OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w...

19
WSPIERANIE PRAC KONSERWATORSKICH, RESTAURATORSKICH LUB ROBÓT BUDOWLANYCH PRZY ZABYTKACH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW, POŁOŻONYCH NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO, FINANSOWANYCH Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W ROKU 2008 OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI

Transcript of OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w...

Page 1: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

WSPIERANIE PRAC KONSERWATORSKICH, RESTAURATORSKICH LUB ROBÓT BUDOWLANYCH PRZY ZABYTKACH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW, POŁOŻONYCH NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO, FINANSOWANYCH Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W ROKU 2008

OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI

Page 2: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

33

Corocznie, na podstawie stosownej uchwały, Sejmik Województwa Małopolskiego udziela wspar-

cia finansowego na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach

wpisanych do rejestru zabytków położonych na obszarze województwa. Z budżetu Województwa

Małopolskiego udzielane są dotacje celowe ułatwiające sfinansowanie prac konserwatorskich

obiektów ruchomych i nieruchomych posiadających istotne znaczenie historyczne, artystyczne

lub naukowe oraz znajdujących się w złym stanie technicznym.

Celem programu opieki nad zabytkami jest:

• zahamowanieprocesówdegradacjiidoprowadzeniedopoprawystanuichzachowania,

• konsekwentnestosowaniewymogówkonserwatorskichikompleksowośćpodejmowanych

działań,

• odnowaarchitekturyregionalnejiochronajejprzedzniszczeniem,

• wspieranieizachęcaniewłaścicieliobiektówzabytkowychdopodejmowaniapracre-

waloryzacyjno-konserwatorskich,

• wdrożenieprogramowejochronyzabytkówarchitekturydrewnianej(zwłaszczanaSzlaku

Architektury Drewnianej w Małopolsce),

• zapewnieniebezpieczeństwaobiektówzabytkowych,

• utrzymanieatrakcyjnościturystycznejregionuopartejnawalorachdziedzictwakulturowego.

Dotacje pozwalają na sfinansowanie prac przy zabytkach nieruchomych będących ukła-

dami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi, dziełami architektury

i budownictwa, także obronnego i dawnego przemysłu, zabytkowymi cmentarzami i miej-

scami upamiętniającymi wybitne osoby oraz wydarzenia historyczne.

Wspierane są także prace przy zabytkach ruchomych będących:

• wybitnymidziełamidawnejsztuki(m.in.malarstwasztalugowego,rzeźby,polichromii),

• rzemiosłemartystycznymisztukąużytkową,

• kolekcjamistanowiącymizbioryprzedmiotówzgromadzonychiuporządkowanych,

• wytworamitechnikicharakterystycznymidladawnychinowychformgospodarki,do-

kumentującymi poziom nauki i rozwój cywilizacyjny.

SamorządWojewództwaMałopolskiegokażdegorokuprzeznaczaśrodkifinansowenawspie-

ranieprackonserwatorskichpodejmowanychprzezwłaścicielizabytkowychobiektówwregionie.

W okresie dwóch ostatnich lat, 2007–2008, współfinansowanie prac renowacyjnych obiektów

zabytkowychwyniosłoprawie12000000zł,niemal50%więcejniżwośmiuwcześniejszych

latach 1999–2006. Planowane jest przeznaczenie w 2009 r. kwoty 10 000 000 zł z budżetu

Województwa Małopolskiego na realizację zadań wspierających ochronę zabytków i opiekę nad

zabytkami w naszym regionie.

Działania

Samorządu

Województwa

Małopolskiego

w dziedzinie

ochrony zabytków

Page 3: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

4 54 5

20 KonserwacjapokryciadachuzgontukościołaparafialnegowOrawceParafiaRzymskokatolickapw.św.JanaChrzcicielawOrawce

80 000

21 KonserwacjapolichromiiściennejzXVIIIw.wkościelepw.NarodzeniaNMPwJodłownikuParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP wJodłowniku

80 000

22 ProgramkonserwatorskiratowaniaXV-wiecznegodrewnianegokościołapw.św.KatarzynywSromowcachNiżnychParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP wSromowcachNiżnych

80 000

23 IIetapremontuzabytkowejdzwonnicyprzykościeleparafialnympw.św.BartłomiejaApostoławŁapanowieParafiaRzymskokatolickapw.św.Bartłomieja ApostoławŁapanowie

30 000

24 Remontzabytkowegokościołaparafialnegopw.NawiedzeniaNMPwTarnawieParafiaRzymskokatolickapw.NawiedzeniaNMP wTarnawie

100 000

25 Remontelewacjiorazpokryciadachubudynkuzabytkowegokościoładrewnianegopw.NMPWniebowziętej naBurkuwTarnowie

ParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej wTarnowie

50 000

26 Konserwacjawpełnymzakresieołtarza(MiłosierdziaPańskiego)wrazzwykonaniemprackonserwatorskichiodgrzybie-niowych(IIetap)przypolichromiiściennejzXVIw.wnawiekościołapw.WszystkichŚwiętychwKrościenkun.Dunajcem

ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych wKrościenkun.Dunajcem

80 000

27 Remontdachuzabytkowegokościołaparafialnegopw.św.MichałaArchaniołaParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioław Ujanowicach

120 000

28 RemontkonserwatorskielewacjiDomuZgromadzeniaSióstrNajświętszejRodzinyzNazaretuprzyul.Warszawskiej13w Krakowie

ZgromadzenieSióstrNajświętszejRodzinyzNazaretuw Krakowie

80 000

29 Pełnakonserwacjatechnicznaiestetyczna4ołtarzybocznychzkościołafilialnegopw.św.JanaChrzcicielawJawor-kach(ołtarze:NiepokalanegoPoczęcia,SercaJezusowego,św.Mikołaja,ołtarzzobrazemOstatniejWieczerzy)

ParafiaRzymskokatolickapw.MBPośredniczkiŁask w Szlachtowej k. Szczawnicy

60 000

30 Wykonanie ekspertyzy konstrukcyjnej, geotechnicznej, mykologicznej wraz z programem konserwatorskim wkościeleparafialnymwLipnicyWielkiej

ParafiaRzymskokatolickapw.św.ŁukaszaEwangelistywLipnicyWielkiej

30 000

31 RemontelewacjibudynkuRynek9wNowymSączu–malowanieelewacjiidachu PTTKOddział„Beskid”wNowymSączu 40 000

32 Remontkościoładrewnianegopw.PrzeniesieniaRelikwiiśw.KazimierzawRadgoszczyParafia Rzymskokatolicka pw. Przeniesienia Relikwiiśw.KazimierzawRadgoszczy

20 000

33 Renowacjazabytkowegokościołapw.św.KlemensawTrzemeśniParafiaRzymskokatolickapw.św.Klemensa wTrzemeśni

75 000

34 Remontkonserwatorskidachuzabytkowegokościołapw.MBSzkaplerznejwMoszczenicykołoGorlicParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej w Moszczenicy

140 000

35 Robotybudowlane–remontowo-naprawczeprzyzabytkuSanktuariumWniebowzięciaNMPwLudźmierzuParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP wLudźmierzu

50 000

36 Renowacjazabytkowegokościoładrewnianego,wcześniejcerkwigreckokatolickiej,wBinczarowejParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBM wBinczarowej

100 000

37 Kompleksowezabezpieczeniebudynkuwczesnobarokowegokościołaparafialnegopw.św.Katarzynypoprzez wykonanieinstalacjisygnalizującejnieuprawnionewejścieipożar

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny w Spytkowicach

40 000

38 KonserwacjamanierystycznychepitafiówTobiaszaPękaliorazAdamaBernekaijegożonyEwyzŁączyńskich umieszczonychnałukutęczowymwBazylicepw.św.AndrzejaApostoławOlkuszu

ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoławOlkuszu

40 000

39 Remontkonserwatorsko-budowlanyelewacjibudynkudawnejszkołyklasztornej(wybudowanejwlatach1760–1769)wzespoleklasztoruss.NorbertanekwImbramowicach

Klasztorss.NorbertanekwImbramowicach 100 000

40 Konserwacjaobrazuolejnegonapłótnie–św.Krzysztof,pocz.XVIIIw.–zkościołaparafialnegopw.św.Zygmuntaw Żelichowie

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Zygmunta w Żelichowie

10 000

41 Konserwacjagrupyrzeźbzbelkitęczowej–przełomXV/XVIw.–zkościołaparafialnegopw.św.ZygmuntawŻeli-chowie

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Zygmunta w Żelichowie

25 000

42 Konserwacjagotyckiejstalliwkościelepw.św.BartłomiejawZbyszycachParafiaRzymskokatolickapw.św.Bartłomieja w Zbyszycach

25 000

43 Pracekonserwatorskieprzyelewacjipółnocnejnawykościołapw.MatkiBożejWspomożycielkiWiernychwOświęcimiu ParafiaRzymskokatolickapw.św.MBWWwOświęcimiu 50 000

44 Konserwacjamalowidełściennych(1619r.)wprezbiteriumgotyckiego,drewnianegokościołapw.NawiedzeniaNMPwIwkowej

ParafiaRzymskokatolickapw.Podwyższeniaśw.KrzyżawIwkowej

40 000

45 Konserwacjatechnicznaiestetycznaołtarzagłównegopw.MBŚnieżnejzkościołaparafialnegopw.św.WawrzyńcawGoszczy

ParafiaRzymskokatolickapw.św.WawrzyńcawGoszczy 30 000

46 Kontynuacjakompleksowychprackonserwatorskichwystrojuśredniowiecznegodrewnianegokościoła pw.NarodzeniaNMPwHarklowej,kontynuacjakonserwacji2ołtarzybocznych–zakończeniezadania

ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMPwHarklowej

50 000

47 PracekonserwatorskieprzygotyckiejelewacjiXV-wiecznegokościołapw.św.św.MariiMagdaleny iStanisławaBiskupawSzczepanowie

ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.Marii MagdalenyiStanisławaBiskupawSzczepanowie

60 000

48 Konserwacjagotycko-renesansowejpolichromiinastropienawywkościelepw.NarodzeniaNMP wKrużlowej(ostatnietapprac)

ParafiaRzymskokatolickapw.św.NarodzeniaNMPw Krużlowej

25 000

Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008Liczbazadań 32 22 29 56 44 27 68 7 101 167Kwota dotacji

z budżetu WM 757 000 675 000 755 472 1 015 365 608 000 450 000 1 100 000 1 000 000 4 864 425 6 900 000

W 2008 r. dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie lub budowlane objęły 167 zadań, w tym prace budowlane obiek-

tówzabytkowych(wzmocnieniaiizolacjefundamentów,konstrukcjiścian,konserwacjewięźbdachowych,wymianypokrycia

dachów),renowacjeruchomości(obrazów,polichromii,ołtarzy,ambon,rzeźb,kapliczekprzydrożnych)orazprowadzenie

badań,przygotowanieprojektówidokumentacjikonserwatorskich.Wśródbeneficjentówznalazłysięparafie,zgromadzenia

zakonne,klasztory,fundacje,samorządylokalne,muzeaorazosobyprywatne–właścicielechałupwChochołowie,dworów

wGoszycachiLaskowejorazzabytkowejwilliwOjcowie.

Wykaz podmiotów, którym udzielono dotacji celowych z budżetu Województwa Małopolskiego na prace konserwatorskie,

restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków położonych na obszarze województwa

małopolskiego w 2008 r. * Lp. ZADANIE WNIOSKODAWCA

KWOTA DOTACJI

1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92

Prywatny.StanisławaiTadeuszKowalczykowie. Chochołów 91

10 000

2 Wymiana pokrycia dachowego na gont drewniany, wraz z dwoma szczytmi dachowymi, oraz pokrycie budynku gospodarczego dranicami, budynek mieszkalny jednorodzinny, Chochołów 213

Prywatny.MariaJędrusiak.Chochołów248 10 000

3 Wymiana pokrycia dachowego na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym. Chochołów 114 Prywatny.MariaSkorusa-Blaszyńska.Chochołów108 10 000

4 Remontgeneralnyściankonstrukcyjnychcerkwipw.św.św.KosmyiDamianawBartnemParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamianawBartnem

50 000

5 Remontkopułynadprezbiteriumwcerkwifilialnejpw.OpiekiNMPwWołowcuParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamiana wBartnem.Cerkiewfilialnapw.OpiekiNMPwWołowcu

24 000

6 Konserwacja,restauracjairobotybudowlanezabytkowej„Orkanówki”–MuzeumBiograficznego WładysławaOrkanawPorębieWielkiej,GminaNiedźwiedź

GminaNiedźwiedź 70 000

7 Konserwacjachórumuzycznegowkościelepw.św.Trójcyprzyklasztorzess.KlarysekwStarymSączu Klasztor ss. Klarysek w Starym Sączu 40 000

8 Montażinstalacjiprzeciwpożarowychiwydzieleniestrefpożarowychwkościeleiklasztorzess.Klarysek w Starym Sączu – etap 2

Klasztor ss. Klarysek w Starym Sączu 150 000

9 Konserwacjaołtarzabocznego–prawastrona:PanaJezusaMiłosiernegowkościeleparafialnym pw.św.JózefaOblubieńcaNMPwSękowej

ParafiaRzymskokatolickapw.św.JózefaOblubieńcaNMPwSękowej

30 000

10 Pracekonserwatorskieprzyzespole39rzeźbkamiennychusytuowanychnafilarachogrodzeniaplacu przykościelnego

ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoław Szczurowej

50 000

11 Remontzabytkowegokamiennegomuruogrodzeniowegozkapliczkamiibramkami(ok.1800r.)wokółdrewniane-gokościołapw.św.św.SzymonaiJudyTadeusza(2.poł.XVIIw.)wDobrej

ParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej w Dobrej

50 000

12 Konserwacjapolichromii(sufit)wkościelepw.WniebowzięciaNMPwMałastowieParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Małastowie

50 000

13 Wymiana pokrycia dachowego na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Chochołów 14 Prywatny.JózefSolarczyk.Chochołów14 10 000

14 Wykonanieodwodnieniaprzybarokowymkościeleparafialnympw.Narodzeniaśw.JanaChrzcicielawChełmieParafiaRzymskokatolickapw.Narodzenia św.JanaChrzcicielawChełmie

30 000

15 Roboty budowlane przy zabytku, budynek mieszkalny, Chochołów 218 Prywatny.AnnaiJózefPilchowie.Chochołów218 10 000

16 Pracekonserwatorskieprzyzabytkuruchomym–ambonazXVIIIw.ParafiaRzymskokatolickapw.MarcinaBiskupa iMBPocieszeniawCzermnej

30 000

17 Praceremontowo-konserwatorskiezabytkowegokościołapw.św.WojciechawBolesławiu ParafiaRzymskokatolickapw.św.WojciechawBolesławiu 50 000

18 Konserwacjagotyckiejrzeźby„Pieta” ParafiaRzymskokatolickapw.św.WitawUniejowie 30 000

19 Remontkościołaparafialnegopw.NarodzeniaNMPwBorzęcinieParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP wBorzęcinie

120 000

Page 4: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

6 76 77

80 KonserwacjadrewnianejgotyckiejrzeźbyChrystusaUkrzyżowanego(1500r.)zkościołapw.św.św.SzymonaiJudyTadeuszawPogwizdowie

ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.Szymona iJudyTadeuszawPogwizdowie

10 000

81 RemontogrodzeniaoheluArieLejbuszaHalbersztamaKomitetOpiekinadZabytkamiKulturyŻydowskiejwTarnowie

10 000

82 Konserwacjatechnicznaiestetycznaikonostasu:scenyDeesisiOstatniejWieczerzywcerkwipw.św.Paraskewi wUściuGorlickim

ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiego pw.św.ParaskewiwUściuGorlickim

35 000

83 Konserwacjatechnicznaiestetycznastallibarokowychz1667r.(stronapołudniowa)wbazylice pw.św.MikołajawBochni

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja wBochni

50 000

84 Budowasystemuprzeciwpożarowegowzabytkowejwilli„Atma”wZakopanem MuzeumNarodowewKrakowie 60 000

85 KonserwacjaobrazustanowiącegowyposażeniePałacuArcybiskupiegowKrakowie–portretkrólaStefanaBatorego,olejnapłótnieautorstwaHenrykaBąkowskiegozXIXw.

Kuria Metropolitalna w Krakowie 10 000

86 Konserwacja obrazu stanowiącego wyposażenie Pałacu Arcybiskupiego w Krakowie – portret króla WładysławaIV,olejnapłótnie

Kuria Metropolitalna w Krakowie 10 000

87 KonserwacjaobrazustanowiącegowyposażeniePałacuArcybiskupiegowKrakowie–portretHetmanaNN Kuria Metropolitalna w Krakowie 10 000

88 KonserwacjaołtarzaNajświętszejMariiPannywbocznejkaplicykościołaparafialnegopw.św.AndrzejaApostoła wŁukowicy

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja ApostoławŁukowicy

30 000

89 RenowacjabramycmentarzażydowskiegowTarnowieKomitetOpiekinadZabytkamiKulturyŻydowskiejwTarnowie

2000

90 KonserwacjafiguryChrystusaZmartwychwstałegozXVIw. Muzeum Archidiecezjalne w Krakowie 13 000

91 KonserwacjarokokowegoołtarzabocznegozobrazemVeraiconz1.poł.XVIIw.zkościołapw.Imienia NajświętszejMariiPannywChomranicach

ParafiaRzymskokatolickapw.ImieniaNMP w Chomranicach

40 000

92 Konserwacjaipracebadawczegotyckiej,drewnianej,polichromowanejizłoconejrzeźbyMadonnyzDzieciątkiem zXVw.zkościołapomocniczegopw.NarodzeniaNajświętszejMariiPannynaGórzeJust

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Stanisława BiskupawTęgoborzu

20 000

93 Wymianapokryciadachuiwieżyczkikościoławparafiipw.św.św.PiotraiPawławSiedliskach(kościoła pw.św.Mikołaja)

ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.Piotra i Pawła w Siedliskach

50 000

94 Konserwacjapolichromiiołtarzagłównegowkościelepw.MichałaArchanioławRopicyGórnejParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Małastowie

35 000

95 KonserwacjatechnicznaiestetycznaXVII-wiecznychmalowidełstropu–częśćwschodnia,ifryzupodstropowego,dwórwLaskowej,kontynuacja

Prywatny.EugeniaiPiotrMichałowscy,Laskowa 50 000

96 Konserwacjawieżykościołarzymskokatolickiegopw.św.św.ApostołówPiotraiPawławPorębieRadlnejParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołówPiotrai Pawła w Porębie Radlnej

50 000

97 Opracowaniedokumentacjikonserwatorskiej(przedwykonawczej)budynkustarejplebaniiwGrybowieParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny AleksandryjskiejwGrybowie

50 000

98 Remontzabytkowegoogrodzeniakościołaśw.AnnywBobinieParafiaRzymskokatolickapw.św.AnnyMatkiNMPwBobinie

40 000

99 Rewaloryzacjazespołudworsko-parkowegowLipinkach–wykonanieizolacjiprzeciwwilgociowejbudynkudworu GminaLipinki 40 000

100 Restauracjabarokowo-klasycystycznegodworuwRopie–wymianastolarkiokiennejidrzwiowej–IIetap Fundacja Szlachetne Zdrowie w Ropie 50 000

101 PropozycjakompleksowejkonserwacjiwystrojuXV-wiecznegokościołapw.św.MarcinawGrywałdzie–konserwacjazagrożonychmalowidełściennych

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina BiskupawGrywałdzie

60 000

102 KonserwacjaołtarzagłównegobarokowegoiobrazubarokowegoPrzemienieniaPańskiegozkościołapw.Przemie-nieniaPańskiegowJurkowiek.Czchowa

Parafia Rzymskokatolicka pw. Przemienienia PańskiegoiBożegoMiłosierdziawJurkowie

20 000

103 KonserwacjaXVIII-wiecznychnawarstwieńmalarskichorazpolichromiifiguralno-ornamentalnejautorstwa A.Gucawywprezbiteriumkościołaparafialnegopw.św.MikołajawTabaszowej

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja wTabaszowej

60 000

104 WymianapokryciadachowegonacerkwiwŁosiu–IIetapParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiego pw.NarodzeniaNMPwŁosiu

50 000

105 Konserwacjapolichromiiołtarzagłównegowkościelefilialnympw.św.DymitrawBodakachParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Małastowie

30 000

106 Konserwacjapolichromiiścianistropukaplicybocznejkościołapw.św.AndrzejaApostoławŁukowicyParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja ApostoławŁukowicy

40 000

107 RewaloryzacjasynagogiwDąbrowieTarnowskiej,opracowanieprojektubudowlanegodocelowego zabezpieczenia budynku przed zawaleniem

GminaDąbrowaTarnowska 20 000

108 PracekonserwatorskiedotyczącedrewnianejrzeźbygotyckiejChrystusaUkrzyżowanegozkościoła pw.św.StanisławawBrzeźnicy

ParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBM wBrzeźnicy

30 000

109 Remontdachuwbazylicepw.św.MikołajawBochni–wymianazniszczonychelementówwięźbydachowej orazzniszczonegopokryciadachowego(dachówkakarpiówka)–Ietap

ParafiaRzymskokatolickapw.św.MikołajawBochni 80 000

49 Konserwacjabarokowegokrucyfiksuzkościołapw.WszystkichŚwiętychwPtaszkowejParafiaRzymskokatolickapw.ImieniaMP w Ptaszkowej

15 000

50 Pracekonserwatorskieirestauratorskiewczęściwieżyielewacjigłównejzabytkowegokościołaparafialnego pw.św.KatarzynyAleksandryjskiejwGrybowie

ParafiaRzymskokatolickapw.św.KatarzynyAleksan-dryjskiejwGrybowie

70 000

51 Konserwacjatechnicznaiestetycznaikonostasuwkościeleparafialnympw.NMPWniebowziętejwMaciejowejParafiaRzymskokatolickapw.NMPWniebowziętej w Maciejowej

30 000

52 Konserwacjaołtarzagłównegozkościołapw.NarodzeniaNMPnaGórześw.JustaprzyparafiiwTęgoborzuParafiaRzymskokatolickapw.św.Stanisława BiskupawTęgoborzu

35 000

53 Wykonaniepracremontowo-konserwatorskichprzygotyckimkościeleNarodzeniaNMPwŁapczycy ParafiaRzymskokatolickapw.św.AnnywŁapczycy 50 000

54 Wykonaniedokumentacjiprojektowejdlazabytkowegokościołapw.św.św.MikołajaiMariiMagdaleny w Dziekanowicach

ParafiaRzymskokatolickapw.MacierzyństwaNMP w Dziekanowicach

40 000

55 PracekonserwatorskieprzychórzemuzycznymwkościelewGrabiachParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMPwGrabiach

50 000

56 RemontkapitalnydrewnianegozabytkowegokościółkawŁopusznej(remontkapitalnykruchtypołudniowejiścian–strona południowa)

ParafiaRzymskokatolickapw.ŚwiętejTrójcywŁopusznej 50 000

57 Konserwacja–malowaniepokryciablaszanegodachówikopułcerkwipw.św.ŁukaszawLeszczynach ParafiaPrawosławnapw.św.ŁukaszawLeszczynach 19 000

58 KonserwacjaXVII/XVIII-wiecznegoikonostasuwcerkwipw.OpiekiMBwBielance,etapII(konserwacjarzęduApo-stołów i rzędu Prazdników – strona prawa)

ParafiaPrawosławnapw.OpiekiMBwBielance 20 000

59 Konserwacja–malowaniepokryciablaszanegodachówikopułcerkwipw.św.ŁukaszawKunkowej ParafiaPrawosławnapw.św.ŁukaszawKunkowej 20 000

60 PełnakonserwacjatechnicznaiestetycznaołtarzagłównegowprezbiteriumkościołaparafialnegowKrólowejGórnej,etapII–konserwacjakonfesji,tabernakulum,ikonyChrystusNauczający

ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP wKrólowejGórnej

20 000

61 Pełnakonserwacjatechnicznaiestetycznawyposażeniaprezbiteriumkościołaparafialnegopw.ZnalezieniaKrzyżaŚwiętegowOchotnicyDolnej

ParafiaRzymskokatolickapw.ZnalezieniaKrzyżaŚwię-tegowOchotnicyDolnej

74 000

62 Rekonstrukcja węzła bramnego zamku w Rabsztynie UrządMiastaiGminywOlkuszu 20 000

63 Konserwacja starych nagrobków z cmentarza połemkowskiego w Wierchomli WielkiejParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioław Wierchomli Wielkiej

40 000

64 Renowacjazabytkowejkamienicynarynkutarnowskim–IIetapWspólnotaMieszkaniowaNieruchomościprzy ul.Rynek22wTarnowie

25 000

65 WymianapokryciadachowegozblachyocynkowanejnablachęmiedzianąnazabytkowymkościelewPaleśnicy ParafiaRzymskokatolickapw.św.JustynywPaleśnicy 50 000

66 BadaniaarcheologiczneorazkonserwatorskiepracezabezpieczającenaterenieruinzamkuwRytrze UrządGminyRytro 30 000

67 Wykonanieprojektubudowlanegoikonstrukcyjnegoodbudowyirekonstrukcjispalonychczęściwzabytkowym,XVIII-wiecznymkościeledrewnianympw.św.AndrzejaApostoławRożnowicach

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja w Rożnowicach

12 000

68 Wymianaposadzkikamiennejwzabytkowymkościeledrewnianympw.św.WojciechawSzymbarkuParafiaRzymskokatolickapw.św.MBSzkaplerznej w Szymbarku

30 000

69 Remont budynku mieszkalnego, jednorodzinnego w Chochołowie nr 32 Prywatny.StanisławaBłachowicz, Chochołów189 15 000

70 Konserwacja obrazu Upadek pod krzyżem,datowanegona2.poł.XVIIIw.,zprezbiteriumkościołaparafialnego pw.św.JanaChrzcicielawKobylance

ParafiaRzymskokatolickapw.św.JanaChrzciciela w Kobylance

50 000

71 Pracekonserwatorskieprzyzabytku„Kurnachałupa”wZawoi PTTKwSuchejBeskidzkiej 18 000

72 Ratunkowe wykonanie izolacji przeciwwilgociowej i renowacja murów fundamentowych budynku lamusa dworskiegozXVIw.

Muzeum w Chrzanowie 30 000

73 Kompleksowyprogramprackonserwatorsko-badawczychprzyXVII-wiecznymkościelepw.św.AntoniegoOpata w Męcinie

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Antoniego OpatawMęcinie

50 000

74 Remontikonserwacjazabytkowego,drewnianegokościołapw.św.AndrzejaBoboliwGawłowieParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaBoboli wGawłowie

50 000

75 Wykonanieprackonserwatorskichorazpraczabezpieczającychiremontowychprzykościelepw.św.Marcina w Porębie Dzierżnej – remont dachu

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina w Porębie Dzierżnej

50 000

76 Remontwzabytkowymkościelepw.NarodzeniaNMPwKrużlowejParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP w Krużlowej

50 000

77 KonserwacjaołtarzabocznegoprawegozobrazemMatkiBoskiejzDzieciątkiemzkościoławHebdowie–IIetapParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMPwHebdowie

50 000

78 Pełnakonserwacjatechnicznaiestetycznaołtarzapw.św.Antoniego(zwyłączeniemkamiennejmensy) zkościołapw.JezusaMiłosiernegoiśw.AndrzejaApostoławCiężkowicach

ParafiaRzymskokatolickapw.JezusaMiłosiernego iśw.AndrzejaApostoławCiężkowicach

10 000

79 Remontdachuizabytkowejdzwonnicywkościelepw.św.WawrzyńcawGrojcu ParafiaRzymskokatolickapw.św.WawrzyńcawGrojcu 40 000

Page 5: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

8 98 9

141 Wymianaszalunkugontowegonaścianachwieży,nawyiprezbiteriumwzabytkowejdrewnianejcerkwiwZdyniParafiaPrawosławnapw.OpiekiNajświętszej BogurodzicywZdyni

30 000

142 MalowaniepokryciadachowegoXVII-wiecznegokościołapw.św.AndrzejaApostoławŁukowicyParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoławŁukowicy

42 000

143 Wykonanieremontuczęściwięźbydachowejwrazzwymianąpokryciadachowegonadprezbiteriumizakrystią wkościeleparafialnympw.św.JakubawPałecznicy

ParafiaRzymskokatolickapw.św.JakubaApostoła w Pałecznicy

53 000

144 Konserwacjatechnicznaiestetycznapolichromiisufitunadchóremwkościelepw.WniebowzięciaNMPwMałastowieParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Małastowie

30 000

145 Pracekonserwatorskieprzyzabytkuruchomym–XVIII-wiecznaambona–kontynuacjaParafiaRzymskokatolickapw.MarcinaBiskupa iMBPocieszeniawCzermnej

15 000

146 Konserwacja zabytkowego obrazu Uczta Baltazara ParafiaRzymskokatolickapw.św.WitawUniejowie 25 000

147 Konserwacjagotyckichpłaskorzeźbprzedstawiającychdwunastuapostołówzkościołapw.św.Małgorzaty wNowymSączu

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Małgorzaty wNowymSączu

30 000

148 Konserwacjaołtarzagłównegowkościeleparafialnympw.św.UrszuliwGosprzydowejParafiaRzymskokatolickapw.św.Urszuli wGosprzydowej

30 000

149 Konserwacja techniczna i estetyczna ikonostasu Deesis z obramieniem i ornamentyką w cerkwi prawosławnej pw.OpiekiMBwHańczowej

ParafiaPrawosławnapw.OpiekiMBwHańczowej 20 000

150 Konserwacjabarokowejambonywgotyckimkościelepw.św.BartłomiejawZbyszycachParafiaRzymskokatolickapw.św.Bartłomieja w Zbyszycach

20 000

151 KonserwacjaXVIII-wiecznegoołtarzagłównegozkościołaparafialnegopw.św.MikołajawTabaszowejParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja wTabaszowej

20 000

152 Konserwacjakamiennegoportaluz1673r.zkościołaparafialnegopw.WniebowzięciaNMPwKsiążnicachWielkichParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Książnicach Wielkich

11 000

153 Remontrokokowo-klasycystycznegoprospektuorganowegowkościeleparafialnympw.św.StanisławaBiskupa wBrzeźnicy

ParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBM wBrzeźnicy

20 000

154 KonserwacjastarychnagrobkówzcmentarzapołemkowskiegowWierchomliWielkiej–IIetapParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioław Wierchomli Wielkiej

14 000

155 Konserwacjaikonostasuzcerkwigreckokatolickiejpw.św.ArchaniołaMichaławPrzysłupieParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiego pw.św.ArchaniołaMichaławPrzysłupie

15 000

156 PracekonserwatorskieprzyołtarzugłównymwkościeleparafialnymwDomosławicachpw.MBDomosławickiej–konserwacja techniczna ołtarza

ParafiaRzymskokatolickapw.NawiedzeniaNMP w Domosławicach

25 000

157 Wykonanieprackonserwatorskich–Ietapprzy2obrazachStacjiDrogiKrzyżowejz1761r.wkościele pw.WniebowzięciaNMPwPleśnej

ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMPwPleśnej

14 000

158 PracekonserwatorskieprzyXVI-wiecznejchrzcielnicykamiennejorazXVIII-wiecznymkonfesjonale ParafiaRzymskokatolickapw.św.WawrzyńcawGoszczy 15 000

159 Pracekonserwatorskieprzyołtarzupw.św.Krzyżawkościelepw.św.DuchawNowymSączuTowarzystwoJezusowe,DomZakonnyKolegium oo.JezuitówwNowymSączu

65 000

160 KonserwacjaXVII-wiecznegoobrazuolejnegonapodłożudrewnianym–św.JoachimzNMPiśw.Anną–zkościołaparafialnegopw.śwKazimierzawRybnej

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Kazimierza w Rybnej

6 000

161 KonserwacjaXVII-wiecznegoobrazuolejnegonapodłożudrewnianym–św.JózefzDzieciątkiem–zkościoła parafialnegopw.śwKazimierzawRybnej

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Kazimierza w Rybnej

6 000

162 KonserwacjaprawegoołtarzabocznegozXVII-wiecznymobrazemMBPocieszeniazkościołapw.NarodzeniaNMPw Rachwałowicach

ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP w Rachwałowicach

20 000

163 IIetapprogramupracbadawczo-konserwatorskichprzyXVII-wiecznymkościelepw.św.AntoniegoOpatawMęcinieParafiaRzymskokatolickapw.św.Antoniego OpatawMęcinie

50 000

164 OdbudowadrewnianegomostuprowadzącegodozamkuwDobczycachPolskieTowarzystwoTurystyczno-Krajoznawcze, OddziałDobczyce

50 000

165 Konserwacjakamiennejbalustradyorazfryzuarkadowegowieńczącegoelewacjękościołapw.św.Marcina wKrzeszowicach–IIetap

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina w Krzeszowicach

60 000

166 KonserwacjadrewnianejczęścinastawyGrobuBożegowKaplicyGrobuBożegowklasztorzeBożogrobców w Miechowie

ParafiaRzymskokatolickapw.GrobuChrystusa iśw.JakubaApostołaMłodszegowMiechowie

60 000

167 SADGromnik–konserwacjabarokowegoołtarzabocznegozpocz.XVIIIw.wzabytkowymkościeledrewnianym pw.św.Marcina–zadanienowe

ParafiaRzymskokatolickapw.NMPKrólowej wGromniku

20 000

*DotacjiudzielononapodstawieuchwałSejmikuWojewództwaMałopolskiego:NrXVII/214/08z31marca2008r.orazNrXXIII/350/08z29września2008r.

110 KonserwacjamalowidełściennychzescenąnaukidobregoumieraniaAuxilium in Tribulatione i pejzażami flankujący-minadprożepołudniowegoportaluwkościelepw.św.MichałaArchanioławBinarowej

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Michała ArchanioławBinarowej

40 000

111 Pracekonserwatorskieelewacjifrontowejkościołaparafialnegopw.św.św.PiotraiPawławRacławicachParafiaRzymskokatolickapw.św.św.Piotra i Pawła w Racławicach

40 000

112 Wykonanieprojektuimontażinstalacjizabezpieczeniaprzeciwpożarowegowkościelepw.św.AnnywNowymTarguParafiaRzymskokatolickapw.św.KatarzynyPM wNowymTargu

80 000

113 RuinyzamkuwMuszynie–badaniaarcheologiczneorazpracezabezpieczające–IIetap MiastoiGminaUzdrowiskowaMuszyna 20 000

114 Pracezabezpieczająceikonserwatorskiewzabytkowejwilli„Słoneczna”,Ojców,ZłotaGóra8a Prywatny.AntoniWawszczyk,Ojców 30 000

115 Konserwacjaikonostasuwkościelepw.św.Paraskewi,dawnejcerkwigreckokatolickiejwKwiatoniuParafiaRzymskokatolickapw.MBNieustającej PomocywUściuGorlickim

10 000

116 Konserwacjamalowidełściennychwkościelepw.św.Paraskewi,dawnejcerkwigreckokatolickiej,wKwiatoniuParafiaRzymskokatolickapw.MBNieustającej PomocywUściuGorlickim

40 000

117 Konserwacjaołtarzabocznegopw.św.Stanisławazkościołapw.św.św.ApostołówPiotraiPawławTrzebini Parafiaśw.św.ApostołówPiotraiPawławTrzebini 50 000

118 RenowacjapomnikaTadeuszaKościuszkinaRynkuwProszowicach GminaProszowice 40 000

119 OdtworzenieszalowaniazewnętrznegoParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamianawBartnem

20 000

120 Wymianazniszczonejstolarkiokiennej–BodakiParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamiana wBartnem,cerkiewfilialnapw.św.DymitrawBodakach

10 000

121 Wymiana obróbek blacharskich, rynien i rur spustowych, wymiana pokrycia dachowego na kaplicy – klasztor ZgromadzeniaSióstrNiepokalanegoPoczęciaNMPwNowymSączu

ZgromadzenieSióstrNiepokalanegoPoczęciaNMP,DomZakonnywNowymSączu

80 000

122 Remontkonstrukcjidachudrewnianegokościołapw.DuchaŚwiętegowChronowie–IetapParafiaRzymskokatolickapw.DuchaŚwiętego w Chronowie

50 000

123 Remontwieżykościołaparafialnegoprzyul.ZygmuntowskiejwNowymSączu–IetapParafiaRzymskokatolickapw.Najświętszego SercaPanaJezusawNowymSączu

120 000

124 Wykonaniechodnikaorazschodówwejściowychprzyzabytkowymkościelepw.św.MarcinaBiskupa iMBPocieszeniawCzermnej

ParafiaRzymskokatolickapw.MarcinaBiskupa iMBPocieszeniawCzermnej

40 000

125 WykonanieremontuirewaloryzacjidzwonnicyprzykościeleparafialnymwChełmie–IetapParafiaRzymskokatolickapw.Narodzeniaśw.JanaChrzciciela w Chełmie

20 000

126 Remontkościoładrewnianegopw.PrzeniesieniaRelikwiiśw.KazimierzawRadgoszczy–IIetapParafia Rzymskokatolicka pw. Przeniesienia Relikwiiśw.KazimierzawRadgoszczy

80 000

127 Remontbarokowegokościołapw.WniebowzięciaNMPwLipinkach–dokończenieIetapuParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMPwLipinkach

50 000

128 Remontdachuzabytkowegokościołaparafialnegopw.św.MichałaArchaniołaParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioław Ujanowicach

60 000

129 Remontkonserwatorskidachuzabytkowegokościołapw.MBSzkaplerznejwMoszczenicyk.GorlicParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej w Moszczenicy

60 000

130 Remont zabytkowej cerkwi w Rozdzielu ParafiaPrawosławnapw.NarodzeniaNMPwRozdzielu 20 000

131 Wykonaniepracdodatkowych–konserwatorskichprzyodwodnieniugotyckiegokościołapw.NarodzeniaNMP wŁapczycy

ParafiaRzymskokatolickapw.św.AnnywŁapczycy 72 000

132 Wykonanieprackonserwatorskichorazpraczabezpieczającychiremontowychprzykościelepw.św.Marcina w Porębie Dzierżnej – remont dachu nad prezbiterium

ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina w Porębie Dzierżnej

20 000

133 WymianastolarkidrewnianejwmurowanymdworzewGoszycach MichałSmoczyński,Goszyce 40 000

134 Renowacjapokryciadachowego,elewacjiistolarkikościołaparafialnegopw.św.św.BarbaryiStanisławaBiskupaw Szyku

ParafiaRzymskokatolickapw.BarbaryiStanisławaBiskupawSzyku

20 000

135 Wymianaoszalowania,stolarkiokiennejidrzwiowejkościołapw.św.BartłomiejaApostoławJastrzębi Parafiapw.św.BartłomiejaApostoławJastrzębi 30 000

136 Wymianapokryciadachowegozblachyocynkowanejnablachęmiedzianąnazabytkowymkościele wŁososinieGórnej

ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych wŁososinieGórnej

60 000

137 OsuszeniebudynkukościołaparafialnegowGręboszowiemetodąelektroosmozy–zakupimontażurządzenia elektroAquaGPL(5szt.)

ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP wGręboszowie

10 000

138 Wymianapokryciadachowegozblachyocynkowanejnablachęmiedzianąnadachuzabytkowegokościoła parafialnego w Słopnicach Dolnych

ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła w Słopnicach Dolnych

80 000

139 Remontkonserwatorskidachuzabytkowegokościołaparafialnegopw.św.WojciechaBMwStarymWiśniczuParafiaRzymskokatolickapw.św.WojciechaBM wStarymWiśniczu

100 000

140 Wymianaokienwzabytkowejcerkwipw.BazylegoWielkiegowKoniecznejParafiaPrawosławnapw.OpiekiNajświętszej BogurodzicywZdyni,filiawKoniecznej

20 000

Page 6: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

101010 11

BOCHNIA

Wśredniowiecznejbazylicepw.św.Mikoła-

ja realizowano dwa zadania dofinansowane

z budżetu Województwa.

1.RozpoczętoIetapremontudachu.Nad

prezbiterium i częścią nawy od strony

wschodniej wymieniono zniszczone elemen-

tywięźbydachowej,wykonanoimpregnację

i odgrzybienie drewna. Połacie dachu pokry-

to nową dachówką ceramiczną (karpiów-

ką), a sygnaturkę nową blachą miedzianą.

2.Wewnątrzświątyni,wprezbiterium,prze-

prowadzono zabiegi pełnej konserwacji tech-

nicznej i estetycznej struktury i dekoracyjnej

snycerkibarokowychstalliz1667r.(odstro-

ny południowej) z wyłączeniem restauracji

cyklu obrazów tablicowych ze scenami z ży-

ciaśw.StanisławaBiskupa.

Kwoty dotacji z budżetu WM: 80 000

zł i 50 000 zł, całkowite koszty zadań:

204 684,32 zł i 119 300 zł.

CHEŁM

W barokowym kościele pw. Narodzenia

św. Jana Chrzciciela w Chełmie, dawnej

świątyni Zakonu Bożogrobców wznie-

sionej na starych fundamentach w la-

tach 1738–1749, położonej przy historycz-

nymszlakukrólewskimViaRegiaAntiqua,

wzmocniono i odwodniono fundamenty.

Wykonano drenaż, żwirową opaskę, wypro-

wadzono rury odwadniające do studzienek,

oczyszczono i udrożniono ciągi kanalizacji

opadowej.WIIetapierobótpodobnyzakres

prac wykonano przy wolno stojącej, muro-

wanej dzwonnicy-bramie.

Kwoty dotacji z budżetu WM: 30 000 zł

i 20 000 zł, całkowite koszty zadań: 72 075,53

zł i 32 154,94 zł.

PRZYKŁADY PRAC KONSERWATORSKICH DOFINANSOWANYCH

Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W 2008 R.

MAPA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓRYCH W 2008 R. PROWADZONE BYŁY PRACE KONSERWATORSKIE,

RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE DOFINANSOWANE Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

Page 7: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

12 13

JURKÓW

WXVIII-wiecznym, drewnianym koście-

le pw. Przemienienia Pańskiego wykona-

no konserwację techniczną i estetyczną

ołtarza głównego złożonego z dzieł po-

wstałychmiędzyXVaXVIIwiekiem:śre-

dniowiecznych obrazów na desce – dato-

wanych na 1470 r. – Św. Katarzyna i Św.

Biskup(naichodwrociuChrystus Bolesny

i MB Bolesna),XVI-wiecznegomalowidła

na desce Chrystus upadający pod krzyżem

orazXVII-wiecznych:wizerunkuśw.Teresy

w predelli i obrazu na płótnie Przemienie-

nie Pańskie w zwieńczeniu. Przywrócono

pierwotną(niebieską)kolorystykęstruk-

tury dzieła oraz wykonano nowe złocenia

dekoracyjnej snycerki.

Kwota dotacji z budżetu WM: 20 000 zł,

całkowity koszt zadania: 35 543 zł.

LASKOWA

WzabytkowymdworzewLaskowejkonty-

nuowano – rozpoczętą w 2003 r. – konser-

wację polichromii drewnianego stropu, któ-

rego powstanie darowane jest na rok 1689.

Towysokiejklasyartystycznejdziełojestjed-

nym z nielicznych zachowanych przykładów

pierwotnegowystrojuświeckiej,wiejskiejre-

zydencji. W pomieszczeniu dawnej kaplicy

dworskiejpw.NMP(wczęściwschodniej)

wykonano pełną konserwację figuralno-

-ornamentalnej dekoracji malarskiej wraz

z ramami obrazów, profilami i górną czę-

ściąfryzupodstropowego,wtymusunięcie

przemalowań, utrwalenie i wzmocnienie po-

wierzchni polichromii, uzupełnienie ubyt-

ków pasów płótna na złączach desek i war-

stwy malarskiej, scalenie kolorystyczne.

Kwota dotacji z budżetu WM: 50 000 zł,

całkowity koszt zadania: 52 700 zł.

DOBCZYCE

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajo-

znawcze Oddział Dobczyce dzięki dota-

cji z budżetu Województwa odbudowało

drewniany most przybramny prowadzący

doruinśredniowiecznegozamkukrólew-

skiego. Rozebrano stary trakt komunikacyj-

ny, na fundamentach wzniesiono podpory

z bali, wykonano konstrukcję z krawędzia-

ków, chodnik z desek i balustradę. Drewno

zabezpieczono impregnatem.

Kwota dotacji z budżetu WM: 50 000 zł,

całkowity koszt zadania: 72 793,36 zł.

GRYWAŁD

Wdrewnianym kościele pw. św.Marci-

naBiskupa,wzniesionymw2.poł.XVw.,

w ramach kompleksowej konserwacji wy-

stroju przeprowadzono prace konserwa-

torskie figuralno-ornamentalnej polichro-

mii(z1618r.)ściannawyiprezbiterium

oraz stropu prezbiterium. Wykonano peł-

ną konserwację malowideł, w tym utrwale-

nie zagrożonych fragmentów polichromii,

usunięcie zabrudzeń, podklejenie odspo-

jonych warstw, usunięcie przemalowań

i wtórnych nawarstwień, impregnację

struktury drewna, dezynfekcję i dezynsek-

cję, uzupełnienie ubytków podłoża i za-

prawy, scalenia kolorystyczne.

Kwota dotacji z budżetu WM: 60 000 zł,

całkowity koszt zadania: 315 448 zł.

Page 8: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

14 15

ŁUKOWICA

WpochodzącymzpoczątkówXVIwieku

drewnianym kościele pw. św. Andrzeja

Apostoła realizowano trzy zadania doto-

wane z budżetu Województwa. 1. W kapli-

cy bocznej odrestaurowano polichromię

z 1878 r. z motywami roślinno-geome-

trycznymipokrywającymiścianyistrop.

2.Wykonanopełnąkonserwacjępóźnoba-

rokowegoołtarzapw.NMP–nastawyołta-

rzowej, mensy i antepedium oraz obrazów

MBNiepokalanejiwzasuwieśw.Michała

Archanioła. 3.Dachzabytkowejświątyni

odmalowano, zabezpieczając przed rdze-

wieniem, wymieniono także stare obróbki

blacharskie.

Kwoty dotacji z budżetu WM: 40 000 zł,

30 000 zł i 42 000 zł, całkowite koszty za-

dań: 62 925 zł, 45 000 zł i 61 000 zł.

MACIEJOWA

Wdrewnianymkościelepw.NMPWnie-

bowziętej, dawnej cerkwi wzniesionej

w 1830 r., prowadzono prace konserwa-

torskie(wpełnymzakresie)elementów

ikonostasu wykonanego w tradycji baroko-

wejnaprzełomieXIXiXXw.przezFeliksa

Bogdańskiego–przedstawieniaChrystus

Chwały oraz Ukrzyżowania wraz z obra-

mowaniamiiornamentyką.Technicznie

odczyszczono i zabezpieczono także trzy

tondazwizerunkamisześciuProroków.

Kwota dotacji z budżetu WM: 30 000 zł,

całkowity koszt zadania: 31 500 zł.

ŁAPANÓW

Wdrewnianym kościele pw. św. Bartło-

miejaApostoła,wzniesionymwXVIwieku,

zakończonoIIetapremontuzabytkowej,

wolno stojącej dzwonnicy wybudowanej

w konstrukcji słupowej w XVIII wieku.

W 2007 r. – także przy wsparciu finan-

sowym z budżetu Województwa – wyko-

nano prace przy fundamentach, pokryto

dach gontem, założono rynny i instalację

odgromową. W 2008 r. wymieniono ele-

mentykonstrukcyjneścian,odeskowanie

szczytóworazdrzwiwejściowe.Wewnątrz

ułożono posadzkę z kamienia łamanego.

Kwota dotacji z budżetu WM: 30 000 zł,

całkowity koszt zadania: 50 111,96 zł.

ŁAPCZYCA

W cennej, wczesnogotyckiej świątyni

ufundowanej w 1340 r. przez Kazimierza

Wielkiego, położonej przy historycznym

szlaku królewskim Via Regia Antiqua,

w 2 etapach trwały prace budowlane zwią-

zane z zabezpieczeniem murów: wzmoc-

nieniem słabych fundamentów (wybu-

dowaniemdodatkowejceglanejścianki),

odwodnieniem, osuszeniem i wykona-

niemizolacjipoziomejświątyni.

Kwoty dotacji z budżetu WM: 42 281 zł

i 72 000 zł, całkowite koszty zadań:

154 253,60 zł i 74 221,42 zł.

Page 9: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

16 17

PALEŚNICA

W murowanym kościele pw. św. Justyny,

wzniesionymw 1809 r. z fundacji Justyny

Lanckorońskiejwmiejscudrewnianejświąty-

ni, wykonano wymianę pokrycia dachowego

z blachy ocynkowanej na blachę miedzianą

wraz z konserwacją więźby dachowej, wy-

mianę orynnowania, okien wieży wraz z me-

talowymi żaluzjami, trzech krzyży i instalacji

odgromowej.ProjektfinansowowsparłEKO

Fundusz z uwagi na ochronę letniego siedliska

nietoperzy – gatunku podkowca małego – lo-

kowanegonapoddaszukościoła.

Kwota dotacji z budżetu WM: 50 000 zł,

całkowity koszt zadania: 398 137,36 zł.

PRZYSŁUP

W dawnej drewnianej cerkwi greckokatolic-

kiejpw.św.MichałaArchanioła,wzniesionej

jakchcetradycjaw1638r.,wrzeczywistości

prawdopodobniepóźniej–w1736r.,prowa-

dzonopracekonserwatorskieXIX-wiecznego

ikonostasu: trzech ikon rzędu Proroków oraz

przedstawienia Chrystus Ukrzyżowany.Tech-

niczny i estetyczny stan dzieła był katastrofal-

ny: struktura drewna została osłabiona przez

obecnośćdrewnojadów,nacałejpowierzchni

widoczne były liczne ubytki warstw malarskich

i złoceń. W trakcie prac usunięto wtórne war-

stwy technologiczne, wzmocniono strukturę

drewna oraz dokonano koniecznych uzupeł-

nień ubytków drewna oraz polichromii.

Kwota dotacji z budżetu WM: 15 000 zł,

całkowity koszt zadania: 19 000 zł.

NOWY TARG

Wdrewnianej świątyni pw. św.Katarzy-

ny, wybudowanej na cmentarnym wzgó-

rzuprawdopodobniewXVw.–jakmówi

legenda – ze zbójnickiej fundacji, zain-

stalowano system sygnalizacji przeciw-

pożaroweji instalacjęgaśnicząmgłową.

U podnóża skarpy wkopano zbiornik za-

pasu wody, zamontowano pompę, system

rur i dyszy oraz automatykę i sterownik

stałegourządzeniagaśniczegotypuFOG.

Zabytkowykościółzostałzabezpieczony

przed pożarem.

Kwota dotacji z budżetu WM: 80 000 zł,

całkowity koszt zadania: 266 299,16 zł.

OLKUSZ

W bazylice pw. św. Andrzeja Apostoła,

wzniesionej w stylu gotyckim na przełomie

XIIIiXIVw.,przeprowadzonokolejnąpeł-

ną konserwację dwóch kamiennych tablic

epitafijnychzXVIIw.:TobiaszaPękalioraz

AdamaBernekaijegożonyEwyzŁączyń-

skich, umieszczonych na łuku tęczowym,

stanowiącychcennyprzykładpóźnomanie-

rystycznejsztukisepulkralnej.Oczyszczo-

no powierzchnię kamienia, usunięto wtórne

warstwy olejne, odsolono, uczytelniono for-

męrzeźbiarską,całośćzaimpregnowano.

Kwota dotacji z budżetu WM: 40 000 zł,

całkowity koszt zadania: 59 104 zł.

Page 10: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

18 19

TABASZOWA

W drewnianej świątyni pw. św.Mikoła-

jawTabaszowej–wzniesionejw1753r.,

translokowanejzTęgoborzawIIpołowie

XXwieku–naścianachisklepieniuprezbi-

terium wykonano konserwację techniczną

iestetycznąXVIII-wiecznychnawarstwień

malarskich oraz figuralno-ornamentalnej

polichromiiautorstwaA.Gucawy.

Kwota dotacji z budżetu WM: 60 000 zł,

całkowity koszt zadania: 101 152,48 zł.

ŻELICHÓW

Wdrewnianymkościelepw.św.Zygmunta

wŻelichowie–świątyniz1642r.,przeniesio-

nejzPleśnejw1938r.–realizowanodwazada-

nia dofinansowane z budżetu Województwa.

1. Wykonano pełną konserwację techniczną

iestetycznągrupygotyckichrzeźbzbelkitę-

czowej, w tym podklejenie odspajających się

zapraw i polichromii, impregnację struktural-

ną drewna, usunięcie zabrudzeń i wtórnych

nawarstwień, uzupełnienie ubytków formy

rzeźbiarskiejorazzapraw,rekonstrukcjęzło-

ceń, scalenie ubytków polichromii, wernikso-

wanie. 2.Zzabytkowegowyposażeniaświątyni

odrestaurowano także obraz olejny na płótnie

zpocz.XVIIIwiekuzprzedstawieniemgrupy

14 Świętych Wspomożycieli.

Kwoty dotacji z budżetu WM: 25 000

zł i 10 000 zł, całkowite koszty zadań:

26 600 zł i 10 700 zł.

ROPICA GÓRNA

Wdrewnianymkościelepw.św.MichałaAr-

chanioła – dawnej cerkwi greckokatolickiej –

wzniesionym w 1819 r. w tradycji budownictwa

cerkiewnego zachodniołemkowskiego, prowa-

dzono prace konserwatorskie ołtarza główne-

go – dawnego priestołu złożonego z rokoko-

wej konfesji i neobarokowego tabernakulum

dekorowanego na drzwiach obrazem Przemie-

nienie chleba i wina. Wykonano impregnację

drewna, wzmocniono jego strukturę i zrekon-

struowano ubytki, usunięto wszystkie wtórne

warstwy malarskie. Uzupełniono grunty, po-

wrócono do pierwotnej kolorystyki oraz do ory-

ginalnej techniki pozłotniczej.

Kwota dotacji z budżetu WM: 35 000 zł,

całkowity koszt zadania: 36 710 zł.

SZCZUROWA

Wotoczeniukościołapw.św.Bartłomieja

Apostoła, zbudowanego w 1893 r. w stylu

neogotyckimwedługprojektuJ.Sas-Zu-

brzyckiego,wykonanokonserwacjęośmiu

kamiennych figur świętych zdobiących

ogrodzenie placu kościelnego. Zakres

prac obejmował odczyszczenie piaskowca,

osuszenie, odsolenie, wzmocnienie, uzu-

pełnienie ubytków i scalenie kolorystycz-

ne oraz odczyszczenie płyt marmurowych

i uczytelnienie napisów.

Kwota dotacji z budżetu WM: 50 000 zł,

całkowity koszt zadania: 102 585,74 zł.

Page 11: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

20 21

Wybór tematu Kolegium Apostolskiego jako dekoracji nastawy ołta-rzowejznajdujepełnewytłumaczeniewtreściachideowychznimłą-czonych. Wszak wyraża on ideę rozszerzania i umacniania mistyczne-gociałaChrystusa,jakimjestKościół,ijakotakiwsposóbszczególnyodpowiada eucharystycznej funkcji ołtarza4.Kwota dotacji z budżetu WM: 30 000 zł, całkowity koszt zadania: 43 500 zł.

PIETA W KOŚCIELE PW. ŚW. WITA W UNIEJOWIE

Najstarszeprzekazyźródłoweodnoszącesiędokościołapw. św.WitawUniejowiepochodzązpierwszejpołowyXIVwieku.FundacjęzachowanejdodziśświątyniwiążesięzaśzBożo-grobcami(BraćmiKrzyżowymiPańskiegoGrobuJerozolimskie-go) i datuje przed rokiem 14705.

4 Por.:Z.Białłowicz-Krygierowa,Studia nad snycerstwem XIV wieku w Polsce. Część 1. Początki ślą-skiej tradycji ołtarza szafowego,PraceKomisjiHistoriiSztuki–PoznańskieTowarzystwoPrzyjaciółNauk,T.XII,Poznań–Warszawa 1981, s. 56–58.

5 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce,T.1,Województwo krakowskie, Warszawa 1953, s. 250–251.

reprezentatywnych przedstawień, których tematem jest stoją-canalwieMariazDzieciątkiem),w2.połowieXIVwiekuroz-powszechniłsięprzedewszystkimnaterenieŚląskaiPomorza,skądwłaśniemiałzostaćsprowadzonyołtarz.Stanowionjednązfazrozwoju„stylumiękkiego”,charakteryzującegosięornamen-talnymukładem„lejącychsię”fałdówszat,reliefowympotrakto-waniempostaciofinezyjnej,dekoracyjnejpozie.Typowadladziełreprezentującychpowyższąkonwencjęstylowąjestrównieżdośćszeroka twarz z wypukłymi oczami oraz charakterystycznym pół-uśmiechem.Tekstwizytacjiinformujenas,niestetydośćogólnikowo,iżwsce-

nie głównej retabulum ołtarzowego znajdowało się przedstawienie maryjne.Niemożliwajestrównieżpełnaidentyfikacjafigurapostołów,ponieważniezachowałysięwwiększościichatrybuty.Pośródprzed-stawionychznaleźlisięzpewnościąci,którychpowołałsamChrystus:św.Piotr,św.Andrzej,św.JakubStarszy,św.Jan(rozpoznawalnydziękitrzymanemuwdłonikielichowi),św.Filip,św.Bartłomiej,św.Mateusz,św.Tomasz,św.JakubMłodszy,św.Szymoniśw.Juda.WmiejsceJu-daszadogronaapostołówdołączanobądźśw.Macieja,bądźśw.Paw-ła, zatem jeden z nich również i w tym przypadku został przedstawiony.

ODNOWIONE ZABYTKI – SZKIC HISTORYCZNY WYBRANYCH DZIEŁ

przez drewnojady. W konsekwencji jedno z dzieł spadło z dużej wy-sokościizostałoznacznieuszkodzone(odłamanagłowa,połamanefragmenty korpusu oraz fałdów szat apostoła). W roku 2008, dzięki dotacji przyznanej z budżetu Województwa Małopolskiego, pła-skorzeźbyzostałypoddanezabiegomkonserwatorskim.Skupionosięnaoczyszczeniu,dezynsekcjiiimpregnacjidrewna.Najbardziejzniszczonąrzeźbęzłożonoiuzupełnionojejbrakująceelementy.Wszystkie scalono kolorystycznie metodą punktowania.

Drewnianepłaskorzeźbyowysokości57–62cmposiadająpłyt-ko drążone odwrocia. Apostołowie ukazani zostali w pozycji sie-dzącej zwróceni w trzech czwartych w lewo lub prawo.Podstawąźródłowądlapołączeniaomawianychdziełzkapli-

cąWszystkichŚwiętychwkościelepw.św.MałgorzatywNowymSączujesttekstwizytacjibiskupaPiotraTylickiegozroku1608,wktórymznaleźćmożnainformację,żeznajdujesięwniejoł-tarz przywieziony z Prus po wyprawie grunwaldzkiej i przekaza-nyprzezWładysławaJagiełłę.WjegocentrummiałaznajdowaćsięfiguraMarii,anaskrzydłachrzeźbionewyobrażeniaświętych.CałośćwieńczyłyczterypiramidalneszczytyorazprzedstawienieChrystusaUkrzyżowanegopowyżej.„Capella octava tituli Omnium Sanctorum. In hac capella extat unum altare muro sacrarii in angulo anexum, (...) structuram habens antiquam sculptam cum imaginibus B.V.M in medio et aliorum sanctorum collateralium. Totum deaura-tum, habens quatuor summitates pyramides. Supra vero imaginem sculpta est Passio Christi muro affixa... Fama fert, structuram hanc allatam fuisse ex Prussia, ab eo tempore, quum Jagiełło bellum gere-bat cum Prythenis et in altari maiori collocatum, postmodum vero in hunc angulum delatum fuisse”3.

Według badaczy zachowane przedstawienia apostołów to po-stacieświętych,októrychwspominatekstwizytacji.Rekonstruk-cjazakładającapochodzeniepłaskorzeźbzeskrzydełretabulumołtarzowego znajduje potwierdzenie w ich formie oraz kompozycji wskazującej, że pierwotnie byli oni zgrupowani wokół sceny głów-nej, ku której się zwracali. Kolejnego argumentu dostarcza anali-zaformalno-stylowa.Stylrzeźb,łączonyprzezhistorykówsztukizkręgiem„Madonnnalwie”(nazwanawiązujedonajbardziej

3 Cyt.za:J.Dutkiewicz,Małopolska rzeźba średniowieczna 1300–1450, Kraków 1949, s. 9.

Karolina Pachla-WojciechowskaPŁASKORZEŹBY KOLEGIUM APOSTOLSKIEGO W KOŚCIELE PW. ŚW. MAŁGORZATY W NOWYM SĄCZUBrakwystarczającegomateriałuźródłowegosprawia,żemożemystawiaćjedynieostrożnehipotezydotyczącepoczątkówkościołaparafialnegopw.św.MałgorzatywNowymSączu1. Znalezienie przezTadeuszaDobrowolskiegookołoroku1920wpobliżuświą-tynikamiennegokapitelamiałopotwierdzaćtezęoistnieniuwtymmiejscu budowli sakralnej, która powstała jeszcze przed lokacją miastaw1292roku.Jednakanalizaformalno-stylowawspomnia-nego detalu nie pozwala na jego precyzyjne datowanie, a co wię-cej–jegozwiązekzNowymSączemmożebyćprzypadkowy.Naj-starszeelementyarchitektoniczneistniejącegododziśkościołapowstaływpierwszejćwierciwiekuXIV.Szczególnieważnądatąw dziejach omawianej budowli jest rok 1448, w którym biskup kra-kowskiZbigniewOleśnickipodniósłkościółparafialnydogodnościkolegiaty,adlajejfunkcjonowaniautworzonazostałakapituła(zli-kwidowanaprzezwładzeaustriackiewkońcuXVIIIwieku).WiekXVipoczątekwiekuXVIprzyniosłyintensyfikacjępracbudowla-nych.Wzrastającarangaświątyniznalazławówczasodzwierciedle-nie również w wzbogaceniu formy architektonicznej i wyposażenia wnętrza. Ufundowane zostały kolejne kaplice otaczające korpus kościoła,afasadauzyskałaformędwuwieżową.Zołtarzemumieszczonymniegdyśwjednejzkaplicwkościele

pw.św.Małgorzatywiążesięodnalezionew1958rokuwinnymno-wosądeckimkościele–pw.św.Heleny–datowanena3.ćwierćwie-kuXIVpłaskorzeźbyprzedstawiającedwunastuapostołów2. Zdecy-dowano się na usunięcie pokrywającej je wtórnej polichromii oraz późniejszychuzupełnieńrzeźbiarskich.Następniezostałyprze-niesionedokościołapw.św.Małgorzaty,gdziebyłyeksponowanenapółnocnejścianieprezbiterium.Umieszczeniepłaskorzeźbnaznacznejwysokościspowodowałoichsilnezakurzenieorazza-brudzenie drewna, którego struktura została poważnie naruszona

1 Por.:Z.Beiersdorf,B.Krasnowolski,Sztuka gotycka, [w:] Dzieje miasta Nowego Sącza, pod red. F. Kiryka, t. 1, Warszawa–Kraków 1992, s. 219–201, 210–216; M. Kornecki, Nowy Sącz. Parafia św. Małgorzaty, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972,s.362–366;L.Migrała,Bazylika św. Małgorzaty w Nowym Sączu,NowySącz2006.

2 Z.Beiersdorf,B.Krasnowolski,dz.cyt.,s.264–265,il.136–139;T.Chrzanowski,M.Kornecki,Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 112, il. 111.

Page 12: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

22 23

Pieta to przedstawienie Marii podtrzymującej ciało Chrystusa, a jego nazwa wywodzi się z łacińskiego terminu imago beatae Virginis de pietate8. ProfesorLechKalinowskipisał,żetermintenjest„poprostuprzeniesieniempojęciaznanegowstarożytno-ściwświatpojęćchrześcijańskichodobrowolnymobowiązkuprzyjętymispełnionympodwpływemwiernejmiłościwpoko-rzeipoddaniu” 9. OdnosisięonprzedewszystkimdoideiMękiPańskiej(passio Christi)iwspółmękiMarii(compassio Mariae). Nie jest bynajmniej, jak chce część badaczy, historycznymprzedstawieniem z życia Chrystusa i jego Matki, a raczej przed-stawieniemdewocyjnym,któregoźródełnależyszukaćwzaspo-kojeniu potrzeby uzupełnienia modlitwy obrazowym rozważa-niem. Według wspomnianego badacza Pieta należy do grupy przedstawień,któreurzeczywistniają„zasadę ogarniania jed-nymspojrzeniempoczątkuikońcażyciaChrystusa”10.Jednocząw sobie wydawałoby się skrajnie różne konteksty dzieciństwa

8 NatemattreściideowychtematuPietypor.:L.Kalinowski,Geneza Piety średniowiecznej,„PraceKomisjiHistoriiSztuki”,T.X,1952,s.153–260;M.Piwocka,Pieta w polskiej rzeźbie gotyckiej,„NaszaPrzeszłość”,24,1966,s.5–85;T.Dobrzeniecki,Średniowieczne źródła „Piety”, [w:] Treści dzieła sztuki, Warszawa 1969, s. 11–31.

9 L.Kalinowski,cyt.,s.245.10 Tamże,s.229nn.

NajcenniejszymprzechowywanymwkościeledziełemsztukijestgotyckarzeźbaPiety6. W roku 2008 dzięki dotacji udzielonej z budżetu Województwa Małopolskiego została ona poddana zabiegom konserwatorskim, podczas których usunięto wtórne nawarstwienia, wzmocniono strukturę drewna, uzupełniono formę oraz zrekonstruowano pierwotną polichromię.

Wykonana z drewna lipowego grupa powstała zapewne ok.1420rokuireprezentujecechy,którychźródełnależyszukaćwdziełachwiązanychztzw.stylem„PięknychMadonn”.Nazwapochodzi od reprezentatywnej grupy dzieł, którymi są kamienne figury Marii z Dzieciątkiem o niezwykle lirycznym wyrazie7.Naj-bardziej znane z terenu dzisiejszej Polski to zaginiona Piękna MadonnazToruniaczyPięknaMadonnazkościołapw.św.Elż-bietyweWrocławiu(dziśwMuzeumNarodowymwWarszawie),charakteryzujące się niezwykłą elegancją i wyważeniem kompo-zycji w połączeniu z bardzo bogatym ornamentalnym układem kaskadowo opadających fałdów szat oraz plastycznym, mięk-kim modelunkiem. W obrębie wspomnianej konwencji stylowej możemyrównieżznaleźćrealizacjetematuPiety.GotyckąPietą,którejznaczeniadlamałopolskiegośrodowiskaartystycznegowiekówśrednichniesposóbprzecenić,jestwapiennagrupaprze-chowywanawkościeleśw.BarbarywKrakowie.Dziełotorepre-zentujące bardzo wysoki poziom artystyczny oddziałało zapewne natwórcęPietyzUniejowaorazautorówinnychrzeźbiarskichprzedstawieńtegotematuzterenuMałopolski(należytuwspo-mniećchoćbyPietęzkaplicynaZapotoczuwCzchowie–obecniewołtarzugłównymwkościelepw.NarodzeniaNMPwCzchowie–zTymbarkuorazWoliMędrzechowskiej,obieprzechowywanew tarnowskim Muzeum Diecezjalnym). Dzieła te w różnym stop-niu nawiązują do krakowskiej Piety zarówno w zakresie układu kompozycyjnego, ułożenia fałdów szat, jak też osiągniętej dzięki zastosowanymśrodkomartystycznymekspresji.Żadnaznichnie zbliża się jednak do pierwowzoru pod względem mistrzo-stwa wykonania.

6 Tamże,s.250–251,fig.609;T.Dobrowolski,Sztuka Krakowa,Kraków1971,s.134;T.Chrzanowski,M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej,Kraków1982,s.118;A.M.Olszewski,Styl Pięknych Madonn w Małopolsce, [w:] Sztuka około 1400. Materiały Sesji SHS,t.I,Warszawa1996,s.197.

7 Zagadnieniestylu„PięknychMadonn”mabardzobogatąliteraturę,którejniesposóbprezen-

towaćwtymmiejscu.Por.:Z.Kruszelnicki,„Piękne Madonny” – problem otwarty,„TekaKomisjiHistoriiSztuki”,

t.VIII,Toruń1992,s.31–105;J.Dębicki,Główne nurty artystyczne w małopolskiej rzeźbie stylu międzynarodowego, [w:]

Sztuka około 1400. Materiały Sesji SHS,t.I,Warszawa1996,s.205–250;A.M.Olszewski,Styl Pięknych Madonn

w Małopolsce, [w:] Sztuka około 1400. Materiały Sesji SHS,t.I,Warszawa1996,s.189–202.

RZEŹBA CHRYSTUSA UKRZYŻOWANEGO W KOŚCIELE PW. ŚW. ŚW. SZYMONA I JUDY TADEUSZA W POGWIZDOWIE

Drewnianykościółparafialnypw.św.św.SzymonaiJudyTadeuszawPogwizdowiezostałzbudowanyzapewnenaprzełomieXViXVIstuleciabyćmożenamiejscuwcześniejszejświątyni,skorofunda-cja parafii przez opactwo tynieckie miała miejsce już przed rokiem 133511.Bardzointeresującymdziełemprzechowywanymwtymko-ściele jest figura Chrystusa Ukrzyżowanego, która dzięki dotacjiz budżetu Województwa Małopolskiego została w roku 2008 pod-dana pełnej konserwacji. Ingerencji wymagaław pierwszej kolej-ności zniszczona przez szkodniki oraz czynniki fizyczne struk-tura drewna. Równie ważnym założeniem prowadzonych prac było usunięcie wadliwej i szpecącej wtórnej polichromii olejnej. Znacznerozmiarykrucyfiksu(wysokość200cm,rozpiętośćramion150cm,figuraChrystusa:wysokośćok.150cm,rozpiętośćramionok.140cm)pozwalająprzypuszczać,żepierwotnieumieszczonybyłnabelcetęczowej(przedkonserwacjązawieszonynapołudniowejścia-nienawy)imogłytowarzyszyćmurównieżfiguryasystencyjne.Umie-jętne oddanie poprawnej anatomii oraz stopień ekspresji osiągnięty dziękizastosowanymśrodkomartystycznymkażąwidziećwomawia-nejrzeźbiedziełoobardzodobrejklasieartystycznej.Proporcjeciałasą przysadziste, a głowa nieproporcjonalnie powiększona. Masywna iuwypuklonaklatkapiersiowajestszerszaodbioder.Brakujewyraźne-go wcięcia w talii. Żebra oddane są schematycznie za pomocą guzków. Powyższe cechy wraz z charakterystyczna fizjonomią, typem korony cierniowej oraz ułożeniem włosów stanowią przesłankę dla połączenia omawianegodziełazWarsztatemMistrzaKrucyfiksuzBożegoCiała,którego oeuvreomówiłAndrzejOlszewski,aostatnioWojciechWala-nus12.JakodziełanajbardziejreprezentatywnedlatejpracowninależyuznaćkrucyfikszkaplicyogrojcowejprzykościeleBożegoCiaławKra-kowie,krucyfikszDrogini(obecniewkościelewOsieczanach),krucy-fiksweWłoszczowej,figuryChrystusaUkrzyżowanego,MatkiBoskiejBolesnej,św.JanaEwangelistyiśw.MariiMagdalenyzbelkitęczowejkościoławRacławicachOlkuskich(obecniewMuzeumArchidiecezjal-

11 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce,T. 1,Województwo krakowskie, Warszawa 1953, s. 54–55, fig. 609; M. Kornecki, Pogwizdów, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972,Tarnów1972,s.120–121.

12 A.M.Olszewski,Drewniana rzeźba późnogotycka w Małopolsce,Kraków1964(dysertacjadoktor-ska;maszynopiswBiblioteceJagiellońskiej],s.87–90);W.Walanus,Późnogotycka rzeźba drewniana w Małopolsce 1490–1540,Kraków2006(ArsVetusetNova,T.XXI),s.262–268.Tamzrelacjonowanypełnystanbadań.

imękiJezusa.Zjednejstronysątowyobrażeniapiastowane-go przez Marię Dzieciątka, któremu towarzyszą symboliczne przedstawienia zwiastujące przyszłą ofiarę krzyżową. Z dru-giejzaś,takjakwprzypadkuPiety,wułożeniuumęczonegociałaChrystusanakolanachMatkiwidzimy„bolesnąparalelę”do wyobrażeń Marii tulącej w ramionach bawiące się Dzieciątko. Paralela ta nie jest przypadkowa, wszak pod krzyżem w chwili śmierciSynacierpiącaiakceptującakoniecznośćofiaryMarianabyłaprawwspółodkupicielki(corredemptio) i tym samym porazdrugizostałaMatką–zarównodlaJana,ukochanegouczniaChrystusa,jakidlacałejludzkości.Niepowinnodziwićzatem, że dla wyrażenia tej idei starano się w jednym wyobra-żeniupołączyćsymboliczneprzedstawieniemacierzyństwa,dlaktórego najstosowniejszym układem wydaje się wyobrażenie kobietypiastującejnakolanachdziecko,zideąofiarnejmiłości,której wyrazem jest obraz cierpienia po stracie Syna.Kwota dotacji z budżetu WM: 30 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 43 500 zł.

Page 13: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

24 25

XVijakpodajeJanDługoszwLiber beneficiorum fundatorem jego był zmarły w roku 1408 chorąży wieluński Wierzbięta Kę-piński.Konsekracjikościoładokonałwroku1447biskupZbi-gniewOleśnicki.ZbyszyceodwiekuXIIIprzezczterystuleciabyływłasnościąroduKępińskich,czegoliczneświadectwaznaj-dziemymiędzyinnymiwdekoracjiświątyniparafialnej.Wścia-nę prezbiterium wmurowana została kamienna nagrobna płyta zmarłego w roku 1490 Mikołaja Kępińskiego, chorążego wie-luńskiego,naktórejprzedstawionoherbNiesobiazdwomalwami i aniołem z otwartą księgą oraz napisem gotycką mi-nuskułąwotoku.Herbrodowypojawiasięrównieżwdeko-racji nadproży, wsporników żeber oraz zworników sklepień. Jeżelizachowanewkościelegotyckiestallekolatorskiestano-wiłyjegopierwotnewyposażenie,powinniśmybyćmożerów-nieżichfundacjęłączyćzrodemKępińskich14. Dzięki dotacji udzielonej z budżetu Województwa Małopolskiego stalle zo-stały w roku 2008 poddane zabiegom konserwatorskim. Pra-

14 T.Dobrowolski,Ze studjów nad stolarstwem polskim w epoce gotyku(zabytkiMałopolski),„RzeczyPiękne(Przemysł,Rzemiosło,Sztuka)”,R.V,6–8,Kraków1925,s.139–151;A.Bochnak,J.Pagaczewski,Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich,Kraków1959,s.234–236;S.Narębski,J.Gostwicka,Zarys historii meblarstwa, Toruń1971,s.18–19;T.Chrzanowski,M.Kornecki,Sztuka Ziemi Krakowskiej,Kraków1982,s.131–133;J.Samek,Polskie rzemiosło artystyczne. Średniowiecze, Warszawa 2000, s. 267–272.

nymwKrakowie),krucyfikswkościelewStarymKorczynie,krucyfiksnadarkadątęczowąkościołaBrygidekwLublinie,krucyfikswkościelewDrzewicyorazkrucyfikswkościelewProszowicach.Wydajesię,żepracownia,zktórąłączyćmożnakrucyfiks

w Pogwizdowie, należała do największych w ówczesnym Krako-wieirealizowałazamówieniadlawielumałopolskichkościołów.DziałalnośćMistrzaprzypadałaprawdopodobnienadrugade-kadęwiekuXVI,alewarsztatmógłfunkcjonowaćdłużej.Kwota dotacji z budżetu WM: 10 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 16 460 zł.

STALLE KOLATORSKIE W KOŚCIELE PW. ŚW. BARTŁOMIEJA W ZBYSZYCACH

Wprawdzie pierwsze wzmianki źródłowe dotyczące parafiiwZbyszycachpochodzązwiekuXIV,alezapewneistniałaonajużwcześniej(możenawetprzedrokiem1242)13.Obecnyko-ściółpw.św.BartłomiejaApostołapowstałnapoczątkuwieku

13 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce,T.1,Województwo krakowskie, Warszawa 1953, s. 341–342; M. Kornecki, Zbyszyce, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972,Tarnów1972,s.380–381.

nym,Onwinnymgronemiwinnągałązką,ponieważprzylgnęłado drzewa, gronem, gdyż włócznia żołnierza otworzyła bok i wy-płynęławodaorazkrew” 15. Zbawczą ofiarę Chrystusa przyrówny-wanorównieżwielokrotniedotłoczeniawina:„Tenzpewnościąjestkiściąwinnejlatorośli,któradeptanawtłocznikrzyża,wydaławinoewangelicznegoprzepowiadania,którajestkrwiąnajświęt-szejmęki” 16.PodobnieowocgranatumógłbyćznakiemkrwiimękiChrystusa17.

Dekoracjarzeźbiarskastallizbyszyckichcharakteryzujesięstosunkowo płaskim reliefem typowym dla wyrobów z miękkie-go iglastego drewna. Dla jego optycznego uwypuklenia zastoso-wano barwną polichromię. W podobnej technice wykonano de-koracje jeszcze kilku zachowanych w południowej Polsce dzieł snycerstwa gotyckiego, co stało się podstawą wydzielenie grupy, w skład której wchodzą oprócz stalli zbyszyckich między innymi pulpit z wyobrażeniem pelikana oraz tzw. stalle większe w farze wBieczu,tzw.stallemniejszewkatedrzewTarnowie(zdaw-

15 Ipse est uitis, ipse uua: uitis ligno adhaerens, uua, quia lancae militis apertum latus emisit aquam et sanguinem – Ambrosius Mediolanensis, De patriarchis, Ci. 0132, c. 4, par. 24, pag. 138, 1. 14. Cyt. za: S. Kobielus, Florarium christianorum. Symbolika roślin – chrześcijańska starożytność i średniowiecze, Kraków 2006, s. 221–222.

16 Hic est certe botrus ille, qui calcatus in torculari crucis, uinum euangelicae praedicationis sanguinem que sacratissimae passionis profudit – Ambrosius Autpertus, Expositio in Apocalypsin, CM 27, lib.5, prol., 1. 206. Cyt. za: S. Kobielus, Dz. cyt. s. 223–224.

17 S. Kobielus, Dz. cyt. s. 78–83.

ce obejmowały w pierwszym rzędzie konserwację techniczną polegającą na wzmocnieniu ich konstrukcji oraz impregnacji i dezynsekcji drewna. Kolejny etap prac stanowiła konserwacja estetyczna, w ramach której wykonano konieczne uzupełnienia irekonstrukcje(brakującesiedziskaipodłokietniki),anastęp-niecałośćscalonokolorystycznieizabezpieczono.

Stalle kolatorskie znajdujące się w Zbyszycach należą do sto-sunkowo rzadkich na ziemiach polskich zabytków snycerstwa go-tyckiego.Czasichpowstaniaokreślasięnaokoło1500rok(bal-dachimjestpóźniejszy,zXVIIw.).Dekoracjęścianekbocznychstanowiąostrołukowozamknięteprześwityzbliźnimiotworamiorazzmaswerkamiopóźnogotyckimmotywie„rybiegopęcherza”.Zaplecki dekorują cztery prostokątne płyty wypełnione ornamen-temzprzeplatającejsięwstęgiorazwiciroślinnej.Zbanderoliodczytaćmożemynapisy:MARIAHILFUNSSE(?)orazIHESUSNAZARENUSREXIUDEORUM.Wsplotachroślinnychrozpoznaćmożemystylizowanepędyikiściewinogronorazkwiatyiowocegranatu.Byćmożeroślinytenieprzypadkowozostaływybranejakouzupełnienie dla dekoracji zawierających wspomniane inskrypcje. Wszak,jakpisałśw.AmbrożyoChrystusie:„Onjestkrzewemwin-

Page 14: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

26 27

gowgodzinieśmierci(MARIANOSHORAMORTESVSCIPE).Zwraca się również do zebranych wokół niego odprawiających religijneobrzędyduchownychsłowamiHioba:„Zmiłujciesięnademnąchociażwy,przyjacielemoi” (Hi19,21)–(MISEREMI-NIMEI,SALTEMVOSAMICIMEI).Najegowezwaniestawiająsięrównieżniebiańscywspomożyciele:AniołStróż(ANGELUSCUSTOS)iśw.JanChrzciciel(PROTECTOR).Kierująonikuuno-szącymsięwniebiosachchóromanielskimipostaciomświętychsłowamodlitwyzazmarłego:„Przybądźcie,ŚwięciBoży,po-spieszcienaspotkanie,AniołowiePańscy”(SVBVENITESANCTIDEI,OCCVRITEANGELIDOMINI).ŚwiętymprzewodząKsią-żęta Apostołów Piotr i Paweł, których rozpoznajemy zarówno dziękitypowymdlanichfizjonomiom(twarzPiotraszerokaz krótkim zarostem, twarz Pawła pociągła z długą brodą), jak równieżcharakterystycznymatrybutom.ŚwiętyPiotrnaznakzwierzchnictwanadKościołeminadanejmumocywedlesłów:„Itobiedamkluczekrólestwaniebieskiego;acokolwiekzwiążeszna ziemi, będzie związane i w niebiosach; a cokolwiek rozwią-żesznaziemi,będzierozwiązaneiwniebiosach”(Mt16,19),mazawieszonyupasaklucz.ŚwiętyPawełzaśprzedstawiony

sięwchwiliśmiercigrzesznikadramat,któryopatrzonyzostałtytułem zaczerpniętym ze słów psalmisty: da nobis a u x i l i u m i n t r i b u l a t i o n e vana est enim salus ab homine! – daj nam r a t u n e k w u t r a p i e n i u, bo omylny ratunek człowieczy! (Ps59(60),13)21. Wskazówkami dla poprawnego odczytania tre-ścimalowidłasąponumerowanebanderolezłacińskimiinskryp-cjami,którepozwalająwidzowiśledzićswoistydialogprowa-dzony przez przedstawione postaci. Widzimy spoczywającego na łożu człowieka, na czole którego umieszczono opaskę z napi-sem Bojaźń Boża(TIMORDEI).Odczyhającegojużnajegodu-szę diabła oddzielają konającego jedynie Dobre Uczynki(BONAOPERA).SpomiędzychmurzbliżasięzaśkuniemuArchaniołMichałzewzniesionymmieczem,zwiastującchwilęśmierciiSądBoży.Przypominaumierającemuiwszystkimświadkomkonania,żenieubłaganejestnadejściekresużycia(PECCAS,NONSPERATESVENIAM).Grzesznikkierujezatemsweproś-by do Marii – Bramy Nieba(PORTACOELI),któraunosisiępośródobłokówwcentrumkompozycji.Błagają,byprzyjęła

21 Biblia Sacra Vulgatae Editionis Sixti V.,Parisiis–Avenione1866.Wszystkietłumaczeniafragmen-tówPismaŚwiętegonajęzykpolskiza:Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu,przeł.W.O.JakubWujekSJ,wyd. trzecie poprawione, 1962.

Najstarszazachowanawewnętrzukościoładekoracjamalar-skapowstałanapoczątkuXVIwieku20. Są to wykonane w techni-cepatronowejkompozycjekwiatowe,splotywiciroślinnejorazuproszczone przedstawienia orła widoczne na stropie prezbi-teriuminawy.Badaniakonserwatorskiewykazały,żepodobnadekoracjazdobiłapierwotniecałewnętrzekościoła,którewXVIIwieku pokryte zostało malowidłami o tematyce biblijnej i reli-gijno-alegorycznej. W prezbiterium w dwóch rzędach ukazano cykl Męki Pańskiej opatrzony wierszowanym, łacińskim napisem. Wydaje się, że program ikonograficzny przedstawień w nawie wsposóbszczególnyakcentujeideęchrześcijańskiejśmierciizwiązanejzniąwiarywnieuchronnośćrozliczeniazżyciadoczesnego. Znajdują się tu między innymi sceny: Chrystus w tłoczni mistycznej, Sąd Ostateczny, Nauka dobrego umierania (Auxilium in tribulatione), Rozdroża życia ludzkiego (Bivium Ho-minis Christiani), Środki odkupienia siedmiu grzechów głównych (Remedia redemptoris nostri), Siedem próśb Modlitwy Pańskiej, Siedem sakramentów, Siedem cnót, Tryumf Kościoła, Nagła śmierć oraz Kamienowanie św. Pawła i Męczeństwa św. Jana Chrzciciela. Całośćdopełniająobrazynapłaszczyznachzaskrzynieńpodstropemkościoła,gdziewidzimyChrystusa,MarięwrazzApo-stołami oraz sceny ilustrujące Skład Apostolski.

W roku 2008 dzięki finansowemu wsparciu z budżetu Woje-wództwa Małopolskiego przeprowadzona została konserwacja przedstawienia Nauka dobrego umierania(Auxilium in tribulatio-ne) obejmująca badania, zabezpieczenie łuszczących się frag-mentów zaprawy i warstwy malarskiej, podklejenie odspojonych paskowań, impregnację i dezynsekcję drewnianego podobrazia oraz uzupełnienie ubytków drewna, paskowań i zaprawy. Dzięki odczyszczeniu z zabrudzeń i wadliwych retuszy, a następnie sca-leniu kolorystycznemu malowidła zdecydowanie polepszył się odbiór estetyczny tego szczególnie interesującego pod wzglą-demikonograficznymdzieła.Tematemjegojestrozgrywający

20 Natematdekoracjimalarskiejpor.:W.Łuszczkiewicz,Sprawozdanie z wycieczki naukowej w oko-lice Nowego Sącza i Biecza,„SprawozdaniaKomisjidoBadaniaHistoriiSztukiwPolsce”,t.IV,1891,s.XC–XCI;M. Sokołowski, Binarowa,„SprawozdaniaKomisjidoBadaniaHistoriiSztukiwPolsce”,T.IV1891,s.XIII,XCI;S.Tomkowicz,Inwentaryzacja zabytków Galicji Zachodniej, II: Powiat gorlicki,„TekaGronaKonserwatorówGalicjiZachodniej”,t.I,1900,s.248–251;T.Szydłowski,O polichromii kościołów drewnianych w Binarowej i Dąbrówce Polskiej,„PraceKomisjiHistoriiSztukiwPolsce”,T.II,1922,s.XCV–CV;E.Karolini,Polichromia kościoła parafial-nego w Binarowej,Kraków1970(maszynopispracymagisterskiejwArchiwumUJ);P.Łopatkiewicz,Średniowieczne malarstwo monumentalne Polski południowo-wschodniej – przegląd najważniejszych zabytków, [w:] Malarstwo mo-numentalne Polski południowo-wschodniej. Informator regionalny,Rzeszów1995,s.17–26;A.Laskowski,A.Orga-nisty, Drewniany kościół w Binarowej,Rzeszów,2004;G.Kosiacka-Słoń,Dekoracja malarska kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła w Binarowej,Kraków2007(maszynopispracymagisterskiejwArchiwumUJ).

nej kolegiaty tarnowskiej), szafa zakrystyjna w katedrze prze-myskiej, skrzynia z Woli Radziszowskiej czy złożona z wtórnie użytychzapleckówambonawWysocicach.Bardziejplastycznadekoracjazdobitzw.stallewiększewkatedrzewTarnowieczynajokazalszepośródzachowanychwMałopolscestallewchó-rzezakonnymkościołaBernardynówwTarnowie.Dalszychzaśanalogii dla wyrobów snycerskich z terenu południowej Polski szukaćpowinniśmynaterenachSpiszaiAustrii.Kwota dotacji z budżetu WM: 25 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 36 000 zł.

MALOWIDŁO AUXILIUM TRIBULATIONE W KOŚCIELE PW. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W BINAROWEJ

WieśBinarowapowstaławroku1348dziękiprzywilejowiloka-cyjnemu wydanemu przez Kazimierza Wielkiego18. Wolą króla było,przeznaczyćjedenłanpodbudowękościoła,ajegopo-wstanie potwierdza wzmianka z roku 1415. Zapis w Liber benefi-ciorum JanaDługoszainformujeofunkcjonowaniuwBinarowejnaprzełomie3.i4.ćwierciXVstuleciadrewnianejświątyni,któ-rąokołoroku1500zastąpiłnowykościółzachowanyzpewnymiprzekształceniamidodziś.Kościółpw.św.MichałaArchanioła wBinarowejzasługuje

na szczególną uwagę przede wszystkim ze względu na dekora-cjęmalarskąiwyposażenie.ZnakomityhistoryksztukiTadeuszSzydłowskipowizyciewtutejszejświątynipisałwroku1921:„Nauroktegownętrzaskładasięnietylkobogataidobrzejesz-czezachowanapolichromjaścian,lecztakżeto,żecałeurzą-dzenie, wszelkie ołtarze i sprzęty z dawniejszych pochodzą epok(...)Żywemibarwamiornamentacyjnejlubfiguralnejpo-lichromji przyobleczone ławki, konfesjonały, kazalnica czy chór muzycznyzestrajająsięwdoskonalezdekoracjąścianshar-monizowanyzespół(...)” 19. Dziświemy,żepierwotnierównieżzewnętrzneścianykościołaozdobionebyłymalowidłami.

18 M. Kornecki, Binarowa, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972,Tarnów1972,s.76–78; J.Wszołek,Binarowa. Wieś królewska 1348–1948, Kraków 1998.

19 T.Szydłowski,O polichromii kościołów drewnianych w Binarowej i Dąbrówce Polskiej,„Prace KomisjiHistoriiSztukiwPolsce”,T.II,1922,s.XCV.

Page 15: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

28 29

zesłowamipsalmisty:„TyśKapłanemnawiekinawzórMel-chizedeka”(Ps110,4).PoprawicyJezusawidzimyprzedsta-wioną w pozie modlitewnego orędownictwa Marię, a po jego lewicypodobnieukazanegośw.JanaChrzciciela.Spozatronuwychylają się dwie postaci anielskie będące niebiańską asystą Chrystusa Arcykapłana, a u jego stóp widzimy niewielkiego se-rafina.TematDeesis podkreślaideęeschatologicznegopośred-nictwa i wstawiennictwa miłosiernej Marii, Matki Chrystusa, iJanaChrzcicielajakoProdromosa23. Naikonostasieomawianaikona stanowi centrum rzędu zwanego od niej Deesis, którego przedstawieniarozwijająjejtreść,wskazująckolejnychwielkichorędownikówludzkości,jakimisąarchaniołowie,apostołowieiświęci(wprzypadkuinteresującegonasikonostasuwrzędzietym przedstawiono apostołów).

Ostatnia Wieczerza znajdująca się poniżej Deesis, a ponad carskimiwrotami,umieszczonajestpośrodkurzęduświątecz-nego, na który składają się oprócz niej prazdniki, czyli ikony najważniejszychświątliturgicznych.Naobraziewidzimyzgro-madzonychwokółJezusaprzyzastawionymstoleapostołów.Beztrudurozpoznaćmożemywspierającegogłowęnaramie-

niuChrystusamłodzieńczegośw.Janaorazsiedzącychnajbli-żejnichświętychPiotraiPawła.Obajukazanizostalizgodnieztypowątradycjąprzedstawieniową:świętyPiotrostosunko-woszerokimobliczuzkrótkąbrodą,aświętyPawełotwarzypodłużnej z długą brodą. Z póz i gestów apostołów możemy odczytywać,żenaikonieprzedstawionyzostałmoment,wktó-rym Zbawiciel mówi o zdrajcy zasiadającym z nimi przy jednym stole.WidzodnajdziezłatwościąJudasza,wszakskrywaonza plecami sakiewkę ze srebrnikami, a dodatkowo wyróżnia go kolorsukni–żółty,któryodwiekuXIIsymboliczniełączonybyłzefałszeminiewiernością.Nakoniecwartojeszczezauważyćinteresujące, bo wzbogacające obraz o elementy rodzajowe przedstawienie zastawy stołowej, na którą składają się ukazane zdbałościąodetaltalerze,szklaniceiróżnejwielkościdzbany.Kwota dotacji z budżetu WM: 35 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 46 500 zł.

zostałzmieczemnaznakswejmęczeńskiejśmierci.PonadaniołamiiświętymipańskimiwidzimyunoszącesiębanderoleznapisamimówiącymioroliMariijakopośredniczkipomię-dzystworzeniemaBogiem(PERHANCNOSADDEVM;PERHANCNOSADDEVM).Onirównieżzwracająsiędoniejjakomatkiikrólowejświętychzprośbąowsparcieorazpomocdlanieszczęśnika(SVCCVREMISEROSANCTORVMMATER;IVVAPVSILLANIMESSANTORVMREGINA).WodpowiedziMariawstawiasięzagrzesznikiemuBogaOjca(PATERRESPICEINEAINCHRISTITVI).Wskazującnapiersi,któregowykarmiły,prosiSyna,byraczyłjąwysłuchać,mającnawzględziemat-czynąmiłość(FILIMEMENTOEOSQVITELACTAVERVNT).Nakoniec,nawiązującdo słów, którymiChrystusowioznaj-mionochorobęŁazarza: „Ototen,któregomiłujesz,choruje” (J11,3)– (ECCEQVEMAMASINFIRMATVR),zwracasiędoGo-łębicyDuchaŚwiętego.WysłuchawszypróśbswejMatki,dzier-żący w dłoni chorągiew zwycięstwa Zmartwychwstały Chrystus prosiOjca,bymiałwzglądnarany,któreponiósłdlaZbawienialudzkości(PATERRESPICEVVLNERAMEA).WodpowiedziBógOjciecwysyłaDuchaŚwiętego,byprzybyłdosercakonającego(VENITADCORMISERENSEIVS),izwracasiędoMarii,mó-wiąc:„Córko,niechajcisięstanie,jakchcesz”(FILIAFIATTIBISICVTVIS).Tesamesłowakierujądoniejjakomatkiioblubie-nicyodpowiednioJezusiDuchŚwięty(MATERMEAFIATTIBISICVTVIS;SPONSAMEAFIATTIBISICVTVIS).Nawiązujątymsamymdozdania,któreJezusmiałwypowiedziećdobłagającejouzdrowieniecórkiniewiastychananejskiej(Mt15,28).TerazMariamożewesprzećumierającego,byzaufał,żewysłuchanazostała ich wspólna modlitwa (CONFIDEFILIEXAVDITAESTORATIONOSTRA).Wtensposóbdobiegakońcaopowieśćochrześcijańskiej

śmierci.Dlamodlącychsięwkościelemiałastanowićzapewneprzygotowaniedoszczęśliwego,bozakończonegospoczynkiemwBogukonania.Dobraśmierćbyławszakdlawiernychsztuką,którąnależałoposiąśćdziękirozwojowiduchowemu.Pomocąsłużyćmiałyliczne,pouczającewtejmateriiibardzopopular-newowymczasielektury,awśródnichwywodzącesięzdziełJohanesaGersonatraktatyosztuceumierania(ars moriendi). Autor programu malowidła posłużył się zapewne jednym z nich

iprzełożyłtekstnaobraz,bystałsiędostępnyrównieżniepiś- miennym. Złożony program ikonograficzny omawianego ma-lowidła,jakrównieżcałejdekoracjimalarskiejwnętrzakościoła,jestniewątpliwymświadectwembogatejerudycjiautora,azara-zemprawdopodobniezleceniodawcyjejwykonania.Równocześ- niewyraźniekontrreformacyjnycharakterprogramupozwalałączyćjezśrodowiskiemoo.Reformatów,którzywroku1642przybylidoBieczaiutrzymywaliżywekontaktyzBartłomiejemZagrodzkim, ówczesnym proboszczem binarowskim. W efekcie powstałodzieło,którestanowiwspaniałeobrazoweświadectwoXVII-wiecznejteologiiipraktykireligijnej.Kwota dotacji z budżetu WM: 40 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 41 000 zł.

IKONA DEESIS W CERKWI OBRZĄDKU GRECKOKATOLICKIEGO PW. ŚW. PARASKEWI W UŚCIU GORLICKIM

Drewnianacerkiewobrządkugreckokatolickiegopw.św.Pa-raskewiwUściuGorlickimzostaławzniesionawroku176822. Niepowtarzalnycharakterświątyniazawdzięczakompletniezachowanemu,pochodzącemugłówniezwiekówXVIII iXIXwystrojowiwnętrza.Najcenniejsząjegoczęśćstanowipowstaływ2.połowieXVIIIwiekuikonostas.Jegowartośćkultowa,arty-styczna i historyczna oraz stan techniczny stały się powodem rozpoczęcia w roku 2005 kompleksowych prac konserwator-skich dofinansowanych z budżetu Województwa Małopolskiego. W pierwszym etapie objęły one przedstawienia umieszczone w rzędzie proroków oraz krucyfiks wieńczący. Wtedy również wy-konanodezynsekcjędolnejczęściikonostasu.Wroku2008za-biegom konserwatorskim poddano ikony Deesis oraz Ostatnia Wieczerza. Usunięcie zabrudzeń oraz wtórnych przemalowań pozwoliło w obu przypadkach na odsłonięcie pierwotnej war-stwy malarskiej, a umiejętnie wykonane punktowanie zdecydo-wane polepszyło odbiór estetyczny dzieł.Naikonie Deesis(gr.δέησις, déssis–modlitwa,usilnaproś-

ba, błaganie) tronujący Chrystus przedstawiony jest jako Król królów i Pan panów(Ap19,16)wszatachkapłańskichzgodnie

22 M. Kornecki, Uście Gorlickie, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972,Tarnów1972,s.236–237.

Page 16: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

30 31

Tarnów–klasztoroo.Bernardynów,KomitetOpiekinadZabytkamiKulturyŻydowskiej,178. MuzeumDiecezjalne,MuzeumOkręgowewTarnowie,ParafiaBazylikiKatedralnej,Parafiapw.MatkiBożejSzkaplerznej,WspólnotaMieszkaniowaNieruchomościprzyul.Rynek22Tęgoborze–ParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBiskupa179. Tropie–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ŚwieradaiBenedykta180. Trybsz–ParafiaRzymskokatolickapw.św.ElżbietyWęgierskiej181. Trzebinia–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołówPiotraiPawła182. Trzemeśnia–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Klemensa183. Ujanowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła184. Uniejów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wita185. UścieGorlickie–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.św.Paraskewi,186. ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBoskiejNieustającejPomocyWieliczka – Muzeum Żup Krakowskich187. WierchomlaWielka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła188. Wierzchosławice–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBożejPocieszenia189. WięcławieStare–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JakubaApostoła190. Wiśniowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina191. Witkowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MariiMagdaleny192. Witów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Trójcy193. Wojnicz–TowarzystwoPrzyjaciółZiemiWojnickiej194. Wolbrom–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny,ParafiaRzymskokatolicka 195. pw.NMPNiepokalanegoPoczęciaWołowiec–Cerkiewfilialnapw.OpiekiNMPParafiiPrawosławnejpw.św.św.Kosmy 196. iDamianawBartnemWróblowice – Parafia Rzymskokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego 197. Wygiełzów – Muzeum w Chrzanowie198. Wysowa–ParafiaPrawosławnapw.św.ArchaniołaMichała199. Zakopane–MuzeumNarodowewKrakowie200. Zator–TowarzystwoMiłośnikówZiemiZatorskiej201. Zawoja–PTTKwSuchejBeskidzkiej202. Zbyszyce–ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoła203. Zdynia–ParafiaPrawosławnapw.OpiekiNajświętszejBogurodzicy204. Zebrzydowice–Konwentoo.Bonifratrówpw.św.Floriana205. Zielonki–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP206. Żelichów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Zygmunta207.

NowyTarg–MuzeumPodhalańskie,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny112. OchotnicaDolna–ParafiaRzymskokatolickapw.ZnalezieniaKrzyżaŚwiętego113. Odporyszów–SanktuariumMatkiBoskiejZwycięskiej114. Ojców–osobaprywatna115. Olesno–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny116. Olkusz–Gmina,ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła117. Orawka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JanaChrzciciela118. Osiek–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła119. Oświęcim–OchotniczaStrażPożarna,ParafiaRzymskokatolickapw.św.MBWW120. Paleśnica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Justyny121. Pałecznica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JakubaApostoła122. Pleśna–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP123. Podegrodzie–Gmina124. Podole–ParafiaRzymskokatolickapw.Podwyższeniaśw.Krzyża125. Podstolice–ParafiaRzymskokatolickapw.DuchaŚwiętego126. Pogwizdów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.SzymonaiJudyTadeusza127. Polna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła128. PorębaDzierżna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina129. PorębaRadlna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołówPiotraiPawła130. Proszowice–Gmina,ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP131. Przydonica–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBożejRóżańcowej132. Przysłup–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.św.ArchaniołaMichała133. Przyszowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja134. Ptaszkowa–ParafiaRzymskokatolickapw.ImieniaMaryiPanny135. Rachwałowice–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP136. Raciborowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MałgorzatyDziewicyiMęczennicy137. RacławiceKościuszkowskie–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła138. RacławiceOlkuskie–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP139. Radgoszcz–ParafiaRzymskokatolickapw.PrzeniesieniaRelikwiiśw.Kazimierza140. Radziszów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wawrzyńca141. Rdzawka–ParafiaRzymskokatolickapw.NMPMatkiKościoła142. Ropa – Fundacja Szlachetne Zdrowie143. Rożnowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja144. Rozdziele–ParafiaPrawosławnapw.NarodzeniaNMP145. Rybna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Kazimierza146. Rytro–Gmina147. RzepiennikBiskupi–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP148. Sanka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Jakuba149. Sękowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JózefaOblubieńcaNMP150. Siedliska–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła151. Siepraw–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła152. Skała–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja153. Skrzyszów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Stanisława154. SłopniceDolne–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła155. Smerekowiec–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła156. Sobolów–ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych157. Spytkowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny158. SromowceNiżne–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP159. Staniątki–Opactwoss.Benedyktynek,kościółpw.św.Wojciecha160. StarySącz–Klasztorss.Klarysek,kościółpw.św.Trójcy161. StaryWiśnicz–ParafiaRzymskokatolickapw.św.WojciechaBM162. SuchaBeskidzka–MiejskiOśrodekKultury,PolskieTowarzystwoTurystyczno-Krajoznawcze163. Sułoszowa–ParafiaRzymskokatolickapw.NajświętszegoSercaPanaJezusa164. Szalowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła165. Szczepanów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.MariiMagdalenyiStanisławaBiskupa166. Szczucin–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MariiMagdaleny167. Szczurowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoła168. Szczyrzyc – opactwo oo. Cystersów 169. Szlachtowak.Szczawnicy–ParafiaRzymskokatolickapw.MBPośredniczkiŁask170. Szyk–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.BarbaryiStanisławaBiskupa171. Szymbark–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MBSzkaplerznej,MuzeumOkręgowe 172. wNowymSączuŚnietnica–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.św.Demetriusza173. Świdnik–osobaprywatna174. Tabaszowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja175. Targowisko–StowarzyszenieRozwojuWsi176. Tarnawa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.NawiedzeniaNMP177.

Jerzmanowice–FundacjaZiemiKrakowskiejim.JanaSroczyńskiego,ParafiaRzymsko-59. katolickapw.św.BartłomiejaApostołaJodłownik–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP60. Jurków–ParafiaRzymskokatolickapw.PrzemienieniaPańskiegoiBożegoMiłosierdzia61. KalwariaZebrzydowska–Klasztoroo.Bernardynów62. KasinaWielka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MariiMagdaleny63. Kobylanka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JanaChrzciciela64. Konieczna–FiliaParafiiPrawosławnejpw.OpiekiNajświętszejBogurodzicywZdyni65. Kraków – Caritas Archidiecezji Krakowskiej, Klasztor oo. Dominikanów, Krakowski 66. SzpitalSpecjalistycznyim.JanaPawłaII,KuriaMetropolitalna,MuzeumArchidiece-zjalne,MuzeumLotnictwaPolskiego,ParafiaRzymskokatolickapw.św.MatkiBożejRóżańcowej,WojewódzkiSzpitalDziecięcyim.św.Ludwika,ZgromadzenieSióstrNajświętszejRodzinyzNazaretuKrempachy–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina67. Krościenko–ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych68. KrólowaGórna–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP69. KrużlowaWyżna–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP70. Krzeszowice–OśrodekRehabilitacjiNarząduRuchu„Krzeszowice”,ParafiaRzymsko-71. katolickapw.św.MarcinaKrzyszkowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Anny72. KsiążniceWielkie–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP73. Kunkowa–ParafiaPrawosławnapw.św.Łukasza74. Kwiatoń–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBoskiejNieustającejPomocywUściuGorlickim75. Lanckorona–Gmina,ParafiaRzymskokatolickapw.Narodzeniaśw.JanaChrzciciela76. Laskowa–osobaprywatna77. Leluchów–RektoratKościołaRzymskokatolickiego78. Leszczyny–ParafiaPrawosławnapw.św.Łukasza79. Lipinki–Gmina,ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP80. LipnicaMurowana–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła81. LipnicaWielka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.ŁukaszaEwangelisty82. Ludźmierz–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP83. Łapanów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoła84. Łapczyca–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Anny85. ŁapszeWyżne–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła86. Łopuszna–ParafiaRzymskokatolickapw.PrzenajświętszejTrójcy87. Łosie–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.NarodzeniaNMP88. ŁososinaGórna–ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych89. Łukowica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła90. Łużna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina91. Maciejowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.NMPWniebowziętej92. Małastów–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP93. Marcyporęba–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina94. Męcina–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AntoniegoOpata95. Miechów–ParafiaRzymskokatolickapw.GrobuChrystusaiśw.JakubaApostoła96. Młodszego Mogilno–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina97. Moszczenica–ParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej98. MszanaDolna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła99. Muszyna–MiastoiGminaUzdrowiskowa,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Józefa100. Mystków–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBożejNiepokalanej101. Myślenice–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP102. Nasiechowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wita,kaplicawPojałowicach103. Nidek–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołaSzymonaiJudyTadeusza104. Niedzica–MuzeumZespółZamkowy105. Niedźwiedź–GminaNiedźwiedź,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wojciecha106. Niegowić–SzkołaPodstawowaim.OjcaŚwiętegoJanaPawłaII107. Niepołomice–ParafiaRzymskokatolickapw.DziesięciuTysięcyMęczenników108. NowaGóra–ParafiaRzymskokatolickapw.ZesłaniaDuchaŚwiętego109. Nowica–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.św.Paraskewi110. NowySącz–DomZakonnyZgromadzeniass.NiepokalanegoPoczęciaNMP,Parafia111. RzymskokatolickaNajświętszegoSercaPanaJezusa,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Małgorzaty,PTTKOddział„Beskid”,TowarzystwoJezusoweDomZakonnyKolegiumoo.Jezuitów,WojewódzkiSztabWojskowy–WojskowaKomendaUzupełnień

Alwernia – Małopolskie Muzeum Pożarnictwa1. Banica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.KosmyiDamiana2. Bartne–ParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamiana3. Berest–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MatkiBoskiejNieustającejPomocy4. BiałkaTatrzańska–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołaSzymonaiJudyTadeusza5. Biecz–FundacjanarzeczSzpitalaUbogichim.św.JadwigiKrólowej,MuzeumRegionalne,6. ParafiaRzymskokatolickapw.BożegoCiałaBielanka–ParafiaPrawosławnapw.OpiekiMatkiBoskiej7. Binarowa–ParafiaRzymskokatolickapw.MichałaArchanioła8. Binczarowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBiskupa9. Bobin–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AnnyMatkiNMP10. Bobrek–ParafiaRzymskokatolickapw.TrójcyPrzenajświętszej11. Bochnia–Muzeumim.StanisławaFischera,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja12. Bodaki–Cerkiewfilialnapw.św.DymitraParafiiPrawosławnejpw.św.św.Kosmy 13. iDamianawBartnemBodzanów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła14. Bolechowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła15. Bolesław–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wojciecha16. Borzęcin–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP17. Brzeźnica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Stanisława18. Brzozowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja19. Charsznica–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBożejRóżańcowej20. Chełmk.Bochni–ParafiaRzymskokatolickapw.Narodzeniaśw.JanaChrzciciela21. Chochołów–właścicieleprywatni,zagrodynr14,23,27,34,76,108,121,189,192,211,24822. Chomranice–ParafiaRzymskokatolickapw.ImieniaNMP23. Chronów–ParafiaRzymskokatolickapw.DuchaŚwiętego24. Chrzanów–MuzeumwChrzanowie,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja25. Ciężkowice–ParafiaRzymskokatolickapw.PanaJezusaMiłosiernegoiśw.Andrzeja26. Apostoła Czermna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MarcinaBiskupaiMBPocieszenia27. Czyrna–ParafiaRzymskokatolickapw.NiepokalanegoSercaMatkiBożej28. DąbrowaTarnowska–Gmina29. DębnoPodhalańskie–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła30. Dobczyce–GminaiMiastoDobczyce,ParafiaRzymskokatolickapw.Wspomożenia31. Wiernych,PolskieTowarzystwoTurystyczno-KrajoznawczeDobra–ParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej32. Domosławice–ParafiaRzymskokatolickapw.NawiedzeniaNMP33. Dziekanowice–ParafiaRzymskokatolickapw.MacierzyństwaNMP34. Gawłów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaBoboli35. Gdów–StowarzyszeniePrzyjaciółZiemiGdowskiej36. Giebułtów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Idziego37. Gorlice–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP38. Gosprzydowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Urszuli39. Goszcza–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wawrzyńca40. Goszyce–osobaprywatna41. Grabie–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP42. Graboszyce–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja43. Gręboszów–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP44. Grodziskok.Skały–DuszpasterstwoAkademickieDiecezjiKieleckiej45. Grojec–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wawrzyńca46. Gromnik–ParafiaRzymskokatolickapw.NajświętszejMariiPannyKrólowej47. Gruszów–ParafiaRzymskokatolickapw.Rozesłaniaśw.Apostołów48. Grybów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.KatarzynyAleksandryjskiej49. Grywałd–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MarcinaBiskupa50. Hańczowa–ParafiaPrawosławnapw.OpiekiMatkiBożej51. Harklowa–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP52. Hebdów–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP53. Igołomia–InstytutArcheologiiiEtnologiiPolskiejAkademiiNauk,ParafiaRzymskoka-54. tolickapw.NarodzeniaNMPImbramowice–Klasztorss.Norbertanek,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Benedykta55. Iwkowa–ParafiaRzymskokatolickapw.Podwyższeniaśw.Krzyża56. Jastrzębia–ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoła57. Jawiszowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MarcinaBiskupa58.

LISTA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓRYCH W LATACH 1999–2008 PROWADZONE BYŁY PRACE KONSERWATORSKIE,

RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE DOFINANSOWANE Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

Page 17: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

32 33

OPIEKUJEMY SIĘ ZABYTKAMI – ETIUDA FILMOWA

Nazleceniesamorządu,wramachpromocjidziałańWo-

jewództwa w zakresie ochrony zabytków, zrealizowana

została przez znanych i cenionych krakowskich artystów

– operatora Marcina Koszałkę i autorkę animacji Wio-

lę Sowę – krótka, autorska etiuda filmowa. Zdjęcia wy-

konanowpięknym,drewnianym,zabytkowymkościele

pw.św.AntoniegoOpatawMęcinie,wpowiecielima-

nowskim, który w ostatnich latach otrzymywał dotacje

z budżetu Województwa na prace konserwatorskie, opra-

cowanie ekspertyz i dokumentacji konserwatorskich.

Zapraszamy na www.malopolskie.pl oraz na www.

tv.malopolska.pl.

Typ wspieranych projektów:• inwestycjewochronęiekspozycjęzabytkowychobiektówizespołówkulturo-

wych, ruchomych i nieruchomych, mające na celu przywrócenie ich dawnej świetności,podjęcieniezbędnychkrokówwceluuniknięciaichdegradacjiwprzyszłościorazpubliczneudostępnieniedocelówturystycznych,

• wyposażenieistniejącychinowychobiektówpublicznejinfrastrukturykultu-ralnej przyczyniające się do aktywnego udziału społeczeństwa w kulturze,

• organizacjaimprezkulturalnychoznaczeniuregionalnymiponadregio-nalnym,wszczególnościfestiwali,targówwobrębiesferykultury,wystawi przeglądów form artystycznych,

• rewitalizacjaobszarówmiejskich,obiektówinfrastrukturykulturalnej.Kontakt:FEMCentrumInformacjioFunduszachEuropejskichwMałopolsce, tel.: 012 29 90 777, Departament PR UMWM, tel.: 012 299 07 00, www.malopolskie.pl/RozwojRegionalny/.

ZABYTKI I KULTURA

2. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013 Oś priorytetowa 3. Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospo-darki wiejskiej.Typ wspieranych projektów:

• działaniawpływającenapoprawęjakościżycianaobszarachwiejskichprzezzaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz pro-mowanie obszarów wiejskich,

• działaniaumożliwiającerozwójtożsamościspołecznościwiejskiej,zachowaniedziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich,

• działaniawpływającenawzrostatrakcyjnościturystyczneji inwestycyjnejobszarów wiejskich.

Przykładowy zakres inwestycji:• budowa,przebudowa,remontlubwyposażenieobiektówpełniącychfunkcje

publiczne, społeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe służących, promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycz-nego, tradycji, sztuki oraz kultury,

• zakupobiektówcharakterystycznychdlatradycjibudownictwawdanymregionie, w tym budynków będących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne,

• odnawianie,eksponowanielubkonserwacjalokalnychpomnikówhistorycznych,budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci,

• zakupiodnawianieobiektówcharakterystycznychdladanegoregionulubtradycji budownictwa wiejskiego oraz ich adaptacja na cele publiczne,

• odnawianieelewacjizewnętrznychidachówwbudynkacharchitekturysa-kralnej wpisanych do rejestru zabytków.

Kontakt: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa, tel.: 022 623 10 00, www.minrol.gov.pl, oraz WydziałWdrażaniaPROW,DepartamentSWUMWM,tel.:0126303498,6303397, www.wrotamalopolski.pl/root_PROW/Wprowadzenie.

ZABYTKI1. Ochrona zabytków Małopolski – zasady wspierania prac konserwator-

skich, restauratorskich i robót budowlanych zabytków wpisanych do reje-stru, położonych na terenie województwa małopolskiego,określoneuchwałą NrXXIII/349/08SejmikuWojewództwaMałopolskiegoz29września2008r.

Typ wspieranych projektów – prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty bu-dowlane podejmowane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, mające naceluwszczególności:

• zahamowanieprocesówdegradacjizabytkówidoprowadzeniedopoprawystanu ich zachowania,

• odnowęarchitekturyregionalnejiochronęjejprzedzniszczeniem,• zapewnieniebezpieczeństwaobiektówzabytkowych,• utrzymanieatrakcyjnościturystycznejopartejnawalorachdziedzictwakul-

turowego.Kontakt: DepartamentKDNiTUMWM,tel.:0126303423, www.malopolskie.pl/Kultura/Ochrona_zabytkow/.

KULTURA

2. Mecenat Małopolski Typ wspieranych projektów: zadaniaocharakterzeprzedsięwzięćkulturalnychi artystycznych realizowanych przez podmioty nienależące do sektora finansów publicznychiniedziałającewceluosiągnięciazysku,wszczególności:

• inicjatywykulturalnepromującewojewództwo,• inicjatywykulturalnewskazującenapotencjałartystycznyizasobydziedzic-

twa kulturowego regionu,• inicjatywykulturalnesprzyjającepowstawaniunowatorskichioryginalnych

zjawisk artystycznych.Kontakt: DepartamentKDNiTUMWM,tel.:0126303437, www.malopolskie.pl/Kultura/Mecenat/.

ZABYTKI I KULTURA

3. Małopolska Gościnna Typ wspieranych projektów:

• utrzymanieitworzenieinfrastrukturyszlakówturystycznychwregionie,• tworzenienowychproduktówturystycznych,• aktywizacjaSzlakuArchitekturyDrewnianej,• oznakowaniedrógdojazdowychdoatrakcjiiinfrastrukturyturystycznejre-

gionu.Kontakt: DepartamentKDNiTUMWM,tel.:0126303138, www.malopolskie.pl/Turystyka/Goscinna/.

ZABYTKI I KULTURA

Fundusze Strukturalne1. Małopolski Regionalny Program Operacyjny ZABYTKI I KULTURAOś Priorytetowa 3. Turystyka i przemysł kulturowy, Oś Priorytetowa 5. Krakowski Ob-szar Metropolitalny, Oś Priorytetowa 6. Spójność wewnątrzregionalna.

ZADANIA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO WSPIERAJĄCE DZIAŁANIA Z ZAKRESU OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ROZWOJU SEKTORA KULTURY. FORMY WSPARCIA Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

Page 18: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKIDZIAŁANIA SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W ZAKRESIE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI

Przygotowanie merytoryczne:DepartamentKultury,DziedzictwaNarodowegoiTurystyki, Urząd Marszałkowski Województwa MałopolskiegoNadzór merytoryczny: Krzysztof MarkielRedakcja i teksty:TomaszKrzaczyński,AgnieszkaSzpalaTeksty Odnowione zabytki: Karolina Pachla-WojciechowskaKorekta:AnnaSzczepańska,JanuszKrasońProjekt graficzny:EwaSataleckaFotografie:DepartamentKultury,DziedzictwaNarodowegoiTurystyki,UrządMarszałkowskiWojewództwaMałopolskiegoorazmateriałyprzekazaneprzezBeneficjentówdotacjizbudżetuWojewództwaMałopolskiegonapracekonserwatorskie,restauratorskielubrobotybudowlanew2008r.Mapka:AgnieszkaKielar,ZespółGeodezjiiBazDanych,DepartamentGeodezjiiKartografii,UrządMarszałkowskiWojewództwaMałopolskiegoDruk:DrukarniaLEYKOSp.zo.o.wKrakowieNakład: 1000 egzemplarzy

WydawcawyrażapodziękowaniewszystkimBeneficjentomrealizującymzadanianarzeczochronyzabytków,którzy przyczynili się do powstania tego wydawnictwa

WydawnictwosfinansowaneześrodkówWojewództwaMałopolskiegoWydanie pierwsze Kraków 2009 ISBN978-83-60538-21-0

Page 19: OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI · 1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92 Prywatny. Stanisława i Tadeusz

Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Turystyki

ul. Racławicka 5630-017 Kraków

tel.: 012 63 03 340, 63 03 423fax: 012 63 03 341

e-mail: [email protected]/zabytki