1

Olimpiada Wiedzy o Polsce

i wiecie Wspczesnym

LVI Edycja

Etap szkolny

28.11.2014

Czas pracy:

90 minut

Instrukcja dla zawodnika

1. Sprawd, czy test zawiera 19 stron (zadania 135 oraz brudnopis). Ewentualny brak strony zgo czonkowi komisji szkolnej Olimpiady Wiedzy o Polsce i wiecie

Wspczesnym (OWoPiW).

2. Pamitaj, e rozwizanie testu odbywa si w warunkach kontrolowanej samodzielnoci, korzystanie z jakichkolwiek pomocy jest niedozwolone, a komisja OWoPiW moe

zdyskwalifikowa zawodnika na skutek stwierdzenia niesamodzielnoci pracy.

3. Za rozwizanie testu moesz uzyska maksymalnie 50 punktw. Przy kadym zadaniu wpisano liczb punktw do uzyskania. Za odpowied komisja OWoPiW moe przyzna

wycznie pene punkty.

4. Odpowiedzi wpisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym zadaniu.

5. Pamitaj, e nie bd oceniane poprawne informacje wykraczajce poza zakres polecenia. Jeli za podane w odpowiedzi informacje (rwnie dodatkowe, ktre nie wynikaj

z polecenia w zadaniu) wiadcz o braku zrozumienia omawianego zagadnienia

i zaprzeczaj udzielonej prawidowej odpowiedzi, odpowied tak komisja OWoPiW

oceni na zero punktw.

PARTNERZY OWoPiW

2

Zadanie 1. /1 pkt Podkrel nazw wspczesnej koncepcji polityki, ktrej odpowiada poniszy opis.

Powstaa w USA koncepcja, ktrej istota znalaza swj wyraz w synnym powiedzeniu, e

podstawowym celem kadego prezydenta USA jest wygra wybory. Koncepcja ta zakada, e

istot polityki jest przede wszystkim osignicie skutecznego, zwyciskiego wyniku w wyborach.

Polityka to zatem zgodnie z t teori sztuka bycia wybieranym i bycia wybranym, co jest celem

w samym sobie, a nie rodkiem prowadzcym do waciwego celu politycznego.

a) Klasyczna koncepcja polityki

b) Koercyjna koncepcja pastwa

c) Koncepcja polityki bez ideologii

d) Konfliktowa koncepcja polityki

Zadanie 2. /1 pkt Rozstrzygnij, ktre zdania dotyczce daniny publicznej w Polsce zawieraj informacje

prawdziwe, a ktre faszywe. W tabeli obok kadego zdania wpisz w odpowiedniej rubryce

znak X.

Zdanie Prawdziwe Faszywe

a) Daniny publiczne w kategoriach konstytucyjnych s zaliczane do

ciarw i wiadcze publicznych.

b) Zgodnie z polskim prawem, danina publiczna moe mie charakter inny

ni pieniny.

c) Danina publiczna ma charakter obowizkowy i ustawowy, a wic wynika

z aktu prawnego uchwalanego przez parlament.

Zadanie 3. /1 pkt Podkrel poprawne dokoczenie zdania.

Od 1 maja 1993 r. Polska uznaje jurysdykcj

a) Europejskiego Trybunau Praw Czowieka

b) Midzynarodowego Trybunau Karnego

c) Midzynarodowego Trybunau Sprawiedliwoci

d) Staego Trybunau Arbitraowego (Rozjemczego)

Zadanie 4. /1 pkt Rozstrzygnij, ktre wydarzenie chronologicznie byo pierwsze, a ktre ostatnie. W tabeli

obok dwch z nich wpisz w odpowiedniej rubryce znak X.

Wydarzenie zwizane z procesem rozpadu Jugosawii Pierwsze Ostatnie

a) Ekstradycja Slobodana Miloevicia do Hagi

b) Powstanie Federalnej Republiki Jugosawii, obejmujcej Serbi i Czarnogr

c) Proklamowanie przez Soweni i Chorwacj niepodlegoci

d) Rozpoczcie rokowa w Dayton

e) mier marszaka Josipa Broz Tito

3

Zadanie 5. /2 pkt Na podstawie materiaw rdowych oraz wasnej wiedzy rozstrzygnij, ktre zdania na temat

wymiany studenckiej w ramach programu ERASMUS zawieraj informacje prawdziwe, a

ktre faszywe. W tabeli obok kadego zdania wpisz w odpowiedniej rubryce znak X.

W latach 19872012 w ramach programu Erasmus z moliwoci odbycia czci studiw lub

praktyki za granic skorzystao ponad 2,7 miliona studentw ze wszystkich krajw uczestniczcych

w programie. W roku akademickim 1987/88 byo to 3244 studentw z 11 pastw, a w roku

akademickim 2011/12 252 827 studentw (204,7 tys. biorcych udzia w studiach za granic i

48,1 tys. biorcych udzia w praktykach za granic) z 33 pastw []. W roku akademickim

2011/12 najwicej studentw na studia za granic wysaa Hiszpania, a w dalszej kolejnoci byy to:

Niemcy, Francja, Wochy i Polska. W tym samym roku akademickim, studenci najchtniej na

studia wyjedali do Hiszpanii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Woch. []

W latach 19982013 z wyjazdw oferowanych w ramach programu Erasmus skorzystao

139 577 polskich studentw, w tym w roku akademickim 1998/99 1 426 studentw, w roku

akademickim 2011/12 15 315 studentw, a w roku akademickim 2012/13 16 221 studentw.

[...] W latach 19982012 do Polski przyjechao 45 626 studentw zagranicznych []

rdo: A. Zygierewicz, Midzynarodowa mobilno edukacyjna studentw, Analizy, Biuro Analiz Sejmowych, ISSN 1899-1114, nr 11 (115),

11 lipca 2014, s. 5.

Wykres 1. Najchtniej wybierane przez polskich studentw kraje docelowe w latach 19982013.

Wykres 2. Kraje, z ktrych pochodz studenci najchtniej przyjedajcy do Polski w latach 19982012.

rdo: Opracowanie wasne na podstawie: A. Zygierewicz, Midzynarodowa mobilno edukacyjna studentw, Analizy, Biuro Analiz Sejmowych,

ISSN 1899-1114, nr 11 (115), 11 lipca 2014, s. 5.

28 011

18 129

13 844

11 373

7 883 7 760

Niemcy

Hiszpania

Francja

Wochy

Wielka Brytania

Portugalia

8 813

7 0236 579

5 508Hiszpania

Turcja

Niemcy

Francja

4

Zdanie Prawdziwe Faszywe

a) W roku akademickim 2011/12 Polska znalaza si wrd piciu krajw

najchtniej wybieranych przez studentw zagranicznych.

b) Polska ma ujemne saldo wymiany akademickiej (-SWA), wyraajce rnic

pomidzy liczb studentw przyjedajcych P i wyjedajcych W

[PW = -SWA]

c) Udzia studentw z Niemiec w liczbie studentw zagranicznych, ktrzy

przybyli do Polski w ramach programu ERAMUS w latach 19982012

wynis ponad 60 proc.

d) Polska staa si partnerem programu ERASMUS z chwil wejcia do UE.

e) Program Erasmus jest programem dla uczelni, ich studentw

i pracownikw. Od kilku lat stanowi cz programu Uczenie si przez

cae ycie (LLP the Lifelong Learning Programme).

f) Wrd pastw uczestniczcych w programie ERASMUS znajduj si

kraje UE i EFTA oraz Turcja.

Zadanie 6. /1 pkt Do podanych opisw dopisz nazwy waciwych statusw prawnych.

A. Osoba powracajca do ojczyzny z dobrowolnego lub przymusowego miejsca dugotrwaego

pobytu poza granicami swego kraju. Przesanki przyznania takiego statusu reguluje w Polsce

ustawa z 9 listopada 2000 r., ktra rwnie wprowadza jego definicj jako osoby polskiego

pochodzenia, przybyej do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej w celu []

z zamiarem osiedlenia si na stae.

...........................................................

B. Osoba, ktra musiaa opuci terytorium, na ktrym mieszkaa ze wzgldu na zagroenie ycia,

zdrowia lub wolnoci i nie moe skorzysta ze sprawowanej przez to pastwo ochrony

(dodatkow przesank jest indywidualna obawa przed przeladowaniem w swoim kraju ze

wzgldu na ras, religi, narodowo, pogldy polityczne lub przynaleno do okrelonej

grupy spoecznej). Instytucja tego statusu wprowadzona zostaa w Konwencji Genewskiej z

1951 r., zmienionej Protokoem Nowojorskim z 1967 r.

............................................................

Zadanie 7. /1 pkt Na podstawie przedstawionego logo, tekstu oraz wiedzy wasnej wykonaj polecenia.

Potrzeb powoania organizacji, majcej by platform

wsppracy oglnoeuropejskiej, sygnalizowano tu po

zakoczeniu II wojny wiatowej. W pamitnym

przemwieniu na Uniwersytecie w Zurychu w dniu

19 wrzenia 1946 r. byy premier Wielkiej Brytanii Winston

Churchill mwi: Powinnimy zbudowa co na ksztat

Stanw Zjednoczonych Europy () To w tym duchu

zwracam si do was sowami: Europo, przebud si!.

Kongres w Hadze z 1948 r. [], podczas ktrego pastwa podjy wielostronne negocjacje nad

ksztatem nowej organizacji, zgromadzi ok. tysica delegatw. W rezultacie [w kolejnym roku]

10 pastw podpisao w Londynie statut nowej organizacji. []

rdo: Strona Ministerstwa Spraw Zagranicznych, http://www.msz.gov.pl oraz strona organizacji

5

A. O jakiej organizacji mowa? Podaj jej nazw.

.

B. Podkrel nazw pastwa, ktre nie naley do tej organizacji.

a) Azerbejdan b) Biaoru c) Czarnogra d) Gruzja e) Turcja

Zadanie 8. / 1 pkt Do kadej informacji o instytucji dopisz jej nazw.

Informacja o instytucji Nazwa instytucji

a)

Organ wadzy sdowniczej orzekajcy w zakresie odpowiedzialnoci

konstytucyjnej osb zajmujcych najwysze stanowiska pastwowe.

W jego skad wchodzi przewodniczcy, dwch zastpcw i szesnastu

czonkw.

b) Organ wadzy sdowniczej, ktrego podstawowym zadaniem jest

kontrola hierarchicznej zgodnoci norm prawnych. W jego skad

wchodzi pitnastu sdziw.

c)

Organ wadzy sadowniczej, ktrego podstawowym zadaniem jest

sprawowanie nadzoru orzeczniczego nad dziaalnoci sdw

powszechnych i wojskowych. W jego ramach funkcjonuj cztery izby:

Cywilna, Karna, Wojskowa oraz Pracy, Ubezpiecze Spoecznych i

Spraw Public