OPIS PATENTOWY PL 193095 B1 322682 28.03public.sds.tiktalik.com/patenty/pdf/207440.pdf · cza do...

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 193095RZECZPOSPOLITAPOLSKA

Urząd PatentowyRzeczypospolitej Polskiej

(21) Numer zgłoszenia: 322682

(22) Data zgłoszenia: 28.03.1996

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:28.03.1996, PCT/US96/04257

(87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:24.10.1996, WO96/32839

PCT Gazette nr 47/96

(13) B1(51) Int.Cl.8

A01N 57/20A01N 25/30A01P 13/00A01P 21/00

(54) Kompozycje chwastobójcze oraz sposoby zwalczania lub regulacji wzrostu chwastów

(30) Pierwszeństwo:

15.03.1996,US,08/599,363

(43) Zgłoszenie ogłoszono:16.02.1998 BUP 04/98

(45) O udzieleniu patentu ogłoszono:31.01.2007 WUP 01/07

(73) Uprawniony z patentu:

MONSANTO TECHNOLOGY LLC,St.Louis,US

(72) Twórca(y) wynalazku:Ronald Joseph Brinker,Ellisville,USJoseph Jude Sandbrink,St.Louis,USAl Steven Wideman,St. Louis,USDaniel Richard Wright,St. Louis,US

(74) Pełnomocnik:

Zofia Lipska Trych,POLSERVICE Sp. z o.o.

(57)

PL 1

9309

5 B

1

1. Kompozycja chwastobójcza, znamienna tym, że zawiera a) skuteczną chwastobójczo ilość glifozatu albo jego soli; i b) skutecznie wzmagającą aktywność chwastobójczą ilość środka powierzchniowo-czynnego mającego strukturę chemiczną (i)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza prze-ciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4--alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60 albo strukturę chemiczną (ii)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza prze-ciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-

-alkilenowe, R4 oznacza grupę C1-C4-alkilową, x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 0 do 60, zaś A- oznacza anion dopusz-czalny rolniczo, albo strukturę chemiczną (iii)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza prze-ciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4--alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby, że x+y wynosi od 2 do 60.

PL 193 095 B12

Opis wynalazkuPrzedmiotem wynalazku jest kompozycja chwastobójcza oraz sposób zwalczania lub regulacji

wzrostu chwastów lub niepożądanej roślinności. Są to nowe dopuszczalne rolniczo kompozycje herbi-cydu N-fosfonometyloglicyny (glifozatu) zawierające trzeciorzędowe i czwartorzędowe eteroaminy albo tlenki eteroamin jako środki powierzchniowo-czynne.

Glifozat jest znany jako wysoce skuteczny i ważny handlowo herbicyd przydatny do zwalczania obecności znacznej rozmaitości niepożądanej roślinności, a w tym chwastów rolnych. Glifozat typowo stosuje się jako preparat rozpuszczony w wodzie na listowie traw jednorocznych i wieloletnich oraz roślin szerokolistnych i tym podobnych, wchłania się przez jakiś czas do liści, a następnie przemiesz-cza do całej rośliny.

Zazwyczaj glifozat przygotowuje się w kompozycjach handlowych w postaci soli rozpuszczalnej w wodzie. Sole używane w handlu obejmują sól amonową, sole alkiloaminowe, takie jak izopropylo-aminowa, sole metali alkalicznych, takie jak sól sodowa, oraz sól trimetylosulfoniową. Jednak kompo-zycje glifozatu w postaci kwasu są również stosowane. Typowe kompozycje soli glifozatu obejmują koncentraty wodne, wymagające dla zastosowania przez końcowego użytkownika prostego rozcień-czenia i rozprowadzenia w wodzie, i suche kompozycje rozpuszczalne albo dyspergowalne w wodzie, zwłaszcza granulki, wymagające rozpuszczenia albo zdyspergowania w wodzie przed zastosowa-niem.

W warunkach większości zastosowań skuteczność chwastobójczą glifozatu można znacznie wzmóc zawierając w kompozycji, która ma zostać zastosowana, jeden lub więcej środków powierzch-niowo-czynnych. Uważa się, że takie środki powierzchniowo-czynne działają po części ułatwiając przenikanie glifozatu, związku względnie hydrofilowego, przez raczej hydrofobowy nabłonek normalnie pokrywający zewnętrzne naziemne części roślin wyższych.

Wyrill i Burnside, Weed Science, tom 25 (1977), str. 275-287, przeprowadzili rozległe badania różnych klas środków powierzchniowo-czynnych jako czynników wzmagających aktywność chwasto-bójczą glifozatu, stosowanego jako sól izopropyloaminowa. Pokazali, że wybór środka powierzchnio-wo-czynnego ma wyraźny wpływ na skuteczność chwastobójczą kompozycji glifozatu, lecz poza wy-kazaniem ogólnej tendencji środków powierzchniowo-czynnych mających wysokie wartości bilansu hydrofilowo-lipofilowego (HLB) do większej skuteczności niż środki powierzchniowo-czynne tej samej klasy mające niższe wartości HLB, nie zaobserwowali żadnej zależności prognostycznej między sku-tecznością a klasą chemiczną środka powierzchniowo-czynnego. Niektóre z najskuteczniejszych środ-ków powierzchniowo-czynnych zidentyfikowane w badaniach Wyrilla i Burnside'a były etoksylowanymialkiloaminami trzeciorzędowymi i czwartorzędowymi.

Handlowe kompozycje glifozatu często zawierały jako środki powierzchniowo-czynne etoksylo-wane trzeciorzędowe alkiloaminy, np. etoksylowaną alkiloaminę, pochodną kwasu tłuszczowego z łoju, mającą przeciętnie około 15 moli tlenku etylenu (EO) na mol alkiloaminy. Od wielu lat Monsanto Company z St. Louis, Missouri, pod znakiem towarowym herbicydu Roundup® sprzedaje kompozycje glifozatu zawierające rozmaite stężenia takiej etoksylowanej alkiloaminy jako środka powierzchniowo--czynnego.

Europejski opis patentowy nr 0290416 dla Forbesa i in. ujawnia kompozycje soli glifozatu za-wierające jako środek powierzchniowo-czynny etoksylowane alkiloaminy trzeciorzędowe mające mniej niż 15 moli EO. Np. ujawniono kompozycję zawierającą sól izopropyloaminową glifozatu i, jako środek powierzchniowo-czynny, etoksylowaną alkiloaminę, pochodną kwasu tłuszczowego z oleju kokosowe-go, mającą przeciętnie 5 moli EO. Forbes i in. podają, że takie kompozycje pozwalają uzyskać pewne korzyści skuteczności chwastobójczej w porównaniu z kompozycjami, w których zawartość EO w środku powierzchniowo-czynnym wynosi około 15 moli.

Europejski opis patentowy nr 0274369 dla Sato i in. ujawnia kompozycje glifozatu zawierające jako środki powierzchniowo-czynne etoksylowane alkiloaminy czwartorzędowe. Przedstawiono kilka przykładów, w których środkiem powierzchniowo-czynnym jest chlorek etoksylowanej N-metyloaminy,pochodnej kwasu tłuszczowego z oleju kokosowego, mający 2 mole EO.

Wadą etoksylowanych alkiloamin trzeciorzędowych jako środków powierzchniowo-czynnych stosowanych dotychczas jest to, że kiedy znajdują się w koncentratach w ilości odpowiadającej dobrej skuteczności chwastobójczej, to mają tendencję do drażnienia oczu. W niektórych przypadkach, cho-ciaż nie wszystkich, drażnienie oczu można zmniejszyć przekształcając alkiloaminę trzeciorzędową w odpowiedaią (N-metylową) alkiloaminę czwartorzędową. Opis patentowy Stanów Zjednoczonych

PL 193 095 B1 3

Ameryki nr 5317003 dla Kassebauma ujawnia, że kompozycja glifozatu zawierająca jako środek po-wierzchniowo-czynny chlorek etoksylowanej N-metyloaminy, pochodnej kwasu tłuszczowego z oleju kokosowego, mającej 15 moli EO jest mniej drażniąca dla oczu niż identyczna prócz tego kompozycja, w której środkiem powierzchniowo-czynnym jest etoksylowana trzeciorzędowa alkiloamina, pochodna kwasu tłuszczowego z oleju kokosowego, mająca 15 moli EO.

Alternatywne rozwiązanie problemu drażnienia oczu sugeruje opis patentowy Stanów Zjedno-czonych Ameryki nr 5118444 dla Nguyena, w którym etoksylowane aminy trzeciorzędowe jako środki powierzchniowo-czynne przekształca się w ich N-tlenki. Podano przykłady kompozycji glifozatu, w których środkiem powierzchniowo-czynnym jest tlenek etoksylowanej alkiloaminy, pochodnej kwasu tłuszczowego z łoju, mający 10, 15 albo 20 moli EO.

Następną wadą etoksylowanych alkiloamin trzeciorzędowych jako środków powierzchniowo--czynnych stosowanych dotychczas jest to, że kiedy dodaje się do nich wodę, to mają dążność dotworzenia sztywnego żelu, co przyczynia się do złożoności i kosztu wytwarzania kompozycji zawiera-jących takie środki powierzchniowo-czynne, utrudniając czyszczenie naczyń i rur. W praktyce ten pro-blem załatwia się dodając do środka powierzchniowo-czynnego środek przeciw żelowaniu, taki jakglikol polietylenowy.

Nigdy dotąd trzeciorzędowe i czwartorzędowe eteroaminy albo tlenki eteroamin jako środki po-wierzchniowo-czynne nie były ujawniane jako składniki stężonych kompozycji glifozatu.

Opis patentowy Zjednoczonego Królestwa nr 1588079 dla Texaco Development Corporation ujawnia przykłady etoksylowanych alkoksyizopropyloamin i alkilopoli(izopropylo)amin jako środków powierzchniowo-czynnych i sposoby ich wytwarzania, i sugeruje, że są przydatne jako detergenty, środki dyspergujące, środki zwilżające i emulsyfikatory. Ujawnione środki powierzchniowo-czynne mają typową strukturę chemiczną

w której R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, m oznacza liczbę od 1 do 5, a x i y oznaczają prze-ciętne liczby takie, że x+y leży w zakresie od 2 do 20.

Tomah Products, Inc. z Milton, Wisconsin, w broszurze zatytułowanej "Ethoxylated Amines", da-towanej 22 sierpnia 1994, ujawnia, wraz z serią etoksylowanych alkiloamin trzeciorzędowych, szeregetoksylowanych eteroamin trzeciorzędowych jako środków powierzchniowo-czynnych mających typo-wą strukturę

w której R1 oznacza grupę C10-C26-alkilową, a x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y le-ży w zakresie od 2 do 15. Sugerowane zastosowania etoksylowanych amin z Tomah obejmują "rolni-cze środki wspomagające", znane zastosowanie wymienionych etoksylowanych alkiloamin trzeciorzę-dowych. Nie sugerowano, że zawarte na liście etoksylowane eteroaminy trzeciorzędowe mogą prze-wyższać etoksylowane alkiloaminy trzeciorzędowe jako rolnicze środki wspomagające, ani nie ma żadnej wzmianki o wytwarzaniu stężonych kompozycji glifozatu przy użyciu etoksylowanych eteroamin trzeciorzędowych.

Inna broszura z Tomah Products zatytułowana "Quaternaries", datowana 1 września 1994, na liście amin czwartorzędowych jako środków powierzchniowo-czynnych zawiera szereg etoksylowa-nych eteroamin czwartorzędowych mających typową strukturę chemiczną

PL 193 095 B14

w której R1 oznacza grupę alifatyczną, której przykładem jest grupa izodecylowa albo izotridecy-lowa, a x+y oznacza 2. Lista sugerowanych zastosowań dla związków czwartorzędowych z Tomah nie obejmuje rolniczych środków wspomagających.

Inna broszura z Tomah Products zatytułowana "AO-14-2", datowana 24 sierpnia 1994, ujawnia tlenek etoksylowanej eteroaminy, którego typową strukturę chemiczną można wywnioskować jako

gdzie R1 oznacza grupę alifatyczną, której przykładem jest grupa izodecylowa, a x+y oznacza 2. Lista sugerowanych zastosowań dla AO-14-2 nie obejmuje rolniczych środków wspomagających.

Celem niniejszego wynalazku jest dostarczenie nowej kompozycji glifozatu jako herbicydu, za-wierające eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny, który nadaje dobrą skuteczność chwastobój-czą, a mało drażni oczy.

Następnym celem niniejszego wynalazku jest zapewnienie handlowego środka do tworzenia kompozycji glifozatu alternatywnego do etoksylowanych alkiloamin jako środków powierzchniowo--czynnych, który (1) umożliwia eliminację albo znaczne ograniczenie potrzeby stosowania środka przeciw żelowaniu, (2) jest rozpuszczalny w kompozycjach wodnych mających większe zawartości równoważników kwasowego glifozatu niż dotychczasowe kompozycje mające porównywalną skutecz-ność, i (3) daje skuteczność chwastobójczą lepszą niż możliwa do uzyskania z porównywalnymi ilo-ściami etoksylowanych alkiloamin mających podobne stopnie etoksylowania jako środków powierzch-niowo-czynnych.

Następnie celem niniejszego wynalazku jest zapewnienie stężonych ciekłych oraz suchych kompozycji glifozatu z eteroaminowym środkiem powierzchniowo-czynnym mających dobrą przecho-walność.

Te i inne cele spełniają ujawniane tu kompozycje.Według wynalazku kompozycja chwastobójcza, charakteryzuje się tym, że zawiera (a) sku-

teczną chwastobójczo ilość glifozatu albo jego soli; i (b) skutecznie wzmagającą aktywność chwasto-bójczą ilość środka powierzchniowo-czynnego mającego strukturę chemiczną (i)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60 albo strukturę chemiczną (ii)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, R4 oznacza

PL 193 095 B1 5

grupę C1-C4-alkilową, x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 0 do 60, zaś A- ozna-cza anion dopuszczalny rolniczo,

albo strukturę chemiczną (iii)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby, że x+y wynosi od 2 do 60.

Kompozycja według wynalazku korzystnie jest w postaci roztworu do opryskiwania (spreju) wy-tworzonego na miejscu przez zmieszanie w zbiorniku (a) skutecznej chwastobójczo ilości glifozatu lub jego soli, (b) skutecznie wzmagającej aktywność chwastobójczą ilości jednego ze środków powierzch-niowo-czynnych; (c) wody.

W korzystnym wykonaniu kompozycja charakteryzuje się tym, że zawiera glifozat albo jego sól i środek powierzchniowo-czynny rozpuszczone w wodzie i stanowi kompozycję gotową do użycia.

Stężenie glifozatu albo jego soli w kompozycji korzystnie wynosi od 1 do 50 g a.e./l, korzystniej od 5 do 20 g a.e./l. Kompozycja zawiera środek powierzchniowo-czynny korzystnie w ilości 0,125% do 2% wagowo/objętościowych.

W kolejnym wykonaniu wynalazku kompozycja charakteryzuje się tym, że zawiera glifozat albo jego sól w ilości 5 do 20 g a.e./l, środek powierzchniowo-czynny (i) w ilości 0,125% do 2% wago-wo/objętościowych, glifozat albo jego sól i środek powierzchniowo-czynny rozpuszczone w wodziei stanowi kompozycję gotową do użycia, a w strukturze chemicznej środka powierzchniowo-czynnego R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etyle-nową, R3 oznacza grupę etylenową, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 20. Korzystnie zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w któ-rej R2 oznacza liniowy propylen i m oznacza 1.

W innym korzystnym wykonaniu wynalazku kompozycja charakteryzuje się tym, że zawiera gli-fozat, albo jego sól w ilości 5 do 20 g a.e./l, środek powierzchniowo-czynny (ii) w ilości 0,125% do 2% wagowo/objętościowych, glifozat albo jego sól i środek powierzchniowo-czynny rozpuszczone w wo-dzie i stanowi kompozycję gotową do użycia, a w strukturze chemicznej wymienionego środka po-wierzchniowo-czynnego R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, grupę izopropylenową albo grupę etylenową, R3 oznacza grupę etylenową, R4 oznacza grupę metylo-wą, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, x+y oznacza przeciętną liczbę od 0 do 20, a A- oznacza anion wybrany z grupy obejmującej anion chlorowca, fosforan i siarczan. Korzystnie środek powierzchniowo-czynny ma strukturę chemiczną, w której R2 oznacza liniową grupę propylenową, a m oznacza 1.

W dalszym korzystnym wykonaniu kompozycja zawiera dodatkowo wodę, i glifozat albo jego sól w ilości od 50 do 500 g a.e./l, korzystnie od 200 do 500 g a.e./l, korzystniej od 350 do 500 g a.e./l, a zwłaszcza od 450 do 500 g a.e./l.

Inna korzystna kompozycja według niniejszego wynalazku, charakteryzuje się tym, że zawiera glifozat w postaci soli wybranej z grupy obejmującej sól amonową, sole alkiloaminowe, sole alkanolo-aminowe, sole alkilosulfoniowe i sole metali alkalicznych glifozatu, korzystnie w ilości od 200 do 500 ga.e./l, korzystniej w ilości od 350 do 500 g a.e./l, a zwłaszcza w ilości od 450 do 500 g a.e./l. Korzystną solą glifozatu jest sól metalu alkalicznego, a zwłaszcza sól potasowa. Korzystnymi solami glifozatu są także sól alkanoloaminowa, monoetanoloaminowa, alkilosulfoniowa, w tym trimetylosulfoniowa, izo-propyloaminowa.

Kompozycja według wynalazku korzystnie dodatkowo zawiera drugi środek powierzchniowo--czynny wybrany z grupy składającej się z pierwszorzędowych lub drugorzędowych alkoholoetoksyla-nów, estrów alkilowych sacharozy lub sorbitanu, lub poli(glukozydu alkilu).

W kolejnym wykonaniu wynalazku kompozycja charakteryzuje się tym, że zawiera ponadto wo-dę, glifozat albo jego sól w ilości 50 do 500 g a.e./l, a w strukturze chemicznej środka powierzchniowo--czynnego (i) R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropyle-

PL 193 095 B16

nową lub etylenową, R3 oznacza grupę etylenową, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, a x+y ozna-cza przeciętną liczbę od 2 do 20, przy czym kompozycja ta jest w postaci ciekłej stężonej. W kompo-zycji tej stosunek wagowy środka powierzchniowo-czynnego do glifozatu a.e. wynosi od 1:20 do 1:1, korzystniej od 1:10 do 1:2. Przy czym korzystnie środek powierzchniowo-czynny ma strukturę che-miczną, w której m oznacza 1, korzystniej środek powierzchniowo-czynny ma strukturę chemiczną,w której R1 oznacza prosty albo rozgałęziony łańcuch alkilowy mający od 10 do 15 atomów węgla, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 10, korzystniej x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 5.

W jednym z korzystnych wykonań wynalazku kompozycja charakteryzuje się tym, że zawiera ponadto wodę, glifozat albo jego sól w ilości 50 do 500 g a.e./l a w strukturze chemicznej środka po-wierzchniowo-czynnego (ii) R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, grupę izopropylenową albo grupę etylenową, R3 oznacza grupę etylenową, R4 oznacza grupę metylo-wą, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, x+y oznacza przeciętną liczbę od 0 do 20, a A- oznacza anion wybrany z grupy obejmującej anion chlorowca, fosforan i siarczan, przy czym kompozycja jest w postaci ciekłej stężonej. W tym wykonaniu stosunek wagowy środka powierzchniowo-czynnego do glifozatu a.e. korzystnie wynosi od 1:20 do 1:1, korzystniej od 1:10 do 1:2. Natomiast środek po-wierzchniowo-czynny korzystnie ma strukturę chemiczną, w której R2 oznacza liniową grupę propyle-nową, a m oznacza 1, korzystniej ma strukturę chemiczną, w której R1 oznacza prosty albo rozgałęzio-ny łańcuch alkilowy mający od 10 do 15 atomów węgla, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 10, ko-rzystniej od 2 do 5.

Inna korzystna kompozycja według wynalazku charakteryzuje się tym, że dodatkowo zawiera wodę, (a) glifozat w postaci jego soli izopropyloaminowej albo trimetylosulfoniowej o stężeniu od 450 do 500 g a.e./l; b) środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej (i), w której R1 oznacza C8-C18-alkil, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etylenową, R3 oznacza grupęetylenową, m wynosi od 1 do 5, (c) i stosunek wagowy glifozatu a.e. do środków powierzchniowo--czynnych ogółem wynosi od 5:1 do 8:1; i (d) powyższy środek powierzchniowo-czynny stanowi od 75% do 100% wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem, przy czym kompozycja jest w postaci trwałej ciekłej.

Kolejna korzystna kompozycja niniejszego wynalazku charakteryzuje się tym, że dodatkowo zawiera wodę, (a) glifozat w postaci jego soli izopropyloaminowej albo trimetylosulfoniowej o stężeniu od 450 do 500 g a.e./l; b) środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej (ii), w której R1oznacza C8-C18-alkil, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etylenową, R3 ozna-cza grupę etylenową, R4 oznacza metyl, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, x+y oznacza prze-ciętną liczbę od 0 do 20, a A- jest anionem wybranym z grupy składającej się z anionu chlorowca, fos-foranu i siarczanu; (c) powyższy środek powierzchniowo-czynny stanowi od 75% do 100% wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem i (d) stosunek wagowy glifozatu a.e. do środków powierzchniowo-czynnych ogółem wynosi od 5:1 do 8:1, przy czym kompozycja jest w postaci trwałej ciekłej. Kompozycja ta korzystnie zawiera (a) glifozat w postaci jego soli izopropyloaminowej o stęże-niu od 480 g a.e./l; b) środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R1 oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę alkilową od 10 do 15 atomów węgla, R2 oznacza grupę izopropylenową lub etylenową, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 5; (c) powyższy środek powierzchniowo--czynny stanowi około 80% wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem (d) dodat-kowo zawiera niejonowy środek powierzchniowo-czynny w ilości około 20% wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem i e) całkowite stężenie środka powierzchniowo-czynnego wynosi 80 g/l, korzystniej zawiera (a) glifozat w postaci jego soli izopropyloaminowej o stężeniu 480 g a.e./l; b) środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R1 oznacza prostą lub roz-gałęzioną grupę alkilową od 10 do 15 atomów węgla, R2 oznacza liniową grupę propylenową, m wy-nosi 1, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 5; (c) powyższy środek powierzchniowo-czynny sta-nowi około 80% wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem i (d) dodatkowo za-wiera niejonowy środek powierzchniowo-czynny w ilości około 20% wagowych obecnego środka po-wierzchniowo-czynnego ogółem i e) całkowite stężenie środka powierzchniowo-czynnego wynosi 80 g/l.

Kompozycja według wynalazku w postaci suchej stężonej zawiera chwastobójczo skuteczną ilość glifozatu albo jego soli w ilości 20% do 80% wagowych, korzystnie ilości 50% do 76% wagowych, najkorzystniej w ilości 60% do 72% wagowych. Kompozycja ta korzystnie zawiera glifozat w postaci jego soli wybranej z grupy obejmującej sól amonową, sole alkiloaminowe, sole alkanoloaminowe, sole alkilosulfoniowe i sole metali alkalicznych glifozatu, korzystnie w postaci jego soli amonowej. Kompo-zycja sucha stężona korzystnie zawiera glifozat, albo jego sól w ilości 20% do 80% wagowo, środek

PL 193 095 B1 7

powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej (i), w której R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2oznacza liniową grupę propylenową, grupę izopropylenową lub etylenową, R3 oznacza grupę etyleno-wą, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 20, przy czym stosunek wagowy środka powierzchniowo-czynnego do glifozatu a.e. wynosi od 1:20 do 1:1, korzyst-niej od 1:10 do 1:2. Kompozycja ta sucha stężona korzystnie zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której m oznacza 1, korzystnie o strukturze chemicznej, w której R1 ozna-cza prostą lub rozgałęzioną grupę alkilową od 10 do 15 atomów węgla, a x+y oznacza przeciętną licz-bę od 2 do 10, korzystnie od 2 do 5.

W innym wykonaniu kompozycja sucha stężona zawiera glifozat albo jego sól w ilości od 20% do 80% wagowych; środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej (ii), w której R1 oznacza C8-C18-alkil, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etylenową, R3 oznacza grupę etylenową, R4 oznacza metyl, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, x+y oznacza przeciętną liczbę od 0 do 20, a A- jest anionem wybranym z grupy składającej się z anionu chlorowca, fosforanu i siar-czanu, przy czym korzystnie stosunek wagowy środka powierzchniowo-czynnego do glifozatu a.e. wynosi od 1:20 do 1:1, korzystniej od 1:10 do 1:2. Natomiast środek powierzchniowo-czynny ma ko-rzystnie strukturę chemiczną w której R2 oznacza liniową grupę propylenową, a m oznacza 1, korzyst-niej środek powierzchniowo-czynny ma strukturę chemiczną, w której R1 oznacza prostą lub rozgałę-zioną grupę alkilową od 10 do 15 atomów węgla, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 10, korzyst-nie od 2 do 5.

W jeszcze innym wykonaniu kompozycja chwastobójcza stężona, charakteryzuje się tym, że zawiera wodny roztwór glifozatu, przeważająco w postaci jednej jego soli lub mieszaniny soli potaso-wej i monoetanoloamonowej, przy czym roztwór zawiera glifozat w ilości ponad 350 g a.e./l, korzystnie w ilości 350 do 500 g a.e./l, korzystniej zawiera sól monoetanoloaminową w ilości od 350 do 500 g a.e./l, a zwłaszcza sól potasową w ilości od 350 do 500 g a.e./l.

W korzystnym wykonaniu kompozycja chwastobójcza stężona zawiera sól potasową, sól mono-etanoloaminową lub mieszaninę soli potasowej i soli monoetanoloaminowej glifozatu w ilości od 450 do 500 g a.e./l, korzystnie sól monoetanoloaminową w ilości od 450 do 500 g a.e./l, a zwłaszcza sól potasową w ilości od 450 do 500 g a.e./l.

W dalszym wykonaniu kompozycja chwastobójcza stężona zawiera dodatkowo środek po-wierzchniowo-czynny. Korzystnie zawiera glifozat lub jego sól w ilości 350 do 500 g a.e./l, korzystniej sól monoetanoloaminową w ilości 350 do 500 g a.e./l, a zwłaszcza sól potasową w ilości 350 do 500 g a.e./l. Dalej kompozycja ta korzystnie zawiera sól potasową, sól monoetanoloaminową lub mieszaninę soli potasowej i monoetanoloaminowej glifozatu w ilości 450 do 500 g a.e./l, a zwłaszcza zawiera sól monoetanoaminową w ilości 450 do 500 g a.e./l lub sól potasową w ilości 450 do 500 g a.e./l. Dodat-kowo zawiera korzystnie niejonowy środek powierzchniowo-czynny. Ten niejonowy środek powierzch-niowo-czynny wybrany jest z grupy składającej się z pierwszorzędowego alkoholoetoksylanu, drugo-rzędowego alkoholoetoksylanu, estru alkilowego sacharozy, estru alkilowego sorbitanu i po-li(glukozydu alkilu). Niejonowy środek powierzchniowo-czynny korzystnie stanowi poliglukozyd alkilu.

Kompozycja chwastobójcza według wynalazku charakteryzuje się tym, że korzystnie dodatkowo zawiera drugi środek powierzchniowo-czynny wybrany z grupy składającej się z pierwszorzędowych lub drugorzędowych alkoholoetoksylanów, estrów alkilowych sacharozy lub sorbitanu, i poli(glukozydu alkilu). Jako grupę alkilosulfoniową zawiera korzystnie grupę trimetylosulfoniową. Przy czym środki powierzchniowo-czynne razem występują w skutecznej chwastobójczo ilości.

Przedmioten wynalazku jest także sposób zwalczania lub regulacji wzrostu chwastów lub nie-pożądanej roślinności, charakteryzujący się tym, że obejmuje etapy: rozcieńczanie kompozycji chwa-stobójczej w dogodnej ilości wody z wytworzeniem roztworu do opryskiwania, przy czym kompozycja chwastobójcza obejmuje

(a) glifozat albo jego sól; i (b) skutecznie wzmagającą aktywność chwastobójczą ilość środka powierzchniowo-czynnego mającego strukturę chemiczną (i)

PL 193 095 B18

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60 lub strukturę chemiczną (ii)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, R4 oznacza grupę C1-C4-alkilową, x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 0 do 60, zaś A- ozna-cza anion dopuszczalny rolniczo,


w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60; i nakładanie skutecznej chwastobójczo ilości roztworu do opryskiwania na listowie chwastów albo niepożądanej roślinności.

Sposób zwalczania lub regulacji wzrostu chwastów lub niepożądanej roślinności według wynalazku, charakteryzuje się tym, że obejmuje etapy: rozpuszczania albo dyspergowania kompozycji chwastobójczej w dogodnej ilości wody z wytworzeniem roztworu do opryskiwania, przy czym kompozycja chwastobójcza zawiera (a) glifozat lub jego sól w ilości od 20% do 80% wagowo, (b) skutecznie wzmagającą aktywność chwastobójczą ilość środka powierzchniowo-czynnego mającego strukturę chemiczną (i)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60 albo strukturę chemiczną (ii)


PL 193 095 B1 9


w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętna liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60; i nakładania skutecznej chwastobójczo ilości roztworu do opryskiwania na listowie chwastów albo niepożądanej roślinności.

W innym wykonaniu wynalazku sposób zwalczania lub regulacji wzrostu chwastów lub niepożą-danej roślinności charakteryzuje się tym, że obejmuje: (a) rozcieńczanie w odpowiedniej ilości wody chwastobójczo skutecznej ilość kompozycji chwastobójczej stężonej do wytworzenia mieszaniny do stosowania, przy czym kompozycja chwastobójcza stężona zawiera wodny roztwór glifozatu przewa-żająco w postaci jednej jego soli lub mieszaniny soli potasowej lub monoetanoloamonowej, przy czymroztwór zawiera glifozat w ilości ponad 350 g a.e./l; (b) nakładanie mieszaniny do stosowania na listo-wie roślin. W tym sposobie kompozycja chwastobójcza stężona dodatkowo zawiera środek po-wierzchniowo-czynny, glifozat albo jego sól korzystnie w ilości od 350 do 500 g a.e./l, korzystnie za-wiera monoetanoloamonową sól glifozatu w stężeniu od 350 do 500 g a.e./l, korzystniej sól potasową glifozatu w stężeniu od 350 do 500 g a.e./l. W dalszym korzystnym wykonaniu tego sposobu kompo-zycja chwastobójcza stężona zawiera glifozat albo jego sól w ilości od 450 do 500 g a.e./l. W korzyst-niejszym wykonaniu sposobu kompozycja chwastobójcza stężona zawiera monoetanoloamonową sól glifozatu w stężeniu od 450 do 500 g a.e./l , korzystnie sól potasową glifozatu w stężeniu od 450 do 500 g a.e./l.

Nowe kompozycje herbicydowe zawierające glifozat albo jego sól i eteroaminowy środek po-wierzchniowo-czynny, określany jako eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny, w którym ugru-powanie hydrofobowe jest przyłączone do grupy aminowej przez szereg do około 10 grup oksyalkile-nowych.

Kompozycje wynalazku może wytworzyć na miejscu końcowy użytkownik wkrótce przed zasto-sowaniem na listowie roślinności, która ma być zabita albo zredukowana, mieszając w wodnym roz-tworze kompozycję glifozatu i kompozycję zawierającą środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej objętej przez struktury przedstawione tuż powyżej. Takie kompozycje wynalazku są okre-ślane tutaj jako kompozycje "mieszane w zbiorniku".

Alternatywnie, kompozycje wynalazku można dostarczyć końcowemu użytkownikowi jako już gotowe preparaty, albo w rozcieńczeniu pożądanym do zastosowania (kompozycje "gotowe do uży-cia") albo wymagające rozcieńczenia, zdyspergowania albo rozpuszczenia w wodzie ("koncentraty"). Tak przygotowane kompozycje wynalazku są trwałe w przechowaniu i mogą być ciekłe lub suche.

Kompozycje wynalazku mogą zawierać glifozat w postaci kwasu. Jednak, z uwagi na względnie małą rozpuszczalność kwasu glifozatu w wodzie, ogólnie korzystne są bardziej rozpuszczalne sole glifozatu. Jak w poprzednich kompozycjach handlowych, szczególnie korzystną solą do wodnych kompozycji wynalazku jest izopropyloaminowa sól glifozatu, zaś szczególnie korzystną solą do kom-pozycji suchych wynalazku jest sól amonowa. W kompozycjach wodnych albo suchych można używać wielu innych soli, obejmujących, lecz bez ograniczeń, sole glifozatu alkiloaminowe, takie jak dimetylo-aminowa i n-propyloaminowa, sole alkanoloaminowe, takie jak monoetanoloaminowa, sole alkilosulfo-niowe, takie jak trimetylosulfoniowa, i sole metali alkalicznych, takie jak sodowa i potasowa. Bez względu na to, czy stosuje się kwas czy sól, ogólnie korzystne jest określanie ilości glifozatu podanej albo zawartej w kompozycji w kategoriach równoważnika kwasu glifozatu, zwyczajowo w skrócie "a.e." (acid equivalent).

Kompozycjami wynalazku mieszanymi w zbiorniku oraz gotowymi do użycia są roztwory wodne zawierające od około 1 do około 50 g a.e./l glifozatu, sporadycznie więcej. Korzystny zakres dla kom-pozycji mieszanych w zbiorniku oraz gotowych do użycia wynosi od około 5 do około 20 g a.e./l.

Kompozycjami wynalazku mogą być wodne roztwory zawierające od około 50 do około 500 g a.e./l glifozatu lub więcej, korzystnie od około 200 do około 500 g a.e./l, a najkorzystniej od około 350 do około 500 g a.e./l. Przykład szczególnie korzystnego wodnego koncentratu według wynalazku za-

PL 193 095 B110

wiera sól izopropyloaminową glifozatu przy zawartości około 360 g a.e./l, takiej samej jak obecnaw handlowych kompozycjach sprzedawanych jako herbicyd Roundup® przez Monsanto Company.

Niespodziewaną przewagą wodnych kompozycji wynalazku nad kompozycjami stosowanymi poprzednio jest to, że stężenie glifozatu można zwiększyć do bardzo dużych zawartości, np. od około 450 do około 500 g a.e./l, a stężenie środka powierzchniowo-czynnego wciąż pozostaje właściwe dlauzyskania wyśmienitej skuteczności chwastobójczej, nie wymagając od końcowego użytkownika do-dawania więcej środka powierzchniowo-czynnego do zbiornika rozpylacza. Wiele tak mocno stężo-nych kompozycji ma znakomitą przechowalność w szerokim zakresie warunków temperatury.

Alternatywnie, kompozycjami wynalazku mogą być preparaty suche, przedstawiane np. w po-staci proszków, pigułek, tabletek lub, korzystnie, granulek, do dyspergowania lub rozpuszczaniaw wodzie przed użyciem. Typowo w takich kompozycjach nie ma w znacznych ilościach składnikównierozpuszczalnych w wodzie, i dzięki temu kompozycje są w pełni rozpuszczalne. Suche kompozycje wynalazku rozpuszczalne lub dyspergowalne w wodzie zawierają od około 20% do około 80% wagowo a.e. glifozatu, korzystnie od około 50% do około 76%, a najkorzystniej od około 60% do około 72%. Przy-kład szczególnie korzystnej, rozpuszczalnej w wodzie kompozycji wynalazku w postaci granulek za-wiera sól amonową glifozatu przy zawartości około 72% wagowo, takiej samej jako obecnaw handlowych kompozycjach sprzedawanych jako herbicyd Scout® przez Monsanto Corapany.

W suchych kompozycjach wynalazku glifozat sam może stanowić podłoże dla innych składni-ków preparatu, albo może dodatkowo być obecny jeden lub więcej składników obojętnych stanowią-cych takie podłoże. Przykładem obojętnego podłoża, którego można użyć, jest siarczan amonowy.Z określenia „suchy” w stosowanym tutaj znaczeniu nie wynika, że kompozycje suche są całkowicie bezwodne; typowo kompozycje suche wynalazku zawierają od około 0,5 do około 5 procent wagowo, korzystnie mniej niż około 1 procent wagowo wody.

Suche preparaty w postaci granulek, rozpuszczalne lub dyspergowalne w wodzie, można wy-tworzyć dowolną metodą znaną w technologii, obejmującą, lecz bez ograniczeń, suszenie rozpyłowe, aglomerację w złożu fluidalnym, granulację panwiową, albo wytłaczanie. W kompozycjach suchych glifozat może być obecny jako sól, np. sól sodowa lub potasowa, albo jako kwas. Kompozycje zawie-rające kwasowy glifozat mogą ewentualnie zawierać akceptor kwasu taki jak węglan albo wodorowę-glan amonowy albo metalu alkalicznego, diwodorofosforan amonowy albo tym podobne, tak że przy rozpuszczeniu albo zdyspergowaniu w wodzie przez końcowego użytkownika wytwarza się rozpusz-czalną w wodzie sól glifozatu.

Od wszystkich poprzednio opisanych kompozycji glifozatu kompozycje niniejszego wynalazku odróżnia obecność w nich alkoksylowanych trzeciorzędowych albo alkoksylowanych lub nie alkoksy-lowanych eteroamin czwartorzędowych albo tlenku alkoksylowanej eteroaminy jako środka po-wierzchniowo-czynnego, mającego typową strukturę chemiczną (i)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do około C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do około 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y leży w zakresie od 2 do około 60; albo (ii)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do około C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do około 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, R4 oznacza grupę C1-C4-alkilową, x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y leży w zakresie od 0 do około 60, zaś A- oznacza anion dopuszczalny rolniczo; albo (iii)

PL 193 095 B1 11

której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do około C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do około 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby tak, że x+y leży w zakresie od 2 do około 60.

Alkiloaminy albo tlenki alkiloamin jako środki powierzchniowo-czynne dotąd stosowane nie mają grup (O-R2), innymi słowy m = 0. Stwierdziliśmy, że kompozycjom glifozatu można nadać zadziwiająco ulepszone właściwości, kiedy w strukturę środka powierzchniowo-czynnego wstawi się od 1 do około 10grup (O-R2) pomiędzy grupą R1 i atomem azotu.

Grupy arylowe, jeśli obecne w R1, to mają 5-7, korzystnie 6, atomów węgla, i mogą być podsta-wione albo niepodstawione ugrupowaniami. Część alkilowa w dowolnej grupie alkiloarylowej stano-wiącej R1 ma 1-16 atomów węgla. Przykładem takiej grupy alkiloarylowej jest grupa alkilofenylowa, np. nonylofenylowa.

Jednakże w korzystnych środkach powierzchniowo-czynnych wynalazku R1 oznacza grupę alki-lową o łańcuchu prostym lub rozgałęzionym mającą około 8 do około 18, np. około 10-15, atomów węgla, i są wyprowadzone z odpowiedniego alkoholu. Np. grupa alkilowa może być pochodzenia natu-ralnego, taka jak z orzechów kokosowych lub łoju, albo może być wyprowadzona z alkoholu synte-tycznego, takiego jak alkohol izodecylowy, izotridecylowy, liniowe alkohole C12-C14 albo alkohol okta-decylowy.

Bezpośredni podstawnik R2 atomu azotu (najbliższą grupę R2) stanowi w korzystnych przykła-dach liniowa grupa propylenowa (-CH2CH2CH2-), izopropylenowa (-CH2CH2CH(CH3)-) albo etylenowa (-CH2CH2-). Korzystne przykłady, gdzie najbliższą grupą R2 jest liniowa grupa propylenowa, mają m = 1.Kiedy najbliższą grupą R2 jest grupa izopropylenowa albo etylenowa, m korzystnie leży w zakresie od 1 do 5, najkorzystniej od 2 do 3, i wszystkie grupy R2 są korzystnie takie same.

Podstawniki R3 w korzystnych przykładach są niezależnie wybrane z grupy izopropylenoweji etylenowej. W szczególnie korzystnych przykładach wszystkie grupy R3 oznaczają grupę etylenową. W trzeciorzędowych eteroaminach i tlenkach eteroamin wynalazku korzystne jest, że x+y leży w za-kresie od 2 do około 20. W czwartorzędowych eteroaminach wynalazku korzystne jest, że x+y leży w zakresie od 0 do około 20.

Szczególnie korzystny zakres dla x+y w trzeciorzędowych i czwartorzędowych eteroaminach oraz tlenkach eteroamin wynalazku wynosi od 2 do około 10, szczególniej od 2 do około 5.

W eteroaminach czwartorzędowych wynalazku R4 oznacza korzystnie grupę metylową, a A-

oznacza korzystnie anion chlorowca, np. chlorek albo bromek, jon fosforanowy albo siarczanowy, albo alternatywnie może oznaczać jon glifozatu albo może być wnoszony przez anionowy środek po-wierzchniowo-czynny zawarty wraz z eteroaminą w kompozycji. Specjaliści uznają, że przy niskim pH, jakie może istnieć w kompozycji glifozatu, eteroaminy trzeciorzędowe będą najprawdopodobniej spro-tonowane na atomie azotu i mogą być zasocjowane z przeciwjonem; w takich przypadkach eteroami-nę trzeciorzędową można przedstawić strukturą chemiczną pokazaną powyżej dla eteroaminy czwar-torzędowej, z tym, że R4 oznacza atom wodoru. Przeciwjonem A- w kompozycji glifozatu o niskim pH zawierającej eteroaminę trzeciorzędową jest najprawdopodobniej sam glifozat.

Szczególnie korzystnym środkiem powierzchniowo-czynnym użytecznym w kompozycjach wy-nalazku jest eteroamina trzeciorzędowa, w której R1 = grupa C12-C14 alkilowa, R2 = grupa izopropyle-nowa, m = 2, R3 = grupa etylenowa i x+y = 5.

Innym szczególnie korzystnym środkiem powierzchniowo-czynnym użytecznym w kompozy-cjach wynalazku jest eteroamina trzeciorzędowa, w której R1 = grupa C12-C14-alkilowa, R2 = grupa etylenowa, m = 3, R3 = grupa etylenowa i x+y = 5.

Dwoma innymi szczególnie korzystnymi środkami powierzchniowo-czynnymi użytecznymi w kompozycjach wynalazku są eteroaminy trzeciorzędowe, w których R1 = grupa izodecylowa, R2 = liniowagrupa propylenowa, m = 1, R3 = grupa etylenowa i x+y = odpowiednio 2 albo 5.

Innym szeregiem szczególnie korzystnych środków powierzchniowo-czynnych użytecznych w kompozycjach wynalazku jest eteroamina trzeciorzędowa, w której R1 = grupa alkilowa pochodna

PL 193 095 B112

kwasu tłuszczowego z oleju kokosowego, R2 = liniowa grupa propylenowa, m = 1, R3 = grupa etyle-nowa i x+y = liczba w zakresie od 2 do 10.

Dwoma innymi szczególnie korzystnymi środkami powierzchniowo-czynnymi użytecznymi w kompozycjach wynalazku są eteroaminy trzeciorzędowe, w których R1 = grupa triizodecylowa,R2 = liniowa grupa propylenowa, m = 1, R3 = grupa etylenowa i x+y = odpowiednio 2 albo 5.

Dwoma innymi szczególnie korzystnymi środkami powierzchniowo-czynnymi użytecznymi w kompozycjach wynalazku są eteroaminy czwartorzędowe, w których R1 = odpowiednio grupa izode-cylowa albo triizodecylowa, R2 = liniowa grupa propylenowa, m = 1, R3 = grupa etylenowa i x+y = 2.

W kompozycjach wynalazku można użyć dowolnej dogodnej i skutecznie wzmagającej aktyw-ność chwastobójczą ilości eteroaminowego środka powierzchniowo-czynnego. W kompozycjach mie-szanych w zbiorniku oraz gotowych do użycia osiągalne są bardzo wysokie zawartości środka po-wierzchniowo-czynnego, np. do 5% albo nawet większe, ale z przyczyn ekonomicznych bardziej nor-malne będzie zastosowanie stężenia w zakresie od około 0,125% do około 2%. Specjalista będzie mógł określić na podstawie testów na różnych gatunkach roślin właściwą zawartość eteroaminowego środka powierzchniowo-czynnego, którą należy zawrzeć przy dowolnym konkretnym zastosowaniu glifozatu.

W koncentratach wynalazku ciekłych albo suchych, eteroaminowy środek powierzchniowo--czynny korzystnie zawiera się w proporcji wagowej do a.e. glifozatu w zakresie od około 1:20 do oko-ło 1:1, najkorzystniej od około 1:10 do około 1:2, np. około 1:6.

Trwałość przy przechowywaniu w długim okresie czasu jest ważnym przymiotem koncentratów. W przypadku wodnych stężonych kompozycji soli glifozatu szczególnie ważne jest, żeby środki po-wierzchniowo-czynne w preparacie nie oddzielały się od innych składników jako odrębna faza. Wiele wodnych koncentratów wytworzonych ze środków powierzchniowo-czynnych stosowanych dotychczas wykazuje dążność do rozdzielania faz w wysokich temperaturach. Ujawnione tu eteroaminowe środki powierzchniowo-czynne mają tę własność, że wykazują dobrą zgodność z solami glifozatu, w szcze-gólności z solą izopropyloaminową, jak dowodzą względnie wysokie temperatury mętnienia nawet w roztworach wodnych mających wysokie stężenia glifozatu. W ogólności dla większości zastosowań pożądana jest temperatura mętnienia powyżej około 50°C.

Oprócz glifozatu albo jego soli i eteroaminowego środka powierzchniowo-czynnego, w kompo-zycjach niniejszego wynalazku można zawrzeć dowolny z rozmaitych dalszych składników albo środ-ków wspomagających, póki takie dodane materiały nie działają wyraźnie antagonistyczne do aktywno-ści chwastobójczej glifozatu. Przykłady takich dodanych materiałów dla zobrazowania obejmują środki przeciw żelowaniu, środki przeciw zamarzaniu, zagęszczacze, barwniki, środki konserwujące przeciw-bakteryjne albo dodatki w celu dalszego zwiększenia aktywności chwastobójczej, takie jak siarczan amonowy albo kwasy tłuszczowe.

Zawarty może być również drugi środek powierzchniowo-czynny należący do klasy innej niż eteroaminy, np. etoksylan alkoholu pierwszorzędowego albo drugorzędowego, ester alkilowy sacharo-zy albo sorbitanu, albo poliglukozyd alkilu. Kiedy obecny jest taki drugi środek powierzchniowo--czynny, korzystne jest, by proporcja wagowa eteroaminy do drugiego środka powierzchniowo--czynnego była większa niż około 1:1, najkorzystniej większa niż około 2:1, np. około 4:1.

Korzystnie, kiedy drugi środek powierzchniowo-czynny zawarty jest w wysoce stężonej kompo-zycji glifozatu, np. zawierającej około 450 do około 500 g a.e./l, to eteroaminowy środek powierzch-niowo-czynny stanowi co najmniej około 75% wagowo wszystkich obecnych środków powierzchniowo--czynnych.

Mieszaniny glifozatu z innymi herbicydami również znajdują się w zakresie niniejszego wyna-lazku, jeśli w kompozycji zawarty jest eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny. Przykłady takich innych herbicydów obejmują bialafos, glufosinat, 2,4-D, MCPA, dicamba, etery difenylowe, imidazoli-nony i sulfonylomoczniki.

Metody stosowania kompozycji glifozatu są dobrze znane specjalistom. Wodne koncentraty wy-nalazku rozcieńcza się we właściwej ilości wody i podaje, np. metodą rozpylania, na chwasty albo inną niepożądaną roślinność, którą należy zabić lub zredukować. Suche koncentraty wynalazku rozpusz-cza się albo dysperguje we właściwej objętości wody i podaje w taki sam sposób. Dla większości ce-lów kompozycje według wynalazku podaje się w ilościach a.e. glifozatu w zakresie od około 0,1 do około 5 kg/ha, sporadycznie więcej. Typowe ilości a.e. glifozatu do redukcji jednorocznych i wielolet-nich traw i roślin szerokolistnych leżą w zakresie od około 0,3 do około 1,5 kg/ha. Kompozycje wyna-

PL 193 095 B1 13

lazku można podawać w dowolnej dogodnej ilości wody, najbardziej typowo w zakresie od około 50 do około 1000 l/ha.

Niniejszy wynalazek jest zobrazowany, lecz nie ograniczany, przez następujące przykłady.P r z y k ł a d yTemperaturę mętnienia dla pewnych kompozycji ciekłych w przykładach oznaczano jak nastę-

puje. Próbkę kompozycji w probówce ogrzewano na łaźni wodnej, aż stała się mętna. Następnie pro-bówkę wyciągano z łaźni wodnej i próbkę mieszano termometrem, aż stała się klarowna. Jako tempe-raturę mętnienia kompozycji zapisywano temperaturę, przy której próbka stała się klarowna.

Procenty wyrażone jako "%" w następujących przykładach są wagowe, o ile nie wskazano ina-czej.

P r z y k ł a d 1Środkiem powierzchniowo-czynnym użytym w przykładzie 1 jest eteroamina trzeciorzędowa

mająca strukturę chemiczną przedstawioną powyżej, w której R1 oznacza grupę C12-C14-alkilową, m oznacza 3, x+y oznacza 5, a każde z R2 i R3 oznacza grupę etylenową.

Wodny koncentrat w przykładzie 1 wytworzono mieszając następujące składniki w podanej ko-lejności:

(1) wodny roztwór soli izopropyloaminowej glifozatu zawierający 46% a.e. glifozatu, 67,4 g.(2) środek powierzchniowo-czynny, jak określono powyżej, 10,0 g.(3) wodę zdemineralizowaną, 22,6 g.Można obliczyć, że kompozycja zawiera 31% a.e. glifozatu i 10% środka powierzchniowo-

-czynnego. Ciężar właściwy kompozycji w 20/15,6°C oznaczono na równy 1,1628. Temperatura męt-nienia kompozycji była >90°C.

P r z y k ł a d 2Środek powierzchniowo-czynny użyty w przykładzie 2 jest taki sam jak użyty w przykładzie 1.

Wodny koncentrat w przykładzie 2 wytworzono mieszając następujące składniki w podanej kolejności:(1) wodny roztwór soli izopropyloaminowej glifozatu zawierający 46% a.e. glifozatu, 1348 g.(2) środek powierzchniowo-czynny, jak określono powyżej, 110 g.(3) wodę zdemineralizowaną, 542 g.Można obliczyć, że kompozycja zawiera 31% a.e. glifozatu i 5,5% środka powierzchniowo-


Kompozycję z przykładu 2 poddano testowi na drażnienie oczu zgodnie z wzorcową procedurą przepisaną w publikacji US Environmental Protection Agency (EPA) 540/9-82-025, listopad 1982, zatytułowaną Pesticidal Assessment Guidelines (Wytyczne do oceny pestycydów), podrozdział F, Ha-zard Evaluation: Human and Domestic Animals (Ocena zagrożenia: człowiek i zwierzęta domowe). Badanie przeprowadzono zgodnie z normami dobrej praktyki laboratoryjnej EPA (GLP). Otrzymane wyniki umieściły kompozycję w III kategorii toksyczności, wskazując niskie drażnienie oczu.

P r z y k ł a d 3Środkiem powierzchniowo-czynnym użytym w przykładzie 3 jest eteroamina trzeciorzędowa

mająca strukturę chemiczną przedstawioną powyżej, w której R1 oznacza grupę C12-C14-alkilową,m oznacza 2, x+y oznacza 5, R2 oznacza grupę izopropylenową, a R3 oznacza grupę etylenową.

Wodny koncentrat w przykładzie 3 wytworzono mieszając następujące składniki w podanej ko-lejności:

(1) wodny roztwór soli izopropyloaminowej glifozatu zawierający 46% a.e. glifozatu, 1348 g.(2) środek powierzchniowo-czynny, jak określono powyżej, 200 g.(3) wodę zdemineralizowaną, 452 g.Można obliczyć, że kompozycja zawiera 31% a.e. glifozatu i 10% środka powierzchniowo-



Wodny koncentrat w przykładzie 4 wytworzono mieszając następujące składniki w podanej kolejności:(1) wodny roztwór soli izopropyloaminowej glifozatu zawierający 46% a.e. glifozatu, 1348 g.(2) środek powierzchniowo-czynny, jak określono powyżej, 110 g.(3) wodę zdemineralizowaną, 542 g.

PL 193 095 B114

Można obliczyć, że kompozycja zawiera 31% a.e. glifozatu i 5,5% środka powierzchniowo--czynnego. Ciężar właściwy kompozycji w 20/15,6°C oznaczono na równy 1,1617. Temperatura męt-nienia kompozycji była >90°C.

Kompozycję z przykładu 4 poddano testowi na drażnienie oczu zgodnie z wzorcową procedurą przepisaną w publikacji EPA 540/9-82-025, listopad 1982, cytowanej powyżej. Badanie przeprowa-dzono zgodnie z normami GLP. Otrzymane wyniki umieściły kompozycję w III kategorii toksyczności, wskazując niskie drażnienie oczu.

P r z y k ł a d y 5-7Środkami powierzchniowo-czynnymi użytymi w przykładach 5-7 są trzeciorzędowe etero-

aminy mające strukturę chemiczną przedstawioną powyżej, w której R1 oznacza grupę alkilową C12-C14, m oznacza 3, a każde z R2 i R3 oznacza grupę etylenową. Wartość x+y zmienia się, jak pokazano w poniższej tabeli.

Wodne koncentraty zawierające 31% a.e. glifozatu w postaci soli izopropyloaminowej oraz 11% środka powierzchniowo-czynnego wytworzono procedurą podobną do podanej w przykładach 1-4. Oznaczono temperaturę mętnienia każdej z kompozycji, jak pokazano w tabeli poniżej.

Przykład x+y Temperatura mętnienia (°C)5 5 >956 10 817 15 66

P r z y k ł a d y 8-11Środkami powierzchniowo-czynnymi użytymi w przykładach 8-11 są trzeciorzędowe eteroaminy

mające strukturę chemiczną przedstawioną powyżej, w której R1 oznacza grupę alkilową C12-C14, m oznacza 2, R2 oznacza grupę izopropylenową, a R3 oznacza grupę etylenową. Wartość x+y zmienia się, jak pokazano w poniższej tabeli.

Wodne koncentraty zawierające 31% a.e. glifozatu w postaci soli izopropyloaminowej oraz 11% środka powierzchniowo-czynnego wytworzono procedurą podobną do podanej w przykładach 1-4. Oznaczono temperaturę mętnienia każdej z kompozycji, jak pokazano w tabeli poniżej.

Przykład x+y Temperatura mętnienia (°C)8 2 769 5 >95

10 10 >9511 15 71P r z y k ł a d 12Porównawczą skuteczność chwastobójczą określono na polu testowym w Jerseyville, Illinois.

Zabiegi stosowano po wykiełkowaniu roślin z nasion sadzonych mechanicznie w rzędach. Stosowano randomizowany schemat blokowy z trzema powtórzeniami. Opryski wykonano rozpylaczem plecako-wym z wieloma dyszami o nakładających się polach opryskiwania w celu maksymalizacji jednorodno-ści pokrycia. Skuteczność chwastobójczą oceniano jako oszacowany wzrokowo procent redukcji w porównaniu z poletkami nie poddanymi zabiegowi.

Gatunkami roślin, na których oceniano skuteczność chwastobójczą, były chwastnica jedno-stronna (Echinochloa crus-galli, ECHCF), broadleaf signalgrass (Brachiaria platyphylla, BRAPP), pric-kly sida (Sida spinosa, SIDSP), szarłat szorstki (Amaranthus retroflexus, AMARE), hemp sesbania (Sesbania exaltata, SEBEX), powój (Ipomoea sp., IPOSS) i velvetleaf (Abutilon theophrasti, ABUTH).

Wszystkie kompozycje glifozatu w tym teście były koncentratami wodnymi rozcieńczonymi wodą do objętości oprysków 93 l/ha. Rozcieńczenia wykonano tak, by otrzymać trzy natężenia opryskiwania równe 314, 628 i 840 g a.e./ha glifozatu dla każdego preparatu.

Wzorcowe zabiegi zastosowane jako punkt odniesienia w tym teście polowym wykonano uży-wając koncentratów A i B zawierających sól izopropyloaminową glifozatu w ilości 360 g a.e./l i odpo-wiednio 15,4% oraz 7,7% MON 0818, środka powierzchniowo-czynnego opartego na etoksylowanejalkiloaminie pochodnej kwasu tłuszczowego z łoju mającej przeciętnie 15 moli EO.

Koncentraty C-J wynalazku zawierały glifozat w postaci soli izopropyloaminowej w ilości 360 g a.e./l. Koncentraty C-F zawierały następnie, jako jedyny środek powierzchniowo-czynny, eteroaminę trzeciorzę-dową mającą strukturę chemiczną przedstawioną powyżej, w której R1 oznacza grupę C12-C14-alkilową, m oznacza 2, x+y oznacza 5, R2 oznacza grupę izopropylenową, a R3 oznacza grupę etylenową. Zawarto-ści środka powierzchniowo-czynnego w koncentratach C, D, E i F wynosiły odpowiednio 3,5%, 5,5%, 7,5%

PL 193 095 B1 15

i 10%. Koncentraty D i F są zasadniczo identyczne z kompozycjami z przykładów odpowiednio 4 i 3 powy-żej. Koncentraty G-J zawierały, jako jedyny środek powierzchniowo-czynny, eteroaminę trzeciorzędową mającą strukturę chemiczną przedstawioną powyżej, w której R1 oznacza grupę C12-C14-alkilową, m ozna-cza 3, x+y oznacza 5, a każde z R2 i R3 oznacza grupę etylenową. Zawartości środka powierzchniowo-czynnego w koncentratach G, H, I i J wynosiły odpowiednio 3,5%, 5,5%, 7,5% i 10%. Koncentraty H i J są zasadniczo identyczne z kompozycjami z przykładów odpowiednio 2 i 1 powyżej.

Koncentraty K i L wynalazku zawierały glifozat w postaci soli izopropyloaminowej w ilości 420 g a.e./l i jako środek powierzchniowo-czynny eteroaminę trzeciorzędową mającą strukturę chemiczną przedstawioną powyżej, w której R1 oznacza grupę C12-C14-alkilową, m oznacza 3, x+y oznacza 5, a każde z R2 i R3 oznacza grupę etylenową. Zawartości eteroaminowego środka powierzchniowo--czynnego w koncentratach K i L wynosiły odpowiednio 5,5% i 3,5%. Koncentrat L zawierał ponadto jako środek powierzchniowo-czynny 3,9% poli(glukozydu alkilu) mającego łańcuch C9-C11-alkilowyi stosunek molowy alkil/glukoza równy 1:1,6.

Wyniki testu polowego są zestawione w tabeli poniżej.

Procent redukcji

Kompozycja g a.e./ha ECHCF BRAPP SIDSP AMARE SEBEX IPOSS ABUTH

1 2 3 4 5 6 7 8 9

A 314 97 96 70 96 99 59 59

B 314 97 98 81 95 98 52 52

C 314 100 100 68 98 100 49 50

D 314 98 98 73 96 100 48 50

E 314 100 100 52 95 100 46 50

F 31 100 100 75 96 100 58 59

G 314 100 100 66 94 99 53 52

H 314 99 100 50 88 98 53 55

I 314 97 98 65 97 97 60 63

J 314 98 100 74 95 97 60 56

K 314 92 96 76 93 98 54 53

L 314 97 98 77 95 97 55 56

-

A 628 100 100 96 100 100 73 75

B 628 100 100 95 99 99 68 66

C 628 100 100 94 99 100 71 70

D 628 100 98 95 100 100 85 78

E 628 100 100 98 99 99 77 77

F 62 100 100 93 100 100 81 79

G 62 100 100 99 99 100 87 84

H 62 100 100 97 98 100 74 72

I 628 100 100 97 100 100 83 78

J 62 100 100 98 99 100 77 70

K 62 100 98 92 99 99 72 73

L 62 100 100 94 99 100 79 81

PL 193 095 B116

cd. tabeli1 2 3 4 5 6 7 8 9

-

A 84 100 100 97 99 100 90 78

B 84 100 100 99 99 100 87 81

C 840 100 100 100 100 100 90 90

D 84 100 98 100 100 100 89 83

E 840 100 100 98 100 100 91 86

F 840 100 100 99 99 100 90 88

G 840 100 100 96 100 100 86 83

H 840 100 100 100 100 100 86 83

I 84 100 100 96 98 100 88 80

J 840 100 100 98 100 100 92 82

K 84 100 100 100 100 100 92 92

L 840 100 100 99 99 99 88 86


Suchą rozpuszczalną w wodzie kompozycję z przykładu 13 glifozatu w postaci granulek wytworzono dodając do małego urządzenia do przetwarzania żywności następujące składniki:

(1) sproszkowany glifozat amonowy zawierający 86,6% a.e. glifozatu, 37,5 g.(2) środek powierzchniowo-czynny, jak określono powyżej, 12,5 g.(3) wodę, 2,5 g.Nie zaobserwowano żelowania środka powierzchniowo-czynnego. Składniki zostały zmieszane,

tworząc jednorodne małe granulki. Granulki suszono w suszarce ze złożem fluidalnym w 65°C przez 15 minut.

Można obliczyć, że kompozycja zawiera 25% środka powierzchniowo-czynnego w odniesieniu do suchej masy. Oznaczona zawartość glifozatu wynosiła 61,8% a.e.

P r z y k ł a d 14 Środek powierzchniowo-czynny użyty w przykładzie 14 jest taki sam jak użyty w przykładzie 3.

Suchą rozpuszczalną w wodzie kompozycję z przykładu 14 glifozatu w postaci granulek wytworzono dodając do małego urządzenia do przetwarzania żywności następujące składniki:

(1) sproszkowany glifozat amonowy zawierający 86,6% a.e. glifozatu, 37,5 g.(2) środek powierzchniowo-czynny, jak określono powyżej, 12,5 g.(3) wodę, 2,5 g.Nie zaobserwowano żelowania środka powierzchniowo-czynnego. Składniki zostały zmieszane,

tworząc jednorodne małe granulki. Granulki suszono w suszarce ze złożem fluidalnym w 65°C przez 15 minut.

Można obliczyć, że kompozycja zawiera 25% środka powierzchniowo-czynnego w odniesieniu do suchej masy. Oznaczona zawartość glifozatu wynosiła 66,2% a.e.

P r z y k ł a d 15Dla porównawczych testów skuteczności chwastobójczej w szklarni procedurą podobną do sto-

sowanej w przykładach 1-4 wytworzono wodne koncentraty zawierające 31% a.e. glifozatu w postaci soli izopropyloaminowej i 5,5% środka powierzchniowo-czynnego.

Kompozycje C1 i C2 wytworzono używając jako środków powierzchniowo-czynnych znanych dotychczas alkiloamin trzeciorzędowych. W C1 środkiem powierzchniowo-czynnym jest etoksylowana alkiloamina, pochodna kwasu tłuszczowego z oleju kokosowego, mająca 5 moli EO. Jeżeli do środka powierzchniowo-czynnego z C1 zastosować typową strukturę chemiczną eteroaminy trzeciorzędowej wynalazku, to widać, że R1 oznacza grupę alkilową, pochodną kwasu tłuszczowego z oleju kokosowe-go, o średniej długości łańcucha węglowego około 12, m oznacza 0, R3 oznacza grupę etylenową,

PL 193 095 B1 17

a x+y oznacza 5. W C2 środkiem powierzchniowo-czynnym jest etoksylowana alkiloamina, pochodna kwasu tłuszczowego z łoju, mająca 5 moli EO. Jeżeli do środka powierzchniowo-czynnego z C2 za-stosować typową strukturę chemiczną eteroaminy trzeciorzędowej wynalazku, to widać, że R1 ozna-cza grupę alkilową, pochodną kwasu tłuszczowego z łoju, o średniej długości łańcucha węglowego około 18, m oznacza 0, R3 oznacza grupę etylenowa, a x+y oznacza 5.

Kompozycje E1-E9 wytworzono używając trzeciorzędowych i czwartorzędowych N-metyloetero-aminowych środków powierzchniowo-czynnych wynalazku. Struktury chemiczne tych środków po-wierzchniowo-czynnych można wywnioskować z następującej tabeli, przez odniesienie do typowych struktur pokazanych powyżej.

Kompozycja Typ R1 R2 R3 m x+y A-

E1 trzeciorzędowy C12-14 alkil CH2CH(CH3) CH2CH2 2 5

E2 trzeciorzędowy koko alkil CH2CH2CH2 CH2CH2 1 10

E3 trzeciorzędowy izodecyl CH2CH2CH2 CH2CH2 1 2

E4 trzeciorzędowy izodecyl CH2CH2CH2 CH2CH2 1 5

E5 trzeciorzędowy izotridecyl CH2CH2CH2 CH2CH2 1 2

E6 trzeciorzędowy izotridecyl CH2CH2CH2 CH2CH2 1 5

E7 trzeciorzędowy C15 alkil CH2CH2CH2 CH2CH2 1 2

E8 czwartorzędowy izodecyl CH2CH2CH2 CH2CH2 1 2 Cl-

E9 czwartorzędpwy izotridecyl CH2CH2CH2 CH2CH2 1 2 Cl-

Do testów w szklarni nasiona velvetleaf (Abutilon theophrasti, ABUTH) i chwastnicy jednostron-nej (Echinochloa crus-galli, ECHCF) posiano w kwadratowych doniczkach 10,2 cm z glebą z dodanym nawozem. Roślinom pozwolono rosnąć aż do osiągnięcia pożądanego etapu wzrostu lub wielkości (etap 3 liści dla ABUTH, 20-25 cm wysokości dla ECHCF) do opryskiwania. Przed zabiegiem wybrano jednorodne doniczki i do każdego zabiegu przypisano po cztery doniczki, również dla próby kontrolnej bez opryskiwania. Roztwory do opryskiwania wytworzono rozcieńczając koncentraty glifozatu w wo-dzie. Opryskiwanie wykonano urządzeniem naśladującym sprzęt rolniczy do oprysków na polu, które dawało drobno rozpyloną strugę pod ciśnieniem około 207 kilopaskali. Szybkość wędrówki rozpylacza nad roślinami dobrano tak, by uzyskać pożądaną objętość opryskiwania 187 l/ha. Z przyczyn logi-stycznych wszystkie cztery powtórzenia dla każdego zabiegu opryskiwano razem. Po opryskiwaniu rośliny odstawiono z powrotem do szklarni. Skuteczność chwastobójczą oceniano wzrokowo po 16 dniach od zabiegu i zapisywano jako oszacowany "procent redukcji" na arbitralnej skali w porównaniu z roślinami nie poddanymi zabiegowi. Na tej skali 0 oznacza brak widocznych skutków, a 100 oznacza śmierć wszystkich roślin. W tabeli poniżej wartości procentowe redukcji podano jako średnią z czterech powtórzeń.

Procent redukcji

ABUTH ECHCF

g a.e./ha: 112 224 336 448 112 224 336 448

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Kompozycja

C1 0 1 60 50 6 30 61 50

C2 0 6 53 79 0 6 53 79

E1 1 13 58 78 10 55 78 86

E2 3 15 49 65 3 15 49 91

E3 0 9 50 60 9 53 69 89

PL 193 095 B118

cd. tabeli

1 2 3 4 5 6 7 8 9

E4 0 4 35 65 10 53 55 78

E5 0 0 b.d. 53 5 50 b.d. 95

E6 0 6 55 65 15 55 71 81

E7 0 5 50 71 6 55 75 86

E8 0 5 40 73 10 61 76 97

E9 3 13 71 70 5 58 73 75

b.d. = brak danych

P r z y k ł a d 16W celu określenia zgodności środków powierzchniowo-czynnych wynalazku z bardzo stężonymi

wodnymi kompozycjami glifozatu, procedurą podobną do podanej w przykładach 1-4 wytworzono wodne koncentraty zawierające 480 g a.e./l glifozatu w postaci soli izopropyloaminowej i 80 g/l środkapowierzchniowo-czynnego. Kompozycje z przykładu 16 są w przybliżeniu o jedną trzecią bardziej stę-żone (w odniesieniu do a.e. glifozatu) niż kompozycje z przykładu 15.

Kompozycje C1 i C2 wytworzono używając jako środków powierzchniowo-czynnych znanych dotychczas alkiloamin trzeciorzędowych. Środek powierzchniowo-czynny w C3 jest taki sam jak w kompozycji C1 z przykładu 15. Środek powierzchniowo-czynny w C4 jest taki sam jak w kompozycji C2 z przykładu 15.

Kompozycje E10, E11, E12 i E13 wytworzono używając tych samych trzeciorzędowych albo czwartorzędowych środków powierzchniowo-czynnych N-metyloeteroaminowych wynalazku, jakie są obecne w kompozycjach odpowiednio E1, E6, E8 i E9 z przykładu 15.

Zgodność środka powierzchniowo-czynnego określano mierząc temperaturę mętnienia kompo-zycji, jak pokazano w tabeli poniżej.

Kompozycja Temperatura mętnienia (°C)C3 >90C4 >90E10 >90E11 >90E12 >90E13 >90

P r z y k ł a d 17Kompozycje wynalazku wytworzono procedurą podobną jak w przykładach 1-4 w celu zobrazo-

wania włączenia niejonowego środka powierzchniowo-czynnego wraz z eteroaminowym środkiempowierzchniowo-czynnym do wysoce stężonej wodnej kompozycji glifozatu. W kompozycjach E14-E25 glifozat jest obecny jako sól izopropyloaminowa w stężeniu 480 g a.e./l, a stężenie środka powierzch-niowo-czynnego ogółem (eteroaminy plus niejonowego środka powierzchniowo-czynnego) wynosi 80 g/l.We wszystkich przypadkach wagowa proporcja eteroaminy do niejonowego środka powierzchniowo--czynnego jest równa 4:1.

Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E14 jest taki sam jak w kompozycji E1z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E14 etoksylowany liniowy alkohol pierwszorzędowy C14-C16 mający średnio 7 moli EO.

Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E15 jest taki sam jak w kompozycji E1z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E15 jest etoksylowany liniowy alkohol pierwszorzędowy C12-C13 mający średnio 5 moli EO.

Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E16 jest taki sam jak w kompozycji E1z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E16 jest etoksylowany liniowy alkohol pierwszorzędowy C11 mający średnio 7 moli EO.


PL 193 095 B1 19

Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E18 jest taki sam jak w kompozycji E1z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E18 jest etoksylowany alkohol drugorzędowy C12-C15 mający średnio 9 moli EO.

Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E19 jest taki sam jak w kompozycji E1z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E19 jest poliglukozyd alkilu mający łańcuch alkilowy C8-C10 i średnio 1,7 mola glukozy.


Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E21 jest taki sam jak w kompozycji E6z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E21 jest etoksylowany alkohol drugorzędowy C12-C15 mający średnio 9 moli EO.


Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E23 jest taki sam jak w kompozycji E8 z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E23 jest etoksylowany alkohol drugorzędowy C12-C15 mający średnio 9 moli EO.

Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E24 jest taki sam jak w kompozycji E9 z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E24 jest etoksylowany liniowy alkohol pierwszorzędowy C14-C16 mający średnio 7 moli EO.

Eteroaminowy środek powierzchniowo-czynny w kompozycji E25 jest taki sam jak w kompozycji E9 z przykładu 15. Niejonowym środkiem powierzchniowo-czynnym w kompozycji E25 jest etoksylowany alkohol drugorzędowy C12-C15 mający średnio 9 moli EO.

Temperatury mętnienia kompozycji E14-E25 pokazano w tabeli poniżej.

Kompozycja Temperatura mętnienia (°C)E14 79E15 73E16 63E17 71E18 77E19 >90E20 >90E21 >90E22 >90E23 >90E24 >90E25 >90

Podjęto próbę wytworzenia kompozycji podobnych do E14-E25, ale zawierających zamiast składnika eteroaminowego etoksylowaną alkiloaminę trzeciorzędową stosowaną dotychczas jako śro-dek powierzchniowo-czynny. Kiedy użyto alkiloaminy, pochodnej kwasu tłuszczowego z oleju kokoso-wego, z 5 molami EO, albo alkiloaminy, pochodnej kwasu tłuszczowego z łoju, z 5 molami EO, to sto-sowany dotychczas środek powierzchniowo-czynny okazał się niezgodny z żadnym z etoksylowanych pierwszorzędowych lub drugorzędowych alkoholowych środków powierzchniowo-czynnych użytych w kompozycjach E14-E25, przy równych zawartościach glifozatu, aminowego środka powierzchniowo--czynnego i niejonowego środka powierzchniowo-czynnego jak w tych samych kompozycjach. Tak więc następną niespodziewaną przewagą eteroaminowych środków powierzchniowo-czynnych niniej-szego wynalazku nad alkiloaminowymi środkami powierzchniowo-czynnymi stosowanymi dotychczas jest ich względnie dobra zgodność z niejonowymi środkami powierzchniowo-czynnymi w wysoce stę-żonych wodnych kompozycjach glifozatu.

Podczas gdy obrazujące odmiany wynalazku opisano szczegółowo, należy rozumieć, że rozma-ite inne odmiany będą widoczne dla i mogą być łatwo wytworzone przez specjalistów bez odbiegania od ducha i zakresu wynalazku. Odpowiednio, nie jest zamierzone, by zakres załączonych tu zastrze-żeń patentowych był ograniczony do przykładów i opisów przedstawionych tu powyżej, lecz raczej

PL 193 095 B120

zastrzeżenia patentowe należy interpretować jako obejmujące wszelkie właściwości możliwej do opa-tentowania nowości tkwiącej w niniejszym wynalazku, w tym wszelkie właściwości, które jako jej rów-noważniki mogą traktować specjaliści w dziedzinie, której dotyczy wynalazek.

P r z y k ł a d 18Oprócz kompozycji z przykładu 15, procedurą podobną do podanej w przykładach 1-4 przygo-

towano wodne koncentraty zawierające 31% a.e. glifozatu w postaci soli izopropyloaminowej i 5,5% środka powierzchniowo-czynnego.

Kompozycje C1 i C2 są takie jak w przykładzie 15. Kompozycje C3 i C4 są wytworzone podobnie przy użyciu trzeciorzędowych alkiloaminowych środ-

ków powierzchniowo-czynnych używanych dotychczas. W C3 środkiem powierzchniowo-czynnym jest etoksylowana alkiloamina, pochodna kwasu tłuszczowego z oleju kokosowego, mająca 2 mole EO. W C4 środkiem powierzchniowo-czynnym jest etoksylowana alkiloamina, pochodna kwasu tłuszczowego z łoju, mająca 2 mole EO.

Kompozycję C5 wytworzono używając czwartorzędowego alkiloaminowego środka powierzch-niowo-czynnego używanego dotychczas, którym jest chlorek N-metyloalkiloamoniowy, pochodna kwa-su tłuszczowego z oleju kokosowego, mający 2 mole EO.

Kompozycję C6 wytworzono używając jako środka powierzchniowo-czynnego tlenku alkiloaminy używanego dotychczas, dostarczonego przez Tomah Products, Inc., jako "AO-728 Special". Jest to N-tlenek alkiloaminy mający 2 mole EO; Tomah nie podaje długości łańcucha ani pochodzenia łańcu-cha węglowego.

Kompozycje E1-E9 są takie jak w przykładzie 15. Kompozycję E26 wytworzono używając tlenku eteroaminy jako środka powierzchniowo-

-czynnego wynalazku. Jego strukturę chemiczną można wywnioskować z następującej tabeli, przez odniesienie do typowych struktur pokazanych powyżej.

Kompozycja Typ R1 R2 R3 m x+y A-

E26 N-tlenek izodecyl CH2CH(CH3) CH2CH2 1 2

Testy w szklarni przeprowadzono ściśle jak opisano w przykładzie 15, z tym, że skuteczność chwastobójczą oceniano po 17 dniach od zabiegu. W tabeli poniżej podano średnie wartości procen-towe redukcji.

Procent redukcji

ABUTH ECHCF

g a.e./ha: 224 336 448 672 224 336 448 672

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Kompozycja

C1 33 58 69 83 41 69 66 95

C2 44 58 74 78 39 60 63 95

C3 44 49 85 84 50 64 83 91

C4 41 51 65 85 54 66 84 88

C5 31 41 66 76 51 71 86 93

C6 34 38 60 69 46 64 65 81

E1 46 65 83 91 48 71 91 99

E2 50 59 75 85 40 60 71 93

E3 46 56 68 73 39 55 66 95

E4 39 55 78 80 49 59 79 89

PL 193 095 B1 21

cd. tabeli1 2 3 4 5 6 7 8 9

E5 40 51 73 75 51 63 79 86

E6 49 60 83 86 51 63 80 94

E7 31 39 75 75 46 63 75 95

E8 43 55 73 80 46 58 73 93

E9 48 50 84 85 51 60 85 98

E26 48 59 73 83 48 61 84 94

Podczas gdy obrazujące odmiany wynalazku opisano szczegółowo, należy rozumieć, że rozma-ite inne odmiany będą widoczne dla i mogą być łatwo wytworzone przez specjalistów bez odbiegania od ducha i zakresu wynalazku. Odpowiednio, nie jest zamierzone, by zakres załączonych tu zastrze-żeń patentowych był ograniczony do przykładów i opisów przedstawionych tu powyżej, lecz raczej zastrzeżenia patentowe należy interpretować jako obejmujące wszelkie właściwości możliwej do opa-tentowania nowości tkwiącej w niniejszym wynalazku, w tym wszelkie właściwości, które jako jej rów-noważniki mogą traktować specjaliści w dziedzinie, której dotyczy wynalazek.

Zastrzeżenia patentowe

1. Kompozycja chwastobójcza, znamienna tym, że zawieraa) skuteczną chwastobójczo ilość glifozatu albo jego soli; ib) skutecznie wzmagającą aktywność chwastobójczą ilość środka powierzchniowo-czynnego

mającego strukturę chemiczną (i)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i yoznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60 albo strukturę chemiczną (ii)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, R4 oznacza grupę C1-C4 alkilową, x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 0 do 60, zaś A- ozna-cza anion dopuszczalny rolniczo, albo strukturę chemiczną (iii)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i yoznaczają przeciętne liczby, że x+y wynosi od 2 do 60.

PL 193 095 B122

2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jest w postaci roztworu do opryskiwania (spreju) wytworzonego na miejscu przez zmieszanie w zbiorniku (a) skutecznej chwastobójczo ilości glifozatu lub jego soli, (b) skutecznie wzmagającej aktywność chwastobójczą ilości jednego ze środ-ków powierzchniowo-czynnych; (c) wody.

3. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera glifozat albo jego sól i środek powierzchniowo-czynny rozpuszczone w wodzie i stanowi kompozycję gotową do użycia.

4. Kompozycja według zastrz. 3, znamienna tym, że zawiera glifozat, albo jego sól w ilości od 1 do 50 g a.e./l.

5. Kompozycja według zastrz. 4, znamienna tym, że zawiera glifozat albo jego sól w ilości od 5 do 20 g a.e./l.

6. Kompozycja według zastrz. 3, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny w ilości 0,125% do 2% wagowo/objętościowych.

7. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera glifozat albo jego sól w ilości 5 do 20 g a.e./l, środek powierzchniowo-czynny (i) w ilości 0,125% do 2% wagowo/objętościowych, glifozat albo jego sól i środek powierzchniowo-czynny rozpuszczone w wodzie i stanowi kompozycję gotową do użycia, a w strukturze chemicznej środka powierzchniowo-czynnego R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etylenową, R3 oznacza grupę etylenową, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 20.

8. Kompozycja według zastrz. 7, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej w której R2 oznacza liniowy propylen i m oznacza 1.

9. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera glifozat, albo jego sól w ilości 5 do 20 g a. e./l, środek powierzchniowo-czynny (ii) w ilości 0,125% do 2% wagowo/objętościowych, glifozat albo jego sól i środek powierzchniowo-czynny rozpuszczone w wodzie i stanowi kompozycję gotową do użycia, a w strukturze chemicznej wymienionego środka powierzchniowo-czynnego R1oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, grupę izopropylenową albo grupę etylenową, R3 oznacza grupę etylenową, R4 oznacza grupę metylową, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, x+y oznacza przeciętną liczbę od 0 do 20, a A- oznacza anion wybrany z grupy obejmującej anion chlorowca, fosforan i siarczan.

10. Kompozycja według zastrz. 9, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R2 oznacza liniową grupę propylenową, a m oznacza 1.

11. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera ponadto wodę, glifozat albo jego sól w ilości od 50 do 500 g a.e./l.



14. Kompozycja według zastrz. 13, znamienna tym, że zawiera glifozat albo jego sól w ilości 450 do 500 g a.e./l.

15. Kompozycja według zastrz. 11, znamienna tym, że zawiera glifozat w postaci soli wybranej z grupy obejmującej sól amonową, sole alkiloaminowe, sole alkanoloaminowe, sole alkilosulfoniowe i sole metali alkalicznych glifozatu.

16. Kompozycja według zastrz. 15, znamienna tym, że zawiera sól glifozatu w ilości od 200 do 500 g a.e./l.



19. Kompozycja według zastrz. 16, albo 17, albo 18, znamienna tym, że jako sól glifozatu za-wiera sól metalu alkalicznego.

20. Kompozycja według zastrz. 19, znamienna tym, że zawiera sól potasową.21. Kompozycja według zastrz. 16, albo 17, albo 18, znamienna tym, że zawiera sól alkanolo-

aminową.22. Kompozycja według zastrz. 21, znamienna tym, że zawiera sól monoetanoloaminową.23. Kompozycja według zastrz. 16, albo 17, albo 18, znamienna tym, że zawiera glifozat w po-

staci soli alkilosulfoniowej.

PL 193 095 B1 23

24. Kompozycja według zastrz. 23, znamienna tym, że jako sól alkilosulfoniową zawiera sól tri-metylosulfoniową.

25. Kompozycja według zastrz. 15, znamienna tym, że dodatkowo zawiera drugi środek po-wierzchniowo-czynny wybrany z grupy składającej się z pierwszorzędowych lub drugorzędowych al-koholoetoksylanów, estrów alkilowych sacharozy lub sorbitanu, lub poli(glukozydu alkilu).

26. Kompozycja według zastrz. 19, znamienna tym, że dodatkowo zawiera drugi środek po-wierzchniowo-czynny wybrany z grupy składającej się z pierwszorzędowych lub drugorzędowych al-koholoetoksylanów, estrów alkilowych sacharozy lub sorbitanu, lub poli(glukozydu alkilu).

27. Kompozycja według zastrz. 26, znamienna tym, że jako sól zawiera sól potasową.28. Kompozycja według zastrz. 21, znamienna tym, że dodatkowo zawiera drugi środek po-

wierzchniowo-czynny wybrany z grupy składającej się z pierwszorzędowych lub drugorzędowych al-koholoetoksylanów, estrów alkilowych sacharozy lub sorbitanu, lub poli(glukozydu alkilu).

29. Kompozycja według zastrz. 21, znamienna tym, że zawiera sól monoetanoloaminową.30. Kompozycja według zastrz. 15, znamienna tym, że zawiera glifozat w postaci jego soli izo-

propyloaminowej.31. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera ponadto wodę, glifozat albo jego

sól w ilości 50 do 500 g a.e./l, a w strukturze chemicznej środka powierzchniowo-czynnego (i) R1oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etyleno-wą, R3 oznacza grupę etylenową, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 20, przy czym kompozycja jest w postaci ciekłej stężonej.

32. Kompozycja według zastrz. 31, znamienna tym, że stosunek wagowy środka powierzch-niowo-czynnego do glifozatu a.e. wynosi od 1:20 do 1:1.


34. Kompozycja według zastrz. 31, albo 32, albo 33, znamienna tym, że zawiera środek po-wierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której m oznacza 1.

35. Kompozycja według zastrz. 34, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R1 oznacza prosty albo rozgałęziony łańcuch alkilowy mający od 10 do 15 atomów węgla, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 10.

36. Kompozycja według zastrz. 35, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której x+y oznacza średnią liczbę od 2 do 5.

37. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera ponadto wodę, glifozat albo jego sól w ilości 50 do 500 g a.e./l a w strukturze chemicznej środka powierzchniowo-czynnego (ii) R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, grupę izopropylenową albo grupę etyleno-wą, R3 oznacza grupę etylenową, R4 oznacza grupę metylową, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, x+y oznacza przeciętną liczbę od 0 do 20, a A- oznacza anion wybrany z grupy obejmującej anion chlorowca, fosforan i siarczan, przy czym kompozycja jest w postaci ciekłej stężonej.


39. Kompozycja według zastrz. 37, znamienna tym, że stosunek wagowy środka powierzch-niowo-czynnego do glifozatu a.e. znajduje się w zakresie od 1:10 do 1:2.

40. Kompozycja według zastrz. 37, albo 38, albo 39, znamienna tym, że zawiera środek po-wierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R2 oznacza liniową grupę propylenową,a m oznacza 1.

41. Kompozycja według zastrz. 40, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R1 oznacza prosty albo rozgałęziony łańcuch alkilowy mający od 10 do 15 atomów węgla, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 10.

42. Kompozycja według zastrz. 41, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 5.

43. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że dodatkowo zawiera wodę, (a) glifozat w postaci jego soli izopropyloaminowej albo trimetylosulfoniowej o stężeniu od 450 do 500 g a.e./l; b) środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej (i), w której R1 oznacza C8-C18-alkil, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etylenową, R3 oznacza grupę etylenową, m wynosi od 1 do 5, (c) i stosunek wagowy glifozatu a. e. do środków powierzchniowo-czynnych ogó-łem wynosi od 5:1 do 8:1; i (d) powyższy środek powierzchniowo-czynny stanowi od 75% do 100%

PL 193 095 B124

wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem, przy czym kompozycja jest w postaci trwałej ciekłej.

44. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że dodatkowo zawiera wodę, (a) glifozatw postaci jego soli izopropyloaminowej albo trimetylosulfoniowej o stężeniu od 450 do 500 g a.e./l; b) środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej (ii), w której R1 oznacza C8-C18-alkil, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etylenową, R3 oznacza grupę etylenowa, R4 oznacza metyl, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, x+y oznacza przeciętną liczbę od 0 do 20,a A- jest anionem wybranym z grupy składającej się z anionu chlorowca, fosforanu i siarczanu; (c) powyższy środek powierzchniowo-czynny stanowi od 75% do 100% wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem i (d) stosunek wagowy glifozatu a.e. do środków powierzchniowo--czynnych ogółem wynosi od 5:1 do 8:1, przy czym kompozycja jest w postaci trwałej ciekłej.

45. Kompozycja według zastrz. 43 albo 44, znamienna tym, że zawiera (a) glifozat w postaci jego soli izopropyloaminowej o stężeniu od 480 g a.e./l; b) środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R1 oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę alkilową od 10 do 15 atomów węgla, R2 oznacza grupę izopropylenową lub etylenową, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 5; (c) po-wyższy środek powierzchniowo-czynny stanowi około 80% wagowych obecnego środka powierzch-niowo-czynnego ogółem (d) dodatkowo zawiera niejonowy środek powierzchniowo-czynny w ilości około 20% wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem i e) całkowite stężenie środka powierzchniowo-czynnego wynosi 80 g/l.

46. Kompozycja według zastrz. 43 lub 44, znamienna tym, że zawiera (a) glifozat w postaci je-go soli izopropyloaminowej o stężeniu 480 g a.e./l; b) środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R1 oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę alkilową od 10 do 15 atomów węgla, R2 oznacza liniową grupę propylenową, m wynosi 1, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 5; (c) powyższy środek powierzchniowo-czynny stanowi około 80% wagowych obecnego środka po-wierzchniowo-czynnego ogółem i (d) dodatkowo zawiera niejonowy środek powierzchniowo-czynny w ilości około 20% wagowych obecnego środka powierzchniowo-czynnego ogółem i e) całkowite stę-żenie środka powierzchniowo-czynnego wynosi 80 g/l.

47. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera chwastobójczo skuteczną ilość glifozatu albo jego soli w ilości 20% do 80% wagowych, przy czym kompozycja jest w postaci suchej stężonej.

48. Kompozycja według zastrz. 47, znamienna tym, że zawiera glifozat albo jego sól w ilości 50% do 76% wagowych.

49. Kompozycja według zastrz. 48, znamienna tym, że zawiera glifozat albo jego sól w ilości 60% do 72% wagowych.

50. Kompozycja według zastrz. 47, znamienna tym, że zawiera glifozat w postaci jego soli wy-branej z grupy obejmującej sól amonową, sole alkiloaminowe, sole alkanoloaminowe, sole alkilosulfo-niowe i sole metali alkalicznych glifozatu.

51. Kompozycja według zastrz. 50, znamienna tym, że zawiera glifozat w postaci jego soli amonowej.

52. Kompozycja według zastrz. 47, znamienna tym, że zawiera glifozat, albo jego sól w ilości 20% do 80% wagowo, środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej (i), w której R1 oznacza grupę C8-C18-alkilową, R2 oznacza liniową grupę propylenową, grupę izopropylenową lub etylenową, R3 oznacza grupę etylenową, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 5, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 20.



55. Kompozycja według zastrz. 52, albo 53, albo 54, znamienna tym, że zawiera środek po-wierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej w której m oznacza 1.

56. Kompozycja według zastrz. 55, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R1 oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę alkilową od 10 do 15 ato-mów węgla, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 10.


PL 193 095 B1 25

58. Kompozycja według zastrz. 47, znamienna tym, że zawiera glifozat albo jego sól w ilości od 20% do 80% wagowych; środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej (ii), w której R1oznacza C8-C18-alkil, R2 oznacza liniową grupę propylenową, izopropylenową lub etylenową, R3 ozna-cza grupę etylenową, R4 oznacza metyl, m oznacza przeciętną liczbę od 1do 5, x+y oznacza przecięt-ną liczbę od 0 do 20, a A- jest anionem wybranym z grupy składającej się z anionu chlorowca, fosfora-nu i siarczanu.



61. Kompozycja według zastrz. 58, albo 59, albo 60, znamienna tym, że zawiera środek po-wierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej w której R2 oznacza liniową grupę propylenową, a m oznacza 1.

62. Kompozycja według zastrz. 61, znamienna tym, że zawiera środek powierzchniowo-czynny o strukturze chemicznej, w której R1 oznacza prostą lub rozgałęzioną grupę alkilową od 10 do 15 ato-mów węgla, a x+y oznacza przeciętną liczbę od 2 do 10.


64. Kompozycja chwastobójcza stężona, znamienna tym, że zawiera wodny roztwór glifozatu, przeważająco w postaci jednej jego soli lub mieszaniny soli potasowej i monoetanoloamonowej, przy czym roztwór zawiera glifozat w ilości ponad 350 g a.e./l.

65. Kompozycja według zastrz. 64, znamienna tym, że zawiera glifozat albo jego sól w ilości 350 do 500 g a.e./l.

66. Kompozycja według zastrz. 65, znamienna tym, że zawiera sól monoetanoloaminową w ilo-ści od 350 do 500 g a.e./l.

67. Kompozycja według zastrz. 65, znamienna tym, że zawiera sól potasową w ilości od 350 do 500 g a.e./l.

68. Kompozycja według zastrz. 65, znamienna tym, że zawiera sól potasową, sól mono-etanoloaminową lub mieszaninę soli potasowej i soli monoetanoloaminowej glifozatu w ilości od 450 do 500 g a.e./l.

69. Kompozycja według zastrz. 68, znamienna tym, że zawiera sól monoetanoloaminową w ilo-ści od 450 do 500 g a.e./l.

70. Kompozycja według zastrz. 68, znamienna tym, że zawiera sól potasową w ilości od 450 do 500 g a.e./l.

71. Kompozycja według zastrz. 64, znamienna tym, że zawiera dodatkowo środek powierzch-niowo-czynny.

72. Kompozycja według zastrz. 71, znamienna tym, że zawiera glifozat lub jego sól w ilości 350 do 500 g a.e./l.

73. Kompozycja według zastrz. 72, znamienna tym, że zawiera sól monoetanoloaminową w ilo-ści 350 do 500 g a.e./l.

74. Kompozycja według zastrz. 72, znamienna tym, że zawiera sól potasową w ilości 350 do 500 g a.e./l.

75. Kompozycja według zastrz. 71, znamienna tym, że zawiera sól potasową, sól monoetano-loaminową lub mieszaninę soli potasowej i monoetanoloaminowej glifozatu w ilości 450 do 500 g a.e./l.

76. Kompozycja według zastrz. 75, znamienna tym, że zawiera sól monoetanoaminową w ilo-ści 450 do 500 g a.e./l.

77. Kompozycja według zastrz. 75, znamienna tym, że zawiera sól potasową w ilości 450 do 500 g a.e./l.

78. Kompozycja według zastrz. 71, albo 72, albo 73, albo 74, albo 75, albo 76, albo 77, zna-mienna tym, że dodatkowo zawiera niejonowy środek powierzchniowo-czynny.

79. Kompozycja według zastrz. 78, znamienna tym, że niejonowy środek powierzchniowo--czynny wybrany z grupy składającej się z pierwszorzędowego alkoholoetoksylanu, drugorzędowego alkoholoetoksylanu, estru alkilowego sacharozy, estru alkilowego sorbitanu i poli(glukozydu alkilu).

80. Kompozycja według zastrz. 79, znamienna tym, że jako niejonowy środek powierzchniowo--czynny zawiera poli(glukozyd alkilu).

PL 193 095 B126

81. Kompozycja według zastrz. 23, znamienna tym, że ponadto zawiera drugi środek po-wierzchniowo-czynny wybrany z grupy składającej się z pierwszorzędowych lub drugorzędowych al-koholoetoksylanów, estrów alkilowych sacharozy lub sorbitanu, i poli(glukozydu alkilu).

82. Kompozycja według zastrz. 81, znamienna tym, że jako grupę alkilosulfoniową zawiera grupę trimetylosulfoniową.

83. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że dodatkowo zawiera niejonowy środek powierzchniowo-czynny, przy czym środki powierzchniowo-czynne razem występują w skutecznej chwastobójczo ilości.

84. Kompozycja według zastrz. 83, znamienna tym, że zawiera niejonowy środek powierzch-niowo-czynny wybrany z grupy składającej się z pierwszorzędowego alkoholoetoksylanu, drugorzę-dowego alkoholoetoksylanu, estru alkilowego sacharozy, estru alkilowego sorbitanu i poli(glukozydu alkilu).

85. Sposób zwalczania lub regulacji wzrostu chwastów lub niepożądanej roślinności, znamien-ny tym, że obejmuje etapy: rozcieńczanie kompozycji chwastobójczej w dogodnej ilości wody z wy-tworzeniem roztworu do opryskiwania, przy czym kompozycja chwastobójcza obejmuje

(a) glifozat albo jego sól; i (b) skutecznie wzmagającą aktywność chwastobójczą ilość środka powierzchniowo-czynnego mającego strukturę chemiczną (i)

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i y oznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60

lub strukturę chemiczną (ii)



w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i yoznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60; i nakładanie skutecznej chwastobójczo ilości roztworu do opryskiwania na listowie chwastów albo niepożądanej roślinności.

86. Sposób zwalczania lub regulacji wzrostu chwastów lub niepożądanej roślinności, znamien-ny tym, że obejmuje etapy: rozpuszczania albo dyspergowania kompozycji chwastobójczej w dogod-nej ilości wody z wytworzeniem roztworu do opryskiwania, przy czym kompozycja chwastobójcza za-wiera (a) glifozat lub jego sól w ilości od 20% do 80% wagowo, (b) skutecznie wzmagającą aktywnośćchwastobójczą ilość środka powierzchniowo-czynnego mającego strukturę chemiczną (i)

PL 193 095 B1 27

w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i yoznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60

albo strukturę chemiczną (ii)



w której R1 oznacza grupę alkilową, arylową, albo alkiloarylową, o prostym albo rozgałęzionym łańcuchu C6 do C22, m oznacza przeciętną liczbę od 1 do 10, R2 w każdej z m grup (O-R2) niezależnie oznacza grupę C1-C4-alkilenową, grupy R3 niezależnie oznaczają grupy C1-C4-alkilenowe, zaś x i yoznaczają przeciętne liczby takie, że x+y wynosi od 2 do 60; i nakładania skutecznej chwastobójczo ilości roztworu do opryskiwania na listowie chwastów albo niepożądanej roślinności.

87. Sposób zwalczania lub regulacji wzrostu chwastów lub niepożądanej roślinności, znamien-ny tym, że obejmuje: (a) rozcieńczanie w odpowiedniej ilości wody chwastobójczo skutecznej ilość kompozycji chwastobójczej stężonej do wytworzenia mieszaniny do stosowania, przy czym kompozy-cja chwastobójcza stężona zawiera wodny roztwór glifozatu przeważająco w postaci jednej jego soli lub mieszaniny soli potasowej lub monoetanoloamonowej, przy czym roztwór zawiera glifozat w ilości ponad 350 g a.e./l; (b) nakładanie mieszaniny do stosowania na listowie roślin.

88. Sposób według zastrz. 87, znamienny tym, że kompozycja chwastobójcza stężona dodat-kowo zawiera środek powierzchniowo-czynny.

89. Sposób według zastrz. 87, albo 88, znamienny tym, że glifozat albo jego sól jest obecna w ilości od 350 do 500 g a.e./l w kompozycji chwastobójczej stężonej.

90. Sposób według zastrz. 88, znamienny tym, że monoetanoloamonowa sól glifozatu jest obecna w stężeniu od 350 do 500 g a.e./l w kompozycji chwastobójczej stężonej.

91. Sposób według zastrz. 89, znamienny tym, że sól potasowa glifozatu jest obecna w stęże-niu od 350 do 500 g a.e./l w kompozycji chwastobójczej stężonej.

92. Sposób według zastrz. 87, albo 88, znamienny tym, że glifozat albo jego sól jest obecna w ilości od 450 do 500 g a. e./l w kompozycji chwastobójczej stężonej.

93. Sposób według zastrz. 92, znamienny tym, że monoetanoloamonowa sól glifozatu jest obecna w stężeniu od 450 do 500 g a.e./l w kompozycji chwastobójczej stężonej.

94. Sposób według zastrz. 92, znamienny tym, że sól potasowa glifozatu jest obecna w stęże-niu od 450 do 500 g a.e./l w kompozycji chwastobójczej stężonej.

PL 193 095 B128

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.

OPIS PATENTOWY PL 193095 B1 322682 28.03public.sds.tiktalik.com/patenty/pdf/207440.pdf · cza do...

Documents

Transcript of OPIS PATENTOWY PL 193095 B1 322682 28.03public.sds.tiktalik.com/patenty/pdf/207440.pdf · cza do...