nr 4 (126) rok 28 Zielona Góra, październik •listopad...

nr 4 (126) rok 28 ISSN 1426-1162Zielona Góra, październik •listopad •grudzień 2017 rok

W NUMERZE M.IN.:

Prz

ycho

dnia

– Z

espó

ł Lek

arzy

Rod

zinn

ych

Esku

lap

w S

ław

ie

A. G

raliń

ska-

Kani

a, G

.Kan

ia, W

.Pop

adiu

k

- D elegaci na VII I k adencję – str. 5- Woda, zdrowie i długowieczność – część I I str. 7- Kongres reumatologiczny w Szczecinie – str. 9- Wojskowe Osk ar y – str. 18- K ącik prawny – str. 23

Na zbliżające się święta pragniemy złożyć życzenia przeżywania świąt Bożego Narodzenia w zdrowiu, radości i ciepłej rodzinnej atmosferze.Kolejny zaś Nowy Rok niech będzie czasem pokoju oraz realizacji osobistych zamierzeń. Redakcja

OC w składce dla członków OIL w Zielonej Górze Okręgowa Izba Lekarska w Zielonej Górze, jako jeden z pierwszych samorządów w kraju postanowił zaproponować swoim członkom ubezpieczenie OC lekarza i lekarza dentysty w ramach składki członkowskiej. Lekarze – członkowie Izby mogą skorzystać z obowiązkowego lub dobrowolnego ubezpieczenia OC.

Program ochrony został przygotowany przez jednego z największych polskich brokerów ubezpieczeniowych – Mentor S.A. Dla jak najpełniejszej realizacji ochrony ubezpieczeniowej członków OIL w Zielonej Górze została przeprowadzona szczegóło-wa analiza rynku ubezpieczeniowego. Najlepszą ofertę przedstawił renomowany Zakład Ubezpieczeń – STU Ergo Hestia S.A.

Program zakłada objęcie ochroną w ramach obowiązkowe-go ubezpieczenia OC lekarzy i lekarzy dentystów, wykonujących

działalność leczniczą w formie praktyki lekarskiej. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. 2011 nr 293, poz. 1729) suma ubezpieczenia wynosi 75 000 euro na jedno zdarzenie i 350 000 euro na wszystkie zdarzenia.

W przypadku członków Okręgowej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze, zatrudnionych wyłącznie na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie lub umowy o dzieło, korzystają oni z ochrony ubezpieczeniowej w ramach dobrowolnego ubezpieczenia OC lekarza i lekarza dentysty z sumą ubezpieczenia wynoszącą 300 000 zł na wszystkie zdarzenia.

W obu przypadkach płatnikiem składki jest OIL w Zielonej Górze.

Kompleksowa ochronaWychodząc naprzeciw oczekiwaniom członków Izby program ubezpieczeniowy został dodatkowo poszerzony o ubezpieczenia, które umożliwiają lekarzowi i lekarzowi dentyście ochronę w zakresie:- dobrowolnego ubezpieczenia OC lekarza i lekarze dentysty, pozwalające na podwyższenie sumy ubezpieczenia,- ubezpieczenia OC działalności gospodarczej i użytkowania mienia,- ubezpieczenia Następstw Nieszczęśliwych Wypadków, rozszerzonych o świadczenia dodatkowe w związku z ekspozycją ubezpieczo-nego na HIV i WZW.Dodatkowo lekarze i lekarze dentyści zrzeszeni w OIL w Zielonej Górze, którzy skorzystają z programu ubezpieczeniowego, nabywają prawo do dodatkowej zniżki w wysokości 15% przy zawieraniu ubezpieczeń indywidualnych w ramach pakietów:- ERGO 1 – ubezpieczenie mienia, ubezpieczenie komunikacyjne (OC, AC, NNW, Assistance), ubezpieczenie następstwa nieszczęśliwych wypadków, ubezpieczenie OC w życiu prywatnym.- ERGO 7 – ubezpieczenie mienia, ubezpieczenie komunikacyjne (OC, AC, NNW, Assistance, szyby), ubezpieczenie następstwa nieszczę-śliwych wypadków, ubezpieczenie OC w życiu prywatnym, ubezpieczenie kosztów ochrony prawnej, home assistance, sos assistance, medical assistance. - Moja Firma – ubezpieczenie dedykowane osobom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, - ERGO Podróż oraz ERGO Sport

Jak skorzystać?By móc skorzystać z programu ubezpieczeniowego konieczne jest:- posiadanie aktywnego statusu członka Okręgowej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze, - uregulowanie terminowo składki członkowskiej,- złożenie wniosku ubezpieczeniowego poprzez: • wypełnienie formularza dostępnego w Okręgowej Izbie Lekarskiej za pośrednictwem Pani Brygidy Olszewskiej lub • wypełnienie formularza dostępnego na stronie internetowej www.oil.med.pl/zg, uruchomionej specjalnie z myślą o wygo-dzie członków OIL w Zielonej Górze.Potwierdzeniem przystąpienia do programu ubezpieczeniowego jest certy�kat, który w przypadku złożenia wniosku ubezpieczeniowe-go online zostaje przesyłany na adres e-mail podany przez ubezpieczonego.

Kontakt w sprawie ubezpieczeńW celu uzyskania informacji dotyczących programu ubezpieczeniowego przygotowanego dla Okręgowej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze należy skontaktować się z:- Brygidą Olszewską (OIL w Zielonej Górze) pod nr tel.: 509 396 025,- Agatą Łukowską (Mentor S.A.) pod nr tel.: 56 669 33 07. Szczegółowe informacje można uzyskać

dzwoniąc pod nr:22 542 83 02 lub 538 192 002

lub drogą mailową [email protected]

Imprezę poprowadziDorota Gardias

Wieczór uświetni występZespołu Boogie Band

XI CHARYTATYWNA

GALA KARNAWAŁOWAPRZYJACIÓŁ FUNDACJI PRO SENIORE

HOTEL MARRIOTT W WARSZAWIE10 Luty 2018 godz. 19:00

Zapraszamy

biuletyn informacyjny doktor

3

Koleżanki i Koledzy,w ostatnich miesiącach najważniej-

szym zagadnieniem w ochronie zdrowia jest trwający od kilku miesięcy protest lekarzy rezydentów. Obecnie przyjął on formę wypowiadania klauzuli opt-out i wykonywania zawodu w wymiarze nie przekraczającym przeciętnie 48 godzin tygodniowo. Okręgowa Rada Lekarska w Zielonej Górze, podobnie jak pozostałe i Naczelna Rada Lekar-ska, wyraziła poparcie dla protestu lekarzy rezydentów. Deklarujemy w tym względzie wszelką pomoc prawną i socjalną! Protest uświadomił obywate-lom naszego kraju, z jakimi problemami borykamy się w naszej codziennej pracy. Polacy powinni zrozumieć, kto ponosi odpowiedzialność za wieczne kolejki, braki finansowe i inne niewydolności. To nie lekarze, pracujący ponad miarę fizycznych możliwości, lecz politycy – wszystkich opcji – odpowiadają za zapaść służby zdrowia. Żadna z dotych-czasowych ekip rządzących nie pró-bowała odpowiedzialnie i systemowo rozwiązać choć części narastających od lat problemów.

W naszej izbie - wzorem ubiegłego roku - funkcjonować będzie ubezpie-czenie odpowiedzialności cywilnej lekarzy w ramach opłacanej składki członkowskiej. 5 grudnia podpisałem w Państwa imieniu umowę ubezpie-czenia odpowiedzialności cywilnej lekarzy członków Okręgowej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze z Sopockim Towarzystwem Ubezpieczeń ERGO Hestia SA. Ponownie macie Państwo

możliwość skorzystania z tego ubez-pieczenia w ramach opłacanej składki członkowskiej. Jest to ubezpieczenie obowiązkowe. Suma ubezpieczenia jest ustalona w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 grudnia 2011 roku i wynosi 350 0000 euro na wszystkie zda-rzenia i 75 000 euro na jedno zdarzenie. Podobnie jak w roku ubiegłym, osoby, które chcą ubezpieczyć się na wyższą kwotę gwarancyjną, mogą wybrać wariant z wyższą kwotą i wtedy dopła-cają za ubezpieczenie powyżej 350 000 euro we własnym zakresie. Przypomnę, że ubezpieczenie obowiązkowe odpo-wiedzialności cywilnej zobowiązani są posiadać wszyscy lekarze wykonujący działalność leczniczą w ramach działal-ności gospodarczej. Natomiast lekarze zatrudnieni na umowach o pracę, umo-wach zleceniach lub umowach o dzieło, którzy nie mają obowiązku posiadania ubezpieczenia obowiązkowego, mogą w ramach opłacanej składki człon-kowskiej skorzystać z ubezpieczenia dobrowolnego OC lekarza i lekarza dentysty z kwotą gwarancyjną 300 000 zł na jedno i na wszystkie zdarzenia w STU ERGO Hestia.

Pod koniec roku pojawił się w związ-ku z naszym izbowym ubezpiecze-niem problem zasygnalizowany przez Związek Pracodawców Podstawowej Opieki Zdrowotnej Porozumienie Zielonogórskie. Lekarze pracujący wspólnie w ramach spółki cywilnej, spółki partnerskiej, spółki akcyjnej lub spółki komandytowej są wspólnikami spółek i nie mają umowy o pracę ze spółką ani też umowy cywilno-prawnej ze spółką. Ci, którzy nie chcieli korzy-stać z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zgodnie z formularzami ubezpieczeniowymi STU ERGO HESTIA, nie mogli zgłosić wniosku o dobrowolne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w ramach opłacanej składki. Problem wyjaśniłem bezpośrednio z ubezpieczycielem. Do tej pory STU ERGO HESTIA - ani inne firmy ubezpieczeniowe - nie przewidziało we wnioskach ubez-pieczeniowych sytuacji, że lekarz nie jest zatrudniony w żadnej formie. Ustalenia ze STU ERGO HESTIA

dla naszych lekarzy są następujące: w przypadku, gdy lekarz nie jest zatrudniony w żadnej formie, zazna-cza we wniosku o OC dobrowolne, że pracuje na etacie i kontynuuje wypeł-nianie wniosku o ubezpieczenie.

Ubezpieczyciel zadeklarował, że w najkrótszym możliwym terminie zmodyfikuje wnioski i druki tak, że będzie przewidziana opcja dla lekarzy, którzy nie wykonują zawodu w żadnej formie zatrudnienia. Natomiast kolejny wniosek lekarzy członków Związku Pra-codawców POZ, by istniała możliwość zamiany izbowego ubezpieczenia OC lekarza na ubezpieczenie firmy czyli NZOZ-u, jest niemożliwy do spełnie-nia. Ani Hestia ani żadna inna firma ubezpieczeniowa nie wyrażają na to zgody, gdyż są to zupełnie inne zakresy ubezpieczenia i zupełnie inne zakresy odpowiedzialności, czyli inne produkty ubezpieczeniowe. Analogicznie do roku ubiegłego wszyscy posiadający uregulo-wane na bieżąco składki członkowskie za 2017 rok mogą skorzystać z ubezpie-czenia proponowanego przez naszą izbę lekarską. Przystąpienie do ubezpiecze-nia nastąpi w dniu wygaśnięcia obecnej, aktualnej polisy ubezpieczeniowej. W celu zawarcia ubezpieczenia należy wypełnić formularz ze strony inter-netowej i całą procedurę można prze-prowadzić on line. Można także złożyć wniosek w siedzibie Okręgowej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze. Składka za kwotę ubezpieczenia obowiązkowego na kwotę 350 000 euro lub dobrowolnego do 300 000 zł opłacona zostanie przez OIL w Zielonej Górze w ramach uisz-czanej składki członkowskiej.

W dniu, kiedy piszę te słowa, odbyło się w izbie wigilijne spotkanie opłatko-we dla seniorów, naszych nauczycieli i mistrzów sztuki lekarskiej. Cieszy duża frekwencja - w tym roku rekordowa - cieszy miła atmosfera, którą współ-tworzyły nasze koleżanki Panie Doktor Krystyna Krieger i Beata Wasylkowska, zapewniając piękną oprawę muzyczną.

Wszystkim Państwu z okazji nad-chodzących Świąt Bożego Narodzenia składam życzenia miłych i dobrych chwil, oderwania się od codziennych trudności i kłopotów, by nastrój świą-teczny towarzyszył nam jak najdłużej.

Do siego roku!Mariusz Paweł Witczak














XI CHARYTATYWNA



Zapraszamy


4

Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy,

od ostatniego spotkania z Państwem można by powiedzieć, że nastąpiła jakaś zmiana. Oczywiście myślę o zmianie na stanowisku premiera RP. Mate-usz Morawiecki w fotelu szefa rządu zastąpił Beatę Szydło. Czy był to zabieg piar owy, czy ze zmianą premiera coś się zmieni w polskiej ochronie zdro-wia? Tego nowemu premierowi życzy całe środowisko lekarskie z prezesem Naczelnej Izby Lekarskiej dr. Maciejem Hamankiewiczem na czele.

Nowy premier w swoim exposé zapowiedział „skokowy wzrost” nakła-dów na ochronę zdrowia. Jednakże nie uszczegółowił sposobu realizacji swojej propozycji, wartości wzrostu, ani okresu, kiedy zostanie on osiągnięty. Jednocześnie premier deklarował, że będzie zmierzał do tego, aby Polacy efektywnie pracowali za godną płacę i mieli więcej czasu dla rodziny. Przypo-mnijmy, że cała Polska, a w niej pracow-nicy ochrony zdrowia z lekarzami na czele, oczekuje na takie właśnie zmiany. Dotychczas sytuacja wygląda całkowi-cie odmiennie. Dlatego między innymi lekarze rezydenci grupowo wypowia-dają umowy „opt-aut”- czyli zgodę na pracę w wymiarze dłuższym niż 48 godzin tygodniowo. Już ponad 4500 lekarzy rezydentów w Polsce wypo-wiedziało je, zwracając tym samym uwagę na dramatyczne warunki pracy i krytyczny poziom zabezpieczenia opieki medycznej nad pacjentami przez państwo. Taka sytuacja w dłuższym okresie czasu może doprowadzić do paraliżu wielu polskich szpitali.

dr n. med. Jacek Kotuła

Zmieńmy temat. Zakończyły się wybory delegatów na Okręgowy Zjazd Lekarzy, który odbędzie się na początku przyszłego roku. Wybraliśmy swo-ich delegatów w większości okręgów wyborczych. Niestety, nie we wszyst-kich. W rejonach, które nie dokonały wyboru, Okręgowa Komisja Wyborcza przeprowadzi dodatkowe głosowanie w odrębnych terminach. Jednocześnie informujemy, że w niektórych rejonach wyborczych - mimo wybrania większo-ści delegatów - są jeszcze wakaty. Istnieje możliwość przeprowadzenia dodat-kowych wyborów na te miejsca, pod warunkiem zgłoszenia się kandydatów na delegatów w tych rejonach. Korzy-stając z okazji, chciałbym w imieniu przewodniczącego OKW dr. Antoniego Ciacha i swoim własnym serdecznie podziękować Państwu za liczny udział w wyborach i oddanie swojego głosu zarówno w wyborach koresponden-cyjnych jak również osobiście podczas spotkań w rejonach wyborczych. Dzię-kuję również lekarzom i lekarzom den-tystom, którzy w rejonach wyborczych pracowali w komisjach skrutacyjnych, i członkom Okręgowej Komisji Wybor-czej za wykonaną pracę, poświęcenie i zaangażowanie.

A teraz coś dla stomatologów. W dniach 7-8 grudnia w Krakowie odbyło się Walne Zebranie Spra-wozdawczo – Wyborcze Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. Do Krakowa wyjechała nasza delegacja w 3 osobowym składzie: dr Halina Łazaruk, dr Danuta Sorochan – Olszak i dr Jacek Kotuła. Swoją kadencję zakończył na stanowisku prezydenta PTS Pan profesor Bartłomiej Loster. Nową prezydent na okres 4-letniej kadencji została Pani profesor Marze-na Dominiak, a siedziba prezydencji i PTS została przeniesiona do Wro-cławia. Życzymy nowej Pani Prezydent wielu pomysłów i sukcesów w sprawo-waniu urzędu dla dobra stomatologii polskiej. W wyborach mieliśmy też wątek zielonogórski. Zostałem bowiem wybrany przez delegatów na Walne Sprawozdawczo – Wyborcze Zebranie

Delegatów do przewodniczenia zebra-niu. W trakcie wyborów do organów PTS zostali wybrani – do Głównego Sądu Koleżeńskiego – dr Danuta Sorochan – Olszak, a do Głównej Komisji Rewizyjnej dr Jacek Kotuła, który z ramienia pełnienia funkcji prezesa oddziału jest również człon-kiem Zarządu Głównego PTS. Dzięki naszym rozmowom w Krakowie udało nam się zaprosić do Zielonej Góry kilku profesorów, którzy w przyszłym i 2019 r. wygłoszą u nas wykłady podczas posiedzeń szkoleniowo – naukowych oddziału PTS. Wszystkich zaintereso-wanych zapraszam do wstąpienia do PTS i korzystania ze stojących przed nami możliwości. Na uwagę zasługuje również jeden z apeli do ministra zdro-wia, uchwalonych w Krakowie. Dele-gaci apelują w nim o poszanowanie przez rządzących i środki masowego przekazu godności lekarza i lekarza dentysty i niedeprecjonowanie statusu lekarzy rezydentów poprzez nazywa-nie ich w masmediach początkującymi lekarzami.

Z okazji zbliżających się Świąt Boże-go Narodzenia, w imieniu własnym i redakcji „Doktora”, pragnę złożyć Państwu najserdeczniejsze życzenia. Niech nowonarodzone Boże Dziecię wspiera nasze wybory, postanowienia i decyzję. Pełnych rodzinnej atmosfery, przepełnionych miłością Świąt…

I wszystkiego, co najlepsze, na każdy dzień Nowego Roku.

Przyjemnej lektury.

Okręgowa Izba Lekarska w Zielonej Górze

informuje, że w dalszym ciągu

jest możliwość skorzystania z kart Multisport.

Szczegółowe informacje: tel. 68 323 66 84,

e-mail: [email protected]


5

K8.01 Nowa SólBocianiak WojciechGórski JanHaliński AdamKonieczny DariuszKwiatkowski PrzemysławManiak MaciejNonckiewicz AndrzejPlucińska MarzennaRajkiewicz JustynaWakulińska KatarzynaWarchoł Mariusz

K8.02 Nowa Sól i WschowaBejga PrzemysławBembnowicz KrzysztofGralińska-Kania AgnieszkaJernajczyk JarosławPerekitko BeataPerekitko WojciechPopadiuk Wiktoria

K8.03 Żagań i SzprotawaBobkiewicz WojciechMadry MikołajWróblewski Andrzej

K8.04 Krosno Odrz. i GubinDemuth PiotrJasiński JacekStelmach Małgorzata

K8.05 Sulechów i CibórzMagdziorz IrenaWojnowska Barbara

K8.06 Świebodzin i TorzymBielewicz AlfredDziedzic KrzysztofKuhn Anna

K8.07 Żary i LubskoDwornicki ZygmuntTysiewicz-Dudek Marzena

K8.08 Zielona Góra szpitalAdamczyk KarolinaCerbiński MaciejChryk MagdalenaCiach AntoniDołęga-Krzemińska ElżbietaFiedorowicz KatarzynaIciek WitoldKasprowiak IrenaKłosowska-Kwapisz MagdalenaKołkowski MichałKomarczuk MagdalenaKosiński DariuszKwapisz BartłomiejKwapisz JakubLasota KarolLeśniak PawełMądry MaciejMichniewicz SzymonMospan BożenaMyśliwiec KrzysztofPietrasz-Adamczak JustynaRosińska-Tyrka MirosławaSiemion LeszekStrakowski CezaryUberman Roman

K8.09 Zielona Góra pozwSafian JózefSzlęk-Królikowska WiolettaSzumkowska AgnieszkaWalkowiak Wioletta

K8.10 Zielona Góra specjaliści

Dorocki PiotrFelisiak LilianaGrzywacz JaninaJaniszewski WłodzimierzKaszuba-Witczak ElzbietaLubecki KrzysztofMatecka-Ryngier KrystynaSabat EwaWitczak MariuszZbierska-Krawczak Małgorzata

K8.11 Lekarze Dentyści 1Biegańska JolantaBokszańska IwonaBorysiak-Wojciszewska Magdalena

Choroś RyszardCzaplińska JujeczkoKaczewiak MirosławKardowska LidiaKarnicka MałgorzataKotuła JacekŁazaruk HalinaOrłowska EdytaSobolewska EwaSorochan-Olszak DanutaStefanowska JulitaSzcząchor BożenaTondryk MałgorzataWacław GrzegorzWitczak Anna

K8.12 Lekarze Dentyści 2Bac MałgorzataCholewa AgnieszkaDomagalska-Budrewicz Karina.Grzywacz AleksandraKaczewiak MaksymilianKowalik ŁukaszKrause-Howis ElzbietaMalanowski RafałMróz MariaNoskowska-Szpura DominikaRutkowska AgnieszkaSmaga BożenaSozańska IwonaSzarowar Alicja

Lista delegatów na VIII kadencję (2018-2022)

Okręgowa Izba Lekarska w Zielonej Górze

zaprasza na: wyjazd do

Teatru Wielkiego w Poznaniu na widowisko:

„Skrzypek na Dachu”10.02.2018 r. (sobota)

Szczegóły w Biurze OIL

w Zielonej Górze (tel. 68 320-79-00).


6

Informacje z posiedzeń Prezydium I Rady Okręgowej Izby Lekarskiej

dr n. med. Jacek Kotuła, sekretarz Okręgowej Rady Lekarskiej

Prezydium i Okręgowa Rada Lekarska od ostatniego sprawozdania obradowały w dniu 6.11.2017r. Na posiedzeniu:• Przyjęto sprawozdania Prezesa OIL

z posiedzeń Naczelnej Rady Lekar-skiej i Konwentu Przewodniczących,

• Omówiono stanowiska i apele dotyczą-ce protestu lekarzy rezydentów przy-jęte przez Naczelną Radę Lekarską,

• Przyjęto informacje Prezesa OIL ze spotkania z Ministrem Zdrowia dr. Konstantym Radziwiłłem pod-czas posiedzenia w Naczelnej Izbie Lekarskiej,

• Przyjęto informacje Prezesa OIL na temat debaty, dotyczącej protestu lekarzy rezydentów i bieżących zmian w ochronie zdrowia,

• Podjęto uchwałę w sprawie zabezpie-czenia środków w budżecie OIL na refinansowanie działań wspierających protest lekarzy rezydentów,

• Przyjęto informację Prezesa OIL w sprawie warunków grupowego ubezpieczenia OC lekarzy członków OIL na rok 2018,

• Omówiono wyniki wyborów dele-gatów na Okręgowy Zjazd Lekarzy VIII kadencji w rejonach wyborczych,

• Przyjęto informację Rzecznika Praw Lekarza na temat działań przeciwko niszczeniu dobrego wizerunku leka-rza przez portal „znany lekarz”,

• Przyjęto informacje na temat działal-ności komisji emerytów i organizowa-nych wyjazdach dla lekarzy seniorów,

• Przyjęto informacje dotyczące rozpo-rządzenia parlamentu europejskiego dotyczące ochrony danych osobo-wych i zmianie wymagań RODO,

• Podjęto uchwałę w sprawie przyznania na wniosek lekarza i lekarza dentysty prawa wykonywania zawodu,

• Podjęto uchwałę w sprawie aktuali-zacji wpisów na Listę Marszałkowską podmiotów uprawnionych do prowa-dzenia staży podyplomowych lekarzy i lekarzy dentystów,

• Podjęto uchwałę w sprawie wpisania lekarza na listę biegłych sądowych sądu rejonowego w Zielonej Górze,

• Podjęto uchwałę w sprawie upoważ-nienie Prezesa i Skarbnika OIL do podpisania umowy z Ministerstwem Zdrowia w sprawie refundacji kosz-tów poniesionych przez OIL w związ-ku z realizacją czynności przejętych od administracji państwowej,

• Podjęto uchwałę w sprawie wysokości wynagrodzenia za umowę zlecenie dla pracowników biura OIL za zlecenia wykonywane na rzecz OIL poza godzinami pracy,

• Podjęto uchwałę w sprawie upo-ważnienia Prezesa OIL do zawarcia grupowego ubezpieczenia OC leka-rzy członków OIL w Zielonej Górze na rok 2018 wg wynegocjowanych warunków,

• Na wniosek lekarza podjęto uchwałę w sprawie zwolnienia z opłacania składek członkowskich,

• Podjęto uchwałę w sprawie refundacji kosztów wyjazdu członkowi ORL na konferencję HIV i AIDS,

• Na wniosek lekarza podjęto uchwały w sprawie wpisu do rejestru Okręgo-wej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze,

• Na wniosek lekarza podjęto uchwały w sprawie udzielenia zasiłku z tytułu urodzenia dziecka,

• Na wniosek lekarza podjęto uchwałę w sprawie udzielenia pomocy finan-sowej dla lekarzy w trudnej sytuacji materialnej,

• Na wniosek lekarza podjęto uchwały w sprawie wpisu do rejestru działal-ności leczniczej,

• Na wniosek lekarza podjęto uchwały o skreśleniu podmiotów z rejestru działalności leczniczej,

• Podjęto uchwałę o dofinansowaniu lekarzowi staży specjalizacyjnych,

• Podjęto uchwały w sprawie przyznania punktów edukacyjnych za szkole-nia organizowane przez Fundację Eskulap:

• Leczenie depresji – 3 pkt,• Diabetologia – 4 pkt,• Niebieska karta – 3 pkt.

B a l l e k a r z aOkręgowa Izba Lekarska w Zielonej Górze

zaprasza naBal Lekarza A.D. 2018

Palmiarnia - Zielona Góra

03 lutego 2018 godz. 19.00Na Balu zagra: Ewa i Wojtek Jaske oraz DJ Michał

Rezerwacja miejsc:tel. 68 320 79 00 • fax. 68 320-78-15 tel. 509 39 60 25 • tel. 504 24 93 33

e-mail: [email protected]

O g ł O s z e n i a d r O B n eZatrudnię pilnie lekarza dentystę. Praca

w ramach kontraktu oraz w gabinecie prywatnym. Atrakcyjne wynagrodzenie, forma zatrudnienia do uzgodnienia. Kontakt: 668 449 597.

&

Nowocześnie wyposażony gabinet sto-matologiczny w Zielonej Górze (m.in. mikro-skop, RTG+radiowizjografia, unit chirurgiczny) poszukuje lekarza stomatologa o chęci rozwoju zawodowego do wieloletniej współpracy. Gabinet posiada również uprawnienia do prowadzenia stażu podyplomowego. Tel. 602 154 672.

&

Lubuskie Centrum Laryngologii LCL odsprzeda część budynku poradni na działalność medyczną (około 220m2 z możliwością wydzielenia) Loka-lizacja – Zielona Góra ul. Gen. M. Langiewicza 37 Warunki sprzedaży i cena do negocjacji.

Kontakt: 601 562 273, 693 409 455.

&

Lekarz stomatolog specjalista stomatologii ogólnej 10 lat doświadczenia podejmie pracę, najchętniej pogotowie stomatologiczne lub kontrakt z NFZ plus pacjenci prywatni.

Kontakt: 605 244 479, [email protected].

&

SP ZOZ w Sulechowie pilnie zatrudni lekarzy do pracy w:

- POZ nocnej i świątecznej opiece zdrowotnej oraz Pogotowiu Ratunkowym.

- Oddziale Wewnętrznym.Atrakcyjne warunki zatrudnienia. Kontakt

pod numerem telefonu: 797606253.

&

Szpital Na Wyspie w Żarach zatrudni w ramach umowy cywilno-prawnej lekarzy specja-listów w dziedzinie ginekologii i położnictwa oraz w dziedzinie pediatrii.


7

Jak bardzo istotną rolę odgrywa woda w profilaktyce, dowodzą badania nad szeregiem schorzeń, np. rakiem pęcherza moczowego, rakiem jelita gru-bego, polipami jelita grubego, chorobą niedokrwienną serca czy schorzeniami skóry [17,18]. W ostatnim wypadku lepsze nawodnienie tkanki podskórnej i skóry może prowadzić do poprawy ukrwienia w drobnych naczyniach i dać poprawę schorzeń o charakterze dermatologicznym. W przypadku polipów i nowotworów jelita grubego prawdopodobny mechanizm oparty jest na poprawie pasażu jelitowego na skutek zwiększenia podaży wody [19,20]. Podobnie odpowiednie nawod-nienie ma wpływ na długość i przebieg ataków migreny, odpowiednio duże miało wpływ na skrócenie bólów głowy, jak i na ich intensywność [21]. Zaparcia, infekcje układu moczowego, kamica nerkowa, powikłania zakrze-powo-zatorowe, czy udary wpisują się w grupę schorzeń powiązaną z stanem nawodnienia.

Zaskakująco wręcz wypadają dane dotyczące redukcji fatalnych zdarzeń sercowych pod wpływem spożycia wody przeprowadzone na społeczności amerykańskich Adwentystów Dnia Siódmego. W mojej ocenie wymagają one szerszego omówienia. Badania przeprowadzone zostało na stanowiącej fenomen długowieczności społeczności protestanckiej zamieszkałej w Kali-fornii. Sam fakt ponadprzeciętnej długowieczności już wzbudza znaczne zainteresowanie badaczy i stał się powo-dem ukucia specjalnego terminu ,,blue zones” dla takich właśnie obszarów, na których żyją osoby długowieczne (Loma Linda-Kalifornia, Okinawa-Japonia, Sardynia-Włochy, Hojanha-Kostaryka etc.). Badaniu poddano ponad 20tys. osób, w tym około 8 tys. mężczyzn i 12 tys. kobiet. Obserwacje prowadzono przez 6 lat, w grupach, które spożywały różne ilości wody: od 1-5 i więcej szkla-nek. Wykazano redukcję znaczących incydentów sercowych wraz z zgo-nem włącznie w grupie spożywającej

najwięcej wody, tj. 5 i więcej szklanek (240 ml) o 41% u kobiet i 54% u męż-czyzn (sic!) [22]. Co ciekawe wykazano wzrost ryzyka incydentów sercowych dla innych napojów takich jak soki owocowe, kawa i napoje z kofeiną oraz napoje słodzone. Pomijając inne kwe-stie, wydaje się, że za takie rezultaty może odpowiadać wzrost lepkości krwi z tytułu stosowania roztworów hyper-tonicznych lub o własnościach moczo-pędnych oraz związany z tym łagodny efekt dehydratacyjny. Ciekawe dane pod tym względem dostarcza badanie Shi i wsp., badacze - stosując dojelitowo roztwór glukozy o osmolalności 456 mOsm/kg - stwierdzili zmniejszenie całkowitej objętości osocza o 3,3% w ciągu 105 minut [23]. Czynnikiem współdziałającym jest zapewne podaż cukrów prostych w płynach, prowadzą-ca do zaburzeń metabolicznych, w tym wzrostu poziomu trójglicerydów pod wpływem spożywania płynów zawiera-jących cukry proste, w tym pochodzące z soków owocowych, co również dotyczy soków z cytrusów.

Spożycie 640 ml soku grejpfrutowe-go lub 750 ml soku pomarańczowego dziennie powodowało odpowiednio wzrost poziomu trójglicerydów o 50% i 30% [24,25]. Takie rezultaty dają nieco do myślenia. Wzrost poziomu trójgli-cerydów stanowi niezależny czynnik rozwoju choroby niedokrwiennej serca i jest skojarzony z wzrostem szeregu czynników prozakrzepowych [26,27].

W tej sytuacji można sobie wyobra-zić skojarzone działanie diuretyków i spożywanych płynów o wysokiej osmolalności. Osmolalność f izjo-logicznych płynów w organizmie ludzkim wynosi 289 mOsm/kg wody, podczas gdy osmolalność soków, napojów, płynów energetyzujących wynosi zazwyczaj 492-784 mOsm/kg wody [28]. Należy również pamiętać o lekach wpływających na gospodarkę wodno-elektrolitową, na czele z diu-retkami, lekami przeciwdepresyjnymi, walproinianami i karbamazepiną etc. Dodatkowo dochodzi do podwyższenia

poziomu insuliny i zahamowania utle-niania kwasów tłuszczowych. Wykaza-no, że popijanie posiłków wodą skraca powyższe niekorzystne metabolicznie procesy o około 2 godziny wobec innych napojów [30]. Wydaje się zatem uzasad-nione, że jednym z wskazań lekarskich w walce z otyłością i jej skutkami winno być zalecanie poposiłkowego spożywania wody oraz odstawienie wszelkich innych płynów w szcze-gólności kalorycznych i słodkich. Stosowanie płynów niekalorycznych, zawierających sztuczne substancje słodzące, jest nieskuteczne, ponieważ słodki smak pobudza fazę głowową wydzielania insuliny (cephalic phase insulin release-CPIR) i prowadzi do zahamowania lipolizy [29].

W ten oto sposób krętą nieco drogą powiązaliśmy wodę z walką z otyłością i długo-wiecznością.

Pozostaje zatem pytanie, ile wody spożywać i jak?

Podaż wody oczywiście jest zależna od stanu zdrowia i wieku osoby oraz od warunków w jakich dana osoba przebywa i jej aktywności. Na całko-wite spożycie wody składa się woda zawarta w napojach i płynach, woda zawarta w pożywieniu i tzw. woda metaboliczna, czyli ta powstająca w organizmie w procesach metabo-licznych. Zgodnie z zaleceniami WHO całkowite spożycie wody winno wynosić u mężczyzn 2900 ml na dobę u kobiet 2200 ml/dobę. Po przyjęciu, że woda metaboliczna stanowi około 300 ml, zawartość wody w jedzeniu to około 600 ml, pozostaje do spoży-cia przez mężczyzn 2000 ml a przez kobiety 1300ml/dobę. Przyjęte przez poszczególne ciała naukowe zalecenia dotyczące spożycia wody z reguły są zbliżone, pod tym względem odbiegają od nich zalecenia Institute of Medicine of the National Academies of Science (USA) zalecające spożywanie płynów przez osoby w wieku 19-70 lat i więcej w ilościach 3700 ml /dobę dla mężczyzn i 2700 ml/dobę dla kobiet. Odpowiada to spożyciu odpowiednio 3000 ml

dr n.o zdrowiu Przemysław Bejga,specjalista chorób wewnętrznych, specjalista medycyny rodzinnej

Woda, zdrowie i długowieczność.Część II


8

i 2200 ml wody w płynach, ponieważ około19% wspomnianej ilości wody jest przyjmowane z pokarmami stałymi. To samo źródło przewiduje konsumpcję na poziomie 700 ml wody związanej z mlekiem matki dla dzieci w wieku 0-6 miesięcy i 800 ml zawartych w płynach i pokarmach dla dzieci w wieku 7-12 miesięcy życia. Dane powyższe maja jednak znaczenie orientacyjne i pod uwagę należy brać stan zdrowia i masę ciała. Idąc dalej, powyższa instytucja podaje szczegółową zalecaną podaż płynów dla poszczególnych grup wiekowych 1-3, 4-8 r.ż. wspólnie dla dziewczynek i chłopców, oraz 9-13, 14-18 r.ż. oddzielnie dla dziewczynek i chłopców. Kobiety w ciąży w wieku 14-50 lat wg autorów winny spożywać 3000 ml płynów na dobę w różnej formie, a w okresie laktacji spożycie całkowite wody winno wynieść około 3800 ml. Warte nadmienienia jest omó-wienie we wspomnianym źródle zagad-nienia zapotrzebowania w wodę wśród sportowców, w tym dzieci aktywnych sportowo (zapotrzebowanie na wodę wzrasta zgodnie z ilością utraconego potu, poziom utraty wody z oddechem jest kompensowany przez wzrost pro-dukcji wody metabolicznej) [31].

W każdym przypadku należy uwzględnić rodzaj, długość trwania wysiłku oraz warunki klimatyczne. Preferowane jest używanie płynów izo-tonicznych w odpowiednich ilościach, możliwie często.

Skoro mowa o zawartości wody w pokarmach stałych to kilka przykła-dów: orzechy laskowe zawierają 4% wody, makaron spaghetti ugotowa-ny - 66%, banan - 75%, jabłko - 86%, a chleb biały - 36% [31].

Polskie rekomendacje (2014- Sta-nowisko Grupy Ekspertów) dotyczące podaży wody osobom starszym mówią, że średnie zapotrzebowanie na wodę wynosi 30-35ml/kg masy ciała i nie powinno być niższe niż 1500 ml/ dobę i zgodnie z zaleceniami wynosi ono 100 ml na pierwsze 10kg masy ciała, 50 ml na kolejne 10 kg oraz 15ml na każdy pozostały kilogram. Oznacza to że osobnik o masie 80 kg powinien otrzymać 2400 ml płynów. Przyjmując, że w pokarmach zawarte jest około 20% wody, taki osobnik powinien spożywać w postaci płynnej 1900-2000 ml [32].

Warto tu nadmienić o wykazanym stosunkowo prawidłowym spożyciu

wody, zbliżonym do rekomendacji, w grupie polskich stulatków (war-tości średnie spożycia: kobiety 1633 ml, mężczyźni 2014 ml), podczas gdy badania na młodszych nieco grupach wiekowych wykazywały niedostateczną podaż wody[33,34]. Negatywne skutki zmniejszonej podaży wody skutkują szczególnie w grupach narażonych szybkim pogorszeniem stanu zdrowia i prowadzić mogą nawet do zgonu. Dzieci pozostawione w samochodach latem, starsze osoby w domu, pozba-wione możliwości zaopatrzenia się w wodę to oczywiście najbardziej głośne aspekty tego zagadnienia. Niemniej ujemny bilans wodny zawsze odbija się negatywnie na stanie zdrowia nie tylko per se, ale również poprzez działanie leków, co w szczególności dotyczy osób starszych. Elementem zasługującym na podkreślenie jest stosunkowo większe zapotrzebowanie na wodę wśród osób starszych, większe od zazwyczaj przy-jętego, widać to szczególnie dobrze w świetle rekomendacji amerykańskich. Potwierdzeniem takiego założenia są nie tylko badania dotyczące osmolalno-ści osocza i moczu, ale również fakt, ze to właśnie 100-latkowie w największym stopniu realizują założenia dotyczące podaży wody.

Gdzie zatem natrafiamy na proble-my w zapewnieniu właściwej podaży wody?

Jak się wydaje, to osoby starsze narażone są najbardziej na deficyt wody. Pozostałe grupy, jak się wydaje, wymagają odpowiedniego przekazania wiedzy na ten temat i jej zastosowania. Jest to między innymi rola dla lekarzy. Noworodki, niemowlęta, małe dzieci, młodzież z uwzględnieniem grup bardzo aktywnych ruchowo, kobiety w ciąży, matki karmiące, pracownicy określonych zawodów, wreszcie osoby starsze, to w sumie znacząca populacja. Niemniej to właśnie osoby starsze wyda-ją się być najbardziej narażone, to tutaj najczęściej mamy do czynienia z mecha-nizmami odrzucenia, zapomnienia, izolacji, ageizmem (ang. age - wiek, polskie wiekizm, raczej mniej udane).

Liczba i skala zaburzeń z powodu powyższych czynników jest trudna do oszacowania, skutki zdrowotne rów-nież. W każdym przypadku istotną rolę odgrywa profilaktyka, która -jak zawsze - ma dwie istotne zalety, jest skuteczna zastosowana i tania. Rzecz

jasna, im więcej lat i im więcej chorób, sprawy proste ulegają skomplikowaniu. Ważny jest nie tylko bilans wodny, poziomy elektrolitów, funkcja nerek, stosowane leki, ale również dynamika schorzenia. Ocena rodzaju odwodnienia (hyper, izo, hypotoniczne) i jego stop-nia ma podstawowy wpływ na całość leczenia. Podkreślenia wymaga fakt możliwej odrębnej manifestacji odwod-nienia wśród osób starszych z powodu zaburzeń o charakterze poznawczym, neurologicznym czy psychiatrycznym. Inną częstą manifestacją odwodnienia u osób starszych są upadki. Oczy-wiście mechanizm upadków jest, jak to zawsze, w przypadku podeszłego wieku złożony, począwszy od zaburzeń wzroku (gorsza adaptacja do ciemności i odległości, utrudnione rozpoznawanie barw, ograniczenie pola widzenia), zmniejszenia sprawności mięśniowej, zmian degeneracyjnydch w narządzie przedsionkowym (spada liczba włókien nerwowych nerwu przedsionkowego i liczba komórek nabłonka zmysłowego), poprzez zaburzenia regulacji ciśnienia tętniczego, miażdżycę, po wspomniane odwodnienie.

W efekcie następuje spowolnienie chodu i przesunięcie środka ciężkości do przodu oraz wzrasta gotowość do upadków [35,36].

Na zmniejszone spożycie wody przez osoby starsze nakłada się upośledzone łaknienie i pragnienie, wynikające z upośledzenia między innymi funkcji baro i osmoreceptorów oraz wzrostu stężenia przedsionkowego peptydu natriuretycznego. Zmniejszona spraw-ność ruchowa, ubytki uzębienia, obawy o nietrzymanie moczu stanowią uzu-pełnienie obrazu osoby starszej mającej kłopoty z podażą wody. Należy wspo-mnieć, że właściwa diureza zapobiega kolonizacji bakteryjnej dróg moczo-wych [32,40]. Oprócz upadków do objawów odwodnienia należą: zaparcia, bóle głowy, zaburzenia widzenia, zabu-rzenia nastroju, drażliwość, skurcze mięśni, czy zaburzenia termoregulacji [37,38,39].

Do czynników fizycznych, mają-cych wpływ na bilans wodny, należą: temperatura i wilgotność powietrza, zwiększone nasilają pocenie i utratę wody tą drogą.

W zapobieganiu odwodnieniu istot-ne są: podaż wody na odpowiednim do wieku i stanu zdrowia poziomie i to bez


9

względu na występujące pragnienie, kontrola masy ciała, kontrola ciśnie-nia tętniczego oraz obserwacja osoby starszej i mogących wystąpić objawów. Płyny przeznaczone dla osób starszych powinny być podawane równomiernie w ciągu dnia, przy czym osoby te należy zdecydowanie zachęcać do regularnego ich przyjmowania. Z powodu moczo-pędnych właściwości alkoholu, spo-życie winno być ograniczone. Nadzór nad przyjmowanymi lekami stanowi równie ważny element uzupełniający sprawowanie opieki nad osobą starszą.

Na koniec parę słów o wodzie do spożycia.

Wody dzielimy pod względem ich składu i pochodzenia, mogą mieć różny stopień nasycenia CO2, różny stopień zmineralizowania, mogą być pocho-dzenia naturalnego lub sztucznego. Cechy te są istotne w szczególności dla osób starszych. Nie są zalecane dla osób w wieku podeszłym wody gazo-wane, ponieważ dają fałszywe poczucie chłodu w jamie ustnej, a gazy powodują rozciągnięcie ścian żołądka skutkujące poczuciem sytości. Podobnie wody zmineralizowane o wysokiej zawartości sodu są tak samo przeciwwskazane z powodu ograniczonej funkcji nerek, jak i u osób z nadciśnieniem tętniczym.

Jak widać, woda to temat do rozwa-żań o zdrowiu i chorobie bardzo szeroki. Mimo pojawiających się szczegóło-wych zaleceń, wymaga stale podejścia zindywidualizowanego.

Na koniec, już dla odprężenia, przypomnienie żartu pewnego 14 latka z Idaho, który to - w ramach projektu szkolnego - przeprowadził badanie ankietowe ,,niebezpieczeństwa związa-ne z monotlenkiem diwodoru”, wszak substancja jest głównym składnikiem kwaśnych deszczy i komórek nowotwo-rowych. Wkrótce po przeprowadzeniu badania, sprawa nabrała rozgłosu i pojawiły się petycje żądające zakazu produkcji i wykorzystania DHMO. Cóż, nazwa raczej nieużywana, ale w gruncie rzeczy całkowicie poprawna....[41].

--Cyfry arabskie w kwadratowych

nawiasach przywołują przedmiotową bibliografię.

Jej zapisy dostępne są u autora bądź w redakcji „Doktora”.

W dniach 21-23 września 2017 roku odbył się w Szczecinie XXIII Kra-jowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego.

Pierwszy zjazd odbył się w 1930 r. w Inowrocławiu, a przedostatni – w Katowicach (2014 r.). Obecny zjazd obradował w multifunkcyjnym obiekcie Azoty Arena. Wzięło w nim udział ponad 600 osób. Na otwarciu uczest-nicy wysłuchali Hymnu Państwowego, a następnie przemówień powitalnych licznych gości, m.in. Prorektora Pomor-skiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Wiceprezydenta Miasta Szczecina i dyrektorów szpitali. Kongres charakteryzował się wielokierunko-wością tematyczną (wygłoszono około 100 referatów), dużym rozmachem i perfekcją organizacyjną.

Jednym z zasadniczych tematów było „Łuszczycowe zapalenie stawów – patogeneza, diagnostyka i leczenie” omówione przez Profesora Włodzi-mierza Samborskiego.

Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) jest chorobą o podłożu zapalnym. Z uwagi na nieobecność czynnika reu-matoidalnego (RF) ŁZS zaliczane jest do grupy spondyloartropatii seronegatyw-nych. Istotą choroby jest współistnienie zmian zapalnych w stawach z łuszczycą. Częstość występowania ŁZS nie jest dokładnie znana. W populacji europej-skiej występowanie łuszczycy ocenia się

na ponad 2% populacji ogólnej, a ŁZS na około 0,5‰. Częstość współistnienia zapalenia stawów u chorych na łusz-czycę wynosi natomiast około 30‰. Do rozpoznania ŁZS nadal stosuje się tzw. kryteria CASPAR (Classification Criteria for Psoriatic Arthritis). Według tej klasyfikacji do rozpoznania ŁZS wymagana jest obecność zapalenia sta-wów oraz uzyskanie co najmniej trzech punktów z następujących objawów:

- obecne zmiany skórne o charakterze łuszczycy – 2p.,

- dactylitis (artropatia paliczków dystalnych) – 1p.,

- zmiany wytwórcze okołostawowe w obrazie radiologicznym – 1p.,

- ujemny czynnik RF – 1p.U wielu chorych z ŁZS stwierdza

się predyspozycje genetyczne w drodze dziedziczenia wielogenowego, obejmu-jącego geny z głównego układu zgod-ności tkankowej (HLA). Znane są już regiony na chromosomach, w obrębie których wytypowano geny uczestni-czące w jej rozwoju. Jeżeli oboje rodzice mają łuszczycę to ryzyko zachorowania ich dzieci wynosi 40%, natomiast gdy choruje jedno z nich – 15%.

Wymienia się także czynniki środo-wiskowe, a wśród nich: urazy mecha-niczne, niektóre leki (betablokery, interferon, NLPZ czy doksycyklina), palenie papierosów, nadużywanie alko-holu, oparzenia oraz stresy. Obecnie uważa się, że rozwój zmian w skórze wiąże się z bezpośrednim działaniem IL-17A. Ta interleukina bierze udział w regulacji ekspresji genu dla IL-22 i razem z nią nasila zmiany skórne. Ostatnio podkreśla się rolę czynników infekcyjnych. Stymulacja rozwoju łuszczycy i ŁZS może zachodzić przy udziale tzw. superantygenów, pepty-dów bakteryjnych i wirusowych, np. psoriazyny, kalprotektyny.

Te antygeny mogą także brać udział w innych towarzyszących łuszczycy procesach autoimmunologicznych, np. w nieswoistym zapaleniu jelit. Nie wykazano jednak dotychczas zależności

Włodzimierz JaniszewskiSpecjalista Reumatolog

Kongres Reumatologiczny w Szczecinie/Tematy wybrane/


10

między rozległością zmian skórnych a rozwojem ŁZS.

Łuszczyca jest chorobą ogólno-ustrojową, a chorzy na ŁZS są zagrożeni częstszymi niż przeciętna osoba incydentami kardiologicznymi: migotaniem przedsionków, rozwojem miażdżycy i nadciśnieniem. W ostatnich latach wykazano, że otyłość predysponuje do zachorowania na łuszczycowe zapalenie stawów i odwrotnie. Leczenie ŁZS powinno być kompleksowe, łączące metody farmakologiczne i edukację chorego, ponieważ choroba cechuje się dużą zmiennością obrazu klinicznego. W 2016 r. og łoszono za lecenia terapeutyczne GRAPPA (Group for Research and Assessment of Psoriasis and Psoriatic Arthritis). Klasyfikacja powyższa wymienia sześć głównych objawów choroby i leczenia w zależ-ności od tego, jaki objaw dominuje. Są to: zapalenie stawów obwodowych, zapalenie stawów osiowych, zapalenie przyczepów ścięgnistych, zapalenie palców, zmiany skóry i paznokci. W pierwszym etapie leczenia stosuje się najczęściej niesterydowe leki przeciw-zapalne (NLPZ), następnie syntetyczne leki modyfikujące przebieg choroby (metotreksat). W drugim etapie wska-zane są leki biologiczne zmniejszające stężenie TNF-alfa. Są to leki mające wszechstronne zastosowanie we wszyst-kich objawach. W ostatnim okresie do leczenia ŁZS włączono dwie nowe opcje terapeutyczne. Są to: secukinumab i apremilast. Pierwszy jest lekiem bio-logicznym, ludzkim monoklonalnym przeciwciałem skierowanym przeciw interleukinie 17A. Stosowany jest także w ZZSK. Drugi, to małocząsteczkowy inhibitor fosfodiesterazy, jest prepara-tem syntetycznym – działa wewnątrz-komórkowo hamując procesy zapalne.

Nawiązując do rozwoju leczenia biologicznego przypomniano, że te leki można podzielić na następujące grupy:

- wpływające na funkcje i produkcję cytokin,

- hamujące sygnał potrzebny do akty-wacji limfocytów T,

- wpływające na niszczenie limfocy-tów B zaangażowanych w proces zapalny.Nomenklatura stosowanych leków

biologicznych oparta jest na dodaniu do nazwy leku informacji dotyczącej jego struktury. Końcówka „cept” oznacza dołączenie receptora fragmentu Fe

ludzkiej immunoglobuliny G, „mab” to przeciwciało monoklonalne, „ximab” - chimeryczne przeciwciało monoklo-nalne, a „zumab” - humanizowane przeciwciało monoklonalne.

Profesor Bożena Targońska-Stęp-niak przedstawiła temat „Kontrower-sje wokół leczenia dny moczanowej (DM) i hiperurykemii (HU)”. Dna moczanowa jest chorobą depozytową kryształów moczanu jednosodowego, rozwijającą się w warunkach przewle-kłej hiperurykemii. Jest bardzo częstą postacią zapalenia stawów, występu-jąc u 1-2% populacji osób dorosłych w krajach rozwiniętych (Francja 0,9%, Niemcy 1,2%, USA 3,9%, Nowa Zelan-dia 6,9%). Przyczyną zachorowań jest głównie nieprawidłowy sposób odży-wiania. Z puryn zawartych w pożywie-niu powstaje 30% kwasu moczowego (tłuste mięso, fruktoza, nadużywanie alkoholu, mała ilość nabiału, a także niektóre leki – nawet małe dawki ASA, leki moczopędne pętlowe i tiazydy). Dowiedziono, że DM i HU są związa-ne z występowaniem chorób układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, zespołu meta-bolicznego, przewlekłej choroby nerek. Kryterium wstępnym do rozpoznania DM jest obrzęk, ból i wrażliwość na ucisk w stawie obwodowym lub kaletce maziowej.

Kryterium wystarczającym do rozpoznania DM jest zapalenie poje-dynczego stawu skokowego lub śród-stopia. Typowe objawy napadu: obrzęk z rumieniem skóry nad zapalnym stawem oraz rozwój maksymalnego bólu do 24 godzin. Dnę moczanową potwierdzają: obecność kryształów moczanu sodu w objawowym stawie, w kaletce lub guzek dnawy w badaniu mikroskopowym. W badaniu labora-toryjnym stwierdza się wysoki poziom kwasu moczowego, gdy nie jest stoso-wana terapia obniżająca stężenie kwasu moczowego (ULT - urate-lowering therapy).W badaniu USG stwierdzenie złogów kryształów moczanu sodowego, a w tomografii komputerowej nadżerki w obrębie kości rąk lub stóp.

Zdecydowano, aby nie wydawać rekomendacji dotyczących leczenia HU, gdy nie ma objawów ze strony układu ruchu. Obniżanie HU należy natomiast stosować u pacjentów z wyso-kim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Nie należy jednak obniżać poziomu

kwasu moczowego poniżej 4 mg/dl ze względu na możliwy neuroprotekcyjny efekt kwasu moczowego. HU powinna być jednak postrzegana przez klini-cystów jako maska złego rokowania u chorych z patologią nerek, układu sercowo-naczyniowego, centralnego układu nerwowego i zaburzeń meta-bolicznych (insulinooporność, wzrost trójglicerydów).

Leczenie ostrego napadu należy rozpocząć jak najszybciej – zalecane jest samodzielne rozpoczęcie terapii („tabletki w kieszeni”). Kolchicyna działa skutecznie, gdy zastosowana jest w ciągu pierwszych 12 godzin. Obecnie, zgodnie z najnowszymi rekomendacja-mi, nie należy przekraczać dawki 2 mg/dobę (dawniej stosowano 3-5 mg/dobę).

W pierwszym dniu należy podać dawkę nasycającą 1 mg i następnie po godzinie 0,5 mg. W następnych dniach w razie potrzeby 0,5-1 mg dziennie, aż do ustąpienia napadu. W razie cięż-kiego napadu można stosować terapię skojarzoną: kolchicyna, NLPZ z SPP oraz GKS (można podać dostawowo).

Omawiając terapie chorób reuma-tycznych, stwierdzono, że w większości tych schorzeń stosowany jest metotrek-sat. Jest lekiem modyfikującym przebieg choroby (LMPCh), a także podstawo-wym w leczeniu skojarzonym z innymi LMPCh – syntetycznymi i biologiczny-mi. Skuteczne działanie MTX wykazano w takich chorobach, jak: łuszczycowe zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie skórno-mięśniowe, twardzina układowa, układowe zapa-lenie naczyń oraz określone postacie układowych chorób tkanki łącznej. Metotreksat jest antymetabolitem kwasu foliowego, hamuje aktywność enzymu reduktazy dihydrofolianowej. W onkologii stosowany jest w dużych dawkach, w reumatologii natomiast w zakresie 5-30 mg / tydzień, w którym wykazuje działanie przeciwzapalne.

Główny mechanizm działania prze-ciwzapalnego polega na indukowaniu uwalniania z komórek i kumulacji pozakomórkowej adenozyny, która jest potencjalnym inhibitorem procesu zapalnego. Obserwuje się, że kofeina, słaby, selektywny antagonista recep-torów adenozyny, może hamować jej przeciwzapalne działanie. Dlatego też kawa lub napoje zawierające kofeinę mogą zaburzyć efekt terapeutyczny metotreksatu. Hepatotoksyczność MTX


11

może zależeć od nasilonego uwalniania adenozyny, która stymuluje stłuszcze-nie i zwłóknienie wątroby. Natomiast zmęczenie i senność podczas terapii MTX może być związana z wpływem adenozyny na struktury centralnego układu nerwowego. Preferuje się poda-wanie leku podskórnie - ze względu na większą biodostępność i znacznie lepszą tolerancję (doustnie 70%, podskórnie 100%).

W Kongresie, poza piszącym ten tekst, brali udział dr Małgorzata Mia-kisz – kierownik Oddziału Reumatolo-gii, dr Małgorzata Maksymiuk z Nowej Soli oraz dr Jacek Gryczyński z Żar.

Budynek byłego dworca PKP w Małomicach może stać się nową przychodnią lekarską POZ. Władze gminy rozważają także możliwość zorganizowania pomieszczeń dla seniorów.

/Lokalna, 8.IX.2017/

W Nowym Szpitalu w Świebodzinie został oddany do użytku oddział neurologiczny z pod-oddziałem udarowym. Dotychczas w tej części województwa nie było możliwości hospitalizacji pacjentów z udarem mózgu – byli oni przewożeni do Zielonej Góry lub Gorzowa Wlkp. Ordynatorem oddziału jest dr n. med. Jan Mejnartowicz.

/Gazeta Lubuska, 9.X.2017/

Szybko poprawia się dostępność do ochrony zdrowia w miejskiej gminie Stargard Gubiński. W krótkim okresie powstały cztery nowe porad-nie specjalistyczne: urologiczna, gastroenterolo-giczna, endokrynologiczna i autoimmunologicz-na; piąta poradnia – ginekologiczno-położnicza – działa od dłuższego czasu.

/Gazeta Lubuska, 14.X.2017/

Dr Antoni Ciach dyrektorem do spraw lecznictwa Szpitala Uniwersyteckiego w Zie-lonej Górze.

Jest absolwentem wydziału lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocławiu. Pierwszą pracę podjął w 1986 r. w zielonogórskim szpitalu, gdzie niezmiennie pracuje od ponad 30 lat. Od początku karierę zawodową wiązał z ortopedią, w 1999 r. uzyskał II st. specjalizacji z ortopedii i traumatologii. Lekarzem naczelnym szpitala został w 2011 r. 1. października br. zarząd powierzył mu obowiązki dyrektora ds. lecznictwa Szpitala Uniwersyteckiego. A. Ciach jest wiceprezesem Okręgowej Izby Lekarskiej. Jego Żona także jest lekarzem, mają dwóch dorosłych synów.

Serdeczne gratulacje./Gazeta Lubuska, 6.X.2017/

Opr W.J.

W odpowiedzi na list z dnia 28 wrze-śnia chciałbym przekazać odpowiedzi na pytania zgłaszane przez członków Naczelnej Rady Lekarskiej

W odpowiedzi na pytanie dotyczące nieuznania studiów podyplomowych w procesie doskonalenia zawodowego informuję, że przedmiotowe rozpo-rządzenie było nowelizowane w 2016 r. w uzgodnieniu z Naczelną Rada Lekarską, która nie zgłaszała uwag i propozycji w zakresie uwzględnienia wśród form realizacji doskonalenia zawodowego ukończenia studiów podyplomowych. Jesteśmy jednak otwarci na dialog w tym obszarze.

W odpowiedzi na pytanie dotyczące harmonogramu zmian w służbie zdro-wia, chciałbym wskazać, że w chwili obec-nej resort prowadzi prace nad około 30 nowymi regulacjami, które są na różnym etapie kreowania i procedowania - od etapu wstępnych konsultacji w grupach eksperckich, które dopiero opracowują wstępne założenia do projektów ustaw, aż do projektów ustaw, które znajdują się na ostatecznym etapie analizy uwag zgłoszonych w konsultacjach publicz-nych. Prace te, podobnie jak prace legi-slacyjne w parlamencie, mają charakter dynamiczny i ich realizacja zależy od ter-minów przyjęcia ich przez ustawodawcę. W odpowiedzi należy uwzględnić także szereg zmian wynikających z ustaw już przyjętych, których skutki jednak są rozłożone w czasie. Dlatego nie istnieje możliwość udzielenia jednej odpowiedzi w sprawie harmonogramu zmian.

Fundamentalne znaczenie dla popra-wy sytuacji w ochronie zdrowia ma, znajdujący się na zaawansowanym etapie prac parlamentarnych, projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wprowadzający mechanizm gwarantujący istotne zwiększenie wyso-kości środków publicznych przeznacza-nych na opiekę zdrowotną, w ciągu kilku najbliższych lat.

W odpowiedzi na pytanie doty-czące terminu realizacji opieki sko-ordynowanej w POZ i zakresu tej

opieki informuję, ze wprowadzenie w podstawowej opiece zdrowotnej nowego modelu organizacyjnego, opartego o opiekę koordynowaną, jest planowane od 1 października 2020 roku. Przy czym należy podkreślić, że wprowadzenie opieki koordynowanej zostanie poprzedzone programem pilotażowym wdrażanym przez Naro-dowy Fundusz Zdrowia we współpracy z Bankiem Światowym w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edu-kacja Rozwój 2014-2020. Dopiero po przeprowadzeniu pilotażu, a następnie szczegółowej analizie jego wyników w tzw. rozporządzeniach koszykowych, zostaną uregulowane warunki opieki koordynowanej. W konsekwencji na obecnym etapie prac nie jest możliwe wskazanie badań diagnostycznych czy konsultacji specjalistycznych jakich będzie ta opieka dotyczyć. Ponadto, katalog badań diagnostycznych i kon-sultacji specjalistycznych w ramach opieki koordynowanej będzie wpro-wadzany sukcesywnie.

W projekcie ustawy o podstawo-wej opiece zdrowotnej wprowadzono wymóg wyznaczenia osoby, do której zadań należeć będzie organizacja proce-su udzielania świadczeń zdrowotnych, w tym udzielanie w sposób widoczny i ogólnodostępny informacji o tym procesie oraz zapewnienie współpra-cy między osobami udzielającymi świadczeń zdrowotnych. Decyzja o tym, kto będzie odpowiadał za koordynację procesu leczenia należy wyłącznie do świadczeniodawcy. Rolę taką może peł-nić np. personel pielęgniarski lub inny wykwalifikowany personel medyczny lub niemedyczny, tzw. care coordinator, odpowiedzialny w danym zakładzie leczniczym za działania organizacyjno--techniczne, w szczególności umawianie wizyt, potwierdzanie realizacji kolej-nych etapów procesu diagnostyczno--leczniczego oraz zapewnianie współ-pracy między podmiotami w ramach kompleksowej opieki nad pacjentem.

W odpowiedzi na pytanie doty-czące wpływu wprowadzanych zmian

List Ministra Zdrowia do Sekretarza NRL


12

w ambulatoryjnej opiece specjalistycz-nej (AOS) na ilość porad udzielanych przez NZOZ-y i specjalistyczne praktyki lekarskie należy wskazać, że wprowa-dzenie nowego modelu podstawowej opieki zdrowotnej w ramach procedo-wanej ustawy nie ma na celu zmiany organizacji ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Zakłada się, że zmiany te będą prowadziły do wzmocnienia POZ, a jednocześnie do usprawnienia działania AOS, w szczególności popra-wy dostępności do lekarzy specjalistów. Procedowane zmiany zakładają min. inicjowanie wizyt pacjenta w AOS, jak również umożliwienie konsultacji lekarz-lekarz. Tak zorganizowana współpraca lekarza POZ z lekarzami AOS będzie miała na celu zapewnie-nie pacjentom udzielania świadczeń w sposób planowy i kompleksowy. Przy czym należy podkreślić, iż procedo-wane zmiany pozostają bez wpływu na możliwość prowadzenia procesu diagnostyczno-terapeutycznego przez lekarza specjalistę w ramach ambula-toryjnej opieki specjalistycznej.

Jednocześnie projektowane przepisy nie różnicują podmiotów udzielają-cych świadczeń opieki Zdrowotnej w zależności od formy prawnej wyko-nywania działalności leczniczej. Rów-nież przepisy wprowadzające system podstawowego szpitalnego zabezpie-czenia świadczeń opieki zdrowotnej (PSZ) nie zmieniają dotychczasowych zasad zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakre-sie AOS, w odniesieniu do podmiotów innych niż szpitale zakwalifikowane do PSZ.

Podmioty zakwalif ikowane do PSZ uzyskały możliwość udzielania świadczeń z zakresu AOS, w odpowied-nich przychodniach przyszpitalnych (wskazanych w załączniku do rozpo-rządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2017 w sprawie określenia szczegółowych kryteriów kwalifikacji świadczeniodawców do poziomów systemu zabezpieczenia) w ramach umów z NFZ zawartych na odrębnych zasadach obowiązujących w PSZ, tj. bez potrzeby przystępowania do postępo-wań konkursowych. Koszty świadczeń z zakresu AOS są w takim przypadku rozliczane w ramach jednego ryczał-tu, obejmującego także świadczenia

z zakresu leczenia szpitalnego. Według przeprowadzonych szacunków na finansowanie świadczeń z zakresu AOS, realizowanych w przychodniach przy-szpitalnych objętych PSZ, przypada ok. 37% środków przeznaczanych ogółem na ten zakres świadczeń. Pozostała część tych środków, tj. ok. 63%, przypada na finansowanie świadczeń z zakresu AOS na podstawie umów zawieranych w try-bie konkursowym i rozliczanych na dotychczasowych zasadach. W konse-kwencji wprowadzanych zmian należy się spodziewać poprawy dostępności do świadczeń z zakresu AOS, udzielanych w poradniach przyszpitalnych. Uela-stycznienie zasad finansowania szpitali działających w ramach PSZ, w formie ryczałtu obejmującego zarówno opiekę szpitalną, jak i ambulatoryjną, pozwoli tym podmiotom na lepsze dostosowa-nie ich struktury organizacyjnej oraz działalności do rzeczywistych potrzeb pacjentów. Również szczegółowe zasa-dy kalkulacji ryczałtu PSZ, określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, będą w pewnym stopniu promować udzielanie świadczeń na poziomie ambulatoryjnym, co powinno wpłynąć na dostępność do świadczeń AOS

W odpowiedzi na pytanie doty-czące zasad finansowania w korelacji z kwestią jakości w szpitalach wskazu-ję, że w rozporządzeniu Ministra Zdro-wia z dnia 22 września 2017 r. w sprawie sposobu ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpiecze-nia świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1783} został wprowadzony współ-czynnik QI, który jest współczynnikiem korygującym związanym z jakością procesu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej i ma na celu promowanie określonych sposobów udzielania świadczeń. Współczynnik ten jest sumą parametrów charakteryzujących zmia-ny, jakie zaszły w sposobie udzielania świadczeń (w szczególności wzrost udziału świadczeń ambulatoryjnych), jak również parametrów odnoszących się do posiadania akredytacji lub odpowiedniego laboratorium mikro-biologicznego lub diagnostycznego. Parametry te zostały przedstawione w załączniku do ww. rozporządzenia, zgodnie z którym premiowane będą szpitale posiadające:

certyfikat akredytacyjny, o którym mowa w przepisach wydanych na pod-stawie art. 5 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o akredytacji w ochronie zdro-wia (Dz U. z 2016 r. poz. 2135).

świadectwo wydane przez Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Mikrobiologicznej medycznemu labo-ratorium diagnostycznemu lub mikro-biologicznemu, będącemu jednostką organizacyjną świadczeniodawcy, zapewniającą realizację w lokalizacji udzielania świadczeń czynności labora-toryjnej diagnostyki mikrobiologicznej, świadectwo wydane przez Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnosty-ce Laboratoryjnej w zakresie chemii klinicznej, medycznemu laboratorium diagnostycznemu, będącemu jednost-ką organizacyjną świadczeniodawcy, zapewniającą realizację w lokalizacji udzielanie świadczeń, czynności dia-gnostyki laboratoryjnej.

Ponadto zmianie ulegnie rozporzą-dzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 mar-ca 2006 r. w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagno-stycznych i mikrobiologicznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1665) oraz odpowiednie zarządzenie Ministra Zdrowia regulują-ce działalność ww. ośrodków - w zakre-sie dotyczącym doprecyzowania kwestii związanych z wydawaniem przedmio-towych świadectw. Ponadto wszystkie podmioty funkcjonujące w ramach sieci szpitali zobowiązane są spełniać powszechnie obowiązujące wymogi dot. warunków realizacji świadczeń, zawarte w rozporządzeniach Ministra Zdrowia, określających tzw. koszyk świadczeń gwarantowanych dla poszczególnych zakresów świadczeń opieki zdrowotnej. Dotyczą one w szczególności personelu medycznego (liczby i kwalifikacji leka-rzy, pielęgniarek i innych specjalistów medycznych), wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną, czy zapewnie-nia dostępności określonych procedur diagnostycznych lub terapeutycznych.

W odpowiedzi na pytanie doty-czące wpływu wymogów w sprawie pomieszczeń i ich wpływu na wysokość ryczałtu wskazuję, że niedostosowanie pomieszczeń do wymogów określonych w ww. rozporządzeniu MZ w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność


13

leczniczą nie ma wpływu na wysokość ryczałtu.

W odpowiedzi na pytanie dotyczą-ce finansowania ośrodków chirurgii jednego dnia należy podkreślić, że o ile system podstawowego szpitalnego zabez-pieczenia świadczeń opieki zdrowotnej stanowić ma dominującą formę zapew-nienia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej wykonywanych w szpitalach, to jednak w żadnym razie nie oznacza to całkowitego zastąpienia przez ten system obecnego modelu kontraktowa-nia świadczeń opieki zdrowotnej - na zasadzie konkursów ofert lub rokowań, który zostanie również zachowany. Niezakwalifikowanie danego szpitala do PSZ nie oznacza więc, że zostanie on pozbawiony możliwości udzielania świadczeń, w ramach kontraktu z Naro-dowym Funduszem Zdrowia. Dyrektor danego oddziału wojewódzkiego Fun-duszu będzie w dalszym ciągu ogłaszał postępowania w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdro-wotnej, uwzględniając zidentyfikowane potrzeby zdrowotne na danym obszarze, w oparciu o sporządzony plan zakupu świadczeń sporządzony na dany rok. Dyrektor oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia na podstawie porównania planu zakupu świadczeń zdrowotnych ze stanem zabezpieczenia świadczeń przez szpitale działające w ramach systemu PSZ, prze-prowadza konkursy ofert na świadczenia zdrowotne, w zakresie których potrzeby zdrowotne na terenie danego wojewódz-twa nie mogą być właściwie zaspokojone przez te podmioty.

Dodatkowo warto również zauważyć, że z faktu, iż PSZ nie objął podmiotów działających na podstawie umów dot. udzielania świadczeń opieki zdrowot-nej w trybie „leczenia jednego dnia” (w rozumieniu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwaranto-wanych z zakresu leczenia szpitalnego), nie należy wywodzić, że szpitale działające w ramach tego systemu nie mogą udzielać

świadczeń w ramach tzw. chirurgii jed-nego dnia. To, w jakim trybie leczony jest konkretny pacjent powinno zależeć w każdym indywidualnym przypadku od stanu pacjenta oraz możliwości diagnostycznych i terapeutycznych świadczeniodawcy.

W odpowiedzi na pytanie dotyczące zmiany rozporządzenia ws. specjalizacji chciałbym przekazać, ze aktualnie Mini-sterstwo Zdrowia finalizuje prace nad nowelizacją ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w części dotyczącej kształcenia podyplomowego. W projekcie uwzględniono powyższy postulat poprzez zapis a) w artykule 16 stanowiący, że: Lekarz, który odbywa rezydenturę, może złożyć ponowny wniosek o odbywanie rezydentury po upływie pierwszych 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia szkole-nia specjalizacyjnego, w przypadku, gdy posiada on orzeczenie lekarskie o istnieniu przeciwwskazań do konty-nuowania dotychczasowej specjalizacji wydane przez lekarza medycyny pracy, O istnieniu tych przeciwwskazań organ przyjmujący wniosek informuje wła-ściwą ze względu na rejestrację lekarza okręgową izbę lekarską.

W odpowiedzi na drugą turę pytań, przedstawioną w „Głosie wspólnym członków NRL” na pytanie pierwsze dotyczące gabinetów szkolnych i den-tobusów wskazuję, że projekt założeń do projektu ustawy o zdrowiu dzieci i młodzieży został przekazany w dniu 26 września 2017 r. do uzgodnień i konsul-tacji publicznych oraz zamieszczony na stronie Rządowego Centrum Legislacji (numer w wykazie: ZA 4).

W projekcie określono, że zadania lekarza dentysty sprawującego profilak-tyczną opiekę zdrowotną nad uczniem będą obejmować:1. edukację i promocję zdrowia jamy

ustnej oraz udział w realizacji progra-mów polityki zdrowotnej w zakresie zdrowia jamy ustnej;

2. badanie lekarskie stomatologiczne z instruktażem higieny jamy ustnej;

3. profilaktykę i leczenie stomatologiczne;4. współpracę z pielęgniarką środowiska

nauczania i wychowania albo higie-nistką szkolną i dyrektorem szkoły w zakresie edukacji zdrowotnej oraz profilaktyki próchnicy zębów u uczniów.

5. przekazywanie pielęgniarce środo-wiska nauczania i wychowania albo higienistce szkolnej informacji o wyda-nych uczniowi zaleceniach i planowa-nym dalszym postępowaniu.Lekarz dentysta realizowałby opie-

kę stomatologiczną nad uczniami w gabinecie zlokalizowanym w szkole albo poza szkołą. W obu przypadkach wymagana będzie zgoda rodziców uczniów na udzielanie świadczeń zdro-wotnych (wykonanie przeglądu jamy ustnej, leczenie), którą wyrażaliby na piśmie na początku roku szkolnego. Koordynowanie i monitorowanie opie-ki stomatologicznej będzie zadaniem pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania albo higienistki szkolnej, realizowanym przy pomocy ujednolico-nej dokumentacji medycznej. W odnie-sieniu do opieki stomatologicznej zakłada się współdziałanie pielęgniarki albo higienistki szkolnej z lekarzem dentystą w zakresie zdrowia jamy ustnej, monitorowanie wykonywania przeglądów dentystycznych u uczniów oraz realizacji zaleceń lekarza dentysty, prowadzenie programów profilaktycz-nych w zakresie zdrowia jamy ustnej, a także podejmowanie interwencji w przypadku gdy zalecenia lekarza dentysty nie byłyby realizowane we wskazanych terminach.

Elementem zaproponowanych rozwiązań jest poprawa dostępności uczniów do świadczeń stomatologicz-nych w gabinetach zlokalizowanych w szkołach, bądź współpracujących ze szkołą. Uzupełnieniem przyjętych rozwiązań będą dentobusy, w których świadczenia będą udzielane uczniom małych szkół zlokalizowanych w miej-scowościach, gdzie nie ma gabinetu

Treść 2014 r. Realizacja

2015 r. Realizacja

Dynamika kol. 3/kol. 2

2016 r. Realizacja

Dynamika kol. 5 /kol. 3

2017 r. Plan

Dynamika kol. 7/kol. 5

1 2 3 4 5 6 7 8

Nakłady na leczenie

stomatologiczne1729,1 1744,6 100,90% 1769,2 101,41% 1853,3 104,75%

Tabela 1.


14

stomatologicznego. Środki na zakup dentobusów zagwarantowano w ustawie z dnia 15 września 2017 r. o szczególnych rozwiązaniach zapewniających poprawę jakości świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz 1774).

W odpowiedzi na pytanie doty-czące świadczeń stomatologicznych, wynagrodzeń i konkursów uprzejmie informuję, że środki finansowe w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej są ograniczone. Plan finansowy Funduszu na rok 2017 został sporządzony zgodnie z przepisami prawa i bazuje w zakresie przychodów na wartościach wynikających z trzyletniej prognozy przychodów Funduszu na lata 2017-2019, sporządzonej w porozumieniu z Ministrem Finansów oraz Ministrem Zdrowia, w tym w szczególności przy-chodów ze składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Ponadto pragnę poinformować, iż nakłady na leczenie stomatologiczne w latach 2014-2017 systematycznie rosną, co obrazuje tabela 1 ze str.13, (dane w mln zł):

Ewentualne zwiększenie nakładów na świadczenia opieki zdrowotnej w 2017 r., może być rozpatrywane w przyszłości w przypadku zrealizowa-nia przychodów Funduszu w wysokości nie mniejszej niż wynika to z planu finansowego Funduszu na rok 2017. W odpowiedzi na pytanie dotyczące ograniczania wpływu rtęci na środo-wisko odwołam się do acquis commu-nautaire. Parlament Europejski i Rady (UE) wydał rozporządzenie 2017/852 z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie rtęci (...), które określa warunki stosowania amal-gamatu stomatologicznego Zgodnie z nim, podmioty prowadzące gabinety stomatologiczne, w których stosowany jest amalgamat stomatologiczny lub w których usuwane są wypełnienia z amalgamatu stomatologicznego lub zęby zawierające takie wypełnienia, będą zobowiązane do wyposażenia gabinetów w separatory amalgamatu od 1 stycznia 2019 roku.

Równocześnie od dnia 1 lipca 2018 r. amalgamatu stomatologicznego nie będzie można stosować w leczeniu zębów mlecznych, w leczeniu stomatologicz-nym dzieci w wieku poniżej 15 lat oraz kobiet ciężarnych lub karmiących,

z wyjątkiem sytuacji, w których lekarz dentysta uzna za absolutnie niezbędne z uwagi na szczególne potrzeby pacjen-ta. W odpowiedzi na wprowadzaną regulację dotyczącą wycofania amal-gamatu w leczeniu stomatologicznym dzieci, młodzieży i kobiet w ciąży, Ministerstwo Zdrowia {we współpracy z Konsultantem Krajowym w dziedzinie stomatologii dziecięcej oraz stoma-tologii zachowawczej z endodoncją) wpracował dwie propozycje dotyczące zamiany amalgamatu stomatologiczne-go na inne materiały stomatologiczne stosowane w leczeniu zębów mlecznych, w leczeniu stomatologicznym dzieci w wieku poniżej 15 lat oraz kobiet ciężarnych lub karmiących. Po wejściu w życie powyższego rozporządzenia jako materiał stomatologiczny:

do wypełniania zębów mlecznych należy stosować cementy glasjonome-rowe, zębów stałych przedtrzonowych i trzonowych w szczęce i żuchwie u dzie-ci do 15. roku życia oraz u kobiet ciężar-nych cementy glasjonomerowe i mate-riały kompozytowe chemoutwardzalne,

do wypełniania zębów stałych przedtrzonowych i trzonowych w szczę-ce i żuchwie u dzieci i młodzieży do 18 roku życia oraz u kobiet ciężar-nych należy zastosować materiały kompozytowe światłoutwardzalne, przy jednoczesnym wprowadzeniu współczynnika korygującego wycenę punktową świadczeń dla dzieci i mło-dzieży określoną jako 2.0, zaś u kobiet ciężarnych 1,5.

Należy również zauważyć, ze świad-czeniodawcy realizujący gwarantowane świadczenia stomatologiczne stanowią ok. 30% wszystkich podmiotów reali-zujących świadczenia stomatologiczne, a obowiązek zakupu i użytkowania separatorów nie został w przywołanym rozporządzeniu ograniczony tylko do tych lekarzy dentystów, którzy realizują świadczenia finansowane ze środków publicznych.

Odnosząc się do oceny zasadności zmiany wyceny świadczeń stomatolo-gicznych ze względu na konieczność zobowiązania świadczeniodawców do zakupu dodatkowego wyposażenia sto-matologicznego (separatorów amalga-matu) uprzejmie wyjaśniam, że zmiana wyceny świadczeń stomatologicznych z tego tytułu nie jest rozwiązaniem

które będzie mieć zastosowanie wzglę-dem wszystkich podmiotów i w związku z tym należy poszukać rozwiązania które będzie adekwatne względem wszystkich podmiotów realizujących świadczenia, również niefinansowane ze środków publicznych.

W odpowiedzi na pytanie dotyczą-ce Departamentu Stomatologii, wska-zuję, że z punktu widzenia spójności realizacji zadań resortu wyodrębnienie departamentu, który dedykowany byłby lekarzom dentystom jest niezasadne.

W odpowiedzi na pytanie dotyczą-ce radiologii stomatologicznej warto pamiętać, że kwestie związane z kontro-lą parametrów technicznych urządzeń radiologicznych są od wielu lat szeroko dyskutowane zarówno w odniesieniu do zakresu tej kontroli, jak i częstotliwo-ści jej przeprowadzania. W roku 2015 dokonano przeglądu przepisów doty-czących tego właśnie obszaru. Efektem prac była nowelizacja rozporządzenia, na podstawie której wprowadzono nowy wykaz testów służących kontroli parametrów fizycznych urządzeń radio-logicznych oraz określono częstotliwość ich wykonywania. Mając na względzie postanowienia Dyrektywy 2013/59/EURATOM z dnia 5 grudnia 2013 r. [Dyrektywa ustanawiająca podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony radiologicznej przed zagrożeniami wyni-kającymi z narażenia na działanie pro-mieniowania jonizującego (. . .)] należy zauważyć, że niezależnie od wielkości narażenia związanego ze stosowaniem urządzeń radiologicznych w medycy-nie (emitujących np. promieniowanie rentgenowskie), nie jest możliwe wyłą-czenie jakiejś grupy takich urządzeń z państwowego nadzoru. Aby jednak ułatwić optymalizację takiego nad-zoru, Dyrektywa pozostawia krajom członkowskim w wielu przypadkach swobodę w wyborze optymalnego sposobu i zakresu jego realizacji, co było podstawą do określenia nowego wykazu testów kontroli parametrów fizycznych urządzeń radiologicznych i częstotliwości ich wykonywania oraz umieszczenia go w znowelizowanym rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszyst-kich rodzajów ekspozycji medycznej.


15

W załączniku nr 6 do rozporządzenia przyjęto ogólną zasadę wykonywania testów specjalistycznych z częstotliwo-ścią raz na rok. W przypadku aparatów przeznaczonych do wykonywania zdjęć wewnątrzustnych, częstotliwość tą obniżono dwukrotnie (raz na dwa lata). Wprowadzenie tej zmiany jest konsekwencją znacznych różnic w wiel-kości narażenia na promieniowanie jonizujące pomiędzy procedurami związanymi z wykonywaniem zdjęć wewnątrzustnych, a innymi proce-durami medycznymi (w przypadku zdjęć wewnątrzustnych narażenie to jest znacznie mniejsze). Inne techniki radiologiczne stosowane w stomatologii (pantomografi a, cefalometria, CBCT) wiążą się ze znacznie większymi daw-kami otrzymywanymi przez pacjentów niż w przypadku zdjęć wewnątrzust-nych, dlatego też w ramach nowelizacji częstotliwość przeprowadzania testów wykorzystywanych w tych technikach została pozostawiona bez zmian.

Przyjęta w Polsce ogólna zasada dotycząca częstotliwości wykonywania testów specjalistycznych (raz na rok), ma swoje uzasadnienie w dostępnej literaturze (np. AAPM report No. 175. Acceptance Testing and Quality Control of Dental Imaging Equipment, 2016), a także w praktyce takich krajów jak np. Niemcy. Francja i Wielka Brytania, Z posiadanych informacji dotyczących kontroli urządzeń radiologicznych w niektórych państwach członkowskich UE wynika, że w wymienionych powy-żej krajach częstotliwość wykonywania testów w zależności od typu wynosi od codziennie do co roku.

Należy również zauważyć, że wy--mieniona w apelu nr 9/17/P-VII Naczelnej Rady Lekarskiej liczba stwierdzonych negatywnych wyników testów specjalistycznych aparatów wewnątrzustnych w roku 2016 jest znacznie zaniżona (12 przypadków, co stanowiłoby 0,1% wszystkich aparatów wewnątrzustnych). Według danych prezentowanych przez akredytowane laboratoria upoważnione do wykony-wania testów specjalistycznych podczas Konferencji Promieniowanie Jonizujące w Medycynie -PJOMED 2017, odsetek negatywnych testów specjalistycznych w przypadku aparatów wewnątrzust-nych wyniósł ok. 2-4%, a więc dotyczyć

może około 200-400 aparatów w skali kraju.

Pragnę również poinformować, że aktualnie trwają prace legislacyjne nad projektem nowelizacji ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe, co skutkować będzie potrzebą zmian wszystkich aktów wykonawczych wydanych na podstawie zamieszczo-nych w ustawie upoważnień, w tym także rozporządzenia Ministra Zdro-wia dotyczącego kontroli parametrów fi zycznych urządzeń radiologicznych. Jednakże, biorąc pod uwagę przed-stawione wyżej dane oraz przyjętą za WHO defi nicję pojęcia „zdrowie”, nie należy uznawać za zasadne dalszego zmniejszania częstości wykonywa-nia testów kontroli jakości urządzeń radiologicznych w zakresie aparatów stomatologicznych. Wydłużanie okresu pomiędzy wykonywaniem testów spe-cjalistycznych aparatów stomatologicz-nych jest niewskazane, gdyż mogłoby to zmniejszyć poziom bezpieczeństwa radiologicznego pacjentów. W odpowie-dzi na pytanie dotyczące zatrudnienia lekarzy w praktykach informuję, że pod-trzymuję swoje stanowisko dotyczące braku zgody na zmianę przepisów art. 53 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty w tym zakresie.

W liście zawarte zostały odpowiedzi na wszystkie stawiane przez Państwa pytania. Wierzę, że otwarty dialog sta-nowić będzie podstawę konstruktywnej współpracy w zakresie realizowanych zmian. Mam nadzieję, że przekazane wyjaśnienia okażą się wyczerpujące.

Z poważaniemKonstatny Radziwiłł

W dniu 6 listopada 2017 r. lekarz

Anna Kasperowicz, a 14 grudnia br.

lekarza Monika Daszkiewicz

uzyskały tytuł doktora nauk medycznych.

Serdecznie gratulujemy!

Obowiązek opłacania składek członkowskich wynika z przynależ-ności do okręgowej izby lekarskiej i nie jest powiązany z faktycznym wykonywaniem zawodu lekarza i lekarza dentysty. Obowiązek regu-larnego opłacania składki członkow-skiej spoczywa na lekarzu i lekarzu dentyście posiadającym prawo wykonywania zawodu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej i wpisa-nym na listę członków okręgowej izby lekarskiej.

Uchwałą Nr 27/14/VII z dnia 5 września 2014 r., która obowiązuje od 1 stycznia 2015r. Naczelna Rada Lekarska ustaliła wysokość składki członkowskiej obowiązującej lekarza i lekarza dentystę, członka okręgowej lub wojskowej izby lekarskiej w jednej wysokości 60 zł miesięcznie. Uchwała nie przewiduje możliwości ustalenia innej kwoty miesięcznej składki członkowskiej niż 60 zł. Jedynie w przypadku lekarza posiadającego ograniczone prawo wykonywania zawodu wysokość składki wynosi 10 zł miesięcznie.

Uchwała nie przewiduje również możliwości zwolnienia z obowiązku opłacania składki lub umorzenia należności z tytułu nieopłaco-nych składek przez okręgowe rady lekarskie.

Ewentualne zwolnienie z obo-wiązku opłacania składki następuje tylko z mocy w/w uchwały od pierw-szego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła jedna z trzech sytuacji, a mianowicie:

1/ ukończenie przez lekarza 75 lat,2/ skreślenie z rejestru człon-

ków okręgowej lub wojskowej izby lekarskiej,

3/ złożenie oświadczenia o nie-osiąganiu przychodów.

adw. Anna Cieślak

Składka członkowska winna być opłacana do końca miesiąca za dany miesiąc bądź z dowolnym wyprze-dzeniem na konto Okręgowej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze:

95 1090 1535 0000 0000 5301 9198

w tytule przelewu należy wpisać swój numer Prawa Wykonywania

Zawodu.


16

Podstawowe zadania izby lekarskiej jako instytucji samorządu lekarskie-go (w świetle ustawy) to: czuwanie nad etyką i sumiennością zawodową lekarzy, obrona i reprezentowanie interesów zawodowych lekarzy, spra-wowanie wraz z władzami rządowymi nadzoru nad wykonywaniem praktyki lekarskiej, czuwanie nad godnością stanu członków izby. Narzędziem, które pozwalało izbie dyscyplinować „zachowanie lekarskie”, było prawo rejestru, czyli wpis na listę lekarzy. To było równoznaczne z uzyskaniem prawa do wykonywania zawodu leka-rza. Przymusowym związkiem izb lekarskich była Naczelna Izba Lekarska, w której skład wchodzili przedstawi-ciele poszczególnych izb lekarskich. Naczelna Izba Lekarska stanowiła instancją odwoławczą w razie sporów pomiędzy izbami, a także izbą a nale-żącymi do niej lekarzami. Zaś nadzór nad całym samorządem lekarskim, a także nad Naczelną Izbą Lekarską, sprawował minister opieki społecznej. Kontrola ministra polegała na czuwaniu nad legalnością działania izb lekarskich, a także Naczelnej Izby Lekarskiej, wykonywaniu ich zadań w ramach ustawy o samorządzie lekarskim i wykonywaniu zadań zgodnie z obo-wiązującym prawem. W przypadku naruszenia przepisów prawa, interesu publicznego przez uchwały i decyzje, mógł je zawiesić, uchylić, a organy, które podjęły uchwałę, rozwiązać. Minister mianował spośród lekarzy komisarza, który pełnił funkcję rozwiązanego organu i najpóźniej w ciągu sześciu miesięcy musiał przeprowadzić nowe wybory.

Po zmianie ustawy o izbach lekar-skich po roku 1934 zmieniła się także liczebność organów izb, a także wydłu-żyła się ich kadencja do pięciu lat. Zgodnie z nową ustawą radę izby repre-zentowało 30 członków ( w poprzedniej ustawie było 20), zarząd liczył od 6 do 12 członków (w poprzedniej ustawie było od 5 do 9), sądy izby od 12 do 18 członków (do roku 1934 od 12 do 24).

Ustawa z 15 marca 1934 roku bardzo precyzyjnie określała zadania samorządu lekarskiego. Sprecyzowała jakie przesłanki muszą zaistnieć, aby lekarz został wpisany na listę członków izby, a także co powoduje wykreślenie lekarza z listy członków danej izby. Skreślony z listy członków może być lekarz, który przebywa za granicą dłu-żej niż dwa lata i zaprzestał opłacania składek i innych opłat. Jako nowa została wprowadzona zasada, że lekarz zostaje wpisany na listę członków zgod-nie z miejscem zamieszkania, pomimo że praktykuje na terenie innej izby.

Zmianie uległo także nazewnic-two; przewodniczący zarządu izby – z naczelnika stał się jej prezesem (określenie te funkcjonuje po dzień dzisiejszy), który wraz z sekretarzem (do roku 1934 pisarz) i skarbnikiem byli wybierani z grona członków zarządu na okres trzech lat. Po roku 1934 w skład sądu dyscyplinarnego wchodziło od 12 do 18 członków. Połowa składu członków sądu musiała stale zamieszkiwać na terenie siedziby izby. Sąd orzekał w składach trzyoso-bowych. Zamiejscowe wydziały sądu była władna ustanawiać rada izby. Lekarz za swoje uchybienia w wyko-nywanej pracy, a także za nieprze-strzeganie zasad etyki lekarskiej, mógł być ukarany: upomnieniem, naganą, zawieszeniem w prawach członka, a także zawieszeniem na czas określony w prawie wykonywania zawodu. Ostateczną i najbardziej dotkliwszą karą było skreślenie z listy członków, tzn. pozbawienie prawa wykonywa-nia zawodu lekarza. Lekarz ukarany naganą tracił bierne prawo wyborcze w najbliższych wyborach. Dodatkową karą orzekaną przez sąd mogła być kara grzywny w wysokości do 500 zł, a także publikacja w dzienniku urzędo-wym izb. Sąd dyscyplinarny Naczelnej Izby Lekarskiej był wyjątkiem, był on instancją odwoławczą od orzeczeń sądów izb lekarskich. Jego skład to dziewięciu członków wybranych przez walne zebranie Izby, pięciu członków

mianowanych spośród lekarzy przez ministra opieki społecznej, czterech członków powołanych spośród sędziów zawodowych tzn. sądów powszech-nych przez ministra sprawiedliwości. Sąd dyscyplinarny Naczelnej Izby Lekarskiej orzekał w składzie pięciu członków, z czego dwóch musiało być wybranych przez walne zgromadze-nie, jeden to przewodniczący, który musiał być sędzią mianowanym przez ministra sprawiedliwości, a dwóch mianowanych przez ministra opieki społecznej. Do roku 1938 lekarze dentyści nie wchodzili w skład izby lekarskiej. Zmieniła to ustawa z dnia 11 stycznia 1938 roku o izbach lekarsko – dentystycznych. Dopiero wtedy lekarze dentyści uzyskali swój samorząd zawo-dowy. Funkcjonował on tak samo jak samorząd zawodowy lekarzy Do roku 1938 sprawami zawodowymi stoma-tologów zajmowały się towarzystwa odontologiczne, związki, stowarzysze-nia zawodowe, a także stowarzyszenia zawodowo - społeczne.

Na dzień dzisiejszy obowiązuje ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, która spełnia oczekiwania środowiska lekarskiego. Określa ona zadania, organizację izb lekarskich, obowiązki członków, ich prawa, a także zasady działania. Samo-rząd ten reprezentowany jest przez osoby, które wykonują zawód lekarza i lekarza dentysty, sprawuje on także pieczę nad należytym wykonywaniem tego zawodu dla interesu publicznego, jest on niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega tylko przepi-som prawa . „Jednostkami organi-zacyjnymi samorządu zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów są: okrę-gowe izby lekarskie, Wojskowa Izba Lekarska i Naczelna Izba Lekarska, które posiadają osobowość prawną. Siedzibą Naczelnej Izby Lekarskiej i jej organów jest miasto stołeczne Warszawa” . Liczbę okręgowych izb lekarskich, siedzibę, a także obszar ich działania ustala Naczelna Rada Lekar-ska na wniosek okręgowych zjazdów

Brygida Olszewska, Zielona Góra

Historia samorządu lekarskiego w Polsceczęść II


17

lekarzy, w którym uwzględnia podział terytorialny państwa.

Obecnie funkcjonują 23 okręgowe izby lekarskie, z siedzibami: w Białym-stoku, Bielsku – Białej, Bydgoszczy, Częstochowie, Gdańsku (z siedzibą w Gdyni), Gorzowie Wielkopolskim, Katowicach, Kielcach, Koszalinie, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Płocku, Poznaniu, Rzeszo-wie, Szczecinie, Tarnowie, Toruniu, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze. Dodatkowo funkcjonuje także Wojskowa Izba Lekarska, która ma uprawnienia i obowiązki okręgowej izby lekarskiej , lecz działa na terenie całego kraju .

Rysunek 1. Izby Lekarskie na obsza-rze Polski

Źródło: http://www.nil.org.pl/struktura-nil/okregowe-izby-lekarskie

10-12 grudnia 1989 roku w War-szawie podczas I Krajowego Zjaz-du Lekarzy na wniosek delegatów powołano Okręgową Izbę Lekarską w Zielonej Górze . Po tym wydarzeniu rozpoczęły się wielkie przygotowania do przeprowadzenia I Zjazdu Delega-tów Okręgowej Izby Lekarskiej w Zie-lonej Górze.

Wszystko zaczęło się 7 stycznia 1990 r. tego dnia odbył się I Zjazd Dele-gatów Okręgowej Izby Lekarskiej w Zie-lonej Górze. Było to wielkie wydarzenie,

które wielu lekarzy wspomina po dzień dzisiejszy. Sytuacja była skomplikowa-na i bardzo trudna, ponieważ toczył się wielki bój o to, aby została powołana samodzielna izba lekarska z siedzibą w Zielonej Górze.

W dniu 17 maja 1989 roku na mocy ustawy o Izbach Lekarskich Sejm reaktywował samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów. Zgodnie z inicjatywą ustawodawcy powstało 11 izb lekarskich w miastach akademic-kich oraz 3 izby branżowe: Wojskowa, MSWiA i Kolejowa.

Na I Zjazd organizacyjny Izby Poznańskiej wyjechało kilkudziesię-ciu delegatów z Zielonej Góry. Dzięki

ogromnym staraniom dr. Jacka Mikulskiego, którego wspierali dele-gaci z Zielonej Góry, postanowiono wystąpić do I Krajowego Zjazdu Lekarzy o utworzenie samodzielnej struktury samorządu lekarzy w Zie-lonej Górze.

Podczas I Krajowego Zjazdu Leka-rzy w dniach 10-12 grudnia 1989 roku na wniosek delegatów powołano Okrę-gową Izbę Lekarską w Zielonej Górze.

Najbardziej zaangażowanymi na rzecz powstania samodzielnej izby lekarskiej w Zielonej Górze byli: Jacek Mikulski, Anna Mackiewicz, Marzen-na Plucińska, Jędrzej Bandurski,

Marek Twardowski, Lesław Mądry, Zbigniew Moczulski, Maria Strehl.

Pierwszym Przewodniczącym Izby w Zielonej Górze został zasłużony w procesie jej powstawania dr Jacek Mikulski.

Podczas I Zjazdu Delegatów dnia 7 stycznia 1990 roku wybrano skład I Prezydium Okręgowej rady Lekarskiej I Kadencji.Honorowy Przewodniczący OIL: dr n.

med. Albin Bandurski;Przewodniczący: dr Jacek Mikulski;Wiceprzewodniczący: dr Lesław

Mądry, dr Dariusz Konieczny, dr Wiesław Stawiarski;

Sekretarz: dr Jacek Felisiak;Skarbnik: dr Laura Kamińska-Podolak;Członkowie Prezydium: dr Anna Mac-

kiewicz, dr Anna Straburzyńska, dr Marek Twardowski.

Pierwsi Przewodniczący Organów OIL w Zielonej Górze:

Komisji Rewizyjnej: dr Małgorzata Wierzbicka-Ciach;

Sądu Lekarskiego: dr n. med. Tadeusz Zgorzelewicz;

Rzecznik Odpowiedzialności Zawo-dowej: dr n. med. Władysław Kolbuszewski.

Przez 28 lat istnienia samorządu zawodowego lekarzy i lekarzy den-tystów i 27 lat istnienia Okręgowej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze było zaledwie 3 Przewodniczących: dr Jacek Mikulski, dr Anna Mackie-wicz i dr n. med. Mariusz Witczak.

Punkty edukacyjne

Przypominamy o obowiązku skła-dania dokumentów potwierdzających uzyskanie odpowiedniej liczby punk-tów edukacyjnych w czteroletnich okresach rozliczeniowych.

Na stronie internetowej http://oil-zgora.org/artykul/poradniki do pobrania Karta Indywidualnej Ewi-dencji Doskonalenia Zawodowego. Wypełnioną kartę (bez certyfikatów, jedynie do wglądu w razie koniecz-ności) wraz z Indeksem Doskonale-nia Zawodowego Lekarza/Lekarza Dentysty należy dostarczyć do OIL w Zielonej Górze. (Red.)


18

Buzdygany – wyjątkowa nagroda dla zasłużonych dla Wojska Polskiego. Wśród tegorocznych laureatów, po raz pierwszy w historii, znaleźli się lekarze 105 Kresowgo Szpitala Wojskowego w Żarach. „Za budowanie ducha korpu-su wojskowej służby zdrowia” nagrodę „Buzdygany 2016” otrzymali doktorzy nauk medycznych Krzysztof i Zbigniew Kopocińscy, szefowie Pododdziału Okulistycznego w 105 Kresowym Szpitalu Wojskowym w Żarach. W dniu 24.03.2017r. w Warszawie odbyła się uroczysta gala wręczenia nagród.

– Laureatami nagrody Buzdygana zawsze byli ludzie wyjątkowi, których osobowości i działania wyróżniały ich w środowisku. Należeli do grona osób szlachetnych, stawianych za wzór. Jestem pewien, że tegoroczni laureaci spełniają najwyższe kryteria, które symbolizuje nagroda Buzdygana – mówił gospodarz wieczoru, dyrektor Wojskowego Instytutu Wydawniczego, Maciej Podczaski.

– Buzdygan to zobowiązanie, by przewodzić innym i swoją postawą dawać przykład do naśladowania – mówił Michał Dworczyk, sekretarz sta-nu w Ministerstwie Obrony Narodowej. Wiceminister podkreślił, że laureaci Buzdyganów, niezależnie od tego czy są żołnierzami czy cywilami, dzięki swojej postawie mogą być dla wszyst-kich punktem odniesienia. – Budujecie etos i dbacie o honor munduru żołnierza

Wojska Polskiego. W imieniu ministra Antoniego Macierewicza dziękuję wam za to, że możemy być dumni z wojska – dodał.

Wśród wyróżnionych osób, na mocy werdyktu kapituły Buzdyganów replikę XVI-wiecznej oznaki godności rotmistrzowskiej otrzymali w tym roku również:• generał brygady doktor Jarosław

Gromadziński, dowódca 15 Giżyc-kiej Brygady Zmechanizowanej, za przekuwanie szkoleniowego rzemio-sła w sztukę budowania żołnierza przyszłości,

• plutonowy Piotr Małachowski, żoł-nierz Wojskowego Zespołu Spor-towego 2 Wojskowego Oddziału Gospodarczego we Wrocławiu, srebr-ny medalista Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro w rzucie dyskiem, za przekuwanie wymiernych sukcesów sportowych w niewymierne dobro ratowania życia,

• ksiądz komandor porucznik Rado-sław Michnowski – kapelan parafii wojskowej pw. św. Józefa w Nowym Glinniku, za przełamywanie sche-matów oraz walkę z żołnierskim strachem i stresem,

• Sylwia Szymańska, psycholog, psycho-terapeuta Kliniki Psychiatrii, Stresu Bojowego i Psychotraumatologii WIM, za to, że oswoiła cywilów i żoł-nierzy z czymś, co jeszcze przed kilku laty brzmiało jak wyrok – z PTSD,

• pośmiertnie gen. dyw. Janusz Bro-chwicz-Lewiński ps. „Gryf”, uczest-nik Powstania Warszawskiego i legen-darny obrońca Pałacyku Michla na Woli, za spięcie pięciu pokoleń Polaków klamrą żołnierskiego etosu.

Tekst: Justyna Wróbel / Polska ZbrojnaFot. www.polska-zbrojna.pl, www.15bz.wp.mil.plWięcej informacji:„Polska Zbrojna” wręczyła buzdygany wybitnym osobowościom 05.04.2017r. źródło TVP Gorzów Wlkp.Krzysztof i Zbigniew Kopocińscy - Lekarze pamięciRelacja z uroczystości - video: Polska Zbrojna Pełna relacja z uroczystości: Polska ZbrojnaVideo cz.3 Buzdygany: NowaTelewizjaPl Laureaci - video: Polska Zbrojna Laureaci: Polska Zbrojna

Wojskowe Oskary wręczone!

W hotelu Ruben odbyło się szkolenie na temat „Optymalny wybór leków z I i II szczebla drabiny analgetycznej”. Problem omówiła dr Małgorzata Malec – Milewska z Kliniki Ane-stezjologii i Terapii CMKP w Warszawie.

W Okręgowej Izbie Lekarskiej odbyło się cykliczne szkolenie na temat: „Ochrona danych osobowych RODO”. Temat przedstawiła mgr Ewa Hassa, radca prawny Okręgowej Izby Lekarskiej w Zielonej Górze.

Zarząd oraz Dyrekcja Oddziału Zachodniego Ogólnopolskiej Sieci Laboratoriów Medycznych „Diagnostyka” zorganizowały w zielonogórskiej Palmiarni Regionalną Konferencję Naukową. Omówione zostały następujące tematy:• dr hab. n. med. Jakub Swadźba: „Proble-

my w diagnostyce chorób autoimmunolo-gicznych i zakrzepowych, ze szczególnym uwzględnieniem tocznia trzewnego i zespołu antyfosfolipidowego”,

• mgr Anna Piotrowska-Mietelska: „GENO-diagDIETA – znaczenie genetyki w zdrowym odżywianiu”,

• dr n. med. Wojciech Gernand: „Morfologia krwi obwodowej – nowe koncepcje diagnostyczne”,

• mgr Michał Podkalicki: „Nowoczesna, mole-kularna diagnostyka alergii”, „Diagnostyka boreliozy i monitorowanie jej leczenia testami Lyme Trace ELISA”.


19

17 sierpnia 1904 roku do szwajcar-skiej kliniki psychiatrycznej Burghölzli (Zurich) została przyjęta 19-letnia pacjentka z Rostowa-nad-Donem. Miała ataki histerii, migreny, stany depresyjne, za sobą próby samobójcze. Na lekarza prowadzącego wyznaczono młodego (29 lat) psychiatrę, człowieka inteligentnego i o wysokiej kulturze, jednocześnie nietaktownego i złośliwe-go – Karla Gustawa Junga (1875-1961). Tak zaczyna się jedna z mniej znanych, ale skandalicznych historii o narodzi-nach psychoanalizy.

Sabina urodziła się w 1885 roku w rodzinie żydowskiego kupca i pro-ducenta pasz dla bydła, pochodzącego z Warszawy Mikołaja Spielreina. Jej matka – Ewa – była dentystką, jedną z pierwszych kobiet z wyższym wykształceniem w Rosji, czystej wody zakupoholiczką. Kupowała wszystko, co jej wpadło w oko, a potem panicznie się bała, że jej wydatki zauważy mąż. Mikołaj Spielrein był despotą, kochał rodzinę, dzieci, ale za najmniejsze przewinienia je karał. Wymagał, aby znały języki obce i w różne dni tygo-dnia można było w domu mówić tylko w jakimś języku obcym, niemieckim, czy francuskim. Jeśli któreś z dzieci zapomniało się i powiedziało coś po rosyjsku, dostawało lanie albo było zamykane w ciemnej komórce. Sabina była najstarszym dzieckiem, miała 3 braci: Jana, Izaaka i Emila (wszyscy zostaną uczonymi i wszyscy zginą w latach 30. w obozach w wyniku czystek przeprowadzonych w Związku Radzieckim) oraz młodszą siostrę, z którą była bardzo związana – Emi-lię. Gdy ta zmarła na tyfus w wieku 6 lat, Sabina nie umiała sobie poradzić z tą tragedią, przeżyła silny wstrząs nerwowy. Była bardzo wrażliwa, nie-zwykle inteligentna, zakończyła ze złotym medalem Gimnazjum Żeńskie w Rostowie – jedno z lepszych na połu-dniu Rosji. Gdy zachorowała, rodzice postanowili wywieźć ją do Szwajcarii. Początkowo trafiła pod opiekę neuro-patologa o rosyjskich korzeniach Kon-stantina Monakowa, który stwierdził u niej ciężki przypadek chorobowy i odmówił leczenia. Dopiero potem trafiła do kliniki Burghölzli, którą w tym czasie kierował Eugen Bleuler, specjalista w leczeniu schizofrenii. Był

także pierwszym, który wykorzystał w procesie leczenia nową metodę lekarza z Wiednia – Zygmunta Freuda, czyli psychoanalizę. Nową metodą był zainteresowany młody Karl Jung, współpracownik Bleulera. U Sabiny rozpoznał psychozę histeryczną. Przez

kilka miesięcy prowadził z nią sesje. Ale nie leczył jej hipnozą czy elektrowstrzą-sami, jak to było wtedy w zwyczaju, tylko prowadzili rozmowy. Rozmawiali o jej dzieciństwie, analizowali sny, Sabina opowiadała o trudnych relacjach z ojcem, o braku akceptacji z jego strony (tak jej się wydawało), o tym, że chciała się utopić. Jung zdiagnozował chorobę jako kompleks Elektry, spowodowany skrywanym seksualnym uczuciem chorej do ojca

Zatrzymajmy się chwilę na psycho-analizie. Upraszczając nieco powiemy, że jest to terapeutyczna metoda dia-gnozy i leczenia nerwic, polegająca na „swobodnych skojarzeniach”. Opiera się na rozmowie lekarza z pacjentką i późniejszej analizie tych wypowiedzi.

Zakłada, że przyczyną nerwic są wyparte do nieświadomości pragnie-nia, zwłaszcza natury seksualnej. Ich ujawnienie miało prowadzić do wyle-czenia pacjenta. Ale psychoanaliza jest także (w szerokim rozumieniu) koncepcją natury ludzkiej i w tym sensie jest częścią antropologii, a więc i filozofii. Została zaliczona do form tzw. naturalistycznej koncepcji istoty (natury) człowieka. Freud (jej przed-stawiciel) powiadał, że gmach psychiki każdego człowieka składa się z dwóch części: świadomej (składającej się z Ego i Superego), i nieświadomej (lub pod-świadomej - id). Ta ostatnia (ze sferą libido i najważniejszym z popędów: popędem seksualnym) determinuje nasze świadome życie. Sfera id podlega podwójnej kontroli Ego i Superego, ale gdy tłumimy libido może dojść do nerwic, a w skrajnych wypadkach do dewiacji i nawet zboczeń. Jung z kolei tę sferę podświadomości/nieświadomości podzielił na nieświadomość indywidu-alną i najniżej znajdującą się nieświa-domość zbiorową. W nieświadomości zbiorowej tkwią archetypy (pra-wzorce zachowań i działań) kulturowe. Nie jest to żadna określona idea, czyli archetyp ma tylko charakter formalny, a nie treściowy. Jest „pre-egzystującą formą”, w której odciśnięte są prze-szłe doświadczenia całego gatunku ludzkiego. Mówiąc inaczej - jest to jakby pamięć minionych epok, przez nas nieuświadamiana. Archetypami psychiki są anima i animus. Anima – kobiecy aspekt w psychice mężczy-zny (nieuświadamiany ideał kobiety, zasada emocjonalna, zależna od nastrojów i skierowana do wewnątrz część duszy). Animus – męski aspekt psychiki kobiety (męski ideał w nie-świadomości kobiety, zasada pryncy-pialna, sztywna, surowa, skierowana na zewnętrzny świat rzeczy).

Jung, prowadząc rozmowy z Sabi-ną, wszystko dokładnie zapisywał. Ukończono leczenie po około roku, ale panna nie zamierzała wracać do rodziców. Bardzo zbliżyła się ze swo-im lekarzem, początkowa sympatia przerodziła się w namiętność i zostali kochankami. Gdy Jung w 1906 roku nawiązał korespondencję z Freudem, opisał mu przypadek swojej pierwszej pacjentki i metodę, jaką stosował, lecząc

SABINA SPIELREIN,

CZYLI O PRAWDZIWYCH

PRZYCZYNACH SUKCESÓW

FREUDA I JUNGA


20

ją – właśnie freudowską. Prawdopodob-nie nie wspominał o romansie, bojąc się oskarżeń o brak etyki zawodowej. Freud był zachwycony i ogłosił, że Jung jest jego najlepszym uczniem. Sabina o wszystkim wiedziała.

Pod wpływem Junga zapragnęła pójść na studia medyczne. Nie miała najlepszej rekomendacji: pacjentka szpitala psychiatrycznego, nerwowo chora, cudzoziemka. Jednak pieniądze ojca i list rekomendacyjny Junga pomo-gły jej dostać się na medycynę w 1905 roku. Ukończyła ją w 1911 roku i została terapeutką. Jej praca dyplomowa nosi-ła tytuł „Über den psychologischen Inhalt eines Falles von Schizophrenie” („O psychologicznej treści jednego przypadku schizofrenii”) – jest jednym z pierwszych opracowań naukowych nt. psychoanalizy. Potem wyjechała do Wiednia, wtedy na jednym ze spotkań Wiedeńskiego Towarzystwa Psychoana-litycznego poznała też Freuda, z którym już wcześniej zaczęła prowadzić kore-spondencję, przedstawiając swoją wersję romansu z Jungiem. Doktorat obroniła rok później, w 1912 roku, na Uniwersy-tecie w Wiedniu na podstawie rozprawy „Die Destruktion als Ursache des Werdens” (Destrukcja jako przyczyna stawania się). W 1994 roku rozprawa ukazała się w rosyjskim tłumaczeniu w piśmie „Logos”. Pisze we wstępie, że, gdy zajmowała się analizą problematyki seksualnej, zastanawiało ją, „dlacze-go ten silny instynkt przedłużenia gatunku, na równi z pozytywnymi emocjami, których można by oczekiwać „a priori”, zawiera także negatywne – trwogę, odrazę, wstręt”. Pisze, że ludzie psychicznie chorzy unikają kontaktów seksualnych, bojąc się „własnego roz-padnięcia się”. W kontakcie z drugim człowiekiem schizofrenicy obawiają się rozpuszczenia w swoim partnerze. Ten temat utraty własnego „ja” jest obecny w pracach Junga z 1912 roku. Zapewne więc znał teksty Spielrein, ale nie powoływał się na nie.

W Wiedniu, gdzie przez kilka miesięcy pracowała, Sabina poznała swego przyszłego męża, rosyjskiego psychiatrę, lekarza, pioniera psycho-logii pracy – Pawła Szeftela (popełnił samobójstwo w 1939). Mieli dwie córki: Renatę i Ewę. Obie razem z matką zostaną rozstrzelane w 1942

roku przez nazistów w wąwozie pod Rostowem.

Do Rosji małżonkowie wrócili w 1923 roku, namówieni przez braci Sabiny, którzy opowiedzieli się po stronie ustroju komunistycznego. Jak wiadomo, ustrzegli się stalinowskich czystek. Także Freud radził Sabinie powrót do ZSRR, gdzie rozwijała się psychoanaliza. Będąc w Moskwie, Sabi-na założyła eksperymentalne przed-szkole, do którego chodził m.in. syn Stalina, zajęła się psychologią dziecka (nota bene wcześniej niż Anna Freud, która uchodzi za jej twórczynię).

W 1977 roku zostały odkryte w Genewie, w budynku dawnego Instytutu Psychologii (wyjeżdżając do Związku Radzieckiego, Sabina oddała swoje archiwum na przechowanie psychologowi dziecięcemu – Eduar-dowi Сlaparèd’owi), listy Spielrein do Junga oraz fragmenty jej wspomnień. Rzucają pewne światło na relacje, jakie ich łączyły. Chodzili razem do Opery (oboje uwielbiali Wagnera, szczególnie jego „Pierścień Nibelunga”), Sabina pragnęła mieć syna z Jungiem i dać mu na imię Zygfryd, mówiła o tym często. Zaczęto o nich plotkować, wie-ści dotarły do małżonki Junga (Emmy Rauschenbach – bardzo bogatej i pełnej wdzięku kobiety) i przez nią do matki Sabiny. Doszło do skandalu i zakoń-czenia romansu w 1909 roku. Potem korespondowali ze sobą, ale oboje trzymali dystans. Wcześniej, w 1907 roku na Międzynarodowym Kongresie Psychiatrii, Psychologii i Neurologii, Jung przedstawił przypadek Spielrein jako zakończone sukcesem leczenie histerii metodą Freuda. Potem odszedł z kliniki na żądanie jej kierownictwa, zajął się budową własnej dyscypliny naukowej, którą nazywał psycholo-gią analityczną. Do rodziny Sabiny nie omieszkał jednak napisać, że nie przestrzegał należycie swoich obo-wiązków terapeuty, bo nie otrzymywał pieniędzy za jej leczenie. A ponieważ zostali przyjaciółmi, robili, co chcieli. Po prostu szok!

Cały czas, korespondując z Freudem (poinformował go też o skandalu, ale winę zwalił na Sabinę), umniejszał rolę Sabiny w swoich badaniach. Nazywał ją „małą dziewczynką”, czy „małą badacz-ką”, „małą uczoną” – Freud go w tym

wspierał. A rola Sabiny była niemała, gdyż po zakończeniu leczenia uczestni-czyła w diagnozowaniu innych chorych, asystowała przy projektach badawczych Junga, spędzali na rozmowach wiele godzin i najprawdopodobniej pojęcia „anima” i „animus” – wymyśliła Sabina, Jung przywłaszczył sobie jej odkrycie naukowe, to w rozmowach z nią formowały się teorie animy i animusa, które Jung ogłosił jako wła-sne. Zresztą także Freud nie doceniał ważności jej badań. Dość wspomnieć, że zjawisko „popędu śmierci”, które Freud analizował (Tanatos vs Eros) w publikacjach 8 lat po tym, jak uka-zał się doktorat Spielrein, najpierw ona opisała w swoich tekstach. Freud docenił jej wkład dopiero w 1920 roku, gdy w jednym z przypisów w rozprawie „Poza zasadą przyjemności” podaje jej nazwisko jako ważne dla rozwoju psychoanalizy. Ona wtedy była już uznaną terapeutką dziecięcą z około 10 publikacjami, współpracującą z Jeanem Piagetem – znanym filozofem-struk-turalistą i psychologiem dziecięcym, który w młodym wieku przebył u niej psychoanalizę.

Sabina obawiała się, że Jung przy-właszczy sobie jej koncepcje. Świadczą o tym wypowiedzi z odnalezionych dzienników. Pisała: „Jak mam szano-wać osobę, która kradnie moje pomysły, która nie jest mi przyjacielem, ale mar-nym knującym rywalem?” I rzeczywi-ście, Jung publicznie pokusił się o doce-nienie jej roli w rozwoju psychoanalizy dopiero w 1952 roku, gdy do nowego wydania rozprawy „Transformacja i symbole libida” dołączył komentarz o wkładzie badań Spielrein dla rozwoju koncepcji popędu śmierci. Chyba o co najmniej kilkanaście lat za późno, gdyż Sabina nie żyła od 10 lat. Stało się tak być może dlatego, że - gdy Freud zerwał kontakty z Jungiem gdzieś około 1913 roku, czyli gdy ten już odszedł z kliniki Burghölzli - obaj zażądali od niej, aby opowiedziała się wyraźnie po stronie jednego z nich. Sabina napisała wtedy w jednym z listów, że jest „zadeklarowaną członkinią freudowskiego stowarzysze-nia i Jung nie może jej tego wybaczyć”. Najprawdopodobniej jemu też wprost to powiedziała.

Kiedy w latach 80. zaczęto wydawać i tłumaczyć prace Sabiny Spielrein, jej


21

wkład w rozwój psychoanalizy został oficjalnie uznany. Spadkobiercy Junga przez kilkanaście lat blokowali publi-kacje nawet fragmentów listów ich obojga, widocznie bojąc się, że wyjdą na jaw wszystkie jego trywialności i krętactwa (szwajcarska badaczka Sabi-na Richebächer wydała fragmenty jej dzienników w biografii „Prawie okrut-na miłość do nauki”, 2005 ). Być może tajemnice kryje też archiwum Freuda (przecież panowie korespondowali ze sobą, a obiektem tej korespondencji była Sabina), bo spadkobiercy zastrzegli, że pozostanie ono niewydane aż do XXII wieku (!). Szkoda, że my się nie dowiemy o jego banalnościach.

W 2002 roku został nakręcony film o niej. Nosi tytuł: „Nazywałam się Sabi-na Spielrein”. Tytuł jest zdaniem z testa-mentu, jaki Sabina napisała po niemiec-ku, będąc pacjentką kliniki Burghölzli (został dołączony do historii choroby i zachował się), w którym prosiła, aby jej głowę pozostawić wypreparowaną, czaszkę przekazać w szklanym pojem-niku z nieśmiertelnikami gimnazjum w Rostowie, mózg podarować klinice zapakowany w czerwone naczynie, ciało spalić, a prochy podzielić na 3 części, z których jedną posłać w urnie do domu, drugą rozrzucić na polu, posadzić tam dąb i podpisać: „Ja też byłam pewnego razu człowiekiem. Nazywałam się Sabina Spielrein”. Co zrobić z trzecią częścią – miał powiedzieć jeden z braci Sabiny. Dziś napis o tej treści widnieje na tablicy wmurowanej na miejscu kaźni w Rostowie nad Donem.

W hotelu For-Rest odbyło się szkolenie „Pediatria 2017 – aktualności i wytyczne”

Omówiono realizację Program Szczepień Ochronnych oraz problemy szczepień zalecanych u dzieci i młodzieży.

Przedstawione zostały także tematy doty-czące postępowania przy zapaleniu płuc u dzieci i zakażeniu układu moczowego u noworodków.

Opr W.J.

W tym roku „Winobranie” odbyło się po raz 165-ty. Nie ma dłużej trwa-jącej, tradycyjnej imprezy związanej ze świętem winobrania. Mieszkań-cy Zielonej Góry i okolic uprawiali winorośl już od XII wieku, a pierwsze pisemne wzmianki pochodzą z XIV wieku. Ponieważ miasto Zielona Góra, podobnie jak Rzym, leży na siedmiu wzgórzach, było dużo miejsca do zakładania winnic. Po ciężkiej pracy przy zbieraniu owoców i produkcji win odbywała się zabawa, która zawsze kończyła się korowodem. Po wojnie pierwsze „Winobranie” odbyło się już w 1945 r. i trwało 2 dni, a korowód przemaszerował wokół ratusza. Następ-nie impreza stopniowo się rozrastała, a atmosfera zawsze była wesoła, ludzie bawili się na placach i ulicach.

Prezydent miasta początkowo bronił się przed oddaniem kluczy Bachusowi i pytał, co w zamian dostanie. Dziesięć dni płatnego urlopu – odpowiedział Bachus. Potem zabrzmiał hymn „Hej Winobranie” i wszyscy ruszyli do walca.

W ostatnich latach wyrosły w mie-ście i w okolicach piękne winnice. Jest ich obecnie 27 i można je zwiedzać spe-cjalnymi winobusami. Powstał nawet Lubuski Szlak Wina i Miodu. Poprawiła się kultura degustacji wina. Podaje się je w gustownych, szklanych kielichach, a nie – jak przed laty – w plastikowych kubkach.

Na ulicach było ponad 300 sta-nowisk handlowych różnych branż, na których można było kupić prawie wszystko: świecidełka, zabawki, obuwie, odzież, rękodzieło, wiele smacznych potraw i oczywiście zielonogórskie wina. Przybyli goście z całej Polski, różnych krajów Europy, a nawet z Kana-dy. Organizatorzy szacują, że w czasie „Winobrania” przez deptak przeszło około miliona ludzi.

Na „Winobraniu” wystąpiły znane gwiazdy piosenki i zespoły muzyczne, np. Kayah, Halina Benedyk, Porter Band, Behemoth (Adam Nergal), Mrozu, Red Lips, Słoiczek po cukrze, Illusion, Dyskoteka Dorosłego Czło-wieka i wiele innych. Odbyły się liczne spotkania teatralne z udziałem wybit-nych aktorów: Artura Barcisia, Pauliny

Holtz, Doroty Choteckiej, Małgorzaty Ostrowskiej, Joanny Moro, Michała Miłowicza i Anny Muchy.

Można było oglądać liczne zawody sportowe, w tym VII Ogólnopolski Tur-niej Lekarzy w tenisie ziemnym, w któ-rym wzięło udział około 50 zawodników z całej Polski. Organizatorem turnieju była Okręgowa Izba Lekarska w Zielonej Górze (główny koordynator – dr Józef Safian). Były także zabawy dla dzieci z lunaparkiem i gondolami. Nowością były pokazy opatrzone nazwą „Bachus na linie”, podczas których doświadczeni linoskoczkowie spacerowali na linach nad głowami widzów.

Warto zaznaczyć, że Bachus ma ponad 30 niewielkich „bachusików” - małych obywateli miasta o bardzo ciekawych nazwach.

Na zakończenie Bachus niechętnie oddał klucze miasta Prezydentowi, zaznaczając, że za rok znowu tu wróci, po czym razem ruszyli w korowodzie. Obok jechały ogromne rowery, tancerki samby i tancerki ludowe z zespołami śpiewającymi, glinoludy, orkiestry, teatry uliczne oraz wozy z winnic, a na nich panie rozdające napitek. Było wspaniale.

Ten krótki opis warto zakoń-czyć cytatem z Benjamina Franklina: „Wino jest nieustającym dowodem, że Bóg kocha nas i lubi widzieć nas szczęśliwymi”.

Włodzimierz Janiszewski, Zielona Góra

Jak było na „Winobraniu”?

Biuro Okręgowej Izby Lekarskiej

jest czynne: Poniedziałek, wtorek, piątek

od 8.00 do 15.00,Środa, czwartek

od 8.00 do 17.00 Zwracamy się z prośbą do lekarzy

i lekarzy dentystów, którzy chcieliby otrzymywać informacje o szkoleniach, imprezach kulturalnych i sportowych oraz innych wydarzeniach organizowanych przez Izbę Lekarską, o podanie swojego aktualnego adresu e-mail (z tych, które posiadamy, wiele jest nieaktualnych - dużo e-maili wraca jako niedostarczone). Prosimy podać na adres: [email protected] w tytule podając imię i nazwisko.

Strona internetowa OIL: www.oil-zgora.org


22

Osoba, która doświadcza krzyw-dzenia, często przez lata nie mówi o tym nikomu i nie zbiera dowodów potwierdzających, że jest ofiarą prze-mocy w rodzinie. Kiedy decyduje się na ujawnienie przemocy i szuka pomocy w ochronie przed dalszym krzywdze-niem, nie ma niczego poza własnym świadectwem, co potwierdza jej trudną, a czasami dramatyczną sytuację.

Sprawc a prz emo -cy w rodzinie, stosu-jąc przemoc, popełnia przestępstwo. Polskie prawo, w celu zapew-nienia bezpieczeństwa osobie krzywdzonej, przewiduje moż-liwość odizolowania sprawcy od osoby doświadczającej przemocy, np. poprzez nakaz opuszczenia wspólnie użytko-wanego mieszkania, zakaz zbliżania się i kontaktowania czy tymczasowe aresztowanie. Podjęcie takich działań wymaga jednak udowodnienia, że do przemocy dochodzi.

Takim dowodem w sprawie może być bezpłatne zaświadczenie lekarskie. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r.1 mówi o tym, że osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, między innymi w formie badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie (art. 3 ust. 1 pkt 5). Minister Zdrowia określił w drodze rozporządzenia wzór takiego zaświad-czenia (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 października 2010 1 Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (2005 r., nr 180, poz. 1493), art. 3 ust. 1 pkt 5; zob. internet: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20051801493.

r. w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodza-ju uszkodzeń cia ła zw iązanych z użyciem przemocy w rodzinie, Dz. U. z dnia 29 października 2010 r.)2.

Zaświadczenie ma obowiązek w ystawić każdy lekarz i nie może odmówić wystawienia takiego zaświadcze-nia . Lekarz rodzinny lub udzielający pomo-cy w nagłym przypad-ku dokonuje badania osoby pokrzywdzonej i w zaświadczeniu powi-nien opisać obrażenia oraz ich w ygląd, np. rodzaj rany, kolor, wiel-

kość. Jest ono dowodem na to, jakie obrażenia lekarz wystawiający zaświad-czenie stwierdził u pacjenta i co osoba pokrzywdzona mówi na temat powsta-nia obrażeń, np. powstały na skutek pobicia przez partnera. Lekarz nie jest świadkiem przemocy i nie ciąży na nim obowiązek stwierdzenia przyczyn i mechanizmu powstania obrażeń. Tyl-ko biegły sądowy z zakresu medycyny sądowej może to stwierdzić w wydanej na tę okoliczność opinii. Ta opinia jest obdukcją lekarską i jest płatna. Biegły, wydając obdukcję, może opisywać obrażenia i dokonywać wnioskowa-nia na temat przyczyn ich powstania, również na podstawie zaświadczenia lekarskiego.

oprac. Marlena NarewskaMiejski Ośrodek Pomocy

Społecznejw Zielonej Górze

2 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 paź-dziernika 2010 r. w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2010 r., nr 201 poz. 1334); zob. inter-net: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20102011334.

Jak pomóc osobie doświadczającej przemocy w rodzinie?

Lekarz nie jest świadkiem przemocy w rodzinie

- ma jednak ustawowy obowiązek przeprowadzenia bezpłatnego badania

i wystawienia zaświadczenia lekarskiego pacjentowi

Komisja ds. Rejestracji

informuje:Ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r.

o izbach lekarskich (Dz.U. z 2009 nr 219, poz. 1708 z późn. zm.) nakłada na lekarzy i lekarzy dentystów zrze-szonych w okręgowej izbie lekarskiej obowiązek powiadamiania izby w terminie 30-dniowym o zmianach dotyczących:• imienia i nazwiska• obywatelstwa• posiadania prawa wykonywania zawo-

du w innym państwie• rodzaju i stopnia posiadanej specja-

lizacji / tytułu specjalisty i daty jej uzyskania

• rodzaju umiejętności z zakresu węż-szych dziedzin medycyny lub udzielania określonych świadczeń zdrowotnych

• rodzaju i daty uzyskania stopnia i tytułu naukowego

• nazwy i adresu miejsca pracy, daty podjęcia i zakończenia zatrudnienia, stanowiska (u każdego pracodawcy), dokumenty potwierdzające wyko-nywanie zawodu - umowa o pracę, świadectwo pracy

• informacji o prowadzeniu indywi-dualnej / specjalistycznej / grupowej praktyki lekarskiej

• informacji o zaprzestaniu prowadze-nia indywidualnej / specjalistycznej / grupowej praktyki lekarskiej (wykre-ślania wpisu z ewidencji działalności gospodarczej)

• informacji dotyczącej wykonywania zawodu lekarza w innym niż Rzecz-pospolita Polska państwie członkow-skim Unii Europejskiej

• informacji dotyczącej zaprzestania wykonywania zawodu lekarza na czas nieokreślony na terytorium RP

• informacji o ograniczeniach w wyko-nywaniu zawodu lekarza

• informacji o zawieszeniu w wykony-waniu zawodu lekarza

• informacji o podjęciu wykonywania zawodu lekarza na terytorium RP

• informacji o emeryturze, rencie, dacie przyznania, nazwy organu wydają-cego decyzję

• adresu miejsca zamieszkania, nume-ru telefonu, faksu i adresu poczty elektronicznej (o ile posiada)

• adresu do korespondencji.(Red.)


23

Zostało pół roku do RODO, co to oznacza dla placówek

medycznych?

1. Podstawa prawna.Dnia 27 kwietnia 2016 roku przyjęto

dwa istotne akty prawne: • rozporządzenie Parlamentu Euro-

pejskiego i Rady (UE) 2016/697 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchy-lenia dyrektywy 95/46/WE (dalej: „ogólne rozporządzenie o ochronie danych”, „rozporządzenie ogólne”, „RODO” oraz

• dyrektywę Parlamentu Europejskie-go i Rady (UE) 2016/680 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobo-wych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygoto-wawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykony-wania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylającą decyzję ramową Rady 2008/977/ WSSiSW.

Rozporządzenie ogólne weszło w życie już 24 maja 2016 roku, jednakże termin jego stosowania został ustalony na dzień 25 maja 2018 roku. RODO ma zasięg ogólny i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich bez konieczności jego implementowania, jednakże dla jego stosowania konieczne jest uregulowa-nie pewnych kwestii proceduralnych w poszczególnych państwach członkow-skich. Przepisy RODO zastąpią obecną ustawę o ochronie danych osobowych, a wraz z nią przestaną obowiązywać

rozporządzenia wykonawcze wydane na jej podstawie.

2. Dane osobowe.RODO definiuje dane osobowe

jako informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej, tj. osobie, którą można bezpo-średnio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identy-fikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny (np. PESEL), dane o lokalizacji, identyfikator interne-towy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej.

Zgodnie z pkt 35 preambuły - za dane dotyczące zdrowia uważane są:• wszystkie dane o stanie zdrowia oso-

by, której dane dotyczą, ujawniające informacje o przeszłym, obecnym lub przyszłym stanie fizycznego lub psy-chicznego zdrowia konkretnej osoby,

• informacje pochodzące z badań labo-ratoryjnych lub lekarskich części ciała lub płynów ustrojowych,

• nowością jest zaliczenie do danych wrażliwych danych genetycznych i próbek biologicznych oraz wszel-kich informacji, na przykład o cho-robie, niepełnosprawności, ryzyku choroby, historii medycznej, leczeniu klinicznym lub stanie fizjologicz-nym lub biomedycznym osoby, której dane dotyczą, niezależnie od ich źródła, którym może być na przykład lekarz lub inny pracownik służby zdrowia, szpital, urządzenie medyczne lub badanie diagnostyczne in vitro,

• nowością dotyczącą zakresu danych medycznych jest fakt, że do danych dotyczących zdrowia zaliczają się także numery, symbole lub ozna-czenia przypisane danej osobie fizycznej w celu jednoznacznego zidentyfikowania tej osoby fizycznej do celów zdrowotnych, przy czym, co kluczowe, chodzi tutaj o oznaczenia

nadawane nie tylko podczas świad-czenia usług opieki zdrowotnej, ale także rejestracji do tych usług.

Rozporządzenie unijne utrzymuje zasadę generalnego zakazu przetwarza-nia wrażliwych danych osobowych osób fizycznych, w tym danych medycznych, jednakże dopuszcza ono wyjątki od tej zasady, ze względu na cele zdrowotne, w tym związane ze zdrowiem publicz-nym oraz zarządzaniem usługami opieki zdrowotnej (pkt 52 preambuły).

Dane osobowe mogą być przetwa-rzane do celów, jeżeli są przetwarzane przez - lub na odpowiedzialność pra-cownika podlegającego obowiązkowi zachowania tajemnicy zawodowej na mocy prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, lub przepisów usta-nowionych przez właściwe organy krajowe lub przez inną osobę również podlegającą obowiązkowi zachowania tajemnicy zawodowej na mocy prawa Unii lub prawa państwa członkowskie-go, lub przepisów ustanowionych przez właściwe organy krajowe.

3. Warunki wyrażenia zgo-dy przez dziecko w przy-

padku usług społeczeństwa informacyjnego.

RODO wprowadza zasadę, iż w przypadku usług społeczeństwa informacyjnego oferowanych bezpo-średnio dziecku, zgodne z prawem jest przetwarzanie danych osobowych dziecka, które ukończyło 16 lat. Jeżeli dziecko nie ukończyło 16 lat, takie przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy zgodę wyraziła lub zaaprobowała ją osoba sprawująca władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem oraz wyłącznie w zakresie wyrażonej zgody.

4. Obowiązki Administratora.

Zgodnie z RODO, administrator wdraża odpowiednie środki tech-niczne i organizacyjne uwzględniając

Pierwsze spotkanie z Ogólnym Rozporządzeniem o Ochronie Danych – RODO


24

charakter, zakres, kontekst i cele prze-twarzania oraz ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych o różnym prawdopodobieństwie i wadze zagroże-nia, tak, aby przetwarzanie odbywało się zgodnie z rozporządzeniem. Środki te powinny być w razie potrzeby podda-wane przeglądom i uaktualniane. Jeżeli jest to proporcjonalne w stosunku do czynności przetwarzania, środki obej-mują wdrożenie przez administratora odpowiednich polityk ochrony danych. Stosowanie zatwierdzonych kodeksów postępowania lub zatwierdzonego mechanizmu certyfikacji, może być wykorzystane jako element dla stwier-dzenia przestrzegania przez admini-stratora ciążących na nim obowiązków.

Konieczna będzie zatem weryfikacja treści stosowanych obecnie przez pla-cówki medyczne polityk bezpieczeństwa danych osobowych, czyli dokumentów powstałych w oparciu o treść rozporzą-dzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie dokumentacji przetwa-rzania danych osobowych oraz warun-ków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych i ich dostosowanie do wymogów unijnego rozporządzenia.

5. Obowiązki informacyjne.W zakresie obowiązku informacyj-

nego, placówka medyczna zobowiązana będzie do udzielania osobie, której dane osobowe zostały pozyskane:• informacji dotyczących między inny-

mi swoich danych kontaktowych, • danych inspektora danych osobowych

(która to funkcja będzie obligatoryjna w jednostkach ochrony zdrowia),

• celu przetwarzania oraz odbiorcach danych osobowych i kategoriach tychże odbiorców.

6. Uwzględnianie ochrony danych w fazie projektowa-nia oraz domyślna ochrona

danych.Administrator - zarówno przy

określaniu sposobów przetwarzania, jak i w czasie samego przetwarzania, wdraża odpowiednie środki technicz-ne i organizacyjne, zaprojektowane

w celu skutecznej realizacji zasad ochrony danych oraz w celu nadania przetwarzaniu niezbędnych zabezpie-czeń, tak by spełnić wymogi RODO oraz chronić prawa osób, których dane dotyczą, takich jak pseudonimizacja czy minimalizacja danych, uwzględ-niając przy tym:• stan wiedzy technicznej, • koszt wdrażania, charakter, zakres,

kontekst i cele przetwarzania oraz • ryzyko naruszenia praw lub wol-

ności osób fizycznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia i wadze zagrożenia wynikające z przetwarzania.

7. Podmiot przetwarzający.Jeżeli przetwarzanie ma być doko-

nywane w imieniu administratora, korzysta on wyłącznie z usług takich podmiotów przetwarzających, które zapewniają wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, by przetwarzanie spełniało wymogi niniejszego rozporządzenia i chroniło prawa osób, których dane dotyczą.

8. Rejestr czynności przetwarzania.

Rejestr czynności przetwarzania niewątpliwie wyeliminuje wątpliwości dotyczące określonych zbiorów danych, którymi dysponują placówki medyczne, a związane z faktem podlegania lub nie podlegania ustawowemu zwolnieniu z obowiązku rejestracji.

Podmioty i instytucje przetwarza-jące dane wrażliwie, a zatem również dane medyczne, zobowiązane będą do prowadzenia rejestru czynności prze-twarzania danych osobowych, który zawierać będzie, w szczególności:• imię i nazwisko lub nazwę oraz dane

kontaktowe administratora oraz wszelkich współadministratorów, a także inspektora ochrony danych,

• cele przetwarzania,• opis kategorii osób, których dane doty-

czą, oraz kategorii danych osobowych,• kategorie odbiorców, którym dane oso-

bowe zostały lub zostaną ujawnione,• jeżeli jest to możliwe, planowane

terminy usunięcia poszczególnych kategorii danych,

• jeżeli jest to możliwe, ogólny opis tech-nicznych i organizacyjnych środków bezpieczeństwa.

Rejestr będą również zobowiązane prowadzić podmioty, którym placówki medyczne powierzyły przetwarzanie danych medycznych.

Rozporządzenie sankcjonuje obo-wiązek prowadzenia rejestrów w for-mie pisemnej, w tym także w formie elektronicznej.

9. Bezpieczeństwo przetwarzania.

Administrator i podmiot przetwa-rzający, uwzględniając stan wiedzy tech-nicznej, koszt wdrażania oraz charakter, zakres, kontekst i cele przetwarzania oraz ryzyko naruszenia praw lub wol-ności osób fizycznych o różnym praw-dopodobieństwie wystąpienia i wadze zagrożenia, wdrażają odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby zapewnić stopień bezpieczeństwa odpo-wiadający temu ryzyku, w tym między innymi w stosownym przypadku:• pseudonimizację i szyfrowanie

danych osobowych;• zdolność do ciągłego zapewnienia

poufności, integralności, dostęp-ności i odporności systemów i usług przetwarzania;

• zdolność do szybkiego przywróce-nia dostępności danych osobowych i dostępu do nich w razie incydentu fizycznego lub technicznego;

• regularne testowanie, mierzenie i ocenianie skuteczności środków technicznych i organizacyjnych mających zapewnić bezpieczeństwo przetwarzania.

10. Zgłaszanie naruszenia ochrony danych osobowych

organowi nadzorczemu.RODO zobowiązuje administratora,

aby w przypadku naruszenia ochrony danych osobowych, bez zbędnej zwłoki – w miarę możliwości, nie później niż w terminie 72 godzin po stwierdzeniu naruszenia - zgłosił je organowi nad-zorczemu właściwemu zgodnie z art. 55, chyba że jest mało prawdopodobne, by naruszenie to skutkowało ryzykiem naruszenia praw lub wolności osób fizycznych.


25

Do zgłoszenia przekazanego orga-nowi nadzorczemu po upływie 72 godzin dołączyć będzie należało wyja-śnienie przyczyn opóźnienia. Podmiot przetwarzający po stwierdzeniu naru-szenia ochrony danych osobowych bez zbędnej zwłoki będzie zobowiązany zgłosić je administratorowi.

Jeżeli naruszenie ochrony danych osobowych może powodować wysokie ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych, administrator bez zbędnej zwłoki zawiadomi o takim naruszeniu osobę, której dane doty-czą. Zawiadomienie powinno jasnym i prostym językiem opisywać charakter naruszenia ochrony danych osobowych.

11. Ocena skutków dla ochrony danych.

Ze względu na fakt przetwarzania sensytywnych danych osobowych, placówki medyczne będą również zobowiązane do dokonania oceny skut-ków dla ochrony danych. Dokonując oceny skutków dla ochrony danych, administrator konsultuje się z inspek-torem ochrony danych, jeżeli został on wyznaczony.

Dokument oceny winien zawierać co najmniej:• systematyczny opis planowanych

operacji przetwarzania i celów przetwarzania,

• ocenę, czy operacje przetwarzania są niezbędne oraz proporcjonalne w stosunku do celów,

• ocenę ryzyka naruszenia praw lub wolności osób fizycznych (pacjentów), których dane dotyczą,

• środki planowane w celu zaradzenia ryzyku, w tym zabezpieczenia oraz środki i mechanizmy bezpieczeństwa mające zapewnić ochronę danych osobowych i wykazać przestrzeganie unijnego rozporządzenia,

• z uwzględnieniem praw i prawnie uza-sadnionych interesów osób, których dane dotyczą, i innych osób, których sprawa dotyczy.

12. Wyznaczenie inspektora ochrony danych.

Administrator i podmiot przetwa-rzający wyznaczają inspektora ochrony danych zawsze, gdy:

• przetwarzania dokonują organ lub podmiot publiczny, z wyjątkiem sądów w zakresie sprawowania przez nie wymiaru sprawiedliwości;

• główna działalność administratora lub podmiotu przetwarzającego polega na operacjach przetwarzania, które ze względu na swój charakter, zakres lub cele wymagają regularnego i systematycznego monitorowania osób, których dane dotyczą, na dużą skalę; lub

• główna działalność administratora lub podmiotu przetwarzającego polega na przetwarzaniu na dużą skalę szczególnych kategorii danych osobowych oraz danych osobowych dotyczących wyroków skazujących i naruszeń prawa.

Inspektor ochrony danych jest wyznaczany na podstawie kwalifikacji zawodowych, a w szczególności wiedzy fachowej na temat prawa i praktyk w dziedzinie ochrony danych oraz umiejętności wypełnienia zadań. Inspektor ochrony danych może być członkiem personelu administratora lub podmiotu przetwarzającego lub wyko-nywać zadania na podstawie umowy o świadczenie usług. Administrator lub podmiot przetwarzający publikują dane kontaktowe inspektora ochrony danych i zawiadamiają o nich organ nadzorczy.

Inspektor ochrony danych ma następujące zadania:• informowanie administratora, pod-

miotu przetwarzającego oraz pra-cowników, którzy przetwarzają dane osobowe, o obowiązkach spoczywa-jących na nich na mocy niniejszego rozporządzenia oraz innych przepi-sów Unii lub państw członkowskich o ochronie danych i doradzanie im w tej sprawie;

• monitorowanie przestrzegania niniej-szego rozporządzenia, innych przepi-sów Unii lub państw członkowskich o ochronie danych oraz polityk administratora lub podmiotu prze-twarzającego w dziedzinie ochrony danych osobowych, w tym podział obowiązków, działania zwiększające świadomość, szkolenia personelu uczestniczącego w operacjach prze-twarzania oraz powiązane z tym audyty;

• udzielanie na żądanie zaleceń co do oceny skutków dla ochrony danych

oraz monitorowanie jej wykonania zgodnie z art. 35;

• współpraca z organem nadzorczym;• pełnienie funkcji punktu kontakto-

wego dla organu nadzorczego w kwe-stiach związanych z przetwarzaniem, w tym z uprzednimi konsultacjami, o których mowa w art. 36, oraz w sto-sownych przypadkach prowadzenie konsultacji we wszelkich innych sprawach.

13. Uprawnienia naprawcze organu nadzorczego.

Organ nadzorczy, podobnie jak obecnie, będzie posiadał uprawnienia naprawcze w ramach, których będzie mógł m.in.:• wydawać administratorom lub pro-

cesorom ostrzeżenia i udzielać im upomnień dotyczących naruszeń przepisów,

• nakazywać administratorom lub procesorom podjęcie określonych czynności, np. spełnienie żądania osoby, której dane dotyczą, wyni-kającego z przysługujących jej praw lub nakazanie zawiadomienia osoby, której dane dotyczą, o naruszeniu ochrony danych,

• wprowadzać czasowe lub całkowite ograniczenie przetwarzania,

• cofnąć certyfikację lub nakazać pod-miotowi certyfikującemu cofnięcie certyfikacji,

• nakazać zawieszenie przepływu da--nych do odbiorcy w państwie trzecim lub do organizacji międzynarodowej.

14. Kary pieniężne.Zamiast lub obok skorzystania ze

środków naprawczych, organ nadzorczy będzie mógł wymierzać również admi-nistracyjne kary pieniężne. Rozporzą-dzenie przewiduje różne wysokości kar w zależności od charakteru ukaranego podmiotu oraz rodzaju naruszonych obowiązków. Jeżeli w ramach tych samych lub powiązanych operacji prze-twarzania administrator lub procesor naruszył klika przepisów rozporządze-nia, całkowita wysokość kary pieniężnej nie może przekroczyć wysokości kary za najpoważniejsze naruszenie.

Za naruszenie przepisów dotyczących:• obowiązków administratora i pod-

miotu przetwarzającego, o których mowa w art. 8, 11, 25 -39 oraz 42


26

i 43 (tj. obowiązków dotyczących: warunków wyrażenia zgody przez dziecko w przypadku usług spo-łeczeństwa informacyjnego, prze-twarzania niewymagającego iden-tyfikacji, uwzględniania ochrony danych w fazie projektowania oraz domyślna ochrona danych, bezpie-czeństwa przetwarzania, zgłaszania naruszenia ochrony danych oso-bowych organowi nadzorczemu, zawiadamiania osoby, której dane dotyczą o naruszeniu ochrony danych osobowych, oceny skutków dla ochro-ny danych, w zakresie inspektora ochrony danych, certyfikacja);

• obowiązków podmiotu certyfiku-jącego, o których mowa w art. 42 oraz 43;

• obowiązków podmiotu monitorują-cego, o których mowa w art. 41 ust. 4,

podlega administracyjnej karze pie-niężnej w wysokości do 10 000 000 EUR, a w przypadku przedsiębiorstwa - w wysokości do 2 % jego całkowi-tego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, przy czym zastosowanie ma kwota wyższa.

Za naruszenie przepisów dotyczących:• podstawowych zasad przetwarzania,

w tym warunków zgody, o których mowa w art. 5, 6, 7 oraz 9 (tj. obowiąz-ków dotyczących: zasad dotyczących przetwarzania danych osobowych, zgodności przetwarzania z prawem, warunków wyrażenia zgody, przetwa-rzania szczególnych kategorii danych osobowych);

• praw osób, których dane dotyczą, a o których mowa w art. 12-22 (tj. obowiązków dotyczących: przejrzy-stego informowania i przejrzystej komunikacji oraz trybu wykonywa-nia praw przez osobę, której dane dotyczą, informacji i dostępu do danych osobowych, sprostowania i usuwania danych, prawa do sprzeci-wu oraz zautomatyzowanego podej-mowani decyzji w indywidualnych przypadkach);

• przekazywania danych osobowych odbiorcy w państwie trzecim lub organizacji międzynarodowej, o którym to przekazywaniu mowa w art. 44-49;

• wszelkich obowiązków wynikających z prawa państwa członkowskiego przyjętego na podstawie rozdziału IX;

• nieprzestrzegania nakazu, tymcza-sowego lub ostatecznego ogranicze-nia przetwarzania lub zawieszenia przepływu danych orzeczonego przez organ nadzorczy na podsta-wie art. 58 ust. 2 lub niezapewnienia dostępu skutkującego naruszeniem art. 58 ust. 1,

podlega administracyjnej karze pie-niężnej w wysokości do 20 000 000 EUR, a w przypadku przedsiębiorstwa - w wysokości do 4 % jego całkowi-tego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, przy czym zastosowanie ma kwota wyższa.

Nowe regulacje mają zwiększyć ochronę danych osobowych osób, których dane dotyczą, między innymi poprzez:• prawo do bycia zapomnianym –

w sytuacji, w której osoba, nie chce by jej dane były przetwarzane, a brak jest podstawy legitymującej takie przetwarzanie,

• prawo do przenoszenia danych mię-dzy usługodawcami internetowymi,

zrozumiałą formę przekazywania informacji,

• obowiązek administratora poin-formowania o naruszeniu danych organu nadzorczego oraz w okre-ślonych przypadkach osoby, której dane dotyczą,

• obowiązek wdrożenia mechanizmów ochrony danych w fazie projektowa-nia oraz domyślnej ochrony danych,

• zwiększoną ochronę praw dzieci w kontekście usług społeczeństwa informacyjnego.

Wykład „Pierwsze spotkanie z Ogól ny m Rozpor z ąd z en iem o Ochronie Danych – RODO”, któ-ry odbył się dnia 16 listopada 2017 r. w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Zielonej Górze, zapoczątkował cykl szkoleń pro-wadzonych przez radcę prawnego Ewę Hassa we współpracy z Okręgową Izbą Lekarską w Zielonej Górze, w ramach których zostaną przybliżone lekarzom i lekarzom dentystom zagadnienia związane z reformą prawa unijnego w zakresie ochrony danych osobowych przetwarzanych w placówkach medycz-nych. Kolejne szkolenie zaplanowane jest na styczeń 2018 r.

radca prawny Ewa HassaOkręgowa Izba Lekarka

w Zielonej Górze

GŁOGOWSKI SZPITAL POWIATOWY SP. Z O.O.

W GŁOGOWIEpilnie zatrudni

LEKARZY DO PRACY W:

SOR ,Oddziale Pediatrycznym,

Oddziale Ginekologiczno-Położniczym,Oddziale Chirurgii Ogólnej,

Oddziale Chorób Wewnętrznych

POZ w Głogowie

Zapewniamy: - atrakcyjne warunki płacowe, - dowolna forma zatrudnienia,

- duże możliwości rozwoju zawodowego.

KON TA K T: Głogowski Szpital Powiatowy

Sp. z o.o. w Głogowieul. T. Kościuszki 15,

67-200 Głogówtel.: 76/ 837-32-42

tel. kom. 609-457-199fax: 76/ 837-33-77

W YJA Z D NA NART Yjednodniowy (sobota)

do ROKYTNICY

lub SPINDLEROVEGO MLYNA

3 marca 2018 rokWyjazd godz. 6:00

(podróż autokarem około 4 godz.)Powrót – zbiórka w umówionym miejscu godzina 16:00, wyjazd najpóźniej 16:15

Koszty uczestników: Karnet, Posiłki,Ubezpieczenie: każdy z uczestników obowiązkowo

musi mieć ubezpieczenie dla narciarzy !!!! Zapisy przyjmujemy telefonicznie,

mailowo:tel. 68 320 79 00 • tel. 509 396 025

e-mail:[email protected]

fax. 68 320 78 15


27

Ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektó-rych innych ustaw, która weszła w życie w dniu 11 maja 2017 r., wprowadzono zmiany m. in. w zakresie przetwarzania i udostępniania oraz przechowywania dokumentacji medycznej.

Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Dane zawarte w dokumentacji medycznej podlegają ochronie określonej w niniejszej ustawie oraz w przepisach odrębnych.

W celu realizacji tego prawa podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest obowiązany prowadzić, przechowywać i udostępniać dokumentację medyczną w sposób określony w niniejszym roz-dziale oraz w ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2015r. poz. 636, z późn. zm.), a także zapewnić ochronę danych zawartych w tej dokumentacji.

Do przetwarzania danych zawartych w dokumentacji medycznej, w celu ochrony zdrowia, udzielania oraz zarządzania udzielaniem świadczeń zdrowotnych, utrzymania systemu teleinformatycznego, w którym prze-twarzana jest dokumentacja medyczna, i zapewnienia bezpieczeństwa tego systemu, są uprawnione:

1) osoby w ykonujące zawód medyczny;

2) inne osoby wykonujące czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, a także czynności związane z utrzymaniem systemu teleinformatycznego, w którym prze-twarzana jest dokumentacja medyczna, i zapewnieniem bezpieczeństwa tego systemu, na podstawie upoważnienia administratora danych. Osoby te są obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem uzy-skanych w związku z wykonywaniem zadań. Osoby te są związane tajemnicą także po śmierci pacjenta.

Ustawa przewidziała również moż-liwość zawierania umów o powierzenie przetwarzania danych osobowych (tj.

umów, o których mowa art. 31 ustawy o ochronie danych osobowych) – pod warunkiem zapewnienia ochrony danych zawartych w dokumentacji oraz prawa do kontroli zgodności przetwarzania danych osobowych przez podmiot przyjmujący te dane.

Dokumentacja medyczna zawiera co najmniej:

1) oznaczenie pacjenta, pozwalające na ustalenie jego tożsamości:

a) nazwisko i imię (imiona),b) datę urodzenia,c) oznaczenie płci,d) adres miejsca zamieszkania,e) numer PESEL, jeżeli został nada-

ny, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość,

f) w przypadku gdy pacjentem jest osoba małoletnia, całkowicie ubez-własnowolniona lub niezdolna do świadomego wyrażenia zgody – nazwi-sko i imię (imiona) przedstawiciela ustawowego oraz adres jego miejsca zamieszkania;

2) oznaczenie podmiotu udziela-jącego świadczeń zdrowotnych ze wskazaniem komórki organizacyj-nej, w której udzielono świadczeń zdrowotnych;

3) opis stanu zdrowia pacjen-ta lub udzielonych mu świadczeń zdrowotnych;

4) datę sporządzenia.W dokumentacji medycznej za-

-mieszcza się informację o wydaniu opinii albo orzeczenia, o których mowa w art. 31 ust. 1 niniejszej ustawy.

Przepisów o dokumentacji me--dycznej nie stosuje się do danych dotyczących treści zgłoszeń alarmo-wych, w tym nagrań rozmów telefo-nicznych, o których mowa w art. 24b ust.1 i 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1868 i 2020 oraz z 2017 r. poz. 60).

Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pac jentow i lub jego

przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta.

W świetle nowych przepisów, po śmierci pacjenta dokumentacja medycz-na może być udostępniana osobie upo-ważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym.

Rozszerzono i doprecyzowano również krąg innych podmiotów, które mogą żądać od podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych udostępnienia dokumentacji, a mianowicie:

1) podmiotom udzielającym świad-czeń zdrowotnych, jeżeli dokumenta-cja ta jest niezbędna do zapewnienia ciągłości świadczeń zdrowotnych;

2) organom władzy publicznej, w tym Rzecznikowi Praw Pacjenta, Narodowemu Funduszowi Zdrowia, organom samorządu zawodów medycz-nych oraz konsultantom krajowym i wojewódzkim, w zakresie niezbędnym do wykonywania przez te podmioty ich zadań, w szczególności nadzoru i kontroli;

2a) podmiotom, o których mowa w art. 119 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności lecz-niczej, w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia kontroli na zlecenie ministra właściwego do spraw zdrowia;

2b) upoważnionym przez podmiot, o którym mowa w art. 121 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności lecz-niczej, osobom wykonującym zawód medyczny, w zakresie niezbędnym do sprawowania nadzoru nad podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą;

3) ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, sądom, w tym sądom dyscy-plinarnym, prokuraturom, lekarzom sądowym i rzecznikom odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postępowaniem;

4) uprawnionym na mocy odrębnych ustaw organom i instytucjom, jeżeli badanie zostało przeprowadzone na ich wniosek;

5) organom rentowym oraz zespo-łom do spraw orzekania o niepełno-sprawności, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem;

Zmiany w zakresie przetwarzania i udostępniania oraz przechowywania dokumentacji medycznej.


28

6) podmiotom prowadzącym reje-stry usług medycznych, w zakresie niezbędnym do prowadzenia rejestrów;

7) zakładom ubezpieczeń, za zgodą pacjenta;

7a) komisjom lekarskim podległym ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, wojskowym komisjom lekarskim oraz komisjom lekarskim Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencji Wywiadu, podległym Sze-fom właściwych Agencji;

8) osobom wykonującym zawód medyczny, w związku z prowadze-niem procedury oceniającej podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych na podstawie przepisów o akredytacji w ochronie zdrowia albo procedury uzyskiwania innych certyfikatów jakości, w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia;

9) wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, o której mowa w art. 67e ust. 1, w zakre-sie prowadzonego postępowania;

10) spadkobiercom w zakresie prowadzonego postępowania przed wojewódzką komisją do spraw orzeka-nia o zdarzeniach medycznych, o której mowa w art. 67e ust. 1;

11) osobom wykonującym czynności kontrolne na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia;

12) członkom zespołów kontroli zakażeń szpitalnych, o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1866, 2003 i 2173), w zakresie niezbędnym do wykonywa-nia ich zadań.

Dokumentacja medyczna podmio-tów leczniczych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 15 kwiet-nia 2011 r. o działalności leczniczej, instytutów badawczych, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2016 r. poz. 371, 1079, 1311 i 2260 oraz z 2017 r. poz. 202), i innych podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych uczestniczących w przygotowaniu osób do wykonywania zawodu medycznego i kształceniu osób wykonujących zawód medyczny jest udostępniana tym oso-bom wyłącznie w zakresie niezbędnym

do realizacji celów dydaktycznych. Osoby te są obowiązane do zachowa-nia w tajemnicy informacji zawartych w dokumentacji medycznej, także po śmierci pacjenta.

Dokumentacja medyczna może być udostępniona także szkole wyższej lub instytutowi badawczemu do wyko-rzystania w celach naukowych, bez ujawniania nazwiska i innych danych umożliwiających identyfikację osoby, której dokumentacja dotyczy.

Elektroniczna dokumentacja medyczna, o której mowa w art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, jest udostępniana na zasadach określonych w przepisach tej ustawy.

Dokumentacja medyczna jest udostępniana:

1) do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w miejscu udzielania świadczeń zdro-wotnych, z wyłączeniem medycznych czynności ratunkowych, albo w siedzi-bie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem pacjen-towi lub innym uprawnionym orga-nom lub podmiotom możliwości sporządzenia notatek lub zdjęć;

2) przez sporządzenie jej wyciągu, odpisu kopii lub wydruku;

3) przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeże-niem zwrotu po wykorzystaniu, na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych, a także w przypadku gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta;

4) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;

5) na informatycznym nośniku danych.

Ustawodawca zdefiniował i roz-różnił również pojęcia „wypisu” (jest to skrótowy dokument zawierający wybrane informacje lub dane z całości dokumentacji medycznej), „odpisu” (przez co należy rozumieć dokument wytworzony przez przepisanie tekstu z oryginału dokumentacji medycznej z wiernym zachowaniem zgodności co do treści z oryginałem) oraz „kopii” (czyli dokument wytworzony przez odwzorowanie oryginału dokumentacji medycznej, w formie kserokopii albo odwzorowania cyfrowego czyli skanu).

Zdjęcia rentgenowskie wykonane na kliszy, przechowywane przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, są udostępniane za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu.

Dokumentacja medyczna prowa-dzona w postaci papierowej może być udostępniona przez sporządzenie kopii w formie odwzorowania cyfrowego (skanu) i przekazanie za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej i na informatycznym nośniku danych, na żądanie pacjenta lub innych upraw-nionych organów lub podmiotów, jeżeli przewiduje to regulamin organizacyjny podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych.

Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych prowadzi wykaz zawiera-jący następujące informacje dotyczące udostępnianej dokumentacji medycznej:

1) imię (imiona) i nazwisko pacjen-ta, którego dotyczy dokumentacja medyczna;

2) sposób udostępnienia dokumen-tacji medycznej;

3) zakres udostępnionej dokumen-tacji medycznej;

4) imię (imiona) i nazwisko oso-by innej niż pacjent, której została udostępniona dokumentacja medyczna, a w przypadkach, o których mowa w art. 26 ust. 3 i 4, także nazwę uprawnionego organu lub podmiotu;

5) imię (imiona) i nazwisko oraz podpis osoby, która udostępniła dokumentację medyczną;

6) datę udostępnienia dokumentacji medycznej.

Za udostępnienie dokumentacji medycznej w sposób określony w art. 27 ust. 1 pkt 2 i 5 oraz w ust. 3 podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych może pobierać opłatę. Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień organów rentowych określonych w art. 77 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o syste-mie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.) i art. 121 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748, z późn. zm.6)).

Opłaty nie pobiera się w przy-padku udostępniania dokumentacji medycznej w związku z postępowaniem przed wojewódzką komisją do spraw


29

orzekania o zdarzeniach medycznych, o której mowa w art. 67e ust. 1.

Opłatę za udostępnienie doku-mentacji medycznej w przypadkach, o których mowa w ust. 1, ustala podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych.

Maksymalna wysokość opłaty za:1) jedną stronę wyciągu albo odpisu

dokumentacji medycznej – nie może przekraczać 0,002,

2) jedną stronę kopii albo wydruku dokumentacji medycznej – nie może przekraczać 0,00007,

3) udostępnienie dokumenta-cji medycznej na informatycznym nośniku danych – nie może przekraczać 0,0004 – przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Sta-tystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Pol-ski” na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Spo-łecznych (Dz.U. z 2016r. poz. 887, z późn. zm.), począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ogłoszenie. Wysokość opłaty uwzględnia podatek od towarów i usług, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów usługa jest opodatkowana tym podatkiem.

Podmiot udzielający świadczeń zdro-wotnych przechowuje dokumentację medyczną przez okres 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu, z wyjątkiem:

1) dokumentacji medycznej w przy-padku zgonu pacjenta na skutek uszkodzenia ciała lub zatrucia, która jest przechowywana przez okres 30 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zgon;

1a) dokumentacji medycznej zawierającej dane niezbędne do moni-torowania losów krwi i jej składników, która jest przechowywana przez okres 30 lat, licząc od końca roku kalendarzo-wego, w którym dokonano ostatniego wpisu;

2) zdjęć rentgenowskich przechowy-wanych poza dokumentacją medyczną pacjenta, które są przechowywane przez okres 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wykonano zdjęcie;

3) skierowań na badania lub zleceń lekarza, które są przechowywane przez okres:

a) 5 lat, licząc od końca roku kalen-darzowego, w którym udzielono świadczenia zdrowotnego będącego przedmiotem skierowania lub zle-cenia lekarza,

b) 2 lat, licząc od końca roku kalen-darzowego, w którym wystawiono skierowanie – w przypadku gdy świadczenie zdrowotne nie zostało udzielone z powodu niezgłoszenia się pacjenta w ustalonym ter-minie, chyba że pacjent odebrał skierowanie;4) dok u ment ac ji medycznej

dotyczącej dzieci do ukończenia 2. roku życia, która jest przechowywana przez okres 22 lat.

Po upływie okresów wymienio-nych w ust. 1 art, 29 ustawy podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych niszczy dokumentację medyczną identyfikację pacjenta, którego dotyczy-ła. Dokumentacja medyczna przezna-czona do zniszczenia może być wydana pacjentowi, jego przedstawicielowi ustawowemu lub osobie upoważnionej przez pacjenta.

Po upływie okresów, o których mowa w ust. 1 do postępowania z doku-mentacją medyczną będącą materiałem archiwalnym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1983r. o narodo-wym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2015 r. poz. 1446), stosuje się przepisy wydane na podstawie art. 5 ust. 2 i 2b tej ustawy.

Do ustawy dodano również regu-lację dotyczącą sposobu postępowania z dokumentacją medyczną w przypadku zaprzestania wykonywania działalności leczniczej: śmierci lekarza prowadzące-go praktykę zawodową lub po zlikwi-dowaniu podmiotu leczniczego. Zasadą ma być przekazywanie tej dokumentacji do placówki, która przejmuje zadania likwidowanego gabinetu lub podmiotu leczniczego w sposób zapewniający zabezpieczenie przed jej zniszczeniem, uszkodzeniem lub utratą oraz dostępem osób nieuprawnionych.

W przypadku braku takiego podmio-tu za przechowywanie i udostępnianie dokumentacji medycznej po zaprzesta-niu udzielania świadczeń zdrowotnych odpowiada:

1) podmiot tworzący albo sprawujący nadzór;

2) podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, z którym podmiot zaprzestający wykonywania działalności leczniczej zawarł umowę o przechowy-wanie dokumentacji medycznej;

3) właściwa okręgowa izba lekar-ska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych – w przypadku śmierci odpowiednio lekarza albo pielęgniarki lub położnej.

Organ prowadzący rejestr pod-miotów wykonujących działalność leczniczą wzywa podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych podlegający wykreśleniu do wskazania, w wyzna-czonym terminie, nazwy (f irmy) i adresu podmiotu, z którym zawarł umowę o przechowywanie dokumenta-cji medycznej. W razie bezskutecznego upływu tego terminu organ prowadzący rejestr podmiotów wykonujących działalność leczniczą określa sposób postępowania z dokumentacją medyczną, na koszt podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych podlegającego wykreśleniu. W przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie podmiotu odpowie-dzialnego za przechowywanie doku-mentacji medycznej po zaprzestaniu wykonywania działalności leczniczej, za przechowywanie dokumentacji medycznej odpowiada wojewoda.

(Red.)

W Sali Kolumnowej Sejmiku Województwa Lubuskiego odbyła się uroczystość z okazji XX--lecia Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy. Do tematu wrócimy w następnym numerze „Doktora”.

W Okręgowej Izbie Lekarskiej w Zielonej Górze odbyło się szkolenie nt. „Pacjent uza-leżniony – problem częsty i niedoceniony”, które przeprowadził profesor Edward Jacek Gorzelańczyk.

Opr. W.J.


30

Ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy o prawach pacjen-ta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw wprowadzono zmiany w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2016 r. poz. 186, 823, 960 i 1070) m.in. w zakresie doty-czącym przechowywania dokumentacji medycznej po zaprzestaniu prowadzenia działalności leczniczej.

Mianowicie, art. 30a. 1. Określono, że w przypadku zaprze-

stania wykonywania działalności lecz-niczej podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przekazuje dokumentację medyczną podmiotom, o których mowa w ust. 2–4 i 7, w sposób zapewniający zabezpieczenie przed jej zniszczeniem, uszkodzeniem lub utratą oraz dostępem osób nieuprawnionych.

2. Dokumentację medyczną pod-miotu zaprzestającego wykonywania działalności leczniczej przejmuje pod-miot, który przejął jego zadania.

3. W przypadku braku podmiotu, o którym mowa w ust. 2, za przecho-wywanie i udostępnianie dokumentacji medycznej po zaprzestaniu udzielania świadczeń zdrowotnych odpowiada: 1) podmiot tworzący albo sprawujący

nadzór – w przypadku podmiotu lecz-niczego niebędącego przedsiębiorcą w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej albo instytutu badawczego, o którym mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych;

2) podmiot udzielający świadczeń z d rowot nych, z k tór y m pod-miot zaprzestający wykonywania działalności leczniczej zawarł umowę o przechowywanie dokumentacji medycznej – w przypadku podmiotu leczniczego innego niż określony w pkt 1 oraz praktyki zawodowej w rozumie-niu art. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;

3) właściwa okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych – w przypadku śmierci odpowiednio lekarza albo pielęgniarki lub położnej, wykonujących zawód w formie praktyki zawodowej w rozu-mieniu art. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

4. W przypadkach, o których mowa w art. 108 ust. 2 ustawy z dnia 15 kwiet-nia 2011 r. o działalności leczniczej, organ prowadzący rejestr podmiotów wykonujących działalność leczniczą (w tym przypadku - wojewoda właściwy dla siedziby albo miejsca zamieszkania podmiotu leczniczego) wzywa podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych podlegający wykreśleniu do wskaza-nia, w wyznaczonym terminie, nazwy (firmy) i adresu podmiotu, z którym zawarł umowę o przechowywanie dokumentacji medycznej.

5. W razie bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w ust. 4, organ prowadzący rejestr podmiotów wykonujących działalność leczniczą o k r e ś l a s p o s ó b p o s t ę p ow a n i a z dokumentacją medyczną, na koszt podmiotu udzielającego świadczeń z d r o w o t n y c h p o d l e g a j ą c e g o wykreśleniu.

6. Do należności z tytułu kosztów, o których mowa w ust. 5, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

7. W przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za przechowywanie dokumentacji medycznej po zaprzestaniu wykony-wania działalności leczniczej, za prze-chowywanie dokumentacji medycznej odpowiada wojewoda.

8. Przepisów ust. 2–7 nie stosuje się do dokumentacji medycznej, o której mowa w ust. 9.

9. Dokumentacja medyczna, o której mowa w przepisach wydanych na pod-stawie art. 13 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, po zaprzestaniu wykonywania działalności leczniczej jest przechowy-wana i udostępniana przez jednostkę podległą ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, właściwą w zakresie systemów informacyjnych ochrony zdro-wia, w Systemie Informacji Medycznej, o którym mowa w art. 10 tej ustawy.

10. Podmioty, o których mowa w ust. 3 i 7, mogą zawrzeć umowę, o której mowa w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych oso-bowych, pod warunkiem zapewnienia ochrony danych osobowych oraz prawa do kontroli zgodności przetwarzania

danych osobowych przez podmiot przyjmujący te dane.

11. Osoby, k tóre w z w ią z k u z realizacją umowy zawartej na podsta-wie ust. 10 uzyskały dostęp do informacji związanych z pacjentem, są obowiązane do zachowania ich w tajemnicy, także po śmierci pacjenta.

12. W przypadku zaprzestania prze-twarzania danych osobowych zawartych w dokumentacji medycznej przez pod-miot, któremu powierzono takie prze-twarzanie, w szczególności w związku z jego likwidacją, jest on obowiązany do przekazania danych osobowych zawartych w dokumentacji medycznej podmiotowi, o którym mowa w ust. 3 i 7, który powierzył przetwarzanie tych danych.

13. Przepisy art. 13, art. 14, art. 23, art. 24 i art. 26–29 oraz przepisy wydane na podstawie art. 30 stosu-je się odpowiednio do podmiotów, które przechowują i udostępniają dokumentację medyczną po zaprzesta-niu wykonywania działalności leczniczej przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych.”;

Reasumując, podmiot zaprzestający wykonywania działalności leczni-czej jest zobligowany zawrzeć umowę o przechowywanie dokumentacji medycznej z podmiotem udzielającym świadczeń zdrowotnych, który będzie wówczas odpowiadał za przechowywanie i udostępnianie dokumentacji medycznej po zaprzestaniu udzielania świadczeń zdrowotnych.

Wojewoda właściwy dla siedziby albo miejsca zamieszkania podmiotu leczniczego, który dokonał wpisu wezwie podmiot udzielający świadczeń zdro-wotnych podlegający wykreśleniu do wskazania, w wyznaczonym terminie, nazwy (firmy) i adresu podmiotu, z którym zawarł umowę o przechowy-wanie dokumentacji medycznej. Nato-miast w razie bezskutecznego upływu terminu, organ prowadzący rejestr podmiotów wykonujących działalność leczniczą określi sposób postępowania z dokumentacją medyczną, na koszt podmiotu udzielającego świadczeń z d r o w o t n y c h p o d l e g a j ą c e g o wykreśleniu.

W razie dalszych pytań proszę o kontakt.adw. Anna Cieślak

Dokumentacja z NZOZ – gdzie należy ją zarchiwizować


31

Nasi seniorzy w fabryce bombek22 listopada nasza Izba zorganizo-

wała wycieczkę do Złotoryi, do znanej

w Polsce i świecie fabryki bombek.

Pretekst wyjazdu arcyważny – wszak

lada moment Boże Narodzenie!

Mogliśmy zobaczyć, jak ręcznie

wykonywane są te przepiękne ozdoby

choinkowe.

Żmudna to praca, ale bardzo

wdzięczna! Poznaliśmy tajniki pro-

dukcji i oglądaliśmy najatrakcyjniej-

sze wyroby wytwórni.


32

Apel o pomoc ! ! !Wypadek spowodował, że znalazła się na wózku.

Rok 2012 zaczęłam od zmagań z wirusem HPV. Kiedy to wydawało się dla mnie wyrokiem śmierci -13 lipca 2012 na „drodze śmierci” w feralny piątek uległam wypadkowi samochodowemu. Od tego czasu minęło 5 lat, a Renata w dalszym ciągu jest zamknięta w „czterech ścianach”. Na windę można dostać dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Trzeba mieć jednak wkład własny. Na chwilę obecną jest to koszt 37.000 zł winda i około 12.000 zł przebudowa balkonu. W sumie jest to kwota 49.000 zł co jest nieosiągalne dla osoby niepełnosprawnej, Trzeba dodać, że Renata potrzebuje pomocy masażystów, rehabilitantów, więc musi ponosić duże koszty. Sprzęt ułatwiający codzienne życie, na razie jest poza zasięgiem rodziny. Najważniejszą teraz sprawą jest zakup i zamontowanie windy. Renata jest podopieczną Stowarzyszenia „Warto jest pomagać”.

Zwracamy się z prośbą o wpłaty na subkonto Renaty każda kwota zbliży Renatę do Jej wymarzonego prezentu:

Windy, która otworzy jej „drzwi na świat”. Dziękujemy z całego serca Renata i Przyjaciele.

Subkonto Renaty:84 1140 1850 0000 2096 6400 1034Stowarzyszenie „Warto jest pomagać”,ul. Bema 7/6 • 65-035 Zielona Góra

lek. med. Katarzyna Fiedorowicz „Ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń”

ACR- kryteria rozpoznania,nieco trudne do zapamiętania.Co najmniej 2 kryteria muszą być spełnione,by rozpoznanie ziarniniako watości z zapa-leniem naczyń było ustalone.

W jamie ustnej lub nosowej zapalenie,manifestujące się jako bolesne lub nie owrzodzenie.Ropna lub krwista z nosa wydzielina,może też świadczyć że tworzy się zapalna ziarnina.

W rtg płuc mogą też być odchylenia,w postaci guzków, nacieków i jam stwierdzenia.Krwinkomocz lub aktywny osad moczu,mogą również świadczyć o p/ciałach ANCA krążących w osoczu.

W biopsji pobranej z zajętych tkanek cechy zapalenia z ziarniniakami,w ścianie małych i średnich naczyń lub pomiędzy naczyniami.Generalnie rozpoznanie to typowy obraz badania histopatologicznego, stwierdzany po biopsji narządu zajętego

+Charakterystyczne zmiany w górnych drogach oddechowych, płucach i/lub w osadzie moczu oraz obecność ANCA krążących w osoczu.


33

Wydział LekarskiAkademii Medycznej

we WrocławiuROCZNIK 1993







KOLEŻANKI i KOLEDZY! Serdecznie zapraszamy na spotkanie kole-żeńskie z okazji 25-lecia ukończenia Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocławiu, które odbędzie się w dniach 8-10 czerwca 2018 r. Miejscem spotkania będzie ośrodek Vital & SPA Resort Szarotka w Zieleńcu.

Bliższych informacji udziela: Patrycja Malec, tel. 501-217-204, e-mail [email protected]

Serdecznie zapraszamy do udziału w Zjeździe. DO ZOBACZENIA W ZIELEŃCU!!!

Za Komitet OrganizacyjnyIwona Szuszkiewicz-Wiercińska i Dariusz Kruszakin



Serdecznie zapraszamy do udziału w Zjeździe. DO ZOBACZENIA W ZIELEŃCU!!!

Za Komitet OrganizacyjnyMałgorzata Staszyńska



Ryszard Ściborski, tel. 601-713-154, e-mail [email protected] zapraszamy do udziału w Zjeździe.

DO ZOBACZENIA W ZIELEŃCU!!!Za Komitet Organizacyjny

Ryszard Ściborski

Droga Koleżanko! Drogi Kolego!Serdecznie zapraszamy na uroczyste obchody z okazji 50-lecia uzyskania

absolutorium, które odbędą się dnia 16 czerwca 2018 r. (sobota) we Wrocła-wiu.Bliższych informacji udziela:

Patrycja Malec, tel. 501-217-204, e-mail [email protected] Serdecznie zapraszamy do udziału w Zjeździe. DO ZOBACZENIA!!!

Za Komitet OrganizacyjnyWojciech Durek, Andrzej Karmowski, Wanda Poradowska-Jeszke,

Krzysztof Wronecki

Zjazd AbsolwentówWydziału Lekarskiego Akademii Medycznej

we WrocławiuRocznik 1988

30 lat po Dyplomie!27 października 2018 (sobota)

godz.19-taHaston City Hotel

51-117 Wrocław, Irysowa 1-3KOLEŻANKI i KOLEDZY! Ser-

decznie zapraszamy na spotkanie koleżeńskie z okazji 30-lecia ukończe-nia Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocławiu, które odbę-dzie się dnia 27 października 2018 r. (sobota) w Haston City Hotel.

Opłata za uczestnictwo w Zjeździe wynosi 300 PLN.

Wpłat prosimy dokonywać na konto 66 1090 2590 0000 0001 3393 3014 do dnia 31.03.2018r. z dopiskiem „Zjazd 1988L”. Koleżanki prosimy o podanie nazwiska obecnego oraz z okresu studiów.

Istnieje możliwość rezerwacji noc-legu w Haston City Hotel po preferen-cyjnych cenach pod numerem telefonu 71/322-55-00 (prosimy o podanie hasła „rocznik 88”). Płatność za hotel indywidualna (nie jest wliczona w cenę zjazdu).

Forma spotkania: uroczysty bankiet przy muzyce.

Bliższych informacji udziela:Patrycja Malec, 501-217-204, e-mail: [email protected]

Serdecznie zapraszamy do udziału w Zjeździe. DO ZOBACZENIA!!!

Za Komitet OrganizacyjnyKatarzyna Jędrzejewska-Jurga Małgorzata Sztajer-Marciniak

O g ł O s z e n i a d r O B n eZatrudnię pilnie lekarza dentystę. Praca

w ramach kontraktu oraz w gabinecie prywatnym. Atrakcyjne wynagrodzenie, forma zatrudnienia do uzgodnienia. Kontakt: 668 449 597.

&

Nowocześnie wyposażony gabinet sto-matologiczny w Zielonej Górze (m.in. mikro-skop, RTG+radiowizjografia, unit chirurgiczny) poszukuje lekarza stomatologa o chęci rozwoju zawodowego do wieloletniej współpracy. Gabinet posiada również uprawnienia do prowadzenia stażu podyplomowego. Tel. 602 154 672.


34

Z głębokim żalem i smutkiem pożegnaliśmy 21 października 2017 r.

Ś.P.dr Renatę Stefaniak,

lekarza stomatologa.Wyrazy współczucia rodzinie składają

koleżanki i koledzy z OIL w Zielonej Górze.

Z głębokim żalem i smutkiem pożegnaliśmy 13 grudnia 2017 r.

Ś.P.Dr. Witolda Wariasa,

specjalistę neurologii.Wyrazy współczucia rodzinie składają


Z głębokim żalem i smutkiem pożegnaliśmy 25 września 2017 r.

Ś.P.dr Helenę Stein,

specjalistę położnictwa i ginekologii.Wyrazy współczucia rodzinie składają



Ś.P.dr. Włodzimierza Szmyra,

specjalistę chorób wewnętrznychWyrazy współczucia rodzinie składają



Ś.P.dr Hildegardę Ginczewską,

lekarza pediatrę.Wyrazy współczucia rodzinie składają


Z głębokim żalem i smutkiem pożegnaliśmy z końcem października 2017 r.

Ś.P.dr Wandę Klimas,

lekarza chorób wewnętrznych.Wyrazy współczucia rodzinie składają


W YDAW NICTWO: Okręgowa Izba Lekarska w Zielonej Górze • ul. Batorego 71

tel. 68 320-79-00 • kom. 509396025 • fax 68 320-78-15.POCZTA INTERNETOWA: [email protected]

SERWIS: www.oil-zgora.orgREDAKCJA: Jacek Kotuła (red. nacz.), Włodzimierz Janiszewski (z-ca red. nacz.), Jerzy Domagalski (sekretarz redakcji), Bogdan Jakubski, Anna Stawiarska, Ewa Hassa, Janusz Tylewicz (członkowie redakcji), Zygfryd Gwizdalski, Józef Safian (stali współpracownicy), Grażyna

Sosiewicz, (red. techn.), Dariusz Golczyk (układ graficzny). Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, poprawek stylistycznych

oraz umieszczania śródtytułów. Biuletyn jest rozpowszechniany bezpłatnie wśród członków OIL. Serwis fotograficzny własny.

Naszemu Koledzedr. Jarosławowi Stolarskiemu

najszczersze kondolencje z powodu śmierci

M A MYskładają lekarze i pielęgniarki

Oddziału Intensywnej Terapii Szpitala w Nowej Soli

Naszej Koleżancedr Elżbiecie Kaszubie-Witczak


TATYskładają Koleżanki i Koledzy

ORL w Zielonej Górze

Naszemu Koledzedr. Mariuszowi Pawłowi Witczakowi


TEŚCIAskładają Koleżanki i Koledzy

ORL w Zielonej Górze














XI CHARYTATYWNA



Zapraszamy

nr 4 (126) rok 28 ISSN 1426-1162Zielona Góra, październik •listopad •grudzień 2017 rok

W NUMERZE M.IN.:

Prz

ycho

dnia

– Z

espó

ł Lek

arzy

Rod

zinn

ych

Esku

lap

w S

ław

ie

A. G

raliń

ska-

Kani

a, G

.Kan

ia, W

.Pop

adiu

k

- D elegaci na VII I k adencję – str. 5- Woda, zdrowie i długowieczność – część I I str. 7- Kongres reumatologiczny w Szczecinie – str. 9- Wojskowe Osk ar y – str. 18- K ącik prawny – str. 23

Na zbliżające się święta pragniemy złożyć życzenia przeżywania świąt Bożego Narodzenia w zdrowiu, radości i ciepłej rodzinnej atmosferze.Kolejny zaś Nowy Rok niech będzie czasem pokoju oraz realizacji osobistych zamierzeń. Redakcja

nr 4 (126) rok 28 Zielona Góra, październik •listopad...

Documents

Transcript of nr 4 (126) rok 28 Zielona Góra, październik •listopad...