Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie...

9

Click here to load reader

Transcript of Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie...

Page 1: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

A N N A L E SU N I V E R S I TAT I S M A R I A E C U R I E - S K O D O W S K A

LUBLIN – POLONIA

VOL. XLV, 1 SECTIO H 2011

Zak ad Rachunkowo ci, Uniwersytet Marii-Curie Sk odowskiej w Lublinie

OLGA SZO NO

Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego

w perspektywie konsolidacji finansów publicznych

New role of Bank Gospodarstwa Krajowego in view of consolidating public finances

Wprowadzenie

Dzia alno Banku Gospodarstwa Krajowego, jako instytucji finansowej o szcze-

gólnym znaczeniu dla pa stwa, opiera si w kluczowym zakresie na przes ankach

formalnoprawnych regulowanych ustawowo. W 2010 i 2011 roku nast pi y istotne

zmiany przepisów wp ywaj ce na funkcjonowanie Banku. Zasadnicza korekta

w zakresie obszaru podstawowej dzia alno ci Banku zwi zana by a z wej ciem

w ycie nowej ustawy o finansach publicznych1. Kolejne zmiany wprowadzone

zosta y na mocy ustawy zmieniaj cej ustaw o Banku Gospodarstwa Krajowego2.

Na funkcjonowanie oraz rozwój BGK maj równie wp yw wewn trzne regulacje

wynikaj ce z nowej koncepcji Strategii Rozwoju Banku. Celem niniejszej pracy jest

pokazanie wp ywu wy ej wymienionych zewn trznych i wewn trznych uregulowa

na aktualny kszta t i dalszy rozwój BGK. Jednocze nie opracowanie stanowi wk ad

w dyskusj o nowej roli BGK, zw aszcza w wietle planowanej konsolidacji finansów

publicznych.

1 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1420). 2 Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych

innych ustaw (Dz. U. Nr 28, poz. 143).

Page 2: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

110 OLGA SZO NO

1. Kilka s ów z historii Banku

Bank Gospodarstwa Krajowego jest jednym z najstarszych banków funkcjonuj -

cych na polskiej scenie finansowej. Jego historia rozpocz a si w 1924 roku, kiedy

to z inicjatywy Premiera W adys awa Grabskiego wydany zosta dekret Prezydenta

Rzeczpospolitej tworz cy Bank Gospodarstwa Krajowego w rezultacie fuzji trzech

banków publicznych: Polskiego Banku Krajowego, Pa stwowego Banku Odbudo-

wy i Zak adu Kredytowego Miast Ma opolskich3. Nowo powsta y Bank mia za

zadanie finansowa gospodark narodow , a zw aszcza u atwia rozwój przemys u

i gospodarki komunalnej. Finansowa realizacj strategicznych dla gospodarki kraju

przedsi wzi , jak równie wspiera budownictwo mieszkaniowe, rozwój przemys u,

rzemios a, handlu oraz dzia alno eksportow .

Od 1942 roku dzia alno Banku zosta a zawieszona, przy czym nie nast pi

formalnoprawny moment jego likwidacji. Zasadniczym powodem utrzymania BGK,

ale bez prawa wykonywania podstawowych funkcji bankowych, by y zagraniczne

zobowi zania Banku4.

Reaktywacja dzia alno ci operacyjnej nast pi a w dniu 1 czerwca 1989 roku.

Podstawow funkcj Banku sta a si emisja obligacji Skarbu Pa stwa i ich sprzeda

na terenie ca ego kraju. Formalnoprawne uregulowania statusu Banku zosta y zawarte

w uchwalonej w 2003 roku ustawie o Banku Gospodarstwa Krajowego5.

Po przyst pieniu Polski do Unii Europejskiej nasta okres dostosowywania pol-

skiego prawa bankowego do prawa wspólnotowego. W trakcie negocjacji uda o si

wy czy BGK spod rygorów g ównych dyrektyw unijnych z uwagi na specyficzny

rodzaj dzia alno ci prowadzonej przez ten Bank.

Aktualnie misj Banku Gospodarstwa Krajowego „jest sprawna i efektywna kosz-

towo realizacja dzia alno ci zleconej przez Pa stwo, uzupe niona przez rozwój atrak-

cyjnej oferty dzia alno ci w asnej dla wybranych segmentów rynku, w których bank

mo e wykorzysta swoje naturalne przewagi”6. Podstawowym celem jest wspieranie

rz dowych programów spo eczno-gospodarczych, programów jednostek samorz dów

lokalnych oraz rozwoju regionalnego realizowanych w oparciu o rodki publiczne7.

2. Bank w wietle ustawy o finansach publicznych

Z dniem 1 stycznia 2010 r. wesz a w ycie nowa ustawa o finansach publicznych,

która dokona a fundamentalnych zmian, w szczególno ci w gospodarce rodkami

3 H. Kowalska, Bank z tradycj , „Pewny Partner” 2002, nr 3 (13), s 3.4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. Zarys dziejów.,Warszawa 1993, s 58.5 Ustawa z dnia 14 marca 2003 o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. Nr 65, poz. 594 z pó niej-

szymi zmianami).6 Strategia Banku Gospodarstwa Krajowego na lata 2007 – 2011, s 12. 7 Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego.

Page 3: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

111NOWA ROLA BANKU GOSPODARSTWA KRAJOWEGO...

pochodz cymi z funduszy unijnych. Zmiany dotyczy y g ównie zasad finansowania

oraz systemu ich rozliczania.

Zgodnie z ustaw o finansach publicznych rodki pochodz ce z Unii Europej-

skiej na dofinansowanie projektów zosta y wy czone z bud etu pa stwa i powsta

specjalny bud et rodków europejskich. rodki finansowe z tego wyodr bnionego

bud etu przekazywane s poszczególnym beneficjentom w formie p atno ci realizo-

wanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego, który zacz pe ni funkcj „kasjera”

dokonuj cego wyp at dofinansowania.

W nowym systemie rozliczania dotacji unijnych rodki pieni ne przelewane

bezpo rednio przez BGK nie stanowi jak wcze niej dotacji celowych, a jedynie p at-

no ci realizowane ze rodków europejskich. Wyp ata pieni dzy uruchamiana jest na

podstawie zlece wystawianych przez instytucje zawieraj ce z beneficjentami umowy

o dofinansowanie projektów z UE. Ustawa przewiduje te mo liwo otrzymania przez

beneficjenta dodatkowego krajowego wspó finansowania w formie dotacji celowej

pochodz cej ze rodków bud etu wyp acanej bezpo rednio przez dysponenta cz ci

bud etowej lub po rednio poprzez BGK. Zmiany te stawiaj dodatkowe zadania przed

BGK, który musi si liczy ze zwi kszon liczb operacji finansowych i zwi zan

z tym niezb dn dokumentacj .

W celu realizacji przepisów ustawy o finansach publicznych w zakresie dotacji

unijnych Minister Finansów zobowi zany zosta do zasilania swojego konta bankowego

otwartego w BGK celem zapewnienia p ynno ci w obs udze zlece realizowanych

przez Bank. Jednocze nie MF pokrywa wszelkie koszty ponoszone przez BGK,

a zwi zane z wykonywaniem tego nowego zadania.

System s u cy efektywnej obs udze p atno ci unijnych rodków finansowych

wdro ony przez BGK zosta oparty na rozwi zaniach bankowo ci elektronicznej.

Stworzony zosta portal komunikacyjny „BGK – ZLECENIA” stanowi cy infor-

matyczne narz dzie do szybkiego i bezpiecznego przekazywania zlece p atno ci

przez ponad 200 upowa nionych instytucji8. Zgodnie z informacj BGK od momentu

uruchomienia wyp at z bud etu rodków europejskich do 4 marca 2011 roku Bank

wyp aci 38 150 414 983 z dla wnioskodawców ró nych programów unijnych.

3. Zadania Banku wynikaj ce z nowej strategii rozwoju

Powy sze zmiany wynikaj ce z nowej ustawy o finansach publicznych oraz

proponowane zmiany w ustawie o BGK mia y wp yw na koncepcj dalszego roz-

woju Banku. W czerwcu 2010 roku przyj ty zosta przez Bank Wieloletni Program

Rozwoju – Strategia Banku Gospodarstwa Krajowego na lata 2010 – 20149. W tym

planistycznym okresie za o ono konsekwentn realizacj misji Banku uj tej w ustawie

8 http://www.bgk.pl/system-przeplywu-srodkow-europejskich.9 http://www.bgk.pl/strategia-bgk, Strategia BGK-2.pdf.

Page 4: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

112 OLGA SZO NO

o BKG oraz korzystanie z do wiadcze i najlepszych wzorów europejskich banków

pa stwowych. Za o ono skoncentrowany rozwój Banku na trzech kluczowych seg-

mentach: programach rz dowych, obs udze Jednostek Bud etu Centralnego (JBC)

i realizacji zada w ramach w asnych programów z wykorzystaniem finansowych

rodków unijnych. Obszary te maj zapewni permanentny rozwój i pozwoli osi gn

status jednego z najwi kszych banków w Polsce, a jednocze nie najwa niejszego dla

pa stwa w ramach zada zleconych.

W zakresie obszaru zwi zanego z aktualnie realizowanymi 15 programami rz -

dowymi BGK skupia si na realizacji programów por czeniowych, wspiera przyj te

do realizacji programy unijne oraz rz dowe programy wspierania eksportu, w tym

poprzez program „Dop at do Oprocentowania Kredytów Eksportowych”. Bank

koncentruje si równie na rozwoju i modernizacji infrastruktury transportowej,

komunalnej i zwi zanej z ochron rodowiska. Ponadto zwi ksza swoj aktywno

w wype nianiu luki w potrzebach mieszkaniowych oraz w realizacji innych zada

wynikaj cych z obs ugiwanych programów i funduszy opartych na rodkach gwa-

rantowanych przez Skarb Pa stwa.

Z kolei w drugim obszarze dzia ania dominuj c rol odgrywa obs uga aktualnie

11 funduszy celowych oraz spe nianie roli agenta Ministra Finansów w zakresie obs ugi

zad u enia Skarbu Pa stwa. Tu te mieszcz si wyp aty z rachunku MF stanowi ce

unijne dofinansowania w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na lata

2007-2013. W tej sferze dzia ania Bank bierze czynny udzia w procesie konsolidacji

finansów publicznych, d c do realizacji pe nej obs ugi rachunku bud etu pa stwa

(dotychczas realizowanej przez NBP) oraz wy cznej obs ugi bankowej ministerstw,

centralnych urz dów, NFZ i innych pa stwowych agencji wykonawczych.

W ramach funduszy celowych Bank uczestniczy w finansowaniu restruktury-

zacji zad u enia polskich szpitali w ramach tzw. Planu B. Ponadto Bank aktywnie

wspiera budow dróg i autostrad, pozyskuj c rodki finansowe z Europejskiego Banku

Inwestycyjnego. Trzeci podstawowy obszar dzia ania Banku dotyczy realizacji zada

w asnych wynikaj cych z ogólnego mandatu. BGK, pe ni c rol banku pa stwowego,

skupi si na kompleksowej obs udze Jednostek Samorz du Terytorialnego, spó ek

komunalnych i Zak adów Opieki Zdrowotnej oraz dalszym ich wspieraniu w zarz -

dzaniu finansami samorz dowymi.

W ramach programów w asnych Bank sukcesywnie zwi ksza dost pno rod-

ków finansowych dla ma ych i rednich przedsi biorstw oraz wspiera finansowo

projekty w ramach formu y partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Planuje te

uruchomi centrum kompetencyjne o charakterze doradczym przy inwestycyjnych

programach PPP.

Bank widzi swoj rol we wspieraniu bran o strategicznym znaczeniu dla kraju.

Specjalny nacisk po o ony zostanie na finansowe wzmocnienie bada i rozwoju,

edukacji, us ug komunalnych i energetyki. BGK zamierza zwi kszy swój udzia

w wspieraniu podmiotów handlu zagranicznego, w tym poprzez prefinansowanie

eksportu.

Page 5: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

113NOWA ROLA BANKU GOSPODARSTWA KRAJOWEGO...

BGK ma za zadanie aktywnie penetrowa sektor publiczny i pozyskiwa nowych

klientów. Efektem tej dzia alno ci jest zainicjowana wspó praca z ZUS odno nie do

kompleksowej obs ugi rozliczeniowej i zarz dzania Funduszem Rezerwy Demogra-

ficznej.

Bank Gospodarstwa Krajowego okre lany jest jako bank pierwszego wyboru

dla pa stwa. Wynika to z wysokiej sprawno ci operacyjnej, jako ci us ug, konku-

rencyjno ci kosztowej oraz specjalistycznych kompetencji doradczych. Jak wy ej

wykaza am, Bank chce nie tylko ugruntowa swoj pozycj instytucji finansowej

aktywnie wspieraj cej polityk naszego rz du, ale równie sprawnie uczestniczy

we w asnych programach finansuj cych obszary wa ne dla strategii rozwoju pa stwa

oraz skutecznie niwelowa miejsca wyst powania braku efektywno ci w funkcjono-

waniu sektora finansowego.

Celem wzrostu efektywno ci funkcjonowania Banku wprowadzana zosta a stan-

daryzacja procesów oraz rozwijana i modernizowana jest infrastruktura teleinforma-

tyczna. Rozbudowywany jest system B2B, w tym system automatycznej wymiany

danych z MF. Bank planuje budow Centrum Rozliczeniowego dla JBC z uwagi na

planowany wzrost liczby dziennych operacji z 15 tys. do 0,5 mln. Realizacja tych

zamierze wymaga b dzie du ego wysi ku i sporych nak adów inwestycyjnych.

St d planowane emisje papierów warto ciowych. Jedna z takich emisji zosta a wy-

emitowana w lutym 2011 roku w ramach programu emisji papierów d u nych na

kwot 5 mld PLN. Dwie serie tych obligacji na okaziciela o cznej warto ci 2 mld

PLN zadebiutowa y w dniu 9 marca b.r. na rynku ASO Catalyst10.

Cz rodków finansowych ze sprzeda y tych obligacji Bank chce przeznaczy

na bie c dzia alno , maj c na uwadze przygotowania wynikaj ce ze wspierania

konsolidacji finansów publicznych i perspektywicznej mo liwo ci przej cia ca ej

obs ugi jednostek sektora publicznego. Emisja obligacji o zapadalno ci dwa i cztery

lata umo liwi BGK uzyskanie znacznie d u szego horyzontu czasowego dla pasy-

wów ni jest to w przypadku depozytów. Taka zmiana struktury pasywów jest o tyle

wa na, e Bank nie mo e liczy na wzrost swojej bazy depozytowej w wyniku kon-

solidacji finansów publicznych. Bank przewiduje, e wszelkie nadwy ki pieni ne

na rachunku bankowym Ministra Finansów b d wykorzystywane na sfinansowanie

bie cych potrzeb pa stwa.

BGK, d c do optymalizacji sprawno ci operacyjnej dzia a , chce skupi si

na efektywno ci zarz dzania p ynno ci i ryzykiem finansowym. Ponadto w jego

koncepcji rozwoju jest dba o o optymalizacj kapita u w asnego i utrzymywanie

wspó czynnika wyp acalno ci na poziomie przekraczaj cym 12%. Ma to gwarantowa

racjonalne wykorzystanie kapita u przy jednoczesnym spe nieniu wymogów regu-

lacyjnych. Znamienny jest te fakt, e zysk nie jest uznawany za pierwszoplanowy

miernik oceny pracy Banku. Najwi ksza ranga przypisana jest stopniu realizacji misji,

za wytyczony poziom zysku ma jedynie charakter rednioterminowej prognozy.

10 http://www.bgk.com.pl/aktualnosci/9-03-2011-obligacje-bgk-debiutuja-na-rynku-catalyst.

Page 6: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

114 OLGA SZO NO

4. Wp yw zmian ustawy o BGK na sytuacj banku

Kolejna regulacja prawna maj ca wp yw na stan funkcjonowania Banku zwi za-

na jest z ustaw z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa

Krajowego11. Istotn zmian zgodnie z art. 3 cytowanej ustawy jest wprowadzenie

obowi zku zapewnienia przez Ministra Finansów funduszów w asnych BGK na

poziomie gwarantuj cym realizacj wszelkich jego zada . Ponadto ma on zapewni

rodki na utrzymanie norm p atno ci zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe12.

Ustawa zezwala Ministrowi Finansów na udzielanie BGK, w imieniu Skarbu Pa -

stwa, gwarancji sp aty kredytów oraz linii kredytowych przyznawanych przez banki

krajowe, zagraniczne lub inne instytucje kredytowe. Minister jest równie gwarantem

wyemitowanych przez Bank d u nych papierów warto ciowych, w tym obligacji.

Dzi ki tej nowelizacji BGK otrzyma niezmiernie wa ny przywilej, jakim jest

praktycznie brak mo liwo ci jego upad o ci. Mo e by jedynie likwidacja Banku, ale

tylko w drodze ustawowej. W tej sytuacji mia o mo na powiedzie , e BGK, obok

Narodowego Banku Polskiego, jest najpewniejszym bankiem w kraju. BGK przy

zagwarantowanej ustawowo finansowej odpowiedzialno ci Skarbu Pa stwa zyska

niezaprzeczalny walor w postaci oceny ratingowej na poziomie obligacji pa stwowych,

co praktycznie oznacza ocen „na poziomie oceny Polski”13. Uwzgl dniaj c dodat-

kowo fakt, e BGK ustawowo nie podlega zarówno wpisowi do Krajowego Rejestru

Przedsi biorców, jak i uregulowaniom Komisji Nadzoru Finansowego, mamy do

czynienia z instytucj maj c zdecydowanie „naturalne przewagi”, o których mówi

misja Banku. Mo na tu jeszcze wspomnie , e BGK w wyniku skutecznych negocja-

cji akcesyjnych zosta równie wy czony spod obowi zywania dyrektyw unijnych.

Mo na stwierdzi , e dzi ki tym przywilejom BGK sta si bankiem pozbawionym

kontroli, nie licz c nadzoru Skarbu Pa stwa. Jednocze nie ustawowe uprzywilejo-

wania stawiaj go w bardzo korzystnej sytuacji na mocno konkurencyjnym rynku

instytucji finansowych.

Ustawa umo liwia BGK przej cie praktycznie z NBP pe nej obs ugi bankowej

ca ego bud etu pa stwa wraz z pa stwowymi jednostkami bud etowymi. Dotychczas

obowi zuj ce przepisy prawnie gwarantowa y NBP ten zakres obs ugi bankowej do

czasu przyj cia przez nasz kraj waluty euro. Nowelizacja ustawy o BGK zlikwido-

wa a wymienione ograniczenie i aktualnie wy cznie od decyzji Ministra Finansów

zale y wybór podmiotu obs uguj cego bud et pa stwa.

Nowelizacja omawianej ustawy zezwala równie BGK na emisj listów zastaw-

nych celem realizacji poszczególnych programów rz dowych. Chodzi tu g ównie

o u atwienie refinansowania sektora nieruchomo ci w ramach rz dowych programów

11 Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego.12 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. Nr 72, poz. 665 z pó niejszymi zmianami).13 Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego (Druk Nr

3479 z 20 lipca 2010 r.), http://www.senat.gov.pl/k7/dok/sejm/067/3479.pdf.

Page 7: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

115NOWA ROLA BANKU GOSPODARSTWA KRAJOWEGO...

w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Ustawa zezwala te na emitowanie obli-

gacji przychodowych, które mog finansowa ró nego rodzaju inwestycje wa ne dla

gospodarki kraju. Bank zamierza wykorzysta rodki finansowe z emisji obligacji

przychodowych na budow dróg i autostrad. Ten typ finansowania jest zdecydowanie

prostszy ni emisje w ramach Krajowego Funduszu Drogowego, a sp ata po yczki

b dzie pokrywana z dochodów generowanych przez zrealizowane inwestycje. Ponadto

podstawow zalet obligacji przychodowych jest to, e nie obci aj wska ników za-

d u enia14. Jednocze nie nale y doda , e wszelkie emisje tych papierów warto ciowych

dokonywane pod znowelizowan ustaw b d mia y wysoki walor atrakcyjno ci dla

potencjalnych klientów. Obligacje przychodowe pomimo tego, e jako papiery d u ne

nie wymagaj gwarancji Skarbu Pa stwa ani nawet banku, jako ich emitenta, to nie

b d obarczone praktycznie adnym ryzykiem. Wynika to z faktu, e ich rating równy

b dzie poziomowi obligacji skarbowych w wietle nowej odpowiedzialno ci Skarbu

Pa stwa za funkcjonowanie Banku. Dodaj c fakt, e zwykle obligacje przychodowe

maj oprocentowanie wy sze od powszechnie znanych obligacji Skarbu Pa stwa,

ich atrakcyjno b dzie poza konkurencj , a tym samym charakteryzowa si b d

wysokim poziom zbywalno ci. Z ogromn atwo ci mog stanowi zamiennik dla

d ugu publicznego, a ci le jego ograniczenia. Wydatki planowane z bud etu pa stwa

mog by , i to zgodnie z formaln stron istniej cych przepisów, niejako sfinanso-

wane poprzez wykorzystanie mo liwo ci BGK, jakie daje znowelizowana ustawa.

Dzi ki takim zabiegom wska nik d ugu publicznego w relacji do PKB mo e by ,

poprzez powy sze zabiegi, zatrzymany, a nawet ograniczony. Rodz si tu jednak

dwa pytania, po pierwsze – co na to Europejski Bank Centralny?, po drugie – czy

de facto zad u enie, cho z pomoc luzowania ilo ciowego, nie jest prost drog do

kryzysu finansowego pa stwa?

Kolejna nowela dotyczy uprawnie Banku do obni ania funduszy w asnych przez

ich wp at do bud etu pa stwa lub nieodp atnego przekazywania posiadanych papie-

rów warto ciowych na rzecz bud etu. W ten sposób BGK staje si niejako rz dow

agend do pozyskiwania rodków finansowych i zaci gania przez pa stwo d ugu

nawet bez mo liwo ci jego formalnego ujawniania.

Mówi c o znowelizowanej ustawie o BGK, nie sposób pomin opinii Europej-

skiego Banku Centralnego w sprawie proponowanych zmian przepisów reguluj cych

funkcjonowanie tego Banku. Przedmiotowa opinia wydana by a na wniosek Marsza ka

Sejmu Rzeczpospolitej Polski. EBC przypomnia o konieczno ci „zachowania rów-

nych zasad konkurencji oraz unikania zak óce konkurencji pomi dzy instytucjami

bankowymi”15 przy próbach ustawowego wzmacniania pozycji rynkowych pozycji

niektórych instytucji finansowych, w tym przypadku BGK. Zwróci te uwag na

14 A. Kurowska, Jest nowe ród o pieni dzy na drogi: obligacje przychodowe BGK, „Dziennik Gazeta

Prawna”, Nr 29, z dnia 11 lutego 2011 r.15 Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 9 wrze nia 2010 r. w sprawie zmian przepisów re-

guluj cych dzia alno Banku Gospodarstwa Krajowego (CON/.2010/70), http://www.ecb.int/ecb/legal/pdf/

pl_con_2010_70_f_sign.pdf.

Page 8: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

116 OLGA SZO NO

fakt ustawowego dopuszczenia mo liwo ci emitowania przez BGK listów zastawnych,

które jednocze nie mog stanowi zabezpieczenie operacji zwi zanych z polityk pie-

ni n prowadzon przez NBP. W tym miejscu EBC przestrzega przed niezgodnymi

z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej sytuacji, w której NBP jako bank

centralny nabywa by na rynku pierwotnym papiery warto ciowe (w tym przypadku

listy zastawne BGK) emitowane przez publiczne jednostki kredytowe. Ewentualne

obni enie funduszu statutowego Banku, na które pozwala nowelizacja ustawy, nie

mo e obni a norm nadzorczych. Bior c jednak pod uwag , e BKG jest praktycznie

wy czony z wszelkich regulacji kontrolnych, to równie i ograniczenie w zakresie

parametrycznych instrumentów nadzoru finansowego nie b dzie sprawia o Bankowi

wi kszych trudno ci.

Zako czenie

Reasumuj c, mo na stwierdzi , e nowa ustawa o finansach publicznych oraz

ustawa o zmianie ustawy o BGK b d mie korzystny wp yw na funkcjonowanie

Banku. Wprowadzaj one optymalne warunki ustawowe dla dalszego rozwoju i wzro-

stu znaczenia Banku w strukturze instytucji finansowo-kredytowych. Jednocze nie

wewn trzne regulacje, wykorzystuj c pozytywny trend zewn trznych unormowa ,

wytyczaj zakres zmian id cych w kierunku finansowego wsparcia prorozwo-

jowych przedsi wzi i procesów przemian znacz cych dla polskiej gospodarki.

Bank b dzie koncentrowa si na wspieraniu spo eczno-gospodarczych programów

realizowanych przez Rz d oraz programów zwi zanych z rozwojem regionalnym

opartych na zaanga owaniu rodków publicznych, w tym wykorzystaniu rodków

europejskich. Bank wydaje si by na dobrej drodze rozwojowej pod warunkiem, e

b dzie rozs dnie korzysta z uprzywilejowanej pozycji, jak daj mu ostatnie zmiany

przepisów.

Bibliografia

1. http://www.bgk.com.pl/aktualnosci/9-03-2011-obligacje-bgk-debiutuja-na-rynku-catalyst.

2. Kowalska H., Bank z tradycj , „Pewny Partner” 2002, nr 3 (13).

3. Kurowska A., Jest nowe ród o pieni dzy na drogi: obligacje przychodowe BGK, „Dziennik Gazeta

Prawna”, Nr 29, z dnia 11.02.2011.

4. Landau Z., Bank Gospodarstwa Krajowego. Zarys dziejów, Warszawa 1993.

5. Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 9.09.2010 r. w sprawie zmian przepisów regulu-

j cych dzia alno Banku Gospodarstwa Krajowego (CON/.2010/70), http://www.ecb.int/ecb/legal/

pdf/pl_con_2010_70_f_sign.pdf.

6. Strategia Banku Gospodarstwa Krajowego na lata 2007 – 2011.

7. Ustawa z dnia 14 marca 2003 o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. Nr 65, poz. 594 ze zmianami).

8. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1420).

9. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. Nr 72, poz. 665 ze zmianami).

Page 9: Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie ...dlibra.umcs.lublin.pl/Content/20535/czas9547_45_1_2011_10.pdf · 4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. ... zad áu *enia

117NOWA ROLA BANKU GOSPODARSTWA KRAJOWEGO...

10. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz nie-

których innych ustaw (Dz. U. Nr 28, poz. 143).

11. Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego, Warszawa,

Druk Nr 3479 z 20.07.2010 r., http://www.senat.gov.pl/k7/dok/sejm/067/3479.pdf.

New role of Bank Gospodarstwa Krajowego (Bank of National Economy)

in view of consolidating public finances

The article portrays the impact of the new Public Finance Law, as well as the amendments to the act

on Bank Gospodarstwa Krajowego, concerning functioning and development of the Bank. The author

pays attention to the positive impact of the above mentioned regulations on the Bank, that increase its

importance, particularly in view of consolidating public finances. Further intensification of actions

taken by the Bank within the scope of supporting governmental programs and self-government units,

especially with the use of the European Union’s financial means, has also been indicated. Moreover,

aspirations of the Bank to be an institution engaging in financial support of pro-development and export

programs, as well as the programs of strategic importance, have been emphasized.