Początek gimnazjum….

Kim właściwie jestem????

I klasa gimnazjum- mam 13-14 lat…

• Czas gwałtownego zwrotu w stronę własnego wnętrza

• Zamknięcie się we własnym świecie

• Skrytość, spięcie, drażliwość, chimery

• Refleksyjność, oddawanie się marzeniom

• Wszystko jest wielką tajemnicą

I klasa gimnazjum- 13 lat…• Niewiele mówią o szkole, prawie nic o kolegach i

koleżankach• Nie zwierzają się ze swoich planów i kłopotów,

nawet o sukcesach mówią niechętnie• Zamknięci w sobie i tajemniczy • Rodzice schodzą na dalszy plan, wszędzie są

rówieśnicy• Cenią sobie izolację od rodziców, których

czasami traktują ze zniecierpliwieniem • Zamykają się na cale godziny w swoim pokoju

I klasa gimnazjum- 13 lat…

• Bardzo rozszerza się sfera prywatności- protestują przeciw wtrącaniu się matek i ojców w ich sprawy szkolne, w przyjaźnie i dobór kolegów, w upodobania w zakresie wyglądu, rozrywek, czasu wolnego- niemal we wszystko

• Najbardziej odpowiada im sytuacja gdy one same inicjują kontakt z rodzicami- wybrany przez nich moment, na określony przez nich temat, i wyznaczony przez nich stopień ogólności

• W zaciszu domu mogą członka rodziny dażyć czułością lub jej się domagać

I klasa gimnazjum- 13 lat…• W obecności znajomych wszelkie czułości

i troskliwość ze strony rodziców są „obciachem”

• „obciachowe” i zakazane są wszelkie pytania ze strony rodziców, zadawane przy kolegach i koleżankach typu: pytania o lekcje, stopnie, samopoczucie, jedzenie w szkole itp..

I klasa gimnazjum- 13 lat…

• Niechętnie przyjmują wszelkie polecenia i wymagania- reagują z ociąganiem, mówiąc „zaraz”

• Wieczna walka z rodzicami, liczne konflikty

• Niechęć do nauki szkolnej, zanik dotychczasowych zainteresowań

13 lat- emocje…..• Silne doznawanie napięcia, stresu i złości- znacznie

bardziej niż w wieku 12 lat• Skrupulatne ukrywanie strachu i lęku ( większość z nich

nadal boi się burzy, pożaru, choroby , kalectwa itp..) • Najczęściej reagują napięciem i złością na naśmiewanie

się z nich, wykpiwanie, żartowanie (szczególnie na temat swojego wyglądu), wypowiadanie krytycznych uwag, na pozbawianie przywilejów, na używanie bez ich zgody osobistych przedmiotów (szczególnie przez rodzeństwo), na krzyżowanie ich planów i zmienianie decyzji oraz robienie im „obciachu”.

Sposoby rozładowania napięcia…

• Głośny krzyk• Płacz• Przekleństwa• Tupanie i kopanie nogami• Rzucanie przedmiotami• Wrzaskliwe wypowiedzi• Przezywanie, wyśmiewanie, lekceważenie, pogarda• Obrażanie się i wychodzenie- trzaskanie drzwiami• Robienie „na złość mamie”- nowy sposób odreagowania

napięcia • Brak możliwość bezpośredniego rozładowania napięcia=

obgryzanie paznokci, kręcenie włosami, mruganie oczami, gryzienie ołówków, zacinanie się i jąkanie, objadanie się, mdłości, wymiotowanie

Rodzice…dla trzynastolatka…

• Przestają być autorytetami, stają się „wapniakami”

• Dzieci odkrywają swoją przewagę nad rodzicami i sprawdzają na co mogą sobie pozwolić

• Dobra relacja dziecka z rodzicami może być wynikiem TYLKO wzajemnych, pełnych dobrej woli uzgodnień- a nie przewagi czy dominacji jednej ze stron

Lęk….

• Niepowodzenia szkolne• Sprawdziany, klasówki – mimo, że sprawy

związane z nauką tracą na znaczeniu• Boją się innych ludzi i niektórych sytuacji

społecznych, szczególnie wystąpień publicznych, recytacji, śpiewania w klasie, udziału w uroczystościach i imprezach

• Tendencja do zamartwiania się i trapienia, która może prowadzić do apatii, utraty apetytu, płaczu, rozdrażnienia- młodzież stosuje wtedy różnorodne sposoby radzenia sobie ale tylko rozmowa może pomóc!!!!!!

Szkoła…..

• Zanik zainteresowania lekcjami, niechęć do szkoły, nauka odbierana jako głupia i nieżyciowa

• Niechęć do systematycznej pracy szkolnej spowodowane „nudnym „materiałem szkolnym dalekim od ich zainteresowań

• Nawet dobrzy uczniowie opuszczają się w nauce

Konflikt z nauczycielami….

Tendencja do„stawiania się”

przeciwkonauczycielom

Wybuch złości dziecka

Obraza nauczyciela

Dzieci potrzebująwsparcia i

zrozumienia ze strony rodziców

Konflikt z nauczycielami…

• Rodzice zbyt często przyznają rację i opowiadają się po stronie nauczyciela z tzw. względów wychowawczych lub bojąc się szykanowania dziecka - nawet wtedy gdy są po stronie syna lub córki

• Rodzice nie uczą swoich dzieci samodzielności, odpowiedzialności min. wyręczając ich z odrabiania lekcji w klasach młodszych

Alkohol, papierosy, środki odurzające….

• Kiedy?- silne napięcie emocjonalne, stres, zaniedbanie uczuciowe i wychowawcze, pozostawienie ich samym sobie, zaspokajanie tylko materialnych potrzeb, nadopiekuńczość ze strony rodziców, zbyt duże oczekiwania

Postawa rodzica….

• Zrozumienie, że dziecko dąży do samodzielności i samostanowienia

• Pogodzenie się ze stopniową utratą kontroli nad postępowaniem dziecka, wprowadzając w miejsce zakazów i nakazów negocjowanie umów regulujących wzajemne stosunki i zabezpieczających „interesy” obu stron

• Rodzice muszą być mądrzejsi, pierwsi zaproponować, aby zasiąść do układów- na inicjatywę dzieci w tym wieku nie ma co liczyć

• Konsekwencja- stawianie granic

Dlaczego tak wiele problemów dotyczy okresu gimnazjalnego?

- problemy z adaptacją, z  przystosowaniem się do nowej sytuacji, z nawiązywaniem  relacji z nowymi osobami w klasie, szkole czy też nowymi nauczycielami.

-może to  być związane z odmiennymi postawami, stylem bycia, a także z różnymi wcześniejszymi doświadczeniami społecznymi.

- nie bez znaczenia jest także  pochodzenie. Szczególnie gdy w kilku oddziałach klasowych stykają się uczniowie  pochodzący  z różnych środowisk. Sytuacje takie sprzyjają wyobcowaniu, etykietowaniu co z kolei powoduje osłabienie samooceny i zaniża poczucie własnej wartości.

Na co rodzic powinien zwrócić uwagę?

•   - Lęki przed rozpoczęciem nauki w nowej szkole i adaptacją do nowych warunków  najczęściej przejawiają się dolegliwościami somatycznymi. U dzieci  mogą pojawić się bule brzucha, złe samopoczucie a także zaburzenia snu. Mimo iż w wieku dorastania dzieci popadają konfliktują się z rodzicami, i nie zawsze przyznają się głośno do tego - to jednak oczekują  od Państwa wsparcia i zrozumienia w tym trudnym dla nich okresie. 

Dziękuję za uwagę

Psycholog: Anna-Maria Grek