Odmianowego i Rolniczego - coboru.pl · III dekady cieplej, pojawiają się opady deszczu, ale w...

Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa

Odmianowego i Rolniczego

Małopolski

Urząd Marszałkowski

w Krakowie

Wyniki

Porejestrowych Doświadczeń

Odmianowych i Rolniczych w województwie małopolskim

Centralny Ośrodek

Badania Odmian

Roślin Uprawnych

SDOO w Węgrzcach

Zboża ozime

Zboża jare Ziemniak

2013

Małopolska

Izba Rolnicza

w Krakowie

Małopolski Ośrodek

Doradztwa Rolniczego

w Karniowicach

Węgrzce, marzec 2014

Zrealizowano przy pomocy finansowej Samorządu Województwa

Małopolskiego

Przewodniczący Małopolskiego Zespołu Porejestrowego

Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego

mgr inż. Jolanta Madejska

Dyrektor SDOO Węgrzce

Stacja Koordynująca PDOiR w woj. małopolskim

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych

Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach

32-086 Węgrzce; ul A5 nr 9 woj. małopolskie

tel. (+ 48) 12 285-88-81

tel/fax (+ 48) 12 285 87 81

e-mail: [email protected]

www.wegrzce.coboru.pl

Opracowanie:

Krzysztof Słowiak, Piotr Pszczółkowski, Ignacy Żak

Redakcja merytoryczna:

Teresa Ryszka

Publikacja chroniona prawem wydawcy;

każda reprodukcja całości lub jej części

wymaga zgody wydawcy

Wydawca: SDOO w Węgrzcach

Druk MODR Karniowice - nakład 500 egz.

W S T Ę P

Rolnictwo polskie po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej staje przed coraz

większymi wyzwaniami. Wynikają one z innych niż dotychczas wymagań współczesnej gospo-

darki. Oczekuje się pozyskania produktów naturalnych o wysokich parametrach jakościowych.

W momencie aktu akcesji naszego kraju do Unii Europejskiej znikły bariery w obrocie

nasiennym. Na rynku nasiennym w naszym kraju znajduje się coraz więcej odmian pochodzących

ze Wspólnotowego Katalogu (CCA). Zwiększony dopływ odmian krajowych i zagranicznych

stwarza zapotrzebowanie na obiektywną informację o odmianach.

Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze (PDOiR) to system doświad-

czalny tworzony na bazie dotychczas funkcjonującego Porejestrowego Doświadczalnictwa

Odmianowego (PDO), obejmujący swym zakresem doświadczenia odmianowo-agrotechniczne

oraz inne niezbędne dla potrzeb praktyki rolniczej.

Podstawy prawne funkcjonowania PDOiR w Polsce stanowią przepisy: art. 27 ust. 1 ustawy

z dnia 9 listopada 2012 roku o nasiennictwie (Dz. U. z 2012 r, poz. 1512 z późniejszymi

zmianami), oraz Ustawa o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych z 25

listopada 2010 roku art. 4, 5 i 11 (Dz. U. z 2010 r, Nr 239, poz. 1592).

Współpraca w zakresie Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego

z samorządami województw, izbami rolniczymi i innymi partnerami na szczeblu regionalnym

odbywa się również w oparciu o przepisy: Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r o samorządzie

województwa (Dz. U. z 2001 Nr.142 poz.1590) z późniejszymi zmianami, Ustawy z dnia 14

grudnia 1995 r o izbach rolniczych (Dz. U. z 2002 r Nr.101 poz.927) z późniejszymi zmianami

oraz Ustawy z dnia 22 października 2004 r o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. z 2004 r

Nr 251 poz.2507) z późniejszymi zmianami.

Stacją Koordynującą Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze w woje-

wództwie małopolskim jest Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach, reprezentowana

przez dyrektora SDOO, który jest równocześnie Przewodniczącym Zespołu Wojewódzkiego

PDOiR.

W systemie PDOiR większość decyzji dotyczących doświadczeń prowadzonych w woje-

wództwie małopolskim podejmowana jest przez Zespół Wojewódzki PDOiR, który na

posiedzeniach uzgadnia wojewódzkie plany doświadczeń oraz ustala dobory odmian do

doświadczeń planowanych do założenia w danym sezonie wegetacyjnym. Na zimowym

posiedzeniu podejmowane są także decyzje dotyczące „List Odmian Zalecanych” do uprawy na

obszarze województwa (LOZ) na dany rok.

Przez ostatnie dwa sezony wegetacyjne w ramach programu PDOiR realizowane były

również doświadczenia z odmianami żyta ozimego. Na podstawie uzyskanych wyników Zespół

Wojewódzki PDOiR utworzył w roku 2014 po raz pierwszy dla tego gatunku Listę Odmian

Zalecanych do uprawy w województwie małopolskim.

W roku 2013 przeprowadzono w województwie małopolskim łącznie 27 doświadczeń,

finansowanych ze środków Województwa Małopolskiego i podmiotów realizujących doświad-

czenia oraz 13 doświadczeń zlecanych przez COBORU.

Doświadczenia urzędowe zlecane przez Centralny Ośrodek i finansowane ze środków budżetu

centralnego przeprowadzone były w SDOO Węgrzce i ZDOO Łopuszna. Doświadczenia

finansowane lokalnie oprócz w/w jednostek realizowane były przez;

- Małopolską Hodowlę Roślin HBP Kraków - ZHR Polanowice

- IHAR PIB Zakład Doświadczalny - Grodkowice

- Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie - SD Prusy

- Zespół Szkół im. W. Witosa w Książu Wielkim

- MODR Karniowice - w gospodarstwach rolników indywidualnych w Nieczajnej

- gospodarstwo rolne Pana Władysława Sysło w Kobylu. gmina Wiśnicz Nowy

- 3 -

Ogromną pomocą w realizacji doświadczeń było wsparcie finansowe otrzymane z Urzędu

Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.

Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego

przekazuje rolnikom gospodarującym w województwie małopolskim do wykorzystania kolejne

opracowanie „Wyników doświadczeń PDOiR”, obejmujące lata 2011 - 2013.

W imieniu Wojewódzkiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa

Odmianowego i Rolniczego słowa podziękowania kieruję do: Zarządu Województwa

Małopolskiego, Zarządu Małopolskiej Izby Rolniczej, Małopolskiego Ośrodka Doradztwa

Rolniczego w Karniowicach, Małopolskiej Hodowli Roślin HBP w Krakowie, Zakładu

Doświadczalnego IHAR PIB w Grodkowicach, Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja

w Krakowie, Zespołu Szkół im. W. Witosa w Książu Wielkim, Pana Władysława Sysło oraz

do wszystkich, którzy finansowo, merytorycznie lub jakikolwiek inny sposób włączyli się

w realizację, doskonalenie i upowszechnianie systemu Porejestrowego Doświadczalnictwa

Odmianowego i Rolniczego w województwie małopolskim.

Przewodnicząca Zespołu Wojewódzkiego

Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego

Jolanta Madejska

- 4 -

Skład Zespołu Wojewódzkiego Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

i Rolniczego województwa małopolskiego

Kadencja 2011-2014

L.p. Nazwisko i imię Instytucja

1 Madejska Jolanta

Przewodnicząca ZW PDOiR

Stacja Doświadczalna Oceny Odmian

w Węgrzcach

2 Malec Lucyna

Wiceprzewodnicząca ZW PDOiR

Sejmik Województwa Małopolskiego, Komisja Rolnictwa

i Modernizacji Terenów Wiejskich

3 Boligłowa Marek

Wiceprzewodniczący ZW PDOiR Małopolska Izba Rolnicza

4 Bichoński Andrzej Małopolska Hodowla Roślin

Hodowla Buraka Pastewnego Sp. z o.o.

5 Flaga Stanisław Małopolski Urząd Marszałkowski

Departament Rolnictwa i Geodezji

6 Jednaka Anna Urząd Gminy w Zielonkach

Referat Geodezji, Rolnictwa i Gospodarki Gruntami

7 Kwiatkowski Marek Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

w Karniowicach

8 Lipiński Andrzej Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach

Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Łopusznej

9 Macugowski Stanisław „FITOFARMA” s. c. Kraków

10 Nowak Andrzej Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa

w Krakowie

11 Piechowicz Zofia Zespół Szkół im. Wincentego Witosa w Książu Wielkim

12 Placek Stanisław

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie

Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Grodkowice

13 Radulski Radosław Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR

14 Ryjak Ewa

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

w Karniowicach, Dział Systemów Produkcji Rolnej,

Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa

15 Ryszka Teresa Stacja Doświadczalna Oceny Odmian

w Węgrzcach

16 Krzysztof Słowiak Stacja Doświadczalna Oceny Odmian

w Węgrzcach

17 Teresa Sikora DANKO Hodowla Roślin Sp. z o. o.

Zakład Hodowli Roślin Oddział Modzurów

18 Strzembicka Anna Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie,

Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie

19 Szmigiel Aleksander

Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Instytut Produkcji Roślinnej - Zakład Szczegółowej Uprawy

Roślin

20 Śmiałowski Tadeusz Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie, Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie

21 Tabaszewska Halina Zakłady Tłuszczowe „Bielmar” Bielsko-Biała

22 Żak Ignacy

Sekretarz ZW PDOiR

Stacja Doświadczalna Oceny Odmian

w Węgrzcach

- 5 -

Wyniki PDOiR w województwie małopolskim za 2013 rok zredagowane są w taki sam sposób jak

w latach poprzednich. Liczbowa charakterystyka ważnych cech gospodarczych obejmuje te gatunki,

z którymi przeprowadzono doświadczenia w 2013 r. Publikacja wyników jest dla każdego gatunku

przedstawiona oddzielnie.

Po tabelach zawierających dane dotyczące doświadczenia umieszczony jest krótki komentarz na

temat wyników uzyskanych w bieżącym sezonie, na tle lat poprzednich oraz charakterystyka słowna

odmian biorących udział w doświadczeniu, opracowana przez COBORU na podstawie wyników

kilkuletnich badań .

Wykaz doświadczeń PDOiR realizowanych w 2013 r w woj. małopolskim

oraz źródła ich finansowania

Lp. Gatunek

SD

OO

Węg

rzce

ZD

OO

Ło

pu

szna

MH

R-H

BP

ZH

R P

ola

no

wic

e

MD

DR

Kar

nio

wic

e

Go

sp.

Nie

czaj

na

Go

sp.

ind.

No

wy

Wiś

nic

z

ZS

Ksi

ąż W

ielk

i

UR

Kra

kó

w

SD

Pru

sy

IHA

R R

adzi

kó

w

ZD

Gro

dk

ow

ice

1 Pszenica ozima o * *

2 Pszenżyto ozime o *

3 Żyto ozime * *

4 Orkisz ozimy * *

5 Pszenica jara o * *

6 Jęczmień jary * o *

7 Owies * o *

8 Ziemniak b. wczesny * *

9 Ziemniak b. wczesny – pod osłoną *

10 Ziemniak wczesny * *

11 Ziemniak średnio wczesny o *

12 Ziemniak średnio późny i późny o *

13 Kukurydza na ziarno

- odmiany wczesne o


- odmiany średnio wczesne o


- odmiany średnio późne o

16 Kukurydza na kiszonkę

- odmiany wczesne o


- odmiany średnio wczesne o


- odmiany średnio późne o

Razem 11+6 2+1 3 2 1 1 2 4

Ogółem - 33 doświadczenia

o - doświadczenia finansowane z budżetu centralnego

* - doświadczenia finansowane lokalnie (sponsorowane)

- 6 -

Podstawowe elementy metodyki doświadczeń PDOiR

Doświadczenia prowadzono zgodnie z metodyką COBORU, opracowaną dla doświadczeń PDOiR ze

zbożami i ziemniakiem. Doświadczenia ze zbożami ozimymi i jarymi prowadzone były na dwóch

poziomach agrotechniki (przeciętnym i wysokim), w dwóch powtórzeniach. Wyjątek w zbożach stanowił

owies, z którym doświadczenia przeprowadzane były w czterech powtórzeniach na jednym poziomie

agrotechniki.

Na przeciętnym poziomie (a1) chemiczna ochrona roślin ograniczona jest do zaprawiania nasion,

stosowania herbicydów oraz interwencyjnie insektycydów, nawożenie mineralne zależy w dużym stopniu

od zasobności gleby w dostępne składniki pokarmowe.

Wysoki poziom agrotechniki (a2) różni się od przeciętnego zastosowaniem wyższego o 40 kg/ha

nawożenia azotowego, fungicydów, regulatorów wzrostu roślin oraz dolistnego nawożenia preparatami

wieloskładnikowymi.

Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki

L.p. Rodzaj zabiegu Poziom agrotechniki

przeciętny (a1) wysoki (a2)

1. Nawożenie azotowe (kg N/ha) + a1 + 40

2. Stosowanie fungicydu:

+ a) pierwszy zabieg (ochrona podstawy źdźbła i liści)

b) drugi zabieg (ochrona liści i kłosa)

3. Stosowanie regulatora wzrostu +

4. Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym +

Dobory odmian do doświadczeń zostały ustalone przez Zespół Wojewódzki PDOiR, natomiast

odmiany wzorcowe jednakowe w danym gatunku dla wszystkich doświadczeń w kraju, wyznaczone

zostały przez COBORU.

Oceny stanu roślin, wylegania i porażenia przez choroby przedstawiono w skali 9-cio stopniowej przy

czym:

1 - oznacza stan najgorszy

9 - stan najlepszy.

Przebieg pogody w sezonie 2012 - 2013

Jesień 2012 była korzystna dla zbóż ozimych. W okres zimy rośliny weszły rozkrzewione, w dosyć

dobrej kondycji. Jesienne zahamowanie wegetacji odnotowano na 05. 12. 2012. Zima była dość korzystna

dla przezimowania roślin, mimo tego, że trwała dłużej niż w poprzednich latach. Pokrywa śniegowa

utrzymywała się przez większość zimy osiągając maksymalną grubość w styczniu (20 cm). Stan roślin po

zimie oceniono jako dobry. Nie stwierdzono wymarzania, ani porażenia roślin przez pleśń śniegową.

Ruszenie wegetacji zanotowano na 14. 04. 2013.

Siew zbóż jarych znacznie opóźniony z powodu długiej zimy. III dekada kwietnia ciepła, prawie bez

opadów (1,7 mm). Wschody pod koniec kwietnia, wyrównane i równomierne. W I dekadzie maja dużo

opadów deszczu (53,9 mm). Chłodniej w II dekadzie maja (dosyć duże wahania temperatury). Na początku

III dekady cieplej, pojawiają się opady deszczu, ale w postaci gwałtownych burz. Ostatnie dni maja

deszczowe i zimne, pada codziennie, ale są to niewielkie opady. I dekada czerwca z bardzo dużą ilością

deszczu (123,9 mm). Stan zbóż jarych i ozimych po długotrwałych opadach dobry. W II dekadzie czerwca

następuje znaczna poprawa pogody, ustają deszcze, średnia dobowa sięga 21oC, a max. temperatury

przekraczają 30o C. W lipcu nadal bardzo ciepło i niewielka ilość opadów. Taki przebieg pogody sprzyjał

rozwojowi chorób, zwłaszcza chorób fuzaryjnych na kłosach. Uzyskane plony zbóż ozimych były słabej

jakości (ziarno drobne, niewyrównane) i były zdecydowanie niższe niż w poprzednich latach, natomiast

plony zbóż jarych kształtowały się na poziomie lat ubiegłych.

- 7 -

Temperatura powietrza w SDOO Węgrzce - sezon wegetacyjny 2012/2013

Miesiąc

Temperatura powietrza w o C na wysokości 2 m

Średnia

miesiąca

Średnia miesiąca Ekstremalna

Maksymalna Minimalna Maksymalna Minimalna

Wrzesień 2012 15,2 20,8 10,3 30,0 2,9

Październik 2012 8,7 13,7 4,8 22,6 -4,0

Listopad 2012 5,2 8,3 2,7 15,9 -4,1

Grudzień 2012 -2,5 0.4 -5,2 8,0 -15,0

Styczeń 2013 -2,8 -0,6 -4,7 9,8 -11,6

Luty 2013 -0,8 1,1 -2,4 7,5 -9,8

Marzec 2013 -1,0 2,2 -3,6 14,5 -13,6

Kwiecień 2013 9,4 13,9 4,6 26,6 -6,6

Maj 2013 14,6 19,5 10,1 26,5 5,1

Czerwiec 2013 18,0 22,6 14,0 33,0 9,7

Lipiec 2013 20,3 26,3 14,3 36,0 8,1

Sierpień 2013 19,7 26,2 14,2 38,0 9,4

Wrzesień 2013 12,9 18,0 9,1 24,1 2,6

Opady w SDOO Węgrzce - sezon wegetacyjny 2012/2013

Miesiąc

Opad w mm Liczba

dni

z opadami I dekada II dekada III dekada Suma

miesięczna

Wrzesień 2012 3,5 11,4 11,5 26,4 11

Październik 2012 42,1 14,3 45,3 101,7 17

Listopad 2012 16,4 2,2 4,9 23,5 14

Grudzień 2012 7,9 5,0 14,0 26,9 12

Styczeń 2013 19,1 6,6 32,4 58,1 23

Luty 2013 17,0 1,4 5,6 25,0 13

Marzec 2013 1,6 17,0 26,9 45,5 13

Kwiecień 2013 12,2 4,8 1,7 18,7 7

Maj 2013 53,9 15,8 34,6 104,3 16

Czerwiec 2013 123,9 12,5 92,4 228,8 18

Lipiec 2013 13,4 22,0 0,1 35,5 9

Sierpień 2013 4,5 8,5 2,7 15,7 6

Wrzesień 2013 8,3 39,1 6,4 53,8 19

- 8 -

Pszenica ozima

Uwagi ogólne

Doświadczenie z pszenicą ozimą w województwie małopolskim w sezonie 2012/13 przeprowadzono w trzech

punktach: tj. SDOO Węgrzce - 48 odmian (finansowane z budżetu państwa), MHR-HBP Kraków - ZHR Polanowice

oraz IHAR PIB Radzików - ZD Grodkowice (doświadczenia finansowane lokalnie). W doświadczeniach finanso-

wanych lokalnie badano 27 odmian, których dobór został ustalony przez Zespół Wojewódzki PDOiR województwa

małopolskiego.

W 2004 roku po raz pierwszy dla pszenicy ozimej ustalono Listę Odmian Zalecanych (LOZ) do uprawy w woj.

małopolskim. Od tej pory jest ona corocznie aktualizowana na podstawie wyników doświadczeń PDOiR z ostatnich

lat. LOZ ma ułatwić rolnikom podjęcie decyzji dotyczącej wyboru najbardziej wartościowych odmian do uprawy.

Doświadczenia z pszenicą ozimą przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU przedstawioną w poprzednim

rozdziale. Powierzchnia poletek była różna w punktach doświadczalnych i wynosiła: - 10 m2 do sprzętu

w Polanowicach i Grodkowicach oraz 15 m2 w Węgrzcach.

Tabela 1

Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013

- 9 -

L.p. Odmiana

Ro

k

wp

isu

do

KR

Ro

k

włą

czen

ia

do

LO

Z

Ko

d k

raju

po

chod

z.

Adres jednostki zachowującej odmianę,

a w przypadku odmiany zagranicznej

- pełnomocnika Polsce

1. Astoria 2012 – PL Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; 63-004 Tulce

2. Tonacja 2001 2004 PL

Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

3. Legenda 2005 2009 PL

Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; 63-004 Tulce

4. Wydma 2005 – PL

Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. - Grupa IHAR Smolice 146; 63-740 Kobylin

5. Figura 2007 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan

6. Ostroga 2008 2011 PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan

7. Bamberka 2009 2012 PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR

ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

8. Natula 2009 2011 PL Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o.o. ul. Zbożowa 4; 30-002 Kraków

9. Skagen 2009 2012 DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.

ul. Straszewska 70 62-100 Wągrowiec ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec

10. Bockris 2010 – DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


11. Arkadia 2011 2013 PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.

Choryń 27; 64-000 Kościan

12. Linus 2011 – FR RAGT Semences Polska Sp. z o.o.

ul. Sadowa 10A; 87-148 Łysomice

13. Sailor 2011 2013 DE DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan

14. Estivus 2012 – DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


15. Patras 2012 2014wr DE DSV Polska Sp. z o.o.


16. Praktik 2012 – FR RAGT Semences Polska Sp. z o.o.


17. Tulecka 2012 – PL

Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; 63-004 Tulce

18. Bogatka 2004 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan

19. Mulan 2008 2011 DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


20. Muszelka 2008 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


Tabela 1 c. d.

Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013

KR - Krajowy Rejestr LOZ - Lista Odmian Zalecanych wr - wstępna rekomendacja

Tabela 2

Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013

- 10 -

L.p. Odmiana

Ro

k

wp

isu

do

KR

Ro

k

włą

czen

ia

do

LO

Z

Ko

d k

raju

po

chod

z.




21. Jantarka 2010 2013 PL

DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan

22. KWS Ozon 2010 2014 DE

KWS Lochow Polska Sp. z o.o. Kondratowice ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy

23. Fidelius 2010 – AT

DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan

24. Platin 2012 2014wr DE

Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


25. Speedway 2012 – DE



26. Markiza 2007 – PL

Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

27. Forkida 2010 – PL

DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


Miejscowość SDOO Węgrzce MHR - HBP

Kraków ZHR

Polanowice

IHAR PIB

Radzików ZD

Grodkowice

Powiat Kraków Kraków Wieliczka

Kompleks rolniczej przydatności gleby 2 2 2

Klasa bonitacyjna gleby II I R III A

pH gleby w KCl 6,5 * 6,2

Przedplon Rzepak ozimy Trawy Rzepak ozimy

Data siewu (dzień, m-c, rok) 01.10.2012 05.10.2012 05.10.2012

Obsada roślin (szt./ m2) 400 szt./m2 400 szt./m2 400 szt./m2

Data zbioru (dzień, m-c, rok) 03.08.2013 02.08.2013 06.08.2012

Nawożenie mineralne

N na poziomie a1 (kg/ha) 128 90 108


P2O5 (kg/ha) 60 80 75

K2O (kg/ha) 90 120 92,5

Nawożenie dolistne preparatami

wieloskładnik. na poziomie a2 (l kg/ha)

FoliQ Micromax

1,0 l - (2x) – MagN-us 3,0l

Środki ochrony roślin

Zaprawa nasienna (nazwa) Baytan Universal

400ml/100kg

Scenic 080 FS

100ml/100 kg

Kinto Duo 080FS

200ml/100 kg

Herbicyd (nazwa, dawka/ha)

Husar Active 1,0 l

Starane 250 EC 0.8l

Atribut 70 WG 120 g

Maraton 375 SC. 3,5 l Maraton 375 SC. 4,0 l

Glean 75 WG 5 g

Sekator 125 OD 0.2 l

Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Bi 58 Nowy 400 EC

0.5 l (3x) Decis 25 0,3 l

Eforia 065 ZC

0,3 l

Tabela 2 c. d.

Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013

* - brak danych – - zabiegu nie wykonano

Tabela 3

Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2013

L.p. Cecha Węgrzce Polanowice Grodkowice

a1 a2 a1 a2 a1 a2

1. Stan roślin przed zimą (skala 9o) 8,4 9,0 7,9

2. Stan roślin po zimie (skala 9o) 8,1 9,0 8,1

3. Martwe rośliny (%) 0,8 – –

4. Termin kłoszenia (dzień, m - c) 03.06 05.06 05.06 05.06 04.06 04.06

5. Termin dojrzałości woskowej (dzień, m - c) 22.07 25.07 15.07 15.07 18.07 22.07

6. Wysokość roślin (cm) 90 81 96 89 75 77

7. Wyleganie roślin w fazie dojrzałości

mlecznej (skala 9o) 8,9 9,0 8,8 9,0 9,0 9,0

8. Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9o) 8,5 8,9 8,8 9,0 9,0 9,0

9. Porażenie przez:

10. Pleśń śniegową 9,0 – –

11. Mączniak 7,3 8,3 8,0 8,6 7,1 7,9

12. Rdza brunatna 7,4 9,0 6,7 7,9 7,1 8,2

13. Septorioza liści 5,5 6,3 6,8 7,6 4,2 6,4

14. Septorioza plew 6,7 7,4 6,8 7,3 5,2 6,4

15. Fuzarioza kłosów 5,8 7,6 7,2 7,3 4,7 5,2

16. Choroby podstawy źdźbła - kompleks 7,7 8,7 – – – –

17. Masa 1000 ziaren (g) 41,7 44,5 41,1 43,7 37,4 43,3

18. Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 10,4 10,9 11,4 11,8 – –

19. Plon ziarna (dt/ha) 65,1 71,4 47,2 53,4 48,6 65,3

Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian – - brak danych

a1 - przeciętny poziom agrotechniki; a2 - wysoki poziom agrotechniki

Skala 9o ; 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

- 11 -

Miejscowość SDOO Węgrzce MHR - HBP

Kraków ZHR

Polanowice

IHAR PIB

Radzików ZD

Grodkowice



(tylko na poziomie a2)

Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha)

Tilt Turbo 575 EC

1,0 l

Tilt Turbo 575 EC

0,5 l +

Amistar 250 SC 0,5 l

Tilt Turbo 575 EC

1,0

Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Artea 330 EC 0,5 l – Menara 410 EC 1,0 l

Olimpus 480 S.C. 1,2

l

Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha)

Moddus 250 EC

0.5 l Medax Top 350 S

1,2 l

Antywylegacz

płynny 675 SL 2.0 l

Tabela 4

Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2013

L.p. Odmiana

Poziom a1 Poziom a2

Węgrzce Polanowice Grodkowice Węgrzce Polanowice Grodkowice

Wzorzec, dt. z ha 65,1 47,2 48,6 71,4 53,4 65,3

1. Astoria 105 92 109 98 93 98

2. Tonacja 96 96 96 94 103 100

3. Legenda 100 79 99 99 91 94

4. Wydma 90 115 77 92 115 94

5. Figura 91 97 82 99 98 94

6. Ostroga 104 77 108 104 84 96

7. Bamberka 91 96 105 90 99 94

8. Natula 110 105 102 101 98 93

9. Skagen 103 113 107 107 106 104

10. Bockris 105 97 106 101 110 102

11. Arkadia 95 111 112 101 107 108

12. Linus 94 116 109 100 107 102

13. Sailor 116 109 92 110 106 102

14. Estivus 91 100 107 90 95 104

15. Patras 111 115 103 110 108 102

16. Praktik 95 119 102 99 124 101

17. Tulecka 103 99 100 104 90 108

18. Bogatka 105 84 83 97 83 98

19. Mulan 99 92 86 90 96 97

20. Muszelka 83 92 95 89 83 91

21. Jantarka 112 100 106 112 105 106

22. KWS Ozon 107 101 97 113 107 98

23. Fidelius 89 107 122 85 99 128

24. Platin 103 118 113 102 114 99

25. Speedway 104 93 103 113 90 99

26. Markiza 96 84 97 100 94 94

27. Forkida 100 95 84 101 94 92

Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian

- 12 -

Tabela 5

Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2013, 2012, 2011

Wzorzec: w latach 2011 - 2013: - wszystkie odmiany badane Grupa technologiczna: E - elitarna, A - jakościowa, B - chlebowa, C - pozostała w tym paszowa (wg. listy Opisowej Odmian 2013, COBORU) Zimotrwałość - wyższe stopnie oznaczają lepszą ocenę (wg. Listy Opisowej Odmian 2013, COBORU) – - Brak danych

- 13

-

Lp. Odmiana

Grupa

techno-

logiczna

Zimo-

trwałość

Poziom a1 Poziom a2

2013 2012 2011 2012

-2013

2011

- 2013 2013 2012 2011

2012

-2013

2011

- 2013 Skala 9o

Wzorzec, dt z ha 53,6 85,2 89,6 69,4 76,1 63,3 97,9 105,5 80,6 88,9

1. Astoria E 3 102 – – – – 96 – – – –

2. Tonacja

A

5,5 96 101 102 98 101 99 102 101 100 101 3. Legenda A 6 92 101 105 96 99 95 98 105 96 99 4. Wydma A 4 94 93 100 94 96 100 89 96 94 95 5. Figura A 5 90 101 97 96 96 97 98 101 98 99 6. Ostroga A 6 96 97 102 96 100 95 92 105 94 97 7. Bamberka A 3 97 95 106 96 99 95 100 105 98 100 8. Natula A 4,5 106 97 104 102 102 98 92 106 95 99 9. Skagen A 4,5 108 104 100 106 104 106 98 105 102 103

10. Bockris A 2 103 103 104 103 104 104 98 104 101 102 11. Arkadia A 6 106 110 – 108 – 106 110 – 108 –

12. Linus A 3,5 106 99 – 102 – 103 101 – 102 –

13. Sailor A 5,5 105 107 – 106 – 106 102 – 104 –

14. Estivus A 2,5 99 – – – – 96 – – – –

15. Patras A 4 110 – – – – 107 – – – –

16. Praktik A 4 105 – – – – 108 – – – –

17. Tulecka A 2,5 101 – – – – 101 – – – –

18. Bogatka B 6 91 105 97 98 98 93 99 101 96 98 19. Mulan B 3 92 105 108 98 102 95 108 107 102 103 20. Muszelka B 2,5 90 91 100 90 94 88 99 97 94 95 21. Jantarka B 5 105 102 101 104 103 102 96 101 99 100 22. KWS Ozon B 4 102 105 97 104 101 106 105 97 106 103 23. Fidelius B 5 106 – – – – 104 – – – –

24. Platin B 4 111 – – – – 105 – – – –

25. Speedway B 2,5 100 – – – – 101 – – – –

26. Markiza C 5 92 108 102 100 101 96 101 105 98 101 27. Forkida C 4,5 93 – – – – 96 – – – –

Liczba doświadczeń 3 3 3 6 9 3 3 3 6 9

Tabela 6

Pszenica ozima. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013, 2011-2013

Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą * - Wyniki za jeden rok,

** - Wyniki za dwa lata, Choroby podstawy źdźbła (2013) - wyniki z Węgrzc, Wzorzec: w latach 2011 - 2013 - wszystkie odmiany badane.

Liczba doświadczeń dla okresu 2011 -2013 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza.

- 14

-

L.p. Odmiana

Liczba

lat

badań

Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew Fuzarioza kłosów Choroby podstawy

źdźbła

2013 2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013

skala 9o

Wzorzec 7,5 7,6 7,1 6,6 5,5 5,2 6,2 6,9 5,9 7,0 7,7 7,9

1. Astoria 1 -0,5 -0,5* -0,1 -0,1* -0,7 -0,7* 0,0 0,0* 0,3 0,3* -0,2 -0,2*

2. Tonacja 11 -1,7 -1,1 -1,1 -1,3 0,2 0,0 0,8 0,3 0,6 0,7 0,3 0,2**

3. Legenda 8 0,0 0,1 0,4 0,2 0,3 0,3 0,8 0,7 0,8 0,5 0,3 0,7**

4. Wydma 8 -0,3 -0,6 -1,1 -1,5 -0,7 -0,8 0,1 -0,1 0,6 0,1 -0,7 -0,9**

5. Figura 6 -0,3 -0,1 -1,9 -1,5 -0,5 -0,6 0,5 0,1 -0,6 -0,4 -0,7 -0,4**

6. Ostroga 5 -1,0 -0,1 1,2 1,8 1,3 1,2 1,0 0,5 0,9 0,3 0,3 0,2**

7. Bamberka 4 0,0 0,0 0,4 0,5 0,3 0,3 -0,5 -0,3 -0,2 -0,2 -0,7 -0,9**

8. Natula 4 0,3 0,4 -0,1 0,3 -0,8 -0,5 0,6 0,4 0,4 0,3 -0,2 0,4**

9. Skagen 4 0,0 0,2 -0,3 -0,7 1,0 0,3 0,8 0,5 0,4 0,4 0,3 0,7**

10. Bockris 3 0,5 0,0 -0,6 -0,2 -0,5 -0,3 -0,2 0,0 -0,6 -0,1 0,3 0,2**

11. Arkadia 2 0,2 -0,8** 0,4 0,3** 0,0 -0,1** 0,0 0,1** -0,4 0,1** 0,3 0,2**

12. Linus 2 -1,2 -0,6** 0,4 0,4** 0,0 0,4** 0,3 0,3** 0,4 0,1** 0,3 0,2**

13. Sailor 2 0,5 0,5** -1,1 -1,4** -0,2 -0,5** 0,0 0,4** -0,2 0,2** 0,3 0,2**

14. Estivus 1 0,0 0,0* 0,7 0,7* 0,2 0,2* -0,5 -0,5* -0,1 -0,1* 0,3 0,3*

15. Patras 1 0,3 0,3* -0,6 -0,6* 0,0 0,0* -0,5 -0,5* 0,4 0,4* 0,3 0,3*

16. Praktik 1 0,2 0,2* 0,4 0,4* 0,3 0,3* 0,3 0,3* -0,1 -0,1* -0,7 -0,7*

17. Tulecka 1 -0,8 -0,8* -0,3 -0,3* 0,3 0,3* 0,0 0,0* 0,1 0,1* 0,3 0,3*

18. Bogatka 9 -0,7 -0,1 -0,4 0,1 -0,8 -0,2 -0,5 0,0 -0,6 0,0 0,3 -0,1**

19. Mulan 5 -0,3 0,0 -0,1 -0,3 0,0 0,0 0,0 0,2 -0,2 0,2 0,3 0,4**

20. Muszelka 5 0,7 0,7 0,1 0,7 -0,5 -0,2 -0,9 -0,9 -1,4 -1,2 -0,7 -0,9**

21. Jantarka 3 -0,3 -0,3 -0,3 -0,7 0,0 0,1 0,1 0,4 -0,7 0,0 0,3 0,2**

22. KWS Ozon 3 1,0 0,5 0,4 0,8 0,3 -0,4 -0,7 -0,4 -0,4 -0,4 -0,7 -0,1**

23. Fidelius 1 0,8 0,8* 0,6 0,6* -0,5 -0,5* 0,1 0,1* -0,4 -0,4* 0,3 0,3*

24. Platin 1 -0,7 -0,7* 0,9 0,9* 0,8 0,8* 0,1 0,1* 0,4 0,4* 1,3 1,3*

25. Speedway 1 1,3 1,3* 1,1 1,1* 0,8 0,8* -0,2 -0,2* -0,2 -0,2* -0,7 -0,7*

26. Markiza 6 1,2 0,6 0,4 0,1 0,2 0,2 0,3 0,2 0,4 0,4 -0,7 -0,4**

27. Forkida 1 0,0 0,0* -0,3 -0,3* -0,8 -0,8* -0,4 -0,4* -0,4 -0,4* -0,7 -0,7*

Liczba doświadczeń 3 9 3 9 3 9 3 9 3 8 1 2

Tabela 7

Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, 2011 -2013

- 15

-

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań

Wyleganie (skala 9o) Wysokość roślin

(cm)

Masa 1000 ziaren

(g) W fazie dojrzałości

mlecznej przed zbiorem

2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013

Poziom agrotechniki a1

Wzorzec 8,5 8,2 87 90 40,1 43,2

1. Astoria 1

Nie

wy

stąp

iło

Nie

wy

stąp

iło

0,5 0,5* 6 6* 0,5 0,5*

2. Tonacja 11 -0,5 0,3 6 9 0,5 1,4

3. Legenda 8 -1,5 -0,5 14 19 -0,3 -0,3

4. Wydma 8 0,5 0,6 1 2 -4,2 -2,6

5. Figura 6 -1,0 -0,5 4 7 -1,7 0,2

6. Ostroga 5 -0,5 -0,6 1 1 2,9 2,9

7. Bamberka 4 0,0 0,5 -3 -2 4,7 3,0

8. Natula 4 0,5 0,0 4 8 2,4 1,8

9. Skagen 4 -0,5 -0,3 1 0 0,4 0,3

10. Bockris 3 0,5 0,7 0 5 2,5 2,5

11. Arkadia 2 0,5 0,6** 2 6** 3,6 2,0**

12. Linus 2 0,0 0,3** -7 -8** -1,0 -1,0**

13. Sailor 2 0,5 0,3** 2 5** 0,5 1,0**

14. Estivus 1 0,5 0,5* -3 -3* -0,4 -0,4*

15. Patras 1 0,5 0,5* -5 -5* 4,2 4,2*

16. Praktik 1 0,0 0,0* -10 -10* -4,1 -4,1*

17. Tulecka 1 0,5 0,5* 6 6* -1,3 -1,3*

18. Bogatka 9 -1,5 -1,8 3 6 2,4 2,5

19. Mulan 5 0,5 0,0 -2 0 0,1 0,2

20. Muszelka 5 0,0 0,5 -11 -15 -3,1 -2,3

21. Jantarka 3 -1,5 -1,1 2 2 -0,4 1,1

22. KWS Ozon 3 0,5 0,3 -10 -12 0,6 0,7

23. Fidelius 1 -0,5 -0,5* 1 1* -1,0 -1,0*

24. Platin 1 0,5 0,5* -1 -1* -2,9 -2,9*

25. Speedway 1 0,5 0,5* -4 -4* -4,1 -4,1*

26. Markiza 6 0,5 0,8 1 4 -2,9 0,7

27. Forkida 1 -0,5 -0,5* 2 2* 0,5 0,5*

Liczba doświadczeń 1 5 3 9 3 9

Tabela 7 c. d.

Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, 2011 -2013

Wzorzec: w latach 2011 - 2013 - wszystkie odmiany badane. Wyleganie przed zbiorem a1 (2013) - wyniki z Węgrzc

* - wyniki jednoroczne ; ** - wyniki dwuletnie

- 16 -

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań


(cm)

Masa 1000 ziaren



2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2012 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013


Wzorzec:

ze

c:

8,6 82 81 43,8 45,6

1. Astoria 1

Nie

wyst

ąpił

o

Nie

wyst

ąpił

o

Nie

wyst

ąpił

o

- 4 4* 1,0 1,0*

2. Tonacja 11 0,4 6 8 0,1 1,4

3. Legenda 8 0,1 14 15 0,2 -1,0

4. Wydma 8 0,5 0 -1 -3,0 -2,2

5. Figura 6 -0,1 3 4 -0,4 0,2

6. Ostroga 5 -1,3 2 0 2,1 1,9

7. Bamberka 4 0,3 3 3 4,2 2,9

8. Natula 4 0,5 4 4 1,3 0,9

9. Skagen 4 -0,3 1 0 0,1 0,9

10. Bockris 3 0,4 -1 2 2,2 2,6

11. Arkadia 2 0,3* 4 4** 3,8 2,3**

12. Linus 2 0,3* -3 -4** -0,2 -0,3**

13. Sailor 2 0,3* 2 2** -1,7 -0,6**

14. Estivus 1 – -1 -1* -0,5 -0,5*

15. Patras 1 – -5 -5* 3,2 3,2*

16. Praktik 1 – -5 -5* -3,9 -3,9*

17. Tulecka 1 – 3 3* 0,8 0,8*

18. Bogatka 9 -1,2 2 2 3,4 3,5

19. Mulan 5 0,4 -4 -2 0,0 0,7

20. Muszelka 5 0,4 -8 -11 -4,7 -2,1

21. Jantarka 3 -0,4 0 -2 1,3 2,1

22. KWS Ozon 3 0,3 -7 -8 3,5 2,3

23. Fidelius 1 – 0 0* -0,5 -0,5*

24. Platin 1 – -3 -3* -3,1 -3,1*

25. Speedway 1 – -6 -6* -5,5 -5,5*

26. Markiza 6 0,5 4 4 -2,5 -1,3

27. Forkida 1 - 4 4* -0,2 -0,2*

Liczba doświadczeń 4 3 9 3 9

Pszenica ozima - wyniki doświadczeń

Plonowanie

Na poziomie a1 średni plon wzorca dla trzech punktów doświadczalnych wynosił 53,6 dt/ha i był

zdecydowanie niższy od średniej za lata 2011-2013, gdzie średnia wzorca wynosiła 76,1 dt/ha. Najwyższy plon

wzorca na poziomie a1 uzyskano w Węgrzcach (65,1 dt/ha), a dużo mniejsze plony uzyskano w Grodkowicach (48,6

dt/ha) i Polanowicach (47,2 dt/ha). Najlepiej plonującymi odmianami okazały się odmiany: Platin (111 %, wzorca),

Patras (110 %), Skagen (108 %), Natula (106 %) i Jantarka (105 %). Odmiany te przekroczyły poziom wzorca we

wszystkich punktach doświadczalnych. Ponadto w Węgrzcach bardzo dobrze plonowała odmiana, Sailor (116 %

wzorca) i KWS Ozon (107 %), w Polanowicach odmiany: Praktik (119 %), Linus (116 %), Wydma (115 %), Arkadia

(111 %), w Grodkowicach odmiany; Fidelius (122 %), Arkadia (112 %), Astoria (109 %) oraz Linus (109 % wzorca).

Słabiej plonowały odmiany: Figura (90 % wzorca), Bogatka (91 %), Legenda, Mulan, Markiza (92 %).

Na poziomie a2 średni plon wzorca w 2013 roku wynosił 63,3 dt/ha i także znacznie odbiegał od plonu za

ostatnie trzylecie (88, dt/ha), przy czym podobnie jak na poziomie a1 najwyższy plon uzyskano w Węgrzcach, (71,4

dt/ha), mniejszy w Grodkowicach (65,3 dt/ha), a najmniejszy w Polanowicach (53,4 dt/ha). Średnia zwyżka plonu

spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki wyniosła 9,8 dt/ha. Najwyższy przyrost plonu na

poziomie a2 uzyskano w Grodkowicach (+16,7 dt/ha), mniejsze przyrosty uzyskano w Węgrzcach (+ 6,3 dt/ha)

i w Polanowicach (+ 6,2 dt/ha). Najwyżej na tym poziomie plonowały odmiany: Patras, Skagen, Arkadia i Sailor.

Odmiany słabiej plonujące to: Muszelka, Bogatka, Legenda, Ostroga i Bamberka. Analizując plony odmian za

ostatnie dwu i trzylecie widzimy że, wyróżniającymi odmianami na obydwu poziomach są odmiany: Arkadia, Sailor,

Skagen i Bockris, a z odmian badanych pierwszy rok odmiany: Platin, Patras, Fidelius i Praktik (tab.5).

Przezimowanie

W 2013 roku nie stwierdzono strat spowodowanych warunkami zimowania (wymarzanie) zarówno

w Polanowicach jak i Grodkowicach, natomiast w Węgrzcach procent roślin martwych wyniósł 0,8.

Wyleganie

Wyleganie w 2013 roku nie wystąpiło w żadnym punkcie doświadczalnym w fazie dojrzałości mlecznej,

natomiast przed zbiorem wystąpiło w niewielkim nasileniu tylko na poziomie a1, w jednej miejscowości (Węgrzce).

Średnia wzorca na poziomie a1 wyniosła 8,5, przy ocenie 8,2 za ostatnie trzylecie. Odmiany mniej odporne na

wyleganie to: Legenda, Bogatka i Jantarka (oceny 7,0), natomiast oceny dla pozostałych odmian kształtowały się

między 8,0 a 9,0.

Choroby

Ocenę porażenia przez choroby przeprowadzono na poziomie a1. Porażenie rdzą brunatną i septoriozą liści

było mniejsze niż za ostatnie trzylecie. Średnia porażenia rdzą brunatną poszczególnych odmian wyniosła 7,1 przy

ocenie 6,6 za lata 2011-2013, a odmianami najsilniej porażonymi były: Figura (ocena 5,2), Tonacja, Wydma i Sailor

(oceny 6,0), a z bardziej odpornych możemy wymienić odmiany: Ostroga (8,3), Speedway, (8,2) i Platin (8,0).

Średnia porażenia septoriozą liści wyniosła 5,5 przy ocenie 5,2 za lata 2011-2013. Najbardziej wrażliwe na tę

chorobę okazały się odmiany: Natula, Bogatka i Forkida (oceny 4,7), a bardziej odporne to: Ostroga (6,8), Skagen

(6,5), Platin i Speedway (oceny 6,3).

Nasilenie mączniaka prawdziwego nie było zbyt duże. Średnia ocena porażenia tą chorobą w 2013 roku

wyniosła 7,5 przy ocenie 7,6 za ostatnie trzylecie. Odmiany wrażliwsze na mączniaka to: Tonacja (5,8) oraz Linus

(6,3) i Ostroga (6,5), natomiast oceny dla pozostałych odmian kształtowały się między 6,7 a 8,8.

W 2013 warunki pogodowe sprzyjały rozwojowi chorób na kłosach. Porażenie fuzariozą kłosów oceniono na

5,9 przy średniej 7,0 za ostatnie trzylecie, natomiast średnia porażenia septoriozą plew wyniosła 6,2.

Charakterystyka odmian

W roku 2013 w krajowym rejestrze znajdowało się 80 odmian pszenicy ozimej (pszenica zwyczajna), w tym

jedna odmiana należąca do grupy technologicznej elitarnej (E), 43 odmiany z grupy jakościowej (A), 26 odmian

z grupy chlebowej (B), dwie odmiany na ciastka (K) oraz 8 odmian w grupie pszenic pozostałych, w tym paszowych

(C). W krajowym rejestrze znajduje się także jedyna zarejestrowana odmiana pszenicy twardej (durum). Jest to

odmiana Komnata wpisana w 2009 roku. Umieszczona poniżej charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane

w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim w 2013 roku.

Charakterystyka sporządzona jest przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych

na terenie całego kraju.

- 17 -

ASTORIA (2012) Odmiana elitarna (grupa E), o wyróżniających się parametrach wypiekowych. Zimotrwałość - mała (3). Odporność

na brunatną plamistość liści i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, septoriozę

plew i fuzariozę kłosów - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie, o średniej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie

dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża.

Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego.

Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność średnia .Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

TONACJA (2001) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów

oraz choroby podstawy źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną i brunatną plamistość liści - średnia, na mączniaka

- mała do bardzo małej. Rośliny są dość wysokie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

i dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość

duża. Odporność na porastanie w kłosie - przeciętna, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - dość duża, ilość

glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - średnia.

Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

LEGENDA (2005) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na mączniaka, brunatną plamistość liści,

septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na rdzę brunatną, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła

- średnia. Rośliny są bardzo wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni.

Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na

porastanie w kłosie - mała, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu - duże. Wskaźnik

sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie

gleby - przeciętna.

WYDMA (2005) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na brunatną plamistość liści, septoriozę

plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka i septoriozę liści - dość mała, na rdzę

brunatną - mała. Rośliny są dość niskie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.

Masa 1000 ziaren - mała, wyrównanie - przeciętne, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie

w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i glutenu - dość duża. Wskaźnik

sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - dość słaba. Tolerancja na zakwaszenie


FIGURA (2007) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mączniaka - duża , na brunatną

plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - przeciętna, na choroby podstawy źdźbła - dość mała,

na rdzę brunatną - mała. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość

wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym

- średnia. Odporność na porastanie w kłosie - przeciętna, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - średnia,

ilość glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność

- dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

OSTROGA (2008) Odmiana jakościowa (grupa A) o ościstym kłosie. Zimotrwałość - średnia. Odporność na rdzę brunatną - duża do

bardzo dużej, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - dość duża, na

fuzariozę kłosów - przeciętna, na mączniaka - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - późny. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej, wyrównanie - dobre,

gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - duża, liczba opadania - dość duża. Zawartość

białka i glutenu - dość duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego, wydajność ogólna mąki - dość

dobra. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

BAMBERKA (2009) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę

brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - średnia, na fuzariozę

kłosów - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna.

Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - duża, ilość

glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość słaba.

Plenność nieco powyżej średniej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

NATULA (2009) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną

- 18 -

i septoriozę plew - dość duża, na brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę liści

i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

- dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym

- dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka - dość duża, ilość

glutenu - średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność - dobra.

Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość duża.

SKAGEN (2009) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na septoriozę liści i plew - duża, na

mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby

podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

i dojrzewania późny. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość

mała. Odporność na porastanie w kłosie - dość duża, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - duża,

ilość glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki

- średnia. Plenność - dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

BOCKRIS (2010) Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - dobra. Zimotrwałość - mała. Odporność na podstawowe choroby

- średnia. Rośliny dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa

1000 ziaren - duża do bardzo dużej, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na

porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka i ilość glutenu - średnie. Wskaźnik

sedymentacyjny SDS - duży. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

ARKADIA (2011) Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - średnia. Zimotrwałość - dość duża. Odporność na rdzę brunatną - dość

duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia, na

septoriozę liści - dość mała, na mączniaka prawdziwego - mała.. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie

- dobre, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża.

Zawartość białka i ilość glutenu - średnie. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS duży. Wydajność ogólna mąki - średnia.

Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej.

LINUS (2011) Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - dobra. Zimotrwałość - mała. Odporność na ważniejsze choroby

- średnia, jedynie na rdzę brunatną - dość duża, Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia dość późny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie

zsypnym - mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka dość duża,

ilość glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Tolerancja na

zakwaszenie gleby - dość mała. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki średni.

SAILOR (2011) Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dobra. Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego

ryzyka wymarzania w całym kraju). Odporność na ważniejsze choroby - średnia, jedynie na rdzę brunatną - mała.

Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren

dość duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie w kłosie - średnia,

liczba opadania - dość duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS dość

duży. Wydajność ogólna mąki - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała. Przyrost plonu na wysokim

poziomie agrotechniki poniżej średniej.

ESTIVUS (2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka

prawdziwego i brunatną plamistość liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę liści, septoriozę plew

i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na

porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość duża.

Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Plenność dość dobra. Tolerancja na

zakwaszenie gleby średnia.

PATRAS (2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała do średniej (4). Odporność na mączniaka prawdziwego,

brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, septoriozę liści

i septoriozę plew - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia.

Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu średnia. Wskaźnik

sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność dobra do bardzo dobrej.

Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

- 19 -

PRAKTIK (2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka

prawdziwego - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew

i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania

średni. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na

porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość mała. Wskaźnik

sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki duża. Plenność dobra. Tolerancja na


TULECKA (2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała (3). Odporność na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści,

septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i septoriozę plew - średnia, na mączniaka

prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania

średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na

porastanie w kłosie średnia, liczba opadania i zawartość białka dość mała. Ilość glutenu średnia, wskaźnik

sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby

średnia.

BOGATKA (2004) Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - średnia. Odporność na mączniaka - dość duża, na pozostałe

ważniejsze choroby - średnia. Rośliny są dość wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość

mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość

duża, ilość glutenu - duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży , wydajność ogólna mąki - dobra.

Plenność - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

MULAN (2008) Odmiana chlebowa ( grupa B ). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na rdzę brunatną i septoriozę liści

- dość duża, na mączniaka, septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - przeciętna, na brunatną plamistość liści

i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym

- mała. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania - dość duże. Zawartość białka - średnia, ilość glutenu

- dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - dość duży. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Plenność - bardzo

dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

MUSZELKA (2008) Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną - dość duża,

na choroby podstawy źdźbła - przeciętna, na septoriozę liści - dość mała, na brunatną plamistość liści, septoriozę

plew i fuzariozę kłosów - mała. Rośliny są bardzo niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

- dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie - słabe, gęstość w stanie zsypnym

- mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka - średnia, ilość glutenu

- dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - dobra.


JANTARKA (2010) Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność - dość dobra. Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mączniaka

prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę plew - dość duża, na septoriozę liści, brunatną plamistość liści, fuzariozę

kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie

zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka, ilość

glutenu oraz wskaźnik sedymentacyjny SDS - średnie. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Tolerancja na

zakwaszenie gleby - dość duża.

KWS OZON (2010) Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność - dobra do bardzo dobrej. Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na

mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na septoriozę liści, brunatną plamistość liści i choroby

podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny - niskie, o dość dużej

odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość

dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do

bardzo dużej. Zawartość białka - dość mała, ilość glutenu - mała do bardzo małej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS

- duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

FIDELIUS (2010) Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ryzyka wymarzania

w całym kraju). Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na fuzariozę kłosów

- średnia, na septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - dość mała, na septoriozę liści - mała. Rośliny dość

- 20 -

wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000

ziaren - średnia, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie

- średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu - dość małe. Wskaźnik

sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość duża. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- przeciętna.

PLATIN (2012) Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - mała do średniej (4). Odporność na rdzę brunatną - duża do bardzo

dużej, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby

podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej

odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie i gęstość

w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka dość

mała, ilość glutenu mała do bardzo małej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna

mąki dość duża. Plenność dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

SPEEDWAY (2012) Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - mała (2,5). Odporność na rdzę brunatną - duża do bardzo dużej, na

mączniaka prawdziwego i septoriozę liści - duża, na brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na

choroby podstawy źdźbła i septoriozę plew - średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie

zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka dość mała,

ilość glutenu mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność dobra do bardzo

dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

MARKIZA (2007) Odmiana pastewna (grupa C). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mącznika - duża, na choroby podstawy

źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - średnia.

Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania

- przeciętny. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre. Odporność na porastanie w kłosie - średnia,

liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość duża. Plenność- dość dobra. Tolerancja na

zakwaszenie gleby - przeciętna.

FORKIDA (2010) Odmiana pastewna (grupa C). Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ryzyka wymarzania

w całym kraju). Odporność na rdzę brunatną i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego,

septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej, wyrównanie - dobre do

bardzo dobrego, gęstość w stanie zsypnym - mała. Odporność na porastanie w kłosie, liczba opadania oraz zawartość

białka - średnie. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze w 2013 roku

znajdowały się następujące odmiany:

Grupa A - Akteur (2007), Alcazar (2006), Arktis (2013), Askalon (2009), Baletka (2009), Boomer (2006),

Fregata (2004), Kepler (2010), Kohelia (2008), Kranich (2009), Kredo (2010), Lavantus

(2013), Ludwig (2006), Muza (2004), Naridana (2006), Olivin (2004), Operetka (2010), Ostka

Strzelecka (2008), Oxal (2011), Rywalka (2003), Smuga (2004), Sukces (2001), Torrild

(2010), Turkis (2006), Turnia (2001), Zawisza (2004), Zyta (1999).

grupa B - Banderola (2010), Batuta (2006), Bystra (2009), Dorota (2004), Forum (2012), Garantus

(2007), Jenga (2008), Kampana (2009), Kobiera (2003), Kris (2000), KWS Dacanto (2011),

KWS Magic (2012), Look (2009), Meister (2011), Meteor (2007), Mewa (1998), Nutka

(2001), Smaragd (2009).

grupa K - Bagou (2009), Slade (2003),

grupa C - Belenus (2009), Elipsa (2011), Henrik (2010), Mikula (1999), Rapsodia (2003), Satyna (2004) Aktualną charakterystykę odmian, które uczestniczyły w doświadczeniach jak i pozostałych odmian

znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny

liczbowe w tabelach).

- 21 -

Pszenżyto ozime

Uwagi ogólne

Doświadczenia PDOiR z pszenżytem ozimym w sezonie 2012/13 r. założono w dwóch punktach. W SDOO

Węgrzce - doświadczenie finansowane z budżetu państwa oraz w IHAR PIB Radzików - ZD Grodkowice

doświadczenie finansowane lokalnie. Dobór odmian do doświadczeń finansowanych lokalnie ustalił Zespół

Wojewódzki PDOiR województwa małopolskiego. W doświadczeniach badano 22 odmiany, łącznie odmiany

tradycyjne oraz krótkosłome. Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU opracowaną dla

porejestrowych doświadczeń odmianowych. Powierzchnia poletka do sprzętu to 15 m2 w SDOO Węgrzce oraz 10

m2 w ZD Grodkowice.

Tabela 1

Pszenżyto ozime. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013

KR - Krajowy Rejestr LOZ - Lista Odmian Zalecanych wr –wstępna rekomendacja

- 22 -

L.p. Odmiana

Ro

k

wp

isan

ia

do

KR

Ro

k

włą

czen

ia

do

LO

Z

Ko

d k

raju

po

cho

dze

nia



-pełnomocnika w Polsce

1. Gniewko 2006 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


2. Algoso 2007 2013 PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


3. Grenado 2007 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


4. Alekto 2008 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


5. Borwo 2008 – PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

6. Pigmej 2008 – PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

7. Pizarro 2008 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


8. Atletico 2009 2014 PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


9. Tulus 2009 – DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.

ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec

10. Elpaso 2010 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


11. Fredro 2010 2014 PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


12. Agostino 2011 2013 NL Lantmannen SW Seed Sp. z o.o.

ul. Terenowa 6g; 52-231 Wrocław

13. Borowik 2011 2013 PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

14. KWS Trisol 2011 – DE KWS Lochow -Polska Sp. z o.o.

Kondratowice; ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy

15. Maestozo 2011 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


16. Mikado 2011 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


17. Amorozo 2012 PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

18. Subito 2012 2014 wr PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


19. Tomko 2012 – PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

20. Torino 2012 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


21. Twingo 2012 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


22. Wiarus 2012 – PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

Tabela 2

Pszenżyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013

* - brak danych

- 23 -

Miejscowość SDOO Węgrzce IHAR PIB Radzików

ZD Grodkowice

Powiat Kraków Wieliczka

2

R III A

Kompleks rolniczej przydatności gleby 2 2

Klasa bonitacyjna gleby II R III a

pH gleby w KCl 6, 5 *

Przedplon Rzepak ozimy Rzepak ozimy

Data siewu (dzień, m - c, rok) 27.09.2012 06.10.2012

Obsada roślin (szt./ m2) 350 szt./m2 350szt./m2

Data zbioru (dzień, m - c, rok) 01.08.2013 07.08.2013


N na poziomie a1 (kg/ha) 128 108


P2O5 (kg/ha) 60 75

K2O (kg/ha) 90 93


wieloskładnik. na poziomie a2 (l,kg/ha)

FoliQ Micromax 1,0 l

(2x)

MagN-us 3,0l



400ml/100kg

Kinto Duo 080FS

200ml/100 kg

Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Husar Active 1,0 l

Starane 250 EC 0.8l

Atribut 70 WG 120 g

Maraton 375 SC. 4,0 l

Glean 75 WG 5 g


0.5 l (3x)

Eforia 065 ZC

0,3 l

(tylko na poziomie aa)

Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha)

Tilt Turbo 575 EC 1,0 l

Tilt Turbo 575 EC 1,0

Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Artea 330 EC 0,5 l Menara 410 EC 1,0 l

Olimpus 480 SC 1,2 l

Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Moddus 250 EC

0.5 l

Antywylegacz

płynny 675 SL

2.0 l

Tabela 3

Pszenżyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2013

L.p. Cecha Węgrzce Grodkowice

a1 a2 a1 a2

1. Stan roślin przed zimą (skala 9o) 8,7 7,9

2. Stan roślin po zimie (skala 9o) 8,3 7,8

3. Martwe rośliny (%) 1,6 –

4. Termin kłoszenia (dzień, m - c) 23.05 24.05 26.05 28.05

5. Termin dojrzałości woskowej (dzień, m - c) 16.07 16.07 18.07 21.07

6. Wysokość roślin (cm) 102 99 94 96


mlecznej (skala 9o) 8,7 8,8 9,0 9,0

8. Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9o) 8,3 8,6 9,0 9,0


10. Pleśń śniegową 8,8 –

11. Mączniak 8,2 8,9 7,6 8,5

12. Rdza brunatna 9,0 9,0 7,8 8,3

13. Septorioza liści 5,0 6,4 4,0 5,2

14. Septorioza plew 7,7 8,2 7,4 8,3

15. Fuzarioza kłosów 8,0 8,6 7,0 7,5

16. Choroby podstawy źdźbła - kompleks 7,8 7,7 – –

17. Masa 1000 ziaren (g) 40,0 42,8 39,8 41,9

18. Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 11,3 11,8 – –

19. Plon ziarna (dt/ha) 61,5 69,8 57,6 69,9

Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian – - zabiegu nie wykonano a1 - przeciętny poziom agrotechniki; a2 - wysoki poziom agrotechniki


- 24 -

Tabela 4

Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2013

L.p. Odmiana Poziom a1 Poziom a2

Węgrzce Grodkowice Węgrzce Grodkowice

Wzorzec, dt. z ha 61,5 57,6 69,8 69,9

1. Gniewko k 95 101 92 101

2. Algoso 111 88 113 103

3. Grenado k 86 91 86 96

4. Alekto k 88 93 94 97

5. Borwo k 97 101 91 92

6. Pigmej k 94 103 90 95

7. Pizarro 101 71 102 82

8. Atletico k 100 108 95 109

9. Tulus 91 77 101 86

10. Elpaso 112 97 117 109

11. Fredro 110 118 111 119

12. Agostino k 121 108 106 110

13. Borowik 123 124 120 119

14. KWS Trisol 97 88 96 89

15. Maestozo 93 104 92 98

16. Mikado k 107 110 112 108

17. Amorozo 116 97 114 96

18. Subito 115 123 119 110

19. Tomko 90 117 95 111

20. Torino 87 96 92 90

21. Twingo k 82 91 85 88

22. Wiarus k 85 93 78 92 Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian k - odmiana krótkosłoma

- 25 -

Tabela 5

Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca). Rok zbioru: 2013

Wzorzec: w roku 2013: - wszystkie odmiany badane

k - odmiana krótkosłoma Zimotrwałość - wyższe stopnie oznaczają lepszą ocenę:

9 - bardzo duża, 7 - duża, 5 - średnia, 3 - mała, 1 - bardzo mała

(wg Listy Opisowej Odmian 2013, COBORU)

- 26 -

Lp. Odmiana

Zimo-

trwałość Poziom a1 Poziom a2

skala 90 2013 2012 2011 2012-

2013

2011-

2013 2013 2012 2011

2012-

2013

2011-

2013

Wzorzec, dt z ha 59,6 93,2 85,4 76,4 79,4 69,8 110,7 92,9 90,3 91,1

1. Gniewko k 4 97 92 87 94 92 96 90 86 93 91

2. Algoso 4 99 104 99 102 101 107 112 109 110 109

3. Grenado k 5,5 88 91 100 90 93 90 92 104 91 95

4. Alekto k 4 90 97 95 94 94 94 92 97 93 95

5. Borwo k 5,5 98 96 93 97 96 91 92 91 92 91

6. Pigmej k 5 98 97 105 98 100 92 94 102 93 96

7. Pizarro 5 86 103 98 94 96 91 101 99 96 97

8. Atletico k 3,5 104 99 96 102 100 101 92 92 96 95

9. Tulus 4 84 103 109 94 99 93 104 109 98 102

10. Elpaso 4 104 97 109 100 103 112 99 107 106 106

11. Fredro 4,5 113 104 105 108 107 114 98 106 106 106

12. Agostino k 3,5 114 108 – 111 – 107 104 – 106 –

13. Borowik 5,5 123 102 – 112 – 119 98 – 108 –

14. KWS Trisol 3,5 92 104 – 98 – 92 100 – 96 –

15. Maestozo 4 98 103 – 100 – 95 97 – 96 –

16. Mikado k 5 108 98 – 103 – 109 99 – 104 –

17. Amorozo 4 106 – – – – 104 – – – –

18. Subito 5,5 118 – – – – 114 – – – –

19. Tomko 6,5 103 – – – – 102 – – – –

20. Torino 3,5 91 – – – – 90 – – – –

21. Twingo k 6 84 – – – – 86 – – – –

22. Wiarus k 6,5 89 – – – – 84 – – – –


Tabela 6

Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2011-2013

Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą, Rdza brunatna - wyniki z Grodkowic

Wzorzec w roku 2013 - wszystkie odmiany badane,

* - wyniki jednoroczne ** - wyniki dwuletnie

- 27

-

L.p. Odmiana

Liczba

lat

badań

Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew Fuzarioza kłosów

2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013

skala 9o

Wzorzec 7,9 7,7 7,8 8,2 4,5 5,0 7,5 7,4 7,5 7,5

1. Gniewko k 3 0,1 0,5 -0,3 -0,9 -0,2 -0,2 0,0 -0,2 -0,5 -0,5**

2. Algoso 3 -0,4 -1,5 -1,3 -0,4 -0,7 -0,8 0,5 -0,1 -0,5 -0,4**

3. Grenado k 3 1,1 1,1 0,7 0,2 1,0 0,9 -0,2 0,0 -0,2 -0,1**

4. Alekto k 3 -0,4 0,2 -0,3 -0,1 0,3 -0,2 -0,2 -0,3 -0,2 -0,6**

5. Borwo k 3 -2,4 -0,9 -1,3 0,0 1,0 1,1 -0,2 0,2 0,3 0,3**

6. Pigmej k 3 0,4 0,7 0,2 0,5 -0,5 -0,2 0,3 -0,1 -0,2 -0,1**

7. Pizarro 3 1,1 1,3 0,7 0,5 1,3 1,1 -0,5 0,1 0,0 0,3**

8. Atletico k 3 -0,6 -0,2 -0,3 0,2 -0,2 0,1 0,0 -0,4 0,5 0,3**

9. Tulus 3 -0,6 0,1 -0,3 -0,4 -0,5 -0,5 -0,5 -0,1 -0,2 -0,2**

10. Elpaso 3 -2,4 -1,2 -1,8 -0,8 -1,0 -0,8 0,0 0,3 0,0 0,5**

11. Fredro 3 0,6 0,5 -0,3 0,1 0,0 -0,3 0,8 0,2 0,8 0,7**

12. Agostino k 2 0,6 1,1** 0,7 0,8** 0,5 0,3** 0,3 0,5** 0,8 0,8*

13. Borowik 2 -0,9 0,1** -0,3 -0,1** -0,5 -0,4** 0,5 0,3** 0,3 0,3*

14. KWS Trisol 2 0,9 1,1** -0,3 0,2** -0,2 0,1** -0,2 0,1** -1,0 -1,0*

15. Maestozo 2 0,6 0,4** 0,7 0,8** 0,0 -0,1** -0,2 -0,1** -0,2 -0,2*

16. Mikado k 2 -0,4 -0,5** -0,8 0,0** 0,3 0,1** 0,0 0,1** 0,0 0,0*

17. Amorozo 1 -0,1 -0,1* -0,3 -0,3* -0,5 -0,5* 0,3 0,3* 1,0 1,0*

18. Subito 1 0,6 0,6* 0,7 0,7* -0,2 -0,2* 0,5 0,5* 0,5 0,5*

19. Tomko 1 0,9 0,9* 0,7 0,7* 0,5 0,5* 0,0 0,0* 0,0 0,0*

20. Torino 1 0,1 0,1* 0,2 0,2* -0,2 -0,2* 0,3 0,3* 1,0 1,0*

21. Twingo k 1 1,1 1,1* 1,2 1,2* -0,5 -0,5* -0,2 -0,2* -0,7 -0,7*

22. Wiarus k 1 1,1 1,1* 0,7 0,7* 0,0 0,0* 0,3 0,3* -0,2 -0,2*


Tabela 7

Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2011- 2013

- 28

-

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań


(cm)

Masa 1000 ziaren



2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013


Wzorzec: 8,7 8,6 8,3 7,9 98 106 39,9 42,8

1. Gniewko k 3 0,3 0,4 0,7 1,1 -4 -5 -0,7 -1,1

2. Algoso 3 0,3 0,2 0,2 -0,2 8 8 2,0 2,7

3. Grenado k 3 0,3 0,4 0,7 0,0 -10 -11 -2,7 -4,3

4. Alekto k 3 0,3 0,4 0,7 1,0 -8 -8 -0,4 -0,7

5. Borwo k 3 0,3 0,2 0,7 0,0 1 -1 -2,0 -0,9

6. Pigmej k 3 0,3 0,4 -0,3 0,5 -2 -6 -1,7 -2,4

7. Pizarro 3 -0,7 -0,1 -1,3 0,0 10 10 0,5 -0,1

8. Atletico k 3 0,3 0,4 0,7 1,1 -6 -6 1,3 1,0

9. Tulus 3 0,3 0,2 0,7 -0,2 0 3 -1,3 1,1

10. Elpaso 3 -0,2 0,2 -0,3 0,1 2 -1 -3,9 -4,3

11. Fredro 3 0,3 0,4 -0,3 0,0 -2 0 -0,7 -0,2

12. Agostino k 2 0,3 0,4** 0,2 0,4** -7 -7** 2,1 1,6**

13. Borowik 2 -1,2 -0,4** -1,3 -0,4** 19 19** 7,1 7,6**

14. KWS Trisol 2 0,3 0,4** 0,7 0,6** 2 3** 2,1 5,1**

15. Maestozo 2 -2,7 -3,2** -5,3 -4,4** 3 5** -1,3 -0,5**

16. Mikado k 2 0,3 0,4** 0,7 0,6** 2 -3** -2,6 -2,2**

17. Amorozo 1 0,3 0,3* 0,2 0,2* 1 1* 0,6 0,6*

18. Subito 1 0,3 0,3* 0,7 0,7* 8 8* 5,4 5,4*

19. Tomko 1 0,3 0,3* 0,7 0,7* 0 0* -0,1 -0,1*

20. Torino 1 0,3 0,3* 0,7 0,7* 6 6* -0,8 -0,8*

21. Twingo k 1 0,3 0,3* 0,7 0,7* -13 -13* 0,7 0,7*

22. Wiarus k 1 0,3 0,3* 0,7 0,7* -9 -9* -4,6 -4,6*

Liczba doświadczeń 1 3 1 3 2 6 2 5

Tabela 7 c.d.

Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2011- 2013

Wzorzec: w roku 2013 - wszystkie odmiany badane, wyleganie - wyniki z Węgrzc * - wyniki jednoroczne, ** - dwuletnie

- 29

-

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań


(cm)

Masa 1000 ziaren



2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013


Wzorzec: 8,8 8,8 8,6 8,4 98 101 42,4 44,6

1. Gniewko k 3 0,2 0,2* 0,4 0,7** -9 -5 -0,4 0,6

2. Algoso 3 0,2 0,2* 0,4 0,2** 7 7 4,3 3,7

3. Grenado k 3 0,2 0,2* 0,4 0,2** -7 -6 -3,5 -3,9

4. Alekto k 3 0,2 0,2* 0,4 0,7** -9 -6 -0,5 -0,1

5. Borwo k 3 0,2 0,2* 0,4 0,2** -3 -2 -1,3 -0,7

6. Pigmej k 3 0,2 0,2* 0,4 -0,6** -2 -3 -1,9 -4,1

7. Pizarro 3 0,2 0,2* -1,1 -0,4** 9 9 -1,1 -0,9

8. Atletico k 3 0,2 0,2* 0,4 -0,6** -5 -4 1,2 1,4

9. Tulus 3 0,2 0,2* 0,4 -0,1** -3 1 -1,7 0,9

10. Elpaso 3 0,2 0,2* -0,1 0,4** 3 -1 -3,8 -4,2

11. Fredro 3 0,2 0,2* -0,1 -0,4** -2 0 0,3 1,0

12. Agostino k 2 0,2 0,2* 0,4 0,4* -6 -6** 0,8 1,0**

13. Borowik 2 -0,3 -0,3* -0,6 -0,6* 18 19** 5,4 6,9**

14. KWS Trisol 2 0,2 0,2* 0,4 0,4* 3 0** 3,3 5,0**

15. Maestozo 2 -2,3 -2,3* -3,6 -3,6* 3 5** 0,1 -0,1**

16. Mikado k 2 0,2 0,2* 0,4 0,4* 3 -3** -0,5 -0,2**

17. Amorozo 1 -0,8 -0,8* -0,6 -0,6* 0 0* 0,6 0,6*

18. Subito 1 0,2 0,2* 0,4 0,4* 10 10* 4,8 4,8*

19. Tomko 1 0,2 0,2* 0,4 0,4* 1 1* -0,9 -0,9*

20. Torino 1 0,2 0,2* 0,4 0,4* 3 3* -1,7 -1,7*

21. Twingo k 1 0,2 0,2* 0,4 0,4* -13 -13* 1,9 1,9*

22. Wiarus k 1 0,2 0,2* 0,4 0,4* -7 -7* -6,2 -6,2*


Pszenżyto - wyniki doświadczeń

Plonowanie

W 2013 roku średni plon wzorca na poziomie a1 dla punktów doświadczalnych (Węgrzce, Grodkowice)

wynosił 59,6 dt/ha i był zdecydowanie niższy niż za ostatnie trzylecie, gdzie średni plon dla dwóch miejscowości

wynosił 79,4 dt/ha. Najlepiej plonującymi w 2013 roku na poziomie a1 biorąc pod uwagę obydwie miejscowości były

odmiany: Borowik (123 % wzorca), Subito (118 %), Agostino (114 %), Fredro (113 %) i Mikado (103 %).

W Węgrzcach bardzo dobrze plonowała także odmiana: Amorozo (116 % wzorca), Elpaso (112 %) i Algoso (111 %),

a w Grodkowicach odmiany: Tomko (117%), Maestozo (104%) i Pigmej (103%). Najsłabiej plonowały odmiany:

Tulus (84% wzorca), Twingo (84 %), Grenado (88 %) i Wiarus (89 % wzorca).

Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 69,8 dt/ha i także znacznie odbiegał od średniej za trzylecie (91,1

dt/ha). Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki była większa

w Grodkowicach (+ 12,3 dt/ha), a w Węgrzcach wynosiła + 8,3 dt/ha. Na poziomie a2 najlepiej plonowały odmiany:

Borowik, Subito, Fredro, Elpaso, Mikado, Algoso i Agostino.

Przezimowanie

Straty spowodowane warunkami zimowania były niewielkie i dotyczyły tylko jednego punktu doświadczalnego

(Węgrzce), gdzie średni procent roślin martwych wyniósł 1,6.

Wyleganie

Wyleganie w 2013 roku wystąpiło w minimalnym stopniu na obydwu poziomach agrotechniki i tylko

w jednym punkcie doświadczalnym (Węgrzce), zarówno w fazie dojrzałości mlecznej jak i przed zbiorem . Średnia

ocen dla wszystkich odmian przed zbiorem wyniosła 8,3, przy czym większe wyleganie dotyczyło tylko jednej

odmiany: Maestozo - ocena 3,3, natomiast wyleganie pozostałych odmian wahało się między 7,0 a 9,0.

Choroby

Nasilenie niektórych chorób w 2013 roku było większe niż w poprzednim roku. Wśród chorób dominowała

septorioza liści, średnia ocena porażenia to 4,5 dla dwóch punktów doświadczalnych (Węgrzce, Grodkowice) przy

ocenie 5,0 za ostatnie trzylecie. Najsilniej porażone odmiany to: Elpaso (ocena 3,5) i Algoso (3,8), a odmiany

bardziej odporne to: Pizarro (5,8), Borwo i Grenado (oceny 5,5). Zanotowano dosyć duże różnice w porażeniu

poszczególnych odmian przez mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną. Odmianami bardziej porażonymi przez

mączniaka okazały się: Borwo i Elpaso (oceny 5,5), a z odmian odpornych na tą chorobę możemy wyróżnić odmiany:

Pizarro, Grenado, Twingo, Wiarus (oceny 9,0). Porażenie rdzą brunatną stwierdzono tylko w Grodkowicach (średnia

wzorca 7,8), a odmianami najbardziej porażonymi były: Elpaso (6,0), a także Algoso i Borwo (oceny 6,5), odmiany

bardziej odporne to: Twingo (9,0) oraz Grenado, Pizarro, Agostino, Maestozo, Subito, Tomko i Wiarus (oceny 8,5).

Oceny porażenia pszenżyta przez septoriozę plew wahały się między 7,0 a 8,3, a dla fuzariozy kłosów między

6,5 a 8,5.


W roku 2013 w krajowym rejestrze znajdowało się 41 odmian pszenżyta ozimego, w tym 29 odmian

tradycyjnych oraz 12 odmian krótkosłomych. Umieszczona poniżej charakterystyka obejmuje odmiany, które były

badane w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim w 2013 roku. Charakterystyka sporządzona przez

COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju.

GNIEWKO (2006) Odmiana typu półkarłowego, o dość małej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka

i septoriozę liści - dość duża, na rynchosporiozę - średnia, na septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy

źdźbła - dość mała. Rośliny są niskie, o dość dużej odporności na wylegania. Termin kłoszenia - dość późny,

dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie ziarna

w kłosie - dość mała, liczba opadania - mała. Zawartość białka - dość duża. Plenność - przeciętna. Tolerancja na

zakwaszenie gleby - średnia.

ALGOSO (2007) Odmiana o średniej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną, septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby

podstawy źdźbła - średnia, na rynchosporiozę - dość mała, na septoriozę liści - mała, na mączniaka - mała do bardzo

małej. Rośliny są dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa

1000 ziaren - duża, gęstość w stanie zsypnym - mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba

opadania - średnia. Zawartość białka - mała. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- średnia.

- 30 -

GRENADO (2007) Odmiana typu półkarłowego, o dość dużej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną - bardzo duża, na mączniaka

- duża do bardzo dużej, na septoriozę liści - duża, na septoriozę plew - dość duża, na rynchosporiozę, fuzariozę

kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są bardzo niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia - dość późny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - bardzo mała, gęstość w stanie zsypnym - średnia.

Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania - średnia. Zawartość białka - mała do bardzo

małej. Plenność - dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.

ALEKTO (2008) Odmiana typu półkarłowego, o prawie średniej zimotrwałości. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną - duża do

bardzo dużej, na septoriozę liści, rynchosporiozę i fuzariozę kłosów - dość duża, na septoriozę plew i choroby

podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny są niskie do bardzo niskich, o dużej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość mała, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na

porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.

BORWO (2008) Odmiana typu półkarłowego, o średniej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną - bardzo duża, na mączniaka

i fuzariozę kłosów - duża do bardzo dużej, na septoriozę liści i septoriozę plew - duża, na rynchosporiozę i choroby

podstawy źdźbła - dość duża. Rośliny są niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia

i dojrzewania - późny. Masa 1000 ziaren - dość duża, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na

porastanie ziarna w kłosie - dość mała, liczba opadania - mała. Zawartość białka - dość mała. Plenność - bardzo

dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.

PIGMEJ (2008) Odmiana typu półkarłowego, o średniej zimotrwałości. Odporność na rdze brunatną - bardzo duża, na mączniaka

i fuzariozę kłosów - duża, na septoriozę liści i plew, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość duża. Rośliny

są niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - późny, dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren

- dość mała, gęstość w stanie zsypnym - duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania

- średnia. Zawartość białka - dość mała. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość

mała.

PIZARRO (2008) Odmiana o średniej zimotrwałościi. Odporność na rdzę brunatną i septoriozę liści - bardzo duża, na mączniaka - duża

do bardzo dużej, na septoriozę plew, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na fuzariozę kłosów

- średnia. Rośliny są dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość późny, dojrzewania

- średni. Masa 1000 ziaren - dość mała, gęstość w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie ziarna

w kłosie - dość mała, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - średnia. Plenność - dobra do bardzo dobrej.

Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.

ATLETICO (2009) Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność dobra. Zimotrwałość średnia. Odporność na rdzę brunatną - duża

do bardzo dużej, na mączniaka prawdziwego i septoriozę liści - dość duża, na fuzariozę kłosów i choroby podstawy

źdźbła - przeciętna, na septoriozę plew - mała. Rośliny niskie do bardzo niskich, o dużej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość duża, gęstość w stanie zsypnym - dość mała.

Odporność na porastanie ziarna w kłosie - dość duża, liczba opadania - duża. Zawartość białka - dość duża.

Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.

TULUS (2009) Odmiana o prawie średniej zimotrwałości. Plenność - bardzo dobra. Odporność na rdzę brunatną - duża do bardzo

dużej, na mączniaka, fuzariozę kłosów, septoriozę liści i plew - dość duża, na rynchosporiozę i choroby podstawy

źdźbła - przeciętna. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, zaś

dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - duża, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na

porastanie ziarna w kłosie - mała. Liczba opadania i zawartość białka - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- przeciętna.

ELPASO (2010) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność - bardzo dobra. Zimotrwałość - mała do średniej.

Odporność na fuzariozę kłosów - duża do bardzo dużej, na septoriozę plew - dość duża, na mączniaka prawdziwego,

rdzę brunatną, rdzę źdźbłową, rdzę żółtą i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę liści - mała. Rośliny

o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren

- bardzo mała, gęstość w stanie zsypnym - dość dobra. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - przeciętna, liczba

opadania - duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

FREDRO (2010) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność - bardzo dobra. Zimotrwałość - mała do średniej.

- 31 -

Odporność na septoriozę plew i fuzariozę kłosów - duża, na rdze brunatną - dość duża, na rdzę źdźbłową, septoriozę

liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała, na rdzę żółtą - mała. Rośliny

przeciętnej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - wczesny. Masa 1000

ziaren i gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - dość duża, liczba opadania

- duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

AGOSTINO (2011) Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność na

mączniaka prawdziwego, na rdzę brunatną, septoriozę liści i plew - duża, na rdzę źdźbłową, rdzę żółtą, fuzariozę

kłosów i choroby podstawy źdźbła - dość duża. Rośliny niskie o dość dużej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym

- duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka

- dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki

poniżej średniej.

BOROWIK (2011) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność

na rdzę brunatną i septoriozę liści - duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, fuzariozę kłosów i choroby

podstawy źdźbła - dość duża, na septoriozę plew i rynchosporiozę - średnia. Rośliny bardzo wysokie o dość dużej

odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren bardzo duża,

wyrównanie dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie

- średnia, liczba opadania - mała. Zawartość białka - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost

plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej.

KWS TRISOL (2011) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość mała. Odporność na

mączniaka prawdziwego - duża do bardzo dużej, na rdzę brunatną - duża, na choroby podstawy źdźbła - dość duża, na

septoriozę liści, rynchosporiozę i fuzariozę kłosów - średnia, na septoriozę plew - dość mała. Rośliny wysokie, o dość

małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie

dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba

opadania - dość duża. Zawartość białka - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na

wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej.

MAESTOZO (2011) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność

na rdzę brunatną - duża do bardzo dużej, mączniaka prawdziwego i septoriozę liści - duża, na septoriozę plew, rdzę

żółtą, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła dość duża. Rośliny wysokie do bardzo wysokich, o dość małej

odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie

średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie, liczba opadania

i zawartość białka - średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie

agrotechniki poniżej średniej.

MIKADO (2011) Odmiana pastewna, typu półkarłowatego. Plenność dobra bardzo dobrej. Zimotrwałość dość duża. Odporność na rdzę

brunatną - duża do bardzo dużej, na rdzę żółtą i fuzariozę kłosów - dość duża, na septoriozę liści i plew oraz

rynchosporiozę - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny dość niskie, o dużej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie średnie, gęstość ziarna

w stanie zsypnym - duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania i zawartość białka - dość

małe. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej

średniej.

AMOROZO (2012) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie

agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (5,5).Odporność na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów - dość

duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew - średnia.

Rośliny dość wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000

ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na

porastanie w kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

SUBITO (2012) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie

agrotechniki powyżej średniej. Zimotrwałość dość duża (6). Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę

brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów

- średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania

średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na

- 32 -

porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość duża. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby

dość mała.

TOMKO (2012) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie

agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (6). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną

i septoriozę plew - duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość

duża. Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość późny.

Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża. Odporność na

porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby

średnia.

TORINO (2012) Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie

agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość prawie średnia (4,5). Odporność na rdzę brunatną, rynchosporiozę,

septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego, septoriozę plew - średnia, na choroby podstawy źdźbła

i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny wysokie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny

do bardzo wczesnego, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna

w stanie zsypnym - duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie duża, liczba opadania średnia. Zawartość białka

duża do bardzo dużej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

TWINGO (2012) Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki

poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (5,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka prawdziwego

- dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew - średnia, na fuzariozę kłosów

- mała. Rośliny bardzo niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000

ziaren średnia, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo mała. Odporność na porastanie

ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

WIARUS (2012) Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki

poniżej średniej. Zimotrwałość duża (6,5). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę liści

- duża, na rynchosporiozę i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów - średnia.

Rośliny niskie do bardzo niskich, o dużej do bardzo dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania

dość późny. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość małe, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo duża.

Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na




- odmiany tradycyjne - Aliko (2005), Amorozo (2012), Bereniko (2011), Cerber (2010), Cyrkon (2010),

Kresowiak (2013), Leontino (2008), Moderato (2004), Palermo (2013), Pawo (2002),

Presto (1989), Sorento (2002), Todan (2003), Tornado (1996), Transfer (2013), Trigold

(2008), Trismart (2007), Witon (2002).

- odmiany krótkosłome - Baltiko (2006), Magnat (2000).

Aktualną charakterystykę odmian, które uczestniczyły w doświadczeniach jak i pozostałych odmian

znajdujących się w KR można znaleźć w ‘’Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny


- 33 -

Żyto ozime

Uwagi ogólne

Doświadczenia PDOiR z żytem ozimym w sezonie 2012/13 założono w dwóch punktach. W ZDOO Łopuszna

i w ZS Książ Wielki. Doświadczenia finansowane były lokalnie. Dobór odmian do doświadczeń ustalił Zespół

Wojewódzki PDOiR województwa małopolskiego. W doświadczeniach badano 18 odmian, łącznie odmiany

populacyjne oraz mieszańcowe. Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU opracowaną dla

porejestrowych doświadczeń odmianowych. Powierzchnia poletka do sprzętu to 15 m2 w Łopusznej i 12 m2

w Książu Wielkim.

Tabela 1

Żyto ozime. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013

F1 - odmiana mieszańcowa KR - Krajowy Rejestr

- 34 -

L.p. Odmiana

Ro

k

wp

isan

ia

do

KR

Ro

k

włą

czen

ia

do

LZ

O

Ko

d k

raju

po

cho

dze

nia




1. Bosmo 2001 – PL Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. - Grupa IHAR

Smolice 146; 63-740 Kobylin

2. Dańkowskie

Diament 2005 2014 PL



3. Daran 2005 2014 PL Alicja Ramenda

ul. Antoniny 3/6; 64-100 Leszno

4. Stanko 2007 2014 PL Alicja Ramenda


5. Domir 2008 – PL Alicja Ramenda


6. Dańkowskie

Amber 2010 – PL



7. Armand 2011 2014 PL Alicja Ramenda


8. Horyzo 2011 – PL Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. - Grupa IHAR


9. Stach F1 2002 – PL Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. - Grupa IHAR


10. Gradan F1 2003 – PL Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o.

ul. Kasztanowa 5; 63-004 Tulce

11. Minello F1 2008 – DE KWS Lochow Polska Sp. z o.o.

Kondratowice ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy

12. Brasetto F1 2009 2014 DE KWS Lochow Polska Sp. z o.o.


13. Gonello F1 2009 – DE KWS Lochow Polska Sp. z o.o.


14. Palazzo F1 2009 2014 DE KWS Lochow Polska Sp. z o.o.


15. SU Skaltio F1 2010 – DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


16. SU Drive F1 2011 – DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


17. SU Allawi F1 2012 – DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


18. SU Stakkato F1 2012 2014 DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


Tabela 2

Żyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013

* - brak danych

– - zabiegu nie wykonano

- 35 -

Miejscowość ZDOO Łopuszna ZS

Książ Wielki

Powiat Nowy Targ Miechów

Kompleks rolniczej przydatności gleby 13 *

Klasa bonitacyjna gleby IV *

pH gleby w KCl 5,7 *

Przedplon Gorczyca Bobik


Obsada roślin (szt./ m2) 250 - 300 szt./m2 250 - 300 szt./m2




P2O5 (kg/ha) 100 20

K2O (kg/ha) 100 30


wieloskładnik. na poziomie a2 (l kg/ha)

Wuxal 4,0 l

FoliQ 4,0 l

Plonovit Opty

20/20/20 1,0 kg (2x)


Zaprawa nasienna (nazwa)

Zaprawa nasienna T 75

DS/WS

200g/100kg

Scenic 080 FS

100ml/100 kg

Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Aminopielik 3,0 l Husar Active

1,0 l

Insektycyd (nazwa, dawka/ha) – –


Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) Artea 330 EC 0,6 l Atak 450 EC

1,0 l

Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Duett 0,6 l Alert 375 SE

1,0 l

Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Moddus 250 EC 0.4 l Cerone 480 SL

1,0 l

Tabela 3

Żyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2013

L.p. Cecha Łopuszna Książ Wielki

a1 a2 a1 a2

1. Stan roślin przed zimą (skala 9o) 8,1 4,1

2. Stan roślin po zimie (skala 9o) 6,7 4,6


4. Termin kłoszenia (dzień, m - c) 17.05 17.05 – –

5. Termin dojrzałości woskowej (dzień, m - c) 01.08 03.08 – –

6. Wysokość roślin (cm) 155 146 – –


mlecznej (skala 9o) 8,9 9,0 – –

8. Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9o) – – 3,7 8,4


10. Pleśń śniegową 6,8 6,7 – –

11. Mączniak 7,9 9,0 – –

12. Rdza brunatna 5,8 7,9 – –

13 Rdza źdźbłowa 7,6 8,4 – –

14. Septorioza liści 6,8 7,6 – –

15. Rynchosporioza 5,9 6,8 – –

16. Masa 1000 ziaren (g) 35,9 36,3 36,1 37,2

17. Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 13,5 13,4 11,1 11,1

18. Plon ziarna (dt/ha) 62,7 71,1 55,1 67,9

Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian



- 36 -

Tabela 4

Żyto ozime. Plon ziarna w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2013

Wzorzec: w roku 2013: - wszystkie odmiany badane F1 - odmiany mieszańcowe

Tabela 5

Żyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca). Rok zbioru: 2013

Wzorzec: w roku 2013: - wszystkie odmiany badane

- 37 -

Lp. Odmiana Poziom a1 Poziom a2

Łopuszna Książ Wielki Łopuszna Książ Wielki

Wzorzec, dt z ha 62,7 55,1 71,1 67,9

1. Bosmo

89 83 85 92

2. Dańkowskie Diament

97 83 90 89

3. Daran 93 89 91 102

4. Stanko 91 88 98 105

5. Domir 92 83 86 93

6. Dańkowskie Amber 81 78 80 94

7. Armand 99 100 94 104

8. Ho ryzo 93 77 93 90

9. Stach 100 107 102 103

10. Gradan 87 87 92 81

11. Minello 95 90 90 104

12. Brasetto 97 120 109 111

13. Gonello 96 101 90 91

14. Palazzo 105 118 104 116

15. SU Skaltio 77 111 78 91

16. SU Drive 51 94 51 103

17. SU Allawi 86 115 85 110

18. SU Stakkato 118 114 116 108


2013 2012 2012-2013 2013 2012 2012-2013

Wzorzec, dt z ha 58,9 47,3 53,1 69,0 59,8 64,4

1. Bosmo 86 82 84 89 92 90 2. Dańkowskie Diament 90 81 86 90 100 95 3. Daran 91 95 93 97 97 97 4. Stanko 90 94 92 102 100 101 5. Domir 88 105 96 90 93 91 6. Dańkowskie Amber 80 87 83 87 102 95 7. Armand 100 97 98 99 87 93 8. Horyzo 85 95 90 92 97 94 9. Stach 104 98 101 103 97 100

10. Gradan 87 102 95 87 95 91 11. Minello 93 106 99 97 111 104 12. Brasetto 109 101 105 110 105 108 13. Gonello 99 119 109 91 95 93 14. Palazzo 112 97 104 110 99 105 15. SU Skaltio 94 115 105 85 112 98 16. SU Drive 73 124 98 77 116 97 17. SU Allawi 101 – – 98 – –

18. SU Stakkato 116 – – 112 – –


Tabela 6

Żyto ozime. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013,2012

Wzorzec w roku 2013 - wszystkie odmiany badane, Wszystkie choroby - wyniki z Łopusznej

- 38

-

L.p. Odmiana

Liczba

lat

badań

Pleśń śniegowa Rdza brunatna Septorioza liści Rynchosporioza Mączniak Rdza

źdźbłowa

2013 2012 - 2013 2013 2012 - 2013 2013 2012 - 2013 2013 2012 - 2013 2013 2013

skala 9o

Wzorzec 6,8 6,6 5,8 6,3 6,8 6,7 5,9 5,5 7,9 7,6

1. Bosmo 2 1,7 1,4 2,2 1,2 -0,8 -0,2 1,6 0,8 1,1 1,4

2. Dańkowskie

Diament 2 1,2 -0,9 -0,3 -0,1 0,7 -0,2 0,6 0,8 0,1 -1,6

3. Daran 2 0,2 0,7 1,2 1,7 0,2 0,4 0,1 0,0 0,6 1,4

4. Stanko 2 -1,3 -0,1 0,2 0,5 0,2 0,1 -0,4 -0,3 0,6 -1,6

5. Domir 2 -0,3 0,4 -0,3 -0,3 0,7 0,9 0,6 0,0 -0,4 1,4

6. Dańkowskie Amber 2 -1,3 -0,9 2,7 2,0 0,2 0,6 0,1 0,0 0,1 1,4

7. Armand 2 1,7 1,4 -0,3 -0,6 -0,8 -0,4 -0,4 0,0 -0,9 1,4

8. Horyzo 2 0,7 0,4 -1,3 -0,3 0,2 0,6 0,1 0,0 0,6 -2,6

9. Stach 2 1,2 0,9 1,7 0,5 0,7 0,9 -0,9 -0,5 -0,4 -0,6

10. Gradan 2 0,7 0,7 -0,3 -1,1 -0,3 -0,7 -0,4 0,0 0,1 -1,6

11. Minello 2 2,2 1,7 1,2 0,7 0,2 -0,4 -0,4 0,0 -2,4 1,4

12. Brasetto 2 -1,3 -2,1 0,2 0,2 -0,3 -0,7 1,1 0,5 1,1 -0,6

13. Gonello 2 2,2 1,2 -0,8 -0,8 0,7 0,6 0,6 0,3 0,6 -0,1

14. Palazzo 2 2,2 -0,4 -0,8 -1,1 0,2 0,1 -0,9 -0,8 1,1 -2,1

15. SU Skaltio 2 -2,8 -0,9 -1,3 -1,1 -0,3 -0,7 -0,4 -0,3 -1,9 1,4

16. SU Drive 2 -4,8 -2,6 -1,3 -0,6 -1,3 -0,9 0,6 0,3 0,6 1,4

17. SU Allawi 1 -3,8 -3,8* -0,8 -0,8* -0,3 -0,3* -0,4 -0,4* -1,4 -1,6

18. SU Stakkato 1 1,2 1,2* -1,3 -1,3* -0,3 -0,3* -0,4 -0,4* 1,1 1,4


Tabela 7

Żyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, 2012-2013

Wzorzec: w roku 2013 - wszystkie odmiany badane, wysokość roślin - wyniki z Łopusznej,

wyleganie - wyniki z Książa Wielkiego * - wyniki jednoroczne,

- 39 -

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań

Wyleganie (skala 9o)

Wysokość roślin

(cm)

Masa 1000

ziaren

(g)

W fazie

dojrzałości

mlecznej

przed zbiorem

2013 2012

- 2013

2013 2012

- 2013 2013

2012

- 2013

2013 2012

- 2013


Wzorzec: 3,7 3,7 155 145 36,0 35,7

1. Bosmo 2

Nie

wy

stąp

iło

Nie

wy

stąp

iło

-0,7 -0,7* 20 19 1,7 1,2

2. Dańkowskie Diament 2 0,3 0,3* 9 5 -0,9 -0,4

3. Daran 2 -0,7 -0,7* 12 8 -0,5 -1,4

4. Stanko 2 -1,2 -1,2* 9 8 -0,4 -0,6

5. Domir 2 -0,7 -0,7* 3 3 -0,5 0,0

6. Dańkowskie Amber 2 2,3 2,3* 4 6 0,3 -0,1

7. Armand 2 1,3 1,3* 5 3 -0,5 -0,2

8. Horyzo 2 -0,2 -0,2* 6 11 1,7 0,8

9. Stach 2 0,3 0,3* 10 6 -3,3 -2,0

10. Gradan 2 -0,7 -0,7* -6 -7 -0,9 -0,2

11. Minello 2 0,3 0,3* -9 -5 -2,0 -1,8

12. Brasetto 2 0,3 0,3* -2 -5 0,4 0,3

13. Gonello 2 -0,7 -0,7* -8 -11 -0,5 -0,5

14. Palazzo 2 1,3 1,3* -3 -3 -1,5 0,6

15. SU Skaltio 2 -1,2 -1,2* -10 -10 2,2 1,6

16. SU Drive 2 -2,2 -2,2* -18 -12 2,7 1,4

17. SU Allawi 1 -0,2 -0,2* -7 -7* 2,6 2,6*

18. SU Stakkato 1 2,3 2,3* -11 -11* -0,7 -0,7*


Wzorzec: 8,4 8,4 146 135 36,8 36,4

1. Bosmo 2

Nie

wy

stąp

iło

Nie

wy

stąp

iło

-1,4 -1,4* 24 20 2,7 1,9

2. Dańkowskie Diament 2 0,1 0,1* 6 6 1,4 1,2

3. Daran 2 0,1 0,1* 16 12 -1,0 -0,9

4. Stanko 2 0,1 0,1* 1 3 -0,7 -1,0

5. Domir 2 0,6 0,6* 7 7 -1,1 -1,1

6. Dańkowskie Amber 2 0,6 0,6* 5 7 -0,8 0,0

7. Armand 2 0,6 0,6* 7 4 -0,5 -0,9

8. Horyzo 2 0,6 0,6* 8 9 2,5 1,9

9. Stach 2 -0,9 -0,9* 2 -1 -3,5 -1,9

10. Gradan 2 0,6 0,6* -8 -10 0,0 0,1

11. Minello 2 0,1 0,1* -9 -8 -2,4 -2,2

12. Brasetto 2 0,6 0,6* -1 -3 0,6 0,3

13. Gonello 2 -2,9 -2,9* -10 -12 -1,0 -0,3

14. Palazzo 2 -0,4 -0,4* -1 -2 -0,3 0,5

15. SU Skaltio 2 -0,4 -0,4* -9 -6 0,6 1,3

16. SU Drive 2 0,6 0,6* -16 -14 0,3 -0,4

17. SU Allawi 1 0,1 0,1* -3 -3* 2,0 2,0*

18. SU Stakkato 1 0,6 0,6* -12 -12* 0,9 0,9*


Żyto - wyniki doświadczeń

Plonowanie

W 2013 roku średni plon odmian na poziomie a1 dla dwóch punktów doświadczalnych (Łopuszna, Książ

Wielki) wyniósł 58,9 dt/ha i był wyższy niż w roku ubiegłym (47,3 dt\ha). Najlepiej plonującymi odmianami na

poziomie a1 były odmiany mieszańcowe: SU Stakkato (116 % wzorca), Palazzo (112 %), Brasetto (109 %), Stach

(104 %) i SU Allawi (101 % wzorca.)

Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 69,0 dt/ha i znacznie odbiegał od plonu z ubiegłego roku (59,8

dt\ha). Na poziomie tym wyróżniały się te same odmiany mieszańcowe co na poziomie a1. Średnia zwyżka plonu

spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki wyniosła w Książu 12,8 dt/ha, a w Łopusznej

8,4 dt\ha.

Przezimowanie

Straty spowodowane warunkami zimowania (średni procent roślin martwych -27,8) wystąpiły tylko w jednym

punkcie doświadczalnym (Łopuszna).

Wyleganie

Wyleganie w 2013 roku w fazie dojrzałości mlecznej nie wystąpiło w żadnym punkcie doświadczalnym,

zarówno na poziomie a1 jak i a2, natomiast przed zbiorem wystąpiło w dużym nasileniu tylko w Książu Wielkim.

Oceny wylegania wahały się między 1,5 (SU Drive) do 6,0 (Dańkowskie Amber, SU Stakkato).

Choroby

Nasilenie chorób w 2013 roku było na podobnym poziomie jak w poprzednich latach, za wyjątkiem rdzy

brunatnej, dla której średnia porażenia wszystkich odmian wyniosła 5,8 przy ocenie 6,3 za ostatnie dwa lata. Po

zimie stwierdzono porażenie żyta przez pleśnią śniegową - średnia ocen dla wszystkich odmian wyniosła 6,8.

Zanotowano duże różnice między odmianami, a najbardziej porażonymi odmianami były: SU Drive, SU Allawi, SU

Skaltio, a do odmian bardziej odpornych możemy zaliczyć odmiany: Minello, Gonello i Palazzo.

Chorobą, która wystąpiła w większym nasileniu była rynchosporioza - średnia ocena porażenia to 5,9.

Najsilniej porażone odmiany to: Stach i Palazzo (oceny 5,0), a w mniejszym stopniu: Bosmo (7,5) i Brasetto (7,0).

Nasilenie septoriozy liści wahało się między 5,5 (SU Drive), a 7,5 (Domir, Dańkowskie Diament, Gonello, Stach).

W najmniejszym nasileniu wystąpił mączniak prawdziwy (ocena 7,8), ale zanotowano dosyć duże różnice między

poszczególnymi odmianami. Odmiany mniej odporne na mączniaka to: Minello (5,5), Su Skaltio (6,0) i SU Allawi

(6,5), a do odmian bardziej odpornych zaliczymy odmiany: Bosmo, Brasetto, Palazzo, SU Stakkato (oceny 9,0).


W roku 2013 w krajowym rejestrze znajdowało się 38 odmian żyta ozimego, w tym 19 odmian

populacyjnych, 2 odmiany syntetyczne, 16 odmian mieszańcowych oraz jedna odmiana populacyjna przeznaczona na

zielonkę. Umieszczona poniżej charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDOiR

w województwie małopolskim w 2013 roku. Charakterystyka sporządzona przez COBORU w oparciu o wieloletnie

wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju.

BOSMO (2001) Odmiana populacyjna, o dobrej zimotrwałości, o dobrej zdrowotności - bardzo dużej odporności na rdzę brunatną,

dość dużej na mączniaka i rdzę źdźbłową, przeciętnej na rynchosporiozę i septoriozę liści. Rośliny dość wysokie,

o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie

ziarna dość słabe. Gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna przeciętna, zawartość białka

w ziarnie dość duża, liczba opadania przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Plenność dobra.

DAŃKOWSKIE DIAMENT (2005) Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną, rdzę

źdźbłową, septoriozę liści i rynchosporiozę - przeciętna, na mączniaka i choroby podstawy źdźbła - dość mała.

Rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Odporność

na porastanie w kłosach średnia, liczba opadania dość duża. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna średnie,

gęstość w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość

duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Plenność na tle wszystkich odmian zarejestrowanych przeciętna,

najlepsza wśród odmian populacyjnych. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

DARAN (2005) Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną duża,

na mączniaka, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i rynchosporiozę - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość

- 40 -

mała. Rośliny średniej wysokości o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.

Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym - przeciętne. Odporność na porastanie w kłosach i liczba

opadania średnie. Zawartość białka przeciętna. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia, końcowa

temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

STANKO (2007) Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, Plenność dość słaba (na poziomie czołowych odmian

populacyjnych). Odporność na rdzę brunatną - dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową i septoriozę liści - średnia, na

rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym

średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania przeciętne. Zawartość białka średnia. Lepkość

maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie

gleby średnia.

DOMIR (2008) Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Odporność na rdzę brunatną, mączniaka, rdzę źdźbłową,

septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na rynchosporiozę, - dość mała. Rośliny średniej wysokości

o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie

i gęstość w stanie zsypnym - średnie. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania dość małe. Zawartość

białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska.

Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.

DAŃKOWSKIE AMBER (2010) Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych.

Odporność na rdzę źdźbłową i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdze brunatną,

septoriozę liści i rynchosporiozę - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dużej do bardzo dużej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość

w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość mała. Zawartość

białka duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka.

Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

ARMAND (2011) Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych.

Odporność na choroby podstawy źdźbła dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, rdzę źdźbłową,

septoriozę liści i rynchosporiozę - średnia, na pleśń śniegową - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej

odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie, gęstość

w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania oraz zawartość białka dość

duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka.


HORYZO (2011) Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych

Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną dość duża, na rdzę źdźbłową, septoriozę liści, rynchosporiozę

i choroby podstawy źdźbła - średnia, na pleśń śniegową - dość mała. Rośliny średniej wysokości, przeciętnej

odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dość dobre,

gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie, liczba opadania oraz zawartość białka

średnie. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia, końcowa temperatura kleikowania dość wysoka.


STACH (2002) Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości. Odporność na rdzę

brunatną dość duża, na pozostałe choroby przeciętna. Rośliny przeciętnej wysokości, o dość dużej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała. Masa 1000

ziaren średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Zawartość białka przeciętna, liczba

opadania średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

GRADAN (2003) Odmiana mieszańcowa, liniowo - populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości.

Odporność na mączniaka prawdziwego dość duża, na rdzę źdźbłową dość mała, na pozostałe choroby przeciętna.

Rośliny dość niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Odporność na

porastanie ziarna w kłosie dość duża. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym

przeciętna. Zawartość białka duża, liczba opadania dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża.

Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

- 41 -

MINELLO (2008) Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na rdzę

brunatną - bardzo duża, na rynchosporiozę septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na mączniaka, rdzę

źdźbłową - średnia. Rośliny niskie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.

Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie

ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość duża. Zawartość białka dość mała. Lepkość maksymalna kleiku

skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby

średnia .

BRASETTO (2009) Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na

mączniaka, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, rdzę brunatną i rynchosporiozę

- średnia. Rośliny dość niskie o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000

ziaren dość duża, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba

opadania - przeciętna. Zawartość białka - mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa

temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia .

GONELLO (2009) Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na

mączniaka, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną i rynchosporiozę - średnia, na

rdzę źdźbłową - dość mała. Rośliny niskie o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania

średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na

porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość

maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na


PALAZZO (2009) Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na

mączniaka i septoriozę liści - dość duża, rdzę brunatną i rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - średnia, na rdzę

źdźbłową - dość mała. Rośliny niskie o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa

1000 ziaren, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba

opadania przeciętne. Zawartość białka - mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - bardzo

duża, końcowa temperatura kleikowania - wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.

SU SKALTIO (2010) Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na

septoriozę liści - dość duża, na rdzę brunatną, rdze rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka

prawdziwego mała. Rośliny średniej wysokości, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania

średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie dość mała. Odporność na porastanie ziarna

w kłosie i liczba opadania dość małe. Zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża,

końcowa temperatura klepkowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

SU DRIVE (2011) Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na

septoriozę liści rynchosporiozę i pleśń śniegową - dość duża, na rdzę źdźbłową i choroby podstawy źdźbła - średnia,

na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną - dość mała. Rośliny dość niskie o przeciętnej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie

zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka - mała do

bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - średnia, końcowa temperatura kleikowania - wysoka.


SU ALLAWI (2012) Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na

pleśń śniegową, rynchosporiozę i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i mączniaka prawdziwego

- średnia, na rdzę brunatną i źdźbłową - dość mała; nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość

niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000

ziaren - duża, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie

średnia, liczba opadania - dość duża, zawartość białka dość mała.. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - duża,

końcowa temperatura kleikowania - bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.

SU STAKKATO (2012) Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na

pleśń śniegową, choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego,

rdzę brunatną i źdźbłową - średnia; nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość niskie o średniej

odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia,

- 42 -

wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania

dość duże, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - duża, końcowa temperatura

kleikowania - wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia



odmiany populacyjne - Agrikolo (2003), Amilo (1989), Antonińskie (2013), Arant (1993), Dańkowskie Nowe

(1976), Dańkowskie Rubin (2013), Dańkowskie Złote (1968), Matador (2003),

Rostockie (2002), Słowiańskie (2004), Walet (1999),

odmiany syntetyczne - Caroass (2003), Herakles (2007).

odmiany mieszańcowe - Balistic (2007), Konto (2003), SU Satellit (2013), SU Spektrum (2013), Tur (2013),

Visello (2007).

odmiany populacyjne na zielonkę - Pastar (1980)


znajdujących się w KR można znaleźć w ‘’Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny


- 43 -

Orkisz ozimy

Uwagi ogólne

Doświadczenia PDOiR z orkiszem ozimym w sezonie 2012/13 r założono w dwóch punktach - w SDOO

Węgrzce oraz w IHAR PIB Radzików - ZD Grodkowice. Doświadczenia były finansowane lokalnie. .Dobór odmian

ustalił Zespół PDOiR woj. małopolskiego. W doświadczeniach badano 8 odmian - w tym 7 odmian orkiszu i jedną

odmianę pszenicy zwyczajnej (Tonacja), która była wzorcem. Powierzchnia poletka do sprzętu to 16,5 m2 w SDOO

Węgrzce oraz 10 m2 w ZD Grodkowice.

Tabela 1 Orkisz ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013

KR - Krajowy Rejestr

Tabela 2

Orkisz ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013

- 44 -

L.p. Odmiana Rok wpisania

do KR

Kod kraju

pochodze-nia




1. Tonacja 2001 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul.

Główna 20; 99-307 Strzelce

2. Ceralio – DE –

3. Frankenkorn – DE –

4. Ostro – DE –

5. Schwabenkorn – DE –

6. Schwabenspelz – DE –

7. Zollenspelz – DE –

8. Rokosz 2012 PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR


Miejscowość SDOO Węgrzce IHAR Radzików

ZD Grodkowice

Powiat Kraków Wieliczka


Klasa bonitacyjna gleby II R III a

pH gleby w KCl 6,5 6,2

Przedplon Rzepak ozimy Rzepak ozimy


Obsada roślin (szt./ m2) * *



N na poziomie a1 (kg/ha) 68 77,5

N na poziomie a2 (kg/ha) 118 117,5

P2O5 (kg/ha) 60 75,0

K2O (kg/ha) 90 92,5


wieloskładnik. na poziomie a2 (l/kg/ha) FoliqMicromax 1,0 l (2x) MagN-us 3,0 l

Tabela 2 c. d.

Orkisz ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013


Tabela 3

Orkisz ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2013

L.p. Cecha Węgrzce Grodkowice

a1 a2 a1 a2

1. Stan roślin przed zimą (skala 9o) 7,8 –

2. Stan roślin po zimie (skala 9o) 7,6 –


4. Termin kłoszenia (dzień, m - c) 02.06 04.06 08.06 10.06

5. Termin dojrzałości woskowej (dzień, m - c) 16.07 17.07 15.07 19.07

6. Wysokość roślin (cm) 128 117 106 105


mlecznej (skala 9o) 6,8 7,4 9,0 9,0

8. Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9o) 5,3 6,9 9,0 9,0

9. Porażenie przez: (skala 9o)

10. Pleśń śniegową – –

11. Mączniak 5,4 5,9 5,1 6,4

12. Rdza brunatna 7,3 9,0 7,0 7,8

13. Septorioza liści 6,4 7,0 4,2 7,7

14. Septorioza plew 6,8 7,0 5,6 6,6

15. Fuzarioza kłosów 7,1 7,9 6,4 7,6

16. Choroby podstawy źdźbła - kompleks – – – –

17. Masa 1000 ziaren (g) – – – –

18. Wilgotność kłosków z ziarnem podczas

zbioru (%) 4,4 4,1 – –

19. Plon ziarna (dt/ha) 47,3 63,6 38,9 53,7




- 45 -

Miejscowość SDOO Węgrzce IHAR Radzików

ZD Grodkowice


Zaprawa nasienna (nazwa) – –

Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Husar Active 1,0 l Maraton 375 SC 4,0 l

Glean 75 WG 5 g

Insektycyd (nazwa, dawka/ha)

Bi 58 Nowy 400 EC

- 0.5 l (2x) Eforia 065 ZC 0,3 l


Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) Tilt Turbo 575 EC 1,0 l Tilt Turbo 575 EC 1,0 l

Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Artea 330 EC 0,5 l Menera 410EC 0,5 l Olimpus 480 SC 1,2 l

Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Moddus 250 EC 0.5 l Antywylegacz płynny 675 SL

2.0 l

Tabela 4

Orkisz ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2013

L.p. Odmiana Poziom a1 Poziom a2

Węgrzce Grodkowice Węgrzce Grodkowice

Wzorzec, dt. z ha 47,3 38,9 63,6 53,7

1. Tonacja 100 100 100 100

2. Ceralio 118 151 111 123

3. Frankenkorn 125 128 113 119

4. Ostro 115 145 98 123

5. Schwabenkorn 102 145 110 118

6. Schwabenspelz 113 153 108 123

7. Zollenspelz 117 126 105 112

8. Rokosz 122 105 107 94

Wzorzec - odmiana Tonacja

Tabela 5

Orkisz ozimy. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2013, 2012,2011

Wzorzec: - odmiana Tonacja * - dane za jeden rok Tabela 6

Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Rok zbioru: 2013

Wzorzec - odmiana Tonacja, * - dane za jeden rok

- 46 -

Lp. Odmiana

Poziom a1 Poziom a2

2013 2012 2011 2012

- 2013

2011

- 2013 2013 2012 2011

2012

- 2013

2011

- 2013

Wzorzec, dt z ha 43,1 77,2 75,7 60,2 65,3 58,7 58,7 94,7 80,6 76,7

1. Tonacja 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

2. Ceralio 135 77 90 106 101 117 89 91 103 99

3. Frankenkorn 126 80 88 103 98 116 86 81 101 94

4. Ostro 130 73 69 102 91 111 78 81 95 90

5. Schwabenkorn 123 73 75 98 90 114 85 85 100 95

6. Schwabenspelz 133 70 69 102 91 115 77 74 96 89

7. Zollenspelz 122 96 84 109 101 109 91 86 100 95

8. Rokosz 114 – – 114* 114* 101 – – 101* 101*


L.p. Odmiana

Liczba

lat

badań

Mączniak Rdza

brunatna

Septorioza

liści

Septorioza

plew

Fuzarioza

kłosów

2013 2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013

skala 9o

Wzorzec 5,0 6,4 4,5 4,8 5,0 5,0 6,0 7,0 5,8 7,2

1. Tonacja 3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

2. Ceralio 3 1,3 0,1 2,8 1,8 0,3 0,1 1,5 0,8 1,2 1,2

3. Frankenkorn 3 -0,2 0,0 3,0 2,2 -0,2 0,1 -0,5 0,2 1,5 1,5

4. Ostro 3 -0,5 -1,9 2,8 2,1 1,0 0,7 1,0 0,5 0,7 0,7

5. Schwabenkorn 3 0,8 0,1 1,3 0,6 1,0 0,4 -0,7 -0,6 1,5 1,5

6. Schwabenspelz 3 0,0 -1,2 4,3 2,7 0,8 0,7 0,8 0,5 1,0 1,0

7. Zollenspelz 3 0,8 0,4 3,3 3,4 -0,7 -0,4 0,8 0,3 1,7 1,7

8. Rokosz 1 0,0 0,0* 4,0 4,0* 0,3 0,3* -1,2 -1,2* 0,5 0,5*


Tabela 7

Orkisz ozimy.

Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Rok zbioru: 2013

Wzorzec- odmiana Tonacja * - wyniki jednoroczne – - brak danych

Orkisz ozimy - wyniki doświadczeń

Plonowanie

Wzorcem w stosunku do którego porównywano plony orkiszu ozimego była podobnie jak w roku ubiegłym

odmiana Tonacja, której plon na poziomie a1 wyniósł 43,1 dt/ha; średnio dla dwóch punktów doświadczalnych

(Węgrzce, Grodkowice). Podany w tabeli 4 i 5 plon orkiszu jest plonem nie wymłóconych kłosków, których

odziarnienie wymaga specjalistycznego sprzętu. Wszystkie odmiany orkiszu plonowały powyżej wzorca na obu

poziomach agrotechniki.

Przezimowanie

W 2013 roku nie stwierdzono strat spowodowanych warunkami zimowania (wymarzanie) zarówno

w Węgrzcach jak i Grodkowicach.

Wyleganie

Wyleganie wystąpiło zarówno na poziomie a1 jak i na poziomie a2 tak w fazie dojrzałości mlecznej jak i przed

zbiorem w jednym punkcie doświadczalnym. Średnia ocena wzorca, którym była odmiana Tonacja wyniosła 9,0.

Najbardziej podatne na wyleganie odmiany orkiszu to: Schwabenkorn (ocena 3,5), Schwabenspelz (5,5) oraz Ceralio

(6,0), bardziej odporne: Rokosz i Zollenspelz (oceny 8,0).

- 47 -

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań


(cm)

Masa 1000

ziaren (g)

w fazie dojrzałości


2013 2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013 2013

2011

- 2013


Wzorzec: 9,0 9,0 9,0 8,3 90 100 – 37,0

1. Tonacja 3 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 – 0,0*

2. Ceralio 3 -3,0 -2,9 -4,5 -3,8 37 31 – 3,1*

3. Frankenkorn 3 -2,0 -1,6 -4,0 -2,0 26 25 – 1,9*

4. Ostro 3 -2,0 -0,9 -4,0 -1,4 34 30 – 2,3*

5. Schwabenkorn 3 -5,5 -4,5 -7,5 -5,2 39 35 – -0,2*

6. Schwabenspelz 3 -3,5 -2,3 -5,0 -3,2 43 39 – 10,7*

7. Zollenspelz 3 -1,0 -0,6 -3,0 -1,3 20 17 – 0,8*

8. Rokosz 1 -1,0 -1,0* -1,5 -1,5* 17 17* – –

Liczba doświadczeń 1 5 1 5 2 6 – 1


Wzorzec: 9,0 9,0 9,0 8,1 90 94 – 38,5

1. Tonacja 3 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 – 0,0*

2. Ceralio 3 -2,0 -2,3 -3,5 -2,7 24 29 – 3,0*

3. Frankenkorn 3 -1,0 -1,3 -1,5 -1,1 23 21 – 2,6*

4. Ostro 3 -1,5 -0,6 -1,5 -0,3 29 27 – 2,0*

5. Schwabenkorn 3 -4,0 -3,0 -5,0 -3,4 27 30 – -1,8*

6. Schwabenspelz 3 -3,0 -2,1 -4,0 -2,0 40 39 – 9,2*

7. Zollenspelz 3 -0,5 -0,6 -1,0 -0,8 15 15 – -0,2*

8. Rokosz 1 -0,5 -0,5* -0,5 -0,5* 11 11* – –

Liczba doświadczeń 1 5 1 5 2 6 – 1

Choroby

Większość odmian orkiszu zaprezentowała się korzystnie w stosunku do wzorca jakim była odmiana Tonacja.

Dotyczy to większości chorób występujących w orkiszu.

Wszystkie odmiany orkiszu wykazały się wyższą odpornością na rdzę brunatną niż odmiana Tonacja (4,5),

a oceny wahały się od 5,8 (Schwabenkorn) do 8,8 (odmiana Schwabenspelz). Analogiczna sytuacja dotyczyła

porażenia fuzariozą kłosów, gdzie przy średniej wzorca 5,8 (Tonacja), także wszystkie odmiany orkiszu uzyskały

wyższe oceny, które wahały się między 6,3 (Rokosz), a 7,5 (Zollenspelz). Porażenie mączniakiem kształtowało się

między 4,5 (Ostro), a 6,3 (Ceralio). Oceny dla septoriozy liści wahały od 4,3 do 6,0.

W 2012 roku do krajowego rejestru została wpisana pierwsza polska odmiana orkiszu ozimego - Rokosz,

pochodząca z Hodowli Roślin Strzelce. Większość jednak uprawianych odmian to odmiany niemieckie. Do uprawy

na terenach nizinnych nadają się wszystkie przedstawione odmiany tj: Frankenkorn, Ceralio, Schwabenspelz,

Schwabenkorn, Zollenspelz oraz odmiana Ostro, która może także być uprawiana w rejonach górskich ze względu na

krótszy okres wegetacji.

- 48 -

Pszenica jara

Uwagi ogólne

Doświadczenia PDOiR z pszenicą jarą w 2013 roku przeprowadzono w trzech punktach. W SDOO Węgrzce

przeprowadzono doświadczenie z poszerzonym doborem odmian zarejestrowanych (16 odmian), finansowane

z budżetu państwa. Doświadczenia przeprowadzone przez: Uniwersytet Rolniczy Kraków - ZD Prusy oraz IHAR PIB

Radzików - ZD w Grodkowicach, były finansowane lokalnie. W doświadczeniach tych badano 14 odmian, których

dobór został ustalony przez Zespół Wojewódzki PDOiR dla województwa małopolskiego.

Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU dla doświadczeń PDOiR omówioną

w poprzednim rozdziale. Warunki polowe doświadczenia przedstawia tabela 2. Powierzchnia poletka do sprzętu to:

15 m2 w Węgrzcach , 10 m2 w Prusach i Grodkowicach.

Tabela 1

Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013

L.p. Odmiana

Ro

k

wp

isan

ia

do

KR

Ro

k

włą

czen

ia

do

LO

Z

Ko

d k

raju

po

cho

dze

nia




1 Bombona 2005 2007 PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


2 Tybalt 2005 2007 NL Irena Szyld

ul. Celtycka 41a; 62-800 Kalisz

3 Hewilla 2006 2009 PL Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o. o

ul. Zbożowa 4; 30-002 Kraków

4 Parabola 2006 2008 PL Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o. o


5 Łagwa 2009 2011 PL Małopolska Hodowla Roślin HBP Sp. z o. o


6 Kandela 2010 – PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


7 Ostka

Smolicka 2010 2012 PL

Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR


8 Arabella 2011 2013 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.


9 Izera 2012 2013 PL Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o. o


10 KWS

Torridon 2012 – UK

KWS Lochow Polska Sp. z o.o.


11 Struna 2013 2014 wr PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


12 Trappe 2008 – DE KWS Lochow Polska Sp. z o.o.


13

Radocha

2011

– PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR


14 SMH87 2011 – PL Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR


KR - Krajowy Rejestr LOZ - Lista Odmian Zalecanych

wr - wstępna rekomendacja

- 49 -

Tabela 2

Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013

Miejscowość SDOO Węgrzce UR Kraków

SD Prusy

IHAR Radzików

ZD Grodkowice


Kompleks rolniczej przydatności gleby 2 1 2

Klasa bonitacyjna gleby II I R III A

pH gleby w KCl 5,8 6,54 6,2

Przedplon Burak cukrowy Groch Rzepak ozimy

Data siewu (dzień, m - c, rok) 17.04.2013 22.04.2013 19.04.2013

Obsada roślin (szt./ m2) 450 450 450

Data zbioru (dzień, m - c, rok) 12.08.2013 14.08.2013 09.08.2013




P2O5 (kg/ha) 80 60 60

K2O (kg/ha) 120 100 60

Nawożenie dolistne

preparatami wieloskładniko-

wymi na poziomie a2

(l/ha) FoliQ Micromax 2,0 l

(2x)

Plonvit Z+ SMg

- 1.5 l + 7,5 kg

Basfoliar 36 Extra

6,0 l

MagN –us 3,0 l



- 400 ml/100 kg

Zaprawa nasienna

T 75 DS/WS

Maxim 025 FS -

200 ml/100 kg

Herbicyd (nazwa, dawka/ha)

Granstar Ultra 40 g

Starane 250 EC 0,4 l

Puma Uniwersal 069

EW 1,0 l

Lintur 70 WG

- 150 g

Gold 450 EC 1,25 l

Atribut 70 WG 60g

Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Bi 58 Nowy

400 EC - 0,5l (3x)

Karate Zeon

050 CS - 0,1 l Eforia 065 ZC 0,3 l


Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) Tilt Turbo 575 EC

- 1.0 l

Tilt Turbo 575 EC

- 1.0 l

Tilt Turbo 575 EC

- 1.0 l

Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Artea 330 EC 0,5 l Amistar 250 S.C.

1,0 l

Olimpu 480 S.C.

1,2 l

Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Moddus 250 EC

0.4 l

Cerone 480 SL

- 0,75 l

Moddus 250 EC

0.4 l

* - brak danych – - nie zastosowano

- 50 -

Tabela 3

Pszenica jara. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2013



Skala 9o; 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzys

- 51

-

L.p. Cecha SDOO Węgrzce UR Kraków - SD Prusy

IHAR PIB Radzików

- ZD Grodkowice

a1 a2 a1 a2 a1 a2

1 Termin kłoszenia (dzień, m - c) 15.06 16.06 19.06 22.06 20.06 22.06

2 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m - c) 28.07 29.07 02.08 05.08 31.07 02.08

3 Wysokość roślin (cm) 87 82 83 77 80 75

4 Wyleganie roślin w f. dojrzał. mlecznej (skala 9o) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0

5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9o) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0

6 Porażenie przez: (skala 9o)

7 Mączniak – – 8,7 9,0 8,0 8,4

8 Rdza brunatna 7,7 9,0 7,2 8,8 7,9 8,0

9 Septorioza liści 5,7 7,6 6,0 7,6 4,2 4,2

10 Septorioza plew 7,1 8,3 6,5 7,4 7,1 7,0

11 Fuzarioza kłosów 6,6 7,5 6,5 7,4 3,9 4,5

12 Choroby podstawy źdźbła - kompleks – – 6,8 7,8 – –

13 Masa 1000 ziaren (g) 42,7 44,0 46,9 47,4 34,5 33,7

14 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 14,0 14,6 12,4 12,4 – –

15 Plon ziarna (dt/ha) 61,6 69,4 61,9 73,5 31,5 33,9

Tabela 4

Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2013

Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian za wyjątkiem odmiany SMH87 (durum)

- 52

-


Węgrzce Prusy Grodkowice Węgrzce Prusy Grodkowice

Wzorzec, dt z ha 61,6 61,9 31,5 69,4 73,5 33,9

1 Bombona 93 87 56 93 94 61

2 Tybalt 107 103 112 99 99 113

3 Hewilla 102 98 124 101 102 132

4 Parabola 111 110 112 107 103 122

5 Łagwa 106 96 127 102 100 125

6 Kandela 90 93 97 93 89 93

7 Ostka Smolicka 99 101 78 103 106 72

8 Arabella 95 108 86 100 102 85

9 Izera 103 111 125 105 106 119

10 KWS Torridon 93 90 96 93 90 96

11 Struna 99 112 143 103 110 144

12 Trappe 105 100 61 102 99 67

13 Radocha 96 91 83 99 100 72

14 SMH87 62 68 33 56 68 32

Tabela 5

Pszenica jara. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2013, 2012, 2011

Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian za wyjątkiem odmiany SMH87 (durum) Grupa technologiczna: E - elitarna, A - jakościowa, B - chlebowa, C - pozostała (wg. Listy Opisowej Odmian 2013 COBORU) – - brak danych

- 53

-

Lp. Odmiana Grupa

techno-

logiczna

Poziom a1 Poziom a2

2013 2012 2011 2012 - 2013 2011- 2013 2013 2012 2011 2012 - 2013 2011- 2013

Wzorzec, dt z ha 61,7 61,0 62,6 61,3 61,8 71,4 69,1 80,5 70,2 73,7

1 Bombona E 93 91 93 92 92 96 98 95 97 96

2 Tybalt A 107 103 102 105 104 102 100 103 101 102

3 Hewilla A 102 98 100 100 100 105 98 94 102 99

4 Parabola A 113 100 98 106 104 108 98 99 103 102

5 Łagwa A 103 95 100 99 99 104 97 97 100 99

6 Kandela A 94 99 99 96 97 93 99 102 96 98

7 Ostka Smolicka A 102 104 112 103 106 107 105 110 106 107

8 Arabella A 104 104 107 104 105 104 102 107 103 104

9 Izera A 109 106 – 108 – 108 103 – 106 –

10 KWS Torridon A 94 99 – 96 – 94 100 – 97 –

11 Struna A 108 – – – – 110 – – – –

12 Trappe B 105 102 100 104 102 104 102 104 103 103

13 Radocha C 96 100 89 98 95 102 102 95 102 100

14 SMH87 durum 67 63 75 65 68 64 64 65 64 64


Tabela 6

Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013 2011-2013

Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą

Mączniak prawdziwy - wyniki nie dotyczą Węgrzc; Choroby podsuszkowe - wyniki z Prus Wzorzec: w latach 2011 - 2013 - wszystkie odmiany badane

Liczba doświadczeń dla okresu 2011 - 2013 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza

* - dane za jeden rok ** - dane za dwa lata

- 54

-

Lp. Odmiana

Liczba

Lat

badań

Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew Fuzarioza kłosów Choroby

podsuszkowe

2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013

skala 9o

Wzorzec 8,4 8,2 7,6 7,2 5,3 5,4 6,8 7,4 5,2 6,7 6,8 7,0

1 Bombona 9 -0,4 -0,2 -1,3 -1,7 0,0 0,0 -0,5 0,3 0,2 0,5 0,4 0,3

2 Tybalt 9 0,4 0,6 0,2 1,1 -0,2 0,0 -0,6 -0,3 -0,3 -0,2 -1,0 0,1

3 Hewilla 8 -0,9 -0,9 0,5 0,1 -0,4 0,2 0,1 0,0 0,2 0,0 0,4 0,3

4 Parabola 8 -0,1 0,2 0,5 -0,5 0,0 0,0 -0,2 0,2 -0,9 -0,6 0,0 -0,1

5 Łagwa 5 -0,3 0,0 -0,5 -0,1 0,1 0,2 -0,3 -0,7 1,0 0,7 -0,1 0,2

6 Kandela 4 0,4 0,4 -0,4 0,5 0,1 0,3 0,6 0,3 0,4 0,0 0,3 0,0

7 Ostka Smolicka 4 0,1 -0,3 -0,8 -1,0 -0,2 -0,3 -0,1 0,3 0,4 0,3 -0,4 -0,5

8 Arabella 3 0,6 0,8 -0,1 0,7 -0,6 -0,5 -0,1 -0,1 -0,3 0,2 0,3 -0,1

9 Izera 2 -0,1 0,2** 0,9 0,9** 0,0 -0,3** 0,6 0,8** 1,5 1,0** -0,1 -0,2**

10 KWS Torridon 2 -0,1 0,4** -0,5 0,0** 0,2 0,7** -0,4 -0,7** -0,3 0,1** -0,1 0,6**

11 Struna 1 0,4 0,4* 0,5 0,5* 0,7 0,7* 0,7 0,7* 1,1 1,1* 1,2 1,2*

12 Trappe 6 -0,1 -0,7 0,4 0,8 0,6 0,4 -0,3 -0,5 -0,3 0,1 0,0 -0,1

13 Radocha 3 -0,4 -0,3 -0,1 -0,3 -1,0 -0,6 -0,5 -0,5 -0,6 -0,5 -0,2 -0,4

14 SMH87 3 0,6 0,1 0,9 0,9 0,6 0,0 1,3 0,7 -1,7 -1,1 -0,8 -0,8

Liczba doświadczeń 2 7 3 9 3 9 3 7 3 7 1 3

Tabela 7

Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013 2011-2013 .

Wzorzec: - wszystkie badane odmiany, * - dane za jeden rok ; ** - dane za dwa lata – - brak danych

- 55

-

L.p. Odmiana

Liczba

lat

badań


(cm)

Masa 1000 ziaren

(g) w fazie

dojrzałości mlecznej przed zbiorem

2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013


Wzorzec: 8,1 6,9 84 90 41,4 41,9

1 Bombona 9

Nie

wystą

piło

0,9*

Nie

wystą

piło

1,0** 5 6 -4,4 -2,6

2 Tybalt 9 0,7* 0,4** -8 -7 3,2 1,3

3 Hewilla 8 0,1* -0,7** 10 8 1,5 1,7

4 Parabola 8 0,3* 0,6** 2 1 6,4 6,0

5 Łagwa 5 -0,3* -0,3** 1 1 2,0 1,7

6 Kandela 4 0,4* 0,1** -3 -2 -1,5 -2,0

7 Ostka Smolicka 4 -1,0* 0,0** 3 3 -1,1 0,4

8 Arabella 3 0,1* 0,0** -1 1 -2,1 -2,9

9 Izera 2 – -0,6* 6 6** -0,3 -1,0**

10 KWS Torridon 2 – 0,9* -9 -8** -0,9 -1,4**

11 Struna 1 – – 6 6* 0,7 0,7*

12 Trappe 6 0,7* 0,4** -7 -6 -4,6 -5,4

13 Radocha 3 0,1* 0,4** -4 -3 0,4 0,2

14 SMH87 3 -1,3* -1,3** -9 -9 0,4 1,1


Tabela 7 c. d.

Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013 2011-2013

Wzorzec: - wszystkie badane odmiany, * - dane za jeden rok ; ** - dane za dwa lata ; – - brak danych

- 56

-

L.p. Odmiana

Liczba

lat

badań


(cm)

Masa 1000 ziaren

(g) w fazie


2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013


Wzorzec: 8,4 7,8 78 84 41,7 43,8

1 Bombona 9

Nie

wystą

piło

0,6*

Nie

wystą

piło

1,0** 3 5 -3,9 -2,8

2 Tybalt 9 0,4* -0,1** -6 -7 3,2 1,2

3 Hewilla 8 0,4* 0,1** 8 7 0,4 1,5

4 Parabola 8 0,4* 0,6** 3 0 5,5 6,5

5 Łagwa 5 0,4* -0,2** 1 0 3,6 1,5

6 Kandela 4 0,4* -0,4** -2 0 -0,2 -1,1

7 Ostka Smolicka 4 -1,4* -0,4** 4 4 -1,0 1,2

8 Arabella 3 0,6* 0,4** -1 -1 -4,0 -4,5

9 Izera 2 – -0,2* 6 5** 0,0 -0,4**

10 KWS Torridon 2 – 0,5* -7 -7** -0,7 -1,3**

11 Struna 1 – – 8 8* 0,3 0,3*

12 Trappe 6 0,6* 0,9** -6 -5 -4,2 -5,2

13 Radocha 3 -0,4* 0,0** -5 -3 0,2 1,3

14 SMH87 3 -1,6* -2,0** -7 -5 1,1 1,1


Pszenica jara - wyniki doświadczeń

Plonowanie

W 2013 roku średni plon wzorca na poziomie a1 dla punktów doświadczalnych (Węgrzce, Prusy ) wynosił 61,7

dt/ha i był prawie identyczny jak za ostatnie trzylecie (61,8 dt/ha). Plony z Grodkowic znacznie odbiegały od tych

dwóch punktów doświadczalnych i nie zostały uwzględnione w średniej. Najlepiej plonującymi na poziomie a1

w 2013 roku były odmiany: Parabola (Węgrzce - 111 % wzorca, Prusy - 110 %), Izera (odpowiednio 103 % i 111 %)

i Tybalt (107 % ,103 %). Odmiany te jako jedyne plonowały powyżej wzorca we wszystkich miejscowościach.

W Węgrzcach dobrze plonowały także odmiany: Łagwa (106 %), Trappe (105 %) i Hewilla (102 % wzorca),

a w Prusach odmiany: Struna (112 %) i Arabella (108 %). Najsłabiej plonującymi odmianami okazały się odmiany

Bombona, Kandela i KWS Torridon. Należy dodać że odmiana Bombona należy do elitarnej (E) grupy jakościowej.

Odmiana pszenicy twardej SMH87 plonowała na poziomie 65 % wzorca przy czym wzorzec stanowiły wszystkie

odmiany pszenicy zwyczajnej.

Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 71,4 dt/ha i był niewiele niższy niż za lata 2011-2013. Wyższy

plon uzyskano w Prusach (73,5 dt/ha), mniejszy w Węgrzcach (69,4 dt/ha). Średnia zwyżka plonu spowodowana

zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki dla wszystkich punktów doświadczalnych wyniosła 9,7 dt/ha przy

czym w Węgrzcach przyrost ten wyniósł + 7,8 dt/ha, a w Prusach + 11,6 dt/ha. Na poziomie a2 najlepiej plonowały

odmiany: Izera, Struna, Parabola i Ostka Smolicka.

Wyleganie

Wyleganie w 2013 roku w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem nie wystąpiło w żadnym punkcie

doświadczalnym, zarówno na poziomie a1 jak i na poziomie a2.

Choroby

Nasilenie niektórych chorób w 2013 roku było wyższe niż w poprzednich latach, a dotyczy to zwłaszcza

chorób występujących na kłosach. Dominowała tu fuzarioza kłosów, której średnia ocena porażenia dla wszystkich

punktów doświadczalnych wyniosła 5,2, przy ocenie 6,7 za ostatnie trzylecie. Najsilniej porażone odmiany to:

Parabola (4,3), Radocha (4,6) oraz odmiana pszenicy twardej SMH87, natomiast odmiany bardziej odporne to: Izera

(6,7), Struna (6,3) i Łagwa (6,2). Zanotowano także większe niż w poprzednich latach porażenie septoriozą plew.

Średnia z wszystkich punktów wyniosła 6,8 przy ocenie 7,4 za lata 2011-2013. Porażenie septoriozą liści było na

podobnym poziomie jak w poprzednich latach i wynosiło 5,3 przy ocenie 5,4 za ostatnie trzylecie. Większemu

porażeniu uległy odmiany: Radocha (4,3) i Arabella (4,7), a odmiany odporniejsze to Struna (6,0) i Trappe (5,9).

Nasilenie rdzy brunatnej wahało się między 6,3 u odmiany Bombona, a 8,5 (Izera, SMH87), natomiast porażenie

mączniakiem (średnia wzorca 8,4) było bardzo małe, ich oceny wahały się między 7,5 (Hewilla), a 9,0 (Arabella,

SMH87). Choroby podsuszkowe wystąpiły tylko w jednym punkcie doświadczalnym (Prusy), tu oceny porażenia

odmian wahały się między 5,8 (Tybalt), a 8,0 (Struna).


W roku 2013 w rejestrze znajdowało się 28 odmian pszenicy zwyczajnej jarej, w tym 2 odmiany należące do grupy

technologicznej elitarnej (E), 21 odmian należących do grupy jakościowej (A), 4 odmiany do grupy chlebowej (B)

oraz jedna odmiana do grupy pszenic pozostałych (C). W rejestrze jest także zarejestrowana w 2011 roku odmiana

pszenicy twardej jarej – SMH 87.

Charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim

w 2013 roku. Charakterystyka sporządzona przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń

przeprowadzonych na terenie całego kraju.

BOMBONA (2005)

Odmiana elitarna (grupa E). Odporność na mączniaka i rdzę brunatną - dość duża, na septoriozę liści, septoriozę

plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, gęstość w stanie zsypnym - dość

mała. Mąka o żółtej barwie. Liczba opadania - bardzo duża, zawartość białka - bardzo duża, wskaźnik sedymentacji

SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - bardzo duża. Wydajność ogólna mąki - średnia. Plenność - dość dobra. Tolerancja

na zakwaszenie gleby - średnia.

TYBALT (2005) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka - duża, na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów - dość duża, na

septoriozę liści, septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są niskie do bardzo niskich,

o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - późny, dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - dość

duża, gęstość w stanie zsypnym - mała do bardzo małej. Liczba opadania - duża do bardzo dużej, zawartość białka

- 57 -

- dość duża, wskaźnik sedymentacji SDS - duży do bardzo dużego. Ilość glutenu - duża. Plenność - bardzo dobra.


HEWILLA (2006) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła

- średnia, na mączniaka i septoriozę liści - dość mała, na rdzę brunatną - mała. Rośliny są dość wysokie, o średniej

odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, gęstość

w stanie zsypnym - średnia. Liczba opadania - bardzo duża, zawartość białka - średnia, wskaźnik sedymentacji SDS

- bardzo duży. Ilość glutenu - duża do bardzo dużej. Wydajność ogólna mąki - dość duża. Plenność - dość dobra.


PARABOLA (2006) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka, rdzę brunatną, septoriozę liści, fuzariozę kłosów i choroby

podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę plew - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności

na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, gęstość

w stanie zsypnym - średnia. Liczba opadania - duża do bardzo dużej, zawartość białka - duża, wskaźnik sedymentacji

SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - duża do bardzo dużej. Wydajność ogólna mąki - średnia. Plenność - dość dobra.

Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia

ŁAGWA (2009) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka - dość duża, na rdzę brunatną, septoriozę liści, septoriozę

plew, fuzariozę kłosów oraz choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności

na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża. Liczba opadania - duża do

bardzo dużej, zawartość białka - duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Ilość glutenu

- bardzo duża. Plenność - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.

KANDELA (2010) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka, rdzę brunatną i żółtą - duża, na septoriozę liści i plew

- średnia, na brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów oraz choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny są

średniej wysokości, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren

- średnia, gęstość w stanie zsypnym - bardzo duża Liczba opadania - duża do bardzo dużej, zawartość białka - duża,

wskaźnik sedymentacyjny SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - duża. Plenność - dobra. Tolerancja na zakwaszenie


OSTKA SMOLICKA (2010) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na septoriozę plew - duża, na fuzariozę kłosów - duża, na rdzę brunatną,

septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka i brunatną plamistość liści - dość mała, na rdzę

żółtą - bardzo mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - średni,

dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - duża, gęstość w stanie zsypnym - bardzo duża. Liczba opadania - duża,

zawartość białka - średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - średnia. Plenność - dobra.


ARABELLA ( 2011) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka i rdzę żółtą - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na

septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów oraz brunatna plamistość liści - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość

mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania

- dość wczesny. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie - przeciętne, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo

dużej. Odporność na porastanie w kłosie - dość mała, liczba opadania - duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS

- bardzo duży. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plenność - bardzo

dobra.

IZERA ( 2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka

prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - średnia, na rdzę żółtą - dość

mała. Rośliny dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania - dość

wczesny. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo dużej.

Odporność na porastanie w kłosie - mała, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka duża. Ilość glutenu duża do

bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość duża.

Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia. Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie

agrotechniki większy niż średnio dla gatunku.

KWS Torridon ( 2012) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę brunatną i rdzę żółtą - duża, na brunatną plamistość liści

i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, septoriozę plew oraz fuzariozę

- 58 -

kłosów - średnia. Rośliny niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość późny, dojrzewania

- średni. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na

porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - bardzo duża. Zawartość białka duża. Ilość glutenu duża do bardzo

dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na

zakwaszenie gleby - średnia. Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki średni.

STRUNA (2013) Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę żółtą - duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną

i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę plew, brunatną plamistość liści oraz fuzariozę

kłosów - średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania

- średni. Masa 1000 ziaren - przeciętna, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo dużej.

Odporność na porastanie w kłosie - mała do bardzo małej, liczba opadania i zawartość białka dość duża. Wskaźnik

sedymentacyjny SDS - bardzo duży. Wydajność ogólna mąki - duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki większy niż średnio dla

gatunku.

TRAPPE (2008) Odmiana chlebowa (grupa B). Odporność na rdzę brunatną i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka, septoriozę

plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są dość niskie, o dość dużej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - mała do bardzo małej, gęstość w stanie

zsypnym - bardzo duża. Liczba opadania - duża do bardzo dużej, zawartość białka - średnia, wskaźnik sedymentacji

SDS - duży do bardzo dużego. Ilość glutenu - dość duża. Wydajność ogólna mąki - dość mała. Plenność - dobra do

bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.

RADOCHA (2011) Odmiana zaliczana do grupy C (pszenica pozostała, w tym pastewna). Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie

na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Odporność na rdzę żółtą - duża, na rdzę brunatną, septoriozę

liści, choroby podstawy źdźbła i brunatną plamistość liści - średnia, na mączniaka, septoriozę plew, fuzariozę kłosów

- dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania

- średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo dużej.

Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - przeciętna. Zawartość białka - duża, ilość glutenu

- bardzo duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

SMH87 Pierwsza odmiana pszenicy twardej jarej w krajowym rejestrze, przeznaczona do produkcji makaronu i innych

przetworów zbożowych. Odmiana oścista. Plenność, w przeciętnych warunkach klimatyczno-glebowych, na

poziomie 70-79% wzorcowych odmian pszenicy zwyczajnej. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki

poniżej średniej wzorcowych odmian pszenicy zwyczajnej. Odporność na rdzę brunatną i rdzę żółtą - duża, na

mączniaka - dość duża, na septoriozę plew, fuzariozę kłosów, choroby podstawy źdźbła oraz brunatną plamistość liści

- średnia, na septoriozę liści - dość mała. Rośliny niskie do bardzo niskich, o małej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia - wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość słabe, gęstość

w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania w niesprzyjających

warunkach często poniżej 150 sekund. Zawartość białka - duża do bardzo dużej, ilość glutenu - duża. Tolerancja na

zakwaszenie gleby - przeciętna.

Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze w 2013 roku znajdowały się

następujące odmiany:

grupa E - Torka (1996),

grupa A - Bryza (2003), Griwa (2001), Katoda (2008), Koksa (2000), Korynta (2002), Monsun (2004),

Nawra (1999), Partyzan (2006), Raweta (2005), Waluta (2008), Żura (2002),

grupa B - Banti (1994), Cytra (2004), Zadra (2005),




- 59 -

Jęczmień jary

Uwagi ogólne

Doświadczenia PDOiR z jęczmieniem jarym w 2013 r. przeprowadzono w 2-óch punktach, w SDOO Węgrzce

oraz MHR Kraków - ZHR Polanowice, gdzie doświadczenia te były finansowane lokalnie. Dobór odmian do

doświadczeń finansowanych lokalnie ustalił Zespół Wojewódzki PDOiR województwa małopolskiego. W doświad-

czeniach badano 18 odmian, łącznie odmiany typu browarnego i pastewnego. Doświadczenia przeprowadzono

zgodnie z metodyką COBORU opracowaną dla porejestrowych doświadczeń odmianowych. Powierzchnia poletka do

sprzętu to: 15 m2 w SDOO Węgrzce oraz 10 m2 w SHR Polanowice.

Tabela 1

Jęczmień jary. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013


wr - wstępna rekomendacja n - odmiana nieoplewiona

- 60 -

L.p. Odmiana

Ro

k

wp

isan

ia

do

KR

Ro

k

włą

czen

ia

do

LO

Z

Ko

d k

raju

po

cho

dze

nia



- pełnomocnika w Polsce

1. Atico 2009 2011 PL Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o. o


2. KWS Olof 2010 2012 DE KWS Lochow -Polska Sp. z o.o.


3. Suweren 2010 2012 PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

4. Basic 2011 2014 FR DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


5. Iron 2011 2012 DK DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


6. Natasia 2011 – DK DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


7. Ella 2012 2014 FR DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


8. Fariba 2012 – DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


9. Gawrosz n 2012 – PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

10. Kucyk 2012 2013 PL DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


11. Raskud 2012 2013 PL Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR


12. Argento 2013 – DK DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


13. Hajduczek 2013 – PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

14. KWS Atrika 2013 – DE KWS Lochow -Polska Sp. z o.o.


15. Oberek 2013 2014 wr PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; 99-307 Strzelce

16. Olympic 2013 – FR

RAGT Semences Polska Sp. z o.o.


17. Penguin 2013 – DK DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.


18. Soldo 2013 – DE Saaten - Union Polska Sp. z o.o.


Tabela 2

Jęczmień jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2013

* - brak danych – - nie zastosowano

- 61 -

Miejscowość SDOO

Węgrzce

MHR HBP

Kraków

ZHR Polanowice

Powiat Kraków Kraków


Klasa bonitacyjna gleby II I

pH gleby w KCl 5,8 *

Przedplon Burak cukrowy Kukurydza pastewna


Obsada roślin (szt./ m2) 300 300





P2O5 (kg/ha) 80 50

K2O (kg/ha) 120 75

Nawożenie dolistne

preparatami wieloskładniko-

wymi na poziomie a2

(l/ha) FoliqMicromax 2,0 l

(2x) –


Zaprawa nasienna (nazwa, dawka/ha)

Baytan Universal

- 400 ml/100 kg

Baytan Universal

- 400 ml/100 kg

Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Granstar Ultra 40 g


Puma Uniwersal 069 EW 1,0 l

Lintur 70 WG

150 g

Insektycyd (nazwa, dawka/ha)

Bi 58 Nowy

400 EC - 0,5 l (3x)

Bi 58 Nowy 400 EC

0,5 l


Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) Tilt Turbo 575 EC

1,0 l

Tilt Turbo 575 EC

0,6 l

+ Amistar 250 SC - 0,6 l

Fungicyd - drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Artea 330 EC 0,5 l

Artea 330 EC

- 0,5 l

- 0,6 l

Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Moddus 250 EC 0.4 l Cerone 480 SL

- 0,75 l

Tabela 3

Jęczmień jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2013



Skala 9o - 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

- 62 -

L.p. Cecha SDOO Węgrzce

MHR Kraków

ZHR Polanowice

a1 a2 a1 a2

1 Termin kłoszenia (dzień, m - c) 14.06 15.06 19.06 19.06

2 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m - c) 16.07 17.07 16.07 16.07

3 Wysokość roślin (cm) 72 68 74 71

4 Wyleganie roślin w faz. dojrzał. mlecznej (skala 9o) 8,8 9,0 9,0 9,0

5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9o) 6,7 8,1 9,0 9,0

6 Porażenie przez: (skala 9o)

7 mączniak 8,1 9,0 7,6 8,9

8 rdza jęczmienia 8,9 9,0 8,9 9,0

9 rynchosporioza – – 8,4 9,0

10 plamistość siatkowa 6,2 7,9 7,8 8,1

11 czarna plamistość – – – –

12 głownia pyląca szt. – – – –

13 pasiastość liści szt. – – – –

14 Masa 1000 ziaren (g) 48,2 51,9 50,1 48,2

15 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 10,3 10,5 13,5 13,3

16 Plon ziarna (dt/ha) 57,9 72,0 55,5 66,4

Tabela 4

Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2013

Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian n - odmiana nieoplewiona

- 63 -


Węgrzce Polanowice Węgrzce Polanowice

Wzorzec, dt z ha 57,9 55,5 72,0 66,4

1 Atico 102 101 101 96

2 KWS Olof 99 99 98 91

3 Suweren 105 99 98 95

4 Basic 92 102 83 98

5 Iron 99 106 101 102

6 Natasia 88 97 97 98

7 Ella 111 100 103 108

8 Fariba 98 92 94 92

9 Gawrosz n 83 76 78 74

10 Kucyk 100 80 98 91

11 Raskud 99 89 88 93

12 Argento 89 84 94 89

13 Hajduczek 99 92 105 95

14 KWS Atrika 95 90 94 93

15 Oberek 101 107 97 93

16 Olympic 92 101 102 107

17 Penguin 96 97 91 88

18 Soldo 103 94 99 96

Tabela 5

Jęczmień jary. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2013, 2012, 2011

Wzorzec: - wszystkie odmiany badane

Wartość browarna - wyższe stopnie oznaczają wyższą ocenę (wg Listy Opisowej Odmian 2013, COBORU)

Wyniki za 2011, 2013 - nie dotyczą Łopusznej – - brak danych ~ - odmiana pastewna n - odmiana nieoplewiona

- 64

-

L.p.

Odmiana

Syntetyczna

ocena

wartości

browarnej

Poziom a1 Poziom a2

2013 2012 2011 2012 - 2013 2011- 2013 2013 2012 2011 2012 - 2013 2011- 2013

Wzorzec, dt z ha 56,7 56,3 75,0 56,5 62,7 69,2 59,8 76,3 64,5 68,4

1 Atico ~ 102 105 115 103 107 99 113 107 106 106

2 KWS Olof ~ 99 106 101 103 102 95 104 105 99 101

3 Suweren ~ 102 106 105 104 104 97 108 111 102 105

4 Basic ~ 97 104 95 101 99 91 103 97 97 97

5 Iron ~ 103 102 109 102 105 102 96 100 99 99

6 Natasia ~ 93 101 100 97 98 98 96 93 97 96

7 Ella ~ 106 99 – 102 – 106 103 – 104 –

8 Fariba ~ 95 97 – 96 – 93 95 – 94 –

9 Gawrosz ~ 80 82 – 81 – 76 80 – 78 –

10 Kucyk ~ 90 105 – 98 – 95 101 – 98 –

11 Raskud ~ 94 107 – 101 – 91 109 – 100 –

12 Argento ~ 87 – – – – 92 – – – –

13 Hajduczek ~ 96 – – – – 100 – – – –

14 KWS Atrika ~ 93 – – – – 94 – – – –

15 Oberek ~ 104 – – – – 95 – – – –

16 Olympic 6,55 97 – – – – 105 – – – –

17 Penguin ~ 97 – – – – 90 – – – –

18 Soldo ~ 99 – – – – 98 – – – –


Tabela 6

Jęczmień jary Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013, 2011-2013

Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą

– - brak danych , Rynchosporioza – wyniki z Polanowic;

Wzorzec: - wszystkie odmiany badane * - dane za jeden rok; ** - dane za dwa lata

- 6

5 -

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań

Mączniak Rdza jęczmienia Rynchosporioza Plamistość siatkowa Głownia pyłkowa

2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013

Skala 9o szt.

Wzorzec, (skala 90) 7,8 7,7 8,4 8,3 7,0 6,9 1

1 Atico 5 -0,8 -0,1

Nie w

ystąp

iła

Nie w

ystąp

iła

0,6 -0,1 0,0 -0,1

Nie w

ystąp

iła

Nie w

ystąp

iła

2 KWS Olof 4 1,0 0,6 0,6 0,5 0,3 0,5

3 Suweren 4 -0,5 -0,4 0,6 0,0 0,0 0,1

4 Basic 3 0,2 0,5 -0,4 0,0 0,0 0,1

5 Iron 3 -2,0 -0,9 0,1 0,3 0,0 0,1

6 Natasia 3 -0,8 -0,5 0,1 0,1 -0,7 -0,5

7 Ella 2 0,5 0,3** 0,1 -0,3** 0,0 0,1**

8 Fariba 2 0,5 0,5** 0,1 0,3** -0,5 -0,6**

9 Gawrosz 2 0,5 0,5** 0,1 0,3** 0,3 -0,2**

10 Kucyk 2 0,5 0,7** 0,1 -0,5** 0,5 0,5**

11 Raskud 2 -1,0 -0,1** 0,1 0,3** 0,5 0,7**

12 Argento 1 0,5 0,5* 0,6 0,6* -0,2 -0,2*

13 Hajduczek 1 1,0 1,0* 0,1 0,1* -0,5 -0,5*

14 KWS Atrika 1 0,2 0,2* -0,9 -0,9* -0,2 -0,2*

15 Oberek 1 -0,8 -0,8* 0,1 0,1* 0,3 0,3*

16 Olympic 1 1,0 1,0* -0,9 -0,9* -0,2 -0,2*

17 Penguin 1 1,0 1,0* -0,4 -0,4* 0,0 0,0*

18 Soldo 1 0,5 0,5* -0,9 -0,9* 0,5 0,5*


Tabela 7

Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013, 2011-2013

Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których wyleganie wystąpiło.

Wyleganie przed zbiorem - wyniki z Węgrzc * - dane za jeden rok; ** - dane za dwa lata

- 66

-

L.p. Odmiana

Liczba

Lat

badań


(cm)

Masa 1000 ziaren

(g) w fazie


2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013


Wzorzec 6,7 6,3 73 74 49,2 48,4

1 Atico 5

Nie w

ystąp

iło

0,1* 0,8 0,4 5 6 2,3 2,8

2 KWS Olof 4 -1,4* -0,2 -0,4 1 0 -0,6 -1,1

3 Suweren 4 -3,9* -1,2 -0,5 5 5 -0,8 -1,1

4 Basic 3 0,6* -0,2 -0,1 2 -1 -0,6 0,5

5 Iron 3 0,1* 0,3 0,3 -1 -3 -1,7 -1,7

6 Natasia 3 0,1* -1,2 -1,5 0 -3 -1,1 -0,1

7 Ella 2 – -1,7 -1,4** 3 2** 2,1 2,0**

8 Fariba 2 – 1,3 1,4** -10 -12** -0,5 -1,5**

9 Gawrosz 2 – -0,7 -0,9** 8 11** -7,7 -5,7**

10 Kucyk 2 – 1,3 0,6** 2 5** -0,2 0,4**

11 Raskud 2 – 1,3 0,9** 1 3** 0,6 1,1**

12 Argento 1 – -1,2 -1,2* -2 -2* 0,0 0,0*

13 Hajduczek 1 – 0,8 0,8* -8 -8* 0,9 0,9*

14 KWS Atrika 1 – -0,2 -0,2* -4 -4* 1,6 1,6*

15 Oberek 1 – 0,3 0,3* 0 0* 5,1 5,1*

16 Olympic 1 – 1,3 1,3* -1 -1* -3,9 -3,9*

17 Penguin 1 – -0,7 -0,7* 0 0* 2,2 2,2*

18 Soldo 1 – 0,3 0,3* -2 -2* 1,6 1,6*

Liczba doświadczeń 1 1 4 2 8 2 8

Tabela 7 c. d.

Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013, 2011-2013

Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których wystąpiło Wyleganie przed zbiorem (poziom a2) - wyniki z Węgrzc

– - brak danych * - dane za jeden rok; ** - dane za dwa lata,

- 67

-

L.p. Odmiana

Liczba

Lat

badań


(cm)

Masa 1000 ziaren

(g) w fazie


2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013 2013 2011 - 2013


Wzorzec 6,7 8,1 7,2 69 69 50,1 50,2

1 Atico 5

Nie w

ystąp

iło

1,3* 0,4 0,6 3 3 2,6 3,8

2 KWS Olof 4 1,3* -0,6 -0,1 -1 -1 -0,6 -1,0

3 Suweren 4 -3,2* -1,1 -1,0 6 5 -1,6 -1,6

4 Basic 3 -1,2* 0,4 -0,3 1 -1 2,5 2,5

5 Iron 3 -0,7* 0,4 0,4 -1 -3 -3,6 -3,0

6 Natasia 3 -1,2* -1,1 -0,5 -1 -2 1,3 1,1

7 Ella 2 – -0,6 -1,3** 3 1** 2,7 0,7

8 Fariba 2 – 0,9 1,2** -7 -10** -2,5 -3,9**

9 Gawrosz 2 – -1,6 -1,1** 11 12** -8,8 -5,9**

10 Kucyk 2 – 0,9 0,2** 3 5** -0,8 -0,9**

11 Raskud 2 – 0,4 0,5** 1 2** 3,4 3,3**

12 Argento 1 – -0,6 -0,6* 1 1* -1,8 -1,8*

13 Hajduczek 1 – 0,4 0,4* -5 -5* -0,4 -0,4*

14 KWS Atrika 1 – -0,6 -0,6* -3 -3* 1,3 1,3*

15 Oberek 1 – 0,9 0,9* 0 0* 4,7 4,7*

16 Olympic 1 – 0,9 0,9* -2 -2* -1,9 -1,9*

17 Penguin 1 – -0,6 -0,6* 2 2* 0,4 0,4*

18 Soldo 1 – 0,4 0,4* -2 -2* 2,9 2,9*

Liczba doświadczeń 1 1 4 2 8 2 8

Jęczmień jary - wyniki doświadczeń

Plonowanie

W 2013 roku średni plon wzorca na poziomie a1 dla dwóch punktów doświadczalnych (Węgrzce, Polanowice)

wynosił 56,7 dt/ha i był niższy od średniej za ostatnie trzylecie (62,7 dt/ha). Plony z Węgrzc (57,9 dt/ha) kształtowały

się na podobnym poziomie jak w Polanowicach (55,5 dt/ha)

Analizując plony z tych miejscowości najlepiej plonującymi odmianami w 2013 roku na poziomie a1 były

odmiany: Ella (Węgrzce - 111 % wzorca, Polanowice - 100 %), Oberek (odpowiednio 101 %, 107 %) i Atico (102 %,

101 %). W Węgrzcach także dobrze plonowały odmiany: Suweren (105 % wzorca), Soldo (103 %) i Kucyk (100 %),

a w Polanowicach odmiany: Iron (106 %), Basic (102 %) i Olympic (101 % wzorca). Analizując lata 2011-2013

i biorąc pod uwagę wszystkie punkty doświadczalne największy plon osiągnęły odmiany: Atico (107 % wzorca), Iron

(105 %) i Suweren (104 % wzorca).

Na poziomie a2 średni plon wzorca dla dwóch miejscowości wynosił 69,2 dt/ha i był zbliżony do średniej za

ostatnie trzylecie (68,4 dt/ha), przy czym w Węgrzcach osiągnięto wyższe plony (72,0 dt/ha) niż w Polanowicach

(66,4 dt/ha). Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki była największa

w Węgrzcach (+14,1 dt/ha), natomiast w Polanowicach odnotowano przyrost plonu o 10,9 dt/ha w stosunku do

poziomu a1. Najlepiej plonującymi na poziomie a2 okazały się odmiany: Ella (106 % wzorca), Olympic (105 %)

i Iron (102 %). W Węgrzcach dobrze plonowała także odmiana Hajduczek (105 % wzorca) i Atico (101 % wzorca).

Biorąc pod uwagę ostatnie trzylecie na poziomie a2 wyróżniają się podobnie jak na poziomie a1 odmiany: Atico,

Suweren oraz KWS Olof (105 %), a z odmian badanych pierwszy rok, odmiana Oberek (poziom a1) i odmiana

Olympic (poziom a2.).

Wyleganie

Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej w 2013 roku nie wystąpiło w żadnym punkcie doświadczalnym,

zarówno na poziomie a1 jak i a2, natomiast wyleganie przed zbiorem wystąpiło tylko Węgrzcach na obydwu

poziomach agrotechniki. Średnie wyleganie dla wszystkich odmian na poziomie a1 wyniosło 6,7 przy ocenie 6,3 za

ostatnie trzylecie. Najbardziej wyległy odmiany: Ella (ocena 5,0), Suweren, Natasia i Argento (oceny 5,5), a odmiany

bardziej odporne to Fariba, Kucyk i Raskud (oceny 8,0). Wyleganie na poziomie a2 było mniejsze niż na poziomie a1

i wyniosło 8,1 średnio dla wszystkich odmian.

Choroby

Choroby w 2013 roku wystąpiły w podobnym nasileniu jak w poprzednich latach i było to niewielkie

porażenie. W największym nasileniu wystąpiła plamistość siatkowa, której średnia ocena porażenia w dwóch

punktach doświadczalnych wyniosła 7,0. Odmianami, które uległy największemu porażeniu to: Natasia (ocena 6,3),

oraz Fariba i Hajduczek (6,5). Bardziej odporne okazały się odmiany: Raskud, Kucyk, i Soldo (oceny 7,5). Pozostałe

choroby wystąpiły w bardzo małym nasileniu. Średnia porażenia mączniakiem wyniosła 7,8 przy ocenie 7,7 za

ostatnie trzylecie. Odmiany bardziej podatne na mączniaka to: Iron (ocena 5,8) oraz Raskud (6,8), a mniej wrażliwe:

KWS Olof, Hajduczek, Olympic i Penguin (oceny 8,8). Porażenie rynchosporiozą wystąpiło tylko w Polanowicach

i był to bardzo mały poziom porażenia, a oceny dla poszczególnych odmian wahały się między 7,5 a 9,0. Chorobą,

która nie wystąpiła w żadnym punkcie doświadczalnym była rdza jęczmienia.


W roku 2013 w rejestrze znajdowało się 60 odmian jęczmienia jarego: 31 odmian typu browarnego oraz 28 odmian

pastewnych oplewionych, a także jedna odmiana pastewna nieoplewiona. Charakterystyka obejmuje odmiany, które

były badane w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim w 2013 roku. Przedstawioną poniżej

charakterystykę opracowano w COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie

całego kraju.

ATICO (2009) Odmiana o dobrej plenności. Odporność na rynchosporiozę - dość duża, na mączniaka, czarną plamistość i plamistość

siatkową - średnia, na rdzę jęczmienia - dość mała. Rośliny są wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie ziarna - przeciętne. Zawartość

białka - mała. Tolerancja na niskie pH gleby - średnia.

KWS OLOF (2010) Odmiana typu pastewnego. Odporność na mączniaka prawdziwego i czarną plamistość - duża, na rdzę jęczmienia,

rynchosporiozę i plamistość siatkową - średnia. Rośliny są średnio wysokie, o małej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie ziarna - dość małe, gęstość ziarna

w stanie zsypnym - przeciętna. Zawartość białka w ziarnie - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.

Plenność - bardzo dobra.

- 68 -

SUWEREN (2010) Odmiana typu pastewnego. Odporność na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę - przeciętna, na

czarną plamistość - dość mała, na mączniaka prawdziwego - mała. Rośliny są wysokie, o dość małej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - wczesny. Masa 1000 ziaren - mała, wyrównanie ziarna - małe, gęstość

ziarna w stanie zsypnym - duża. Zawartość białka w ziarnie - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

Plenność - dobra do bardzo dobrej.

BASIC (2011) Odmiana typu pastewnego. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość

siatkową i rynchosporiozę - dość duża, na rdzę jęczmienia i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie,

o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża,

wyrównanie ziarna - dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie - średnia.


IRON (2011) Odmiana typu pastewnego. Plenność - bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki

- przeciętny. Odporność na rdzę jęczmienia - dość duża, na plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość

- średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie ziarna - średnie, gęstość w stanie

zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.

NATASIA (2011) Odmiana typu pastewnego. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie

agrotechniki - przeciętny. Odporność na rdzę jęczmienia - dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość

siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny niskie, o średniej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie ziarna - średnie, gęstość ziarna w stanie

zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.

ELLA (2012) Odmiana typu pastewnego. Plenność - bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki

- przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i czarną plamistość - dość duża, na rdzę

jęczmienia i rynchosporiozę - dość mała,. Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie ziarna - średnie, gęstość ziarna

w stanie zsypnym - dość duża. Zawartość białka w ziarnie - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

FARIBA (2012) Odmiana typu pastewnego. Plenność - dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki

- powyżej średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i czarną

plamistość - średnia, na plamistość siatkową - dość mała. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia - średni, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie ziarna - dość słabe,

gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Zawartość białka w ziarnie - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie

gleby - dość duża.

GAWROSZ (2012) Odmiana typu pastewnego, o ziarnie nieoplewionym. Plenność około 20 % niższa niż oplewionych odmian

wzorcowych. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki - poniżej średniej. Odporność na

mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i czarną plamistość

- średnia. Rośliny wysokie do bardzo wysokich, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - średni,

dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - mała, wyrównanie ziarna - bardzo słabe. Gęstość ziarna w stanie

zsypnym i zawartość białka w ziarnie - bardzo duże. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

KUCYK (2012) Odmiana typu pastewnego. Plenność - dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki

- poniżej średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i czarną plamistość - dość duża, na

rdzę jęczmienia i rynchosporiozę - średnia. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna - przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym

- duża do bardzo dużej. Zawartość białka w ziarnie - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

RASKUD (2012) Odmiana typu pastewnego. Plenność - dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki

- przeciętny. Odporność na wszystkie podstawowe choroby - średnia. Rośliny dość wysokie, o średniej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - przeciętny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna - dość duże, gęstość

ziarna w stanie zsypnym - duża. Zawartość białka w ziarnie - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- przeciętna.

- 69 -

ARGENTO (2013) Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie

agrotechniki - przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,

rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna dość słabe, zawartość białka

w ziarnie dość mała, gęstość ziarna w stanie zsypnym - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna

HAJDUCZEK (2013) Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie

agrotechniki - przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,

rynchosporiozę - średnia, na czarną plamistość - dość mała. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka

w ziarnie dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna

KWS ATRIKA (2013) Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie

agrotechniki powyżej średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia i czarną plamistość - średnia,

na plamistość siatkową i rynchosporiozę - dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Duża masa 1000 ziaren, wyrównanie ziarna dość dobre,

zawartość białka w ziarnie dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- przeciętna

OBEREK (2013) Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie

agrotechniki - przeciętny. Odporność na czarną plamistość - dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość

siatkową, rdzę jęczmienia - średnia, na rynchosporiozę dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na

wyleganie. Termin kłoszenia - dość późny, dojrzewania - przeciętny. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej,

wyrównanie ziarna - średnie, zawartość białka w ziarnie - dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - średnia.


OLYMPIC (2013)

Odmiana typu browarnego, o dobrej wartości browarnej. Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim

poziomie agrotechniki - przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę

jęczmienia, rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.

Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren dość mała, zawartość białka w ziarnie

i wyrównanie ziarna - średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym - przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- przeciętna

PENGUIN (2013) Odmianą typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki

- poniżej przeciętnej. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,

rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna dość słabe, zawartość białka

w ziarnie średnia, gęstość ziarna w stanie zsypnym - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.

SOLDO (2013) Odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki

- przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,

rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin

kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie ziarna dość dobre, zawartość

białka w ziarnie dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- przeciętna



typ browarny - Afrodite (2010), Basza (2006), Beatrix (2007), Blask (2001), Bordo (2010), Class

(2005), Conchita (2009), Despina (2012), Goodluck (2011), Granal (2001), Henrike

(2010), Jersey (2003), Kormoran (2009), KWS Aliciana (2010), KWS Orphelia

(2013), Marthe (2008), Nadek (2004), Nokia (2013), Nuevo Ser (2007), Poldek

(1999), Prestige (2003), Ryton (2004), Sebastian (2005), Serwal (2008), Signora

(2008), Stratus (1999), Toucan (2006), Victoriana (2009), Xanadu (2007), Żeglarz

(2006)

- 70 -

typ pastewny - Boss (1994), Bryl (1998), Frontier (2006), Justina (2001), Kirsty (2006), Mercada

(2007), Nagradowicki (2006), Rubinek (2007), Rufus (2009), Skald (2009), Skarb

(2008), Tocada (2006).

Aktualną charakterystykę odmian, które uczestniczyły w doświadczeniach, jak i pozostałych odmian



- 71 -

Owies

Uwagi ogólne

W roku 2013 przeprowadzono w województwie małopolskim trzy doświadczenia z owsem: w ZDOO

Łopuszna - doświadczenie finansowane z budżetu państwa oraz w SDOO Węgrzce i w MHR-HBP Kraków

Polanowice - doświadczenia finansowane lokalnie. Zestaw odmian do badań finansowanych lokalnie ustalił Zespół

PDOiR woj. małopolskiego. Doświadczenia przeprowadzono wg metodyki COBORU dla doświadczeń z owsem.

W 2013 roku badanych było 10 odmian: 8 odmian owsa zwyczajnego, z których jedna odmiana przeznaczona do

uprawy w warunkach górskich oraz 2 odmiany owsa nagiego.

Tabela 1

Owies. Odmiany badane Rok zbioru 2013

L.p. Odmiana

Ro

k

wp

isan

ia

do

KR

Ro

k

włą

czen

ia

do

LO

Z

Ko

d k

raju

poch

od

zen

ia




1. Celer g 2000 2005 PL

Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o.o.


2. Krezus 2005 2007 PL

Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR


3. Scorpion 2008 2011 DE



4. Zuch 2008 2011 PL



5. Bingo 2009 2011 PL



6. Arden 2010 2012 PL



7. Haker 2010 – PL



8. Komfort 2013 – PL



9. Siwek n 2010 2011 PL

Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o.o.


10. Nagus n 2011 2013 PL




n - odmiana nieoplewiona g - odmiana górska oplewiona

- 72 -

Tabela 2

Owies. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2013


Tabela 3

Owies. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2013

Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian

Skala 9o: 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny – - brak danych

- 73 -

Miejscowość

SDOO Węgrzce

ZDOO Łopuszna

MHR HBP

Kraków

ZHR Polanowice

Powiat Kraków Nowy Targ Kraków

Kompleks rolniczej przydatności

gleby 2 13 2

Klasa bonitacyjna gleby II IV b I

pH gleby w KCl 5,8 5,0 *

Przedplon Burak cukrowy – Kukurydza pastewna

Data

siewu (dzień, m - c, rok) 17.04.2013 24.04.2013 17.04.2013

Obsada

roślin (szt./ m2) 450 550 500

Data

zbioru (dzień, m - c, rok) 16.08.2013 29.08.2013 14.08.2013


N (kg/ha) 80 70 15

P2O5 (kg/ha) 80 60 50

K2O (kg/ha) 120 120 75

Środki ochrony Roślin

Zaprawa

nasienna (nazwa, dawka/ha)

Baytan Universal

- 400 ml/100 kg Zaprawa nasienna T

75DS/WS 200g/ 100 kg Lamardor 400 FS

- 20 ml/100 kg

Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Granstar Ultra 40 g


Chwastox Turbo

- 2.0 l

Linter 70 WG

150 WG


0,5 l (3x)

Dursban 480 EC -3,0 l

Decis 2.5 EC - 0.3 l –

L.p. Cecha SDOO

Węgrzce

ZDOO

Łopuszna

MHR HBP

Kraków

- Polanowice

1. Termin kłoszenia (dzień, m - c) 16.06. 24.06 19.06

2. Termin dojrzałości woskowej (dzień, m - c) 25.07 20.08 22.07

3. Wysokość roślin (cm) 112 129 –

4. Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9o) 8,6 – 9,0

5. Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9o) 6,7 – 9,0

6. Porażenie przez :

7. Rdza wieńcowa 6,8 7,6 8,6

8. Plamistości – – 8,3

9. Helmintosporioza – 7,1 8,5

10. Septorioza liści 7,3 – 8,4

11. Mączniak

– – 8,3

12. Masa 1000 ziaren (g) 39,4 36,8 36,5

13. Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 7,8 12,9 13,5

14. Plon ziarna (dt/ha) 81,2 49,2 43,3

Tabela 4 Owies. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2013

Wzorzec: - wszystkie odmiany owsa zwyczajnego

n - odmiana owsa nagiego

g - odmiana owsa zwyczajnego do uprawy w warunkach górskich

Tabela 5

Owies. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2013, 2012, 2011

Wzorzec: - wszystkie odmiany owsa zwyczajnego

n - odmiana owsa nagiego

g - odmiana owsa zwyczajnego do uprawy w warunkach górskich

- 74 -

Lp. Odmiana SDOO

Węgrzce

ZDOO

Łopuszna

MHR HBP Kraków

ZHR Polanowice

Wzorzec, dt z ha 81,2 49,2 43,3

1. Celer g 98 121 91

2. Krezus 102 89 111

3. Scorpion 102 131 81

4. Zuch 98 111 85

5. Bingo 112 95 115

6. Arden 97 99 112

7. Haker 94 61 119

8. Komfort 95 92 87

9. Siwek n 73 58 58

10. Nagus n 67 70 59

Lp. Odmiana 2013 2012 2011 2012-2013 2011-2013

Wzorzec, dt z ha 57,9 59,7 65,0 58,8 60,9

1. Celer g 103 99 88 101 97

2. Krezus 101 99 106 100 102

3. Scorpion 105 101 100 103 102

4. Zuch 98 105 104 102 102

5. Bingo 108 99 106 104 104

6. Arden 101 99 101 100 100

7. Haker 91 104 99 98 98

8. Komfort 92 - - - -

9. Siwek n 65 71 57 68 64

10. Nagus n 66 69 62 68 66

Liczba doświadczeń 3 3 3 6 9

Tabela 6

Owies. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2013, 2011-2013

Wzorzec: - wszystkie odmiany badane

Liczba doświadczeń dla okresu 2011-2013 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza

Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą

Helmintosporioza - wyniki nie dotyczą Węgrzc; Septorioza liści - wyniki nie dotyczą Łopusznej; Plamistości, Mączniak prawdziwy - wyniki z Polanowic

– - brak danych; * - dane za jeden rok; ** - dane za dwa lata

- 75

-

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań

Rdza wieńcowa Plamistości Helmintosporioza Septorioza liści Mączniak prawdziwy

2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013

Skala 9 o

Wzorzec; 7,7 8,1 8,3 8,4 7,8 7,7 7,8 7,8 8,3 8,6

1. Celer g 11 -0,2 0,1** 0,0 0,3** -0,8 -1,0 -0,3 -0,3 0,2 0,1**

2. Krezus 9 0,1 0,2** 0,0 0,3** 0,3 0,1 0,6 0,2 0,0 0,1**

3. Scorpion 6 0,0 -0,4** -0,5 -0,5** 0,4 0,4 0,0 0,1 -0,5 -0,4**

4. Zuch 6 -0,7 -0,5** 0,0 -0,1** 0,4 0,1 -0,3 0,0 0,2 0,2**

5. Bingo 5 0,1 0,1** 0,2 0,2** -0,4 -0,2 0,1 -0,1 -0,5 -0,6**

6. Arden 4 0,8 0,6** 0,5 0,3** -0,1 -0,1 0,4 0,2 0,7 0,4**

7. Haker 4 0,9 0,7** 0,2 0,1** -0,3 -0,1 0,0 0,1 0,2 0,2**

8. Komfort 1 -1,7 -1,7* -0,3 -0,3* -0,1 -0,1* -0,1 -0,1* -0,5 -0,5*

9. Siwek n 4 0,4 0,1** 0,0 0,3** 0,4 0,1 -0,1 0,2 0,0 0,1**

10. Nagus n 3 0,2 -0,1** 0,2 0,1** 0,4 0,5 0,2 0,0 0,2 0,2**


Tabela 7

Owies. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013, 2011-2013

Wzorzec: - wszystkie odmiany badane,

Wzorzec MTZ - wszystkie odmiany owsa zwyczajnego

Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą

Wyleganie: wyniki z Węgrzc; Wysokość roślin - wyniki nie dotyczą Polanowic; * - dane za jeden rok ** - dane za dwa lata

- 76

-

Lp. Odmiana

Liczba

lat

badań


(cm)

Masa 1000 ziaren

(g) w fazie dojrzałości


2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013

Wzorzec: 8,6 7,9 6,7 5,3 121 112 37,6 38,1

1. Celer g 11 -0,1 0,1** -0,9 -0,6 -3 -5 1,5 1,5

2. Krezus 9 0,2 0,4** 1,6 0,9 -3 -4 -3,3 -2,2

3. Scorpion 6 -0,6 0,3** -2,4 -0,7 2 -1 7,2 6,1

4. Zuch 6 0,4 0,4** 0,3 0,2 5 3 -0,8 -1,7

5. Bingo 5 0,4 0,5** 0,8 0,5 -2 1 2,1 4,3

6. Arden 4 -0,3 -1,1** 1,3 0,2 5 4 -3,0 -3,1

7. Haker 4 -0,8 -1,6** 1,1 0,3 3 3 -3,5 -2,3

8. Komfort 1 0,4 0,4* -1,7 -1,7* -1 -1* -0,3 -0,3*

9. Siwek n 4 0,2 1,0** 1,1 0,7 -7 -4 -10,7 -12,7

10. Nagus n 3 0,4 0,9** -1,2 -0,6 3 5 -11,6 -12,7


Owies - wyniki doświadczeń

Plonowanie

W roku 2013 średni plon wzorca dla punktów doświadczalnych (Węgrzce, Łopuszna, Polanowice) wynosił

57,9 dt/ha i był niewiele niższy niż za ostatnie trzylecie (60,9 dt/ha). Wzorcem w tych doświadczeniach były

wszystkie odmiany owsa zwyczajnego. Najwyższy plon uzyskano w Węgrzcach (81,2 dt/ha), zdecydowanie mniejszy

w Łopusznej (49,2 dt/ha) i w Polanowicach (43,3 dt/ha). Słabsze plonowanie w Polanowicach spowodowane było

gradobiciem, które wystąpiło w czerwcu i spowodowało znaczne uszkodzenia roślin.

Najlepiej plonującą odmianą biorąc pod uwagę wszystkie punkty doświadczalne okazała się odmiana: Bingo

(108 % wzorca). W Węgrzcach i Polanowicach bardzo dobrze plonowała odmiana Krezus (odpowiednio 102 i 111%

wzorca). W Polanowicach wysokie plony osiągnęła odmiana Haker (119 %) i Arden (112%), natomiast w Łopusznej

odmiany: Skorpion (131 %), Celer (121 %) i Zuch (111 % wzorca). Z odmian nieoplewionych w Węgrzcach lepiej

plonowała odmiana Siwek, a w Polanowicach i w Łopusznej odmiana Nagus. Najlepiej plonującymi odmianami za

ostatnie trzylecie licząc plon średnio dla wszystkich punktów doświadczalnych były odmiany: Bingo, Krezus,

Scorpion i Zuch.

Wyleganie

W roku 2013 wyleganie wystąpiło tylko w jednym punkcie doświadczalnym (Węgrzce), średnia wylegania dla

wszystkich odmian przed zbiorem wyniosła 6,7 przy ocenie 5,3 za ostatnie trzylecie.

Choroby

Nasilenie porażenia chorobami w 2013 było niewielkie. Porażenie chorobami średnio dla wszystkich odmian

kształtowało się między 7,7 (rdza wieńcowa), a 8,3 (mączniak prawdziwy, plamistości). W niewielkim stopniu

wystąpiła także septorioza liści i helmintosporioza (oceny 7,8).


W roku 2013 w rejestrze znajdowało się 26 odmian owsa zwyczajnego, z których 4 o krótszym okresie wegetacji

przeznaczone są do uprawy w warunkach górskich oraz 5 odmian owsa nagiego.

Charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim

w 2013 roku. Przedstawioną poniżej charakterystykę opracowano w COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki

doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju.

CELER (2000) Odmiana przeznaczona do uprawy w wyżej położonych terenach górskich. Ziarno oplewione, żółte. Odporność na

rdzę wieńcową i źdźbłową dość dobra, na pozostałe choroby - przeciętna. Rośliny dość niskie, o dość dużej

odporności na wyleganie. Termin wiechowania bardzo wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Ziarno o dużym

udziale łuski, dużej masie 1000 ziaren, dość dobrym wyrównaniu i dość małej gęstości w stanie zsypnym. Zawartość

białka i tłuszczu w ziarnie - dość mała. W warunkach górskich plonuje dobrze. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- przeciętna.

KREZUS (2005) Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową, helmintosporiozę

i septoriozę liści - przeciętna. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania

i dojrzewania - średni. Ziarno o dużym udziale łuski, przeciętnej masie 1000 ziaren, małej gęstości w stanie zsypnym,

dość dobrym wyrównaniu oraz małej do bardzo małej zawartości białka i dość dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską

- dość duży, bez łuski - średni.

SCORPION (2008) Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę źdźbłową - duża, na mączniaka - dość duża, na helmintosporiozę

i septoriozę liści - średnia, na rdzę wieńcową - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na

wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania - średni. Ziarno o dość małym udziale łuski, bardzo dużej masie 1000

ziaren, dość dużej gęstości w stanie zsypnym, dobrym do bardzo dobrego wyrównaniu oraz średniej zawartości białka

i małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską - dość duży, bez łuski - duży.

ZUCH (2008) Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - duża, na rdzę źdźbłową i helmintosporiozę - dość duża, na

septoriozę liści - przeciętna, na mączniaka - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na

wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania - przeciętny. Ziarno o dość małym udziale łuski, średniej masie 1000

ziaren, przeciętnej gęstości w stanie zsypnym, dość słabym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i małej

tłuszczu. Plon ziarna z łuską - dość duży, bez łuski - duży.

- 77 -

BINGO (2009) Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka i rdzę wieńcową - dość duża, na rdzę źdźbłową, helmintosporiozę

i septoriozę liści - średnia. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania

- wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, udział łuski - bardzo mały. Gęstość ziarna

w stanie zsypnym - przeciętna, wyrównanie ziarna - dobre. Zawartość białka - przeciętna, tłuszczu - dość duża.

Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plon ziarna z łuską - duży, bez łuski - bardzo duży.

ARDEN (2010) Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - duża do bardzo dużej, na septoriozę liści - dość duża, na

mączniaka prawdziwego, rdzę źdźbłową i helmintosporiozę - przeciętna. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej

odporności na wyleganie. Termin wiechowania - dość późny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - bardzo mała,

udział łuski - duży. Gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość mała, wyrównanie ziarna - małe do bardzo małego.

Zawartość białka - mała, tłuszczu - mała do bardzo małej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plon ziarna

z łuską i bez łuski - dość duży.

HAKER (2010) Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - dobra do bardzo dobrej, na mączniaka prawdziwego - duża,

na rdzę źdźbłową, helmintosporiozę, septoriozę liści - średnia. Rośliny są średniej wysokości, o dość małej

odporności na wyleganie. Termin wiechowania - późny do bardzo późnego, dojrzewania - dość późny. Masa 1000

ziaren - dość mała, udział łuski - mały. Gęstość ziarna w stanie zsypnym - mała do bardzo małej, wyrównanie ziarna

- małe do bardzo małego. Zawartość białka - mała, tłuszczu - bardzo mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.

Plon ziarna z łuską - dość duży, bez łuski - duży do bardzo dużego.

KOMFORT (2013) Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów

górskich. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na helmintosporiozę, septoriozę liści, rdzę wieńcową

i źdźbłową - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania - dość

wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, udział łuski - dość mały. Gęstość ziarna w stanie zsypnym

- średnia, wyrównanie ziarna - dobre. Zawartość białka - dość mała, tłuszczu - duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby

- średnia. Plon ziarna z łuską - duży do bardzo dużego, bez łuski - bardzo duży.

SIWEK (2010) Odmiana nieoplewiona przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju z wyjątkiem wyżej położonych

terenów górskich. Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na helmintosporiozę - dość duża, na septoriozę liści

- średnia, na rdzę źdźbłową - dość mała, na rdzę wieńcową - mała. Rośliny są dość niskie, o przeciętnej odporności na

wyleganie. Termin wiechowania - dość późny, dojrzewania - średni. W stosunku do odmiany Polar charakteryzuje się

podobnym udziałem ziaren oplewionych, mniejszą masą 1000 ziaren, lepszym wyrównaniem, mniejszą gęstością

ziarna w stanie zsypnym, mniejszą zawartością białka i tłuszczu. Odporność na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plon

ziarna z łuską, jak i bez łuski - znacznie powyżej odmiany Polar.

NAGUS (2011) Odmiana nieoplewiona przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów

górskich. Plon ziarna na poziomie odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową - dość mała, na

mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę i septoriozę liści - średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności

na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania - średni. W stosunku do odmiany Siwek charakteryzuje się

mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą 1000 ziaren, wyrównaniem ziarna i gęstością ziarna w stanie

zsypnym oraz większą zawartością białka i tłuszczu. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość duża.


znajdowały się następujące odmiany owsa zwyczajnego:

nizinne oplewione - Arab (2004), Berdysz (2008), Borowiak (1998), Breton (2007), Chwat (2000),

Deresz (2000), Flaemingsprofi (2003), Furman (2006), Gniady (2007),

Kasztan (1999), Koneser (2007), Pogon (2007), Rajtar (2004), Sławko (1993),

Szakal (2000).

górskie oplewione - Grajcar (1997), Sprinter (2000), Stoper (2003).

oraz owsa nagiego - Cacko (2000), Maczo (2010), Polar (2002)



liczbowe w tabelach) .

- 78 -

Ziemniak

Opracował: dr inż. Piotr Pszczółkowski

Wstęp

Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń PDOiR z odmianami ziemniaka, przeprowadzonych w 2013 roku

oraz ich porównanie z danymi uzyskanymi w latach 2011-2012.

Planowanie doświadczeń, ich lokalizację w województwie oraz dobór gatunków i odmian nadzoruje stacja

koordynująca PDOiR, wspólnie z Wojewódzkim Zespołem Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

i Rolniczego. W skład tego Zespołu wchodzą: przedstawiciele nauki, samorządu województwa, samorządu

rolniczego, doradztwa rolniczego, instytucji i organizacji reprezentujących sektor nasienny w województwie,

pracownicy oceny odmian oraz użytkownicy tych odmian.

Ilość doświadczeń odmianowych, prowadzonych w systemie PDOiR z ziemniakiem, realizowanych na terenie

poszczególnych województw, nie pozwala na właściwe wartościowanie oraz tworzenie list odmian zalecanych do

uprawy na terenie województwa. Podejmując działania zmierzające do rozwiązania tego problemu dokonano

podziału kraju na cztery regiony, o podobnych warunkach klimatyczno-glebowych do uprawy ziemniaka oraz

o zbliżonych oczekiwaniach konsumentów (mapa 1).

Mapa 1. Rozmieszczenie doświadczeń z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w 2013 r.

w południowo-wschodniej Polsce.

- 79 -

Okres wegetacji w 2013 roku był kolejnym, w którym na terenie Lubelszczyzny, Małopolski, Podkarpacia

i województwa świętokrzyskiego prowadzono doświadczenia polowe w ramach programu Porejestrowego

Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR). W 34 eksperymentach polowych testowano 44 odmiany

ziemniaka, należące do czterech grup wczesności (tab. 2).

W województwie lubelskim zrealizowano 9 doświadczeń polowych, w tym: dwa z odmianami bardzo

wczesnymi i wczesnymi, w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Ciciborze w powiecie bialskim; cztery

doświadczenia z wszystkimi grupami wczesności oraz dwa eksperymenty - z odmianami skrobiowymi, w Zakładzie

Doświadczalnym Oceny Odmian w Uhninie, powiat Parczew; jedno doświadczenie z grupą odmian średnio

wczesnych - w Lubelskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Końskowoli, w powiecie puławskim.

W woj. podkarpackim wykonano dwa doświadczenia polowe z grupą odmian bardzo wczesnych i wczesnych

w Zakładzie Doświadczalnym Oceny Odmian w Nowym Lublińcu, w powiecie lubaczowskim oraz dwa

eksperymenty polowe z grupą odmian średnio wczesnych i średnio późnych i późnych w Stacji Doświadczalnej

Oceny Odmian w Przecławiu, w powiecie mieleckim.

W województwie świętokrzyskim zrealizowano doświadczenia polowe z wszystkimi grupami wczesności

odmian w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Słupi, powiat jędrzejowski oraz w Zespole Szkół Centrum

Kształcenia Rolniczego w Chrobrzu, powiat pińczowski. Z grupą odmian bardzo wczesnych i wczesnych

eksperymentowano w Słupi Pacanowskiej, powiat Busko-Zdrój. W Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych we

Włoszczowie, powiat Włoszczowa, wykonano doświadczenie polowe z grupą odmian wczesnych, w powiecie tym

realizowano dodatkowo doświadczenie z odmianami średnio późnymi i późnymi zlokalizowane w miejscowości

Bebelno. W Świętokrzyskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, powiat konecki eksperymentowano

z grupą odmian wczesnych.

W woj. małopolskim doświadczenia polowe z odmianami wszystkich grup wczesności zlokalizowano w Stacji

Doświadczalnej Oceny Odmian Węgrzce, w powiecie krakowskim. W Punkcie Doświadczalnym Nowy Wiśnicz,

w powiecie bocheńskim, przeprowadzono jedno doświadczenie z grupą odmian wczesnych. W Stacji Doświadczalnej

w Prusach, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, testowano odmiany ziemniaka z grupy średnio wczesnych, zaś

w punkcie doświadczalnym Nieczajna, powiat Dąbrowa Tarnowska, pod nadzorem specjalistów z Małopolskiego

Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karniowicach eksperymentowano z grupą odmian bardzo wczesnych i średnio

późnych i późnych.

Aktualnie w Polsce jest zarejestrowanych 122 odmiany ziemniaka, w tym 94 jadalnych i 28 skrobiowych,

o odmiennym genotypie, zróżnicowanych możliwościach plonowania oraz odmiennych cechach jakościowych

i odpornościowych. Do Krajowego Rejestru, w 2014 roku, wpisano cztery nowe odmiany ziemniaka (w tym jedna

zagraniczna). Jedna odmiana jadalna wczesna - Bohun, dwie odmiany jadalne średnio wczesne (Mazur i Otolia)

i jedna odmiana średnio wczesna skrobiowa - Szyper. Jedenaście odmian ziemniaka skreślono z Krajowego Rejestru

Odmian. Były to: Albatros, Andromeda, Benek, Flaming, Karlena, Medea, Meridian, Molli, Nora, Pirol oraz Tucan.

Szczegółowy udział poszczególnych grup odmian, w Krajowym Rejestrze Odmian, przedstawia tabela 1, zaś wykaz

odmian badanych w 2013 roku - tabela 2.

Tabela 1.

Udział poszczególnych grup odmian ziemniaka w Krajowym Rejestrze w 2013 roku

Celem niniejszej publikacji jest pokazanie potencjału plonotwórczego nowo zarejestrowanych odmian

ziemniaka, uprawianych w różnych warunkach klimatyczno-glebowych Polski. Przybliżenie cech morfologicznych,

fizjologicznych i biochemicznych odmian ziemniaka, zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Odmian, ułatwi

typowanie do uprawy odmian, o największej stabilności pożądanych przez rolnika cech w warunkach południowo-

wschodniej części Polski.

Metodyka badań

Przedplonem ziemniaka były zboża ozime i jare oraz rośliny pastewne i przemysłowe. Po zbiorze przedplonu

wykonywano podorywkę pielęgnowaną. Wiosną pole bronowano, następnie przed sadzeniem wysiewano nawozy

mineralne, w ilościach podanych w tabeli 5. Sadzenie przeprowadzono od drugiej dekady kwietnia do pierwszej

dekady maja, w zróżnicowanych rozstawach. Powierzchnia poletek do zbioru wynosiła 15 m2.

Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne stosowano zgodnie z wymogami nowoczesnej agrotechniki z uwzględ-

nieniem ochrony przeciwko stonce ziemniaczanej i zarazie ziemniaka (tab. 6).

- 80 -

Odmiany

Grupy wczesności odmian Razem

Bardzo

wczesne Wczesne

Średnio-

wczesne

Średnio-

późne Późne Krajowe Zagraniczne

Jadalne 13 26 44 10 1 44 50

Skrobiowe - 1 11 4 12 25 3

Razem liczba 13 27 55 14 13 69 53

% 11 22 45 11 11 57 43

Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z obowiązującą w stacjach COBORU metodyką badania wartości

gospodarczej odmian roślin uprawnych (WGO) (Kamasa 1998). W grupie odmian bardzo wczesnych pierwszy zbiór

wykonano po 60-71 dniach od daty sadzenia, (tj. po ok. 40 dniach od wschodów), zaś drugi - w okresie pełnej

dojrzałości fizjologicznej - bulw, tj. po 119-149 dniach od sadzenia, zależnie od rejonu Polski i przebiegu warunków

atmosferycznych (tab. 5). W pozostałych grupach wczesności ziemniaka, zbiór przeprowadzano w fazie zamierania

roślin (99 w skali BBCH [Bleinholder i in. 2005]). W czasie zbioru, z każdego poletka, pobrano reprezentatywne

próby bulw do oceny: struktury plonu, zawartości skrobi, wad miąższu bulw i określenia ich zdrowotności. Wyniki

badań opracowano statystycznie za pomocą analizy kowariancji.

Charakterystykę użytkową jadalnych odmian ziemniaka oraz odporność na podstawowe choroby podano na

podstawie wieloletnich doświadczeń odmianowych, przeprowadzonych przez COBORU (Lista Opisowa Odmian,

2013).

Warunki badań

Warunki glebowe

Badania polowe przeprowadzono na różnych typach gleb i kompleksach rolniczej przydatności glebowej,

o zróżnicowanym pH gleby (tab. 5).

Doświadczenia polowe w SDOO Cicibór wykonano na glebie bielicowej, wytworzonej z piasku gliniastego

mocnego, pylastego na glinie lekkiej, kompleksu żytniego bardzo dobrego, klasy bonitacyjnej III b, o lekko kwaśnym

odczynie (pHKCL 5,7), a w Uhninie - na glebie bielicowej wytworzonej z gliny lekkiej, kompleksu żytniego bardzo

dobrego, klasy bonitacyjnej IVa. Badania w ZDOO Nowy Lubliniec przeprowadzono na glebie bielicowej,

wytworzonej na piasku gliniastym mocnym, kompleksu żytniego dobrego, klasy bonitacyjnej IV b, o odczynie lekko

kwaśnym (5,8 pHKCL). W warunkach SDOO Węgrzce eksperyment polowy przeprowadzono na glebie brunatnej

właściwej, wytworzonej z lessu, kompleksu pszennego dobrego, klasy bonitacyjnej II, o lekko kwaśnym odczynie

(6,2 pHKCL). Z kolei w SDOO Słupia doświadczenia polowe zlokalizowano na rędzinie brunatnej, wytworzonej na

wapieniu, kompleksu pszennego dobrego, klasy bonitacyjnej IIIa, o lekko kwaśnym odczynie (pHKCL 5,8). Jedynie

w Prusach k. Krakowa doświadczenie prowadzono na glebie kompleksu pszennego bardzo dobrego, należącego do

I klasy bonitacyjnej, o lekko kwaśnym odczynie (5,8 pHKCL) (tab. 5).

Warunki meteorologiczne

Przebieg pogody w okresie wegetacji 2013 roku w warunkach Cicibora, analizując rozkład opadów, można

określić jako optymalny. Kwiecień i maj określane są jako bardzo wilgotne, gdzie opady stanowiły 174-154 % normy

dla wielolecia. Czerwiec i Lipiec okazały się przeciętnymi, z sumą opadów 75 i 68 mm, co stanowiło stosownie 109

i 87 % normy z wielolecia. Sierpień, wg kryterium suchości Radomskiego, określono jako bardzo suchy, wrzesień za

to bardzo wilgotny i zimny, odnotowano 100,9 mm opadów, co stanowi 190 % średniej z wielolecia (tab. 3, 4).

W warunkach Słupi przebieg pogody w okresie wegetacji 2013 roku był nietypowy. Kwiecień okazał się suchy

pod względem sumy opadów. W maju i czerwcu odnotowano znaczny nadmiar opadów, 104 i 133 mm, co stanowi

odpowiednio 157 i 172 % średniej wieloletniej, wg kryterium suchości Radomskiego miesiące te określa się jako

bardzo wilgotne. Lipiec został określony, jako przeciętny, a przy tym bardzo ciepły, gdzie suma opadów wynosiła 86

mm (93 % średniej wieloletniej), zaś sierpień, jako suchy, w którym opady stanowiły 60 % średniej wieloletniej.

Wrzesień określono jako wilgotny, z sumą opadów wynoszącą - 74 mm co stanowi (139 % średniej wieloletniej),

a przy tym bardzo zimny, -1,3 C° poniżej średniej wieloletniej (tab. 3, 4).

W warunkach Uhnina kwiecień okazał się bardzo wilgotny, pod względem sumy opadów, w maju odnotowano

znaczny nadmiar opadów, (227 % średniej wieloletniej). Bilans nadmiaru wody podtrzymał czerwiec, gdzie opad

wyniósł 98 mm, co stanowi 142 % średniej wieloletniej. Miesiące maj i czerwiec odznaczały się wysokimi tempe-

raturami powietrza. Kryterium suchości Radomskiego określa czerwiec, jako wilgotny zaś lipiec - jako suchy.

W sierpniu spadło zaledwie 7,2 mm opadów, co stanowi 11 % normy dla wielolecia. Wrzesień okazał się bardzo

wilgotny (85 mm opadów) i bardzo zimny, w porównaniu ze średnią wieloletnią (tab. 3, 4).

W Węgrzcach, w województwie małopolskim, kwiecień cechował się znacznym niedoborem opadów.

W maju odnotowano poprawę deficytu wodnego 139 % średniej wieloletniej, zaś w czerwcu odnotowano aż 228,8

mm opadów, co stanowiło 254 % średniej wieloletniej, wg kryterium suchości Radomskiego określa się go, jako

skrajnie wilgotny oraz ciepły. Lipiec został określony jako bardzo suchy i ciepły, gdzie opad wyniósł 35,5 mm co

stanowi 41 % średniej wieloletniej. Sierpień okazały się skrajnie suchy i bardzo ciepły, odnotowano 15,7 mm opadu

co stanowiło 21 % średniej wieloletniej, zaś wrzesień cechował się przeciętną sumą opadów i niskimi temperaturami

powietrza (tab. 3, 4).

- 81 -

Tabela 2

Ziemniak. Odmiany badane Rok zbioru: 2013

- 82

-

Lp. Odmiana

Rok w

pis

ania

do K

R

Rok w

łącz

enia

do L

OZ

Kod k

raju

poch

odze

nia




Ziemniak bardzo wczesny

1 Arielle 2006 2014 NL Agrico Polska sp. z o. o. ul. Staromiejska 7 A, 84-300 Lębork

2 Denar 1999 2008 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

3 Impala 2003 – NL Agrico Polska sp. z o. o. ul. Staromiejska 7 A, 84-300 Lębork

4 Justa 2006 – PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

5 Lord 1999 2008 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

6 Miłek 2006 2009 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

7 Viviana 2010 2011 DE Europlant Handel Ziemniakami Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz

Ziemniak wczesny

1 Altesse 2009 – FR Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

2 Bellarosa 2006 2010 DE Europlant Handel Ziemniakami, Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz

3 Cyprian 2007 2010 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

4 Gwiazda 2011 – PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

5 Michalina 2010 – PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

6 Oman 2005 – PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

7 Owacja 2006 2008 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

8 Vineta 1999 2008 DE Europlant Handel Ziemniakami, Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz

Tabela 2 c. d.


- 83

-

Lp. Odmiana

Ro

k w

pis

ania

do

KR

Ro

k w

łącz

enia

do

LO

Z

Ko

d k

raju

po

chod

zen

ia




Ziemniak średnio wczesny

1 Ametyst 2009 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

2 Bogatka 2013 – PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

3 Cekin 2004 2013 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

4 Finezja 2007 – PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

5 Folva 2003 – DK

6 Gawin 2010 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

7 Glada 1994 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

8 Harpun 1993 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

9 Igor 2012 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

10 Jurata 2011 – DE Europlant Handel Ziemniakami, Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz

11 Jurek 2012 2014 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

12 Legenda 2010 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

13 Malaga 2013 – PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

14 Oberon 2012 – PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

15 Pasat 2002 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

16 Sagitta 2009 – NL HZPC Polska sp. z o. o. ul. Bałtycka 6, 61-960 Poznań

17 Satina 2000 2008 DE Solana Polska sp. z o.o. 99-440 Zduny

18 Stasia 2010 2013 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

19 Tajfun 2004 2009 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

20 Tetyda 2008 2012 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński

21 Zuzanna 2007 – DE Europlant Handel Ziemniakami, Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz

Tabela 2 c. d.


KR - Krajowy Rejestr LOZ - Lista Odmian Zalecanych wr – wstępna rekomendacja

- 84

-

Lp. Odmiana

Ro

k w

pis

ania

do

KR

Ro

k w

łącz

enia

do

LO

Z

Ko

d k

raju

po

chod

zen

ia




Ziemniak średniopóźny i późny

1 Gustaw 2010 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

2 Hinga 1996 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

3 Inwestor 2005 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

4 Jelly 2005 2009 DE Europlant Handel Ziemniakami, Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz

5 Kuras 2007 – NL Agrico Polska sp. z o. o. ul. Staromiejska 7 A, 84-300 Lębork

6 Mondeo 2013 – NL KWS Polska sp. z o. o. ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań

7 Pasja

Pomorska 2000 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

8 Pokusa 2006 – PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, 76-024 Świeszyno

Tabela 3.

Opady oraz współczynnik hydrotermiczny Sielaninowa, w okresie wegetacji ziemniaka, wg stacji meteorologicznej w Ciciborze, Słupi, Uhninie i Węgrzcach

* norma wieloletnia wyliczona za okres 1969 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Ciciborze.

* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Słupi.

* norma wieloletnia wyliczona za okres 1971 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Uhninie.

* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Węgrzcach.

** kryterium suchości Radomskiego: < 25 % normy - miesiąc skrajnie suchy; 25-49 % normy

- miesiąc bardzo suchy; 50-74 % normy - miesiąc suchy; 75-125 % normy - miesiąc przeciętny;

126-150 % normy - miesiąc wilgotny; 151-200 % normy - miesiąc bardzo wilgotny; > 200 %

normy - miesiąc skrajnie wilgotny

*** współczynnik liczono wg wzoru:

gdzie wartość: > 0,5 - susza; 0,5 -1 - posucha; 1,1-2 - wilgotny; > 2 - bardzo wilgotny

- 85 -

SDOO Miesiąc

Suma opadów w mm %

średniej

wieloletniej *

Ocena

miesiąca**

Współczynnik

hydrotermiczny

Selaninowa ***

Dekada Miesiąc

1 2 3

Cic

ibó

r

Kwiecień 39,9 6,5 18,0 64,4 174,0 bardzo wilgotny 2,8

Maj 11,1 3,5 76,0 90,6 153,6 bardzo wilgotny 1,8

Czerwiec 35,9 3,1 36,0 75,0 108,7 przeciętny 1,3

Lipiec 6,3 56,7 5,0 68,0 87,2 przeciętny 1,2

Sierpień 3,1 3,3 15,0 21,4 32,4 bardzo suchy 0,4

Wrzesień 12,9 76,4 11,6 100,9 190,4 bardzo wilgotny 2,9

Razem 420,3

Słu

pia

Kwiecień 14,6 5,9 3,4 23,9 54,3 suchy 1,0

Maj 56,6 6,0 41,1 103,7 157,1 bardzo wilgotny 2,4

Czerwiec 91,3 2,5 38,9 132,7 172,3 bardzo wilgotny 2,5

Lipiec 59,0 26,5 0,6 86,1 92,6 przeciętny 1,4

Sierpień 34,1 7,2 2,8 44,1 60,4 suchy 0,8

Wrzesień 11,4 48,1 14,4 73,9 139,4 wilgotny 2,1

Razem 464,4

Uh

nin

Kwiecień 28,3 8,2 29,8 66,6 185 bardzo wilgotny 2,8

Maj 8,8 1,5 121,6 131,9 227,4 skrajnie wilgotny 2,7

Czerwiec 23,2 0,0 75,0 98,2 142,3 wilgotny 1,7

Lipiec 9,6 44,4 0,3 54,3 72,4 suchy 0,9

Sierpień 0,5 0,7 6,0 7,2 10,6 skrajnie suchy 0,1

Wrzesień 10,7 60,4 13,9 85,0 166,7 bardzo wilgotny 2,5

Razem 443,2

Węg

rzce

Kwiecień 12,2 4,8 1,7 18,7 43,5 bardzo suchy 0,7

Maj 53,9 15,8 34,6 104,3 139,1 wilgotny 2,3

Czerwiec 123,9 12,5 92,4 228,8 254,2 skrajnie wilgotny 4,2

Lipiec 13,4 22,0 0,1 35,5 41,3 bardzo suchy 0,5

Sierpień 4,5 8,5 2,7 15,7 20,6 skrajnie suchy 0,2

Wrzesień 8,3 39,1 6,4 53,8 96,1 przeciętny 1,4

Razem 456,8

powietrzar temperatudobowych średnich

opadów

Tabela 4.

Temperatury powietrza, w okresie wegetacji ziemniaka, wg stacji meteorologicznej w Ciciborze, Słupi, Uhninie i Węgrzcach

* norma wieloletnia wyliczona za okres 1969 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Ciciborze,

* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Słupi,

* norma wieloletnia wyliczona za okres 1971 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Uhninie,

* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Węgrzcach

- 86 -

Miejscowość Miesiąc

Średnia w dekadzie Średnia

w miesiącu

Odchylenie

od normy

w C° *

1 2 3

Cicibór

Kwiecień 0,9 9,6 12,7 7,7 0,0

Maj 16,2 17,9 14,1 16,0 2,2

Czerwiec 17,8 18,8 18,8 18,4 1,8

Lipiec 19,8 17,6 19,7 19,1 0,5

Sierpień 22,3 18,5 15,3 18,6 0,8

Wrzesień 13,3 12,8 8,7 11,6 - 0,9

Słupia

Kwiecień 0,2 9,3 13,6 7,7 0,1

Maj 15,3 15,3 11,7 13,9 0,7

Czerwiec 15,6 19,3 18,8 17,3 1,1

Lipiec 19,4 17,3 20,6 19,1 1,2

Sierpień 22,9 18,1 15,4 18,7 1,2

Wrzesień 13,7 12,0 9,2 11,6 - 1,3

Uhnin

Kwiecień 0,8 10,0 13,3 8,0 0,1

Maj 15,8 17,7 13,7 15,6 1,9

Czerwiec 17,9 19,4 19,0 18,8 2,0

Lipiec 20,2 18,1 20,0 19,4 0,6

Sierpień 22,6 19,0 15,2 18,8 1,1

Wrzesień 13,3 12,5 8,6 11,5 - 1,2

Węgrzce

Kwiecień 0,9 12,0 15,3 9,4 0,9

Maj 15,5 15,8 12,8 14,6 0,7

Czerwiec 16,0 20,3 17,7 18,0 1,3

Lipiec 20,2 18,4 22,0 20,3 1,7

Sierpień 23,6 19,5 16,3 19,7 1,7

Wrzesień 15,0 13,4 10,2 12,9 - 0,7

Tabela 5.

Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2013

- 87

-

Miejscowość Bebelno Chroberz Cicibór Nieczajn

a

Końsko-

wola

Modli-

szewice

Nowy

Lubliniec

Nowy

Wiśnicz Prusy Przecław

Słupia

Pacławsk. Słupia Uhnin Węgrzce

Włosz-

czowa

Powiat Włosz-

czowa Pińczów

Biała

Podlaska

Dąbrowa Tarnowsk

a

Puławy Konecki Lubaczów Bochnia Kraków Mielec Busko

Zdrój Jędrzejów Parczew Kraków

Włosz-

czowa

Kompleks rolniczej

przydatności gleby żytni b.

dobry pszenny dobry

żytni b. dobry

żytni b. dobry

pszenny dobry

zboż.-past. mocny

żytni dobry

żytni dobry

pszenny b. dobry

żytni b. dobry

pszenny dobry

pszenny dobry

żytni b. dobry

pszenny dobry

pszenny dobry

Klasa bonitacyjna gleby IV a II III a IV b III a III b IV b IV b I III a II III a IV a II III a

pH gleby w KCl – – 5,7 5,4 6,2 – 5,8 – 5,8 6,2 – 5,8 6,8 6,2 4,8

Przedplon pszenica

ozima pszenica

ozima pszenica ozima

dynia pastewna

rzepak ozimy

Łubin wąskolistny

pszenica ozima

pszenica ozima

pszenica ozima

pszenica ozima

jęczmień jary

pszenica ozima

pszenżyto ozime

pszenica ozima

pszenica ozima

Data sadzenia (dzień, m-c, rok)

Bardzo wczesne – 25.04.2013 23.04.2013 25.04.2013 – – 25.04.2013 – – – 24.04.2013 23.04.2013 26.04.2013 23.04.2013 –

Wczesne – 25.04.2013 23.04.2013 – – 26.04.2013 25.04.2013 18.04.2013 – – 24.04.2013 23.04.2013 26.04.2013 23.04.2013 23.04.2013

Średnio wczesne – 25.04.2013 – – 07.05.2013 – – – 24.04.2013 24.04.2013 – 23.04.2013 26.04.2013 24.04.2013 –

Średnio późne i późne 27.04.2013 26.04.2013 – 08.05.2013 – – – – – 24.04.2013 – 26.04.2013 26.04.2013 26.04.2013 –

Data zbioru (dzień, m-c, rok)

Bardzo wczesne I zbiór – 25.06.2013 24.06.2013 04.07.2013 – – 28.06.2013 – – – 27.06.2013 03.07.2013 25.06.2013 01.07.2013 –

Bardzo wczesne II zbiór – 05.09.2013 20.08.2013 22.08.2013 – – 30.08.2013 – – – 20.09.2013 29.08.2013 29.08.2013 04.09.2013 –

Wczesne – 05.09.2013 21.08.2013 – – 28.08.2013 04.09.2013 28.08.2013 – – 20.09.2013 29.08.2013 30.08.2013 05.09.2013 13.09.2013

Średnio wczesne – 25.09.2013 – – 03.10.2013 – – – 30.09.2013 09.09.2013 – 30.09.2013 17.09.2013 08.10.2013 –

Średnio późne i późne 26.09.2013 25.09.2013 – 11.11.2013 – – – – – 12.09.2013 – 30.09.2013 23.09.2013 09.10.2013 –

Rozstawa (w cm) 75 x 35 70 x 35 67,5 x 37 70 x 35 75 x 30 67,5 x 35 75 x 35 62,5 x 35 75 x 35 67,5 x 37 70 x 35 70 x 35 67,5 x 37 75 x 33 70 x 35


N (kg/ha) 100 104 115 80 92 100 100 100 135 93 105 100 90 90 100

P2O5 (kg/ha) 100 120 48 60 80 90 100 100 90 96 100 100 90 100 100

K2O (kg/ha) 150 150 138 60 1120 130 150 150 210 140 160 150 135 150 150

Nawożenie organiczne i dolistne

Rodzaj (dawka -t/ha)

obornik 200 dt/ha

obornik 200 dt/ha

nie stosowano

obornik 200 dt/ha

słoma 500 dt/ha

nie stosowano słoma

+ gorczyca na

przyoranie

25 + 12 dt/ha

obornik 400 dt/ha

Nie stosowano

Nie stosowano

obornik 200 dt/ha

obornik 200 dt/ha

Gorczyca

na

przyoranie 130 dt/ha

obornik 300 dt/ha

Nie stosowano

Basfoliar 36

extra 4 l/ha

Basfoliar 36

extra 5 l/ha

Basfoliar 36

extra 4 l/ha

Basfoliar 36

extra 4 l/ha

ADOB Mn

1,5 l/ha

ADOB Mn 1,5 l/ha

ADOB Mn

1,5 l/ha

Tabela 6.

Warunki polowe doświadczeń. Odmiany - bardzo wczesne i wczesne Rok zbioru: 2013

- 88

-

Miejscowość Chroberz Cicibór Nieczajna Modliszewice Nowy

Lubliniec Nowy Wiśnicz

Słupia

Pacławska Słupia Uhnin Węgrzce

Powiat Pińczów Biała Podlaska Dąbrowa

Tarnowska Konecki Lubaczów Bochnia Busko-Zdrój Jędrzejów Parczew Kraków

Ochrona przeciw chwastom

Nazwa środka (dawka/ha

Linurex 50 WP

- 2,0 l/ha

+ Comand 480 EC - 0,2 l/ha

nie stosowano nie stosowano Plateen 41,5 WG

- 2,0 kg/ha Plateen 41,5 WG

- 2,0 kg/ha nie stosowano

Sencor Liquid 600 SC - 1 l/ha

Sencor 70 WG - 1,0 kg/ha

nie stosowano Plateen 41,5 WG

- 2,0 kg/ha

Titus 25 WG

- 60 g/ha

Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom

Nazwa środka

(dawka/ha)

Proteus 110 OD

- 0,6 l/ha

Proteus 110 OD

- 0,6 l/ha

Mospilan 20 SP

- 0,06 kg/ha

Proteus 110 OD

- 0,6 l/ha

Decis mega 50 EW

- 0,15 l/ha

Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha

Proteus 110 OD

- 0,6 l/ha

Proteus 110 OD

- 0,6 l/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Ridomil MZ 68

WG - 2,4 kg/ha

Karate Zeon

050 SC - 0,1 l/ha

Apacz 50 WG

- 0,04 kg/ha

Ridomil MZ 68

WG - 2,0 kg/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Karate Zeon

050 SC - 0,1 l/ha

Mospilan 20

- 0,08 kg/ha

Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Tanos 50 WG - 0,5 kg/h

Infinito 687,5 SC - 1,6 l/ha

Tanos 50 WG

- 0,5 kg/ha Mospilan 20 - 0,08 kg/ha

Pyton Consento 450 SC - 2,0 l/ha

Tanos 50 WG - 0,5 kg/h

Fastac 100 EC - 0,1 l/ha

Apacz 50 WG - 0,04 kg/ha

Infinito 687,5 SC - 1,6 l/ha

Curzate M 72,5 WP

- 2,0 kg/ha

Gwarant 500 SC

- 2,0 l/ha

Curzate M 72,5 WP

- 2,0 kg/ha

Calypso 480 SC

- 0,08 l/ha

Curzate M 72,5 WP

- 2,0 kg/ha

Tanos 50 WG

- 0,5 kg/h

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Pyton Consento

450 SC - 2,0 l/ha

Acrobat MZ 69

WG - 2,0 kg/ha

Curzate M 72,5 WP

- 2,0 kg/ha

Pyton Consento

450 SC - 2,0 l/ha

Ridomil MZ 68

WG - 2,4 kg/ha

Proteus 110 OD

- 0,6 l/ha

Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha

Galben M 73 WP

- 2,0 kg/ha

Tanos 50 WG

- 0,5 kg/h

Ridomil Gold

- 2 kg/ha

Mildex 711,9 WS

- 2,0 l/ha

Tanos 50 WG - 0,7 kg/ha

Amistar 250 SC

- 0,5 l/ha

Tabela 6. c. d.

Warunki polowe doświadczeń. Odmiany - średnio wczesne, średnio późne i późne Rok zbioru: 2013

- 89

-

Miejscowość Bebelno Chroberz Karniowice Końskowola Prusy Przecław Słupia Uhnin Węgrzce

Powiat Włoszczowa Pińczów Dąbrowa

Tarnowska Puławy Kraków Mielec Jędrzejów Parczew Kraków

Ochrona przeciw chwastom

Nazwa środka (dawka/ha)

Sencor Liquid

600 SC - 1 l/ha Linurex 50 WP

- 2,0 l/ha + Comand 480 EC

- 0,2 l/ha

nie stosowano Sencor 70 WG

- 0,5 kg/ha

Afalon dysp. 450 SC

- 2,0 l/ha

Plateen 41,5 WG

- 2,0 kg/ha

Sencor 70 WG

- 1,0 kg/ha Nie stosowano

Afalon dysp. 450 SC

- 2,0 l/ha

Targa Super 050 EC

- 0,75 l/ha Targa Super 050 EC

- 1,5 l/ha

Titus 25 WG - 60 g/ha

Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom

Nazwa środka (dawka/ha)

Mospilan 20 SP

- 0,08 kg/ha

Proteus 110 OD

- 0,6 l/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Proteus 110 OD

- 0,6 l/ha

Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha

Ridomil MZ 68 WG

- 2,4 kg/ha

Karate Zeon 050 SC

- 0,1 l/ha

Karate Zeon 050 SC

- 0,1 l/ha

Ridomil MZ 72 WP

- 2,0 kg/ha Karate Zeon 050 SC

- 0,2 l/ha

Ridomil MZ 68 WG

-2,0 kg/ha Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha

Mospilan 20 SP

- 0,08 kg/ha

Apacz 50 WG

- 0,04 kg/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Tanos 50 WG

- 0,5 kg/ha

Tanos 50 WG

- 0,5 kg/h

Ekonom 72 WP


- 1,6 l/ha

Infinito 687,5 SC

- 1,5 l/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Fastac 100 EC

- 0,1 l/ha

Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha

Curzate M 72,5 WP - 2,0 kg/ha

Curzate M 72,5 WP - 2,0 kg/ha

Actara 25 WG


- 1,5 l/ha Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha Tanos 50 WG

- 0,5 kg/ha Proteus 110 OD

- 0,4 l/ha Actara 25 WG

- 0,08 kg/ha

Curzate M 72,5 WP

- 2,0 kg/ha

Unikat T 75 WG

- 2,0 kg/ha

Acrobat MZ 69 WG

- 2,0 kg/ha

Curzate M 72,5 WP

- 2,0 kg/ha

Pyton Consento

450 SC - 2,0 l/ha

Ridomil MZ 68 WG

- 2,4 kg/ha

Revus 250 SC

- 0,6 l/ha

Gwarant 500 SC

- 2,0 l/ha

Tanos 50 WG

- 0,5 kg/ha

Ridomil Gold

- 2 kg/ha

Infinito 687,5 SC

- 1,6 l/ha

Karate Zeon 050 SC

- 0,2 l/ha

Acrobat MZ 69 WG

- 2,0 kg/ha

Altima 500 SC

- 0,4 l/ha

Tabela 7.

Bardzo wczesne odmiany ziemniaka. Plon bulw ogólny i handlowy w punktach doświadczalnych (% wzorca). Rok zbioru: 2013


* - II termin zbioru wyłączony z obliczeń statystycznych, (doświadczenie okresowo zalane wodą).

- 90

-

L.p. Odmiana

Plon ogólny Plon handlowy

Punkt doświadczalny

ZS

CK

R

Chro

ber

z

SD

OO

Cic

ibór

MO

DR

Kar

nio

wic

e

ZD

OO

Now

y

Lubli

nie

c

SD

OO

Słu

pia

PD

Słu

pia

Pac

anow

ska

ZD

OO

Uhnin

SD

OO

Węg

rzce

ZS

CK

R

Chro

ber

z

SD

OO

Cic

ibór

MO

DR

Kar

nio

wic

e

ZD

OO

Now

y

Lubli

nie

c

SD

OO

Słu

pia

PD

Słu

pia

Pac

anow

ska

ZD

OO

Uhnin

SD

OO

Węg

rzce

Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów)

Wzorzec, dt z ha 170,1 122,7 217,4 260,9 315,2 192,3 150,0 291,0 157,7 112,9 114,5 247,9 298,2 173,9 116,1 267,6

1

Arielle 144 126 105 110 113 138 121 122 149 129 111 112 116 144 124 126

2 Denar 99 82 97 78 85 91 110 84 98 84 87 75 82 87 103 83

3 Impala 95 92 84 97 107 82 84 90 94 85 74 93 106 80 96 91

4 Justa 71 72 89 87 90 74 69 74 70 73 86 89 90 74 70 70

5 Lord 92 108 112 105 99 115 111 112 93 106 117 105 100 115 102 112

6 Miłek 85 88 93 113 101 94 110 112 83 88 102 113 100 91 104 111

7 Viviana 113 131 120 110 106 106 95 105 113 136 123 113 106 110 100 108

Zbiór po zakończeniu wegetacji

Wzorzec, dt z ha 214,6 315,4 194,6* 407,7 558,3 353,2 170,8 498,0 193,8 294,6 133,4* 389,2 505,8 328,1 158,0 426,8

1

Arielle 112 133 89 114 107 134 119 114 118 134 83 117 108 138 124 121

2 Denar 105 90 107 96 104 91 99 85 103 90 110 96 102 90 99 86

3 Impala 96 87 77 104 107 92 109 102 103 78 73 103 102 93 106 90

4 Justa 92 60 89 73 70 73 92 77 94 60 89 73 71 70 94 76

5 Lord 118 122 111 121 112 127 143 109 117 124 118 121 111 123 147 112

6 Miłek 75 91 123 107 104 93 54 110 74 92 121 106 103 91 47 104

7 Viviana 101 117 103 85 95 91 84 103 91 121 106 85 102 95 82 111

Tabela 8

Bardzo wczesne odmiany ziemniaka.

Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca). Lata zbioru: 2011, 2012, 2013


* - średnia za 1 rok, ** - średnia za 2 lata – - brak danych

- 91 -

Lp. Odmiana

Plon ogólny Plon handlowy

2011 2012 2013 Średnia

2011-2013 2011 2012 2013

Średnia 2011-2013

Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów)

Wzorzec, dt z ha 211,4 226,4 215,0 217,6 199 210,7 186,1 198,6

1 Arielle – 126 122 124** – 130 126 128**

2 Denar 117 104 91 104 119 105 87 104

4 Impala – 91 91 91** – 90 90 90**

5 Ingrid – 72 – 72* – 71 – 71*

6 Justa 85 83 78 82 86 81 78 82

7 Lord 112 113 107 111 112 113 106 110

8 Miłek 99 113 100 104 101 114 99 105

9 Viviana 105 98 111 105 108 97 114 106

Zbiór po zakończeniu wegetacji

Wzorzec, dt z ha 450,1 487,4 359,7 432,4 416,5 463,4 328,0 402,6

1 Arielle – 106 119 113** – 108 123 116**

2 Denar 120 108 96 108 124 109 95 109

4 Impala – 105 100 103** – 104 96 100**

5 Ingrid – 74 – 74* – 71 – 71*

6 Justa 84 88 77 83 86 87 77 83

7 Lord 123 118 122 121 126 119 122 122

8 Miłek 91 103 91 95 87 102 88 92

9 Viviana 83 98 97 93 84 99 98 94

Liczba

doświadczeń: 6 7 8 6 7 8

Tabela 9

Wczesne odmiany ziemniaka. Plon bulw (% wzorca) i zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych Rok zbioru 2013


- 92

-

Lp. Odmiana

Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi


ZS

CK

R C

hro

ber

z

SD

OO

Cic

ibó

r

ŚO

DR

Mo

dli

szew

ice

ZD

OO

No

wy

Lu

bli

nie

c

PD

No

wy

Wiś

nic

z

PD

Słu

pia

Pac

ano

wsk

a

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uh

nin

SD

OO

Węg

rzce

ZS

P W

łosz

czo

wa

ZS

CK

R C

hro

ber

z

SD

OO

Cic

ibó

r

ŚO

DR

Mo

dli

szew

ice

ZD

OO

No

wy

Lu

bli

nie

c

PD

No

wy

Wiś

nic

z

PD

Słu

pia

Pac

ano

wsk

a

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uh

nin

SD

OO

Węg

rzce

ZS

P W

łosz

czo

wa

ZS

CK

R C

hro

ber

z

SD

OO

Cic

ibó

r

ŚO

DR

Mo

dli

szew

ice

ZD

OO

No

wy

Lu

bli

nie

c

PD

No

wy

Wiś

nic

z

PD

Słu

pia

Pac

ano

wsk

a

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uh

nin

SD

OO

Węg

rzce

ZS

P W

łosz

czo

wa

Wzorzec, dt z ha

25

0,8

33

5,4

38

2,7

42

0,8

35

3

42

9,9

52

4,2

17

9,8

54

1,1

45

6,8

23

3,3

32

3,2

34

3,3

40

7,8

32

1,7

40

5

48

2,8

17

1,8

49

2,1

44

3

%

%

%

%

%

%

%

%

%

%

1

Altesse 90 92 97 78 109 85 84 86 100 100 87 91 95 77 101 83 84 78 95 93 16,6 14,6 12,0 14,4 15,7 14,7 11,7 15,8 16,1 16,8

2 Bellarosa 107 103 109 101 136 85 91 121 93 91 110 104 117 103 146 87 95 126 98 93 15,3 14,1 11,8 12,1 13,2 13,9 10,2 15,4 14,6 15,5

3 Cyprian 88 84 102 95 87 94 110 85 102 91 91 84 91 95 87 96 110 87 104 93 17,1 13,3 12,6 13,5 14,5 15,2 10,8 15,0 15,3 17,2

4 Gwiazda 122 101 93 96 80 117 99 88 103 103 122 101 91 97 78 119 96 88 102 103 16,2 14,4 12,3 11,6 14,2 13,5 11,6 15,8 14,6 17,1

5 Michalina 90 118 98 91 104 96 91 165 95 103 89 116 101 88 108 94 88 169 92 104 15,5 15,5 12,4 12,5 13,9 13,9 11,5 15,6 14,2 16,6

6 Oman 64 68 88 76 83 88 97 44 93 88 31 66 84 75 79 84 98 41 88 89 18,1 15,9 12,2 14,4 15,5 15,2 11,8 17,5 17,5 18,3

7 Owacja 121 122 102 145 103 142 139 106 110 118 116 122 104 147 104 141 139 104 112 119 16,2 16,0 13,4 13,6 14,5 16,3 13,5 15,6 15,2 17,0

8 Vineta 119 112 110 118 99 94 90 105 105 106 124 115 117 117 98 96 90 107 109 107 16,7 13,7 12,7 13,4 14,0 14,0 12,0 14,7 15,0 16,4

Tabela 10

Wczesne odmiany ziemniaka.

Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%) Lata zbioru: 2011, 2012, 2013


* - średnia za 1 rok, ** - średnia za 2 lata

– - bak danych

- 93

-

- 69

-

Lp. Odmiana


2011 2012 2013 Średnia

2011-2013 2011 2012 2013

Średnia

2011-2013 2011 2012 2013

Średnia

2011-2013

Wzorzec, dt z ha 466,1 511,2 387,5 454,9 435,1 484,9 362,4 427,5 % % % %

1 Altesse – 71 92 82** – 71 88 80** – 12,8 14,8 13,8**

2 Aruba 88 97 – 93** 88 95 – 92** 14,2 16,3 – 15,3**

3 Bellarosa 100 104 104 103 99 98 108 102 11,0 12,9 13,6 12,5

4 Carrera – 106 – 106* – 108 – 108* – 10,2 – 10,2*

5 Cyprian 105 103 94 101 108 105 94 102 11,8 12,6 14,5 13,0

6 Gwiazda – 100 100 100** – 100 100 100** – 11,9 14,1 13,0**

7 Michalina 102 116 105 108 101 118 105 108 10,4 12,8 14,2 12,5

8 Oman 91 94 79 88 91 96 74 87 13,0 14,2 15,6 14,3

9 Owacja 112 106 121 113 114 106 121 114 11,7 13,6 15,1 13,5

10 Vineta 103 102 106 104 103 103 108 105 11,9 12,3 14,3 12,8

Liczba

doświadczeń: 8 9 10 8 9 10 8 9 10

Tabela 11

Średnio wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych. Rok zbioru: 2013

Wzorzec – średnia z wszystkich badanych odmian

- 94 -

L.p. Odmiana



ZS

CK

R

Chro

ber

z

LO

DR

Końsk

ow

ola

PD

Pru

sy

SD

OO

Prz

ecła

w

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uhnin

SD

OO

Węg

rzce

ZS

CK

R

Chro

ber

z

LO

DR

Końsk

ow

ola

PD

Pru

sy

SD

OO

Prz

ecła

w

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uhnin

SD

OO

Węg

rzce

ZS

CK

R

Chro

ber

z

LO

DR

Końsk

ow

ola

PD

Pru

sy

SD

OO

Prz

ecła

w

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uhnin

SD

OO

Węg

rzce

Wzorzec, dt z ha 289,3 520,2 439,1 438,8 603,6 229,8 600,3 259,4 463,8 360,8 365,1 573,8 206,8 543,3 % % % % % % %

1 Ametyst 153 150 109 133 128 132 129 159 142 101 119 128 117 125 17,9 15,9 15,5 12,6 16,6 20,3 17,7

2 Bogatka 113 109 90 81 88 108 100 112 102 78 68 76 96 91 15,2 12,8 14,6 11,8 15,2 16,0 14,8

3 Cekin 92 84 91 103 92 75 84 95 81 100 113 93 79 88 19,4 17,1 16,9 13,2 18,7 20,2 17,6

4 Finezja 110 107 111 102 111 122 102 113 107 116 111 115 126 102 20,1 18,0 16,1 14,4 18,5 19,2 19,6

5 Folva 96 96 107 94 102 108 101 98 98 111 86 101 110 101 16,9 16,2 17,2 11,3 17,7 19,2 17,2

6 Gawin 98 104 99 89 102 138 91 93 103 95 87 103 136 85 18,7 18,9 18,2 14,5 21,4 20,8 19,8

7 Igor 54 69 92 95 111 63 107 49 66 83 91 109 63 106 15,6 16,3 14,0 11,2 15,3 16,4 15,2

8 Jurata 70 78 100 98 91 106 88 71 72 102 103 92 107 90 18,6 16,5 17,4 13,5 16,0 19,7 18,0

9 Jurek 115 97 122 107 90 111 105 120 104 133 123 92 118 107 17,0 14,2 15,4 10,9 15,9 17,0 16,5

10 Legenda 76 81 80 86 94 45 86 68 83 86 89 95 45 92 20,6 19,2 17,5 14,7 18,0 19,2 18,4

11 Malaga 101 108 95 76 86 82 101 100 103 88 67 82 78 96 16,1 13,2 14,3 12,5 13,2 17,0 15,0

12 Oberon 87 98 91 92 92 74 91 85 99 89 91 90 73 94 19,1 15,4 14,8 11,7 16,1 17,0 16,8

13 Sagitta 99 101 118 91 93 66 99 99 105 114 82 97 66 97 17,9 16,5 15,5 13,3 18,6 18,2 18,3

14 Satina 117 103 103 113 112 161 96 116 109 107 116 113 167 99 17,4 12,3 15,2 12,5 17,1 16,8 16,5

15 Stasia 100 100 99 116 98 86 105 95 99 102 124 99 87 105 18,6 16,3 15,2 13,9 18,0 18,8 17,4

16 Tajfun 128 119 110 108 105 122 104 133 124 118 113 109 124 110 20,7 19,3 18,0 14,5 17,3 20,6 19,8

17 Tetyda 91 95 83 114 106 101 109 94 101 79 119 107 105 113 15,8 14,8 14,0 12,4 17,7 17,9 15,8

Tabela 12

Średnio wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru: 2011, 2012, 2013

Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian * - średnia za 1 rok ** - średnia za 2 lata – - bak danych

- 95

-

Lp. Odmiana

Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi %

2011 2012 2013 Średnia

2011-2013 2011 2012 2013

Średnia

2011-2013 2011 2012 2013

Średnia

2011-2013

Wzorzec, dt z ha 446,5 503,3 445,9 465,2 403,9 467,1 396,1 422,4 % % % %

1 Ametyst 113 124 133 123 109 121 127 119 13,1 15,8 16,6 15,2

2 Bartek 109 93 – 101** 111 92 – 102** 13,8 16,6 – 15,2**

3 Bogatka – – 98 98* – – 89 89* – – 14,3 14,3*

4 Bursztyn 86 96 – 91** 88 95 – 92** 13,9 16,5 – 15,2**

5 Cekin 106 101 89 99 112 103 93 103 13,2 15,7 17,6 15,5

6 Dali – 87 – 87* – 84 – 84* – 12,9 – 12,9*

7 Finezja 93 106 109 103 84 106 113 101 12,8 16,2 18,0 15,7

8 Folva – – 101 101* – – 101 101* – – 16,5 16,5*

9 Gawin 95 91 103 96 104 89 100 98 15,6 16,0 18,9 16,8

10 Igor – – 84 84* – – 81 81* – – 14,9 14,9*

11 Jurata – 110 90 100** – 113 91 102** – 13,9 17,1 15,5**

12 Jurek 101 99 107 102 96 101 114 104 12,5 14,0 15,3 13,9

13 Legenda 94 91 78 88 95 92 80 89 14,8 16,4 18,2 16,5

14 Malaga – – 93 93* – - 88 88* – – 14,5 14,5*

15 Oberon – 102 89 96** – 102 89 96** – 14,0 15,8 14,9**

16 Promyk 83 89 – 86** 82 88 – 85** 12,0 14,1 – 13,1**

17 Sagitta – 104 95 100** – 102 94 98** – 14,8 16,9 15,9**

18 Satina 124 112 115 117 110 116 118 115 11,6 13,6 15,4 13,5

19 Stasia 113 88 101 101 104 86 102 97 12,9 14,7 16,9 14,8

20 Tajfun 110 98 114 107 128 101 119 116 14,8 17,4 18,6 16,9

21 Tetyda 102 108 100 103 105 109 103 106 10,9 13,8 15,5 13,4

Liczba doświadczeń 5

8 7 5 8 7 5 8 7

Tabela 13

Odmiany średnio późne i późne ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych. Rok zbioru 2013

- 96

-

Tabela 14

Średnio późne i późne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru: 2011, 2012, 2013

Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian * - średnia za 1 rok ** - średnia za 2 lata – - bak danych

Lp. Odmiana

Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi w %


PD

Beb

elno

ZS

CK

R

Chro

ber

z

MO

DR

Kar

nio

wic

e

SD

OO

Prz

ecła

w

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uhnin

SD

OO

Węg

rzce

PD

Beb

elno

ZS

CK

R

Ch

rober

z

MO

DR

Kar

nio

wic

e

SD

OO

Prz

ecła

w

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uhnin

SD

OO

Węg

rzce

PD

Beb

elno

ZS

CK

R

Chro

ber

z

MO

DR

Kar

nio

wic

e

SD

OO

Prz

ecła

w

SD

OO

Słu

pia

ZD

OO

Uhnin

SD

OO

Węg

rzce

Wzorzec, dt z ha 421,5 280,4 213,0 338,6 696,2 233,1 594,5 403,1 254,4 195,8 275,0 686,4 218,3 566,3 % % % % % % %

1 Gustaw 71 77 110 91 91 84 84 72 72 116 100 91 83 85 19,0 21,4 16,3 13,7 18,0 20,6 19,4

2 Jelly 91 116 109 89 98 106 107 89 119 109 90 98 107 107 14,2 16,3 12,8 12,0 17,5 17,8 16,6

3 Mondeo 138 107 81 119 110 110 109 139 108 75 110 111 110 108 16,1 16,4 11,3 13,1 15,9 20,3 17,1

Lp. Odmiana


2011 2012 2013 Średnia

2011-2013 2011 2012 2013

Średnia

2011-2013 2011 2012 2013

Średnia

2011-2013

Wzorzec, dt z ha 400,0 448,7 396,8 415,2 358,8 418,5 371,3 382,9 % % % %

1

Gustaw 101 91 87 93 104 92 88 95 14,5 17,1 18,3 16,6

2 Jelly 82 96 102 93 86 98 103 96 11,9 14,5 15,3 13,9

3 Mondeo – – 111 111 – – 109 109 – – 15,7 15,7

4 Syrena 95 114 – 104 97 114 – 106 12,4 15,7 – 14,1

5 Zagłoba 115 111 – 113 121 112 – 116 10,0 11,7 – 10,8

6 Zenia 112 88 – 100 111 85 – 98 10,6 14,8 – 12,7

Liczba doświadczeń: 6 7 7 6 7 7 6 7 7

Tabela 15

Charakterystyka użytkowa jadalnych odmian ziemniaka wg COBORU

Typ konsumpcyjny: AB - sałatkowy, B - ogólnoużytkowy, BC - lekko mączysty, C - mączysty

Kształt bulw: o - okrągły, oow - okrągłoowalny, ow - owalny, pow - podłużnoowalny

Głębokość oczek (skala 9°): -1° - bardzo głębokie, 9° - bardzo płytkie

Smak (skala 9°): 1° - zły, 9° - wybitnie dobry

Barwa skórki: ż - żółta, róż. - różowa, jbż - jasnobeżowa, cz. - czerwona

Barwa miąższu: b - biały, kr - kremowy, jż - jasnożółty, ż - żółty

- 97 -

Lp. Odmiana Kształt

bulw

Głębokość

oczek Barwa

skórki

Barwa

miąższu

Smak Typ

konsump-

cyjny

Przydatność

do przetwórstwa

(skala 9°) (skala 9°) frytki chipsy

Odmiany bardzo wczesne

1 Arielle ow 7 ż jż 7,5 B 2 Denar oow 7 ż jż 7 AB

3 Impala ow 7,5 ż jż 7 AB

4 Ingrid oow 7,5 ż jż 7 B

5 Justa oow 7 ż ż 7 B-BC +

6 Lord oow 7 ż jż 7 AB

7 Miłek oow 6,5 ż jż 6,5 BC

8 Viviana oow 7 ż jż 7 AB

Odmiany wczesne

1 Altesse ow 7,5 jbż ż 7 AB 2 Aruba ow 7,5 ż kr 6,5 B

3 Bellarosa oow 7 cz ż 7 B

4 Carrera oow 7,5 ż jż 7 B

5 Cyprian oow 7 ż jż 7 B

6 Gwiazda oow 7 ż jż-ż 7 B

7 Michalina oow 6,5 ż jż 6,5 B

8 Oman ow 7,5 ż jz 7,5 B

9 Owacja oow 7 ż jż 7 B-BC

10 Vineta oow 7 ż ż 7 AB

Odmiany średnio wczesne

1 Ametyst oow 7 jbż kr 6 BC 2 Bartek ow 7 ż jż 7 B

3 Bogatka ow 8 ż jż 6,8 B

4 Bursztyn ow 7,5 jbż b 6,5 BC-C

5 Cekin oow 7 ż jż 7 BC-C

6 Dali ow 8 ż jż 7 AB-B

7 Finezja oow 7 ż jż 6,5 BC +

8 Folva oow 7,5 ż ż 7 B

9 Gawin oow 6,5 ż jż 6,5 B-BC +

10 Igor o 7,3 ż ż 6,4 AB-BC

11 Jurata oow/ow 7,5 ż kr 6,5 B-BC +

12 Jurek oow 6,8 ż ż 7,2 B-BC

13 Jutrzenka oow 7 jbż jż 7 BC

14 Legenda oow 7,5 jbż jż 6,5 BC-C +

15 Malaga ow 7,5 ż jż 6,4 B-BC

16 Oberon ow 6,8 cz jż 7 AB

17 Promyk oow 7 ż ż 7 B-BC

18 Roxana ow 7,5 ż ż 6,5 B

19 Sagitta ow 7,5 ż jż 7 B

20 Satina oow 7,5 ż ż 7,5 B

21 Stasia oow 7 ż ż 6,5 B

22 Tajfun ow 7 ż ż 7 B-BC

23 Tetyda oow 7,5 ż jż 7,5 B-BC

Odmiany średnio późne i późne

1 Gustaw oow 6,5 ż kr 6 BC 2 Jelly ow 7,5 ż ż 7,5 B

3 Mondeo oow 7 ż kr 6,7 B-BC

4 Syrena ow 7 ż ż 7 B

5 Zagłoba oow 6,5 ż ż 7 B

6 Zenia oow 7,5 ż ż 6,5 AB-B

Tabela 16

Ziemniak jadalny - odporność na podstawowe choroby wg. COBORU

Odporność na choroby w skali 9°: 9 - bardzo odporna; 1 - bardzo podatna; * - brak danych

- 98 -

Lp. Odmiana

Wirusy Zaraza

ziemniaka - liście

Czarna

nóżka

Parch

zwykły Y Liściozwój M

(skala 9°)


1

Arie

lle

3-4 5-6 * 2 * 7,6 2 Denar 7 7 4-5 3 5 7,7

3 Impala 4 6 2 2 6 7,9

4 Ingrid 3-4 5-6 * 2 * 7,1

5 Justa 5-6 5-6 * 3 * 7,7

6 Lord 7 7 4 3 6 7,7

7 Miłek 7 5-6 * 2 * 8,3

8 Viviana 5-6 5-6 * 2 * 7,5

Odmiany wczesne

1 Altesse 3-4 3-4 * 3 * 7,3 2 Aruba 8 5-6 * 4 * 8,1

3 Bellarosa 5-6 8 * 2 * 8,1

4 Carrera 3-4 3,4 * 3 * *

5 Cyprian 5-6 5-6 * 5 * 7,6

6 Gwiazda 7 7 * 3 * 8,1

7 Michalina 7 3-4 * 3 * 7,6

8 Oman 5-6 5-6 * 3 * 7,9

9 Owacja 9 7 * 4 * 8,0

10 Vineta 7 8 4 2 6 8,1


1 Ametyst 9 5-6 * 6 * 7,8 2 Bartek 8 8 3 5 7,5 7,5

3 Bogatka 8 5-6 * 3,5 * *

4 Bursztyn 9 3-4 * 5 * 7,9

5 Cekin 5 5-6 3 4 7 7,8

6 Dali 5-6 5-6 * 3 * *

7 Finezja 9 7 * 4,5 * 7,8

8 Folva 4-5 5-6 3 3,5 * *

9 Gawin 7 7 * 3 * 7,8

10 Igor 8 3-4 * 5 * 7,6

11 Jurata 8 5-6 * 3 * 8,0

12 Jurek 8 5-6 * 4,5 * 7,8

13 Jutrzenka 8 5-6 * 2 * 7,9

14 Legenda 9 5-6 8 5 * 7,8

15 Malaga 8 7 * 3,5 * *

16 Oberon 8 5-6 * 3,5 * 8,2

17 Promyk 8 5-6 * 3 * 8,1

18 Roxana 7 5-6 * 4 * 8,0

19 Sagitta 8 3-4 * 4 * 7,9

20 Satina 5 7 4 3 6 8,2

21 Stasia 8 7 * 4 * 8,3

22 Tajfun 7 7 2-3 5 7 7,9

23 Tetyda 8 5-6 * 5 * 8,3

Odmiany średnio późne i późne

1 Gustaw 9 7 8 5 * 8,1 2 Jelly 5 5 * 5 * 7,9

3 Mondeo 3-4 3-4 * 4 * *

4 Syrena 8 5 3 5 5,5 7,6

5 Zagłoba 5-6 5-6 * 5 * 7,5

6 Zenia 9 3-4 * 4 * 7,7

Tabela 17

Ziemniak - odmiany skrobiowe. Zawartość i plon skrobi (Uhnin). Rok zbioru 2011, 2012, 2013


* - średnia za 1 rok ** - średnia za 2 lata

– - bak danych

- 99 -

Lp. Odmiana

Plon skrobi

dt/ha

Zawartość skrobi

(%)

2011 2012 2013

Średnia

2011-

2013

2011 2012 2013

Średnia

2011-

2013

odmiany średnio wczesne

1 Adam 51,9 56,0 – 54,0** 19,0 20,0 – 19,5**

2 Glada 78,0 61,2 37,7 59,0 20,5 20,1 22,7 21,1

3 Harpun – – 35,6 35,6* – – 23,1 23,1*

4 Jubilat 92,2 66,0 – 79,1** 20,5 21,1 – 20,8**

5 Pasat 106,9 69,1 60,8 78,9 21,4 19,5 23,2 21,4

6 Zuzanna 99,1 66,7 61,2 75,7 21,2 19,5 23,7 21,5

odmiany średnio późne i późne

1 Bosman 85,0 73,5 – 79,3** 19,4 17,2 – 18,3**

2 Danuta – 62,7 – 62,7* – 18,8 – 18,8*

3 Hinga 92,9 70,4 45,0 69,4 24,9 21,0 24,2 23,4

4 Inwestor 98,8 64,3 70,0 77,7 23,1 20,0 24,2 22,4

5 Jasia 116,1 – – 116,1* 22,8 – – 22,8*

6 Kuras 134,0 74,1 82,0 96,7 23,0 18,9 22,0 21,3

7 Pasja

Pomorska – – 62,7 62,7* – – 24,5 24,5*

8 Pokusa 96,3 85,6 61,3 81,1 19,6 18,5 21,0 19,7

9 Rudawa 73,9 – – 73,9* 24,4 – – 24,4*

10 Skawa 104,4 – – 104,4* 27,1 – – 27,1*

11 Sonda 102,7 – – 102,7* 22,8 – – 22,8*

12 Ślęza 101,1 – – 101,1* 25,4 – – 25,4*

Liczba

doświadczeń 1 1 1 1 1 1

Tabela 18

Ziemniak skrobiowy - odporność na podstawowe choroby wg COBORU

Odporność na choroby w skali 9°

9 - bardzo odporna (skrajnie odporna), 1 - bardzo podatna

* - brak danych

- 100 -

Lp. Odmiana

Wirusy Zaraza

ziemniaka

liście

Czarna

nóżka

Parch

zwykły Y Liściozwój M

(skala 9°)

odmiany średnio wczesne

1 Adam 3-4 5-6 * 3 * 7,9

2 Glada 7 5-6 3 5 7 8,0

3 Harpun 7 7 5 4 5 *

4 Jubilat 7 5-6 * 5 * 8,2

5 Pasat 9 5 4 5 6,5 7,7

6 Zuzanna 9 5-6 * 3 * 8,4

odmiany średnio późne i późne

1 Bosman 7 7 * 7 * 8,0

2 Danuta 8 5-6 * 5 * 8,0

3 Hinga 9 5-6 2 7 5 8,1

4 Inwestor 7 5-6 * 7 * 8,3

5 Jasia 9 7 4 7 4 8,0

6 Kuras 9 3-4 * 8 * 7,8

7 Pasja Pomorska 8 7 2 5 5 8,2

8 Pokusa 7 5-6 * 4 * 7,5

9 Rudawa 9 6-7 3-4 6 5,5 8,3

10 Skawa 9 7 3 6 4 8,5

11 Sonda 9 4 2 7 5,5 7,5

12 Ślęza 9 5 4 8 5,5 8,3

Wyniki badań

W grupie odmian bardzo wczesnych praktycznie wszystkie zarejestrowane odmiany ziemniaka były w typie

konsumpcyjnym B, AB do BC. Odznaczały się przy tym bardzo wczesną tuberyzacją, wysoką plennością (już po 60

dniach od daty sadzenia) oraz dobrymi walorami konsumpcyjnymi (smak 6,5 - 7°, w skali 9°) (tab. 15). W 2013 roku,

w pierwszym terminie zbioru (po 40 dniach od wschodów), największy plon bulw zgromadziła odmiana Arielle

- (w pięciu punktach badawczych), Viviana (w 2 miejscowościach) i Miłek (w jednej miejscowości) (tab. 7).

W trzyletnim cyklu badań, w pierwszym terminie zbioru, najwyżej plonowały odmiany: Lord i Viviana, a tylko

nieznacznie niżej - Denar i Miłek (tab. 8). W zbiorze bulw po dojrzeniu w 2013 roku najwyżej plonowały Lord,

Ariele i Miłek (tab. 7). Jednocześnie odmiany Lord i Denar okazały się najplenniejsze w całym, trzyletnim cyklu

badań (tab. 8).

W grupie odmian wczesnych, w Krajowym Rejestrze, znajduje się 27 odmian. Odmiany te - charakteryzowały

się dobrymi właściwościami smakowymi (smak 6,5-7,5°, w skali 9°) oraz wysokim potencjałem plonotwórczym.

Przeciętne plony bulw, tych odmian, w 2013 roku w pełnej dojrzałości (około 110 dni wegetacji), wynosiły około

455 dt/ha. W większości punktów doświadczalnych najwyższe plony uzyskała odmiana Owacja (w 6 miejscowo-

ściach), odmiany: Bellarosa, Gwiazda, Michalina i Vineta odznaczały się najwyższym plonem bulw w pojedynczych

miejscowościach (tab. 9). Odmiany; Owacja, Michalina i Vineta potwierdziły swój wysoki potencjał plonotwórczy

w trzyletnim cyklu badań, uzyskując najwyższy plon ogólny i handlowy bulw (tab. 10).

Grupa odmian średnio wczesnych jest najliczniej reprezentowana w Krajowym Rejestrze i liczy 55 odmian, w tym 11

skrobiowych. W większości są to odmiany jadalne, o ugruntowanej pozycji na rynku konsumpcyjnym (tab. 11 i 15).

Najplenniejszymi odmianami jadalnymi w 2013 roku okazały się: Ametyst (w 5 miejscowościach), Satina

(w 1 miejscowości) i Jurek (w jednej miejscowości) (tab. 11). W trzyletnim cyklu badań najwyższym plonem

ogólnym charakteryzowały się: Ametyst (123 % wzorca), Satina (117 % wzorca) i Tajfun (107 % wzorca), odmiany

te odznaczały się również najwyższym plonem handlowym (tab. 12). Wszystkie te odmiany cechowały się

jednocześnie wysoką wiernością plonowania.

Z odmian skrobiowych, tej grupy wczesności, godnymi polecenia są również odmiany: Pasat i Zuzanna (tab. 17).

W grupie odmian średnio późnych i późnych znajdują się odmiany konsumpcyjne i skrobiowe (tab. 13-17).

Z odmian jadalnych najwyższym plonem ogólnym i handlowym bulw, w warunkach; Bebelna, Przecławia, Słupi,

Uhnin i Węgrzc, charakteryzowała się odmiana Mondeo. W warunkach Chrobrza odmiana Jelly, oraz Karniowic

najwyżej plonowała odmiana Gustaw (tab. 13). Najplenniejszymi odmianami jadalnymi, zarówno w plonie głównym,

jak i handlowym w trzyletnim cyklu badań, okazały się: Gustaw i Jelly (tab. 14).

W tabeli 17 przedstawiono odmiany skrobiowe według grup wczesności, zawartości skrobi oraz plonu tego

składnika z hektara. W 2013 roku wykonano dwa doświadczenia z odmianami skrobiowymi - w warunkach Uhnina,

na glebie lekkiej. W grupie odmian średnio wczesnych, najwyższy plon skrobi w 2013 roku uzyskała odmiana

Zuzanna, zaś w trzyletnim cyklu badań - odmiany: Pasat i Zuzanna. Najwyższy plon skrobi z hektara, w grupie

odmian średnio późnych i późnych, w 2013 uzyskały odmiany: Kuras i Inwestor zaś w trzyletnim cyklu badań

najwyżej plonowały odmiany: Kuras i Pokusa (tab. 17). Należy przypuszczać, iż w najbliższych latach dużą

popularnością będą cieszyć się odmiany skrobiowe z grupy wczesnych i średnio wczesnych. Podyktowane jest to

polityką przetwórni ziemniaka, które chcą uniknąć strat w okresie późnojesiennym i dążą do wcześniejszego przerobu

surowca.

W tabeli 18 zamieszczono odporność odmian skrobiowych na główne choroby wirusowe, grzybowe

i bakteryjne, zaś w tabelach 15 i 16 - charakterystykę morfologiczną, właściwości konsumpcyjne oraz odporność na

choroby, jadalnych odmian ziemniaka. Charakterystykę użytkową tych odmian przygotowano na podstawie syntezy

wyników odmianowych, przeprowadzonych przez COBORU. W niniejszej publikacji skoncentrowano się na

przedstawieniu wartości użytkowej odmian, w ujęciu tabelarycznym, tak, aby potencjalny użytkownik odmian mógł

samodzielnie wyciągnąć stosowne wnioski.

Rolnik decydując się na uprawę konkretnej odmiany, oprócz wysokości plonu bulw, czy też plonu skrobi

z hektara, powinien brać pod uwagę odporność odmian na choroby (tab. 16 i 18), co wiąże się z częstotliwością

wymiany materiału sadzeniakowego, poziomem ochrony przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi oraz

nakładami finansowymi na jeden hektar plantacji ziemniaka.

Wnioski:

1. Uzyskane w warunkach południowo-wschodniej części Polski wysokie, rzeczywiste plony ziemniaka świadczą

o dużych możliwościach potencjalnego plonowania zarejestrowanych odmian ziemniaka, efektywnie wykorzy-

stujących postęp biologiczny w rolnictwie.

2. Wysoki efekt plonotwórczy można uzyskać stosując właściwy dobór odmian o wysokiej wartości gospodarczej,

a także dzięki systematycznej wymianie sadzeniaków ziemniaka oraz poprawnej agrotechnice.

3. Trzyletnie wyniki badań pozwolą rolnikom na trafny wybór najwartościowszych odmian do uprawy,

dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania, w tej części kraju.

- 101 -

4. Wyniki badań odmianowych ziemniaka, uzyskane w Stacjach Doświadczalnych Oceny Odmian w Ciciborze,

Słupi, Węgrzcach, Uhninie oraz innych punktach doświadczalnych, zlokalizowanych na terenie województw:

lubelskiego, podkarpackiego, małopolskiego i świętokrzyskiego, ze względu na zróżnicowane warunki glebowe

i meteorologiczne, nie są reprezentatywne dla całego regionu południowo-wschodniej Polski, ale są miarodajne

przy tworzeniu tzw. „Listy odmian zalecanych do uprawy” na obszarze tych województw.


ziemniaka znajdujących się na LOZ w woj. małopolskim

Charakterystyka opracowana przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych

na terenie całego kraju.


DENAR (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008) Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego o dobrym smaku.

Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym

miąższu. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny

zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy, podatna na porażenie zarazą ziemniaka.

Zalecana do uprawy w całym kraju. LORD (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008) Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego o dobrym smaku.

Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym

miąższu. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny

zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy, podatna na porażenie zarazą ziemniaka.

Zalecana do uprawy w całym kraju.

MILEK (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2009) Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, polecana

głównie do bezpośredniego spożycia. Charakteryzuje się bulwami dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o dość

płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie ogólnym

frakcji handlowej (głównie w najwcześniejszym terminie zbioru - 40 dni po wschodach). Odmiana zalecana do

uprawy na wczesny zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusa Y, średnio odporna na

wirusa liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Odmiana przydatna do uprawy na terenie całego kraju. VIVIANA (rok wpisania do KR - 2010; rok włączenia do LOZ - 2011) Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego, o dobrym smaku.

Charakteryzuje się bulwami dużymi, owalnymi, o regularnym kształcie, bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce

i jasnożółtym miąższu. Miąższ zarówno surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Daje duże plony zarówno

w najwcześniejszym terminie zbioru (40 dni po wschodach), jak i po zakończeniu wegetacji. Przydatna do uprawy na

wczesny zbiór. Odmiana o dużym udziale plonu handlowego w plonie ogólnym. Odporna na mątwika ziemnia-

czanego, średnio odporna na wirusa Y i wirusa liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka.

W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.

ARIELLE (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2014) Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym i dobrym smaku. Bulwy bardzo duże do

dużych, owalne, o regularnym kształcie, płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu. Miąższ zarówno

surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana plenna zarówno w najwcześniejszym terminie zbioru (40 dni po

wschodach), jak i po zakończeniu wegetacji. Charakteryzuje się dużym udziałem plonu handlowego w plonie

ogólnym. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirusa Y, średnio odporna na wirusa

liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka. W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej

wymiany sadzeniaków.

Odmiany wczesne

BELLAROSA (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2010) Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym. Bardzo plenna, o bardzo dużym udziale

frakcji handlowej w plonie ogólnym. Tworzy bulwy bardzo duże, okrągłoowalne, bardzo kształtne, o płytkich

oczkach. Skórka czerwona, miąższ żółty. Miąższ zarówno surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana

odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y oraz odporna na wirusa liściozwoju. Bardzo

podatna na zarazę ziemniaka. Odmiana przydatna do uprawy na terenie całego kraju; w rejonach dużego zagrożenia

wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.

- 102 -

CYPRIAN (rok wpisania do KR - 2007; rok włączenia do LOZ - 2010) Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym. Bulwy bardzo duże do dużych, okrągło-

owalne, o dość płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu. Plenność dobra do bardzo dobrej, udział frakcji

handlowej w plonie ogólnym - duży. Odporna na mątwika ziemniaczanego; średnio odporna na wirusy Y i liścio-

zwoju oraz na zarazę ziemniaka. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju, w rejonach dużego zagrożenia wirusami

wymaga częstej wymiany sadzeniaków.

OWACJA (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2008) Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego. Charakteryzuje się

bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, o płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu, który po

ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie ogólnym frakcji handlowej. Odmiana

odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusa Y oraz liściozwoju; dość podatna na porażenie zarazą

ziemniaka. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju.

VINETA (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008) Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym o dobrym smaku. Charakteryzuje się bulwami

dużymi, okrągłoowalnymi, bardzo kształtnymi o bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtym miąższu. Odmiana

dość plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio

odporna na wirusa Y i liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka.


CEKIN (rok wpisania do KR - 2004; rok włączenia do LZO - 2013) Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym mączystym, rzadziej ogólnoużytkowym o dobrym

smaku. Charakteryzuje się bulwami dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi o płytkich oczkach i jasnożółtym

miąższu. Odmiana plenna o bardzo dużym udziale frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego,

dość podatna na wirusy, oraz na porażenie zarazą ziemniaka. W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga

częstej wymiany sadzeniaków.

SATINA (rok wpisania do KR - 2000; rok włączenia do LOZ - 2008) Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym o bardzo dobrym smaku.

Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, bardzo kształtnymi o płytkich oczkach i żółtym

miąższu Odmiana bardzo plenna o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika

ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y, odporna na wirusa liściozwoju, podatna na porażenie przez zarazę

ziemniaka. Zalecana do uprawy w całym kraju, w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany

sadzeniaków.

STASIA (rok wpisania do KR - 2010; rok włączenia do LOZ - 2013) Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym o dobrym smaku. Charakteryzuje się

bulwami bardzo dużymi, okrągłymi do okrągłoowalnych, kształtnymi o płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtym

miąższu. Odmiana bardzo plenna o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika

ziemniaczanego, bardzo odporna na wirusa Y, odporna na wirusa liściozwoju, dość podatna na porażenie przez zarazę

ziemniaka.

TAJFUN (rok wpisania do KR - 2004; rok włączenia do LOZ - 2009) Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego o dobrym

smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, owalnymi, kształtnymi o płytkich oczkach i jasnożółtym

miąższu. Odmiana bardzo plenna o dużym udziale frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego,

bardzo odporna na wirusy, średnio odporna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy w całym kraju,

a zwłaszcza do uprawy w rejonach o dużym zagrożeniu wirusami

TETYDA (rok wpisania do KR - 2008; rok włączenia do LOZ - 2012) Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, o dobrym

smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, o regularnym, okrągłoowalnym kształcie i płytkich oczkach.

Odmiana o żółtej skórce i jasnożółtym miąższu. Bardzo plenna, o bardzo dużym udziale frakcji handlowej w plonie.

Zawartość skrobi ok. 12%. Odporna na mątwika ziemniaczanego. Obok zdolności plonotwórczych cechuje się

również wysoką odpornością na wirus Y. Średnio odporna na wirus liściozwoju oraz porażenie zarazą ziemniaka.

Zalecana do uprawy w całym kraju.

JUREK (rok wpisania do KR - 2012; rok włączenia do LOZ - 2014) Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, o dobrym

smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, o dość regularnym, okrągłoowalnym kształcie, płytkich oczkach,

żółtej skórce i żółtym miąższu. Odmiana plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporna na

mątwika ziemniaczanego. Odporność na wirusa Y duża do bardzo dużej, liściozwoju średnia do dużej, na zarazę

ziemniaka średnia.

- 103 -

Odmiany średnio późne

JELLY (rok wpisania do KR - 2005; rok włączenia do LOZ - 2009) Odmiana średnio późna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym o dobrym smaku. Charakteryzuje się

bulwami bardzo dużymi, owalnymi, kształtnymi o płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtym miąższu. Odmiana bardzo

plenna o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo odporna

na wirusa Y i średnio odporna na wirusa liściozwoju, średnio odporna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do

uprawy w całym kraju, w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.

Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze na rok 2014 znajdują się:

Bardzo wczesne: (jadalne) - Berber, Courlan, Flaming, Fresco, Impala, Ingrid, Irys, Justa,

Krasa, Molli,

Wczesne: (jadalne) - Altesse, Amora, Annabelle, Aruba, Augusta, Bila, Carrera,

Etola, Ewelina, Gracja, Gwiazda, Hubal, Ignacy, Innovator,

Karlena, Lady Claire, Lady Florina, Latona, Michalina, Nora,

Oman, Rosalind, Veronie.

(skrobiowe) - Cedron, Tucan.

Średnio wczesne: (jadalne - Agnes, Almera, Ametyst, Andromeda, Asterix, Bartek, Benek,

Bogatka, Bondeville, Bursztyn, Courage, Dali, Ditta, Etiuda,

Finezja, Folva, Gawin, Honorata, Ibis, Igor, Irga, Jurata,

Jutrzenka, Lawinia, Laskara, Legenda, Malaga, Marlen,

Meridian, Oberon, Orchestra, Pirol, Promyk, Raja, Ramos,

Roxana, Sagitta, Sante, Victoria, VR 808.

(skrobiowe) - Adam, Albatros, Boryna, Glada, Harpun, Jubilat, Kaszub,

Kuba, Pasat, Rumpel, Zuzanna.

Średnio późne: (jadalne) - Bryza, Cecile, Eurostar, Fianna, Gustaw, Mondeo, Roko, Syrena,

Zenia.

(skrobiowe) - Bosman, Danuta, Ikar, Pasja Pomorska. Późne: (jadalne) - Medea, Zagłoba.

(skrobiowe) - Bzura, Gandawa, Hinga, Inwestor, Jasia, Kuras, Pokusa,

Rudawa, Sekwana, Skawa, Sonda, Ślęza,

Aktualne szczegółowe charakterystyki wszystkich odmian wpisanych do Krajowego Rejestru Odmian

(przedstawione w formie tabelarycznej), znajdują się w „Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez

COBORU.

- 104 -

Doświadczenia prowadzone w systemie ekologicznym

Rolnictwo ekologiczne, otrzymało wyraźny priorytet w finansowaniu Wspólnej Polityki Rolnej Unii

Europejskiej na lata 2014-2020, co jest poważnym wyzwaniem dla instytucji naukowych oraz organów

decyzyjnych do podjęcia działań w kierunku nie tylko upowszechniania, popularyzacji, ale konkretnego

wdrażania i pomocy drobnym gospodarstwom rolnym Małopolski. W roku 2013 wychodząc naprzeciw

potrzebom specyficznego rolnictwa małopolskiego i zwiększającej się systematycznie liczby gospodarstw

ekologicznych, na wniosek Zespołu Wojewódzkiego Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

i Rolniczego, Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach rozpoczęła prowadzenie doświadczeń

w systemie ekologicznym. Wyodrębniono działkę o powierzchni 1,80 ha i zgłoszono podjęcie działalności

ekologicznej w Biurze Certyfikacyjnym COBICO.

W roku 2013 zrealizowano w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Węgrzcach 7 doświadczeń,

w których badano 74 odmiany.

Doświadczenia ekologiczne 2013

Otrzymane po pierwszym roku badań wyniki nie mogą być miarodajne i należy traktować je jako

orientacyjne, również ze względu na dwuletni okres przejściowy, w czasie którego następuje przestawianie

sposobu gospodarowania z konwencjonalnego na ekologiczny. Ustalając dobór odmian do doświadczeń

ekologicznych kierowano się przede wszystkim odpornością odmian na choroby, potencjałem plonowania

i niektórymi cechami morfologicznymi. Kontynuacja tych badań w latach następnych da pełniejszą

odpowiedź, które z badanych odmian sprawdzą się w tego typu uprawie i pozwoli wskazać odmiany

najbardziej przydatne do uprawy w gospodarstwach ekologicznych.

- 105 -

L.p. Gatunek Lokalizacja Liczba

doświadczeń

Liczba

badanych

odmian

1 Ziemniak SDOO Węgrzce 1 6

2 Pszenica jara SDOO Węgrzce 1 14

3 Mieszanki zbożowo-

strączkowe (Pszenica + groch) SDOO Węgrzce 1 2 + 3

4 Mieszanki zbożowo-

strączkowe (Owies + groch) SDOO Węgrzce 1 3 + 3

5 Jęczmień jary SDOO Węgrzce 1 18

6 Owies SDOO Węgrzce 1 10

7 Warzywa okopowe SDOO Węgrzce 1 15

Razem 7 74

Lista odmian zalecanych na obszarze województwa małopolskiego

na sezon 2013 / 2014

E - odmiany elitarne, A - odmiany jakościowe, B - odmiany chlebowe, C - odmiany (w tym paszowe),

n - ziarno nieoplewione g - odmiana górska, o - odmiana oścista, k - odmiana krótkosłoma,

Ostatnie zmiany w LOZ nastąpiły w dniu 04. 02. 2014 r. decyzją dyrektora Stacji Koordynującej PDOiR w woj.

małopolskim, mgr inż. Jolanty Madejskiej po uprzednim zapoznaniu się z opinią Zespołu Wojewódzkiego PDOiR.

- 106 -

L.p. Gatunek/odmiana

Okres badań

w PDO

(od roku)

Rok

włączenia do

LOZ

L.p. Gatunek/odmiana

Okres badań

w PDO

(od roku)

Rok

włączenia do

LOZ

Pszenica ozima Pszenica jara

Grupa A Grupa E

1. Tonacja 2001 2004 1. Bombona 2005 2007

2. Legenda 2005 2009 Grupa A

3. Natula 2009 2011 2. Tybalt 2005 2007

4. Ostroga 2008 2011 3. Parabola 2006 2008

5. Bamberka 2009 2012 4. Hewilla 2006 2009

6. Skagen 2009 2012 5. Łagwa 2009 2011

7. Arkadia 2011 2013 6. Ostka Smolicka o 2010 2012

8. Sailor 2011 2013 7. Arabella 2011 2013

9. Patras (rek. wst.) 2012 2014 8. Izera 2012 2013

Grupa B 9. Struna (rek. wst.) 2013 2014

10. Mulan 2008 2011 Jęczmień jary

11. Jantarka 2010 2013 1. Atico 2009 2011

12. KWS Ozon 2010 2014 2. Iron 2011 2012

13. Platin (rek. wst.). 2012 2014 3. KWS Olof 2010 2012

Pszenżyto ozime 4. Suweren 2010 2012

Odmiany tradycyjne 5. Kucyk 2012 2013

1. Algoso 2007 2013 6 Raskud 2012 2013

2. Borowik 2011 2013 7 Basic 2011 2014

3. Fredro 2010 2014 8 Ella 2012 2014

4. Subito (rek. wst.) 2012 2014 9 Oberek (rek. wst.) 2013 2014

5. Agostino k 2011 2013 Owies

6. Atletico k 2009 2014 1. Krezus 2005 2007

Żyto ozime 2. Bingo 2009 2011

1. Dańkowskie Diam. 2005 2014 3. Scorpion 2008 2011

2. Daran 2005 2014 4. Zuch 2008 2011

3. Stanko 2007 2014 5. Siwek n 2010 2011

4. Armand 2011 2014 6. Nagus n 2011 2013

5. Brasetto F1 2009 2014 7. Arden 2010 2012

6. Palazzo F1 2009 2014 8. Celer g 2000 2005

7. SU Stakkato F1 2012 2014

Z i e m n i a k

Odmiany bardzo wczesne Odmiany średnio wczesne

1. Denar 1999 2008 1. Satina 2000 2008

2. Lord 1999 2008 2. Tajfun 2004 2009

3. Miłek (wcz. zbiór) 2006 2009 3. Tetyda 2008 2012

4. Viviana (wcz. zbiór) 2010 2011 4. Cekin 2004 2013

5. Arielle 2006 2014 5. Stasia 2010 2013

Odmiany wczesne 6. Jurek 2012 2014

1. Owacja 2006 2008 Odmiany średnio późne

2. Vineta 1999 2008 1. Jelly 2005 2009

3. Bellarosa 2006 2010

4. Cyprian 2007 2010

Adresy jednostek prowadzących doświadczenia

PDO w województwie małopolskim



32-086 Węgrzce

tel: (12) 285-88-81; tel/fax: (12) 285-87-81



Zakład Doświadczalny w Łopusznej

34-432 Łopuszna

tel: (18) 265-39-35; 265-38-72

Uniwersytet Rolniczy

31-120 Kraków

Al. Mickiewicza 21

Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin - SD Prusy

tel: (12) 662-43-82

Małopolska Hodowla Roślin HBP - Kraków

ZHR Polanowice

32-090 Słomniki

tel: (12) 388-16-82

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Zakład Doświadczalny Grodkowice

32-015 Kłaj

tel. (12) 284-10-95

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach

32-082 Bolechowice

tel: (12) 285-21-14; 285-20-28

(gospodarstwa rolników indywidualnych w Nieczajnej)

Zespół Szkół im W. Witosa

Ul. W. Witosa 10

32-210 Książ Wielki

tel. (41) 383-80-10

Władysław Sysło

Gospodarstwo indywidualne

Kobyle 157

32-700 Nowy Wiśnicz

Odmianowego i Rolniczego - coboru.pl · III dekady cieplej, pojawiają się opady deszczu, ale w...

Documents

Transcript of Odmianowego i Rolniczego - coboru.pl · III dekady cieplej, pojawiają się opady deszczu, ale w...