Nowotwór złośliwy skóry-

Czerniak

Czerniak

Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry. Złośliwym dlatego, że charakteryzuje się

wyjątkowo dużą skłonnością do wczesnych przerzutów oraz niewielką podatnością na

leczenie.

Występowanie czerniaka

Ponad 90 proc. wszystkich czerniaków znajduje się na skórze, ale nowotwór ten może umiejscawiać się wszędzie tam, gdzie pojawiają się komórki

barwnikowe, a zwłaszcza wewnątrz gałki ocznej, na błonie śluzowej narządów płciowych, w jamie

ustnej, krtani, przełyku, jelitach, żołądku.

Najczęściej powstaje w obrębie znamion barwnikowych, nazywanych potocznie

pieprzykami, może również powstać ( chociaż rzadko) na skórze niezmienionej.

EpidemiologiaLiczba zachorowań na czerniaka z roku na rok się

zwiększa. Powodem jest ogólne przekonanie, że ciało opalone jest zdrowe i piękne. Obok nadmiernej ekspozycji skóry na słońce,

szczególnie niebezpieczne może być korzystanie z solarium. Jak często widzimy przecież młode dziewczyny, których skóra twarzy jest aż wprost wypalona przez częste wizyty w solarium. Jest to najprostsza droga nie tylko do czerniaka, ale do wielu innych schorzeń i szybkiego starzenia się

skóry. Niestety, kampanie informujące o szkodliwości opalania nie przynoszą

spodziewanych rezultatów.

Wykrywanie czerniaka

Należy udać się do dermatologa lub onkologa zawsze, jeśli zauważy się znamię z co najmniej jedną z poniższych cech:

➲ zmieniające kształt➲ swędzące➲ znamię czarne lub bardzo ciemne➲ znamię asymetryczne➲ brzegi nierówne, postrzępione➲ wielkość powyżej 6 mmCzerniak może (choć rzadziej) też powstać ze

znamienia, które nie zmieniało się wiele lat.

Osoby najbardziej narażone na zachorowanie na czerniaka :

➲ z jasną karnacją – im jaśniejszą karnację ma dana osoba tym ryzyko zachorowania jest większe

➲ z licznymi zmianami barwnikowymi➲ z przebytym wcześniej czerniakiem , bądź u

których czerniak występował u członków rodziny

➲ narażone na oparzenia słoneczne w dzieciństwie i w młodości

➲ nadmiernie opalające się na słońcu i korzystające z solarium.

Profilaktyka :

➲ ograniczone picie alkoholu➲ opalanie się z umiarem➲ zdrowe odżywianie➲ szczepienia przeciwko żółtaczce➲ unikanie życia w stresie➲ unikanie palenia papierosów

Odmiany czerniaka

➲ Czerniak szerzący się powierzchownie➲ Czerniak wywodzący się z plamy

soczewicowatej➲ Czerniak występujący na częściach

akralnych➲ Czerniak guzowaty

Objawy czerniaka

➲ Zgrubienie➲ Zaczerwienienie wokół znamienia➲ Swędzenie➲ Krwawienie➲ Powiększenie➲ Zmiany zabarwienia➲ Zmiana kształtu

Sposoby leczenia czerniaka ➲ Leczenie chirurgiczne➲ Izolowana kończynowa chemioterapia

perfuzyjna➲ Radioterapia➲ Chemioterapia➲ Immunoterapia

Rokowanie czerniaka

Rokowanie w czerniaku jest zależne od głębokości naciekania oraz stopnia zaawansowania klinicznego. We wczesnych stopniach

zaawansowania (Clark I/II, grubość naciekania do 1 mm) wyleczalność sięga ponad 90% -

100%.

Badania kontrolnePrzez pierwsze 2 lata należy wykonywać badania kontrolne co 2-3 miesiące. Jeśli regionalne węzły

chłonne nie były usuwane - badania należy przeprowadzać raz w miesiącu.

Po 2 latach badania wykonujemy co 3 miesiące, po 5 latach - co 6 miesięcy.

Co 6 miesięcy należy wykonywać badanie radiologiczne klatki piersiowej oraz USG jamy brzusznej. Jeśli regionalne węzły chłonne nie

były usunięte - badanie USG tej okolicy należy wykonywać co 3 miesiące w okresie 2 lat po

zabiegu operacyjnym.

Występowanie czerniaka

Najczęstszym umiejscowieniem czerniaka jest skóra (90%), ale może on także powstawać w innych miejscach gdzie obecne są melanocyty. Może powstać na bazie znamienia barwnikowego lub w skórze niezmienionej.

Inne miejsca występowania czerniaka

➲ czerniak złośliwy męskich narządów płciowych

➲ czerniak złośliwy okolicy podeszwowej ➲ czerniak złośliwy powieki ➲ czerniak złośliwy przełyku ➲ czerniak złośliwy błony śluzowej jamy ustnej

Przygotowała Alicja Madej

Kl. 1B LO

KONIEC