Outsiderzy współczesnej kultury

ThomasPyncho

n

Thomas Ruggles Pynchon, Jr

1937, 8 maja – Glen Cove, Long Island, New York 1953 – kończy Oyster Bay High School 1953-55 – Cornell University 1955-57 – Marynarka Wojenna Vladimir Nabokov 1959 – licencjat z anglistyki

• "Mortality and Mercy in Vienna" (Epoch, Spring 1959), • "Low-lands" (New World Writing, 1960), • "Entropy" (Kenyon Review, Spring 1960), • "Under the Rose" (The Noble Savage, May 1961).

1960-62 – Boeing

V (1963) - William Faulkner Foundation Award 1966 – The Crying of Lot 49 (49 idzie pod młotek 1989) 1973 – Gravity's Rainbow (Tęcza grawitacji 2003) 1989 – John D. and Catherine T. MacArthur Foundation Fellowship 1990 – Vineland 1997 – Mason & Dixon (Mason & Dixon 2004) 2006 – Against the Day

1953 1955

”Entropy”

• Meatball Mulligan • Callisto

• Entropia: – termodynamika – stan

ekwilibrium a jednocześnie nieuporządkowania systemu

– teoria informacji – szum przewyższa sygnał – zbyt wielka ilość informacji prowadzi nie do wiedzy a dezinformacji

V (1963)

• Herbert Stencil • Benny Profane - the Whole Sick Crew

V• V-note – ulubiona „pijalnia”

Benny’ego • Veronica – szczurzyca

ochrzczona przez Ojca Fairinga podczas jego prób nawrócenia szczurów Nowego Jorku na katolicyzm

• Królowa Victoria • Venezuela • Valetta • Vheissu (cf. Edgar Allan Poe

Narrative of Arthur Gordon Pym)

• Vesuvius • kształt rozłożonych kobiecych

ud • Venus • Vergeltungwaffe

Mondaugen – „sferyczne sygnały”

“Die Welt ist Alles, was der Fall Ist” Ludwig Wittgenstein

Tractatus Logico-Philosophicus

The Crying Of Lot 49 – 49 idzie pod młotek

• Oedipa Maas • San Narciso • Pierce Inverarity• Metzger • The Courier's Tragedy • Tristero/Trystero • Remedios Varo

W labiryncie

hotel Echo Courts

San Narciso

Narcyz

„… Święty, dzięki któremu woda płonie w oliwnych lampach ..”

Tristero

D.E.A.T.H.

Don’t Ever Antagonize the Horn

W.A.S.T.E.

We Await Silent Tristero Empire

Tak to szło. Edypa wciąż bawiła się w podglądacza i podsłuchiwacza. Wśród ludzi, których

napotykała, był spawacz z okaleczoną twarzą, który chlubił się swoją brzydotą; straszące

w nocy dziecko, które żałowało, że nie umarło przed narodzeniem, tak jak niektórzy

włóczędzy żałują, że nie uczestniczą w usypiającej martwocie życia społeczności;

Murzynka z marmurkowaną blizną na tłuściutkim policzku, która wciąż, za każdym razem

z innego powodu, przechodziła przez rytuały poronień tak spokojnie, jak inne kobiety

przechodzą przez rytuały porodów: kobieta oddana nie ciągłości, lecz swego rodzaju

interregnum; starzejący się nocny portier, smakujący kostkę mydła toaletowego, który

wyćwiczył żołądek do wirtuozerii w przyjmowaniu wszystkiego od lakieru do włosów,

przez dezodoranty, kosmetyki, tytoń, aż po pastę do butów, w beznadziejnym wysiłku, by

wchłonąć w siebie, co się tylko da, wszystkie obietnice, nadzieje, zdrady i wrzody, zanim

będzie za późno; Edypa napotkała nawet innego podglądacza, który zaglądał do martwo

oświetlonych okien miasta, szukając tam któż wie jakich wizerunków. Każdemu

wygnaniu, każdej alienacji towarzyszyła, w postaci spinki, znaczka czy nabazgranego

znaku, trąbka pocztowa.

Wiedziała jednak, idąc ze zwieszoną głową i potykając się o senne kamienie torowiska, że jest jeszcze inna możliwość: że wszystko jest prawdą. Że Inverarity po prostu umarł i tyle. Przypuśćmy więc, że, o Boże, Trystero istnieje, a Edypa przypadkiem się na nie natknęła. Jeżeli San Narciso i okolice nie różnią się niczym od innych miast i okolic, poczucie ciągłości kazało szukać Trystero w dowolnym punkcie republiki; ukryte wejścia mogły znajdować się w setkach miejsc, pośród setek alienacji, wystarczyło poszukać. Edypa zatrzymała się między stalowymi szynami i uniosła głowę, jak gdyby węszyła. Zaczęła wreszcie docierać do niej konkretna, napięta obecność tego, na czym stała ~ wiedziała już, jak gdyby na niebie wyświetlono dla niej mapę, że tory zbiegają się z innymi i jeszcze innymi, splatają w sieć, pogłębiają i nadają prawdziwość otaczającej nocy. Wystarczyło poszukać. Przypomniała sobie stare wagony pulmanowskie, porzucone tam, gdzie skończyły się pieniądze albo zabrakło pasażerów, pośród zielonych płaszczyzn farm, gdzie na sznurach schnie bielizna, a z kominów leniwie unosi się dym. Czy wagonowe osiedla także utrzymują kontakt z sobie podobnymi dzięki Trystero; czy pomagają nieść przez nowe stulecia wydziedziczenie organizacji? Z pewnością nikt już nie pamięta, co właściwie miało odziedziczyć Trystero; Edypa także kiedyś zapomni. Cóż mogła odziedziczyć? Czym jest Ameryka z testamentu Inverarity'ego? Edypa przypomniała sobie inne porzucone wagony, gdzie tłuste i wesołe dzieci śpiewają wtórując matczynemu tranzystorowi; innych bezdomnych, którzy rozciągają prowizoryczne hamaki między uśmiechniętymi reklamami przy szosach, którzy śpią na śmietnikach albo we wrakach Plymouth’ów, czy nawet, ci najśmielsi, skuleni jak gąsienice w zawieszonej na słupie brezentwej budce kontrolera linii, kołyszący się w sieci drutów telefonicznych, mieszkający w gąszczu miedzianych przewodów w obliczu świeckiego cudu komunikacji, i nie troszczący się o milowe susy napięcia, przez całą noc niosąc niesłyszane wiadomości. Edypa przywołała w myślach dawne rozmowy z włóczęgami, którzy mówili po angielsku starannie i poprawnie, jak gdyby wszyscy byli wygnańcami z jakiegoś niewidzialnego, lecz niewątpliwie istniejącego zakątka radosnej krainy, w której żyła ona sama; pomyślała o piechurach, którzy zjawiają się i nikną w świetle reflektorów na poboczach nocnych szos, zbyt oddaleni od jakiegokolwiek miasta, by mieć jakikolwiek cel swojej podróży.

Gravity’s Rainbow – Tęcza grawitacji

Gravity’s Rainbow

• Tyrone Slothrop • Schwarzkommando • Enzian • Porucznik Weismann –

kapitan SS Blicero

• Zak Smith – grafiki

Wycie przeszywa niebo na wskroś. Zdarzało się to już przedtem, ale teraz nie można tego z niczym porównać.

Za późno. Ewakuacja wprawdzie trwa, lecz to tylko spektakl. W wagonach nie ma światła. Nigdzie nie ma. Nad głową dźwigary windy, stare jak narzędzia tortur, gdzieś wysoko szyby, które wpuszczają dzienne światło. Ale jest noc. Boi się chwili, gdy spadnie szkło – niebawem; to będzie widowisko: runie kryształowy pałac. Lecz stanie się to przy całkowitym zaciemnieniu, bez jednego błysku; rozlegnie się tylko wielki huk niewidzialnego unicestwienia.

Siedzi w wagonie o kilku poziomach, w aksamitnej ciemności, bez papierosów, czując, jak tu i ówdzie metal ociera się o metal i zgrzyta, jak umykają kłęby pary, czując drżenie podwozia, stan zawieszenia i niepewności, napór innych ludzi, stłoczonych dokoła, czarnych owiec, miernot niemających szczęścia ani czasu: pijusy, starzy weterani w szoku po ostrzale artyleryjskim sprzed dwudziestu lat, ubrane po miejsku prostytutki, wraki ludzkie, skonane kobiety z tyloma dziećmi, aż trudno uwierzyć, że można urodzić taką rzeszę, wszyscy ścieśnieni pośród rzeczy, które chciano uchronić od zagłady. Widać tylko bliżej siedzących współpasażerów i to jedynie jako na wpół posrebrzone oblicza oglądane w celowniku aparatu fotograficznego, jako zabarwione na zielono twarze VIP-ów, zapamiętane, kiedy przemykały za kuloodpornymi szybami przez miasto...

Właśnie ruszyli. Wyjeżdżają z dworca głównego, ze śródmieścia, prą do star- szych i wyludnionych części miasta. Czy to jest droga ucieczki? Twarze obracają się do okien, ale nikt nie śmie pytać, przynajmniej nie na głos. Pada deszcz. Nie wyplątują się, lecz wikłają coraz bardziej – jadą pod łukami, przez sekretne tunele ze spękanego betonu, które tylko wyglądają jak zapętlone przejazdy... nad głową przesuwają się z wolna podpory mostowe z poczerniałego drewna, roztacza się woń węgla z odległych dni, naftowa woń zim, niedziel, kiedy nie kursowały żadne pociągi, pełnego tajemniczej żywiołowości, koralowego rozrostu ślepych odnóg i samotnych bocznic, cierpki zapach nieobecności taboru, dojrzewającej rdzy, pleniącej się cudownie, bez ograniczeń, w dniach rozmnażanej pustki, zwłaszcza o świcie, kiedy niebieskie cienie pieczętują drogę, usiłując doprowadzić bieg spraw do Zera Absolutnego... i im dalej się zagłębiają, tym nędzniej się robi, zdewastowane tajemne grody biedoty, miejsca, których nazw nigdy dotąd nie słyszał... mury się rozpadają, ubywa dachów, tak samo sposobności ujrzenia światła.

Zatem dobrym rozwiązaniem jest popsuć zawór w toalecie, żeby przeciekał nieustannie, bo gdy wyłączą dopływ wody, będziesz miał dodatkową minutę lub dwie. To bynajmniej nie jest ta tuzinkowa paranoja czekania na dzwonek telefonu albo pukanie do drzwi: nie, trzeba szczególnej formy choroby psychicznej, by siedzieć i słuchać, czy nie ucichnie szmer. Ale –

Wyobraź sobie starannie obmyślone naukowe kłamstwo: że dźwięk nie rozchodzi się w przestrzeni kosmicznej. Ale przypuśćmy, że jednak się rozchodzi. Przypuśćmy, że Oni po prostu nie chcą, byśmy wiedzieli, iż tam znajduje się ośrodek, który zwykł się nazywać "eter" i który może przenieść dźwięk do każdego zakątka Ziemi. Soniferyczny Eter. Przez miliony lat Słońce ryczało, gigantyczny ryk pieca, dochodzący z odległości dziewięćdziesięciu trzech milionów mil, tak idealnie jednostajny, że całe pokolenia ludzi urodziły się w tym hałasie i umierały, nie słysząc go. Bo skoro się nie zmieniał, to jak ktokolwiek miałby się zorientować? Tylko raz na jakiś czas, w nocy, w jakimś zakątku ciemnej półkuli, z powodu odpływów Soniferycznego Eteru pojawiały się na mgnienie oka płytkie zakamarki niedźwięku. Na kilka sekund, w różnych miejscach Świata, prawie co noc, energia-dźwięk z Zewnątrz zostaje odcięta. Ryk Słońca cichnie. W trakcie tego krótkiego Życia wierzchołek antydźwięku może spocząć tysiąc stóp nad pustynią, między piętrami wyludnionego biurowca albo dokładnie wokół osobnika siedzącego w podrzędnej jadłodajni, gdzie codziennie o trzeciej nad ranem spłukują podłogi wodą ze szlauchów... wszędzie białe kafelki, krzesła i stoły przytwierdzone na stałe do podłogi, żywność zakryta sztywnymi całunami z tworzywa sztucznego... po chwili z dworu dobiega wwwrrrrnnn!, brzdęk, tarcie, zgrzyt odkręcanego zaworu, a, no tak, Są Już Faceci ze Szlauchami, żeby Spłukać –

Lecz Rakieta musi być wieloma rzeczami, musi przybrać ileś różnych kształtów ze snów tych, którzy jej dotykają – w warunkach bojowych, w tunelu, na papierze – musi przetrwać herezje lśniąca i niezdeprymowana... a heretyków nie zabraknie: gnostycy, których podmuch wiatru i ognia zagnał do komnat Rakiety-tronu... kabaliści, którzy studiują Rakietę jako Torę, litera po literze – nity, panewka, mosiężna róża, tekst znajduje się w ich rękach, by go poprzestawiali i złączyli w nowe objawienia, ukazujące się bez końca... manichejczycy, którzy widzą dwie Rakiety, dobrą i złą, gardłujący w świętym bałwochwalstwie Pierwotnych Bliźniaków (niektórzy twierdzą, że ich imiona to Enzian i Blicero) o dobrej Rakiecie, która zabierze nas do gwiazd, i złej Rakiecie, która doprowadzi świat do samobójstwa, obie sczepione w odwiecznej walce.

Vineland

• Salman Rushdie

• Zoyd Wheeler

• Prairie

• Frenesi Gates

• Brock Bond

• Thanatoids

Mason & Dixon

• Charles Mason

• Jeremiah Dixon

• Reverend Wicks Cherrycoke

Against the Day

• Webb Travers• Scarsdale Vibe • Kit, Reef, Frank, Lake • Chums of Chance

- Trzymaj ja! – wykrzyknął Hilarius. – Cóż innego może ci być dane? Chwyć swoją fantazję za mackę i nie pozwól aby freudyści ją spłoszyli albo żeby psychiatrzy struli ją lekami. Czymkolwiek jest, trzymaj ją. Jeśli ją stracisz, przejdziesz tym samym na ich stronę. Przestaniesz istnieć.