Formy terenu

wypukłe wklęsłe

Model przedstawia wyniesienie, czyli formę wypukłą

Każde wyniesienie posiada podnóże

Może mieć zbocze strome, po którym droga jest krótsza, ale trudniejsza

Może mieć zbocze łagodne, po którym droga jest mniej uciążliwa, ale dłuższa

Wyniesienie ma trzy wierzchołki (+)

1 - najwyższy

2 - średni

3 - najniższy

Obniżenie linii grzbietowej między dwoma wierzchołkami to przełęcz )(

4 – przełęcz wyżej położona

5 – przełęcz niżej położona

Poziomica to linia krzywa, zamknięta, łącząca punkty na jednakowej wysokości

nad poziomem morza.

• Załóżmy, że nasze wyniesienie to wyspa

• Miejsce zetknięcia wody i lądu czyli linia brzegowa będzie miała kształt podnóża

• Leży ona na wysokości 0 m n.p.m. (od tego miejsca mierzymy wysokość bezwzględną)

Wyobraźmy sobie, że poziom morza podniesie się o 10 m. Najniżej położone obszary zostaną zalane wodą i nie będą widoczne, zmieni się

linia brzegowa wyspy.

Podniesienie poziomu wody o kolejne 10 m powoduje zalanie niżej położonej przełęczy

Poziom wody podnosi się jeszcze o 10 m. Najniższy wierzchołek jest pod wodą, zalana

jest też wyżej położona przełęcz.

Woda podnosi się o kolejne 10 m Widoczny jest już tylko najwyższy

wierzchołek

Wierzchołki:

1-najwyższy(tu jest najwięcej poziomic)

2-średni

3-najniższy (tu jest najmniej poziomic)

Na powstałym rysunku poziomicowym możemy zaznaczyć elementy wyniesienia

Zbocze strome(poziomice położone są blisko siebie)

- - - -zbocze łagodne(odległości między poziomicami są większe)

)( 4

Przełęcz wyżej położona

)( 5przełęcz niżej położona

Z rysunku poziomicowego możemy odczytać wysokość bezwzględną punktów

A: ?

B: ?

C: ?

D: ?

E: ?

F: ?

A: 10 m n. p. m.

B i C: 20 m n. p. m.

E i D: 30 m n. p. m.

F: 5 m n. p. m.

Wierzchołek 1 jest na wysokości 45 m n. p. m.

Możemy obliczyć wysokość względną wierzchołka 1 przyjmując za podstawę punkt A

45 m n. p. m. – - 10 m n. p. m. = = 35 m

Jeżeli teren jest bardziej urozmaicony a więc przebieg poziomic bardziej skomplikowany, łatwiej jest określić formy terenu oraz odczytać wysokości z mapy barwnej – hipsometrycznej

Opracowanie:

Koło Miłośników Nauk Ścisłych

przy ZSO w Sokółce