Pocztowi operatorzy wyznaczeni – czy są nam jeszcze potrzebni?

www.pwc.pl

2015-12-16

Analiza PwC: Pocztowi operatorzy wyznaczeni – czy są nam jeszcze potrzebni?

2

W całej Europie i na świecie spadają wolumeny listów (5-10% rocznie) i zmniejsza się znaczenie tej formy komunikacji dla obywateli.

Koszt jednostkowy utrzymania usługi powszechnej dla obywateli będzie w związku z tym wzrastał i może wymagać nowych źródeł finansowania.

Pojawia się zatem pytanie - czy w dzisiejszych czasach gospodarki cyfrowej operatorzy wyznaczeni są jeszcze obywatelom potrzebni?

PwC

Spadek wolumenów listowych 1

3

Zmiana wolumenów przesyłek listowych w wybranych krajach UE, 2011-2014

Rozwój gospodarki cyfrowej i postępująca e-substytucja powodują spadek wolumenów listowych, co wpływa na wzrost kosztu jednostkowego usług powszechnych

4 Źródło: Analiza PwC na podstawie danych regulatorów.

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

105%

2011 2012 2013 2014

Niemcy

Belgia Szwecja

Francja

Holandia Włochy

Dania

Polska

Austria

PwC

2 5

Rola operatora wyznaczonego w UE

Rok przeprowadzenia liberalizacji w krajach UE i podział operatorów pocztowych

W Unii Europejskiej zakończyła się liberalizacja rynku usług pocztowych, w trakcie której zdefiniowana zostało pojęcie operatora wyznaczonego

6 Źródło: Analiza PwC na podstawie danych operatorów.

Przed 2011

2011

2012

2013

Wyznaczony operator pocztowy:

• Podmiot wybierany przez organy regulacyjne – pierwszy konkurs średnio 10-15 lat po liberalizacji.

• Zobowiązany do świadczenia powszechnych usług pocztowych na terenie całego kraju.

• Tryb wyboru operatora wyznaczonego różni się w zależności od kraju.

Inni operatorzy pocztowi

• Wszyscy pozostali operatorzy pocztowi działający w danym kraju.

Podstawowe obowiązki operatora wyznaczonego

Rolą operatora wyznaczonego jest zapewnienie obywatelom dostępu do usług pocztowych na równych warunkach

7 Źródło: Analiza PwC na podstawie ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe.

Świadczenie usług powszechnych w sposób jednolity w porównywalnych warunkach.

Zapewnienie na terytorium całego kraju rozmieszczenia placówek pocztowych (min. około 6900) i skrzynek pocztowych.

Zachowanie wskaźników czasu przebiegu przesyłek pocztowych i z określonej częstotliwości ich doręczania.

Świadczenie usług po przystępnych cenach, zaakceptowanych przez Urząd Komunikacji Elektronicznej.

• Zapewnienie dostępności usług na terenie całego kraju, zarówno na terenach miejskich, jak i wiejskich.

• Zapewnienie standardu obsługi w tym dla osób niepełnosprawnych.

• Zapewnienie jednolitego geograficznie, przystępnego kosztu usług.

Cel

Zakres usług powszechnych w wybranych krajach UE

Zakres powszechnych usług pocztowych w poszczególnych krajach UE jest podobny, bywa rozszerzany

8 Źródło: Analiza PwC na podstawie danych operatorów.

Polska Austria Chorwacja Czechy Francja Niemcy Słowacja

Wielka

Brytania

Przesyłki listowe do 2 kg

Paczki pocztowe do 10 kg

Przesyłki z zadeklarowaną wartością

Przesyłki polecone

Przesyłki dla ociemniałych

Korespondencja masowa

Paczki pocztowe do 20 kg

Gazety i czasopisma

Usługi finansowe

Za

kr

es

wy

ma

ga

ny

w

Dy

re

kty

wie

97

/67

/WE

P

ar

lam

en

tu E

ur

op

ejs

kie

go

PwC

Nowe obszary usług dla obywateli 3

9

Światowa sprzedaż e-commerce do klientów indywidualnych, bln USD

Na świecie wzrasta udział sprzedaży e-commerce, szczególnie w obszarach wiejskich nie mających dostępu do tradycyjnych sieci sprzedaży

10 Źródło: Analiza PwC na podstawie danych eMarketer.

1 058

1 251

1 505

1 771

2 053

2 357

2012 2013 2014 2015 2016 2017

CAGR 17,4%

Wyznaczeni operatorzy pocztowi bazując na posiadanej sieci placówek pocztowych i listonoszy mogą zainwestować w zwiększenie przepustowości sieci logistycznej aby dostarczać jednolitą jakościowo i cenowo usługę paczkową e-commerce dla obywateli.

Polska

~6,5 mld EUR w 2013 r.

25% wzrostu

2013/2014

Rola placówki pocztowej wobec instytucji publicznych i społeczności lokalnych

Operatorzy wyznaczeni mogą świadczyć usługi e-government stając się łącznikiem pomiędzy społecznościami lokalnymi i administracją

11 Źródło: Analiza PwC na podstawie danych operatorów.

Wielu operatorów wyznaczonych w UE i na świecie ofertuje usługi wykonywane w imieniu organów administracyjnych różnego szczebla.

Szczególnie istotne są one w obszarach wiejskich (w Polsce na obszarach wiejskich zamieszkuje ~40% obywateli)

Dodatkowe udogodnienia infrastrukturalne w placówkach:

• Wykonywanie zdjęć do dokumentów w placówce i skanowanie dokumentów.

• Potwierdzanie podpisów.

• Terminal komputerowy z dostępem do Internetu.

• Urządzenia biometryczne.

• Dostęp do rejestrów i poświadczenia wypisów.

Instytucja publiczna

Placówka pocztowa

Społeczność lokalna

Wybrane usługi administracyjne świadczone w placówkach

Rośnie liczba krajów, w których już teraz organy administracyjne oferują dostęp do swoich usług za pośrednictwem wyznaczonych operatorów pocztowych

12 Źródło: Analiza PwC na podstawie danych operatorów. Zakresy usług w danych kategoriach różnią się między operatorami.

Paszporty i dowody osobiste

Przyjmowanie i sprawdzanie wniosków o wydanie paszportu, wydawanie dokumentów.

Usługi dla samorządów lokalnych

Porozumienia z poszczególnymi samorządami w kwestii np. poboru podatków, opłat i innych usług administracyjnych.

Wypisy z rejestrów (np. KRS, KRK, dłużników), wydawanie aktów administracyjnych

Sprawdzanie wniosku, wydawanie zaświadczeń np. o niekaralności.

Uwierzytelnienie podpisu i dokumentów

Potwierdzanie zgodności dokumentów z oryginałem, poświadczanie podpisu.

Prawo jazdy i rejestrowanie pojazdów

Sprawdzanie wniosków i odbiór dokumentu w wybranej placówce.

Licencje (np. łowieckie, parkingowe), pozwolenia (np. na broń)

Wydawanie licencji wędkarskich i łowieckich w określonych rejonach.

Operatorzy wyznaczeni mogą również pełnić istotną rolę w walce z e-wykluczeniem społeczeństwa w dobie gospodarki cyfrowej

13 Źródło: Analiza PwC na podstawie danych operatorów.

Cyfrowa weryfikacja tożsamości

Cyfrowy adres doręczenia

Usługi e-administracji

Usługi identyfikacyjne

Biometryczna rejestracja dla obcokrajowców

Licencje

„Check & Send” – weryfikacja i wysłanie wniosku o paszport

Certyfikacja dokumentów

Usługi okienkowe

Karty pre-paid dla podróżujących

Świadczenia socjalne i płatności

Płatności elektroniczne

Szybki Internet (punkty Wi-Fi

i połączenia kablowe)

Dostęp do Internetu

Możliwe zadania operatorów wyznaczonych związane z dostępem do e-usług

PwC

Jak finansować zadania operatora wyznaczonego? 4

14

Podsumowanie informacji w zakresie wsparcia operatora wyznaczonego

W krajach Europy Środkowo-Wschodniej otwiera się debata o sposobie finansowania usług powszechnych

15

Polska Chorwacja Czechy* Słowacja Węgry

Sposób kalkulacji kosztu świadczenia usługi powszechnej

Wybrane

najbardziej

rentowne

placówki

Wszystkie

placówki

(średnia)

Wszystkie

placówki

(średnia)

Wszystkie

placówki

(średnia)

Wszystkie

placówki

(średnia)

Kontrybucja operatorów alternatywnych

Tak Nie Nie

Tak Tak

Kontrybucja operatora wyznaczonego

Tak (ok. 95%) Nie Nie Nie Tak

Kontrybucja budżetu państwa

Pokrycie ew.

luki w funduszu

Pełne pokrycie

funduszu

Pełne pokrycie

funduszu

Pokrycie ew. luki

w funduszu

Pokrycie ew. luki

w funduszu

Wsparcie finansowe w latach 2013-2014 (mln EUR)

2013 = 23 2014 = 0

2013 = N/A 2014 = 12,4

2013 = 27,8

2014 = BD

2013 = 10,7

2014 = 11,5

2013 = 14,9

2014 = 14,5

*Regulacje w trakcie wdrożenia. Źródło: Analiza PwC na podstawie danych operatorów.

Francja - analiza przypadku

W krajach Europy Zachodniej pojawiają się już nowe formy finansowania usług powszechnych, aby zapewnić utrzymanie jakości i dostępności dla obywateli

16 Źródło: Analiza PwC na podstawie danych Komisji Europejskiej.

26 maja 2014 r., Komisja Europejska zatwierdziła wsparcie rządu Francji dla operatora wyznaczonego La Poste w zakresie poniesionych kosztów świadczenia pocztowych usług powszechnych. Rząd francuski przyznał La Poste 850 mln EUR za obecność na terenach słabo skomunikowanych w latach 2013-2017 i 597 mln EUR za doręczanie prasy w latach 2013-2015.

PwC

Podsumowanie 5 17

Podsumowanie

18

W całej Europie i na świecie spadają wolumeny listów (5-10% rocznie) i zmniejsza się znaczenie tej formy komunikacji dla obywateli.

Nie oznacza to, że rola wyznaczonych operatorów pocztowych staje się niepotrzebna dla obywateli.

W związku z rozwojem gospodarki cyfrowej pojawiają się nowe potrzeby, szczególnie obywateli zamieszkujących obszary wiejskie, związane z dostępem do e-commerce i e-government.

Operatorzy wyznaczeni zaczynają również odgrywać bardzo istotną rolę w walce z e-wykluczeniem.

Spadek wolumenów listowych powoduje wzrost kosztów jednostkowych utrzymania usługi powszechnej – w wielu krajach otwiera się debata o zmianie sposobu jej finansowania, aby zapewnić utrzymanie jakości i dostępności dla obywateli.

Dziękujemy!

© 2015 PwC Polska Sp. z o.o.

Michał Mazur

Partner

+48 502 184 684

michal.mazur@pl.pwc.com

Paweł Kowalik

Konsultant

+48 519 507 159

pawel.kowalik@pl.pwc.com

Grzegorz Urban

Wicedyrektor

+48 519 507 386

grzegorz.urban@pl.pwc.com