11

Internetowe i mobilne usługi informacyjneInternetowe i mobilne usługi informacyjne

Usługi wideokonferencji na Usługi wideokonferencji na przykładzie systemu teleedukacji przykładzie systemu teleedukacji

StOPKaStOPKa

Marek KopelMarek Kopel

2002-11-302002-11-30

22

plan wykładuplan wykładu

• Historyczny rys rozwoju technologii wideokonferencjiHistoryczny rys rozwoju technologii wideokonferencji

• Analiza usług oferowanych przez standard Analiza usług oferowanych przez standard wideokonferencjiwideokonferencji

• Możliwości zastosowań wideokonferencji w różnych Możliwości zastosowań wideokonferencji w różnych dziedzinach życiadziedzinach życia

• Prezentacja systemu StOPKaPrezentacja systemu StOPKa

• Doświadczenia z wdrożenia systemu StOPKaDoświadczenia z wdrożenia systemu StOPKa

33

historyczny rys rozwoju historyczny rys rozwoju technologii wideokonferencjitechnologii wideokonferencji• telefonia telefonia wideotelefonia wideotelefonia

• 1930 r. - pierwsza wideokonferencja - Nowy Jork, firma AT&T1930 r. - pierwsza wideokonferencja - Nowy Jork, firma AT&T

• 1964 r. - PicturePhone firmy AT&T – pierwszy 1964 r. - PicturePhone firmy AT&T – pierwszy na rynku produkt do wideokonferencjina rynku produkt do wideokonferencji

• nie przyjęła się (droga technologia)nie przyjęła się (droga technologia)

• 1971 r. - pierwsza wideokonferencja transatlantycka (Ericsson)1971 r. - pierwsza wideokonferencja transatlantycka (Ericsson)

• wideotelefonia wideotelefonia wideokonferencja wideokonferencja

• lata ‘90 - pierwsze zestawy wideokonferencyjne typu desktoplata ‘90 - pierwsze zestawy wideokonferencyjne typu desktop

• 2 młodość wraz z rozwojem Internetu i wydajności PC (strumieniowanie danych)2 młodość wraz z rozwojem Internetu i wydajności PC (strumieniowanie danych)

44

analiza usług oferowanych analiza usług oferowanych przez standard przez standard wideokonferencjiwideokonferencjiWideokonferencja to:Wideokonferencja to:

• przesyłanie obrazu i dźwiękuprzesyłanie obrazu i dźwięku

• wirtualna tablicawirtualna tablica

• współdzielenie aplikacjiwspółdzielenie aplikacji

• wspólne surfowanie po WWWwspólne surfowanie po WWW

• rozmowa tekstowarozmowa tekstowa

• ……

55

analiza usług oferowanych analiza usług oferowanych przez standard przez standard wideokonferencji wideokonferencji – c.d.– c.d.Standard wideokonferencji – zalecenie Standard wideokonferencji – zalecenie H.323H.323

• zalecenie ITU (zalecenie ITU (International Telecommunication UnionInternational Telecommunication Union))• sieć IP bez QoS (sieć IP bez QoS (Quality of ServiceQuality of Service))

• TCP/IP i IPX TCP/IP i IPX • technologie technologie

– EthernetEthernet– Fast Ethernet Fast Ethernet – Token RingToken Ring

• zatwierdzona w 1996 rokuzatwierdzona w 1996 roku• urządzenia typu stand-alone i osadzone w technologii PCurządzenia typu stand-alone i osadzone w technologii PC• punkt-punkt punkt-punkt ((point-to-pointpoint-to-point)) i wielopunkt i wielopunkt ((multipointmultipoint))

66

H.320H.320 H.321H.321 H.322H.322 H.323H.323V1/V2/V3/V4V1/V2/V3/V4

H.324H.324

Data Data zatwierdzeniazatwierdzenia

19901990 19951995 19951995 1996/1998/1996/1998/1999/20001999/2000

19961996

SiećSieć Wąskopasmowa Wąskopasmowa przełączana przełączana cyfrowa ISDNcyfrowa ISDN

szerokopasmowa szerokopasmowa ISDN ATM LANISDN ATM LAN

sieci sieci gwarantowane gwarantowane szerokopasmowe z szerokopasmowe z przełączaniem przełączaniem pakietówpakietów

sieci nie sieci nie gwarantowane gwarantowane szerokopasmowe z szerokopasmowe z przełączaniem przełączaniem pakietów pakietów (Ethernet)(Ethernet)

PSTN lub POTS, PSTN lub POTS, analogowy system analogowy system telefonicznytelefoniczny

WideoWideo H.261H.261H.263H.263

H.261H.261H.263H.263

H.261H.261H.263H.263

H.261H.261H.263H.263

H.261H.261H.263H.263

AudioAudio G.711G.711G.722G.722G.728G.728

G.711G.711G.722G.722G.728G.728

G.711G.711G.722G.722G.728G.728

G.711G.711G.722G.722G.728G.728G.723G.723G.729G.729

G.723G.723

MultiplexingMultiplexing H.221H.221 H.221H.221 H.221H.221 H.225.0H.225.0 H.223H.223

KontrolaKontrola H.230H.230H.242H.242

H.242H.242 H.242H.242H.230H.230

H.245H.245 H.245H.245

MultipointMultipoint H.231H.231H.243H.243

H.231H.231H.243H.243

H.231H.231H.243H.243

H.323H.323

DaneDane T.120T.120 T.120T.120 T.120T.120 T.120T.120 T.120T.120

Interfejs Interfejs komunikacyjnykomunikacyjny

I.400I.400 AALAALI.363I.363AJM I.361AJM I.361PHY I.400PHY I.400

I.400&I.400&TCP/IPTCP/IP

TCP/IPTCP/IP V.34 ModemV.34 Modem

  

77

typy wideokonferencji typy wideokonferencji wielopunktowejwielopunktowej1.1. Podział według zastosowania:Podział według zastosowania:

• tryb szkoleniatryb szkolenia• tryb konferencyjnytryb konferencyjny• tryb dyskusji tryb dyskusji

  2.2. Podział według realizacji połączeń:Podział według realizacji połączeń:

• punkt-punktpunkt-punkt• wielopunktwielopunkt• rozgłaszanierozgłaszanie

88

typy wideokonferencji typy wideokonferencji wielopunktowej wielopunktowej – c.d.– c.d.

3.3. Podział według topologii:Podział według topologii:

A

BC

MCUMCU

MCUA

B

C

AB

CA) scentralizowana

B) zdecentralizowana

C) hybrydowa

99

4.4. Podział według typu spotkańPodział według typu spotkań ::

1010

możliwości zastosowań wideokonferencji w różnych dziedzinach życia codziennego

• Teleedukacja Teleedukacja ((teleeducationteleeducation))• Telepraca Telepraca ((teleworktelework))• Telekooperacja Telekooperacja ((telecooperationtelecooperation))• Telezakupy Telezakupy ((teletradeteletrade))• Telepomoc Telepomoc 

implikacje dla społeczeństwa:implikacje dla społeczeństwa:• nadzieja dla niepełnosprawnychnadzieja dla niepełnosprawnych• przezwyciężanie nieśmiałościprzezwyciężanie nieśmiałości• globalne społecznościglobalne społeczności

1111

TELEEDUKACJA TELEEDUKACJA czyli czyli zdalne nauczaniezdalne nauczanie

• brak szkół na nisko zaludnionych terenachbrak szkół na nisko zaludnionych terenach• dużo starsza od Internetudużo starsza od Internetu• początkowo korzystała z poczty (początkowo korzystała z poczty (edukacja edukacja

asynchronicznaasynchroniczna))– materiały drukowanemateriały drukowane– taśmy audio i wideotaśmy audio i wideo

• Internet usprawnił komunikacjęInternet usprawnił komunikację– poczta elektronicznapoczta elektroniczna– wideokonferencja (wideokonferencja (edukacja edukacja

synchroniznasynchronizna))

1212

TelepracaTelepraca

• telepraca domowa (telepraca domowa (home-based teleworkhome-based telework))

• telepraca mobilna (telepraca mobilna (mobile teleworkmobile telework))

• telecentrale (telecentrale (telecentrestelecentres))

• telechatki (telechatki (telecottagestelecottages))

• funkcjonalna zmiana lokalizacji funkcjonalna zmiana lokalizacji   

możliwości zastosowań wideokonferencji w różnych dziedzinach życia codziennego – c.d.

1313

telepracatelepraca

Korzyści:Korzyści:• outsourcing - pokonujący granice państwoutsourcing - pokonujący granice państw• rozproszony zespół pracownikówrozproszony zespół pracowników• implikacje ekonomiczneimplikacje ekonomiczne

  Jakie rodzaje prac mogą być wykonywane w formie Jakie rodzaje prac mogą być wykonywane w formie

telepracy ?telepracy ?• wprowadzanie danychwprowadzanie danych• przepisywanie i edycja tekstówprzepisywanie i edycja tekstów• komputerowy skład tekstów i prace publikacyjnekomputerowy skład tekstów i prace publikacyjne• prace menadżerskie jak np. pisanie raportów lub analiz finansowychprace menadżerskie jak np. pisanie raportów lub analiz finansowych• księgowość i buchalteriaksięgowość i buchalteria• tłumaczeniatłumaczenia• programowanieprogramowanie• projektowanie systemówprojektowanie systemów• projektowanie wspomagane komputerowoprojektowanie wspomagane komputerowo• prace badawczeprace badawcze

1414

telepraca telepraca

Witryny traktujące o telepracy:Witryny traktujące o telepracy:

• Biuro pośrednictwa telepracyBiuro pośrednictwa telepracy TCA - TCA - http://http://www.tca.org.ukwww.tca.org.uk//home.htmhome.htm

• European Telework Online Poland - European Telework Online Poland - http://http://www.eto.org.ukwww.eto.org.uk//natnat/pl//pl/

• Subiektywny Słowniczek Technologii Subiektywny Słowniczek Technologii Telemarketingowej - Telemarketingowej - http://http://www.masterplan.com.plwww.masterplan.com.pl//slownikslownik//index.htmlindex.html

• Świat eBiuro - Świat eBiuro - http://http://www.ebiuro.essia.com.plwww.ebiuro.essia.com.pl//• Sami sobie – praca - Sami sobie – praca - http://http://samisobie.clan.plsamisobie.clan.pl//praca.htmpraca.htm • ‘‘Wyrkom’ czyli telepraca - Wyrkom’ czyli telepraca - http://http://samisobie.clan.plsamisobie.clan.pl//

wyrkom.htmwyrkom.htm

1515

  

Telekooperacja (Telekooperacja (TelecooperationTelecooperation))          e-mail        e-mail        korespondencja o dowolnej porze        korespondencja o dowolnej porze        przy bardzo niskich kosztach         przy bardzo niskich kosztach         o wysokim stopniu wiarygodności        o wysokim stopniu wiarygodności        dokumentacja współpracy        dokumentacja współpracy        dyskusje lub konferencje “on-line – np. lista         dyskusje lub konferencje “on-line – np. lista dyskusyjnadyskusyjna        dzielenie informacji – np. WWW        dzielenie informacji – np. WWW        wideokonferencja        wideokonferencja        dzielenie aplikacji i danych komputerowych        dzielenie aplikacji i danych komputerowych

możliwości zastosowań wideokonferencji w różnych dziedzinach życia codziennego – c.d.

1616

1717

  

Idea.Idea.

System teleedukacji:System teleedukacji:

• ogólno-dostępny (używany sprzęt i przepustowość łącza)ogólno-dostępny (używany sprzęt i przepustowość łącza)

• oparty (zbudowany) na WWWoparty (zbudowany) na WWW

• adaptacyjnyadaptacyjny

• niezależne „komponenty medialne”niezależne „komponenty medialne”

• podział ryzyka zawodności sprzętu (oprogramowania)podział ryzyka zawodności sprzętu (oprogramowania)

StOPKaStOPKa

1818

kategorie narzędzi kategorie narzędzi widokonferencyjnychwidokonferencyjnych• narzędzia narzędzia wideowideokonferencyjnekonferencyjne (ew. wideotelefoniczne) (ew. wideotelefoniczne) - -

np. np. NetMeeting, CU See Me...NetMeeting, CU See Me...

• narzędzia za pomocą których można strumieniować obraz i narzędzia za pomocą których można strumieniować obraz i dźwiękdźwięk - np. Real Server- np. Real Server

• narzędzia pozwalające przysyłać obraznarzędzia pozwalające przysyłać obraz (webcam) (webcam)

• narzędzia wykorzystujące wirtualne tablicenarzędzia wykorzystujące wirtualne tablice - np. Mimio- np. Mimio

• narzędzia dodatkowenarzędzia dodatkowe (pomocnicze) (pomocnicze) – takie jak komunikatory – takie jak komunikatory internetowe(instant messager), systemy zdalnego sterowania (remote control), internetowe(instant messager), systemy zdalnego sterowania (remote control), nagrywanie audio/wideo (VCR)...nagrywanie audio/wideo (VCR)...

1919

    

1.      Narzędzia 1.      Narzędzia wideowideokonferencyjne (ew. konferencyjne (ew. wideotelefoniczne) wideotelefoniczne) a.       MS NetMeeting 3.01a.       MS NetMeeting 3.01b.      Internet Phone 5b.      Internet Phone 5c.       iSpQ 4.5c.       iSpQ 4.5d.      iVisit v2.4b4d.      iVisit v2.4b4e.       CU See Me 10 e.       CU See Me 10 f.        ICUII 4.84f.        ICUII 4.84g.       CineVideo/Direct 1.20g.       CineVideo/Direct 1.20h.       Dwyco Video Conferencing 2.91 betah.       Dwyco Video Conferencing 2.91 betai.         Clear Phone for Windows 1.0i.         Clear Phone for Windows 1.0j.        Freewebfone 3.2aj.        Freewebfone 3.2ak.      VoxPhone Gold v2.0k.      VoxPhone Gold v2.0l.         NetSpeak WebPhone 4.02l.         NetSpeak WebPhone 4.02m.     Wintronix XtX 1.4m.     Wintronix XtX 1.4n.       SeeSaw 1.0n.       SeeSaw 1.0  2.      Narzędzia za pomocą których można 2.      Narzędzia za pomocą których można strumieniować obraz i dźwiękstrumieniować obraz i dźwięka.       ShoutCast 1.7.xa.       ShoutCast 1.7.xb.      Real Server 8b.      Real Server 8c.       Windows Media 8c.       Windows Media 8d.      EmuLive 4d.      EmuLive 4e.       QuickVideo 5e.       QuickVideo 5f.        NOWencoder Beta 2.0a f.        NOWencoder Beta 2.0a g.g.        Eyes&Ears 1.6.8        Eyes&Ears 1.6.8 h.       ispy 6.0.1h.       ispy 6.0.1

3.      Narzędzia pozwalające przysyłać obraz 3.      Narzędzia pozwalające przysyłać obraz (webcam)(webcam)a.       WebCam32 6.0.1a.       WebCam32 6.0.1b.      WebCam2000b.      WebCam2000c.       KABcam 2.1 c.       KABcam 2.1 d.      CoffeeCup WebCam 3.0 d.      CoffeeCup WebCam 3.0 e.       InetCAM 2.3.0 e.       InetCAM 2.3.0 f.        ISpy WebCam 2.00 f.        ISpy WebCam 2.00 g.       StealthWatch 2.5 g.       StealthWatch 2.5   4.      Narzędzia wykorzystujące wirtualne 4.      Narzędzia wykorzystujące wirtualne tablicetablice a.       Mimio 2.1a.       Mimio 2.1b.      eBeam 2.0 betab.      eBeam 2.0 beta  5.      Narzędzie dodatkowe5.      Narzędzie dodatkowea.       VIP Messenger 1.0 a.       VIP Messenger 1.0

b.      Soft Cam 1.0.2 b.      Soft Cam 1.0.2

c.       Video Conference Recorder 2.5 c.       Video Conference Recorder 2.5

d.      ICU Security 1.7 d.      ICU Security 1.7 e.       ICQ + ICQPhonee.       ICQ + ICQPhone

f.        WebCam-Control-Center 4.0f.        WebCam-Control-Center 4.0g.       pcAnywhere 10g.       pcAnywhere 10h.       NetOp Remote Control h.       NetOp Remote Control i.         Groovei.         Groove

przetestowane przetestowane oprogramowanieoprogramowanie

2020

dobór optymalnej konfiguracji sprzętowej i oprogramowaniaWideo i audioWideo i audio

• strumieniowany obraz i dźwięk w trybie multicaststrumieniowany obraz i dźwięk w trybie multicast• osobny „kanał” tylko z dźwiękiemosobny „kanał” tylko z dźwiękiem• VODVOD• Webcam (applet Javy w przeglądarce)Webcam (applet Javy w przeglądarce)• klientów audio/wideo point-to-point (np. podczas konsultacji, czy klientów audio/wideo point-to-point (np. podczas konsultacji, czy

egzaminu) egzaminu)

Wirtualne tabliceWirtualne tablice

• sam komponent wbudowany w stronę WWWsam komponent wbudowany w stronę WWW• osobna aplikacjaosobna aplikacja

2121

dobór optymalnej konfiguracji sprzętowej i oprogramowaniaWspółdzielenie aplikacjiWspółdzielenie aplikacji

• jako opcja narzędzia wideokonferencyjnegojako opcja narzędzia wideokonferencyjnego• poprzez narzędzia zdalnej kontroli poprzez narzędzia zdalnej kontroli

  TekstTekst  • opcja chat - komunikacja w celu ustawienia sprzętu opcja chat - komunikacja w celu ustawienia sprzętu

(kamera, mikrofon) przez rozpoczęciem (kamera, mikrofon) przez rozpoczęciem • komunikatory internetowe – komunikacja poza (przed) komunikatory internetowe – komunikacja poza (przed)

wideokonferencyjnawideokonferencyjna• osobne kanały IRC dla słuchaczy „telewykładu” (wymiana osobne kanały IRC dla słuchaczy „telewykładu” (wymiana

uwag, uwag, pytania do prowadzącego, itp.)pytania do prowadzącego, itp.)

2222

    

• serwer strumieniujący audio/wideo prowadzącego serwer strumieniujący audio/wideo prowadzącego (przynajmniej 2 różne bitrate’y: Hi i Lo; możliwość (przynajmniej 2 różne bitrate’y: Hi i Lo; możliwość podłączenia się do samego dźwięku)podłączenia się do samego dźwięku)

• webcam na prowadzącego i na tablicę (z wykrywaniem ruchu)webcam na prowadzącego i na tablicę (z wykrywaniem ruchu)

• kanał IRC, lub komunikator internetowy, na który przychodzą kanał IRC, lub komunikator internetowy, na który przychodzą pytania od słuchaczypytania od słuchaczy

• serwer FTP lub WWW z udostępnionymi materiałami wykładuserwer FTP lub WWW z udostępnionymi materiałami wykładu

• klient pobierający obraz i/lub dźwięk od wybranych słuchaczy klient pobierający obraz i/lub dźwięk od wybranych słuchaczy (strumieniowanie i/lub webcam)(strumieniowanie i/lub webcam)

przykładowy serwer systemu teleedukacji

2323

StOPKaStOPKaczyli czyli STudia On-line Przy STudia On-line Przy KomputerzeKomputerze

• HallHall

• SalSalaa Wykładow Wykładowaa

• Pokój do Pokój do KonsultacjiKonsultacji

• TelebTelebibliotekibliotekaa

• LaboratoriumLaboratorium

• Klub StOPKiKlub StOPKi

2424Pokój do Konsultacji w systemie Pokój do Konsultacji w systemie StOPKaStOPKa

2525Sala Wykładowa w systemie StOPKaSala Wykładowa w systemie StOPKa

2626Telewykład w systemie StOPKaTelewykład w systemie StOPKa

2727

DOŚWIADCZENIA Z DOŚWIADCZENIA Z WDROŻENIA SYSTEMU WDROŻENIA SYSTEMU StOPKaStOPKa

Szanse rozwoju telenauczaniaSzanse rozwoju telenauczania- szanse technologiczne- szanse technologiczne- szanse psychologiczne - szanse psychologiczne

Bariery rozwoju telenauczaniaBariery rozwoju telenauczania- b- bariery technologiczneariery technologiczne- b- bariery psychologiczneariery psychologiczne

2828

SZANSE TECHNOLOGICZNE:SZANSE TECHNOLOGICZNE:- łatwy dostęp do Internetu- łatwy dostęp do Internetu

- wzrost przepustowości sieci- wzrost przepustowości sieci

- wzrost popularności narzędzi - wzrost popularności narzędzi wideokonferencyjnychwideokonferencyjnych

- rozwój wszelkich środków komunikacji - rozwój wszelkich środków komunikacji międzyludzkiej, wykorzystującej przekaz międzyludzkiej, wykorzystującej przekaz wideo (w tym m.in. wideotelefony, TV wideo (w tym m.in. wideotelefony, TV komórkowa itp.)komórkowa itp.)

SZANSE PSYCHOLOGICZNE:SZANSE PSYCHOLOGICZNE:- rosnąca świadomość internetowa- rosnąca świadomość internetowa

- edukacja informatyczna w szkołach- edukacja informatyczna w szkołach

- popularność tego typu form kontaktu - popularność tego typu form kontaktu wśród części społeczeństwa.wśród części społeczeństwa.

2929

BARIERY TECHNOLOGICZNE:BARIERY TECHNOLOGICZNE:- mała popularność kamer internetowych i - mała popularność kamer internetowych i

mikrofonówmikrofonów- mała przepustowość sieci- mała przepustowość sieci- ściany blokujące przesyłanie wideo (multimediów)- ściany blokujące przesyłanie wideo (multimediów)

BARIERY PSYCHOLOGICZNE:BARIERY PSYCHOLOGICZNE:- dostrzegana potrzeba anonimowości- dostrzegana potrzeba anonimowości- przyzwyczajenie do anonimowości w Internecie- przyzwyczajenie do anonimowości w Internecie- strach przed „inwigilacją”- strach przed „inwigilacją”- brak kanonów zachowania w trakcie telespotkań- brak kanonów zachowania w trakcie telespotkań- potrzeba kontaktu bezpośredniego- potrzeba kontaktu bezpośredniego- łatwość pracy wspólnej nad tekstem na papierze- łatwość pracy wspólnej nad tekstem na papierze- przyzwyczajenie do materiałów papierowych- przyzwyczajenie do materiałów papierowych- rozpraszanie uwagi przez środowisko - rozpraszanie uwagi przez środowisko

multimedialne i sieciowe.multimedialne i sieciowe.

3030

LiteraturaLiteratura

• www.zsi.pwr.wroc.pl/stopkawww.zsi.pwr.wroc.pl/stopka• Kazimierz Choroś, Marek Kopel,Kazimierz Choroś, Marek Kopel, „ „Telekonsultacje Telekonsultacje

internetowe w systemie StOPKa na Wydziale internetowe w systemie StOPKa na Wydziale Informatyki i Zarządzania Politechniki Informatyki i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej.Wrocławskiej.””, Materiały konferenc.: Multimedialne i sieciowe , Materiały konferenc.: Multimedialne i sieciowe systemy informacyjne. [Kliczków, 19-20 września 2002]. Wrocław: systemy informacyjne. [Kliczków, 19-20 września 2002]. Wrocław: Oficyna Wydaw. PWroc. 2002 Oficyna Wydaw. PWroc. 2002

• Kazimierz Choroś, Marek Kopel ,Kazimierz Choroś, Marek Kopel , „ „Studia na odległośćStudia na odległość””, , Tele.net Forum 2001 nr 10 Tele.net Forum 2001 nr 10

• Kazimierz Choroś, Marek Kopel ,Kazimierz Choroś, Marek Kopel , „ „Studia na odległość. Studia na odległość. Cz. 2. Narzędzia wideokonferencyjne.Cz. 2. Narzędzia wideokonferencyjne. ” ”, Tele.net Forum , Tele.net Forum 2001 nr 112001 nr 11

• Marek Kopel,Marek Kopel, „ „Analiza i prezentacja technologii Analiza i prezentacja technologii wideokonferencji na przykładzie internetowego wideokonferencji na przykładzie internetowego systemu teleedukacjisystemu teleedukacji””, praca magisterska, ZSI PWr, praca magisterska, ZSI PWr