OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo...

27
SYTUACJE AWARYJNE SkyDive-Club 3miasto OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH SYTUACJE PRZY DUŻEJ PRĘDKOŚDI SYTUACJE PRZY MAŁEJ PRĘDKOŚCI SYTUACJE Z DWOMA CZASZAMI (GŁÓWNA, ZAPASOWA) SPLĄTANIA SYTUACJE W SAMOLOCIE LĄDOWANIA NA PRZESZKODY TERENOWE PODSTAWOWE MINIMALNE WYSOKOŚCI OGÓLNA WYSOKOŚĆ OTWARCIA -700m PODJĘCIE PROCEDURY AWARYJNEJ -550m WYSOKOŚD RATOWNICZA -450m Wysokość ratownicza jest to ostateczna wysokość decyzji TRZY WAŻNE WYSOKOŚCI Wysokość otwarcia zależy od: • ustaleń obowiązujących na danym lotnisku • doświadczenia skoczka • rodzaju wykonywanych skoków Niezależnie od lokalnych przepisów nigdy nie powinno otwierać się poniżej 600 m (wysokość zalecana i stosowana we wszystkich krajach stowarzyszonych w FAI) • W Polsce obowiązującą wysokością otwarcia jest 700 m. Wysokość decyzji: 550 m - do tej wysokości trzeba zdecydować się czy należy rozpocząć procedurę awaryjną Wysokość ratownicza: 450 m - od tej wysokości nie ma czasu na zastanawianie, trzeba działać błyskawicznie i ratować się (w zależności od awarii wyczepienie czaszy i otwarcie spad. zapasowego lub tylko otwarcie spad.zapasowego) Mamy 3 podstawowe wysokości, które każdy skoczek powinien znać na pamięć: Wysokość rozejścia / końca ćwiczenia (2000m szkolny) Wysokość otwarcia spadochronu głównego (1700m szkolny) Wysokość awaryjna (ang. hard deck) (1000m szkolny) PRAWIDŁO NAPEŁIONA CZASZA Po rzuceniu pilocika powinniśmy powrócić do stabilnej, wygiętej sylwetki i poczekać na otwarcie spadochronu głównego, zwykle ok 3 sek. Jeśli wszystko do tej pory poszło prawidłowo, trzeba jeszcze zweryfikować, czy czasza nad naszą głową jest prawidłowo otwarta.

Transcript of OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo...

Page 1: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH

• SYTUACJE PRZY DUŻEJ PRĘDKOŚDI

• SYTUACJE PRZY MAŁEJ PRĘDKOŚCI

• SYTUACJE Z DWOMA CZASZAMI (GŁÓWNA, ZAPASOWA)

• SPLĄTANIA • SYTUACJE W SAMOLOCIE

• LĄDOWANIA NA PRZESZKODY TERENOWE

PODSTAWOWE MINIMALNE WYSOKOŚCI

• OGÓLNA WYSOKOŚĆ OTWARCIA -700m

• PODJĘCIE PROCEDURY AWARYJNEJ -550m

• WYSOKOŚD RATOWNICZA -450m

Wysokość ratownicza jest to ostateczna wysokość decyzji

TRZY WAŻNE WYSOKOŚCI

Wysokość otwarcia zależy od:

• ustaleń obowiązujących na danym lotnisku

• doświadczenia skoczka

• rodzaju wykonywanych skoków

Niezależnie od lokalnych przepisów nigdy nie powinno otwierać się poniżej 600 m (wysokość zalecana

i stosowana we wszystkich krajach stowarzyszonych w FAI)

• W Polsce obowiązującą wysokością otwarcia jest 700 m.

Wysokość decyzji:

• 550 m - do tej wysokości trzeba zdecydować się czy należy rozpocząć procedurę awaryjną

Wysokość ratownicza:

• 450 m - od tej wysokości nie ma czasu na zastanawianie, trzeba działać błyskawicznie i ratować się (w

zależności od awarii wyczepienie czaszy i otwarcie spad. zapasowego lub tylko otwarcie spad.zapasowego)

Mamy 3 podstawowe wysokości, które każdy skoczek powinien znać na pamięć:

Wysokość rozejścia / końca ćwiczenia (2000m – szkolny)

Wysokość otwarcia spadochronu głównego (1700m – szkolny)

Wysokość awaryjna (ang. hard deck) (1000m – szkolny)

PRAWIDŁO NAPEŁIONA CZASZA

Po rzuceniu pilocika powinniśmy powrócić do stabilnej, wygiętej sylwetki i poczekać na otwarcie

spadochronu głównego, zwykle ok 3 sek. Jeśli wszystko do tej pory poszło prawidłowo, trzeba jeszcze

zweryfikować, czy czasza nad naszą głową jest prawidłowo otwarta.

Page 2: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Aby upewnić się, że nad głową mamy czaszę, na której możemy bezpiecznie wylądować sprawdzamy ją

pod kątem tzw. 3 x S:

–SYMETRYCZNA, czyli obrys czaszy jest „prostokątny” lub lekko eliptyczny zależnie od typu i modelu

czaszy.

–STEROWNA, czyli spadochron bez problemów skręca w lewo i prawo.

–STABILNA, czyli potrafi lecieć na kierunku, bez tendencji do niekontrolowanych obrotów czy

nurkowania. Sprawdzamy, czy można ją zahamować bez utraty stabilności.

WYPINANIE SIĘ (CUT AWAY) PROCEDURA

• LOKALIZACJA UCHWYTÓW I SPOJRZENIE NA UCHWYTY

• POŁÓŻ RĘCE NA OBA UCHWYTY

• PODEGNIJ NOGI POD SIEBIE

• WYŁAM PODUSZKĘ Z KIESZKONKI I Z CAŁEJ SIŁY WYCIĄGNIJ JĄ PROSTUJĄC PRAWĄ

RĘKĘ

• WYRWIJ UCHWYT OTWARCIA SPADOCHRONU ZAPASOWEG PROSTUJĄC RĘKĘ

• WYPCHNIJ BIODRA DO PRZODU

SYTUACJE AWARYJNE PRZY DUŻEJ PRĘDKOŚCI

TWARDY PILOCIK (HARD PULL)

Sytuacja, w której nie jesteś w stanie wyciągnąć pilocika. Jeśli jesteś początkującym skoczkiem, duża

szansa, że chwytasz w ogóle coś innego (sprzączkę, element taśmy lub wysokościomierz instruktora, który

cię asekuruje). Niezależnie jednak od poziomu wyszkolenia, sytuacja ta może przydarzyć się każdemu.

Page 3: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Sposób postępowania:

1. Powrót do stabilnej sylwetki i kontrola wysokości.

2. Jeśli jesteś powyżej wysokości awaryjnej, spróbuj sięgnąć do pilocika jeszcze raz.

3. Jeśli i to nie przyniosło rezultatów – otwórz spadochron zapasowy.

4. Jeśli jesteś blisko (lub poniżej) wysokości awaryjnej, natychmiast otwórz spadochron

zapasowy. 5. Po wylądowaniu konieczna jest inspekcja sprzętu. Jeśli masz wątpliwości skonsultuj się z

instruktorem lub riggerem.

ZGUBIONY UCHWYT (LOST HANDLE)

Bardzo podobna do twardego uchwytu. Sytuacja ta występuje wtedy, gdy sięgasz do uchwytu pilocika i nie

możesz go zlokalizować.

Sposób postępowania:

1. Powrót do stabilnej sylwetki i kontrola wysokości

2. Jeśli jesteś powyżej wysokości awaryjnej, podejmij jeszcze jedną próbę zlokalizowania uchwytu

3. Jeśli próba ta nie przyniosła rezultatu – otwórz spadochron zapasowy.

4. Jeśli jesteś w okolicach (lub poniżej) wysokości awaryjnej – natychmiast otwórz spadochron

zapasowy. 5. Po wylądowaniu sprawdź sprzęt i zobacz, czy uchwyt jest na swoim miejscu.

Skonsultuj się z instruktorem lub riggerem.

PRZYSSANIE (PILOT CHUTE HESITATION)

Niektórzy żartują, że to nie jest żadna sytuacja awaryjna. I trochę w tym racji jest, ponieważ jeśli po

rzuceniu pilocika nic się nie dzieje, naturalnym odruchem skoczka jest sprawdzenie, dlaczego spadochron

się nie otwiera. W przypadku przyssania pilocika sama próba diagnozy sytuacji awaryjnej już pozwala

się tej sytuacji pozbyć. Obrócenie głowy spowoduje zmianę sylwetki i opływających ją strug, co

najprawdopodobniej zainicjuje proces otwarcia.

Page 4: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Krótko mówiąc, nie zdążysz nawet zauważyć, że miałeś przyssanie pilocika, bo będziesz już wsiał na

otwartej czaszy.

Aby uniknąć przyssania wystarczy energicznie wyrzucać pilocik poza obrys ciała i strug powietrza, które

cię otaczają.

Ważne! Jeśli wiesz, że masz przyssanie, nie próbuj sięgać tam ręką. Jeśli tasiemka jakkolwiek zawinie ci

się w rękę możesz spowodować podkowę.

HOLOWANIE PILOCIKA (PILOT CHUTE IN TOW)

Z holowaniem pilocika jest trochę trudniej niż z przyssaniem. Jeśli rzucasz pilocik i nic się nie dzieje,

należy obejrzeć się i sprawdzić, dlaczego spadochron się nie otworzył. Jeśli zobaczysz pilocik stojący

pionowo, na naprężonej tasiemce – oznacza, że właśnie masz holowanie pilocika.

Page 5: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Powodem holowania może być np. sfatygowany pilocik lub kill-line, zbyt ciasna pętelka zamykająca

(loop) w stosunku do konfiguracji skoku czy wielkości pilocika, złe dopasowanie wielkości czaszy do

pokrowca itp. Również skoki typu hop&pop (czyli z natychmiastowym otwarciem po wyjściu z samolotu)

sprzyjają holowaniu pilocika, ponieważ skoczek nie osiąga w nich prędkości granicznej, co ma

bezpośrednie przełożenie na siłę pilocika wyciągającego paczkę z czaszą.

Sposób postępowania dla skoczków uczniów

Jeśli jesteś skoczkiem uczniem, nie musisz się zastanawiać, co należy zrobić. Procedura jest prosta i na

pewno uczyłeś się o niej na swoim kursie AFF:

1. Wyczepiamy spadochron główny.

2. Otwieramy spadochron zapasowy.

Sposób postępowania dla skoczków zaawansowanych

Jeśli jesteś skoczkiem zaawansowanym (dla uproszczenia przyjmijmy – takim, który otwiera

spadochron na 1000 m.), masz mniej czasu na podjęcie decyzji niż skoczkowie uczniowie

otwierający na 1500 m. Dlatego też warto, żebyś przemyślał postępowanie w przypadku holowania

pilocika. USPA, która jest największą organizacją spadochronową na świecie, opisuje dwie

możliwe metody postępowania.

1. Otwieramy spadochron zapasowy lub

2. Wyczepiamy spadochron główny i otwieramy zapasowy.

Musisz jednak wiedzieć, że niezależnie od tego, którą metodę wybierzesz, zawsze istnieje ryzyko, że

w momencie otwarcia spadochronu zapasowego, jednocześnie zacznie ci się otwierać spadochron główny.

Jeśli zdecydujemy się na metodę pierwszą i jedynie otworzymy spadochron zapasowy, a w tym samym

momencie zacznie otwierać nam się spadochron główny, przechodzimy z jednej sytuacji awaryjnej w

drugą, czyli mamy jednocześnie otwarte dwa spadochrony. Wtedy postępujemy zgodnie z konfiguracją,

o której możesz poczytać w odpowiednim dziale tej strony.

Page 6: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Jeśli jednak zdecydujemy się na metodę drugą, czyli wyczepienie spadochronu głównego i otwarcie

zapasowego, również czasza główna może zacząć się otwierać. Wtedy jednak nie mamy żadnej kontroli

nad procesem oddzielania się czaszy głównej, możemy więc jedynie liczyć na to, że odseparuje się ona

bezkolizyjnie i nie splącze się z zapasem.

UPSA zaleca metodę pierwszą, podobnie my skłaniamy się ku tej metodzie. Jednak każdy samodzielny

skoczek powinien sam zdecydować, która procedura go najbardziej przekonuje.

Niezależnie jednak od wybranej metody pamiętaj, by nigdy nie sięgać ręką do tasiemki łączącej paczkę z

pilocikiem, gdyż efektem takiego działania może być…podkowa.

Jest to sytuacja, w której część otwierającego się spadochronu jest zaczepiona o skoczka lub o jego

wyposażenie.

PODKOWA (HORSE SHOE)

Jest to sytuacja, w której część otwierającego się spadochronu jest zaczepiona o skoczka lub o jego

wyposażenie. W taki dość enigmatyczny sposób opisuje tą sytuację USPA.

Podkowa może być wynikiem przedwczesnego otwarcia pokrowca (podczas skoku) lub błędu skoczka

podczas otwarcia.

Innymi słowy albo nie otwierałeś spadochronu i paczka wyszła bez twojej pomocy a pilocik nadal tkwi w

kieszonce, albo otwierałeś spadochron i pilocik zaplątał się o ciebie lub sprzęt.

Przedwczesne otwarcie pokrowca

Jeśli to nie ty zainicjowałeś proces otwarcia, oznacza to, że z jakiegoś powodu pokrowiec sam się

otworzył. Przyczyną może być na przykład stara lub zbyt luźna pętelka zamykająca (loop). Pętelka

może pęknąć lub wysunąć się z zawleczki. To może zdarzyć się przy ciasnym, zwartym wyjściu w

formacji, gdy kolega napiera na twój pokrowiec zbyt mocno.

Taka sytuacja może się też zdarzyć, jeśli lecisz z kimś, kto oprze się mocniej na twoim pokrowcu i również

spowoduje wysunięcie się zawleczki. Jeśli jednak dbasz o swój sprzęt, nie masz się czego obawiać. W

przypadku wątpliwości – skonsultuj stan pętelki z riggerem.

Inną przyczyną podkowy może być też wystająca tasiemka pilocika, która w niektórych starszych typach

pokrowców zamiast pod wyłogami przymocowana jest rzepem na zewnątrz. Przypadkowe pociągnięcie tej

tasiemki również otwiera pokrowiec, co może zostać niezauważone podczas wyjścia z samolotu.

Sposób postępowania:

1. Wyciągnij pilocik z kieszonki (nie więcej niż 2 próby i nie więcej niż 2 sekundy – cokolwiek

będzie prędzej).

2. Wypnij spadochron główny.

3. Otwórz spadochron zapasowy.

Pamiętaj, że jeżeli paczka wyszła z pokrowca to znalezienie pilocika na poluzowanym pokrowcu będzie

dużo trudniejsze. Jeżeli wyrzucisz pilocik, spodziewaj się jednak zawiązania paczki lub skręcenia linek

(twista). Paczka prawdopodobnie zdążyła się parę razy obrócić zanim zorientowałeś się, co się dzieje.

Page 7: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Błąd podczas otwarcia

Jeśli zainicjowałeś proces otwarcia spadochronu poprzez wyrzucenie pilocika, oznacza to, że pilocik

zaczepiony jest o jakąś część twojego ciała lub wyposażenia. Być może zaczepił się o twoją rękę lub nie

wyrzuciłeś go odpowiednio daleko od siebie i zaczepił się o nogę.

Najczęstszą przyczyną podkowy u mniej doświadczonych skoczków jest próba otwarcia spadochronu w

niestabilnej sylwetce lub bardzo podkurczone nogi w trakcie otwarcia.

Niezależnie od tego, jaka jest przyczyna, postępowanie jest jedno:

1. Wypnij spadochron główny.

2. Otwórz spadochron zapasowy.

Duchy przeszłości

W wielu miejscach można się spotkać się z zaleceniem, by w przypadku podkowy odrzucać taśmy nośne

spadochronu głównego i tym samym “pomóc” czaszy głównej oddzielić się od nas. Dlatego w ślad za SIM

USPA zalecamy uproszczenie tej procedury do wypięcia czaszy

Jednak z perspektywy wielu lat doświadczeń i tysięcy skoków możemy powiedzieć, jak niezwykle trudne

i czasochłonne jest to zadanie. Dlatego też lepiej zaoszczędzić czas i natychmiast otworzyć spadochron

zapasowy. Zasadniczo dzisiejsze konstrukcje sprzętu i sam proces otwarcia spadochronu zapasowego są

już na tyle niezawodne, by nie martwić się odchodzącym spadochronem.

Co dalej?

Jeśli uda Ci się pozbyć podkowy bez wypięcia czaszy głównej (czyli wyrzucisz pilocik z kieszonki),

czekać będziesz na dalszy proces otwarcia. Może się jednak okazać, że to nadal nie koniec przygód i czeka

cię np. zamknięta paczka.

ZAMKNIETA PACZKA - KICHA (BAG LOCK)

Zwana potocznie „kichą“ (nazwa wywodząca si jeszcze z czasów okrągłych spadochronów), za granicami

naszego kraju znana jest jako bag lock, czyli zablokowana paczka. I oznacza dokładnie to, że paczka

wyszła z pokrowca, jednak z jakiegoś powodu spadochron z tej paczki już wyjść nie dał rady. Może to być

spowodowane zbyt ciasnymi gumkami zamykającymi paczkę podczas układania lub mechanicznym

uszkodzeniem sprzętu.

Page 8: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Ważne jest natomiast to, że procedura w tej sytuacji jest jasna i nie budzi wątpliwości:

1. Wypinamy spadochron główny.

2. Otwieramy spadochron zapasowy.

W przypadku tej sytuacji awaryjnej nie ma wątpliwości, jaki scenariusz powinieneś wybrać.

Czy tak samo zareagujesz, gdyby była to… zawiązana czasza

ZWIĄZANIE CZASZY -GRUCHA (SLIDER HANG UP)

Znane również pod nazwą streamer, lub potocznie „grucha“. Procedura jest prosta i oczywista:

1. Można – jeśli wysokość pozwala – chwycić tylne taśmy i spróbować pomóc czaszy się napełnić.

2. Jeśli i to nie przyniosło rezultatów – wypnij spadochron główny i otwórz zapasowy

3. Jeśli jesteś blisko (lub poniżej) wysokości awaryjnej, natychmiast otwórz spadochron

zapasowy.

Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak widać

slider, bardzo możliwe, że twoja sytuacja to… przedłużające się otwarcie.

PRZEDŁUŻAJĄCE SIĘ OTWARCIE CZASZY

Podstawowa różnica pomiędzy zawiązaniem czaszy, a przedłużającym się otwarciem jest to, że w tym

drugim wyraźnie widać slider. Z przedłużającym się otwarciem jest jeden problem. Przez to, że jesteś już

w pozycji pionowej możesz mieć złudne przekonanie, że masz więcej czasu. Jednak jest to w dalszym

ciągu sytuacja na dużej prędkości, co oznacza, że decyzję o podjęciu procedury powinieneś podjąć raczej

szybko.

Postępowanie:

1. Kontrola wysokości.

2. Jeśli wysokość pozwala spróbuj sterówkami lub tylnymi taśmami “napompować” spadochron i

niejako zmusić go do otwarcia.

3. Jeśli jednak to nie pomaga, wypnij spadochron główny i otwórz zapasowy.

Page 9: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

4. Jeśli jesteś blisko (lub poniżej!) wysokości awaryjnej, natychmiast wypinasz spadochron

główny i otwierasz zapasowy.

NIESTABILNE SPADANIE- KWARGIEL

Opis sytuacji: Nieustabilizowane spadanie skoczka, problemy z utrzymaniem stabilnej sylwetki. Brak orientacji

przestrzennej. Trudność z oceną wysokości.

Postepowanie:

-podejmij próbę przyjęcia właściwej sylwetki spadania nie niżej niż do wysokości otwarcia spadochronu.

-jeśli nie dajesz rady natychmiast otwieraj spadochron zapasowy

NIESTABILNE SPADANIE- POZYCJA PLECOWA

Opis sytuacji : Skoczek mając płaską sylwetkę spada w niestabilnie do ziemi, problemy z odwróceniem się, może

wystąpić brak orientacji przestrzennej i brak oceny wysokości.

Postępowanie:

-jeśli masz wysokość, postaraj się przyjąć prawidłową (wygiętą) i symetryczną sylwetkę

-jeśli nadal masz problem, zegnij jedną rękę trzymając krótko przy ciele, drugą rękę wyciągnij max. od

siebie w bok.

Często skutecznym sposobem wyjścia z niestabilnej sylwetki spadania jest przyjęcie pozycji STRZAŁA,

nogi wyprostowane, ręce proste przy tułowiu.

Kiedy powietrze odwróci Ciebie twarzą do ziemi, przyjmij prawidłową pozycję, kontroluj wysokość.

Jeżeli, sytuacja przerasta Twoje możliwości i nie dajesz rady lub nie jesteś na bezpiecznej wysokości

natychmiast otwieraj spadochron zapasowy.

Page 10: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

SYTUACJE AWARYJNE PRZY MAŁEJ PRĘDKOŚCI

Sytuacje awaryjne na małej prędkości to takie, które dzieją się już po otwarciu spadochronu. W tych

sytuacjach mamy trochę więcej czasu do namysłu, co należy zrobić, chociaż z ostateczną decyzją nie

należy czekać zbyt długo. Najpóźniej na wysokości awaryjnej należy postępować według swojej najlepszej

wiedzy.

SLAJDER W POŁOWIE LINEK

Pamiętaj, że w przypadku prawidłowo otwartej czaszy slider powinien być tuż nad twoją głową. Jeśli nie

jest, powinieneś – z równoczesną kontrolą tego, co się dzieje dookoła ciebie – sprawić, by zjechał do

końca. Inaczej czasza nie będzie w pełni otwarta i nie spełni wymagań 3xSSS(czasza symetryczna,

sterowna i stabilna).

Page 11: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Postępowanie:

1. Kontrola wysokości.

2. Jeśli wysokość pozwala możesz pomóc sliderowi zjechać po linkach. Spróbuj “napompować”

czaszę sterówkami lub rozszerzając taśmy powodować poruszenie się slidera i ostatecznie jego

przemieszczenie się w dół, gdzie jego miejsce.

3. Jeśli to nie pomoże – wypnij spadochron główny i otwórz zapasowy.

4. Jeśli jesteś blisko (lub poniżej!) wysokości awaryjnej, niezwłocznie wypnij spadochron główny i

otwórz zapasowy. Nie wylądujesz bezpiecznie na czaszy ze sliderem w połowie linek, a niskie

wypięcie czaszy głównej jest niebezpieczne.

Podobnie jak w tym przypadku, slider często nie zjedzie do końca, jeśli występują…

WĘZŁY SAMOZACISKOWE

Węzły samozaciskowe mogą być efektem niedbałej układki, a w szczególności nierozplątanych lub

nieodkręconych sterówek, pozostawionych zbyt dużych luzów na linkach. Mogą też być dodatkowym

efektem innej sytuacji awaryjnej.

Postępowanie:

1. Kontrola wysokości.

2. Jeśli wysokość pozwala, możesz spróbować pociągnąć sterówki, lecz jeśli węzeł jest już zaciśnięty

– zaciśniesz go tylko bardziej.

3. Dlatego jeśli nie widzisz natychmiastowych efektów, po prostu wypnij czaszę główną i otwórz

zapasową. 4. Jeśli jesteś blisko (lub poniżej) wysokości awaryjnej – natychmiast wypnij czaszę główną i

otwórz zapasową.

Linki nad czaszą (ang. line over) znane są w środowisku bardziej jako “kalafior”, co miało większe uzasadnienie skojarzeniowe przy skokach na czaszach okrągłych. Ale tak się przyjęło i w wielu miejscach w

Page 12: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Polsce, tak nazywa się tę sytuację. Polega ona na tym, że jedna lub więcej linek przechodzi nad czaszą powodując jej deformację, niestabilność i często obroty.

LINKI POD CZASZĄ – KALAFOR (LINE OVER) Postępowanie dla skoczków uczniów:

1. Wypnij spadochron główny.

2. Otwórz spadochron zapasowy.

Postępowanie dla skoczków zaawansowanych:

1. Kontrola wysokości.

2. Jeśli wysokość pozwala, a obroty nie są duże, możesz spróbować ściągnąć linki poprzez

pociągnięcie za odpowiednią linkę lub sterówkę.

3. Jeśli się udało, spójrz czy nie jest uszkodzona. Sprawdź czy jest czasza jest symetryczna, sterowna

i stabilna. W przypadku poprawnej weryfikacji możesz kontynuować lot.

4. Jeśli obroty są duże, próby naprawienia sytuacji nie powiodły się lub czasza jest uszkodzona –

wypnij spadochron główny i otwórz zapasowy. 5. Jeśli jesteś blisko (lub poniżej!) wysokości awaryjnej – natychmiast wypnij spadochron główny i

otwórz zapasowy.

USZKODZENIE MECHANICZNE CZASZY: PORWANA CZASZA ,ZERWANE LINKI

Uszkodzenia czaszy najczęściej powstają przy otwarciu, gdzie działają gwałtowne siły i występuje tarcie.

Mogą być efektem zaniedbanego lub starego sprzętu lub powiększeniem niezauważonego wcześniej

uszkodzenia (nawet małej dziurki).

Postępowanie:

1. Wypnij spadochron główny.

2. Otwórz spadochron zapasowy.

Jeśli nawet ocenisz czaszę na Symetryczna, Sterowna i Stabilna mimo uszkodzenia, nie ryzykuj dalszego

lotu na tej czaszy. Uszkodzenie, które na 800 metrach nie wpłynie mocno na czaszę może się powiększyć

na przykład na 30 metrach, kiedy będzie już za późno na wypięcie.

Page 13: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

ZWOLNIENIE LINKI STEROWNICZEJ

Zwolnienie linki sterowniczej może nastąpić podczas otwarcia spadochronu jeśli sterówka była

niezahamowana lub zahamowana nieprawidłowo. Po otwarciu nastąpią obroty (ich siła i dynamika

zależeć będzie od rozmiaru i modelu czaszy). Bez szybkiej reakcji może przejść w twista.

Postępowanie:

1. Odhamuj drugą sterówkę. 2. Jeśli obroty są duże i/lub jesteś blisko (lub poniżej!) wysokości awaryjnej – wypnij czaszę główną

i otwórz zapasową.

ZERWANIE LINKI STEROWNICZEJ

Zerwanie będzie – podobnie jak zwolnienie sterówki – powodowało obroty po otwarciu. W zależności od

modelu i rozmiaru czaszy obroty mogą być mniejsze lub większe.

Page 14: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Postępowanie dla skoczków uczniów:

1. Wypnij spadochron główny.

2. Otwórz spadochron zapasowy.

Postępowanie dla skoczków zaawansowanych:

1. Kontrola wysokości.

2. Jeśli wysokość pozwala odhamuj drugą sterówkę i sprawdź czaszę pod kątem SSS (czasza

symetryczna, sterowna i stabilna). Jeśli kiedykolwiek wcześniej sterowałeś czaszą i lądowałeś

używając tylnych taśm, czujesz się w tym komfortowo i wiesz, że jesteś w stanie wylądować

bezpiecznie – możesz podjąć taką próbę.

3. Jeśli jednak nie masz pełnego przekonania, że posiadasz wystarczające umiejętności – wypnij

czaszę główną i otwórz zapasową.

SKRĘCENIE LINEK (LINE TWIST)

Skręcenie linek potocznie zwane twistem (ang. line twist) to jedna z tych sytuacji awaryjnych, w których

diagnoza jest zawsze prosta i bezbłędna. Powodem może być nieprawidłowa pozycja skoczka w

momencie otwarcia (np. otwarcie spadochronu w obrocie, zamiast stabilnego lotu na kierunku) lub błąd w

układce. Może być też pochodną innej sytuacji awaryjnej np. zerwania lub zwolnienia linki sterowniczej.

W zależności od rozmiaru i modelu czaszy twist może mieć różny charakter.

Czasze o dużych rozmiarach i prostokątne “znoszą” skręcenie linek raczej spokojnie. Nieraz niewielki

twist nie powoduje żadnych obrotów i czasza leci na kierunku, mimo kilku skrętów w linkach.

Czasze małe, półeliptyczne lub eliptyczne będą miały tendencję do agresywnych obrotów i nurkowania i

nie wybaczą tzw. bad body position, czyli złej pozycji skoczka w momencie otwarcia.

Czasza potrafi również przejść również w tzw. “negatywkę”, a silne obroty mogą doprowadzić do utraty

przytomności skoczka. Pamiętajmy też, że im silniejsze obroty, tym większa siła odśrodkowa – w tej

sytuacji może pojawić się trudność z sięgnięciem do uchwytów.

Page 15: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Postępowanie:

1. Jeśli zaczynają się silne obroty i nurkowanie czaszy, bez względu na wysokość – wypnij czaszę

główną i otwórz spadochron zapasowy. 2. Jeśli skręcenie linek nie powoduje obrotów lub są one delikatne spróbuj odkręcić twista poprzez

ruchy ciała i “kopanie” nogami. Pamiętaj by kontrolować wysokość oraz otoczenie, a także twoją

pozycję względem lotniska.

3. Jeśli obroty się pogłębiają lub próby rozkopania nie przynoszą efektów – wypnij spadochron

główny i otwórz zapasowy. 4. Jeśli jesteś blisko (lub poniżej!) wysokości awaryjnej – natychmiast wypnij czaszę główną i

otwórz zapasową.

SPADOCHRON NIE DAJE SIĘ ODHAMOWAĆ

Opis sytuacji : Po otwarciu, linki, lub jedna z linek sterowniczych nie daje się odblokować. Przy odhamowanej jednej

sterówce spadochron wchodzi w zakręt i nabiera prędkości a siła odśrodkowa rośnie.

Postępowanie:

• jeśli posiadasz małą, szybką czaszę wyczep ją i otwórz spadochron zapasowy.

• w przypadku dużego i powolnego spadochronu możesz sterować oraz lądować za pomocą tylnych

taśm nośnych i sprawnej sterownicze (tylko dla doświadczonych skoczków);

• podczas lądowania nie ściągaj mocno tylnych taśm nośnych - może spowodować to tzw. "złamanie"

czaszy i duże zwiększenie prędkości opadania;

• przygotuj się na twardsze niż zwykle lądowanie

ZAPLĄTANIE PILOCIKA W LINKI

Opis sytuacji : Pilocik przechodzi przez krawędź natarcia i zaczepia się o linki. Sytuacja taka ma najczęściej miejsce

podczas otwarcia czaszy ale również może nastąpić podczas głębokiego przeciągnięcia spadochronu.

Postępowanie:

Sprawdzamy czy czasza jest sterowna i stabilna (skręt w prawo i lewo, hamowanie).

Jeżeli tak, możemy lądować bez wykonywania gwałtownych manewrów.

W przypadku, gdy czasza jest niestabilna lub/i niesterowna, wypinamy czaszę główna i otwieramy

spadochron zapasowy.

Page 16: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

NIEWYPŁNIE SKRAJNYCH KOMÓR

Opis sytuacji : Slajder przy taśmach nośnych ,skrajne komory niewypełnione (z jednej lub obu stron).

Postępowanie: Uchwytami sterowniczymi kilkukrotnie przepompowujemy czaszę .

Uwaga: koniecznie sprawdzić stan techniczny czaszy na ziemi.

Page 17: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

SYTUACJE Z DWOMA CZASZAMI

Mając dwie czasze na wierzchu, to sytuacja, która pojawia się najczęściej w wyniku jednoczesnego

otwarcia dwóch spadochronów (na przykład bardzo niskie otwarcie, blisko wysokości, na jakiej działa

twój automat), lub podczas lotu na poprawnie otwartym spadochronie głównym (na przykład, gdy lecisz

zbyt agresywnie i dynamicznie na wysokości, na której pracuje twój automat).

PODSTAWOWE KOFIGURACJE: - DWUPŁATOWIEC (BIPLANE), ETAŻERKA, JEDNA CZASZA ZA DRUGĄ

- BANAN (SIDE BY SIDE) JEDNA CZASZA OBOK DRUGIEJ

- WARIAT (DOWNPLANE) OBIE CZASZE NURKUJĄ DO ZIEMI, SKOCZEK POMIĘDZY NIMI

- SPLĄTANIE DWÓCH CZASZ

- HOLOWANIE PACZKI

HOLOWANIE PACZKI

W przypadku holowania paczki jednego ze spadochronów w momencie, gdy drugi jest otwarty są dwa

scenariusze:

Jeśli mamy otwarty spadochron zapasowy i holujemy paczkę od spadochronu głównego – wypinamy

czaszę główną (a jeśli wysokość pozwala, rozpinamy wcześniej RSL).

Jeśli mamy otarty spadochron główny, a holujemy paczkę ze spadochronem zapasowym –

musisz spróbować przyspieszyć otwarcie zapasu poprzez szarpanie taśm. Z dużym prawdopodobieństwem

uda się ci się wydostać czaszę z free-baga. Po otwarciu oceń jak ułożyły się oba spadochrony i

postępuj zgodnie procedurą awaryjną (Banan lub Etażerka).

W żadnym z powyższych przypadków nie należy przyciągać paczkę do siebie ani też holować paczki do

ziemi (istnieje ryzyko, że nisko nad ziemią paczka jednak się otworzy i nie będzie już czasu na podjęcie

odpowiednich kroków, by bezpiecznie wylądować).

Page 18: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

CZASZA JEDNA ZA DRUGĄ ( BI PLANE)

Najczęstszą przyczyną dwóch spadochronów na wierzchu jest działanie automatu AAD w wyniku bardzo

niskiego otwarcia spadochronu głównego lub agresywnego i dynamicznego pilotażu czaszy na wysokości

działania automatu.

Postępowanie

Jeśli dwie czasze są otwarte jedna za drugą (ang. biplane lub bi-plane, potocznie “Etażerka”), NIE

WYPINAJ czaszy głównej. Nie zawsze, ale najczęściej czasza główna jest z przodu. Przez jej wypięcie

ryzykujesz, że zaplącze się lub zahaczy o spadochron zapasowy i ze stosunkowo bezpiecznej konfiguracji

możesz przejść do splątania czaszy głównej z zapasową, co jest w zasadzie najgorszą sytuacją, z jaką

możesz się zetknąć.

Pilotaż “Etażerki”

Odhamuj spadochron, który jest z przodu. Dlaczego nie tylny? Zwróć uwagę, że zachowanie czaszy

podczas odhamowania sterówek może spowodować “rozjechanie się” tej bezpiecznej konfiguracji do

“Banana” (ang. side by side) lub wręcz do Wariata. Sterujemy więc uchwytami, spadochronu przedniego w

sposób bardzo delikatny. Pamiętaj, żeby cały czas weryfikować, czy nie zmienia się układ obu

spadochronów.

Delikatnie ustaw się pod wiatr i znajdź bezpieczne miejsce do lądowania. Nie zaciągaj spadochronu do

lądowania i przygotuj się na twardsze lądowanie (PLF).

CZASZA JEDNA OBOK DRUGIEJ (SIDE BY SIDE)

Najczęstszą przyczyną dwóch spadochronów na wierzchu jest działanie automatu AAD w wyniku bardzo

niskiego otwarcia spadochronu głównego lub agresywnego i dynamicznego pilotażu czaszy na wysokości

działania automatu.

Page 19: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Postępowanie

Jeśli twoje czasze ułożyły się w jedna obok drugiej (potocznie “Banan”) i nie są ze sobą splątane wypnij

czaszę główną i kontynuuj lot na spadochronie zapasowym.

Jeśli wysokość pozwala – przed wypięciem czaszy głównej rozepnij RSL, aby rzepowa tasiemka systemu

nie przytrzymała odlatującej czaszy głównej.

Pilotaż “Banana”

Czy jest możliwy pilotaż obu czasz w tej konfiguracji. Tak, jest możliwy – można lądować w tej

konfiguracji, jednak jeśli okoliczności pozwalają, zaleca się wypięcie czaszy głównej. W przypadku

podjęcia decyzji o pilotażu obu czasz w tej konfiguracji, pamiętaj o tym, że konfiguracja może zmienić się

na dużo gorszą. Nie zaciągaj spadochronu do lądowania – ryzykujesz zmianę konfiguracji czaszy kilka

metrów nad ziemią. Przygotuj się też na twarde lądowanie.

Uchwyty czy tylne taśmy

Jeśli chodzi o pilotaż takiej konfiguracji czasz, zdania ekspertów są podzielone. PIA zaleca używać

uchwytów sterowniczych (na podstawie raportu Performance Designs), jednak część ekspertów zaleca

tylne taśmy. W obu przypadkach jednak ruchy powinny być minimalne i tylko korygujące lot czasz.

Nie próbuj też sterować wszystkimi czterema uchwytami lub taśmami. Oceń, który spadochron jest

dominujący (nad twoją głową) i pilotuj tylko tym spadochronem.

A jeśli…

Banan sam w sobie nie stanowi zbyt stabilnej konfiguracji. Pamiętaj, że zawsze istnieje ryzyko, że zamiast

niej pojawi się… down plane.

Page 20: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

WARIAT (DOWN PLANE)

Wariat swoją wdzięczną nazwę (ang. downplane) zawdzięcza przede wszystkim dynamice, z jaką się

porusza. Wyobraź sobie, że oba spadochrony zaczynają nurkować jednocześnie. Podczas testów

Performance Designs ustalono, że ma miejsce najczęściej w sytuacji, gdy spadochron główny miał

skręcone linki i był otwierany jako drugi.

Postępowanie

Jak najszybciej wypnij czaszę główną i poczekaj aż obroty ustaną. Prędkość poruszania się tej

konfiguracji jest bardzo duża, więc nie ma szans na bezpieczne lądowanie.

Zarówno Etażerka, Banan jak i Wariat, to konfiguracje, w których jesteś w stanie w stosunkowo łatwy

sposób zapanować nad sytuacją. Dużo trudniej będzie, jeśli spotka cię…splątanie dwóch czasz.

SPLĄTANIA

SPLĄTANIE OBU CZASZ

Splątanie dwóch czasz (głównej i zapasowej), to właściwie najgorszy scenariusz, jaki może ci się

przydarzyć. Dlatego rób wszystko, by do tego nigdy nie dopuścić.

Przy różnicach w wielkości między głównym a zapasowym >100 stóp uważa się za ekstremalnie

niebezpieczne.

Page 21: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Nie ma też jednego, prostego scenariusza na tę sytuację. W zależności od tego, jak spadochrony są ze

sobą splątane, możesz spróbować wyplątać jedną czaszę. Najważniejsze, by chociaż jedna czasza była

poprawnie napełniona. Musisz do końca próbować wyklarować sytuację, wypięcie czaszy głównej

powinno być ostatecznością.

Ze splątaniami sprawa jest prosta i trudna jednocześnie.

Prosta – bo najważniejsze ze wszystkiego, to nigdy nie dopuścić do splątania się z drugim skoczkiem.

Czytaj, dokształcaj się, rozmawiaj z instruktorem, trenuj, bierz udział w swoop campach (szkoleniach z

bezpiecznego pilotażu czaszy). Zacznij od podstaw bezpieczeństwa na czaszy. O ile nie jesteś skoczkiem

specializującym się w CRW, prawdopodobnie nie zastanawiałeś się szczegółowo nad sytuacją splątania z

innym skoczkiem. Jeśli jednak cię to spotka – od twojej reakcji może zależeć życie was obojga.

Ze splątaniami sprawa jest prosta i trudna jednocześnie.

Prosta – bo najważniejsze ze wszystkiego, to nigdy nie dopuścić do splątania się z drugim skoczkiem.

Czytaj, dokształcaj się, rozmawiaj z instruktorem, trenuj, bierz udział w swoop campach (szkoleniach z

bezpiecznego pilotażu czaszy). Zacznij od podstaw bezpieczeństwa na czaszy. O ile nie jesteś skoczkiem

specializującym się w CRW, prawdopodobnie nie zastanawiałeś się szczegółowo nad sytuacją splątania z

innym skoczkiem. Jeśli jednak cię to spotka – od twojej reakcji może zależeć życie was obojga.

Przyczyny splątań

Przyczyny splątań można podzielić na dwie grupy: podczas otwarcia oraz na kręgu do lądowania.

Podział ten został zaproponowany przez jedną z najbardziej znanych szkół pilotażu czaszy na świecie

Flight-1. Oczywiście skoki CRW, podczas których splątania są codziennym ryzykiem nie klasyfikują się

do żadnej z tych grup, lecz w tym artykule omawiamy splątania niezwiązane z tą dyscypliną.

Splątania podczas otwarcia/lotu

Przyczyny:

1. Błędy w separacji podczas wyjścia z samolotu

2. Błędy w separacji podczas otwarcia (nieefektywne trakowanie)

3. Brak wiedzy lub niedokładna wiedza na temat linii lotu spadochronu

4. Utrata kontroli nad spadochronem (np. podczas innej sytuacji awaryjnej jak twist)

Jak unikać?

1. Dokładna i staranna układka spadochronu

2. “Świadomość wylotu” – w każdym wylocie, w którym bierzesz udział zapoznaj się z ilością osób

na pokładzie, kolejnością wyjścia wszystkich grup, wielkość grup i typ skoku (formacja płaska,

formacja freefly, grupa trakująca itp.)

3. Poprawne separacje podczas wyjścia – sprawdź w komunikacje meteo jaki jest wiatr na

wysokości swobodnego spadania (4000-1000 m.).

4. Szlifuj umiejętności efektywnego trakowania (oddzielania się od formacji), które zapewni ci

bezpieczną odległość od pozostałych otwartych czasz.

Page 22: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Akcja w momencie krytycznym

1. Zaraz po otwarciu, zanim jeszcze odhamujesz spadochron, rozejrzyj się dookoła i jeśli widzisz

spadochron niedaleko ciebie, steruj tylnymi taśmami by uniknąć kolizji.

2. Jeśli drugi skoczek na czaszy leci prosto na ciebie – skręć w prawo.

3. Jeśli drugi skoczek na czaszy zbliża się od boku – odleć od niego.

4. Komunikacja – jeśli uważasz, że drugi skoczek cię nie widzi, krzycz i machaj nogami.

5. Jeśli splątanie jest nieuniknione, zrób wszystko by nie doszło do zderzenia dwóch ciał. W tej

krytycznej sytuacji lepiej zetknąć się z czaszą, a nawet z linkami. Za wszelką cenę unikaj

zderzenia z drugim skoczkiem.

Splątania podczas rundy do lądowania

Przyczyny

1. Niedopracowany plan lotu lub jego brak.

2. Nieefektywne panowanie nad spadochronem (esowanie, zwitki, zmiany prędkości).

3. Błąd w planowaniu rundy (pomylenie rundy lewej z prawą).

4. Pośpiech i wyprzedzanie innych skoczków podczas lądowania – prowadzą do szybkiej utraty

wysokości, wyprzedzania na ślepo i wielu “ślepych punktów” (ang. blind points) podczas zakrętów.

5. Fiksacja na cel – pamiętaj, by na bieżąco dostosowywać miejsce planowanego lądowania do

możliwości twoich i twojego spadochronu.

Jak unikać?

1. Przygotowany (w głowie) plan lotu, miejsce wejścia do rundy.

2. Kierunek lądowania wyznaczany przez strzałę na lotnisku (nie przez rękaw).

3. Świadomość stref lądowania na lotnisku (dla studentów/dla tandemów/dla swooperów itp.).

4. Alternatywne miejsca lądowania.

5. Nie bój się zmieniać planu, jeśli widzisz, że separacja (pionowa lub pozioma) pomiędzy tobą a

innym skoczkiem może być zagrożona.

Page 23: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Akcja w momencie krytycznym

Skoczek powyżej powinien możliwie jak najbardziej przyhamować spadochron i ewentualnie nogami

nadepnąć od góry na spadochron i spróbować go odepchnąć.

Skoczek poniżej powinien użyć przedniej taśmy lub obu przednich taśm do tego, by pochylić czaszę i

możliwie jak najszybciej osiągnąć niższy pułap i bezpiecznie odseparować się od drugiej czaszy.

Procedury awaryjne podczas splątań

Jeśli jednak doszło już do sytuacji splątania, to najważniejszym elementem radzenia sobie z tą sytuacją jest

komunikacja. Oczywiście komunikacja między splątanymi skoczkami. Kaski zamknięte full face) na

pewno nie pomoże w komunikacji. Spróbujcie wspólnie ocenić sytuację biorąc pod uwagę dwa

podstawowe czynniki:

1. Wysokość, na jakiej się znajdujecie.

2. Rodzaj splątania.

Owinięcie

Charakterystyka tego splątania jest taka, że czasza skoczka poniżej owinięta jest wokół skoczka powyżej.

Czasza skoczka powyżej napełniona jest natomiast prawidłowo.

Najważniejsze ze wszystkiego, to nawiązać komunikację. Gdy już ustalicie, że z wami wszystko OK (oby

tak było), ustalcie plan działania i stała kontrola wysokości. Przez cały czas oboje (a zwłaszcza skoczek

wyżej) powinien chronić oba uchwyty (wyczepny i spadochronu zapasowego).

Najważniejsze jest to, że skoczek powyżej nie może się wypiąć. Ryzykuje wówczas wpadnięcie na

skoczka poniżej. W pierwszej kolejności spróbujcie się więc wyplątać. Jeśli nie ma szans na to, żeby się

wyplątać, a wysokość nadal na to pozwala – powinien wypiąć się skoczek będący NIŻEJ po

wcześniejszym rozłączeniu RSL. Po wypięciu spadochronu głównego, z dużym prawdopodobieństwem

skoczek i tak będzie miał jakiś rodzaj nieprawidłowości swojej czaszy, więc powinien bezzwłocznie ocenić

stan swojego spadochronu i działać zgodnie z procedurą przewidzianą dla danej sytuacji lub po prostu

kontynuować lot, jeśli czasza spełnia warunki SSS.

Jest też duże prawdopodobieństwo, że po wypięciu się skoczka będącego niżej, napięcia na czaszy nie będą

już tak duże i skoczkowi, który jest owinięty uda się wyplątać z wypiętej przez kolegę czaszy.

Page 24: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Jeżeli splątanie nastąpiło na niskiej wysokości lub z braku innej decyzji “dotarliście wspólnie” poniżej

bezpiecznej wysokości – prawdopodobnie najlepszą decyzją będzie lądowanie w takiej konfiguracji, w

jakiej jesteście splątani.

Pamiętajcie, że im więcej materiału nad wami, tym większy opór, a co za tym idzie mniejsza prędkość przy

lądowaniu. Chrońcie uchwyty oraz przygotujcie się na twarde lądowanie (PLF). Podczas upadku osłońcie

brzuch i klatkę piersiową przed urazami.

Splątanie dwóch skoczków

Nie zawsze będzie tak, że jeden skoczek będzie owinięty czaszą drugiego. Czasami czasze splątują się ze

sobą, a skoczkowie są mniej więcej na tym samym poziomie, czy też są bezpośrednio jeden nad drugim.

W dalszym ciągu kluczowe jest to, byście kontrolowali swoją wysokość przez cały czas. Jeśli nie uda się

wam wyplątać i podejmiecie decyzję o wypięciu, pierwszeństwo ma skoczek, który jest WYŻEJ. Dopiero

po jego oddzieleniu się od całości bałaganu może wyczepić się (jeśli jest taka konieczność) skoczek będący

NIŻEJ.

Podobnie jak w przypadku owinięcia, jeżeli splątanie nastąpiło na niskiej wysokości lub z braku innej

decyzji “dotarliście wspólnie” poniżej bezpiecznej wysokości wypięcia się – prawdopodobnie najlepszą

opcją będzie lądowanie w takiej konfiguracji, w jakiej jesteście splątani.

SYTUACJE PRZY SAMOLOCIE

ZAWIŚNIĘCIE ZA SAMOLOTEM

Opis sytuacji:

-silne szarpnięcie zaraz po wyskoku.

-brak otwartej czaszy.

-obroty, niestabilna sylwetka.

-bliski i stały dystans od kadłuba samolotu.

Postępowanie:

-upewnić się czy nie jesteśmy zaplątani w linki, jeśli tak odciąć linki.

-w miarę możliwości nawiązać kontakt ze skoczkami na pokładzie i uzgodnić wspólne postępowanie.

-wypiąć czaszę spad. głównego i otworzyć spad. zapasowy.

OTWARCIE SPADOCHRONU W SAMOLOCIE

Przypadkowe otwarcie spadochronu - pilocik pozostaje w samolocie

Opis sytuacji: • W samolocie, podczas lotu, rozpina się pokrowiec spadochronu głównego lub zapasowego. Pilocik

sprężynowy odskakuje od pokrowca.

• Pilocik miękki wysuwa się z kieszonki. Pokrowiec zostaje otwarty lub nie.

• Pilocik pozostaje w samolocie.

Postępowanie: • W przypadku pilocika sprężynowego należy go natychmiast złapać i nie dopuścić do sytuacji, w której

tenże pilocik zbliżyłby się w pobliże otwartych drzwi.

• Natychmiast zamknij drzwi samolotu i przesiądź się jak najdalej od nich.

• Jeżeli otworzył się pokrowiec spadochronu zapasowego, skoczek nie może wyskoczyć i musi pozostać

w samolocie aż do momentu wylądowania razem z osobą odpowiedzialną za zrzut.

• Jeśli jednak otworzył się pokrowiec głównego spadochronu, "wyrzucający" może podjąć decyzję o

zapięciu go w samolocie i kontynuowaniu skoku.

Page 25: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Zapobieganie: • Kontroluj podczas składania pętlę zamykającą pokrowiec (nie może być za luźna lub poprzecierana)

• Nie "wierć" się w samolocie.

• Patrz gdzie siadasz w samolocie

• Pilnuj wszystkich uchwytów.

• Przed wyskokiem sprawdź położenie wszystkich uchwytów.

• Sprawdź długość linki uchwytu, stan kieszonek na uchwyty, stan kieszonki na miękki pilocik

Przypadkowe otwarcie spadochronu - pilocik za drzwiami

Opis sytuacji: W samolocie, podczas lotu, rozpina się pokrowiec spadochronu głównego lub zapasowego.

Pilocik sprężynowy odskakuje od pokrowca.

lub pilocik miękki wysuwa się z kieszonki. Pokrowiec zostaje otwarty lub nie.

lub pilocik wydostaje się za drzwi samolotu.

Postępowanie: • Pamiętaj! Wszystko dzieje się bardzo szybko!

• Jeżeli jesteś w stanie to po zauważeniu sytuacji wypnij zamki wyczepne i odrzuć taśmy nośne, może to

wystarczy. Jeśli nie będziesz musiał wyskoczyć z samolotu. Jeśli wypięcie zamków wystarczy abyś został

w samolocie a masz spadochron z systemem SOS, RSL czy innym podobnym, odsuń się od drzwi

natychmiast, ponieważ odpadające od ciebie taśmy nośne otworzą ci spadochron zapasowy.

• Można spróbować złapać za pilocik lub inną część spadochronu, aby zatrzymać dalszy proces wyciągania

spadochronu na zewnątrz. Prawdopodobnie skończy się to jednak wyciągnięciem na zewnątrz, więc

najlepszym rozwiązaniem będzie wyskoczenie z samolotu. W takim przypadku musisz mieć świadomość,

na jakiej wysokości jest samolot. Jeśli wyskoczyłeś to przygotuj się, że spadochron może się źle napełnić

i będziesz musiał/a wykonać procedurę awaryjną.

Zapobieganie: • Postaraj się aby drzwi samolotu były zamknięte do bezpiecznej wysokości 400 - 500 metrów.

• Kontroluj podczas składania pętlę zamykającą pokrowiec (nie może być za luźna lub poprzecierana)

• Nie "wierć" się w samolocie.

• Patrz gdzie siadasz w samolocie.

• Pilnuj wszystkich uchwytów.

• Przed wyskokiem sprawdź położenie wszystkich uchwytów.

• Sprawdź długość linki uchwytu, stan kieszonek na uchwyty, stan kieszonki na miękki pilocik.

Page 26: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

LĄDOWANIA NA PRZESZKODY TERENOWE

Rozróżniamy trzy rodzaje przeszkód: - liniowe np. rów melioracyjny, linia energetyczna

- punktowe np. komin

- rozległe np. las,

LĄDOWANIE NA LAS, DRZEWA

Postepowanie: W miarę możliwości ustaw się pod wiatr i wyhamuj prędkość. Przed wpadnięciem w drzewa, przyjmij

pozycję do lądowania tzn. nogi razem, lekko ugięte i chroń twarz.

PO ZAWIŚNIĘCIU: • wysokość mniej niż 2 m – postaraj się uwolnić z uprzęży i zejść na ziemię

• przy większej wysokości, spróbuj dosięgnąć pnia drzewa, objąć pień nogami, wypiąć czaszę główną i

zejść po pniu na ziemię

• jeżeli nie można dosięgnąć pnia drzewa, należy uchwycić będący w zasięgu ręki najgrubszy konar,

usiąść na nim, uwolnić się z uprzęży i zejść na ziemię

• wersja beznadziejna – wisieć i czekać na pomoc.

LĄDOWANIE NA TEREN NIERÓWNY

W tym przypadku najważniejsze jest przyjęcie prawidłowej pozycji do lądowania. Uniknie się w ten

sposób kontuzji np. zwichnięcia nogi. Im bardziej nawierzchnia jest nierówna i twarda, tym bardziej należy

trzymać nogi razem a stopy równolegle do powierzchni ziemi. Dopuszcza się lekkie rozstawienie nóg,

jeżeli pozwoli to ominąć przy lądowaniu np. pojedynczy kamień lub dołek czy inną przeszkodę;

LĄDOWANIE NA DACH

Jeżeli skoczek zetknie się ze ścianą budynku, w miarę możliwości (czasza ma siłę nośną) odbić się od niej

trzymając nogi razem. Jeżeli wylądujesz na dachu budynku, natychmiast chwycić się jakiegokolwiek

występu i zgaś czaszę spadochronu ( wcześniej rozpiąć RSL). W przypadku zagrożenia ściągnięcia z

dachu wypiąć czaszę spadochronu.

LĄDOWANIE NA WODĘ Pamiętaj że:

Bardzo trudno jest ocenić własną wysokość nad wodą. Sprawdzaj wysokościomierz.

Bardzo trudno jest z góry określić głębokość wody.

Kierunek wiatru możesz rozpoznać po zmarszczkach na wodzie.

Najlepiej mieć punkt odniesienia na lądzie.

Lądowanie na wodę jako na przeszkodę - należy wykonywać wg następującej kolejności:

- usiąść głęboko w uprzęży

- rozpiąć taśmę piersiową, poluzować taśmy udowe

- ustawić się pod wiatr

- stopy i kolana razem

- będąc w wodzie rozpiąć taśmy udowe (wyjąć nogi z taśm)

- uwolnić się od spadochronu i odpłynąć od sprzętu - nie próbować ratować sprzętu

Page 27: OPIS I POSTĘPOWANIE SKOCZKA W SYTUACJACH AWARYJNYCH · 2017. 3. 6. · Tę sytuację łatwo rozpoznać po tym, że nie widać wyłaniającego się z czaszy slidera. Jeśli jednak

SYTUACJE AWARYJNE

SkyDive-Club 3miasto

Uwaga: osoby nie umiejące pływać ,odpiąć czaszę główną i wykorzystać pokrowiec ze spad.

zapasowym do utrzymania się na powierzchni wody. Odpłynąć od będącej na powierzchni wody czaszy

głównej.

LĄDOWANIE NA LINIE ENERGETYCZNE • przed zderzeniem w miarę możliwości maksymalnie wyhamuj prędkość postępową do zera.

• należy szczególnie uważać, aby żadną częścią ciała nie dotknąć dwóch sąsiednich kabli.

• jeżeli czasza zawiśnie na liniach, oceń sytuację, czy nie jesteś zbyt wysoko, rozepnij RSL i wypnij się

czaszę główną. Sprawdź co jest pod Tobą.

• Jeżeli nie możesz wypiąć się (wisisz na zapasie) lub jest zbyt wysoko, czekaj na pomoc

• wisząc blisko słupa, nie wolno próbować dostać się na słup lub dotykać go.

OGÓLNA PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU LĄDOWANIA POZA

REJONEM LĄDOWSKA

• OCENIĆ KIERUNEK ZNIESIENIA, SWOJĄ WYSOKOŚĆ I PRZYPUSZCZALNE MIEJSCE

LĄDOWANIA, SPOSÓB DOJŚCIA DO GŁÓWNEJ DROGI LUB LĄDOWISKA.

• WYBRAĆ NAJLEPSZE MIEJSCE LĄDOWANIA (NAJLEPIEJ POZBAWIONE PRZESZKÓD

TERENOWYCH) –DO WYS. OK. 300M

• OKREŚLIĆ KIERUNEK WIATRU, W MIARĘ MOŻLIWOŚCI LĄDOWAĆ POD WIATR

• OD WYS.OK. 100M ROZPACZĄĆ PROCEDURĘ LĄDOWANIA

• JEŚLI W REJONIE LĄDOWANIA ZNAJDUJĄ SIĘ LUDZIE, OSTRZEC ICH O ZAMIARZE

LĄDOWANIA, UWAGA NA ZAWIROWANIA POWIETRZA.

PRZYPADKI UŻYCIA NOŻA RATOWNICZEGO • splątanie się skoczków na otwartych spadochronach,

• zaczepienie linek nośnych o jakąś część ciała skoczka lub wyposażenia,

• odcięcie taśm spadochronu głównego gdy brak możliwości jego odpięcia przy pomocy uchwytów

zamków wyczepnych.