe, np, A1=B1), > (większe, np. A1>B1), >= (większe lub równe, np. A1>=B1), <

(mniejsze, np. A1<B1), <= (mniejsze lub równe, np. A1<=B1), <> (różne, np. A1<>B1).

Operator złączenia tekstu & służy do łączenia lub składania jednego lub kilku ciągów

tekstowych w jeden fragment tekstu.

Jeśli do komórki zostanie wprowadzona formuła, wówczas w komórce wyświetlany jest jej

wynik, natomiast zapis formuły pojawi się w pasku adresu. Po zmianie zawartości jednej z

komórek wchodzących w skład formuły, automatycznie zostaną zmodyfikowane zawartości

komórek z formułami zawierającymi odwołania do niej.

5. Adresowanie komórek

Formuły umieszczane w komórkach arkusza zawierają oprócz stałych, operatorów działań

oraz nazw funkcji także odwołania do pojedynczych komórek arkusza lub zakresów komórek.

Najczęściej są to odwołania do komórek bieżącego arkusza. Istnieją trzy sposoby adresowania

komórek:

- względny, np. C1:C7, B8,

- bezwzględny, np. $B$8, $A$1:$C$5,

- mieszany, np. $A1, B$4

Sposób adresowania ma decydujący wpływ na postać formuły w momencie, gdy zostanie ona

skopiowana do innej komórki. Formuła zawierająca adresy względne lub mieszane ulega

zmianie po skopiowaniu w inne miejsce w arkuszu. Adresy wchodzące w jej skład są

modyfikowane. Nowe adresy komórek zależą od pozycji, jaką zajmowały względem

kopiowanej komórki przed operacją kopiowania.

11

Jeżli kopiowana komórka zawiera formułę z adresami bezwzględnymi, nie ulega ona zmanie

po przekopiowaniu w inne miejsce na arkuszu.

Adres mieszany ma albo bezwzględne odwołanie do kolumny i względne do wiersza, albo

bezwzględne do wiersza i względne do kolumny.

Aby zmienić adres z bezwzględnego na względny lub mieszany, użytkownik może wstawić

ręcznie znak $ w każdym miejscu adresu lub użyć przełącznika zmianu sposobu adresowania

– jest nim klawisz F4. W tym celu należy zaznaczyć na pasku edycji adres lub grupę adresów

i nacisnąć klawisz F4. Kolejne naciśnięcia F4 powodują cykliczne zmiany adresowania od

bezwzględnego poprzez warianty mieszane do względnego.

Czasami istnieje konieczność pobrania danych z komórek innego arkusza lub skoroszytu,

=SUMA(Arkusz2!B2:B5).

Formuła może także zawierać odwołanie do komórek innego arkusza lub skoroszytu. Jeśli

skoroszyt jest otwarty to formuła wygląda tak:

=SUMA([Budżet.xls]Arkusz1!C10:C25) – odwołanie do zakresu komórek C10:C25

znajdujących się w Arkuszu1 w skoroszycie Budżet.xls.

Gdy skoroszyt jest zamknęty odwołanie zawiera całą ścieżkę dostępu, np.

=SUMA(‘C:\raporty\[Budżet.xls]Arkusz1’!C10:C25).

6. Stosowanie wbudowanych funkcji

Wbudowane w Microsoft Excel funkcje można użyć jako samodzielne wyrażenia, mogą

stanowić argumenty innej funkcji lub wchodzić w skład innego wyrażenia. Każda funkcja

posiada unikalną nazwę oraz listę argumentów, które należy ująć w nawiasy okrągłe,

argumentu oddzielamy średnikiem. Nazwy funkcji oraz ich argumenty można wprowadzać

bezpośrednio z klawiatury lub korzystać z kreatora wybierając zakładkę Formuły i opcję f(x)

Wstaw funkcję. Np. aby obliczyć średnią arytmetyczną z wartości znajdujących się w bloku

komórek B5:B10 należy wpisać wyrażenie =średnia(b5:b10). Wprowadzenie wyrażenia

=suma(b5:b7) spowoduje obliczenie sumy zawartości komórek b5, b6, b7. Wyrażenie

zawierające fukcję wraz z listą argumentów umieszczamy w aktywnej komórce.

Argumentami funkcji mogą być wartości zakresu komórek, liczby, teksty, wartości logiczne,

odwołania do komórek lub inne funkcje. W niektórych przypadkach może zachodzić

12

potrzeba użycia funkcji jako jednego z argumentów innej funkcji, np.

=jeżeli(b8>0;suma(c13:c18);0) – mówimy wtedy o zagnieżdżaniu funkcji. Formuła może

zawierać nie więcej niż siedem poziomów funkcji zagnieżdżonych.

Funkcja SUMA należy do funkcji matematycznych. Sumuje wszystkie liczby z wybranego

zakresu komórek (lub podane jako argumenty). Może obejmować fragment kolumny, np.

=suma(b3:b17), wiersza, np. = suma(a4:h4) lub prostokątną część tabeli, np. =suma(b3:g10).

Funkcja ŚREDNIA należy do funkcji statystycznych. Jej wartością jest wartość średniej

arytmetycznej podanych argumentów. Funkcja ŚREDNIA pomija komórki zawierające

wartości nieliczbowe, natomiast uwzględnia komórki zawierające wartość 0. Przykłady: =

średnia(b4;c5;d6) – oblicza średnią arytmetyczną liczb zapisanych w komórkach b4, c5, d6.

Formuła =średnia(c3:c20) oblicza średnią arytmetyczną liczb zapisanych w komórkach od C3

do c20.

Funkcje MAX i MIN należą do funkcji statystycznych. Wartością pierwszej z nich jest

wartość największa spośród podanych argumentów, np. =max(a1:a5), =max(b2;c5;d7).

Wartością drugiej jest wartość najmniejsza spośród podanych argumentów, np. =min(a1:a5),

=min(b2;c5;d7).

Funkcja JEŻELI podaje jedną z dwóch możliwych wartości, zależności od tego, czy

podany warunek jest spełniony (PRAWDA), czy nie (FAŁSZ).

Podstawowa postać funkcji:

=jeżeli(test_logiczny;wartość_jeżeli_prawda;wartość_jeżeli_fałsz)

Za pomocą funkcji JEŻELI można przeprowadzać testy logiczne na wartościach i formułach.

Do budowania warunków używa się operatorów porównań: =(równe), >(większe niż) oraz

>=(większe lub równe, <(mniejsze niż) oraz <=(mniejsze lub równe), <>(nierówne, czyli

różne).

Przykłady:

Argumentami funkcji JEŻELI mogą być: tekst, adres komórki, formuła, w tym formuła

zawierająca funkcję.

=jeżeli(a1>5;”tak”;”nie”) – wartością tej formuły jest „tak”, jeśli liczba komórce A1 jest

większa od 5. W przeciwnym przypadku wartością formuły jest „nie”.

13

=jeżeli(b5=0;-25;25), wartością formuły jest liczba -25, jeśli liczba w komórce b5 jest równa

0. W przeciwnym przypadku wartością formuły jest 25.

=jeżeli(b3<>0;suma(c2:c10)/b3;”dzielenie przez zero”) – formuła oblicza iloraz sumy liczb

z zakresu c2:c10 i liczby z komórki b3, jeżeli liczba ta jest różna od zera. W przeciwnym

przypadku wartością formuły jest tekst „dzielenie przez zero”.

Ćwiczenie 1

Otwórz plik Wyniki.xls. W kolumnie E umieść funkcję sumującą punkty uzyskane z obu

egzaminów, a w kolumnie F funkcję logiczną JEŻELI, która spowoduje wpisanie wyniku

egzaminu „zdał”, jeżeli uczeń uzyskał więcej niż 75 punktów, albo „nie zdał”, jeśli uczeń nie

uzyskał wystarczającej ilości punktów.

14

Funkcja LICZ.JEŻELI jest funkcją statystyczną, oblicza, w ilu komórkach z wybranego

zakresu znajdują się wartości spełniające dane kryterium. Kryterium określa, które komórki

będą zliczane.

=licz.jeżeli(zakres;kryterium)

Przykłady:

=licz.jeżeli(a1:a30;”<=10”) – formuła oblicza ile liczb w podanym zakresie ma wartość

mniejsz lub równą 10.

=licz.jeżeli(b1:b50;”tak”) – formuła obliczy w ilu komórkach z zakresu od b1 do b50 wpisano

słowo „tak”.

Funkcja ILE.LICZB – oblicza, ile komórek zawierających liczby jest na liście argumentów.

=ile.liczb(zakres_komórek), przykład =ile liczb(a1:a9).

Funkcja ILE.NIEPUSTYCH – oblicza komórki, które nie są puste

=ile.niepustych(zakres_komórek), przykład: =ile.niepustych(a1:a9).

Ćwiczenie 2

Otwórz plik Lista obecności.xls. W tabeli przedstawiono wykaz nieobecności uczniów

pewnej klasy w ciągu tygodnia, z podaniem przyczyny.

Oblicz, ile dni byli nieobecni poszczególni uczniowie w ciągu tygodnia oraz ilu uczniów było

obecnych każdego dnia.

15

Funkcja SUMA.JEŻELI sumuje wartości z komórek spełniające podne kryteria. Funkcja ma

postać =suma.jeżeli(zakres;kryterium) lub =suma.jeżeli(zakres;kryterium;zakres_sumowania).

Jako zakres należy podać zakres komórek, których wartości będą sprawdzane pod kątem

spełniania kryterium. Zakres sumowania to zakres komórek, których wartości będą podlegać

sumowaniu; jeżeli nie zostanie podany, sumowane będą komórki określone przez argument

zakres.

Przykład: =suma.jeżeli(a2:a10;”>81000”;b2:b10) – zsumowane zostały wartości tych

komórek z kolumny B, dla których odpowiadające wartości w kolumnie A są większe od

81000.

Ćwiczenie 3

Otwórz plik Koszty.xls. W komórce B25 utwórz formułę obliczającą łączne koszty uzyskania

przychodów powyżej 25000 zł.

16

Funkcje daty i czasu

Jeśli data lub godzina wstawiona do komórki arkusza mają być aktualizowane, do ich

wstawienia należy użyć funkcji =dziś() lub =teraz().

Ćwiczenie 4

Korzystając z funkcji daty, oblicz w arkuszu kalkulacyjnym:

a) ile dni trwała II Wojna Światowa,

b) Ile dni upłynęło od zakończenia II Wojny Światowej.

7. Edycja zawartości komórki

Uaktywniamy komórkę podlegającą edycji, naciskamy F2, poprawiamy zawartość

komórk, naciskamy Enter.

17

8. Tworzenie ciągu danych (serii)

Microsoft Excel pozwala na szybkie tworzenie różnego rodzaju ciągu danych, takich jak:

kolejne liczby, kolejne daty, ciąg arytmetyczny, trend. Jeśli chcemy wypełnić ciąg komórek

kolejnymi liczbami, do pierwszej komórki wprowadzamy np. 1, do następnej 2, zaznaczamy

te dwie komórki, ustawiamy kursor w prawym dolnym narożniku komórki, wciskamy i

podtrzymujemy lewy klawisz myszy i przesuwamy mysz w kierunku komórek, które mają

być wypełnione serią danych. Ponadto możemy komórki wypełniać serią dni tygodnia,

nazwami miesięcu, słowami kwartał 1, kwartał2 itd.

9. Definiowanie nazw zakresów komórek

Aby nadać nazwę wybranej komórce lub ich grupie należy:

- wyróżnić obaszar, któremu należy nadać nazwę (uaktywnić komórkę lub zaznaczyć blok

komórek).

- z menu kontekstowego zaznaczonego obszaru wybrać opcję Nazwij zakres, w

wyświetlonym oknie wpisać własną nazwę.

Nazw nadanych komórkom (zakresom komórek) można używać w formułach w taki sposób

jak adresów. Do obliczeń zostanie wzięty pod uwagę cały obszar objęty tą nazwą.

10. Modyfikacja wyglądu arkusza

Wszystkie polecenia związane z formatowaniem zawartości komórek znajdują się w menu

podręcznego Formatuj komórki. Opcje te możemy też znaleźć w narzędziach na zakładce

Narzędzia główne.

Ćwiczenie 5

Piotr jest stażystą w firmie MEBEL. Kierownictwo firmy poleciło mu sporządzenie

zestawienia sprzedanych w ostatnim tygodniu towarów. Proszę pomóc Piotrowi wprowadzić

odpowiednie formuły do wyliczenia: wartości netto, watości VAT, Razem z VAT dla

każdego towaru oraz podsumowanie tych pozycji.

Formuły należy wpisać w pierwszej komórce zestawienia i przekopiować do pozostałych.

Stawka VAT powinna być pobierana z komórki c3 (należy użyć adresu bezwzględnego).

18

Proszę przedstawić na wykresie kolumnowym trójwymiarowym wartość sprzedanych

towarów.

Ćwiczenie 6

Dział płac firmy MEBEL przygotowuje podwyżkę płac dla pracowników. Na

podwyżkę dyrekcja przeznaczyła 3100 zł. Płaca każdego pracownika wzrośnie

proporcjonalnie do jego obecnych poborów zamieszczonych w tabeli poniżej:

1. Wyznaczyć kwotę podwyżki oraz wysokość poborów po podwyżce dla każdego

pracownika.

2. Przedstawić w zapisie walutowym pobory po podwyżce.

3. Przedstawić na wykresie słupkowym pobory pracowników i pobory po podwyżce.

UWAGA! Do wyznaczenia wskaźnika podwyżki należy dodatkowo obliczyć sumę poborów.

Ćwiczenie 7

19

Pracownikowi firmy DELTA zlecono sprządzenie zestawienia wynagrodzeń za miesiąc

styczeń. W dokumentach firmy znalazł się wzór takiego zestawienia:

1. Należy wyznaczyć wartości w kolumnach: Premia w zł, Razem ponadwymiarowe,

Razem, Podatek, Wypłata (podatek stanowi 19% z wynagrodzenia razem).

2. Wyznaczyć wartości w wierszach: Razem, Średnio, Min, Max tam, gdzie to ma sens.

3. Wartości w kolumnie podatek zaokrąglić do 0,1 stosując funkcję ZAOKR.

4. Wartości w kolumnie Wypłata przestawić w formacie walutowym.

5. Przedstawić na wykresie wypłaty pracowników

20

Ćwiczenie 8

Pracownik administracji budynku sprządził rozliczenie opłat za zużycie gazu. Wypełnij puste

kolumny odpowiednimi formułami.

21

22