Organizacja i wystrój sali dydaktycznej na zajęciach języka niemieckiego. Codzienna rzeczywistość a

postulaty dydaktyczno-metodyczne (na podstawie badania przeprowadzonego przez

Goethe-Institut w Warszawie)

Maciej Mackiewicz

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Cele badania ankietowego

• Diagnoza stanu organizacji i wystroju saldydaktycznych na zajęciach j. niemieckiego z perspektywy ucznia szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej;

• Określenie stopnia satysfakcji uczniów z organizacji i wyposażenia sali;

• Zdiagnozowanie oczekiwań uczniów wobec w/w czynników.

Metodyka badania

• Badanie sondażowe za pomocą formularza ankietowego;

• Ankieta – 14 pytań zamkniętych, jednokrotnego wyboru, w trzech grupach:

a) refleksje ogólne;

b) wystrój i wyposażenie sali;

c) kolor ścian i organizacja sali (ustawienie ławek)

• Jedno pytanie otwarte – deficyty sali dydaktycznej

Dobór próby

• Ankietowani uczniowie nie stanowią grupy reprezentatywnej;

• Badanie ma charakter pilotażowy;

• Głównym kryterium doboru był nawiązany wcześniej (poprzez seminaria i szkolenia GI) kontakt z nauczycielami SP, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych;

• Dobór „quasi losowy” miał miejsce w przypadku uczniów uczestniczących w moderacjach „Deutsch-Wagen-Tour”

Respondenci wg typu szkoły

• Szkoła podstawowa – 304

• Gimnazjum – 1049

• Szkoły ponadgimnazjalne – 549

• Łącznie: 1902 (36 szkół)

• OKRES BADANIA: czerwiec 2014

JAK CZUJESZ SIĘ W KLASIE, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ JĘZYKA NIEMIECKIEGO?

19.01.2018

47%

10%

35,50%

7,50% 0

1. dobrze

2. źle

3. tak jak w innych klasach

4. Nie wiem

brak odpowiedzi

65%2,50%

26,50%

4% 2%

Szkoła podstawowa

48%

7%

38%

5%

Liceum

CZY CHCIAŁBYŚ, ABY KLASA, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ JĘZYKA NIEMIECKIEGO WYGLĄDAŁA INACZEJ?

45%

31%

23%

0

tak

nie

nie wiem

brak odpowiedzi

32%

48%

18%2%

Szkoła podstawowa

32%

40%

27%

Liceum

CZY URZĄDZENIE KLASY I JEJ WYSTRÓJ POMAGA CI W NAUCE?

52%45%

3%

tak

nie

brak odpowiedzi

67%

30%

3%

Szkoła podstawowa

60%

35%

5%

Liceum

CZY CHCIAŁBYŚ MIEĆ WPŁYW NA TO, JAK URZĄDZONA JEST KLASA, W KTÓREJ SIĘ UCZYSZ?

50%

25%

25%

tak

nie

nie wiem

Gimnazjum

49%

29,50%

19,50%

Szkoła podstawowa

51%

23%

26%

Liceum

CZY SALA, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ NIEMIECKIEGO NAWIĄZUJE WYSTROJEM DO PRZEDMIOTU, KTÓREGO SIĘ TAM UCZYSZ?

56%

44%

0

tak

nie

brak odpowiedzi

61%

36%

3%

Szkoła podstawowa

74%

23%3%

Liceum

CZY W SALI DO NAUKI NIEMIECKIEGO SĄ POMOCE DO NAUKI TEGO PRZEDMIOTU? (PLAKATY, TABELE Z CZASOWNIKAMI NIEREGULARNYMI,

SŁOWNIKI ITP.)

64%

36%

0

tak

nie

brak odpowiedzi

72%

25%

3%

Szkoła podstawowa

78%

18%4%

Liceum

JEŚLI W TWOJEJ KLASIE SĄ POMOCE DO NAUKI, TO CZY SĄ ONE ZWIĄZANE Z TYM, CZEGO WŁAŚNIE SIĘ UCZYSZ (NP. TABELE DO TYCH ZAGADNIEŃ GRAMATYCZNYCH,

KTÓRE SĄ WŁAŚNIE PRZERABIANE)?

49%48%

3%

tak

nie

brak odpowiedzi

64%

33%

3%

Szkoła podstawowa

57%

40%

3%

Liceum

JAK CZĘSTO ZMIENIA SIĘ W TWOJEJ KLASIE PLAKATY I INNE MATERIAŁY WISZĄCE NA ŚCIANACH?

18,50%

16,50%

18%

13%

31,50%

0,40%0

zależnie od tego czego się uczymy

raz na m-c

raz na semestr

raz na rok

wcale nie

45%

16%

9%5%

21%04%

Szkoła podstawowa

15%

7%

18%

22%

33%

05%

Liceum

CZY W KLASIE, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ NIEMIECKIEGO WISZĄ MATERIAŁY (PLAKATY, PLANSZE, GAZETKI, WYNIKI PRAC PROJEKTOWYCH) WYKONANE

PRZEZ UCZNIÓW?

67%

31%

0

tak

nie

brak odpowiedzi

73%

26%1%

Szkoła podstawowa

54%41%

5,00%

Liceum

CZY PODOBA CI SIĘ KOLOR ŚCIAN W TWOJEJ KLASIE?

41%

56%

0

tak

nie

brak odpowiedzi

67%

31%

2%

Szkoła podstawowa

54%42%

4%

Liceum

JAKI KOLOR ŚCIAN MA KLASA, W KTÓREJ UCZYSZ SIĘ NIEMIECKIEGO?

20%

53%

13%

4%

17%

biały

żółty

zielony

niebieski

inny

25%

69%

26%

5%11%

Szkoła podstawowa

11%

36%

18%

9%

27%

Liceum

JAKI KOLOR POWINNY MIEĆ ŚCIANY W TWOJEJ KLASIE?

9%

15%

24%

24%

23%

5%

biały

zółty

zielony

niebieski

inny

brak odpowiedzi

11%

21%

26%

30%

21%

Szkoła podstawowa

5%17,50%

28%16,50%

19%

14%

Liceum

JAK SĄ USTAWIONE ŁAWKI/STOLIKI?

75%

17%

8% 0jedna za drugą wrzędach (wszystkieprzodem do tablicy)

w literę U

inaczej

90%

1,50% 2%

Szkoła podstawowa

82%

9% 2%

Liceum

CZY W TWOJEJ KLASIE MOŻNA ZMIENIAĆ USTAWIENIE ŁAWEK?

49%48%

3%

tak

nie

brak odpowiedzi

56%

42%

2%

Szkoła podstawowa

55%

41%

4%

Liceum

CZEGO CI BRAKUJE W TWOJEJ KLASIE?

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

gimnazjum

szkoła podst.

liceum

Wnioski

• Kwestię organizacji, wystroju i wyposażenia sali dydaktycznej należy rozpatrywać m.in. w kontekście motywacji ucznia do nauki języka obcego i jego nastawienia do sytuacji dydaktycznej.

• Czynniki te zyskują na znaczeniu szczególnie wówczas, gdy motywacja jest słaba a motywy mają charakter głównie zewnętrzny (extrinsische Motive)

Aktualne motywy uczniów do uczenia się j. niemieckiego N=1779 (gimn. N=1257, lic. N=522)

MOTYW

konieczność zaliczenia tego języka w szkole, uzyskanie pozytywnej oceny 1161 (65,3%)

uznanie i zachęta ze strony rodziców i rodziny 219 (12,3%)

może wyjadę wkrótce za granicę i niemiecki przyda mi się 718 (40,4%)

mam znajomego/znajomych za granicą i chcę się z nimi coraz lepiej

porozumiewać

196 (11%)

chcę czytać niemieckie książki, oglądać filmy po niemiecku, rozumieć

piosenki

118 (6,6%)

chcę korzystać z niemieckojęzycznych stron internetowych 90 (5,1%)

chcę poprzez ten język lepiej poznać Niemców, Austriaków, Szwajcarów 201 (11,3%)

uważam, że w Europie powinno się znać niemiecki 319 (17,9%)

nauka niemieckiego to dla mnie przyjemność, zabawa 272 (15,3%)

inne motywy 121 (6,8%)

Wnioski c.d.

• Wyniki wskazują na bardzo zróżnicowaną sytuację (lub co najmniej na zróżnicowaną ocenę uczniów)

• Stosunkowo dużo głosów krytycznych dotyczy koloru ścian

• Prawie połowa sal (gimn.) nie nawiązuje wystrojem do j. niemieckiego

• W połowie sal (gimn.) nie można przestawiać ławek

Wnioski c.d.

• A więc: w ca. 50% sal gimnazjalnych nie stworzono klimatu do samoistnego „zanurzenia się” w język niemiecki.

• Odpowiednie zaaranżowanie sali nie gwarantuje zmiany motywacji ucznia na wewnętrzną (intrinsische Motivation), ale może wspierać zmianę nastawienia i motywów ucznia

• Cel idealny – „flow”

Koncepcja przepływu (flow) wg Mihály Csíkszentmihályi’ego

Sugestie dalszych badań

• Warto sprawdzić powiązanie badanych czynników z nastawieniem uczniów do zajęć i wynikami w nauce – czy istnieje istotny związek?

• Należy zdiagnozować stan sal dydaktycznych pod kątem ich akustyki (jakość dźwięku znacząco wpływa na jakość pracy uczniów, szczególnie tych młodszych)

Dziękuję za uwagę!

maciej.mackiewicz@onet.eu