Ochrona przeciwprzepięciowa firmy Moeller

Xpole to nowoczesna seria aparatury modułowej, która skutecznie zabezpiecza instalacje i urządzenia przed skutkami zwarć, przeciążeń, a także przed przepięciami. Estetyczny wygląd oraz bogaty osprzęt stanowią znaczny postęp w porównaniu z istniejącymi standardami.

Odgromniki SPI• Montowane w złączu lub rozdzielnicy głównej budynku

• Brakkoniecznościzachowaniaodległościmin.10mmiędzyogranicznikamiklasyB(I)iC(II)

• Poziom ochrony Up < 1,5 kV

• Obudowa szczelna – brak wydmuchu zjonizowanych gazów na zewnątrz

Prąd udarowy Iimp (10/350)µs Typ Nr artykułu Maks. dobezp. topikowe

35kA (szczelny) SPI-35/440 263137 125AgL*50kA (szczelny) SPI-50/NPE 263138 –*100kA (szczelny) SPI-100/NPE 263139 –

* – stosowany tylko jako iskiernik sumujący w układzie 3+1

Zastosowanie Ilość bieg. Typ Nr artykułu Maks. dobezp. topikowe

odbiorniki 1-bieg. SPC-S-20/280/1 248172 160AgL1-fazowe 2-bieg. SPC-S-20/280/2 248173 160AgL

system TN-C 3-bieg. SPC-S-20/280/3 248174 160AgL

system TN-S, TT, TN-C-S 4-bieg. SPC-S-20/280/4 248175 160AgL 3+1-bieg. SPC-S-3+1 248193 160AgL

• Ochrona instalacji elektrycznych przed skutkami przepięć powstałych w wyniku pośrednich wyładowań atmosferycznych lub procesów łączeniowych w sieci elektrycznej

• Montowane w rozdzielnicach piętrowych, oddziałowych i tablicach rozdzielczych

• Poziom ochrony dla SPC-S-20/280 < 1,4 kV

• Wymienne wkładki warystorowe

• Możliwość dobudowy styku pomocniczego SPC-S-HK do zdalnej sygnalizacji uszkodzenia

• Wskaźnik zadziałania

Ograniczniki przepięć SPC

Prąd udarowy Iimp (10/350)µs Typ Nr artykułu Maks. dobezp. topikowe

25kA SPB-25/440 248142 125AgL35kA (szczelny) SPB-35/440 248141 125AgL60kA SPB-60/400 248143 250AgL*100kA (szczelny) SPB-100/260 248144 –

Odgromniki SPB• Do ochrony instalacji elektrycznych przed skutkami bezpośrednich

wyładowań atmosferycznych w napowietrzną sieć zasilającą lub w zewnętrzną instalację odgromową

• Montowane w złączu lub rozdzielnicy głównej budynku

• Konieczność zachowania odległości min. 10 m między ogranicznikiem przepięć klasy B (I) i C (II)

• Poziom ochrony Up < 4 kV

• Wykonanie w obudowie szczelnej lub nieszczelnejSPB-35/440 SPB-60/260

SPI-35/440 SPI-100/NPE

SPC-S-20/280/4 SPC-S-20/280/1

Ograniczniki przepięć klasy B*

Ograniczniki przepięć klasy C

* – klasy B, C i D zgodnie z normą DIN VDE 0675 Teil 6. Klasy I, II i III zgodnie z normą IEC 61643-1.

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a2

Wykonanie Typ Nr artykułu Maks. dobezp.

dorozdzielnicynaszynę SPD-S-1+1 248202 63AgL/C63dogniazdkaelektr. SPD-STC 105949 16AgL/C16dogniazdkaelektr.iTV SPD-STC/TV-SAT 294126 16AgL/C16dokabliantenowych SP-MS/SAT 107500 -

• Typ SPB-12/280 przeznaczony dla domków jednorodzinnych

• Typ SP-B+C przeznaczony dla obiektów użyteczności publicznej i przemysłu

• Zestawy montuje się w miejscach wprowadzeń instalacji elektrycznej do budynku (w / obok złącza lub rozdzielnicy głównej nn)

• Poziom ochrony Up < 1,5 kV

• Wymienne moduły w razie uszkodzenia (SP-B+C)

• Obudowa szczelna – brak wydmuchu gazów na zewnątrz

• Indywidualna ochrona czułych urządzeń

• SPD-S montaż na szynie. Ochrona kilku gniazdek tej samej fazy w pomieszczeniu

• SPD-STC montaż do gniazdka

• Wskaźnik stanu pracy oraz uszkodzenia

• Montaż jak najbliżej chronionych urządzeń

• SP-MS/SAT ochrona urządzeń systemów antenowych

SP-B+C/3+1dla przemysłu

SPB-12/280/3dla domu

SPD-S-1+1SP-MS/SAT

Zastosowanie Typ Nr artykułu Maks. dobezp. topikowe

odbiornikijednofazowe SPB-12/280 284698 160AgLsystemTN-S(L,N,PE) SPB-12/280/2 285081 160AgLsystemTN-C SPB-12/280/3 284699 160AgLsystemTN-S SPB-12/280/4 285082 160AgL

TN-C SP-B+C/3 267489 125AgLTN-S/TT SP-B+C/3+1 267510 125AgL

Dwustopniowe ograniczniki przepięć klasy B+C

Ograniczniki przepięć klasy D

SPD-STC

* – klasy B, C i D zgodnie z normą DIN VDE 0675 Teil 6. Klasy I, II i III zgodnie z normą IEC 61643-1.

3

Realizacja ochrony przeciwprzepięciowej domu jednorodzinnego

ST

MS

RG

Z

GSU

lub

lub lub

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a4

RG –rozdzielnicagłówna

Z –złącze

GSU –głównaszynauziemiająca

ST –skrzynkateleinformatyczna

MS –Multiswitch

OgranicznikprzepięćklasyB+C

SPB-12/280/4

OgranicznikprzepięćklasyD–

montażwrozdzielnicynaszynie

SPD-S-1+1

OgranicznikprzepięćklasyD–

montażwpuszcepodtynkowej

VDK280ES

OgranicznikprzepięćklasyD–

dogniazdkaelektrycznego

SPD-STC

OgranicznikprzepięćklasyD–

dogniazdkaelektrycznegoiurządzeńTV/SAT

SPD-STC/TV-SAT

OgranicznikprzepięćklasyD–

dogniazdkaelektrycznegoisystemuISDN

SPD-STC/ISDN

Ogranicznikprzepięćdoochronyurządzeń

systemówantenowych

SP-MS/SAT lub

5

+

SystemTN-Csiećczterożyłowa

SystemTN-Ssiećpięciożyłowa

lub

lub

złącze lub rozdzielnica główna

rozdzielnica mieszkaniowa lub oddziałowa

złącze lub rozdzielnica główna

*SPB-.. lub SPI-.. SPC-S-20/280/3 SPB-12/280/3 lub SP-B+C/3

*SPB-.. lub SPI-.. SPC-S-20/280/4 SPB-12/280/4 lub SP-B+C/3+1

* – dla SPB-.. konieczne jest zachowanie długości przewodu minimum 10 m między ogranicznikami przepięć klasy B (I) i C (II) dla SPI-.. brak konieczności zachowania długości przewodu minimum 10 m między ogranicznikami przepięć klasy B (I) i C (II)

* – klasy B, C i D zgodnie z normą DIN VDE 0675 Teil 6. Klasy I, II i III zgodnie z normą IEC 61643-1.

B B CC

Siećjednofazowa

D

Schematy połączeń

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a6

Większośćniebezpiecznychprzepięćwinstalacjielektrycznej,któremogąuszkodzić

lubzakłócićpracęurządzeńwystępujewwyniku:

•bliskichlubbezpośrednichwyładowańatmosferycznychwbudynek

•procesówłączeniowychodbiornikówodużejmocy

•przepięćspowodowanychelektrycznościąstatyczną

Jak powstają przepięcia?

<2,5kV <1,5kV

Większośćelektrycznegosprzętuużywanegownaszychdomach

zaprojektowanajestnawytrzymałośćudarowąizolacjiowartości<1,5kV.

Źródłemzagrożeniadlainstalacjielektrycznejopróczbezpośrednichwyładowańatmosferycznychwinstalację

odgromowąbudynkuinapowietrznąlinięzasilającąmożebyćtakżem.in.uderzeniepiorunawmetaloweelementy

ogrodzeńnp.corazczęściejspotykanebramykute.Przepływprądupiorunowegoprzezelementybramymoże

powodowaćprzenikanieprzepięćdoinstalacjielektrycznychpoprzezdomofonyinapędybram.

Wartościprzepięćwytrzymywaneprzezurządzeniaelektryczneielektroniczne.

Zarównonowejakimodernizowaneinstalacjeelektrycznepowinnybyćwyposażonewurządzeniaochronyprzeciwprzepięciowej.KoniecznośćstosowaniatychurządzeńzapisanajestwrozporządzeniuMinistraInfrastrukturyzdnia12kwietnia2002r.(DziennikUstawz2002r.nr75poz.690)ZasadyochronyprzeciwprzepięciowejwobiektachbudowlanychokreślonesąwnormiePN-IEC60364-4-443.

Czy istnieje obowiązek stosowania urządzeń ochrony przeciwprzepięciowej w instalacjach elektrycznych nowych budynków?

Przepięciamogąosiągaćwartośćwielokrotnieprzekraczającąwytrzymałośćudarowąurządzeń.

Abyzapobiecichuszkodzeniu,stosujesięwewnątrzbudynkutrójstopniowysystem

ochronyprzeciwprzepięciowej:B,C,D(DINVDE0675)/klasyI,II,III(IEC61643-1).

Badaniawykazały,żeuszkodzeniumogąulecurządzenia,któreznajdująsięwobszarzedo1000m

odmiejscauderzeniapioruna.

7

Wchwiliuderzeniapiorunawlinięnapowietrzną

zasilającąbudynek,częśćprądupiorunowego

przedostajesiędoinstalacjielektrycznej.

Stwarzatozagrożenieuszkodzeniazarównosamej

instalacjijakiodbiornikówdoniejpodłączonych.

Bezpośrednieuderzeniepiorunawinstalacjęodgromowąprowadzidouzyskaniawysokiegopotencjałuprzez

instalacjeelektryczneiprzewodzącewewnątrzbudynku.Ogranicznikiprzepięćsączęściąsystemuwyrównania

potencjałówwobiekcie.Ograniczająpowstająceróżnicepotencjałówwtrakcieprzepływuprądupiorunowego

winstalacjielektrycznej.

Zainstalowanieogranicznikówprzepięćtworzy

alternatywnądrogęprzepływudlaprądu

piorunowego.Udarjestodprowadzany

poprzezprzewódPEdoziemi.

Ograniczniki klasy B (odgromniki)

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 1(ms)

U (V)

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 1(ms)

U (V)

Up

Up

-Up

-Up

NPE

PENL3L3L2L2L1L1

UrządzenieSzyna wyrówny-wania potencjałów

Otok lub uziom fundamentowy

Przewód odprowadzający

Przewód odprowadzający

Część prądu piorunowego

PEN

L3L2L1

Szyna wyrówny-wania potencjałów

Otok lub uziom fundamentowy

Część prądu piorunowego

Co to jest ogranicznik przepięć?

Ogranicznikiprzepięćsątoaparatystosowanewinstalacjachelektrycznychdoochrony przed przepięciami,zbudowanenabazieiskiernikówlubwarystorów.

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a8

Klasa ogranicznika przepięć

Miejsce instalacji

Bzłącze, skrzynka obok złącza, rozdzielnica główna

B+Człącze, skrzynka obok złącza, rozdzielnica główna

Crozdzielnice piętrowe, rozdzielnice oddziałowe, tablice rozdzielcze

Dpuszki podtynkowe, gniazdka elektryczne, szafki zasilające

, -rozdzielnicepiętrowe

-rozdzielnicagłówna

-szafkazasilająca

Wstosunkudopozostałejaparaturyzabezpieczającej,ogranicznikiklasyB,B+CorazCpowinnybyć

instalowaneprzedwyłącznikamiróżnicowoprądowymiodstronyzasilania,azagłównymi

zabezpieczeniaminadmiarowo-prądowymi(patrzfot.).

Takiepodłączeniezapobiegawyzwoleniuprawidłowodziałającegowyłącznikaróżnicowoprądowego

(atymsamympowstaniuprzerwywzasilaniuinstalacji)przyzadziałaniuogranicznika.Ponadtowyłączniki

różnicowoprądowechronionesąwtensposóbprzedudaremprądowymwchwilipowstaniaprzepięcia.

OdpornośćudarowastandardowychwyłącznikówróżnicowoprądowychCFI6iimodpowiadającychjestmniejsza

ododpornościogranicznikówprzepięćiwynosi250A.Ogranicznikiwarystorowecharakteryzująsięprądemupływu,

którymożepowodowaćzadziałaniewyłącznikaróżnicowoprądowegozainstalowanegoprzedogranicznikiem.

L1

PE

ogranicznikiprzepięćklasy C

L1

L1

L1

Gdzie są instalowane ograniczniki przepięć?

Dlazapewnieniaskutecznejochronyprzeciwprzepięciowejbardzoważnyjestprawidłowydobórmiejscainstalacjiposzczególnychogranicznikówprzepięć(patrztabela).

Jakie jest poprawne miejsce instalowania ograniczników przepięć w instalacji elektrycznej ?

9

Chroniąinstalacjęelektrycznąorazodbiornikidoniejpodłączonewprzypadkubezpośredniegouderzeniapiorunawlinięzasilającąlubinstalacjęodgromowąbudynku.Przezodpowiedniodobraneodgromnikiwinstalacjimożeprzepływaćwielokrotnieprądpiorunowyniepowodującichzniszczenia.OgranicznikiprzepięćklasyBnależyłączyćprzewodamioprzekrojuminimum16mm2ijaknajmniejszejdługości(do0,5m).

Ograniczniki SPB

Tentypogranicznikaprzepięćzbudowanyjestnabazieiskiernika,składającegosięzdwóch

elektrod.Wtrakcieodprowadzaniaprądupiorunowegodoziemimiędzyelektrodami

iskiernikawytwarzasięłukelektryczny,któryjestrównoznacznyzestanemzwarcia.

PozadziałaniuiskiernikatypuSPB-25/440iSPB-60/400zotworówznajdującychsięnatylnejścianie

jegoobudowywydobywasięstrumieńzjonizowanegopowietrza.Ztegopowoduograniczników

tychniemożnainstalowaćwrozdzielnicachzplastikowymiścianamitylnymi.Należyzachować

odpowiednieodstępyinstalacyjneprzymontażuogranicznikówprzepięćwrozdzielnicy(patrzrys.),

atakżezwrócićuwagę,abynieprowadzićprzewodów,wiązekprzewodówztyłuzaogranicznikiem.

Odgromnikiobudowienieszczelnej(zwydmuchemgazównazewnątrz)charakteryzująsiędużymiwartościami

znamionowychprądówudarowych.

PrzytradycyjnychogranicznikachtypuSPBnależybezwzględnieprzestrzegaćzachowaniaodległości10mmiędzy

ogranicznikamistopniaBiC.Wprzypadkuniespełnieniategowarunkunależyzastosowaćnoweograniczniki

przepięćtypuSPI.

SPB-60/400

Ograniczniki przepięć klasy B

Jakie typy ograniczników klasy B oferuje firma Moeller?

FirmaMoelleroferujeobecniedwatypyogranicznikówprzepięćklasyB:

SPB-klasyczneodgromnikizbudowanenabazieiskiernika

SPI-nowytypodgromnikazelektronicznymukłademzapłonuiskiernika

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a10

Elektrodanr2przyprzepięciuowartości1500Vwytwarzaiskrę,którapowodujewyzwoleniełukuelektrycznegomiędzyelektrodą1i3.

Ograniczniki SPI

SPI-35/440jestnowymjednobiegunowym,odgromnikiemobudowieszczelnej

(bezwydmuchugazunazewnątrz)zelektronicznymwyzwalaniem.Zabezpiecza

przedskutkamibezpośredniegoibliskiegouderzeniapioruna.Dziękiwbudowanemu

wodgromnikelektronicznemuwyzwalaniuzapłonumożliwejestbezpośrednie,równoległe

dołączeniedoniegokolejnegostopniaochrony–ogranicznikaprzepięćklasyC.SPI-35/440zawiera

układelektroniczny,którykontrolujenapięcienajegozaciskach.Jeślinapięcietoprzekroczypoziom

zadziałania,wymuszazapłoniskiernika.NastępujeodprowadzenieprądudoprzewoduPE.Rozwiązanie

takieniedopuszczadoprzeciążeniawarystorawogranicznikuklasyCprzyrównoległympołączeniu

iskiernikaiwarystora.ZastosowanieogranicznikaklasyCnanapięciepracy460Vznaczniepoprawiażywotnośćukładu

zabezpieczającegoprzedprzepięciami.DziękitemuogranicznikiprzepięćSPImożemyinstalowaćobokograniczników

przepięćklasyCwtejsamejrozdzielnicy.Prawidłowepołączeniedwóchklasogranicznikówprzepięćuzyskujesię

łączącodgromnikiseriiSPIzogranicznikamiprzepięćSPC-Snanapięciepracy460V.

OgranicznikiSPIzapewniająpoziomochrony≤1,5kV.Posiadaonspecjalnie

ukształtowaneelektrodywkształciecylindra,dziękiktórymmożliwejest

opanowanieznacznychprądówudarowych.Pomimomałychwymiarów

iszczelnejbudowyodgromniktenjestwstanieopanowaćimpuls

prąduudarowegoIimp=35kAokształcie10/350μs.

SPI-35/440

Elektroda1

Elektroda2

Elektroda3

B C

L > 10m

SPB

B C

L > 10m

SPI

TradycyjneogranicznikiiskiernikowetypuSPB–koniecznośćzachowaniaodległości10mprzedogranicznikiemklasyC.

OgranicznikitypuSPIzelektronicznymwyzwalaniem–możliwośćinstalacjiwjednejrozdzielnicyobokogranicznikówklasyC

Dla którego typu ograniczników przepięć wymagane jest stosowanie minimum 10 m przewodu między stopniami ochrony klasy B i C?

11

Ogranicznik przepięć typu SPB-12/280

Jesttozestawdedykowanywszczególnościdomontażuwrozdzielnicachdomkówjednorodzinnych.

NoweogranicznikiprzepięćSPB-12/280prawidłowozainstalowanebędąwznacznymstopniuograniczałyryzykoprzedostaniasięniebezpiecznychudarówdourządzeńzainstalowanychwbudynku.

JesttokombinacjaogranicznikaprzepięćklasyBiC.Zbudowanezzastosowaniemtechnologiiwarystorowej.Aparatytegotypuposiadająoptycznywskaźnikuszkodzenia.

Redukująprzepięciadopoziomu<1,5kV.Opisywanyaparatposiadatakżestykipomocniczemontowanezlewejstrony.Informująoneouszkodzeniuwarystorów.

Maksymalnyprądudarowynajedenbiegunwynosi12,5kA(10/350)s.

Ogranicznik przepięć typu SP-B+C

Zestawtendedykowanyjestdlaobiektówprzemysłowych/budynkówmieszkalnychowysokiejkubaturze(powyżej20m)narażonychnamożliwośćczęstegobezpośredniegouderzeniapioruna.

ZestawSP-B+C/3zbudowanyjestnaiskiernikachSPIorazwarystorowychogranicznikachprzepięćklasyC.Obatypysązesobązmostkowanetak,żewmomencieuszkodzeniajednegozelementówukładumożnagowymienić.

WartośćszczytowaprąduudarowegoIimpcałegozestawuwynosi100kA.

ObecniefirmaMoellerposiadadwazestawyogranicznikówprzepięćzezintegrowanąklasąBorazC.

Cieszącięcorazwiększąpopularnościąwśródprojektantóworazelektrykówzewzględunabrakograniczeń

dotyczącychodległościmiędzyposzczególnymistopniami,atakżeprostotęmontażucałegozestawu.

OgranicznikiprzepięćklasyBorazB+Cpowinnybyćzainstalowaneprzedlicznikiemchroniąctymsamym

układpomiarowy.

OgranicznikiklasyB+Cchroniąinstalacjeelektryczneprzedskutkamibezpośrednichwyładowańatmosferycznychwnapowietrznąsiećzasilającąlubwzewnętrznąinstalacjęodgromową,atakżeprzedprzepięciamiłączeniowymi.FirmaMoelleroferujedwatypytychograniczników:SP-B+CorazSPB-12/280 odpowiedniodlaprzemysłuidladomkówjednorodzinnych.

Dwustopniowe ograniczniki przepięć klasy B+C

W jakiego rodzaju budynkach stosujemy dane typy ograniczników klasy B+C firmy Moeller?

DLA PRZEMYSŁUDLA BUDOWNICTWA

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a12

Nie dobezpieczamy wkładką topikową przewodu N bieguna ogranicznika przepięć.

ZasadydobezpieczeniaogranicznikówklasyCsąanalogicznejakprzyogranicznikachprzepięćklasyB.

Jako dobezpieczenia ograniczników nie należy stosować wyłączników nadprądowych z uwagi na ich małą wytrzymałość zwarciową (dla CLS6 zwarciowa zdolność łączeniowa wynosi 6 kA).

Przykładzakładuprodukcyjnego:-wprzyłączubezpiecznik200A-wrozdzielnicygłównejogranicznikprzepięćSP-B+C/3+1

Wartośćdobezpieczeniapodananatabliczceznamionowejogranicznikawynosi125A.

Wniosek:125A<200A-istniejekoniecznośćdobezpieczaniaogranicznikówprzepięćnakażdejfazie

Przykładdomkujednorodzinnego:-wprzyłączubezpiecznik35AgL-wrozdzielnicyogranicznikprzepięćSPC-S-20/280/4

Wartośćdobezpieczeniapodananatabliczceznamionowejogranicznikawynosi160A.

Wniosek:160A>35A-brakkoniecznościdobezpieczaniaogranicznikówprzepięć

W jaki sposób dobezpieczane są ograniczniki przepięć?

WtrakcieodprowadzaniaprądupiorunowegodoziemimiędzyelektrodamiodgromnikaklasyBwytwarzasięłukelektryczny,któryjestrównoznacznyzestanemzwarcia.Poodprowadzeniuprądu

piorunowegoprzepływaprzezodgromnikjeszczeprądzwarciowyoczęstotliwościsieciowej(prądnastępczysieci).Musibyćonzgaszonyprzezograniczniksamodzielnielubodłączonyprzezdobezpieczenie.

OgranicznikiprzepięćfirmyMoellernieposiadająwewnętrznychzabezpieczeńzwarciowych.Wceluzabezpieczeniaodgromnikówprzeddługotrwałymdziałaniemprądówzwarciowych,producentpodajemaksymalnewartościdobezpieczeńnatabliczkachznamionowychaparatów.NaprzykładdlaodgromnikaSPB-60/400maksymalnedobezpieczeniewkataloguwynosiFmax=250A.

Na co należy zwrócić uwagę przy montażu ograniczników przepięć?

Bardzoczęstymbłędempopełnianymprzymontażuogranicznikówprzepięćjestnieprzestrzeganiezachowaniajaknajmniejszejdługościprzewodówłączeniowychograniczników.Przewodytepowinnybyćjaknajkrótszezuwaginaichindukcyjność(ok.0,6mH/km),naktórejwtrakcieodprowadzaniaimpulsówdoziemiodkładająsiędodatkowenapięcia.Stosującmożliwienajkrótszeprzewodypołączenioweunikasiępowstawaniawysokichnapięćdodatkowych(U1iU2narysunku),awłaściwościodgromnikasąoptymalniewykorzystane.Zewzględunaogromnesiłydynamicznejakiepowstająpodczaswyładowań,należypamiętaćosolidnymmontażuprzewodówłączącychogranicznikiprzepięćklasyB.

Rozdzielnica

Przyłącze

SPC-S-20/280/4

Wkładki topikowe 35 AgL

300 m125 AgL + SP-B+C/3+1

200 AgL

13

L1F1

F2

L2L3N

PE

Szyna PE

L1F1

L2L3N

PE

L1’L2’L3’N’

PE’

Szyna PE

Poprawnysposóbmontażuogranicznikówprzepięć:zachowaniedługościprzewodówłączeniowychponiżej0,5m

lubgdyniematakiejmożliwościzastosowaniepołączeniatypuV.

Zalecasię,abyprzewody

połączeniowenieprzekraczały

długości0,5m.Jeślijestto

niemożliwe,możnawykonać

połączenietypuV.Przytakim

połączeniupoziomprzepięcia

winstalacjijestrównyspadkowi

napięcianaograniczniku.

Połączeniestandardowe PołączenietypuV

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a14

OgranicznikiprzepięćklasyCchroniąinstalacjęelektrycznąprzedskutkamiprzepięćpowstałychwwynikupośrednich

wyładowańatmosferycznychlubprocesówłączeniowychwsiecielektrycznej(załączanieróżnegorodzajuurządzeń

np.silników,spawarek,transformatorów).Redukujątakżeprzepięciatowarzyszącezadziałaniomzabezpieczeńinstalacji.

Źródłaszybkichprzepięćkomutacyjnych

Instalowanesąnajczęściejwrozdzielnicachoddziałowych,piętrowychitablicachrozdzielczych.Dobudowy

ogranicznikówprzepięćSPCzastosowanowarystory.Podstawowązaletąwarystorówjestichdużaszybkość

działania.Mogąoneprzejśćzeswojegostanuwysokoomowegodoniskoomowegowczasiekrótszymniż25ns.

Przyniewielkichrozmiarachposiadająonedużązdolnośćpochłanianiaenergii.Temperaturapracywkładek

warystorowychwynosiod-40°Cdo+70°C

Szczególnienarażonenaprzepięciasąurządzeniatypukomputery,faksy,telefony,któreposiadajązasilacze

impulsowe.Sąonebardziejwrażliwenaprzepięcianiżzasilaczeztransformatoramistaregotypu.

Procesomłączeniowymtowarzyszypowstawanie

szybkozmiennychprzepięćoprzykładowym

przebiegupokazanymnarysunku.Ograniczniki

klasyCnp.SPC-S-20/280zbudowanenabazie

warystorówskuteczniejeredukują.

SPC-EbezwymiennejwkładkiSPC-Szwymiennąwkładką

*-nazapytanie

PrzyinstalacjiogranicznikówklasyCtypu

SPC-S-20/280przewodymogąbyćłączone

wsposóbdowolny:oddołulubodgóry.

Wyjątkiemsąogranicznikiziskiernikiem

sumującymSPC-S-1+1orazSPC-S-3+1

Ograniczniki przepięć klasy C

Jakie typy ograniczników klasy C oferuje firma Moeller?

WoferciefirmyMoellerznajdująsiędwatypyogranicznikówprzepięćklasyC:

SPC-S-20/280/1 SPC-E-280*

L1 L2 L3

PE

N

L1 L2 L3

PE

N

15

• Próba klasy II wg IEC 61643-1; próba klasy T2 wg EN 61643-1oznaczenietestówokreślonychwnormach,

którympoddanezostałyograniczniki.Ogranicznikipoddanetymbadaniomzapewniająochronęprzedskutkami

pośredniegooddziaływaniaprądówpiorunowychorazprzedwyładowaniamielektrostatycznymiiprzepięciami

komutacyjnymi,którychźródłemsąoperacjełączeniowewewnątrzinstalacji.

• Maksymalne dobezpieczenie–maksymalnawartośćdobezpieczeniainstalowanegoprzedogranicznikiemwcelu

zabezpieczeniaprzeddługotrwałymdziałaniemprądówzwarciowych.OgranicznikifirmyMoellernieposiadają

wewnętrznychzabezpieczeńzwarciowych.

• Maksymalne napięcie pracy UC–największawartośćskutecznanapięciaprzemiennego,przyktórejmoże

pracowaćogranicznikprzepięć.Przykład:dlanapięciasieci230VstosujemyogranicznikprzepięćoUC=280V

np.SPC-S-20/280/4.

• Poziom ochrony przy znamionowym prądzie UP–parametrwyznaczonynapodstawiebadańprzy

znamionowymprądzieIn.Określanajwiększąwartośćnapięcia,doktórejograniczanejestprzepięcie,

np.dlaogranicznikaSPC-S-20/280jest<1,4kV.

• Znamionowy prąd wyładowczy In–wartośćprąduudarowegookształcie(8/20)s,któryodpowiada

pośredniemuuderzeniupiorunaiprzepięciomkomutacyjnym,wyznaczonegodlaogranicznikanapodstawie

badań.WykorzystywanydookreślaniapoziomuochronyUP.

• Maksymalny prąd wyładowczy Imax–prądudarowyokształcie(8/20)somaksymalnejamplitudziewyznaczony

napodstawiebadańogranicznika.

Pomiaryrezystancjiizolacjiinstalacji

orazodbiornikówenergiielektrycznejsą

niezbędnedowykryciapogarszającego

sięstanuizolacjiidlategopowinnybyć

wykonywanejakostałyelementprac

kontrolno-pomiarowych.

Wykonaniepomiarówpoleganapodaniunazaciskimierzonegoobiektustałegonapięciapomiarowegoowartości

wybieranejtypowospośród:250,500,1000czy2500V.Wartośćnapięciapomiarowegomożepowodować

zadziałanieogranicznika.Ztegopowoduogranicznikipowinnybyćodłączaneodinstalacjinaczaspomiaru,coprzy

zastosowaniuogranicznikówzwymiennąwkładkąjestbardzowygodneiodbywasiępoprzezwyjęciewkładek.

II T2 II T2 II T2 II T2

PE

PE

N

N

In =20kAImax=40kAuC =260VACUp =1200V

ÖVE

SPC-S-N/PE

L1

N

In =20kAImax=40kAuC =335VACUp =1500V

ÖVE

SPC-S-20/335

160AgL

L2

N

In =20kAImax=40kAuC =335VACUp =1500V

ÖVE

SPC-S-20/335

160AgL

L3

N

In =20kAImax=40kAuC =335VACUp =1500V

ÖVE

SPC-S-20/335

160AgL

Próba klasy II IEC 61643-1IIPróba klasy T2 ET2

Maksymalne napięcie pracyUc

Poziom ochrony przy znamionowym prądzieUp

Znamionowy prąd wyładowczyInMaksymalny prąd wyładowczyImax

Maksymalne dobezpieczenie

Co oznaczają poszczególne parametry na tabliczce znamionowej ogranicznika przepięć klasy C?

Na co należy zwrócić uwagę przy dokonywaniu pomiaru rezystancji izolacji?

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a16

UWAGA! Należy podkreślić, że stosowanie tylko ograniczników przepięć klasy D w obiekcie nie zapewnia dostatecznej ochrony urządzeń. Ograniczniki przepięć klasy D instaluje się za wyłącznikami różnicowoprądowymi.

Ograniczniki przepięć klasy D

W jakim celu stosowane są ograniczniki klasy D?

Jaki jest cel stosowania styków pomocniczych do ograniczników przepięć?

Dlaczułejikosztownejaparaturymedycznej,informatycznejorazprzemysłowejwymagającej

niezawodnejpracyzalecasięstosowaniedodatkowostopniaochronyprzeciwprzepięciowej

klasyD.Najczęściejinstalowanesąprzedserwerami,sprzętemHi-FiiRTV.Ogranicznikitechronią

szczególnieczułeurządzeniaprzedprzepięciamizredukowanymiprzezwcześniejszystopieńC.

OgranicznikiklasyDstosujesiętakżewwypadkunieustalonejodpornościudarowejaparaturyoraz

kilkudziesięciometrowejodległościmiędzyczułymurządzeniem,aostatnimstopniemochrony.

Należypamiętać,abyogranicznikiprzepięćklasyDniebyłyinstalowanezbytbliskomiejsca

zainstalowaniaogranicznikówklasyC.Minimalnaodległośćpomiędzynimipowinnawynosić5m

(dotyczySPD-STC/280,VDK-280ES).ZalecasięstosowanieogranicznikaklasyDtypuSPD-S-1+1.

Chronionkilkagniazdektejsamejfazywpomieszczeniu.Powinienbyćinstalowanyjaknajbliżej

grupychronionychurządzeń.MontowanyjestonnazwykłejszynieTS35mm.Niewymaga

stosowaniaelementuindukcyjnegomiędzynimaogranicznikamiprzepięćklasyC.

Stykipomocniczedobudowywanedoogranicznikówprzepięćpozwalająnasygnalizację

uszkodzeniaaparatów.Zastosowanieichzobwodemsygnalizacyjnym(zdołączoną

lampkąlubbrzęczykiem)umożliwiaprzekazanieinformacjiużytkownikowiouszkodzeniu

aparatuikoniecznościwymianyuszkodzonegomodułuaparatu.

DlaogranicznikaklasyCtypuSPC-S…iklasyDtypuSPD-S-1+1wystarczyzastosowaniejednego

przemiennegostykupomocniczegoSPC-S-HKdlacałegoaparatu(patrzrysunek).

Szybkawymianauszkodzonegoogranicznikaprzepięćjestkoniecznazewzględunazapewnienie

skutecznejochronyprzeciwprzepięciowejinstalacjielektrycznej.Zastosowaniestykówpomocniczych

pozwalauniknąćsytuacji,wktórejdoinstalacjidołączonyjestniesprawnyogranicznik.

SPD-S-1+1 SPC-S SPC-S

17

15o 16o 17o 18o 19o 20o 21o 22o 23o

51o

50o

52o

53o

54o

Średnia liczba dni burzowych w roku

18 20 22 24 26 28 30 32

Na terenie Polski najmniej dni burzowych występuje w

rejoniePojezierzaPomorskiegoiWielkopolskiego,najwięcej–

w rejonieMałopolski iw paśmie Karpat, (powyżej 25 dni).

WPolscena1km2przypadaśrednio1,8uderzeńpiorunadla

szerokościgeograficznejpowyżej51o30'i2,5uderzeńponiżej

tejszerokości.

źródło: „Atlas Klimatu Polski” pod redakcją prof. dr hab. Haliny Lorenc

Nienależyinstalowaćurządzeńelektrycznych

na zewnątrz bezpośrednio przy instalacji

odgromowej. Istnieje realne zagrożenie

wniknięcia prądu udarowego poprzez te

urządzenia do instalacji elektrycznej.

Najczęściej taki odstęp dla budynków

o wysokości do 10 m wynosi ok 70 cm.

Dokładne sposoby wyznaczania odstępów

opisanesąwnormach:

•PN-IEC61024-1Ochronaodgromowa

obiektówbudowlanych.Zasadyogólne.

•PN-IEC61024-1-2Ochronaodgromowa

obiektówbudowlanych.Zasadyogólne.

Projektowanie,montaż,konserwacja,

isprawdzenieurządzeńpiorunochronnych.

Prowadzenie przewodów zasilających i tele-

informatycznych równolegle i w bliskiej

odległości od instalacji odgromowej może

spowodować wyindukowanie niebezpiecz-

nych napięć podczas bezpośredniego

uderzeniapiorunawinstalacjęodgromową.

Na co należy zwrócić uwagę przy montażu urządzeń elektrycznych na zewnątrz budynku?

Przykład nieprawidłowego montażu kamery monitoringu przy instalacji odgromowej.

Oc

hr

On

a p

rz

ec

iwp

rz

ep

ięc

iOw

a18

Budynek bez instalacji odgromowej zasilany linią napowietrzną. Zalecany montaż ogranicznika przepięć klasy B+C (I+II) typu SPB-12/280/.. w rozdzielnicy.

Budynek z instalacją odgromową zasilany linią kablową. Zalecany montaż ogranicznika przepięć klasy B+C (I+II) typu SPB-12/280/.. w rozdzielnicy głównej.

Parterowy budynek bez instalacji odgromowej, zasilany linią kablową. Odległość od trafo 300 m. Montaż ogranicznika przepięć klasy C (II) typu SPC-S-20/280/.. lub klasy B+C (I+II) typu SPB-12/280/..

Budynek bez instalacji odgromowej zasilany linią kablową. Podrozdzielnica zasila oświetlenie obiektu rekreacyjnego. Montaż ogr.: przyłącze – klasa B (I), typ SPB-60/440 rozdzielnica główna – klasa C (II), typ SPC-S-20/280/.. podrozdzielnica – klasa B+C (I+II), typ SP-B+C/3..

Budynek wielopiętrowy z instalacją odgromową, zasilany linią kablową. Montaż ograniczników przepięć: rozdzielnica główna – klasa B+C (I+II), typ SP-B+C/3.. rozdzielnice piętrowe – klasa C (II), typ SPC-S-20/280/.. Przy czułych urządzeniach (komputery, serwery itp) zalecany montaż ogranicznika przepięć klasy D (III), jak najbliżej chronionego urządzenia.

Obiekt przemysłowy, usługowy z instalacją odgromową zasilany linią kablową. Montaż ograniczników przepięć: rozdzielnica główna – klasa B+C (I+II), typ SP-B+C/3.. rozdzielnice piętrowe – klasa C (II), typ SPC-S-20/280/.. W pomieszczeniach z czułymi urządzeniami (komputery, serwery, itp) zalecany montaż ogranicznika przepięć klasy D (III) typu SPD-S-1+1

Przykłady zastosowań ochrony przeciwprzepięciowej

19

EatonCorporationjestdziałającymglobalniekoncernemprzemysłowymztakimisegmentamidziałalnościjakElectrical,FluidPower,TruckiAutomotive.

Działurządzeńelektrycznych(Electrical)firmyEatontoświatowyliderwdziedzinieproduktówiusługzwiązanychzsystemamikontroliidystrybucjimocy,zasilaniemawaryjnymorazautomatykąprzemysłową.UrządzeniaelektrycznefirmyEaton,oferowanepodznanyminaświeciemarkami,takimijakCutler-Hammer®,MGEOfficeProtectionSystems™,Powerware®,Holec®,MEM®,Santak®iMoeller®,pozwalająbudowaćdostosowanedowymagańklientówrozwiązaniazseriiPowerChainManagement®.Zaspokajająonepotrzebywzakresiezasilaniawtakichsegmentachświatowegorynkujakprzemysł,instytucje,administracja,przedsiębiorstwaużytecznościpublicznej,handel,gospodarstwadomowe,informatykaorazproducenciOEMisystemyoznaczeniukrytycznym.

Więcejinformacjiznajdujesięnawww.eaton.com

Internet: www.moeller.pl

Moeller Electric Sp. z o.o.80-299Gdańsk,ul.Galaktyczna30tel.: (0-58)5547900,10fax: (0-58)5547909,19e-mail:gdansk@moeller.pl

Biuro Katowice40-203Katowice,ul.Roździeńskiego188btel.: (0-32)2580290fax: (0-32)2580198e-mail:katowice@moeller.pl

Biuro Kraków30-663Kraków,ul.Wielicka250tel. (0-12)2890335fax (0-12)2883583e-mail:krakow@moeller.pl

Biuro Lublin20-701Lublin,ul.Nałęczowska30p.26tel./fax(0-81)5333262e-mail:lublin@moeller.pl

Biuro Łódź91-341Łódź,ul.Brukowa20tel.+48694430955e-mail:lodz@moeller.pl

Biuro Poznań60-171Poznań,ul.Żmigrodzka41/49tel. (0-61)8638355tel./fax(0-61)8677544e-mail:poznan@moeller.pl

Biuro Szczecin72-100Szczecin,ul.Dąbrowskiego38/40tel./fax(0-91)4824239e-mail:szczecin@moeller.pl

Biuro Toruń87-100Toruń,ul.Rejtana2-4tel. (0-56)6559588tel./fax(0-56)6559625e-mail:torun@moeller.pl

Biuro Warszawa02-146Warszawa,ul.17Stycznia45atel. (0-22)3205050fax (0-22)3205051e-mail:warszawa@moeller.pl

Biuro Wrocław50-424Wrocław,ul.Krakowska19-23tel (0-71)7812321tel./fax(0-71)7812374e-mail:wroclaw@moeller.pl