porównanie systemów opieki zdrowotnej Polska - USA Strona 1 z 1

jaceklewinski@gmail.com

PORÓWNANIE SYSTEMÓW

OPIEKI ZDROWOTNEJ

POLSKA - USA

Jacek Lewiński

Społeczna Wyższa Szkoła

Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi

Studia II letnie magisterskie uzupełniające

Semestr II

Grupa projektowa nr 7

index 50564

porównanie systemów opieki zdrowotnej Polska - USA Strona 2 z 2

jaceklewinski@gmail.com

System Opieki Zdrowotnej w Polsce

Zgodnie z artykułem 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, każdy ma

prawo do ochrony zdrowia. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne

zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Głównym

źródłem finansowania systemu jest ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ).

Obywatele obciążeni są obowiązkową składką ubezpieczeniową stanowiącą 9% dochodów osobistych

(7,75% odliczane jest od podatku dochodowego, zaś 1,25% pokrywa ubezpieczony), która odprowadzana

jest do instytucji ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ).

Uczestników systemu możemy podzielić na poszczególne kategorie.

świadczeniobiorcy - czyli pacjenci

instytucję pełniącą funkcję płatnika - czyli Narodowy Fundusz Zdrowia,

świadczeniobiorców

o zakłady opieki zdrowotnej

o praktyki lekarskie

o apteki

o inni świadczeniodawcy

organy kontroli i nadzoru

o Państwową Inspekcję Sanitarną ("Sanepid"),

o Państwową Inspekcję Farmaceutyczną,

Ministerstwo Zdrowia

Największy udział w kształtowaniu systemu opieki medycznej w Polsce mają jednostki samorządu

terytorialnego (gmina, powiat, województwo). To właśnie te jednostki tworzą, przekształcają i likwidują

Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej (SPZOZ). Jako organy założycielskie mają jeszcze inne

obowiązki w stosunku do SPZOZ:

nadają statut SPZOZ,

nawiązują z kierownikiem zakładu stosunek pracy,

udzielają zakładom dotacji na zadania określone w art 55 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej,

sprawują nadzór nad prowadzonymi przez siebie zakładami opieki zdrowotnej,

Oczywiście każdy z organów ma szczegółowe kompetencje i zakres działania związane z poszczególnymi

rodzajami zakładów opieki zdrowotnej. Na przykład:

Samorządy wojewódzkie tworzą i utrzymują ośrodki medycyny pracy oraz zakłady psychiatrycznej opieki

zdrowotnej. Realizują wojewódzkie programu rozwiązywania problemów alkoholowych, zadania z zakresu

ochrony przed następstwami używania tytoniu oraz programy profilaktyki zdrowotnej,

Samorządy Powiatu oraz Gminne dofinansowują uczestnictwo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w

turnusach rehabilitacyjnych oraz zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, organizują i zapewniają usługi w

odpowiednim standardzie w domach pomocy społecznej i inne.

Istotny wpływ na system opieki zdrowotnej mają również powołane odpowiednimi ustawami samorządy

zawodowe. Są to:

Naczelna Izba Lekarska - samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów,

Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych - samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych,

Naczelna Izba Aptekarska - samorząd zawodowy aptekarzy,

Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych - samorząd zawodowy diagnostów laboratoryjnych,

Istnieją również cztery branżowe placówki opieki zdrowotnej. Są to:

Ministerstwo Obrony Narodowej,

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji,

Ministerstwo Sprawiedliwości,

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

porównanie systemów opieki zdrowotnej Polska - USA Strona 3 z 3

jaceklewinski@gmail.com

Opieka zdrowotna w Stanach Zjednoczonych Ameryki

Opieka zdrowotna w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej jest prowadzona przez wiele

odrębnych podmiotów prawnych. Obiekty służby zdrowia są w większości prowadzone przez sektor

prywatny. Ubezpieczenia zdrowotne są również głównie prowadzone przez sektor prywatny z wyjątkiem

programów federalnych takich jak „Medicare”, „Medicaid”, „TRICARE”, „the Children's Health Insurance

Program” oraz „Veterans Health Administration”.

Agencje podają, że w 2009 r. nie była ubezpieczona rekordowa liczba osób. 50,7 miliona

mieszkańców (w liczbie której jest 9,9 mln osób nie będących obywatelami Stanów Zjednoczonych), co

stanowi 16,7% populacji tego kraju. Na opiekę zdrowotną w przeliczeniu na osobę jest wydawane znacznie

więcej niż w jakimkolwiek innym kraju świata i większy procent dochodu narodowego narodowego jest

przeznaczany na opiekę zdrowotną niż w innych krajach. Choć nie wszyscy ludzie są ubezpieczeni, z uwagi

na ogromne koszty opieki zdrowotnej jest ona trzecim największym wydatkiem publicznym licząc na osobę.

Badania przeprowadzone w pięciu stanach w 2001 r. wykazały, że zadłużenie medyczne przyczyniło się

46% personalnych bankructw. W roku 2007 procent bankructw osobowych z uwagi na środki pochłaniane

przez opiekę zdrowotną kształtował się już w granicach około 62,1%. Od tamtej pory koszty opieki

zdrowotnej oraz liczba osób nieubezpieczonych cały czas rosną.

W Stanach Zjednoczonych trwa debata odnośnie reformy służby zdrowia. Zresztą reformę taką

obiecywał obecny Prezydent USA Barack Obama. Dyskusja koncentruje się na pytaniach o prawie do opieki

zdrowotnej, dostępie do niej, sprawiedliwości, wydajności, kosztach, wyborach możliwości, jej wartości i

jakości. Niektórzy argumentują, że system nie zabezpiecza odpowiedniej opieki zdrowotnej za tak wiele

wydawanych pieniędzy.

Ameryka płacąc podwójnie nadal w pewnych dziedzinach znajduje się za innymi bogatymi krajami.

Na przykład, jeśli chodzi o śmiertelność noworodków lub średnią długość życia (choć niektórzy twierdzą, że

rozbieżności między statystykami same w sobie stanowią temat do debaty). Według rankingu Światowej

Organizacji Zdrowia z roku 2000 system opieki zdrowotnej w USA jest jednym z najbardziej kosztownych.

Pośród 191 ocenianych krajów pod względem opieki zdrowotnej USA znajduje się na 72 miejscu. Ameryka

jest jedynym bogatym nowoczesnym krajem, który nie zapewnia ubezpieczenia zdrowotnego wszystkim

obywatelom. W roku 2004 brak ubezpieczenia zdrowotnego przyczynił się do 18 000 niepotrzebnych

zgonów. Natomiast w 2009 roku badania Uniwersytetu Harwarda szacowały tą liczbę na około 44 800

zgonów związanych z brakiem ubezpieczenia.

Nie ma tam jakiejś krajowej kierowanej przez rząd medycznej infrastruktury obejmującej swym

zasięgiem wszystkich mieszkańców kraju. Oczywiście w ramach struktur rządowych istnieje „Departament

Zdrowia”, ale nie jest organizacją w żadnym stopniu zarządzającą infrastrukturą, lecz koordynuje działania

na szczeblu ogólnokrajowych zagrożeń (np. epidemiologicznych), polityki wprowadzania leków itd.

Wyjątki stanowią:

Wojskowa służba zdrowia,

Federalna Administracja Zdrowia Weteranów Wojennych,

Federalna organizacja zdrowia Indian,

Podsumowanie

Przedstawienie na dwóch stronach struktur służby zdrowia, zwłaszcza struktury służby zdrowia USA

jest zadaniem absolutnie niewykonalnym. Można co najwyżej nakreślić pewne ramy w jakich zawierają się

najbardziej podstawowe pojęcia o których słyszymy w życiu codziennym (a i to nie wiem czy mi się udało).

Natomiast porównanie obydwu systemów paradoksalnie wypada korzystnie dla naszego kraju, co

potwierdzają moi znajomi, którzy powrócili z USA do Polski. Zresztą, istnieje wiele publikacji i filmów

krytykujących Amerykański system opieki zdrowotnej. Na przykład słynny film Michaela Moore'a pt.

"Sicko", lub doskonały film „Chorować w Ameryce”. W tych obrazach widzimy beznadziejność i tragedie

ludzkie tak inne od serwowanego nam obrazu wspaniałej szczęśliwej i wolnej Ameryki. Amerykańscy

krytycy systemu sami przyznają, że poszli za daleko. Powiązanie ubezpieczenia z pracą sprawiło, że tak

naprawdę ta złota amerykańska wolność stała się mitem. Pojawiają się pytania „Kto tak naprawdę powinien

decydować o naszym życiu - pracodawca, rząd czy ubezpieczyciel?”. System opieki zdrowotnej w naszym

kraju jest daleki od ideału, a nawet od powszechnych systemów w rozwiniętych krajach Europy, ale i tak jest

lepszy niż w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej.