OSOBOWOŚĆ A SPÓJNOŚĆ ZACHOWANIA SYTUACJONIZM: zachowanie jest pod kontrolą sytuacji
OSOBOWOŚĆ JAKO PRZEDMIOT I PODMIOT WYCHOWANIA
description
Transcript of OSOBOWOŚĆ JAKO PRZEDMIOT I PODMIOT WYCHOWANIA
OSOBOWOŚĆ JAKO PRZEDMIOT I PODMIOT
WYCHOWANIA
STRUKTURA OSOBOWOŚCI
Instrumentalna strona osobowości
Kierunkowa strona osobowości
WiadomościUmiejętnościProcesy poznawczeZainteresowaniaPogląd na światSamoocenaSamokształcenie
System przekonań, ocen, postaw ...
TEORIE ROZWOJU OSOBOWOŚCI
TEORIA NATYWISTYCZNA /zadatki anatomiczno fizjologiczne/
TEORIA ŚRODOWISKOWA /środowisko/
TEORIE WYCHOWANIA
INTELEKTUALIZM PEDAGOGICZNY
AKTYWIZM PEDAGOGICZNY
a) Przedmiot wychowania – intelekt
b) Od odpowiedniego ukształtowania rozumowania zależą: uczucia, wola i działanie człowieka
Przedmiot wychowania – postępowanie człowieka
SOCJALIZACJA
Środowisko
Środowisko społeczne
Środowisko wychowawcze
Jednostka
Wpływ środowiska
Socjalizacja
Wychowanie
CZYNNIKI SOCJALIZACYJNERODZINA stanowi podstawową komórkę życia społecznego. Spełnia ona wiele takich funkcji, jak: prokreacyjną, usługowo opiekuńczą, socjalizacyjną, psycho-higieniczną, wychowawczą itp. Istnieją różne modele życia rodzinnego: demokratyczny, liberalny, autokratyczny.
GRUPA RÓWIEŚNICZA stanowi ważne środowisko społeczne zapewniające podstawowe potrzeby i aspiracje uczniów. Każdy uczeń należy do grup oficjalnych, np.. w klasie szkolnej czy w rodzinie i nieoficjalnych, np. grup funkcjonujących na zasadzie koleżeństwa i przyjaźni, wspólnych zabaw i gier
ZAKŁAD PRACY spełnia dwie funkcje: produkcyjną i wychowawczą. Przedsiębiorstwo jest środowiskiem wychowania naturalnego, przez udział pracowników w zorganizowanym procesie pracy i intencjonalnego przez udział pracowników w różnorodnych formach kształcenia.
KLASA jest podstawową jednostką organizacyjną, utworzoną w celu osiągnięcia określonego celu. Skupia uczniów znajdujących się na tym samym lub zbliżonym szczeblu rozwoju. Klasa szkolna w miarę zżywania się w toku zajęć lekcyjnych a zwłaszcza poza nimi przekształca się w grupę społeczną, w której tworzą się określone normy, wzory zachowania oraz pewna struktura stosunków społecznych.
ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU wywierają wpływ na socjalizację i wychowanie jednostki. Mogą nie tylko dostarczać wzorców zachowania, ale także wpływać na wzbogacenie motywacji, wzrost poziomu aspiracji i stymulację zainteresowań, szczególnie młodzieży.
PROCES WYCHOWANIA
Sw
Stan wyjściowy osobowości
Sp1
Stan pośredni
Sp2
Stan pośredni
Sw
Stan finalny osobowości
Działania wychowawcze
d1
Działania wychowawcze
d2
STRUKTURA PROCESU WYCHOWANIA
Syt 1 - n
D 1 - n
OsxCx
Syt1-n – sytuacja wychowawcza, Osx – skutek oddziaływań
wychowawczych, Cx – projekt osobowości /cel, wzorzec/,
D n-1 – doświadczenie życiowe
DZIEDZINY WYCHOWANIA
WYCHOWANIE
PRZEZ NAUKĘ
WYCHOWANIE
PRZEZ PRACĘ
WYCHOWANIE
PRZEZ SZTUKĘ
WYCHOWANIE
PRZEZ SPORT I WYPOCZYNEK
jest kształtowaniem tych dyspozycji kierunkowych, które wyznaczają sposób posługiwania się przez jednostkę własnym umysłem i korzystania z własnych możliwości intelektualnych.
jest najlepszym sposobem kształtowania charakteru młodych ludzi. W szkolnictwie zawodowym tę formę wychowania realizuje się na zajęciach praktycznej nauki zawodu w warsztatach szkolnych lub zakładach produkcyjnych podejmujących szkolenie uczniów.
jest kształtowaniem wielorakich postaw człowieka przez przeżywanie określonych dziedzin sztuki oraz własną ekspresję artystyczną.
Przyczynia się z jednej strony do podtrzymywania kondycji fizycznej, a z drugiej strony do kształtowania postaw oraz przekonań społecznych. Nadto wymieniona dziedzina aktywności wdraża jednostkę do konstruktywnego spędzania wolnego czasu.
WYCHOWAWCZE FUNKCJE SZTUKI
Sztuka czyni człowieka wrażliwym na piękno
Sztuka powoduje wzrastanie człowieka w kulturę oraz czynne w niej uczestnictwo.
Sztuka zaspokaja indywidualne potrzeby człowieka
Sztuka jest ważnym czynnikiem porozumiewania się ludzi w płaszczyźnie uczuciowej
Sztuka jest nosicielem określonych treści, które dzięki niej docierają do ludzi.
CELE WYCHOWANIA PRZEZ SPORT I REKREACJĘ FIZYCZNĄ
CELE WŁAŚCIWECELE POŚREDNIE
Zapewnienie harmonijnego rozwoju fizycznego, zdrowia i tężyzny fizycznej
ukształtowanie sprawności ruchowej
rozbudzenie zamiłowań i potrzeb związanych z uprawianiem kultury fizycznej
kształtowanie i rozwijanie postaw i przekonań ideowo - społecznych
wdrażanie zasad współżycia międzyjedno-stkowego.
Wdrożenie do racjonalnego trybu życia
Przyswojenie nawyków higieny pracy i wypoczynku
Rozbudzenie zamilowań dotyczących estetyki kultury fizycznej
Kształcenie wrażliwości estetycznej
Kształcenie postaw samokontroli, samooceny, dzielności osobistej itp.
PROCES KSZTAŁTOWANIA SIĘ KOLEKTYWU
Organizowanie zespołu wokół konstruktywnych celów i zadań. Cele te – konkretne, dostatecznie różnorodne i składające do działania zespołowego – ustalają wspólnie wszyscy wychowankowie, wszyscy też uczestniczą w ich realizacji.
Konsolidowanie zespołu wychowawczego przez wspólne działanie. Wychowawca włącza w coraz szerszym zakresie członków zespołu do kierowania zespołem w formie planowania, organizowania, koordynacji, kontroli oraz oceniania jego członków. Dzięki temu dokonuje się stopniowo uspołecznienie działań członków zespołu.
Przekazywanie zespołowi zasadniczych funkcji związanych z kierowaniem zespołem. Jest ono możliwe, gdy zespół osiągnął pewną zdolność do: samokontroli i samodyscypliny. Osiągnięcie tego stanu rozwoju zespołu związane jest z pełną samorządnością.
PROCES WYCHOWANIA SPOŁECZNO - MORALNEGO
Wdrażanie wychowanków do moralnego postępowania, rozbudzanie i wzmacnianie pozytywnej motywacji, stosowanie różnych środków zachęty w celu skłonienia wychowanka do podjęcia zalecanego postępowania
Rozwijanie i utrwalanie dyspozycji do moralnego postępowania, regularne wzmacnianie pożądanych moralnie zachowań za pomocą nagród, przy jednoczesnym tłumieniu zachowań niepożądanych, stosowanie kar
Uświadomienie wychowankom celów i zasad postępowania moralnego, doprowadzenie do zrozumienia przez wychowanków sensu swoich obowiązków oraz potrzeby uczuciowe wprowadzenie ich w sytuacje społeczne
Kształtowanie sądów i przekonań moralnych, pobudzanie wychowanków do wyrażania własnych sądów dotychczasowych początkowo konkretnych, a potem bardziej ogólnych problemów
Rozwijanie wiedzy wychowanków dotyczącej zachowań moralnych, ukazywanie różnych sposobów rozwiązywania problemów życia społecznego, ukazywanie związków między faktami społecznymi a działaniami ludzkimi
FORMY WYCHOWANIA
ZE WZGLĘDU NA TREŚĆ DZIAŁALNOŚCI WYCHOWANKÓW
ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB ORGANIZACJI WYCHWANIA
-działalność poznawczo – naukowa-działalność gospodarcza-działalność artystyczna i twórcza-użytkowanie dóbr materialnych i duchowych-działalność techniczna
-działalność indywidualna-działalność zespołowa-działalność zbiorowa, a w niej: samorządowa, spółdzielcza, współzawodnictwo, współrealizacja zadania
METODY WYCHOWANIA
Metody wpływu społecznegoMetody wpływu osobistego
- wysuwanie sugestii
- perswazja
- działanie przykładem osobistym
- wyrażanie aprobaty i dezaprobaty
- modyfikacja celów zespołu
- kształtowanie nowych norm postępowania
- przekształcanie struktury wewnętrznej zespołu
- nadawanie właściwego kierunku kontroli społecznej
Metody wpływu sytuacyjnego
- nagradzanie wychowawcze
- karanie wychowawcze
- instruowanie
- organizowanie doświadczeń
- przydzielanie funkcji i ich ról społecznych
Samowychowanie
- Idealizacja
- Samopoznanie
- Samoocena wstępna
- Działania samorealizacyjne
- Aspiracje perfekcjonostyczne
- Samoocena końcowa
SYSTEM DYDAKTYCZNYto całokształt zasad organizacyjnych oraz treść, metody i środki nauczania – uczenia się, tworząc spójną wewnętrznie strukturę i podporządkowane realizacji społecznie akceptowanych celów kształcenia
Trzy kryteria systemu dydaktycznego:
A – RELACJA NAUCZANIA DO UCZENIA SIĘ
B – ISTOTA POZNANIA W PROCESIE DYDAKTYCZNYM
C – ISTOTA CZŁOWIEKA I JEGO ROLA W UCZENIU SIĘ
RELACJA NAUCZANIA DO UCZENIA SIĘ
A.
B.
C.
proces
nauczania
uN
proces
uczenia się
Nu
czynności
nauczania
Nproces
dydaktyczny
czynności
uczenia sięu
System dydaktyki niemieckiego filozofa i pedagoga J. F. Herbarta /1776-1841/ stanowiący podstawę tzw. szkoły tradycyjnej.
System dydaktyki progresywistycznej amerykańskiego filozofa i pedagoga J. Deweya /1859-1952/ oraz niemieckiego pedagoga G. Kerschensteinera /1854-1932/
Proces nauczania uczenia się, z dodaniem, że nauczycielowi wyznacza się rolę organizatora i kierownika procesu uczenia się. Taka sytuacja ma miejsce we współczesnym systemie dydaktycznym, określanym często jako partnerski
ISTOTA POZNANIAA/ DYDAKTYKI HERBARTOWSKIEJ – uczenie się ma polegać na kojarzeniu wyobrażeń i pojęć, a zatem rozwijaniu pamięci i wyobraźni,
B/ DYDAKTYKI PROGRESYWISTYCZNEJ – uczenie się ma polegać na uruchamianiu myślenia i tym sposobem zdobyta wiedza powinna stanowić instrument w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych,
C/ WSPÓŁCZESNEJ DYDAKTYKI – uczenie traktuje jako proces poznawczy, w którym można wyodrębnić – poznanie zmysłowe, poznanie umysłowe /myślenie/ i działanie praktyczne.
ISTOTA CZŁOWIEKA
a/ system dydaktyki herbartowskiej zasadzał się na spekulatywnej filozofii i indywidualistycznej psychologii, według których za priorytetowe w kształceniu uważano procesy intelektualne i treści humanistyczne, co było konsekwencją przyjętej tezy o człowieku jako istocie duchowej,
b/ system dydaktyki progresywistycznej opierał się na filozofii pragmatystycznej, według której należało wychowywać człowieka czynu, człowieka posiadacza – stąd preferowano aktywne uczenie się przez działanie,
c/ system dydaktyki współczesnej opierający się na filozofii materializmu dialektycznego i historycznego oraz wskazujący na człowieka jako wartość najwyższą, wobec której wszystkie inne wartości mają znaczenie instrumentalne, stąd też polska dydaktyka wskazuje na dobór różnorodnych treści, metod i środków w procesie dydaktyczno – wychowawczym szkoły.
TEORIE DOBORU TREŚCITEORIA MATERIALIZMU DYDAKTYCZNEGO /encyklopedyzmu/, teza główna: wyposażyć ucznia w duży zasób wiedzy, szczególnie przyrodniczej niezbędnej do zrozumienia innych dziedzin rzeczywistości,
TEORIA FORMALIZMULIZMU DYDAKTYCZNEGO, główna teza: wyposażyć ucznia w treść stanowiącą środek pomocy w rozwijaniu zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów,
TEORIA UTYLITARYZMU DYDAKTYCZNEGO, teza główna: organizować uczenie się uczniów przede wszystkim poprzez działalność praktyczną,
TEORIA MATERIALIZMU FUNKCJONALNEGO w dydaktyce, teza główna: wyeksponować treści o walorach światopoglądowych i ideach przewodnich, np. ideę zależności funkcjonalnych w matematyce czy ideę ewolucji w biologii.