PcWorld Nowoczesna Szkoła 01/2014

N O W E T E C H N O L O GIE W E D U K A C J I

NOWOCZESNA SZKOŁA

TABLETDLA NAUCZYCIELASprzęt mobilny w służbie edukacji

Nowoczesnasieć szkolna

Wdrażamy Wi-Fi, intranet i chmurę

Szkolnaelektronika

Tablice interaktywne,wyposażenie

sali językowej– przegląd rozwiązań

Koniec ery szkolnych plagiatówJak zwalczać cyberprzemoc

I S S N 2 0 8 4 - 7 7 5 0

NR 012014

PC

WO

RLD

www.pcworld.pl

PC WORLD I

INFORMACJA

Każda strona niniejszego dokumentu została zabezpieczona

znakiem wodnym.

W skład znaku wodnego wchodzi Twój adres e-mail

oraz numer Twojego telefonu komórkowego.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Copyright © 2012. International Data Group Poland S.A. Powielanie w jakiejkolwiek formie w celu rozpowszechniania za pośrednictwem dowolnych mediów całości lub części materiałów tekstowych i graficznych opublikowanych w PC World jest zabronione.

http://pcworld.pl/kiosk

3WWW.PCWORLD.PL 3

OD REDAKCJI

Wiedza i bezpieczeństwo w nowoczesnej szkole

Cyfrowy świat, w który właśnie wkracza polska edukacja, odkrywa przed uczniami i nauczycielami

całkowicie nowe możliwości zdobywa-nia i przekazywania wiedzy. Nowocze-sność, coraz śmielej obecna w życiu codziennym, wymusza na szkolnictwie kompletnie nowe podejście do procesów dydaktycznych. Ale pamiętajmy – nawet najnowocześniejsze urządzenia na nic się zdadzą, bez odpowiedniego przygotowania wszystkich istotnych elementów szkolnej układanki – od uczniów i ich opiekunów, poprzez nauczycieli i pedagogów, aż po kierownictwo i organy prowadzące. Nowoczesna edukacja wymaga posiadania nowoczesnych urządzeń – od uczniowskich i nauczycielskich tabletów, poprzez tablice interaktywne, nowoczesne wyposażenie pracowni, aż po niezawodne urządzenia utrzymujące szkolną sieć internetową. Niestety, digitalizacja szkolnictwa nie-sie ze sobą także zagrożenia, które trzeba poznać, by móc im zapobiegać. Zarówno bezpieczeństwo uczniowskich danych w elektronicznych dzienni-kach, jak i zapobieganie cybernetycz-nej przemocy w szkole i w internecie to nowe, wymagające zadania dla szkół. Zachęcamy do zapoznania się z radami naszych specjalistów dotyczących bezpie-czeństwa uczniów i nauczycieli w cyfro-wym świecie nowoczesnej edukacji.

Piotr Kowalski, redaktor prowadzący

Redakcja

Ludwik Krakowiak redaktor naczelny

Piotr Kowalski redaktor prowadzący

Agnieszka Fila korekta

Współpracownicy

Agnieszka Chmielińska

Piotr Grabiec

Karina Kowalska-Egiazarian

Krzysztof Pielesiek

Artur Pęczak

Robert Szyszka

Edward Wawrzyniak

Wydawca

International Data Group Poland SA02-092 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 18A

tel. 22 3217800, faks 22 3217888

Piotr Wtulich prezes zarządu

Tomasz Bitner dyrektor pionu rozwoju biznesu

Jerzy Michalski szef połączonej redakcji IDG

Dominik Błaszczykiewicz zastępca dyrektora pionu rozwoju biznesu

Biuro reklamy i marketingu

faks 22 3218051

e-ma il re kla [email protected]

Elżbieta Kurtyka 22 3217735

Magdalena Góralczyk Traffic Coordinator 22 3217851

Dział promocji

Łukasz Parkot 22 3217745

Studio Nowe Media

Agata Filipczak dyrektor artystyczny

Anna Wolska fotoedycja

Mariusz Nowicki skład i łamanie

Pro duk cja

e-ma il pro duk [email protected]

Marzena Samsel dyrektor

Druk

MDruk

ISSN: 2084-7750

Wydawca ostrzega, że zabroniona jest bezumowna

sprzedaż numerów bieżących i archiwalnych PC World

Nowoczesna Szkoła po cenie niższej od ceny detalicznej

ustalonej przez Wydawcę. Sprzedaż po cenie innej niż

wydrukowana jest nielegalna i grozi odpowiedzialnością

karną. Wszelkie prawa zastrzeżone. Copyright ©

2003 International Data Group Poland SA. Powielenie

w jakiejkolwiek formie w celu rozpowszechnienia za

pośrednictwem dowolnych mediów całości lub części

materiałów tekstowych i graficznych opublikowanych

w PC World jest zabronione. Wszelkie znaki towarowe

są zastrzeżone i należą do ich właścicieli,

użyto ich w celach informacyjnych.

NOWOCZESNA

mailto:[email protected]


4 PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

SPIS TREŚCI

Oszczędne drukowanie

Nauczyciel z tabletem

Doradzamy, jakie urządzenie wielofunkcyjne kupić do szkoły, tak aby koszty eksploatacji były niskie. Sprawdza-my, czy warto korzystać z materiałów eksploatacyjnych alternatywnych producentów.

16

12

Tablety i smartfony od kilku lat podbijają świat. W tym roku, po raz pierwszy w historii, liczba sprzeda-nych tabletów może przewyższać liczbę sprzedanych pecetów. Nie może więc dziwić, że urządzenia mobilne stały się bardzo popularne także w Polsce.

SPRZĘT

6 Tablice interaktywne Dzięki tablicom interaktywnym lekcje mogą być wsparte fi lmami, interaktywnymi pokazami czy multimedialnymi prezentacjami. O ich możliwościach decyduje technologia, w jakiej są wykonane oraz dołączone przez producentów oprogramowanie.

12 Nauczyciel z tabletemTablety coraz mocniej są wykorzystywane w polityce i biznesie. Czy nadają się do zadań w obszarze edukacji i szkolnictwa? Prezentujemy urządzenia mobilne odpo-wiadające potrzebom nauczycieli.

16Doradzamy, jakie urządzenie wielofunkcyjne kupić do szkoły, tak aby koszty eksploatacji były niskie. Sprawdza-my, czy warto korzystać z materiałów eksploatacyjnych alternatywnych producentów.

20Nowoczesna pracownia językowa powinna być wyposażona w zestaw narzędzi i urządzeń multimedialnych do odtwarzania, odsłuchiwania oraz tworzenia treści audio i wideo na odpowiednio wysokim pozi omie.

26Technologie komputerowe ułatwiają prowadzenie zajęć i sprawiają, że zdobywanie wiedzy jest dużo bardziej atrakcyjne niż kiedyś.

32 Nowoczesna sieć szkolna z dostępem do internetu pozwala w pełni wykorzystać potencjał laptopów, tabletów i tablic interaktywnych, używanych przez nauczycieli i uczniów.

Partnerem wydania jest fi rma Mentor

5WWW.PCWORLD.PL

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

36 Czujne oko wychowawcyDziecko w sieci ma bezpośredni kontakt z ogromną liczbą zagrożeń i pokus. Oprogramowanie do monitorowania komputerów i blokowania dostępu do niepożądanych treści powinno być podstawowym wyposażeniem każdej pracowni internetowej w szkole.

40 Szkolna e-bibliotekaBiblioteka szkolna to dzisiaj instytucja posiadająca zasoby sprzętowe, magazynowe, którymi nie udałoby się zarządzać, gdyby z pomocą nie przychodziły nowoczesne rozwiązania administracyjno-informatyczne.Przedstawiamy przegląd najciekawszych i najbardziej przydatnych aplikacji wspomagających zarządzanie szkolnymi bibliotekami.

44Digitalizacja nauczania wymaga całkowicie nowego podejścia do procesu kształcenia i zarządzania szkolnic-twem. Wskazujemy najtrudniejsze wyzwania stojące przed polską szkołą w dobie cyfryzacji, w tym wady i zalety e-podręczników.

48Coraz więcej szkół używa dzienników elektronicznych. Czy jednak dane w nich przechowywane są bezpieczne? Odpowiedzi na to pytanie udzielamy w poradniku doty-czącym bezpieczeństwa danych w dziennikach elektro-nicznych.

52Z plagą plagiatów próbują radzić sobie instytucje nauko-we, polityczne, szkoły wyższe, redakcje, fi rmy oraz... szkoły. Doradzamy, w jaki sposób wykrywać, czy prace uczniów nie są plagiatami.

58Umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologia-mi to dziś klucz do zawodowego sukcesu w edukacji. Wskazujemy najciekawsze kursy, warsztaty i szkolenia dla nauczycieli z nowych technologii.

60 Prezentujemy najlepsze miejsce w cyfrowej przestrzeni do realizowania projektów edukacyjnych z partnerami z całej Europy.

64Wraz z popularyzacją internetu wśród nastolatków, coraz bardziej powszechne stają się sytuacje, w których dzieci i młodzież spotykają się z cybernetyczną przestępczością. Podpowiadamy, w jaki sposób im pomóc i jakie działania zmniejszą ryzyko niebezpiecznych sytuacji w internecie.

68Warto poszukać ciekawych aktywności medialnych, takich jak blogosfera, tworzenie i publikowanie prezenta-cji multimedialnych, a nawet organizowanie interneto-wych transmisji uroczystości szkolnych. To wszystko uczniowie mogą robić pod kierunkiem nauczyciela.

SPIS TREŚCI

Koniec ery szkolnych plagiatów

Z plagą plagiatów próbują radzić sobie instytucje naukowe, poli-tyczne, szkoły wyższe, redakcje, fi rmy oraz... szkoły. Doradzamy, w jaki sposób wykrywać, czy prace uczniów nie są plagiatami.

52


SPRZĘT

T ablice interaktywne mogą być wykorzy-stywane w całym procesie edukacji – od przedszkola do uczelni wyższej.

Co istotne, uczeń nie musi umieć posługiwać się komputerem czy myszą komputerową, aby na nich pracować. Obsługuje tablicę poprzez duży dotykowy ekran.W zależności od technologii, w której wy-konana jest tablica, obsługiwać można ją palcem (technologia rezystancyjna, podczer-wieni, optyczna) lub specjalnymi pisakami (technologia elektromagnetyczna). Pisząc po tablicy interaktywnej nie „zostawiamy” na niej fizycznych śladów, tak jak w przypadku tablic suchościeralnych. Ślad markera wyświe-tlany jest cyfrowo, my tylko „wskazujemy” ta-blicy, w którym miejscu ma się pojawić. Najpopularniejsze są tablice wyposażone w system pozycjonowania w podczerwieni. W tego typu urządzeniach za pozycjono-wanie dotyku odpowiedzialne są czujni-ki podczerwieni umieszczone w ramce tuż nad po wierzchnią tablicy. Zasłaniają je ciemnoczerwone przezroczyste listwy, które chronią czujniki podczerwieni przed uszkodzeniami mechanicznymi i silnym promieniowaniem, które mogłoby je oślepić.

Palcem po tablicyPodczas dotknięcia powierzchni tablicy następuje przecięcie wiązek podczerwieni, i na tej podstawie elektronika tablicy obli-cza, w którym miejscu nastąpił dotyk. Sys-tem pozycjonowania dotyku pozwala pisać po tablicy palcem lub jakimkolwiek innym przedmiotem. Ważne jest, aby jego gru-bość była większa od rozstawu czujników podczerwieni (średnio 2–3 mm). Co istot-ne, uszkodzenie mechaniczne powierzchni tablicy wykonanej w technologii podczer-wieni nie powoduje jej wadliwego działa-nia. Można ją nawet przedziurawić, a i tak będzie poprawnie funkcjonować. Wynika to z tego, że wszystkie elementy odpowie-dzialne za rejestrowanie dotyku ukryte są w ramce tablicy. Niektóre firmy oferują bar-dzo tanie modele wyposażone w czujniki podczerwieni umieszczone tylko z dwóch stron ekranu. Tego typu urządzenia są mało

Tablice interaktywne precyzyjne, a praca na nich jest niekomfor-towa. Dobrej jakości tablica wykorzystująca technologię pozycjonowania w podczer-wieni powinna być wyposażona w czujniki umieszczone wokół całego ekranu. Warto też sprawdzić, czy w razie uszkodzenia możliwa jest wymiana niewielkiej grupy czujników, a nie całego bocznego panelu. W tablicach oporowych (dotykowych) za pozycjonowanie dotyku odpowiedzial-na jest specjalna konstrukcja powierzchni tablicy, która składa się z dwóch warstw. Powierzchnia, po której piszemy jest ela-styczna i pod wpływem nacisku ugina się, dotykając drugiej warstwy, umiesz-czonej tuż pod nią. Miejsce styku dwóch warstw pozwala elektronice na lokalizację położenia wskaźnika. Praca z tablicą jest bardzo podobna jak w przypadku tablic

optycznych. Można obsługiwać ją palcem czy innym wskaźnikiem. Uszkodzenie po-wierzchni tablicy niesie za sobą jednak dużo większe konsekwencje niż w przy-padku tablic pracujących w podczerwieni, ponieważ wówczas nie można na niej pra-cować. Jednak wbrew powszechnej opinii elastyczna warstwa nie jest delikatna. Bez problemów zniesie przypadkowe uderzenie twardym przedmiotem czy ręką. Jest za to całkowicie odporna na niekorzystne warun-ki panujące w sali, jak np. światło padające na tablicę, które w bardzo niesprzyjających warunkach może oślepić czujniki podczer-wieni. Odporna jest też na działające w po-bliżu tablicy pola elektromagnetyczne, które z kolei mogą spowodować wadliwe działa-nie aktywnych tablic elektromagnetycznych.

Dzięki tablicom interaktywnym lekcje mogą być wsparte filmami, interaktywnymi pokazami czy multimedialnymi prezentacjami. O ich możliwościach decyduje technologia, w jakiej są wykonane oraz dołączone przez producentów oprogramowanie.

Najważniejsze cechy oprogramowania do tablic interaktywnych

SPRZĘT

Te ostatnie zastąpione zostały obecnie przez modele pasywne. Tablice elekromagnetyczne wymagają wy-korzystywania specjalnych pisaków, które dostarczane są w komplecie. System pozy-cjonowania dotyku w przypadku tych tablic wykorzystuje wbudowaną pod powierzch-nią tablicy siatkę, połączoną z kontrolerami indukcji dla osi X i Y. Siatka ta nie emituje żadnego pola elektromagnetycznego (jest pasywna). Dopiero zbliżenie pisaka elektro-nicznego do powierzchni tablicy wzbudza indukcję elektromagnetyczną w określo-nym miejscu siatki. Przypadkowe dotknię-cie tablicy ręką czy innym przedmiotem nie powoduje przesunięcia wskaźnika, jak w technologii dotykowej czy pozycjono-wania w podczerwieni. Dołączane do tych tablic pisaki najczęściej są bezprzewodowe, wyposażone we własny akumulator lub ba-

terię oraz dwa klawisze emulujące przyciski myszy (górny przycisk odpowiada prawemu przyciskowi, dolny – lewemu). Powierzchnia tablic elektromagnetycznych jest sztywna i bardzo mocna. Odporna jest na uderzenia nawet ostrymi przedmiotami. Problem można mieć tylko z elektronicz-nymi pisakami, które dużo łatwiej ulegają uszkodzeniu, trzeba też pamiętać o ich ła-dowaniu. Wybierając tego rodzaju tablicę, warto zdecydować się na model wyposa-żony w specjalny uchwyt do pisaków, który pełni również funkcję ładowarki. Szybkość i precyzja pracy tablic elektromagnetycz-nych jest odczuwalnie lepsza od tablic wy-korzystujących technologię podczerwieni czy dotykowych. W szkole pisanie po ta-blicy, praca z programami interaktywnymi nie wymaga jednak aż tak dużej dokładno-ści. Dlatego precyzja oraz szybkość dzia-

łania tablic optycznych, dotykowych czy wykorzystujących czujniki podczerwieni jest wystarczająca. Nie polecamy jednak poprzedniej generacji tablic pracujących w technologii ultradźwiękowej, które są przestarzałe i mało precyzyjne. Przy wyborze tablicy ważne jest odpo-wiednie jej dopasowanie do wielkości klasy. W małych pomieszczeniach sprawdzą się konstrukcje o przekątnej 60 cali. Do klasy mieszczącej 20–30 osób dobrym wyborem będą modele o przekątnej 70–80 cali. De-cydując się na tablice interaktywne o prze-kątnej 90 cali lub większe, warto rozważyć model panoramiczny.

Ważne dodatkiO komforcie pracy z tablicą decyduje nie tylko system pozycjonowania dotyku, ale i właściwości projekcyjne. Jej powierzch-nia służy przecież do wyświetlania obrazu z projektora, musi więc spełniać te same warunki, co dobrej jakości ekrany projek-cyjne. Ważne jest więc np. pokrycie po-wierzchni tablicy specjalną powłoką, któ-ra pomoże uzyskać dobrej jakości obraz nawet przy niewielkim zaciemnieniu sali i zredukować odblask projektora. Warto też przyjrzeć się dodatkowym możliwo-ściom tablicy interaktywnej. Większość modeli wykorzystujących technologię podczerwieni czy optyczną może być też używana jak zwykła tablica suchościeral-na. Dzięki temu można ich używać rów-nież wtedy, gdy są wyłączone i pisać po nich flamastrami.

Większość tablic wyposażona jest w atrapy pisaków. Pod nimi umieszczone

są czujniki, które informują tablicę, który pisak został podniesiony.

http://www.biznes.samsung.pl


http://www.biznes.samsung.pl

SPRZĘT

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA8

Duża tablica interaktywna o przekątnej 105 cali, wyposażona w technologię pozycjonowania w podczerwieni z czujnikami umieszczonymi wo-kół ekranu. Efektywna powierzchnia, na której wy-świetlany jest obraz, ma wymiary 2145 x 1159 mm. Przy tablicy mogą jednocześnie pracować cztery osoby. Każda z nich do swojej dyspozycji ma ze-staw potrzebnych narzędzi. Dodatkowo po obu stronach ekranu roboczego umieszczono duże ikonki skrótów do najczęściej wykorzystywanych funkcji. Sztywna, aluminiowa ramka, ceramiczna powłoka tablicy jest twarda i odporna na uszko-dzenia mechaniczne i można pracować na niej, jak na tablicy suchościeralnej. Satynowe wykoń-czenie sprawia, że nie powstają na niej odbicia. Pod dolną ramką tablicy umieszczono półkę z atrapami pisaków (trzy kolory) i gąbką. Pod-niesienie pisaka powoduje automatyczne zmianę koloru cyfrowego atramentu.

Przydatne w pracy edukacyjnej jest także to, że uczeń lub nauczyciel może sko-munikować z tablicą inne urządzenie mobilne. Dzięki temu rozmaite treści można przesyłać na tablicę z tabletu czy smartfonu i od razu na niej wyświe-tlać. Skojarzeń ze smartfonami jest tutaj jednak więcej. Projektanci wprowadzili możliwość sterowania tablicą przy po-mocy intuicyjnych gestów, właśnie tak jakich używa się obsługując tablety czy smartfony. Każda tablica interaktywna musi zostać skalibrowana z projektorem. Po przesu-nięciu projektora czy tablicy kalibrację trzeba powtórzyć. W niektórych ta-blicach proces kalibracji może zostać wywołany z przycisku znajdującego się z boku tablicy, bez konieczności pod-chodzenia do komputera. To wygodne rozwiązanie.

Oprogramowanie O możliwościach tablic interaktywnych w dużym stopniu decyduje dołączone do nich oprogramowanie. To też dobry wyznacznik jakości producenta tablic, gdyż producenci, którzy dbają o swój produkt, oferują bogate oprogramowanie z zestawem gotowych lekcji, bibliotek dla nauczycieli. Dbają nawet o pełne spolsz-czenie pliku pomocy, co przy tak dużej

W zależności od technolo-

gii, w której wykonana jest

tablica, obsługiwać można

ją palcem (technologia re-

zystancyjna, podczerwieni,

optyczna) lub specjalnymi

pisakami (technologia elek-

tromagnetyczna). Pisząc

po tablicy interaktywnej

nie „zostawiamy” na niej

fi zycznych śladów, tak jak

w przypadku tablic sucho-

ścieralnych. Ślad markera

wyświetlany jest cyfrowo.

złożoności i możliwościach oprogramo-wania trzeba szczególnie docenić. Firmy oferujące jak najtańszy produkt prze-ważnie nie mają tak rozbudowanego zaple-cza. Często sprzedają tablice interaktywne z podstawowymi aplikacjami o znikomej funkcjonalności lub z programem w wer-sji ograniczonej czasowo. Dlatego warto sprawdzić, czy dostarczane przez produ-centa oprogramowanie wyposażone jest

w zestaw narzędzi, jak np. wirtualne przybory do geometrii, inteligentne pió-ro, które pozwala na szybkie rysowanie fi gur geometrycznych, cyfrowy marker do zaznaczania obiektów, fragmentów testu, refl ektor (pozwala na zasłanianie fragmentów obrazów). Niezwykle istotna jest też dobra współpraca z pakietami biurowymi, oprogramowaniem multime-dialnym i bogaty zestaw dodatkowych materiałów multimedialnych, które po-winny być odpowiednio pogrupowane. Każdy program dodawany do tablic in-teraktywnych winien też mieć możliwość zapisywania całej lekcji na dysku kom-putera. Dzięki temu można je później przesłać pocztą elektroniczną, ponow-nie odtworzyć lub wydrukować. Opro-gramowanie tablic warto systematycznie aktualizować – producenci poszerzają bowiem w nowych wersjach funkcjo-nalność swoich rozwiązań. Przykłado-wowo, ostatnio Samsung w aktualizacji

oprogramowania do tablic interaktywnych MagicIWB 3.0 umożliwił budowanie konfi -guracji wieloekranowych.Warto sprawdzić, czy z dołączonego do tablicy oprogramowania uczniowie i nauczyciele mogą korzystać również w domu, bez konieczności uiszczenia dodatkowych opłat.

Edward Wawrzyniak

Qomo QWB100WS-PS 105"Cena: 5200 zł

SPRZĘT

www.mentorpolska.pl

www.mentorpolska.pl


SPRZĘT

Smart Board 480Cena: 3500 zł

Przekątna tablicy to 77 cali, a powierzch-nia robocza ma wymiary (1565 x 1172 mm). Powierzchnia tablicy jest twarda i odporna na uszkodzenia, umożliwia również uży-wanie magnesów, w celu mocowania do jej powierzchni np. kartek. Dobrze spraw-dza się w wyświetlaniu obrazu z projek-tora, dodatkowo może pełnić też funkcję tablicy suchościeralnej. Instalacja tablicy polega na zainstalowaniu oprogramowania i połączeniu tablicy z komputerem za po-mocą kabla USB. Tablica dostarczana jest wraz z programem do nauki SMART Note-book, który umożliwia nauczycielom łatwe tworzenie i prowadzenie cyfrowych lekcji. Mają oni dostęp też do bogatej biblioteki gotowych materiałów, dydaktycznych. Co istotne, z dołączonego oprogramowania mogą korzystać uczniowie i nauczyciele zarówno w szkole, jak i w domu bez ko-nieczności uiszczenia dodatkowych opłat. Wystarczy je zainstalować na komputerze i możemy na nim pracować za pomocą stan-dardowej myszy.

Średniej wielkości tablica o przekątnej 85 cali (łącznie z ramą) i powierzchnią roboczą o wymiarach 1660 x 1190 mm. Idealnie nadaje się do standardowych klas lekcyjnych mieszczących od 20 do 30 osób. Działa w oparciu o elektroma-gnetyczną technologię pozycjonowana dotyku, jest więc szybka i precyzyjna. Powierzchnia tablicy jest odporna na uszkodzenia mechaniczne i ma specjal-ną powłokę redukującą odbicia. Można po niej pisać pisakami elektronicznymi, zasilanymi standardowymi bateriami AAA lub akumulatorkami. Producent dodaje też specjalne uchwyty na pisaki i wskaźnik teleskopowy, który można dokupić oddzielnie. Z prawej strony ta-blicy umieszczono dodatkowe przyciski do uruchamiana najczęściej wykorzy-stywanych funkcji i procesu kalibracji. Tablica standardowo komunikuje się z komputerem za pomocą interfejsu USB (odpowiedni przewód jest w zestawie). Umożliwia też jednoczesną pracę dwóch osób a dołączany uchwyt pozwala na przymocowanie jej do ściany.

IPBoard 85 DPCena: 3500 zł

11WWW.PCWORLD.PL

SPRZĘT

Mentor MyBoard Lux Cena: 7800 złGotowy zestaw, składający się z tablicy interaktywnej, projektora i statywu, jest bardziej opłacalny niż zakup wszystkich elementów osobno. Elementy kompletu są tak dobrane, aby praca z tablicą była jak najefektywniejsza. W skład MyBoard Lux wchodzi bardzo dobrej jakości tablica interaktywna MyBoard o przekątnej 84 cali, je-den z najlepszych projektorów ultraszerokokątnych NEC UM330X i specjalny uchwyt ścienny do niego. Rzeczywisty obszar roboczy tablicy, na którym wyświe-tlany jest obraz, ma wymiary 158,8 x 118 cm (77,9 cali). Pozostała część tablicy jest zajęta przez dodatkowe przy-ciski funkcyjne, które umieszczone są z dwóch stron ekra-nu (można je programować). Wielkość tablicy (84 cale) jest idealna dla większości klas lekcyjnych. Dzięki funkcji 4-touch mogą przy niej pracować jednocześnie cztery osoby. Specjalna ceramiczna powłoka tablicy odporna jest na uszkodzenia mechaniczne (producent udziela na nią pięcioletniej gwarancji) i dodatkowo zoptymalizowana do pracy z projektorami. Można też po niej pisać zwy-kłymi pisakami do tablic suchościeralnych. Wyposażenie opcjonalne pozwala połączyć tablicę z komputerem za pomocą interfejsu Wi-Fi.

Interwrite DualBoard 1279Cena: 3800 złNowoczesna tablica interaktywna wypo-sażona w elektromagnetyczny system po-zycjonowania. Do pracy wymaga użycia specjalnych elektronicznych pisaków, które wyposażone są w dwa przyciski emulujące przyciski myszy. Nieużywane pisaki nale-ży przechowywać w specjalnej ładowarce z boku tablicy, która ładuje wbudowane w pisaki akumulatory. Interwrite DualBoard 1279 to tablica średniej wielkości o prze-kątnej 79 cali a efektywny obszar roboczy ma wymiary 1600 x 1207 mm. Wyposażo-na jest też w 18 przycisków (umieszczone z prawej strony) z najważniejszymi funk-cjami, w tym trzy przyciski programowalne przez użytkownika. Wysoka rozdzielczość oraz szybkość rejestrowania nacisku przez technologię elektromagnetyczną powodu-ją, że tablica potrafi dokładnie oddać nawet bardzo szybki ruch.

12

SPRZĘT

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

W wielu przypadkach urządzenia mobilne sprawdzają się także przy wykonywa-niu obowiązków zawodowych. Zain-

teresował się więc nimi świat biznesu. Spotykamy je w oddziałach bankowych, placówkach medycz-nych, wśród ankieterów, w logistyce czy ubezpie-czeniach. A czy są przydatne w szkolnictwie?

Tablety w szkoleWydaje się, że tablety to doskonałe narzędzie do pracy w szkole. Tu jednak zaczynają się proble-my. Pierwszy z nich jest dość oczywisty i doty-czy środków finansowych z budżetu na edukację (wykorzystanie w niej nowoczesnych technologii). Drugi to „kompetencje cyfrowe” nauczycieli, któ-rzy sami przyznają, że często brakuje im umiejęt-ności potrzebnych do tego, by sprawnie korzystać z najnowszych gadżetów. Trzecim problemem jest dostępność aplikacji do urządzeń mobilnych. Funkcjonalność nawet najlepszego sprzętu słab-nie, gdy nie ma go jak wykorzystać w praktyce. Być może właśnie dlatego tablety nie cieszą się szczególną popularnością w szkołach. Można nawet powiedzieć, że są najmniej popularne spośród wszystkich urządzeń elektronicznych kupowanych do szkół.

Nauczyciel z tabletem

Nauczyciele bez TIK-ówO tym, że wymienione problemy jeszcze przez długi czas mogą hamować wykorzystanie tabletów w szkołach, wiele mówi raport przygotowany z okazji zakończenia pilotażowego programu „Cyfrowa Szkoła”. Był on realizowany od kwietnia 2012 roku do końca sierpnia 2013 roku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz Ośrodek Rozwoju Edukacji i Instytut Badań Edukacyjnych. Najważniejszym celem programu było rozwijanie kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK).O udział w programie ubiegało się 3517 jednostek, ale ostatecznie zakwalifikowały się 402 szkoły podstawowe. Na realizację programu przeznaczono zaś łączną kwotę 45 milionów 519 tysięcy złotych.Autorzy raportu piszą, że jeśli szkoły decydowały się na zakup tabletów, to robiły to przede wszystkim z myślą o uczniach, a nie o nauczycielach. Liczby w tym przypadku mówią zresztą same za siebie.Spośród 402 szkół podstawowych biorących udział w programie, 210 zdecydowało

się kupić dla uczniów laptopy, których w sumie nabyto 6479. Laptopy dla nauczycieli zdecydowało się kupić 256 szkół. Urządzeń tych nabyto 1732. Warto dodać, że w raporcie używa się specyficznej nomenklatury – oddzielnie wymieniane są laptopy i notebooki, choć oba rodzaje urządzeń trafiają do kategorii „przenośne komputery” wraz z... tabletami.Notebooki dla uczniów zdecydowało się nabyć 136 szkół (w sumie 4396 maszyn), a 137 szkół kupiło notebooki dla nauczycieli (916 maszyn). Sporadycznie kupowano również netbooki – 43 szkoły zrobiły to dla uczniów (1404 sztuki), a 6 szkół kupiło netbooki nauczycielom (w sumie 36 sztuk).Na tym tle tablety wypadają bardzo słabo. Dla uczniów wybrało je zaledwie 27 szkół (695 urządzeń), a dla nauczycieli jedynie 12 szkół (45 urządzeń). Jedna szkoła (!) zdecydowała się natomiast nabyć notebooki z funkcją tabletu (odczepianym wyświetlaczem), ale tylko dla uczniów. Maszyn tych kupiono 58. Jak więc widać, nawet mając dostęp do środków, tablety są urządzeniami niecieszącymi się póki co popularnością w edukacji.

Tablety i smartfony od kilku lat podbijają świat. W tym roku, po raz pierwszy w historii, liczba sprzedanych tabletów może przewyższać liczbę sprzedanych pecetów. Nie może więc dziwić, że urządzenia mobilne stały się bardzo popularne także w Polsce.

13

SPRZĘT

WWW.PCWORLD.PL

SPRZĘT

W ramach programu przeprowadzono sondaż wśród dyrektorów szkół. Pytano ich o problemy związane z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesie edukacji.Na tym miejscu znalazły się problemy techniczne ze sprzętem i z oprogramowaniem. Wskazało je 66,7% ankietowanych. Na drugim miejscu znalazł się natomiast brak dostatecznych kwalifikacji do obsługi sprzętu informatycznego. Ten problem wskazała połowa ankietowanych dyrektorów. Trzecie miejsce zajął strach przed odpowiedzialnością za sprzęt wysokiej wartości (45,8%). Liczby te naprowadzają na kolejną część odpowiedzi na pytanie, dlaczego tablety nie są obecnie popularne w szkołach – to przecież urządzenia, które kojarzone są z dość wysoką ceną.

Aplikacji edukacyjnych jak na lekarstwoSporą barierą w rozpowszechnieniu tabletów wśród uczniów i nauczycieli jest brak aplikacji edukacyj-nych do tych urządzeń. Bez tego ich atrakcyjność i funkcjonalność zauważalnie spada.Już szybki rzut oka na usługę sieciową Google Play oferującą aplikacje do Androida – najpopularniej-szego, mobilnego systemu operacyjnego – poka-zuje, jak duży jest to problem. Choć w Google Play znajdziemy osobną kategorię edukacyjnych aplikacji mobilnych, to jej zawartość rozczarowuje.Obserwujemy tu pewien chaos jeśli chodzi o przyporządkowanie aplikacji do kategorii. W kategorii „Edukacja” umieszczono bowiem nawet aplikację promującą amerykańską ar-mię. Stanu rzeczy nie polepsza również fakt, iż edukacyjnych aplikacji w języku polskim jest tu jak na lekarstwo. Gdy przejdziemy do kategorii bezpłatnych aplikacji edukacyjnych, znajdziemy: E-dziennik Librus, elektroniczne plany lekcji, układ okresowy pierwiastków, aplikację zawiera-jącą historię w pigułce, słownik języka polskiego, aplikację przygotowującą do matury czy zbiór go-towych testów z wielu dziedzin nauki. Za darmo można nawet pobrać encyklopedię zawierającą ponad 120 tysięcy haseł oraz informator dla ma-turzystów, mogący pomóc im w wyborze uczelni.Niektóre z aplikacji w ogóle nie powinny znaleźć się w tej kategorii. W ramach aplikacji edukacyj-nych udostępniono np. „podręczny alkomat”. Sytuacja jest odrobinę lepsza w drugiej popular-nej usłudze sieciowej – Apple App Store – za-wierającej programy do systemu mobilnego iOS. Znajdziemy tu sporo niezłych aplikacji edukacyj-nych. Przebierać możemy pośród różnych lekcji j. angielskiego, portalu wiedzy PWN (zawiera

słownik i encyklopedię), aplikacji przygotowu-jących do matury z matematyki, a nawet atlasu ptaków czy planu lekcji przygotowanego z myślą o nauczycielach i uczniach.Zdecydowana większość aplikacji to te, które przygotowano dla uczniów. Typowych narzędzi, mogących pomóc nauczycielowi w prowadze-niu lekcji lub wykonywaniu najważniejszych dla niego zajęć nie da się w zasadzie zdobyć. Pozostaje korzystanie z popularnych rozwiązań,

takich jak pakiety biurowe czy aplikacje przygo-towane z myślą o przechowywaniu i szybkim przeglądaniu własnoręcznie sporządzanych notatek.Sytuację w pewnym stopniu ratuje dostępność e-podręczników, które oferowane są nie tylko w ramach usług sieciowych, ale i w wersjach na tablety. Bogatą ofertą mogą się pochwalić Wy-dawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Równie wysoko trzeba ocenić platformę epo-dreczniki.pl (wersja beta). To działająca zarówno na urządzeniach stacjonarnych, jak i mobilnych te-stowa wersja platformy zawierająca e-podręczniki do kształcenia ogólnego. Można w niej znaleźć podręczniki z podziałem na rodzaj szkoły (pod-stawowa, gimnazjum, ponadgimnazjalna) i przed-mioty (chemia, biologia, geografia, język polski, fizyka). Epodreczniki.pl trzeba pochwalić za ja-kość wykonania, przejrzystość i funkcjonalność.

Prosty sprzęt za kilkaset złotychUdzielenie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, jaki tablet powinien dla siebie wybrać nauczyciel, nie jest proste. Gdyby którykolwiek z mobilnych syste-mów operacyjnych oferował znacznie więcej aplikacji od innych, wskazanie rozwiązania byłoby łatwiejsze. Teraz o wyborze urządzenia muszą decydować takie czynniki jak dostępność środków, które możemy wydać na taki sprzęt oraz własny gust.Aby kupić tablet, wcale nie musimy sięgać głęboko do portfela. Urządzenie tego ro-dzaju można nabyć już za kilkaset złotych.

Najtańsze rozwiązania uszczuplą nasz budżet o zaledwie 170–300 złotych. W tym przypadku warto się przyjrzeć urządzeniom takich marek jak Apollo, Tracer, Manta, Lark lub Kruger & Matz lub NTT. Za kilkaset złotych otrzymamy siedmioca-lowy tablet z systemem operacyjnym Android. I choć jego specyfikacja sprzętowa – rozdziel-czość ekranu, czas pracy na baterii, ilość pamięci i procesor – nie będzie oczywiście dorównywała

Największe problemy związane

z wykorzystaniem technologii

informacyjno-komunikacyjnych,

wymieniane przez dyrektorów

szkół, to kłopoty ze sprzętem

i oprogramowaniem, brak dosta-

tecznych kwalifikacji do obsługi

sprzętu informatycznego oraz

strach przed odpowiedzialnością

za sprzęt wysokiej wartości.

Colorovo CityTab Lite 7 2.0

14

SPRZĘT


urządzeniom droższym, to takie urządzenie może być idealnym rozwiązaniem na początek przy-gody z tabletami. Trzeba jednak zwrócić uwagę na detale. Najprostsze urządzenia mogą mieć ekrany opornościowe i nie obsługiwać gestów, a jedynie proste polecenia dotykowe. Najczęściej też pracują pod kontrolą starych wersji systemu operacyjnego Android, których aktualizacja może być trudna.Po dołożeniu kilkuset złotych będziemy mogli sięgnąć po rozwiązania bardziej znanych pro-ducentów, choć najczęściej będą to nieco star-sze modele tabletów. I tak, za niewiele ponad 500 złotych można kupić Samsunga Galaxy Tab 2, Lenovo Idea Tab, Acera Iconię lub Acera Memo Pad. Warto także przyjrzeć się rozwiązaniom takich marek jak GoC-lever czy Prestigio (ponadośmiocalowy wyświetlacz za mniej niż 600 złotych). Urządzenia w tej cenie mają zazwyczaj więcej pamięci wewnętrznej (nawet 16 GB), wyższą rozdzielczość ekranu i nieco mocniejszą spe-cyfikację sprzętową od swoich tańszych odpo-wiedników. Przy odrobinie wysiłku znajdziemy nawet tablety 8 – i 9-calowe za mniej więcej 600 złotych. Poszukując rozwiązania dla siebie, warto skorzystać z internetowej porównywarki cen.Mając do dyspozycji 1000–1500 złotych będziemy mogli sięgnąć po sporą liczbę rozwiązań znanych producentów, a same urządzenia będą miały spe-cyfikację sprzętową wystarczającą większości użyt-kowników. Wśród dostępnych tabletów znajdziemy takie urządzenia jak 10-calowy Samsung Galaxy Tab

2 oraz Tab 3, Samsung Galaxy Note 8.0, interesujący – bo pracujący w trzech różnych trybach i mający wytrzymałą baterię – Lenovo Yoga, Acer Iconia (na-wet w wersji z 64 GB pamięci), Asus Google Nexus 7, Sony Xperia Tablet S, a nawet iPad Mini oraz kla-syczny iPad drugiej generacji. Na uwagę zasługuje tu także Asus Transformer z odpinaną klawiaturą. Jeśli ktoś chce pogodzić niezłą specyfikację sprzę-tową, rozmiar, jakość wyświetlacza oraz reno-mowaną markę z ceną, to powinien się poruszać w obszarze 1000–1500 złotych.

Powyżej takiej kwoty zaczyna się już najwyższa półka cenowa. Jeśli mamy do wydania tyle lub więcej, możemy sięgnąć po dowolne rozwiązanie.O czym warto pamiętać przed wyborem urzą-dzenia dla siebie? Jeśli ma to być sprzęt przezna-czony do pracy w szkole i w domu, a nie poza nimi, to nie musimy sięgać po model z obsługą sieci komórkowych. Wystarczy nam sprzęt, któ-ry będzie pracował w zasięgu sieci Wi-Fi. Warto również poważnie zastanowić się nad tym, ile chcemy wydać i do czego konkretnie będzie-my wykorzystywali tablet. Jeśli nie oczekujemy po nim wydajności peceta, to można pomyśleć o tańszym rozwiązaniu. Jeśli natomiast zamie-rzamy wykorzystywać go do bardziej złożonej pracy, to warto spojrzeć na sprzęt z mocniejszą konfiguracją. Należy także zwrócić uwagę na rozmiar wyświetlacza. O ile tablet 7-calowy na-daje się do konsumpcji treści w domu, to chcąc pokazać coś na urządzeniu lub cieszyć się zde-cydowanie większą wygodą, warto sięgnąć po sprzęt większy, 10-calowy.Czy decydować się więc na zakup tabletu? Naszym zdaniem tak. Urządzenie to nie tylko pozwoli podnieść zakres własnych kompe-tencji, ale i powinno być atrakcyjne dla mło-dzieży, która od najmłodszych lat spędza czas z nowoczesną elektroniką użytkową. Przy odrobinie kreatywności tablet może wnieść powiew świeżości do lekcji i zainteresować uczniów w większym stopniu niż klasyczne zajęcia bez wykorzystania nowoczesnych po-mocy naukowych.

Krzysztof Pielesiek

Samsung Galaxy Note 10.1

7-calowy tablet Kruger & Matz KM0972

15

SPRZĘT

WWW.PCWORLD.PL 15

SPRZĘT


www.colorovo.pl

www.colorovo.pl


16

SPRZĘT


S kuszeni z pozoru atrakcyjną ofer-tą podczas zakupów drukarek czy urządzeń wielofunkcyjnych, zapo-

minamy sprawdzić to, co jest najważniej-sze, czyli koszty eksploatacji. W szkole jest to bardzo istotne, bo urządzenia drukują-ce są bardzo intensywnie wykorzystywa-ne. Muszą więc być nie tylko wytrzyma-łe, wszechstronne, ale przede wszystkim oszczędne. Produktami spełniającymi te kryteria są laserowe urządzenia wielofunkcyjne. Za-pewniają odpowiednią szybkość pracy (na-wet 40 str./min), dużą wydajność tonerów (od kilku do kilkunastu tysięcy stron przy 5-proc. zaczernieniu) i przystosowane są do pracy z wysokim obciążeniem. Ich cena waha się od kilkuset do kilku tysięcy złotych.

Oszczędne drukowanie

Te najtańsze przeznaczone są do domowych zastosowań lub dla małych firm. Do małej szkoły optymalnym wyborem będą mo-dele ze średniego przedziału cenowego, czyli 2–3 tysięcy złotych. W większych jednostkach, gdzie drukuje się dużo więcej dokumentów, warto rozważyć zakup droż-szego modelu, który będzie dysponował du-żym tonerem i niskim kosztem drukowania. Najlepszym wyborem są urządzenia wyposażone w mechanizm drukujący, w którym oddzielono bęben drukarki od pojemnika z tonerem. Taka drukarka jest trudniejsza w użyciu dla niezaawanso-wanych, ale pozwala wymieniać bęben niezależnie od wyczerpywania się tone-rów, zwykle kilka razy rzadziej. Średnia żywotność bębna to 30 000 stron, ale są

drukarki, które dysponują bębnami wy-starczającymi na wydrukowanie ponad 100 000 stron. Wyróżniają się pod tym względem urządzenia Kyocery wyposażo-ne w ceramiczny bęben, który wystarcza na wydrukowanie nawet 300 000 stron. Żywotność tego typu bębnów jest tak dłu-ga, że właściwie nie trzeba ich wymieniać. Tanie urządzenia wielofunkcyjne umożli-wiają wykorzystywanie tonerów o małej wydajności (poniżej 2000 stron). Koszt wydrukowania strony może wówczas wy-nieść nawet 20–30 groszy, a na to nie stać większości szkół. Lepszym wyborem są urządzenia wielofunkcyjne pozwalające na zamontowanie tonerów o dużej wydajności. Optymalne będą urządzenia wielofunkcyjne pozwalające na zastosowanie tonerów

Doradzamy, jakie urządzenie wielofunkcyjne kupić do szkoły, tak aby koszty eksploatacji były niskie i sprawdzamy, czy warto korzystać z materiałów eksploatacyjnych alternatywnych producentów.

SPRZĘTSPRZĘT

o wydajności powyżej 12 000 stron. Wów-czas koszty drukowania mogą spaść z kil-kunastu do kilku groszy za stronę. W skali roku to spora oszczędność. Minimum to możliwość zastosowania tonerów o wydaj-ności 7000 stron.Urządzenie wielofunkcyjne do szkoły po-winno być wyposażone w przynajmniej trzy moduły: drukarkę, skaner, kopiarkę. Modele z faksem są nawet o kilkaset zło-tych droższe, dlatego warto się zastanowić, czy będzie on wykorzystywany. Niezbęd-nym wyposażeniem jest mechanizm druku dwustronnego (dupleks) czy automatyczny podajnik dokumentów do skanera. Ten pierwszy montowany jest we wszystkich drukarkach biurowych. Podajnik dokumen-tów do skanera pozwala na szybkie kopio-wanie wielostronicowych dokumentów. Konieczne minimum to obsługa 25 kartek. Karta sieciowa to też podstawowe wypo-sażenie. Ważna jest możliwość zamonto-wania dodatkowych pojemników na papier.

Jak połączyć efektywność z dobrą cenąUrządzenie wielofunkcyjne wyposażone w ekonomiczny system drukowania to pod-stawa, ale można dalej ograniczyć koszty i zdecydować się na zakup alternatywnych materiałów eksploatacyjnych. Oszczędno-ści są duże, bo cena zamienników może być o kilkadziesiąt procent niższa niż ory-ginalnych materiałów. Doskonale obra-zuje to przykład drukarki Kyocera Ecosys M2535dn, w której oryginalny toner wy-

starczający na wydrukowanie 7000 stron kosztuje ok. 330 zł, a zamiennik jest o pra-wie 200 zł tańszy! Łatwo więc można poli-czyć, że koszt wydrukowania strony spada z niecałych 5 groszy przy wykorzystaniu

oryginalnego tonera do nieco ponad 2 groszy podczas drukowania za po-mocą alternatywnych tonerów. Na użytkowników zamienników czeka jednak sporo pułapek. Nie ma żad-nej gwarancji, że zamiennik zapewni porównywalną jakość wydruku i wydaj-ność jak oryginalny. Stosowanie zamien-ników może (choć nie musi) wiązać się ze spadkiem szybkości drukowania i innymi niedogodnościami, bo na kart-kach mogą zostawać resztki tonera czy inne zabrudzenia. Te same zamienniki jednego producenta wyprodukowane w różnym czasie mogą też różnić się wydajnością. Na szczęście tego typu problemów jest coraz mniej, bo rywali-zacja pomiędzy producentami zamien-

ników jest bardzo duża. Zmieniła się także technologia produkcji zamienników, które są coraz częściej refabrykowane, a nie rege-nerowane „domowymi sposobami”.

Edward Wawrzyniak

Sprawdź to przed kupnem urządzenia wielofunkcyjnegoSzkoły nie dysponują dużymi budżetami, dlatego trzeba dokład-nie sprawdzić wszystkie parametry urządzenia przez zakupem.

Pojemność docelowego tonera nie powinna być mniejsza niż 7000 stron. Opty-malnym wyborem są modele z tonerami o wydajności 12000–15000 stron. Koszt wydruku pojedynczej strony nie powinien być większy niż 5 groszy.Urządzenie wielofunkcyjne musi być wyposażone w kartę sieciową (standard to prędkość 10/100 Mb/s), która pozwoli podłączyć je do szkolnej sieci komputerowej.Możliwość zamontowania dodatkowych pojemników na papier.Wyposażenie w dodatkowe systemy i funkcje oszczędzające energię.Szybkość drukowania nie powinna być niższa niż 20 str./min.

Urządzenie wielofunkcyjne do szko-

ły powinno być wyposażone

w przynajmniej trzy moduły: dru-

karkę, skaner i kopiarkę. Modele

z faksem są nawet o kilkaset zło-

tych droższe, dlatego warto się

zastanowić, czy będzie on wykorzy-

stywany. Niezbędnym wyposaże-

niem jest mechanizm druku dwu-

stronnego (dupleks) i automatyczny

podajnik dokumentów do skanera.

http://www.uni-1.pl

http://www.uni-1.pl

18

SPRZĘT

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁAWORLD

KYOCERA FS-1035MFP/DP

HP LaserJet Pro M1212NF

OKI MB491 cena 2000 zł

Nieduże urządzenie wielofunkcyjne (494 x 430 x 448 mm) wyposażone w kolorowy skaner, drukarkę LED i kopiarkę. Ma system druku dwustronnego i automatyczny podaj-nik dokumentów do skanera, który mieści 50 arkuszy. Potrafi drukować z prędkością 40 stron na minutę, a kopiowanie pojedyn-czej strony trwa niecałe 10 sekund. Z przo-du urządzenia umieszczono funkcjonalny wyświetlacz i panel sterujący, przez co dru-karka jest prosta w obsłudze. Standardowy pojemnik na papier mieści 250 kartek A4, ale do drukarki można dołączyć kolejne, każdy o pojemności 530 arkuszy.Startowy toner jest nieduży i ma wydaj-ność 3000 stron, ale docelowe tonery po-zwalają na wydrukowanie nawet 12 000 stron. Średnia cena tonera o największej objętości to 500 zł, koszty drukowania nie są więc zbyt duże (ok. 4 groszy za stro-nę). OKI MB491 jest niezbyt droga i ma spore możliwości, tak że to dobry wybór dla niedużych szkół dysponujących małym budżetem.

KyoceraFS-3040MFP+ cena 4800 złKyocera FS-3040MFP+ jest kombajnem ofe-rującym funkcje drukowania, skanowania i kopiowania. Wyposażona jest w kartę sie-ciową i proste w obsłudze oprogramowanie, które pozwala na szybkie zarządzenie pracą drukarki. Ma ekonomiczny i bardzo szybki mechanizm drukujący Ecosys (do 40 str. na minutę), moduł druku dwustronnego i auto-matyczny podajnik dokumentów. Standardo-wy pojemnik na papier mieści 500 arkuszy, ale można go rozbudować o kolejne (mak-symalnie 2100 kartek). Wydajność startowe-go tonera wynosi 7500 stron (dodawany do drukarki), docelowy toner (TK-350) pozwala na wydrukowanie 15 000 stron. Cena tonera to ok. 360 zł, co sprawia, że koszt wydruko-wania pojedynczej strony jest bardzo niski i wynosi nieco ponad 2 grosze. To świetny wybór dla większej szkoły, gdzie drukuje się wiele dokumentów.

SPRZĘTSPRZĘT

Brother MFC-8520DN

BrotherMFC-8520DNcena 2100 złBrother MFC-8520DN to urządzenie wielo-funkcyjne wyposażone w laserowy system druku (mono), który pracuje z szybkością 36 str./min. Pozwala na ekonomiczne drukowa-nie dużej ilości dokumentów. Docenić to powinny szczególnie osoby dbające o wypo-sażenie małych i średnich przedsiębiorstw. Umożliwia drukowanie, kopiowanie, skano-wanie i faksowanie. Co istotne, wyposażone jest też w kartę sieciową i proste w użyciu oprogramowanie, które pozwala na szybkie zarządzenie pracą urządzenia. Pozwala też na zastosowanie tonera o wydajności 8000 stron, a koszt wydrukowania pojedynczej strony to niecałe 0,06 zł. Samo drukowa-nie przebiega bardzo szybko, a na pierwszą stronę czeka się dosłownie kilka sekund. Przydatną cechą jest też możliwość urucho-mienia trybu cichej pracy, choć wydłuża to czas drukowania.

www.asarto.pl

www.asarto.pl

20

SPRZĘT


P rofesjonalne sale językowe nie są już w Polsce egzotyką i coraz więcej pla-cówek edukacyjnych decyduje się na

zakupienie odpowiedniego sprzętu oraz specjali-stycznego oprogramowania, a także przeszkolenie personelu z zakresu jego obsługi. Rynek ten sta-le się rozwija, dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się najnowszym rozwiązaniom z tego segmentu oraz sprawdzić, czy przeciętna polska szkoła po-winna się nimi zainteresować. Oferowane dzisiaj wyposażenie profesjonalnych sal językowych ma znacznie większe możliwości niż to proponowane jeszcze kilka lat temu.

Nauka języków obcychW Polsce dzieci już od lat uczą się języków obcych od samego początku swojej przygody z edukacją. Zajęcia odbywają się nie tylko w szkołach podsta-wowych, ale nawet w przedszkolach. W dzisiejszym świecie jest to coraz bardziej istotne. Bez znajomo-ści języków obcych trudno sobie dziś wyobrazić skuteczny start na rynku pracy w wielu zawodach i branżach.Brak znajomości języka może stanowić poważną barierę podczas szukania pracy – a przynajmniej tej dobrze płatnej i dającej perspektywy rozwoju zawodowego.

Sale językowe dają przewagęMożna rozsądnie założyć, że zarówno rodzice wy-syłający dzieci do szkoły, jak i dorośli ludzie mający w planach naukę języka obcego będą zwracać coraz baczniejszą uwagę na to, czy w rozważanej przez nich placówce edukacyjnej zainstalowano odpo-wiednie wyposażenie. Obecność lub brak laborato-rium językowego może zaważyć na decyzji rodzica o wyborze szkoły dla swojej pociechy lub sprawi, że potencjalny kursant zdecyduje się na wybranie oferty danej firmy.Nie bez znaczenia są też wszelkiego rodzaju rankingi. Coraz częściej obecność sali językowej brana jest pod uwagę przy ocenie placówki edu-kacyjnej. Brak profesjonalnego laboratorium może skutkować nieuzyskaniem punktów, a w rezultacie

Nowoczesna pracownia językowa wizytówką szkoły

doprowadzi do uzyskania przez szkołę gorszego miejsca. Coraz więcej jednostek decyduje się na wprowadzenie niestandardowego wyposażenia, przez co szkoły nauczające języków w klasyczny sposób – z wykorzystaniem wyłącznie podręcz-ników i magnetofonów – coraz bardziej tracą na swojej konkurencyjności. Dyrekcja szkoły powin-na brać to pod uwagę.

Co za dużo, to niezdrowo... dla budżetuTo, że „wszyscy” wyposażają swoje placówki edu-kacyjne w profesjonalne, multimedialne sale języ-kowe, nie znaczy, że w każdym przypadku będzie to faktycznie dobra inwestycja. Przy ograniczonym budżecie duże pieniądze wpompowane w salę ję-zykową mogą zostać znacznie lepiej spożytkowane

Biurko i zeszyt to za mało, by móc nauczać języków obcych. Aby nauka była skuteczna, nowoczesna pracownia językowa powinna posiadać zestaw narzędzi i urządzeń multimedialnych do odtwarzania, odsłuchiwania oraz tworzenia treści audio i wideo na odpowiednio wysokim poziomie.

Tablica multimedialna może zachęcić młodszych uczniów do nauki.

21

SPRZĘTSPRZĘT

WWW.PCWORLD.PL

na inne cele. Wiele zależy tutaj od wielkości szko-ły, liczby uczęszczających do niej uczniów i profilu edukacyjnego. Sala językowa nie jest bowiem wy-łącznie jednorazowym wydatkiem. Samo przygoto-wanie odpowiedniej sali może być problematyczne. Trzeba na nią przeznaczyć osobne pomieszczenie, gdzie układ ławek będzie utrudniał prowadzenie zajęć w klasycznym trybie.Same meble muszą zostać odpowiednio przysto-sowane do montażu elektronicznych podzespołów i okablowania, a ich zakup u dostawcy rozwiązania może jeszcze bardziej zwiększyć koszt inwestycji. Po pewnym czasie niezbędna będzie naprawa uszkodzonych elementów, czego nie będzie obej-mowała gwarancja. Dodatkowym kosztem okazać się może też konieczność modernizacji sali, po-legająca na dokupieniu dodatkowych modułów, a w perspektywie kilku lat może zaistnieć potrzeba wymiany całego wyposażenia na nowe, gdy ofero-wane rozwiązania staną się zbyt przestarzałe.Koniecznością może się również okazać odpo-wiednie przeszkolenie personelu lub zatrudnienie nowego pracownika obytego z salami językowymi, co pochłania nie tylko środki finansowe, ale przede wszystkim czas. Z tego powodu warto, aby dyrekcja szkoły i osoby odpowiedzialne za powstanie sali językowej dowiedziały się, co składa się na profe-sjonalne laboratorium oraz jakie są różnice między rozwiązaniami z różnych segmentów cenowych.

Zalety posiadania sali językowejDla szkoły, która ma środki na zakup i możliwość przeznaczenia jednego pomieszczenia na salę ję-zykową, taka inwestycja będzie dużym udogodnie-niem. Zarówno nauczyciele, jak i lektorzy, a także uczniowie, docenią możliwość redukcji do minimum traconego czasu. Dzięki zastosowaniu słuchawek z mikrofonem, które odcinają ucznia od odgłosów otoczenia, nauczyciel podczas odpytywania jednego z kursantów nie rozprasza pozostałych osób obec-nych na sali. Mogą oni wtedy zresztą wykonywać swoje własne ćwiczenia, co pozwala z kolei lekto-rowi na szybsze zrealizowanie materiału niż w kla-sycznym modelu nauki. Profesjonalna sala językowa nawet w najbardziej podstawowej wersji musi mieć możliwość podpięcia kilkunastu par słuchawek, gdzie każda wyposażona jest we własny mikrofon. Wszystkie słuchawki podłączane są do konsoli nauczyciela, który sam steruje, w zależności od potrzeb, przepływem sygnału audio. Niezbędna jest możliwość przesyłania sygnału jednocześnie na kilku liniach, a do zarządzania tym potrzebne są specjalne przełączniki. Prowadzący zajęcia może wybrać, którego nagrania aktualnie będą słuchać uczniowie, a w dowolnej chwili będzie

mógł sam podłączyć do swoich słuchawek sygnał audio z mikrofonu w zestawie słuchawkowym do-wolnego kursanta. Istotnym dodatkiem jest moż-liwość łączenia uczniów w pary, aby mogli oni wykonywać ćwiczenia polegające na prowadzeniu

dialogu z drugą osobą. W dowolnym momencie lektor może zacząć słuchać grupy uczniów roz-mawiających ze sobą.

Stopień zaawansowania sali językowejW ofertach wiodących firm zajmujących się mon-tażem sali językowej znaleźć można kilka typów

sal. Odróżnia je od siebie stopień zaawansowania, który w uproszczeniu można sprowadzić do liczby zastosowanych linii i przełączników. To one wyzna-czają możliwość połączeń między poszczególnymi elementami, które nauczyciel może wykorzystać.

Istotnym elementem jest oczywiście konsola – w podstawowej wersji będzie to jednostka me-chaniczna, podczas gdy droższe systemy mogą być wyposażone np. w ekrany dotykowe. Bar-dziej zaawansowane sale językowe mogą po-siadać też inne dodatki.Jednym z przykładów jest „konsola” w formie programu komputerowego. Zamiast ustawiać w sali drogi i wyspecjalizowany sprzęt, można wykorzystać komputer PC. Wystarczy wtedy wgrać do niego oprogramowanie i podłączyć wszystkie peryferia. Takie rozwiązanie pozwala w prosty sposób nagrywać przebieg ćwiczenia, co umożliwi jego późniejszą analizę. Kolejnym urządzeniem jest tzw. tablica interaktywna, na której nauczyciel prezentuje materiały multi-medialne. Dodatkowe ekrany dotykowe moż-na zamontować na stanowiskach uczniów, co pozwoli im odpowiadać na pytania nauczy-ciela poprzez przyciśnięcie palcem, a wybrane przez nich opcje będą od razu przesyłane do komputera wykładowcy.

Rodzaje laboratoriówNa polskim rynku można wyróżnić kilka róż-nych typów profesjonalnych laboratoriów języ-kowych. Najpopularniejsze są pracownie nazy-wane sprzętowymi, które można podzielić na dwa podtypy: analogowe i cyfrowo-analogowe.Te pierwsze stosowane są najdłużej i, jak wskazuje nazwa, nie wykorzystują kompute-rowego przetwarzania dźwięku. Oparte są one

Klasyczne komputery sprawdzą się tak samo dobrze, jak laptopy.

Dla szkoły, która ma środki na

zakup i możliwość przeznacze-

nia jednego pomieszczenia na

salę językową, taka inwestycja

będzie dużym udogodnieniem.

Zarówno nauczyciele, jak i lek-

torzy, a także uczniowie, docenią

możliwość redukcji do minimum

traconego czasu. Dzięki zasto-

sowaniu słuchawek z mikrofo-

nem, które odcinają ucznia od

odgłosów otoczenia, nauczyciel

podczas odpytywania jednego

z kursantów nie rozprasza pozo-

stałych osób obecnych na sali.

22

SPRZĘT


na zwykłym okablowaniu i konsoli wyposażo-nej w fizyczne przełączniki sygnału. To nieco przestarzałe rozwiązanie, ale przy nauce języ-ka spełnia swoją funkcję. Zaletą hardware’owej pracowni analogowej jest brak zniekształceń i opóźnień w przesyłaniu dźwięku oraz... cena. Drugi typ – pracownia analogowo-cyfrowa – jest droższy, ale tym samym bardziej zaawansowany.

Hardware czy software?Pracownie hardware’owe typu analogowo-cyfrowe-go łączą zalety takie jak brak strat jakości sygnału audio z obsługą konsoli nauczycieli za pomocą urządzenia komputerowego. Do wyboru są tutaj klasyczne komputery wyposażone w odpowiednie oprogramowanie, lub po prostu konsola elektro-niczna zarządzająca sygnałami audio. Pracownie analogowo-cyfrowe często nazywane są cyfrowy-mi, jednak błędnie, gdyż tak określa się jeszcze inny typ laboratorium językowego.W przypadku cyfrowych pracowni software’owych (w odróżnieniu od opisanych wyżej hardware’o-wych) wyposażone są one w podłączone do sieci komputery. Niestety, powoduje to pewne opóź-

nienia w prędkości przesyłania dźwięku. Z kolei rozwiązanie polegające na umieszczeniu wielu kart dźwiękowych w jednym komputerze eliminuje pro-blem zmian szybkości przesyłania dźwięku, powo-duje natomiast kłopot z rozlokowaniem zestawów słuchawkowych na sali, tak aby każdy z uczniów miał do nich wygodny dostęp. Wymaga to też kom-putera o wysokiej mocy obliczeniowej.

Profesjonalna sala językowa – dlaczego warto?Zajęcia z wykorzystaniem zestawów słuchawko-wych pozwalają na osiągnięcie zupełnie nowej jakości w nauczaniu języka. Uczniowie mogą też przełamać strach przed wypowiadaniem ćwiczeń językowych na głos przed kolegami i koleżankami, ponieważ słyszeć ich będzie wy-łącznie nauczyciel.Prowadzenie zajęć niemalże indywidualnych w sali, gdzie znajduje się kilka lub nawet kil-kanaście osób jest niemożliwe do osiągnię-cia w klasycznych warunkach. Jednak – co istotne – nie eliminuje to pracy w grupach, a to, jakie ćwiczenia będą wykonywane zależy tylko od wyobraźni nauczyciela – w zależności od zaawansowania konsoli lektor może łączyć kilka osób i umożliwiać im wspólną rozmowę. Wykorzystanie innych pomocy, w postaci np. tablic interaktywnych, może być też sposobem na zachęcenie do na-uki młodszych uczniów.

Oferta firmy MentorJedną z firm, która zajmuje się montowaniem wyposażenia sal językowych w Polsce jest Mentor. Podstawowy model w ofercie, również nazwany Mentor, jest przykładem laboratorium spełniającego wszystkie wymagania laboratorium

fonetycznego. Lektor wykorzystując możliwości takiej sali może koordynować trening językowy. Podstawowy model Mentora pozwala na pracę jednocześnie w dwóch grupach realizujących inne ćwiczenie.Lektor może w każdej chwili zacząć słuchać wybra-nego ucznia bądź wysłać dowolny sygnał dźwięko-wy. Sterowanie odbywa się za pomocą programu Manager, a konsola nauczyciela w formie specja-listycznej klawiatury służy do zarządzania trzema liniami przesyłania dźwięku. Znalazło się na niej 60 przełączników. W sprzedaży dostępne jest też nieco bardziej zaawansowane rozwiązanie o na-zwie Mentor Plus, które posiada dodatkowe pulpity dla kursantów i regulację siły głosu.

Mentor PC, czyli wyższa półkaZnacznie ciekawiej prezentuje się Mentor PC. To jeden z nowszych typów pracowni w ofercie firmy. Zamiast wykorzystywać specjalistyczną klawiaturę, nauczyciel ma do dyspozycji oprogramowanie kom-puterowe Navigator, które jest prostsze w obsłudze od klasycznej konsoli. Wśród funkcji tej pracowni znalazły się dwa kanały audio oraz możliwość wy-korzystania przez lektora 8 źródeł dźwięku. Lektor może łączyć kursantów w dowolne grupy, a nie tyl-ko w pary sąsiadujących ze sobą osób.Najnowszym i najbardziej zaawansowanym roz-wiązaniem jest sala Mentor PC Pro 32, która jest następcą udanej pracowni Mentor PC Pro 24. W po-równaniu z poprzednikiem oferuje zwiększoną licz-bę linii przesyłania dźwięku i przełączników. Jest ich odpowiednio 32 i 1000, podczas gdy w starszej

Elektroniczny odtwarzacz jest

niezbędny do dosłuchiwania

plików audio

Możliwość grupowania uczniów w pary i ustawienia czasu trwania lekcji

Słuchawki są niezbędnym

elementem wyposażenia

nowoczesnej pracowni.

23

SPRZĘT

23

SPRZĘT

WWW.PCWORLD.PL

wersji były 24 linie i 580 przełączników. Na stronie internetowej www.mentorpolska.pl można zapo-znać się z pełną ofertą firmy, a także przejrzeć ga-lerie zdjęć wykonanych przez firmę sal językowych. Producent chwali się tam też referencjami wystawio-nymi m.in. przez Uniwersytet Warszawski, urzędy miejskie i urzędy gmin oraz liczne szkoły.

Pracownia NordwecoFirma Nordweco, w odróżnieniu od Mentora, nie ma w ofercie kilku typów pracowni językowych, ale pozwala dyrekcji szkoły na dość daleko idącą personalizację sali językowej. Zamawiając montaż takiej pracowni można wybrać stopień zaawan-sowania konsoli przeznaczonej dla nauczyciela, a później uzupełnić ją o dodatkowe elementy zwiększające możliwości.W podstawowej wersji pracownia Nordweco ma klasyczną konsolę nauczyciela, która zawiera zin-tegrowany wzmacniacz stereofoniczny, ale dziś jest on już nieco przestarzałym rozwiązaniem. Bardzo ciekawie prezentuje się natomiast tzw. moduł Inte-ractive. Dzięki niemu do sterowania laboratorium można wykorzystać program komputerowy Inte-ractive PC. Wymaga to oczywiście podłączenia komputera do całości.

Nordweco InteractiveZastosowanie w sali językowej Nordweco kompu-tera i specjalistycznego oprogramowania umożliwia zapisywanie przebiegu całych zajęć oraz wręcze-nie nagrania dla każdego z kursantów. Dla uczniów przygotowano stanowiska, a nauczyciel ma do dys-pozycji radiomagnetofon z odtwarzaczem CD. Sy-gnał audio można przekazać na wbudowane głośni-ki oraz bezpośrednio do zestawu słuchawkowego. Pracownia pozwala na podzielenie zajęć – jedna

z grup pracuje na słuchawkach, gdy druga bezpo-średnio z nauczycielem.Możliwe jest też podzielenie uczniów na pary. W podstawowej wersji mogą ćwiczyć sami ze sobą, a z wykorzystaniem bardziej zaawansowanej konsoli również z własnym materiałem audio. Cie-kawą funkcją jest symulacja rozmowy telefonicznej przez komunikator internetowy, gdzie oprogramo-wanie generuje szumy i trzaski.

Najtaniej nie oznacza najlepiejW ofercie firm produkujących i instalujących na miej-scu wyposażenie sal językowych znajduje się zwykle wiele różnych modeli stanowisk dla nauczyciela, różniących się zakresem możliwości. Dostępne są też bardzo różne typy słuchawek i liczne dodatkowe akcesoria. Osoba zarządzająca placówką edukacyjną musi dobrze przemyśleć, w jakim stopniu inwestycja będzie opłacalna dla szkoły lub centrum nauczania

języków obcych. Ceny najbardziej podstawowego i najbardziej zaawansowanego rozwiązania w ofercie tego samego producenta mogą się w końcu diametralnie różnić. Zakup należy rozważyć, mając w pamięci to, że sprzęt wykorzystywany będzie przez kilka najbliższych lat.Dzisiejsza oszczędność i wybór tańszego roz-wiązania mogą spowodować, że po jakimś cza-sie zajdzie konieczność wymiany całego sprzętu i oprogramowania. Z drugiej strony jednak sprzęt komputerowy podczas używania nie tylko nisz-czeje, zwłaszcza jeśli korzysta z niego młodzież. Na szczęście w przypadku profesjonalnych pra-cowni językowych samo starzenie się sprzętu i oprogramowania nie następuje tak szybko, jak w przypadku elektroniki użytkowej na rynku kon-sumenckim. Producenci najczęściej udzielają pię-cioletniej gwarancji, ale trzeba mieć na uwadze, że po upływie tego czasu leciwy sprzęt będzie już nie tylko zużyty i najzwyczajniej w świecie awaryjny, ale mogą wystąpić też problemy z dostępnością części zamiennych.Na pytanie, którą wersję sali językowej wybrać dla danej placówki edukacyjnej nie ma niestety prostej odpowiedzi. Trzeba po prostu pamiętać, że nie za-wsze najtańsze dziś rozwiązanie w perspektywie kilku lat okaże się faktycznie opłacalne – zwłaszcza jeśli jeszcze przed upływem gwarancji zajdzie po-trzeba wymiany całości. Z drugiej strony nie zawsze możliwości najdroższego i najbardziej zaawanso-wanego sprzętu zostaną odpowiednio wykorzy-stane przez nauczycieli oraz uczniów i kursantów, a inwestycja w najnowsze i najlepsze rozwiązanie może okazać się przepalaniem środków. W takim przypadku lepiej odłożyć je na poczet przyszłej modernizacji wyposażenia sali i naprawy uszko-dzonego mechanicznie sprzętu.

Piotr Grabiec

Atrakcyjne zajęcia dzięki pracowni Mentor PC ProRok 2014 rozpoczęliśmy premierą najnowszej wersji cyfrowego laboratorium językowego Mentor PC Pro, które daje ogromne możliwości techniczne nauczycielowi, pozwala oszczędzić czas lekcyjny oraz zwiększyć dynamikę i atrakcyjność zajęć.Pracownia językowa Mentor PC Pro 32 to mój najnowszy, najbar-dziej zaawansowany funkcjonalnie i technologicznie projekt, i jak na razie bezkonkurencyjny.Mentor PC Pro 32 w porównaniu do pojawiających się ostatnio pracowni programowych pracujących w sieci posiada szereg zalet, przede wszystkim nie powoduje przykrego dla słuchacza opóźnienia transmisji dźwięku. Pracownia PC Pro 32 umożliwia dowolne tworzenie i mieszanie par, trójek, czwórek, piątek uczniów, dowolne tworzenie do 16 niezależnych grup uczniowskich, w dowolnych ilościowo konfigu-

racjach, 8 grup lub par może jednocześnie słuchać różnych audycji w tym samym czasie.Cyfrowa regulacja dźwięku, obsługa przez Drag & Drop (jak obsługa smartfona) to dodatkowe atuty.Pracownia Mentor PC Pro 32 jak też jej poprzednia wersja 24 zostały pozytywnie ocenione przez klientów i aktualnie jest to najlepsza oferta na rynku.

Zdzisław Sabat,

właściciel

firmy Mentor

Sala językowa, w której nauczyciel ma dostęp do komputera i wbudowanej

w biurko konsoli.

http://www.mentorpolska.pl

SPRZĘT

www.mentorpolska.pl

25

SPRZĘTSPRZĘT

www.mentorpolska.pl

26

SPRZĘT


Nowoczesne technologie kompute-rowe służą nie tylko w przemy-śle czy biznesie, przeznaczone

są nie tylko do pracy naukowej bądź zwykłej zabawy. Stanowią idealne na-rzędzia dla pedagogów. Sprawdzają się doskonale na każdym poziomie edu-kacji służąc jako pomoce dydaktycz-ne, usprawniając komunikację między nauczycielem a uczniem, ułatwiając i uatrakcyjniając przekaz wiedzy.Urządzenia wspomagające pracę na-uczyciela można podzielić na dwie grupy. W pierwszej znajdują się te, które służą bezpośrednio do kontaktu z uczniem i stanowią pomoc dydak-tyczną. Są tu więc tradycyjne i prze-nośne komputery, tablety, ale także sprzęt mniej związany z informatyką, jak: projektory, tablice interaktywne czy wizualizery. W tle funkcjonuje na-tomiast tradycyjna infrastruktura sieci komputerowej, bez której prawidłowe działanie urządzeń z pierwszego planu nie byłoby możliwe. Bezproblemową pracę gwarantują wszelkiego rodzaju routery, punkty dostępowe, magazyny danych, drukarki i skanery.

Podstawą jest siećBazą do pracy z uczniami jest prawidło-wo działająca sieć komputerowa. Sta-cjonarny pecet czy – coraz częściej – przenośny laptop na każdej ławce nie jest już niczym zaskakującym. Po-wszechne zastosowanie komputerów ułatwia komunikację między nauczy-cielem a uczniem, pozwala szybciej przekazywać informacje, ale także na bieżąco kontrolować pracę i po-stępy w nauce. Idąc z duchem czasu stacje robocze można zastępować na przykład tabletami, a starsze stanowi-

Elektronika w służbie edukacji

ska modernizować stosując dotykowe monitory. To doskonałe rozwiązanie eliminuje plątaninę kabli, pozwala zrezygnować z niewygodnej myszy, umożliwia przemieszczanie się po sali. Nie trzeba już wychodzić na śro-dek pomieszczenia, by udzielać od-powiedzi na pytania i jednocześnie wstawać zza biurka, by sprawdzić, co podopieczni robią na swoich stano-wiskach. Bezprzewodowa transmisja gwarantuje, że nie tylko nauczyciel może sterować wyświetlaniem na ta-blicy. Na duży wyświetlacz łatwo prze-słać obraz z dowolnego stanowiska. Aby obniżyć koszty infrastruktury, moż-na pokusić się o techniki wirtualizacyj-ne. Wystarczy wyposażyć pracownię w wydajny serwer, a stanowiska zastą-pić tanimi terminalami. Dodatkowym plusem tak zwanej wirtualizacji desk-topów jest uproszczenie mechanizmów

zarządzania danymi czy łatwiejsze two-rzenie kopii zapasowych. Zastosowanie serwera wraz z odpowiednim oprogra-mowaniem to także doskonały sposób na przekazywanie rodzicom informacji o postępach w nauce dzieci. Rodzic może zalogować się, by sprawdzić oce-ny, nieobecności, ma na bieżąco dostęp do aktualnych danych.

Projektor zamiast tablicyChoć czarna tablica i kreda to na-dal główny symbol klasy lekcyjnej, to o miejsce dla siebie walczą skutecznie różnego rodzaju rzutniki, tablice inte-raktywne czy wizualizery. Znaczącą część tego sprzętu stanowią także pro-jektory. Ich główną zaletą jest możli-wość uzyskania przekątnych obrazu nieosiągalnych innymi metodami.Popularyzacja projektorów stała się możliwa dzięki spadkowi cen oraz

Do niedawna w szkolnych salach lekcyjnych królowały czarna tablica oraz kreda. Dziś te edukacyjne atrybuty zastępowane są projektorami, ekranami i tablicami interaktywnymi. Zamiast zeszytów na ławkach pojawiają się laptopy i tablety. Technologie komputerowe ułatwiają prowadzenie zajęć i sprawiają, że zdobywanie wiedzy jest dużo bardziej atrakcyjne niż kiedyś.

Hitachi CP-A222WNM

27

SPRZĘTSPRZĘT

WWW.PCWORLD.PL

opracowaniu i rozpowszechnieniu no-wych technologii. Wprowadzenie do produkcji modeli z krótką ogniskową i modyfikacja toru optycznego umożli-wiły znaczące przybliżenie projektora do ekranu. W tej gałęzi produktów za-wodzi jednak często geometria. Minusy te wyeliminowane zostały w modelach z ultrakrótką ogniskową (UST). Dzięki zastosowaniu w nich systemu luster nie zniekształcają obrazu tak bardzo jak projektory ST. Ten rodzaj konstrukcji powoduje także automatyczne wydłu-żenie toru optycznego wewnątrz urzą-dzenia, pozwalając jednocześnie na dodatkowe przybliżenie go do ekranu. Normą jest obraz o przekątnej 80 cali wyświetlany z odległości 50–60 cen-tymetrów. Technologia UST pozwala jednak na jeszcze mniejsze odległości. Zwykle element projekcyjny znajduje się około 35–40 centymetrów od ekra-nu, ale dostępne są konstrukcje, w któ-rych jest to zaledwie 25 centymetrów. Po zamocowaniu urządzenia na suficie minimalizuje się w ten sposób sytuacje, w których prelegent i inne osoby mo-głyby zostać oślepione lub powodować przypadkowe (bądź świadome) rzucanie cieni.Uzupełniając zestaw o odpowiednie oprogramowanie łatwo stworzyć sprzęt do obsługi funkcji interaktywnych. To rozwiązanie znacznie tańsze niż zakup tablicy interaktywnej. Zamiast niej moż-na wykorzystać dowolną powierzchnię – ekran, ścianę, stół. Sterowanie odbywa się tu za pomocą odpowiednich pisaków i wbudowanych w projektor czujników. Zwykle nośnikiem informacji jest pod-czerwień, ale niektóre systemy uzupełnio-ne są o czujnik fal radiowych. Wprawdzie precyzja sterowania nie jest tak dobra, jak w tradycyjnej tablicy interaktywnej, czasami kłopotliwa jest kalibracja i sys-temy podatne są na różne zakłócenia (na przykład pochodzące od pilotów różnych urządzeń), ale warte są swojej ceny. Gdy potrzebna jest większa precyzja sterowania, zamiast prostego ekranu projekcyjnego stosuje się współpracu-jące z projektorem tablice. Można je obsługiwać specjalnymi pisakami bądź po prostu palcem. Na rynku są modele wykorzystujące podczerwień czy efek-ty pojemnościowe. Można na nich wy-

świetlać dowolny obraz, oddawać do niego notatki, szybko przesyłać je do całego audytorium, drukować. A gdy taka metoda prezentacji nie wystarcza, można zastosować tablice LCD, które eliminują konieczność posiadania pro-jektora i mogą służyć również jako tra-dycyjny wyświetlacz.Systemy interaktywne, w połączeniu z wizualizerem dają ogromne możliwo-ści. To proste, wyposażone w kamerę urządzenie pozwala na prezentację do-wolnego przedmiotu, w powiększeniu na dużym ekranie monitora czy pro-

jektora. Taki obraz można potem opi-sywać, opatrywać notatkami, uzupeł-niać o własne elementy, nagrywać na żywo do późniejszego wykorzystania. Eliminuje się konieczność kopiowania i drukowania setek stron dokumentów. Wizualizery doskonale współpracują również z mikroskopami.Ciekawym rozwiązaniem chwali się firma Mentor. Stół multimedialny my-Board 55 to połączenie monitora wiel-koformatowego LCD wyposażonego w optyczny mechanizm pozycjonowa-nia dotyku i elektrycznie regulowanego

Epson EB-485Wi

Mentor myBoard 55

28

SPRZĘT


statywu DB-AAMS-86. Monitor o prze-kątnej 57 cali pracuje w naturalnej roz-dzielczości 10920x1080 pikseli i mogą na nim pracować jednocześnie cztery osoby. Elektryczny statyw pozwala na szybką zmianę wysokości położenia monitora, który dodatkowo może leżeć płasko lub być ustawiony pod kątem.

Hitachi CP-A222WNMHitachi CP-A222WNM charakteryzuje się bardzo krótką ogniskową i funk-cjami interaktywnymi. W połączeniu z doskonałym wykonaniem i odpowied-nim wyposażeniem otrzymujemy mo-del projektora idealny do zastosowań w placówkach edukacyjnych i szkole-niowych.O sile tego modelu stanowi ognisko-wa. Dzięki niej urządzenie może być umieszczone centymetry od ekranu. Eli-minuje to powstawanie cieni w trakcie prowadzenia zajęć, sprawia, że nauczy-ciel ani przypadkowi uczniowie nie są oślepiani. Prawidłowe mocowanie uła-twia specjalny uchwyt. Funkcje interaktywne tego modelu Hitachi eliminują koniecz-ność posiadania

specjalnej tablicy. To znacząco obniża koszty. Modele UST cierpią często na przypadłości związane z prawidłowym wyświetlaniem geometrii. Zaawansowa-ne mechanizmy korekcji pozwalają wy-eliminować ewentualne kłopoty.

Epson EB-485Wi Dwa pióra, interaktywna funkcja plus wizualizer, i do dyspozycji użytkownika jest zestaw, który przyda się na każdym wykładzie czy zajęciach lekcyjnych. Do tego bardziej mobilny i tańszy niż trady-cyjne tablice interaktywne. Rozbudowa-ny zestaw gniazd sprawia, że nie powin-no być problemu ze skonfigurowaniem go w każdym środowisku. Obsługę uła-twiają także dostępne elementy regula-cyjne. Dzięki wysokiej jasności nie ma konieczności całkowitego zaciemnienia pomieszczenia, w którym prowadzone są zajęcia. To nieoceniony atut. Roz-maite są również sposoby mocowania projektora. Obraz można wyświetlać bowiem w pionie na ekranie, w pozio-mie na stole, odwracać do góry nogami czy prezentować na ekranie od tyłu.

Optoma X305STGdy liczy się cena, Optoma X305ST nie ma sobie równych. To bardzo po-pularny w jednostkach edukacyjnych model projektora. Wprawdzie nie jest to egzemplarz UST, ale tak zwana krótka ogniskowa również sprawdza się doskonale. Dzięki tradycyjnej kon-

strukcji, zastosowania Optomy są bar-dziej elastyczne niż modeli UST. Nie trzeba na przykład mocować urządze-nia za pomocą specjalnego uchwytu. Jasność na poziomie 3000 ANSI lume-nów wystarcza do tego, by wyświetlić czytelny przekaz nawet w dość jasnej sali lekcyjnej. Uzupełniając ten model o okulary oraz odpowiednie oprogra-mowanie można zapewnić w trakcie zajęć obraz 3D.W przypadku urządzeń przeznaczonych do edukacji ważna jest bezproblemowa obsługa oraz niskie koszty. Wychodząc naprzeciw tym wymaganiom, producent skonstruował projektor tak, by lampa, która jest zwykle piętą achillesową tego typu urządzeń, wytrzymywała bardzo długi czas użytkowania. W przypad-ku modelu X305ST, w typowych wa-runkach może to być nawet 10 tysięcy godzin. Stąd już niedaleka droga do projektów wyposażonych w LED-owo--laserowe źródła światła.

TP-Link TL-WDR4300Ten dwupasmowy router bezprzewo-dowy pozwala na transmisję danych z prędkością 750 Mbit/s. Jest to moż-liwe dzięki jednoczesnej pracy w pa-śmie 5 GHz i 2,4 GHz. Pierwsze po-zwala na osiągnięcie 450 Mbit/s, drugie 300 Mbit /s. Dodatkowo urządzenie oferuje pięć gigabitowych portów Ethernet. Za wydajną pracę odpowia-da tu sprzętowy NAT o przepustowo-ści 800 Mbit /s. Charakterystyczne są trzy zewnętrzne anteny, które można bez problemu odłączyć i zastąpić eg-zemplarzami o większym zysku. Dwa zewnętrzne porty USB 2.0 pozwalają podłączyć dodatkowe nośniki danych bądź drukarki USB, przekształca-jąc w ten sposób zwykłe urządzenia w sprzęt sieciowy. Funkcja QoS pil-nuje, by pasmo nie było nadużywane przez jednego użytkownika, a narzę-dzie Guest network pozwala stworzyć izolowaną sieć bezprzewodową z do-stępem do internetu, ale z brakiem możliwości ingerencji w zasoby sieci lokalnej. Dzięki opcji WDS można też łatwo rozszerzyć obszar obejmowany przez skonfigurowaną sieć bezprzewo-dową. Nad bezpieczeństwem transmisji czuwa oczywiście standard WPA2.

AVer PL50

29

SPRZĘT

29

SPRZĘT

WWW.PCWORLD.PL

Przesłać, przechować i wydrukowaćFunkcjonowanie nowoczesnego, oparte-go na technologii informatycznej systemu edukacji nie byłoby możliwie bez trady-cyjnych elementów sieci komputerowej. Aby wszystko działało gładko i bez pro-blemów, niezbędna jest wydajna infra-struktura do przesyłania danych. Rozwią-zania kablowe ze względu na kłopotliwą instalację i użytkowanie zastępowane są transmisją bezprzewodową. Wymaga to sprawnie działających routerów Wi--Fi i punktów dostępowych. W zamian uczniowie podczas pracy nie są przykuci do swoich ławek, mogą przemieszczać się po salach, korzystać z sieci z dowolnego miejsca, łączyć się z internetem nie tylko w czasie zajęć, ale także podczas przerw.Efektywne używanie komputerowych pomocy naukowych wymaga niestety przekształcenia mnóstwa danych do postaci elektronicznej. Nie wystarczy już zwykła szafa do przechowywania papierowych książek czy segregatorów z konspektami zajęć czy dziennikami. Trzeba stosować pojemne, elektronicz-ne magazyny danych. Rolę taką speł-

niają urządzenia NAS. To pewnego rodzaju serwery do zabezpieczania i udostępniania plików. Wyposażone w zestawy dużych dysków gwarantują, że nie zabraknie miejsca nawet na bit informacji. Dopracowane mechanizmy zabezpieczania danych sprawiają, że nie trzeba obawiać się utraty zapisu czy braku dostępu, nawet w przypad-ku awarii jednego z nośników. Często oprócz podstawowej funkcji mogą speł-niać także dodatkowe role, na przykład serwerów multimedialnych czy WWW.

Kompletna, elastyczna i wszechstron-na infrastruktura informatyczna wy-maga również sprawnej obsługi tra-dycyjnych dokumentów. Niezbędne są więc narzędzia do przekształcania papierowych druków na postać możli-wą do zapisania na dysku, jak również do drukowania elektronicznych plików. W takiej sytuacji doskonale sprawdzają się urządzenia wielofunkcyjne. To roz-budowane drukarki uzupełnione o me-chanizm skanera. Pozwalają drukować, skanować i kserować dokumenty, po-trafią także pełnić rolę faksu. Może to być sprzęt podłączany bezpośrednio do komputera za pomocą portu USB, ale o niebo lepiej sprawują się rozwią-zania sieciowe. Nie wymagają bowiem pracującego przez cały czas peceta, dostępne są bez problemu dla każdego użytkownika sieci, łatwiej nimi zarzą-dzać i je obsługiwać.

AVer PL50Ten stacjonarny sprzęt wyposażony zo-stał w dwie doświetlające lampy oraz podświetlenie pulpitu. Za jakość obrazu odpowiada tu 5-megapikselowa matry-ca gwarantująca obraz jakości FullHD odświeżany z szybkością 30 klatek na sekundę oraz 16-krotny zoom optyczny. Ostrość regulowana jest automatycznie bądź ręcznie. Komplet wejść i wyjść gwarantuje bezproblemową konfigura-cję w każdym środowisku. Są tu między innymi port HDMI, poczwórne gniazdo VGA z funkcją przełącznika i interfejs USB. Wbudowana pamięć pozwala za-pisać 80 zdjęć w najwyższej rozdziel-czości, a gdy zabraknie miejsca, dane można umieszczać na karcie SD czy

Synology DS1813+

TP-Link TL-WDR4300

30

SPRZĘT


pamięci USB. Do wygodnej pracy nie jest nawet potrzebny komputer. Wiele operacji, takich jak na przykład obraca-nie obrazu, nakładanie filtrów czy na-noszenie notatek można przeprowadzić bez jego udziału. Jako element opcjo-nalny dostępna jest także przystawka do mikroskopu.

Synology DS1813+Ten model Synology to jeden z przed-stawicieli sieciowych serwerów plików tego producenta i reprezentant całej ka-tegorii urządzeń. Na rynku dostępne są zarówno rozwiązania prostsze, ale jed-nocześnie tańsze, jak również bardziej zaawansowane i rozbudowane. DS1813+ w podstawowej wersji wyposażony został w 8 kieszeni na dyski. Po dołączeniu jednostki rozszerzającej, liczba ta może wzrosnąć do 18, ale biorąc pod uwagę, że potrafi obsługiwać dyski o pojemności do 5 TB, daje to, nawet w wariancie głównym, aż 40 TB miejsca na dane. Wartość ta

może ulec zmniejszeniu po włączeniu jed-nego z trybów RAID, ale i tak będzie zna-cząca. Synology obsługuje takie tryby pra-cy macierzy jak RAID 0-10 czy JBOD. Za płynną pracę odpowiedzialny jest dwur-dzeniowy procesor Intel Atom 2,13 GHz oraz 2 GB pamięci RAM z możliwością jej rozszerzenia do 4 GB. Urządzenie wyposażone zostało w cztery porty USB 2.0, dwa poty USB 3.0, złącza eSATA i aż cztery gigabitowe gniazda Ethernet. Pod-stawowym systemem plików, w jakim pra-cuje jest EXT4, nośniki zewnętrzne mogą być jednak sformatowane jako EXT3, NTFS czy FAT. Dużą zaletą Synology jest prawie bezgłośna praca z szumem na po-ziomie 24 decybeli.

D-Link DNS-320LTen sieciowy serwer plików to dosko-nały magazyn na zdjęcia, dokumenty i inne pliki związane z pracą. Jest to nieduży dwudyskowy model sprawdza-jący się wszędzie tam, gdzie niepotrzeb-ne są ogromne pojemności. Specjalne

oprogramowanie pozwala na bezpo-średni dostęp do danych urządzeniom mobilnym i smartfonom pracującym pod kontrolą iOS-a i Androida. Wbudowany serwer multimedialny potrafi przesyłać kilka różnych strumieni danych jedno-cześnie. Oznacza to, że w tym samym czasie na jednym stanowisku można oglądać nagranie filmowe, a na innym prowadzić odsłuch audio. Za bezpie-czeństwo danych odpowiada technolo-gia RAID 1. Za komunikację ze światem zewnętrznym odpowiedzialne są giga-bitowy port LAN oraz interfejs USB 2.0

HP LaserJet M1536dnf MFPTen model drukarki HP to jedno z bar-dziej popularnych urządzeń. Jest to urządzenie wielofunkcyjne pozwalające drukować, skanować, kopiować i fakso-wać. Oferuje druk laserowy, monochro-matyczny, w formacie A4 z rozdzielczo-ścią 1200 x 1200 pikseli i szybkością do 25 stron na minutę. Za obsługę kolejki dokumentów odpowiedzialna jest wbu-dowana pamięć o wielkości 128 MB. Nie zabraknie też kartek na wydruki. Pojemnik mieści ich aż 250. M1536dnf jest modelem sieciowym, co oznacza, że nie potrzebuje do pracy bezpośred-niego połączenia z komputerem. Jeżeli jednak nie ma odpowiedniej infrastruk-tury, dokumenty mogą być przesyłane z poziomu peceta za pomocą portu USB. Komunikację z urządzeniem uła-twia dwuwierszowy wyświetlacz LCD.

Robert Szyszka

D-Link DNS-320L

HP LaserJet M1536dnf MFP

31

SPRZĘT

31

SPRZĘT

TYLKO 29,90zł

WYSYŁKA GRATIS!

http://www.pcworld.pl/kiosk

32

SPRZĘT


Wiele instytucji ma ten etap za sobą, inne są w trakcie, a pozostałe dopiero planują wdrożenie sieci Wi-Fi, która

swoim zasięgiem obejmie cały budynek i tereny przyległe szkoły. Bezprzewodowy internet ma służyć nauczycielom i uczniom w trakcie zajęć lekcyjnych oraz poza nimi. Sieć Wi-Fi tworzą punkty dostępowe rozlokowane na terenie całej szkoły, kontroler WLAN, którego zadaniem jest scentralizowane zarządzanie wszystkimi elementami sieci bezprzewodowej oraz router z funkcjami UTM, zapewniający użytkownikom bezpieczny dostęp do internetu. Warto postawić na rozwiązania jednego producenta.

Forteca FortinetuOferta rozwiązań sieciowych firmy Fortinet obejmuje gamę urządzeń FortiGate łączących w sobie funkcje routera, bramy dostępu do internetu klasy UTM oraz kontrolera WLAN. Modele FortiWiFi 60C, FortiGate 100D, FortiGate 200B FortiGate 300C oraz punkty dostępowe z linii FortiAP przeznaczone są do ochrony różnej wielkości sieci komputerowych.FortiGate to zaawansowana brama dostępowa do internetu z funkcjami UTM (Unified Threat Management). Urządzenie ma wbudowanych wiele mechanizmów zabezpieczeń, które obejmują zaporę sieciową nowej generacji (Next Generation Firewall), system wykrywania i zapobiegania włamaniom (IPS, Intrusion Prevention System), filtry antywirusowe i antyspamowe oraz moduł filtrowania treści.Model FortiGate 200B, przeznaczony dla średnich i dużych szkół, umożliwia obsługę do 300 jednoczesnych użytkowników. Urządzenie zapewnia wydajność zapory sieciowej na poziomie 5 Gb/s i systemu wykrywania włamań (IPS) na poziomie 650 Mb/s. Brama Fortinet ma wbudowany kontroler WLAN,

Nowoczesna sieć szkolna

który umożliwia sprawne zarządzanie szybką siecią bezprzewodową w standardzie IEEE 802.11n, której szkielet tworzy do 30 punktów dostępowych FortiAP 210B. Model FortiGate 200B-POE z funkcją Power Over Ethernet (POE) może zasilać w energię elektryczną do 8 punktów dostępowych przez kabel sieciowy.

Netgear zarządza Wi-FiKluczowym elementem sieci bezprzewodowej jest kontroler WLAN, który umożliwia scentralizowane zarządzanie punktami dostępowymi oraz komputerami i urządzeniami przenośnymi użytkowników (klientami). Kontroler ma istotny wpływ na jakość działania i bezpieczeństwo sieci Wi-Fi.Netgear ProSafe 20-AP WC7520 to wysoce wydajny kontroler sieci WLAN zaprojektowany dla średnich i dużych firm, szkół i szpitali. Pojedyncze urządzenie obsługuje do 50 punktów dostępowych. Wraz ze wzrostem potrzeb istnieje możliwość połączenia do trzech kontrolerów w stos, dzięki czemu liczba centralnie zarządzanych access pointów może wynieść nawet 150! Produkt współpracuje z punktami dostępowymi Netgear ProSafe WNDAP360, WNDAP350, WNAP320 oraz WNAP210.Kontroler ma wbudowane funkcje dynamicznego zarządzania częstotliwością. Urządzenie kontroluje

siłę sygnału radiowego oraz kanał wykorzystywany przez punkty dostępowe, aby zapewnić maksymalne pokrycie budynku zasięgiem sieci Wi-Fi, wyeliminować martwe strefy oraz ograniczyć liczbę zakłóceń (interferencji). Netgear WC7520 wyposażono w funkcję wykrywania wrogich punktów dostępowych i klientów. Informacja o nieuprawnionych punktach sieci wizualizowana jest na mapie budynku.Netgear WC7520 potrafi zagwarantować wszystkim nauczycielom i uczniom równy dostęp do sieci bezprzewodowej. Kontroler dynamicznie zmienia obciążenie sieci przez przełączanie klientów na mniej obciążone punkty dostępowe. Wbudowany portal dostępowy dla gości (Captive Portal) pozwala z kolei udostępnić nadzorowany internet użytkownikom z zewnątrz.

Serwer dla NASNowoczesna szkoła powinna posiadać jeden lub kilka serwerów NAS, które pozwalają na współdzielenie plików, tworzenie i przechowywanie kopii zapasowych danych oraz strumieniowe udostępnianie materiałów dydaktycznych, np. nagrań wideo. Na rynku można znaleźć małe, niedrogie serwery NAS przeznaczone dla pojedynczych użytkowników, klas czy zespołów roboczych oraz wysoce wydajne macierze dyskowe, umożliwiające scentralizowane składowanie dużej ilości danych.NAS w szkole to jedno z tych rozwiązań, które służą bezpieczeństwu. Dyski w pamięci masowej konfigurowane są w formie macierzy RAID, która gwarantuje szybki dostęp do zgromadzonych na niej danych, ale i chronią przed ich utratą. W zależności od wariantu RAID, te same dane są duplikowane na dwóch lub większej liczbie

Nowoczesna sieć komputerowa składa się z okablowania strukturalnego, które z reguły szkoła już posiada, sie-ciowych urządzeń aktywnych, umożliwiających komunikację komputerów i serwerów w sieci, potrzebny jest też dostęp do internetu. Dobrze zaplanowana sieć bezprzewodowa (Wi-Fi) może być funkcjonalna i bezpieczna.

FortiGate 200B oraz FortiGate 300C to bramy internetowe klasy

korporacyjnej, zaprojektowane do ochrony większych sieci komputerowych.

Oba urządzenia wyposażono w funkcje kontrolera WLAN.

Netgear ProSafe WC7520 to funkcjonalny, wysoce wydajny

kontroler sieci WLAN. Ma wbudowane funkcje automatycznej

diagnostyki wraz z usuwaniem martwych stref sieci Wi-Fi.

33

SPRZĘT

33

SPRZĘT

WWW.PCWORLD.PL

dysków. Nośnik, który uległ awarii, można szybko wymienić na sprawny, bez przerywania pracy serwera NAS.Serwer NAS umożliwia gromadzenie materiałów dydaktycznych oraz plików wszystkich nauczycieli i uczniów w jednym miejscu. Dane te pozostają bezpieczne nawet w przypadku awarii czy kradzieży komputera przenośnego lub tabletu. Z kolei rozbudowany system uprawnień pozwala ściśle kontrolować, kto i na jakich zasadach ma dostęp do danych. Zamiast kopiować te same pliki na każde z urządzeń w sieci z osobna, można zapisać je na współdzielonym serwerze NAS i udostępnić wszystkim uczniom w klasie.

Qnap dla grup roboczych…Oferta Qnap liczy kilkanaście modeli biurkowych serwerów NAS (desktop) i macierzy dyskowych do montażu w szafie serwerowej (rack). Modele te różnią się od siebie liczbą obsługiwanych dysków, parametrami sprzętowymi i oczywiście... ceną. Różne też są ich zastosowania.Qnap TS-220 to funkcjonalny, dwudyskowy serwer plików przeznaczony dla małej grupy roboczej. Urządzenie wyposażono w procesor 1,6 GHz i 512 MB RAM. Obsługuje dyski SATA II o pojemności do 4 TB każdy, które skonfigurujesz do pracy w macierzy RAID 1 (lustrzane odbicie). Dane pozostają bezpieczne nawet w przypadku awarii jednego z nośników. Qnap TS-220 wyposażono w dwa szybkie porty USB 3.0 do podłączenia zewnętrznego dysku i innych akcesoriów sieciowych. Kopiowanie danych z urządzeń zewnętrznych (aparaty cyfrowe, pamięci USB, dyski twarde) odbywa się za pomocą jednego przycisku.Qnap TS-220 działa pod kontrolą systemu Qnap QTS 4.0. Ta wersja oprogramowania udostępnia szereg funkcji i usług, które pozwalają używać to urządzenie na wiele sposobów – jako serwer plików oraz wydruków dla komputerów z Windows, Linux oraz OS X, system tworzenia kopii zapasowych (backupu) oraz serwer WWW i FTP. W szkole warto go wykorzystać jako sieciowy serwer multimediów DLNA, iTunes lub Twonky Media dla komputerów, tabletów i smarfonów. Zintegrowany moduł antywirusowy zabezpiecza komputery przed działaniem wirusów i innym złośliwym oprogramowaniem. W zakresie uwierzytelniania użytkowników, Qnap TS-220 integruje się z usługami katalogowymi Active Directory. Dodatkowo, serwer ma wbudowane funkcje kontroli dostępu na podstawie adresów IP. Istnieje również możliwość skonfigurowania szyfrowanych połączeń SSL/TLS dla serwera FTP.

... i nie tylkoQnap TS-870U-RP to już zdecydowanie mocniejsza konfiguracja zamknięta w obudowie rack o wysokości 2U do montażu w szafie serwerowej. Za rozsądną cenę otrzymasz wydajną macierz dla maksymalnie 8 dysków twardych SATA II lub SATA III o pojemności 4 TB każdy. Nośniki pamięci możesz skonfigurować w macierzy RAID 0, 1, 10, 5, 6, 5+, 6+ lub 10+ z dyskiem zapasowym. Wolumeny szyfrowane są 256-bitowym kluczem AES, aby zapobiec ich kradzieży i ujawnieniu.Qnap TS-870U-RP sprawdzi się jako serwer plików, kompletne rozwiązanie do backupu plików z komputerów w sieci LAN oraz pamięć masowa dla wirtualizacji serwerów (obsługa protokołu iSCSI). Urządzenie jest zgodne z systemami wirtualizacji Citrix, VMware oraz Microsoft Hyper-V.

Szkoła w internecieMiejsce na serwerze jest potrzebne do uruchomienia strony internetowej szkoły, e-dziennika, portalu dla uczniów czy platformy nauczania na odległość, zaprojektowanej na bazie oprogramowania Moodle.Z jednej strony można uruchomić własny serwer WWW i udostępnić go w internecie. To dość karkołomne wyzwanie, bowiem wymaga zakupu sprzętu oraz znalezienia osoby, która posiada wiedzę na temat zarządzania serwerem linuksowym. Może to być opiekun, szkolny pracownik, nauczyciel informatyki lub zdolny uczeń, który w ramach zajęć pozalekcyjnych zechce zająć się administracją stroną WWW, serwerem poczty i FTP.Alternatywą dla własnego serwera jest wynajem usługi hostingowej w postaci serwera wirtualnego, VPS, serwera dedykowanego lub instancji w chmurze.W ramach hostingu współdzielonego (serwer wirtualny) otrzymasz miejsce na dynamiczną stronę WWW (PHP z MySQL), skrzynki

poczty elektronicznej dla pracowników administracji i nauczycieli, konta FTP oraz możliwość zarejestrowania własnej domeny. Do największych dostawców usług hostingu w Polsce należą m.in. Kei.pl, home.pl, nazwa.pl, 1&1 oraz OVH.pl.Zamawianie i konfiguracja usług serwera wirtualnego odbywa się z poziomu wygodnego panelu zarządzania. Nie wymaga to znajomości związanych z administracją serwerami Linuksa. W przypadku trudniejszych zagadnień, np. związanych z ustawieniami rekordów domeny, można zwrócić się o pomoc do biura obsługi klienta. Przykładem może być firma Kei.pl, która udostępnia klientom panel administracyjny Webas.Webas umożliwia wygodne zakładanie serwisów internetowych, skrzynek e-mail i kont FTP, baz danych MySQL i PostgreSQL oraz zarządzanie domenami. Dostęp do FTP może zostać skonfigurowany w trybie tylko do odczytu, dzięki czemu nauczyciele, uczniowie i ich rodzice będą mogli pobierać dokumenty i inne pliki, bez

Dwudyskowy Qnap TS-220

to idealny serwer plików dla

małych grup roboczych.

Macierz dyskowa Qnap TS-870U-RP umożliwia montaż do 8 dysków

SATA II/III. Urządzenie zainstalujesz w szafie serwerowej (rack).

34

SPRZĘT


możliwości wgrywania nowych materiałów na serwer.Funkcja Autoinstalator, dostępna m.in. w home.pl, pozwala łatwo i szybko przeprowadzić instalację wybranej aplikacji webowej na serwerze wirtualnym. W ten sposób można w kilku prostych krokach uruchomić funkcjonalny, dynamiczny serwis internetowy. Wśród gotowych do użycia aplikacji są portale internetowe (CMS) WordPress i Joomla!, fora internetowe phpBB i Simple Machines Forum, galeria zdjęć Coppermine, system zarządzania wiedzą MediaWiki oraz oprogramowanie do zdalnego nauczania Moodle.

VPS i dedykowaneW większych projektach internetowych, które wymagają gwarantowanych zasobów serwera oraz możliwości instalowania własnego oprogramowania stosuje się wirtualne serwery prywatne (VPS, Virtual Private Server) lub serwery dedykowane. VPS stanowi pomost między hostingiem współdzielonym a serwerem dedykowanym. Zasoby fizycznego komputera dzielone są na kilka mniejszych maszyn wirtualnych, z których każda działa jak niezależny serwer internetowy. Z pojedynczego serwera korzysta kilku klientów. Ma to kilka zalet i wad. VPS jest zdecydowanie tańszą usługą niż serwer dedykowany. Z drugiej strony, zasoby pojedynczej maszyny są współdzielone przez kilka, nierzadko dużych projektów internetowych. To powoduje rywalizację np. o zasoby dyskowe, wykorzystywane przez wielu klientów jednocześnie.Serwer dedykowany to usługa internetowa, która polega na wynajęciu fizycznego urządzenia (serwera) o ściśle określonej konfiguracji sprzętowej. Zasoby serwera nie są współdzielone z innymi klientami dostawcy hostingu. Wynajem serwera dedykowanego jest wielokrotnie droższy niż VPS-a. Wysokie są koszty instalacji serwera (ok. 1000 zł) i opłaty miesięczne, a umowy często zawiera się na rok i dłużej. Jednocześnie wynajem serwera dedykowanego stanowi alternatywę dla zakupu sprzętu i inwestycji we własną infrastrukturę IT. Serwer uruchamiany jest w specjalizowanym centrum danych, które zapewnia optymalne parametry pracy komputera oraz dostęp do łączy internetowych wielu operatorów.

Chmura dla wymagającychWysoce bezpieczną i efektywną kosztowo alternatywą dla obu tych rozwiązań wydaje być

chmura obliczeniowa, taka jak Windows Azure, Amazon EC2 lub Oktawave.Serwery w chmurze nazywane są instancjami. Każda instancja ma ściśle określoną moc procesora oraz przydzieloną pamięć operacyjną (RAM). Dane w chmurze przechowywane są na wydzielonej pamięci masowej. W odróżnieniu od rozwiązań współdzielonych (serwery wirtualne, VPS) w tym modelu gwarantowana jest nie tylko pojemność dysku, ale i czas dostępu do niego. Dzięki temu nawet mocno obciążone strony WWW zawsze będą ładować się szybko.Oktawave dostarcza usługi chmury obliczeniowej w modelu IaaS (Infrastructure as a Service). Model ten zakłada wynajem klientowi kompletnej infrastruktury sieciowo-serwerowej, w ramach której będzie on mógł składować dane i uruchamiać własne aplikacje. Zasoby IT w chmurze dostarczane są dynamicznie, „na żądanie” klienta oraz mogą być niemal dowolnie skalowane wraz ze wzrostem jego potrzeb na moc obliczeniową i przestrzeń dyskową. W odróżnieniu od innych usług hostingu, w chmurze płaci się wyłącznie za wykorzystane zasoby (pay-as-you-go).

W centrum wydarzeńSpecjalizowane centrum danych zapewnia serwerom odpowiednie warunki pracy, które trudno byłoby stworzyć w szkole, nawet jeśli ta posiada wydzielone w tym celu pomieszczenie (serwerownię). Mowa tu o nadmiarowych systemach zasilania i chłodzenia, a także zwielokrotnionych łączach internetowych do różnych operatorów. Dane w centrum danych są chronione przed pożarem czy zalaniem. W warstwie kontroli dostępu stosuje się różnego rodzaju zabezpieczenia proceduralne i fizyczne,

m.in. systemy alarmowe i monitoring telewizji przemysłowej, karty magnetyczne itd.

Bezpieczne daneW myśl przepisów unijnych przechowywanie i przetwarzanie danych osobowych musi odbywać się w centrach danych zlokalizowanych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Tutaj polska chmura Oktawave ma przewagę np. nad amerykańskimi dostawcami usług w chmurze. Wszystkie urządzenia składowe chmury pracują w centrum danych Thinx, w ścisłym centrum Warszawy. Dane blokowe przechowywane w infrastrukturze Oktawave zapisywane są za pomocą autorskiej technologii tworzącej sieć danych na podstawie węzłów danych. Bezpieczeństwo tych informacji realizowane jest na wielu poziomach. Każdy węzeł przechowuje dane swoje i kopię danych z innego węzła. Nawet awaria pojedynczego węzła nie powoduje zakłóceń w dostępie do plików ani ich utraty.W warstwie dostępu przechowywanie danych w Oktawave odbywa się na podstawie koncepcji kontenerów danych, które pozwalają precyzyjnie określać uprawnienia użytkowników do informacji zapisanych w chmurze. Kontenery mogą być udostępniane w trybie publicznych lub prywatnym, tylko dla jednoznacznie wskazanej, uwierzytelnionej grupy osób.Sukces rządowego programu „Cyfrowa szkoła” pokazał, że szkoły chcą korzystać z multimedialnych pomocy dydaktycznych. Nowoczesna sieć szkolna z dostępem do internetu pozwoli w pełni wykorzystać potencjał laptopów, tabletów i tablic interaktywnych, używanych przez nauczycieli i uczniów w trakcie lekcji i poza nimi.

Artur Pęczak

Hurtowe dodawanie wielu skrzynek poczty e-mail w panelu administracyjnym

Webas, udostępnianego klientom hostingu współdzielonego firmy Kei.pl

35

SPRZĘT

35

Sieciowa pamięć masowa – co to takiego?Sieciowa pamięć masowa (NAS) to system

składający się z jednego lub więcej dysków

twardych oraz połączenia Ethernet i systemu

operacyjnego. Dzięki niemu użytkownicy

mogą łączyć się z siecią, uzyskując dostęp do

plików gromadzonych na dyskach twardych

i możliwość dzielenia się nimi. Poza funkcją

przechowywania plików, systemy NAS mają

szereg dodatkowych funkcji, których zakres

i różnorodność zależą od producenta.

Chmura prywatna dostępna z każdego miejscaUsługa myQNAPcloud znacznie ułatwia

łączenie z systemem NAS za pomocą prze-

glądarek internetowych. Dzięki wsparciu

DDNS długie adresy IP są

zastępowane krótkimi,

łatwymi do zapamiętania

nazwami domen, wybie-

ranymi samodzielnie przez

użytkownika.

Łatwe udostępnianie plikówNadal korzystasz z USB, gdy chcesz udostępnić jakiś plik? Już

nie musisz. Dzięki „prywatnej chmurze” oferowanej przez QNAP

Turbo NAS możesz dzielić się muzyką, zdjęciami i fi lmami z rodziną

lub przyjaciółmi w sposób, który jest znacznie bardziej wygodny.

Korzystając z rozwiązań NAS, możesz

łatwo i szybko stworzyć serwer FTP,

który pozwala Ci na udostępnianie wielu

dużych plików, a pozostałym użytkow-

nikom na ich pobieranie za pośrednic-

twem linku URL generowanego przez

NAS, bez konieczności logowania się

do systemu.

Synchronizacja plików na wielu urządzeniachNie wystarcza Ci ograniczona pojemność rozwiązań typu Dropbox?

Teraz, na bazie NAS i funkcji QSync, możesz stworzyć bezpieczne

centrum danych, które nie tylko zapewnia dużo miejsca, lecz również

synchronizuje pliki między urządzeniami. Możesz przesyłać dokumenty

z urządzeń mobilnych do systemu NAS, a następnie korzystać z nich

na dowolnym komputerze, laptopie lub

urządzeniu mobilnym, podłączonym do tej

pamięci. Funkcja QSync przydaje się szcze-

gólnie studentom, osobom często podró-

żującym, a także mobilnym zespołom,

gwarantując sprawne zarządzanie pli-

kami. Każdy ma bowiem dostęp do naj-

świeższych aktualizacji plików, niezależnie

od tego, z jakiego urządzenia korzysta.

Systemy NAS QNAP oferuje systemy NAS oparte

na 1–24 dyskach, które spełniają

wymagania zarówno użytkowników

domowych, jak i zaawansowanych

użytkowników biznesowych.

Darmowe aplikacje mobilne ułatwiające zdalny dostępQNAP oferuje wiele darmowych aplikacji mobilnych, ułatwiających

przeglądanie plików, ich udostępnianie i zarządzanie

nimi w ramach systemu NAS.

W dowolnym momencie

i z każdego miejsca, dzięki

funkcji Qmusic, można odtwa-

rzać pliki muzyczne zapisane

w systemie Turbo NAS. Więcej

informacji: http://www.qnap.

com/mobile

Więcej informacji: www.qnap.com

ADVERTORIAL

Wysoka jakość obrazu HDIdealnym rozwiązaniem dla tych, którzy doceniają możliwość

odtwarzania fi lmów zgromadzonych w systemie NAS w wyso-

kiej jakości HD jest model TS-470 Pro. Stacja HD oraz połą-

czenie HDMI zapewniają 5,1-kanałowy dźwięk przestrzenny.

Dzięki temu samodzielne zbudowanie wysokiej jakości kina

domowego jest niesamowicie proste. Więcej informacji:

www.qnap.com/hdstation/

http://www.qnap

http://www.qnap.com/hdstation/

http://www.qnap.com

http://www.qnap.com



Wybór oprogramowania do monitorowania aktywności kompu- terów w szkolnych pracowniach

internetowych jest bardzo duży. Narzędzia te łączą w sobie funkcje śledzenia aktywności uczniów przed komputerem z blokowaniem i kontrolowaniem dostępu do wybranych aplikacji, stron internetowych, drukarek czy nośników wymiennych. Jak zadbać o spokojny sen dyrektora szkoły i opiekuna sali komputerowej?Do przeglądu wybraliśmy siedem programów. Beniamin, Sokrates, Opiekun Ucznia oraz NetSupport School umożliwiają śledzenie aktywności uczniów, blokowanie stron „tylko dla dorosłych” oraz zarządzanie komputerami w pracowni dydaktycznej. Z kolei DansGuardian działa jak filtr internetowy, który zapewnia darmową ochronę komputerów w całej sieci lokalnej. Statlook oraz Wizualny Nadzór to dwie ciekawe aplikacje, chętnie używane w firmach prywatnych, wyposażone w funkcje, które również mogą być przydatne w szkołach. Na koniec opisujemy dwa programy kontroli rodzicielskiej – Visikid oraz Norton Family Online, działające w formie aplikacji webowej, do wykorzystania na domowych komputerach uczniów. Wszak proces edukacji i wychowania w szkole ma tylko swój początek...

BeniaminInformacje: www.beniamin.pl

Beniamin to program zapewniający bezpieczny dostęp do internetu. Aplikacja znajdzie zastosowanie w domu, w szkołach i instytucjach publicznych oraz różnej wielkości firmach. Beniamin blokuje możliwość otwierania niepożądanych stron (np. zawierających pornografię) oraz ogranicza dostęp do wybranych usług sieciowych (np. komunikatorów, list dyskusyjnych, poczty e-mail). Administrator może zablokować ściąganie plików z sieci, korzystania z serwisów społecznościowych i wideo. Program dostępny jest w wersji na pojedyncze stanowiska oraz w wersji sieciowej dla ochrony wielu komputerów. Producent oprogramowania przygotował specjalną ofertę cenową dla szkół.

Czujne oko wychowawcy

W 5. wersji Beniamina wprowadzono szereg nowych funkcji i udoskonaleń. Program umożliwia blokowanie stron zawierających treści związane z seksem, narkotykami i hazardem. W najnowszej wersji znajdziemy nowe kategorie blokowanych stron z przemocą, agresją i nielegalnym oprogramowaniem. Funkcja Multiview pozwala śledzić z jednego miejsca ekrany wszystkich nadzorowanych komputerów. Nauczyciel ma możliwość zdalnego uruchomienia programu lub wyświe-tlenie wiadomości na monitorze ucznia.Program dostarcza informacji na temat aktywności użytkowników, m.in. historię przeglądanych przez nich stron, dane o czasie pracy przy komputerze oraz uruchamianych programach. Wygenerowany raport pozwala szczegółowo przeanalizować, ile czasu uczeń spędził na przeglądaniu stron internetowych, a ile na pracy z wartościowymi aplikacjami, które wspomagają proces dydaktyczny.

Beniamin jest bardzo prosty w obsłudze. Program konfiguracyjny umożliwia ustawienie parametrów filtrowania treści w internecie. Administrator pracowni może zdefiniować listę tzw. białych stron, do których dostęp nigdy nie będzie blokowany. Beniamin 5.0 w większym stopniu został dostosowany do pracy z przeglądarkami Chrome i Opera. W programie znajdziemy opcję, która wymusza na komputerach uczniów używanie bezpiecznego trybu w wyszukiwarkach Google, Bing, serwisie YouTube oraz wyszukiwarce grafiki Google.

SokratesInformacje: erisoftware.pl

Sokrates firmy ERI Software został opracowany na potrzeby wygodnego zarządzania pracownią informatyczną. Rozwiązanie to dostarczane jest w modelu klient-serwer. Na komputerach uczniów instalowany jest program Platon, który wchodzi w skład pakietu Sokrates.

Pornografia, przemoc, hazard, nielegalne oprogramowanie, filmy i muzyka. Dziecko w sieci ma bezpośredni kontakt z ogromną liczbą zagrożeń i pokus, przed którymi należy je chronić. Dlatego też oprogramowanie do monitorowania komputerów i blokowania dostępu do niepożądanych treści powinno być podstawowym wyposa-żeniem każdej pracowni internetowej w szkole.

Opcje ustawień blokowania w programie Beniamin.

http://www.beniamin.pl

http://erisoftware.pl

37


WWW.PCWORLD.PL

Z poziomu konsoli administracyjnej nauczyciel ma możliwość zdalnego kontrolowania komputerów, na których pracują uczniowie.Konsola Sokratesa umożliwia obserwację ekranów wszystkich komputerów bezpośrednio zza biurka nauczyciela. Wbudowany klient VNC pozwala przejąć zdalną kontrolę nad systemem ucznia, aby go zdyscyplinować lub pomóc mu w rozwiązaniu problemu.To jednak nie wszystko. Sokrates ma wbudowanych kilka przydatnych funkcji, które pozwalają sterować komputerami na odległość. Najważniejsze to możliwość wykonywania projekcji ekranu nauczyciela na monitorach uczniów, zdalnego wydawania poleceń oraz wyłączania komputerów w pracowni.Sokrates zbiera informacje o aktywności uczniów w trakcie trwania zajęć i poza nimi. Nauczyciel widzi, czy jego podopieczni nie wpisują np. wulgaryzmów. Aplikacja pozwala również na podgląd uruchomionych procesów i aplikacji. Dzięki temu nauczyciel może np. sprawdzić, czy podczas klasówki uczniowie nie próbowali oszukiwać, próbując znaleźć odpowiedzi w internecie. W każdym momencie istnieje możliwość zablokowania dostępu do programów, które nie są potrzebne w trakcie procesu edukacyjnego.Jedną z ciekawszych funkcji Sokratesa jest możliwość kopiowania plików na wszystkie komputery jednocześnie. Nauczyciel może szybko udostępnić uczniom różnego rodzaju materiały dydaktyczne, nagrania wideo czy slajdy z prezentacją.

Opiekun UczniaInformacje: www.opiekunucznia.pl

Program dostępny jest w dwóch wersjach – dla pojedynczych stanowisk oraz w wersji sieciowej OpiekunNET, która umożliwia nadzorowanie wszystkich komputerów z poziomu konsoli nauczyciela.Podstawowy zestaw funkcji oferowany przez aplikacje Opiekun Ucznia oraz OpiekunNET obejmuje blokowanie stron zawierających pornografię, propagujących przemoc, rasizm, narkotyki oraz sekty, stron z czatami oraz komunikatorów internetowych, takich jak Gadu-Gadu, Tlen i ICQ. Opiekun Ucznia rejestruje aktywność uczniów w internecie. Dzięki temu nauczyciele wiedzą, czym interesują się ich podopieczni i w jaki sposób korzystają z sieci.Filtrowanie stron prowadzone jest dwustopniowo. Opiekun Ucznia wyposażono w bazę ponad 500 tysięcy, skategoryzowanych tematycznie,

adresów stron internetowych. Jeśli adres nie zostanie zidentyfikowany w bazie, program analizuje treść strony pod kątem występowania na niej słów kluczowych. Na tej podstawie dokonywana jest ocena reputacji strony. Baza danych oraz lista słów kluczowych są systematycznie aktualizowane. Nauczyciel ma możliwość dodania do bazy własnych adresów, które będą blokowane przez program. Wersja jednostanowiskowa programu została wyposażona w funkcję, która pozwala na czasowe ograniczenie uczniom dostępu do internetu oraz mechanizmy blokowania pobierania plików z internetu. Wersja sieciowa Opiekuna Ucznia, została zaprojektowana od podstaw i w zupełnie innej architekturze. Zadaniem programu jest

nie tylko filtrowanie niepożądanych treści, ale również pomoc nauczycielom w lepszym wykorzystaniu narzędzi dydaktycznych w prowadzeniu zajęć.Konsola administratora komunikuje się ze stanowiskami komputerowymi, na których zainstalowano agentów usługi. W odróżnieniu od wersji jednostanowiskowej, zmiany w konfiguracji programu (np. zasady filtrowania treści) wprowadzane są tylko raz – właśnie z poziomu centralnej konsoli, zainstalowanej na komputerze nauczyciela. OpiekunNET wprowadza również rozszerzone opcje definiowania zasad filtrowania. Reguły filtrowania treści tworzone są za pomocą kreatora, który pozwala określić, co program ma blokować, kiedy i gdzie.

Lista zarejestrowanych przez program Opiekun Ucznia adresów stron,

które odwiedzali uczniowie w trakcie zajęć w pracowni komputerowej.

NetSupport School umożliwia podgląd ekranów uczniów z komputera nauczyciela.

http://www.opiekunucznia.pl



NetSupport SchoolInformacje: www.netsupportschool.com

NetSupport School to pakiet narzędzi, wspomagający pracę nauczycieli i instruktorów, którzy w swoich zajęciach wykorzystują nowoczesne technologie. Aplikacja przyda się w salach dydaktycznych, gdzie używane są komputery, tablety i inne urządzenia multimedialne. Dzięki NetSupport School nauczyciel może dopilnować, aby uczniowie wykonywali określone zadania, a nie marnowali czas na korzystanie z Facebooka. Aplikacja ma wbudowane funkcje, które służą do zarządzania i monitorowania komputerami uczniów w trakcie zajęć lekcyjnych i poza nimi. Oprogramowanie dostępne jest również dla tabletów z systemem Android i iOS (Apple).NetSupport School umożliwia zarządzanie wszystkimi urządzeniami w klasie z poziomu pojedynczego komputera nauczyciela. W dowolnej chwili może on włączyć lub wyłączyć wszystkie komputery w pracowni, wylogować użytkowników, włączyć wygaszacz ekranu czy zablokować klawiaturę i mysz, aby przyciągnąć uwagę uczniów. Widok w konsoli zarządzania może zostać skonfigurowany w taki sposób, aby przypominał rzeczywisty układ klasy. Aplikacja ma wbudowane funkcje, które pozwalają blokować zadania drukowania oraz kopiowanie danych na nośniki USB i płyty CD/DVD.Funkcje monitorowania w programie NetSupport School obejmują podgląd ekranów uczniów w czasie rzeczywistym, przegląd informacji o uruchomionych aplikacjach i otwartych stronach internetowych, śledzenie treści w komunikatorach i na czatach oraz

rejestrowanie znaków wprowadzanych na klawiaturze. Ten ostatni mechanizm wykorzystasz nie tylko do szpiegowania swoich podopiecznych. Funkcja monitorowania klawiatury zapewnia nauczycielowi wgląd w prace uczniów, pozwalając kontrolować zapisywane przez nich treści i poziom aktywności każdego z nich.NetSupport School ma wbudowany szereg funkcji i narzędzi, które wspomagają proces nauczania. Prowadzący zajęcia może pokazać ekran komputera lub materiał wideo swoim uczniom. Strony wyświetlane w przeglądarce internetowej nauczyciela mogą być synchronizowane z przeglądarkami na komputerach uczniów, którzy mogą śledzić nawigację w witrynie. Wyposażona w zestaw narzędzi do rysowania wirtualna tablica interaktywna ułatwia i poprawia współpracę w klasie.

DansGuardianInformacje: www.dansguardian.pl

DansGuardian jest filtrem rodzinnym, który blokuje dostęp do stron pornograficznych, witryn zawierających treści związane z przemocą, hazardem czy rasizmem. Oprogramowanie jest używane w szkołach i instytucjach publicznych, firmach prywatnych oraz przez dostawców usług internetowych (ISP).DansGuardian ma zaimplementowane inteligentne mechanizmy wykrywania materiałów pornograficznych. Filtrowanie treści odbywa się na podstawie analizy adresów URL, obrazów oraz treści strony. Filtr analizuje zawartość słów na stronie, przyznając punkty za słowa o wydźwięku negatywnym (np. „seks”, „xxx”), neutralnym i pozytywnym (np. „biologia”, „rodzina”). Na tej podstawie tworzona jest ocena strony. Jeśli suma punktów przekroczy ustalony limit „grzeczności”, dostęp do witryny zostaje zablokowany. Filtrowanie treści, oparte na ocenie reputacji, daje dobre wyniki, nie blokując przy tym stron o charakterze naukowym i poradnikowym.DansGuardiana zainstalujesz na pojedynczym komputerze, który zapewni ochronę dla wszystkich urządzeń w sieci komputerowej. Aplikacja wymaga serwera proxy (standardowo Squid), przez który kierowany jest cały ruch sieciowy. Co ważne, oprogramowanie jest w pełni darmowe.

StatlookInformacje: www.aplusc-systems.com

Statlook to kompleksowy system do zarządzania zasobami informatycznymi, prowadzenia audytów legalności oprogramowania oraz monitorowania aktywności i wydajności pracy użytkowników. Rozwiązanie to jest chętnie

Przykładowa strona blokowania wygenerowana przez filtr DansGuardian.

Zestawienie najczęściej odwiedzanych witryn internetowych

wygenerowane w programie statlook.

http://www.netsupportschool.com

http://www.dansguardian.pl

http://www.aplusc-systems.com

39WWW.PCWORLD.PL


wykorzystywane przez firmy i instytucje publiczne. Doskonale sprawdzi się również w sektorze edukacyjnym.Moduł Pracownicy umożliwia monitorowanie pracy na komputerach bez integrowania w prywatność użytkowników. Statlook pozwala na śledzenie historii aplikacji uruchamianych przez uczniów oraz blokowanie niepożądanych programów. Aplikacja dostarcza informacje o czasie pracy przed komputerem oraz podejmowanych przez nich aktywnościach. Ma wbudowane funkcje kontroli wydruków.Zadaniem modułu weblook jest kontrola, w jaki sposób uczniowie korzystają z internetu. W razie potrzeby program może skutecznie blokować dostęp do niepożądanych lub niebezpiecznych stron. Weblook dostarcza szczegółowe i zbiorcze raporty na temat odwiedzanych witryn internetowych, użyciu łączy przez komunikatory oraz operacji na FTP. Moduł ten pozwala dowiedzieć się, ile czasu nasi uczniowie spędzili na poszczególnych stronach. Weblook umożliwia także blokowanie dostępu do wybranych stron WWW oraz filtrowanie określonych zawartości i treści, pojawiających się w internecie (np. materiałów audio lub wideo).

Wizualny NadzórInformacje: www.mmstudio.pl

Wizualny Nadzór 6 to profesjonalne rozwiązanie zaprojektowane do monitorowania aktywności pracowników przed komputerem. Aplikacja ta przeznaczona jest głównie dla firm. Dzięki niej, szefowie doskonale wiedzą, co ich podwładni robią w trakcie pracy. Wizualny Nadzór ma wbudowanych kilka funkcji, które mogą okazać się przydatne również w nadzorowaniu komputerów w pracowni szkolnej. Należą do nich m.in. podgląd ekranów na żywo, możliwość blokowania aplikacji i stron internetowych, narzędzia do wykonywania zrzutów pulpitu, prosty helpdesk oraz moduł do prowadzenia audytów legalności oprogramowania.Program umożliwia analizę trendów korzystania z aplikacji oraz internetu (odwiedzone strony). Na tej podstawie nauczyciele mogą wyciągnąć daleko idące wnioski na temat zachowań uczniów i z wyprzedzeniem reagować na pojawiające się zagrożenia. Log szczegółowej aktywności pozwala krok po kroku prześledzić, co uczeń robił na komputerze w trakcie lekcji.

Kontrola rodzicielska w domuSzkoła kształtuje osobowość dziecka. Wpływa na jego zachowania oraz przygotowuje do

życia w społeczeństwie. Szkoła pomaga w wychowywaniu dziecka, jednak to na rodzicach spoczywa odpowiedzialność za to co robi on poza lekcjami, w domu i na podwórku.Dzieci i nastolatkowie są za pan brat z najnowszymi technologiami. Komputery, tablety i internet są stale obecne w życiu już kilkulatków. Rolą rodziców jest monitorować to, w jaki sposób korzystają z aplikacji i zasobów sieci oraz blokować dostęp do niepożądanych treści oraz witryn zawierających nielegalne oprogramowanie i materiały chronione prawami autorskimi (filmy, muzyka). Bez odpowiednich narzędzi, takich jak Beniamin czy Opiekun Ucznia, są oni jednak bezradni. Do arsenału przeciwko pornografii i nielegalnym plikom warto dodać aplikacje webowe do kontroli rodzicielskiej.

VisikidInformacje: www.visikid.pl

Visikid oraz Norton Family Online to dwie aplikacje kontroli rodzicielskiej dostarczane w formie usługi webowej. Obie skierowane są do rodziców, którzy chcą nauczyć swoje dzieci, jak bezpiecznie korzystać z komputera oraz z internetu. Każda z nich działa jednak w nieco odmienny sposób.Visikid umożliwia nadzór nad dzieckiem w trakcie jego zabawy i nauki z komputerem. Agent usługi rejestruje informacje o odwiedzanych przez dziecko witrynach internetowych (co i kiedy), uruchamianych aplikacjach oraz czasie spędzonym przed monitorem. Aplikacja niczego nie blokuje ani nie zabrania. Pozyskana dzięki Visikid wiedza ma pomóc rodzicom w podjęciu odpowiednich kroków, które wyjaśnią przyczyny takiego zachowania oraz skłonią do zmiany postępowania.

Zebrane dane prezentowane są w formie czytelnych wykresów i zestawień, bezpośrednio w oknie przeglądarki internetowej. Raz na tydzień otrzymasz na swoją skrzynkę e-mail raport z podsumowaniem aktywności dziecka. W ten sposób możesz monitorować maksymalnie troje dzieci jednocześnie, a pierwsze dane dostępne są już po 5 minutach od zainstalowania Visikid.

Norton Family OnlineInformacje: onlinefamily.norton.com

Family Online to bezpłatna usługa kontroli rodzicielskiej, znanej z oprogramowania antywirusowego, firmy Norton. Aplikacja działa podobnie jak Visikid – śledzi strony internetowe odwiedzane przez dziecko, rejestruje słowa, hasła i wyrażenia wyszukiwane przez nie w internecie oraz liczy czas, jakie spędza ono każdego dnia przed komputerem. Family Online monitoruje sieci społecznościowe oraz zabezpiecza informacje osobiste. Usługa sprawdza, w jaki sposób dziecko przedstawia się w internecie (wiek, zdjęcie profilowe itd.). Blokuje również możliwość udostępniania przez dziecko wrażliwych danych takich jak numer telefonu, miejsce zamieszkania czy adres e-mail. Mobilna aplikacja dla rodziców umożliwia śledzenie poczynań dziecka za pomocą urządzeń z systemem Android oraz iOS (iPhone, iPad).Usługa Norton Family Online udostępniana jest również w płatnej wersji Premier. Jej funkcje rozszerzono o śledzenie filmów wyświetlanych w serwisach YouTube i Hulu, dodatkowe mechanizmy raportowania oraz możliwość przeglądania historii operacji na komputerze. Aplikacja dla Android i iOS pokazuje, w jaki sposób nasze pociechy korzystają z aplikacji zainstalowanych na smartfonach i tabletach.

Artur Pęczak

Badanie trendów dla uruchamianych aplikacji w programie Wizualny Nadzór.

http://www.mmstudio.pl

http://www.visikid.pl

http://onlinefamily.norton.com



Szkolna e-biblioteka

Znana aplikacja Biblos przeznaczona jest dla mniejszych bibliotek miej-skich, bibliotek szkolnych oraz do

domowego użytku. Pomaga uporządkować zbiór książek, czasopism, płyt CD i DVD. Program został przygotowany tak, że nawet osoba niemająca doświadczenia w pracy z komputerem może poradzić sobie z jego obsługą. Za pomocą Biblosa można prowa-dzić pełną dokumentację pracy biblioteki rejestrując wszystkie informacje o wypoży-czonych egzemplarzach oraz czytelnikach. Pozwala wyeksportować do pliku listę czy-telników zalegających z oddaniem książki. W dalszym kroku pozwala wydrukować upomnienia dla spóźnialskiego, gdzie auto-matycznie pojawią się dane tej osoby, wraz z adresem i tytułami nieoddanych pozycji. Istnieją wersje Biblosa działające w sieci, co umożliwia pracę kilku komputerów na tej sa-mej aplikacji, przy korzystaniu z jednej bazy danych. Pozwala to też np. na zainstalowa-nie programu na komputerach dostępnych dla uczniów w szkolnej pracowni interneto-wej bądź bibliotece wraz z katalogiem ksią-żek. Dzięki temu każdy uczeń samodzielnie może sprawdzać, czy dana książka jest ak-

tualnie dostępna, czy też nie. Możliwe jest wyszukiwanie informacji o książce różnych kluczy, np. według autora, tytułu, klucza tematycznego, słów kluczowych, numeru ISBN.

Wyposażając bibliotekę w czytniki kodów kreskowych można wprowadzać książki do katalogów, wypożyczać je i księgować bez ręcznego wpisywania numerów i tytułów na klawiaturze. Znacznie przyspiesza to i ułatwia pracę w szkolnej bibliotece, ponie-waż wystarczy jedno zeskanowanie kodu

na książce, by wyświetliła się informacja np. kto ją oddaje, kiedy wypożyczył, kiedy upłynie termin itp. Dodatkowo można ko-rzystać z funkcji podziału grup czytelników (uczniów i nauczycieli) i dla poszczególnych

grup określać różne terminy zwrotu. Jest to szczególnie przydatna funkcja w szkołach, gdzie istnieje limitowana liczba dostępnych lektur, a w zbliżo-nych terminach poszczególne klasy muszą omawiać konkretne pozycje książkowe. W celu zabezpieczenia danych aplikacja cyklicznie tworzy kopie zapasowe, dzię-ki czemu nawet awaria komputera nie oznacza utraty danych. Kolejną przydat-ną funkcją jest możliwość importowa-nia opisów bibliograficznych ze strony WWW Biblioteki Narodowej. Twórcy programu szacują, że przyspiesza to

aż czterokrotnie wprowadzanie pozycji do księgozbioru (nie trzeba tego robić ręcznie). Istnieje kilka wersji oprogramowania, po-cząwszy od Home (obsługującej zbiór do 10 tys. książek), poprzez wersje Standard, Pro po sieciową CS, która obsługuje nieogra-niczoną liczbę egzemplarzy.

Czasy, kiedy szkolną bibliotekę kojarzyło się tylko z wypożyczaniem zawiniętych w szary papier książek bezpowrotnie minęły. Dzisiaj biblioteki pełnią rolę szkolnego – a czasami nawet miejskiego – centrum multimedialnego. Coraz częściej do biblioteki przychodzi się, żeby posurfować w sieci, wypożyczyć audiobooka, film lub na zajęcia z informatyki. Biblio-teka szkolna to dzisiaj instytucja posiadająca zasoby sprzętowe, magazynowe, którymi nie udałoby się zarządzać, gdyby z pomocą nie przychodziły nowoczesne rozwiązania administracyjno-informatyczne. Przedstawiamy przegląd najciekaw-szych i najbardziej przydatnych aplikacji wspomagających zarządzanie szkolnymi bibliotekami.

Na rynku dostępnych jest wie-

le rozwiązań technologicz nych

usprawniających pracę szkol-

nej biblioteki. Od najprostszych

aplikacji służących katalogo-

waniu zbiorów, aż po rozbudo-

wane systemy zabezpieczeń

i identyfikacji czytelników.

41WWW.PCWORLD.PL


Biały KrukDo obsługi mniejszych bibliotek, np. szkolnych, nadaje się program Biały Kruk. Znajduje zastosowanie w mniejszych placówkach miejskich, uczelnianych, pa-rafialnych itp. Jest to niewielka aplikacja o niskich wymaganiach sprzętowych – wy-starczy komputer stacjonarny, nie pierw-szej młodości z dowolną wersją systemu Windows. Dzięki temu, szkolna biblioteka może zagospodarować nawet sprzęt wy-cofany już z użytku (np. firmowego), co w warunkach oszczędności szkolnych nie jest bez znaczenia. Jednym z najbardziej wymagających elementów wyposażenia sprzętu jest natomiast... kolorowy monitor, który przydaje się w momencie genero-wania różnokolorowych komunikatów – np. na czerwono pojawia się ostrzeżenie o przekroczonym terminie oddania książ-ki. Także w tym przypadku warto dopo-sażyć stanowisko biblioteczne w skaner kodów kreskowych i zestaw etykiet. Aplikacja potrafi automatycznie udostęp-niać informacje o zasobach bibliotecznych w postaci strony WWW. Dodatkowo kata-log biblioteczny może być udostępniony w sieci – niezbędny do tego jest dostęp do serwera FTP. Dostępne są różne wersje programu, od Mini (do 5 tys. woluminów), poprzez Midi (15 tys.), aż po Maxi, która umożliwia skatalogowanie 50 tys. egzemplarzy.

Kobi – Komputerowa Obsługa Bibliotek i CzytelniJest to rodzimy program, który rejestruje wszystkie informacje o pożyczanych książ-kach oraz o czytelnikach. Może być wdro-żony jednostanowiskowo, jak też działać w sieci i jednocześnie obsługiwać kilka stanowisk komputerowych. Ze strony producenta można pobrać wersję demonstracyjną, a jeżeli szkoła zdecyduje się na korzystanie z tego produktu, wówczas uiszcza opłatę li-cencyjną (na rok lub bezterminowo). Program jest bardzo prosty w obsłudze, z przejrzystym i łatwym do opanowa-nia interfejsem. Baza danych jest wspo-magana przez serwer SQL. Dodatkowo wprowadzono słowniki wzorcowe dla haseł, co znacznie przyspiesza wyszu-kiwanie danych. Pracownik biblioteki ma możliwość nie tylko generowania danych statystycznych, ale także pre-

zentowania ich w formie graficznej. Podobnie jak większość innych progra-mów bibliotecznych, także Kobi obsłu-guje czytniki kodów kreskowych oraz potrafi importować opisy bibliograficz-ne ze zbiorów Biblioteki Narodowej.

MOL Optivum Ten przeznaczony dla szkół i mniejszych bibliotek program w dużym stopniu uła-twia wprowadzanie nowych nabytków do bibliotecznego katalogu. Nawet jeżeli dany katalog obsługuje kilka placówek, opis no-wego egzemplarza wystarczy wprowadzić raz, a automatycznie pojawi się we wszyst-kich katalogach. MOL Optivum także ob-sługuje czytniki kodów kreskowych. Innowacją jest możliwość prezentowania katalogów bibliotecznych w internecie. Można m.in. katalog ze szkolnej bibliote-ki zamieścić w formie specjalnej zakładki na szkolnej stronie WWW. W ten sposób wszyscy zainteresowani, w tym także

uczniowie, mogą sprawdzać, czy intere-sujący ich egzemplarz jest dostępny, także z domowych pieleszy. Program umożliwia pobieranie gotowych opisów bibliograficznych z bazy danych Biblioteki Narodowej za pośrednictwem protokołu Z39.50; z katalogu KARO w for-macie ISO 2709 oraz z innych katalogów, a także uzupełnianie pobranych opisów dodatkowymi informacjami. Ciekawym udogodnieniem jest rozdział listy czytelników na uczniów i nauczycie-li. Na tej podstawie dla każdej z kategorii czytelników można utworzyć odrębny okres wypożyczania. Na podobnej zasa-dzie można różnie określić możliwy okres wypożyczania dla lektur szkolnych oraz innych pozycji. Czytelnik może zalogować się na swo-je biblioteczne konto, gdzie ma podgląd nie tylko katalogu, ale także może śledzić historię swoich wypożyczeń i sprawdzać, kiedy powinien oddać książkę.

Uczeń może wyszukiwać pozycje biblioteczne online.

W katalogu online można sprawdzić m.in. dostępność konkretnej pozycji.



MOLIK – biblioteczny katalog dla dzieciJest to aplikacja wspomagająca „dorosły” program biblioteczny MOL. MOLIK przezna-czony jest dla przedszkoli oraz pierwszych klas szkoły podstawowej, dla dzieci w wieku 5–10 lat. Program ten ma za zadanie skło-nić młodych czytelników do zapoznania się z ofertą biblioteki. Został tak zaprojektowany, że dziecko może samodzielnie wyszukiwać z katalogu książek dziecięcych oraz zama-wiać interesującą je pozycję.

Program charakteryzuje kolorowa szata grafi cz-na, można tam posłuchać fragmentów książek czytanych przez zawodowych lektorów lub obejrzeć krótkie animacje. Użytkownicy nie-potrafi ący czytać mogą wyszukiwać książki, płyty lub nagrania za pomocą dużych ikon widocznych na ekranie. Zawarte opisy nie mogły być zamieszczone w firmie pisanej, dlatego zdecydowano się na różnego rodzaju multimedia: obrazki, dźwięki i fi lmiki. MOLIK zawiera także narzędzia do tworzenia przez bi-bliotekarzy własnych opisów multimedialnych.

MAK+System biblioteczny MAK+ rozwijany przez Instytut Książki wcześniej znany był jako MAK, prowadzony przez Bibliotekę Naro-dową. Umożliwia on tworzenie i rozbudo-wę elektronicznego katalogu biblioteczne-go, tworzenie bazy czytelników, dokładną rejestrację wypożyczeń oraz prowadzenie statystyk. Katalog biblioteczny tworzy się na podstawie zbiorów Biblioteki Narodowej, z której pobie-rane są dane bibliografi czne. Lokalna (szkol-na) biblioteka może dodawać własne opisy, które trafi ają do wspólnego koszyka: ogólnej bazy opisów, dostępnej dla wszystkich użyt-kowników programu. System jest obsługiwany przez serwer cen-tralny, złożony z dwóch elementów: serwe-ra aplikacji oraz serwera z bazami danych. Co kilka minut dokonuje się backup danych i aktualizacja danych czytelników oraz innych informacji (m.in. rezerwacji, wypożyczeń). MAK+ złożony jest z kilku modułów. Pierw-szym z nich jest opisany wcześniej moduł ka-talogowy oparty na centralnej bazie danych. Kolejnym jest magazyn, który umożliwia dodawanie nowych egzemplarzy, usuwanie rekordów źle wprowadzonych, zapisywanie ubytków oraz wprowadzanie zmian w opi-sach. Ciekawym modułem jest „czytelnia”, która pozwala na przeszukiwanie katalogów korzystających ze wspólnego systemu oraz rezerwowanie dostępnych pozycji. Moduł ten można pobrać na urządzenia mobil-ne ze sklepów App Store lub Google Play.

Elektroniczna identyfi kacja czytelnikówJednym z nowoczesnych rozwiązań, które służą też zapewnieniu bezpieczeństwa zbio-rom bibliotecznym jest dokładna i szybka identyfi kacja klientów biblioteki (uczniów). Ciekawym rozwiązaniem jest wprowadzenie magnetycznych lub czipowych kart biblio-tecznych, które można wdrożyć w połączeniu np. z legitymacją ucznia. Na rynku istnieje wiele rodzajów kart do różnych zastosowań. Są m.in. karty zbliżeniowe, magnetyczne lub elektroniczne. W warunkach szkolnych dobrym rozwiązaniem są karty hybrydowe, które posiadają przynajmniej dwa nośniki informacji. Najczęściej są to układy elektro-niczne, zbliżeniowe, pasek magnetyczny lub kod kreskowy. Możliwe są różne połączenia, np. pasek magnetyczny + kod kreskowy lub elektroniczny układ stykowy + zbliżeniowy.

Aplikacje biblioteczne umożliwiają wyszukiwanie poszczególnych tytułów lub wydawnictw.

43WWW.PCWORLD.PL


Karty hybrydowe dobrze sprawdzają się w szkołach, ponieważ mogą jednocześnie pełnić kilka funkcji – mogą być legityma-cją uczniowską lub nauczycielską, kartą biblioteczną lub stołówkową. Dzięki temu szkoła nie musi wydawać kilku rodzajów kart czy legitymacji do różnych aktywno-ści szkolnych. Zaletą karty hybrydowej jest także to, że może ona zwiększać liczbę peł-nionych funkcji w miarę, jak szkoła będzie rozbudowywać swoje systemy identyfikacji. Tzn. początkowo karta może być legitymacją, po wprowadzeniu elektronicznej identyfikacji księgozbioru i czytelników może stać się też kartą biblioteczną itd.

Ochrona zbiorów bibliotecznychProwadzenie biblioteki nie zawsze jest za-jęciem miłym i bezstresowym. Niekiedy wiele problemów może sprawiać ochrona egzemplarzy książek czy płyt znajdujących się w zbiorach. System ARFIDO pomaga chronić i identy-fikować księgozbiór, a przy tym umożliwia w naprawdę innowacyjny sposób zmienić pracę biblioteki. System potrafi rozpoznawać egzemplarz książki i próbę jej bezprawnego wyniesienia z pomieszczenia. Przy wyjściu montowane są bramki, podobne do tych, któ-re znajdują się w sklepach, a poszczególne egzemplarze wyposażone są w identyfikatory

z odpowiednimi czujnikami. Etykiety docze-piane do książek mają postać niewielkiego samoprzylepnego czipu, który jednocześnie zastępuje tradycyjną nalepkę z kodem kresko-wym. Czip wysyła fale radiowe, które powo-dują włączenie alarmu w przypadku próby bezprawnego wyniesienia książki z biblioteki. Ponadto system ten umożliwia w pełni auto-matyczne korzystanie z biblioteki. Schemat wygląda tak, że po znalezieniu interesującej nas książki w elektronicznym katalogu, uda-jemy się do biblioteki. Następnie skanujemy nasz biblioteczny identyfikator w automacie,

pobieramy zamówione egzemplarze, które na-stępnie musimy zeskanować w czytniku i mo-żemy udać się do domu, by oddać się lekturze. W jeszcze łatwiejszy sposób książkę można oddać – wystarczy wsunąć ją w otwór urzą-dzenia, które może być wystawione częścio-wo na ulicy. Automat zeskanuje dane i dokona odpowiednich adnotacji na koncie czytelnika.ARFIDO działa na bazie czipów firmy Philips. Natomiast system RFID firmy Libron wykorzy-stuje etykiety z mikroprocesorami 3M. Poza bezpieczeństwem zbiorów etykiety te wspo-magają także zwyczajne czynności bibliotecz-ne, jak wypożyczenia, zwroty, kontrolę usta-wienia zbiorów, wyszukiwanie egzemplarzy zagonionych. Etykiety 3M mają aluminiową antenę oraz pamięć 1024 bitów, dzięki cze-mu można na nich zapisywać podstawowe informacje. W czasie zmiany danych dotyczą-cych egzemplarza książki nie trzeba zmieniać samej etykiety, tylko przeprogramować dane zawarte w czipie. W przypadku tego systemu możliwe jest także samodzielne zwracanie książek, bez udziału pracownika biblioteki.Rynek oferuje szereg rozwiązań technolo-gicznych usprawniających pracę szkolnej bi-blioteki. Od najprostszych aplikacji służących katalogowaniu zbiorów, aż po rozbudowane systemy zabezpieczeń i identyfikacji czytelników. Z pewnością okrojone budżety szkół nie zawsze pozwalają na wdrożenie wszystkich pożądanych rozwiązań. Wprowa-dzanie nowoczesnych technologii do szkol-nych bibliotek powinno być zatem poprze-dzone dokładną analizą potrzeb i możliwości finansowych.

Piotr Kowalski MOLIK to prosty w obsłudze katalog biblioteczny dla najmłodszych.

Bibliotekarz ma możliwość wprowadzania i sprawdzania informacji o czytelniku.



Szkoła jeszcze nie cyfrowa

W polskiej szkole średnio na jedną ta-blicę multimedialną przypada 200 uczniów. W innych krajach Unii

przeciętnie jest to 111 uczniów. Podobnie z pro-jektorami: w Polsce na jedno takie urządzenie przypada 77 uczniów szkół gimnazjalnych, a średnia europejska to 43 osoby. Gorzej od średniej europejskiej polskie szkoły wypadają także pod względem posiadania własnej strony WWW lub „wirtualnego środowiska edukacyj-nego”. W Europie pracę w takim środowisku w szkole deklaruje 61% uczniów, a w Polsce tylko 29%. Mniejsza niż w Europie jest także częstotliwość korzystania z urządzeń i narzędzi elektronicznych przez nauczycieli. Średnia dla całej Unii wynosi 29%, podczas gdy w Pol-sce jedynie 25% nauczycieli deklaruje pracę z narzędziami cyfrowymi. Biorąc pod uwagę wykorzystanie narzędzi cyfrowych w gimna-zjach, polskie szkoły plasują się na europejskim szarym końcu.

Znacznie częściej niż w czasie lekcji nauczyciele korzystają z internetu i komputerów przygoto-wując się do zajęć. Według danych z badania przeprowadzonego przez Centrum Rozwoju Edukacji Niestacjonarnej SGH (CREN) ponad połowa ankietowanych nauczycieli (prawie 54%) korzysta z internetu, przygotowując się do zajęć, ponad 26% korzysta 2–3 razy w tygodniu, a raz lub rzadziej – 19,5%. Polscy nauczyciele narzekają na brak odpowied-niego sprzętu i ten właśnie powód wskazują jako najważniejszą barierę w pracy z nowymi techno-logiami. W opinii 61% pedagogów dużą barierą jest też brak tablic interaktywnych w szkołach. Prawie połowa nauczycieli przyznaje, że brakuje im kwalifikacji do obsługi sprzętu informatyczne-go, a ponad 40% boi się, że go uszkodzi. Mimo że polscy nauczyciele od 6–7 lat korzystają z komputerów i internetu (tak wynika z badań ICT in Education), to jednak jedynie 27% nauczy-cieli ze szkół podstawowych i jedynie 16% ze

średnich przyznało, że brali udział w szkoleniach dotyczących tej tematyki.

Zmiany technologiczne i mentalne Jak widać, nauczyciele dość bojaźliwie podcho-dzą do nowych technologii, a przecież wprowa-dzanie nowoczesnych rozwiązań jest dopiero początkiem zmian w szkolnictwie. Przechodze-nie z podręczników drukowanych na elektro-niczne, zastępowanie zwykłych tablic tablicami multimedialnymi, korzystanie z tabletów zamiast zeszytów to nie cel sam w sobie i zmiana na-rzędzi pracy. Za zmianami technologicznymi muszą iść także zmiany w sposobie nauczania. E-podręcznik nie jest tylko elektroniczną wersją podręcznika papierowego. Dostęp do internetu to nie to samo, co szukanie informacji w bibliote-ce. To całkowicie inne od dotychczasowego po-dejście do edukacji. Zamiast linearnego przekazu od mistrza do ucznia, nowe technologie będą

Cyfryzacja szkół niesie ze sobą wiele zmian w całym systemie edukacji. To nie tylko zakup lub wymiana starego sprzętu na nowy. Digitalizacja nauczania wymaga całkowicie nowego podejścia do procesu kształcenia i zarządzania szkolnic-twem. Na zmiany muszą przygotować się nie tylko nauczyciele i uczniowie, ale także rodzicie, dyrektorzy szkół, samo-rząd terytorialny i służba zdrowia. Wskazujemy najtrudniejsze wyzwania stojące przed polską szkołą w dobie cyfryzacji, w tym wady i zalety e-podręczników.

45WWW.PCWORLD.PL


coraz bardziej wymuszać na szkołach podejście partnerskie. Już teraz nauczyciele twierdzą, że w wielu dziedzinach związanych z obsługą kom-puterów czy aktywnością w internecie więcej mogliby się nauczyć od swoich podopiecznych niż odwrotnie. W ubiegłym roku zakończył się pilotażowy pro-gram Cyfrowa Szkoła, którego zadaniem było zbadanie, jak polskie szkoły obecnie są przy-gotowane do cyfryzacji i jak prawdopodobnie będą radziły sobie z nią w najbliższych latach. W ramach programu stworzono platformę do tworzenia i pobierania e-podręczników, która docelowo będzie źródłem podręczników dla wszystkich szkół. Dzięki programowi pilotażo-wemu z e-podręczników miało okazję skorzystać już 40% uczniów i nauczycieli z 13 tys. szkół podstawowych, 7 tys. gimnazjów i 6 tys. szkół ponadgimnazjalnych. Twórcy polskiego programu e-podręczników założyli, że stanie się on nie tylko serwisem, z którego będzie można pobierać elektroniczne książki, ale edukacyjną platformą multimedial-ną bogatą w szereg materiałów niezbędnych do pracy z uczniami. Obecnie serwis działa w wer-sji beta i jest w nim dostępnych jedynie kilka pozycji. Docelowo ma być oparty na rozwiąza-niach chmurowych z możliwością pracy offline. Większość pozycji e-podręczników jest dostęp-na za pośrednictwem przeglądarki internetowej, ale poszczególne egzemplarze można pobrać np. w formacie PDF i nawet wydrukować. Jest to możliwe dzięki specyficznej konstrukcji każ-dego e-podręcznika. Otóż, część „treściowa”

nie zawiera formatowania, więc może być bez-pośrednio konwertowana na PDF lub HTML. Natomiast część „zadaniowa”, edytowalna, jest przechowywania w bazach danych i na bieżąco udostępniana do pracy online. Twórcy projektu założyli, że platforma nie po-winna zbyt mocno obciążać sprzętu uczniów i nauczycieli. Dlatego zdecydowano się oprzeć ją jedynie na niezbędnych elementach JavaScirpt i CSS. Właśnie ze względu na konieczność „ulże-nia” szkolnym komputerom, zrezygnowano ze stosowania technologii Flash. W całości nato-

miast będzie oparta na standardzie HTML 5. Po-nadto platforma spełnia wymagania techniczne WCAG 2.0, dzięki czemu jest znacznie bardziej przyjazna dla osób słabowidzących niż „zwy-czajna” strona WWW. Oczywiście, serwis e-podręczniki z założenia musi być dostępny na jak największej liczbie urządzeń, także mobilnych. Wszystkie materiały będą więc możliwe do przeglądania na różnych systemach operacyjnych: Linux, Windows oraz OS X, a także na mobilnych (Android, iOS, Win-dows Phone). E-podręcznik nie jest jedynie elektroniczną wer-sją książki papierowej. To całkowicie odmienny produkt, który poza treścią będzie docelowo zawierał także różnego rodzaju multimedia – od prezentacji, poprzez grafiki i fotografie, aż po pliki audio i wideo oraz gry edukacyjne. Twórcy platformy szacują, że w całym projek-cie powstanie ok. 600 filmów w technologii HD 1080p. Będą jednak dostosowane do różnej klasy sprzętu, tak by można było z nich korzystać na słabszych urządzeniach lub mniej wydajnych łączach. Docelowo planuje się zamieszczenie ok. 4000 plików audio. Mają to być np. nagra-nia dźwięków zwierząt czy teksty czytane przez lektora. W planach jest także powiązanie e-podręczni-ków z bazami uczniów, np. poprzez integrację z elektronicznymi dziennikami. Ten etap zapew-ne będzie trwał najdłużej, ponieważ jeszcze nie wszystkie szkoły stosują e-dzienniki. Docelowo, w połowie 2015 r. platforma ma oferować 18 pozycji e-podręczników z różnych

Strona główna platformy epodreczniki.pl

Lista materiałów edukacyjnych dostępnych na platformie epodreczniki.pl



dziedzin nauki, we wszystkich klasach szkół podstawowych i ponadpodstawowych; ma obej-mować programem edukację wczesnoszkolną, nauczanie języka polskiego, matematyki, fizyki, chemii, biologii, geografii, informatyki, historii, przyrody, wiedzy o społeczeństwie oraz eduka-cję dla bezpieczeństwa. Już teraz nauczyciele mogą korzystać z podręcznika do matematyki, który jest dostępny od września 2013 r. dla szko-ły podstawowej (klasa 4), gimnazjum (klasa 1) oraz szkoły ponadgimnazjalnej (klasa 1). Jest za-tem szansa na przetestowanie tego, jak mogą się sprawdzać e-podręczniki w szkole.

E-matematyka już dostępnaDla przykładu e-podręcznik do matematyki w gimnazjum przygotowany przez specjalistów z Politechniki Łódzkiej zawiera dwa moduły lekcyjne. Znajdują się tam wybrane zagadnienia z działu „Figury w układzie współrzędnych”, m.in. położenie punktów na płaszczyźnie oraz symetria osiowa. Materiał został wzbogacony o animacje i zadania interaktywne (animowa-ne, z udziałem lektora czytającego zadanie). Wszystkie zadania zawarte w podręczniku zosta-ły oznaczone literami w zależności od poziomu trudności, gdzie A oznacza zadanie z minimal-nego poziomu osiągnięcia efektu kształcenia, B – zadanie z ogólnego poziomu, C – zadanie z kreatywności, a K – zadanie z osiągnięcia kom-petencji. E-podręcznik do matematyki w szkole podstawowej zawiera 3 moduły lekcyjne do klas 4–6. Skupia się on na działaniach pamięciowych na liczbach naturalnych, np. mnożeniu pamię-ciowym liczb naturalnych oraz porównywaniu ilorazowym. Przeprowadzone niedawno badania szkół w Ma-łopolsce wykazały, że poziom cyfryzacji jest nie-zwykle zróżnicowany. Niestety, w dużej liczbie szkół wyższy poziom nasycenia urządzeniami takimi jak tablety, projektory czy tablice wielo-funkcyjne wcale nie przekładał się na cyfryzację dydaktyki, a posiadany sprzęt nierzadko służył jako gadżet niż wartościowa pomoc edukacyjna. Okazało się, że do cyfryzacji szkół bojaźliwie podchodzą zarówno nauczyciele, jak i ucznio-wie. Nauczyciele boją się, że nie sprostają no-wym wymaganiom; niekiedy obawy dotyczyły faktu, czy cyfryzacja może zastąpić prawdziwe uczenie się (uczeń zamiast przyswajać wiedzę, łatwo i bez wysiłku znajdzie każdą informację w Google’u czy Wikipedii). Autorzy badania wskazują, że szerszy dostęp do internetu ma dobry wpływ na wyniki w na-uce. Uczniowie, którzy wcześniej nie korzystali z sieci, po rozpoczęciu przygody z internetem

uzyskiwali o 4,5% lepsze wyniki na egzaminach gimnazjalnych i aż o 20% lepsze wyniki na eg-zaminach maturalnych.

Do ideału wciąż dalekoMimo że pierwsze dzienniki elektroniczne za-częto w polskich szkołach stosować już dwa lata temu, w wielu placówkach po wprowadzeniu dziennika elektronicznego nadal oceny wpisy-wano do dziennika papierowego. Wskutek tego część nauczycieli nabrała przekonania, że cyfry-zacja niczego nie ułatwia, przysparza natomiast więcej uciążliwości biurokratycznych, ponieważ te same dane trzeba wpisywać dwukrotnie. Tymczasem cyfryzacja nie tylko odciąża nauczy-cieli ze zbędnej biurokracji, ale także wspomaga komunikację z rodzicami oraz między samymi nauczycielami. Dobrze funkcjonująca sieć intra-netowa oraz sprawny e-dziennik mogą znacznie

usprawnić procesy kształcenia oraz współpracy z rodzicami. Rodzice i nauczyciele mogą wy-mieniać na bieżąco opinie i uwagi za pomocą modułów komunikacyjnych w e-dziennikach, na stronie szkoły, profilu facebookowym czy za pomocą zwyczajnych e-maili. Można sobie także wyobrazić konsultacje online między na-uczycielami i uczniami dotyczącymi wspólnych projektów, wypracowań czy zadań domowych. Obecnie najczęstszym rozwiązaniem jest po pro-stu stosowanie wspólnej (np. klasowej) skrzynki pocztowej, do której dostęp mają nauczyciel i uczniowie. Skrzynka pełni rolę dysku siecio-wego, na który nauczyciel wysyła np. zadania domowe, dodatkowe prace lub materiały; z kolei uczniowie mogą pobierać materiały szkolne oraz otrzymywać informacje o zrealizowanym mate-riale w przypadku absencji w szkole.

Nauczyciele chętnie szukają w internecie mate-riałów o konkursach i olimpiadach przedmioto-wych oraz znajdują serwisy edukacyjne z dodat-kowymi zadaniami i materiałami. Ciekawostką jest fakt, że jednym z popularniejszych wśród nauczycieli programów edukacyjnych jest Geo-gebra, który stanowi podstawę także opracowy-wanych właśnie e-podręczników.

E-podręczniki a zdrowiePrzejście z papieru na technologię cyfrową w dziedzinie nauczania będzie miało także skutki dotyczące zdrowia uczniów. Jesteśmy coraz bliżej momentu, w którym zamiast kilku-kilogramowych tornistrów, obciążających mło-de kręgosłupy i negatywnie wpływających na kondycję stawów, uczniowie będą przynosić do szkoły jedynie sprzęt elektroniczny (lub ko-rzystać z niego na miejscu). Tę zmianę można

uznać za pozytywną, ale nie wszystko jest tak do końca różowe. Upowszechnienie e-podręczników może spowodować, że uczniowie znacznie więcej czasu będą spędzać wpatrując się w ekrany kompu-terów. Już teraz dzieci i nastolatki spędzają przed komputerami po kilka godzin dzien-nie (po zajęciach szkolnych). Wystarczy dodać do tego czasu ok. 8–9 godzin pracy z e-podręcznikami w szkole oraz później, w czasie odrabiania pracy domowej, by dojść do wniosku, że może to okazać się szkodliwe dla narządu wzroku. Niektórzy naukowcy zauważają także za-grożenie w postaci negatywnego światła LED emitowanego przez ekrany kompu-terowe na sen. W raporcie dotyczącym wpływu e-podręczników na zdrowie uczniów sporządzonym w ramach rządo-

wego projektu Cyfrowa Szkoła stwierdzono, że „korzystanie z urządzeń elektronicznych póź-nym wieczorem może spowodować problemy ze snem”. Jest to skutkiem tego, że ekrany, jako źródło światła, powodują spadek poziomu me-latoniny, która odpowiada za właściwy rytm dobowy. Pojawiają się także głosy, które stwierdzają, że nadmierne korzystanie z technologii cyfro-wych powoduje spadek kreatywności mło-dych osób, umiejętności krytycznego myśle-nia i twórczego wykorzystywania informacji. Pesymiści uważają, że nieodpowiednio przy-gotowany program przechodzenia na cyfrowe podręczniki może spowodować, iż wyrośnie nam kolejne pokolenie, które będzie można nazwać „pokoleniem kopiuj-wklej”…

Piotr Kowalski

Do cyfryzacji szkół bojaź liwie

podchodzą zarówno uczniowie,

jak i nauczyciele. Ci drudzy boją

się, że nie sprostają nowym

wymaganiom; niekiedy obawy

dotyczyły faktu, czy cyfryza-

cja może zastąpić prawdziwe

uczenie się (uczeń za miast

przyswajać wiedzę, łatwo i bez

wysił ku znajdzie każdą informa-

cję w Google’u czy Wikipedii).

47WWW.PCWORLD.PL

TYLKO 29,90zł

WYSYŁKA GRATIS!




Bezpieczeństwo danych w e-dziennikach

Zgodnie z przepisami szkolne dzien-niki mogą być prowadzone w formie elektronicznej, ale powinien zostać

zapewniony odpowiedni poziom bezpie-czeństwa. Dotyczy to przede wszystkim za-chowania selektywności dostępu do danych, zabezpieczenia danych przed dostępem osób nieuprawnionych oraz przed znisz-czeniem lub kradzieżą. Dziennik powinien umożliwiać rejestrowanie historii zmian wraz z informacją, kto te zmiany wprowadzał. Ponadto system informatyczny służący do prowadzenia dzienników powinien umożli-wiać eksport danych do formatu XML. Co ważne, jak przyznawał sam Generalny In-spektor Ochrony Danych Osobowych, zgod-nie z ustawą o ochronie danych osobowych, to dyrektor szkoły jako ich administrator ma obowiązek należytego zabezpieczenia da-nych. Ponadto na podstawie innych rozpo-rządzeń, dyrektor musi zadbać o stworze-nie odpowiedniej dokumentacji opisującej zasady przetwarzania danych osobowych

w szkole, ze szczególnym uwzględnieniem polityki bezpieczeństwa. Przepisy obligują kierownictwo szkół do wprowadzania takich e-dzienników, które zapewnią dostęp do danych dziecka jedy-nie jego prawnym opiekunom. Nie może być możliwe przeglądanie konta danego ucznia przez osoby nieuprawnione. Ponadto e-dzienniki muszą zapewniać ochronę da-nych przed wykasowaniem, kradzieżą lub

utratą w inny sposób. Dodatkowo każdy system musi umożliwiać rejestrację historii zdarzeń, tzn. każda zmiana danych musi być rejestrowana wraz z informacją, kto tej zmiany dokonał.

Przegląd rozwiązań stosowanych przez firmy oferujące e-dziennikiE-dziennik (prymus.info)Firma przyznaje, że gromadzone dane są zapisywane na serwerach „u jednego z naj-większych dostawców usług internetowych w Europie”. Dane także w obrębie samego systemu są szyfrowane certyfikatem SSL. Aby spełnić wymagania ministerialne do-tyczące przetwarzania danych osobowych, zawierane są ze szkołami umowy powierza-nia przetwarzania danych. Na ich podstawie dane uczniów i rodziców można składować na serwerach. Umowa ma być też gwarancją dla szkoły i rodziców, że dane osobowe nie wyciekną z dziennika. Aby jeszcze mocniej zagwarantować rodzi-com poczucie bezpieczeństwa, zwrócono się do kancelarii prawnej Lex Artist, która wykonała audyt bezpieczeństwa i przyzna-ła e-dziennikowi i stosowanym procedurom certyfikat zgodności z ustawą o ochronie da-nych osobowych.

Coraz więcej szkół używa dzienników elektronicznych. Rozwiązania te posiadają tyle zalet i udogodnień zarówno dla szkół, jak i rodziców, że dzisiaj do ich wprowadzania nie trzeba nikogo przekonywać. Jednakże w dobie szerzącej się przestępczości internetowej, wielu rodziców zadaje sobie pytanie – czy dane mojego dziecka przechowywane w szkol-nym e-dzienniku są bezpieczne? Jakie wymagania prawne i techniczne powinny spełniać dzienniki elektroniczne, by były bezpieczne pod względem ochrony danych? Co powinna zrobić szkoła, by spełnić wymagania ustawowe dotyczące bezpieczeństwa?

Widok e-dziennika po zalogowaniu przez ucznia.

Rozwiązanie produkcji firmy eSzkoła24.

49WWW.PCWORLD.PL


Dzienniki UONET+ firmy Vulcan Dziennik elektroniczny UONET+ został już wdrożony w ponad tysiącu szkół w całej Polsce. Przy jego udoskonalaniu brali udział doświadczeni pedagodzy i menedżerowie oświaty. Od nowego roku szkolnego dziennik ten zastąpi wcześniejsze aplikacje uczniowskie firmy Vulcan (programy Sekretariat Optivum, Dziennik Lekcyjny Optivum oraz Świadec-twa Optivum). W kwestii bezpieczeństwa UONET+ charak-teryzuje się nowatorskim podejściem do za-rządzania serwerami. Dzięki temu, że dane będą przechowywane na kilku serwerach, zarówno komfort pracy, jak i bezpieczeń-stwo danych będą zagwarantowane. Ponad-to dużym udogodnieniem jest fakt, że w ra-mach systemu będzie możliwa skuteczna komunikacja uprawnionych osób w ramach zespołu szkół, a nawet kilku szkół zlokali-zowanych w tej samej gminie czy powiecie. Ponadto w systemie wdrożono mechanizmy zabezpieczenia danych zgodnie z wymoga-mi GIODO.

Oferta firmy Librus.plZ e-Dziennika firmy Librus korzysta obecnie ponad 2500 szkół w Polsce. Produkt ten do-czekał się niedawno wersji do urządzeń mo-bilnych, dzięki czemu rodzic może spraw-dzać wszelkie informacje dotyczące swojego dziecka w dowolnym czasie i w każdym miejscu. Przyjrzyjmy się podstawowym tech-nologiom zapewniającym bezpieczeństwo danych w tym e-dzienniku.Zastosowano tu technologię KeyStroke. To zabezpieczenie, które ma na celu ochronę użytkownika przed włamaniem się na jego konto w sytuacji, gdy ktoś np. podpatrzy, jak ten wpisuje swoje hasło. Można się domy-ślać, że w warunkach szkolnych tego rodza-ju sytuacje nie muszą należeć do rzadkości. Aby móc zalogować się do dziennika, poza wpisaniem hasła i loginu, uczeń lub ro-dzic musi także wpisać ustalone wcześniej przez siebie słowo-klucz. System sprawdza nie tylko wzorzec samego słowa, ale tak-że poprawność sposobu jego wpisywania. Dopiero poprawne wpisanie tych trzech elementów zabezpieczających powoduje możliwość wejścia na swoje konto. Firma ocenia, że metoda ta jest mocno zbliżona do sposobów logowań za pomocą danych biometrycznych, takich jak skanowania siat-kówki czy odcisku palca. Obecnie jednak

metoda KeyStroke jest możliwa do zasto-sowania przez dyrektorów, administratorów i nauczycieli. Po zainstalowaniu e-dziennika w szkole KeyStroke jest domyślnie wyłączo-na. Aby ją aktywować, należy (po zalogo-waniu) przejść do sekcji konfiguracji konta, załączyć moduł KeyStroke i postępować zgodnie z instrukcjami pojawiającymi się na ekranie. Warto zdać sobie sprawę, że w sytuacji, gdy hasło lub wzorzec jego zapisania wy-leci nam z pamięci, wówczas nie będzie-my mogli zalogować się na koncie. Dlatego w procesie aktywizacji KeyStroke należy po-dać adres e-mail, który w takim przypadku może być pomocny do jej wyłączenia. Dodatkowo e-dziennik stosuje metodę we-ryfikacji CAPTCHA. Jest to znany i spraw-dzony system weryfikacji użytkownika, który polega na tym, że w czasie logowania (lub po nieudanej próbie zalogowania się) należy

wpisać wygenerowany losowo ciąg znaków (liter, cyfr lub kombinacji obu). Dopiero po prawidłowym przepisaniu możliwe jest zalo-gowanie się. Pamiętajmy jednak, że chociaż CAPTCHA jest skuteczną i bezpieczną meto-dą, to na świecie już zdarzały się przypadki ataków na system.

Dziennik elektroniczny eszkola24.pl W tym przypadku postawiono na zabezpie-czenia technologiczne. Połączenie między użytkownikiem a systemem jest prowa-dzone za pomocą certyfikatu SSL, a szy-frowanie odbywa się za pomocą protokołu SHA 256-bit. Ponadto system automa-tycznie wymusza generowanie przez użytkownika bezpiecznych haseł, które należy zmieniać co 30 dni. W przypad-ku nauczycieli, niektóre operacje muszą być dodatkowo potwierdzane kodami

Widok e-dziennika Librus z listą obecności.

Program UONET+ firmy Vulcan: widok modułu dziennika, zakładka Uczniowie i przedmioty.



PIN, które należy wygenerować sobie na początku pracy w systemie. Kod PIN jest np. niezbędny, by usunąć z dziennika oce-nę. Dzięki temu istnieje pewność, że nega-tywnych ocen nie wykasują zdolni klasowi hakerzy. Kolejnym zabezpieczeniem są hasła jedno-razowe. Przy każdej operacji, która tego wy-maga, hasła są generowane za każdym razem nowe. Ich generowanie i przesyłanie odbywa się za pomocą protokołu SHA 128bit i złożo-ne są z 44 niepowtarzalnych znaków. Aby je aktywować, niezbędny jest klucz przypisany do danego konta. Klucz ten (fi rmy Yubico) jest podpinany do portu USB komputera. Jeżeli chodzi o dodatkowe zabezpieczenia, to m.in. regularnie tworzone są kopie bezpieczeń-stwa. Przed każdą operacją tego typu dane są szyfrowane, a następnie przesyłane bezpiecz-nym kanałem do serwerów backupowych. Nie ma jednak obawy, że dane archiwalne zostaną poza zasięgiem użytkownika. Dy-rektor szkoły ma możliwość ich przeglądania na serwerze usługodawcy. Ponadto, sam ma możliwość tworzenia i zapisywania kopii za-pasowych (choćby codziennie) na komputerze lokalnym. Kolejnym zabezpieczeniem jest duplikacja danych. Polega to na tym, że dane zapisa-ne na jednym serwerze są cyklicznie ko-piowane na drugi, zapasowy serwer. Jest to szczególnie istotne w przypadku ewentual-nych awarii systemu – w takim momencie system przełącza się na serwer awaryjny, a użytkownik nawet nie zauważa zmiany.

Sprawność systemu fi rma ocenia na 99,9%, co oznacza, że w razie zaistnienia jednej awarii w ciągu miesiąca, może ona trwać maksymalnie 12 minut.

Wirtualna wywiadówkaTen internetowy dziennik przede wszystkim chroni dane za pomocą kilkustopniowych systemów bezpieczeństwa. Jednym z nich jest generowanie podczas każdego logowania uni-katowego numeru identyfi kacyjnego złożonego z 32 znaków. Aby wyeliminować możliwość włamania się na konto przez niepowołane osoby, numer ten jest tworzony na podstawie danych użytkownika. Ponadto system posiada dwa rodzaje serwerów – osobny serwer inter-netowy oraz serwer do przechowywania baz danych.

Aplikacja Elektroniczne DziennikiWarto podkreślić, że aplikacja ta jest wdrażana indywidualnie dla każdej placówki. To ozna-cza, że każda szkoła, która jej używa, posiada własną kopię aplikacji ze swoimi danymi. Dzię-ki temu system jest instalowany na serwerze szkolnym. W przypadku, gdy szkoła wybierze inne rozwiązania, można go zainstalować na innym serwerze. Wprowadzono dwa rodzaje dostępu do apli-kacji. Dostęp bierny posiadają uczniowie i rodzice, a polega on głównie na możliwości odczytu danych. Dostęp aktywny posiadają nauczyciele, pracownicy sekretariatu, dyrekcja i administratorzy. Aktywni użytkownicy poza odczytem mogą także modyfi kować dane.

Ponadto system umożliwia tworzenie kopii bezpieczeństwa, zarówno w trybie automa-tycznym, jak i ręcznym, w tym także zdalnie. Dodatkowo archiwizuje wszelkie próby wymu-szeń czy włamań do systemu, wraz z możliwo-ścią blokowania adresów IP, z których zostały dokonane. W odróżnieniu od dziennika eszko-la.24.pl, nie ma tutaj możliwości wykasowania ocen ani obecności, nawet dokonanej przez nauczycieli. Kolejny poziom zabezpieczeń, według fi rmy, odpowiada bezpieczeństwu bankowości in-ternetowej. Mowa tutaj o zabezpieczeniach połączeń certyfi katem SSL, a także logowanie się do dostępu aktywnego jedynie za pomocą dostarczonego oprogramowania. System po-nadto wymaga określania hasła do konta zło-żonego z przynajmniej 8 znaków, cyfr i liter oraz znaków specjalnych. Dodatkowo hasło wprowadza się za pomocą specjalnej klawiatu-ry ekranowej bądź myszki, by zminimalizować możliwość przechwycenia przez keyloggery. Wprowadzono tutaj także trzeci, najwyższy stopień bezpieczeństwa. Dostęp do danych jest wówczas możliwy jedynie za pomocą odczy-tów biometrycznych za pomocą specjalnych urządzeń podłączanych do portów USB (każde z nich jest przeznaczone dla poszczególnego użytkownika). Edycja ocen lub obecności może odbywać się jedynie poprzez wpisywanie to-kenów wysyłanych SMS-em.

Niebawem tradycyjne dzienniki zostaną zastąpione przez ich elektroniczne odpowiedniki.

Nowoczesne e-dzienniki można

przeglądać na urządzeniach mobilnych.

51WWW.PCWORLD.PL


Internetowy dziennik elektroniczny (dzienniki.edu.pl)Ten dziennik jest rozwiązaniem typowo internetowym, nie wymaga żadnej instalacji. Szkoła jedynie rejestruje się na stronie WWW i w taki też sposób korzysta z e-dziennika. Wprowadzane dane są zapisywane na serwerach, a zalogowany użytkownik ma do nich dostęp z każdego miejsca w świecie (opcja ta dotyczy tylko dyrektorów i nauczycieli). Bezpieczeństwo dostępu do danych jest realizowane w taki sposób, iż użytkownik samodzielnie tworzy swoje hasło dostępowe. Nastę-pie jest ono szyfrowane, i w takiej postaci zapisywane na serwerze. Szkoła chcąc korzystać z dziennika internetowego podpisuje z fi rmą umowę na powierzenie danych osobowych. Aby zabezpieczyć dane przed utratą, codziennie tworzona jest ko-pia zapasowa. Dane są zapisywane na kilku serwerach, fi zycznie zlokalizowanych w różnych miejscach. Serwery przechowują kopie każdej zmiany wraz z informacją, kto jest jej autorem i kiedy jej dokonał. Ponadto system umożliwia eksport wszystkich danych do formatu XML w ciągu 10 dni od zakończeniu roku szkolnego. Bezpieczeństwo użytkowników jest gwarantowane m.in. bezpiecz-nym uwierzytelnianiem haseł. Przypisane do użytkownika hasło jest zapisane na serwerze w postaci zaszyfrowanej. Oznacza to, że nawet administratorzy systemu nie mają możliwości odczytu hasła. Może to być uciążliwe w przypadku zgubienia lub zapomnienia hasła. W takiej sytuacji hasło należy zresetować i ustanowić nowe. Użytkownik może też skorzystać z weryfi kacji dwuetapowej za pomocą haseł jednorazowych. Przypomina to logowanie do sys-temów transakcyjnych niektórych banków. Nie jest możliwe wej-ście na swoje konto bez fi zycznego dostępu do telefonu, na który otrzymujemy hasło umożliwiające zalogowanie się. W przypadku tego e-dziennika hasło jednorazowe jest wymagane, gdy użytkow-nik loguje się po raz pierwszy z komputera, z którego wcześniej nie korzystał (np. w czasie wyjazdu). Wszelkie zmiany danych są zapisywane, co pozwala na śledzenie, kto, kiedy i w jakich okolicz-nościach uzupełniał informacje w e-dzienniku. Co ciekawe, ten rodzaj e-dziennika używa kilku baz danych jed-nocześnie (na kilku serwerach). Z jednej strony, stanowi to zabez-pieczenie na wypadek awarii – gdy jeden z serwerów przestanie działać, jego funkcje przejmuje inny. Z drugiej strony, korzystanie z kilku baz danych umożliwia prowadzenie w tym samym czasie kilku operacji w sposób równoległy bez spowalniania systemu. Sys-tem został zaprojektowany tak, by w okresie mniejszego obciążenia pracą część serwerów była wyłączana (np. w okresie weekendo-wym, w czasie przerw świątecznych). Natomiast w godzinach naj-większego obciążenia są włączane dodatkowe serwery, by sprawnie obsługiwać użytkowników bez utraty komfortu pracy. Także tutaj użytkownicy logują się do systemu wykorzystując szyfrowane połączenia SSL. Jak widać, twórcy e-dzienników dostępnych na rynku poważnie podeszli do kwestii bezpieczeństwa użytkowników oraz ich danych. Dobór e-dziennika dla swojej placówki jest oczywiście kwestią in-dywidualną, powinien być przedmiotem rozważań kierownictwa szkoły oraz nauczycieli w porozumieniu z rodzicami. Tym ostatnim z pewnością zależy na rozwiązaniach jak najskuteczniej chronią-cych dane ich dzieci.

Piotr Kowalski

http://www.vulcan.edu.pl



Koniec ery szkolnych plagiatów

D la uczniów pokusa jest duża – łatwo nabrać nauczyciela, który niezbyt biegle posługu-

je się narzędziami internetowymi, że dana praca została samodzielnie przy-gotowana, podczas gdy tak napraw-dę aktywność ucznia sprowadziła się do przysłowiowego „kopiuj-wklej”. Kopiowanie tekstów z internetu stało się niemal plagą w polskich szkołach. Uczniom wydaje się, że nie muszą już spędzać godzin w bibliotekach w poszukiwaniu materiałów do roz-

prawek czy esejów, skoro wystarczy kilka minut przed ekranem kompute-ra, by w sieci znaleźć wypracowanie lub materiały nadające się do skompi-lowania pracy, która w zamyśla miała być samodzielna. Nauczyciele, którzy nie znają uczniowskich trików i nie są dobrze zorientowani w interneto-wej rzeczywistości, łatwo mogą prze-oczyć fragmenty lub całe prace, które w rzeczywistości są kopiami cudzych opracowań. Niekiedy sami nauczycie-le przyznają, że uczniowie w zakresie

technik cyfrowych posiadają większą wiedzę i umiejętności niż oni sami. Plagiat jest przestępstwem. Mówi o tym wyraźnie art. 122 ustawy o prawie autor-skim i prawach pokrewnych. Jest to prze-stępstwo ścigane na wniosek pokrzyw-dzonego, czyli osoby, której pracę ktoś skopiował i opublikował jako swoją. Kary przewidziane w ustawie za plagiatowa-nie to grzywna, ograniczenie wolności, a nawet kara pozbawienia wolności do lat 3. Oczywiście, w warunkach szkol-nych trudno mówić o tak drastycznych

Z plagiatem ludzkość miała do czynienia od zawsze. Niektóre kraje do dzisiaj kopiują rozwiązania technologiczne np. w motoryzacji czy w przemyśle zbrojeniowym. Z plagą plagiatów próbują radzić sobie instytucje naukowe, polityczne, szkoły wyższe, redakcje, firmy oraz... szkoły.

53WWW.PCWORLD.PL


sankcjach za bezprawne przepisanie pracy z internetu, ale warto uświadomić młodym ludziom konsekwencje pozor-nie niewinnego kopiowania treści po-wszechnie dostępnych w sieci.

Plagiat i antyplagiatNa szczęście istnieją sposoby i narzę-dzia, które mogą wspomóc nauczycieli w wykrywaniu fałszerstw. Dostępnych jest kilka aplikacji, które służą do wy-krywania plagiatów. Jedną z nich jest AntyPlagiat, która umożliwia sprawdza-nie tekstów, czy w całości lub fragmen-cie nie został on skopiowany ze źró-deł internetowych. Należy skopiować całość lub fragment tekstu do programu, i odczekać kilka minut na wyniki, któ-re wskażą, czy i w jakim stopniu tekst skopiowano. A raczej w jakim stopniu wskazany materiał jest oryginalny. Pro-gram na czerwono wskazuje fragmenty, które stanowią plagiat oraz pokazuje odnośniki do stron WWW, na których zostały wcześniej opublikowane. AntyPlagiat w wersji demo pozwala na sprawdzenie ograniczonej ilości materia-łu (ok. 100 wierszy). Aby móc w pełni korzystać z możliwości aplikacji, należy opłacić licencję na pełną wersję, która umożliwia sprawdzanie dowolnej ilości tekstów. Czas potrzebny do sprawdze-nia dłuższych tekstów może wydłużyć się nawet do kilkunastu minut, co jest i tak niezłym wynikiem, w porównaniu do aplikacji skanujących w czasie wielu (niekiedy nawet kilkudziesięciu) godzin. Ponadto korzystając z programu Anty-Plagiat ma się pewność, że wrzucony do niego tekst nie jest automatycznie kopio-wany do zasobów producenta. Innymi słowy – producent nie sprawdza, jakie teksty były wrzucane do programu. Kolejnym rozwiązaniem jest aplika-cja Plagiat.pl. Jej autorzy skupili się na współpracy z uczelniami wyższymi, projektując aplikację pod kątem spraw-dzania oryginalności prac naukowych (w tym także magisterskich). Z serwi-sem współpracuje szerokie grono pol-skich uczelni wyższych, m.in. Szkoła Główna Handlowa, Uniwersytet War-szawski, Warszawski Uniwersytet Me-dyczny, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Collegium Civitas, Wyższa Szkoła Psychologii Społecznej, Uczelnia

Łazarskiego i wiele innych. Plagiat.pl skanuje sprawdzany tekst i porównuje go z własną bazą danych oraz zasobami sieciowymi. Twórcy programu przyzna-ją, że baza danych zawiera materiały wprowadzone już wcześniej do systemu. Przede wszystkim chodzi o napisane prace naukowe i dyplomowe, powsta-

jące na współpracujących z serwisem uczelniach. Dzięki temu prawdopodo-bieństwo plagiatu w przypadku wykry-cia podobieństw z istniejącym w bazie tekstem jest znacznie wyższe niż jedynie przy porównywaniu z zasobami inter-netowymi.

Warto zauważyć, że programy do wy-krywania plagiatów tak naprawdę nie są w stanie zweryfikować ze stuprocento-wą pewnością, że dany tekst lub jego fragment nie jest oryginalnym dziełem twórcy. Wskazują jedynie, jaka część sprawdzanego materiału jest identycz-na z innymi materiałami już gdzieś opu-

blikowanymi. Pokazują też, w jakim stopniu dany materiał nosi ślady ory-ginalnego tekstu. Programy tego typu podkreślają także fragmenty, iden-tyczne z tymi, które już znajdują się w bazach danych bądź w internecie wraz z odnośnikami do materiałów lub stron źródłowych. Aby skorzy-stać z serwisu plagiat.pl, trzeba do-konać rejestracji nowego konta. Kolejnym polskim serwisem antypla-giatowym jest Plagiatnever (www.plagiatnever.pl). Tutaj skupiono się na dostarczeniu oferty instytucjom edukacyjnym, z którymi współpra-ca opiera się na wykupieniu abona-mentu. W tym przypadku partner (np. szkoła) przekazuje serwisowi materiał do sprawdzenia, nie robi tego samodzielnie nauczyciel.

Również polskim pomysłem jest program SeoPlagiat (www.seoplagiat.pl) dostęp-ny w dwóch wersjach – darmowej oraz komercyjnej. Wersja darmowa ma wła-ściwie tę samą funkcjonalność, co wersja płatna (kosztująca 50 zł). Jedyna różnica polega na tym, że w tej pierwszej mogą

Porównanie oryginalnego tekstu z tekstem skopiowanym w programie antyplagiatowym.

Kopiowanie tekstów

z internetu stało się plagą.

Uczniom wydaje się, że nie

muszą już spędzać godzin

w bibliotekach w poszuki-

waniu materiałów do roz-

prawek czy esejów, skoro

wystarczy kilka minut

przed ekranem kompute-

ra, by w sieci znaleźć

gotowe wypracowanie.

http://www.plagiatnever.pl

http://www.plagiatnever.pl

http://www.seoplagiat.pl



nam nieco uprzykrzać życie reklamy oraz nie może być ona używana w ce-lach komercyjnych (w firmach). Dodat-kowo w wersji premium użytkownik otrzymuje wsparcie techniczne. Co ważne, SeoPlagiat sprawdza także, czy treści na naszej stronie WWW nie zo-stały splagiatowane. Może to być ważne w przypadku gdy szkoła lub dana kla-sa prowadzi własną, oryginalną stronę internetową, gazetkę szkolną lub bloga, której zawartość powinna być przecież chroniona. Ponadto program pozwala na sprawdzenie tekstów w języku angiel-skim i niemieckim.

Subtelności języka polskiego w jednej wyszukiwarcePrawdopodobnie jeszcze łatwiej będzie można znaleźć tekst, który jest plagia-tem, kiedy ruszy wreszcie polska wy-szukiwarka Nekst. Jest to projekt, nad którym pracują naukowcy z Instytutu Podstaw Informatyki PAN. Szacują oni, że w polskim internecie jest obecnie ok. miliarda dokumentów w języku Kocha-nowskiego i Reja. Do połowy tego roku Nekst ma zgromadzić połowę z tych materiałów, przede wszystkim artyku-łów, plików PDF, dokumentów teksto-wych. Na razie w systemie zgromadzono

ok. 16% docelowej liczby materiałów, czyli ok. 160 mln dokumentów. W porównaniu do wyszukiwarek za-granicznych, które skupiają się na słowach kluczowych, Nekst będzie

w stanie wyszukiwać teksty pod kątem całych wyrażeń złożonych z wielu wyrazów. Wszystko to sprawi, że polski wynalazek może znacznie ułatwić wykrywanie plagiatów. Będzie tak dlatego, że obecnie działające

programy, mimo iż wyszukują pewną część zasobów internetowych, to głównie skupiają się na własnych bazach danych, np. zasobach prac magisterskich. Nekst będzie w stanie rozpoznać plagiat nawet wówczas, gdy przezorny kopista wymiesza szyk w zdaniu czy w inny sposób poprzestawia wyrażenia. Mało tego – wykryje także, czy w skopiowanych tekstach dokonano wymiany poszcze-gólnych wyrażeń na synonimy. Wszyst-ko dzięki temu, że system będzie bazo-wał na rozumieniu zdań, a nie jedynie pojedynczych słów.

Rozwiązania proste i bezpłatneZanim Nekst zacznie w pełni służyć także polskim nauczycielom, będą oni zdani na dostępne na rynku rozwią-zania. Poza opisanymi już programa-mi dostępnymi w uboższych wersjach bezpłatnych oraz wzbogaconych wer-sjach płatnych, wykrywanie plagiatów możliwe jest z zastosowaniem jeszcze prostszych narzędzi. Jednym z nich jest www.plagiarism-checker.com – serwis, który umożliwia wklejenie fragmentu tekstu do okna wy-

szukiwania i sprawdzenia go w za-sobach sieciowych wyszukiwarek Google oraz Yahoo!. Korzystanie z niego nie wymaga też rejestracji i logowania. Strona udostępnia także prostą instrukcję obsługi dla nauczy-cieli i autorów tekstów. Ma też dwie bardzo ciekawe i wartościowe opcje. Pierwszą z nich jest tworzenie aler-tów Google. Aby to zrobić, należy w oknie wyszukiwania wpisać tekst, który chcemy sprawdzać, a następ-nie kliknąć przycisk Create Google alert. Zostaniemy przekierowani na stronę z alertami google, gdzie wy-starczy już tylko podać adres pocz-ty e-mail. Później system będzie nas informował za pomocą wiadomości e-mail, jeżeli tylko wpisany tekst zo-stanie opublikowany gdzieś w czelu-

ściach internetu. Druga z opcji to sprawdzanie, czy treści, które publikujemy w szkolnym serwisie internetowym są używane bez naszej wiedzy i zgody w innych publikacjach. Wystarczy wpisać cały adres strony lub

Program antyplagiatowy podkreśla tekst, który został skopiowany z innego źródła.

Walka z pla giatami prac szkol-

nych z pewnością nie jest

wdzięcznym zajęciem.

Nawet jeżeli program anty-

plagiatowy wykaże, że jakaś

część sprawdzanego tekstu

jest identyczna z jakimś tek-

stem, który już gdzieś został

opublikowany, nie oznacza

to automatycznie, że mamy

do czynienia z plagiatem.

http://www.plagiarismchecker.com

http://www.plagiarismchecker.com

55WWW.PCWORLD.PL


bloga, by sprawdzić, czy jakiś fragment naszych materiałów nie został przez kogoś bezprawnie wykorzystany. Cie-kawostką jest fakt, że serwis ten został założony przez Darena Homa – nauczy-ciela ze szkoły średniej w miejscowości San Bruno w Kalifornii w 2005 r. Hom przyznał, że sam musiał borykać się z nieuczciwymi praktykami studentów w kwestii samodzielnego pisania prac. Postanowił „coś” z tym zrobić i przy-gotował serwis antyplagiatowy w prosty sposób zaprzęgający do pracy mecha-nizmy technologiczne wyszukiwarek internetowych. Na podobnej zasadzie działają inne darmowe serwisy, które sprawdza-ją autentyczność tekstów. Należy do nich np. www.articlechecker.com, który również wykorzystuje sieciowe wyszukiwarki. Z kolei strona www.plagiarisma.net poza wspomniany-mi wyszukiwarkami bada też zasoby portalu Babylon. Funkcjonalność tego ostatniego serwisu znacznie poszerza opcja sprawdzania gotowych plików tekstowych. Nie trzeba już kopiować i wklejać do okna poszczególnych fragmentów, ale można załadować do serwisu cały plik, np. Word. Ser-wis obsługuje pliki z rozszerzeniami

.pdf, .doc, .docx, .rtf, .odt, .txt oraz HTML. Mimo że jest darmowy, to jed-nak limituje liczbę wyszukiwań w cią-gu doby. Aby móc w pełni korzystać z jego możliwości, należy się zareje-strować, co można zrobić także za pomocą swojego konta na Facebooku, Google+, LinkedInie, Twitterze i wielu innych serwisach społecznościowych. Posiadając konto w serwisie zyskuje-my możliwość otrzymywania wyników sprawdzeń tekstów bezpośrednio na

skrzynkę pocztową lub eksportowa-nia wyników do pliku PDF (np. w ce-lach dowodowych po wydrukowaniu). Ciekawą opcją jest możliwość wyge-nerowania skróconego kodu HTML do wstawienia na szkolną stronę interne-tową (to w przypadku, gdy chcemy promować rozwiązania służące wy-krywaniu plagiatów). Bardzo ciekawą opcją dostępną dla zalogowanych użytkowników jest sprawdzanie podobieństw. Posiadając dwa teksty lub fragmenty materiałów możemy wkleić je do dwóch różnych okienek, a następnie sprawdzić stopień zgodności obu dokumentów. Również bezpłatnie możemy sprawdzać teksty w serwisie www.smallseaotools.com, opartym na algorytmie Google. Jeżeli wprowadzony tekst lub jego frag-ment został już gdzieś opublikowany, wówczas serwis podświetli go na czer-wono. Dużą zaletą tego właśnie serwisu jest prostota użytkowania – wprowadza-my tekst, klikamy Search i gotowe. Oczywiście, trzeba mieć na względzie, że nawet jeżeli program antyplagiatowy wykaże, że jakaś część sprawdzanego tekstu jest identyczna z jakimś tekstem, który już gdzieś został opublikowa-ny, nie oznacza to automatycznie, że mamy do czynienia z plagiatem. Walka z plagiatami prac szkolnych z pewno-ścią nie jest wdzięcznym zajęciem. Jest wyzwaniem, przed jakim stoi nauczyciel XXI wieku.

Piotr Kowalski

Serwis plagiarisma.net wykorzystuje silniki przeglądarek Yahoo, Google i Babylon.

Program antyplagiatowy wyszukuje tekst oryginalny i podaje jego źródło.

http://www.articlechecker.com

http://www.plagiarisma.net

http://www.plagiarisma.net

http://www.smallseaotools.com

http://www.smallseaotools.com



Kurs na nowe technologie

Umiejętność posługiwania się no-woczesnymi technologiami to dziś klucz do zawodowego sukcesu.

Podstawa programowa kształcenia ogólne-go zawiera zapis, że szkoła ma za zadanie stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności poszukiwania, porządkowa-nia i wykorzystywania informacji z różnych źródeł oraz posługiwania się technologią informacyjną. Dyrektorzy szkół wyposażają zarządzane przez siebie placówki w nowo-czesny sprzęt, taki jak: tablice multimedial-ne, cyfrowe rzutniki, tablety, laptopy. To, w jakim zakresie pomoce te zostaną wyko-rzystane w pracy z uczniami, zależy jednak przede wszystkim od nauczycieli. Spoczy-wa więc na nich spora odpowiedzialność za przygotowanie uczniów do życia w społe-czeństwie informacyjnym. Czy dzisiejsi pedagodzy potrafią rzeczy-wiście wykorzystywać nowoczesne narzę-dzia edukacyjne w pracy? W jakim stopniu posługują się nimi, w celu urozmaicenia swoich lekcji, zaintrygowania uczniów, absorbowania ich uwagi? Opublikowano

już wyniki najnowszych badań na temat barier „cyfryzacji” szkoły, zrealizowanych na zlecenie Stowarzyszenia „Miasta w In-ternecie” w ramach projektu Laboratorium Dydaktyki Cyfrowej dla szkół województwa małopolskiego, prowadzonych przez zespół kierowany przez socjologa dr. Łukasza Srokowskiego. Jak wynika z raportu, no-woczesność w szkole napotyka na rozma-ite przeszkody. Ich przyczyną nie są wcale braki w wyposażeniu szkół w sprzęt multi-medialny, a podejście samych nauczycieli – brak umiejętności i obawy przed ośmiesze-niem się w oczach uczniów znacznie lepiej obeznanych w świecie nowinek technolo-gicznych. Największą barierą są obawy nauczycie-li, nikt ich nie przygotował do radzenia sobie z nowymi metodami nauczania. W efekcie albo nie korzystają z narzędzi cyfrowych, albo spychają je do roli drugo-planowych pomocy dydaktycznych. A kom-putery i internet oferują edukacji naprawdę ogromne możliwości. W polskiej szkole niestety słabo wykorzystane, mimo dużych

nakładów na cyfryzację szkół – mówi dr Srokowski.Raport z badań ukazuje także absurdy, do których niekiedy dochodzi w szkołach. Uczeń wywołany do odpowiedzi zamiast kredą po tablicy tradycyjnej, pisze palcem po tablicy interaktywnej. A nauczyciel, zamiast ze swoich notatek, czyta uczniom przez czterdzieści pięć minut z prezentacji w PowerPoincie, dzieci następnie przepisują ją do zeszytów.Zdarzają się oczywiście wyjątki. Bywają pedagodzy, którzy kreatywnie i odważnie wykorzystują nowe technologie w codzien-nej pracy z uczniami. Wielu z nich skaza-nych jest jednak na zdobywanie wiedzy me-todą prób i błędów. Warsztatów z nowych technologii wciąż jeszcze nie zalicza się do standardów szkolenia nauczycieli.Pomocnym rozwiązaniem dla tych, którzy chcieliby twórczo wykorzystywać nowocze-sne rozwiązania na swoich lekcjach, mogą okazać się szkolenia dostępne na rynku komercyjnym, które dostarczają wiedzy na temat różnorodnych rozwiązań cyfrowych

Jak założyć szkolny blog? Jak ożywić fotocast i prowadzić szkolne radio? Czy zasoby YouTube i multimedialne prezentacje mogą zamienić zwykłą lekcję w fascynującą wycieczkę po wirtualnym świecie? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań nauczyciele mogą znaleźć na kursach, warsztatach i szkoleniach, oferowanych przez rynek.

57WWW.PCWORLD.PL


wspomagających proces edukacji. Warto także zainteresować się szkoleniami dofi-nansowanymi przez Europejskie Fundusze Społeczne, wszelkiego rodzaju blogami czy portalami internetowymi, które dostarczyć mogą cennych wskazówek.Jak wybrać kurs idealnie dopasowany do swoich potrzeb, który nie nadwyrężyłby zbyt-nio naszego budżetu? Oto kilka propozycji.

Podstawy pracy w szkole: tablice interaktywneWedług psychologów najlepsze efekty ucze-nia się przynosi angażowanie wszystkich zmysłów. Dlatego właśnie tablice interak-tywne doskonale wspomagają proces przy-swajania wiedzy, umożliwiając wizualizację przedmiotu. Jako nowoczesna i doskonała pomoc dydaktyczna dają szansę na połą-czenie zwykłego wykładu z prezentacją materiałów multimedialnych, jakimi dys-ponujemy. Dynamiczny rozwój technolo-gii i stosunkowo niskie ceny tych urządzeń sprawiły, że coraz więcej szkół zdecydowało się na ich zakup. Wielu nauczycieli nie wie jednak, jak w pełni wykorzystać ich poten-cjał na lekcji. Na rynku komercyjnym do-stępne są szkolenia, które uświadamiają, do czego naprawdę służy tablica interaktywna. Pokazują, w jaki sposób kreatywnie używać jej podczas zajęć. I jak za jej udziałem za-mienić zwykłą lekcję w świetną zabawę edukacyjną. Dostępne są warsztaty z tablic interak-tywnych przeznaczone dla nauczycieli wszystkich przedmiotów ze szkół podsta-wowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjal-nych oraz szkół policealnych. Ich program przeważnie jest do siebie zbliżony. Zwykle przewidują szkolenie od podstaw, co może okazać się bardzo korzystne zwłaszcza dla nauczycieli, którzy uważają się za laików w tej dziedzinie. Zwykle takie warsztaty zawierają wprowadzenie: czym jest tablica interaktywna i do czego służy. Uświada-miają, jakie są rodzaje tego typu urządzeń na rynku. Uczą, jak włączyć urządzenie, zainstalować oprogramowanie, przygo-tować tablicę do pracy (kalibracja), jak zsynchronizować urządzenia (tablicę, rzutnik, komputer). Następnie przewidują przegląd funkcji i zasobów wewnętrznych urządzenia. Niezwykle istotnym punktem w programie warsztatów jest nauka two-rzenia prezentacji, czyli praca z tablicą w trybie prezentacyjnym oraz tworzenie

indywidualnych scenariuszy lekcji z wy-korzystaniem funkcjonalności tablicy in-teraktywnej. Korzyści, jakie według założenia tego typu warsztatów wynosi ich uczestnik to:

nabycie umiejętności wykorzystywania różnych tablic interaktywnych w procesie lekcyjnym,poznanie narzędzi i metod tworzenia inte-raktywnych zasobów edukacyjnych,

poszerzenie wiadomości na temat wyko-rzystania urządzeń prezentacyjnych w za-jęciach dydaktycznych,wzrost umiejętności w zakresie planowa-nia pracy dydaktycznej z wykorzystaniem tablicy i zasobów interaktywnych.szereg ułatwień dla prowadzącego zajęcia to oszczędność czasu lekcyjnego przekła-

dająca się na możliwość pracy z każdym uczniem, zwłaszcza w liczebnych klasach.

Czas trwania kursu: od 3 do 8 godzin lekcyjnych.

Cena: od 100 zł do 1500 zł od osoby.

Dla całej rady pedagogicznej: od 499 zł do 2500 zł.

Szkolenia e-learningowe: od 80 zł do 500 zł.

Szkolenia z mobilnych technologii Tablety to nie tylko modne, elektroniczne

gadżety, lecz także doskonała pomoc dy-daktyczna. Tablety dzięki swoim licznym funkcjom, pozwalają wzbogacić i uspraw-nić przebieg lekcji. Przykładowo pojem-ność tabletu umożliwia upakowanie w nim wszystkich książek, słowników, leksyko-nów i encyklopedii. Bez problemu otwiera formaty plików z elektronicznymi wersja-mi książek. I choć tablety powoli wypiera-ją ze szkół wysłużone podręczniki, nieraz nastręczają nauczycielom wielu proble-mów natury technicznej. Jak w pełni wy-korzystać potencjał tych urządzeń? War-to zainteresować się warsztatami, które pokazują ich przydatność we wspieraniu

procesu edukacyjnego. Program tego rodzaju kursów przewiduje zwykle przegląd dostęp-nych aplikacji, które za pomocą tabletu można twórczo wykorzystywać na lekcjach każdego przedmiotu. Tego typu warsztaty uświadamiają także, jak olbrzymi potencjał tkwi w małym gadżecie, jakim jest tablet. Może być instru-mentem muzycznym, studiem filmowym,

Polska strona projektu Khan Academy.

To, w jakim zakresie nowoczesne

pomoce dydaktyczne zostaną

wyko rzystane w pracy z ucznia-

mi, zależy przede wszystkim od

nauczycieli. Spoczy wa więc na

nich spora odpowiedzialność za

przygotowanie uczniów do życia

w społe czeństwie informacyjnym.



narzędziem prezentacyjnym i rozbudowanym notatnikiem jednocześnie. Uczestnicy dowia-dują się także, w jaki sposób budować quizy i testy w internecie na urządzenia mobilne.Czas trwania kursu: od 3 do 8 godzin lekcyjnych.

Cena: od 100 zł do 1500 zł od osoby.

Dla całej rady pedagogicznej: od 499 zł do 2500 zł.

Szkolenia e-learningowe: od 80 zł do 500 zł.

Szkolenie z platformy PREZI i WebQestInformacji na temat platformy PREZI mogą dostarczyć nam szkolenia poświęcone tabli-com interaktywnym lub tabletom. Właśnie te urządzenia potrafią zaprezentować potencjał PREZI w pełnej okazałości – podczas inno-wacyjnych prezentacji. Jeśli natomiast zależy nam na uzyskaniu szczegółowych informacji na temat tego narzędzia, możemy zaintereso-wać się kursami poświęconymi tylko temu za-gadnieniu. Dlaczego warto? Platformę PREZI wyróżnia nieliniowe budowanie ścieżki pre-zentacji składającej się z treści tekstowych, elementów graficznych czy też filmów wideo. Dzięki wprowadzonej dynamice przybliżania i oddalania obiektów oraz płynnego przecho-dzenia z jednego wątku w drugi tego typu prezentacje okazują się znacznie bardziej interesujące dla odbiorcy niż te, stworzone w PowerPoincie. Na rynku dostępne są przede wszystkim szkolenia w formie e-learningu. Ich program zawiera zwykle omówienie i prze-ćwiczenie następujących zagadnień: rejestra-cję w systemie PREZI, podstawowe funkcje narzędzia, tworzenie prostych, jak i zaawan-sowanych ścieżek prezentacji, załączanie grafiki, filmów i podkładów muzycznych do prezentacji, zasady tworzenia efektywnych prezentacji, współpracę narzędzia z innymi aplikacjami, udostępnianie prezentacji w for-mie klasycznej oraz online.Czas trwania kursu: od 10 do 40 godzin.

Cena: od 80 do 400 zł.

Jako wartą uwagi, nowatorską metodę wyko-rzystującą technologię informacyjną w pracy z uczniami warto wskazać WebQest. Jej cel można określić jako przedstawienie nowego sposobu pracy składającego się z elementów uczenia się zespołowego, opartego na idei kon-struktywizmu, czyli budowania własnej wiedzy za pomocą internetu. Model poszukiwania wie-dzy na bazie internetu – nazwany WebQuest – w 1995 roku opracowali dwaj nauczyciele z San Diego State University w USA: Bernie Dodge i Tom March, i od tego czasu stosuje go

wiele szkół nie tylko w Stanach Zjednoczonych, lecz także w krajach Europy. Zasadniczy cel edukacyjny WebQuestu to nauczenie poszuki-wania informacji (w różnych źródłach, najczę-ściej w internecie) oraz ich selekcjonowania, opracowywania, oceniania ich przydatności.

Metoda ta aktywizuje ucznia, zachęca do samodzielnej pracy. Pokazuje, że wirtualna sieć może służyć nie tylko jako rozrywka, lecz także jako narzędzie edukacyjne. Web- Quest może być wykorzystywany w procesie nauczania dowolnego przedmiotu na każdym etapie. Na rynku dostępne są szkolenia z tej metody, warto się nimi zainteresować. Dostęp-ne są przeważnie w formie e-learningowej. Zwykle program takich szkoleń przewidu-je następujące zagadnienia: co to są Web-

Questy; jak je tworzyć; jak wykorzystywać tę metodę w pracy z uczniami; jak założyć stronę – miniwitrynę do opublikowania treści WebQuestu. Czas trwania kursu: od 3 do 40 godzin.

Cena: od 80 zł do 500 zł.

Niezbędnik nauczycielaOferta szkoleń przewiduje także warsz-taty, które dostarczają wiedzy na temat nowych technologii „w pigułce”. Koncen-trują się zwykle na prezentowaniu nie-ograniczonych możliwości, jakie oferuje internet. Wskazują, jak przemawiać do ucznia w zrozumiałym dla niego języ-ku, i w ten sposób osiągać lepsze efekty edukacyjne. Nauczyciel, który może po-szczycić się własną stroną internetową, prowadzi autorskiego bloga lub komu-nikuje się z uczniami za pomocą Face- booka, z pewnością zyskuje ich aprobatę. Szkolenia typu „niezbędnik nauczyciela” pokazują, w jaki sposób wykorzystać

własnego bloga czy serwisy społecznościo-we do celów dydaktycznych. Program tego rodzaju warsztatów koncentruje się zwykle właśnie wokół potencjału internetu. Uczest-nicy dowiadują się, jak założyć bloga, stro-nę WWW, jak korzystać z Facebooka, by osiągnąć zamierzony efekt. Takie szkolenia dostępne są przede wszystkim w formie e-learningu. Czas trwania kursu: od 10 do 50 godzin.

Cena: od 80 zł do 500 zł.

Strona główna projektu WebQuest.

Są nauczyciele, którzy kreatyw-

nie i odważnie wykorzystują nowe

techno logie w codziennej pracy

z uczniami. Wielu z nich skaza-

nych jest jednak na zdobywanie

wiedzy metodą prób i błędów.

Warsztatów z nowych technologii

wciąż jeszcze nie zali cza się do

standardów szkolenia nauczycieli.

59WWW.PCWORLD.PL


Nauczyciel przyszłości szkoli się w chmurzePrzy odrobinie szczęścia nauczyciele mogą natrafić na bezpłatne warsztaty e-learnin-gowe dostępne w internecie. Ciekawym rozwiązaniem okazują się także różnego rodzaju portale internetowe czy blogi po-święcone zagadnieniom cyfryzacji. Zawie-rają cenne wskazówki, pokazują, jak krok po kroku korzystać z nowych technologii.Przede wszystkim jednak warto zaintereso-wać się projektami dofinansowanymi przez Europejskie Fundusze Społeczne. Jako przykład można wymienić: „Nauczyciel przyszłości – edycja 2”. Projekt ten Cen-trum Doskonalenia Nauczycieli realizuje od 1 sierpnia 2013 do 30 czerwca 2015. Jest kontynuacją projektu realizowanego w latach 2012 i pierwszej połowie roku 2013. Podczas licznych zajęć stacjonarnie prowadzonych w formie szkoleń dedyko-wanych, szkoleń dla rad pedagogicznych, szkoleń w trybie e-learning dostrzeżono potrzebę szczególnego wsparcia nauczy-cieli w zakresie wykorzystania z nowych technologii w dydaktyce. Celem projektu jest dostarczenie i roz-szerzenie umiejętności wykorzystania no-wych technologii w dydaktyce przez 700 nauczycieli w czasie od 1.08.2013 do 30.06.2015. Projekt składa się z trzech etapów:etap I – analiza potrzeb szkoleniowych na-

uczycieli na podstawie badań focuso-wych na grupie 200 losowo wybra-nych nauczycieli,

etap II – realizacja szkoleń w roku szkolnym 2013/2014,

etap III – realizacja szkoleń w roku szkolnym 2014/2015,

Kursy w ramach projektu dofinansowane są w 50%. Pozostałą kwotę wpłaca uczestnik projektu w postaci wkładu własnego w pro-jekt.

Szkolenia w ramach projektu eTwinningSpołeczność szkół w Europie – eTwinning oferuje bardzo ciekawe szkolenia dotyczą-ce nowych technologii w pracy nauczyciela. Uczestnictwo w tych e-learningowych zaję-ciach jest bezpłatne. Jedynym warunkiem, jaki trzeba spełnić, jest zarejestrowanie się w tym programie. Jako szkolenie godne uwagi, warto wskazać to, zatytułowane „Tydzień z Chmurą”.

Cel kursu to zapoznanie uczestników z formami pracy w wirtualnej przestrzeni, jaką oferuje Google Drive (Google Dysk, zwany też potocznie „chmurą” lub „pracą w chmurze”).Na kursie uczestnicy poznają wszystkie funk-cje chmury: począwszy od rozpoznania śro-dowiska, poprzez przechowywanie plików na serwerze, aż do tworzenia i udostępniania dokumentów, prezentacji, arkuszy kalku-lacyjnych, ankiet, rysunków i formularzy. W każdym z omawianych aspektów nacisk położono na opcje współtworzenia plików i edytowania ich przez zespół osób, uczniów czy partnerów w projekcie.Kurs trwa 7 dni i składa się z modułów po-dzielonych ze względu na omawianą funkcję Dysku Google. Każdego dnia, na podsta-wie przeczytanych instrukcji i przykładów, uczestnicy będą mieli do wykonania zadania „w chmurze”. Zyskają możliwość współpra-cy z innymi uczestnikami kursu tak, jak to się dzieje w środowisku projektowym.W ramach projektu eTwinning można wziąć udział także w innych ciekawych kursach – np. Tydzień z PREZI, Tydzień z PowerPoint, Tydzień z WordPress, Tydzień z Glogsterem, Tydzień z Audacity.

Inspiracje dostępne onlineNiestety kursy z nowych technologii w Pol-sce wciąż nie są standardem doskonalenia nauczycieli. Pedagogów skazuje się zatem na poszukiwania inspiracji we własnym za-kresie.

Poradnik Dydaktyka Epoki Smartfona po-kazuje, jak można w szkołach twórczo wykorzystać narzędzia cyfrowe. Zawiera między innymi listę 7 innowacyjnych metod dydaktycznych (więcej informacji na stronie www.mwi.pl).Inny przykład to Khan Academy – bezpłat-na edukacja światowej klasy dla każdego, w dowolnym miejscu. Khan Academy jest organizacją non-profit. Jako cel stawia so-bie uatrakcyjnienie procesu edukacji poprzez zapewnienie swobodnego dostępu do nie-zwykłych narzędzi. Wszystkie zasoby wi-tryny są bezpłatne – dostępne dla każdego. Biblioteka Khan Academy obejmuje ponad 4200 filmów z obszarów matematyki, biolo-gii, chemii i fizyki.

Agnieszka Chmielińska

Kursy w ramach projektu „Nauczyciel przyszłości”

-

--

--

-

-

Serwis internetowy Ogólnopolskiego Centrum Szkolenia Nauczycieli.

Można w nim znaleźć informacje o m.in. szkoleniach e-learningowych.

http://www.mwi.pl



Szkoły w europejskiej sieci eTwinning

Idea wspólnej elektronicznej sieci szkolnej jest realizowana z powodzeniem w Unii Europejskiej od 2005 r. za pomocą platfor-

my eTwinning. Głównym miejscem spotkań nauczycieli, dyrektorów i uczniów w sieci jest europejski portal etwinning.net, który stanowi platformę wspólnej pracy, realizowania roz-maitego rodzaju projektów multimedialnych i edukacyjnych. Począwszy od tego roku, eTwinning jest częścią unijnego programu Erasmus+ (na lata 2014–2020). Portal jest dostępny w 25 wersjach języko-wych. Do tej pory w serwisie zarejestrowa-ło się już ponad 230 tys. osób, zrealizowa-

no niemal 5,5 tys. projektów edukacyjnych w całej Europie. Platforma oferuje dostęp do wielu narzę-dzi sieciowych, dzięki którym możliwa jest żywa współpraca szkół z całej Europy (nie tylko z Unii Europejskiej). Nauczyciele mogą znaleźć partnerów do realizacji własnych, autorskich programów nauczania lub przyłą-czyć się do inicjowanych przez inne placów-ki. Partnerzy prowadzący wspólne projekty dzielą się pomysłami, wymieniają przykła-dy optymalnych rozwiązań edukacyjnych i wspólnie dokonują oceny postępów w na-uce swoich grup.

Mapa myśli z MindomoWiele projektów w eTwinning działa na za-sadzie pobudzania kreatywności wśród uczniów, poszukiwania niebanalnych rozwią-zań i uczenia się efektywnej pracy grupowej. Jedną z pomocnych metod w tym procesie jest zachęcanie grupy do tworzenia mapy my-śli, w czym szczególnie pomocne może być korzystanie z rumuńskiego serwisu Mindomo. Dzięki zgrabnej aplikacji, którą można w ła-twy sposób zainstalować do używanej prze-glądarki, grupa (lub nauczyciel) może zapi-sywać i w każdej chwili wracać do wspólnie wymyślonych pomysłów i rozwiązań. Tego

Wspólne nagranie filmu uczniów z polskiej i francuskiej szkoły? Nauka języków obcych „na żywo” przez internet? Międzynarodowe publikacje opracowane przez uczniów i nauczycieli natychmiast dostępne w sieci? Nic prostszego – wystarczy skorzystać z możliwości, jakie uczniom, nauczycielom i kierownictwu szkół daje europejska platforma edu-kacyjna eTwinning. To najlepsze miejsce w cyfrowej przestrzeni do realizowania projektów edukacyjnych z partnera-mi z całej Europy.

Sieć pozwala nauczycielom tworzyć ciekawe prezentacje multimedialne.

61WWW.PCWORLD.PL


rodzaju burze mózgów w Mindomo można następnie pokazać w formie odpowiedniej grafiki, w której poszczególne pomysły łączą się tworząc grupową mapę myśli.

Żywa nauka językaDzięki eTwinning skuteczniej i szybciej moż-na prowadzić zajęcia z nauki języków ob-cych. Nie chodzi tylko o angielski. Za pomo-cą internetowych serwisów MYLO lub Voki można efektywniej i w ciekawszy sposób an-gażować uczniów w doskonalenie umiejętno-ści językowych. Wiadomo że jedną z barier w nauce języka jest niemożność przełama-nia lęku przed mówieniem w danym języku. W ramach eTwinning, wykorzystując np. pro-ste ćwiczenia w serwisie MYLO, można ten lęk przełamywać. Uczniowie za każde do-brze wykonane ćwiczenie otrzymują punkty i nagrody, dzięki którym możliwa jest rywa-lizacja zarówno na poziomie danej klasy, jak i uczniów z grup w tym samym projekcie, ale z innych miast czy krajów. Tworzony jest też ranking szkół, co dodatkowo motywuje do wytężonej nauki. Z kolei aplikacja Voki, dzięki temu, że po-zwala uczniom zachować anonimowość, zwiększając ich pewność siebie w wykony-waniu zadań językowych, szybciej i łatwiej doprowadza do przełamywania barier ję-zykowych. Poza tym Voki umożliwia wysy-łanie komunikatów w określonym języku za pośrednictwem e-maila, poprzez Twittera czy Facebooka, a także publikowanie ich na swo-im blogu.

Społeczność w edukacjiWykorzystując w swoim projekcie eTwinning serwisy Voki czy MYLO należy mieć dostęp do pracowni informatycznej, w której można używać komputerów z mikrofonami. Europejska społeczność szkolna powstała zanim jeszcze modne stały się portale spo-łecznościowe. A przecież eTwinning jest taką właśnie społecznościową platformą, przezna-czoną dla placówek oświatowych i ich pra-cowników. Powstała sieć szkół, które współpracują ze sobą korzystając z mniej lub bardziej wy-rafinowanych narzędzi internetowych i in-formatycznych. Dzięki temu polskie szkoły uczestniczące aktywnie w pracach w sieci eTwinning zaczęły promować wykorzystanie przez uczniów (oraz nauczycieli) technologii informatycznych, zanim zaczęto nawet my-śleć o wprowadzaniu laptopów do szkół.

Uczniowie i nauczyciele pracują onlineW projekcie eTwinning można realizować rozmaitego rodzaju projekty edukacyjne. Ograniczeniem może być tylko kreatywność i zasoby czasowe pomysłodawców. Mogą to być projekty trwające tygodniami lub miesią-cami, ale też można skupić się na zrealizowa-niu konkretnego zadania jednego dnia. Co ważne, realizowane projekty mogą dotyczyć różnych dziedzin nauki, edukacji, rozmaitych obszarów działalności kulturalnej. Możemy zatem uczestniczyć w projekcie tworzenia strony internetowej albo filmu animowanego. Projekty mogą też być poświęcone rozwiązy-waniu skomplikowanych zadań matematycz-

nych lub nauce języka obcego przez internet. Prace w projektach sieci eTwinning angażują uczniów i nauczycieli do wykorzystywania technologii IT już na poziomie wczesnej szko-ły podstawowej lub nawet przedszkola. Na-rzędzia internetowe, korzystanie z interneto-wych kanałów wideo, praca z kamerą wideo lub aparatem cyfrowym, posługiwanie się oprogramowaniem do tworzenia grafiki – te wszystkie umiejętności nabywają uczniowie zaangażowani w konkretne projekty. Nauczyciele chcący rozpocząć swoją przy-godę w programie i zainspirować do niego swoich uczniów mogą korzystać z wielu szkoleń dotyczących rozpoczęcia lub reali-zacji konkretnego zadania edukacyjnego.

Nawet najmłodsi uczniowie mogą uczestniczyć w wideokonferencjach.

Strona główna etwinning.net.

http://etwinning.net



Co ważne, dostępne są zarówno kursy sta-cjonarne (najczęściej w Warszawie, ale także w wielu miastach wojewódzkich) oraz kursy internetowe, które wspomagają ich w dal-szym rozwijaniu swoich umiejętności pracy w sieci. Na kursach internetowych nauczy-ciele uczą się m.in. w jaki sposób tworzyć atrakcyjne prezentacje multimedialne z wy-korzystaniem fotografii i plików multimedial-nych, jak dokonywać edycji zdjęć i filmów, jak tworzyć animacje i gify. Osobnym ob-szarem szkoleniowym są kwestie związane z tworzeniem całych audycji multimedialnych, nagrywaniem i zamieszczaniem podcastów (np. do nauki języków obcych). Obszar wspomagający pracę nauczycieli jest bardzo rozbudowany, obejmuje wiele aspek-tów związanych także z doskonaleniem sie-ciowych umiejętności komunikacyjnych. Są dostępne szkolenia z zakresu efektywnego korzystania z serwisów społecznościowych oraz doskonalące umiejętności tworzenia galerii multimedialnych czy organizowania wideokonferencji. Dodatkowo możliwe są też kursy, na których pracownicy szkół do-wiedzą się, w jaki sposób wybrać narzędzia hostingowe, CMS czy aplikacje do edycji ję-zyka HTML. Praktyka czyni mistrzaNauczyciel musi zarejestrować się w systemie – przypomina to mniej więcej utworzenie profi-lu na Facebooku. Po zarejestrowaniu otrzy-muje dostęp do osobistego profilu, w którym

poza autoprezentacją może wyszukiwać partnerów z podobnymi zainteresowaniami edukacyjnymi. Może korzystać z TwinSpace – wirtualnego pokoju nauczycielskiego, gdzie partnerzy dzielą się doświadczeniami doty-czącymi realizowanego projektu, starają się motywować do dalszej pracy, także wpływać na zachowania uczniów, publikować wpisy na blogu i wymieniać się doświadczeniami z partnerami z całej Europy. TwinSpace to serce platformy, gdzie nauczyciel otrzymuje

dostęp do skrzynki e-mail wolnej od spamu, ponieważ poczta elektroniczna działą w tym przypadku jedynie w ramach platformy eTwin-ning. Nauczyciel może z tego poziomu zarzą-dzać pracą osób zaangażowanych w projekt za pomocą narzędzia „mój zespół”. Ponadto ma do dyspozycji wiele przydatnych funkcji, jak kalendarz, tablica czy dostęp do forum. Narzędzia w TwinSpace umożliwiają także tworzenie i zapisywanie niezbędnych do pra-cy plików oraz prostych stron internetowych. Drugi obszar dostępny po zalogowaniu do-tyczy rozwoju zawodowego nauczyciela. Są tam dostępne informacje o szkoleniach i kur-sach online, a także możliwość uczestniczenia w grupach zadaniowych, gdzie nauczyciele związani wspólną tematyką dzielą się doświad-czeniami i wiedzą w swoich dziedzinach. Aby zgłosić chęć uczestniczenia w programach eTwinning, nie wystarczy założenie profilu i jego aktualizacja. Po zalogowaniu się i spraw-dzeniu swoich danych w profilu, należy wejść w odpowiednią zakładkę i zgłosić chęć uczest-niczenia w projektach. Tam też można szukać partnerów do własnych pomysłów i projektów. Używając wyszukiwarki można przeszukiwać całą bazę danych za pomocą słów kluczo-wych. Wyniki wyszukiwania można segrego-wać według kategorii wiekowych, według kra-ju pochodzenia, języka, przedmiotu. Trzeba pamiętać, że przystąpienie do progra-mu eTwinning wymaga zgody dyrekcji szkoły. Oczywiście nie jest ona wymagana do samej

W zakładce Przydatne oprogramowanie można znaleźć polecane i sprawdzone przez innych nauczycieli programy wspomagające naukę przedmiotów szkolnych.

Matematyka Winplot – prezentacja wykresów i funkcjiPoly – prezentacja graficzna wielościanów, przydatny w nauce geometriiTess – geometriaSketchpad – nauka modelowania matematycznego

Programy graficzneDrawing for children – edycja grafiki za pomocą gotowych stempliTuxPain – umożliwia rysowanie za pomocą dźwiękówColoring Book – klasyczne kolorowanki, możliwość wykonywania własnych rysunkówPhoto Story 3 – edycja fotografii z możliwością dodania podkładu dźwiękowego

Nauka językówGetit.pl – słownik polsko-angielski i angielsko-polskiTranslate.pl – słownik i elektroniczny tłumacz

ChemiaChemBalance Wizard obliczanie współczynników re-akcji chemicznych, w tym reakcji redoksChemix – możliwość tworzenia testów z chemiiChemBalance – bilansowanie równań chemicznychChemKal – obliczenia chemiczne

Sieć daje możliwości nawiązywania kontaktów przez nauczycieli w całej Europie.

63WWW.PCWORLD.PL


rejestracji nauczyciela na platformie, jednak zgłoszenie chęci do realizowania projektu wymaga już zaangażowania władz danej pla-cówki. Jednym z ciekawszych projektów przepro-wadzanych w ramach eTwinning był „Fly me to the moon” zrealizowany w gimnazjum w Czeladzi, przy współpracy ze szkołami z Francji, Turcji, Słowenii i Grecji. Uczniowie klas II i III gimnazjum poszerzali swoją wie-dzę z zakresu astronomii i fizyki. Uczniowie z Francji zorganizowali wideokonferencję z astronomem pracującym w obserwatorium. W kolejnych etapach projektu prowadzono obserwacje księżyca zarówno bezpośrednio, jak i za pomocą narzędzi internetowych (np. NASA MicroObservatory). Całość udokumen-towano fotografiami, grafikami oraz filmem przedstawiającym mechanizmy powstawania kraterów na księżycu. Dodatkową korzyścią było praktyczne zastosowania języka angiel-skiego w kontaktach między uczniami (ale także i nauczycielami) ze szkół z różnych krajów. Kolejną zaletą platformy eTwinning, którą szczególnie docenią bardziej zapracowane osoby, jest dostęp do gotowej bazy pro-jektów. Gotowe projekty są podzielone na kategorie (np. wiedza ogólna, ekonomia, fizyka itd.) i dostępne od ręki. Mogą służyć za inspirację do wykreowania na ich bazie własnego, samodzielnego projektu lub po prostu można z nich skorzystać niejako „z marszu”. Co ważne, gotowe projekty zawierają dane dotyczące m.in. kategorii wiekowych uczniów, dla których są prze-znaczone (np. przedszkole 3–6 lat, szkoła podstawowa itd.), ale także zawierają listę niezbędnych narzędzi do ich wykonania. Np. nauczyciel musi wiedzieć, że wspól-ny koncert transmitowany online będzie wymagał znajomości obsługi odpowied-nich narzędzi w serwisie YouTube; z kolei w projekcie, którego celem jest wyszuki-wanie obiektów zabytkowych w najbliższej okolicy konieczna będzie znajomość opcji oferowanych przez Google Earth. Wiele projektów opiera się na tworzeniu pro-stych filmów lub animacji. Jedną z aplikacji promowanych w eTwinningu jest MonkejJam, czyli program, który umożliwia przerabianie ilustracji choćby ze skanera lub nawet nagra-nych kamerą internetową i tworzenie z nich prostych animacji. Powstałe w ten sposób fil-miki mogą być prezentowane jako pliki w for-macie avi.

Sami nauczyciele przyznają, że na podstawie prowadzonych w swoich szkołach projektów cele edukacyjne udaje im się realizować szyb-ciej i sprawniej niż w tradycyjny sposób. Dwa główne filary sukcesu to coraz lepsze posługi-wanie się językiem obcym oraz nauczenie się praktycznego obsługiwania urządzeń takich jak komputer, skaner, aparat fotograficzny, kamera czy smartfon. Dodatkową korzyścią

dla nauczycieli jest zwiększenie swoich szans na uzyskiwanie kolejnych stopni awansu za-wodowego, chociażby poprzez fakt uczest-nictwa w wielu szkoleniach (stacjonarnych oraz internetowych). Praca w środowisku nowych technologii, w międzynarodowym otoczeniu z wykorzystywaniem języka obce-go, skuteczne motywowanie uczniów do na-uki i poszerzania swoich zainteresowań oraz nauka tworzenia projektów znacznie wzbo-gacają wachlarz zawodowych umiejętności nauczyciela.

Ważne z polskiej perspektywy jest także to, że w podstawie programowej znajduje się osobny przedmiot nauczania „informatyka”, a w poło-wie krajów Europy „informatyka” jest traktowa-na jako część nauczania innych przedmiotów. Dzięki takiemu podejściu uczniowie nabywają niejako od razu kompetencje informatyczne, uczą się korzystać z komputerów i narzę-dzi sieciowych w praktyce. Uczestniczenie

w eTwinningu jest najbardziej zbliżone do takiego podejścia – pracując nad realizacją projektu, jego uczestnicy w praktyczny sposób korzystają z nowoczesnych narzę-dzi informatycznych.

Apetyt rośnie w miarę jedzeniaDużym problemem w polskich realiach jest fakt, że nie wszystkie placówki po-siadają odpowiednie zasoby sprzętowe, niezbędne do realizacji wielu projektów. Pracownia wyposażona w komputery z dostępem do sieci internetowej to mi-nimum, bez którego nie da się właściwie rozpocząć przygody z eTwinningiem. Ale by w pełni móc uczestniczyć w platformie, potrzeba wielu innych urządzeń, na które nie wszystkie szkoły mogą sobie pozwo-lić – przydatne są kamery i aparaty, pro-

jektory multimedialne wraz z ekranami. Bar-dzo przydatne są ciekawe (aczkolwiek często odpłatne) programy do tworzenia grafiki, prezentacji multimedialnych lub prac audio--wideo. Wciąż nie wszystkie szkoły mogą po-zwolić sobie na zakup tablicy multimedialnej, która z wykorzystaniem tzw. tablic siecio-wych (np. GroupBoard) dawałaby możliwość pracy na tym samym materiale nie tylko na poziomie klasy, ale także z uwzględnieniem klasy partnerskiej na drugim końcu Europy.

Piotr Kowalski

Platforma eTwinning oferuje

dostęp do wielu narzędzi sie-

ciowych, dzięki którym możli-

wa jest żywa współpraca szkół

z całej Europy (nie tylko z Unii

Europejskiej). Nauczyciele mogą

znaleźć partnerów do realizacji

własnych, autorskich progra-

mów nauczania lub przyłączyć

się do inicjowanych przez inne

placówki.

Narzędzia dostępne w eTwinning pozwalają uczniom na tworzenie filmów animowanych.



Zapobieganie cyberprzemocy w szkole

F irma Gemius opublikowała w 2007 r. badania przeprowadzone na dzie-ciach w wieku 12–17 lat, z których

wynikało, że 47% z nich doświadczyło wulgarnego zachowania w sieci, 21% poniżania, ośmieszania i upokarzania. Niepokojące było także to, że 60% dzie-ci przyznało, iż ktoś nagrywał je lub filmował wbrew ich woli. Tego rodzaju akty przemocy doświadczone w inter-necie powodowały najczęściej zde-nerwowanie, strach i poczucie wstydu. Niestety, jedynie 6–12% poszkodowa-

nych dzieci zgłaszało takie przypadki rodzicom lub nauczycielom, znacznie częściej informując o tym rówieśników. Czym jest cyberprzemoc?Specjaliści definiują ją jako przemoc z użyciem technologii – najczęściej informatycznych i komunikacyjnych. Z cyberprzemocą mamy do czynienia przede wszystkim w internecie, ale co-raz częstszym narzędziem jest telefon lub smartfon. Warto dodać, że zarówno sprawcami, jak i ofiarami cyberprzemocy

mogą być osoby małoletnie lub dorośli. Niekiedy cyberprzemoc nazywana jest z angielskiego – cyberbullying. Zjawisko może przybierać różne formy i może mieć różny charakter. Najczęściej mamy do czynienia z nękaniem, strasze-niem, szantażowaniem, a także z różne-go rodzaju wykorzystywaniem wizerunku ofiary, np. w formie plików zdjęciowych lub wideo, niekiedy spreparowanych za pomocą programów graficznych, w celu choćby ośmieszenia czy zdyskredytowa-nia danej osoby.

Wraz z popularyzacją internetu wśród nastolatków coraz powszechniejsze stają się sytuacje, w których dzieci i młodzież spotykają się z cybernetyczną przestępczością. Czy szkoła jest przygotowana na to niepokojące zjawisko? Co powinni zrobić nauczyciele i rodzice, gdy dziecko padnie ofiarą cyberprzestępcy? Podpowiadamy, w jaki sposób mu pomóc i jakie działania zmniejszą ryzyko niebezpiecznych sytuacji w internecie.

65WWW.PCWORLD.PL


Do tego rodzaju zdarzeń przeważnie do-chodzi w sieci, ponieważ sprawcy mają poczucie daleko idącej anonimowości. Mogą to być więc wulgarne lub obraźliwe komentarze na forach lub pod wpisami w blogach, ale także w serwisach spo-łecznościowych. Do przypadków nęka-nia często dochodzi za pośrednictwem poczty elektronicznej. Wszelkiego rodza-ju czaty i komunikatory internetowe także należą do jednych z ulubionych narzędzi cyberprzestępców. Media elektroniczne dają wiele możliwo-ści osobom, których celem jest nękanie czy ośmieszanie innych. Przy czym warto dodać, że celem mogą być zarówno inni uczniowie, koledzy z klasy czy szkoły, jak i nauczyciele, wychowawcy, dyrekcja czy inni pracownicy. Ośmieszający film lub zdjęcie może zrobić zawrotną i szybką karierę w sieci, a przy tym być w prakty-ce niemożliwe do usunięcia. Akty cyber-przemocy mogą niekiedy doprowadzić do tragedii. Media nieraz informowały o przypadkach prób samobójczych, któ-rych bezpośrednim powodem było nę-kanie lub ośmieszanie w internecie. Pro-blemem jest także fakt, że niekiedy tego rodzaju zdarzenia bywają bagatelizowane przez najbliższe otoczenie ucznia – rodzi-ców lub wychowawców, co w pewnym sensie tłumaczy fakt, że najczęściej infor-mują oni o tym znajomych i rówieśników. Mimo, że cyberprzemoc sprawia wra-żenie nieobecnej w codziennym życiu społeczności szkolnej, jest poważnym problemem, wymagającym interwencji i zaangażowania nauczycieli i kierow-nictwa szkoły. Badania wykazują, że skala tego rodzaju przestępczości doty-czy od 20 do nawet 50% uczniów pol-skich szkół. Wspomniane badania Gemius wykazały, że ponad połowa internautów w wieku 12–17 lat miało w internecie do czynienia z wyzywaniem, poniżaniem, ośmieszaniem i upokarzaniem. Coraz więcej uczniów przyznaje, że dochodzi także do prób szantażowania i zastra-szania. Ok. 57% badanych nastolatków stwierdziło, że było nagrywanych lub fotografowanych wbrew ich woli, przy czym w aż 39% takich wypadków zda-rzenia te powtarzały się. Najczęściej za takimi zachowaniami stoją koledzy bądź, rówieśnicy z tej samej szkoły lub spoza niej. Co prawda, jak przyznają badani

(ok. 80% przypadków) zdarzenia te mają charakter dowcipu, jednak prawie połowa z ofiar czuje się przez to pokrzywdzona i towarzyszą temu negatywne emocje.

Filmy nagrywane za pomocą telefonów komórkowych najczęściej mają charak-ter złośliwego żartu, ośmieszenia. Osoby nagrywane przyznają, że zwykle (ponad połowa badanych) nikogo nie informują o zaistnieniu takich sytuacji. Niemal jedna trzecia badanych nastolat-ków stwierdziła, że w internecie ktoś pod

nich się podszywał. Także i tu najczęściej sprawcami byli rówieśnicy, natomiast w ok. 20% przypadków podszywania się dokonywała nieznajoma osoba. Według

badania, podszywanie się pod czyjąś tożsamość znacznie bardziej irytowa-ło uczniów niż nagrywanie i publiko-wanie ich wizerunku w sieci. Z kolei badania przeprowadzone w 2013 r. przez NASK i nk.pl na grupie tysiąca nastolatków w wieku 13–16 lat pokazały, że ponad połowa z nich używa urządzeń wyposażonych w ka-merę wideo oraz prowadzi rozmowy wideo przez internet. Ponadto 16% przyznało, że w czasie wideoczatów zetknęło się z treściami pornograficz-nymi, a 8% zauważyło osoby pełno-letnie prezentujące treści seksualne. Taka sama liczba respondentów przy-znała, że zna osoby z najbliższego otoczenia, które prezentują podobne treści w czasie wideoczatów. To samo badanie wykazało, że 16%

nastolatków prowadziło wideorozmowy z osobami poznanymi wyłącznie w sieci. Co niepokojące to fakt, że 2% badanych przyznało się do rozbierania w czasie takiej konwersacji, a taki sam odsetek, że otrzy-mywało za to wynagrodzenie. Ponad poło-wa spotkała się „w realu” z osobą poznaną na wideoczacie.

Komisja Europejska uruchomiła w 1999 r. program Safer Internet,

którego zadaniem jest promocja bezpiecznego korzystania

z internetu i nowych technologii wśród dzieci i młodzieży.

Ośmieszający film lub zdjęcie

może zrobić zawrotną i szyb-

ką karierę w sieci, a przy tym

być w prakty ce niemożliwe do

usunięcia. Akty cyber przemocy

mogą niekiedy doprowadzić do

tragedii. Media nieraz infor-

mowały o przypadkach prób

samobójczych, któ rych bezpo-

średnim powodem było nę kanie

lub ośmieszanie w internecie.



Telefon narzędziem w rękach cyberprzestępcyŚredni wiek, w jakim dzieci w Europie za-czynają używać telefonów wynosi obec-nie nieco ponad 7 lat. W Wielkiej Brytanii przeprowadzono badania, z których wy-nika, że 21% nastolatków nie widzi nic złego w używaniu smartfona (czytaj: na-grywaniu siebie lub kogoś) w łazience lub toalecie. Niewiele mniej deklaruje, że użyłoby urządzenia także w czasie spożywania posiłków, nawet z obcymi osobami. Obecnie smartfon jest dla nastolatków niemal podstawowym narzędziem do kontaktów z rodziną i znajomymi, dzie-lenia się plikami, nagrywania filmów i ro-bienia zdjęć. Służy także do odtwarzania muzyki i filmów oraz gier. W krajach Eu-ropy Zachodniej nastoletnia dziewczy-na wysyła dziennie ok. 100 SMS-ów, chłopiec ok. 30. Przeciętny europejski

nastolatek każdego miesiąca wymienia za pomocą telefonu/smartfona ponad 3300 wiadomości tekstowych. Jednym z najnowszych trendów w niele-galnym wykorzystywaniu smartfonów jest tzw. happy slapping. Określenie to ozna-cza nagrywanie za pomocą urządzeń mo-bilnych ataków na rówieśników, zarów-no kolegów ze szkoły, jak i nieznajome osoby. Następnie filmy są publikowane w sieci, gdzie rywalizują pod względem przyciągniętego audytorium. Niekiedy sprawcy rywalizują między sobą, kto posiada filmy z najbardziej brutalnymi scenami. Poza przemocą, nastolatki bardzo czę-sto wymieniają się bądź publikują filmy o charakterze erotycznym. Zjawisko zwa-ne sextingiem oznacza fotografowanie najczęściej samego siebie i wysyłania ta-kiego zdjęcia do sympatii. Często jednak wizerunek taki może wymknąć się spod kontroli dwóch osób i zostać udostępnio-ny szerszej publiczności, najczęściej bez

zgody zainteresowanej osoby. Znacznie bardziej niebezpiecznym odłamem tego zjawiska jest nagrywanie lub fotografowa-nie intymnych scen lub zachowań innych osób bez ich zgody. Często zdarza się, że uczniowie bez zgody i wiedzy nauczyciela używają telefonu w czasie zajęć, np. nagrywając prowadzącego zajęcia. Niekiedy może temu towarzyszyć robienie sobie żartów z nauczyciela, po czym udostępnianie takich ośmieszających filmików w inter-necie.

Co może zrobić szkoła?Zgodnie z polskim prawem osoba mająca wiedzę o zaistniałym przestępstwie ma obowiązek dokonania odpowiedniego zgłoszenia na policji. Na podstawie prze-pisów kodeksu postępowania karnego, instytucje państwowe lub samorządowe (do tych kategorii zalicza się szkoły), mają obowiązek zawiadomienia prokuratora lub policję, jeżeli dowiedziały się o po-pełnieniu przestępstwa. Niektóre katego-rie cyberprzemocy ścigane są z urzędu. W polskim prawie istnieje obowiązek zawiadomienia o przestępstwie. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu prze-stępstwa ściganego z urzędu, ma spo-łeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. Instytucje pań-stwowe i samorządowe, które w związ-ku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub poli-cję (art. 304 § 1 i 2 k.p.k.). W przypadku

cyberprzemocy przestępstwami ściga-nymi z urzędu są: włamania, groźby: karalna i bezprawna. Jeżeli posiada się wiedzę o tych przestępstwach, należy zawiadomić policję lub prokuraturę.Także w sytuacji szkolnej każdy przy-padek cybeprzestępstwa lub jego po-dejrzenia powinien zostać przekazany policji. Dodatkowo szkoła powinna przedsięwziąć odpowiednie działa-nia, które będą miały na celu ochronę ofiary i przeciwdziałanie podobnym zdarzeniom w przyszłości. Warto wprowadzić szkolenia dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców, podczas których zostanie przekazana wiedza dotycząca zasad bezpiecz-nego korzystania z sieci internetowej oraz urządzeń mobilnych. Jednym

z działań, które można podjąć na pozio-mie całej szkoły, jest ustalenie zasad ko-rzystania np. z telefonów komórkowych lub smartfonów. Wiele szkół wprowadza całkowity zakaz używania tych urzą-dzeń na terenie całej placówki. Jednakże z uwagi na coraz powszechniejsze użycie urządzeń mobilnych w szkole, całkowite ich wyeliminowanie może nie być sku-teczne – jeżeli zakaz dotyczy telefonów, uczeń może używać smartfona; jeżeli zakażemy używania smartfonów, nie bę-dzie problemów z używaniem tabletów

Eksperci sądzą, że do sextingu

zachęcają usługi takie jak Snapchat –

komunikator internetowy,

w którym wiadomości po krótkim

czasie ulegają autodestrukcji.

Warto wprowadzić szkolenia dla

uczniów, nauczycieli oraz rodzi-

ców, podczas których zostanie

przekazana wiedza dotycząca

zasad bezpiecznego korzystania

z sieci internetowej oraz urzą-

dzeń mobilnych. Jednym z dzia-

łań, które można podjąć na po-

ziomie całej szkoły, jest ustalenie

zasad korzystania np. z te lefonów

komórkowych lub smartfonów.

67WWW.PCWORLD.PL


itd. Warto więc opracować klarowne za-sady korzystania z urządzeń mobilnych w szkole, w tym katalog zachowań ak-ceptowanych, listę zachowań niepożą-danych oraz czytelny system sankcji za nieprzestrzeganie zasad. Szkoła powinna bezwzględnie reagować na przypadki ła-mania opracowanych zasad, a szczegól-nie w sytuacjach, gdy doprowadziło to do cyberprzestępstwa. Ponadto szkoła powinna zadbać o to, by zarówno nauczyciele, jak i uczniowie znali zasady bezpiecznego korzystania z komputerów, internetu oraz potrafili odpowiednio reagować w każdej sytuacji.Jednym z głównych czynników odróżniają-cych przemoc elektroniczną od „zwyczaj-nej” jest to, że jej sprawcy są przekonani co do swojej anonimowości. Jednak praktyka pokazuje, że identyfikacja sprawców nie jest wcale aż tak trudna, mimo że wielu z nich posługuje się fałszywymi lub skra-dzionymi tożsamościami. Bardzo często jednak mamy do czynienia z sytuacją, gdy ofiara i sprawca znają się także poza rze-czywistością wirtualną; najczęściej spraw-cą jest kolega z klasy czy szkoły. Jeżeli ustalenie sprawcy tą drogą nie jest możli-we, wówczas nauczyciel powinien skontak-tować się z dostawcą usług internetowych. Jest to istotne, gdyż na podstawie przepi-sów ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, dostawca internetu ma obo-wiązek usunięcia z sieci materiałów krzyw-dzących bądź niezgodnych z prawem. Nauczyciel, co prawda, nie jest w stanie zastąpić policji w procesie ścigania prze-stępcy, ale może podjąć pewne kroki, dzięki którym identyfikacja sprawcy bę-dzie szybsza. Po pierwsze, warto zapytać innych uczniów, czy zetknęli się z po-dobną sytuacją lub czy zdarzyło im się zajrzeć na strony zawierającej nielegalne treści. Jakiekolwiek ustalanie tożsamości agresora poprzez kontakt z dostawcą usług internetowych lub telefonicznych (np. identyfikacja numeru) jest możliwy jedynie na wniosek policji. Jeżeli nauczyciel posiada informacje, że jeden z jego uczniów jest nękany przez cyberprzestępcę, należy zadbać o to, by z jednej strony nie utrzymywał z nim kontaktów – nie odpowiadał na e-maile, SMS-y. Z drugiej jednak strony nie powi-nien też kasować materiałów, mogących mieć znaczenie dowodowe. Warto też,

o ile to możliwe, by zmienił swój adres e-mail, zablokował agresora w komuni-katorach elektronicznych oraz dokonał zmiany numeru telefonu. Warto też, by nauczyciel wiedział, jak się zachować w sytuacji, gdy sam pada ofiarą nękania telefonicznego. Co może zrobić w sytuacji, gdy np. sam jest nagrywany w czasie lekcji lub po ich zakończeniu? Czasami takie nagrania lub zdjęcia trafiają później do internetu, wbrew wiedzy lub woli osoby zainteresowanej; bywa, że są

publikowane w serwisach lub na forach, gdzie są obiektem nieprzychylnych i zło-śliwych komentarzy ze strony anonimo-wych użytkowników. Trzeba pamiętać, że zgodnie z polskim prawem każdy ma prawo autorskie do swojego wizerunku i bez jego wiedzy i zgody nie może on być publikowany w ogólnodostępnych mediach. Telefoniczny cybermobbing czy też stalking jest ścigany na podstawie przepisów prawa karnego.

Karina Kowalska-Egiazarian

Cyberprzemoc – jak reagować

Wiadomości SMS/MMS – nie kasuj jej, pozostaw jako dowód. Nie kasuj wiadomości głosowych z poczty. Komunikatory internetowe - jeżeli nie potrafisz znaleźć opcji zapisywania rozmów, postaraj się skopiować ją, wkleić do programu tekstowego (np. Word) i zapisać na dysku komputera. Możesz go później wydrukować lub skopiować. Aby zachować war-tość dowodową, można dokonać zapisu pulpitu za pomocą przycisku print screen, a następnie wklejenia go do programu Word. Zachowasz wówczas „zdjęcie” komuni-katora wraz z zapisem konwersacji oraz datą i godziną zdarzenia. Jeżeli nie potrafisz tego zrobić, możesz zrobić zdjęcie monitorowi za pomocą telefonu komórkowego lub aparatu fotograficznego. Podobne kroki można powziąć w przypadku czatów in-ternetowych lub wiadomości dostarczanych w serwisach społecznościowych. Poczta elektroniczna – najłatwiej wiadomość wydrukować lub przesłać do opie-kuna pracowni internetowej. Trzeba pamiętać, by wiadomości e-mail nie kasować po dokonaniu wydruku – może się okazać, że potrzebne będzie kolejne jej spraw-dzenie, w celu dokonania lokalizacji komputera, z którego została wysłana.

Problematyką cyberprzemocy i bezpieczeństwa dzieci w internecie zajmuje się też

Fundacja Dzieci Niczyje w ramach projektu „Dziecko w Sieci”.



Szkolna e-społeczność

Podstawa programowa nauczania w pol-skiej szkole zakłada m.in. naukę funkcjo-nowania we współczesnym świecie oraz

rozwój kompetencji komunikacyjnych na różnych poziomach. Zarówno czytanie ze zrozumieniem po polsku i angielsku, jak i przetwarzanie tekstów stanowią istotny element edukacji. Uczniowie powinni także umieć sprawnie posługiwać się nowoczesnymi technologiami informacyjno-ko-munikacyjnymi, co przygotuje ich do życia w spo-łeczeństwie informacyjnym. Ale szkoła powinna także dać im wiedzę i umiejętności dotyczące wyszukiwania i korzystania z informacji, ich anali-zowania i dalszego przetwarzania. Dlatego warto animować aktywność uczniów w rozmaitych ob-szarach nowoczesnych środków przekazu. Jednym z nich jest blogosfera. Blog to rodzaj dziennika internetowego, mającego wygląd zbliżony do strony WWW. Prowadzenie bloga wspomaga naukę korzystania z nowocze-snych środków komunikowania i kreatywnego przetwarzania informacji. Założenie bloga jest tak proste jak założenie skrzynki pocztowej. Stosując tę analogię dalej – prowadzenie bloga, dodawanie i edytowanie postów jest równie łatwe jak pisanie i odbieranie e-maili. Popularne serwisy blogerskie zazwyczaj są darmowe, przynajmniej w wersji „basic”. Gratis otrzymujemy najczęściej platformę wraz z edytorem tekstów, możliwością dodawa-

nia multimediów oraz kolekcję podstawowych szat graficznych. Spośród dwóch największych platform blogowych – Blogger oraz Wordpress – ta druga oferuje m.in. opcję dodatkowych, bardziej rozbudowanych szablonów odpłatnie. W warun-kach szkolnych w zupełności wystarczy oferta gratisowa. Ciekawą alternatywą jest anglojęzyczny kidblog (kidblog.org). Jest to serwis blogowy przeznaczo-ny dla młodszych uczniów poniżej 12 roku życia. W odróżnieniu od typowego bloga, w kidblogu to nauczyciel zakłada bloga klasowego i przyznaje uczniom kody do logowania. Jest to więc rodzaj bloga zespołowego, gdzie każdy uczeń może pu-blikować swoje wpisy. Dodatkowo dostęp mogą

posiadać także rodzice; logować się mogą za po-mocą swoich kodów lub kodów swoich dzieci. Warto zaznaczyć, że panel logowania oraz pisania i publikowania materiałów zostały zaprojektowane tak, aby mogły poradzić sobie z nim dzieci już z pierwszych klas szkół podstawowych. Blog powinien być prowadzony w sposób ciągły. Najlepiej, by wpisy pojawiały się w regularnych odstępach czasowych, np. raz w tygodniu. Ak-tywizując grupę uczniów w kierunku utworzenia i prowadzenia szkolnej blogosfery mamy szansę na stworzenie prawdziwie żyjącego organizmu medialnego działającego w placówce, opisujące-go życie szkoły, pełnego komentarzy i pomysłów wychodzących ze strony uczniów. Odpowiednio moderowana szkolna blogosfera może stanowić wartościowy obszar aktywności uczniów, którzy dzięki prowadzeniu blogów znajdą ważny ka-nał formułowania i przekazywania swoich myśli i poglądów. Można też zamiast bloga autorskiego, stworzyć blog tematyczny, zajmujący się jakąś dzie-dziną wiedzy (np. literaturą, astronomią, chemią), gdzie publikować będzie większa grupa uczniów i nauczyciel zajmujący się danym przedmiotem.

Pierwsze kroki w dziennikarstwieSzkoła często jest miejscem, gdzie rodzą się talenty dziennikarskie. Także i tutaj technologia przycho-dzi z pomocą nauczycielom prowadzącym za-jęcia dziennikarskie i marzącym o takiej karierze uczniom. Jednym z miejsc w sieci, gdzie można szlifo-wać talent jest MAM, czyli Młodzieżowa Akcja

Nowoczesne nauczanie to nie tylko sprzęt komputerowy, interaktywne tablice i elektroniczne podręczniki. Aby uak-tywniać w uczniach zdolności radzenia sobie z nowoczesnymi technologiami, popychać ich w kierunku samodzielności i kreatywności, warto poszukać kilku ciekawych aktywności medialnych, takich jak blogosfera, tworzenie i publikowanie prezentacji multimedialnych, a nawet organizowanie internetowych transmisji uroczystości szkolnych.

Platforma Wordpress.com oferuje całą gamę darmowych

szablonów idealnie nadających się na szkolny blog.

Edytor tekstów w serwisie blogowym Blogger.com jest przejrzysty i czytelny.

http://blogger.com

69WWW.PCWORLD.PL


Multimedialna (mammedia.pl). To portal, który po-zwala nie tylko założyć i prowadzić prawdziwą szkolną redakcję, ale łączy w sobie funkcjonalność kilku mediów. Uczniowie mogą tam stworzyć ga-zetę w wersji papierowej lub elektronicznej. Mają dostęp do wielu makiet i grafik znacznie ułatwia-jących pracę szkolnego dziennikarza. Dzięki temu szkolna redakcja jest w stanie stworzyć e-gazetę, którą można publikować w szkolnej sieci intrane-towej w formacie PDF. Można ją oczywiście także wydrukować, ale gazeta w formie elektronicznej daje więcej możliwości. Gazeta elektroniczna, znaczniej bardziej zbliżona do formatu strony internetowej, umożliwia m.in. dodawanie plików multimedialnych – do każdego materiału można dopasować dźwięk, materiał wideo lub odnośniki do stron źródłowych. Dodatkowo, zarówno opiekun redakcji (nauczy-ciel), jak i szkolni dziennikarze znajdą na stronach mammedia.pl przydatne materiały poradnikowe – o tym, jak pisać, jak redagować, w jaki sposób przygotować gazetkę od strony graficznej oraz wiele innych porad przygotowanych przez prak-tyków dziennikarstwa. Aby móc tworzyć gazetę, która tutaj nazywana jest qmamem, należy założyć konto w serwisie. Kiedy już mamy konto, można zakładać redakcję podając dane kontaktowe szkoły. Każda redakcja ma możliwość rekrutacji nowych dziennikarzy, redaktorów, grafików. Zarządzanie pracą wszyst-kich członków redakcji odbywa się z poziomu pulpitu redakcyjnego. Opracowując nowy numer gazetki w menu Moja redakcja mamy możliwość edycji wyglądu naszego qmama, makiety, wyboru czcionki i całej szaty graficznej. Później, gdy już edytujemy gazetę, wystarczy wkleić lub napisać tekst w odpowiednim miejscu w edytorze dane-go numeru. Do każdego tekstu można dodawać grafiki i zdjęcia, które mogą się znaleźć także na pierwszej stronie naszej gazetki. Po wrzuceniu tekstu do makiety może się oczy-wiście okazać, że jest go za dużo lub za mało. W każdej chwili redaktor ma możliwość edycji artykułu – dodawania lub odcinania kawałków tekstu. Edytor umożliwia wiele rodzajów po-prawy wyglądu każdego materiału w makiecie. Np. jeżeli brakuje nam kilku linijek tekstu, moż-na wyróżnić jakiś jego fragment poprzez wybór większej czcionki lub inny rodzaj kroju. Da się też zmieniać kolor czcionki lub jej tło. Podobną platformą dla redaktorów jest portal Ju-niorMedia (www.juniormedia.pl), który udostęp-nia szkołom i innym placówkom oświatowym narzędzia do tworzenia gazet. Tutaj mamy możli-wość pracy na szablonach najbardziej zbliżonych do prawdziwych dzienników regionalnych, przez

co szkolna gazetka może zyskać naprawdę profe-sjonalny wygląd. Redakcję tworzy nauczyciel wraz z grupą uczniów, spośród których każdy powinien mieć przypisaną konkretną funkcję, tzn. redaktora naczelnego, jego zastępcę, redaktora sportowego, redaktora wiadomości szkolnych, fotografa, osobę odpowiadającą za szatę graficzną itp. Tworzenie gazet w mammedia.pl i juniormedia jest bezpłatne. W tym drugim przypadku trzeba mieć

na uwadze, że konto redakcyjne może aktywować dyrekcja szkoły. Przy rejestracji konta trzeba podać adres e-mail do dyrekcji, następnie dyrektor otrzy-muje na swoją skrzynkę link aktywacyjny, w celu zatwierdzenia danych i aktywacji redakcyjnego konta. Co ważne, nie ma ograniczeń dotyczą-cych liczby redakcji w danej szkole, dzięki czemu w jednej placówce mogą działać dwie lub więcej konkurujących ze sobą bądź uzupełniających się gazetek. Ponadto redaktorzy mają możliwość prze-

glądania gazetek ze szkół z całego kraju, dzięki czemu mogą czerpać inspiracje z innych redakcji, uczyć się i podglądać pracę innych.

Filmy i transmisje na żywoCoraz więcej nastolatków nagrywa filmy choć-by za pomocą telefonów komórkowych. War-to zastanowić się, czy zabawa lub hobby nie przerodzi się z czasem w pasję prowadzącą do

sukcesów w zawodzie filmowca, reżysera, scenarzysty czy kamerzysty. Także w szkole możliwe jest nagrywanie, opracowywanie i publikowanie krótszych lub dłuższych prac multimedialnych. Jednym z prostszych i dobrych dla osób stawiających pierwsze kroki w pracy z fil-mem jest program Windows Movie Maker. Umożliwia on edycję nagranych za pomocą różnych urządzeń filmów, ich montaż, do-dawanie ścieżki dźwiękowej czy napisów. Możliwe są także zabawy kolorami czy pro-stymi efektami świetlnymi. Program zawiera opcje przycinania poszczególnych ujęć oraz przyspieszanie ruchu. Do pracy w szkole przydatny może być także edytor YouTube. Aby móc na nim pracować, niezbędne jest założenie konta YouTube lub

przyłączenie do niego konta Google. Jest to aplika-cja równie intuicyjna jak Movie Maker, a co waż-ne – umożliwia także edytowanie wcześniej zgra-nych filmów, opracowanych za pomocą innych narzędzi. Także tutaj mamy możliwość dodawania ścieżek dźwiękowych, przycinania i montowania poszczególnych ujęć. Gotowe filmy można publikować w serwisach ta-kich jak You Tube, Vimeo czy School Tube (www.schooltube.com). Ten ostatni jest przeznaczony

Szkoła powinna przekazywać

uczniom wiedzę i umiejętno-

ści dotyczące wyszukiwania

i korzystania z informacji, ich

anali zowania i dalszego prze-

twarzania. Dlatego warto ani-

mować aktywność uczniów

w rozmaitych ob szarach nowo-

czesnych środków przekazu.

Serwis kidblog.org jest intuicyjnym narzędziem dla pracy z młodszymi uczniami.

http://www.juniormedia.pl

http://www.schooltube.com

http://www.schooltube.com

http://mammedia.pl



specjalnie na potrzeby szkół. W School Tube pu-blikowane są często prace uczniów z pierwszych klas szkół podstawowych. Portal charakteryzuje prosty interfejs i nie wymaga on rozbudowanej wiedzy o multimediach czy przetwarzaniu fi lmów. Z kolei serwis Vimeo jest przeznaczony dla bar-dziej wtajemniczonych twórców wideo. Oferuje możliwość wgrywania materiałów i dzielenie ich ze znajomymi, ale także ma w swoich zasobach pewne dodatkowe opcje, dostępne w zależności od rodzaju posiadanego konta. Bezpłatne konto podstawowe zawiera oczywiście najmniej opcji edytowania i tworzenia fi lmów, ale nawet dla star-szych uczniów ten poziom będzie wystarczający. Na Vimeo, w zakładce Video School znajdziemy bowiem dużą ilość przydatnych materiałów po-radnikowych, które pomogą młodym fi lmowcom oraz pedagogom w nauce przygotowywania na-prawdę wysokiej jakości materiałów. Znajdziemy tam porady dotyczące doboru i ustawień kamer, właściwego trzymania kamery i pracy nad ujęcia-mi, odpowiedniego oświetlenia, dodawania ście-żek dźwiękowych itp. Dodatkowo znajdują się tam także materiały doradzające, jakiego rodzaju aplikacje wybrać do naszych prac w zależności od pożądanych efektów (np. do animacji, swlo motion, przycinania itd.). Wszystkie poradniki są dostępne w formie wideo oraz opisowej. Posiadając konto You Tube, szkolna ekipa fi lmowa ma możliwość tworzenia transmisji online, relacjo-nując na żywo np. jakąś uroczystość szkolną lub zawody sportowe. Oczywiście wymaga to znacz-nie większego zaangażowania i pracy, a także do-brego łącza internetowego. Nie bez znaczenia jest także to, czy będziemy transmitować wydarzenie za pomocą jednej kamery, czy uda nam się zor-ganizować transmisję z kilku kamer. Planując transmisję online trzeba pamiętać, że kon-to You Tube musi posiadać tzw. dobrą opinię, tzn. nie mieć ostrzeżeń, nie naruszać praw autorskich innych osób, stosować się do regulaminu itp. Kiedy już spełniamy te warunki, transmitowanie szkolnych wydarzeń jest niezwykle proste. Wystar-

czy w menedżerze wydarzeń kliknąć opcję Wyda-rzenia na żywo. Przejdziemy wówczas do opcji, wśród których znajdzie się m.in. krótki fi lm z pre-zentacją wizualizującą sposoby transmisji online. W czasie tworzenia nowego wydarzenia na żywo wypełniamy podstawowe informacje – tytuł wyda-rzenia, opis i tagowanie. Na tym etapie określamy także czas rozpoczęcia (datę i godzinę). Po jego określeniu na naszym profi lu pojawi się zegar odli-czający czas pozostały do rozpoczęcia transmisji. Dokonując transmisji po raz pierwszy warto zazna-czyć transmisję jako „prywatną” lub „niepubliczną” –widoczną tylko dla wybranych odbiorców. Po po-zytywnym przetestowaniu wszystkich opcji mo-żemy już kolejne transmisje odznaczać jako „pu-bliczne”, tzn. widoczne w wynikach wyszukiwarek oraz na szkolnym kanale YouTube. Umożliwi to promowanie wydarzenia w mediach społeczno-ściowych. Dodatkowo istnieje możliwość nagrania wydarzenia (ok. 4 godzin transmisji).

Natomiast aby mieć większą kontrolę nad tym, co transmitujemy, YouTube umożliwia opóźnienie transmisji o 30 lub 60 sekund, czyli o tyle widzo-wie zobaczą później to, co dzieje się w rzeczy-wistości. Jeszcze wyższy poziom pracy ze szkolnymi media-mi to tworzenie transmisji na żywo z użyciem kilku kamer. To rozwiązanie dobrze sprawdza się np. gdy chcemy przekazywać obraz ze szkolnego boiska, na którym odbywają się zawody sportowe. Należy wówczas, podczas tworzenia „zwykłej” transmisji wejść do ustawień przetwarzania i kliknąć opcję Dodaj kamerę. YouTube umożliwia dodawanie maksymalnie 6 kamer, co w warunkach szkol-nych jest liczbą wystarczającą. Reżyser transmisji może wybrać jedno ujęcie jako ujęcie z kamery głównej. W każdej chwili realizator transmisji ma możliwość sprawdzania, jak pracują poszczególne kamery w pokoju reżyserskim, dostę pnym w pane-lu YouTube’a. Trzeba jedynie mieć na uwadze, że system traktuje obraz z każdej kamery jako osob-ne wydarzenie, dlatego aby móc w pełni korzystać z możliwości takich transmisji, potrzebna jest na-prawdę duża przepustowość łącza internetowego. Możliwości jakie daje technologia pozwalają na to, by uczniowie rozwijali swoje pasje w szkole. Rozwijając ich kreatywność i zdolności za pomocą powszechnie już dostępnych narzędzi i rozwiązań internetowych nauczyciel może sprawić, że nauka w szkole nie tylko nie będzie nudna, ale będzie sprawiała wiele radości, przyczyniając się do re-alizowania pasji i zainteresowań uczniów.

Piotr Kowalski

W serwisie YouTube poza zwykłym zamieszczaniem fi lmów z imprez szkolnych

można prowadzić transmisje online z wykorzystaniem kilku kamer wideo.

Windows Movie Maker to łatwe w obsłudze narzędzie do tworzenia

oraz publikowania klipów i fi lmów.

TYLKO 29,90zł

WYSYŁKA GRATIS!


www.mentorpolska.pl

www.mentorpolska.pl

PcWorld Nowoczesna Szkoła 01/2014

Documents

Transcript of PcWorld Nowoczesna Szkoła 01/2014