Piłkarska liga finansowa 2012

40
Sierpień 2012 Piłkarska Liga Finansowa Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom?

description

 

Transcript of Piłkarska liga finansowa 2012

Sierpień 2012

Piłkarska Liga FinansowaCzy polska piłka ma szansę na finansowy przełom?

Spis treści

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 3

Podsumowanie 5 Ranking – Przychody polskich klubów 8 Struktura przychodów poszczególnych klubów Ekstraklasy w 2011 roku 11 Perspektywy 12 Ekstraklasa na tle innych lig 14 Zarządzanie poziomem wynagrodzeń w Polsce i Europie 19 Przegląd klubów 22 Kontakt 38

Tegoroczny raport Piłkarska Liga Finansowa jest już szóstą edycją badania przygotowanego przez firmę Deloitte. Zestawienie przedstawia przychody polskich klubów piłkarskich grających w rozgrywkach Ekstraklasy i I Ligi za rok 2011.

Tegoroczna edycja przyniosła zmiany w czołówce rankingu - po trzech latach dominacji Lecha Poznań, pierwsze miejsce w rankingu zajęła Legia Warszawa. Jest to pierwsze zwycięstwo tego klubu w historii naszego raportu. Na drugie miejsce awansowała Wisła Kraków, która w poprzednim roku uplasowała się na czwartej pozycji. Miejsce na trzecim stopniu podium przypadło zwycięzcy trzech poprzednich edycji rankingu – Lechowi Poznań. Pierwszą czwórkę, z minimalną stratą do Lecha, zamyka Zagłębie Lubin.

Warszawska Legia tegoroczne zwycięstwo zawdzięcza rekordowemu w historii Piłkarskiej Ligi Finansowej poziomowi przychodów. Z wpływami w wysokości 64 mln PLN „Legioniści” osiągnęli wynik ponad dwukrotnie wyższy niż miało to miejsce w poprzednim okresie. Do tak spektakularnego wzrostu przyczyniła się głównie bardzo dobra gra Legii w meczach Ligi Europejskiej. Warszawiacy doszli w niej do 1/16 finału. Co więcej, w nowym sezonie piłkarskim 2012/2013 Legia Warszawa ponownie będzie miała okazję do zaprezentowania się w kwalifikacjach do Ligi Europejskiej. Dzięki temu klub ma duże szanse na powtórzenie lub nawet poprawienie osiągniętego w tym roku wyniku.

Zwycięzca tegorocznego rankingu nie jest jednak jedynym klubem, któremu udało się zwiększyć przychody. Większość drużyn, które wzięły udział w badaniu osiągnęło wyższe, niż w zeszłym roku, wyniki. Ten wzrost i dodatkowo udział dwóch polskich klubów (Wisły Kraków i Legii Warszawa) w fazie grupowej Ligi Europejskiej przyczyniły się do zwiększenia wartości całej Ekstraklasy. W porównaniu do zeszłorocznej edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej przychody osiągane przez kluby grające w najwyższej klasie rozgrywek wzrosły o jedną piątą, do poziomu 363 mln PLN. Wzrost przychodów odnotowano we wszystkich trzech analizowanych kategoriach – z dnia meczu, z praw do transmisji oraz komercyjnych. Najbardziej urosły te trzecie - odpowiadały za ponad połowę wzrostu całkowitych wpływów klubów Ekstraklasy.

Wraz ze wzrostem przychodów podwyższeniu uległy także koszty wynagrodzeń w polskich klubach.

Jednakże w przeciwieństwie do roku poprzedniego, dynamika wzrostu wpływów była wyższa niż płac. W konsekwencji, stosunek kosztów wynagrodzeń do przychodów uległ znacznemu obniżeniu do poziomu 68%. Dla porównania, w zeszłym roku wyniósł on 75%. Udział płac w przychodach klubów Ekstraklasy okazał się mniejszy niż w niektórych ligach europejskich (np. w Anglii, Francji czy Włoszech).

Analizując ogólne przychody klubów Ekstraklasy na tle innych lig europejskich widać pewną poprawę. Znaczący wzrost przychodów klubów z najwyższej klasy rozgrywek w Polsce pozwolił wreszcie minimalnie zmniejszyć dystans dzielący nas do mniejszych lig zachodnioeuropejskich (m.in. holenderskiej, szkockiej, belgijskiej i austriackiej). Niestety, nadal daleko nam do europejskich „gigantów”. Nawet jeśli polskiej lidze uda się utrzymać tempo wzrostu, jeszcze długo nie będziemy mogli porównywać się z choćby najmniejszą z lig „Wielkiej Piątki” – francuską Ligue 1. Wciąż nawet przeciętny klub angielskiej Premier League osiąga średnio o prawie połowę większe przychody, niż zsumowane wpływy wszystkich drużyn Ekstraklasy.

Pomimo dużych różnic w osiąganych przychodach w porównaniu z Europą, polska Ekstraklasa ma przed sobą dobre perspektywy rozwoju i duży potencjał dalszego wzrostu. Nowa umowa na sprzedaż praw do transmisji meczów nie poprawiła istotnie warunków finansowych klubów, zapewniła jednak dostęp do transmisji rozgrywek dla większej rzeszy widzów. Nowopowstała nowoczesna infrastruktura stadionowa stwarza szansę na generowanie znacznie wyższych wpływów z dnia meczu. Większa liczba kibiców na stadionach oraz tych, oglądających rozgrywki przed telewizorami to szansa na zachęcenie sponsorów i reklamodawców do zwiększenia przekazywanych klubom kwot. Jednak, aby wszystkie te czynniki przełożyły się na wymierne korzyści, niezbędne jest, aby każde widowisko sportowe było na jak najwyższym poziomie. Same nowe stadiony nie wystarczą, by regularnie pojawiała się na nich odpowiednia liczba widzów. Bez dobrej, widowiskowej gry polskich zespołów w rozgrywkach Ekstraklasy oraz w europejskich pucharach ciężko będzie uzyskać znaczący wzrost zainteresowania widzów polskim futbolem, a w konsekwencji zwiększenie całkowitej wartości ligi. To od klubów i ich postawy na boisku zależy czy wykorzystają swoją szansę na istotną poprawę osiąganych wyników finansowych w kolejnych latach.

Podsumowanie

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 5

Nota metodologicznaAnalogicznie do poprzednich rankingów polskich klubów piłkarskich, tegoroczna edycja jest oparta na wielkości przychodów pochodzących z działalności sportowej.

Wpływy klubów nie uwzględniają takich kategorii jak np. transfery bądź wypożyczenia piłkarzy, gdyż są to często wydarzenia jednorazowe i nie odzwierciedlają możliwości generowania stałych przychodów przez klub (transfery nie stanowią trwałego źródła budowania całościowej wartości futbolu, ponieważ przychody z transferu jednego klubu są kosztem innego). Ponadto, w rankingu nie zostały uwzględnione przychody z niesportowej działalności gospodarczej (np. dzierżawa gruntu).

Przychody sportowe, które zostały wzięte pod uwagę, podzieliliśmy na trzy kategorie, stanowiące źródło budowania wartości klubu:

• Dzień meczu – wpływy ze sprzedaży biletów, karnetów oraz catering na stadionie.

• Transmisje – wpływy klubów z transmisji telewizyjnych i radiowych, a także z premii za udział w pucharach krajowych oraz zagranicznych.

• Komercyjne – wpływy z umów sponsorskich, reklam, sprzedaży koszulek, pamiątek klubowych itp.

Do udziału w rankingu zostały zaproszone kluby, które w sezonie 2011/2012 grały w dwóch najwyższych klasach polskich rozgrywek piłkarskich (Ekstraklasa i I Liga). Dane, w wyżej przedstawionym podziale, zostały dostarczone bezpośrednio przez kluby (cześć danych historycznych pochodzi z poprzednich edycji rankingu). Ze względu na obowiązujący w większości klubów rok finansowy, dane obejmują lata kalendarzowe 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 oraz 2011. Poniżej przedstawiamy wyjątki, co do zakresu danych prezentowanych w rankingu:

• Lech Poznań – 30 maja 2006 roku kluby Lech Poznań oraz Amica Wronki zostały połączone. Lech Poznań został następcą prawnym Amiki Wronki, w związku z tym dane za okres styczeń-maj 2006 roku dotyczą Amiki Wronki.

• Korona Kielce – dane obejmują sezony 2006/2007, 2007/2008, 2008/2009, 2009/2010, 2010/2011 oraz 2011/2012.

• Lechia Gdańsk – dane obejmują sezony 2009/2010, 2010/2011 oraz 2011/2012. Dane dla sezonu 2011/2012 są danymi szacunkowymi (stan na czerwiec 2012 roku).

• Piast Gliwice – dane obejmują sezony 2009/2010 oraz 2010/2011. Dane za sezon 2009/2010 nie zawierają rozbicia na wpływy z praw do transmisji oraz komercyjne (oba źródła są przypisane do kategorii przychodów komercyjnych).

W kilku przypadkach występowały drobne różnice pomiędzy danymi dostarczonymi przez kluby w poprzedniej i obecnej edycji rankingu. Każdorazowo takie różnice były wyjaśnianie z klubami, tak aby zawarte w rankingu dane możliwie najpełniej odzwierciedlały rzeczywiste przychody wygenerowane z działalności sportowej.

Nie wszystkie kluby Ekstraklasy zdecydowały się przekazać nam dane dotyczące wielkości przychodów. W związku z tym, przy szacowaniu wyników całej Ekstraklasy, założyliśmy dla tych klubów wynik odzwierciedlający poziom przychodu, osiągnięty przez zespół grający przez cały 2011 rok w Ekstraklasie, który znalazł się najniższej w rankingu – w tym wypadku był to Ruchu Chorzów. Lista klubów, które nie przekazały danych została zaprezentowana w kolejnym podrozdziale raportu.

Ze względu na zaokrąglenie wartości przychodów na wykresach przedstawiających strukturę oraz zmianę wpływów klubów w ostatnich latach, mogą pojawić się na nich drobne różnice wartości.

Oprócz danych finansowych przekazanych przez kluby, w niniejszym raporcie wykorzystano również szereg publicznie dostępnych informacji oraz opracowania przygotowane przez Deloitte Wielka Brytania: Football Money League oraz Annual Review of Football Finance. Wszelkie konieczne przeliczenia z euro na złotówki (bądź odwrotnie) zostały dokonane po średniorocznym kursie PLN / EUR (np. dla przeliczenia przychodów Ekstraklasy w 2011 roku wykorzystano średnioroczny kurs PLN / EUR z 2011 roku).

6

Pozyskiwanie danychW tegorocznym zestawieniu sklasyfikowaliśmy głównie kluby Ekstraklasy. Dane wykorzystane do stworzenia rankingu pochodzą bezpośrednio od klubów piłkarskich i nie były weryfikowane przez firmę Deloitte. Poniżej przedstawiamy kluby Ekstraklasy, które nie przekazały swoich danych na potrzeby rankingu.

Klub

Polonia Warszawa

Widzew Łódź

Górnik Zabrze

Mając na uwadze przede wszystkim promowanie transparentności w polskiej piłce nożnej, pozostaje mieć nadzieję, że w przyszłym roku wszystkie kluby zechcą przyłączyć się do stworzenia pełnego obrazu Piłkarskiej Ligi Finansowej.

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 7

Ranking łącznych przychodów w roku 2011 (mln PLN)

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

Ranking – Przychody polskich klubów

Pozycja w rankingu

KlubPoziom

rozgrywekPrzychody (mln PLN)

Wzrost / spadek przychodów

Awans / spadek

w ranking

1 Legia Warszawa Ekstraklasa 64,3 Awans

2 Wisła Kraków Ekstraklasa 55,4 Awans

3 Lech Poznań Ekstraklasa 38,7 Spadek

4 Zagłębie Lubin Ekstraklasa 38,5 Spadek

5 Śląsk Wrocław Ekstraklasa 27,9 Bez zmian

6 Lechia Gdańsk Ekstraklasa 22,9 Nowy klub w rankingu

7 Jagiellonia Białystok Ekstraklasa 18,2 Bez zmian

8 Cracovia Ekstraklasa 15,9 Spadek

9 GKS Bełchatów Ekstraklasa 13,9 Spadek

10 Korona Kielce Ekstraklasa 11,8 Awans

11 Podbeskidzie Bielsko-Biała 1 liga / Ekstraklasa 10,8 Awans

12 Ruch Chorzów Ekstraklasa 9,7 Spadek

13 ŁKS Łódź 1 liga / Ekstraklasa 6,7 Awans

14 Pogoń Szczecin 1 liga 5,1 Nowy klub w rankingu

15 Piast Gliwice 1 liga 1,3 Nowy klub w rankingu

16 Sandecja Nowy Sącz 1 liga 1,2 Awans

8

W tegorocznej edycji raportu Piłkarskiej Ligi Finansowej po raz pierwszy w jego historii zwyciężyła Legia Warszawa, mogąca pochwalić się rekordowymi w skali rankingu przychodami, przekraczającymi 64 mln PLN. Drugie miejsce, awansując o dwie pozycje w stosunku do roku poprzedniego, zajęła krakowska Wisła (ponad 55 mln PLN). Lech Poznań, lider ostatnich trzech edycji rankingu, uplasował się na najniższym stopniu podium z przychodami na poziomie niespełna 39 mln PLN (o jedną trzecią mniej niż w roku poprzednim). Czwarte miejsce przypadło Zagłębiu Lubin, któremu pomimo wzrostu wpływów o ponad 6 mln PLN nie udało się obronić ubiegłorocznej pozycji wicelidera rankingu. Warte odnotowania jest wysokie, 6. miejsce tegorocznego debiutanta rankingu – Lechii Gdańsk.

Liderami wzrostu przychodów były dwie drużyny z pierwszych miejsc tegorocznej edycji rankingu – Legia Warszawa i Wisła Kraków, których przychody wzrosły ponad dwukrotnie. Kluby te zwiększyły swoje wpływy o odpowiednio 36 mln PLN (127%) i 28,2 mln PLN (104%). Osiągnięty wzrost przychodów przez oba zespoły był wyższy niż całkowite wpływy Mistrza Polski

minionego sezonu – Śląska Wrocław. Wyniki uzyskane przez Legię i Wisłę były także w czołówce, biorąc pod uwagę wzrosty w ujęciu procentowym (jedynie ŁKS Łódź, awansując w 2011 roku do Ekstraklasy, poprawił swoje przychody o 143% i wyprzedził tym samym obie drużyny). Znacząco wyższe wpływy uzyskał także Śląsk Wrocław, jednakże wzrost przychodów o ponad 10 mln PLN nie wystarczył na awans w tegorocznym rankingu. W 2011 roku, największy spadek przychodów zaliczył Lech Poznań (o ponad 22 mln PLN). Jest to kwota wyższa niż całkowite przychody większości klubów z Ekstraklasy. Stało się to głównie za sprawą braku występów tego klubu w europejskich pucharach w minionym sezonie (szczegóły dotyczące zmian przychodów poszczególnych klubów w sekcji Przegląd klubów).

Analizując całość rankingu, w tej edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej 10 klubów powiększyło swoje przychody, podczas gdy 6 zanotowało spadek wpływów.

Różnice w przychodach klubów pomiędzy 2011 a 2010 rokiem

Zmiana procentowa rok do roku

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

36,0

28,2

10,16,3 5,2 4,4 3,9 2,2 0,4 0,0

-0,2 -1,4 -2,1 -4,0 -4,1

-22,3-30

-20

-10

0

10

20

30

40

Legia Warszaw

a

Wisła Kraków

Śląsk Wrocław

Zagłębie Lubin

Lechia Gdańsk

Podbeskidzie Bielsko-Biała

ŁKS Łódź

Jagiellonia Białystok

Cracovia

Sandecja Now

y Sącz

Korona Kielce

GKS Bełchatów

Pogoń Szczecin

Piast Gliw

ice

Ruch Chorzów

Lech Poznań

mln

PLN

127% 104% 57% 20% 29% 68% 143% 14% 2% 0% -2% -9% -29% -76% -30% -37%

36,0

28,2

10,16,3 5,2 4,4 3,9 2,2 0,4 0,0

-0,2 -1,4 -2,1 -4,0 -4,1

-22,3-30

-20

-10

0

10

20

30

40

Legia Warszaw

a

Wisła Kraków

Śląsk Wrocław

Zagłębie Lubin

Lechia Gdańsk

Podbeskidzie Bielsko-Biała

ŁKS Łódź

Jagiellonia Białystok

Cracovia

Sandecja Now

y Sącz

Korona Kielce

GKS Bełchatów

Pogoń Szczecin

Piast Gliw

ice

Ruch Chorzów

Lech Poznań

mln

PLN

127% 104% 57% 20% 29% 68% 143% 14% 2% 0% -2% -9% -29% -76% -30% -37%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 9

Poprawa wysokości uzyskanych przychodów przez większość klubów przełożyła się na znaczący wzrost wpływów całej polskiej Ekstraklasy. Przychody klubów najwyższej klasy rozgrywek w Polsce zwiększyły się o rekordowe 60 mln PLN (o 20%) i przekroczyły poziom 360 mln PLN. Oznacza to, że od pierwszej edycji rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej w 2006 roku osiągane przychody przez kluby Ekstraklasy wzrosły niemal dwukrotnie.

W 2011 roku, kluby utrzymały wzrost we wszystkich trzech analizowanych źródłach wpływów. Motorem wzrostu w Ekstraklasie były przychody z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych. Ponad połowa wygenerowanego wzrostu całkowitych przychodów drużyn Ekstraklasy wynikała właśnie z większych wpływów komercyjnych (o niespełna 31 mln PLN). Przychody z tego tytułu zwiększyły do 46% (o 1 punkt procentowy) swój udział w łącznych wpływach klubów z Ekstraklasy.

W analizowanym okresie istotnie zwiększyły się także przychody ze sprzedaży praw do transmisji meczów oraz premii za udział w pucharach. To właśnie premie polskich drużyn za grę w europejskich rozgrywkach przyczyniły się do wzrostu wpływów z tej kategorii o 20 mln PLN. Udział przychodów z tej kategorii w sumarycznych wpływach pozostał na niezmienionym poziomie – 35%.

W 2011 roku przychody z ostatniego źródła – dnia meczu, urosły o niecałe 10 mln PLN. Tak znaczący wzrost został wygenerowany przede wszystkim dzięki zakończeniu budowy kolejnych kilku stadionów (więcej szczegółów w rozdziale Perspektywy).

Pozytywnym aspektem jest fakt, że rosnąca od kilku lat dynamika wzrostu przychodów klubów Ekstraklasy jest wyższa niż w innych krajach europejskich (w ujęciu procentowym). Jednakże nie zmienia to istotnie naszego położenia – cały czas dzieli nas spory dystans do czołowych lig europejskich (więcej w rozdziale Ekstraklasa na tle innych lig).

19%

35%

46%

Struktura przychodów Ekstraklasy w 2011 roku

Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Przychody Ekstraklasy (mln PLN)

Dzień meczu Transmisje Komercyjne Suma

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

25,9 33,6 44,9 30,659,8 69,5

47,6 48,180,0 105,2

106,3126,5109,2

120,8

102,3

125,8

136,9

167,5

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Dzień meczu Transmisje Komercyjne

183203

227

262

303

363

11%12%

15%

16%

20%

11%

-15%

23%

9%

22%

1%66%

32%1%

19%

30%34% -32% 95%

16%

10

Kluby występujące w Ekstraklasie odróżnia nie tylko wysokość osiąganych przychodów, ale także ich struktura. Poszczególne drużyny w różnym stopniu finansują swoją działalność z wpływów pozyskanych z trzech analizowanych źródeł (dzień meczu, transmisje, komercyjne).

Pożądane jest, aby kluby miały jak najbardziej zrównoważony model przychodów, w którym poszczególne kategorie mają podobny udział w łącznej kwocie wpływów. Taka sytuacja pozwala lepiej zabezpieczać przychody klubu, w sytuacji osłabienia kondycji któregoś ze źródeł.

We wszystkich, spośród analizowanych zespołów, zmagających się w minionym sezonie w Ekstraklasie, przynajmniej jedno ze źródeł finansowania przekroczyło 40% udziałów w całkowitych przychodach drużyny. W 2011 roku klubami, które mogły się pochwalić najbardziej zrównoważonym modelem przychodów były Legia Warszawa oraz Lech Poznań. W ich przypadku udział wpływów komercyjnych (najistotniejsza kategoria) w łącznych przychodach klubu stanowił odpowiednio 41% oraz 44%. W przypadku pozostałych 11 sklasyfikowanych klubów dominujące źródło wpływów przyczyniło się do wygenerowania co najmniej połowy sumarycznych przychodów.

W analizowanym okresie, podobnie jak w roku poprzednim, w większości klubów dominującą rolę odgrywały wpływy komercyjne, co miało przełożenie na ich wysoki udział w przychodach dla całej Ekstraklasy. W przypadku siedmiu sklasyfikowanych drużyn, przychody z tego źródła stanowiły ponad połowę ich sumarycznych wpływów (ich udział wahał się od 51% do 80%). Na drugim miejscu znalazły się wpływy z transmisji, z czterema drużynami uzyskującymi z tej kategorii co najmniej 50% swoich przychodów (od 50% do 56%). Najwięcej swoich przychodów (w ujęciu procentowym) z dnia meczu uzyskał Lech Poznań – w 2011 roku „Kolejorz” uzyskał z tego źródła jedną trzecią łącznych wpływów.

Struktura przychodów poszczególnych klubów Ekstraklasy w 2011 roku

Pozycja w rankingu

Klub Dzień meczu (%) Transmisje (%) Komercyjne (%)

1 Legia Warszawa 29% 30% 41%

2 Wisła Kraków 22% 50% 28%

3 Lech Poznań 33% 23% 44%

4 Zagłębie Lubin 4% 16% 80%

5 Śląsk Wrocław 17% 32% 51%

6 Lechia Gdańsk 23% 23% 54%

7 Jagiellonia Białystok 10% 29% 61%

8 Cracovia 10% 33% 57%

9 GKS Bełchatów 2% 42% 56%

10 Korona Kielce 13% 53% 34%

11 Podbeskidzie Bielsko-Biała 11% 27% 62%

12 Ruch Chorzów 18% 56% 26%

13 ŁKS Łódź 14% 50% 36%

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 11

Rok 2011 przyniósł kolejny rekordowy wzrost przychodów klubów z Ekstraklasy. Motorem wzrostów były dobre występy polskich zespołów w europejskich pucharach oraz rozbudowa infrastruktury stadionowej. I chociaż Ekstraklasę nadal dzieli przepaść od krajów „Wielkiej Piątki”, to zmniejszyła ona dystans do mniejszych lig Zachodniej Europy.

Wydaje się, że przed polskimi klubami stoją obiecujące perspektywy i szansa na kontynuację wzrostu wartości ligi, co w konsekwencji może przyczynić się do zbliżenia się do Europy. Od 2010 roku w Polsce znacznie poprawiła się infrastruktura stadionowa. Wśród drużyn, które w sezonie 2012/2013 będą zmagały się w najwyższej klasie rozgrywkowej aż siedem zespołów dysponuje nowymi stadionami, które zostały oddane do użytku w ostatnich dwóch latach (tabela poniżej). Kolejne dwa kluby są w trakcie budowy nowych obiektów, a jeden jest na zaawansowanym etapie przygotowań do rozpoczęcia prac konstrukcyjnych. Dzięki temu średnia pojemność stadionu drużyny z Ekstraklasy w 2012 roku przekroczyła 18 tysięcy miejsc, podczas gdy jeszcze 3 lata temu było to około 10 tysięcy. Możliwość generowania większych przychodów nie wynika tylko z wyższej frekwencji, ale także z m.in. infrastruktury gastronomicznej oraz specjalnych stref dla klientów biznesowych.

Kluby mają zatem narzędzie do generowania wyższych wpływów. Teraz przed nimi nie lada wyzwanie, aby swoje nowoczesne areny w jak największym stopniu wypełnić widzami. Kluczem do tego są oczywiście osiągane wyniki na boisku oraz poziom widowiska sportowego. Po otwarciu nowoczesnych obiektów, obserwowany jest tzw. „efekt nowego stadionu”, czyli przyciągania osób, które nie oglądały wcześniej meczów „na żywo”. Takie osoby przychodzą na stadion nie tylko po to by podziwiać zmagania sportowe, ale również, jeśli czasami nie przede wszystkim, samą arenę. Jednak z czasem efekt ten słabnie i dlatego aby zachęcić kibiców do powrotu na stadion, należy zafundować im jak najlepsze widowisko sportowe.

Perspektywy

Nowe stadiony oraz plany rozbudowy drużyn, które w sezonie 2012/2013 wystąpią w Ekstraklasie

* Status „W realizacji” oznacza, że w przypadku danej inwestycji prowadzone są już jakieś prace budowlane. Natomiast status „Planowany” oznacza, że dana inwestycja jest na etapie przed rozpoczęciem prac budowlanych.

Stadion Klub Pojemność Status*

PGE Arena Gdańsk Lechia Gdańsk 43 615 Zrealizowany

Stadion Miejski w Poznaniu Lech Poznań 43 269 Zrealizowany

Stadion Miejski we Wrocławiu Śląsk Wrocław 42 771 Zrealizowany

Stadion im. Henryka Reymana Wisła Kraków 33 130 Zrealizowany

Pepsi Arena Legia Warszawa 31 103 Zrealizowany

Stadion Zagłębia Zagłębie Lubin 16 100 Zrealizowany

Stadion Miejski w Gliwicach Piast Gliwice 10 037 Zrealizowany

Stadion Miejski im. Ernesta Pohla Górnik Zabrze 32 000 W realizacji

Stadion Miejski w Białymstoku Jagiellonia Białystok 22 500 W realizacji

Stadion Miejski w Bielsku-Białej Podbeskidzie Bielsko-Biała 15 000 Planowany

12

Kolejnym bardzo istotnym czynnikiem mającym wpływ na potencjalny wzrost wartości Ekstraklasy są występy polskich zespołów w europejskich rozgrywkach. W lipcu tego roku cztery polskie kluby rozpoczęły zmagania w kwalifikacjach do europejskich pucharów. Potencjalne wpływy jakie można uzyskać dzięki grze w fazie grupowej Ligi Mistrzów oraz Ligi Europejskiej są szansą dla zespołów na znaczne podwyższenie swoich budżetów i uzyskanie przewagi nad drużynami Ekstraklasy walczącymi jedynie w krajowych rozgrywkach. Występy w Lidze Europejskiej (Lecha Poznań dwa lata temu, Legii i Wisły w ubiegłym roku) pozwoliły polskim klubom osiągnąć rekordowe poziomy przychodów. Jeżeli w tym roku, podobnie jak w poprzednim, co najmniej dwa zespoły doszłyby do fazy grupowej europejskich pucharów, to można będzie się spodziewać utrzymania lub wzrostu wartości Ekstraklasy.

W budżecie polskich klubów istotną rolę odgrywają przychody ze sprzedaży praw do transmisji meczów Ekstraklasy. W połowie 2011 roku kończyła się poprzednia umowa na wyłączność pokazywania spotkań najwyższej polskiej ligi. Kluby Ekstraklasy liczyły na wyższą wartość nowego kontraktu. Jednakże nowa trzyletnia umowa z Canal+ na sprzedaż praw do transmisji meczów od sezonu 2011/2012, nie zwiększyła w znacznym stopniu przychodów klubów z tego tytułu (tak jak miało to miejsce np. w Anglii czy Niemczech). Na ewentualną podwyżkę wpływów z transmisji meczów kluby będą musiały poczekać zapewne do 2014 roku, kiedy to najprawdopodobniej będzie negocjowany nowy kontrakt w tym obszarze. Pozytywnym aspektem jest jednak fakt, że w ramach nowego porozumienia część meczów jest pokazywanych w kanałach Cyfrowego Polsatu i stacji Eurosport, które docierają do znacznie większej liczby widzów niż Canal+, co gwarantuje dostęp do meczów Ekstraklasy szerszej grupie kibiców. W konsekwencji może to mieć pośredni wpływ na wzrost przychodów drużyn ze źródeł komercyjnych.

Niepewna sytuacja gospodarcza utrudnia pozyskiwanie większych wpływów od sponsorów i z reklam. Jednakże takie aspekty jak m.in. większa liczba kibiców na stadionach i widzów przed telewizorami oraz potencjalne występy w rozgrywkach europejskich mogą mieć pozytywny wpływ na wartość reklamową polskich klubów. To z kolei, może przełożyć się na wzrost zainteresowania sponsorów oraz reklamodawców do wykorzystania zespołów Ekstraklasy do realizacji swoich planów marketingowych.

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 13

W sezonie 2010/2011 ligi „Wielkiej Piątki” zanotowały sumaryczny wzrost przychodów o 181 mln EUR (o 2%), do poziomu 8,6 mld EUR. W tym okresie jedynie we Francji zanotowano spadek przychodów w porównaniu do poprzedniego sezonu.

Po raz kolejny, najwyższe przychody na europejskim rynku futbolowym wygenerowała angielska Premier League – jej kluby osiągnęły wpływy na poziomie 2,5 mld EUR (wzrost w lokalnej walucie o 12%). Dalsze osłabienie funta w stosunku do euro sprawiło, że różnica w porównaniu z drugą w kolejności niemiecką Bundesligą (1 746 mln EUR) zmniejszyła się o 6% i wyniosła 769 mln EUR. Z kolei dystans dzielący angielską Premier League i francuską Ligue 1 urósł do niespełna 1,5 mld EUR.

Ekstraklasa na tle innych lig

Ilu krotnie przychody lig "Wielkiej Piątki" są większe od Ekstraklasy

Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

29

20

19

18

12

0 5 10 15 20 25 30

Anglia

Niemcy

Hiszpania

Włochy

Francja

Przychody lig „Wielkiej Piątki” w sezonie 2010/2011 (mln EUR)

Zmiana procentowa rok do roku

Dzień meczu Transmisje Komercyjne Suma

* Dane dla Polski za rok kalendarzowy 2011

Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

1%

610411 428

197 131

1 305

519772

938

607

600

816518

418

302

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

Anglia Niemcy Hiszpania Włochy Francja Polska*

17

31

41

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Polska*

2515

1746 17181553

1040

88

88

5% 5% 1% -3% 16% 16%1%

610411 428

197 131

1 305

519772

938

607

600

816518

418

302

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

Anglia Niemcy Hiszpania Włochy Francja Polska*

17

31

41

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Polska*

2515

1746 17181553

1040

88

88

5% 5% 1% -3% 16% 16%

1%

610411 428

197 131

1 305

519772

938

607

600

816518

418

302

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

Anglia Niemcy Hiszpania Włochy Francja Polska*

17

31

41

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Polska*

2515

1746 17181553

1040

88

88

5% 5% 1% -3% 16% 16%1%

610411 428

197 131

1 305

519772

938

607

600

816518

418

302

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

Anglia Niemcy Hiszpania Włochy Francja Polska*

17

31

41

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Polska*

2515

1746 17181553

1040

88

88

5% 5% 1% -3% 16% 16%

14

Przychody uzyskiwane przez kluby pięciu największych lig europejskich nadal pozostają wielokrotnie większe od tych wygenerowanych przez drużyny Ekstraklasy. Kluby angielskiej Premier League uzyskały przychody 29 razy większe niż naszej najwyższej klasy rozgrywek, francuskiej Ligue 1 – 12 razy. Tak duże różnice w przychodach sprawiają, że pomimo kilkakrotnie wyższej dynamiki wzrostu wartości Ekstraklasy, dystans dzielący polską ligę do europejskich liderów nadal się zwiększa (w ujęciu kwotowym). W analizowanym okresie najwyższa klasa rozgrywek w Polsce nie straciła dystansu jedynie do dotkniętej spadkiem wpływów Francji. Jednak dzieląca nas różnica to wciąż prawie 1 mld EUR.

Na tak znaczącą różnicę wpływów pomiędzy Ekstraklasą a ligami „Wielkiej Piątki” wpływa wiele aspektów, m.in. lukratywne kontrakty sponsorskie, umowy na sprzedaż praw do transmisji meczów (w kraju i zagranicą) oraz regularne występy drużyn z tych krajów w europejskich pucharach. W sezonie 2010/2011 cztery kluby angielskie występujące w Lidze Mistrzów uzyskały za udział w tych rozgrywkach sumaryczne wpływy w wysokości 166 mln EUR (z premii od UEFA oraz transmisji meczów). To kwota prawie dwukrotnie wyższa niż całoroczne przychody wszystkich klubów Ekstraklasy. Do tego należy doliczyć jeszcze wpływy z rozgrywanych u siebie dodatkowych spotkań, nie wspominając o dwóch kolejnych klubach, które występowały w Lidze Europejskiej i doszły w niej do 1/8 finału, co przełożyło się na kolejne kilkadziesiąt mln EUR przychodów.

Pod względem struktury przychodów Ekstraklasa najbardziej z wszystkich lig „Wielkiej Piątki” przypomina Bundesligę. Trzonem finansowania pozostają wpływy komercyjne, które w obu ligach odpowiadają za niespełna połowę ich sumarycznych przychodów. Podobnie jak w lidze niemieckiej, najmniej stanowią wpływy z dnia meczu – 19% (23% w Niemczech). W analizowanym okresie najbardziej zrównoważonymi wpływami charakteryzowała się hiszpańska Primera Division. Głównym źródłem przychodów w lidze hiszpańskiej jest sprzedaż praw do transmisji. Tak jak w sezonie 2009/2010, wpływy z tej kategorii stanowiły 45% łącznych przychodów osiągniętych przez grające w niej kluby. Wzrost przychodów komercyjnych i spadek tych z dnia meczu wpłynęły na zmianę ich udziału w strukturze – w analizowanym okresie odpowiadały one za odpowiednio 30 i 25 procent przychodów.

Pomimo wysokiej dynamiki wzrostu przychodów, Ekstraklasa nadal nie może porównywać się również z większością mniejszych lig w Europie. Holenderska Eredivisie osiągnęła wpływy przychodów prawie pięciokrotnie wyższe niż najwyższa klasa rozgrywek w Polsce. Wyprzedzają nas także takie kraje jak Belgia, Szkocja czy Austria. Najmniejsza z analizowanych lig, austriacka Bundesliga, wygenerowała przychody o trzy czwarte większe niż najwyższa liga polska. Jednakże należy zauważyć, że w analizowanym okresie Ekstraklasa zmniejszyła dzielący ją dystans do wszystkich z wymienionych lig.

Utrzymanie podobnej dynamiki wzrostu przychodów polskiej Ekstraklasy stwarza nadzieję na dalsze skracanie dystansu do mniejszych lig europejskich.

132

5986

27 17

44

4443

16 31

255

116 52

112

41

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

Holandia Belgia Szkocja Austria Polska*

Dzień meczu Transmisje Komercyjne

431

219

181155

88

3% -6% -13% 1% 16%

Przychody mniejszych lig zachodnioeuropejskich w sezonie 2010/2011 (mln EUR)

Zmiana procentowa rok do roku

Dzień meczu Transmisje Komercyjne Suma

* Dane dla Polski za rok kalendarzowy 2011

Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

132

5986

27 17

44

4443

16 31

255

116 52

112

41

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

Holandia Belgia Szkocja Austria Polska*

Dzień meczu Transmisje Komercyjne

431

219

181155

88

3% -6% -13% 1% 16%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 15

Chcąc ocenić zróżnicowanie przychodów klubów grających w poszczególnych ligach można przeanalizować udział wpływów dwóch czołowych zespołów w całkowitych przychodach wygenerowanych w danej lidze. Pod tym względem zdecydowanym liderem jest hiszpańska La Liga, w której od wielu lat Real Madryt i FC Barcelona uzyskują przychody znacznie wyższe niż pozostałe drużyny. W sezonie 2010/2011 oba kluby wygenerowały razem ponad połowę przychodów osiągniętych przez wszystkie drużyny ligi hiszpańskiej (930 mln EUR z 1 718 mln EUR). Ich przewagę nad pozostałymi drużynami obrazuje fakt, że „Barca” uzyskała prawie cztery razy wyższe wpływy niż trzecia z hiszpańskich drużyn – Valencia (451 mln EUR vs 117 mln EUR). Tak znacząca dysproporcja, spowodowana m.in. systemem indywidualnej sprzedaży praw do transmisji meczów, ma przełożenie na rywalizację sportową w La Liga. Od kilku sezonów czołowe dwa miejsca w lidze zajmują właśnie Real i Barcelona, a na koniec analizowanego sezonu (2010/2011) trzecia Valencia traciła do wicemistrza Hiszpanii aż 21 punktów.

Pozostałe ligi „Wielkiej Piątki” charakteryzują się znacznie mniejszym rozwarstwieniem. W ich przypadku dwie drużyny o największych przychodach wygenerowały od 25 do 30 procent wpływów najwyższej klasy rozgrywek w danym kraju. Bardziej wyrównane przychody w tych ligach mają przełożenie na rywalizację na boisku. W sezonie 2010/2011, w angielskiej Premier League druga i trzecia drużyna w tabeli zdobyły po tyle samo punktów w lidze, a różnica pomiędzy drugim a piątym zespołem wyniosła zaledwie 9 punktów. W analogicznym okresie w niemieckiej Bundeslidze, na koniec rozgrywek, wicemistrza i piątą drużynę ligi dzieliło tylko 10 punktów.

W przypadku Ekstraklasy, wskaźnik ten znajduje się na poziomie zbliżonym do Bundesligi - wpływy Legii i Wisły stanowiły jedną trzecią przychodów klubów z polskiej ligi. Wartość tego wskaźnika wzrosła w porównaniu do roku poprzedniego oraz w stosunku do wyniku sprzed dwóch lat o kilka punktów procentowych. Było to wynikiem wyższych przychodów dwóch czołowych klubów, uzyskanych dzięki grze w fazie grupowej Ligi Europejskiej. Jednakże, na przestrzeni ostatnich trzech lat zmieniały się regularnie dwie drużyny osiągające największe wpływy w lidze – dwukrotnie były w tym gronie Lech i Wisła, po jednym razie Legia i Zagłębie. W związku z tym trudno mówić o dominacji któregoś z zespołów nad resztą. Jedynie regularna gra w Lidze Mistrzów lub Lidze Europejskiej doprowadziłaby do zwiększenia różnic pomiędzy najbogatszymi a najbiedniejszymi drużynami Ekstraklasy. Jednak jak do tej pory, żadnej z polskich drużyn nie udało się chociażby dwa razy z rzędu zagrać z sukcesem w pucharach europejskich.

Udział wpływów dwóch najbogatszych klubów w przychodach lig „Wielkiej Piątki” i Ekstraklasy

Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

25%

27%

29%

30%

33%

54%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Premiership

Ligue 1

Serie A

Bundesliga

Ekstraklasa

La Liga

16

FrekwencjaFrekwencja kibiców na meczach odgrywa istotną rolę w wartości ligi oraz jej pozycjonowaniu w międzynarodowym gronie – większa liczba kibiców nie tylko ma przełożenie na osiągane wpływy z dnia meczu, ale także wzmaga zainteresowanie sponsorów, co może mieć przełożenie na przychody komercyjne.

Oddanie do użytku w 2011 roku kolejnych stadionów pozwoliło na nieznaczny wzrost średniej frekwencji na meczach Ekstraklasy. W sezonie 2011/2012 mecze „na żywo” najwyższej klasy rozgrywek oglądało średnio 8,8 tys. osób, o 4% więcej niż w poprzednim sezonie. Pomimo kolejnego z rzędu wzrostu frekwencji na polskich stadionach nadal dzieli nas spory dystans do lig „Wielkiej Piątki”. W tej kategorii zdecydowanym liderem w Europie są tradycyjnie Niemcy. W minionym sezonie u naszych zachodnich sąsiadów każdy mecz zgromadził na stadionie średnio 45,1 tys. widzów. Pod tym względem Bundesliga znacznie przewyższa pozostałe ligi „Wielkiej Piątki” – jej wynik jest o 30% większy niż drugiej pod tym względem angielskiej Premier League oraz dwa razy większy niż włoskiej Serie A.

Jeżeli osiągnięta frekwencja kibiców na meczach zostanie odniesiona do liczby ludności państw „Wielkiej Piątki”, to najwyższą wartością takiego wskaźnika może pochwalić się tradycyjnie angielska Premier League. Liga angielska w tej klasyfikacji wyprzeda hiszpańską Primera Division i niemiecką Bundesligę. W przypadku czołowych trzech lig z „Wielkiej Piątki”, które zapewniają odpowiednią kombinację jakości widowiska, poziomu rozgrywek, infrastruktury stadionowej i oferty dla kibica, frekwencja na meczach piłkarskich jest na poziomie 0,5% - 0,7% populacji.

34,6

45,1

28,822,5

18,9

8,8

0,67%

0,50%

0,62%

0,37%

0,29%

0,19%

0,00%

0,10%

0,20%

0,30%

0,40%

0,50%

0,60%

0,70%

0,80%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

Anglia Niemcy Hiszpania Włochy Francja Polska

Średnia frekwencja na mecz Całkowita średnia frekwencja w 1 kolejce odniesiona do populacji

Średnia frekwencja najwyższej ligi piłkarskiej w krajach „Wielkiej Piątki” i w Polsce

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych Eurostatu oraz serwisu www.european-football-statistics.co.uk

tys

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 17

Notowana frekwencja jest jednym z kluczowych czynników mających bezpośrednie przełożenie na uzyskane przychody w dniu meczu. Czołowe ligi europejskie uzyskują z tego źródła znacznie wyższe kwoty niż Ekstraklasa. Jest to pochodną nie tylko wyższej frekwencji na meczach ligowych, ale również regularnej gry w europejskich pucharach, bogatszej oferty przygotowanej dla widzów oglądających mecze „na żywo” oraz wyższej zamożności społeczeństw zachodnich. Rozgrywki angielskiej Premier League, ligi o najwyższym wskaźniku zainteresowania społeczeństwa, zgromadziły na stadionach w trakcie sezonu ponad 6 razy więcej kibiców niż Ekstraklasa. Natomiast przychody uzyskane z dnia meczu były w niej ponad 36 razy większe (w ubiegłym roku ponad 44 razy).

Trudno jednak oczekiwać by polskie zespoły generowały z dnia meczu przychody porównywalne do lig, w których występują takie potęgi jak Manchester United, Real Madryt czy Bayern Monachium. Kluby te potrzebują rozegrać jedynie kilka spotkań na własnym stadionie, aby wygenerować przychody z dnia meczu porównywalne z całorocznymi wpływami z tej kategorii wszystkich drużyn Ekstraklasy. Jednakże, ciągły wzrost pojemności nowych stadionów w Polsce pozwala przypuszczać, że przychody z tego źródła będą w najbliższych latach stabilnie rosnąć (więcej szczegółów na ten temat znajduje się w rozdziale Perspektywy).

18

Porównując stosunek kosztów związanych z wynagrodzeniami do przychodów, w ligach europejskich widoczne są znaczne różnice pomiędzy poszczególnymi krajami. W analizowanych ligach wartość tego wskaźnika wahała się od 53% do 75%. Największą część przychodów na wynagrodzenia przeznaczają Włosi i Francuzi – po 75%. Klubom z Serie A udało się obniżyć wartość tego wskaźnika (o 2 punkty procentowe w porównaniu do 2010 roku) dzięki zmniejszeniu kosztów wynagrodzeń przy jednoczesnym wzroście uzyskiwanych przychodów. Z kolei w przypadku Ligue 1, pomimo zachowania tego samego poziomu kosztów wynagrodzeń, wskaźnik ten wzrósł wskutek obniżenia uzyskiwanych przez francuskie kluby wpływów. Najniższy stosunek kosztów wynagrodzeń do przychodów charakteryzuje Niemcy, gdzie wynosi on 53%. W większości analizowanych lig wskaźnik utrzymuje się na poziomie pomiędzy 60% a 70%.

W przeciwieństwie do ubiegłorocznej edycji raportu, tym razem w przypadku większości krajów wynagrodzenia rosły wolniej niż przychody, bądź wręcz spadały. Dzięki temu ich udział we wpływach zmniejszał się. W porównaniu do poprzedniego roku największy spadek wskaźnika zanotowała liga austriacka – z 67% na 58%. Udział wynagrodzeń w przychodach znacznie zmniejszył się także w Polsce, gdzie obniżył się on poniżej poziomu 70% (z 75% w poprzednim okresie). Z drugiej strony, wartość kosztów wynagrodzeń w stosunku do przychodów istotnie wzrosła w lidze belgijskiej, gdzie wzrostowi płac towarzyszył spadek wpływów.

Zarządzanie poziomem wynagrodzeń w Polsce i Europie

Wartość wskaźnika wynagrodzenia / przychody dla najwyższych lig piłkarskich w wybranych krajach europejskich w sezonie 2010/2011

Źródło: Annual Review of Football Finance, Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

* Dane dla Polski za rok kalendarzowy 2011

53%

58% 58%

61%

64%

67% 68%70%

75% 75%

40%

45%

50%

55%

60%

65%

70%

75%

80%

Niemcy Austria Hiszpania Szkocja Holandia Belgia Polska* Anglia Francja Włochy

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 19

W tegorocznej edycji rankingu, znaczna część analizowanych klubów Ekstraklasy poprawiła stosunek kosztów wynagrodzeń do osiąganych przychodów. Najczęściej dzięki wyższej dynamice wzrostu wpływów niż płac. W efekcie wartość wskaźnika dla ligi zmalała z 75% do 68%.

W przypadku jedynie trzech, z wszystkich analizowanych klubów, udział wynagrodzeń w przychodach nie przekroczył zalecanego poziomu 60%. Najniższy poziom wskaźnika osiągnęły: Zagłębie Lubin (43%), Wisła Kraków (59%) oraz Lechia Gdańsk (60%).

W kolejnych pięciu klubach płace przekroczyły 60%, ale były poniżej poziomu ostrzegawczego (70%). Drużynami, które uzyskały wskaźnik mieszczący się w tym przedziale były: Legia Warszawa (61%), Jagiellonia Białystok (61%), Ruch Chorzów (65%), Podbeskidzie Bielsko-Biała (66%) oraz GKS Bełchatów (68%).

W przypadku dwóch drużyn wydatki na wynagrodzenia były wyższe niż przychody osiągnięte z analizowanych źródeł. Taka sytuacja miała miejsce w Koronie Kielce (106%) oraz Cracovii (130%). O ile Koronie pomogło to w zajęciu wysokiego miejsca w lidze, to niestety

w przypadku drużyny z Krakowa nie przyniosło to pożądanego efektu i klub zajął w minionym sezonie ostatnie miejsce w lidze.

Poziom wynagrodzeń i ich stosunek do przychodów może w pewnym stopniu świadczyć o strategii i aspiracjach klubu. Może on bowiem oznaczać chęć inwestowania w zespół, aby w przyszłości, dzięki lepszym wynikom sportowym, osiągać wyższe wpływy. Przykładem drużyny, która zdołała obniżyć wartość wskaźnika dzięki osiągniętym wynikom była Legia Warszawa. „Wojskowi” od kilku lat utrzymywali poziom wskaźnika wynagrodzeń do przychodów w okolicach 100% walcząc o najwyższe cele na krajowym podwórku. W minionym sezonie drużyna z Warszawy występowała z powodzeniem w Lidze Europejskiej, awansując do fazy grupowej a następnie do 1/16 finału rozgrywek. Osiągnięte dzięki temu dodatkowe wpływy były znacznie większe niż wzrost wynagrodzeń, co przełożyło się na istotne obniżenie stosunku płac do osiąganych przychodów (do poziomu 61%).

Wartość wskaźnika wynagrodzenia / przychody klubów Ekstraklasy i I Ligi

* Dane dla sezonu 2011/2012

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

140%

160%

180%

2010 2011 Poziom optymalny (60%)

20

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

0 5 10 15 20 25 30 35 40

Udział kosztów wynagrodzeń w osiąganych przychodach obrazuje sposób zarządzania drużyną, ale tak samo istotnym czynnikiem jest sama wysokość płac w klubach. W angielskiej Premier League można zaobserwować bardzo mocną korelację pomiędzy poziomem wypłacanych wynagrodzeń a miejscem zajmowanym w lidze.

Analiza danych za 2011 rok wykazuje, że czołowe drużyny Ekstraklasy dysponowały relatywnie wyższym budżetem płacowym niż zespoły z niższej części tabeli. Pozytywnym wyjątkiem jest Ruch Chorzów. Chorzowski klub przeznaczając na wynagrodzenia stosunkowo niską kwotę, zajął w minionym sezonie drugie miejsce w Ekstraklasie. Z drugiej strony wysokie wydatki na płace w Cracovii nie przełożyły się na osiągnięty wynik sportowy – „Pasy” obroniły się przed spadkiem w sezonie 2010/2011, ale już w następnej edycji

rozgrywek zajęły w lidze ostatnie miejsce. W przypadku Wisły Kraków, wyższe wydatki na wynagrodzenia wydawały się niezbędne, aby walczyć w kwalifikacjach do Ligi Mistrzów a potem w fazie grupowej Ligi Europejskiej. Nie pomogły jednak Krakowianom obronić tytułu Mistrza Polski w minionym sezonie. Klub zakończył rozgrywki na 7. pozycji w Ekstraklasie.

Poziom wydatków na wynagrodzenia oraz stosunek płac do przychodów są ważnymi wskaźnikami, których monitorowanie i kontrola są jednym z kluczowych aspektów wpływających na efektywne zarządzanie klubem. W kolejnych edycjach raportu, posiadając dane o płacach z dłuższego okresu będzie można dokładniej ocenić długoterminowe trendy, dynamikę ich zmian oraz co najważniejsze – przełożenie na uzyskane wyniki sportowe.

* Dane dla sezonu 2011/2012

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przesłanych przez kluby(Dla klubów, które nie przesłały danych obserwacja została pominięta).

Wynik sportowy klubów w sezonie 2011/2012 w stosunku do wynagrodzeń w roku 2011

Poziom wynagrodzeń w roku 2011 (mln PLN)

Mie

jsce

w t

abel

i na

koni

ec s

ezon

u 20

11/2

012

*

*

Śląsk Wrocław

Ruch Chorzów

Legia Warszawa

Lech Poznań

Korona Kielce

Wisła Kraków

Zagłębie Lubin

Jagiellonia Białystok

Podbeskidzie Bielsko-Biała

Lechia Gdańsk

GKS Bełchatów

ŁKS Łódź

Cracovia

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 21

Legia WarszawaRekordowe przychody w wysokości ponad 64 mln PLN zapewniły warszawskiej Legii pozycję lidera tegorocznego rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej. Stołeczny klub osiągnął najwyższe przychody ze wszystkich klubów w dotychczasowych edycjach raportu, co zapewniło mu po raz pierwszy zwycięstwo w rankingu.

Tak istotny wzrost przychodów w 2011 roku Legia Warszawa zawdzięcza głównie udanym występom w Lidze Europejskiej, w której po przejściu dwóch rund kwalifikacyjnych z powodzeniem walczyła w fazie grupowej. Pozwoliło to na ponad dwukrotny wzrost

wpływów z każdej z kategorii. Najwyższe przychody pochodziły z źródeł komercyjnych, które przyniosły ponad 26 mln PLN (w porównaniu do niespełna 11 mln PLN osiągniętych rok wcześniej), co stanowiło 41% wpływów w 2011 roku.

Przychody ze sprzedaży praw do transmisji meczów oraz premii za udział w pucharach wyniosły ponad 19 mln PLN, o niecałe 10 mln PLN więcej niż w roku 2010. Osiągnięta przez „Wojskowych” kwota była drugą najwyższą w Polsce – jedynie krakowska Wisła zarobiła z tego źródła więcej.

W połowie 2011 roku do użytku została oddana ostatnia trybuna (zawierająca m.in. loże dla VIPów) stadionu przy Łazienkowskiej, dzięki czemu może on pomieścić 31 tys. kibiców. W minionym sezonie „Legioniści” osiągnęli najwyższą frekwencję na meczach ligowych. Zakończona budowa stadionu oraz wspomniane mecze w Lidze Europejskiej przed własną publicznością zapewniły wzrost wpływów z dnia meczu o niecałe 11 mln PLN (z 7,9 mln PLN w 2010 roku do 18,8 mln PLN) w analizowanym okresie.

Legia Warszawa pozostaje jednym z klubów o najbardziej zrównoważonej strukturze przychodów wśród polskich zespołów. Dynamika wzrostu przychodów znacznie przewyższyła wzrost kosztów wynagrodzeń w klubie, dzięki temu zdobywca Pucharu Polski zanotował poprawę procentowej wartości wskaźnika wynagrodzenia/przychody, który wyniósł 61% (w porównaniu do 94% w roku ubiegłym).

To czy w roku 2012 „Legioniści” będą w stanie powtórzyć albo poprawić wynik z tego roku zależy przede wszystkim od ich postawy w rozgrywkach europejskich. Na początku 2012 roku rozegrali ze Sportingiem Lizbona dwumecz w 1/16 finału Ligi Europejskiej. Przed nimi faza kwalifikacyjna sezonu 2012/2013 tychże rozgrywek. Jeżeli „Wojskowym” udałoby się zakwalifikować do fazy grupowej, to można by się spodziewać kolejnego wzrostu przychodów. Dzięki temu Legia Warszawa stałaby się pierwszym klubem w historii Piłkarskiej Ligi Finansowej, któremu udało się osiągnąć tak wysoki poziom wpływów dwa razy z rzędu. Taki scenariusz zwiększyłby znacznie szansę klubu z Warszawy na obronę pozycji lidera w kolejnej edycji rankingu.

Przegląd klubów

41%

30%

29%

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 64,3

2010 28,3

Pojemność stadionu 31 103

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 20 928

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 17 139

7,6 7,7 10,5 9,6 10,9

26,17,5 46,9 11,1 9,5

19,3

5,34,2

3,83,0 7,9

18,8

0

10

20

30

40

50

60

70

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

20,415,9

21,223,8

28,3

64,3

-22%12%

19%

127%

34%

22

Wisła KrakówWisła Kraków zanotowała w 2011 roku dwukrotnie wyższe przychody niż w roku poprzednim. Pozwoliło to klubowi powrócić na pozycję wicelidera rankingu sprzed dwóch lat. Mistrz Polski sezonu 2010/2011, osiągając wpływy przekraczające 55 mln PLN, wyprzedził o niespełna 17 mln PLN lidera ostatnich trzech edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej – Lecha Poznań.

Do wzrostu przychodów „Białej Gwiazdy” przyczyniła się, podobnie jak w przypadku warszawskiej Legii, dobra postawa w europejskich rozgrywkach. Krakowska Wisła osiągnęła zwycięstwa w dwóch rundach kwalifikacyjnych Ligi Mistrzów, a od upragnionego awansu do fazy grupowej dzieliła ją jedna bramka w meczu rundy play-off z Apoelem Nikozja. Niestety nie udało się zakwalifikować do rozgrywek grupowych Ligi Mistrzów, ale dobra postawa w kwalifikacjach zapewniła klubowi miejsce w fazie grupowej Ligi Europejskiej.

Udział w trzech rundach kwalifikacyjnych Ligi Mistrzów oraz w fazie grupowej Ligi Europejskiej przyniósł Wiśle znaczny wzrost wpływów ze sprzedaży praw do transmisji oraz premii za udział w pucharach – z niespełna 12 mln PLN w 2010 roku do ponad 27 mln PLN w analizowanym okresie. Stanowiło to połowę przychodów klubu w 2011 roku. W tej kategorii krakowski klub jest zdecydowanym liderem tegorocznej edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej.

Wisła Kraków zanotowała także wzrost przychodów komercyjnych, osiągając w 2011 roku wpływy na poziomie 15,7 mln PLN (o niespełna 40% więcej niż w poprzednim okresie).

Po osiągnięciu niskich wpływów z dnia meczu w ostatnich dwóch edycjach rankingu, krakowska Wisła prawie potroiła przychody z tej kategorii w roku 2011 do poziomu 12 mln PLN. Tak istotny wzrost przychodów był wynikiem wzrostu frekwencji na meczach ligowych oraz dodatkowych występów w europejskich pucharach. W przeciwieństwie do poprzednich lat, cały rok 2011, Wisła grała już na swoim przebudowanym stadionie przy ulicy Reymonta. Stadion, który przed przebudową mógł pomieścić 24 tys. osób, po ukończeniu budowy, w drugiej połowie 2011 roku, zwiększył swoją pojemność do 33 tys. widzów.

Wraz ze wzrostem przychodów, w klubie nastąpił wzrost kosztów wynagrodzeń. Należy jednak podkreślić, że

„Biała Gwiazda” nadal może pochwalić się procentową wartością wskaźnika wynagrodzenia/przychody na poziomie niecałych 60%.

Trudno oczekiwać powtórzenia przez Wisłę Kraków wyniku z tej edycji rankingu w 2012 roku. Po zdobyciu Mistrzostwa Polski w 2011 roku i dobrej grze w europejskich rozgrywkach krakowska drużyna zanotowała niezbyt udany sezon 2011/2012. Minione rozgrywki ligowe zakończyła na siódmym miejscu. Tak odległa lokata w lidze oznacza, że „Biała Gwiazda” nie zagra w europejskich pucharach, które w 2011 roku przyniosły jej kilkanaście milionów PLN z samych premii UEFA za udział i rozegrane mecze.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 55,4

2010 27,2

Pojemność stadionu 33 130

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 16 402

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 15 394

28%

50%

22%

11,3 9,3 11,8 14,8 11,315,7

4,64,3

12,211,9

11,8

27,6

5,25,9

9,6 3,44,1

12,0

0

10

20

30

40

50

60

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

-8%

72%

-10%-10%

104%

21,1 19,5

33,630,1

27,2

55,4

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 23

Lech PoznańPo trzech latach dominacji w rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej, Lech Poznań, osiągając niższe niż przed rokiem przychody na poziomie 39 mln PLN, tym razem musiał ustąpić miejsca klubom z Warszawy i Krakowa. W konsekwencji klub zajął trzecie miejsce w 2011 roku. Osiągając wpływy na poziomie z 2008 roku, „Kolejorz” uratował miejsce na najniższym stopniu podium wyprzedając minimalnie Zagłębie Lubin.

Klub z Poznania nie był w stanie zbliżyć się do swojego rekordowego wyniku z 2010 roku (61 mln PLN) z powodu braku awansu do europejskich pucharów. Co prawda Lech rozegrał na początku 2011 roku dwumecz w 1/16 finału Ligi Europejskiej (ze Sportingiem Braga), jednak piąte miejsce na koniec sezonu ligowego 2010/2011 nie zapewniło klubowi z Wielkopolski udziału w kolejnych eliminacjach tych rozgrywek.

W 2010 roku największym źródłem przychodów klubu były wpływy komercyjne w wysokości 17 mln PLN (w porównaniu do niespełna 26 mln PLN w roku wcześniejszym). Stanowiły one 44% całkowitych przychodów Lecha w analizowanym okresie.

Najdotkliwszy spadek wpływów, zarówno pod względem procentowym jak i wartościowym, „Kolejorz” odczuł w kategorii „z dnia meczu”. Przychody na poziomie niecałych 13 mln PLN były prawie o połowę niższe niż w 2010 roku. Co prawda klub z Wielkopolski cały 2011 rok grał już na swoim nowym stadionie (otwartym we wrześniu 2010 roku), jednak nie pozwoliło to zrekompensować braku regularnych występów z czołowymi klubami europejskimi.

Przychody Lecha Poznań dopełniają wpływy ze sprzedaży praw do transmisji na poziomie niespełna 9 mln PLN (w porównaniu do 11,5 mln PLN w 2010 roku).

W 2012 roku przed poznańskim Lechem szansa na poprawę osiągniętego wyniku oraz miejsca w rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej. Czwarte miejsce w minionym sezonie Ekstraklasy zagwarantowało „Kolejorzowi” udział w pierwszej rundzie eliminacji do Ligi Europejskiej. Przed klubem z Poznania długa droga do fazy grupowej, ale gdyby udało mu się przejść wszystkie cztery rundy kwalifikacyjne, to należałoby oczekiwać znacznej poprawy przychodów w 2012 roku. Osiągnięcie wyniku na poziomie z 2010 roku pozwoliłoby klubowi na walkę o fotel lidera w następnej edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 38,7

2010 61,0

Pojemność stadionu 43 269

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 15 757

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 18 635

44%

23%

33%

7,314,6 15,6

21,525,9

17,13,8

3,28,4

11,011,5

8,92,7

7,1

15,17,8

23,6

12,8

0

10

20

30

40

50

60

70

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

13,8

24,9

39,1 40,3

61

38,7

80%

57%

3%

51% -37%

24

Zagłębie LubinZnaczący wzrost przychodów Zagłębia nie zagwarantował klubowi z Lubina utrzymania wysokiej drugiej lokaty sprzed roku. W 2011 roku „Miedziowi” zwiększyli swoje wpływy o 20%, do ponad 38 mln PLN i uplasowali się w rankingu na czwartym miejscu, tuż za Lechem Poznań.

Podobnie jak w latach poprzednich, tak znaczący wzrost przychodów klub zawdzięcza wpływom od sponsorów, m.in. strategicznego partnera „Miedziowych”, które regularnie rosną od 2008 roku. W analizowanym okresie przychody z tej kategorii zwiększyły się o niecałe 30% do poziomu 31 mln PLN (24 mln PLN w 2010 roku). Zagłębie mogło pochwalić się najlepszym wynikiem w osiągniętych przychodach komercyjnych wśród sklasyfikowanych drużyn w tej edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej – nawet kluby, które grały w europejskich pucharach nie osiągnęły takiego poziomu wpływów z tej kategorii. Przychody komercyjne pozostają podstawą finansowania klubu z Lubina, odpowiadając za 80% łącznych przychodów klubu w 2011 roku. Jest to 5 punktów procentowych więcej niż przed rokiem.

Nieznaczny spadek przychodów „Miedziowi” zaliczyli z tytułu sprzedaży praw do transmisji meczów. Wpływy z tej kategorii sięgnęły 6 mln PLN, w porównaniu do 6,4 mln PLN osiągniętych w 2010 roku.

W minionym sezonie Ekstraklasy na meczach Zagłębia zasiadało średnio mniej kibiców niż przed rokiem, co miało przełożenie na niższe wpływy z dnia meczu. W 2011 roku klub osiągnął przychody z tego tytułu w wysokości 1,5 mln PLN, podczas gdy rok wcześniej było to 1,8 mln PLN. Spadek przychodów z tej kategorii jeszcze bardziej zmniejszył jej udział w całkowitych wpływach Zagłębia, do symbolicznych 4%.

Wyższa dynamika wzrostu przychodów niż wynagrodzeń sprawiła, że po raz kolejny z rzędu Zagłębie obniżyło procentową wartość wskaźnika wynagrodzenia/przychody. W 2011 roku wynagrodzenia w klubie stanowiły jedynie 43% uzyskanych wpływów, co w porównaniu do 2008 roku oznacza zmniejszenie analizowanego wskaźnika o połowę. Wynik uzyskany przez Zagłębie jest najlepszym wśród sklasyfikowanych w tegorocznym rankingu klubów.

W kolejnej edycji rankingu „Miedziowym” może być trudno powtórzyć uzyskany poziom przychodów. W minionym sezonie Zagłębie wywalczyło 12. pozycję w Ekstraklasie, która gwarantuje klubowi pozostanie w najwyższej klasie rozgrywek. Jednakże słabsza postawa w lidze, przekładająca się na spadek frekwencji na meczach oraz brak gry w europejskich pucharach, nie gwarantują dodatkowych wpływów z dnia meczu oraz sprzedaży praw do transmisji. Na początku 2012 roku klubowi skończyła się także umowa sponsorska dotycząca sprzedaży praw do nazwy jego stadionu i nie została ona przedłużona. Te aspekty mogą mieć przełożenie na spadek przychodów komercyjnych, a w konsekwencji całkowitych wpływów klubu w następnym okresie.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 38,5

2010 32,2

Pojemność stadionu 16 100

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 6 492

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 7 403

80%

16%

4%

16,8

24,8

13,1 15,6

24,0

31,03,5

6,4

2,42,4

6,4

6,0

0,6

1,2

0,5

1,9

1,8

1,5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

20,9

32,4

16

20

32,2

38,5

55%-51%

25%

61%

20%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 25

Śląsk WrocławMistrz Polski minionego sezonu zwiększył w 2011 roku swoje przychody o ponad połowę do poziomu 28 mln PLN. Znaczący wzrost przychodów nie pozwolił jednak Śląskowi na poprawę pozycji w tegorocznym rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej i podobnie jak przed rokiem zajął on 5. pozycję w klasyfikacji.

Klub z Wrocławia osiągnął wzrost we wszystkich trzech kategoriach, do czego z pewnością przyczyniła się jego dobra postawa w piłkarskiej Ekstraklasie oraz przenosiny na nowo wybudowany Stadion Miejski. Gdyby w 2011 roku Śląsk Wrocław zakwalifikował się do fazy grupowej Ligi Europejskiej (odpadł w ostatniej rundzie

kwalifikacyjnej), to zanotowałby jeszcze większe przychody i z pewnością powalczyłby o miejsce na podium rankingu.

Najwyższe przychody Wrocławianie uzyskali ze źródeł komercyjnych. Dobra gra przez cały 2011 rok oraz pozyskanie nowego sponsora głównego pozwoliło na zanotowanie wpływów z tej kategorii na poziomie ponad 14 mln PLN, w porównaniu do 10 mln PLN w 2010 roku. Przychody komercyjne stanowią trzon finansowania klubu, odpowiadając za ponad połowę jego całkowitych przychodów w analizowanym okresie.

Przychody ze sprzedaży praw do transmisji oraz premii za udział w pucharach klub z Wrocławia zwiększył o prawie połowę – z 6 mln PLN w 2010 roku do niecałych 9 mln PLN w roku następnym. W ujęciu procentowym największy wzrost Śląsk Wrocław zanotował w przychodach z dnia meczu. Przyczyniły się do tego wyższa frekwencja na meczach ligowych, dodatkowe mecze w kwalifikacjach Ligi Europejskiej oraz przeniesienie się pod koniec 2011 roku na nowy Stadion Miejski, mogący pomieścić 43 tysiące widzów. Dwa spotkania rozegrane na nowym stadionie w końcówce 2011 roku zgromadziły porównywalną liczbę kibiców do dziesięciu wcześniejszych meczów rozegranych na stadionie Oporowska. W analizowanym okresie klub z Wrocławia zainkasował 4,6 mln PLN z dnia meczu, w porównaniu do niecałych 2 mln PLN w 2010 roku.

Przed Śląskiem Wrocław szansa na znaczną poprawę swojego wyniku w 2012 roku. Wrocławianie zostali Mistrzem Polski minionego sezonu, co gwarantuje klubowi udział w kwalifikacjach Ligi Mistrzów. Cały ten rok drużyna rozgrywa swoje mecze na Stadionie Miejskim, co owocuje znacznie wyższą frekwencją wśród kibiców, a w konsekwencji wyższymi przychodami z dnia meczu.

Nowoczesny stadion, dobra gra w lidze oraz gra w kwalifikacjach rozgrywek europejskich stwarzają szansę na lepszy wynik w praktycznie każdej z kategorii przychodów. Jednak dynamika ewentualnego wzrostu przychodów klubu będzie w dużym stopniu zależała od postawy w europejskich pucharach. Jeżeli Śląskowi udałoby się zakwalifikować do fazy grupowej Ligi Mistrzów, to mógłby nawet potroić swoje wpływy z 2011 roku. Ewentualny awans do fazy grupowej Ligi Europejskiej to także szansa na zainkasowanie dodatkowych co najmniej kilkunastu milionów PLN.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 27,9

2010 17,8

Pojemność stadionu 42 771

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 16 962

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 7 563

51%

32%

17%

0,62,8

6,29,3 10,0

14,43,3

8,9 6,0

8,9

0,30,8

1,8

2,4 1,8

4,6

0

5

10

15

20

25

30

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

0,93,6

11,3

20,6 17,8

27,9

300%

213%

83%

-14%

57%

26

Lechia GdańskDebiutant w rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej zanotował w sezonie 2011/2012 przychody na poziomie niespełna 23 mln PLN. Lechia Gdańsk, zwiększając swoje wpływy o prawie jedną trzecią w stosunku do poprzedniego sezonu, zajęła wysokie, 6. miejsce w tegorocznej klasyfikacji.

Klub z Gdańska swój wynik zawdzięcza przede wszystkim rosnącym wpływom komercyjnym oraz przenosinom na nowy stadion, mogący pomieścić ponad 40 tysięcy widzów, co miało m.in. bezpośrednie przełożenie na przychody z dnia meczu.

W sezonie 2011/2012 głównym źródłem finansowania Lechii były przychody komercyjne. Klub znad morza osiągnął wpływy z tej kategorii na poziomie ponad 12 mln PLN, co było wynikiem o 63% lepszym niż w poprzednim sezonie, kiedy to zanotował przychód w wysokości 7,5 mln PLN. Wpływy komercyjne stanowiły ponad połowę całkowitych przychodów w analizowanym okresie.

Największy procentowy wzrost przychodów „Biało-Zieloni” zanotowali w kategorii przychodów z dnia meczu. Od minionego sezonu Lechia Gdańsk przeniosła rozgrywanie swoich meczów z ul. Traugutta na PGE Arenę. Nowy stadion, jeden z obiektów, na którym rozgrywano mecze Mistrzostw Europy, przyciągnął wielu kibiców – klub z Gdańska mógł się pochwalić drugą najwyższą średnią frekwencją na swoich meczach ligowych wśród polskich klubów. Miało to bezpośrednie przełożenie na przychody z dnia meczu, które wzrosły z 3,1 mln PLN w sezonie 2010/2011 do 5,4 mln PLN w roku następnym.

W przypadku wpływów ze sprzedaży praw do transmisji meczów, klub z Gdańska zanotował ich spadek o jedną czwartą. W minionym sezonie z tego tytułu na konto Lechii wpłynęło ponad 5 mln PLN, w porównaniu do 7 mln PLN uzyskanych w poprzednim edycji rozgrywek ligowych.

Wzrost przychodów w klubie przyczynił się do obniżenia udziału kosztów wynagrodzeń w przychodach o 15 punktów procentowych do poziomu 60%.

Klub z Gdańska osiągnął w minionym sezonie wyższe przychody, pomimo iż pod względem sportowym wypadł znacznie gorzej. Odległa 13. lokata i walka

o utrzymanie się w najwyższej klasie rozgrywek do ostatnich kolejek sprawiły, że Lechia nie mogła zaliczyć tego sezonu do udanych. Nowoczesny stadion przyciąga wielu kibiców, ale bez wyniku sportowego ciężko będzie go zapełnić chociażby w połowie. Dobra postawa na boisku i walka z czołowymi drużynami ligi pomogłyby Gdańszczanom nie tylko przyciągnąć większą liczbę widzów na mecze, ale także stworzyłyby szansę na wzrost zainteresowania mediów oraz wyższe wpływy z transmisji ich meczów. Spełnienie tych warunków z pewnością umożliwiłoby drużynie Lechii poprawienie osiąganych przychodów.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 22,9

2010 17,7

Pojemność stadionu 43 615

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 17 372

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 7 254

54%

23%

23%

5,97,5

12,3

6,67,0

5,23,0

3,1

5,4

0

5

10

15

20

25

2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

15,5

17,7

22,9

14%

29%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 27

Jagiellonia BiałystokKlub z Białegostoku w 2011 roku ponownie zwiększył swoje przychody, osiągając wpływy przekraczające 18 mln PLN. Kilkunastoprocentowa poprawa wyniku nie pozwoliła jednak „Jadze” awansować w tegorocznym rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej, w którym podobnie jak przed rokiem zajęła siódme miejsce.

Motorem wzrostu przychodów klubu były rosnące wpływy ze źródeł komercyjnych. Dobra gra drużyny z Białegostoku w sezonie 2010/2011 przełożyła się na większe przychody z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych. W 2011 roku klub osiągnął z tego źródła ponad 11 mln PLN, prawie

o połowę więcej niż przed rokiem, kiedy do kasy klubu wpłynęło z tego tytułu 7,5 mln PLN. Przychody komercyjne stanowiły ponad 60% łącznych wpływów klubu w 2011 roku.

Drugą najistotniejszą kategorią przychodów „Jagi” jest sprzedaż praw do transmisji meczów. W analizowanym okresie klub osiągnął z tego źródła o 20% mniejsze wpływy niż w 2010 roku. W 2011 roku sprzedaż praw do transmisji przyniosła Jagielloni przychody powyżej 5 mln PLN, w porównaniu do 6,5 mln PLN rok wcześniej.

W 2011 roku obniżyła się także frekwencja na meczach „Jagi”, co miało wpływ na spadek przychodów z dnia meczu – 1,8 mln PLN (w 2010 roku – 2 mln PLN). Niższy wynik z tej kategorii przy rosnących całkowitych przychodach klubu sprawił, że jej udział w strukturze łącznych wpływów zmalał do 10%.

Podobnie jak przed rokiem klub z Białegostoku osiągnął dobrą wartość procentową wskaźnika udziału kosztów wynagrodzeń w przychodach. W 2011 roku osiągnął on wartość 61%.

Jagiellonia po raz kolejny poprawiła osiągane przychody. Dobra postawa na boisku w sezonie 2010/2011, w którym drużyna zajęła wysokie czwarte miejsce w Ekstraklasie, przełożyła się na większe zainteresowanie sponsorów, którzy hojniej wspierali klub. Niestety klub z Białegostoku nie wykorzystał swojej szansy w europejskich pucharach odpadając niespodziewanie już w pierwszej rundzie kwalifikacji Ligi Europejskiej.

Sezon 2011/2012 nie był już tak udany jak poprzedni – „Jaga” zakończyła go na 10. pozycji. Słabsza gra miała przełożenie na niższą frekwencję na meczach ligowych. Dodatkowo nawet w przypadku dobrej gry klubowi będzie trudno poprawić osiągane wyniki z dnia meczu w najbliższym czasie, ponieważ obecny stadion jest w przebudowie i może pomieścić jedynie nieco ponad 5 tysięcy kibiców. Zakończenie budowy nowego stadionu, mogącego pomieścić 22 tysiące osób, było przewidziane na 2012 rok, jednak ze względu na opóźnienia najprawdopodobniej zostanie on ukończony dopiero w 2014 roku. Podsumowując, w 2012 roku Jagielloni ciężko będzie poprawić poziom przychodów osiągnięty w tegorocznej edycji raportu – ewentualne wzrosty musiałyby być napędzane przez jeszcze wyższe wpływy komercyjne.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 18,2

2010 16,0

Pojemność stadionu 5 345

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 4 084

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 5 651

61%

29%

10%

1,53,3 2,4

5,87,5

11,24,5

4,9

6,5

5,2

1,1

1,6

1,8

1,5

2,0

1,8

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

2,6

4,9

8,7

12,2

16

18,2

88%

78%

40%

31%

14%

28

CracoviaMinimalny wzrost przychodów nie pozwolił Cracovii utrzymać szóstej pozycji sprzed roku i w tegorocznym rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej zajęła ona ósme miejsce. W 2011 roku klub z Krakowa zwiększył przychody o kilkaset tysięcy PLN do niecałych 16 mln PLN.

Podobnie jak w latach poprzednich, w analizowanym okresie „Pasy” uzyskały największe wpływy ze źródeł komercyjnych. W 2011 roku przychody z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych wzrosły o niecałe 10%, do poziomu 9 mln PLN. Ponad połowa przychodów klubu pochodziła z tego źródła.

Istotną pozycję w budżecie Cracovii stanowią także wpływy ze sprzedaży praw do transmisji meczów, które odpowiadały za jedną trzecią łącznych przychodów klubu w 2011 roku. W analizowanym okresie przychody klubu z tego tytułu spadły o kilkanaście procent – z 6 mln PLN w 2010 roku do 5,2 mln PLN w roku następnym.

Największy procentowy wzrost, w porównaniu do roku 2010, Cracovia zanotowała w przychodach z dnia meczu. Cały 2011 rok klub rozgrywał swoje mecze na zmodernizowanym stadionie. Wcześniej, przez większość poprzedniego roku klub grał na stadionie w Sosnowcu. Powrót na swój zmodernizowany stadion zaowocował zwiększeniem frekwencji, a w konsekwencji wyższymi wpływami z dnia meczu. W 2011 roku „Pasy” uzyskały z tego źródła wpływy na poziomie 1,6 mln PLN (o prawie połowę więcej niż w poprzednim roku). Pomimo uzyskanego wzrostu, przychody z meczów nadal stanowiły niewiele w całkowitych wpływach klubu – jedynie 10%.

Nieznaczny wzrost przychodów przy istotnie większych kosztach wynagrodzeń spowodowały podwyższenie w Cracovii wartości współczynnika wynagrodzeń do przychodów. W 2011 roku stosunek wynagrodzeń do analizowanych przychodów urósł aż do 130%, co znacznie odbiega od zalecanego poziomu 60%.

W minionym sezonie Cracovia zajęła ostatnie miejsce w lidze, co oznacza, że żegna się z najwyższą klasą rozgrywek i od wakacji 2012 roku będzie zmagała się w I lidze. W konsekwencji w 2012 roku należy spodziewać się niższych wpływów do kasy krakowskiego klubu, przede wszystkim za sprawą braku znaczących przychodów ze sprzedaży praw do transmisji meczów. Trudno sobie wyobrazić, aby w obliczu gry w I lidze przychody komercyjne oraz z dnia meczu wzrosły na tyle, aby były w stanie zrekompensować istotną obniżkę wpływów z transmisji.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 15,9

2010 15,5

Pojemność stadionu 15 016

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 8 580

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 8 521

57%33%

10%

8,2 9 8,6 8,4 8,3 9,0

3,33,4

5,5 5,2 6,0 5,211,4

1,2 0,7 1,1 1,6

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

12,513,8

15,2 14,315,5 15,9

10%10% -6% 8% 2%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 29

GKS BełchatówGKS Bełchatów po raz trzeci z rzędu zanotował niższe przychody, co przyczyniło się do spadku w rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej o jedną pozycję. W 2011 roku „Brunatni” osiągnęli wpływy w wysokości niecałych 14 mln PLN. Jest to wynik o niespełna 10% gorszy niż rok wcześniej.

W poprzednich latach istotne spadki przychodów klubu były napędzane malejącymi wpływami komercyjnymi, na których klub z Bełchatowa od lat opiera swoje finansowanie. Tym razem GKS zwiększył swoje wpływy od sponsorów o kilka procent. W 2010 roku przychody z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów

klubowych wyniosły 7,2 mln PLN, podczas gdy w analizowanym okresie do kasy klubu wpłynęło z tego tytułu 7,8 mln PLN. Wpływy komercyjne ponownie zwiększyły swój udział w łącznych przychodach, do 56% (z 47% w roku poprzednim).

Wzrost przychodów komercyjnych nie był w stanie zrekompensować spadku wpływów z tytułu transmisji meczów. GKS Bełchatów zanotował spadek przychodów z tego źródła o prawie jedną czwartą. W 2010 roku klub zainkasował z tego tytułu 7,7 mln PLN, podczas gdy rok później było to 5,8 mln PLN. Wpływy z tej kategorii stanowiły 42% łącznych przychodów klubu w 2011 roku.

„Brunatni” zanotowali także spadek frekwencji na swoich meczach, co miało przełożenie na niższe wpływy z dnia meczu z i tak już bardzo niskiego poziomu 0,5 mln PLN w 2010 roku do 0,3 mln PLN w analizowanym okresie. Przychody z tego źródła stanowiły symboliczne 2% łącznych wpływów klubu.

Wraz ze spadkiem przychodów zredukowano także koszty wynagrodzeń wypłacanych przez klub, dzięki czemu udało się utrzymać wartość współczynnika wynagrodzenia/przychody na niezmienionym poziomie 68%.

W 2012 roku klubowi z Bełchatowa trudno będzie o powrót na wzrostową ścieżkę przychodów. „Brunatni” zaliczyli słabszy sezon 2011/2012 kończąc go na 14. miejscu, ostatnim przed strefą spadkową do niższej klasy rozgrywek. Dodatkowo zanotowali jeszcze niższą frekwencję niż przed rokiem. Jeżeli w nadchodzącym sezonie GKS będzie ponownie walczył o utrzymanie, to należy się spodziewać dalszej obniżki wpływów z sprzedaży praw do transmisji meczów oraz z dnia meczu. Jednak największy wpływ na obniżkę przychodów klubu z Bełchatowa może mieć decyzja o wypowiedzeniu w połowie 2012 roku umowy sponsorskiej przez strategicznego partnera „Brunatnych”. Sponsor hojnie wspierał GKS od kilku lat i nie wiadomo czy klubowi uda się nakłonić do współpracy inny podmiot, który wesprze drużynę podobnymi kwotami.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 13,9

2010 15,3

Pojemność stadionu 5 238

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 2 055

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 3 069

56%

42%

2%

10,6

21,724,3

15,6

7,2 7,8

2,1

4,1

4,6

5,1

7,7 5,8

0,5

1,10,5

0,5

0,50,3

0

5

10

15

20

25

30

35

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

13,2

26,929,3

21,1

15,313,9

104%

9%

-28%

-27%

-9%

30

Korona KielcePierwszą dziesiątkę rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej zamyka Korona Kielce, która w sezonie 2011/2012 zanotowała przychody w wysokości prawie 12 mln PLN. Utrzymanie wpływów na porównywalnym poziomie do poprzedniego sezonu pozwoliło Koronie na poprawę miejsca w tegorocznym rankingu o jedną pozycję.

Sportowo Kielczanie zaliczyli lepszy sezon niż przed rokiem, kończąc rozgrywki na piątym miejscu w Ekstraklasie, w porównaniu do trzynastej pozycji na koniec edycji 2010/2011. Dobra postawa na boisku miała przełożenie na wyższe wpływy ze sprzedaży praw do transmisji, które w minionym sezonie były o 700 tys. PLN większe, na poziomie 6,3 mln PLN. Klub z Kielc osiągnął jedną z najwyższych kwot z tej kategorii wśród zespołów sklasyfikowanych w tegorocznej edycji rankingu. Przychody ze sprzedaży praw do transmisji stanowiły ponad połowę łącznych wpływów klubu w sezonie 2011/2012.

Pomimo lepszej postawy na boisku, na meczach w Kielcach zasiadało średnio mniej kibiców niż rok wcześniej, co miało bezpośrednie przełożenie na niższe wpływy z dnia meczu. W analizowanym okresie klub osiągnął z tego tytułu przychody w wysokości 1,5 mln PLN, w porównaniu do ponad 2 mln PLN uzyskanych w sezonie 2010/2011.

Kielczanie zanotowali także mniejsze wpływy z źródeł komercyjnych. W sezonie 2011/2012 z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych do kasy klubu wpłynęły 4 mln PLN, o kilka procent mniej niż przed rokiem (4,3 mln PLN). Przychody z tej kategorii stanowiły jedną trzecią wpływów klubu w analizowanym sezonie.

Korona Kielce zaliczyła udany ubiegły sezon. Jeżeli w edycji rozgrywek 2012/2013 uda się jej ponownie nawiązać walkę z najlepszymi i rywalizować o czołowe miejsca w tabeli, to istnieje szansa, że poprawi ona swoje przychody. Dobra postawa sportowa może wpłynąć na wyższą frekwencję, która spadała w ostatnich dwóch latach. Gdyby Kielczanom udało się przyciągnąć na swoje mecze więcej kibiców, tak jak to miało miejsce w sezonie 2009/2010, gdy jej mecze oglądało „na żywo” średnio ponad 10 tys. osób, to mogliby oni zwiększyć przychody z dnia meczu. Dobra gra w lidze ma także bezpośrednie przełożenie na wpływy ze sprzedaży praw do transmisji, a także

może spowodować większe zainteresowanie ze strony sponsorów. Pomogłoby to zwiększyć przychody uzyskane ze źródeł komercyjnych.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 11,8

2010 12,0

Pojemność stadionu 15 550

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 7 870

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 8 713

34%

53%

13%

12,5 13,6

1,93,8 4,3 4,0

3,03,0

0,3

6,9 5,6 6,3

2,82,8

1,6

2,32,1 1,5

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

18,319,3

3,7

13,112 11,8

5%

-81%

250%

-8% -2%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 31

Podbeskidzie Bielsko-BiałaW 2011 roku Podbeskidziu Bielsko-Biała udało się podtrzymać serię wzrostową przychodów, zwiększając swoje wpływy o dwie trzecie w porównaniu do poprzedniego roku. Przychody na poziomie niespełna 11 mln PLN pozwoliły klubowi awansować o cztery pozycje i uplasować się tuż za pierwszą dziesiątką tegorocznego rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej.

W sezonie 2010/2011 Podbeskidzie zajęło w I Lidze drugie miejsce uzyskując pierwszy w historii klubu awans do najwyższej klasy rozgrywek. Awans do Ekstraklasy oraz dobra gra w Pucharze Polski (dojście do półfinału) miały wymierne przełożenie na wzrost przychodów

klubu w 2011 roku. Podbeskidzie zwiększyło wpływy z wszystkich trzech źródeł przychodów. Najbardziej odczuwalny był wzrost przychodów ze sprzedaży praw do transmisji meczów. Dzięki grze w Ekstraklasie, przez drugą połowę 2011 roku, do kasy klubu wpłynęły w tego tytułu prawie 3 mln PLN. Istotny wzrost wpływów z tej kategorii zwiększył jej udział w całkowitych przychodach Podbeskidzia do 27%, z symbolicznego 1% przed rokiem.

Trzonem finansowania klubu z Bielska-Białej pozostają wpływy komercyjne, odpowiadając za ponad 60% przychodów drużyny. Dobra postawa na boisku zaowocowała nowymi kontraktami ze sponsorami, które przyczyniły się do wzrostu przychodów klubu z tej kategorii. W 2011 roku „Górale” uzyskali wpływy z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych w wysokości 6,7 mln PLN, o blisko 1 mln PLN więcej niż przed rokiem. Wzrost frekwencji na meczach Podbeskidzia przyczynił się do wzrostu przychodów z dnia meczu. W analizowanym okresie „Górale” podwoili wpływy uzyskane z tego źródła. Przychody z dnia meczu wyniosły 1,2 mln, w porównaniu do 0,6 mln PLN w 2010 roku. Wzrostowi przychodów towarzyszyło podwyższenie kosztów wynagrodzeń w klubie, związane z wzmocnieniem zespołu po awansie do Ekstraklasy. W 2011 roku wskaźnik wynagrodzeń do przychodów pozostał na praktycznie niezmienionym poziomie w porównaniu do roku poprzedniego i wynosił 66%.

W kolejnej edycji można spodziewać się dalszego wzrostu przychodów Podbeskidzia. Sezon 2011/2012 beniaminek zakończył na 12. miejscu w lidze, co oznacza, że w nadchodzącym sezonie będzie on dalej występował w Ekstraklasie. Gra w najwyższej klasie rozgrywek przez cały 2012 rok będzie miała przełożenie na istotne wzrosty przychodów z transmisji i może pomóc klubowi w pozyskaniu dodatkowych środków od sponsorów. Wyższa frekwencja na meczach Górali powinna zwiększyć wpływy z dnia meczu. Jednakże przychody z tej kategorii mają ograniczony potencjał wzrostu, spowodowany wielkością stadionu, który w tej chwili może pomieścić 4 tysiące osób. Klub z Bielska-Białej od dłuższego czasu przymierza się do budowy nowego stadionu, ale do tej pory z różnych powodów nie udało się jej zainicjować. Jednak istnieje duża szansa, że budowa nowego obiektu rozpocznie się jeszcze w tym roku, ale na efekty w postaci wyższej frekwencji na meczach, a co za tym idzie wpływów z dnia meczu klub będzie musiał poczekać, co najmniej do 2013 roku.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 10,8

2010 6,4

Pojemność stadionu 4 279

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 3 492

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 2 955

62%

27%

11%

2,84,3 4,6 4,9

5,86,7

0,10,1

2,9

0,3

0,3 0,40,5

0,6

1,2

0

2

4

6

8

10

12

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

3,1

4,65

5,5

6,4

10,8

48%

8%11%

18%

68%

32

Ruch ChorzówW 2011 roku Ruchowi Chorzów nie udało się ponownie poprawić uzyskanych przychodów, przerywając kilkuletnie pasmo wzrostów wpływów. W analizowanym okresie obecny wicemistrz Polski zanotował przychody w wysokości niecałych 10 mln PLN, czyli niespełna jedną trzecią niższe niż w poprzednim roku.

Po bardzo udanym sezonie 2009/2010, który „Niebiescy” zakończyli na wysokim trzecim miejscu w lidze, gwarantującym udział w europejskich pucharach (drużyna doszła do III rundy kwalifikacyjnej), Ruch zaprezentował się słabiej w kolejnej edycji rozgrywek. W sezonie 2010/2011 klub z Chorzowa walczył o miejsce w drugiej połówce tabeli Ekstraklasy, ostatecznie zajmując w niej 12. miejsce. Słabsza postawa na boisku miała przełożenie na uzyskane przez klub przychody ze wszystkich trzech analizowanych źródeł.

Kluczowym źródłem finansowania klubu z Chorzowa pozostały wpływy z transmisji meczów. W 2011 „Niebiescy” uzyskali z tego tytułu przychody o ponad 2 mln PLN niższe niż w roku poprzednim. W analizowanym okresie wpływy z tej kategorii były na poziomie 5,4 mln PLN, w porównaniu do 7,8 mln PLN w roku 2010. Klub zanotował także o niespełna 1 mln PLN niższe przychody z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych. Ruchowi nie udało się przedłużyć umowy ze sponsorem strategicznym w 2011 roku, co miało wymierne przełożenie na uzyskane przychody z źródeł komercyjnych, które wyniosły 2,5 mln PLN. Niższa frekwencja na meczach ligowych oraz brak spotkań w kwalifikacjach do Ligi Europejskiej wpłynęły na niższe przychody z dnia meczu w analizowanym okresie. W 2011 roku wpływy z tego źródła wyniosły 1,7 mln PLN, w porównaniu do 2,5 mln PLN uzyskanych w dwóch poprzednich latach.

Pomimo spadku przychodów Chorzowski klub nie pogorszył znacznie wskaźnika obrazującego stosunek wydatków na wynagrodzenia do przychodów. W 2011 roku wyniósł on 65%.

Przed „Niebieskimi” szansa na znaczną poprawę uzyskiwanych przychodów w 2012 roku. Ruch ma za sobą bardzo udany sportowo sezon 2011/2012, który zakończył na drugim miejscu w Ekstraklasie oraz był finalistą Pucharu Polski. Dobra postawa na boisku przyczyniła się do podpisania umowy z nowym

sponsorem strategicznym na początku 2012 roku. Rywalizacja z czołowymi klubami ligi to także szansa na wzrost frekwencji na meczach oraz większych przychodów ze sprzedaży praw do transmisji spotkań.

Jednak największy potencjał do wzrostów przychodów drzemie tradycyjnie w europejskich pucharach. Ruch Chorzów rozpocznie zmagania w Lidze Europejskiej od II rundy kwalifikacyjnej. Ewentualny awans do fazy grupowej Ligi Europejskiej to gwarancja większych wpływów praktycznie we wszystkich trzech kategoriach przychodów. Postawa Ruchu w rozgrywkach europejskich będzie miała decydujący wpływ, na to czy klubowi uda się znacznie poprawić osiągane przychody, do poziomu kilkukrotnie wyższego niż w roku 2011.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 9,7

2010 13,8

Pojemność stadionu 10 000

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 5 827

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 5 844

26%

56%

18%

1,22,2 2,0 2,7 3,4 2,5

1,8

5,4

7,07,8

5,4

0,8

1,9

2,2

2,5

2,5

1,7

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

2

5,9

9,6

12,3

13,8

9,7

195%

64%

28%

12%

-30%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 33

ŁKS Łódź W 2011 roku ŁKS Łódź zwiększył swoje przychody do niecałych 7 mln PLN. Ponad dwukrotnie wyższy wynik niż w roku poprzednim pozwolił Łódzkiemu klubowi awansować o trzy pozycje w tegorocznym rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej.

ŁKS Łódź zakończył sezon 2010/2011 na pierwszym miejscu w I Lidze, co pozwoliło klubowi po dwóch latach przerwy powrócić do najwyższej klasy rozgrywek.

Motorem wzrostów przychodów Łodzian były wpływy ze sprzedaży praw do transmisji meczów. Gra w Ekstraklasie od połowy 2011 roku przełożyła się na przychody z tego tytułu w wysokości 3,4 mln PLN, w porównaniu do kilkudziesięciu tysięcy PLN w poprzednim okresie. Po tak znaczącym wzroście wpływów z tego źródła zmieniła się struktura przychodów klubu. W analizowanym okresie wpływy z tej kategorii stanowiły ponad połowę całkowitych przychodów klubu (w roku 2010 stanowiły zaledwie 3%).

Istotnym źródłem finansowania klubu z Łodzi pozostają wpływy komercyjne. ŁKS uzyskał przychody z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych w wysokości 2,4 mln PLN, co oznacza wzrost o połowę w porównaniu do poprzedniego roku.

Pomimo awansu do wyższej ligi, Łodzianie zanotowali spadek frekwencji na swoich meczach (kilka pierwszych spotkań sezonu 2011/2012 rozegrali oni na stadionie w Bełchatowie). W konsekwencji o 10% obniżyły się także wpływy z dnia meczu do wartości niecałego 1 mln PLN.

Wyższe przychody pozwoliły klubowi z Łodzi obniżyć wskaźnik kosztów wynagrodzeń do przychodów. Jednakże wartość wskaźnika, która w 2011 roku wyniosła 100%, nadal była daleko od zalecanego poziomu 60%.

Beniaminek Ekstraklasy przez większość minionego sezonu borykał się z kłopotami finansowymi, co nie ułatwiało rywalizacji w najwyższej klasie rozgrywek. W sezonie 2011/2012 ŁKS walczył o utrzymanie się w lidze – niestety zajęte na koniec 15. miejsce oznacza dla Łódzkiego klubu spadek do I Ligi. Ze względu na trudną sytuację klub opuściło wielu zawodników. Może to utrudnić Łodzianom powrót do Ekstraklasy w następnym sezonie.

W kontekście przychodów ŁKS może mieć trudności z utrzymaniem wpływów na podobnym poziomie jak w tym roku. Co prawda do kasy klubu wpłyną jeszcze środki za sprzedaż praw do transmisji meczów (drużyna grała połowę 2012 roku w Ekstraklasie), nie wiadomo jednak czy grając w I Lidze Łodzianom uda się zainteresować swoimi meczami większą liczbę kibiców, a także czy będą oni w stanie pozyskać dodatkowe środki od sponsorów.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 6,7

2010 2,7

Pojemność stadionu 12 160

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 2 653

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 3 792

36%

50%

14%

1,62,4

0,1

3,4

1,0

0,9

0

1

2

3

4

5

6

7

8

2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

2,7

6,7

143%

34

Pogoń Szczecin Nowym klubem w tegorocznej edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej jest Pogoń Szczecin. Druga drużyna I Ligi minionego sezonu zanotowała w 2011 roku przychody przekraczające 5 mln PLN. Uzyskany wynik dał „Portowcom” 14. Miejsce w rankingu.

Uzyskane przychody były o 2 mln PLN niższe niż w roku poprzednim, kiedy to do kasy „Portowców” z analizowanych źródeł wpłynęło ponad 7 mln PLN. Trzonem finansowania Pogoni Szczecin pozostały wpływy komercyjne. W 2011 roku przychody z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych wyniosły ponad 4 mln PLN, o niespełna 30% mniej niż rok wcześniej. Ich udział w całkowitych przychodach klubu pozostał na bardzo wysokim poziomie – ponad 80%. Pomimo znacznej obniżki wpływów komercyjnych wynik Pogoni z tej kategorii jest nadal lepszy niż niektórych klubów grających w 2011 roku o klasę wyżej, m.in. Korony Kielce czy Ruchu Chorzów.

W 2011 roku na mecze ligowe „Portowców” przychodziło mniej kibiców niż w poprzednim okresie. Dodatkowo, w przeciwieństwie do poprzedniego roku drużyna ze Szczecina nie grała już wiosną w Pucharze Polski (w sezonie 2009/2010 doszła do finału Pucharu Polski). Miało to przełożenie na niższe wpływy z dnia meczu, które w analizowanym okresie wyniosły ponad 800 tys. PLN, o jedną trzecią mniej niż w 2010 roku.

Pogoń Szczecin cały 2011 rok grała w I Lidze, dlatego też nie mogła liczyć na pokaźne wpływy ze sprzedaży praw do transmisji meczów. W analizowanym okresie uzyskała z tego tytułu symboliczne 30 tys. PLN.

W klubie ze Szczecina zanotowano wysoki poziom wskaźnika kosztów wynagrodzeń do przychodów, który wynosił w 2011 roku 159%. Wysokie wynagrodzenia można wytłumaczyć m.in. staraniami drużyny o awans do Ekstraklasy, co udało się Portowcom w minionym sezonie.

W kolejnym roku Pogoń stanie przed szansą znacznej poprawy swoich przychodów. Przede wszystkim do kasy klubu zaczną wpływać kilku milionowe kwoty ze sprzedaży praw do transmisji meczów. Ponadto powrót do najwyższej klasy rozgrywek po pięciu latach powinien przyczynić się do wyższej frekwencji na meczach klubu, a w konsekwencji do wzrostu przychodów z dnia meczu. Gra na najwyższym szczeblu rozgrywek to także potencjalnie większe zainteresowanie ze strony mediów oraz sponsorów, co może mieć przełożenie na wzrost wpływów komercyjnych.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 5,1

2010 7,2

Pojemność stadionu 18 027

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 4 198

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 2 231

83%

1% 16%

5,9

4,2

1,3

0,8

0

1

2

3

4

5

6

7

8

2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

7,2

5,1

-29%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 35

Piast GliwiceKolejnym debiutantem w tegorocznej edycji Piłkarskiej Ligi Finansowej jest Piast Gliwice. W sezonie 2010/2011, za który klub podesłał dane, uzyskał on przychody na poziomie 1,3 mln PLN.

W poprzednim sezonie (2009/2010) klub z Gliwic zanotował znacznie wyższe wpływy, na poziomie 5,3 mln PLN, ale należy mieć na uwadze fakt, że grał on wtedy jeszcze w Ekstraklasie, po czym został zdegradowany do I Ligi.

W sezonie 2010/2011 Piast opierał swoje finansowanie na przychodach komercyjnych, które stanowiły 85% łącznych wpływów klubu w tym okresie. Do kasy klubu wpłynęło z tego tytułu 1,1 mln PLN. W tym samym czasie, klub z Gliwic osiągnął symboliczne przychody ze sprzedaży praw do transmisji meczów, w wysokości 63 tys. PLN. Rok wcześniej (w sezonie 2009/2010), Piast grając w Ekstraklasie osiągnął z obu tych źródeł znacznie wyższą kwotę – 4,9 mln PLN.

Spadek frekwencji na meczach Piasta spowodował zmniejszenie wpływów z dnia meczu. W analizowanym okresie klub uzyskał z tego źródła jedynie 136 tys. PLN, o dwie trzecie mniej niż w roku poprzednim. Niższa frekwencja była wynikiem m.in. rozgrywania większości swoich meczów na stadionie w Wodzisławiu (w trakcie budowy nowego stadionu). Przychody z dnia meczu stanowiły 10% całkowitych wpływów klubu osiągniętych w tym czasie.

Spadkowi przychodów w sezonie 2010/2011 towarzyszyła także istotna obniżka wynagrodzeń w klubie. W konsekwencji zmniejszeniu uległa także procentowa wartość wskaźnika kosztów wynagrodzeń do przychodów, który w analizowanym okresie wyniósł 84% (o siedem punktów procentowych mniej niż w poprzednim okresie).

Za Piastem Gliwice bardzo udany sezon. Drużyna zajęła pierwsze miejsce w I Lidze, dzięki czemu po dwóch latach przerwy powróci do najwyższej klasy rozgrywek. W październiku 2011 roku ukończono budowę nowego stadionu Piasta, który może pomieścić ponad 10 tys. widzów. Rozegranie prawie wszystkich meczów minionego sezonu na nowym obiekcie przełożyło się na znaczny wzrost frekwencji na spotkaniach, które odbyły się w Gliwicach. W konsekwencji w wynikach za sezon 2011/2012 należy spodziewać się znacznej poprawy wpływów klubu z dniu meczu. Podpisanie umów z nowymi sponsorami w drugiej połowie 2011 roku może z kolei mieć wpływ na wzrost przychodów komercyjnych. Jednak powrotu do poziomu wpływów z 2010 roku można się spodziewać dopiero od sezonu 2012/2013, w którym to Piast Gliwice będzie zmagał się w Ekstraklasie.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma* Dane zawierają przychody z kategorii komercyjne oraz transmisje

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 1,3

2010 5,3

Pojemność stadionu 10 037

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 5 306

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 1 506

85%

5% 10%

4,9*

1,1

0,1

0,4

0,1

0

1

2

3

4

5

6

2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

5,3

1,3

-74%

36

Sandecja Nowy SączUbiegłoroczny debiutant rankingu Piłkarskiej Ligi Finansowej zanotował w 2011 roku przychody na niezmienionym poziomie. Sandecja Nowy Sącz osiągnęła wpływy w wysokości 1,2 mln PLN, które dały jej 16. miejsce w tegorocznej edycji rankingu.

Podobnie jak przed rokiem, trzonem finansowania klubu z Nowego Sącza były przychody komercyjne. Sandecja pozyskała z umów sponsorskich, reklam i sprzedaży produktów klubowych kwotę w wysokości 0,8 mln PLN, o 20% więcej niż w roku 2010. Wzrost wpływów z tej kategorii wpłynął na zwiększenie jej udziału w całkowitych przychodach klubu do 65% (z 55% w poprzednim roku).

Wzrost przychodów komercyjnych został zniwelowany porównywalnym w ujęciu kwotowym spadkiem przychodów z dnia meczu. W 2011 roku do kasy klubu wpłynęło z tego źródła ponad 0,3 mln PLN, w porównaniu do 0,5 mln PLN w poprzednim okresie.

Wpływy klubu z Nowego Sącza dopełniły przychody ze sprzedaży praw do transmisji meczów, które w analizowanym okresie wyniosły 78 tys. PLN (6% łącznych przychodów Sandecji).

Po dwóch bardzo udanych sezonach w I Lidze (2009/2010 – 3. miejsce jako beniaminek, 2010/2011 – 4. miejsce) Sandecja Nowy Sącz zaprezentowała się słabiej w minionej edycji rozgrywek, kończąc je na 12. miejscu, co miało przełożenie m.in. na niższą frekwencję na meczach tego klubu. Grając cały czas w I Lidze, klub z Nowego Sącza nie może liczyć na wzrost przychodów z transmisji meczów. Dlatego aby w 2012 roku utrzymać przychody na podobnym poziomie, klub musiałby, co najmniej utrzymać swoje wpływy od sponsorów. Potencjał delikatnego wzrostu przychodów drzemie w kategorii „z dnia meczu” – dzięki poprawie frekwencji wpływy z tego źródła mogłyby wrócić do poziomu z 2010 roku.

Komercyjne Transmisje Dzień meczu Suma

Struktura przychodów klubu w roku 2011

Przychody klubu

Przychody(mln PLN)

2011 1,2

2010 1,2

Pojemność stadionu 5 000

Średnia frekwencja (sezon 11/12) 3 053

Średnia frekwencja (sezon 10/11) 3 450

65%7%

28%

0,4

0,70,80,1

0,1

0,1

0,4

0,50,3

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

2009 2010 2011

Komercyjne Transmisje Dzień meczu

0,8

1,2 1,2

48%

0%

Piłkarska Liga Finansowa Rok 2011 Czy polska piłka ma szansę na finansowy przełom? 37

Kontakt

Marcin DiakonowiczPartnerTel.: +48 (22) 511 01 23E-mail: [email protected]

Łukasz BuławaKonsultantTel.: +48 (22) 348 32 71E-mail: [email protected]

38

Deloitte świadczy usługi audytorskie, konsultingowe, doradztwa podatkowego i finansowego klientom z sektora publicznego oraz prywatnego, działającym w różnych branżach. Dzięki globalnej sieci firm członkowskich obejmującej 150 krajów oferujemy najwyższej klasy umiejętności, doświadczenie i wiedzę w połączeniu ze znajomością lokalnego rynku. Pomagamy klientom odnieść sukces niezależnie od miejsca i branży, w jakiej działają. 195 000 pracowników Deloitte na świecie realizuje misję firmy: stanowić standard najwyższej jakości.

Specjalistów Deloitte łączy kultura współpracy oparta na zawodowej rzetelności i uczciwości, maksymalnej wartości dla klientów, lojalnym współdziałaniu i sile, którą czerpią z różnorodności. Deloitte to środowisko sprzyjające ciągłemu pogłębianiu wiedzy, zdobywaniu nowych doświadczeń oraz rozwojowi zawodowemu. Eksperci Deloitte z zaangażowaniem współtworzą społeczną odpowiedzialność biznesu, podejmując inicjatywy na rzecz budowania zaufania publicznego i wspierania lokalnych społeczności.

Nazwa Deloitte odnosi się do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczoną odpowiedzialnością i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie www.deloitte.com/pl/onas

© 2012 Deloitte Polska. Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited