1

Olimpiada Wiedzy o Polsce i wiecie Wspczesnym

LVII Edycja

Etap szkolny

27.11.2015

Czas pracy:

90 minut

Instrukcja dla zawodnika

1. Sprawd, czy test zawiera 15 stron (zadania 120 oraz brudnopis). Ewentualny brak strony zgo czonkowi komisji szkolnej Olimpiady Wiedzy o Polsce i wiecie Wspczesnym (OWoPiW).

2. Pamitaj, e rozwizanie testu odbywa si w warunkach kontrolowanej samodzielnoci, korzystanie z jakichkolwiek pomocy jest niedozwolone, a komisja OWoPiW moe zdyskwalifikowa zawodnika na skutek stwierdzenia niesamodzielnoci pracy.

3. Za rozwizanie testu moesz uzyska maksymalnie 50 punktw. Przy kadym zadaniu wpisano liczb punktw do uzyskania. Za odpowied komisja OWoPiW moe przyzna wycznie pene punkty.

4. Odpowiedzi wpisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym zadaniu. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pira tylko z czarnym lub niebieskim tuszem/atramentem. Nie uywaj korektora.

5. Pamitaj: wszelkie poprawki traktowane s jako odpowiedzi bdne. Nie bd oceniane poprawne informacje wykraczajce poza zakres polecenia. Jeli za podane w odpowiedzi informacje (rwnie dodatkowe, ktre nie wynikaj z polecenia w zadaniu) wiadcz o braku zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczaj udzielonej prawidowej odpowiedzi, odpowied tak komisja OWoPiW oceni na zero punktw.

PARTNERZY OWoPiW

2

Zadanie 1. /2 pkt Rozstrzygnij, ktre zdania dotyczce statusu sdziw, wynikajcego z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zawieraj informacje prawdziwe, a ktre faszywe. W tabeli obok kadego zdania wpisz w odpowiedniej rubryce znak X. Zdanie Prawdziwe Faszywe

a) Sdziowie nie mog nalee do partii politycznych, zwizkw zawodowych ani prowadzi dziaalnoci publicznej niedajcej si pogodzi z zasadami niezalenoci sdw i niezawisoci sdziw.

b) Sdziowie s powoywani przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sdownictwa na czas oznaczony.

c) Sdziowie s niezawili i podlegaj tylko Konstytucji oraz ustawom. d) Sdziowie nie mog by pocignici do odpowiedzialnoci karnej ani

pozbawieni wolnoci bez uprzedniej zgody sdu okrelonego w ustawie.

Zadanie 2. /2 pkt Na podstawie przedstawionej fotografii, fragmentu tekstu oraz wasnej wiedzy wykonaj polecenia dotyczce Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA). Od 1996 r. suy w pionie zwalczania przestpczoci zorganizowanej Komendy Gwnej Policji (KGP). Po utworzeniu Centralnego Biura ledczego (CB) peni funkcje: najpierw Naczelnika Wydziau, nastpnie Naczelnika Zarzdu Operacji Specjalnych oraz Zastpcy Dyrektora CB. W 2007 r. na p roku by oddelegowany do suby w Scotland Yardzie. W padzierniku 2007 r. zosta Dyrektorem Biura Kryminalnego KGP, a w grudniu 2007 r. Dyrektorem Centralnego Biura ledczego. W 2009 r. i ponownie w 2013 r. powoany na stanowisko Szefa CBA. Odznaczony brzow (2003 r.) i srebrn (2009 r.) odznak Zasuony Policjant, Brzowym Krzyem Zasugi (2004 r.) oraz Zotym Medalem za Zasugi dla Policji (2012 r.), Zotym Medalem za Zasugi dla Suby Celnej (2012 r.) i Zotym Medalem za Zasugi dla Stray Granicznej (2012 r.). W 2014 roku otrzyma od Magazynu CRN Polska nagrod specjaln Posta Rynku IT 2013. Tytu ten zosta przyznany w wyniku gosowania na wytypowane kandydatury przez czytelnikw magazynu.

rdo: http://bip.cba.gov.pl; www.cba.gov.pl

A. Podaj imi i nazwisko osoby przedstawionej we fragmencie tekstu i na fotografii.

................................................

B. Rozstrzygnij, ktre zdania zawieraj informacje prawdziwe, a ktre faszywe. W tabeli

obok kadego zdania wpisz w odpowiedniej rubryce znak X.

Zdanie Prawdziwe Faszywe

a) Centralne Biuro Antykorupcyjne przejo w 2006 roku cz zada Urzdu Ochrony Pastwa (UOP), ktry zosta zlikwidowany dwa lata pniej.

b) Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA) jest centralnym organem administracji rzdowej nadzorowanym przez Prezesa Rady Ministrw.

c) Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA) jest sub specjaln powoan do zwalczania korupcji w yciu publicznym i gospodarczym, w szczeglnoci w instytucjach pastwowych i samorzdowych, a take do zwalczania dziaalnoci godzcej w interesy ekonomiczne pastwa.

3

Zadanie 3. /2 pkt Podkrel poprawne zakoczenia zda dotyczcych urzdu prezydenta Stanw Zjednoczonych Ameryki. A. Urzd prezydenta Stanw Zjednoczonych Ameryki (USA) moe by sprawowany przez t sam osob

maksymalnie przez

a) jedn pen kadencj. b) dwie pene kadencje. c) trzy pene kadencje. d) cztery pene kadencje.

B. Prezydent USA wybierany jest na

a) 3-letni kadencj. b) 4-letni kadencj. c) 5-letni kadencj. d) 6-letni kadencj.

C. Najwiksza liczba elektorw do tzw. Kolegium Elektorskiego w trakcie wyborw prezydenckich w USA

wybierana jest w stanie

a) Kalifornia. c) Teksas. b) Floryda. d) Nowy Jork.

D. Liczba elektorw wybieranych w poszczeglnych stanach do tzw. Kolegium Elektorskiego zaley od

a) frekwencji w poprzednich wyborach prezydenckich. b) liczby przedstawicieli stanu w Kongresie. c) powierzchni stanu. d) liczby przedstawicieli stanu w Kongresie i jego powierzchni.

Zadanie 4. /3 pkt Na podstawie poniszego fragmentu tekstu, logotypu oraz wiedzy wasnej rozstrzygnij, ktre zdania zawieraj informacje prawdziwe, a ktre faszywe. W tabeli obok kadego zdania wpisz w odpowiedniej rubryce znak X. Posowie s czonkami grup politycznych do grup wstpuj bez wzgldu na narodowo, w zalenoci od pogldw politycznych. Obecnie w Parlamencie Europejskim istnieje 7 grup politycznych. Grupy okrelaj wasn organizacj wewntrzn powoujc przewodniczcego (lub, w przypadku niektrych grup, dwch wspprzewodniczcych), prezydium i sekretariat.

W Sali posiedze plenarnych miejsca s przydzielane posom w zalenoci od ich przynalenoci politycznej, od lewej strony do prawej, po uzyskaniu zgody przewodniczcych grup. () Niektrzy posowie nie nale do adnej grupy politycznej, s to posowie niezrzeszeni. Przed kadym gosowaniem na posiedzeniu plenarnym grupy polityczne analizuj sprawozdania opracowane przez komisje parlamentarne i wnosz poprawki. Stanowisko przyjte przez grup jest ustalane w drodze porozumienia wewntrz grupy, na adnego posa nie mona naoy obowizku gosowania w okrelony sposb.

rdo: http://www.europarl.pl/

Zdanie Prawdziwe Faszywe

a) Utworzenie grupy politycznej w Parlamencie Europejskim wymaga w podstawowym trybie wg obowizujcego w VIII. kadencji PE regulaminu 25 posw, wybranych w co najmniej jednej czwartej pastw czonkowskich.

4

b) Przystpienie europosa do kilku grup politycznych jest zabronione.

c) Niemieccy posowie do Parlamentu Europejskiego wybrani z list wyborczych CDU i CSU nale do Grupy Europejskiej Partii Ludowej (Chrzecijaskich Demokratw).

d) W Parlamencie Europejskim VIII. kadencji zasiada 55 posw wybranych w Polsce.

e) Parlament Europejski liczy w VIII. kadencji 651 posw.

f) Przedstawiony logotyp jest elementem identyfikacji wizualnej grupy politycznej Zjednoczona Lewica Europejska Nordycka Zielona Lewica.

Zadanie 5. /3 pkt Wykonaj polecenia dotyczce wybitnych przedstawicieli myli spoecznej, politycznej i ekonomicznej XX i XXI wieku. A. Przyporzdkuj tytuy dzie do ich autorw. Odpowiedzi wpisz w wyznaczonym miejscu.

a) Joseph Eugene Stiglitz c) George Friedman b) John Maynard Keynes d) Friedrich August von Hayek 1) Nastpne 100 lat. Prognoza na XXI wiek 2) Konstytucja Wolnoci 3) Oglna teoria zatrudnienia, procentu i pienidza 4) Wizja sprawiedliwej globalizacji

B. Wpisz nazwiska autorw wymienionych w czci A zadania, ktrzy NIE otrzymali nagrody im.

Alfreda Nobla (Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla)

Zadanie 6. /2 pkt Na podstawie poniszego fragmentu uchway Sejmu RP w sprawie upamitnienia 95. rocznicy przyznania Polkom praw wyborczych, a take wiedzy wasnej uporzdkuj pod wzgldem chronologicznym decyzje o przyznaniu kobietom praw wyborczych w wyborach na szczeblu krajowym. W kolumnie tabeli obok nazwy pastwa wpisz w odpowiedniej rubryce numery od 1 do 4, przy czym numer 1 oznacza najwczeniej podjt decyzj.

W 95. rocznic przyznania Polkom praw wyborczych Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie przypomnie, e kobiety w Polsce otrzymay prawa wyborcze jako jedne z pierwszych w Europie. Dekret Naczelnika Pastwa Jzefa Pisudskiego z dnia 28 listopada 1918 roku o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego stanowi, i oraz .

Nazwa pastwa Kolejno

a) Decyzja o przyznaniu kobietom praw wyborczych w Tajlandii b) Decyzja o przyznaniu kobietom praw wyborczych w Polsce c) Decyzja o przyznaniu kobietom praw wyborczych w Nowej Zelandii d) Decyzja o przyznaniu kobietom praw wyborczych we Francji

5

Zadanie 7. /2 pkt Na terytorium pastwa zaznaczonego na mapie znakiem X ma swoj siedzib (sekretariat) organizacja polityczno-gospodarcza, zaoona w sierpniu 1967 r. w Bangkoku, zrzeszajca pastwa Azji Poudniowo-Wschodniej, ktrej celem jest utworzenie wsplnoty gospodarczej na wzr Unii Europejskiej. Na podstawie logo organizacji (z zasonitym akronimem jej nazwy) oraz wiedzy wasnej podaj nazw tej organizacji oraz pastwa zaznaczonego na mapie znakiem X.

rdo: http://www.worldatlas.com/webimage/countrys/asia/asoutl.htm oraz strona organizacji

A. Nazwa organizacji

B. Nazwa pastwa .......

Zadanie 8. /3 pkt

Rozstrzygnij, opisy ktrych pastw zostay zamieszczone w tabeli poniej oraz w ktrych z nich wystpuje parlament jednoizbowy. Wpisz w tabeli waciwe nazwy pastw oraz zaznacz znakiem X w kt