Ocena ryzyka zawodowego

mgr Piotr Janczewski

RYZYK

OC

EN

A

Ocena ryzyka zawodowegoWymagania prawne, cel i zadania

§


Podstawa prawna

Ustawa Kodeks pracyArt. 226. Pracodawca:1) ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko,2) informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.


Cel i zadaniaOgólne przepisy BHP§ 39a. 1. Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, w szczególności przy doborze wyposażenia stanowisk i miejsc pracy, stosowanych substancji i preparatów chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub mutagennych oraz zmianie organizacji pracy. Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy występujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac.2. Stosowane w następstwie oceny ryzyka zawodowego środki profilaktyczne, metody oraz organizacja pracy powinny:

1) zapewniać zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

2) być zintegrowane z działalnością prowadzoną przez pracodawcę na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy.


Dokumentowanie oceny ryzykaOgólne przepisy BHP§ 39a.3. Pracodawca prowadzi dokumentację oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanych niezbędnych środków profilaktycznych. Dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien uwzględniać w szczególności:

1) opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:a) stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów,b) wykonywanych zadań,c) występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy,d) stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,e) osób pracujących na tym stanowisku;

2) wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko;

3) datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny.


Dokumentowanie oceny ryzyka

Ocena ryzyka obejmuje:• Wykonywane prace – czynności,• Dobór wyposażenia stanowiska pracy,• Miejsce pracy,• Stosowane substancje i preparaty• Czynniki rakotwórcze i mutagenne,• Czynniki występujące w środowisku pracy,• Sposoby wykonywania pracy.


Dokumentowanie oceny ryzykaPonadto dokument oceny ryzyka zawodowego powinien zawierać:• Wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla

każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko;

• Opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:• stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów,• wykonywanych zadań,• występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i

uciążliwych czynników środowiska pracy,• stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,• osób pracujących na tym stanowisku, (młodociani, kobiety,

kobiety w ciąży, niepełnosprawni)• datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny.


Przykład wzoru dokumentu


Dokumentowanie oceny ryzyka


Kto dokonuje oceny ryzyka zawodowegoUstawa Kodeks pracy Art. 226. PracodawcaCzy tylko pracodawca?Art. 23711a. § 1. Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące:…………………..2) oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu

określonych prac oraz informowania pracowników o tym ryzyku,

Art. 23712. § 1. Pracodawca zatrudniający więcej niż 250 pracowników powołuje komisję bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej "komisją bhp", jako swój organ doradczy i opiniodawczy. W skład komisji bhp wchodzą w równej liczbie przedstawiciele pracodawcy, w tym pracownicy służby bhp i lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, oraz przedstawiciele pracowników, w tym społeczny inspektor pracy.


Kto dokonuje oceny ryzyka zawodowegoROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 2. 1. Do zakresu działania służby bhp należy:…………..14) udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną pracą,


Kiedy dokonujemy oceny ryzyka zawodowego

Ustawa Kodeks pracyArt. 2373. § 1. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.§ 2. Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.


Kiedy dokonujemy oceny ryzyka zawodowego

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACYz dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

§ 9. 1. Instruktaż ogólny …………..2. Instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.


Kiedy dokonujemy oceny ryzyka zawodowegoLp. Temat szkolenia Liczba godzin*)

instruktażu osób wymienionych w § 11 ust. 1 rozporządzenie (nie dotyczy pracowników wymienionych w kolumnie 4)

instruktaż pracowników administracyjno-biurowych narażonych na działanie czynników uciążliwych

1. 2. 3. 4.1. Przygotowanie pracownika do wykonywania określonej pracy, w tym w

szczególności: a) omówienie warunków pracy z uwzględnieniem: - elementów pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mających wpływ na warunki pracy pracownika (np. oświetlenie ogólne, ogrzewanie, wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne), - elementów stanowiska roboczego mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy (np. pozycja przy pracy, oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa, urządzenia zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne, narzędzia, surowce i produkty), - przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do procesu produkcyjnego (działalności) w całej komórce organizacyjnej i zakładzie pracy, b) omówienie czynników środowiska pracy występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy oraz zagrożeń, jakie mogą stwarzać te czynniki, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagrożeniami, a także zasad postępowania w razie wypadku lub awarii,c) przygotowanie wyposażenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania

2 2

1. Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne 0,5 -

1. Próbne wykonanie zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora 0,5 -1. Samodzielna praca pracownika pod nadzorem instruktora 4 -1. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez pracownika 1 - Razem: minimum 8 minimum 2

RAMOWY PROGRAM INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO*) W godzinach lekcyjnych trwających 45 minut.


Kiedy dokonujemy oceny ryzyka zawodowego§ 11. 1. Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku:…………………….3. W przypadku wprowadzenia na stanowisku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zmian warunków techniczno-organizacyjnych, w szczególności zmian procesu technologicznego, zmian organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienianych narzędzi, maszyn i innych urządzeń - pracownik zatrudniony na tym stanowisku odbywa instruktaż stanowiskowy przygotowujący go do bezpiecznego wykonywania pracy w zmienionych warunkach. …………….


Inne wymagania co do oceny ryzykaSubstancje chemiczne

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 24 lipca 2012 r.w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy

§ 9. Pracodawca jest obowiązany:………2) przeprowadzać okresowe szkolenia pracownika w zakresie:a) ryzyka dla zdrowia, jakie wynika z oceny narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i dodatkowego ryzyka wynikającego z palenia tytoniu, oraz środków ostrożności, które powinny być podejmowane w celu ograniczenia tego narażenia,


Inne wymagania co do oceny ryzykaRęczne prace transportowe

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 14 marca 2000 r.w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych.

§ 4. 1. Pracodawca jest obowiązany oceniać ryzyko zawodowe występujące przy ręcznych pracach transportowych, w szczególności biorąc pod uwagę:1) masę przemieszczanego przedmiotu, jego rodzaj i położenie środka ciężkości,2) warunki środowiska pracy, w tym w szczególności temperaturę i wilgotność powietrza oraz poziom czynników szkodliwych dla zdrowia,3) organizację pracy, w tym stosowane sposoby wykonywania pracy,4) indywidualne predyspozycje pracownika, takie jak sprawność fizyczna, wiek i stan zdrowia.2. Ocena ryzyka, o której mowa w ust. 1, powinna być dokonywana przy organizowaniu ręcznych prac transportowych, a także po każdej zmianie organizacji pracy. Na podstawie oceny ryzyka zawodowego pracodawca jest obowiązany podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzonych zagrożeń.


Inne wymagania co do oceny ryzykaHałas drgania

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY z dnia 5 sierpnia 2005 r.w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne

§ 4. 1. Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe związane z narażeniem pracowników na hałas lub drgania mechaniczne, wynikające z cech miejsca pracy oraz ze stosowanych w konkretnych warunkach środków lub procesów pracy, ze szczególnym uwzględnieniem:1) poziomu i rodzaju narażenia, włącznie z narażeniem na hałas impulsowy lub drgania mechaniczne przerywane i powtarzające się wstrząsy;2) czasu trwania narażenia, w tym czasu pracy w godzinach nadliczbowych, oraz obowiązujących u pracodawcy systemów i rozkładów czasu pracy;3) wartości NDN oraz wartości progów działania dla hałasu lub drgań mechanicznych;4) skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, w tym należących do grup szczególnego ryzyka;5) skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i drganiami mechanicznymi;6) informacji dotyczących poziomu emisji hałasu lub drgań mechanicznych, dostarczanych przez producenta środków pracy;7) istnienia alternatywnych środków pracy, zaprojektowanych do ograniczenia emisji hałasu lub drgań mechanicznych;



8) informacji uzyskanych w wyniku profilaktycznych badań lekarskich pracowników;9) pośrednich skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i sygnałami bezpieczeństwa lub innymi dźwiękami, które pracownik powinien obserwować w celu ograniczenia ryzyka wypadku przy pracy;10) skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i substancjami chemicznymi o działaniu szkodliwym na narząd słuchu (substancjami ototoksycznymi), jeżeli umożliwia to stan wiedzy technicznej i medycznej;11) dostępności środków ochrony indywidualnej przed hałasem lub drganiami mechanicznymi o odpowiedniej charakterystyce tłumienia;12) pośrednich skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z oddziaływań drgań mechanicznych na środki pracy lub miejsce pracy, takich jak zakłócenia stabilności konstrukcji lub złączy, utrudnione operowanie elementami sterowniczymi, nieprawidłowości w odczytach wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej;13) wpływu niskich temperatur i zwiększonej wilgotności na pracowników narażonych na działanie drgań mechanicznych, a szczególnie drgań miejscowych.



§ 5. 1. Pracodawca eliminuje u źródła ryzyko zawodowe związane z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne albo ogranicza je do możliwie najniższego poziomu, uwzględniając dostępne rozwiązania techniczne oraz postęp naukowo-techniczny.2. Na podstawie oceny ryzyka zawodowego, o której mowa w § 4, po osiągnięciu lub przekroczeniu w środowisku pracy przez wielkości charakteryzujące:

1) hałas - wartości NDN,2) drgania mechaniczne - wartości progów działania

pracodawca sporządza i wprowadza w życie program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas lub drgania mechaniczne oraz dostosowuje te działania do potrzeb pracowników należących do grup szczególnego ryzyka.


Inne wymagania co do oceny ryzykaBiologiczne

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r.w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki

§ 5. 1. Przed wyborem środka zapobiegawczego pracodawca dokonuje oceny ryzyka zawodowego , na jakie jest lub może być narażony pracownik, uwzględniając w szczególności:

1) klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;2) rodzaj, stopień oraz czas trwania narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;3) informację na temat:

a) potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego,b) choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy,c) stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą;

4) wskazówki organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy.

2. W zakładach opieki zdrowotnej i zakładach leczniczych dla zwierząt pracodawca uwzględnia ponadto:1) informację na temat potencjalnego występowania szkodliwego czynnika biologicznego u pacjenta lub

zwierzęcia oraz w materiale i próbkach od nich pobranych;2) zagrożenie ze strony szkodliwego czynnika biologicznego, o którym wiadomo, że jest obecny lub

którego obecność jest podejrzewana u pacjenta lub u zwierzęcia oraz w materiałach i próbkach od nich pobranych;

3) ryzyko wynikające z rodzaju pracy.


Biologiczne c.d.I. Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznychGrupa 1 zagrożeniaCzynniki, przez które wywołanie chorób u ludzi jest mało prawdopodobne.Grupa 2 zagrożeniaCzynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.Grupa 3 zagrożeniaCzynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.Grupa 4 zagrożeniaCzynniki, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie czynników w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.


Inne wymagania co do oceny ryzykaMonitory ekranowe

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 1 grudnia 1998 r.w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.§ 5. 1. Pracodawca jest obowiązany do przeprowadzania na stanowiskach pracy, wyposażonych w monitory ekranowe, oceny warunków pracy w aspekcie:

1) organizacji stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia elementów wyposażenia, w sposób zapewniający spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) stanu elementów wyposażenia stanowisk pracy, zapewniającego bezpieczeństwo pracy, w tym ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym,

3) obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników,4) obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi, w tym szczególnie

nieodpowiednim oświetleniem, 5) obciążenia psychicznego pracowników, wynikającego ze sposobu organizacji pracy.

2. Ocena, o której mowa w ust. 1, powinna być przeprowadzana w szczególności dla nowo tworzonych stanowisk oraz po każdej zmianie organizacji i wyposażenia stanowisk pracy. Na podstawie oceny pracodawca jest obowiązany podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzonych zagrożeń i uciążliwości.


KONIEC

Opracował:mgr Piotr [email protected]

Tel. 663 207 255

mailto:[email protected]

Ocena ryzyka zawodowego

Documents

Transcript of Ocena ryzyka zawodowego