Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Wrocławskiego

Obszaru Funkcjonalnego

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Spójności w ramach

Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013

Działanie 9.3 konkursu nr 2/POIiŚ/9.3/2013 „Termomodernizacja obiektów użyteczności

publicznej – plany gospodarki niskoemisyjnej”

Zmiany klimatyczne –uwarunkowania środowiskoweOd połowy XIX w. średnia roczna temperatura wzrosła o 0.8°C.

SF6 =

22800HFC =

140 – 11700 (w zależności od gazu)

PFC = 8700

CH4 = 25

CO2 = 1

N2O =

298

Potencjał efektu cieplarnianego (GWP) – wskaźnik

służący do ilościowej oceny wpływu danego gazu na efekt cieplarniany.

Zmiany klimatyczne – uwarunkowania środowiskowe

OECD – Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju – Polska jest członkiem OECD od 1996 r.

Źródła emisji gazów cieplarnianych to*:• przemysł – 29%• zmiany użytkowania gruntów – 15%• transport – 15%• zaopatrzenie w energię – 13%• budownictwo prywatne– 11%• rolnictwo – 7%• budownictwo komercyjne/budyni publiczne i

usługowe – 7%

* dane za rok 2010, Ecofys

Zmiany klimatyczne – międzynarodowe uwarunkowania prawne

RATYFIKACJA 192 państwa

9.05.1992

Traktat określa zasady

międzynarodowej współpracy w

zakresie ograniczenie emisji gazów

cieplarnianych

Podpisanie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu

(UNFCCC) podczas Szczytu Klimatycznego 11.12.1997 Podpisanie Protokołu z Kioto

Instrument obligujący państwa do

redukcji emisji gazów cieplarnianych o

min. 5% do 2012 r. w stosunku do roku

1990

16.02.2005 Wejście w życie Protokołu z Kioto

31.12.2012 Zakończenie I okresu Protokołu

Redukcja ogólnej emisji GHG o

5,2% do 2012 r.

12.2015 COP21 - Porozumienie paryskie?

Propozycja zobowiązań redukcji emisji

CO2 :

Unia Europejska - 40%

Stany Zjednoczone – 28%

23.11.2013 COP19 – Warszawa

Zmiany klimatyczne – obowiązujące unijne uwarunkowania prawne

1. redukcja emisji gazów cieplarnianych o 40% 2. wzrost udziału OZE do 27%3. wzrost efektywności energetycznej o 27%

MAPA DROGOWA 2050określa przejście Unii Europejskiej na gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r., zakłada redukcję emisji

CO2 do 80% w porównaniu do 1990 r.

STRATEGIA EUROPA 2020 polityka horyzontalna Unii Europejskiej obejmująca

5 celów w zakresie zatrudnienia, innowacji, edukacji, włączenia społecznego oraz zmian

klimatu/energii, które należy osiągnąć do 2020 r.

Cele „3x20”:

REDUKCJA

EMISJI CO2

O 20% DO 2020

WZROST

UDZIAŁU

ODNAWIALNYCH

ŹRÓDEŁ ENERGII

DO 20% DO 2020

(Polska – 15%)

PODNIESIENIE

EFEKTYWNOŚCI

ENERGETYCZNEJ

O 20% DO 2020

Nowy Pakiet energetyczno-klimatyczny 2030:

PROGRAM CAFEProgram Clean Air For Europe – dyrektywa CAFE

reguluje poziomy dopuszczalne stężeń pyłu zawieszonego PM2.5

Nazwa substancji

Okres uśredniania wyników pomiarów

Poziom dopuszczalny substancji w

powietrzu w µg/m3

Termin osiągnięcia poziomów

dopuszczalnych

pył zawieszony

PM2.5rok kalendarzowy

25 2015

20 2020

pyłzawieszony

PM.10

24 godziny 50 2005

rok kalendarzowy 40 2005

benzo(a)piren rok kalendarzowy 1 ng/m3 2013

Źródło: Rozporządzenie Ministra

Środowiska, z dnia 24 sierpnia 2012 r., w

sprawie poziomów niektórych substancji w

powietrzu

Zmiany klimatyczne – uwarunkowania środowiskowe

ŚLAD WĘGLOWY:całkowita ilość gazów cieplarnianych

wyemitowanych w trakcie całego cyklu życia procesów lub produktów, wyrażany

w

ŚLAD WĘGLOWY OBEJMUJE m.in.:

• wielkość zużycia energii elektrycznej• emisje ze spalania paliw w budynkach

• zużycie paliwa przez pojazdy• ilość ścieków komunalnych oraz sposoby ich

oczyszczania

Mg CO2e/roktonach ekwiwalentu dwutlenku węgla

CO2e - powszechnie stosowana miara uwzględniająca zróżnicowany potencjał tworzenia efektu

cieplarnianego poszczególnych gazów cieplarnianych.

http://www.ecoclimax.com/

Plan gospodarki niskoemisyjnej

Plan gospodarki niskoemisyjnej (w skróciePGN):

• to dokument strategiczny wyznaczający kierunki rozwoju gospodarki niskoemisyjnej dla miasta i gmin do 2020 roku

• obejmuje swoim zakresem wszystkie sektory gospodarki miasta i gminy, w których wskazuje zadania do realizacji

Energetyka

Gospodarka odpadami

Budownictwo i gospodarstwa

domowe

Edukacja/dialog społeczny

Transport

Administracja publiczna

Gospodarka

Plan gospodarki niskoemisyjnej ZIT WrOFPlan gospodarki niskoemisyjnej obejmuje swoim zasięgiem 14 gmin oraz miasto Wrocław

PGN ZIT WrOF – metodyka opracowania dokumentu

1. Wskazanie roku bazowego (BEI) – 1990

2. Analiza stanu obecnego i inwentaryzacja emisji

3. Wskazanie obszarów problemowych

4. Określenie wielkości emisji gazów cieplarnianych

5. Analiza SWOT i zaplanowanie działań

6. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko i konsultacje społeczne

7. Przyjęcie dokumentu przez Radę Miasta/Gminy

energetyka

budownictwo i gospodarstwa domowe

transport

gospodarka

gospodarka odpadami

edukacja/dialog społeczny

administracja publiczna

budownictwo

energetyka

oświetlenie uliczne i wewnętrzne

transport

edukacja

PGN ZIT WrOF – metodyka inwentaryzacji emisji

Zakres inwentaryzacji

Podstawa metodologiczna

Obliczenia Emisji GHG: ECO2 = C x EF

Gdzie: C – zużycie energii; EF –wskaźnik emisji

Ekwiwalentu CO2: ECO2e = E x GWP

Gdzie: E – emisja danego gazu;

GWP – potencjał gazu

„Global Protocol for Community-Scale Greenhouse Gas Emission Invventories. An Anccouting and Reporting Standard for Cities” (wytyczne GCP – międzynarodowy zbiór dobrych praktyk przy sporządzaniu inwentaryzacji emisji GHG w miastach).

Poradnik „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)”.

Wyniki inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych dla ZIT WrOF

Inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych to określenie wielkości emisji gazów cieplarnianych z obszarumiasta/gminy, tak aby możliwe było zaprojektowanie zadań redukujących emisję CO2 i innych gazów do atmosfery.Emisja CO2e to iloraz końcowego zużycia energii i wskaźnika potencjału gazu cieplarnianego.

BEI – rok bazowy 1990, MEI – rok pośredni 2013.

Emisje wg podsektorów[Mg CO2e]

Emisja Udział

1990 2013 zmiana 1990 2013

Budynki mieszkalne 1 624 389 1 508 052 -7,16% 36,8% 36,7%

Budynki instytucji, komercyjne i urządzenia

583 147 1 092 869 87,41% 13,2% 26,6%

Oświetlenie publiczne 46 564 33 436 -28,19% 1,1% 0,8%

Transport drogowy 455 404 912 463 100,36% 10,3% 22,2%

Transport szynowy 118 842 66 096 -44,38% 2,7% 1,6%

Przemysł 1 442 951 501 092 -65,27% 32,7% 12,2%

Gospodarka odpadami 142 078 4 581 -96,78% 3,2% 0,1%

AFOLU 6 037 -5 204 -186,19% 0,1% -0,1%

SUMA 4 419 412 4 113 385 -6,92% 100% 100%

Udział sektorów w emisji CO2

w ZIT WrOF w 1990 i 2013 roku

Udział sektorów w emisji CO2

w ZIT WrOF w 1990 i 2013 roku

PGN ZIT WrOF – stan obecny

W skład Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego wchodzą: Gmina Wrocław, Miasto i Gmina Jelcz-Laskowice, Miasto i Gmina Kąty Wrocławskie, Miasto i Gmina Siechnice, Miasto i Gmina Trzebnica, Miasto i Gmina Oborniki Śląskie, Miasto i Gmina Sobótka, Miasto Oleśnica, Gmina Oleśnica, Gmina Długołęka, Gmina Czernica, Gmina Żórawina, Gmina Kobierzyce, Gmina Miękinia, Gmina Wisznia Mała.

Granice administracyjne ZIT WrOF

Energetyka cieplna – sieć ciepłownicza słabo rozwinięta. 70% obszaru posiada rozporoszony system cieplny (lokalne kotłownie i indywidualne źródła ogrzewania).

CH4

Sieć gazowa - wszystkie miasta i gminy z obszaru WrOF są uzbrojone w sieć gazową. Długość sieci gazowej wynosi 1465,3 km.

OZE – wysoki potencjał produkcji energii z siły wiatru na obszarach niezabudowanych, wysoki udział energii pochodzącej z elektrowni wodnych.

Oświetlenie uliczne – tylko 40% gmin wykorzystuje technologię LED. Istnieje duży potencjał ograniczenia zużycia energii w sektorze oświetlenia ulicznego i iluminacji budynków.

Transport – rozwinięta sieć dróg o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Na terenie obszaru znajduje się ponad 900 km ścieżek rowerowych.

Gospodarka – usługi, handel oraz przemysł stoją na wysokim poziomie i mają strategiczne znaczenie dla obszaru. 50% powierzchni ZIT WrOF to tereny rolnicze.

Gospodarka odpadami – prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów. Na terenie obszaru działają 3 składowiska odpadów i 12 oczyszczalni ścieków.

PGN ZIT WrOF – obszary problemowe

Na podstawie analizy stanu obecnego ZIT WrOF zidentyfikowane zostały następujące sektory problemowe:

Energetyka:

• niski poziom wykorzystania OZE

• niski stopień wdrażania inteligentnych systemów zarządzania energią czy oświetleniem ulicznym,

• niski poziom modernizacji lamp ulicznych

Transport:

• duże natężenie ruchu drogowego

• niska przepustowość dróg

• słabo zintegrowana sieć dróg rowerowych

• mała liczba systemów węzłów przesiadkowych

• niski udział kolei w komunikacji zbiorowej

Gospodarka odpadami:

• nieliczne instalacje do przetwarzania odpadów zielonych

• gospodarka odpadami opiera się przede wszystkim na składowaniu odpadów

Edukacja i dialog społeczny:

• niskie zainteresowanie innowacjami wśród przedsiębiorców

PGN ZIT WrOF – cele strategiczne i kierunki działań

Transformacja gospodarki obszaru Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego w kierunku NISKOEMISYJNYM.

OSIĄGNIĘCIE WYSOKIEJ JAKOŚCI ZYCIA SPOŁECZNOŚCI WROCŁAWSKIEGO OBSZARU FUNKCJONALNEGO POPRZEZ INTEGRACJE JEGO PRZESTRZENI W SPÓJNY ORGANIZM SPOŁECZNO-

GOSPODARCZY.

Cel nadrzędny Strategii ZIT WrOF

Transformacja WrOF w kierunki gospodarki niskoemisyjnej, poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych,

poprawę efektywności energetycznej, wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych i poprawę jakości

powietrza

Cel strategiczny PGN

1

Cele szczegółowe

ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku 2 3

zmniejszenie zużycia energii do 2020 roku

zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych do 2020 roku 4 redukcja

zanieczyszczeń do powietrza

PGN ZIT WrOF – przegląd działań

SEKTOR DZIAŁANIE KRÓTKI OPIS

Wykorzystanie OZEPoprawa efektywności energetycznej i

wykorzystana OZE w budynkach użyteczności publicznej i mieszkalnych

Kompleksowe prace podnoszące efektywność energetyczną szkół, świetlic, budynków urzędów itp.

Podnoszenie efektywności energetycznejWspieranie działań na rzecz

racjonalizacji gospodarki energią

Termomodernizacja budynków i modernizacja energetyczna ok. 136

budynków

Niskoemisyjny transportRozbudowa systemu tras rowerowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą we

WrOF

Budowa spójnego systemy tras i autostrad rowerowych, poprawa

standardu istniejących już tras, rozwój systemu parkingowego (B&R)

Niskoemisyjny transportWsparcie infrastruktury transportu

niskoemisyjnego

Budowa tras rowerowychz infrastrukturą oraz tworzenie centrów

przesiadkowych (ok. 23 szt.) w celu zmniejszenie niskiej emisji

Budownictwo i gospodarstwa domowe Budownictwo pasywne na terenie WrOFBudowa nowych obiektów w technologii

budownictwa pasywnego

Gospodarka wodno-ściekowaProgram racjonalizacji gospodarki

wodno-ściekowej na terenie WrOF w Aglomeracjach do 10 tys. RLM

Budowa i rozbudowa zbiorczych systemów odprowadzania i oczyszczania

ścieków komunalnych

Gospodarka przestrzennaRewitalizacja społeczna i przestrzenna

obszaru WrOFRewitalizacja i zagospodarowanie

parków miejskich i obszarów zielonych

PGN ZIT WrOF – monitoring celów

CEL WSKAŹNIK OCZEKIWANY TREND

Cel szczegółowy 1: ograniczenie

emisji gazów cieplarnianych do 2020

roku o co najmniej 20% w stosunku

do roku bazowego

wielkość emisji dwutlenku węgla

z obszaru miasta w danym roku

(Mg CO2/rok) malejący

stopień redukcji emisji w stosunku do

roku bazowego (%) ↑ rosnący

Cel szczegółowy 2: Ograniczenie do

roku 2020 zużycia energii o 20%

w stosunku do roku bazowego

wielkość zużycia energii na terenie

miasta w danym roku (MWh/rok) malejący

stopień redukcji zużycia energii stosunku

do roku bazowego (%) ↑ rosnący

Cel szczegółowy 3: Zwiększenie do

roku 2020 udziału energii ze źródeł

odnawialnych do 15% w końcowym

zużyciu energii

zużycie energii ze źródeł odnawialnych na

terenie miasta w danym roku (MWh/rok) ↑ rosnący

udział zużycia energii ze źródeł

odnawialnych w całkowitym zużyciu

energii na terenie miasta w danym roku

(%)

↑ rosnący

Cel szczegółowy 4: ograniczenie

emisji zanieczyszczeń do powietrza

mające przyczynić się do realizacji

wyznaczonych celów w POP

Klasyfikacja stref jakości powietrza Malejący

(z klasy C do A)

PGN ZIT WrOF – efekt ekologiczny do 2020 roku

15% 617 MWh

redukcji emisji gazów

cieplarnianych (1990 – 2020)

udział energii ze źródeł

odnawialnych

oszczędności energii

21,2%

PGN ZIT WrOF – baza emisji

BAZA EMISJIaplikacja internetowa służąca do wyliczania wielkości emisji gazów cieplarnianych na

obszarze ZIT WrOF i redukcji emisji na skutek

realizowanych działań

Możliwości bazy danych:

• raportowanie stanu realizacji działań,• szacowanie wielkości emisji CO2 i zużycia energii,• generowanie raportów wielkości emisji CO2,

zużycia energii oraz kosztów,• obliczanie śladu węglowego per capita,• wizualizacja graficzna danych

Źródła finansowania zadań – fundusze europejskieProgram Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020

I – Zmniejszenie emisyjności gospodarki

II- Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu

III – rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego

IV – Infrastruktura drogowa dla miast

V – Rozwój transportu kolejowego w Polsce

VI - Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach

VII - Poprawa bezpieczeństwa energetycznego

VIII - Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury

IX - Wzmocnienie strategicznej infrastruktury i rozwoju zasobów kultury

X – Pomoc techniczna

2,1 mld euro

4,1 mld euro

Całkowity budżet programu – 32,26 mld euro

11,2 mld euro

3,4 mld euro

5,8 mld euro

2,7 mld euro

1,1 mld euro

4,6 mld euro

388 mln euro

553 mln euro

wkład Unii Europejskiej - 27,41 mld euro

Źródła finansowania – RPO województwa dolnośląskiego

Wrocławski Obszar Funkcjonalny – 291,25 mln euro

III – Gospodarka niskoemisyjna

IV - Środowisko i zasoby

V - Transport

Wybrane osie priorytetowe RPO województwa dolnośląskiego:

392 mln euro

180 mln euro

340 mln euro

ZAPISANIE DZIAŁANIA W PLANIE GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ JEST

WARUNKIEM KONIECZNYM DO UBIEGANIA SIĘ O DOFINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKICH, O ILE

JEST ZGODNY Z CELAMI PLANU

Zgodnie z zapowiedzią Ministra rozwoju regionalnego, PGN będzie też wpływał na pozyskiwanie przez gminy środków krajowych (dysponowanych przez NFOŚiGW) w programach priorytetowych:

• KAWKA – Poprawa jakości powietrza• LEMUR – Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej• BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii• PROSUMENT – dofinansowanie na zakup i montaż

mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii+

• Program LIFE – unijny program wspierania m.in. adaptacji do zmian klimatu

Całkowity budżet programu – 2,25 mld euro

Dziękuję za uwagę

Więcej informacjiwww.infopgn.pl