Oto jak wygląda nasze życie tutaj!

Informacje dla migrantów zarobkowych z Europy

Od niedawna w Rotterdamie?

Polish

Pochodzi Pan(i) z kraju Unii Europejskiej i zamierza Pan(i) pracować i mieszkać tutaj w Rotterdamie? Jest kilka spraw, o których musi Pan(i) wiedzieć. W Rotterdamie chcemy, aby każdy włączał się w życie społeczne. Ta broszura zawiera informacje na temat Pana/Pani najważniejszych obowiązków jako nowego mieszkańca Rotterdamu.

Wolność, równość i solidarność to istotne wartości w naszym społeczeństwie. W Holandii wszyscy obywatele cieszą się równym traktowaniem. Oznacza to, że nie akceptujemy dyskryminacji płci, religii, pochodzenia czy orientacji seksualnej. Tutaj każdy może myśleć i mówić jak chce oraz robić, co chce, o ile tylko nie jest to sprzeczne z prawem. Nikomu nie wolno dyskryminować, namawiać do nienawiści lub wrogości.

Wybór Rotterdamu oznacza...

Akceptację tego, że:• Każdy może wyrażać swoje

przekonania.• Każdy może być niewierzący lub

wierzący i wyznawać własną wiarę.• Każdy może otwarcie mówić o swojej

orientacji seksualnej. • Każdy ma prawo do samostanowienia,

a zatem prawo do samodzielności i dokonywania własnych wyborów.

Wartości te przetrwają tylko wtedy, gdy każdy będzie aktywnie udzielał się w życiu społeczeństwa. Partycypacja obywatelska odgrywa w Holandii bardzo ważną rolę. I tak społeczeństwo holenderskie oczekuje zaangażowania w życie społeczne także z Pana/Pani strony. Zaangażowanie to wyraża się w nauce języka niderlandzkiego, poszukiwaniu pracy i/lub wykonywaniu pracy w ramach wolontariatu oraz poznawaniu przy tym innych mieszkańców Rotterdamu.

Od niedawna w Rotterdamie?

Aby móc udzielać się w życiu miasta, ważne jest również, aby mieć świadomość faktu, że koszty życia w Holandii są znacznie wyższe niż w Pana/Pani kraju pochodzenia. Nie chodzi tu wyłącznie o tzw. koszty stałe, np. czynsz, koszty energii, podatki, ubezpieczenie zdrowotne itp., ale również o wydatki na chociażby odzież, jedzenie, które są większe niż w Pana/Pani kraju pochodzenia.

Na zakończenie tego wstępu chcemy jeszcze wyraźnie zaznaczyć, że wszystkie informacje, jakie od tej pory będzie Pan(i) otrzymywać będą w języku niderlandzkim. W przypadku problemów z ich zrozumieniem należy poprosić kogoś o przetłumaczenie. Lepszym rozwiązaniem będzie oczywiście samodzielne rozpoczęcie nauki języka niderlandzkiego tak, aby mógł/mogła Pan(i) zrozumieć istotne dla siebie informacje.

Właśnie przyjechał(a) Pan(i) do Rotterdamu...

W pierwszej kolejności musi Pan(i) uregulować następujące sprawy:

Ważny dokument tożsamościW Holandii należy wylegitymować się na żądanie uprawnionych władz. Dlatego jest Pan(i) zobowiązany/zobowiązana nosić przy sobie ważny dokument tożsamości. Ważnym dokumentem tożsamości jest paszport lub dowód osobisty wydany w kraju należącym do UE. Nie ma Pan(i) przy sobie ważnego dokumentu tożsamości? Wówczas grozi Panu/Pani mandat w wysokości 90 EUR. Nigdy nie należy oddawać oryginału paszportu czy dowodu osobistego. Jeśli na przykład pracodawca lub najemca mieszkania prosi Pana/Panią o dokument tożsamości,

należy skopiować paszport lub dowód osobisty i przekazać pracodawcy/najemcy kopię. Dokument tożsamości należy mieć zawsze przy sobie. Meldunek w gminie Rotterdam.Jak najszybciej po przyjeździe do Rotterdamu należy umówić się na spotkanie w gminie w celu zameldowania się. Za zameldowanie się, którego należy dokonać w Stadswinkel (gminnym centrum administracyjno-informacyjnym) Centrum w ratuszu nie są pobierane żadne opłaty. Brak meldunku będzie karany mandatem. Każda osoba, która planuje mieszkać w Rotterdamie dłużej niż cztery miesiące, ma prawny obowiązek poinformowania gminy o swoim adresie. Również w przypadku pobytu krótszego niż cztery miesiące należy koniecznie zameldować się w gminie. Po zameldowaniu się zostanie Panu/Pani nadany tzw. burgerservicenummer (numer ewidencyjno-fiskalny). Jest to niepowtarzalny indywidualny numer potrzebny na przykład do tego, aby móc pracować. Również dopiero po zameldowaniu się może Pan(i) złożyć wniosek o wydanie DigiD (elektronicznego podpisu), za pomocą którego może Pan(i) załatwić wiele istotnych spraw, takich jak chociażby złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na parkowanie.

Zamierza Pan(i) zostać krócej niż cztery miesiące...Jeśli będzie Pan(i) przebywać w Rotterdamie krócej niż cztery miesiące, Pana/Pani dane zostaną zarejestrowane w Rejestrze Nierezydentów. W takim wypadku należy zabrać ze sobą następujące dokumenty:

• Ważny paszport lub dowód osobisty każdej osoby, której

dotyczy meldunek.• Adres, pod którym przebywa Pan(i)

tuż po przyjeździe.

Po upływie czterech miesięcy przedłuża Pan(i) swój pobyt? Po czterech miesiącach podejmuje Pan(i) decyzję o pozostaniu w Holandii na dłużej? Wówczas należy ponownie umówić się na spotkanie w gminie w celu przeniesienia swoich danych z Rejestru Nierezydentów do Głównej Ewidencji Ludności (BRP).

Zamierza Pan(i) zostać dłużej niż cztery miesiące...

• Jeśli właśnie przyjechał(a) Pan(i) do Holandii i chce Pan(i) pozostać tu dłużej niż cztery miesiące, musi Pan(i) od razu dopisać się do Głównej Ewidencji Ludności. W takim wypadku należy zabrać ze sobą następujące dokumenty:

• Ważny paszport lub dowód osobisty każdej osoby, której dotyczy meldunek.

• Umowę najmu lub kupna-sprzedaży Pana/Pani mieszkania. Mieszka Pan(i) u kogoś w domu? Należy przedstawić podpisane oświadczenie tej osoby. Należy również zabrać kopię dowodu tożsamości tej osoby. Oprócz tego może Pan(i) zostać poproszony/poproszona o okazanie oświadczenia najemcy, czyli tzw. huisvestingsvergunning (pozwolenie na zameldowanie) (patrz rozdział „Będzie Pan(i) mieszkać w Rotterdamie…”), jeśli mieszka Pan(i) w obszarze, którego pozwolenie to dotyczy.

• Wszystkie akty urodzenia Pana/Pani dzieci i ewentualne akty

małżeństwa lub zgonu, również dotyczące poprzednich małżeństw. Należy upewnić się, aby były to dokumenty międzynarodowe lub zgodne z europejskim szablonem, poświadczone apostille i przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego.

www.rotterdam.nl/afspraak Gemeente Rotterdam: 14 010

Wyjazd lub przeprowadzkaW przypadku wyjazdu z Holandii konieczne jest wymeldowanie się. Zmienia Pan(i) adres zamieszkania w Rotterdamie? Należy poinformować o tym gminę. Można to zrobić w formie pisemnej, w punkcie przyjmowania petentów gminnego centrum administracyjno-informacyjnego po umówieniu się lub elektronicznie przez Mijn loket. Przeprowadza się Pan(i) do innej gminy? Wówczas należy zgłosić to do gminy, w której będzie Pan(i) mieszkać.

www.rotterdam.nl/afspraak Gmina Rotterdam: 14 010

Przymusowy wyjazd W przypadku popełnienia czynów zabronionych tzw. legalny pobyt zostaje zakończony. Zostaje Pan(i) uznany/uznana za cudzoziemca niepożądanego. Oznacza to, że musi Pan(i) wyjechać z Holandii. Pozostanie na terenie Holandii niesie za sobą skutki karnoprawne.

Wniosek o wydanie DigiD (podpisu elektronicznego)Dopiero po zameldowaniu się w gminie może Pan(i) złożyć wniosek o wydanie tzw. DigiD (podpisu elektronicznego). Ten ściśle osobisty kod logowania jest

potrzebny w celu załatwienia drogą elektroniczną wielu spraw w gminie Rotterdam oraz innych instytucjach państwowych. W odniesieniu do DigiD obowiązują takie same zasady, jak w przypadku dokumentu tożsamości: nigdy nie należy udostępniać go osobom trzecim, także pracodawcy.

Zawarcie ubezpieczenia zdrowotnegoOsoby mieszkające i pracujące w Holandii mają prawny obowiązek samodzielnego zawarcia ubezpieczenia kosztów leczenia u holenderskiego ubezpieczyciela. Przepis ten obowiązuje również osoby mieszkające lub pracujące w Holandii wyłącznie czasowo i/lub mające ubezpieczenie kosztów leczenia w swoim kraju pochodzenia. Brak holenderskiego ubezpieczenia zdrowotnego będzie karany grzywną.

To Pan(i) wybiera, które ubezpieczenie zdrowotne i u jakiego ubezpieczyciela chce Pan(i) zawrzeć. Podstawowy pakiet ubezpieczenia jest u każdego ubezpieczyciela taki sam, jednak składka, czyli kwota, którą będzie Pan(i) co miesiąc płacić, może być różna. Oprócz tego zawsze pokrywa Pan(i) udział własny. Jest to kwota, którą – nawet jeśli jest Pan(i) ubezpieczony/ubezpieczona – musi Pan(i) pokryć z własnych środków w przypadku zaistnienia zdarzenia. Dzieci do osiemnastego roku życia można doubezpieczyć bezpłatnie.

www.kiesbeter.nl www.zorgverzekeringslijn.nl www.cvz.nl

Nauka języka niderlandzkiego W Rotterdamie oczekujemy z Pana/Pani strony zaangażowania w życie społeczeństwa Rotterdamu. Znajomość języka niderlandzkiego jest w tym względzie nieunikniona. Dlatego jak najszybciej należy zapisać się na kurs językowy.

www.rotterdam.nl/taal

Interesuje Pana/Panią...

Wynajęcie mieszkaniaW Rotterdamie można wynająć mieszkanie przez tzw. woningcorporatie (spółdzielnię mieszkaniową), która zarządza dużą liczbą lub większością mieszkań i prowadzi ich wynajem. Mieszkanie można także wynająć od prywatnego najemcy – właściciela jednego lub kilku mieszkań, w których wynajmuje pokoje.

Szukając mieszkania do wynajęcia, należy zwrócić uwagę na następujące aspekty: Huisvestingsvergunning (pozwolenie na zameldowanie)W niektórych dzielnicach wynajmujący potrzebują pozwolenia na zakwaterowanie po niższych kosztach. W związku z tym muszą spełniać kilka warunków dotyczących np. dochodów z pracy. Dopiero po zameldowaniu się w gminie oraz uzyskaniu pozwolenia na zameldowanie można w takiej dzielnicy zamieszkać. Dlatego zawsze należy dowiedzieć się w gminie, czy dla danego adresu wymagane jest pozwolenia

na zameldowanie. Wynajęcie mieszkania bez zameldowania się w gminie i bez pozwolenia na zameldowanie tam, gdzie pozwolenie jest wymagane może być karane grzywną. Pozwolenie na wynajem W niektórych przypadkach właściciel potrzebuje onttrekkingsvergunning (zezwolenia na wyodrębnienie powierzchni do wynajmu), aby móc wynajmować pokoje. Praktyka pokazuje, że nie wszyscy prywatni właściciele/wynajmujący mają takie zezwolenie. Jest to karalne. Może zostać zarządzona eksmisja i wówczas nie będzie Pan(i) miał(a) gdzie mieszkać. Dlatego zawsze należy zapytać wynajmującego, czy na pewno może Pan(i) przebywać pod danym adresem.

Kiedy uda się Panu/Pani znaleźć mieszkanie, winien/winna Pan(i) zwrócić uwagę na następujące kwestie:

Umowa najmuUmowa najmu powinna być zawsze sporządzana na papierze. Obowiązkowo muszą znaleźć się w niej następujące informacje: wysokość czynszu, termin wypowiedzenia oraz wysokość kaucji. Czasami sprawami związanymi z wynajmem mieszkania zajmuje się pracodawca. Również wtedy należy domagać się umowy najmu. Umowa najmu zasadniczo zawierana jest zawsze na czas nieokreślony.

Dobre warunki, dobra cenaW Holandii wysokość czynszu za mieszkanie ustala się w oparciu o system punktów. Jeśli czynsz za małe lub wadliwe mieszkanie jest wysoki lub ma Pan(i) wątpliwości co do warunków lokalowych, wysokości czynszu lub swojej umowy najmu, prosimy o kontakt z zespołem ds. wynajmu

Będzie Pan(i) mieszkać w Rotterdamie…

lokali mieszkaniowych (tzw. huurteam) w Rotterdamie.

www.huurteaminuwstad.nl/rotterdam

Płatność czynszuPłatności czynszu należy dokonywać w banku tak, aby zawsze móc okazać dowód wpłaty.

Współdzielenie czynszu z innymi osobamiWynajmujący nie zawsze zezwala na wynajem mieszkania, a następnie współdzielenie tego mieszkania oraz czynszu z innymi osobami. W razie utrudnień lub niebezpiecznej sytuacji powstałej w wyniku zbyt dużej liczby lokatorów w jednym lokalu mieszkaniowym możliwa jest interwencja gminy. W skrajnych przypadkach gmina może nawet zarządzić eksmisję.

Podatki gminne W Rotterdamie każdy najemca zobowiązany jest do uiszczania opłaty z tytułu ścieków i wywozu odpadów. Gmina pobiera te podatki raz w roku. Istnieje możliwość rozłożenia tej opłaty na raty miesięczne. Na adres zamieszkania zostanie wysłane do Pana/Pani pismo w tej sprawie.

www.rotterdam.nl/belastingen Gmina Rotterdam: 14 010

Wypowiedzenie najmu Wynajmujący wypowiada najem? Muszą zachodzić ku temu prawnie uzasadnione przyczyny. Wynajmujący musi również wypowiedzieć najem na piśmie co najmniej trzy miesiące wcześniej. Pan(i), jako najemca, musi wyrazić na to zgodę. W przeciwnym razie umowa

najmu nadal obowiązuje. Jeśli to Pan(i) chce wypowiedzieć najem, wówczas obowiązuje Pana/Panią ustalony z wynajmującym w umowie najmu termin wypowiedzenia.

Kupno mieszkania

Zamierza Pan(i) pozostać w Rotterdamie przez dłuższy czas? Być może dobrym rozwiązaniem byłby zakup mieszkania?

Szukając mieszkania do kupienia, należy zwrócić uwagę na następujące aspekty:Na stronach internetowych agencji nieruchomości należy zapoznać się z ofertą mieszkań w Rotterdamie. Aby kupić mieszkanie, należy wziąć kredyt hipoteczny w banku. Kredyt hipoteczny to długoterminowe zobowiązanie, dlatego najpierw należy uzyskać jak najwięcej informacji.

www.woneninrotterdam.nl www.rotterdam.nl/wonen_in_rotterdam www.eigenhuis.nl/

Kiedy znajdzie Pan(i) mieszkanie, które będzie chciał(a) Pan(i) kupić, winien/winna Pan(i) zwrócić uwagę na następujące kwestie:

Wspólnota właścicieliKupuje Pan(i) mieszkanie (na piętrze w budynku)? W takiej sytuacji wspólnie z właścicielami innych mieszkań ponosi Pan(i) odpowiedzialność za utrzymanie budynku. Obowiązkowo staje się Pan(i) członkiem wspólnoty właścicieli (Vereniging van Eigenaren – VvE). W przypadku konieczności przeprowadzenia dużego remontu, na przykład dachu, ościeżnic lub przeglądu instalacji windy,

koszty mogą okazać się znaczne. Aby uniknąć pokrywania wysokich kosztów remontu jednorazowo, większość wspólnot VvE oszczędza. Podobnie jak inni właściciele co miesiąc płaci Pan(i) na ta taki fundusz remontowy, który można potem wykorzystać na pokrycie kosztów większego remontu.

www.vve010.nl 010-423 79 79

Podatki gminne W Rotterdamie każdy właściciel mieszkania zobowiązany jest do uiszczania opłat i podatków, np. opłaty z tytułu ścieków i wywozu odpadów czy podatku od nieruchomości. Gmina pobiera te podatki raz w roku. Istnieje możliwość rozłożenia tej opłaty na raty miesięczne. Na adres zamieszkania zostanie wysłane do Pana/Pani pismo w tej sprawie.

www.rotterdam.nl/belastingen Gmina Rotterdam: 14 010

Obowiązki kupujących i najemców...Należy zapoznać się z ofertą niezbędnych ubezpieczeń.W Holandii ma Pan(i) możliwość ubezpieczenia się od pewnych ryzyk. Może to być istotne, ponieważ w Holandii osobiście odpowiada Pan(i) za szkody spowodowane przez siebie, swoje dzieci czy ewentualnie zwierzęta. Dlatego radzimy zawrzeć ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, tzw. ubezpieczenie WA.

www.verzekeringen.startpagina.nl

Prawidłowe zachowanie wmieszkaniu, w okolicy...

Nie należy zakłócać spokoju innych. W Rotterdamie liczymy się z komfortem innych osób: sąsiadów i innych mieszkańców, w dzielnicy i na tej samej ulicy. Obowiązują w tym zakresie pewne zasady i za zakłócanie spokoju można zostać ukaranym mandatem. Spokój można zakłócać na przykład, słuchając głośnej muzyki, nadmiernie hałasując w nocy, śmiecąc (wyrzucając puszki na ulicę), nieuprzejme zwracając się do przechodniów itp. W przypadku regularnego zakłócania spokoju w mieszkaniu, burmistrz może zarządzić eksmisję i mieszkanie pozostanie niezamieszkałe. W niektórych miejscach na obszarze miasta zabrania się na przykład spożywania alkoholu na ulicy.

Przeszukanie przez policjęW Rotterdamie wyznaczono miejsca, w których policja może przeszukać osobę w związku z posiadaniem broni. W przypadku znalezienia broni, zostanie ona zarekwirowana, a osoba, przy której znaleziono broń ukarana grzywną. W Holandii należy mieć pozwolenie na broń palną. Zabrania się również posiadania broni przypominającej broń palną. Nielegalne jest również posiadanie broni siecznej, kastetów obronnych i procy. Właściciele psówPsa należy wyprowadzać na smyczy. Należy sprzątać po swoim psie. Psa można spuszczać ze smyczy tylko w miejscach oznaczonych znakami informacyjnymi. W takich miejscach nie trzeba również po psie sprzątać. Właściciele psów zobowiązani są do opłacania podatku od posiadania psa.

Na zdjęciu po lewej stronie widać pojemnik na papier, po prawej – na szkło.

Pojemniki te są przeznaczone dla opakowań z plastiku, takich jak butelki i torebki oraz inne opakowania z tworzywa sztucznego.

Do tego rodzaju pojemników (kształt ten sam, kolor i napis może być inny) wyrzucamy niepotrzebną odzież i inne tekstylia.

W odniesieniu do pozostałych odpadów komunalnych obowiązują następujące zasady: Na wszystkie inne odpady należy stosować worki na śmieci. Nie należy przepełniać worków. Muszą one zmieścić się w pojemnikach, takich jak te. Zablokowanie pojemnika lub umieszczanie worków obok pojemnika jest karane mandatem. Jeśli kontener jest pełny, należy poszukać innego w pobliżu.

W niektórych dzielnicach Rotterdamu gmina wypożycza minipojemniki na pozostałe odpady komunalne. Zielony z niebieskim klapą przeznaczony jest do papieru, a do minipojemnika z zieloną klapą wyrzucamy odpadki niepodlegające segregacji. Są one opróżniane w ustalone dni. Należy wystawić je na krawężnik przed domem, a wieczorem ponownie zabrać do ogrodu.

Brak opłacania podatku za psa grozi znaczną grzywną. Dlatego przygarnięcie lub zakup psa należy zgłosić w gminie.

Utrzymywanie czystości na ulicyAby utrzymać ulice w czystości, gmina Rotterdam ustaliła zasady dotyczące śmieci. W Rotterdamie w wielu miejscach ustawione są kosze na śmieci. Należy wyrzucać do nich drobne odpadki. Nie wolno śmiecić na ulicy. Osoby, które śmiecą na ulicy mogą zostać ukarane mandatem. W Rotterdamie odpady komunalne są segregowane do różnych pojemników.

Odpady wielkogabarytowe oraz drobne odpady chemiczne (np. wyczerpane baterie, świetlówki i puste pojemniki po farbie) można dostarczać do jednego z punktów zbierania odpadów lub bezpłatnie może odebrać je gmina. Należy o tym powiadomić gminę. Odpadów wielkogabarytowych nie należy wystawiać bezpośrednio na ulicę, lecz wystawić je na zewnątrz w wyznaczonym dniu między godziną 06:00 a 08:00. Za nieprzestrzeganie tej zasady grozi mandat w wysokości 115 euro.

Wywóz odpadów budowlanych lub rozbiórkowych należy zorganizować we własnym zakresie. Gmina nie prowadzi zbiórki tych odpadów. Odpady te należy samodzielnie dostarczyć do punktu zbierania odpadów w Rotterdamie lub wynająć od gminy Rotterdam lub innego przedsiębiorstwa usług komunalnych kontener.

Właściciele samochodówWłaściciele samochodów mieszkający jednocześnie w Holandii, którzy sprowadzili swoje auto z kraju pochodzenia zobowiązani są do opłacania podatku za samochód. Mieszkańcem Holandii jest osoba, która dokonała zameldowania w gminie w Głównej Ewidencji Ludności. Podatek obowiązuje również, jeśli samochód ma zagraniczne numery rejestracyjne. W niektórych sytuacjach podatek od samochodu zarejestrowanego za granicą nie jest konieczny. Zwolnienie z takiego podatku mogą uzyskać osoby, które pracują dla zagranicznej firmy. Aby uzyskać takie zwolnienie, należy złożyć wniosek. Wniosek o wydanie holenderskich tablic rejestracyjnych składa się w Rijksdienst voor het Wegverkeer – RDW (Urzędzie ds. ruchu drogowego). Po zarejestrowaniu samochodu na holenderskim numerze rejestracyjnym otrzyma Pan(i) automatyczną informację z Urzędu skarbowego.

Belastingtelefoon auto: 0800-0749 Rijksdienst voor het Wegverkeer:

0900-0739 www.rdw.nl/particulier

Pozwolenie na parkowanie i płatne parkowanie W wielu miejscach w Rotterdamie obowiązują opłaty za parkowanie Brak ważnego biletu parkingowego będzie karane mandatem. Na parkomatach podano stawki obowiązujące za parking oraz dni i godziny bezpłatnego parkowania. Samochód można również zaparkować na parkingu podziemnym. Takie rozwiązanie jest często tańsze od parkowania na ulicy. Opłatę za parkowanie na ulicy można uregulować kartą kredytową lub przez telefon komórkowy. Płatność monetami nie jest możliwa. Mieszka Pan(i) w strefie płatnego parkowania? Być może przysługuje Panu/Pani abonament mieszkańca. Wniosek o taki abonament należy złożyć w gminie. Aby to zrobić, należy być zameldowanym w gminie.

www.rotterdam.nl/parkeren www.rotterdam.nl/

parkeervergunning

Gemeente Rotterdam: 14 010 www.rotterdam.nl/afvalinzameling

Należy zwróć uwagę na następujące kwestie:

Czas pracy Pracodawca nie może od Pana/Pani wymagać pracy powyżej średnio 45 godzin tygodniowo. Średnia liczba godzin pracy w ciągu dnia nie może przekraczać 10. Niekiedy dopuszczalne są nadgodziny. Wykonuje Pan(i) pracę w nocy? Wówczas nie może Pan(i) pracować dłużej niż średnio 40 godzin tygodniowo. W trakcie pracy ma Pan(i) prawo do jednej lub kilku krótkich przerw.

Bezpieczne miejsce pracy Pracodawca musi zapewnić bezpieczne i korzystne dla zdrowia warunki pracy. W razie niebezpiecznej sytuacji pracodawca winien zapewnić środki ochrony osobistej takie jak specjalna odzież, kask czy okulary ochronne. Nie wolno mu obciążać ich kosztami pracownika.

Ustalenia dotyczące Układu Zbiorowego Pracy (CAO) Wiele firm podlega CAO (Układowi Zbiorowemu Pracy). CAO zawiera

ustalenia dokonane między pracodawcami a związkami zawodowymi, które obowiązują wszystkich pracodawców w danej branży. CAO reguluje również wysokość wynagrodzenia. Chce Pan(i) wiedzieć, czy firma, która Pana/Panią zatrudnia podlega CAO? Należy zapytać o to pracodawcę lub skontaktować się ze związkiem zawodowym.

Jeśli zatrudnia Pana/Panią pracodawca i otrzymuje Pan(i) niższe wynagrodzenie niż to przewidziane w CAO, należy skontaktować się ze związkiem zawodowym. Jest Pan(i) pracownikiem tymczasowym i otrzymuje Pan(i) zbyt niskie wynagrodzenie? Należy skontaktować się ze Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten – SNCU (Stowarzyszeniem ds. Przestrzegania Przepisów CAO dla Pracowników Tymczasowych).

www.caoweb.nl www.loonwijzer.nl/home/

arbeidsvoorwaarden/cao SNCU: 0800-7008 www.sncu.nl

Będzie Pan(i) pracować w Rotterdamie...

Podatek dochodowy W Holandii obowiązuje podatek dochodowy. Jeśli wykonuje Pan(i) pracę zarobkową, pracodawca potrąca podatek z Pana/Pani wynagrodzenia. Co roku do 1 kwietnia należy złożyć do urzędu skarbowego deklarację dotyczącą wysokości dochodów w minionym roku. Na adres zamieszkania zostanie wysłane do Pana/Pani pismo w tej sprawie. Czasami przysługuje zwrot, czasami należna jest dopłata. Uchylanie się od płacenia podatków karane jest wysokimi grzywnami.

Infolinia urzędu skarbowego 0800-0543

www.belastingdienst.nl

Praca w ramach samozatrudnienia Zakłada Pan(i) w Holandii działalność gospodarczą? Wówczas ma Pan(i) obowiązek zgłoszenia działalności do Izby Handlowej (Kamer voor Koophandel – KvK). Izba udziela również szczegółowych informacji oraz porad w zakresie prowadzenia działalności.

www.kvk.nl

Zgłaszanie przypadków nadużycia i wyzyskuW Holandii każdy pracodawca zobowiązany jest spełniać te i inne warunki zatrudnienia, takie jak wynagrodzenie minimalne (wynagrodzenie nie może być niższe niż określona kwota) oraz korzystne warunki pracy. Wszelkie naruszenia tej zasady należy zgłaszać do Inspekcji SZW lub anonimowo przez Meld Misdaad Anoniem (Zgłoś przestępstwo anonimowo).

Inspekcja SZW: 0800-5151 Meld Misdaad Anoniem: 0800-7000

Praca w prostytucji W Holandii prostytucja jest legalna dla osób powyżej 21 roku życia. Nielegalne jest jednak wykorzystywanie lub zmuszanie do prostytucji, na przykład poprzez zabranie paszportu, zmuszanie do (częściowej) rezygnacji z zarobionych pieniędzy, ograniczenie swobody czy zakaz odmawiania klientów. Takie przypadki należy zawsze zgłaszać na policję.

Policja: 0900-8844 Meld Misdaad Anoniem: 0800-7000

Pytania, edukacja i bezpieczeństwo

Pytania...

Vraagwijzer (punkt informacyjny) RotterdamŁatwiej jest angażować się w życie społeczeństwa Rotterdamu osobom, które znają język i zwyczaje. Integracji ze społeczeństwem Rotterdamu sprzyja choćby zapisanie się do klubu sportowego lub stowarzyszenia, wolontariat czy działalność na rzecz swojej okolicy bądź szkoły, do której uczęszcza Pana/Pani dziecko. Możliwości jest bardzo wiele. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w punkcie informacyjnym Vraagwijzer w swojej dzielnicy. Pracownicy bezpłatnie odpowiedzą na wszystkie Pana/Pani pytania dotyczące życia w Rotterdamie.

www.rotterdam.nl/ zorgdichtbij:vraagwijzers

Vraagwijzer Rotterdam 14 010

Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst – GGD (Publiczny ośrodek zdrowia) w Rotterdam-Rijnmond GGD Rotterdam-Rijnmond to gminny ośrodek zdrowia, do którego przynależą wszystkie gminy z okręgu Rijnmond, w tym Rotterdam. Do GGD można zgłaszać się m.in. w celu konsultacji medycznej lub w razie pytań na temat seksualności, przemocy domowej i chorób zakaźnych.

GGD Rotterdam-Rijnmond: 010-433 99 66

www.ggdrotterdamrijnmond.nl

Centrum voor Jeugd en Gezin – CJG (Centrum Młodzieży i Rodziny)CJG jest miejscem w okolicy, do którego może Pan(i) zgłaszać się w celu uzyskania opinii, wsparcia oraz informacji na temat wychowania, rozwoju i zdrowia. CJG Rijnmond świadczy podstawową (publiczną) opiekę zdrowotną i realizuje ogólnokrajowy program szczepień (tzw. Rijksvaccinatieprogramma). Dzieci do 12 roku życia szczepione są w Holandii na dwanaście niebezpiecznych

Mieszka Pan(i) w Rotterdamie z rodziną...

chorób zakaźnych, w tym żółtaczkę, tężec i polio. Jeśli Pana/Pani dzieci są zameldowane w Głównej Ewidencji Ludności, otrzyma Pan(i) wezwanie na szczepienie. Jeśli Pana/Pani dzieci nie zostały zameldowane, nie otrzyma Pan(i) wezwania. Szczepienia nie są obowiązkowe. CJG w Rotterdamie bezpłatnie wykonuje szczepienia.

CJG Rijnmond: 010-201 01 10 www.cjgrijnmond.nl

Edukacja dzieci

Wszystkie dzieci w wieku do 5 do 18 lat są w Holandii objęte obowiązkiem uczęszczania do szkoły oraz obowiązkiem uzyskania dyplomu. Jest to tzw. obowiązek szkolny. Młodzież w wieku od 16 do 23 lat podlega obowiązkowi zdobycia kwalifikacji zawodowych. Oznacza to, że osoby, które nie ukończyły 18 roku życia mają obowiązek zdobycia wstępnych kwalifikacji. Wstępne kwalifikacje uzyskuje się po ukończeniu szkoły średniej o profilu HAVO lub VWO bądź szkoły zawodowej realizującej program podstawowy (od MBO poziom 2).

Gmina prowadzi bardzo skrupulatne kontrole przestrzegania obowiązku szkolnego. Poza okresem wakacyjnym dzieci mają obowiązek uczęszczania do szkoły. W odniesieniu do dzieci i młodzieży, bez zgody nieuczęszczających na zajęcia będą przeprowadzane kontrole. Kontrole te przeprowadza urzędnik ds. obowiązku szkolnego. Za naruszenie obowiązku grożą grzywny.

www.leerplicht.net

Według grupy wiekowej:2-4 lata

Od 4 lat

5-18 lat

www.rotterdam.nl/ tekst:peuterspeelzaal_en_groep_ nul

Zapisanie dziecka do szkoły Zanim dziecko będzie mogło rozpocząć edukację w szkole podstawowej, należy je do tej szkoły zapisać. Odpowiedzialność za zapisanie dziecka do szkoły ponoszą rodzice. Lista wszystkich szkół w Rotterdamie dostępna jest na stronie internetowej gminy. Obowiązek ten dotyczy również dzieci, które rozpoczynają naukę w szkole ponadpodstawowej. Za zapisanie dziecka do takiej szkoły odpowiedzialność również ponoszą rodzice. Aby pomóc rodzicom w tym zakresie, w ostatnim roku szkoły podstawowej uczniowie otrzymują przewodnik po szkołach.

www.rotterdam.nl/werkenenleren

Dziecko może iść do przedszkola lub do grupy 0. Zajęcia odbywają się cztery lub pięć dni w tygodniu. Dzieci przygotowane są do edukacji w szkole podstawowej oraz nauki języka niderlandzkiego.

Dziecko może iść do szkoły podstawowej. W Holandii jest to standardowy wiek, ale posłanie dziecka do szkoły w wieku 4 lat nie jest obowiązkowe.

W Holandii obowiązek szkolny obejmuje dzieci w wieku od 5 do 18 lat. Obowiązkowe jest uzyskanie dyplomu (chyba, że uzyskały już dyplom MBO2, HAVO lub VWO).

Pana/Pani dziecko jest w Holandii od niedawna?W Rotterdamie w 13 „zwykłych” szkołach są specjalne klasy oferujące program nauczania dla dzieci, które dopiero od niedawna mieszkają w Holandii. Są to tzw. klasy przejściowe pierwszego przyjęcia. Dzieci w wieku od 6 do 12 lat uczą się w takiej klasie z rozbudowanym programem nauki języka od roku do dwóch lat. Następnie dzieci te przechodzą do „zwykłej” klasy. Aby zapisać dziecko do klasy przejściowej, można bezpośrednio

Nazwa szkołyNotenkraker

Over de Slinge

De Kameleon

Pniëlschool

De Sleutel

De Catamaran

Duo 2002

Emmausschool

De Boog

Talmaschool

Dislocatie 1

Dislocatie 2

Stephanus

AdresOthelloweg 23190 AE Rotterdam Krabbendijksestraat 243-245 3086 LR Rotterdam Fazantstraat 105 3083 ZG Rotterdam Sandelingenplein 25 3075 AG Rotterdam Asterstraat 26 3073 ED Rotterdam Catullusweg 298 3076 KH Rotterdam Bilderdijkstraat 322 3027 SN Rotterdam Tidemanstraat 59 3022 SE Rotterdam Catharina Beersmanstraat 80 3025 EJ Rotterdam Vaandrigstraat 153034 PX Rotterdam Ben Websterstraat 3-113069XJ RotterdamCornelis Dankertstraat 343067 XG RotterdamAsserweg 3603052 AJ Rotterdam

Numer telefonu010-295 72 73

010-480 35 52

010-481 71 35

010-484 46 88

010-484 46 91

010-291 67 70

010-415 49 09

010-425 83 12

010-476 01 14

010-413 66 76

010-455 29 40

010-420 52 93

010-418 47 27

ObszarHoogvliet

Charlois

Charlois

Feijenoord

Feijenoord

IJsselmonde

Delfshaven

Delfshaven

Delfshaven

Kralingen/Crooswijk

Prins Alexander

Prins Alexander

Hilligersberg Schiebroek

skontaktować się z jedną z 13 szkół.Dzieci, które ukończyły 12 lat i mieszkają w Holandii od niedawna, mogą rozpocząć naukę w klasie przejściowej w szkole ponadpodstawowej. W związku z tym można zgłosić dziecko (dzieci) do Koers VO.

www.koersvo.nl/assets/ Folder-ISK-sept-2014.pdf

Koers VO: 010 - 484 25 76 info@koersvo.nl

Pomoc w nagłych i niebezpiecznych sytuacjach

Nagła pomoc medycznaW obliczu sytuacji zagrażającej życiu należy wezwać karetkę pogotowia, dzwoniąc pod numer alarmowy 112. Tylko w przypadku nagłej pomocy medycznej można udać się bezpośrednio do szpitala. We wszystkich innych przypadkach należy najpierw skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu.

NAGŁA POMOC: 112

Pozostałe nagłe sytuacje (policja i straż pożarna)W przypadku potrzeby nagłej pomocy, w razie pożaru lub zagrożenia (życia) należy zadzwonić pod numer alarmowy 112 i wezwać policję, karetkę pogotowia i/lub straż pożarną.

NAGŁA POMOC: 112

Nagła pomoc nie jest konieczna, ale należy wezwać lekarza.W celu uzyskania pomocy medycznej

niemającej charakteru nagłej może Pan(i) wraz z rodziną zgłaszać się w dni powszednie do lekarza pierwszego kontaktu. Może Pan(i) samodzielnie wybrać lekarza pierwszego kontaktu i zapisać się do niego. Wieczorem i w weekendy należy udać się do tzw. huisartsenpost (punktu przyjęć chorych wymagających nagłej opieki medycznej). Podobnie jak w przypadku lekarza pierwszego kontaktu, również i tutaj konieczne jest umówienie wizyty. Bez uprzedniego umówienia się na wizytę nie zostanie Pan(i) przyjęty/przyjęta. Lekarz pierwszego kontaktu może skierować Pana/Panią do szpitala. Bez skierowania nie zostanie Pan(i) przyjęty/przyjęta do szpitala, z wyjątkiem sytuacji, w których wymagane jest nagłe udzielenie pomocy.

www.huisartsenrotterdam.nl www.zorgkaartnederland.nl

Nagła pomoc nie jest konieczna, ale należy wezwać policję.Jeśli nagła pomoc nie jest konieczna, z policją można skontaktować się, dzwoniąc pod osobny numer telefonu. Natomiast

Bezpieczeństwo

w Rotterdamie...

zgłoszenia na policji można dokonać na różne sposoby. Na przykład przez Internet, telefonicznie lub na komisariacie.

Nagła pomoc nie jest konieczna: 0900-8844

www.politie.nl

Anonimowe zgłaszanie przestępstwPunkt anonimowego zgłaszania przestępstw (Meld Misdaad Anoniem) to organizacja, której można przekazywać informacje dotyczące działań przestępczych oraz przestępstw bez konieczności podawania swojej tożsamości.

Meld Misdaad Anoniem: 0800 - 7000

www.meldmisdaadanoniem.nll

Pomoc w przypadku znęcania się (nad dziećmi), okaleczania i przemocyW Holandii obowiązują przepisy prawa oraz podejmowane są różne środki zaradcze zwalczające szkodliwe tradycyjne praktyki. Chodzi tu m.in. o przemoc honorową, zmuszanie do małżeństwa i związanie przysięgą małżeńską, okaleczanie kobiecych narządów płciowych i przymusowa izolacja. Jeśli jest Pan(i) ofiarą znęcania się (nad dziećmi), przemocy domowej lub szkodliwych praktyk tradycyjnych, może Pan(i) skontaktować się z bezpłatną linią Veilig Thuis (Bezpieczny Dom) Rotterdam-Rijnmond. Linia czynna jest całą dobę, 7 dni w tygodniu.

Veilig Thuis Rotterdam-Rijnmond: 0800 - 2000

Ofiary wyzyskuPrzykładem wyzysku jest znaczne zaniżanie wynagrodzenia, praca w ciężkich i niebezpiecznych warunkach, wprowadzanie w błąd lub zastraszanie bądź ograniczanie wolności. Tego typu przypadki należy zgłaszać. Tylko wtedy pracodawcy poniosą konsekwencje. Jest Pan(i) ofiarą wyzysku? Może Pan(i) skontaktować się ze stowarzyszeniem Fair Work (Sprawiedliwa Praca) w celu otrzymania wsparcia.

Meld Misdaad Anoniem: 0800-7000 SNCU: 0800-7008 Fair Work: 020 - 760 08 09 www.fairwork.nu

Wyzysk w prostytucji W przypadku odbierania osobom wykonującym zawód prostytucji paszportu lub zmuszania ich do rezygnacji z (części) zarobionych pieniędzy bądź ograniczania im wolności czy zabraniania odmawiania klientów, jest mowa o wyzysku. Więcej informacji na ten temat można uzyskać, kontaktując się z Prostitutie Maatschappelijk werk (Praca społeczna na rzecz prostytucji) lub umówić się na spotkanie w Door2Door – centrum informacji i usług dla pracowników seksualnych.

Door2Door: 010 - 795 64 61 / 010 - 221 17 15

Door2Door: www.door2doorrotterdam.nl

Prostitutie Maatschappelijk werk: 010 - 425 01 01 of 010 - 221 17 15

Colofon

April, 2016.

Dit is een uitgave van de gemeente Rotterdam.

Deze brochure is beschikbaar in verschillende talen. U kunt deze brochures downloaden via www.rotterdam.nl/nieuwinrotterdam.

Redactie, ontwerp en vormgeving Communicatie Bestuurs- en Concernondersteuning Gemeente Rotterdam

FotografiePeter Schmidt Joep Boute David Rozing

Deze brochure is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Voor onjuistheden en onvolledigheden met betrekking tot de inhoud van de brochure kan de gemeente Rotterdam echter op geen enkele wijze verantwoordelijk of aansprakelijk worden gesteld. Aan de inhoud van deze brochure kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.