Początki filmu, podstawowe definicje związane z filmem.Plan filmowy.

Film-sekwencja następujących po sobie obrazów ruchomych obiektów sfotografowanych kamerą, dających podczas wyświetlania na ekranie złudzenie ruchu.

Początki filmu:• 28 XII 1895 r. w paryskim Salonie Indyjskim Grand Cafe

wyświetlono dwuminutowy obraz pt. „Wyjście robotników z fabryki Lumiere w Lyonie”, a później m.in.: „Śniadanie”, „Polewacz polany” i „Wjazd pociągu na stację w La Ciotat”. Data ta oficjalnie uznawana jest za moment narodzin kina. Chociaż za pierwszy, inscenizowany film fabularny uznaje się „Polanego ogrodnika” z roku 1895, to dopiero na początku XX wieku zaczęto tworzyć filmy opowiadające jakieś historie, nie zaś tylko odtwarzające realne wydarzenia. W 1910 roku wyświetlony zostaje we Francji jeden z pierwszych "nowoczesnych" filmów, w którym grają aktorzy Komedii Francuskiej. Jest to początek końca anonimowości wykonawców i reżyserów. 

• W 1912 roku nakręcono pierwsze filmy pełnometrażowe.W 1922 roku opatentowano metodę zapisu dźwięku na taśmie filmowej, co wpłynęło na szybki rozwój sztuki kinematograficznej pod względem technicznym, jak i artystycznym. Pierwszy fabularny film dźwiękowy - „Śpiewak jazzbandu” Alana Croslanda powstał dopiero pięć lat później -6 X1927 roku.

KALENDARIUM:• 1888-powstaje pierwszy film;• 1894-filmowane były walki bokserskie;• 1895-28 XII, pierwszy publiczny pokaz

kinematograficzny;• 1906-krótkometrażowy film animowany;

• 1906-pierwszy film długometrażowy (70 minut) wyprodukowany w Australii;

• 1908-pierwszy film artystyczny a zarazem klęska filmowa;

• 1910-pierwszy film z animacją poklatkową lalkową;• 1917-powstaje pierwszy pełnometrażowy film rysunkowy;• 1922-pierwszy pełnometrażowy film fabularny nakręcony

w technice stereoskopowej (3D);• 1926-pierwszy zachowany film rysunkowy; • 1927-pierwszy dźwiękowy film fabularny;• 1930-pierwszy europejski dźwiękowy film muzyczny;• 1939-największy przebój w historii kina: ”Przeminęło z

wiatrem”.

• Adaptacja filmowa-najczęściej rozumiana jest jako obróbka materiału, najczęściej literackiego, choć także przedstawienia teatralnego lub słuchowiska radiowego, przeznaczonego do sfilmowania.

• Akcja-typ fabuły w dziele literackim i filmowym, przedstawiający ciąg działań bohaterów zmierzających do uzyskania określonych celów.

• Akt-przedstawienie nagiego ciała ludzkiego.

Definicje związane z filmem:

• Aktor-osoba wcielająca się w odgrywaną postać.

• Blank-odcinek czystej, nie używanej taśmy filmowej, służący jako rozbiegówka, a także końcówka każdej rolki filmu.

• Charakteryzator-zawód, polegający na nadaniu twarzy i sylwetce aktora cech granej przez niego postaci (wieku, osobowości, wyglądu zewnętrznego).

• Choreograf-specjalista zajmujący się zawodowo komponowaniem form tanecznych i wiązaniem ich w całościowe układy w różnych dziedzinach sztuki.

• Cięcie-raptowne przejście jednego ujęcia w drugie. Np. ujęcie 1: "aktor stoi", ujęcie 2: "zbliżenie zegarka"

• Czołówka-wszelkie napisy na początku filmu.

• Dubbing-zastąpienie w filmie dźwiękowym jednego języka innym.

• Dubel-powtórne nagranie i wykonanie nakręconego wcześniej ujęcia.

• Dubler-osoba, która zastępuje aktora w różnych scenach, w których ten nie może uczestniczyć, Np. wymagających specjalnego przygotowania lub umiejętności. Aktorzy często mają dublerów, zastępujących ich na wypadek Np. choroby.

• Efekt-naturalny dźwięk Np. szum wody.

• Ekranizacja-nakręcenie wersji filmowej sztuki teatralnej, baletu, powieści, książki.

• Fabuła-treść; układ zdarzeń w utworach epickich, dramatycznych i w filmie ukazujący koleje życiowe bohaterów.

• Gag-chwyt sytuacyjny, nieprzewidywalny efekt w akcji.

• Gwiazdor-sławny artysta, najczęściej aktor filmowy.

• Kadr-pojedyncza klatka taśmy filmowej.

• Kamerzysta-osoba obsługująca kamerę filmową lub telewizyjną.

• Kaskader- wykonawca szczególnie niebezpiecznych i ryzykownych scen filmowych, zastępujący aktora.

• Klaps-tabliczka z zapisanym numerem ujęcia i dźwięku.

• Kostiumolog-twórca projektów kostiumów do filmu lub sztuki teatralnej, który nadzoruje także ich wykonanie.

• Montaż-rodzaj pracy polegającej na stosowaniu połączeń różnych ze sobą przedmiotów.

• Operator kamery-osoba realizująca zdjęcia na etapie produkcji filmowej. Współpracuje bezpośrednio z reżyserem realizując jego wizję artystyczną.

• Panorama-rodzaj ujęcia filmowego. Wykonuje je się poprzez obrót kamery w pionie lub poziomie. Także w kierunkach pośrednich.

• Plan-określenie przestrzeni obejmowanej przez obiektyw kamery.

• Reżyser-osoba opracowująca koncepcję artystyczną sztuki teatralnej, widowiska, filmu, audycji radiowej lub telewizyjnej.

• Scena-odcinek filmu lub reportażu złożony z kilku lub kilkunastu ujęć, wyróżnia się jednością miejsca i czasu.

• Scenariusz-tekst literacki, rozpisany na dialogi, będący podstawą dzieła filmowego, przedstawienia scenicznego lub spektaklu telewizyjnego, zawiera zarys fabuły utworu, a także uwagi dotyczące charakterystyki postaci, scenerii wydarzeń.

• Scenarzysta-twórca scenariusza.

• Scenograf-osoba odpowiedzialna za wykonanie dekoracji i kostiumów. Bierze udział w wyborze plenerów i wnętrz.

• Statysta- osoba nie będąca aktorem, występująca w teatrze lub w filmie, zazwyczaj w rolach niemych, w scenach zbiorowych.

• Ujęcie-podstawowa jednostka filmu. Krótki odcinek taśmy filmowej trwający od momentu włączenia nagrywania w kamerze do wyłączenia.

• Wybór dubli-przegląd zdjęć w celu wybrania najlepszych ujęć do późniejszego montażu.

• wyboru planu dokonuje reżyser, który zamienia scenariusz na scenopis; przy mniejszych formach decyduje realizator;

• jest zależny od funkcji jaką ma pełnić w danym ujęciu, a także od roli człowieka, jaką on pełni.

Plan filmowy

Rodzaje planów:• totalny/daleki-przedstawia ogólną topografię przestrzeni

akcji (panoramę), postać ludzka jest niewielka, wkomponowana w obszerne tło lub nieobecna; stosowany do ogólnych opisów miejsca akcji oraz prezentacji plenerów;

• ogólny-to pełny obraz miejsca akcji, sylwetka ludzka jest zauważalna, dobrze widoczny jest plener lub dekoracje, służy zazwyczaj zarysowaniu związków postaci z otoczeniem oraz przekazaniu ogólnych informacji o miejscu akcji;

• pełny-to wycinek z planu ogólnego, w kadrze mieści się cała sylwetka ludzka, widać część dekoracji. Popularny w kinie niemym;

• amerykański-stanowi wycinek planu pełnego, postać ludzka jest pokazana od kolan w górę i dominuje w kadrze; najczęściej stosowany w scenach dialogowych;

• bliski/półzbliżenie-obejmuje popiersie, postać jest dominująca wobec tła;

• zbliżenie/wielki plan-twarz lub inny obiekt zajmuje większą lub całą część kadru, umożliwia dokładne obserwowanie detali obiektu lub mimiki twarzy;

• detal/wielkie zbliżenie-szczególna forma zbliżenia, plan szczegółu ciała lub istotnego detalu akcji, który wypełnia kadr; jest to plan o maksymalnym skupieniu uwagi, służy zazwyczaj zwiększeniu napięcia emocjonalnego.

Rodzaje filmów:

• Fabularny-oparty na fikcji, nie na dokumentacji.

• Animowany-jest tworzony techniką zdjęć poklatkowych, rejestrujących na pojedynczych klatkach filmu kolejne fazy ruchu. Najczęściej są to fazy rysowane, stąd też film animowany określany jest zazwyczaj mianem filmu rysunkowego lub kreskówki.

• Dokumentalny-oparty na faktach, dokumentach, materiałach źródłowych itp.

• Dydaktyczny-film naukowy.

• Awangardowy-prekursorski, nowatorski. Przeciwstawia się regułom jakie stosuje się podczas produkcji filmów w danym okresie.

• Melodramat-gatunek literacki lub filmowy o sensacyjnej fabule, zwykle miłosnej, nasyconej patetyczno-sentymentalnymi efektami i kończącej się z reguły pomyślnie dla bohaterów szlachetnych, a źle dla tzw. "czarnych charakterów".

• Western-filmy których akcja rozgrywa się na amerykańskim Dzikim Zachodzie, szczególnie w drugiej połowie dziewiętnastego wieku. Bohaterami westernów zwykle są kowboje, bandyci i Indianie.

Gatunki filmowe:

• Komedia-ma na celu rozbawić widza, cechuje ją pogodny nastrój, żywa akcja i szczęśliwe dla bohaterów zakończenie, najczęściej przedstawia komicznie sytuacje i wady bohaterów.

• Horror-czyli film grozy, zadaniem horroru jest często wywołanie lęku i niepokoju u odbiorcy utworu.

• Film sensacyjny- przedstawia zaskakujące wydarzenia, głownie związane ze światem przestępczym; budzi duże emocje i zainteresowanie widza.

• Science fiction-gatunek literacki lub filmowy, którego fabuła umieszczona jest w przyszłości i oparta na wizjach dotyczących przyszłego rozwoju techniki i jej wpływu na życie człowieka i losy świata; fantastyka naukowa.

• Muscial-rodzaj amerykańskiego spektaklu muzycznego, najczęściej z gatunku komedii, zwykle 2- aktowego, złożonego z dialogów, arii śpiewanych, piosenek solowych i zespołowych (duety, tercety, chóry) oraz partii tanecznych.

Specjalnie dla państwa prezentowały:

Karolina Starzakoraz

Marta Sowa