Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego ... · OZE Odnawialne źródła energii...
Transcript of Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego ... · OZE Odnawialne źródła energii...
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego
zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030
Dokument główny
Konstancin - Jeziorna, 2020 r.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
3
Spis treści
1 Wprowadzenie ................................................................................................................................ 5
2 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej ............... 16
3 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030 ............................................................. 26
4 Metodyka przeprowadzonych analiz rozwoju sieci przesyłowej ............................................. 35
5 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej ............................................................... 38
6 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku ................................................ 53
4
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Wykaz nazw, skrótów i oznaczeń
ARE Agencja Rynku Energii S.A.
EENS (ang. Expected Energy Not Supplied) – oczekiwany wolumen energii niedostarczonej w wyniku deficytów mocy w rozpatrywanym okresie
EJ Elektrownia jądrowa
ENTSO-E (ang. European Network of Transmission System Operators for Electricity) –Stowarzyszenie Europejskich Operatorów Systemów Przesyłowych Energii Elektrycznej
FW Lądowa elektrownia wiatrowa
IRiESP Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej
JWCD Jednostka Wytwórcza Centralnie Dysponowana
KPEiK Krajowy Plan na Rzecz Energii i Klimatu
KPZK Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do roku 2030
KSE Krajowy System Elektroenergetyczny
LOLE (ang. Loss of Load Expectation) – oczekiwany sumaryczny czas trwania deficytów mocy w rozpatrywanym okresie
LOLP (ang. Loss of Load Probability) – prawdopodobieństwo wystąpienia deficytu mocy w rozpatrywany okresie
MAF (ang. Mid-Term Adequacy Forecast) – średnioterminowa prognoza wystarczalności generacji
MFW Morska elektrownia wiatrowa
nJWCD Jednostka wytwórcza niebędąca JWCD
NN Najwyższe napięcie
OSD Operator systemu dystrybucyjnego
OSP Operator systemu przesyłowego
OZE Odnawialne źródła energii
PEP2040 Projekt Polityki energetycznej Polski do 2040 r.
PRSP Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną
PRSP 2018-2027 Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2018-2027
PRSP 2021-2030 Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030
PSE S.A. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
PV (ang. Photovoltaic) – instalacja fotowoltaiczna
PZPW Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa
Rozporządzenie 943 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej, Dz.U. UE L 158 z 14.6.2019 r
SE Stacja elektroenergetyczna
TYNDP (ang. Ten-Year Network Development Plan) – Dziesięcioletni plan rozwoju sieci o zasięgu wspólnotowym
UE Unia Europejska
URE Urząd Regulacji Energetyki
Ustawa Pe Ustawa Prawo energetyczne
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
5 Wprowadzenie
1 Wprowadzenie
1.1 Kontekst opracowania PRSP na lata 2021-2030
Zgodnie z zapisami art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (ustawa Prawo
energetyczne), operator systemu przesyłowego (OSP) sporządza plan rozwoju w zakresie zaspokojenia
obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na okres 10 lat (PRSP). Plan ten
podlega aktualizacji nie rzadziej niż co 3 lata.
Opracowany w 2018 r. i uzgodniony przez Prezesa URE w lutym 2019 r., PRSP 2018-2027 obejmował
swoim zakresem planowane inwestycje w sieci przesyłowej będące odpowiedzią na inicjatywy
podmiotów sektora energetycznego dotyczące budowy nowych źródeł wytwórczych (zarówno
odnawialnych jak i konwencjonalnych), przyłączenia nowych odbiorców końcowych oraz na
prognozowane zmiany zapotrzebowania na moc i energię w Polsce.
Zmiany otoczenia o charakterze strukturalnym związane m.in. z: (i) rosnącą decentralizacją sektora
wytwarzania, (ii) wzrostem źródeł odnawialnych i ciągłym rozwojem technologii w tym obszarze, (iii)
planami budowy morskiej energetyki wiatrowej, (iv) programem energetyki jądrowej, (v) wzrostem
zużycia energii elektrycznej w sektorze transportu i ciepła, (vi) postępującą digitalizacją i potencjalnym
stopniowym wycofaniem części konwencjonalnych zasobów wytwórczych, wyznaczają dalsze
wyzwania, które muszą być adresowane przez kolejne plany rozwoju infrastruktury sieciowej. Ważnym
zagadnieniem jest również zwiększenie znaczenia połączeń transgranicznych oraz połączeń wewnątrz
krajów, pozwalających na przesyłanie energii pomiędzy potencjalnymi nowymi centrami wytwarzania
energii, a miejscami jej zużycia lub magazynowania. Uwzględnienie tych elementów wymaga dalszego
rozwoju sieci przesyłowej o charakterze szkieletowym opartej na napięciu 400 kV wspomaganej siecią
o napięciu 220 kV. Sieć szkieletowa musi posiadać właściwą elastyczność umożliwiającą realizację
dostaw energii elektrycznej w sposób optymalny kosztowo, pozwalając na swobodną realizację
procesów rynkowych na szeroko rozumianym rynku energii. W szczególności, sieć przesyłowa powinna
umożliwiać produkcję energii przez najbardziej efektywne w danym momencie zasoby wytwórcze oraz
pozwalać na utrzymanie stabilności bilansu mocy w przypadku nagłych zmian uwarunkowań
(np. warunków pogodowych). Ponadto, realizowane inwestycje infrastrukturalne nie mogą generować
ryzyka kosztów osieroconych.
Należy również nadmienić, że od czasu sporządzenia i uzgodnienia PRSP 2018-2027, w życie weszły
nowe regulacje prawne, a także zostały zaprezentowane projekty nowych regulacji na poziomie,
zarówno unijnym jak i krajowym, mające istotny wpływ na cały sektor energetyczny, tj.:
1. Rozporządzenia i Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w ramach tzw. Pakietu Czysta
Energia dla wszystkich Europejczyków, które weszły w życie z dniem 4 lipca 2019 r. i co do zasady
zaczną obowiązywać z dniem 1 stycznia 2020 r.
2. Kluczowe krajowe dokumenty sektorowe wyznaczające kierunek zmian w Krajowym Systemie
Elektroenergetycznym (KSE):
− Projekt Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. z dnia 8 listopada 2019 r.
− Projekt Krajowego Planu na Rzecz Energii i Klimatu na lata 2021-2030 z dnia 4 stycznia 2019 r.
Art. 16 ust. 8 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 (Rozporządzenie 943),
nakłada na OSP obowiązek udostępniania uczestnikom rynku od 1 stycznia 2020 r. międzyobszarowych
zdolności przesyłowych na poziomie nie niższym niż 70% zdolności przesyłowych dla danej granicy
(podejście CNTC, ang. Coordinated Net Transmission Capacity) lub krytycznego elementu sieci
(metoda FBA, ang. Flow Based Allocation) wyznaczonych z uwzględnieniem granic bezpieczeństwa
pracy systemu. Przeprowadzone przez OSP analizy wykazały, że udostępnianie zdolności
przesyłowych na wymaganym poziomie, będzie wymagało działań w celu likwidacji występujących
w związku z tym ograniczeń sieciowych. Realizując postanowienia Planu Działań (opracowanego przez
Rząd na podstawi przepisów art. 15 Rozporządzenia 943), w niniejszym PRSP uwzględniono stosowne
inwestycje sieciowe, mające na celu likwidację barier związanych z wymianą transgraniczną w wyżej
wskazanym kontekście.
6 Wprowadzenie
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
PRSP 2021-2030 uwzględnia kierunki rozwoju sektora energii w Polsce w perspektywie 2040 r.
wyznaczone przez Projekt Polityki energetycznej Polski do 2040 r., będącej jedną z dziewięciu strategii
wynikających z systemu zarządzania rozwojem kraju, oraz Projekt Krajowego Planu na Rzecz Energii
i Klimatu (KPEiK), którego opracowanie wynika z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) 2018/1999.
Rozwój wybranych technologii wytwarzania energii w latach 2020, 2030 i 2040 z aktualnych projektów
PEP (z 8 listopada 2019 r.) oraz KPEiK (z 4 stycznia 2019 r.) przedstawiono na wykresach Rys. 1-1
i Rys. 1-2.
Rys. 1-1 Porównanie prognoz mocy osiągalnej netto źródeł wytwarzania energii elektrycznej wg technologii w PEP oraz KPEiK do 2040 roku [MW]
Rys. 1-2 Porównanie prognoz produkcji energii elektrycznej brutto wg technologii w PEP oraz KPEiK do 2040 roku [TWh]
0
2 000
4 000
6 000
8 000
10 000
12 000
14 000
16 000
18 000
20 000
PEP KPEiK PEP KPEiK PEP KPEiK
2020 2030 2040
Fotowoltaika Elektrownie wiatrowe morskie i lądowe
Elektrownie i elektrociepłownie gazowe Elektrownie jądrowe
0
10
20
30
40
50
60
PEP KPEiK PEP KPEiK PEP KPEiK
2020 2030 2040
Fotowoltaika Elektrownie wiatrowe morskie i lądowe
Elektrownie i elektrociepłownie gazowe Elektrownie jądrowe
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
7 Wprowadzenie
Zarówno projekt PEP jak i projekt KPEiK zakładają, że KSE czekają w najbliższych kilkudziesięciu
latach istotne zmiany strukturalne. Prognozowany jest wzrost całkowitej mocy osiągalnej netto źródeł
wytwarzania do poziomu odpowiednio 72,1 i 62,6 GW w zależności od powyższych projektów w roku
2040, co oznacza wzrost o ok. 60% i 40% w porównaniu z rokiem 2019. Znacząco zmniejszy się rola
jednostek systemowych zasilanych paliwami węglowymi – ich udział w mocy zainstalowanej netto
ulegnie redukcji do ok. 20% w 2040 roku. Wzrośnie wyraźnie udział OZE w wytwarzaniu energii
elektrycznej osiągając ok. 32% w 2030 r. i 40% w 2040 r. Nastąpi wzrost produkcji energii pochodzącej
z OZE, w tym głównie z elektrowni wiatrowych i słonecznych. Spodziewany jest również istotny wzrost
udziału jednostek gazowych. Oba dokumenty są spójne także w zakresie terminu rozpoczęcia programu
energetyki jądrowej. Zarówno PEP jak i w KPEiK zakładają, że pierwszy blok elektrowni jądrowej planowany
jest do uruchomienia w 2033 r.
Niniejszy PRSP 2021-2030 uwzględnia wnioski z powyższych dokumentów i regulacji prawnych oraz
stanowi odpowiedź na najważniejsze wyzwania występujące w obszarze przesyłania energii
elektrycznej.
1.2 Uwarunkowania prawne
PSE S.A. prowadzą działalność gospodarczą w sektorze elektroenergetycznym zgodnie
z obowiązującymi aktami prawnymi. Należą do nich m.in.:
− rozporządzenia wykonawcze do ustawy Prawo energetyczne, w szczególności:
▪ rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 roku (z późniejszymi zmianami)
w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego,
▪ rozporządzenie Ministra Energii z dnia 6 marca 2019 roku w sprawie szczegółowych zasad
kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną,
− ustawa z dnia 8 grudnia 2017 roku o rynku mocy,
− ustawa z dnia 18 marca 2010 roku o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw
energii oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych
prowadzących działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych,
− ustawa z dnia 29 czerwca 2007 roku o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców
w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy
i energii elektrycznej.
Przy sporządzaniu PRSP 2021-2030 brano pod uwagę wymagania wymienione w przepisach ustawy
Prawo energetyczne tj. uwarunkowania wynikające z:
− KZPK (art. 16 ust. 1 pkt. 2 ),
− PZPW (art. 16 ust. 12),
− Polityki energetycznej Polski (art. 16 ust. 1 pkt. 3),
− 10-letniego planu rozwoju ENTSO-E TYNDP 2018 (art. 16 ust. 1 pkt. 4),
− realizacji umów o przyłączenie oraz określonych warunków przyłączenia do sieci przesyłowej
(art. 16 ust. 11),
− realizacji innych zobowiązań, w tym uzgodnień z OSD (art. 16 ust.12),
a także wymagania przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia
5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej (oraz
zmieniającej dyrektywę 2012/27/UE) i rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia
5 czerwca 2019 r.:
− 2019/941 w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej
i uchylające dyrektywę 2005/89/WE,
− 2019/942 ustanawiającego Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji
Energetyki,
− 2019/943 w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej.
W dalszej części rozdziału zamieszczono informacje dotyczące sposobu uwzględnienia w PRSP 2021-
2030 wymogów regulacji odnoszących się bezpośrednio do niniejszego dokumentu.
8 Wprowadzenie
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
1.2.1 Uwarunkowania wynikające z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju
Obowiązująca KPZK została przyjęta uchwałą Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. oraz przez
Sejm RP na posiedzeniu w dniu 15 czerwca 2012 r. W KPZK zasygnalizowano potrzebę rozwoju
elektroenergetycznej sieci przesyłowej krajowej oraz transgranicznej.
KPZK pełni rolę koordynującą zamierzenia krajowych i regionalnych strategii, planów i programów
rozwoju społeczno-gospodarczego. Na podstawie KPZK formułowane są wytyczne i ustalenia
dotyczące dokumentów strategicznych, takich jak PZPW.
Inwestycje ujęte w KPZK wymagają potwierdzenia w analizach rozwojowych wykonywanych
w PSE S.A. w oparciu o najbardziej aktualne założenia dotyczące przewidywanych zmian w KSE.
PSE S.A. wykonują tego typu analizy we współpracy z operatorami systemów dystrybucyjnych (OSD).
Ich celem jest identyfikacja potrzeb budowy, rozbudowy i modernizacji zarówno obiektów sieci
przesyłowej, jak i dystrybucyjnej, a wyniki analiz wykorzystywane są do przygotowania kolejnych edycji
lub aktualizacji PRSP. Szczegółowe informacje dotyczące współpracy z OSD zamieszczono
w podpunkcie 1.2.6.
W związku z realizowaną przez polski rząd przebudową systemu zarządzania rozwojem kraju, trwają
prace nad projektami zmian przepisów dotyczących zintegrowanego podejścia do rozwoju państwa.
Zgodnie z założeniami przyjętymi przez Radę Ministrów w dniu 29 października 2018 r. w dokumencie
pt. „System zarządzania rozwojem Polski” KPZK przestanie obowiązywać. Dokumentem
długookresowym (w perspektywie 20–30 lat), o charakterze wizyjnym, określającym scenariusze
(warianty) rozwojowe Polski w wymiarze społeczno-gospodarczym i przestrzennym będzie Koncepcja
Rozwoju Kraju – KRK. Należy jednak mieć na uwadze, że obecnie, dokumentem, który określa
podstawowe uwarunkowania oraz aktualne cele i kierunki rozwoju kraju m.in. w wymiarze
przestrzennym jest Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do
2030 r.) – SOR – przyjęta przez Radę Ministrów 14 lutego 2017 r.
1.2.2 Uwarunkowania wynikające z planów zagospodarowania przestrzennego województw
Z punktu widzenia realizacji procesu rozbudowy sieci przesyłowej PZPW jest podstawowym
dokumentem planistycznym sporządzanym przez samorządy województw. W PZPW określa się
w szczególności rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym. W celu
zapewnienia spójności planów inwestycyjnych PSE S.A. oraz planów i strategii sporządzanych przez
samorząd województwa, PSE S.A. prowadzą na bieżąco korespondencję z organami samorządów.
Ponadto, PSE S.A. konsultują PRSP z zainteresowanymi stronami (zgodnie z art. 16 ust. 15 ustawy
Prawo energetyczne). W konsultacjach uczestniczą organy władzy samorządowej szczebla
wojewódzkiego. Plan rozwoju przedstawiany jest także zarządom województw bezpośrednio przez
Prezesa URE do zaopiniowania, w oparciu o art. 23 ust. 2 pkt 5, ust. 3 i ust. 4 ustawy Prawo
energetyczne.
Od opracowania ostatniej edycji PRSP, PSE S.A. opiniowały projekty planów zagospodarowania
przestrzennego 3 województw: dolnośląskiego, śląskiego i świętokrzyskiego (w województwie
świętokrzyskim zmiana PZPW dotyczyła opracowania Planu Zagospodarowania Przestrzennego
Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Ośrodka Wojewódzkiego). Ponadto, w tym okresie proces zmiany
PZPW zakończył się uchwaleniem nowych planów zagospodarowania przestrzennego 3 województw:
mazowieckiego, opolskiego i wielkopolskiego.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
9 Wprowadzenie
1.2.3 Uwarunkowania wynikające z Polityki energetycznej Polski
Wraz z ewentualnym przyjęciem PEP2040 uchylona zostanie „Polityka energetyczna Polski do
2030 roku” z 2009 r. oraz Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do
2020 r.” z 2014 r. Główne uwarunkowania dla PRSP 2021-2030 wynikające z projektu PEP2040 to
rozbudowa sieci umożliwiająca:
− wyprowadzenie mocy z istniejących źródeł wytwórczych,
− przyłączanie nowych mocy, w tym bloków jądrowych oraz elektrowni wiatrowych na lądzie
i morzu na poziomie umożliwiającym osiągnięcie wymaganego udziału OZE w bilansie
elektroenergetycznym kraju,
− poprawę pewności zasilania odbiorców,
− tworzenie bezpiecznych warunków współpracy źródeł o zmiennym charakterze pracy
z pozostałymi elementami KSE,
− zapewnienie zdolności wymiany mocy z sąsiadującymi systemami,
− zwiększanie efektywności energetycznej przesyłu energii.
Zaktualizowany PRSP 2021-2030 uwzględnia kierunki rozwoju źródeł wytwórczych określone
w projekcie PEP2040 oraz wytyczne w zakresie rozwoju elektroenergetycznego systemu przesyłowego.
Założenia przyjęte do analiz PRSP są także kierunkowo zgodne z założeniami przyjętymi do analiz
PEP2040. Dotyczy to w szczególności:
− przyjętych cen paliw i uprawnień do emisji CO2,
− poziomu zapotrzebowania na energię elektryczną w perspektywie 2040 r.,
− przyjętego poziomu udziału energii z OZE w końcowym zużyciu energii elektrycznej brutto,
− udziału węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej w 2030 r. na poziomie 56 – 60%,
− wdrożenia energetyki jądrowej w 2033 r.
1.2.4 Uwarunkowania wynikające z 10-letniego planu rozwoju ENTSO-E TYNDP 2018
Wypełniając obowiązek wynikający z zapisów rozporządzenia 714/2009, ENTSO-E co dwa lata
publikuje dziesięcioletni plan rozwoju sieci o zasięgu wspólnotowym. Ostatnia edycja takiego planu
została opublikowana w listopadzie 2018 r. Głównym celem inwestycji ujętych w TYNDP 2018 jest
osiągnięcie europejskich celów klimatycznych do 2050 roku w opłacalny sposób, utrzymanie
bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego z uwzględnieniem potrzeb
gospodarczych, politycznych i społecznych w warunkach niepewności przyszłego rozwoju
infrastruktury. Potrzeby rozwoju w europejskim systemie elektroenergetycznym zidentyfikowane
podczas analiz przeprowadzonych w procesie tworzenia TYNDP 2018 wynikają, m.in. z dynamicznego
rozwoju OZE, technologii magazynowania, elektromobilności, pomp ciepła oraz konieczności redukcji
emisji CO2.
W TYNDP 2018 zawarto sześć grup projektów dotyczących rozwoju krajowej sieci przesyłowej
i połączeń transgranicznych. Należą do nich:
Projekt 94 „GerPol Improvements”
Celem projektu jest zwiększenie transgranicznych zdolności przesyłowych na przekroju
synchronicznym (obejmującym połączenia na granicy z Niemcami, Czechami i Słowacją) poprzez
przełączenie linii 220 kV Krajnik-Vierraden na napięcie 400 kV oraz instalację przesuwników fazowych
na istniejących połączeniach Polska-Niemcy. Projekt realizowany jest wspólnie przez PSE S.A.
i operatora niemieckiego 50Hertz Transmission GmbH. Zgodnie z zawartą w dniu 24 lutego 2014 r.
umową PSE S.A. są odpowiedzialne za budowę przesuwników w SE Mikułowa, natomiast 50Hertz
Transmission GmbH w SE Vierraden. Przesuwniki w SE Mikułowa zostały zainstalowane w 2015 roku.
Ze względu na trudności związane z budową linii 400 kV przez powiat Uckermark po stronie niemieckiej,
dwa przesuwniki z planowanych czterech w SE Vierraden zostały uruchomione czasowo poprzez
transformatory 400/220 kV w 2018 roku. Docelowo zakończenie projektu planowane jest w 2021 roku.
Realizacja projektu pozwoli na wzrost zdolności importowych i eksportowych KSE.
10 Wprowadzenie
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Projekt 123 „LitPol Link Stage II”
Projekt “LitPol Link Stage II” jest kontynuacją budowy połączenia między Polską i Litwą w celu
zwiększenia zdolności przesyłowej w obu kierunkach. W dniu 28 czerwca 2018 r. została zatwierdzona
polityczna mapa drogowa dotycząca synchronizacji sieci elektroenergetycznej państw bałtyckich
z systemem Europy kontynentalnej poprzez obecne połączenie LitPol Link. W kontekście tej decyzji,
kluczową jest realizacja w Polsce ostatniej inwestycji drugiego etapu projektu ti. linii 400 kV Ostrołęka –
Stanisławów (zakończenie planowane jest do końca 2023 roku). Po wdrożeniu pracy synchronicznej
państw bałtyckich z Europą kontynentalną zdolności wymiany na połączeniu LitPol Link będą w całości
dedykowane wymianie technicznej pomiędzy systemami elektroenergetycznymi Polski i Litwy.
Projekt 170 „Baltics synchro with CE”
Projekt “Baltics synchro with CE” jest ściśle powiązany z projektem “LitPol Link Stage II” i ma na celu
dostosowanie systemów elektroenergetycznych państw bałtyckich do pracy synchronicznej z Europą
kontynentalną oraz zwiększenie rynkowych zdolności wymiany pomiędzy Polską i Litwą. W ramach
projektu planowana jest budowa kabla podmorskiego HVDC „Harmony Link” o zdolności przesyłowej
700 MW z nowej stacji Darbenai (LT) do istniejącej stacji Żarnowiec (PL). Nowemu połączeniu będą
towarzyszyć inwestycje po stronie polskiej w zakresie budowy nowych dwutorowych linii 400 kV
Dunowo-Żydowo Kierzkowo i Żydowo Kierzkowo – Piła Krzewina oraz modernizacji istniejących linii
Krajnik-Morzyczyn, Morzyczyn-Dunowo-Słupsk-Żarnowiec i Żarnowiec-Gdańsk/Gdańsk Przyjaźń-
Gdańsk Błonia. Wdrożenie powyższych inwestycji, poza synchronizacją państw bałtyckich wesprze
również wyprowadzenie mocy z MFW do KSE. Realizacja inwestycji planowana jest do końca
2025 roku.
Projekt 230 „GerPol Power Bridge I”
Projekt obejmuje realizację rozbudowy systemu przesyłowego w zachodniej części kraju w zakresie
budowy linii 400 kV Krajnik-Baczyna-Plewiska oraz Mikułowa-Świebodzice. Realizacja projektu
planowania jest do końca 2024 roku. Efektem wdrożenia projektu będzie zwiększenie transgranicznych
zdolności importowych oraz eksportowych na przekroju synchronicznym.
Projekt 229 „GerPol Power Bridge II”
W zakresie przyszłego rozwoju transgranicznych zdolności przesyłowych na przekroju synchronicznym
w horyzoncie po 2030 roku rozważana jest budowa nowego dwutorowego połączenia 400 kV Polska-
Niemcy w relacji Eisenhuttenstadt-Zielona Góra. Dokładna data realizacji tego projektu uzależniona
będzie od przyszłych warunków pracy połączonych systemów elektroenergetycznych i potrzeb rynku.
Zakłada się, że projekt pozwoli na dalszy wzrost zdolności wymiany transgranicznej na przekroju
synchronicznym.
Projekt 234 „DKE-PL-1”
Analiza kierunków rozwoju połączeń transgranicznych w horyzoncie po 2030 roku wskazuje na
potencjalne korzyści z budowy powiązania pomiędzy Polską i Danią. Połączenie to realizowane byłoby
poprzez kabel HVDC w relacji Avedøre-Dunowo. Data realizacji oraz parametry połączenia uzależnione
będą od wyników analiz techniczno-ekonomicznych. Możliwe zdolności asynchronicznej wymiany
transgranicznej na tym połączeniu szacowane są na 600 MW w obu kierunkach.
PRSP 2021-2030 uwzględnia wszystkie inwestycje na terytorium Polski ujęte w TYNDP 2018 w okresie
do 2030 roku.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
11 Wprowadzenie
1.2.5 Uwarunkowania wynikające z realizacji umów o przyłączenie oraz określonych
warunków przyłączenia do sieci przesyłowej
Według stanu na dzień 02.12.2019 r. PSE S.A. mają zawarte umowy o przyłączenie nowych jednostek
wytwórczych o łącznej mocy 14 774,975 MW, w tym 10 057 MW dot. konwencjonalnych jednostek
wytwórczych a pozostała moc dot. OZE (4 717,975 MW). Jednocześnie PSE S.A mają zawarte umowy
o przyłączenie: systemów dystrybucyjnych o łącznej mocy 149,5 MW oraz transformatorów potrzeb
własnych/ogólnych elektrowni o łącznej mocy 331,7 MW.
Ponadto PSE S.A. wydały warunki przyłączenia w odniesieniu do:
− OZE o łącznej mocy 5 163 MW,
− konwencjonalnych źródeł energii o łącznej mocy 2 754 MW,
− systemu dystrybucyjnego o mocy 30 MW,
− transformatorów potrzeb własnych/ogólnych elektrowni o łącznej mocy 95 MW,
− magazynów energii elektrycznej o łącznej mocy 312 MW.
W Tab. 1-1 przedstawiony został wykaz podmiotów ubiegających się o przyłączenie źródeł do Krajowej
Sieci Przesyłowej.
Tab. 1-1 Podmioty ubiegające się o przyłączenie źródeł do Krajowej Sieci Przesyłowej
L.p. Miejsce przyłączenia Moc [MW] Rodzaj
instalacji Wnioskodawca Siedziba
Termin przyłączenia
***
1 Słupsk Wierzbięcino 240 OZE Wiatrowe Elektrownie Sp. z o.o. Szczecin 2016-01-31
2 Żarnowiec 90 OZE PGE Energia Odnawialna S.A. Warszawa 2016-03-30
3 Słupsk Wierzbięcino 319,75 OZE Potęgowo Mashav Sp. z o.o. Warszawa 2021-06-30
4 Kozienice 1 000 KJW ENEA Wytwarzanie Sp. z o.o. Świerże Górne
2017-07-31
5 Słupsk Wierzbięcino 239,5 OZE Green Power Pomorze Sp. z o.o. Warszawa 2019-03-31
6 Żarnowiec 111 OZE WINDCOM Sp. z o.o. Choczewo 2021-12-31
7 Puławy 500 KJW Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A.
Puławy 2019-11-30
8 Ostrołęka 1 000 KJW Elektrownia Ostrołęka S.A. Ostrołęka 2023-08-31
9 Dunowo 250 OZE ENERTRAG-Dunowo Sp. z o.o. Szczecin 2021-06-30
10 Żarnowiec 145 OZE Stigma Sp. z o.o. Sierakowice 2023-07-03
11 Dobrzeń 1 810 KJW PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.
Bełchatów 2019-09-30
12 Słupsk Wierzbięcino 100 OZE EVIVA LĘBORK Sp. z o.o. Słupsk 2021-12-31
13 Stalowa Wola 422 KJW Elektrociepłownia Stalowa Wola S.A.
Stalowa Wola
2020-03-25
14 Mikułowa 150 OZE DOLNOŚLĄSKIE ELEKTROWNIE Sp. z o.o.
Gliwice 2021-12-31
15 Lublin Systemowa 500 KJW Enea Elektrownia Połaniec S.A. Zawada 2020-06-30
16 Byczyna 910 KJW Nowe Jaworzno Grupa TAURON Sp. z o.o.
Jaworzno 2020-07-31
17 Gdańsk Błonia 132 OZE Windfarm Polska III Sp. z o.o. Koszalin 2020-10-30
18 Mikułowa 480 KJW PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.
Bełchatów 2019-03-01
19 Pelplin 1 600 KJW Polenergia Elektrownia Północ Sp. z o.o.
Warszawa 2024-12-31
20 Pelplin 107,425 OZE Radan Nordwind Sp. z o.o. Gliwice 2021-12-31
21 Kromolice 79,2 OZE Wind Field Wielkopolska Sp. z o.o. Warszawa 2025-05-30
22 Stanisławów 250 OZE Wind Field Korytnica Sp. z o.o. Warszawa 2018-09-30
23 Grudziądz Węgrowo 874 KJW CCGT Grudziądz Sp. z o.o. Grudziądz 2026-08-31
12 Wprowadzenie
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
L.p. Miejsce przyłączenia Moc [MW] Rodzaj
instalacji Wnioskodawca Siedziba
Termin przyłączenia
***
24 Żydowo Kierzkowo 138,6 OZE Biały Bór Farma Wiatrowa
Sp. z o.o. Gdańsk 2021-12-31
25 Gdańsk Błonia 456 KJW CCGT Gdańsk Sp. z o.o. Gdańsk 2020-06-30
26 Słupsk Wierzbięcino 1200 OZE MFW Bałtyk III Sp. z o.o. Warszawa 2030-09-27
27 Baczyna 120 OZE EDP Renewables Polska Sp. z o.o. Warszawa 2020-12-31
28 Żarnowiec 1045,5 OZE Elektrownia Wiatrowa Baltica-3 Sp. z o.o.
Warszawa 2027-12-31
29 Praga 505 KJW PGNiG TERMIKA S.A. Warszawa 2020-03-31
30 Adamów 600 KJW Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A.
Konin n.d.
31 Skawina 200 KJW CEZ Skawina S.A. Skawina n.d.
32 Łagisza 520 KJW TAURON Wytwarzanie S.A. Jaworzno n.d.
33 SE1* 240 OZE MFW Bałtyk II Sp. z o.o. Warszawa n.d.
34 SE1 * 1560 OZE Polenergia Bałtyk I S.A. Warszawa n.d.
35 SE1 * 350 OZE Baltic Trade and Invest Sp. z o.o. Słupsk n.d.
36 SE2 ** 1498 OZE Elektrownia Wiatrowa Baltica-2 Sp. z o.o.
Warszawa n.d.
37 SE2 ** 1200 OZE Baltic Power Sp. z o.o. Warszawa n.d.
38 Konin 115 OZE Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A.
Konin n.d.
39 Krajnik 1434 KJW PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.
Bełchatów n.d.
40 Adamów 150 OZE Energia Przykona Sp. z o.o. Warszawa n.d.
41 Adamów 50 OZE Energia Przykona Sp. z o.o. Warszawa n.d.
* - Przyszła stacja elektroenergetyczna w sąsiedztwie stacji Słupsk
** - Przyszła stacja elektroenergetyczna w sąsiedztwie stacji Żarnowiec
*** - zgodnie z postanowieniami umowy o przyłączenie
Rodzaj instalacji: KJW – Konwencjonalna Jednostka Wytwórcza, OZE – Odnawialne Źródło Energii
1.2.6 Uwarunkowania wynikające z realizacji innych zobowiązań, w tym uzgodnień z OSD
Krajowa sieć przesyłowa (sieć o napięciu 400 i 220 kV) wraz ze znaczną częścią sieci dystrybucyjnej
110 kV pracuje w układzie sieci zamkniętej wielostronnie zasilanej. Jednym z kluczowych aspektów
w procesie planowania rozwoju infrastruktury przesyłowej, zarówno na poziomie sieci NN jak i na
poziomie sieci 110 kV, jest zapewnienie spójnego i skoordynowanego rozwoju całej sieci zamkniętej.
Takie działanie pozwala na zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa funkcjonowania KSE oraz
optymalne, z puntu widzenia technicznego i ekonomicznego, zwymiarowanie potrzeb w zakresie
rozbudowy sieci na poszczególnych obszarach. Zagadnienie to jest ujęte w obowiązujących regulacjach
prawnych, w tym m.in. w ustawie Pe oraz IRiESP (Warunki korzystania, prowadzenia ruchu, eksploatacji
i planowania rozwoju sieci – pkt. 3). ). W szczególności, zgodnie z art. 9c ust. 2 pkt 5 ustawy Pe, OSP,
stosując obiektywne i przejrzyste zasady zapewniające równe traktowanie użytkowników tych systemów
oraz uwzględniając wymogi ochrony środowiska, jest odpowiedzialny, m.in., za współpracę z innymi
operatorami systemów elektroenergetycznych lub przedsiębiorstwami energetycznymi w celu
niezawodnego i efektywnego funkcjonowania systemów elektroenergetycznych oraz skoordynowania
ich rozwoju. Ponadto, na podstawie art. 16 ust. 6 ustawy Pe, plany rozwoju w zakresie zaspokojenia
obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną sporządzane przez OSD uwzględniają
odpowiednio plan rozwoju sporządzony przez OSP, a także na podstawie art. 9c ust. 3 pkt 4) OSD jest
zobowiązany do współpracy z PSE w celu zapewnienia spójności działania systemów
elektroenergetycznych i skoordynowania ich rozwoju.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
13 Wprowadzenie
Zintegrowane planowanie wymaga prowadzenia wielowariantowych analiz o charakterze iteracyjnym
dla całej sieci zamkniętej uwzględniających zmieniające się uwarunkowania systemowe. W okresie
poprzedzającym sporządzenie PRSP 2021-2030, w ramach współpracy pomiędzy PSE S.A. oraz OSD,
wykonano szereg prac koncepcyjnych dla poszczególnych obszarów KSE dla horyzontu 2030 roku,
uwzględniających aktualne uwarunkowania wpływające na potrzeby rozwoju sieci przesyłowej
i dystrybucyjnej 110 kV. Analizy dotyczące koncepcji pracy sieci zamkniętej NN i 110 kV na obszarach
działania TAURON Dystrybucja S.A., PGE Dystrybucja S.A. oraz ENERGA Operator S.A. zakończono
w roku 2019, natomiast zakończenie prac dla obszarów ENEA Operator Sp. z o.o. oraz innogy Stoen
Operator Sp. z o.o. jest planowane w I kwartale 2020.
Analizy te zostały zrealizowane przez niezależnych ekspertów z uwzględnieniem uzgodnionych przez
operatorów założeń dotyczących przewidywanych uwarunkowań systemowych w poszczególnych
obszarach determinujących potrzeby rozwoju sieci. Wyznaczają one potencjalne kierunki rozwoju, które
należy uwzględnić w opracowywanych przez spółki układach pracy sieci 400, 220 i 110 kV oraz
dokumentach planistycznych w zakresie rozbudowy lub modernizacji infrastruktury.
W wyniku zintegrowanego planowania rozwoju sieci zamkniętej NN i 110 kV, OSP i OSD, w celu
poprawy pewności zasilania poszczególnych obszarów OSD, uzgodniły i zawarły bądź są w trakcie
zawierania stosownych porozumień w zakresie potrzeb wzmacniania istniejących oraz budowy nowych
sprzężeń sieci przesyłowej 400 i 220 kV z siecią 110 kV. Poniżej przedstawiono listę realizowanych
i projektowanych nowych stacji NN/110 kV, które wynikają z zawartych porozumień i prowadzonych
uzgodnień z OSD:
1. Recław z transformatorami 220/110 kV, 2x275 MVA,
2. Żydowo Kierzkowo z transformatorami 220/110 kV, 160 MVA i 400/110 kV, 450 MVA,
3. Pelplin z transformatorem 220/110 kV, 160 MVA w okresie przejściowym i docelowo
z transformatorem 400/110 kV, 450 MVA,
4. Baczyna z transformatorem 400/110 kV, 450 MVA,
5. Praga z transformatorami 220/110 kV, 2x275 MVA,
6. Wyszków z transformatorem 220/110 kV, 275 MVA,
7. Nysa z transformatorami 220/110 kV, 2x275 MVA.
8. Żagań z transformatorem 220/110 kV, 275 MVA.
Dodatkowo prowadzone są uzgodnienia dotyczące budowy nowej stacji 220/110 kV Pomorzany
z transformatorem 220/110 kV o mocy 275 MVA.
1.2.7 Uwarunkowania wynikające z Rozporządzenia 943
Zgodnie z przepisami Rozporządzenia 943, w przypadku zidentyfikowania ograniczeń strukturalnych,
państwo członkowskie, we współpracy z OSP podejmuje decyzję o przygotowaniu międzynarodowego
lub krajowego planu działania, mającego na celu stopniowe osiągnięcie wymaganego poziomu
udostępnianych międzyobszarowych zdolności przesyłowych do 31 grudnia 2025 r. albo o dokonaniu
przeglądu i zmiany konfiguracji jego obszarów rynkowych. Decyzja powinna zostać podjęta przed
1 stycznia 2020 r., gdyż w innym przypadku państwo członkowskie będzie zobowiązane do
udostępniania zdolności przesyłowych w wymaganych wielkościach poczynając od 1 stycznia 2020 r.
i pokrywania kosztów działań zaradczych. Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 Rozporządzenia 943, plan
działania powinien zawierać konkretny harmonogram przyjmowania środków mających na celu
zmniejszenie stwierdzonych strukturalnych ograniczeń przesyłowych w terminie czterech lat od
przyjęcia ww. decyzji, a coroczny wzrost udostępnianych międzyobszarowych zdolności przesyłowych
ma następować zgodnie z wyznaczoną trajektorią liniową.
W dniu 7 sierpnia 2019 r. Prezes URE zatwierdził Sprawozdanie PSE S.A. dotyczące strukturalnych
ograniczeń przesyłowych w polskim obszarze rynkowym dając wsparcie Ministerstwu Aktywów
Państwowych (uprzednio działającemu pod nazwą: Ministerstwo Energii) dla podjęcia decyzji
14 Wprowadzenie
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
o wdrożeniu planu działania. W okresie od 14 do 29 listopada 2019 r. ministerstwo to przeprowadziło
konsultacje projektu planu działania, którego celem jest realizacja obowiązku udostępniania
uczestnikom rynku transgranicznych zdolności przesyłowych na poziomie nie niższym niż 70%. Plan
działania przygotowany dla połączeń transgranicznych z Czechami, Niemcami i Słowacją (na profilu
synchronicznym) oraz ze Szwecją (na profilu asynchronicznym) został przyjęty 17 grudnia 2019 r.
i wprowadzony w życie z początkiem 2020 roku.
Wykaz zamierzeń inwestycyjnych przedstawiony w rozdziale 5 niniejszego dokumentu zawiera
inwestycje w zakresie rozbudowy i modernizacji infrastruktury sieciowej niezbędne do eliminacji
strukturalnych ograniczeń przesyłowych.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
15 Wprowadzenie
1.3 Zmiana uwarunkowań zewnętrznych po uzgodnieniu PRSP 2018-2027
Nadrzędnym celem realizacji PRSP 2021-2030 była adaptacja do zmieniających się uwarunkowań
związanych z otoczeniem OSP. W okresie 2018-2019 nastąpił wzrost zainteresowania energetyką
odnawialną, szczególnie widoczny w obszarze morskiej energetyki wiatrowej, skutkujący wpływaniem
do PSE S.A. dużej liczby wniosków o uzgodnienia warunków przyłączenia. Ponadto, na podstawie
zawartego w czerwcu 2018 r. porozumienia pomiędzy rządami krajów bałtyckich i Polski dotyczącego
synchronizacji Estonii, Łotwy i Litwy z Europą kontynentalną poprzez istniejące połączenie Ełk (PL) -
Alytus (LT) oraz budowę nowego podmorskiego połączenia HVDC „Harmony Link” rozpoczął się proces
inwestycyjny związany z realizacją tego przedsięwzięcia. Innym kluczowym czynnikiem są
przedstawione wcześniej, szeroko rozumiane skutki Rozporządzenia 943. W istotny sposób zmieniono
również zakres zadania związanego z przebudową linii 400 kV Pasikurowice-Dobrzeń-Trębaczew-
Joachimów. Powyższe uwarunkowania spowodowały konieczność aktualizacji PRSP.
Istotnej zmianie uległ również proces analityczny, służący do identyfikacji wymaganych potrzeb
infrastrukturalnych. Opracowano i wykorzystano udoskonaloną metodykę odwzorowania systemu
elektroenergetycznego i procesów w nim zachodzących.
Pierwszym etapem sporządzenia nowego PRSP było opracowanie prognozy zapotrzebowania na moc
i energię elektryczną na bazie analizy zużycia energii finalnej w Polsce w perspektywie długoterminowej.
Kolejnym krokiem było określenie przyszłej struktury wytwarzania energii elektrycznej (miksu
energetycznego) oraz analiza pokrycia zapotrzebowania na energię i moc elektryczną. Następnie
wykonano rynkowe analizy z wykorzystaniem europejskiego modelu rynku, których wynikiem była
prognoza wymiany transgranicznej pomiędzy Polską i krajami sąsiednimi. W analizach tych
uwzględniono wymagania Rozporządzenia 943 w zakresie wymaganego poziomu udostępnianych
transgranicznych zdolności przesyłowych. W stosowanych narzędziach i metodach istotnie zwiększono
granulację czasową (liczba rozpatrywanych stanów), uwzględniono stochastyczną naturę procesów
w KSE i położono szczególny nacisk na integralność i spójność stosowanych wielkości, baz danych
i założeń.
W kolejnym etapie, przy uwzględnieniu powyższych uwarunkowań, dla lat 2021-2025, 2026-2030
i 2031-2040 wykonano cykl analiz techniczno-ekonomicznych z wykorzystaniem modelu pełnej sieci
400, 220 i 110 kV. Opracowano kilka scenariuszy rozwoju otoczenia (przyszła struktura wytwarzania,
prognoza zapotrzebowania, cen paliw i uprawnień do emisji CO2) w warunkach sezonowych zmian
klimatycznych wpływających na funkcjonowanie sieci przesyłowej.
Ostatnim etapem prac było wykonanie szczegółowej symulacji technicznej (analiza rozpływów i napięć)
z wykorzystaniem modelu pełnej krajowej sieci przesyłowej i 110 kV oraz sieci przesyłowej krajów
Niemiec, Czech, Słowacji, Austrii i Węgier wraz z ekwiwalentem sieci przesyłowej pozostałych krajów
obszaru Europy kontynentalnej.
Wynikiem opisanych powyżej analiz jest zestaw inwestycji sieciowych niezbędnych do realizacji
w okresie najbliższych 10 lat dla zapewnienia niezawodnego funkcjonowania KSE, w tym ciągłości
i ekonomiki dostaw energii elektrycznej. Ponadto wskazane zostały kierunki potencjalnego rozwoju sieci
przesyłowej do roku 2040.
16 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
2 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci
przesyłowej
2.1 Zapotrzebowanie na moc i energię elektryczną
W latach 2013-2019 zapotrzebowanie na energię elektryczną wzrosło ok. 13 TWh, a skumulowany
roczny wskaźnik wzrostu zapotrzebowania dla tego okresu wyniósł 1,44%. Historyczne
zapotrzebowanie na energię elektryczną przedstawiono na Rys. 2-1.
Rys. 2-1 Historyczne zapotrzebowanie na energię elektryczną netto
Historyczne zapotrzebowanie na moc elektryczną netto dla szczytu letniego i rocznego (zimowego)
przedstawiono na Rys. 2-2. W latach 2013-2019 skumulowany roczny wskaźnik wzrostu dla letniego
zapotrzebowania szczytowego na moc elektryczną netto wyniósł 2,27%, a dla zimowego
zapotrzebowania szczytowego na moc elektryczną netto wyniósł 0,98%.
Większy roczny wskaźnik wzrostu dla letniego zapotrzebowania względem zimowego jest w dużej
mierze także efektem zachodzących zmian klimatycznych. Coraz cieplejsze lata skutkują wzrostem
liczby i mocy urządzeń klimatyzacyjnych i chłodniczych.
142,33 143,97 146,21 149,50153,78 156,50 155,06
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Za
po
trze
bo
wa
nie
na
en
erg
ię n
ett
o [T
Wh]
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
17 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Rys. 2-2 Dane historyczne mocy szczytowej netto w okresie zimowym i letnim
Zapotrzebowanie na moc i energię elektryczną - prognozy
Prognozowanie przyszłego zużycia energii elektrycznej wykonane zostało w oparciu o oszacowanie
zużycia energii finalnej w Polsce w perspektywie długoterminowej. W ramach analizy uwzględniono:
szereg makroczynników wpływających na strukturę zużycia energii w sektorze gospodarstw domowych,
transportu, przemysłu i usług, zmiany zachodzące w obszarze efektywności energetycznej, prognozy
wzrostu Produktu Krajowego Brutto w poszczególnych sektorach, zmiany technologiczne
i konsumenckie oraz zmiany wynikające z dyrektyw unijnych w zakresie osiągnięcia przez Polskę
wymaganego celu OZE w końcowym zużyciu energii finalnej.
Wzięto pod uwagę zmiany strukturalne tj. rozwój populacji pojazdów elektrycznych oraz pomp ciepła.
Prognozy dotyczące pojazdów elektrycznych i pomp ciepła zostały określone na podstawie publicznie
dostępnych danych i informacji oraz analiz własnych Grupy Kapitałowej PSE S.A.
W Tab. 2-1 i na Rys. 2-3 przedstawiono prognozę zapotrzebowania na energię elektryczną przyjętą
do analiz w podziale na zapotrzebowanie wynikające z rozwoju pojazdów elektrycznych i pomp ciepła
oraz podstawę zapotrzebowania wynikającą z oszacowania zużycia energii finalnej w Polsce.
22 33823 141 22 541 23 206 23 633 24 083 23 687
19 574 19 670 20 187 20 754 21 146 21 790 22 400
0
5 000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Mo
c s
zczyto
wa
ne
tto
[M
W]
Okres zimowy Okres letni
18 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Rys. 2-3 Prognozowane zapotrzebowanie na energię elektryczną w latach 2019-2040
Tab. 2-1 Prognoza zapotrzebowania na energię elektryczną netto w Polsce dla lat 2020-2040 [TWh]
2020 2025 2030 2035 2040
Podstawa zapotrzebowania 159,6 168,6 177,5 185,0 193,1
Pojazdy elektryczne i pompy ciepła 0,3 1,5 3,5 6,9 11,1
Całkowite zapotrzebowanie na energię
elektryczną netto 159,9 170,1 181,1 191,9 204,2
Na potrzeby prognozowania zapotrzebowania na moc uwzględniony został dodatkowo wpływ dwóch
czynników tj. sezonowości oraz termosensytywności wynikającej ze zmian temperatury otoczenia.
Na Rys. 2-4 - Rys. 2-7 przedstawiono przykładowe profile dobowe zapotrzebowania na moc w szczycie
obciążenia w zimie oraz w lecie w podziale na składowe odpowiednio dla lat 2030 i 2040.
140
150
160
170
180
190
200
210
201
9
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
203
1
203
2
203
3
203
4
203
5
203
6
203
7
203
8
203
9
204
0
Za
po
trze
bo
wa
nie
na
en
erg
ię n
ett
o [T
Wh]
Podstawa zapotrzebowania Pojazdy elektryczne i pompy ciepła
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
19 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Rys. 2-4 Struktura zapotrzebowania na moc szczytową w zimie – 2030 r. [MW]
Rys. 2-5 Struktura zapotrzebowania na moc szczytową w lecie – 2030 r. [MW]
16 000
20 000
24 000
28 000
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Prognoza bazowa Termosensytywność Pojazdy elektryczne Pompy ciepła
16 000
20 000
24 000
28 000
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Prognoza bazowa Termosensytywność Pojazdy elektryczne Pompy ciepła
20 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Rys. 2-6 Struktura zapotrzebowania na moc szczytową w zimie – 2040 r. [MW]
Rys. 2-7 Struktura zapotrzebowania na moc szczytową w lecie – 2040 r. [MW]
Przewiduje się, że w okresie 2019-2040 zapotrzebowanie wzrośnie o około 46,5 TWh, co przełoży się
na wartość rocznego skumulowanego wskaźnika wzrostu dla tego okresu na poziomie 1,24%.
W przypadku mocy szczytowej w zimie i lecie ich wzrost przewiduje się kolejno o około 7 GW oraz
5,4 GW. Takie wartości przekładają się odpowiednio na poziom 1,21% i 1,06% rocznego wskaźnika
wzrostu w latach 2019-2040.
16 000
20 000
24 000
28 000
32 000
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Prognoza bazowa Termosensytywność Pojazdy elektryczne Pompy ciepła
16 000
20 000
24 000
28 000
32 000
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Prognoza bazowa Termosensytywność Pojazdy elektryczne Pompy ciepła
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
21 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
2.2 Cel OZE w zapotrzebowaniu na energię elektryczną
W grudniu 2018 r. weszła w życie nowa, zmieniona dyrektywa1 w sprawie energii ze źródeł
odnawialnych wchodząca w skład pakietu środków p.n. „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”.
Pakiet ten ma na celu ustanowienie nowych stabilnych ram prawnych, które ułatwią przejście na czystą
energię i pomogą UE w wypełnieniu zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego w sprawie
ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Dyrektywa ustanawia nowy wiążący cel UE w zakresie
energii odnawialnej na 2030 r. wynoszący co najmniej 32%, z klauzulą dotyczącą ewentualnego
przeglądu w górę do 2023 r.
Zgodnie z powyższą dyrektywą państwa członkowskie są zobowiązane do opracowania 10-letnich
KPEiK do końca 2019 r. (na dzień uzgadniania założeń dostępny był jedynie projekt KPEiK ze stycznia
2019 r.), w których zobowiązane są przedstawić planowany udział energii z OZE w finalnym zużyciu
energii brutto w 2030 r. jako wkład do wiążącego celu unijnego wynoszącego co najmniej 32% w 2030 r.
Zgodnie z opracowanym projektem KPEiK, w ramach realizacji ogólnounijnego celu na 2030 r., Polska
deklaruje osiągniecie do 2030 r. 21% udziału OZE w finalnym zużyciu energii brutto (zużycie łącznie
w elektroenergetyce, ciepłownictwie i chłodnictwie oraz na cele transportowe).
Na podstawie przeprowadzonej przez OSP prognozy zużycia energii finalnej brutto otrzymano
wynikowy udział OZE w transporcie oraz ciepłownictwie. Dla roku 2030 oszacowano wymagany
procentowy udział OZE w zapotrzebowaniu na energię elektryczną netto na poziomie 33,3%.
W projekcie PEP2040 z listopada 2019 r. zawarto informację, że w ramach udziału w realizacji
ogólnounijnego celu na 2030 r. Polska deklaruje osiągniecie 21-23% udziału OZE w finalnym zużyciu
energii brutto w 2030 r. Niemniej jednak zaznaczono, że realizacja celu OZE na poziomie 23% będzie
możliwa w sytuacji przyznania dodatkowych środków unijnych, w tym na sprawiedliwą transformację.
Na potrzeby osiągnięcia celu OZE w 2030 roku wymagany jest zdecydowany rozwój wszystkich
dostępnych technologii pozwalających na produkcję energii odnawialnej.
2.3 Planowane wyłączenia z eksploatacji jednostek wytwórczych
Na wykresach od Rys. 2-8 do Rys. 2-10 przedstawiono zagregowane informacje w zakresie JWCD
i nJWCD dotyczące terminów odstawień istniejących jednostek wytwórczych pozyskane z procesu
ankietyzacji sektora wytwórczego przeprowadzonej na przełomie 2018 i 2019 roku.
Istotną kwestią determinującą terminy odstawień źródeł jest możliwość korzystania z mechanizmów
mocowych dla jednostek wytwórczych cieplnych po 01.07.2025 r. W zakresie JWCD szacuje się,
że w przypadku możliwości funkcjonowania tych mechanizmów po 01.07.2025 r. dla jednostek
wytwórczych cieplnych emitujących więcej niż 550 g CO2 na kWh i więcej niż 350 kg CO2 średniorocznie
na każdy kW mocy zainstalowanej elektrycznej, do 2030 r. wycofanych zostanie około 3 GW mocy
zainstalowanej. Kumulacja odstawień jednostek wytwórczych z eksploatacji nastąpi dopiero w latach
2030-2040, kiedy przestaną działać źródła o dodatkowej sumarycznej mocy rzędu 15 GW.
1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania
stosowania energii ze źródeł odnawialnych (wersja przekształcona)
22 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Rys. 2-8 Zainstalowana moc netto w istniejących JWCD cieplnych - wariant zakładający istnienie mechanizmów mocowych dla JWCD cieplnych2 po 01.07.2025 r. Stan na koniec roku.3
W przypadku braku mechanizmów mocowych od 01.07.2025 dla jednostek wytwórczych cieplnych
emitujących więcej niż 550 g CO2 na kWh i więcej niż 350 kg CO2 średniorocznie na każdy kW mocy
zainstalowanej elektrycznej przewiduje się, że już około 2025 r. wyłączonych zostanie w przybliżeniu
4,9 GW zainstalowanej mocy elektrycznej netto, co przekładać się będzie bezpośrednio na istotne
pogorszenie wskaźników wystarczalności generacji w KSE.
Rys. 2-9 Zainstalowana moc netto w istniejących JWCD - wariant zakładający brak mechanizmów mocowych
po 01.07.2025 r. Stan na koniec roku.4
2 Jednostki wytwórcze emitujące więcej niż 550 g CO2 na kWh i więcej niż 350 kg CO2 średniorocznie na kW mocy zainstalowanej elektrycznej
3 Wykres nie uwzględnia jednostek będących w budowie oraz pozostałych jednostek planowanych do budowy
4 Wykres nie uwzględnia jednostek będących w budowie oraz pozostałych jednostek planowanych do budowy
0
5 000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
201
9
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
203
1
203
2
203
3
203
4
203
5
203
6
203
7
203
8
203
9
204
0
204
1
204
2
204
3
204
4
204
5
204
6
204
7
204
8
204
9
205
0
Mo
c z
ain
sta
low
an
a n
ett
o [M
W]
Węgiel brunatny Węgiel kamienny Gaz ziemny
0
5 000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
201
9
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
203
1
203
2
203
3
203
4
203
5
203
6
203
7
203
8
203
9
204
0
204
1
204
2
204
3
204
4
204
5
204
6
204
7
204
8
204
9
205
0
Mo
c z
ain
sta
low
an
a n
ett
o [M
W]
Węgiel brunatny Węgiel kamienny Gaz ziemny
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
23 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Według pozyskanych w drodze ankietyzacji sektora wytwórczego informacji dotyczących nJWCD
cieplnych, istniejące jednostki będą systematycznie odstawiane. Wyłączenia w latach 2019-2050 mają
obejmować około 3,85 GW mocy netto, z czego około 62,5% stanowią wyłączenia jednostek opalanych
węglem kamiennym, około 30% jednostki opalane gazem natomiast reszta wyłączana będzie
w jednostkach opalanych pozostałymi paliwami, w tym węglem brunatnym.
Rys. 2-10 Zainstalowana moc netto w istniejących nJWCD (*Gaz: wysokometanowy, zaazotowany, z odmetanowania kopalń, koksowniczy, inny. **Miks paliwowy: gudron, olej, gaz niestanowiący paliwa podstawowego, inne). Stan na koniec roku.
2.4 Planowane nowe jednostki wytwórcze cieplne
W Tab. 2-2, na podstawie dostępnych w PSE S.A. informacji, przedstawiono zagregowaną moc nowych
JWCD, które znajdują się obecnie w trakcie budowy tj. tych, dla których zakończono postępowanie
przetargowe, podpisano umowę na realizację prac budowlanych i rozpoczęto te prace. Nie
uwzględniono innych, planowanych obecnie jednostek.
Tab. 2-2 Sumaryczne moce netto [MW] planowanych JWCD cieplnych5 będących w fazie realizacji, w podziale na
źródło danych
Źródło danych 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
Ankietyzacja sektora
wytwórczego 2 237 2 237 2 237 3 169 3 169 3 169 3 169 3 169 3 169 3 169 3 169
Aukcje główne na
okresy dostaw
przypadające na lata
2021, 2022 i 2023
- 2 190 2 190 3 122 3 122 3 122 3 122 3 122 3 122 3 122 3 122
Bieżące informacje
pozyskane w procesie
przyłączeń
2 237 2 237 2 237 3 169 3 169 3 169 3 169 3 169 3 169 3 169 3 169
Dodatkowo w Tab. 2-3 sporządzono zestawienie szacunkowej mocy netto dla pozostałych planowanych
JWCD cieplnych, w przypadku których zawarto umowę o przyłączenie lub wydano warunki przyłączenia.
5 Jednostki w trakcie realizacji na dzień 12.11.2019 r.
0
1 000
2 000
3 000
4 000
5 000
6 000
7 000
8 000
201
9
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
203
1
203
2
203
3
203
4
203
5
203
6
203
7
203
8
203
9
204
0
204
1
204
2
204
3
204
4
204
5
204
6
204
7
204
8
204
9
205
0
Mo
c z
ain
sta
low
an
a n
ett
o [M
W]
Węgiel brunatny Węgiel kamienny Gaz* Miks paliwowy**
24 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Wielkości te nie są uwzględnione w Tab. 2-2 ze względu na fakt, że nie ma ostatecznej decyzji inwestora
o ich budowie.
Tab. 2-3 Szacunkowe moce netto [MW] planowanych JWCD cieplnych, dla których zawarta została umowa
o przyłączenie (UP) lub wydane zostały warunki przyłączenia(WP)6
Źródło danych 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
Zawarte UP
- obiekty będące w fazie
planowania
483 483 483 951 1 338 1 338 2 237 2 237 2 237 2 237 2 237
Wydane WP - umowa
niezawarta
- obiekty będące w fazie
planowania
597 791 791 2 199 2 618 2 618 2 618 2 618 2 618 2 618 2 618
Szacuje się, że oprócz jednostek zagregowanych w Tab. 2-3, warunki przyłączenia do sieci
dystrybucyjnej zostały wydane dla nJWCD o sumarycznej mocy około 680 MW netto.
2.5 Rozwój OZE
Poniżej przedstawiono posiadane informacje dotyczące planów przyłączenia poszczególnych typów
OZE według danych otrzymanych w trakcie procesów przyłączeń. Tab. 2-4 zawiera moce
przyłączeniowe, które są na różnych etapach procesu przyłączeniowego, w podziale na typ instalacji
oraz napięcie sieci do którego instalacje te mają zostać przyłączone. Zestawienie obejmuje planowane
do przyłączenia lądowe elektrownie wiatrowe, elektrownie fotowoltaiczne, instalacje hybrydowe
(elektrownie wiatrowe i fotowoltaiczne) oraz morskie elektrownie wiatrowe.
Tab. 2-4 Instalacje OZE planowane do przyłączenia do sieci przesyłowej i sieci dystrybucyjnej*
Etap
Łączna planowana
moc
[MW]
FW
[MW]
PV
[MW]
Instalacje hybrydowe
[MW]
MFW
[MW]
Sieć przesyłowa
Zawarto umowę o przyłączenie (uzyskano pozwolenie na
budowę) 1 209 1181 - 28 -
Zawarto umowę o przyłączenie (brak pozwoleń na budowę)
3 302 939 - 117 2 246
Wydane warunki przyłączenia 5 048 - 200 - 4 848
Sieć dystrybucyjna
Planowane do przyłączenia 3 962 3 749 213 - -
Suma 13 521 5 869 413 145 7 094
*) Moce netto, obliczone i oszacowane na podstawie danych i informacji będących w posiadaniu PSE S.A.
Oprócz posiadanych bieżących informacji wynikających z procesu przyłączeń, PSE S.A. wykonują
cyklicznie prace analityczne, których celem jest opracowanie prognozy rozwoju OZE w perspektywie
5 najbliższych lat.
6 Tabela nie zawiera jednostek w trakcie realizacji, o których mowa w Tab. 2-2
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
25 Założenia, wyniki analiz cząstkowych determinujących rozwój sieci przesyłowej
Na potrzeby analiz, PSE S.A. uwzględniły obowiązujące akty prawne i źródła danych, w tym:
− Ustawę z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach,
− Wydane rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii
elektrycznej z odnawialnych źródeł energii do sprzedaży w poszczególnych latach,
− Wydane rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie kolejności przeprowadzania aukcji na
sprzedaż energii elektrycznej w poszczególnych latach,
− Opublikowane informacje Prezesa URE w sprawie ogłoszenia wyników aukcji na sprzedaż
energii elektrycznej,
− Dostępne oceny skutków regulacji do projektów ustaw o zmianie ustawy o odnawialnych
źródłach energii oraz niektórych innych ustaw,
− Projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw
z dnia 25 lutego 2019 r.,
− Dane na temat OZE będące w posiadaniu OSP,
− Informacje publikowane przez ARE.
Punktem wyjściowym do przeprowadzonej analizy był stan zainstalowanej mocy elektrycznej w OZE na
koniec 2018 roku - bazujący na danych OSP i informacjach publikowanych przez ARE. Wyniki
przeprowadzonych analiz przedstawiono w Tab. 2-5.
Tab. 2-5 Prognozowana moc netto zainstalowana w OZE. Stan na koniec roku.
Typ OZE Jednostka 2018
(bazowy) 2019 2020 2021 2022 2023 2024
Elektrownie fotowoltaiczne MW 560 927 1 473 2 061 2 539 2 767 2 917
Biogaz, w tym: rolniczy,
składowisk odpadów i
oczyszczalni ścieków
MW 217 234 249 281 326 326 326
Elektrownie biomasowe* MW 720 720 727 727 756 756 756
Elektrownie wodne MW 964 972 979 987 987 987 987
Elektrownie wiatrowe
lądowe MW 5 795 5 855 6 557 7 241 7 678 7 678 7 678
Elektrownie wiatrowe
morskie MW - - - - - - -
Instalacje termicznego
przekształcania odpadów
komunalnych
MW 79 79 79 89 100 119 119
*wolumen mocy dla elektrowni biomasowych uwzględnia blok nr 9 w el. Połaniec
26 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
3 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
3.1 Wprowadzenie
Niniejszy rozdział przedstawia podsumowanie prac analitycznych związanych z opracowaniem analizy
wystarczalności generacji dla KSE w latach 2020-2030. Wynikiem analizy jest prognoza bilansu mocy
KSE oraz probabilistycznych wskaźników wystarczalności generacji, tj: LOLE, LOLP i EENS. Przez
wystarczalność generacji w niniejszym dokumencie należy rozumieć zdolność do pokrycia
zapotrzebowania na moc, w dowolnym momencie, przez moc dyspozycyjną wszystkich rodzajów
zasobów KSE.
W rozdziale tym przedstawiono wyniki analiz oraz kluczowe informacje na temat zastosowanych metod
analitycznych i przyjętych założeń. Wykonane analizy w zakresie wykorzystywanej metodyki są zgodne
z pan-europejską analizą wystarczalności generacji prowadzaną przez ENTSO-E, przy czym w zakresie
czynników krajowych rozszerzono i rozwinięto zastosowane tam metody. Mimo faktu stosowania
metody probabilistycznej, wyniki analiz pozostają wrażliwe na elementy otoczenia przyjmowane jako
dane zdeterminowane, w tym przede wszystkim:
− terminy oddawania do eksploatacji obecnie budowanych jednostek wytwórczych,
− harmonogramy postojów remontowych jednostek wytwórczych,
− terminy oddawania do eksploatacji nowych mocy OZE,
− techniczne możliwości wykorzystywania mocy połączeń transgranicznych,
− ewentualne skutki implementacji przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej.
Biorąc pod uwagę zmienność powyższych oraz innych czynników, ocena wystarczalności generacji jest
procesem ciągłym i na bieżąco aktualizowanym.
3.2 Prognoza zapotrzebowania na moc i energię elektryczną
Przyjęto aktualne prognozy zapotrzebowania na energię i na moc elektryczną będące w posiadaniu
PSE S.A., szerzej opisane w rozdziale 2.
3.3 Wielkości zdolności wytwórczych
Wielkości zdolności wytwórczych JWCD cieplnych oraz nJWCD przemysłowych i zawodowych
w poszczególnych latach, zostały przyjęte do analizy wystarczalności generacji na podstawie:
− informacji przekazanych przez sektor wytwórczy na potrzeby sporządzania planów
koordynacyjnych rocznych,
− przeprowadzonej ankietyzacji krajowych przedsiębiorstw wytwórczych i inwestorów
planujących budowę nowych jednostek,
− aktualnie posiadanych informacji dotyczących terminów oddania do eksploatacji jednostek
wytwórczych będących w trakcie realizacji,
− aktualnie posiadanych informacji dotyczących terminów trwałego odstawienia istniejących
JWCD.
W analizie wystarczalności generacji zostały uwzględnione jednostki wytwórcze istniejące,
a w zakresie planowanych nowych jednostek wytwórczych (w szczególności jednostek istotnie
wpływających na bilans KSE), zostały uwzględnione tylko te, znajdujące się obecnie w trakcie
budowy, tj. te, dla których zakończono postępowanie przetargowe, podpisano umowę na
realizację prac budowlanych i rozpoczęto te prace.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
27 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
Powyższe założenie wynika z przyjętej metody obrazującej skalę zapotrzebowania na nowe
zasoby wytwórcze, ponad te, które posiadają znaczące prawdopodobieństwo realizacji. W tym
kontekście założenie to nie może być traktowane jako ocena PSE S.A. odnośnie zasadności
realizacji lub wykonalności określonych poszczególnych projektów inwestycyjnych.
Zastosowanie takiego podejścia w zakresie potencjalnych nowych jednostek, pozwala
na przedstawienie wyników analizy wystarczalności generacji w sytuacji, gdy nie będą podejmowane
dalsze działania dla odbudowy i rozwoju wolumenu mocy wytwórczej w KSE. Kierując się powyższą
zasadą, w analizie nie uwzględniono m.in. planowanej nowej elektrowni jądrowej oraz rozwoju OZE
(w tym planowanych morskich elektrowni wiatrowych) w horyzoncie od 2025 r. Moce zainstalowane
OZE do 2024 r., przyjęto przy uwzględnieniu prognoz rozwoju tych źródeł, szerzej opisanych w rozdziale
2. Jednocześnie należy podkreślić, że w przypadku zmiany warunków inwestycyjnych dla nowych mocy
wytwórczych OZE, rozwój OZE może różnić się od przyjętego scenariusza.
PSE S.A. podkreślają, że przeprowadzany proces analityczno-prognostyczny związany
z analizami wystarczalności generacji jest ciągły i aktualizowany na bieżąco. Przy sporządzaniu
przedmiotowej analizy wystarczalności, PSE S.A. opierały się na stanie wiedzy ze stycznia
2020 r.
3.4 Metodyka analiz bilansowych
3.4.1 Scenariusze lat klimatycznych
KSE jest coraz bardziej czuły na zmiany warunków pogodowych. Aby realistycznie przewidzieć możliwe
przyszłe zdarzenia mające wpływ na sytuację bilansową w systemie, konieczne jest uwzględnienie
danych obejmujących szeroki zakres możliwych kombinacji, uwzględniających zarówno warunki
klimatyczne "normalne" jak i "skrajne".
Wykonana analiza bazuje na metodzie lat klimatycznych ENTSO-E, wykorzystywanej do prowadzenia
analiz takich jak Mid-Term Adequacy Forecast (MAF) czy TYNDP. Metoda pozwala na odwzorowanie
w przyszłości zmiennych warunków pogodowych obserwowanych w ubiegłych latach. Każdy rok
klimatyczny charakteryzuje się współzależnymi parametrami określającymi warunki hydrologiczne,
wietrzność, nasłonecznienie i temperaturę zewnętrzną, co umożliwia ocenę pracy KSE
z uwzględnieniem jednoczesności występowania tych zjawisk.
Na potrzeby analizy, dla prognozy zapotrzebowania na energię i moc, opracowano profile godzinowe
lat klimatycznych 2011 - 2015. Okres ten stanowi odpowiednią próbę z uwagi na zróżnicowanie zarówno
pod względem temperatur zimowych jak i letnich. Rozszerzanie okresu i dodawanie kolejnych lat
klimatycznych nie wpłynęłoby istotnie na wynik analizy.
3.4.2 Remonty JWCD
Założenia dotyczące remontów JWCD w latach 2020 - 2022 wykonano na podstawie zgłoszeń sektora
wytwórczego do Planów Koordynacyjnych Rocznych na lata 2020 - 2022. Plany remontowe na lata
późniejsze określono na podstawie danych ankietowych.
3.4.3 Profile pracy nJWCD
Na potrzeby analizy opracowano profile pracy nJWCD przy wykorzystaniu dwóch źródeł, tj. danych OSP
oraz informacji dostarczonych przez ARE.
Wartości współczynników wykorzystania mocy zainstalowanej dla jednostek zawodowych zostały
wyznaczone w oparciu o dane historyczne generacji tych źródeł, pochodzące z systemów pomiarowych
OSP. Wyznaczono krzywe termosensytywności opisujące relację obciążenia w funkcji temperatury. Dla
każdego miesiąca w roku zastosowano odrębną krzywą termosensytywności wyznaczoną na podstawie
danych historycznych z lat 2011 - 2015.
Wartości współczynników wykorzystania mocy zainstalowanej dla pozostałych nJWCD opracowane
zostały na podstawie danych udostępnionych przez ARE. Zidentyfikowano dane dotyczące
współczynników dyspozycyjności nJWCD z lat 2011 - 2015, z podziałem na poszczególne rodzaje
jednostek tj.:
28 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
− zawodowe gazowe,
− przemysłowe węglowe,
− przemysłowe gazowe,
− biogazowe.
Dane dostosowano do wykorzystywanej w modelu granulacji godzinowej. Otrzymano krzywe
charakteryzujące pracę nJWCD dla różnych lat klimatycznych 2011 - 2015, dla każdej z wymienionych
powyżej kategorii, w postaci współczynników uwzględniających zarówno remonty jak i nieplanowe
postoje.
3.4.4 Profile pracy OZE
Godzinowe profile pracy FW i PV wykorzystane w obliczeniach zostały opracowane na podstawie bazy
danych ENTSO-E - Pan-European Climatic Database (PECD). Dodatkowo dla każdego rok analizy
zmodyfikowano je w funkcji prognozowanego postępu technologicznego oraz degradacji urządzeń.
3.4.5 Wymiana transgraniczna
Wielkości mocy dyspozycyjnej na połączeniach transgranicznych przyjęto biorąc pod uwagę aktualne
możliwości przesyłowe. Odpowiadają one szacowanej mocy możliwej do uzyskania w okresach
(godzinach) największego niedoboru nadwyżki mocy w KSE. Przyjęto wartości możliwego importu mocy
na poziomie ok. 1 800 MW. Należy podkreślić, że założone wartości importu mocy mogą ulec zmianie
po zrealizowaniu planowanych inwestycji w zakresie połączeń transgranicznych.
3.5 Analiza bilansowa
W ramach wykonanej analizy opracowano bilanse zapotrzebowania na moc dla każdego dnia w roku
w przedziałach godzinowych. W celu szczegółowego odwzorowania wpływu warunków pogodowych
i temperatury otoczenia na wyniki wykonanych bilansów mocy, w modelu wykorzystano dane
historyczne z pięciu lat klimatycznych (2011 - 2015), które przełożyły się na przyszłe prognozowane
zapotrzebowanie, profile generacji jednostek OZE oraz nJWCD.
3.5.1 Analiza niezawodności KSE
W celu przeprowadzenia analiz awaryjności źródeł wytwórczych i związanego z tym
prawdopodobieństwa niezbilansowania systemu elektroenergetycznego opracowano model
wyznaczania tabeli prawdopodobieństw stanów systemu (z ang. COPT - Capacity Outage Probability
Table) oraz dystrybuanty mocy dyspozycyjnej.
Model uwzględnia aktualną na dany rok analizy liczbę i moc bloków i oblicza tabelę COPT podstawowo
dla 1 stycznia, 1 lipca, 1 września oraz dodatkowo dla każdego dnia, w którym następuje zmiana
dostępnej mocy JWCD cieplnych w KSE. Parametry niezawodnościowe (wskaźnik FOR - z ang. Forced
Outage Rate) określone zostały na podstawie danych historycznych dla poszczególnych jednostek
wytwórczych.
Wynikiem modelu jest tabela prawdopodobieństw poszczególnych stanów systemu – wielkości
ubytków. Na tej podstawie możliwa jest analiza niezawodności systemu wytwórczego m.in. obliczenie
parametrów niezawodnościowych LOLE i LOLP oraz wykreślanie dystrybuanty mocy dyspozycyjnej.
Ocena niezawodności KSE związana jest z zapewnieniem wystarczającej liczby źródeł wytwórczych
pozwalających na pokrycie zapotrzebowania na moc w określonym czasie. W celu określenia
niezawodności wyznaczone zostały następujące wskaźniki:
a) LOLP
Parametr, który określa prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji, w której zapotrzebowanie
przekroczy zdolność wytwórczą systemu w danym okresie.
𝐿𝑂𝐿𝑃(𝑍𝑘) = 𝑃 {𝑃𝑑𝑦𝑠 < 𝑍𝑘}
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
29 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
gdzie:
𝑃 – prawdopodobieństwo, wystąpienia sytuacji, gdzie całkowita zdolność wytwórcza systemu jest
mniejsza od zapotrzebowania,
𝑃𝑑𝑦𝑠 – moc dyspozycyjna systemu,
𝑍𝑘 – zapotrzebowanie systemu.
Z uwagi na to, że parametr LOLP nie definiuje wielkości niedoboru mocy oraz niedostarczonej energii
wyznaczone zostały dodatkowo parametry LOLE i EENS.
b) LOLE
Jest to oczekiwana sumaryczna liczba godzin w danym okresie (np. roku), w którym zdolność wytwórcza
nie zapewnia pokrycia zapotrzebowania w systemie elektroenergetycznym (LOLE jest równoznaczne
z sumarycznym czasem trwania deficytów mocy w danym okresie).
𝐿𝑂𝐿𝐸 = ∑ ∆𝑡𝑘𝐿𝑂𝐿𝑃(
𝑎
𝑘=1
𝑍𝑘)
gdzie:
𝑎 – koniec rozpatrywanego okresu,
∆𝑡𝑘 – czas trwania stałej wartości obciążenia (1 godzina)
c) EENS
Jest to oczekiwana wielkość/ilość niedostarczonej energii odbiorcom, wynikająca z zapotrzebowania
przewyższającego zdolność wytwórczą systemu, na potrzeby analizy wyznaczona zgodnie ze wzorem
poniżej.
𝐸𝐸𝑁𝑆 = ∑ ∆𝑡𝑘
𝑎
𝑘=1
∑ ∆𝐴𝑖 ∑ 𝑝(𝑥)
𝑃𝑧,𝑖
𝑥=𝑃𝑖
10
𝑖=1
gdzie:
𝐸𝐸𝑁𝑆 – ilość energii niedostarczonej dla danego stanu systemu (i),
∆𝐴𝑖 – uśredniona wartość niedostarczonej mocy (w przedziałach od 1 do 10) pomiędzy Pi i Pz,
𝑃𝑖 – aktualna nadwyżka/niedobór mocy wynikająca z różnicy generacji z zapotrzebowaniem,
𝑃𝑧 – aktualna możliwość generacji wszystkich JWCD w systemie i możliwości importu mocy
z sąsiednich systemów.
3.6 Wyniki przeprowadzonych analiz
3.6.1 Wyniki analizy niezawodności systemu elektroenergetycznego – wariant podstawowy
Poniżej przedstawiono wyniki przeprowadzonej analizy wystarczalności generacji dla wariantu
podstawowego zakładającego funkcjonowanie mechanizmów mocowych dla jednostek cieplnych.
Wariant podstawowy zakłada brak opóźnień względem deklarowanych terminów uruchomienia nowych
JWCD.
Dla każdego z analizowanych lat, wyznaczono średnie wartości probabilistycznych wskaźników
wystarczalności generacji LOLE oraz EENS w horyzoncie do 2030 r. Jako standard bezpieczeństwa
przyjęto poziom LOLE w wielkości 3 godzin na rok, rozumiany jako dopuszczalny sumaryczny czas
trwania deficytów mocy w rozpatrywanym okresie. Dokonując analizy otrzymanych wyników, należy
mieć na uwadze, że od roku 2021 będzie funkcjonował rynek mocy, który w optymalny ekonomicznie
sposób wspiera zapewnienie wystarczalność generacji.
30 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Wskaźniki LOLE dla wariantu podstawowego
Wskaźnik LOLE dla wariantu podstawowego przedstawiono na Rys. 3-1.
Rys. 3-1 Średnie wartości wskaźnika LOLE [h/rok] w latach 2020 - 2030 - wariant podstawowy
W horyzoncie 2020 – 2026 nie występują przekroczenia standardu bezpieczeństwa 3 h/rok. Po raz
pierwszy przekroczenie standardu bezpieczeństwa występuje w roku 2027 (3,93 h/rok). W następnych
latach widoczny jest znaczący wzrost przekroczenia standardu bezpieczeństwa.
Wskaźniki EENS dla wariantu podstawowego
Wartości wskaźnika EENS dla wariantu podstawowego przedstawiono na Rys. 3-2.
Rys. 3-2 Średnie wartości wskaźnika EENS [MWh/rok] w latach 2020 - 2030 - wariant podstawowy
0,360,26
0,09
0,66
0,24
1,702,40
3,93
12,05
33,72
103
0,01
0,10
1,00
10,00
100,00
1 000,002
02
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
LO
LE
[h/r
ok]
464271
96
731
271
1 9472 840
4 775
14 743
42 165
132 267
10
100
1 000
10 000
100 000
1 000 000
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
EE
NS
[M
Wh/r
ok]
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
31 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
3.6.2 Wyniki analizy niezawodności systemu elektroenergetycznego – wariant opóźnień
i braku mechanizmów mocowych po 01.07.2025 r. dla wybranych JWCD w ramach rynku
mocy
W niniejszym rozdziale przedstawiono wyniki analizy wystarczalności generacji przy założeniu
kilkumiesięcznych opóźnień w oddaniu do eksploatacji nowych jednostek wytwórczych (w lokalizacjach:
Jaworzno, Turów, Stalowa Wola, Żerań, Ostrołęka) oraz przy dodatkowym założeniu braku
mechanizmów mocowych po 01.07.2025 r. dla JWCD emitujących powyżej 550 g CO2/kWh i więcej niż
350 kg CO2 średniorocznie na każdy kW mocy zainstalowanej (Rys. 3-3 i Rys. 3-4).
Dla każdego z analizowanych lat, wyznaczono średnie wartości wskaźników LOLE oraz EENS
w horyzoncie do 2030 r.
Rys. 3-3 Średnie wartości wskaźnika LOLE [h/rok] w latach 2020 - 2030 - wariant opóźnień i braku mechanizmów mocowych po 01.07.2025 r. dla JWCD w ramach rynku mocy
Rys. 3-4 Średnie wartości wskaźnika EENS [MWh/rok] w latach 2020 - 2030 - wariant opóźnień i braku mechanizmów mocowych po 01.07.2025 r. dla JWCD w ramach rynku mocy
0,93
0,28
0,09
0,81
0,24
3,31
660
815
1 080
1 417
2 294
0,01
0,10
1,00
10,00
100,00
1 000,00
10 000,00
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
LO
LE
[h/r
ok]
1 196
295
96
895
271
3 783
785 903
1 016 829
1 407 274
2 001 724
3 797 785
10
100
1 000
10 000
100 000
1 000 000
10 000 000
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
EE
NS
[M
Wh/r
ok]
32 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
3.6.3 Wyniki analizy niezawodności systemu elektroenergetycznego – wariant braku importu
mocy na połączeniach transgranicznych
W niniejszym rozdziale przedstawiono wyniki analizy wystarczalności generacji przy założeniach
opisanych w pkt 3.6.1 i 3.6.2 oraz przy dodatkowym założeniu braku importu mocy na połączeniach
transgranicznych.
Dla każdego z analizowanych lat wyznaczono średnie wartości wskaźników LOLE w horyzoncie od
2020 do 2030 r. (Rys. 3-5 i Rys. 3-6).
Rys. 3-5 Średnie wartości wskaźnika LOLE [h/rok] w latach 2020 - 2030 – wariant podstawowy i braku importu mocy na połączeniach transgranicznych
Rys. 3-6 Średnie wartości wskaźnika LOLE [h/rok] w latach 2020 - 2030 – wariant opóźnień i braku mechanizmów mocowych po 01.07.2025 r. dla JWCD w ramach rynku mocy oraz braku importu mocy na połączeniach transgranicznych
38
22
10
35
15
68 78 90
200
361
701
1,00
10,00
100,00
1 000,00
10 000,00
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
LO
LE
[h/r
ok]
77
24
10
46
15
107
2 193
2 374
2 680
3 015
3 836
1,00
10,00
100,00
1 000,00
10 000,00
202
0
202
1
202
2
202
3
202
4
202
5
202
6
202
7
202
8
202
9
203
0
LO
LE
[h/r
ok]
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
33 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
3.7 Podsumowanie i wnioski
W wariancie podstawowym w latach 2020 – 2026 nie występują przekroczenia wskaźników LOLE
w zakresie przyjętego standardu bezpieczeństwa. Począwszy od 2027 roku wskaźnik LOLE przekracza
wartość 3 h/rok.
W wariancie braku mechanizmów mocowych przekroczenie założonego standardu bezpieczeństwa
następuje w roku 2025, a wskaźnik LOLE osiąga wartość 3,31 h/rok, zaś od 2026 roku następuje
lawinowy wzrost wartości wskaźnika LOLE co przedkłada się na pogłębienie problemu braku
wystarczalności zasobów. Jest to spowodowane wcześniejszymi odstawieniami (tj. począwszy od
końca 2024 roku) istniejących jednostek węglowych, które deklarują brak efektywności ekonomicznej
po 01.07.2025 r. Przedstawione w tym wariancie wartości wskaźnika LOLE należy traktować jako
skrajne. Rzeczywista liczba jednostek nieefektywnych ekonomicznie maleje wraz z pogarszaniem się
bilansu mocy i wzrostem cen oraz marż na rynku energii. Należy spodziewać się wystąpienia równowagi
między określonym poziomem bezpieczeństwa dostaw, a wolumenem nieefektywnych jednostek.
Niemniej jednak, punkt tej równowagi może ustalić się przy nieakceptowalnych wartościach wskaźników
bezpieczeństwa, w związku z czym ryzyko braku wystarczalności zasobów należy uznać za istotne.
Niezależnie od przyjętego wariantu, połączenia transgraniczne mają istotny udział w zapewnieniu
odpowiedniego bilansu mocy. W wariantach uwzględniających brak importu mocy na połączeniach
transgranicznych uwidocznione zostało ryzyko braku wystarczalności zasobów we wszystkich
analizowanych latach. Należy podkreślić, że dostępność importu mocy na połączeniach
transgranicznych pozwala na zachowanie standardu bezpieczeństwa do roku 2024, zarówno dla
wariantu podstawowego jak i wariantu opóźnień.
W celu zapewnienia wystarczalności generacji w perspektywie od 2025 roku, dla wariantów
uwzględniających brak możliwości importu na połączeniach transgranicznych, należy zapewnić
wolumen dodatkowej mocy w systemie, zgodnie z Rys. 3-7 i Rys. 3-8 (przerywana czerwona linia na
rysunkach symbolizuje oczekiwany wolumen importu mocy na połączeniach międzysystemowych).
Rys. 3-7 Średnie wartości wskaźnika LOLE dla wariantu podstawowego i braku importu mocy na połączeniach transgranicznych, w zależności od wolumenu dodatkowej mocy w systemie
34 Analiza wystarczalności generacji dla lat 2020 – 2030
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Rys. 3-8 Średnie wartości wskaźnika LOLE dla wariantu braku mechanizmów mocowych po 01.07.2025 r. dla JWCD w ramach rynku mocy oraz braku importu mocy na połączeniach transgranicznych, w zależności od wolumenu dodatkowej mocy w systemie
Dla wszystkich wariantów, dla lat w których zidentyfikowano przekroczenie standardu bezpieczeństwa,
istnieje możliwość obniżenia wartości wskaźników LOLE do wymaganego poziomu poprzez
zapewnienie dodatkowego wolumenu mocy dyspozycyjnej netto, który można uzyskać poprzez:
− przyłączenie nowych zasobów wytwórczych do KSE – biorąc pod uwagę wykresy powyżej,
z punktu widzenia bilansu mocy, mogą to być jednostki zdolne do pracy podszczytowej
lub szczytowej,
− przedłużenie pracy jednostek wytwórczych planowanych obecnie do odstawienia,
− pozyskanie mocy w ramach usługi redukcji zapotrzebowania – w szczególności elastycznych
produktów o jak najmniejszej liczbie ograniczeń odnośnie długości trwania i częstości aktywacji,
zmaterializowanie się i maksymalizację mocy dyspozycyjnej planowych jednostek redukcji
zapotrzebowania, które zawarły umowy mocowe w ramach rynku mocy
− modernizowanie istniejących jednostek pod kątem zwiększenia ich mocy dyspozycyjnej – w tym
mocy elektrycznej w układach kogeneracyjnych.
Wyniki ankietyzacji sektora wytwórczego wskazują na spadek mocy w cieplnych jednostkach nJWCD.
Odbudowa mocy w tych jednostkach – głównie kogeneracyjnych, pozytywnie wpłynie na wystarczalność
generacji. Podobnie, bardziej dynamiczny niż przyjęty w obecnej analizie, rozwój OZE, w szczególności
o wysokich współczynnikach wykorzystania mocy, poprawi wystarczalność generacji w KSE.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
35 Metodyka przeprowadzonych analiz rozwoju sieci przesyłowej
4 Metodyka przeprowadzonych analiz rozwoju sieci przesyłowej
Niniejszy rozdział przedstawia metodykę procesu analitycznego zastosowaną do identyfikacji oraz
wyboru inwestycji o charakterze modernizacyjno-rozwojowym, których efektem jest poprawa
parametrów technicznych i ekonomicznych pracy sieci przesyłowej. Inwestycje te zostały umieszczone
na liście projektów przewidzianych do wykonania do 2030 roku przedstawionej w rozdziale 5 oraz
zostały zasygnalizowane w rozdziale 6 zawierającym kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku.
Proces analityczny obejmował pięć sekwencyjnie realizowanych etapów, przedstawiony poniżej
w uproszczony sposób.
Rys. 4-1 Etapy procesu analitycznego zastosowane przy tworzeniu PRSP
Etap I: Prognoza zapotrzebowania na moc i energię elektryczną
Prognozę zapotrzebowania na moc i energię elektryczną opracowano w oparciu o oszacowanie bilansu
energii finalnej w Polsce w perspektywie długoterminowej. Wykonane analizy uwzględniły szereg
makroczynników wpływających na strukturę zużycia energii w przyszłych latach. Uwzględniono czynniki
o charakterze strukturalnym wpływające na zmiany zużycia energii finalnej oraz rodzajów energii
pierwotnej w sektorze gospodarstw domowych, transportu, przemysłu i usług, tj. m. in.: zmiany
zachodzące w obszarze efektywności energetycznej, wzrostu gospodarczego w poszczególnych
sektorach, zmiany technologiczne i konsumenckie. Zastosowana metoda pozwoliła ponadto na
symulację zobowiązań w zakresie osiągnięcia wymaganego celu OZE w końcowym zużyciu energii
finalnej i transpozycji tego celu na sektor energii elektrycznej w ramach analizy przyszłej struktury
paliwowej – miksu energetycznego. Wyniki prognozy zaprezentowano wcześniej w rozdziale 2.1.
Etap II: Prognoza zmian w strukturze wytwarzania – miks energetyczny
Przeprowadzono analizy optymalizacyjne przyszłej struktury zasobów wytwórczych w KSE. Kryterium
optymalizacji była minimalizacja całkowitych kosztów pokrycia zapotrzebowania na energię przy
uwzględnieniu licznych warunków ograniczających o charakterze techniczno-ekonomicznym, przy czym
na tym etapie nie uwzględniono jeszcze ograniczeń sieciowych. Analizy wykonano dla zróżnicowanych
scenariuszy, które odzwierciedlają globalne czynniki niepewności co do cen paliw oraz
deterministycznego rozwoju wybranych technologii. Podstawowymi czynnikami różnicującymi
scenariusze są ceny uprawnień do emisji oraz wolumen mocy w poszczególnych rodzajach OZE
(zdeterminowane zmiany wyników optymalizacji kosztowej), a także fakt budowy elektrowni jądrowych.
Różnorodność scenariuszy pozwoliła na wielowariantową ocenę potrzeb rozwoju sieci przesyłowej do
2030 roku z kierunkowym rozszerzeniem do 2040 roku. Każdy ze scenariuszy dla roku 2030 pozwala
na osiągnięcie celu OZE w sektorze energii elektrycznej istotnie przekraczającego 30%, pozwalającego
tym samym na osiągnięcie celu krajowego na aktualnie deklarowanym poziomie. Zestaw scenariuszy
jest kierunkowo zgodny zarówno z założeniami PEP jak i KPEiK.
W kolejnej tabeli przedstawiono opracowane scenariusze rozwojowe wykorzystane w procesie
analitycznym w perspektywie 2025 i 2030 roku wraz z ich podstawowymi wyznacznikami.
Etap I
• Prognoza zapotrzebowania na moc i energię elektryczną
Etap II
• Prognoza zmian w strukturze wytwarzania –miks energetyczny
Etap III
• Prognoza przepływów transgranicznych
Etap IV
• Obliczenia techniczno-ekonomiczne
Etap V
• Weryfikacja zakresu inwestycji wyznaczonych w Etapie IV -analizy techniczne
36 Metodyka przeprowadzonych analiz rozwoju sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Tab. 4-1 Zestaw scenariuszy rozwojowych ujętych w analizach PRSP.
Rok Scenariusz
Rozwój
PV
[GW]
Rozwój
MFW
[GW]
Rozwój
LFW
[GW]
Cena CO2
[€/t] Skrót
2025 Bazowy 4,1 - 8,5 26,77 CbG25 Coal before Gas 25
2025 Wysokich cen CO2 4,1 - 8,5 44,41 GbC25 Gas before Coal 25
2030 Bazowy z umiarkowanym rozwojem
morskich elektrowni wiatrowych 6,6 3,6 9,9 27,51 CbG30
Coal before Gas 30
2030 Wysokich cen CO2 z umiarkowanym
rozwojem morskich elektrowni wiatrowych 6,6 3,6 9,9 47,68 GbC30
Gas before Coal 30
2030 Bazowy bez rozwoju morskich elektrowni
wiatrowych 10 - 13,3 27,51 BO30
Brak offshore 30
2030 Bazowy z dynamicznym rozwojem morskich
elektrowni wiatrowych 2,9 10,1 6,5 27,51 RO30
Rozwój offshore 30
Na poniższym wykresie przedstawiono strukturę sektora wytwarzania, opracowaną w oparciu o wynik
miksu energetycznego, w każdym z analizowanych scenariuszy w 2025 i 2030 roku.
Rys. 4-2 Struktura mocy wytwórczych w poszczególnych scenariuszach [GW]
El. i Ec. biomasowe i biogazowe
El. fotowoltaiczne
El. wiatrowe morskie
El. wiatrowe lądowe
El. rezerwowe
El. gazowo-parowe
El. na węgiel kamienny
El. i Ec pozostałe (wielopaliwowe)
El. na węgiel brunatny
El. wodne
Ec. gazowe
Ec. węglowe
Scenariusze:
1. 2025 Bazowy
2. 2025 Wysokich cen CO2
3. 2030 Bazowy z umiarkowanym rozwojem morskich elektrowni wiatrowych
4. 2030 Wysokich cen CO2 z umiarkowanym rozwojem morskich elektrowni wiatrowych
5. 2030 Bazowy bez rozwoju morskich elektrowni wiatrowych
6. 2030 Bazowy z dynamicznym rozwojem elektrowni wiatrowych morskich
4,0 4,0 3,7 3,7 3,7 3,7
1,8 1,8 2,4 2,4 2,4 2,4
2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4
7,4 7,4 7,0 7,0 7,0 7,0
1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0
15,6 15,611,5 11,5 11,5 11,5
3,8 3,8
4,5 4,5 4,5 4,5
0,5 0,5 0,5 0,5
8,5 8,5
9,9 9,913,3
6,5
3,6 3,6 10,14,1 4,1
6,6 6,610,0 2,91,3 1,3
1,6 1,6
1,6
1,6
0
10
20
30
40
50
60
1 2 3 4 5 6
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
37 Metodyka przeprowadzonych analiz rozwoju sieci przesyłowej
Etap III: Prognoza przepływów transgranicznych
Wykonano prognozę przepływów handlowych na poszczególnych granicach kraju w oparciu
o fundamentalny model strefowy dla obszaru Europy. Model został opracowany na podstawie bazy
danych ENTSO-E przygotowanej w 2018 r. w ramach analiz wystarczalności generacji. W prognozie
uwzględniono uwarunkowania udostępniania zdolności przesyłowych na połączeniach Polski z krajami
sąsiednimi w wielkościach wynikających z wymagań Rozporządzenia 943. Ponadto zastosowany model
uwzględnia uwarunkowania fizyczne przepływów mocy przez poszczególne strefy w wyniku zawartych
transakcji handlowych.
Wykonane prognozy wykazały, że zarówno w roku 2025, jak i 2030 należy się liczyć z istotnie większymi
przepływami mocy na liniach międzysystemowych w stosunku do stanu obecnego. Dotyczy to przede
wszystkim tzw. przekroju synchronicznego, czyli połączeń z systemami Niemiec, Czech i Słowacji, gdzie
graniczne wartości wymiany mocy (zarówno importu, jak i eksportu) mogą osiągnąć okresowo ponad
4000 MW. Na połączeniach asynchronicznych, z systemami Szwecji i Litwy, prognozy przepływów
handlowych wykazały pełne wykorzystanie zdolności przesyłowych przez większość godzin w roku.
Etap IV: Analizy techniczno-ekonomiczne
W celu podstawowej identyfikacji i wyboru projektów inwestycyjnych przeprowadzono złożone analizy
techniczno-ekonomiczne z wykorzystaniem oprogramowania Plexos (program komputerowy firmy
Energy Exemplar do wykonywania analiz rynkowych). Uwzględniono m.in.: topologię krajowej sieci
najwyższych napięć oraz wysokiego napięcia, indywidualną reprezentację większości zasobów
wytwórczych wraz z ich charakterystyką techniczno-ekonomiczną, prognozy krajowego
zapotrzebowania na moc w granulacji godzinowej wraz z dynamiką zmian geograficznych,
transgraniczne przepływy handlowe w granulacji godzinowej. Podczas analiz rozwiązywano
zagadnienie typu n-1 DC SCUC (ang. direct current security constrained unit commitment). Obliczenia
polegały na wyznaczaniu optymalnego pod względem ekonomicznym sposobu pokrycia
zapotrzebowania, w taki sposób, aby przepływy mocy nie powodowały przekroczeń maksymalnych
dopuszczalnych obciążalności elementów sieci i umożliwiły realizację zadanej wymiany
międzysystemowej, przy zachowaniu uwarunkowań i ograniczeń technicznych pracy zasobów
wytwórczych. Obliczenia przeprowadzono dla wszystkich scenariuszy przedstawionych w Tab. 4-1.
Analiza wyników pozwoliła na ocenę zasadności doboru nowych zadań inwestycyjnych, poprzez
kwantyfikację i monetaryzację zakresu redukcji ograniczeń sieciowych i tym samym na stosowanie
kryterium zdyskontowanych przepływów pieniężnych.
Etap V: Weryfikacja zakresu inwestycji wyznaczonych w Etapie IV - analizy techniczne
Ostatnim etapem prac było wykonanie analizy technicznej w oparciu o symulacje rozpływów mocy
z wykorzystaniem pełnego modelu krajowej sieci przesyłowej i 110 kV oraz sieci krajów sąsiednich.
Podczas analiz wykorzystano model typu AC PF (ang. alternating current power flow). Celem analizy
była symulacja m in. specyficznych stanów awaryjnych lub uwarunkowań pracy sieci i tym samym
weryfikacja wystarczalności inwestycji zidentyfikowanych w etapie IV, a także identyfikacja
dodatkowych zadań wymaganych z punktu widzenia poprawy parametrów technicznych
funkcjonowania KSE, niemożliwych do określenia metodą opisaną w Etapie IV, np. doboru urządzeń do
kompensacji mocy biernej, bądź oceny poziomów mocy zwarciowych w stacjach
elektroenergetycznych.
Wynikiem analiz prowadzonych zgodnie z wyżej przedstawionymi etapami jest zestaw inwestycji
sieciowych niezbędnych do realizacji w okresie najbliższych 20 lat, z tym że do PRSP 2021-2030
przyjęto zakres inwestycji wymagany na najbliższe 10 lat, do 2030 roku (rozdział 5), natomiast
inwestycje do 2040 roku umieszczono w kierunkach rozwoju sieci przesyłowej (rozdział 6).
38 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
5 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
5.1 Proces doboru zadań inwestycyjnych wynikający z analizowanych scenariuszy
rozwoju
Na rysunku poniżej zobrazowano proces analityczny wyboru zakresu rozbudowy sieci przesyłowej dla
lat 2021 – 2030 uwzględniający scenariusze rozwojowe.
Rys. 5-1 Proces analityczny wyboru zakresu rozbudowy sieci przesyłowej
Proces analityczny przeprowadzono dla dwóch horyzontów czasowych – 2025 i 2030. W pierwszej
kolejności dokonano oceny wystarczalności układu sieciowego w 2025 roku, przyjmując przy tym
zakończenie wszystkich zaplanowanych do tego czasu inwestycji, które są obecnie realizowane. W roku
2025 dokonano analizy dwóch scenariuszy: bazowego (CbG25) oraz wysokich cen CO2 (GbC25).
Wyniki oceny układu sieciowego zidentyfikowały identyczny zakres potrzeb rozbudowy i modernizacji
sieci przesyłowej dla obu scenariuszy. Oznacza to, że wzrost ceny uprawnień do emisji CO2 w 2025
roku przy zadanej strukturze źródeł wytwórczych nie ma jeszcze istotnego wpływu na uwarunkowania
pracy sieci przesyłowej, a tym samym na potrzeby inwestycyjne.
Scenariusz bazowy Scenariusz wysokich
cen CO2
Wariant „zrównoważony” rozwoju sieci na 2025 r. (RS25)
Wariant „zrównoważony”
rozwoju sieci na 2030 r. z umiarkowanym rozwojem MFW
(RS30Z)
Wariant „pasywny” rozwoju sieci na 2030 r.
bez MFW (RS30P)
Wariant „ekspansji” rozwoju sieci na 2030 r.
z dynamicznym rozwojem MFW (RS30E)
Scenariusz wysokich cen CO2
MFW 3,6 GW
FW 9,9 GW
PV 6,6 GW
Scenariusz bazowy
MFW 10,1 GW
PV 2,9 GW
FW 6,5 GW
Scenariusz bazowy
MFW 0 GW
PV 10 GW
FW 13,3 GW
Scenariusz bazowy
MFW 3,6 GW
FW 9,9 GW
PV 6,6 GW
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
39 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Następnie dokonano oceny wystarczalności układu sieciowego w 2030 roku, przyjmując przy tym
wszystkie inwestycje zidentyfikowane w horyzoncie 2025 roku. W 2030 roku przeanalizowano łącznie
cztery scenariusze zgodnie z informacjami przedstawionymi w poprzednim rozdziale. Analiza tych
scenariuszy pozwoliła na identyfikację trzech różnych zakresów potrzeb rozwoju sieci przesyłowej:
1. Najmniejszym zakresem wymaganych zadań odznaczył się wariant „pasywny” (RS30P)
oparty na scenariuszu nieuwzględniającym rozwoju morskich elektrowni wiatrowych, dla
którego nie było potrzeby realizacji istotnej części inwestycji na północy KSE.
2. Szerszym zakresem wymaganych zadań inwestycyjnych odznaczył się wariant
„zrównoważony” (RS30Z) oparty na scenariuszach CbG i GbG, który wymagał dodatkowych
inwestycji na północy KSE na potrzeby przyłączenia morskich elektrowni wiatrowych.
3. Największy zakres inwestycyjny został zidentyfikowany w wariancie „ekspansji” (RS30E)
opartym na scenariuszu dynamicznego rozwoju morskich elektrowni wiatrowych, który wymagał
oprócz inwestycji na północy kraju, wzmocnienia sieci przesyłowej w środkowej części KSE.
W wariancie tym przyjęto przyłączenie MFW (10,1 GW) zgodnie następującym rozkładem:
5,25 GW – rejon Żarnowca, 4,85 GW – rejon Słupska.
Ponadto, na bazie scenariusza dynamicznego rozwoju MFW oraz wariantu ekspansji rozwoju sieci
wykonano analizy czułościowe mające na celu sprawdzenie innego rozkładu przyłączenia MFW
uwzględniającego również obszar Ławicy Odrzanej (przyłączenie do SE Dunowo) oraz określenie
granicznej mocy zainstalowanej MFW w 2030 r. W analizie wyników odniesiono się do wymogu
Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie
rynku wewnętrznego energii elektrycznej dopuszczającego ubytek generacji źródeł OZE z tytułu
redispatchingu nie większy niż 5%. Oznacza to, że akceptowalny współczynnik wyprowadzenia mocy
MFW nie może być niższy niż 95%. Uzyskane wyniki obliczeń wykazały że:
− graniczna wartość mocy zainstalowanej MFW przyłączonych do SE Dunowo (obszar Ławicy
Odrzanej) wynosi 3 GW przy założeniu, że łączna moc zainstalowana MFW w rejonie Słupska
i Ławicy Odrzanej nie przekracza ok. 5 GW,
− graniczna wartość mocy zainstalowanej MFW w 2030 roku przy założonym zakresie rozwoju sieci
przesyłowej zgodnym z wariantem „ekspansji” wynosi ok. 11 GW.
40 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
5.2 Wykaz planowanych zadań inwestycyjnych
W tabeli poniżej zawarto zestawienie planowanych zadań inwestycyjnych przewidzianych do realizacji
w okresie 2021 – 2030. W zestawieniu tym oznaczono inwestycje wymagane w poszczególnych
wariantach rozwoju do 2030 roku, opisanych w punkcie 5.1 powyżej. Do planu rozwoju, jako docelowy
i rekomendowany do realizacji wariant rozwoju sieci, przyjęto zakres inwestycji zgodny z wariantem
„ekspansji”. Należy podkreślić, że poniższe zestawienie, oprócz inwestycji zidentyfikowanych
w procesie analitycznym, zawiera również inwestycje określone w innych procesach planowania
potrzeb rozwojowych. Należą do nich zadania:
− dla których obecnie trwa proces inwestycyjny, głównie z zakresu budowy i rozbudowy sieci
przesyłowej,
− z obszaru teleinformatyki,
− modernizacji aktualnie eksploatowanego majątku sieciowego w celu utrzymania jego
niezawodności,
− wynikające z zobowiązań w ramach procesu przyłączeniowego,
− pozostałe – związane z budynkami i budowlami, z zakupem gotowych dóbr inwestycyjnych oraz
regulowaniem stanu prawnego nieruchomości.
Tab. 5-1 Zestawienie planowanych zadań inwestycyjnych w okresie 2021-2030
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
I TELEINFORMATYKA
I.1 Opracowanie i wdrożenie narzędzi informatycznych wspierających bilansowanie handlowo-techniczne
zadanie stałe
zadanie stałe
x x x
I.2 Budowa systemu informatycznego obsługi mechanizmów zarządzania pracą systemu elektroenergetycznego opartych na pełnym modelu sieci
2015 2026 x x x
I.3 Dostawa i wdrożenie Nowego Systemu Centralnego SCADA/EMS 2017 2023 x x x
I.4 Budowa systemu IT dla Rynku Mocy (STORM) 2017 2022 x x x
I.5 Modernizacja Podstawowego Punktu Dyspozytorskiego Krajowej Dyspozycji Mocy
2020 2021 x x x
I.6 Instalacja systemu monitorowania obciążalności linii 2017 2029 x x x
I.7 Zakup oprogramowania i licencji producentów oprogramowania zadanie
stałe zadanie
stałe x x x
I.8 Zakup i wdrożenie systemów wspomagania zarządzania przedsiębiorstwem (EOD, Workflow, Analityczno-Decyzyjne, itp.)
I.8.1 Rozwój systemów opartych na rozwiązaniach SAP zadanie
stałe zadanie
stałe x x x
I.8.2 Rozwój funkcjonalności Systemu Zarządzania Projektami 2019 2022 x x x
I.8.3 Rozwój narzędzi wspierających proces zarządzania ryzykiem (myRisk) 2019 2024 x x x
I.8.4 Rozwój funkcjonalności systemu Asset Management zadanie
stałe zadanie
stałe x x x
I.8.5 Rozwój funkcjonalności Systemu Obsługi Spraw 2017 2022 x x x
I.8.6 Budowa wysokowydajnej i bezpiecznej platformy integracyjnej 2019 2022 x x x
I.8.7 Elektronizacja obiegu delegacji zagranicznych oraz rozliczenia kosztów wyjazdu zagranicznego w PSE S.A.
2019 2021 x x x
I.8.8 Modernizacja Systemu WindEx 2019 2022 x x x
I.8.9 Rozwój funkcjonalności platformy aplikacji WEB 2019 2023 x x x
I.9 Modernizacja pomieszczeń telekomunikacji/serwerowni/zasilania gwarantowanego w siedzibie PSE S.A. w Bydgoszczy
2015 2021 x x x
I.10 Uruchomienie węzła teletransmisyjnego w nowej lokalizacji RCPD 2023 2024 x x x
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
41 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
I.11 Modernizacja systemów łączności 2017 2022 x x x
I.12 Modernizacja systemu telezabezpieczeń na liniach elektroenergetycznych 2018 2023 x x x
I.13 Modernizacja systemów zasilania urządzeń teleinformatycznych 2017 2023 x x x
I.14 Modernizacja systemów klimatyzacji w stacjach elektroenergetycznych 2017 2021 x x x
I.15 Wdrożenie systemu monitorowania urządzeń teleinformatyki WinCN2 2019 2022 x x x
I.16 Budowa linii światłowodowych (podstawowej i rezerwowej) w relacji CPD – RCPD
2020 2024 x x x
I.17 Systemy w zakresie bezpieczeństwa IT
I.17.1 Program Segmentacji Sieci – zaprojektowanie rozwiązania, nadzór autorski oraz zarządzanie Programem
2019 2022 x x x
I.17.2 Program Segmentacji Sieci - wdrożenie zmian w systemach krytycznych 2020 2022 x x x
I.17.3 Program Segmentacji Sieci - separacja sieci komputerowych poszczególnych stref OT, IT oraz zewnętrznych podmiotów
2020 2022 x x x
I.17.4 Program Segmentacji Sieci – wdrożenie komponentów architektury bezpieczeństwa
2020 2023 x x x
I.18 Modernizacja rdzenia sieci WAN PSE S.A. 2020 2021 x x x
I.19 Modernizacja sieci SDH 2021 2024 x x x
I.20 Rozbudowa sieci DWDM 2022 2023 x x x
I.21 BMC Remedy 2019 2021 x x x
I.22 Rozbudowa Macierzy Dyskowych Platform Vmware 2020 2021 x x x
I.23 Budowa centralnego systemu informacji rynku energii CSIRE 2019 2026 x x x
I.24 Modernizacja dróg łączności w zakresie układów pomiarowych 2019 2023 x x x
I.25 Aktualizacja oprogramowania systemu monitorowania jakości energii elektrycznej PQ Secure
2021 2022 x x x
I.26 Stworzenie aplikacji edukacyjnej na potrzeby komunikacyjne PSE S.A. 2019 2023 x x x
I.27 Instalacja układu MK-SORN w ODM Radom oraz powiązanie komunikacyjne z układami ARST/ARNE na stacjach
2020 2021 x x x
II BUDOWA, ROZBUDOWA I MODERNIZACJA STACJI I LINII ELEKTROENERGETYCZNYCH
INWESTYCJE REALIZOWANE
II.1 Rozbudowa stacji 400/220/110 kV Olsztyn Mątki 2015 2022 x x x
II.2 Budowa linii 400 kV Ostrołęka-Stanisławów wraz rozbudową stacji 400 kV Stanisławów oraz stacji 400/220/110 kV Ostrołęka oraz z wprowadzeniem do stacji 400(220)/110 kV Wyszków
2017 2023 x x x
II.3 Budowa stacji 400(220)/110 kV Wyszków 2017 2022 x x x
II.4 Budowa stacji 220/110 kV Praga (Żerań) wraz z wprowadzeniem linii 220 kV Miłosna-Mory
2017 2022 x x x
II.5 Budowa linii 400 kV Kozienice-Miłosna 2017 2024 x x x
II.6 Rozbudowa stacji 400/220/110 kV Miłosna 2017 2024 x x x
II.7
Budowa linii 400 kV wraz ze zmianą układu sieci NN pomiędzy aglomeracją warszawską a Siedlcami (pomiędzy nacięciami linii Stanisławów-Narew, Stanisławów-Siedlce Ujrzanów, Kozienice-Siedlce Ujrzanów)
2017 2022 x x x
II.8 Modernizacja linii 220 kV Miłosna-Ostrołęka 2019 2024 x x x
II.9 Modernizacja stacji 220/110 kV Żukowice 2016 2023 x x x
II.10 Modernizacja stacji 220/110 kV Leśniów - etap II 2015 2021 x x x
42 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
II.11 Budowa linii 400 kV Mikułowa-Czarna 2015 2022 x x x
II.12 Budowa linii 400 kV Czarna-Pasikurowice 2015 2023 x x x
II.13 Rozbudowa stacji 400/220/110 kV Mikułowa dla wprowadzenia linii 400 kV 2017 2022 x x x
II.14 Rozbudowa stacji 400/110 kV Pasikurowice w związku z wprowadzeniem linii 400 kV i wymianą transformatora 400/110 kV
2017 2023 x x x
II.15 Budowa linii 400 kV Mikułowa-Świebodzice wraz z rozbudową stacji 400/220/110 kV Świebodzice i stacji 400/220/110 kV Mikułowa
2017 2024 x x x
II.16 Przebudowa linii 400 kV Pasikurowice-Dobrzeń-Trębaczew-Joachimów
II.16.1 Budowa linii 400 kV relacji Dobrzeń- nacięcie linii Pasikurowice-Ostrów 2019 2027 x x x
II.16.2 Budowa linii 400 kV relacji Trębaczew-nacięcie linii Joachimów (Rokitnica)-Wielopole
2019 2027 x x x
II.16.3 Rozbudowa i modernizacja stacji 400/110 kV Rokitnica 2019 2026 x x x
II.17 Wymiana 4 słupów linii 400 kV Joachimów-Trębaczew 2018 2022 x x x
II.18 Budowa stacji 220/110 kV Żagań wraz z wprowadzeniem linii 220 kV 2019 2026 x x x
II.19 Budowa linii 400 kV Piła Krzewina-Plewiska 2015 2021 x x x
II.20 Budowa linii 400 kV Baczyna-Krajnik 2015 2022 x x x
II.21 Budowa stacji 400/110 kV Baczyna wraz z wprowadzeniem linii 400 kV Krajnik-Plewiska
2016 2022 x x x
II.22 Budowa linii 400 kV Baczyna-Plewiska 2017 2024 x x x
II.23 Rozbudowa stacji 400/110 kV Baczyna w związku z wprowadzeniem linii 400 kV Baczyna-Plewiska oraz instalacją urządzeń do kompensacji mocy biernej
2017 2023 x x x
II.24 Rozbudowa stacji 400/220/110 kV Plewiska 2017 2024 x x x
II.25 Rozbudowa rozdzielni 400 kV i 110 kV w stacji 400/220/110 kV Dunowo wraz z instalacją transformatorów 400/110 kV
2015 2024 x x x
II.26 Budowa linii 400 kV Dunowo-Żydowo Kierzkowo-Piła Krzewina 2018 2025 x x x
II.27 Rozbudowa i modernizacja stacji Piła Krzewina 2018 2025 x x x
II.28 Modernizacja linii 400 kV Krajnik-Morzyczyn 2018 2023 x x x
II.29 Modernizacja linii 400 kV Morzyczyn-Dunowo 2018 2023 x x x
II.30 Modernizacja linii 400 kV Dunowo-Słupsk 2018 2023 x x x
II.31 Modernizacja linii 400 kV Krajnik-Vierraden 2018 2021 x x x
II.32 Modernizacja linii 400 kV Krajnik-Baczyna na odcinku wykorzystującym istniejącą linię 400 kV Krajnik-Plewiska
2019 2022 x x x
II.33 Modernizacja linii 220 kV Krajnik-Gorzów na odcinku Baczyna-Gorzów 2019 2024 x x x
II.34 Modernizacja linii 400 kV Słupsk-Żarnowiec 2018 2023 x x x
II.35 Modernizacja linii 400 kV Żarnowiec-Gdańsk I/Gdańsk Przyjaźń 2018 2023 x x x
II.36 Modernizacja linii 400 kV Gdańsk Błonia-Gdańsk I/Gdańsk Przyjaźń 2018 2023 x x x
II.37 Modernizacja linii 400 kV Gdańsk Błonia-Olsztyn Mątki 2018 2023 x x x
II.38 Budowa stacji 400/110 kV Gdańsk Przyjaźń wraz z wprowadzeniem jednego toru linii 400 kV Gdańsk Błonia-Żarnowiec
2016 2021 x x x
II.39 Budowa linii 400 kV Grudziądz Węgrowo-Pelplin-Gdańsk Przyjaźń 2014 2021 x x x
II.40 Budowa linii 400 kV Jasiniec-Grudziądz Węgrowo 2014 2021 x x x
II.41 Budowa linii 400 kV Pątnów-Jasiniec 2014 2021 x x x
II.42 Rozbudowa stacji 400/220/110 kV Pątnów wraz z wprowadzeniem linii 400 kV Kromolice-Pątnów
2016 2022 x x x
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
43 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
II.43 Podwieszenie drugiego toru 400 kV na linii Ostrów-Kromolice wraz z rozbudową stacji 400/110 kV Ostrów i stacji 400/110 kV Kromolice
2017 2023 x x x
II.44 Dostosowanie stacji 400(220)/110 kV Żydowo Kierzkowo wraz z wprowadzeniem linii 220 kV ze stacji Piła Krzewina i stacji Dunowo
2018 2022 x x x
II.45 Budowa nowej stacji 400 kV w okolicy stacji 400/110 kV Żarnowiec z wprowadzeniem linii 400 kV Słupsk-Żarnowiec
2019 2025 x x -
II.46 Budowa linii 400 kV relacji nowa stacja 400 kV w okolicy stacji 400/110 kV Żarnowiec do nacięcia linii 400 kV Gdańsk Błonia- Grudziądz Węgrowo
2019 2027 x - -
II.47 Budowa linii 400 kV relacji nowa stacja 400 kV w okolicy stacji 400/110 kV Żarnowiec-Gdańsk Przyjaźń
2019 2025 x x -
II.48 Budowa nowej stacji 400 kV w okolicy stacji 400/110 kV Słupsk z wprowadzeniem linii 400 kV Dunowo-Słupsk i linii 400 kV Słupsk-Żydowo Kierzkowo
2019 2025 x - -
II.49 Przebudowa linii 400 kV relacji nowa stacja 400 kV w okolicy stacji 400/110 kV Żarnowiec- Żarnowiec na dwutorową linię 400 kV
2019 2025 x x -
II.50 Modernizacja stacji 220/110 kV Konin 2015 2021 x x x
II.51 Modernizacja linii 220 kV Janów-Rogowiec, Rogowiec-Piotrków 2017 2021 x x x
II.52 Modernizacja linii 220 kV Rogowiec-Pabianice 2017 2023 x x x
II.53 Modernizacja stacji 400/220 kV Rogowiec 2018 2025 x x x
II.54 Modernizacja linii 220 kV Janów-Zgierz-Adamów - etap II 2017 2023 x x x
II.55 Wymiana przewodu odgromowego OPGW na liniach 220 kV: Puławy-Abramowice, Kozienice-Puławy, Rożki-Puławy
2018 2023 x x x
II.56 Wymiana przewodu odgromowego OPGW na linii 400 kV Połaniec-Rzeszów oraz na linii 220 kV Połaniec-Chmielów tor I i tor II
2019 2022 x x x
II.57 Modernizacja istniejących i instalacja nowych przewodów odgromowych OPGW na wybranych liniach 220 kV i 400 kV - etap II (pakiet III)
2018 2024 x x x
II.58 Budowa linii 220 kV Glinki-Recław 2013 2021 x x x
II.59 Rozbudowa stacji 110 kV Recław o rozdzielnię 220 kV 2017 2021 x x x
II.60 Modernizacja linii 220 kV Morzyczyn-Recław 2016 2021 x x x
II.61 Budowa linii 220 kV Pomorzany - nacięcie linii Krajnik-Glinki 2014 2022 x x x
II.62 Rozbudowa stacji 110 kV Pomorzany o rozdzielnię 220 kV 2014 2022 x x x
II.63 Przebudowa linii 220 kV Krajnik-Glinki 2015 2023 x x x
II.64 Budowa systemu monitorowania pracy systemu elektroenergetycznego typu WAMS
2017 2024 x x x
II.65 Wymiana transformatorów wraz z dostosowaniem infrastruktury w stacji 220/110 kV Olsztyn I
2017 2023 x x x
II.66 Modernizacja stacji 220/110 kV Toruń Elana 2018 2025 x x x
II.67 Rozbudowa stacji 220/110 kV Sochaczew 2018 2023 x x x
II.68 Rozbudowa rozdzielni 110 kV w stacji 400/110 kV Mościska dla przyłączenia linii 110 kV PGE Dystrybucja S.A.
2018 2022 x x x
II.69 Modernizacja stacji 400/110 kV Mościska 2018 2023 x x x
II.70 Rozbudowa stacji 400/110 kV Dobrzeń w związku z przyłączeniem bloków nr 5 i 6 El. Opole
2015 2021 x x x
II.71 Modernizacja linii 220 kV Joachimów-Łagisza/Wrzosowa 2017 2021 x x x
II.72 Rozbudowa i modernizacja stacji 750/400/110 kV Rzeszów wraz z instalacją urządzeń do kompensacji mocy biernej
2017 2023 x x x
II.73 Budowa linii 400 kV Chełm-Lublin Systemowa 2016 2022 x x x
II.74 Rozbudowa stacji 220/110 kV Chełm 2017 2022 x x x
II.75 Rozbudowa stacji 400/110 kV Lublin Systemowa 2017 2024 x x x
44 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
II.76 Wymiana transformatora wraz z dostosowaniem infrastruktury w stacji 220/110 kV Radkowice
2017 2022 x x x
II.77 Modernizacja linii 400 kV Krosno Iskrzynia-Lemešany 2018 2025 x x x
II.78 Modernizacja stacji 220/110 kV Zamość 2018 2023 x x x
II.79 Budowa linii 220 kV Nysa – nacięcie Ząbkowice-Groszowice wraz z budową stacji 220/110 kV Nysa
2018 2023 x x x
II.80 Modernizacja stacji 220/110 kV Rożki 2018 2025 x x x
II.81 Dostosowanie obiektów i urządzeń do wymogów Rozporządzenia Komisji UE z dnia 24 listopada 2017 r.dotyczącego stanu zagrożenia i stanu odbudowy systemu elektroenergetycznego (NC ER)
2019 2026 x x x
II.82 Rozbudowa stacji 220/110 kV Radkowice 2011 2021 x x x
II.83 Rozbudowa stacji 220/110 kV Kielce Piaski 2011 2021 x x x
II.84 Budowa linii 220 kV Radkowice-Kielce Piaski 2011 2021 x x x
II.85 Modernizacja linii 400 kV Rzeszów-Krosno Iskrzynia 2019 2026 x x x
II.86 Modernizacja linii 220 kV Jamki-Łagisza 2019 2026 x x x
II.87 Rozbudowa infrastruktury obiektowej systemu monitorowania jakości energii elektrycznej
2019 2024 x x x
II.88 Budowa połączenia kablowego HVDC Polska-Litwa 2019 2026 x x x
II.89 Modernizacja stacji przekształtnikowej AC/DC Słupsk 2019 2026 x x x
II.90 Zakup i montaż urządzeń do kompensacji mocy biernej w stacjach: Narew, Olsztyn Mątki, Ostrów, Rzeszów, Siedlce Ujrzanów, Tarnów
2014 2021 x x x
II.91 Modernizacja populacji transformatorów - etap V 2013 2023 x x x
II.92 Modernizacja populacji transformatorów - etap VI 2016 2023 x x x
II.93 Modernizacja populacji transformatorów - etap VII 2017 2025 x x x
INWESTYCJE PLANOWANE
II.94 Budowa stacji 400/220/110 kV Stryków wraz z wprowadzeniem linii 400 kV Rogowiec-Płock/Ołtarzew i linii 220 kV Janów-Ołtarzew
2026 2028 x - -
II.95 Budowa stacji 220/110 kV Kutno wraz z wprowadzeniem linii 220 kV Konin-Sochaczew
2026 2028 x x x
II.96 Rozbudowa rozdzielni 110 kV w stacji 400/110 kV Narew dla przyłączenia magazynu energii elektrycznej Turośń Kościelna
2025 2025 x x x
II.97 Rozbudowa rozdzielni 110 kV w stacji Praga dla przyłączenia PKP Energetyka
2025 2025 x x x
II.98 Modernizacja stacji 220/110 kV Ełk 2025 2025 x x x
II.99 Wymiana istniejącego autotransformatora AT3 w stacji 220/110 kV Mory 2026 2026 x x x
II.100 Budowa linii 400 kV Pątnów-Stryków 2027 2030 x - -
II.101 Modernizacja linii 400 kV Rogowiec-Płock 2025 2027 x x x
II.102 Modernizacja linii 400 kV Rogowiec-Ołtarzew 2026 2028 x x x
II.103 Modernizacja linii 400 kV Płock-Miłosna (Ołtarzew) 2027 2029 x x x
II.104 Modernizacja linii 220 kV Ołtarzew-Mory tor II 2030 2030 x x x
II.105 Przełączenie toru linii 400 kV Ostrołęka-Wyszków-Stanisławów pracującego na napięciu 220 kV na napięcie 400 kV wraz z wymianą transformatora 220/110 kV w stacji Wyszków na jednostkę 400/110 kV
2030 2030 x - -
II.106 Rozbudowa stacji 400/110 kV Lublin Systemowa dla przyłączenia bloku El. Łęczna
2025 2025 x x x
II.107 Rozbudowa rozdzielni 400 kV w stacji 400/220/110 kV Kozienice dla przyłączenia magazynu energii elektrycznej Kozienice
2025 2025 x x x
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
45 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
II.108 Rozbudowa stacji 220 kV Puławy dla przyłączenia bloku Grupy Azoty Zakładów Azotowych "PUŁAWY" S.A.
2025 2025 x x x
II.109 Rozbudowa rozdzielni 110 kV w stacji 400/110 kV Krosno Iskrzynia dla przyłączenia linii 110 kV PGE Dystrybucja S.A.
2030 2030 x x x
II.110 Modernizacja stacji 400/220/110 kV Kozienice w zakresie rozdzielni 220 kV i 110 kV
2020 2025 x x x
II.111 Modernizacja stacji 400/110 kV Krosno Iskrzynia 2020 2025 x x x
II.112 Modernizacja stacji 400/220/110/15 kV Połaniec 2020 2025 x x x
II.113 Modernizacja stacji 400/220 kV Kielce 2028 2030 x x x
II.114 Modernizacja stacji 400/110 kV Ostrowiec 2028 2030 x x x
II.115 Modernizacja stacji 220/110 kV Chmielów 2027 2029 x x x
II.116 Instalacja drugiego transformatora 400/220 kV w stacji 400/220/110 kV Kozienice
2030 2030 x - -
II.117 Modernizacja linii 400 kV Kozienice-Ostrowiec 2028 2030 x x x
II.118 Modernizacja linii 220 kV Abramowice-Puławy 2025 2027 x x x
II.119
Budowa linii 220 kV Podborze-nacięcie Kopanina-Liskovec, Podborze-nacięcie Bujaków-Liskovec, Podborze-nacięcie Bieruń-Komorowice, Podborze-nacięcie Czeczott-Moszczenica wraz z budową stacji 220 kV Podborze
2020 2026 x x x
II.120 Rozbudowa stacji 400/220 kV Byczyna o rozdzielnię 110 kV 2026 2028 x x x
II.121 Rozbudowa stacji 400/110 kV Dobrzeń wraz z instalacją autotransformatora 400/110 kV
2028 2030 x x x
II.122 Rozbudowa stacji 220 kV Podborze o rozdzielnię 400 kV i 110 kV wraz z wprowadzeniem linii 400 kV Nosovice-Wielopole, Dobrzeń-Albrechtice
2027 2029 x x x
II.123 Rozbudowa stacji 220/110 kV Blachownia wraz z wprowadzeniem linii 220 kV Groszowice-Kędzierzyn
2026 2028 x x x
II.124 Rozbudowa rozdzielni 110 kV w stacji (400)/220/110 kV Skawina dla przyłączenia bloku gazowego El. Skawina
2025 2025 x x x
II.125 Rozbudowa i modernizacja stacji 400/220/110 kV Wielopole 2020 2028 x x x
II.126 Rozbudowa i modernizacja stacji 400/220 kV Joachimów, rozbudowa o rozdzielnię 110 kV i dwustronne powiązanie ze stacją Aniołów
2020 2027 x x x
II.127 Rozbudowa i modernizacja stacji 400/110 kV Tucznawa 2020 2025 x x x
II.128 Rozbudowa i modernizacja stacji 400/110 kV Tarnów 2026 2028 x x x
II.129 Modernizacja stacji 220/110 kV Kędzierzyn 2020 2025 x x x
II.130 Modernizacja stacji 220/110 kV Wrzosowa 2020 2024 x x x
II.131 Modernizacja stacji 220/110 kV Łośnice 2020 2026 x x x
II.132 Modernizacja stacji 220/110 kV Halemba 2025 2027 x x x
II.133 Modernizacja stacji 220/110 kV Komorowice 2026 2028 x x x
II.134 Modernizacja rozdzielni 220 kV w stacji 400/220/110 kV Wielopole dla przyłączenia transformatora TR3 El. Rybnik
2025 2025 x x x
II.135 Modernizacja rozdzielni 220 kV w stacji 400/220/110 kV Łagisza wraz z wymianą transformatora 220/110 kV dla przyłączenia bloku gazowo-parowego El. Łagisza
2025 2025 x x x
II.136 Przebudowa linii 220 kV Byczyna-Poręba, Poręba-Czeczott wraz z modernizacją stacji 220/110 kV Poręba
2020 2024 x x x
II.137 Wymiana autotransformatora 160 MVA w stacji 220/110 kV Jamki na jednostkę 275 MVA
2030 2030 x x x
II.138 Wymiana autotransformatora 160 MVA w stacji 220/110 kV Katowice na jednostki 275 MVA
2030 2030 x x x
46 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
II.139 Wymiana transformatora wraz z dostosowaniem infrastruktury w stacji 220/110 kV Siersza
2025 2025 x x x
II.140 Budowa linii 2 × 400 + 220 kV Byczyna-Podborze 2027 2030 x x x
II.141 Modernizacja linii 400 kV Trębaczew-Rokitnica 2020 2026 x x x
II.142 Modernizacja linii 400 kV Rogowiec-Joachimów, Rogowiec-Tucznawa (Joachimów)
2020 2028 x x x
II.143 Modernizacja linii 400 kV Byczyna-Tucznawa 2030 2030 x x x
II.144 Modernizacja linii 220 kV Joachimów-Rogowiec tor 2 2020 2025 x x x
II.145 Modernizacja linii 220 kV Moszczenica-Czeczot (Podborze) 2030 2030 x x x
II.146 Modernizacja linii 220 kV Groszowice-Ząbkowice 2026 2028 x x x
II.147 Modernizacja linii 220 kV Joachimów-Huta Częstochowa 2030 2030 x x x
II.148 Modernizacja linii 220 kV Łagisza-Katowice 2030 2030 x x x
II.149 Modernizacja linii 220 kV Rogowiec-Joachimów tor 1 2026 2028 x x x
II.150 Modernizacja linii 220 kV Łośnice-Koksochemia 2030 2030 x x x
II.151 Modernizacja linii 220 kV Łośnice-Siersza 2025 2027 x x x
II.152 Modernizacja linii 220 kV Wielopole-Moszczenica 2027 2029 x x x
II.153 Przebudowa linii 220 kV Joachimów-Łośnice wraz z rozbudową stacji Joachimów i stacji Łośnice
2020 2026 x x x
II.154 Budowa stacji 400/110 kV Zielona Góra 2028 2030 x
II.155 Rozbudowa stacji 400/110 kV Baczyna dla przyłączenia FW Strzelce Krajeńskie II
2030 2030 x x x
II.156 Rozbudowa stacji 400/220 kV Krajnik dla przyłączenia dwóch bloków gazowo-parowych El. Dolna Odra
2020 2023 x x x
II.157 Rozbudowa rozdzielni 110 kV w stacji 400/110 kV Kromolice dla przyłączenia FW Wielkopolska
2025 2025 x x x
II.158 Rozbudowa rozdzielni 220 kV w stacji 400/220/110 kV Mikułowa dla przyłączenia FW Mikułowa
2025 2025 x x x
II.159 Modernizacja stacji 400/220/110 kV Plewiska w zakresie rozdzielni 110 kV 2020 2025 x x x
II.160 Rozbudowa rozdzielni 110 kV w stacji 220/110 kV Adamów dla przyłączenia farmy fotowoltaicznej Przykona
2025 2025 x x x
II.161 Modernizacja stacji 220/110 kV Adamów 2020 2024 x x x
II.162 Modernizacja stacji 220/110 kV Boguszów 2020 2025 x x x
II.163 Modernizacja stacji 220/110 kV Leszno Gronowo - etap II 2025 2026 x x x
II.164 Modernizacja stacji 220/110 kV Gorzów 2028 2030 x x x
II.165 Budowa linii 400 kV od stacji Polkowice do nacięcia toru linii 400 kV Baczyna-Plewiska
2027 2030 x - -
II.166 Budowa 2-torowej linii 400 kV Krajnik-Morzyczyn 2026 2029 x - -
II.167 Budowa 2-torowej linii 400 kV Morzyczyn-Dunowo 2027 2030 x - -
II.168 Modernizacja linii 220 kV Świebodzice-Ząbkowice 2020 2026 x x x
II.169 Modernizacja linii 220 kV Mikułowa-Leśniów 2025 2027 x x x
II.170 Modernizacja linii 220 kV Mikułowa-Cieplice 2028 2030 x x x
II.171 Modernizacja linii 220 kV Krajnik-Morzyczyn 2030 2030 x x x
II.172 Modernizacja linii 220 kV Pątnów-Konin 2027 2029 x x x
II.173 Modernizacja linii 220 kV Adamów-Konin tor I 2026 2028 x x x
II.174 Modernizacja linii 220 kV Adamów-Konin tor II 2030 2030 x x x
II.175 Modernizacja linii 220 kV Pomorzany-Krajnik 2030 2030 x x x
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
47 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
II.176 Modernizacja linii 220 kV Morzyczyn-Police - etap II 2030 2030 x x x
II.177 Uruchomienie na napięciu 400 kV toru linii 400 kV Krajnik-Baczyna wraz z rozbudową stacji 400/110 kV Baczyna, instalacją transformatora 400/220 kV oraz stworzeniem relacji 220 kV Baczyna-Gorzów
2030 2030 x - -
II.178 Przełączenie toru linii 400 kV Piła Krzewina-Plewiska pracującego na napięciu 220 kV na napięcie 400 kV
2030 2030 x x -
II.179
Rozbudowa stacji 400/220/110 kV Jasiniec wraz z instalacją autotransformatora 400/110 kV i urządzeń do kompensacji mocy biernej oraz utworzeniem relacji liniowej 220 kV Grudziądz Węgrowo-Bydgoszcz Zachód
2026 2028 x x x
II.180 Rozbudowa stacji Gdańsk I o rozdzielnię 400 kV wraz z instalacją dwóch transformatorów 400/110 kV
2027 2029 x x -
II.181 Rozbudowa stacji Olsztyn I o rozdzielnię 400 kV wraz z instalacją transformatora 400/220 kV i dwóch transformatorów 400/110 kV
2028 2030 x - -
II.182 Rozbudowa stacji 400 kV Gdańsk Przyjaźń wraz z instalacją urządzeń do kompensacji mocy biernej
2020 2024 x x x
II.183 Rozbudowa stacji 400/110 kV Pelplin wraz z instalacją urządzeń do kompensacji mocy biernej
2020 2024 x x x
II.184 Rozbudowa stacji 400/110 kV Żarnowiec dla przyłączenia MFW Baltica 2025 2025 x x x
II.185 Rozbudowa stacji 400/110 kV Gdańsk Błonia dla przyłączenia bloku gazowo-parowego El. Gdańsk
2030 2030 x x x
II.186 Rozbudowa stacji 400/110 kV Słupsk dla przyłączenia MFW Bałtyk Środkowy i FW Wierzbięcin
2030 2030 x x x
II.187 Rozbudowa stacji 400/110 kV Słupsk dla przyłączenia FW Drzeżewo IV 2025 2025 x x x
II.188 Rozbudowa stacji 400/110 kV Słupsk dla przyłączenia FW Słupsk 2025 2025 x x x
II.189 Rozbudowa stacji 400/110 kV Słupsk dla przyłączenia FW Potęgowo 2025 2025 x x x
II.190 Rozbudowa rozdzielni 400 kV w stacji 400/110 kV Pelplin w celu przyłączenia Elektrowni Północ
2030 2030 x x x
II.191 Rozbudowa stacji 400/220/110 kV Grudziądz Węgrowo w celu przyłączenia bloku nr 2 w Elektrowni Grudziądz
2025 2025 x x x
II.192 Rozbudowa rozdzielni 110 kV w stacji 400/220/110 kV Gdańsk I dla przyłączenia linii 110 kV ENERGA-OPERATOR S.A.
2030 2030 x x x
II.193 Instalacja transformatora 400/110 kV w stacji 400/110 kV Słupsk w związku z przyłączeniem farm wiatrowych
2029 2029 x x x
II.194 Wymiana transformatora 220/110 kV w stacji Żydowo Kierzkowo na jednostkę 400/110 kV
2030 2030 x x -
II.195 Budowa 2-torowej linii 400 kV Dunowo - nowa stacja 400 kV w okolicy stacji 400/110 kV Słupsk
2027 2030 x - -
II.196 Przebudowa linii 400 kV Gdańsk Błonia-Olsztyn Mątki na dwutorową linię 400 kV
2027 2030 x - -
II.197 Przebudowa linii 400 kV Grudziądz-Płock na dwutorową linię 400 kV 2026 2029 x - -
II.198 Modernizacja linii 220 kV Grudziądz Węgrowo-Toruń Elana 2030 2030 x x x
II.199 Modernizacja linii 220 kV Pątnów-Włocławek Azoty 2028 2030 x x x
II.200 Przełączenie linii 220 kV Piła Krzewina-Bydgoszcz Zachód-Jasiniec-Grudziądz na napięcie 400 kV wraz z dostosowaniem stacji Piła Krzewina i stacji Bydgoszcz Zachód do pracy na napięciu 400 kV
2030 2030 x x -
II.201 Przełączenie toru linii 400 kV Dunowo-Żydowo Kierzkowo-Gdańsk I pracującego na napięciu 220 kV na napięcie 400 kV wraz ze zmianą relacji do stacji Gdańsk Przyjaźń
2030 2030 x x -
48 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
II.202 Przełączenie toru linii 400 kV Olsztyn Mątki-Olsztyn I-Ostrołęka pracującego na napięciu 220 kV na napięcie 400 kV
2030 2030 x - -
II.203 Przełączenie toru linii 400 kV Piła Krzewina-Żydowo Kierzkowo pracującego na napięciu 220 kV na napięcie 400 kV
2030 2030 x x -
II.204 Zakup i montaż urządzeń do kompensacji mocy biernej - etap II 2020 2024 x x x
II.205 Zakup i montaż urządzeń do kompensacji mocy biernej - etap III 2028 2030 x x x
II.206 Modernizacja populacji transformatorów - etap VIII 2025 2030 x x x
II.207 Modernizacja układów pomiarowo-rozliczeniowych JWCD oraz potrzeb ogólnych elektrowni
2020 2022 x x x
II.208 Modernizacja układów pomiarowych energii elektrycznej w obiektach PSE S.A.
2021 2023 x x x
II.209 Modernizacja stacji i linii elektroenergetycznych. Wymiana części składowych, dodatkowych i peryferyjnych
zadanie stałe
zadanie stałe
x x x
II.210 Wymiana przewodów odgromowych na wybranych liniach 220 kV i 400 kV 2026 2030 x x x
II.211 Montaż dodatkowych zabezpieczeń w układzie odwodnienia stanowisk AT1 i AT2 na terenie stacji Polkowice
2027 2027 x x x
II.212 Budowa zbiorników wody do celów przeciwpożarowych na stacjach PSE S.A.
2027 2027 x x x
II.213 Budowa oraz modernizacja studni głębinowych na terenie stacji PSE S.A. 2026 2026 x x x
II.214 Rozbudowa budynku technologicznego w stacji Bydgoszcz Zachód 2026 2026 x x x
II.215 Utworzenie Centrum Alarmowego SOT PSE S.A. 2027 2028 x x x
III BUDYNKI I BUDOWLE
III.1 Budowa RCPD 2016 2024 x x x
III.2 Budowa nowej siedziby i zagospodarowanie nieruchomości PSE S.A. w Radomiu
2017 2025 x x x
III.3 Budowa budynku biurowego D w Konstancinie-Jeziornie 2017 2025 x x x
III.4 Wymiana urządzeń zasilania bezprzerwowego UPS wraz z bateriami oraz modernizacją instalacji elektroenergetycznej w siedzibie PSE S.A.
2021 2022 x x x
III.5 Wymiana windy towarowej w siedzibie PSE S.A. 2018 2021 x x x
III.6 Dostawa opraw oświetleniowych LED i ich wymiana w siedzibie PSE S.A. 2020 2021 x x x
III.7 Modernizacja systemu kontroli dostępu w budynku głównym ZKO PSE S.A. w Radomiu
2021 2021 x x x
III.8 Wymiana stolarki w budynkach B1 i B2 ZKO PSE S.A. w Katowicach 2022 2022 x x x
III.9 Modernizacja systemu klimatyzacji i wentylacji centralnej w budynku B5 ZKO PSE S.A. w Katowicach
2020 2022 x x x
III.10 Termomodernizacja elewacji budynku B1 ZKO PSE S.A. w Katowicach 2022 2023 x x x
III.11 Modernizacja pomieszczeń sanitarnych w budynku B1 ZKO PSE S.A. w Katowicach
2024 2024 x x x
III.12 Modernizacja systemów SOT w ZKO PSE S.A. w Bydgoszczy, Katowicach i Poznaniu
2020 2023 x x x
III.13 Modernizacja budynków ZKO PSE S.A. w Bydgoszczy w zakresie przystosowania do przepisów p.poż.
2020 2021 x x x
III.14 Budowa budynku BT-2 na terenie ZKO PSE S.A. w Bydgoszczy 2020 2024 x x x
III.15 Modernizacja instalacji c.o. i wod-kan w budynkach i na terenie ZKO PSE S.A. w Poznaniu
2018 2021 x x x
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
49 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Grupa i nr
Nazwa grupy/zadania
Okres realizacji Wariant rozwoju
Ro
k
rozp
oc
zęcia
Ro
k
zako
ńczen
ia
RS
30E
RS
30Z
RS
30P
III.16 Modernizacja elewacji, naświetli piwnicznych wraz z infrastrukturą odwodnienia deszczowego i instalacją odgromową w budynku głównym ZKO PSE S.A. w Poznaniu
2019 2021 x x x
III.17
Dostosowanie obiektów do wymogów Rozporządzenia Komisji UE z dnia 24 listopada 2017 r. dotyczącego stanu zagrożenia i stanu odbudowy systemu elektroenergetycznego (NC ER) w ZKO PSE S.A. w Bydgoszczy, Katowicach i Poznaniu.
2019 2022 x x x
IV ZAKUP GOTOWYCH DÓBR INWESTYCYJNYCH
IV.1 ZGDI - Departament Administracji zadanie
stałe zadanie
stałe x x x
IV.2 ZGDI - Departament Teleinformatyki zadanie
stałe zadanie
stałe x x x
IV.3 ZGDI - Departament Eksploatacji zadanie
stałe zadanie
stałe x x x
V ZAKUP OBIEKTÓW SIECIOWYCH I REGULOWANIE STANU PRAWNEGO NIERUCHOMOŚCI
V.1 Regulowanie stanu prawnego nieruchomości na stacjach elektroenergetycznych
zadanie stałe
zadanie stałe
x x x
Suma planowanych nakładów w latach 2021-2030 w wariancie ekspansji wynosi 14 158,4 mln zł (ceny
stałe 2019 r.).
50 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
5.3 Efekty realizacji zaplanowanych zadań inwestycyjnych
W wyniku realizacji planowanych zamierzeń, w roku 2025 zostaną zakończone zadania zaznaczone
kolorem błękitnym na Rys. 5-2.
Rys. 5-2 Schemat sieci przesyłowej 400 i 220 kV – inwestycje planowane do zakończenia do końca roku 2025
ROK
BIR
SDU
PKW BYD
MON
PLC
GOR
DUN
ZRC
GDA
GRU
TEL
WLA
PAT
KON
ADA
OLM
OLS
PDEMSK
SOC
LSN
LESZUK
POL
CRN
HAG
VIE
MOR
KOZ
ROZPUL
LSY
ABR
CHS
OSC
DOB
STW
CHMPEL
RZE
BGC
KPK
RAD
KIE
JAN
PIO
PAB
ZGI
BEKTRE
ROG
JOA
LOS
TAW
ATA
KLA
KRI
BUJ SKA
WAN
LUA
DBN
BLAKED
ZBK
SWI
PAS
BOG
CPC
ALBNOS
LIS
KOM
KAT
TCN
LAG
KRA
LEM
HAL
WTO
MKR ZAM
BYCKOPWIE
PLO
WRC
KRM
STO
OLT
CHA
ELK
NAROST
MIL
ALY
LMS
EKB
STN
OSR
PLP
ZDK
POM
BCS
GDP
PLE
JAS
PRG
WYS
PPD
ANI
HCZ
WRZ
MIK
GLN
PIA
REC
CZE
JAM
MOS
KHK
SIE
GRO
GBL
NYS
LT
ZGN
SLK
PRBCZT
PBO
SE
LEGENDA
- linia 400 kV czasowo pracująca na napięciu 220 kV
- linia elektroenergetyczna 750 kV
- linia elektroenergetyczna 400 kV
- linia elektroenergetyczna 220 kV
- stacje elektroenergetyczne rozdzielcze
- stacje elektroenergetyczne przyelektrowniane
- kabel stałoprądowy
- inwestycje planowane do zakończenia do końca 2025 r.
- inwestycje planowane do zakończenia po 2025 r.
SE
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
51 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
W wyniku realizacji planowanych zamierzeń w wariancie ekspansji do końcu roku 2030 zostaną
zakończone zadania zaznaczone kolorem błękitnym na Rys. 5-3.
Rys. 5-3 Schemat sieci przesyłowej 400 i 220 kV – inwestycje planowane do zakończenia do końca roku 2030
DBN
SRW
GDP
SE
ROK
SDU
PKW BYD
MON
PLC
GOR
DUN
ZRC
GDA
GRU
TEL
WLA
PAT
KON
ADA
OLM
OLS
PDEMSK
SOC
LSN
LES
ZUK
POL
CRN
HAG
MOR
KOZ
ROZPUL
LSY
ABR
CHS
OSC
DOB
STW
CHMPEL
RZE
BGC
KPK
RAD
KIE
JAN
PIO
PAB
ZGI
BEKTRE
ROG
JOA
LOS
TAW
ATA
KLA
KRI
BUJ SKA
WAN
LUA
ZBK
SWI
PAS
BOG
CPC
ALBNOS
LIS
KOM
KAT
TCN
LAG
KRA
LEM
HAL
WTO
MKR ZAM
BYCKOPWIE
PLO
WRC
KRM
OLT
CHA
ELK
NAROST
MIL
ALY
LMS
EKB
STN
OSR
PLP
ZDK
POM
BCS
PLE
JAS
PRG
WYS
PPD
HCZ
WRZ
MIK
GLN
PIA
REC
CZE
JAM
MOS
KHK
SIE
GBL
NYS
ZGN
SLK
PRBCZT
PBO
VIE
STO
LT
KUT
BLAKED
GRO
ANI
BIR
SE
ZLG
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
LEGENDA
- linia 400 kV czasowo pracująca na napięciu 220 kV
- linia elektroenergetyczna 750 kV
- linia elektroenergetyczna 400 kV
- linia elektroenergetyczna 220 kV
- stacje elektroenergetyczne rozdzielcze
- stacje elektroenergetyczne przyelektrowniane
- kabel stałoprądowy
- linia elektroenergetyczna 110 kV
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
52 Wyniki analiz – planowany rozwój sieci przesyłowej
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
W Tab. 5-2 przedstawiono efekty realizacji inwestycji w latach 2021-2030 w oparciu o wariant ekspansji.
Tab. 5-2 Efekty realizacji zadań inwestycyjnych
Rodzaj efektu Wartość
Przyrost długości torów linii 400 kV [km] z czego: 3 701
nowe linie 4 349
linie wyłączane z eksploatacji 648
Przyrost długości torów linii 220 kV [km] z czego: -378
nowe linie 258
linie wyłączane z eksploatacji 636
Długość torów modernizowanych linii 400 kV [km] 1 723
Długość torów modernizowanych linii 220 kV [km] 1 373
Przyrost zdolności transformacji 400/220 kV [MVA] z czego: 1 440
nowe transformatory 2 500
transformatory wyłączane z eksploatacji 1 060
Przyrost zdolności transformacji 400/110 kV [MVA] z czego: 10 170
nowe transformatory 10 920
transformatory wyłączane z eksploatacji 750
Przyrost zdolności transformacji 220/110 kV [MVA] z czego: 2 460
nowe transformatory 7 490
transformatory wyłączane z eksploatacji 5 030
Przyrost zdolności kompensacji mocy biernej [MVar] z czego:
nowe dławiki 1750
nowe baterie kondensatorów 1200
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
53 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku
6 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku
Kierunki rozwoju sieci przesyłowej po 2030 roku wyznaczono dla kilku scenariuszy odwzorowujących
możliwy rozwój sektora elektroenergetycznego w Polsce. W scenariuszach tych skupiono się na rozwoju
kilku technologii sektora wytwórczego odznaczających się największym potencjałem, co zostało ujęte
w projekcie PEP 2040 r. Przyjęto różne warianty rozwoju morskich elektrowni wiatrowych, analizowano
budowę elektrowni jądrowych oraz przyjęto szeroki zakres dekarbonizacji sektora wytwórczego wraz
z uwzględnieniem różnych cen emisji CO2. Łącznie opracowano cztery scenariusze, a dla każdego
z nich, w oparciu o wykonane obliczenia techniczno-ekonomiczne, przygotowany został wariant
rozbudowy sieci przesyłowej. Punktem wyjściowym do wyznaczenia kierunków rozwoju sieci były dwa
warianty układów sieciowych „ekspansji” i „zrównoważony” wyznaczone dla 2030 roku. Graficzne
odwzorowanie procesu analitycznego przedstawiono na Rys. 6-1.
Rys. 6-1 Metodyka opracowania wariantów rozwoju sieci przesyłowej w 2040 r.
W kierunkach rozwoju sieci przesyłowej po 2030 roku uwzględniono również nowe potencjalne
połączenia transgraniczne z Danią oraz z Niemcami. Potrzeba realizacji tych połączeń będzie
przedmiotem dyskusji na forum międzynarodowym w kontekście rynkowego uzasadnienia potrzeb
zwiększenia międzysystemowych zdolności przesyłowych.
Scenariuszbazowy
Umiarkowany rozwój MFW
Rozwój EJ
Scenariusz bazowy
Dynamiczny rozwój MFW
Brak rozwoju EJ
Scenariusz wysokich cen CO2
Dynamiczny rozwój MFW
Dynamiczny rozwój MFW
Brak rozwoju EJ
Wariant „zrównoważony”
rozwoju sieci na 2040 r. (wariant A)
Wariant „ekspansji” rozwoju sieci na 2040 r.
(wariant B)
Wariant „ekspansji” rozwoju sieci na 2040 r.
(wariant C)
Wariant „ekspansji” rozwoju sieci na 2040 r.
(wariant D)
Scenariusz wysokich cen CO2
Rozwój FW
Rozwój PV
Rozwój EJ
Rozwój PV Rozwój PV Rozwój PV
Rozwój FW Rozwój FW Rozwój FW
Wariant „zrównoważony”
rozwoju sieci na 2030 r. z umiarkowanym rozwojem MFW
(RS30Z)
Wariant „pasywny” rozwoju sieci na 2030 r.
bez MFW (RS30P)
Wariant „ekspansji” rozwoju sieci na 2030 r.
z dynamicznym rozwojem MFW (RS30E)
54 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
6.1 Kierunki rozwoju sieci dla Wariantu A
Wariant A charakteryzuje się umiarkowanym rozwojem morskich elektrowni wiatrowych oraz
uruchomieniem elektrowni jądrowych, których lokalizacje założono na północy oraz w centrum kraju.
W wariancie A przyjęto umiarkowane ceny uprawnień do emisji CO2 (38,15 €/t). Wymagany zakres
rozbudowy sieci przesyłowej w tym wariancie przedstawiono na Rys. 6-2.
Rys. 6-2 Schemat sieci przesyłowej – inwestycje planowane do zakończenia do końca roku 2040 w wariancie A
Punktem wyjścia do analiz dla wariantu A był układ sieci zgodny z wariantem „zrównoważonym” rozwoju
sieci dla roku 2030 (RS30Z). Wymagania w zakresie rozwoju sieci przesyłowej zdominowane są
potrzebą wyprowadzenia mocy z elektrowni jądrowej na północy kraju (dla elektrowni jądrowej
w centrum kraju wyprowadzenie mocy zapewnia obecny układ sieciowy). W tym celu przyjęto
wybudowanie dedykowanej stacji elektroenergetycznej na napięciu 400 kV przyłączonej podstawowo
do linii 400 kV Żydowo Kierzkowo-Gdańsk Przyjaźń, do której doprowadzona zostanie moc z elektrowni
jądrowej. Wyprowadzenie mocy zapewnić mają dodatkowo nowe linie 400 kV z ww. nowej stacji
w kierunku stacji Grudziądz oraz Bydgoszcz/Piła Krzewina. Analizy wykazały również potrzebę
wzmocnienia sieci przesyłowej w centralnej i południowej części kraju.
SE
DBN
BLA
GRO
SRW
GDP
ROK
SDU
PKW BYD
MON
PLC
GOR
DUN
ZRC
GDA
GRU
TEL
WLA
PAT
KON
ADA
OLM
OLS
PDEMSK
SOC
LSN
LES
ZUK
POL
CRN
HAG
MOR
KOZ
ROZPUL
LSY
ABR
CHS
OSC
DOB
STW
CHMPEL
RZE
BGC
KPK
RAD
KIE
JAN
PIO
PAB
ZGI
BEKTRE
ROG
JOA
LOS
TAW
ATA
KLA
KRI
BUJ SKA
WAN
LUA
ZBK
SWI
PAS
BOG
CPC
ALBNOS
LIS
KOM
KAT
TCN
LAG
KRA
LEM
HAL
WTO
MKR ZAM
BYCKOPWIE
PLO
WRC
KRM
OLT
CHA
ELK
NAROST
MIL
ALY
LMS
EKB
STN
OSR
PLP
ZDK
POM
BCS
PLE
JAS
PRG
WYS
PPD
HCZ
WRZ
MIK
GLN
PIA
REC
CZE
JAM
MOS
KHK
SIE
GBL
NYS
ZGN
SLK
PRBCZT
PBO
VIE
STO
LT
KUT
ANI
BIR
KED
SE
SE
ZLG
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
LEGENDA
- linia 400 kV czasowo pracująca na napięciu 220 kV
- linia elektroenergetyczna 750 kV
- linia elektroenergetyczna 400 kV
- linia elektroenergetyczna 220 kV
- stacje elektroenergetyczne rozdzielcze
- stacje elektroenergetyczne przyelektrowniane
- kabel stałoprądowy
- linia elektroenergetyczna 110 kV
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
55 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku
Przyjęto zatem budowę nowych relacji 400 kV Pątnów-Stryków, Ostrów-Kromolice/Pątnów, Polkowice-
Baczyna/Plewiska, a także przebudowę istniejących linii 400 kV na linie dwutorowe: Gdańsk Błonia-
Olsztyn Mątki i Grudziądz-Płock. Na południu kraju przyjęto budowę linii 400 kV Dobrzeń-Blachownia-
Wielopole. Założono również wykorzystanie obydwu torów linii 400 kV Olsztyn Mątki-Ostrołęka-
Wyszków-Stanisławów na napięciu 400 kV (przełączenie z czasowej pracy jednego z torów na napięciu
220 kV).
6.2 Kierunki rozwoju sieci dla Wariantów B i D
Warianty B i D charakteryzują się dynamicznym rozwojem morskich elektrowni wiatrowych oraz brakiem
elektrowni jądrowych w Polsce. W wariancie B przyjęto umiarkowane ceny uprawnień do emisji CO2
(38,15 €/t), natomiast w wariancie D przyjęto wysokie ceny uprawnień (56,86 €/t). Analizy wykazały,
że obydwa warianty odznaczają się zbliżonymi potrzebami w zakresie rozwoju sieci przesyłowej.
Wymagany zakres rozbudowy sieci przesyłowej w wariancie B i D przedstawiono na Rys. 6-3.
Rys. 6-3 Schemat sieci przesyłowej – inwestycje planowane do zakończenia do końca roku 2040 w wariancie B i D
DBN
BLA
GRO
SRW
GDP
SE
ROK
SDU
PKW BYD
MON
PLC
GOR
DUN
ZRC
GDA
GRU
TEL
WLA
PAT
KON
ADA
OLM
OLS
PDEMSK
SOC
LSN
LES
ZUK
POL
CRN
HAG
MOR
KOZ
ROZPUL
LSY
ABR
CHS
OSC
DOB
STW
CHMPEL
RZE
BGC
KPK
RAD
KIE
JAN
PIO
PAB
ZGI
BEKTRE
ROG
JOA
LOS
TAW
ATA
KLA
KRI
BUJ SKA
WAN
LUA
ZBK
SWI
PAS
BOG
CPC
ALBNOS
LIS
KOM
KAT
TCN
LAG
KRA
LEM
HAL
WTO
MKR ZAM
BYCKOPWIE
PLO
WRC
KRM
OLT
CHA
ELK
NAROST
MIL
ALY
LMS
EKB
STN
OSR
PLP
ZDK
POM
BCS
PLE
JAS
PRG
WYS
PPD
HCZ
WRZ
MIK
GLN
PIA
REC
CZE
JAM
MOS
KHK
SIE
GBL
NYS
ZGN
SLK
PRBCZT
PBO
VIE
STO
LT
KUT
ANI
BIR
KED
SE
ZLG
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
LEGENDA
- linia 400 kV czasowo pracująca na napięciu 220 kV
- linia elektroenergetyczna 750 kV
- linia elektroenergetyczna 400 kV
- linia elektroenergetyczna 220 kV
- stacje elektroenergetyczne rozdzielcze
- stacje elektroenergetyczne przyelektrowniane
- kabel stałoprądowy
- linia elektroenergetyczna 110 kV
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
56 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Punktem wyjścia do analiz dla wariantów B i D był układ sieci zgodny z wariantem „ekspansji” rozwoju
sieci dla roku 2030 (RS30E). Wymagania w zakresie rozwoju sieci przesyłowej w tych wariantach
dotyczą głównie zapewnienia przesyłu energii na południe kraju w związku z planowanym wyłączeniem
z eksploatacji elektrowni węglowych. W tym celu konieczne będzie wybudowanie nowych ciągów
liniowych w kierunku Górnego Śląska od strony północno-zachodniej i północno-wschodniej:
dwutorowej linii 400 kV Dobrzeń-Blachownia-Wielopole oraz dwutorowej linii 400 kV Kozienice-Kielce.
Analizy wykazały również potrzebę wzmocnienia sieci przesyłowej w centralnej części kraju, dlatego też
przyjęto budowę nowych relacji 400 kV Piła Krzewina/Bydgoszcz-Kromolice/Pątnów oraz Ostrów-
Kromolice/Pątnów.
6.3 Kierunki rozwoju sieci dla Wariantu C
Wariant C charakteryzuje się dynamicznym rozwojem morskich elektrowni wiatrowych oraz
uruchomieniem elektrowni jądrowych, których lokalizacje założono na północy oraz w centrum kraju.
W wariancie C przyjęto wysokie ceny uprawnień do emisji CO2 (56,86 €/t). Wymagany zakres
rozbudowy sieci przesyłowej w tym wariancie przedstawiono na Rys. 6-4.
Rys. 6-4 Schemat sieci przesyłowej – inwestycje planowane do zakończenia do końca roku 2040 w wariancie C
DBN
BLA
GRO
SRW
GDP
ROK
SDU
PKW BYD
MON
PLC
GOR
DUN
ZRC
GDA
GRU
TEL
WLA
PAT
KON
ADA
OLM
OLS
PDEMSK
SOC
LSN
LES
ZUK
POL
CRN
HAG
MOR
KOZ
ROZPUL
LSY
ABR
CHS
OSC
DOB
STW
CHMPEL
RZE
BGC
KPK
RAD
KIE
JAN
PIO
PAB
ZGI
BEKTRE
ROG
JOA
LOS
TAW
ATA
KLA
KRI
BUJ SKA
WAN
LUA
ZBK
SWI
PAS
BOG
CPC
ALBNOS
LIS
KOM
KAT
TCN
LAG
KRA
LEM
HAL
WTO
MKR ZAM
BYCKOPWIE
PLO
WRC
KRM
OLT
CHA
ELK
NAROST
MIL
ALY
LMS
EKB
STN
OSR
PLP
ZDK
POM
BCS
PLE
JAS
PRG
WYS
PPD
HCZ
WRZ
MIK
GLN
PIA
REC
CZE
JAM
MOS
KHK
SIE
GBL
NYS
ZGN
SLK
PRBCZT
PBO
VIE
STO
LT
KUT
ANI
BIR
KED
SE
SE
SE
SE
ZLG
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
LEGENDA
- linia 400 kV czasowo pracująca na napięciu 220 kV
- linia elektroenergetyczna 750 kV
- linia elektroenergetyczna 400 kV
- linia elektroenergetyczna 220 kV
- stacje elektroenergetyczne rozdzielcze
- stacje elektroenergetyczne przyelektrowniane
- kabel stałoprądowy
- linia elektroenergetyczna 110 kV
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
57 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku
Punktem wyjścia do analiz dla wariantu C był układ sieci zgodny z wariantem „ekspansji” rozwoju sieci
dla roku 2030 (RS30E). Wymagania w zakresie rozwoju sieci przesyłowej, podobnie jak w wariancie A,
zdominowane są potrzebą wyprowadzenia mocy z elektrowni jądrowej na północy kraju, ale przy
znacznie większym rozwoju morskich elektrowni wiatrowych. Dlatego też wariant C odznacza się
największą rozbudową sieci przesyłowej do 2040 roku, biorąc pod uwagę, że do 2030 roku przyjęty
został szeroki zakres inwestycyjny dedykowany morskim elektrowniom wiatrowym. Dodatkowy zakres
rozwoju sieci w wariancie C obejmuje pakiet inwestycyjny dla energetyki jądrowej: budowa dedykowanej
stacji elektroenergetycznej na napięciu 400 kV przyłączonej do linii 400 kV Żydowo Kierzkowo-Gdańsk
Przyjaźń, do której doprowadzona zostanie moc z elektrowni jądrowej i nowe linie 400 kV z nowej stacji
w kierunku stacji Grudziądz oraz Bydgoszcz/Piła Krzewina. Analizy wykazały również potrzebę
wzmocnienia sieci przesyłowej w centralnej i południowej części kraju. Przyjęto zatem budowę nowych
relacji 400 kV Ostrów-Kromolice/Pątnów i przebudowę linii 400 kV Pasikurowice-Ostrów na linię
dwutorową, a także budowę linii 400 kV Dobrzeń-Blachownia-Wielopole oraz Kozienice-Kielce.
6.4 Kierunki alternatywne
Zwiększone tempo dekarbonizacji, spowodowane np. wizją osiągnięcia neutralności klimatycznej,
lub daleko idące zmiany strukturalne zakładające, że energia elektryczna będzie wiodącą formą energii
finalnej w transporcie oraz produkcji ciepła, spowodują konieczność rozszerzenia zakresu rozbudowy
KSE. Kluczowymi dodatkowymi elementami, poza wyżej wymienionymi, mogą być rozwój energetyki
wodorowej i związany z tym wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną oraz rozwój instalacji
magazynowania energii. Scenariusze prezentowane powyżej pozwalają na realizację redukcji emisji
gazów cieplarnianych w sektorze ETS na poziomie ok. 40% w roku 2040 w stosunku do roku 2015
(rok początkowy metodycznie przyjęty dla sporządzanego bilansu energii finalnej). Większa
dekarbonizacja wymaga najprawdopodobniej zwiększenia wolumenu OZE i budowy energetyki
jądrowej. Z punktu widzenia sieci elektroenergetycznej zarówno przesyłowej jak i dystrybucyjnej
oznacza to zapotrzebowanie na nowe inwestycje zarówno o charakterze strukturalnym jak
i dostosowawczym. Inwestycje strukturalne musiałyby obejmować kolejne ciągi liniowe przesyłowe
z północy na południe, przy zakładanym intensywnym rozwoju elektrowni wiatrowych, który na potrzeby
osiągnięcia neutralności klimatycznej musiałby sięgnąć kilkudziesięciu gigawatów. W tym kontekście
możliwa byłaby zarówno technologia przesyłania energii prądem zmiennym jak i stałym (lub linie
łączone). Działania dostosowawcze dotyczą szerokorozumianych aspektów przesyłania energii
w warunkach stochastycznej natury pracy źródeł, nagłych zmian punktów pracy, decentralizacji oraz
dużego rozproszenia geograficznego, czy faktu braku posiadania naturalnej inercji. Poza klasycznymi
zakresami działań, takimi jak rozbudowa transformacji czy modernizacje linii, plany rozwoju spółek
sieciowych musiałby powiększyć się o istotne pozycje związane m. in. z: budową dodatkowej aparatury
łączeniowej, układów filtrów, układów inercji naturalnej oraz sztucznej, układów pomiarowych w czasie
rzeczywistym oraz transmisji danych, czy systemów typu SCADA.
6.5 Potencjalna budowa nowych połączeń transgranicznych
W ramach procesu tworzenia TYNDP 2018 wykonane zostały analizy mające na celu ocenę potrzeb
budowy nowych połączeń transgranicznych. Wśród takich projektów rozważano nowe połączenia
z Danią Wschodnią (kabel podmorski) oraz trzecie połączenia zmiennoprądowe z Niemcami. Projekty
zostały ocenione zgodnie z metodyką CBA (ang. Cost Benefit Analysis – analiza kosztów i korzyści)
stosowaną przez ENTSO-E, a wyniki tej oceny ustawiają te projekty w kategorii przyszłościowe. Poniżej
szczegółowo przedstawiono te projekty.
6.5.1 Połączenie Polska - Dania
Połączenie obejmuje budowę kabla stałoprądowego HVDC w relacji Avedøre (DKe)-Dunowo (PL)
o długości około 330 km. Orientacyjna planowana trasa kabla HVDC omija niemiecką strefę
ekonomiczną Morza Bałtyckiego, a przecina strefę szwedzką oraz przechodzi od północy obok duńskiej
morskiej elektrowni wiatrowej Kriegers Flak. Ostateczna moc połączenia oraz spodziewany charakter
jego pracy będą wynikać z uwarunkowań ekonomicznych oraz ewentualnej integracji z projektami
morskich elektrowni wiatrowych na Morzu Bałtyckim. Dlatego, określenie wymaganego zakresu
rozbudowy KSE musi zostać poprzedzone, w pierwszej kolejności analizami rynkowymi
i ekonomicznymi, które ujawnią potencjał połączenia, a co za tym idzie zapotrzebowanie na jego moc.
58 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
Na zakres rozbudowy będzie również wpływać wolumen mocy z morskich elektrowni wiatrowych
przyłączonych do KSE oraz elektrowni jądrowych zlokalizowanych na północy kraju.
6.5.2 Trzecie połączenie Polska - Niemcy
Podobnie jak w przypadku połączenia z duńskim systemem elektroenergetycznym decyzje
o rozpoczęciu prac projektowych muszą zostać poprzedzone szczegółowymi, wielowariantowymi
analizami, w szczególności ekonomicznymi oraz rynkowymi. Bazując na wcześniejszych analizach
o charakterze koncepcyjnym, można wskazać, że ewentualna budowa trzeciego połączenia mogłaby
objąć następujące inwestycje:
− budowę dwutorowej linii 400 kV w relacji Eisenhuettenstadt (DE)-Zielona Góra (PL),
− instalację przesuwników fazowych w stacji 400/110 kV Zielona Góra.
Nakłady inwestycyjne dla powyższych zadań wynoszą ok. 490 mln zł. Zakłada się przy tym, że stacja
400/110 kV Zielona Góra wraz z jej powiązaniem z siecią 400 kV powstaną do 2030 r. zgodnie
z wariantem RS30E, niezależnie od budowy trzeciego połączenia Polska - Niemcy. Na Rys. 6-5.
przedstawiona została koncepcyjna lokalizacja poszczególnych inwestycji.
Rys. 6-5 Schemat sieci przesyłowej – inwestycje planowane na potrzeby trzeciego połączenia z Niemcami
DBN
SRW
GDP
SE
ROK
SDU
PKW BYD
MON
PLC
GOR
DUN
ZRC
GDA
GRU
TEL
WLA
PAT
KON
ADA
OLM
OLS
PDEMSK
SOC
LES
ZUK
POL
CRN
HAG
MOR
KOZ
ROZPUL
LSY
ABR
CHS
OSC
DOB
STW
CHMPEL
RZE
BGC
KPK
RAD
KIE
JAN
PIO
PAB
ZGI
BEKTRE
ROG
JOA
LOS
TAW
ATA
KLA
KRI
BUJ SKA
WAN
LUA
ZBK
SWI
PAS
BOG
CPC
ALBNOS
LIS
KOM
KAT
TCN
LAG
KRA
LEM
HAL
WTO
MKR ZAM
BYCKOPWIE
PLO
WRC
KRM
OLT
CHA
ELK
NAROST
MIL
ALY
LMS
EKB
STN
OSR
PLP
ZDK
POM
BCS
PLE
JAS
PRG
WYS
PPD
HCZ
WRZ
MIK
GLN
PIA
REC
CZE
JAM
MOS
KHK
SIE
GBL
NYS
ZGN
SLK
PRBCZT
PBO
VIE
STO
LT
KUT
BLAKED
GRO
ANI
BIR
SE
EIS ZLG
LSN
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
LEGENDA
- linia 400 kV czasowo pracująca na napięciu 220 kV
- linia elektroenergetyczna 750 kV
- linia elektroenergetyczna 400 kV
- linia elektroenergetyczna 220 kV
- stacje elektroenergetyczne rozdzielcze
- stacje elektroenergetyczne przyelektrowniane
- kabel stałoprądowy
- linia elektroenergetyczna 110 kV
- inwestycje planowane do zakończenia w latach 2025-2030 r.
Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021-2030 | PSE S.A.
59 Potencjalne kierunki rozwoju sieci przesyłowej do 2040 roku
6.5.3 Lokalizacje dla nowych jednostek wytwórczych klasy 500-700 MWe opalanych gazem.
Wyniki analiz dot. określenia przyszłej struktury wytwarzania energii elektrycznej wykonanych
na potrzeby aktualizacji PRSP wykazały możliwy istotny wzrost liczby jednostek gazowych w KSE.
Mając na uwadze powyższe, opracowano listę potencjalnych lokalizacji dla dużych jednostek klasy 500-
700 MWe, gdzie przyłączenie, według aktualnego stanu wiedzy, jest możliwe w aspekcie sieci
elektroenergetycznej przesyłowej. Należy przy tym zastrzec, że przyłączenie nowych jednostek może
być możliwe pod warunkiem:
− pozyskania warunków przyłączenia oraz zawarcia umów o przyłączenie do sieci
elektroenergetycznej – stosowne analizy będą prowadzone niezależnie od faktu przedstawienia
niniejszej informacji,
− wykorzystania miejsc przyłączenia po wycofaniu z eksploatacji istniejących jednostek
wytwórczych opalanych węglem planowanych do likwidacji w perspektywie po 2030 r.,
− rozwoju infrastruktury sieciowej określonej m. in. w niniejszym PRSP.
Dla sześciu określonych lokalizacji są wydane warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej.
Są to: Grudziądz, Łagisza, Dolna Odra, Adamów, Gdańsk oraz Kraków. Te, oraz pozostałe
zidentyfikowane potencjalne lokalizacje przedstawiono na Rys. 6-6. Dodatkowo na rysunku tym
przedstawiono lokalizacje pokrywające się z potencjalnymi lokalizacjami będącymi w obszarze analiz
operatora gazociągów przesyłowych GAZ-System S.A. Analizy te są prowadzone wspólnie na potrzeby
koordynacji i optymalizacji rozwoju systemów przesyłowych – elektroenergetycznego oraz gazowego.
Rys. 6-6 Potencjalne lokalizacje nowych jednostek wytwórczych opalanych gazem ziemnym w okresie do 2040 r.
Powyższa mapa w żaden sposób nie wyklucza oraz nie dyskryminuje innych lokalizacji
i technologii, które mogą ubiegać się o przyłączenie na zasadach ogólnych zarówno do sieci
elektroenergetycznej jak i sieci gazowej.