Plan wynikowy, klasa 1. - gimnazjumtwardowski.edupage.orgMysli... · Homer Iliada (fragmenty),...
Transcript of Plan wynikowy, klasa 1. - gimnazjumtwardowski.edupage.orgMysli... · Homer Iliada (fragmenty),...
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
1
Plan wynikowy, klasa 1.Plan wynikowy został opracowany do rozkładu materiału z podręcznika. Podobnie jak w rozkładzie materiału, treści z zakresu nauki o języku z rozdziału V zostały tu podzielone i umieszczone funkcjonalnie wśród treści literacko-kulturowych z rozdziałów I–IV.
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Podręcznik Myśli i słowa dla kl. I
1 budowa i zawartość podręcznika – zna układ podręcznika– orientuje się w spisie treści, zna znaki graficzne stosowane w podręczniku– korzysta z podręcznika pod kierunkiem nauczy-
ciela
– rozpoznaje części kompozycyjne podręcznika, zna ich za-wartość– samodzielnie wyszukuje wskazane materiały– samodzielnie korzysta z podręcznika– formułuje wstępną ocenę podręcznika
Rozdział I. Źródła kultury
Księga Rodzaju (fragment), podręcznik, s. 10–11
2 kreacjamotywy biblijne język biblijnyBiblia jako źródło kultury europejskiej
– odtwarza etapy kreacji świata– wskazuje cechy języka biblijnego– zna podstawowe części Biblii
– określa rolę człowieka w boskim dziele stworzenia– omawia cechy języka biblijnego– wyjaśnia rolę Biblii w kulturze europejskiej
Mark Twain Pamiętniki Ada-ma i Ewy (fragment), podręcz-nik, s. 12–16
1 parafrazacharakterystyka postaci
– odtwarza etapy poznawania się pierwszych ludzi– wskazuje nawiązania do Biblii– zna pojęcie parafraza– gromadzi materiał do charakterystyki– dokonuje charakterystyki bohaterów
– omawia uczucia i stany emocjonalne towarzyszące pierw-szym ludziom
– omawia rolę nawiązań biblijnych– wyjaśnia, na czym polega i czemu służy parafraza w tekście– gromadzi i porządkuje materiał do charakterystyki– dokonuje charakterystyki porównawczej bohaterów
William Blake Stworzenie świata (reprodukcja obrazu), podręcznik, s. 18
1 symbolśrodki języka malarskiego
– dostrzega związek obrazu z Biblią– wstępnie omawia kompozycję obrazu– wymienia elementy pokazane na obrazie– opowiada o warstwie przedstawieniowej obrazu,
którego byłby autorem
– wyjaśnia, na czym polega związek obrazu z Biblią– wyjaśnia symboliczne znaczenia wynikające z kompozycji
obrazu– wyjaśnia symboliczne znaczenia elementów przedstawio-
nych na obrazie– wyjaśnia, jakimi środkami malarskimi posłużyłby się przy
tworzeniu swojego obrazu
Części mowy – rzeczownikKomunikacja – akt komuni-kacji
2 odmiana rzeczownikaklasyfikacja rzeczownikówzaimki rzeczowne
– rozpoznaje rzeczowniki w wypowiedzi– prawidłowo odmienia rzeczowniki przez przy-
padki
– wyjaśnia, po czym odróżnić rzeczowniki od innych części mowy
– prawidłowo odmienia rzeczowniki o osobliwej odmianie
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
2
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
pisownia rzeczowników wielką literąpisownia nie z rzeczownikamipisownia zakończeń -ii, -jiakt komunikacji językowej
– określa prawidłowo formy gramatyczne rze-czowników
– rozpoznaje rzeczowniki pospolite i własne– zna reguły pisowni rzeczowników wielką literą,
nie z rzeczownikiem, zakończeń -ii, -ji– wymienia składniki aktu komunikacji
– rozpoznaje różne typy rzeczowników– stosuje wszystkie reguły ortograficzne dotyczące rzeczow-
nika– omawia relacje między poszczególnymi składnikami aktu
komunikacji
Blogi uczniów 1 blog – rozpoznaje w internecie wypowiedzi będące blogami
– pisze fragment bloga w imieniu Adama lub Ewy– uzupełnia blog prostą oprawą graficzną
– w yjaśnia, czym cechuje się blog– pisze fragment bloga w imieniu Adama lub Ewy, zachowując
styl ich wypowiedzi– zamieszcza w tekście aluzje do współczesności– uzupełnia blog rozbudowaną formą graficzną
Święty Łukasz Przypowieść o miłosiernym Samarytani-nie, podręcznik, s. 20
1 przypowieśćalegoriaprzesłanie utworu
– odtwarza treść przypowieści– dostrzega motywy postępowania bohaterów– ma świadomość przenośnego znaczenia przypo-
wieści– wskazuje cechy przypowieści – opowiada o swojej pomocy drugiemu człowie-
kowi
– analizuje kompozycję tekstu– odtwarza bieg wydarzeń z zachowaniem dwuczęściowej
kompozycji– omawia, porównuje i ocenia postępowanie bohaterów– wyjaśnia przenośne znaczenia przypowieści– wyjaśnia, dlaczego utwór jest przypowieścią– odnosi tekst do współczesności
Małgorzata Musierowicz Kwiat kalafiora (fragment), podręcznik, s. 22–24
1 postawy człowiekawspółczucie
– formułuje temat rozmowy bohaterów– wymienia cechy charakteru profesora Dmuchawca– dostrzega związek tekstu z Przypowieścią o mi-
łosiernym Samarytaninie– bierze udział w dyskusji, przedstawia swoje sta-
nowisko
– formułuje problem tekstu– ocenia profesora Dmuchawca jako nauczyciela– wyjaśnia, na czym polega związek tekstu z Przypowieścią
o miłosiernym Samarytaninie– bierze czynny udział w dyskusji– nawiązuje do wypowiedzi innych uczestników
Plakat fundacji Arka, podręcz-nik, s. 25
1 plakatwolontariat
– odróżnia plakat od obrazu– wskazuje elementy znaczące na plakacie– analizuje hasła znajdujące się na plakacie– wypowiada się na temat swoich możliwości pra-
cy w wolontariacie
– wskazuje główne środki wyrazu plakatu– omawia przenośne znaczenie znaków graficznych– proponuje własne hasło plakatowe– ocenia własne możliwości pracy w wolontariacie
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
3
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Części mowy – przymiotnikKomunikacja – nadawca, podręcznik, s. 230–235
1 odmiana przymiotnikazwiązek z rzeczownikiemstopniowanie przymiotnikazaimek przymiotnypisownia nie z przymiotnikiempisownia przymiotników złożonychnadawca w akcie komunikacji
– rozpoznaje przymiotnik wśród innych części mowy
– używa w swoich wypowiedziach poprawnych form przymiotnika
– tworzy poprawne związki przymiotnika z rze-czownikiem
– stopniuje przymiotniki– zna reguły pisowni nie z przymiotnikiem i pisow-
ni przymiotników złożonych, stara się je stoso-wać w praktyce
– wie, jaką rolę odgrywa nadawca w akcie komu-nikacji
– wyjaśnia, czym odróżnia się przymiotnik od innych części mowy
– świadomie i celowo dobiera formy przymiotników w swoich wypowiedziach
– stosuje poprawne formy przymiotników trudnych– uzgadnia formy przymiotnika z określanym rzeczownikiem– stopniuje w różnorodny sposób przymiotniki– stosuje prawidłowo zasady pisowni nie z przymiotnikiem i pi-
sowni przymiotników złożonych– omawia rolę nadawcy w akcie komunikacji
Uczniowskie plakaty multi-medialne
1 plakat multimedialny – tworzy prosty plakat multimedialny– przedstawia swój plakat– opowiada o tym, co przedstawia plakat
– tworzy plakat multimedialny– wyjaśnia funkcje użytych elementów na plakacie– formułuje przesłanie swojego plakatu
Święty Paweł Hymn o miłości, podręcznik, s. 26
1 hymnmiłość jako wartośćjęzyk utworu
– wie, że utwór reprezentuje hymn jako gatunek liryczny
– dzieli tekst na części kompozycyjne ze względu na ich treść
– nazywa wartości związane z miłością, dostrzega podniosłość języka
– wyjaśnia, dlaczego utwór należy do hymnu jako gatunku lirycznego
– formułuje na podstawie utworu tezę, wskazuje w tekście uzasadniające ją argumenty
– dobiera do wartości związanych z miłością ich przeciwieństwa– wyjaśnia, jakie środki językowe decydują o podniosłym stylu
tekstu
Éric-Emmanuel Schmitt, Zapasy z życiem (fragment), podręcznik, s. 27–28
1 sens metaforyczny utworu – odtwarza elementy świata przedstawionego w tekście
– nazywa emocje bohatera– układa rady życiowe
– wyjaśnia metaforyczne znaczenia tekstu– omawia relacje bohatera z matką– przedstawia sytuacje związane z tytułem utworu
The Beatles All You Need Is Love (utwór muzyczny), pod-ręcznik, s. 29 Kartki internetowe stworzone przez uczniów
1 powtórzenietekst i muzyka w piosence
– próbuje dokonać tłumaczenia kilku wersów utworu na język polski, na tej podstawie określa temat utworu
– wskazuje w utworze powtórzenia– wypowiada się na temat muzyki utworu
– tłumaczy niektóre wersy na język polski– wyjaśnia, o czym mówi tekst– wyjaśnia funkcje powtórzeń w utworze– ocenia melodię utworu– przedstawia swój ulubiony utwór muzyczny
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
4
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
– wypowiada się na temat ulubionych utworów muzycznych
– tworzy kartkę internetową
– uzasadnia swój wybór– omawia stworzoną przez siebie kartkę internetową, uzasad-
nia sposób jej wykonania
Narodziny świata, Iggdrasil, drzewo świata, Stworzenie świata z ziarnka piasku, podręcznik, s. 30–33
2 mitfikcja fantastycznaopowiadanie
– porządkuje wiedzę zaczerpniętą z mitów– wskazuje elementy fantastyczne– wie, co to jest mit– tworzy opowiadanie, wprowadza do niego ele-
menty fantastyczne
– porównuje poznane mity o stworzeniu świata– omawia i porównuje elementy świata przedstawionego
wszystkich tekstów i zestawia je z biblijną koncepcją po-wstania świata
– uzasadnia, dlaczego poznane teksty należą do mitów– tworzy opowiadanie, wprowadza do niego dialogi
John Ronald Reuel Tolkien Władca Pierścieni. Powrót króla (fragment), podręcznik, s. 35–38
1 rola bohaterów w tekściepodziękowanie
– wymienia i przedstawia bohaterów fragmentu– wskazuje znaczące rekwizyty i omawia ich zna-
czenie w utworze– układa podziękowanie
– omawia rolę wszystkich bohaterów fragmentu– wyjaśnia symboliczne znaczenie pierścienia– układa podziękowanie, zachowując wszystkie wymogi tej
formy wypowiedzi
Części mowy – czasownik, formy osobowe, podręcznik, s. 236–242Komunikacja – intencje nadawcy
3 odmiana czasownika przez osoby, licz-by, rodzajeczas trybstronaczasowniki przechodnie i nieprze-chodnieaspektczasowniki dokonane i niedokonanezwiązek z rzeczownikiempisownia niepisownia cząstki -bypisownia zakończeń -źć, -śćtrudne formy intencje nadawcy
– rozpoznaje czasownik wśród innych części mowy– tworzy poprawne formy gramatyczne czasow-
nika– rozpoznaje formy czasu– stosuje odpowiednie formy czasu– zna tryby czasownika– zna strony czasownika– przekształca stronę czynną na bierną i odwrotnie– rozpoznaje czasowniki dokonane i niedokonane– odróżnia czasowniki osobowe– zna reguły ortograficzne dotyczące czasownika
i stara się stosować je w praktyce – rozpoznaje przykładowe intencje nadawcy w ko-
munikacie
– wyjaśnia, czym wyróżnia się czasownik wśród innych części mowy
– świadomie używa w wypowiedzi form gramatycznych cza-sownika
– stosuje poprawnie formy czasu, trybu, strony– wyjaśnia, kiedy czasowniki są dokonane a kiedy niedokona-
ne i wykorzystuje je funkcjonalnie w wypowiedzi– stosuje poprawnie trudne formy czasownika– stosuje w praktyce wszystkie reguły ortograficzne dotyczą-
ce czasownika– rozpoznaje różnorodne intencje w komunikacie
Richard Strauss Tako rzecze Zaratustra, podręcznik, s. 39Filmy zrealizowane przez uczniów
1 środki wyrazu dzieła muzycznego – przedstawia swoje pierwsze wrażenia po wysłu-chaniu utworu
– określa charakter utworu
– ocenia wysłuchany utwór– wyjaśnia, które środki muzyczne decydują o charakterze
utworu
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
5
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe– uczestniczy w grupowej pracy poświęconej na-
kręceniu krótkiego filmu– omawia stworzony film
– bierze czynny udział w grupowej pracy poświęconej nakrę-ceniu filmu
– uzasadnia sposób wykonania filmu
Jan Parandowski Eros i Psyche, podręcznik, s. 40
1 wątekfrazeologizm
– czyta mit ze zrozumieniem– wypisuje wydarzenia mitu w postaci wątku– rozpoznaje w tekście frazeologizmy– przedstawia swoje wyobrażenie Erosa– wymienia utwory literackie związane tematycz-
nie z mitem Eros i Psyche
– opowiada płynnie treść mitu– wie, co to jest wątek– wyodrębnia wątek w tekście– wyjaśnia funkcję frazeologizmów w tekście– przedstawia swoje wyobrażenie Erosa i uzasadnia je– wymienia utwory literackie związane tematycznie z mitem
Eros i Psyche i przedstawia ich problematykę
Wisława Szymborska Miłość szczęśliwa, podręcznik, s. 41–42
1 temat utworupodmiot liryczny
– formułuje temat utworu– wie, kto to jest osoba mówiąca w utworze lirycz-
nym i odróżnia ją od autora– cytuje wersy, w których osoba mówiąca ujawnia
swoje opinie– cytuje pytania postawione w tekście– dostrzega związek wiersza z hymnem św. Pawła
– określa temat utworu w powiązaniu z innymi znanymi tek-stami poświęconymi miłości
– określa osobę mówiącą w tekście– odczytuje intencje osoby mówiącej– określa funkcję pytań postawionych w tekście– wyjaśnia, na czym polega związek utworu z hymnem
św. Pawła
Antonio Canova Eros i Psyche (reprodukcja rzeźby), pod-ręcznik, s. 43Antologia utworów stworzo-na przez uczniów
1 rzeźbakompozycja statycznakompozycja dynamicznaantologia
– dostrzega związek rzeźby z mitem– wie, że dzieło ma dynamiczny charakter– w prosty sposób opisuje sposób przedstawienia
postaci– nazywa swoje odczucia związane z oglądaną rzeźbą– tworzy prostą antologię dzieł o tematyce miłosnej
– wyjaśnia, na czym polega związek rzeźby z mitem– wyjaśnia, co jest źródłem dynamizmu rzeźby– w szczegółowy sposób opisuje sposób przedstawienia po-
staci– nazywa uczucia wyrażane przez ukazane postacie– tworzy zróżnicowaną antologię dzieł o tematyce miłosnej
Części mowy – czasownik, formy nieosobowe, podręcz-nik, s. 243–249Komunikacja – cele wypo-wiedzi
3 bezokolicznik, formy zakończone na -no, -to, formy typu mówi się, imiesłów przymiotnikowyrodzaje imiesłowuzwiązek z rzeczownikiempisownia nie z imiesłowem przymiot-nikowym imiesłów przysłówkowy, rodzaje imie-słowu przysłówkowego cele wypowiedzi w akcie komunikacji
– rozpoznaje różne formy nieosobowe czasownika– rozpoznaje imiesłów przymiotnikowy wśród in-
nych części mowy– tworzy formy imiesłowu czynnego i biernego– tworzy poprawne związki imiesłowu przymiotni-
kowego z rzeczownikiem– zna zasadę pisowni nie z imiesłowem przymiot-
nikowym– rozpoznaje imiesłów przysłówkowy– tworzy imiesłów współczesny i uprzedni – rozpoznaje i formułuje podstawowe cele komunikatu
– stosuje rożne formy nieosobowe– wyjaśnia, czym wyróżnia się imiesłów przymiotnikowy spo-
śród innych części mowy– używa funkcjonalnie form imiesłowu czynnego i biernego– uzgadnia formy imiesłowu przymiotnikowego z określanym
rzeczownikiem– stosuje w praktyce regułę pisowni nie z imiesłowem przy-
miotnikowym– stosuje imiesłów przysłówkowy współczesny i uprzedni– rozpoznaje cele cudzej wypowiedzi– dobiera środki do wyrażania celów w wypowiedzi własnej
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
6
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Homer Iliada (fragmenty), podręcznik, s. 45–48
2 wojna trojańskafikcja fantastycznamotywy postępowania bohaterówpersonifikacjaporównanie homeryckiesprawozdanie
– czyta tekst ze zrozumieniem– zna najważniejsze informacje związane z wojną
trojańską– grupuje bohaterów według określonej zasady– wymienia motywy postępowania bohaterów– szereguje wydarzenia przedstawione we frag-
mencie– wskazuje w tekście uosobienie i porównanie ho-
meryckie– pisze sprawozdanie
– opowiada własnymi słowami przebieg wydarzeń– wyjaśnia przyczyny wojny trojańskiej– prezentuje walczące strony– przedstawia i charakteryzuje bohaterów oraz ocenia moty-
wy ich podstępowania– wyjaśnia funkcję uosobienia i porównania homeryckiego– pisze sprawozdanie i dynamizuje tę wypowiedź
James Kahn Gwiezdne woj-ny (fragment), podręcznik, s. 50–51
1 bohaterowie utworuwybory etyczneznaczenia przenośne tekstu
– odtwarza informacje dotyczące bohaterów– nazywa wartości reprezentowane przez bohate-
rów– cytuje fragmenty o przenośnym znaczeniu– przedstawia wybory etyczne dokonane przez
obydwu bohaterów
– tłumaczy, dlaczego bohaterowie stanęli przeciwko sobie do walki
– omawia, jak bohaterowie przestrzegają wartości dla nich ważnych
– wyjaśnia fragmenty o przenośnym znaczeniu– omawia i ocenia wybory etyczne dokonane przez obydwu
bohaterów
Wolfgang Petersen Troja (fragment filmu), podręcznik, s. 52–53
1 środki języka filmowego – łączy obejrzany fragment filmu z fragmentem Iliady Homera
– wymienia kolejne fazy walki Achillesa i Hektora– wymienia podstawowe środki języka filmowego
– wyjaśnia, na czym polega związek obejrzanego fragmentu filmu z fragmentem Iliady Homera
– opowiada własnymi słowami przebieg walki Achillesa i Hektora– wskazuje w obejrzanym fragmencie znane mu środki języka
filmowego
Części mowy – liczebnikKomunikacja – interakcja między nadawcą i odbiorcąpodręcznik, s. 250–253
1 liczebnikrodzaje liczebnikówodmiana liczebnikówzaimek liczebnyreguły ortograficzne dotyczące liczeb-nikówinterakcja, nawiązanie kontaktu
– rozpoznaje liczebnik wśród innych części mowy– stosuje prawidłowe formy gramatyczne liczeb-
ników– rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, zbio-
rowe, ułamkowe– rozpoznaje zaimki liczebne– zna reguły ortograficzne dotyczące liczebnika– wie, na czym polega i jak może przebiegać inte-
rakcja miedzy nadawcą i odbiorcą
– wyjaśnia, czym wyróżnia się liczebnik spośród innych części mowy
– stosuje prawidłowe formy liczebników wielowyrazowych– stosuje prawidłowo różne rodzaje liczebników– stosuje w wypowiedzi zaimki liczebne– stosuje prawidłowo reguły ortograficzne dotyczące liczeb-
nika– wyjaśnia, co to jest, na czym polega i jak może przebiegać
interakcja między nadawcą i odbiorcą w akcie komunikacji
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
7
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Afisze multimedialne wykona-ne przez uczniów
1 afisz multimedialny – tworzy prosty afisz multimedialny poświęcony wystawie
– omawia swoją pracę
– tworzy oryginalny, ciekawy afisz multimedialny poświęcony wystawie
– wyjaśnia, jakim celom i intencjom są podporządkowane za-stosowane na afiszu środki plastyczne i słowne
Jan Parandowski Przygody Odyseusza (fragment), pod-ręcznik, s. 53–57
1 wędrówka Odyseuszaodysejamonolog wewnętrzny
– zna podstawowe informacje o Odyseuszu– opowiada o poznanych przygodach Odyseusza– odtwarza myśli i odczucia bohatera– nazywa cechy charakteru i osobowości Odyse-
usza– zna znaczenie terminu odyseja– pisze opowiadanie
– przedstawia w spójny sposób informacje o Odyseuszu– opowiada w szczegółowy sposób o poznanych przygodach
Odyseusza– w formie monologu wewnętrznego odtwarza myśli i odczu-
cia bohatera– charakteryzuje Odyseusza– przywołuje w charakterystyce fragmenty tekstu– wyjaśnia znaczenie terminu odyseja – pisze rozbudowane opowiadanie z elementami opisu i dia-
logami
Antoine de Saint-Exupéry Mały Książę, podręcznik, s. 58–59
4 elementy świata przedstawionegomotyw wędrówkielementy baśnioweznaczenia symboliczneprzypowieść filozoficznaaforyzm
– odtwarza główne elementy świata przedstawio-nego utworu
– opowiada o wyglądzie planety Małego Księcia– wymienia etapy wędrówki bohatera– wymienia elementy o symbolicznym znaczeniu– dostrzega związek z przypowieścią jako gatun-
kiem– cytuje fragmenty o charakterze aforyzmów
– porządkuje elementy świata przedstawionego utworu– barwnie opowiada o wyglądzie planety Małego Księcia– wyjaśnia, na czym polega metaforyczny charakter wędrówki
Małego Księcia– wyjaśnia znaczenia zawarte w elementach symbolicznych– wyjaśnia, na czym polega przypowieściowy charakter
utworu– wyjaśnia przesłania zawarte w aforyzmach
Stanley Kubrick 2001: Odyseja kosmiczna (fragment filmu), podręcznik, s. 60–61
1 środki języka filmowegoobrazowanie przestrzenimetaforyka tytułu
– przedstawia swoje wrażenia po obejrzeniu frag-mentu filmu
– dostrzega łączność motywów z przygodami Odyseusza
– dobiera słownictwo opisujące przestrzeń ko-smiczną
– ocenia obejrzany fragment filmu– wyjaśnia, na czym polega związek fragmentu filmu z przy-
godami Odyseusza– stosuje celowo dobrane słownictwo do opisu przestrzeni
kosmicznej
Gazetki internetowe (qmamy) wykonane przez uczniów
1 gazetka internetowa (qmam) – tworzy prostą gazetkę internetową poświęconą przygodom Małego Księcia
– omawia efekty własnej pracy
– tworzy gazetkę internetową zawierającą różnorodne mate-riały (reportaż, fotoreportaż, grafikę, zdjęcia)
– przedstawia własną pracę i ocenia efekty pracy innych
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
8
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Test sprawdzający, podręcz-nik, s. 63–64
1 czytanie ze zrozumieniemanaliza tekstu literackiegoanaliza obrazuinterpretacja tekstu literackiegointerpretacja obrazu
– czyta ze zrozumieniem– wybiera odpowiednie fragmenty z tekstu– formułuje argumenty– przedstawia podstawowe informacje o obrazie
– formułuje problematykę tekstu– interpretuje tekst literacki– wyjaśnia przenośne znaczenia– formułuje logiczne argumenty– łączy tekst literacki z obrazem malarskim
Rozdział II. Rycerski świat
Gall Anonim Kronika polska (fragmenty), podręcznik, s. 66–68
1 kronikatekst historiograficznyideał władcytekst i obraz
– nazywa wydarzenia historyczne przedstawione we fragmencie
– krótko charakteryzuje Bolesława Chrobrego– wymienia cechy idealnego władcy– omawia, jak Chrobry został przedstawiony na
obrazie Matejki– wskazuje i nazywa środki językowe występujące
we fragmencie– wie, czym cechuje się kronika jako gatunek pi-
śmiennictwa
– opowiada o wydarzeniach historycznych opisanych we frag-mencie
– z punktu widzenia giermka charakteryzuje Bolesława Chro-brego
– uzasadnia, dlaczego autor kroniki uznaje Chrobrego za ide-alnego władcę
– omawia malarskie sposoby przedstawienia Chrobrego na obrazie Matejki
– wyjaśnia, jakie środki językowe służą podkreśleniu wyjątko-wości władcy
– uzasadnia, dlaczego tekst należy do kroniki jako gatunku piśmiennictwa
Sławomir Mrożek Na wieży, podręcznik, s. 70–72
1 hipotezanarratornarrator trzecioosobowypuenta
– odtwarza własnymi słowami treść opowiadania– nazywa uczucia i emocje bohatera– formułuje hipotezę– korzysta ze słownika frazeologicznego– wie, kto to jest narrator, odróżnia go od autora tekstu
– omawia elementy świata przedstawionego w opowiadaniu– ocenia zachowanie bohatera– formułuje hipotezę, odwołując się do tekstu opowiadania– podaje przykłady związków frazeologicznych i wyjaśnia ich
znaczenia
– przedstawia swoje wrażenia wywołane zakoń-czeniem opowiadania
– wskazuje i określa narratora– wie, co to jest puenta i jaką funkcję pełni w tekście
Wojciech Jagielski Modlitwa o deszcz (frag-ment), podręcznik, s. 73–74Sprawozdanie radiowe autor-stwa uczniów
1 literatura faktutezaargument
– odtwarza informacje przedstawione w tekście– wie, że tekst należy do literatury faktu– omawia stosunek poddanych do emira– odtwarza historię płaszcza proroka– dostrzega wspólne motywy między tekstem
a fragmentem Kroniki Galla Anonima– przedstawia swoje wrażenia po lekturze tekstu– tworzy proste sprawozdanie radiowe
– porządkuje informacje przedstawione w tekście, uzasadnia, dlaczego tekst należy do literatury faktu
– przedstawia oceny emira przez poddanych i ustosunkowuje się do nich
– wyjaśnia symboliczne znaczenie płaszcza proroka– porównuje tekst z fragmentem Kroniki Galla Anonima– przedstawia swój stosunek do literatury faktu– tworzy dynamiczne sprawozdanie radiowe
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
9
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Pieśń o Rolandzie (fragmen-ty), podręcznik, s. 76–79
3 ideał rycerzaetos rycerskiars bene moriendisakralizacjamowa niezależna
– czyta tekst ze zrozumieniem– wskazuje i odtwarza fragmenty przedstawiające
Karola Wielkiego– charakteryzuje Rolanda– wskazuje wartości ważne dla rycerza– omawia zasady, którymi kieruje się rycerz– opowiada, jak wyglądała śmierć Rolanda– wskazuje elementy fantastyczne i określa ich
rolę w utworze– podaje przykłady związków wyrazowych o te-
matyce rycerskiej– wskazuje przykłady mowy niezależnej
– określa tematykę i problematykę poznanych fragmentów– omawia sposób przedstawienia Karola Wielkiego– charakteryzuje Rolanda, przywołując fragmenty tekstu– wyjaśnia, jak rycerz broni ważnych dla niego wartości– omawia, na czym polegał etos rycerski– wyjaśnia, na czym polegała średniowieczna ars bene mo-
riendi – wyjaśnia, czym jest i na czym polega sakralizacja bohatera– podaje przykłady utworów nawiązujących do rycerskiej kul-
tury i rycerskiego etosu– wyjaśnia, na czym polega mowa niezależna
Jarosław Grzędowicz, Pan Lodowego Ogrodu (fragmen-ty), podręcznik, s. 81–83
1 fantastyka literackafantastyka naukowafantasyopis przeżyć wewnętrznych
– odtwarza informacje na temat krainy przedsta-wionej we fragmencie
– wyjaśnia na czym polega misja, którą wykonuje główny bohater
– opisuje własne przeżycia podczas wyobrażonego spotkania z mieszkańcami obcej planety
– wskazuje nawiązania do średniowiecza– wie, na czym polega fantastyka literacka– rozróżnia fantastykę naukową i fantasy
– porządkuje informacje na temat krainy przedstawionej we fragmencie
– odtwarza i ocenia argumenty, które zadecydowały o wybo-rze Vuka do spełnienia misji
– opisuje własne przeżycia podczas wyobrażonego spotkania z mieszkańcami obcej planety, uzasadnia je odwołaniami do tekstu
– omawia rolę nawiązań do średniowiecza– wyjaśnia, na czym polega fantastyka literacka– podaje przykłady literatury należącej do fantastyki nauko-
wej i do fantasy
Gustave Moreau Święty Jerzy i smok (reprodukcja obrazu), podręcznik, s. 85Infografika wykonana przez uczniów
1 dynamizmperspektywa linearnametaforyka obrazu
– zapoznaje się z legendą o świętym Jerzym– wypowiada się na temat przedstawienia święte-
go Jerzego i smoka na obrazie– wie, że obraz ma charakter dynamiczny– wie, na czym polega perspektywa– wie, że obraz można postrzegać jako walkę do-
bra ze złem– tworzy prostą infografikę, przedstawia ją
i omawia
– na podstawie podanych źródeł opowiada legendę o świę-tym Jerzym
– wskazuje malarskie środki przedstawienia świętego Jerzego i smoka
– wskazuje malarskie sposoby osiągania dynamizmu– wyjaśnia, jakie efekty zostały osiągnięte dzięki perspektywie– wyjaśnia metaforyczne znaczenia obrazu– tworzy ciekawą infografikę i wyjaśnia rolę wykorzystanych
w niej elementów
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
10
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Części mowy – przysłówekAkt komunikacji – odbiorcapodręcznik, s. 254–258
1 przysłówekstopniowanie przysłówkazaimek przysłowny związek z czasownikiempisownia nieodbiorca w akcie komunikacji
– rozpoznaje przysłówek wśród innych części mowy
– tworzy poprawne związki z czasownikiem– prawidłowo stopniuje przysłówki– rozpoznaje zaimki przysłowne– zna regułę pisowni nie z przysłówkiem i stara się
przestrzegać jej w praktyce– wie, jak odbiorca może wpływać na akt komu-
nikacji
– wyjaśnia, czym wyróżnia się przysłówek spośród innych czę-ści mowy
– używa w praktyce poprawnych związków z czasownikiem, przymiotnikiem i drugim przysłówkiem
– stosuje wszystkie rodzaje stopniowania przysłówka– stosuje różne rodzaje zaimków przysłownych– przestrzega zasady pisowni nie z przysłówkiem – wyjaśnia rolę odbiorcy w akcie komunikacji
Uriel Waldo CutlerOpowieść o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu (fragmenty), podręcznik, s. 87–90
2 ideał rycerzacharakterystyka bohateraopis postaci
– dzieli tekst na części ze względu na ilość przed-stawionych wydarzeń
– opowiada treść fragmentu swoimi słowami– nazywa cechy Lancelota– uzasadnia, dlaczego Lancelot to wzór rycerza– tworzy prosty opis postaci
– omawia kompozycję fragmentu ze względu na układ wyda-rzeń
– opowiada przebieg wydarzeń z punktu widzenia bohatera– nazywa cechy Lancelota, popiera je przykładami z tekstu– przedstawia argumenty uzasadniające tezę– tworzy rozbudowany opis postaci– stosuje zróżnicowane słownictwo
Henryk Sienkiewicz Krzyżacy, podręcznik, s. 91–93
5 powieść historyczna historia i fikcjawątekcharakterystyka bohaterówbohater dynamicznyobyczajowość rycerskaarchaizmarchaizacjatekst a obrazekranizacjastreszczenie
– wie, że utwór należy do powieści historycznych– wskazuje przykłady elementów historycznych
i fikcyjnych– wymienia wątki utworu– charakteryzuje wybranego bohatera– wskazuje bohaterów dynamicznych– wymienia obyczaje rycerskie– wie, co to jest archaizm i wskazuje w tekście róż-
ne rodzaje archaizmów– zestawia opis bitwy z dziełem malarskim– proponuje obsadę aktorską do przygotowywa-
nej ekranizacji– pisze krótkie streszczenie wybranego wątku
– wyjaśnia, dlaczego utwór reprezentuje powieść historyczną– określa relację między elementami historycznymi i fikcyj-
nymi– omawia układ wątków utworu– dokonuje charakterystyki porównawczej wybranych boha-
terów– wyjaśnia, kto i dlaczego jest bohaterem dynamicznym– opowiada o obyczajach rycerskich– wyjaśnia rolę archaizmów w języku utworu– porównuje środki języka literackiego i malarskiego w opisie
bitwy– uzasadnia obsadę aktorską do przygotowywanej ekrani-
zacji– pisze streszczenie wątku zgodnie z wszystkimi wymogami
tej formy wypowiedzi
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
11
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Rodolphe Jacquette, Bernard Capo Krzyżacy. 1. W cieniu czarnych kniei (fragment komiksu), podręcznik, s. 97–98
1 komikskadr komiksudymek komiksowy
– zestawia fragment komiksu z odpowiednim frag-mentem powieści
– rozróżnia różne rodzaje dymków komiksowych– wskazuje fragmenty zdynamizowane– prezentuje swoje wrażenia po obejrzeniu frag-
mentu komiksu
– porównuje fragment komiksu z odpowiednim fragmentem powieści, wskazując podobieństwa i różnice
– łączy różne rodzaje dymków z rodzajem tekstu w komiksie– wyjaśnia, jak zostały osiągnięte efekty dynamizmu– ocenia fragment komiksu
Komiks wykonany przez uczniów
1 komikskadr komiksudymek komiksowy
– tworzy prosty komiks o przygodach wybranego rycerza rzeczywistego lub fikcyjnego
– prezentuje swoją pracę– objaśnia zastosowane rozwiązania formalne
– tworzy ciekawy komiks o przygodach wybranego rycerza rzeczywistego lub fikcyjnego
– dynamizuje akcję– stosuje ciekawe rozwiązania formalne i urozmaicony tekst– prezentuje swoją pracę i uzasadnia funkcję wybranych roz-
wiązań
Legenda o świętym Aleksym (fragment), podręcznik, s. 100–101
1 archaizmyascetaideał świętegomotywy postępowaniawartości
– rozpoznaje w tekście archaizmy i wyjaśnia je na podstawie przypisów
– tłumaczy pojedyncze wersy na język współ-czesny
– wskazuje motywy postępowania bohatera– wskazuje elementy fantastyczne– wymienia ważne dla siebie wartości niema-
ter ialne
– rozpoznaje różne rodzaje archaizmów i wyjaśnia je, korzy-stając z przypisów i kontekstu
– tłumaczy fragment na język współczesny– ocenia motywy postępowania bohatera– określa rolę pełnioną w tekście przez elementy fantastyczne– wypowiada się, w jaki sposób współczesny człowiek może
realizować w swoim życiu uznawane za ważne wartości nie-materialne
Aleksander MinkowskiGruby (fragment), podręcznik, s. 102–104
1 uprzedzeniedewiza życiowarelacje międzyludzkie
– przedstawia tematykę fragmentu– gromadzi informacje dotyczące głównego bo-
hatera– formułuje rady dla bohatera– opowiada o sytuacjach odrzucenia, wyalienowa-
nia, które zna ze swego doświadczenia
– wyjaśnia, z jakim problemem musiał się zmierzyć główny bohater– przedstawia relacje głównego bohatera z pozostałymi
uczniami z klasy– ocenia sposób myślenia i postępowania bohatera– wyjaśnia, jak powinien się zachować świadek odrzucenia,
alienowania kogoś
Krzysztof Czuma Dobrzy piękni, źli brzydcy?, podręcz-nik, s. 105–106
1 stereotyp – rozpoznaje w tekście nawiązania literackie i kul-turowe, wymienia je
– wie, co to jest stereotyp– wymienia dzieła literackie i filmowe wykorzystu-
jące stereotyp piękna i brzydoty– wskazuje w tekście sformułowania o przeno-
śnym znaczeniu
– omawia rolę nawiązań literackich i kulturowych– wyjaśnia, jak rodzą się i jak funkcjonują stereotypy– przedstawia tematykę dzieł literackich i filmowych wykorzy-
stujących stereotyp piękna i brzydoty– wyjaśnia znaczenie przenośnych sformułowań
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
12
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Wywiad audio lub wideo autorstwa uczniów
1 wartość – na podstawie tekstów z rozdziału formułuje py-tania do wywiadu o wartościach
– przeprowadza wywiad audio lub wideo– prezentuje wywiad, opowiada o sposobach
i okolicznościach jego przygotowywania
– na podstawie tekstów z rozdziału i własnych przemyśleń formułuje pytania do wywiadu o wartościach
– przeprowadza wywiad audio lub wideo– prezentuje wywiad, opowiada o obserwacjach, wrażeniach
i przeżyciach doświadczonych w czasie jego przeprowadzania
Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragment), podręcz-nik, s. 108–110
1 postawa franciszkańska – relacjonuje wydarzenia przedstawione we frag-mencie
– opowiada, jak święty Franciszek obłaskawił wilka– opowiada o reakcjach mieszkańców– formułuje przesłanie utworu
– opowiada o wydarzeniach z punktu widzenia wybranego bohatera
– analizuje wypowiedzi świętego Franciszka do wilka, wskazu-je ich intencje i ocenia skuteczność
– wyjaśnia, jak i dlaczego zmieniały się reakcje mieszkańców– przedstawia swoją interpretację tekstu
Jan Twardowski Nie tylko my, podręcznik, s. 110
1 osoba mówiącaliryczny podmiot zbiorowyfranciszkanizm
– wskazuje zwroty ujawniające osobę mówiącą– rozpoznaje podmiot zbiorowy– wylicza stworzenia przedstawione w wierszu
i podaje ich określenia– rozwija tytuł w formie zdania pojedynczego– dostrzega związek utworu z ideą franciszkani-
zmu
– wyjaśnia, kim jest osoba mówiąca i w czyim imieniu się wy-powiada
– wyjaśnia, jak i w jakim celu zostały przedstawione stworze-nia w wierszu
– rozwija tytuł tak, by oddawał idee tekstu– wyjaśnia, na czym polega i z czego wynika związek utworu
z ideą franciszkanizmu
Części mowy – przyimek, spójnikKomunikacja – sytuacja komu-nikacyjna, kontekstpodręcznik, s. 259–267
1 przyimekprzyimek prosty i złożonywyrażenie przyimkowereguły ortograficzne dotyczące przy-imkaspójniksytuacja komunikacyjna, kontekst
– rozpoznaje przyimek i spójnik wśród innych czę-ści mowy
– tworzy poprawne wyrażenia przyimkowe– rozpoznaje stosunek łączności, rozłączności,
przeciwstawności, wynikania i dobiera do nich właściwe spójniki
– zna reguły ortograficzne dotyczące pisowni przyim-ków i reguły interpunkcyjne dotyczące spójników
– określa sytuację komunikacyjną i zauważa jej wpływ na jakość komunikatu
– dostrzega kontekst wypowiedzi
– wyjaśnia, czym wyróżniają się przyimek i spójnik spośród innych części mowy
– stosuje w wypowiedzi poprawne wyrażenia przyimkowe– stosuje odpowiednie spójniki w zależności od stosunku mię-
dzy spajanymi elementami– stosuje w praktyce reguły ortograficzne dotyczące przyimka
i reguły interpunkcyjne dotyczące spójnika– omawia różnorodne sytuacje komunikacyjne i wyjaśnia ich
wpływ na językowy kształt komunikatu– omawia kontekst wypowiedzi
Tomek Bagiński Katedra (film animowany), podręcznik, s. 111–113
1 film animowanypunkt widzenia kameryopis budowli
– opowiada o swoich wrażeniach wywołanych fil-mem
– analizuje układ scen tworzących całość filmu– przedstawia historię wyjaśniającą, kim jest i jaki jest bohater
filmu
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
13
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Muzyka z odgłosów natury tworzona przez uczniów
– wylicza (tytułując) sceny, które szczególnie pa-mięta
– wymyśla krótką historię związaną z bohaterem filmu
– gromadzi słownictwo przedstawiające wygląd katedry
– odróżnia film animowany od fabularnego i do-kumentalnego
– tworzy prosty opis budowli– rozpoznaje na filmie różne punkty widzenia ka-
mery– wskazuje elementy dynamiczne– opowiada zakończenie filmu– tworzy prostą linię melodyczną złożoną z odgło-
sów natury i przedstawia ją kolegom
– ocenia obejrzany film– gromadzi i porządkuje słownictwo opisujące katedrę– wyjaśnia, co odróżnia film animowany od fabularnego i do-
kumentalnego– zna różne techniki animacji, opisuje budowlę, stosując uroz-
maicone słownictwo– wyjaśnia znaczenia wyeksponowane w filmie różnymi punk-
tami widzenia kamery– omawia sposoby dynamizowania wykorzystane w filmie– interpretuje zakończenie filmu– tworzy rozbudowaną linię melodyczną złożoną z odgło-
sów natury ilustrującą wiersz Twardowskiego lub fragment Kwiatków św. Franciszka
Części mowy – partykuła, wykrzyknikKomunikacja – kod, trafność komunikatu,podręcznik, s. 268–270
1 partykułarodzaje partykułpisownia partykułwykrzyknikkod w akcie komunikacjikomunikat fortunny, udany
– rozpoznaje partykułę i wykrzyknik wśród innych części mowy
– zna różne rodzaje partykuł– zna reguły ortograficzne dotyczące pisowni par-
tykuł– zna różne kody komunikacyjne– wie, kiedy komunikat jest udany
– wyjaśnia, czym wyróżniają się partykuła i wykrzyknik spo-śród innych części mowy
– stosuje różne rodzaje partykuł– zapisuje partykuły zgodnie z regułami ortograficznymi– wymienia przykłady różnych kodów komunikacyjnych– wyjaśnia, od czego zależy fortunność komunikatu
Test sprawdzający, podręcz-nik, s. 116–120
1 czytanie ze zrozumieniemanaliza tekstu literackiegointerpretacja tekstu literackiegoargumentymetaforyczny charakter tekstuilustracja a problemfunkcja przymiotnikanazywanie części mowy
– odtwarza tekst na poziomie dosłownym– wskazuje elementy świata przedstawionego– tworzy teksty we wskazanych formach wypo-
wiedzi– formułuje argumenty do podanej tezy– dobiera ilustrację do wskazanego problemu– zestawia bohatera z postacią mitologiczną– określa funkcję przymiotnika w tytule, nazywa
wskazaną część mowy
– odbiera tekst na poziomie przenośnym– określa relacje między elementami świata przedstawionego– tworzy teksty we wskazanych formach wypowiedzi, zacho-
wuje wszystkie wyznaczniki danej formy wypowiedzi– formułuje trafne argumenty do podanej tezy– dobiera ilustrację do wskazanego problemu i uzasadnia swój
wybór– zestawia bohatera z odpowiednią postacią mitologiczną– wyjaśnia funkcję przymiotnika w tytule– nazywa wskazaną część mowy i uzasadnia swoją decyzję
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
14
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Rozdział III. W poszukiwaniu harmonii
Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty), podręcznik, s. 122–123
1 archaizmyuniwersalizmoblicza przyjaźniprawdziwa przyjaźń
– wskazuje archaizmy, na podstawie przypisów ob-jaśnia ich znaczenie
– przekłada wybrane zdania na język współczesny– na podstawie tekstu wskazuje cechy prawdziwej
przyjaźni– wskazuje fragmenty mówiące o różnych obli-
czach przyjaźni– ma świadomość uniwersalizmu tekstu Reja
– przypomina, czym jest archaizm– na podstawie przypisów i kontekstu wyjaśnia znaczenie ar-
chaizmów– przekłada dłuższy fragment na język współczesny– na podstawie tekstu i własnych przemyśleń wypowiada się
na temat przyjaźni– podaje literackie pary przyjaciół– wyjaśnia, dlaczego tekst Reja ma uniwersalny charakter
Ewa NowakYellow bahama w prążki (fragment Próba przyjaźni), podręcznik, s. 125–126
1 narracja pierwszoosobowadylematy bohaterkikoleżeństwo a przyjaźńsprawdziany przyjaźni
– określa narrację fragmentu– przedstawia dylematy bohaterki– rozróżnia koleżeństwo i przyjaźń– opowiada, co jest w stanie zrobić w imię przy-
jaźni
– określa funkcję narracji pierwszoosobowej– wyjaśnia, na czym polegają i z czego wynikają dylematy bo-
haterki– wyjaśnia różnice między koleżeństwem a przyjaźnią– przedstawia sytuacje będące sprawdzianem przyjaźni
Leszek KołakowskiMini wykłady o maxi spra-wach. O wrogu i o przyjacie-lu, podręcznik, s. 126–127
1 cechy prawdziwej przyjaźniznaczenie przyjaźni
– czyta tekst ze zrozumieniem– wskazuje fragmenty o charakterze tezy i argu-
mentów– z odpowiednich źródeł podaje cytaty dotyczące
przyjaźni
– określa problematykę tekstu– na podstawie tekstu formułuje tezę i argumenty– podaje i omawia cytaty dotyczące przyjaźni
WypowiedzenieKomunikacja językowa – lek-syka,podręcznik, s. 276–278
1 zdanierównoważnik zdaniazdanie pojedynczezdanie złożonezdania oznajmujące, pytające, rozka-zujące, wykrzyknikoweleksyka, leksem
– rozpoznaje i tworzy różne typy wypowiedzeń– wie, że leksyka ma wpływ na jakość komunikatu– stara się stosować odpowiednią leksykę w two-
rzonych przez siebie wypowiedziach
– wyjaśnia na czym polegają różnice w różnych rodzajach wy-powiedzeń
– stosuje pojęcie leksem– wyjaśnia, jaki wpływ ma leksyka na jakość komunikatu– stosuje odpowiednią leksykę w swoich wypowiedziach
Jan Kochanowski Na swoje księgi, Na dom w Czarnolesie, O żywocie ludzkim, Na lipę, podręcznik, s. 128–131
4 humanistafraszkatematyka fraszek
– wie, kogo nazywa się humanistą– rozpoznaje fraszkę wśród gatunków lirycznych– formułuje tematy wybranych fraszek
– wyjaśnia, dlaczego Jan Kochanowski uznawany jest za hu-manistę
– wskazuje cechy fraszki jako gatunku lirycznego– omawia różnorodność tematyki fraszek Kochanowskiego
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
15
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
autotematyzmuosobienieapostrofaliryka bezpośredniamotyw theatrum mundiświatopogląd
– wskazuje w tekście uosobienie i apostrofę– wie, na czym polega autotematyzm– rozpoznaje lirykę bezpośrednią– zna pojęcie theatrum mundi – rozumie pojęcie światopogląd – odtwarza podstawowe cechy światopoglądu za-
wartego we fraszkach
– wyjaśnia funkcję uosobienia i apostrofy– tłumaczy, na czym polega autotematyzm– wyjaśnia, jakie skutki dla tekstu przynosi wykorzystanie liry-
ki bezpośredniej– tłumaczy pojęcie theatrum mundi– wyjaśnia pojęcie światopogląd – omawia światopogląd Kochanowskiego na podstawie fra-
szek
Jan Izydor Sztaudynger, fraszki współczesne, podręcznik, s. 132–133
1 fraszkaironia
– rozpoznaje poznane utwory jako fraszki i formu-łuje ich tematy
– dostrzega ironię we fraszkach– porównuje utwory Sztaudyngera z fraszkami Ko-
chanowskiego– na podstawie wybranej fraszki pisze krótkie opo-
wiadanie– próbuje stworzyć własną fraszkę
– wyjaśnia, dlaczego poznane utwory to fraszki i omawia ich tematykę
– wyjaśnia, na czym polega ironia we fraszkach– omawia podobieństwa i różnice między utworami Sztau-
dyngera a fraszkami Kochanowskiego– na podstawie fraszki tworzy rozbudowane opowiadanie– tworzy własną fraszkę
Andrzej Mleczko, Marek Racz-kowski, rysunki satyryczne, podręcznik, s. 134–135
1 rysunek satyrycznyabsurd
– opowiada, co przedstawiają rysunki– dostrzega na rysunkach nawiązania kulturowe– wskazuje, co może śmieszyć na rysunkach– dostrzega związek rysunków satyrycznych
z fraszkami– zna i wyjaśnia pojęcie absurd
– wyjaśnia, jakie zjawiska współczesnego świata komentują rysunki
– wskazuje nawiązania kulturowe i je interpretuje – omawia sposoby wywoływania śmiechu przez rysunki– wyjaśnia, na czym polega związek rysunków satyrycznych
z fraszkami– omawia funkcje absurdu jako kategorii estetycznej
Jan Kochanowski, Treny V, VII, VIII, podręcznik, s. 136–139
3 trenbohater lirycznypytanie retorycznesytuacja lirycznaepitetzdrobnieniekontrastparadoksstyl artystyczny
– rozpoznaje tren jako gatunek liryczny– wskazuje bohaterów lirycznych i określa sytuację
liryczną– wskazuje środki poetyckie– wskazuje paradoks– wie, czym cechuje się styl artystyczny
– wyjaśnia, dlaczego poznane utwory reprezentują tren jako gatunek liryczny
– przedstawia i omawia bohaterów lirycznych– dookreśla sytuację liryczną– wyjaśnia funkcję zastosowanych środków poetyckich– wyjaśnia, z czego wynika paradoks w tekście– uzasadnia, że w tekstach mamy do czynienia ze stylem ar-
tystycznym
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
16
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Éric-Emmanuel Schmitt Oskar i pani Róża (fragment), pod-ręcznik, s. 141–142
2 przeżycia bohaterastyl potocznymowa zależnalist
– zbiera informacje na temat bohatera– charakteryzuje bohatera – przytacza wypowiedzi bohatera o dorosłych– rozpoznaje styl potoczny– wie, co to jest mowa zależna i wskazuje jej przy-
kłady– pisze list
– zbiera i porządkuje informacje na temat bohatera– charakteryzuje bohatera na podstawie jego wypowiedzi– przedstawia sposób patrzenia bohatera na dorosłych– wyjaśnia, czym cechuje się styl potoczny– przekształca mowę niezależną na zależną– przedstawia swoją opinię o utworze w formie listu
Joachim Patinir Przeprawa przez Styks (reprodukcja obrazu), podręcznik, s. 144Memy internetowe tworzone przez uczniów
1 świat zmarłych w mitologiitemat obrazupejzażkompozycja symetryczna
– zna wyobrażenia antycznych Greków na temat świata zmarłych
– zna różne typy obrazów ze względu na temat– wie, co to jest pejzaż w malarstwie– rozpoznaje na obrazie kompozycję symetryczną– tworzy prosty mem internetowy
– opowiada o mitologicznych wierzeniach dotyczących świa-ta zmarłych
– wylicza typy obrazów ze względu na temat– wyjaśnia, czym wyróżnia się pejzaż– wyjaśnia, czym cechuje się i jakie znaczenia może sugerować
kompozycja symetryczna– tworzy ciekawy mem internetowy
Części zdania – orzeczenieKomunikacja językowa – od-miana mówiona językapodręcznik, s. 279–283
1 orzeczenierodzaje orzeczeńjęzyk mówiony
– rozpoznaje orzeczenie wśród innych części zdania– zna, rozpoznaje i stosuje orzeczenie czasowni-
kowe, imienne i wyrażone związkiem frazeolo-gicznym
– zna cechy języka mówionego
– wyjaśnia, czym wyróżnia się orzeczenie spośród innych czę-ści zdania
– wyjaśnia, czym cechują się rożne rodzaje orzeczeń i stosuje je w praktyce
– wyjaśnia, czym cechuje się język mówiony
William Szekspir Romeo i Julia, podręcznik, s. 146–149
4 epoka elżbietańskatemat utworuproblem utworu cechy dramatuwydarzenia dramatutragedia
– zna podstawowe wiadomości o Szekspirze i jego twórczości
– projektuje kostium teatralny– formułuje temat utworu– wymienia najważniejsze wydarzenia dramatu– gromadzi informacje o bohaterach utworu– charakteryzuje bohaterów utworu– zna cechy dramatu i odróżnia go od innych ro-
dzajów literackich– wyróżnia tragedię jako gatunek dramatyczny– wie, co to jest konflikt tragiczny– opowiada o tragicznej miłości bohaterów– bierze udział w przygotowaniu inscenizacji wy-
branego fragmentu
– przedstawia Szekspira jako twórcę– projektuje kostium teatralny zgodnie z wymogami epoki
elżbietańskiej– tworzy wypowiedź poświęconą tematyce i problematyce
utworu– porządkuje wszystkie wydarzenia dramatu– porządkuje informacje o bohaterach utworu– dokonuje charakterystyki porównawczej bohaterów utworu– wyjaśnia, czym wyróżnia się dramat spośród innych rodza-
jów literackich– wyjaśnia, czym cechuje się tragedia jako gatunek dramatyczny– wyjaśnia, na czym polega konflikt tragiczny– wyjaśnia, jak rozwija się tragizm w utworze– bierze aktywny udział w przygotowaniu inscenizacji fragmentu
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
17
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Hanna Kowalewska Letnia akademia uczuć (fragmenty), podręcznik, s. 152–154
1 intencje bohaterówrelacje międzyludzkieokazywanie uczuć
– opowiada o przebiegu rozmowy bohaterów– opowiada o związkach między bohaterami– opowiada, jak Marcin okazuje uczucia Adze– proponuje przebieg dalszego ciągu fragmentu– zestawia uczucia bohaterów fragmentu z uczu-
ciami i przeżyciami Romea i Julii
– wypowiada się na temat intencji bohaterów biorących udział w rozmowie
– omawia i ocenia relacje między bohaterami– wypowiada się na temat różnych sposobów okazywania
uczuć– opowiada, jak mogą się potoczyć dalej losy bohaterów– wyjaśnia, dlaczego uczucia bohaterów można zestawić
z uczuciami Romea i Julii– wyjaśnia, co wynika z takiego zestawienia
Baz Luhrmann Romeo i Julia (fragment filmu), podręcznik, s. 155–157Prezentacja multimedialna stworzona przez uczniów
1 gatunki filmowe – wymienia sceny, które zrobiły na nim wrażenie– opowiada o bohaterach filmu– proponuje obsadę aktorską– rozpoznaje niektóre gatunki wykorzystane
w filmie
– wymienia sceny, które zrobiły na nim wrażenie, i tłumaczy, dlaczego właśnie one zwróciły jego uwagę
– ocenia sposób przedstawienia bohaterów– proponuje obsadę aktorską i uzasadnia ją– wskazuje nawiązania do różnych gatunków filmowych i oce-
nia je w kontekście obejrzanego fragmentu
Części zdania – podmiotKomunikacja językowa – język pisany,podręcznik, s. 284–287
1 podmiotrodzaje podmiotuzdanie bezpodmiotowejęzyk pisany
– odróżnia podmiot od innych części zdania– zna, rozpoznaje i stosuje różne rodzaje podmiotu– odróżnia język pisany od mówionego
– wyjaśnia, czym wyróżnia się podmiot spośród innych części zdania
– wyjaśnia, czym cechują się różne rodzaje podmiotu i stosuje je w praktyce
– wyjaśnia różnice między językiem mówionym i pisa- nym
– ma świadomość zależności języka pisanego od stylu
Piotr Skarga Kazania sejmo-we (fragmenty), podręcznik, s. 158–159
1 retorykaśrodki retoryczneprzemówienie
– czyta ze zrozumieniem– wskazuje i nazywa środki językowe, za pomocą
których autor przekonuje do swoich racji– omawia postawy wobec ojczyzny, o których jest
mowa w tekście– wskazuje i omawia fragmenty zestawiające jed-
nostkę i zbiorowość– wymienia przejawy współczesnego patriotyzmu– tworzy krótkie przemówienie, stara się w nim
stosować środki retoryczne
– odtwarza treść kazania– wskazuje i nazywa środki retoryczne i określa ich rolę w tek-
ście– omawia problem postaw obywateli wobec ojczyzny– wypowiada się na temat relacji między jednostką a zbioro-
wością w kontekście dobra ojczyzny– zabiera głos na temat współczesnych postaw patriotycznych– tworzy przemówienie– stosuje funkcjonalnie środki retoryczne
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
18
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Jan Paweł II Pamięć i tożsa-mość (fragmenty), podręcznik, s. 161–162
1 ojczyzna patriotyzm
– odtwarza wywód autora własnymi słowami– zestawia tekst z Kazaniami sejmowymi Skargi– odtwarza poglądy autora na temat patriotyzmu
– wyjaśnia, jak autor tłumaczy pochodzenie i znaczenie słowa ojczyzna
– omawia, co wynika z zestawienia tekstu z Kazaniami sej-mowymi Skargi
– na podstawie tekstu i własnych przemyśleń wypowiada się na temat patriotyzmu
Pomniki: Grunwaldzki w Kra-kowie, Obrońców Wybrzeża na Westerplatte, Poległych Stoczniowców w Gdańsku (reprodukcje), podręcznik, s. 163–165Fotoreportaż przygotowany przez uczniów
1 rodzaje pomników – opowiada o swoich wrażeniach wywołanych obejrzanymi reprodukcjami
– wymienia elementy pomników na reprodukcjach– zestawia obejrzane pomniki z tekstami Skargi
i Jana Pawła II– przygotowuje fotoreportaż
– przedstawia cele, jakim służy stawianie pomników– opowiada o pomnikach, które zna– porównuje obejrzane pomniki– wyjaśnia, jakie związki łączą obejrzane pomniki i teksty Skar-
gi oraz Jana Pawła II– przygotowuje oryginalny fotoreportaż zawierający wyraźne
przesłanie
Test sprawdzający, podręcz-nik, s. 167–170
1 czytanie ze zrozumieniemanaliza tekstu literackiegointerpretacja tekstu literackiegoznaczenie słówarchaizmcharakterystyka
– odtwarza treść tekstu– porządkuje wydarzenia– rozumie znaczenie wskazanych słów– przedstawia informacje o bohaterze– wskazuje archaizmy– pisze charakterystykę
– rozumie tekst na poziomie przenośnym– ustala prawidłową kolejność wydarzeń– wyjaśnia znaczenie wskazanych słów– przekazuje informacje o bohaterze w podanej formie– wyjaśnia funkcję archaizmów– tworzy charakterystykę, zachowując wszelkie wymogi tej
formy wypowiedzi
Rozdział IV. Ludzkie namiętności
Daniel Naborowski Krótkość żywota, podręcznik, s. 172
1 wyliczenie (enumeracja)symbolika motywówodbiorcaobrazowanie upływu czasu
– wyjaśnia, co według poety podlega biegowi czasu– wskazuje motywy o symbolicznych znaczeniach– cytuje wersy wskazujące odbiorcę– wskazuje wyliczenie– dostrzega związek wiersza z obrazem
– omawia, jak w utworze został pokazany bieg czasu– wyjaśnia symboliczne znaczenie motywów– wypowiada się na temat odbiorcy utworu– wyjaśnia funkcję wyliczenia– omawia związek wiersza z obrazem
Olga Tokarczuk Prawiek i inne czasy (fragment Czas lip), podręcznik, s. 174
1 metaforyka tekstuprzesłanie filozoficznenarratorkontrapunkt
– czyta tekst ze zrozumieniem– przedstawia swoje wrażenia po lekturze– wypowiada się na temat sposobu przedstawie-
nia drzew
– przedstawia swoją opinię na temat przeczytanego tekstu– omawia sposób prezentacji świata– wyjaśnia znaczenia metaforyczne– omawia fragmenty o charakterze filozoficznym
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
19
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
– dostrzega przenośne znaczenia tekstu– cytuje fragmenty o charakterze filozoficznym– wstępnie charakteryzuje narratora– dostrzega związek z wierszem Naborowskiego
– charakteryzuje narratora i jego sposób widzenia świata– wyjaśnia związek utworu z wierszem Naborowskiego
Salvador Dali Trwałość pa-mięci (reprodukcja obrazu), podręcznik, s. 176Internetowe muzea malarstwa
1 nadrealizm (surrealizm)metafora w dziele malarskimkompozycja obrazu
– przedstawia swoje pierwsze wrażenia po obej-rzeniu obrazu
– wymienia elementy ukazane na obrazie– wskazuje elementy o znaczeniu przenośnym– wstępnie wypowiada się na temat kompozycji
obrazu– wypowiada się na temat sposobu pokazywania
świata na obrazie– korzysta z zasobów muzeum internetowego
– wstępnie ocenia obraz– wypowiada się na temat elementów ukazanych na obrazie– odczytuje znaczenia przenośne– omawia kompozycję obrazu– ocenia sposób pokazywania świata na obrazie– wyszukuje reprodukcje w różnych muzeach internetowych
Części zdania – przydawkaKomunikacja językowa – perswazja a manipulacja językowa,podręcznik, s. 288–291
1 przydawkarodzaje przydawekzwiązek z rzeczownikiemperswazja językowamanipulacja językowa
– rozpoznaje przydawkę wśród innych części zda-nia
– zna i stosuje różne rodzaje przydawek– tworzy poprawne związki z rzeczownikiem– odróżnia perswazję od manipulacji językowej– stara się nie ulegać manipulacji językowej
– wyjaśnia, czym wyróżnia się przydawka spośród innych czę-ści zdania
– stosuje w swoich wypowiedziach wszystkie rodzaje przydawek– używa poprawnych związków przydawki z rzeczownikiem– wyjaśnia, czym różni się perswazja od manipulacji językowej– nie ulega manipulacji językowej
Jan Andrzej Morsztyn Niestatek I, podręcznik, s. 178–179
1 hiperbolizacja (przesadnia)paralelizmkoncept
– odczytuje ideę wiersza– wie, na czym polega hiperbolizacja i rozpoznaje
ją w tekście– dostrzega paralelizm w kompozycji utworu– wie, na czym może polegać koncept poetycki– dostrzega związki tekstu i obrazu– rozpoznaje stereotyp, na którym jest oparty wiersz
– wypowiada się na temat idei utworu– wyjaśnia funkcję hiperbolizacji w tekście– wyjaśnia funkcję paralelizmu– wyjaśnia, z czego wynika i na czym polega koncept
w wierszu– omawia związki tekstu i obrazu– wyjaśnia, na jakim stereotypie jest oparty wiersz
Jan Andrzej MorsztynO swej pannie, podręcznik, s. 180
1 symbolika kolorówobiektywizmsubiektywizmkonceptopis postaci
– wie, że kolory mogą mieć symboliczne znaczenie– wypisuje z tekstu rzeczowniki– wyodrębnia dwie części kompozycyjne– dostrzega koncept wykorzystany w wierszu– opisuje krótko wygląd postaci na portrecie– zna i wyjaśnia pojęcia subiektywizm, obiekty-
wizm
– wyjaśnia symbolikę kolorów– omawia słownictwo użyte w wierszu– omawia kompozycję wiersza– wyjaśnia, na czym polega i z czego wynika koncept wyko-
rzystany w wierszu– tworzy rozbudowany opis postaci przedstawionej na portrecie– wyjaśnia, od czego zależy ludzkie postrzeganie świata
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
20
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Tomek Tryzna Panna Nikt (fragment), podręcznik, s. 182–183
1 bohater utworuświatopoglądprzenośne znaczeniarekomendacja
– zbiera informacje o bohaterkach– przedstawia bohaterki– rozpoznaje narrację pierwszoosobową– wypowiada się na temat sposobu patrzenia na
świat przez bohaterki– cytuje zdania, które można rozumieć przenośnie– krótko wypowiada się na temat książki, którą
warto przeczytać
– porządkuje i uogólnia informacje o bohaterkach– wyjaśnia, na czym polegają różnice między bohaterkami– wyjaśnia funkcję narracji pierwszoosobowej– porównuje sposób patrzenia na świat przez bohaterki– wyjaśnia przenośne znaczenia zdań– przedstawia rekomendacje książki, którą warto przeczytać
Jej portret (piosenka) słowa: Jonasz Kofta, muzy-ka: Włodzimierz Nahorny, wykonanie: Bogusław Mec, podręcznik, s. 184Blogi pisarzy
1 liryzmtempo utworu muzycznego
– wypowiada się na temat nastroju utworu– wskazuje powtarzające się elementy– wskazuje wersy o charakterze metaforycznym– wstępnie charakteryzuje osobę mówiącą i opisu-
je bohaterkę utworu– zapoznaje się z blogami pisarzy
– ustala, jakie środki tworzą nastrój utworu– wyjaśnia funkcję powtórzeń– wyjaśnia metafory zawarte w utworze– wypowiada się na temat osobowości podmiotu mówiącego – opisuje bohaterkę utworu i określa relacje łączące ją z osobą
mówiącą– przedstawia refleksje pisarzy zawarte w prowadzonych
przez nich blogach internetowych
Części zdania – dopełnienieKomunikacja językowa – agresja językowa, prowokacja językowapodręcznik, s. 292–295
1 dopełnieniezwiązek z czasownikiemagresja językowaprowokacja językowa
– rozpoznaje dopełnienie wśród innych części zdania
– tworzy dopełnienie– rozpoznaje w wypowiedzi przejawy agresji i pro-
wokacji językowej
– wyjaśnia, czym wyróżnia się dopełnienie spośród innych części zdania
– wykorzystuje w wypowiedzeniach dopełnienia wyrażone różnymi częściami mowy
– rozpoznaje w wypowiedzi przejawy agresji i prowokacji języ-kowej, przeciwstawia się im
Molier Skąpiec, podręcznik, s. 186–189alboMolier Świętoszek, podręcz-nik, s. 197–200
4 komizmrodzaje komizmukomediakomedia charakterówaktscenaintrygarekwizytakcja utworu dramatycznegoetapy akcji
– opowiada o najważniejszych wydarzeniach dra-matu
– wyodrębnia etapy akcji– przedstawia bohaterów, wstępnie ich charakte-
ryzuje i wymienia motywy ich działania– opowiada o przebiegu intrygi w utworze– zna rodzaje komizmu, wskazuje je w tekście– rozpoznaje komedię jako gatunek dramatu– rozwija tekst poboczny wybranej sceny– proponuje obsadę aktorską do inscenizacji
– opowiada własnymi słowami przebieg wydarzeń– nazywa etapy akcji– przedstawia bohaterów, tworzy ich portrety psychologiczne
i omawia motywy ich postępowania– wyjaśnia, na czym polega komedia charakterów– wyjaśnia cel i opowiada przebieg intrygi– wyjaśnia, czym jest komizm– odwołując się do utworu, wyjaśnia, na czym polegają różne
rodzaje komizmu
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
21
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
– twórczo rozbudowuje tekst poboczny wybranej sceny– proponuje obsadę aktorską do inscenizacji i uzasadnia swój
wybór
Karol Dickens Opowieść wigi-lijna, podręcznik, s. 191–193
alboLeszek Kołakowski Piękna twarz, podręcznik, s. 202–204
1 charakterystyka bezpośredniacharakterystyka pośrednia dydaktyzm
bohater utworuznaczenia przenośne utworuznaczenia związków frazeologicznychwymowa utworuprzesłanie utworu
– charakteryzuje głównego bohatera– ustala czas wydarzeń– dzieli wydarzenia na realistyczne i fantastyczne– nazywa emocje bohatera i wyjaśnia, czym były
wywołane– zapisuje w punktach rady dla bohatera
– odtwarza tekst na poziomie dosłownym– odtwarza motywy działania bohatera– podaje znaczenia związków frazeologicznych– interpretuje zakończenie utworu
– charakteryzuje głównego bohatera, przywołując odpowied-nie fragmenty tekstu
– wyjaśnia, jakie znaczenie ma w utworze czas rozgrywających się wydarzeń
– określa rolę fantastyki w opowiadaniu– wyjaśnia, z czego wynikała i na czym polegała zmiana w my-
śleniu i postępowaniu bohatera– wypowiada się na temat motywów ludzkiego postępowania
– rozpoznaje tekst jako przypowieść– ocenia działania bohatera– wyjaśnia znaczenie związków frazeologicznych w kontek-
ście utworu– odczytuje przesłanie utworu.
Erich Fromm Mieć czy być (fragmenty), podręcznik, s. 194–196
alboMaciej Stuhr Światy równo-ległe (fragmenty), podręcznik, s. 205–207Demotywatory autorstwa uczniów
1 filozofiadziały filozofiistyl naukowyproblematyka tekstu
publicystyka
– formułuje pytania w związku z tekstem– rozpoznaje tekst jako filozoficzny– krótko omawia dwie postawy życiowe przedsta-
wione w tekście– odtwarza poglądy autora na temat sposobu ży-
cia człowieka– zna cechy stylu naukowego
– formułuje temat tekstu– odtwarza poglądy autora– wskazuje nawiązania literackie– wie, że tekst należy do publicystyki– tworzy prosty tekst publicystyczny– tworzy prosty demotywator
– formułuje problematykę tekstu– wyjaśnia, dlaczego tekst ma charakter filozoficzny– omawia i ocenia dwie postawy życiowe przedstawione
w tekście– przedstawia swoje poglądy na temat poruszany w utworze– na podstawie tekstu omawia cechy stylu naukowego
– wypowiada się na temat przeczytanego tekstu– ustosunkowuje się do poglądów autora– wyjaśnia funkcję nawiązań literackich– wyjaśnia, dlaczego tekst należy do publicystyki– tworzy ciekawy tekst publicystyczny– tworzy oryginalny demotywator
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
22
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Części zdania – okolicznikKomunikacja językowa – ety-ka językowapodręcznik, s. 296–299
1 okolicznik, rodzaje okolicznika, związek z czasownikiemetyka językowa
– rozpoznaje okolicznik wśród innych części zdania– tworzy różne rodzaje okolicznika– tworzy poprawne związki z czasownikiem– zna zasady etyki językowej i stara się je stosować
w swoich wypowiedziach
– wyjaśnia, czym wyróżnia się okolicznik spośród innych czę-ści zdania
– stosuje różne rodzaje okolicznika– posługuje się poprawnymi związkami okolicznika z czasow-
nikiem– konsekwentnie przestrzega w wypowiedziach zasad etyki
językowej
Ludwik Kubala Wojna szwedzka (fragment Legen-darny bohater narodu), podręcznik, s. 208–210
2 opis postacicharakterystyka postacirelacjaliteratura popularnonaukowa
– gromadzi i porządkuje materiał do opisu i cha-rakterystyki postaci
– przedstawia krótki opis postaci– odtwarza charakterystykę postaci przedstawio-
ną w tekście– tworzy krótką relację z przebiegu wydarzeń– wie, czym cechują się teksty należące do literatu-
ry popularnonaukowej
– tworzy rozbudowany opis postaci na podstawie tekstu i ob-razu
– omawia środki językowe użyte do charakterystyki postaci– tworzy subiektywną, zdynamizowaną relację z przebiegu
wydarzeń– wyjaśnia, czy i dlaczego warto poznawać teksty należące do
literatury popularnonaukowej
Henryk Sienkiewicz Potop (fragmenty), podręcznik, s. 212–216
2 motywy postępowania bohaterówmanipulacja językowawybór między wartościami
– wyodrębnia bohaterów indywidualnych i boha-tera zbiorowego
– omawia motywy postępowania bohaterów– odtwarza argumenty Radziwiłła i pułkowników– przedstawia, na czym polega wybór dokonywa-
ny przez Kmicica– porównuje Radziwiłła z Czarnieckim– przedstawia swoje wrażenia po lekturze tekstu
– dzieli bohaterów według przyjętej przez siebie zasady– omawia i ocenia motywy postępowania bohaterów– ocenia argumenty bohaterów– wyjaśnia, na czym polega tragizm wyboru dokonywanego
przez Kmicica– wskazuje różnice między Radziwiłłem i Czarnieckim, wyja-
śnia ich źródło– ustala, jakie wrażenia mogą wywoływać na czytelniku przed-
stawione fragmenty powieści
Jerzy Hoffman Potop (frag-ment filmu), podręcznik, s. 218Filmy nakręcone przez uczniów
1 adaptacja filmowaplan filmowyrodzaje planów
– porównuje sceny literackie z filmowymi– wskazuje przykłady planów filmowych– nazywa emocje bohaterów– omawia kompozycję wybranego kadru
– wskazuje podobieństwa i różnice scen literackich i filmo-wych
– wyjaśnia, jak plany filmowe służą eksponowaniu znaczeń
– omawia emocje bohaterów i ustala, czym zostały wywołane– łączy kompozycję kadru z przekazywanymi znaczeniami
Język polski | Myśli i słow
a | Klasa 1 Gimnazjum
AU
TOR: Ew
a Now
ak
© C
opyright by Wydaw
nictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., W
arszawa 2015
23
Materiał rzeczowy Liczbagodzin Zagadnienia
Wymagania wobec ucznia
Podstawowe Ponadpodstawowe
Części zdania – grupa pod-miotu i orzeczeniaKomunikacja językowa – po-prawność językowa, słownikipodręcznik, s. 300–302
1 części zdaniazwiązek głównygrupa podmiotugrupa orzeczeniarodzaje słowników
– rozpoznaje wszystkie części zdania– rozpoznaje związek główny, grupę podmiotu
i grupę orzeczenia– zna różne rodzaje słowników i korzysta z nich
– nazywa wszystkie części w zdaniu– wyodrębnia związek główny, grupę podmiotu i grupę orze-
czenia, rozbudowuje te grupy– systematycznie korzysta z różnego rodzaju słowników
Związki wyrazówKomunikacja językowa – po-prawność językowa – reguły gramatyczne,podręcznik, s. 303–307
1 związek wyrazówwyraz nadrzędnywyraz podrzędnyzwiązek zgody, rządu, przynależnościwykres zdaniareguły gramatyczne
– rozpoznaje i tworzy związki wyrazów w zdaniu– nazywa związki wyrazów– tworzy wykresy zdania pojedynczego– wie, że użyciem języka rządzą reguły gramatycz-
ne, stara się stosować reguły poznane do tej pory
– wyjaśnia, co to jest związek wyrazowy i omawia jego skład-niki
– tworzy poprawne związki– wyjaśnia, kiedy mamy do czynienia ze związkiem zgody, rzą-
du i przynależności– tworzy wykresy rozwiniętych zdań pojedynczych– przestrzega wszystkich poznanych do tej pory reguł grama-
tycznych
Test sprawdzający,podręcznik, s. 220–222
1 czytanie ze zrozumieniemanaliza tekstu literackiegointerpretacja tekstu literackiegoliryka jako rodzaj literacki znaczenia metaforyczne
– odczytuje proste znaczenia przenośne tekstu– odczytuje całościowy sens tekstu– podejmuje próby interpretacji– wie, czym cechują się utwory liryczne
– odczytuje znaczenia przenośne tekstu– wyjaśnia całościowy sens tekstu– interpretuje tekst– wyjaśnia, czym odróżniają się utwory liryczne od epickich
i dramatycznych