CHEMIA ORGANICZNA i POLIMERY wiczenie 1. Wykrywanie grupy hydroksylowej w etanolu (reakcja jodoformowa Liebena)

Sprzt: - probwki - statyw

Odczynniki: - alkohol etylowy - 2M NaOH - pyn Lugola l2 w Kl

Opis wiczenia:

Do okoo 1cm3 rozcieczonego alkoholu etylowego doda tak sam ilo roztworu NaOH i pynu Lugola do zabarwienia jasnotego. Mieszanin ogrzewa; wytrca si jasnooty osad jodoformu. Roztwr posiada charakterystyczny zapach rodkw dezynfekcyjnych stosowanych w szpitalach:

O

CH3 CH2 OH + I2 + 2 NaOH -----> CH3 C + 2Nal + 2H2O

H

etanal

O O

CH3 C + 3 I2 + 3 NaOH -----> I3C C + 3 Nal + 3 H2O

H H jodal

O

I3C C + NaOH -----> CHI3 + HCOONa

H jodoform Reakcja jodoformowa jest reakcj charakterystyczn dla ugrupowania CH3O oraz zwizkw, ktre daj to ugrupowanie w wyniku utlenia.

. wiczenie 2. Wykrywanie grupy aldehydowej 2.1. Reakcja Tollensa (lustra srebrowego) Sprzt: - probwka

- statyw - zlewka Odczynniki: - 0.05M

AgNO3 - 2M NH4OH - aldehyd (np. mrwkowy)

Opis wiczenia Do czystej probwki wla 1 cm3 roztworu AgNO3 i tyle roztworu NH4OH, a wytrcajcy si osad ulegnie rozpuszczeniu. Do mieszaniny doda 1 cm3 roztworu aldehydu. Probwk z zawartoci zanurzy w zlewce z gorc wod lub ogrzewa wolno nad pomieniem. Na ciankach probwki osadza si byszczca warstwa metalicznego srebra (lustro srebrowe):

O O

R C + 2 [Ag(NH3)2]OH -----> R C +2Ag + 4 NH3 + H2O

H OH

2.2. Reakcja Fehlinga Sprzt: - probwki

- statyw

Odczynniki: - roztwr Fehlinga I (roztwr CuSO4) - roztwr Fehlinga II (alkaliczny roztwr winianu sodowo-potasowego) - roztwr zawierajcy aldehyd (np. mrwkowy)

Opis wiczenia:

Do probwki wla po 1 cm3 roztworw Fehlinga I oraz lI i doda 1 cm3 roztworu badanego na obecno aldehydu. Roztwr ogrza do wrzenia. W razie obecnoci grupy aldehydowej w badanym zwizku, z roztworu wytrca si czerwony osad tlenku miedzi(l). Uproszczony zapis przebiegu reakcji:

O O

R C + 2 Cu(OH)2 -----> R C + CuOH + H2O

H OH

2 CuOH Cu2O + H2O ogrzewanie

wiczenie 3. Wykrywanie grupy ketonowej 3.1. Reakcja jodoformowa Gunninga Sprzt - probwka

- statyw Odczynniki: - 2M NH4OH

- pyn Lugola - keton (np. aceton)

Opis wiczenia: Do 1 cm3 roztworu NH4OH doda 0,5 cm3 ketonu (np. acetonu) i kroplami dodawa pynu Lugola do pojawienia si tego osadu jodoformu.

CH3CO CH3 + 3I2 + 4NH4OH ----> CHI3+ CH3COONH4 + 3NH4I + 3H2O

Uwaga: Reakcja ta suy do wykrywania ketonw zawierajcych grup CH3CO.

3.2. Reakcja Legala Sprzt - probwka - statyw Odczynniki: - nitroprusydek sodu

- 2.0 M NH4OH - keton (np. aceton)

Opis wiczenia:

Do 1 cm3 wodnego roztworu ketonu doda kilka kropli wieo sporzdzonego 5% roztworu nitroprusydku sodowego i kilka kropli roztworu NaOH. Rubinowoczerwona barwa roztworu po pewnym czasie przechodzi w t. Roztwr po zakwaszeniu stonym CH3COOH przyjmuje zabarwienie purpurowe lub niebieskie.

wiczenie 4. Wykrywanie grupy karboksylowej

Sprzt - probwka - statyw Odczynniki: - kwas

octowy - alkohol etylowy bezwodny - H2SO4 st.

Opis wiczenia:

W probwce ogrzewa mieszanin skadajc si z 1 cm3 kwasu octowego, 1 cm3

alkoholu etylowego i kilku kropli stonego kwasu siarkowego. Otrzymany ester posiada charakterystyczny zapach owocw. Napisa przebieg reakcji estryfikacji, nazwa otrzymany produkt, napisa sta rwnowagi reakcji, omwi rol kwasu siarkowego.

POLIMERY: CZ DOWIADCZALNA

wiczenie 1. Otrzymywanie ywicy mocznikowo-formaldehydowej

Sprzt: - parowniczka - szkieko zegarowe - bagietka

Odczynniki: - mocznik - formalina - KMnO4 roztwr nasycony

Opis wiczenia: Do parowniczki wla 2 cm3 formaliny i doda 2 g mocznika. Ogrzewa do rozpusz-czenia mocznika, a nastpnie doda kilka kropli nasyconego roztworu KMnO4 i mie-sza. Pynn mas wyla na szkieko zegarowe. Po ostygniciu masa plastyczna zestala si. Napisa reakcj polikondensacji prowadzc do otrzymania ywicy mocznikowo-formaldehydowej.

Opis wiczenia:Opis wiczeniaO OO OOpis wiczenia:Odczynniki: - nitroprusydek sodu

POLIMERY: CZ DOWIADCZALNA