NBP: Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych...

Styczeń 2014 r.

Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w III kwartale 2013 r.

Jacek Łaszek

Hanna Augustyniak

Krzysztof Olszewski

Marta Widłak

Krzysztof Gajewski

Biuro Polityki Makrostabilnościowej

Instytut Ekonomiczny NBP

Warszawa, 2014 r.

Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce

2 Narodowy Bank Polski

Streszczenie

Analiza sytuacji na rynku nieruchomości w Polsce w III kwartale 2013 r. prowadzi do na-

stępujących wniosków:

W III kw. br. wystąpiło wyraźne hamowanie spadkowej tendencji cen transakcyjnych

mieszkań na rynkach wtórnych największych miast Polski. Natomiast na rynku

pierwotnym i wtórnym Warszawy odnotowano nieznaczny wzrost cen transakcyj-

nych. Aktualnie średnie ceny transakcyjne na rynku pierwotnym są wyższe niż na

rynku wtórnym we wszystkich analizowanych miastach.

Spadek rynkowych stóp procentowych po decyzjach RPP spowodował znaczną po-

prawę wszystkich wskaźników kredytowej dostępności mieszkania. Wypłaty brutto

kredytów mieszkaniowych były na nieco wyższym poziomie w relacji zarówno do

poprzedniego okresu, jak i analogicznego okresu roku poprzedniego. W przypadku

kredytów walutowych utrzymuje się tendencja (obserwowana od początku 2012 r.)

coraz większych spadków należności od gospodarstw domowych (po korektach kur-

sowych). Jest to wynikiem spłat oraz, w niewielkim stopniu, przewalutowań kredy-

tów. Utrzymywanie się stabilnego poziomu sprzedaży mieszkań na rynku pierwot-

nym było wspierane przez zakupy gotówkowe.

Saldo kredytów dla przedsiębiorstw na finansowanie nieruchomości oraz jakość tych

kredytów pozostają stabilne. Nieznacznie spadło saldo kredytów dla deweloperów

na budowę mieszkań, a jakość tych należności poprawiła się lekko.

W trzech kwartałach br. liczba mieszkań oddanych do użytku była podobna jak

w tym samym okresie poprzedniego roku. Skumulowana liczba rozpoczętych inwe-

stycji była najniższa od 2005 r., jednak przyrosty w III kwartale są wyższe od obser-

wowanych w poprzednim roku. Liczba wydanych pozwoleń na budowę była najniż-

sza od 2006 r. Piąty kwartał z rzędu w 6 największych miastach spadała liczba miesz-

kań oczekujących na sprzedaż.

Z danych GUS wynika pogorszenie wskaźników rentowności firm deweloperskich.

Jednak analiza NBP sektora deweloperskiego wskazuje, że budowa mieszkań jest

rentowna, skumulowane marże zysku w przypadku nowo rozpoczynanych projek-

tów deweloperskich pozostają stabilne, a nawet zaczynają rosnąć. Liczba bankructw

firm deweloperskich jest niewielka w relacji do innych sektorów. Sytuacja większości

firm deweloperskich wydaje się być stabilna na tle całej gospodarki. Natomiast zaob-

serwowane problemy finansowe niektórych dużych firm deweloperskich wynikają

przede wszystkim z dużego zadłużenia się oraz wzrostów kosztów finansowych

przy jednoczesnych problemach płynnościowych. Brak płynności tych firm wynika

ze spadku sprzedaży mieszkań, co może wiązać się z niedopasowaniem oferty

mieszkań do oczekiwań klienta dot. wielkości i lokalizacji mieszkania oraz ceny

mieszkania.



Niniejsze opracowanie opisuje najważniejsze zjawiska, które wystąpiły na rynku mieszkanio-

wym w największych miastach w Polsce w III kwartale 2013 r.1 Informacja zawiera też załącznik

z wykresami, na których prezentowane są:

1) ceny mieszkań (wykresy 1–16),

2) dostępność: mieszkania, kredytu, kredytowa mieszkania (wykresy 17−20),

3) wypłaty kredytów mieszkaniowych i stopy procentowe (wykresy 21−33),

4) operacyjna zyskowność mieszkań i projektów deweloperskich, koszty produkcji budowlano-

montażowej oraz sytuacja ekonomiczna deweloperów w Polsce (wykresy 34–59),

5) budownictwo mieszkaniowe i rynek mieszkań w Polsce (wykresy 60−69),

6) szacunki dotyczące wtórnego rynku mieszkań (wykresy 70-73).

Analiza cen mieszkań na rynku pierwotnym i wtórnym, ofertowych, transakcyjnych oraz hedo-

nicznych2 bazuje na danych pozyskiwanych w ramach badania ankietowego rynku mieszkanio-

wego Baza Rynku Nieruchomości (BaRN)3. Z kolei w ramach nowego badania ankietowego ryn-

ku nieruchomości komercyjnych Baza Rynku Nieruchomości Komercyjnych (BaNK) zbierane

i analizowane są dane dot. czynszów oraz cen ofertowych i transakcyjnych nieruchomości ko-

mercyjnych.

W analizach wykorzystano także dane z baz: PONT Info Nieruchomości (PONT) i SARFIN. Ko-

rzystano również z analiz i raportów Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz ze zbiorczych

danych kredytowych Biura Informacji Kredytowej (BIK). Do analizy strukturalnej rynków wyko-

rzystano dane publikowane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) oraz wiele opracowań za-

wierających dane sektorowe.

1 Informacja została przygotowana w Instytucie Ekonomicznym na potrzeby organów NBP i wyrażono w niej opinie zespołu

autorskiego. Dokument nie powinien być traktowany jako materiał o charakterze doradczym ani jako podstawa do podej-

mowania decyzji inwestycyjnych.

2 Indeks hedoniczny cen mieszkań odzwierciedla „czystą” zmianę cen, tj. zmianę wynikającą z innych czynników niż różnice w

jakości mieszkań. W niniejszym opracowaniu cena hedoniczna to cena średnia z okresu bazowego mnożona przez indeks he-

doniczny. Cena ta odzwierciedla zatem średni poziom cen ustalonej próby mieszkań z okresu bazowego (stały koszyk miesz-

kań), po uwzględnieniu „czystej” dynamiki cen mieszkań, które były sprzedawane w kolejnych okresach. Podawana w ra-

porcie cena hedoniczna informuje więc o tym, ile w kolejnych okresach wynosiłaby średnia cena stałej próby mieszkań z usta-

lonego okresu referencyjnego, biorąc pod uwagę rzeczywistą, „czystą” zmianę cen transakcyjnych. Indeks hedoniczny wyko-

rzystywany do wyznaczenia ceny hedonicznej odróżnia się tym od dynamiki średniej ceny czy mediany w próbie, że nie rea-

guje silnie na zmianę jakości sprzedawanych w danym okresie mieszkań, (np. indeks hedoniczny powinien słabiej zareago-

wać na zwiększenie liczby mieszkań małych z wyższą ceną m kw. niż wskaźnik ceny średniej lub mediany). Więcej informacji

w artykule M. Widłak (2010) „Metody wyznaczania hedonicznych indeksów cen jako sposób kontroli zmian jakości dóbr”,

Wiadomości Statystyczne nr 9.

3 Por. Program badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2013. Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9

listopada 2012 r. w sprawie Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok 2013 (Dz. U. z 2012 r. poz. 1391).

Badanie cen nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w wybranych miastach Polski, symbol badania1.26.09 (073),

prowadzone jest przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Wzór formularzy sprawozdawczych został ogłoszony Rozpo-

rządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 września 2013 r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych,

objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach

statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2013 (Dz. U. z 2013 r. poz. 1223).

Ponieważ jest to badanie prowadzone przez NBP, Bank zamieszcza ankiety też na swojej stronie internetowej.



W III kw. 2013 r. kontynuowane były najważniejsze trendy z poprzedniego kwartału. Dalszej

redukcji uległa liczba mieszkań deweloperskich oczekujących na sprzedaż na największych ryn-

kach mieszkaniowych Polski (por. wykres 65). Było to konsekwencją zanotowanej rosnącej

sprzedaży mieszkań oraz racjonalizacji zachowań deweloperów po boomie regulacyjnym wywo-

łanym wprowadzeniem ustawy deweloperskiej. Równolegle nastąpiło pogorszenie wskaźników

rentowności firm deweloperskich4 (wg danych GUS). Obniżka stóp procentowych przełożyła się

na wzrost popytu kredytowego i gotówkowego na największych rynkach (por. tabela 1). Rosnący

popyt i malejąca nadwyżka mieszkań na rynku pierwotnym spowodowały zahamowanie spad-

kowej tendencji cen mieszkań na rynku pierwotnym i wtórnym. Ceny na obu rynkach ustabili-

zowały się, a na największym rynku warszawskim zauważalny jest ich wzrost.

Według informacji firmy REAS liczba transakcji na rynku pierwotnym liczona łącznie dla sześciu

największych rynków mieszkaniowych w Polsce zwiększyła się w porównaniu z poprzednim

kwartałem br. o ponad 18% i wyniosła prawie 9,6 tys. mieszkań. Jest to wielkość porównywalna

z okresem boomu mieszkaniowego w latach 2007/2008. Wpływ na to miały czynniki leżące za-

równo po stronie popytu na mieszkania, jak też ich podaży. Po stronie podaży deweloperzy uru-

chomili odpowiednią liczbę projektów, by bez wstrząsów przejść przez początkowy okres wdra-

żania ustawy o ochronie klienta dewelopera i obecnie dostosowują swoją bieżącą ofertę do po-

trzeb rynku. Dotyczy to zarówno liczby mieszkań wystawianych na rynek (por. wykres 65), jak

też ich wielkości (por. wykres 68 i 69). Można zauważyć, że w okresie ostatnich dwóch lat dewe-

loperzy testują rynek pod kątem wzrostu cen mieszkań pierwszy raz wystawianych na rynek

(por. wykres 66). Po wcześniejszych próbach lekkich wzrostów , od dwóch kwartałów obserwu-

jemy stabilizację oczekiwań cenowych firm deweloperskich. Z drugiej strony, zwiększeniu uległ

popyt mieszkaniowy, co potwierdza wzrost liczby transakcji (por. wykresy 65 i 72). Widoczny

jest wzrost liczby transakcji zawieranych na RP. Jak pokazuje analiza wykonana dla rynków

mieszkaniowych w największych miastach (por. tabela 1), wzrost popytu dosyć równo rozkłada

się pomiędzy popyt kredytowy i popyt gotówkowy. Przyrost popytu kredytowego to efekt

wzrostu dostępności kredytu (por. wykres 19) i kredytowej dostępności mieszkania (por. wykres

20). Obniżenie ceny mieszkania (płaconej miesięcznie w postaci obsługi kredytu) w relacji do

pozostałych dóbr zwiększa chęć jego nabycia i poświęcenia większej części dochodów na jego

zakup. W konsekwencji gospodarstwa, których nie stać było na zakup mieszkania, zdecydują się

na wejście na rynek. Natomiast te gospodarstwa, które już zamierzały i mogły nabyć mieszkanie,

kupią mieszkanie droższe (większe lub lepsze jakościowo). Ogólnie w III kw. 2013 r. obserwuje-

my więc wzrost liczby transakcji, jak i wzrost popytu na lepsze mieszkania, czego przykładem

jest jakość5 mieszkań sprzedanych na rynku warszawskim (por. wykres 11).

Wskaźnik kredytowej dostępności mieszkania wykazuje podobną dynamikę jak sprzedaż miesz-

kań na rynku pierwotnym (por. wykres 67). Oznacza to, że mimo ok. 50% udziału kredytów w

4 Do wskaźników tych należą między innymi stopa zwrotu z kapitału (ROE) i stopa zwrotu z aktywów (ROA). 5 Wskaźnik jakości mieszkań dla RW w Warszawie uwzględnia 6 głównych cech cenotwórczych mieszkania tj. lokalizację w

dzielnicach, rok budowy, standard wykończenia, prawo do lokalu, powierzchnię i liczbę pokoi.



finansowaniu zakupów mieszkań (por. tabela 1), dostępność kredytu ma silny wpływ na popyt

mieszkaniowy. Wzrost szacunku wartości i liczby transakcji gotówkowych przy raczej stabilnych

cenach na rynku wtórnym skłania do wniosku, że znaczna część zakupów dokonywana jest go-

tówkowo. Analiza gotówkowego popytu mieszkaniowego jest trudna do przeprowadzenia, ze

względu na brak dobrych danych statystycznych. Bazując jednak na doświadczeniach zagranicz-

nych można przypuszczać, że część transakcji obserwowanych na rynku pierwotnym jako go-

tówkowe jest de facto formą reinwestowania środków uzyskanych ze sprzedaży dotychczasowe-

go mieszkania na rynku wtórnym. Pozostałą część środków stanowią wycofane wkłady pienięż-

ne, które oszczędzający przeznaczyli na zakup mieszkań (udział własny przy kredycie mieszka-

niowym), co potwierdzają opinie rynkowe. Motywem powyższych działań gospodarstw domo-

wych mógł być okresowy wzrost opłacalności zakupu mieszkania na użytek własny w porówna-

niu do jego wynajmu od osób trzecich (por. wykres 15). Należy pamiętać, że analiza ta nie

uwzględnia wysokich kosztów transakcyjnych na rynku mieszkaniowym oraz potencjalnie dłu-

giego czasu wychodzenia z takiej inwestycji. Na korzystnym poziomie ukształtowała się też rela-

cja opłacalności wynajmu kupionego mieszkania (czynsz do ceny zakupu) do oprocentowania

depozytów (por. wykres 16). W przypadku inwestycji pod wynajem, na długi okres sprzedaży

mieszkania dodatkowo nakłada się ryzyko wynikające z nadmiernej ochrony lokatora, co utrud-

nia kalkulację opłacalności inwestycji.

Innym czynnikiem wpływającym na wzrost kredytowego popytu mieszkaniowego może być

nagłaśniany przez media i pośredników kredytowych fakt wprowadzenia od nowego roku przez

Komisję Nadzoru Finansowego ograniczeń w przyznawaniu kredytów mieszkaniowych, w któ-

rych wskaźnik LtV6 jest równy 100%. Potwierdzają to dane Związku Banków Polskich, które po-

kazują w ostatnim okresie pewien wzrost udziału kredytów o LtV powyżej 80% , jak i kredytów

o zapadalności powyżej 25 lat. Pokazuje to, że banki w rzeczywistości zliberalizowały swoją poli-

tykę kredytową aby wykorzystać rosnący popyt. Wskazuje na to również zintegrowany wskaź-

nik mieszkaniowej polityki kredytowej NBP (por. wykres 19), który od IV kw. 2012 r. wykazuje

spadek restrykcyjności polityki udzielania kredytów mieszkaniowych przez bankowe komitety

kredytowe. Należy podkreślić, że zwiększanie wysokości wskaźnika jest rozłożone na 3 lata7

i powinno umożliwić gospodarstwom domowym zgromadzenie niezbędnych środków.

6 LtV – (ang. Loan to Value), wskaźnik określający wysokości udzielanego kredytu lub pożyczki do wartości zabezpieczeń

spłaty tego kredytu.

7 Zgodnie z zapisami w zmienionej Rekomendacji S z dnia 18 czerwca 2013 r. - dla ekspozycji kredytowych zabezpieczonych

hipotecznie powstałych w okresie do 31 grudnia 2014 r. wartość wskaźnika LtV nie powinna przekraczać poziomu 95%, dla

ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie powstałych w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. war-

tość wskaźnika LtV nie powinna przekraczać poziomu 90%, dla ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie po-

wstałych w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. wartość wskaźnika LtV nie powinna przekraczać poziomu: 85%

lub, 90% w przypadku, gdy część ekspozycji przekraczająca 85% LtV jest odpowiednio ubezpieczona, lub kredytobiorca

przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym, lub poprzez zastaw na denomi-

nowanych w złotych dłużnych papierach wartościowych Skarbu Państwa lub NBP.

http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielski

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kredyt_bankowy

http://pl.wikipedia.org/wiki/Po%C5%BCyczka



Konsekwencją wzrostu popytu mieszkaniowego jest wyhamowanie 5-letniego trendu zmniejsza-

nia się cen realnych i nominalnych mieszkań (por. wykresy 1-4 i 7-8)8. W przypadku Warszawy

drugi kwartał z rzędu widoczne są niewielkie wzrosty cen transakcyjnych na rynku wtórnym, co

jest wynikiem niewielkiego wzrostu popytu na tym rynku. Wzrosty średnich cen transakcyjnych

w Warszawie są częściowo wyjaśnione poprawą jakości9 sprzedawanych mieszkań (por. wykres

11). Po uwzględnieniu zmian jakości sprzedawanych mieszkań nadal obserwowany jest niewiel-

ki wzrost ceny średniej. Spostrzeżenia o niewielkich wzrostach cen transakcyjnych na wtórnym

rynku mieszkań w Warszawie potwierdza analiza indeksu hedonicznego10. Dodatnia zmiana

tego wskaźnika w III kw. w porównaniu do kw. pop. świadczy o tym, że niezależnie od różnic

jakościowych sprzedanych mieszkań, zaobserwowano niewielki wzrost ich cen. Analizując he-

doniczne wskaźniki cen zauważamy niewielkie wzrosty cen w ujęciu kwartalnym także w in-

nych, największych miastach Polski (por. wykresy 9-10). Ta dodatnia dynamika jest na tyle nie-

wielka, że trudno na jej podstawie wnioskować o trwałej zmianie trendu. Aktualnie średnie ceny

transakcyjne na rynku pierwotnym są wyższe niż na rynku wtórnym we wszystkich analizowa-

nych miastach.

Zahamowanie tendencji spadkowej cen, wzrost popytu i spadek nadwyżki kontraktów na bu-

dowę mieszkań to czynniki wpływające na poprawę kondycji sektora deweloperskiego. Ela-

styczność cenowa popytu gospodarstw domowych na mieszkania jest zazwyczaj poniżej 1, tak

więc podwyżki cen mieszkań skutkują poprawą wyników firm deweloperskich związanych ze

sprzedażą nowych kontraktów. W konsekwencji, wobec znacznego stopnia koncentracji produk-

cji (por. wykres 46) ceny kontraktów na budowę mieszkań cechuje znaczna giętkość wobec wzro-

stu popytu. Zmniejszenie liczby mieszkań oczekujących na sprzedaż oznacza mniejsze koszty

finansowe ich utrzymania dla deweloperów. Równocześnie obserwujemy lekką tendencję spad-

kową faktycznych kosztów produkcji budowlano-montażowej (por. wykresy 44 i 45), co związa-

ne jest ze złą sytuacją sektora budowlanego i panującą tam konkurencją.

Powyższe czynniki powinny oddziaływać pozytywnie na firmy deweloperskie zarówno w za-

kresie kosztów kończenia rozpoczętych inwestycji, jak też opłacalności nowych projektów inwe-

8 W informacji kwartalnej stosujemy następujące grupowanie miast: wyodrębnienia Warszawa, która jest najbardziej dojrzałym

rynkiem mieszkaniowym, wyraźnie odróżniającym się od pozostałych rynków, oraz dwie grupy rynków: 7 miast tj. Gdańsk,

Gdynia, Łódź, Kraków, Poznań, Szczecin, Wrocław oraz 9 miast tj. Białystok, Bydgoszcz, Katowice, Kielce, Lublin, Olsztyn,

Opole, Rzeszów, Zielona Góra.

9 Na wykresie 11 zaprezentowano indeksy struktury cech mieszkaniowych dla Warszawy. Wskaźnik struktury wyznaczono

posługując się stałymi cenami mieszkań o ustalonych cechach (przyjęto ceny średnie z 2011 r., który był okresem najbardziej

stabilnych cen) i zmiennymi udziałami mieszkań o danej cesze w badanej próbie transakcji. Wskaźnik struktury cech miesz-

kaniowych pokazuje zatem jak zmieniała się łączna wartość mieszkań sprzedanych w kolejnych okresach, wynikająca wy-

łącznie ze zmiany struktury cech mieszkaniowych (ceny stałe). Dla rynku wtórnego wyznaczono 6 różnych wskaźników

struktury, odzwierciedlających zmianę następujących cech mieszkaniowych: lokalizacji wg dzielnic, roku budowy, standardu

wykończenia, rodzaju prawa do lokalu, liczby pokoi i powierzchni. Następnie posługując się wynikami modeli hedonicznych

cen, ustalono wagi dla każdej z uwzględnionych cech i obliczono łączny wskaźnik struktury. Na RP wskaźnik struktury ob-

razuje jedynie zmiany lokalizacji względem dzielnic (na RW waga dla lokalizacji wg dzielnic wynosi 60%).

10 Indeks hedoniczny w mniejszym zakresie jest podatny na zmiany jakościowe (więcej albo mniej mieszkań droższych) bada-

nej próbki mieszkań niż metody oparte o pozycyjne miary tendencji centralnej w tym zakresie (średnia, średnia ważona

dzielnicami, mediana).



stycyjnych. Znajduje to swoje odbicie w poprawie wskaźnika stopy zwrotu z noworozpoczyna-

nych projektów inwestycyjnych (por. wykres 37), która za wyjątkiem Łodzi11 wykazała poprawę

w relacji do poprzedniego kwartału i kształtuje się w przedziale 15-20%.

Należy pamiętać, że wskaźniki ROE i ROA dużych firm deweloperskich wykazują najniższy

poziom od roku 2004, co oznacza że poniosły straty na części inwestycji lub nie zrealizowały za-

łożonych zysków12. Nadal pamiętane są też problemy trzech dużych firm notowanych na gieł-

dzie związane z brakiem lub opóźnieniem wypłat zobowiązań z tytułu obligacji deweloperskich.

Jeden z przypadków zakończył się upadłością układową. Problemy firm deweloperskich wiążą

się zazwyczaj z brakiem płynności, a w następnym etapie wypłacalności. Brak płynności firm

deweloperskich wynika ze spadku sprzedaży mieszkań, co może wiązać się z niedopasowaniem

oferty mieszkań do oczekiwań klienta (wielkość, lokalizacja, cena).

Analiza opłacalności budowy mieszkań oparta na typowym biznes planie takiego przedsięwzię-

cia13 pokazuje, że produkcja mieszkań jest rentowna (por. wykres 37), marże deweloperów w

cenie mieszkania są wysokie względem marż innych branż i wystarczające na pokrycie ryzyka

deweloperskiego (por wykresy 38-43). Należy jednak pamiętać, że w rzeczywistości firmy dewe-

loperskie popełniają błędy (np. kupują zbyt drogie materiały budowlane, nabywają zbyt dużo

terenów budowlanych, niewłaściwie oceniają przyszły popyt rynkowy bądź możliwości i koszty

pozyskania kredytu, itp.) a proces inwestycyjny jest rozciągnięty na kilka lat. W trakcie trwania

inwestycji następują znaczne zmiany cen i kosztów wynikające z cykliczności rynku. Jak pokazu-

ją dane GUS firmy są wysoko skapitalizowane (por. wykres 54), a zgodnie z danymi COFACE

liczba bankructw jest niewielka w relacji do innych sektorów (por. wykres 35). Ogólny stan sek-

tora deweloperskiego oceniamy jako stabilny na tle całej gospodarki. Giełdowe indeksy firm no-

towanych na GPW od 2011 r. utrzymują się na stabilnym, niskim poziomie z niewielką tendencją

wzrostową w ostatnim okresie (por. wykres 34).

W konsekwencji firmy deweloperskie rozpoczynają nowe inwestycje mieszkaniowe (por. wykre-

sy 51-52). Wartość i liczba kredytów firm deweloperskich z problemami przestała się zwiększać,

jakkolwiek, ze względu na zmianę klasyfikacji należności14, trudno określić skalę poprawy zjawi-

ska (por. wykres 56). Rzeczywistą przyczyną pogorszenia wskaźników opartych na zysku jest

oddawanie do użytkowania mieszkań sprzedanych po niskiej cenie lub wybudowanych po wy-

11 Miasto Łódź stanowi strukturalny punkt odstający (outlayer) względem pozostałych dużych miast. Cechuje się bardzo ni-

skimi wskaźnikami ROA i ROE, co wynika z nadmiaru zasobu mieszkań oferowanych na RW względem popytu na mieszka-

nia na RP.

12 Straty te zostały poniesione na inwestycjach z poprzednich lat, które aktualnie zostały przekazane do użytkowania i wyka-

zane w rachunku wyników (analiza tej kwestii w poprzedniej informacji kwartalnej).

13 Porównaj artykuł A3 „Przedsiębiorstwo deweloperskie na rynku w Polsce oraz problemy jego analizy” z Raportu o sytuacji

na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2011 r. (NBP).

14 Poprawa sytuacji deweloperów znajdująca swoje odbicie we wskaźniku NPL w części spowodowana jest zmianą w spra-

wozdawczości banków dotyczących dużych firm, wprowadzoną od 1 września 2013 r.



sokich kosztach15. Analiza rozkładu firm deweloperskich z punktu widzenia ich wypłacalności

(definiowanej jako dodatnia różnica należności i zobowiązań) pokazuje, że udział firm niewypła-

calnych nie przekracza 10%, z lekką tendencją wzrostową w ostatnich kwartałach. Należy jednak

pamiętać, że fakt występowania zobowiązań przekraczających należności, obserwowany w bi-

lansach niektórych firm, nie oznacza ich niewypłacalności.

Pozostałe procesy na rynku mieszkaniowym przebiegały zgodnie z wcześniejszymi trendami.

Udział kredytów walutowych w istniejącym portfelu kredytów ogółem nadal wykazywał nie-

wielki spadek, wobec praktycznego zaprzestania udzielania kredytów walutowych przez banki

(por. wykres 27) oraz postępujących spłat. Stopy procentowe złotowych kredytów mieszkanio-

wych znajdowały się na historycznie najniższych poziomach pomimo niewielkiego ich wzrostu

w III kw. br. (por. wykres 29). W obliczu spadających stóp depozytowych oraz na rynku między-

bankowym, banki mogły podnieść marże na kredytach mieszkaniowych. Marże ustalane wzglę-

dem WIBOR3M wynosiły w III kw. br. 2,5 pp., a względem depozytów wynosiły 2,7 pp. (por.

wykres 30). Udzielanie kredytów mieszkaniowych złotowych było w omawianym okresie opła-

calne dla systemu bankowego, a związana z tym modelowa rentowność (ROE) portfeli hipotecz-

nych udzielanych w złotych, bez uwzględnienia kosztów pozafinansowych, wynosiła ok. 20%.

W sferze realnej rozmiary budownictwa mieszkaniowego (mieszkania oddane do użytku) znaj-

dują się na relatywnie wysokim poziomie, co jest wygasającym efektem małego boomu z lat

2010-2011.

Łączna liczba noworozpoczynanych inwestycji mieszkaniowych w dwóch pierwszych kwarta-

łach br. zmniejszała się (por. wykresy 61-64), natomiast w III kw. br. tendencja spadkowa uległa

odwróceniu i obserwujemy wzrost liczby inwestycji noworozpoczynanych względem III kw.

roku poprzedniego. Zjawisko to znajduje swoje potwierdzenie w sprawozdawczości finansowej

firm deweloperskich. Gdyby ta krótkookresowa tendencja wzrostowa okazała się trwała, to za

dwa lata na rynku pojawiłoby się więcej mieszkań, a wzrost cen byłby umiarkowany. Zjawisko to

wymaga obserwacji.

Szacunkowe dane odnośnie sytuacji na mieszkaniowym rynku wtórnym w Warszawie (oparte

m. in. na danych z Rejestru Cen i Wycen Nieruchomości) pokazują utrzymywanie się podobnej

liczby transakcji w ostatnich kwartałach.

Zestawienie struktury mieszkań będących przedmiotem transakcji z ich ofertą na rynku wtór-

nym w 8 największych miastach w Polsce pokazuje zjawisko znane już z rynku pierwotnego,

a polegające na nadwyżce mieszkań większych (powyżej 50 m kw.) przy niedoborze mniejszych

(poniżej 50 m kw.) (por. wykresy 70-71). O ile w przypadku rynku pierwotnego w okresie 2-4 lat

dysproporcja taka może być zlikwidowana poprzez zmianę struktury produkcji deweloperów, o

tyle podaż na rynku wtórnym jest zdeterminowana strukturą zasobu, a ta zmienia się przez dzie-

15 Jak pisaliśmy w poprzedniej informacji może to mieć związek z oddawaniem do użytku mieszkań sprzedanych w ramach

programu RNS. Może to także być konsekwencją pozbycia się resztek inwestycji wybudowanych w latach 2008-2009 po wy-

sokim koszcie i niedostosowanych do obecnych standardów powierzchniowych i jakościowych.



sięciolecia. To niedopasowanie jest funkcją zmiany struktury gospodarstw domowych (więcej

mniejszych), ich większą mobilnością (niechęć do inwestowania w niepłynne mieszkania) oraz,

co jest podstawowym czynnikiem, ich zdolnością kredytową. Ta ostatnia wyznacza granicę

mieszkania około 50 metrowego jako tego, które jest w zasięgu możliwości trochę lepiej sytuow-

anego gospodarstwa domowego. Czynnikiem wydłużającym czas sprzedaży mieszkań na tym

rynku (por. wyk. 73) jest większa konkurencja mieszkań z rynku pierwotnego i lepsze ich dopa-

sowanie pod względem wielkości do oczekiwań klientów.

Na rynku nieruchomości komercyjnych (powierzchni biurowych, handlowych i magazynowych)

w pierwszych trzech kwartałach br. zanotowano transakcje inwestycyjne rzędu 1,9 mld euro, co

zgodnie z danymi Comparables.pl stanowiło wzrost o 19% w porównaniu do analogicznego

okresu 2012 r. Podobnie jak w latach poprzednich po około 45% wartości transakcji przypadło na

nieruchomości biurowe oraz handlowe, pozostałe około 10% na nieruchomości magazynowe.

Wśród inwestorów dominują wciąż inwestorzy międzynarodowi, a znaczna część transakcji od-

bywa się na rynku wtórnym (to znaczy, że funkcjonujący i wynajęty już budynek komercyjny

zmienia właściciela). Stopy kapitalizacji na rynku biurowym kształtowały się w granicach 6-7%

oraz wokół 7% na rynku handlowym. Na koniec III kw. br. w Polsce istniało 6,24 mln m kw. po-

wierzchni biurowej. Najwięcej takiej powierzchni oferuje Warszawa (4,07 mln m kw.). Stopa pu-

stostanów wynosiła w tym segmencie 10,9%, wobec 8,1% w analogicznym okresie ub.r.16. Zgod-

nie z raportem Colliers International, w budowie jest około 1 mln m kw. powierzchni biurowych.

Z powyższych danych oraz ogólnej sytuacji ekonomicznej można wnioskować, że stopa pusto-

stanów będzie rosła, zwłaszcza w starszych lub słabiej zlokalizowanych budynkach. Czynsze na

rynku biurowym w całym kraju pozostają stabilne (w Warszawie najwyższe czynsze wywoław-

cze w najlepszych lokalizacjach wynoszą około 25 euro za m kw. za miesiąc), jednak wzrost po-

daży powierzchni biurowych może wywierać presję spadkową na niektórych rynkach17. Na ryn-

ku nieruchomości handlowych w omawianym okresie oddano do użytku ponad 65 tys. m kw.

powierzchni handlowej, wyłącznie zlokalizowanej w dużych aglomeracjach. Na koniec III kw.

2013 r. całkowita podaż powierzchni handlowej wynosiła 9,5 mln m kw.18 Czynsze handlowe

w najlepszych lokalizacjach w całym kraju pozostają stabilne, jedynie w Warszawie wzrosły

o około 5% do 85-100 euro za m kw. za miesiąc19. Z raportu Jones Lang LaSalle można wniosko-

wać, że utrzymuje się popyt najemców na powierzchnie w dobrych lokalizacjach w dużych

aglomeracjach, natomiast w budynkach zlokalizowanych w mniejszych miastach lub miastach

z wysokim stopniem nasycenia powierzchnią handlową, prawdopodobnie wystąpi presja na

obniżki czynszów.

16 Porównaj raport Colliers International „Przegląd Rynku Nieruchomości – Rynek biurowy III kw. 2013”.

17 Porównaj raport Cushman&Wakefield „MarketBeat Office snapshot Q3 2013”.

18 Porównaj raport Colliers International „Przegląd Rynku Nieruchomości – Rynek handlowy III kw. 2013”.

19 Porównaj raport Jones Lang LaSalle „Rynek Handlowy w Polsce w III kw. 2013”.



Załącznik statystyczny

1. Ceny mieszkań transakcyjne, hedoniczne20, ofertowe, rynek pierwotny (dalej RP), rynek wtórny (da-

lej RW)

Wykres 1 Transakcyjne ceny m kw. mieszkań – RP

Wykres 2 Transakcyjne ceny m kw. mieszkań – RW

Źródło: NBP. Źródło: NBP.

Wykres 3 Średnia ważona cena m kw. mieszkania,

oferty i transakcje – RP

Wykres 4 Średnia ważona cena m kw. mieszkania,

oferty i transakcje – RW

Uwagi do wykresów 3−9: cena ważona udziałem mieszkań w zasobie rynkowym, dla Warszawy cena średnia. Ceny uzyskane od dewe-

loperów i pośredników w ramach bazy BaRN; opis bazy w raporcie rocznym 2012; 7 miast: Gdańsk, Gdynia, Kraków, Łódź, Poznań,

Szczecin, Wrocław; 9 miast: Białystok, Bydgoszcz, Katowice, Kielce, Lublin, Olsztyn, Opole, Rzeszów, Zielona Góra.


20 Cena hedoniczna mieszkań odzwierciedla „czystą” cenę, tj. wynikającą z innych czynników niż różnice w jakości mieszkań.

Analizowana jest zawsze cena wystandaryzowanego mieszkania, wygenerowanego na podstawie modelu ekonometryczne-

go. Koryguje ona średnią cenę z próby badawczej o zmianę jakości mieszkań znajdujących się w tej próbie w każdym z kwar-

tałów. Odróżnia się tym od dynamiki średniej ceny czy mediany w próbie, która reagowałaby silnie na zmianę kompozycji

próby, np. o większą liczbę mieszkań małych z wyższą ceną m kw. Więcej informacji w artykule M. Widłak (2010), Metody

wyznaczania hedonicznych indeksów cen jako sposób kontroli zmian jakości dóbr „Wiadomości Statystyczne” nr 9.

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

9 000

10 000

III kw

. 20

06

I kw

. 2

00

7

III kw

. 20

07

I kw

. 2

00

8

III kw

. 20

08

I kw

. 2

00

9

III kw

. 20

09

I kw

. 2

01

0

III kw

. 20

10

I kw

. 2

01

1

III kw

. 20

11

I kw

. 2

01

2

III kw

. 20

12

I kw

. 2

01

3

III kw

. 20

13

zł / m

kw

.

Gdańsk Gdynia Kraków Łódź

Poznań Szczecin Warszawa Wrocław

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

9 000

10 000

III kw

. 20

06

I kw

. 2

00

7

III kw

. 20

07

I kw

. 2

00

8

III kw

. 20

08

I kw

. 2

00

9

III kw

. 20

09

I kw

. 2

01

0

III kw

. 20

10

I kw

. 2

01

1

III kw

. 20

11

I kw

. 2

012

III kw

. 20

12

I kw

. 2

01

3

III kw

. 20

13

zł /

m k

w.



2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

11000

III

kw

. 20

06

I kw

. 200

7

III

kw

. 20

07

I kw

. 2

00

8

III

kw

. 20

08

I kw

. 200

9

III

kw

. 20

09

I kw

. 2

01

0

III

kw

. 20

10

I kw

. 201

1

III

kw

. 20

11

I kw

. 2

01

2

III

kw

. 20

12

I kw

. 2

01

3

III

kw

. 20

13

zł

/ m

kw

.

9 miast oferta 7 miast oferta Warszawa oferta

9 miast trans. 7 miast trans. Warszawa trans.

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

11000

III

kw

. 20

06

I kw

. 200

7

III

kw

. 20

07

I kw

. 200

8

III

kw

. 20

08

I kw

. 200

9

III

kw

. 20

09

I kw

. 201

0

III

kw

. 20

10

I kw

. 201

1

III

kw

. 20

11

I kw

. 201

2

III

kw

. 20

12

I kw

. 201

3

III

kw

. 20

13

zł / m

kw

.

9 miast oferta 7 miast oferta Warszawa oferta

9 miast trans. 7 miast trans. Warszawa trans.



Wykres 5 Relacja średniej ważonej transakcyjnej ceny

m kw. mieszkania − RP do RW

Wykres 6 Relacja średniej ważonej ceny m kw. miesz-

kania, ofertowej do transakcyjnej – RW


Wykres 7 Indeks średniej ważonej ceny m kw. miesz-

kania oraz realnej względem CPI (IV kw. 2002 r. = 100)

− RP, transakcje

Wykres 8 Indeks średniej ważonej ceny m kw. miesz-

kania oraz realnej względem CPI (IV kw. 2002 r. = 100)

− RW, transakcje

Uwaga: baza cen mieszkań NBP (BaRN) istnieje od III kw.2006 r.; fioletowa linia oddziela dane BaRN od szacunków cen według PONT

Info.

Źródło: NBP, PONT Info, GUS. Źródło: NBP, PONT Info, GUS.

Wykres 9 Średnia ważona cena m kw. mieszkania oraz

cena koryg. indeksem hedonicznym*/ − RW, transakcje

Wykres 10 Cena transakcyjna m kw. mieszkania RW

korygowana indeksem hedonicznym*/, w 8 miastach

*/ cena m kw. mieszkania z okresu referencyjnego korygowana indeksem dynamiki cen uwzględniającym zmiany jakościowe mieszkań

w kolejnych kwartałach.


0,80

0,85

0,90

0,95

1,00

1,05

1,10

1,15

1,20

1,25

III

kw

. 20

06

I kw

. 200

7

III

kw

. 20

07

I kw

. 2

00

8

III

kw

. 20

08

I kw

. 2

00

9

III

kw

. 20

09

I kw

. 2

01

0

III

kw

. 20

10

I kw

. 2

01

1

III

kw

. 20

11

I kw

. 2

01

2

III

kw

. 20

12

I kw

. 2

01

3

III

kw

. 20

13

9 miast 7 miast Warszawa

1,05

1,10

1,15

1,20

1,25

1,30

1,35

III

kw

. 20

06

I kw

. 2

00

7

III

kw

. 20

07

I kw

. 2

00

8

III

kw

. 20

08

I kw

. 2

00

9

III

kw

. 20

09

I kw

. 2

01

0

III

kw

. 20

10

I kw

. 2

01

1

III

kw

. 20

11

I kw

. 2

01

2

III

kw

. 20

12

I kw

. 2

01

3

III

kw

. 20

13


100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

I kw

. 2

00

3

I kw

. 2

00

4

I kw

. 2

00

5

I kw

. 2

00

6

I kw

. 2

00

7

I kw

. 2

00

8

I kw

. 2

00

9

I kw

. 2

01

0

I kw

. 2

01

1

I kw

. 2

01

2

I kw

. 2

01

3

9 miast RP trans 9 miast RP trans.defl. CPI

7 miast RP trans. 7 miast RP trans. defl. CPI.

Warszawa RP trans. Warszawa RP trans. defl. CPI

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

300

320I

kw

. 2

00

3

I kw

. 2

00

4

I kw

. 200

5

I kw

. 2

00

6

I kw

. 2

00

7

I kw

. 2

00

8

I kw

. 2

00

9

I kw

. 2

01

0

I kw

. 2

01

1

I kw

. 2

01

2

I kw

. 2

01

3

9 miast RW trans. 9 miast RW trans. defl. CPI

7 miast RW trans. 7 miast RW trans. defl. CPI.

Warszawa RW trans. Warszawa RW trans. defl. CPI

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

III

kw. 20

06

I kw

. 200

7

III

kw. 20

07

I kw

. 200

8

III

kw. 20

08

I kw

. 200

9

III

kw. 20

09

I kw

. 201

0

III

kw. 20

10

I kw

. 201

1

III

kw. 20

11

I kw

. 201

2

III

kw. 20

12

I kw

. 201

3

III

kw. 20

13

zł / m

kw

.


7 miast hed. 9 miast hed. Warszawa hed.

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

III

kw

. 2

00

6

I k

w.

20

07

III

kw

. 2

00

7

I k

w.

20

08

III

kw

. 2

00

8

I k

w.

20

09

III

kw

. 2

00

9

I k

w.

20

10

III

kw

. 2

01

0

I k

w.

20

11

III

kw

. 2

01

1

I k

w.

20

12

III

kw

. 2

01

2

I k

w.

20

13

III

kw

. 2

01

3

zł

/ m

kw

.





Wykres 11 Średnie ceny mieszkań transakcyjnych

i wskaźniki struktury dla Warszawy (RP i RW)

Wykres 12 Średnie stawki najmu m kw. mieszk. w 8

miastach

Uwaga: Wskaźnik struktury dla RP uwzględnia położenie w dziel-

nicach. Wskaźnik struktury dla RW uwzględnia 6 głównych cech

cenotwórczych mieszkania (lokalizację w dzielnicach, rok budowy,

standard wykończenia, prawo do lokalu, powierzchnię i liczbę

pokoi). Wskaźniki wyrażone są w cenach stałych z 2011 r.

Źródło: NBP

Źródło: NBP.

Wykres 13 Średnie ofertowe ceny m kw. nowych kon-

traktów mieszk. – RP (Warszawa i 7 rynków)

Wykres 14 Średnie ofertowe ceny m kw. mieszkań –

RP w 8 miastach

Uwaga: ceny dotyczą wyłącznie nowych kontraktów, po raz

pierwszy wprowadzanych na rynek. Ceny dla Szczecina z bazy

BaRN.

Źródło: NBP i REAS.

Uwaga: ceny zbierane ze wszelkich dostępnych źródeł.

Źródło: PONT Info Nieruchomości.

Wykres 15 Relacja kosztu odsetek od kredytu na zakup

m kw. mieszkania do ceny wynajmu m kw. (bez kosz-

tu opłat za użytkowanie) przy kredycie ważonym w 7

miastach

Wykres 16 Opłacalność wynajmu mieszk. (średnia w 7

miastach) wobec depozytów, kredytów. mieszk., 5-

letnich oblig. skarb. oraz stopy kapitalizacji nier. ko-

merc. (biur i pow. handl.)

Uwaga: na wykresie 15 wartości powyżej 1 oznaczają większą opłacalność najmu mieszkania niż jego zakupu dla gospodarstwa domo-

wego w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Na wykresie 16 wartość powyżej 1 oznacza większą opłacalność inwesty-

cji w mieszkanie na wynajem osobom trzecim, od lokowania kapitału w innych inwestycjach

Źródło: NBP, GUS. Źródło: NBP, GUS, .

6500

7000

7500

8000

8500

5000

6000

7000

8000

9000

10000

III

kw. 20

06

I kw

. 200

7

III

kw. 20

07

I kw

. 200

8

III

kw. 20

08

I kw

. 200

9

III

kw. 20

09

I kw

. 201

0

III

kw. 20

10

I kw

. 201

1

III

kw. 20

11

I kw

. 201

2

III

kw. 20

12

I kw

. 201

3

III

kw. 20

13

zł / m

kw

.

zł/ m

kw

.

RP, cena śr. (L oś) RW, cena śr. (L os)

RP, wsk. struktury (P oś) RW, wsk. struktury (P oś)

15

20

25

30

35

40

45

50

55

III kw

.200

6

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.20

08

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.200

9

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.2011

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

zł

m k

w.

Gdańsk Kraków Łódź Poznań

Szczecin Warszawa Wrocław

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

11000

I kw

. 200

7

III k

w. 2

007

I kw

. 200

8

III k

w. 2

008

I kw

. 200

9

III k

w. 2

009

I kw

. 201

0

III k

w. 2

010

I kw

. 201

1

III k

w. 2

011

I kw

. 201

2

III k

w. 2

012

I kw

. 201

3

III k

w. 2

013

Warszawa Kraków

Wrocław (bez Sky Tower) Poznań

Trójmiasto Łódź

Szczecin

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

IV k

w.2

002

IV k

w.2

003

IV k

w.2

004

III kw

.200

5

I kw

.20

06

III kw

.200

6

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.20

08

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.200

9

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.201

1

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

zł / m

kw

.



0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

1,4

1,6

1,8

2,0

III k

w.2

006

I kw

.200

7

III k

w.2

007

I kw

.200

8

III k

w.2

008

I kw

.200

9

III k

w.2

009

I kw

.201

0

III k

w.2

010

I kw

.201

1

III k

w.2

011

I kw

.201

2

III k

w.2

012

I kw

.201

3

III k

w.2

013


Poznań Warszawa Wrocław

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

III kw

.200

6

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.20

08

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.200

9

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.201

1

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

relacja najem do kred.GD (L oś) relacja najem do obl.5l. (L oś)

relacja najem do stop.kom.(L oś) relacja najem do dep.GD (P oś)



2. Dostępność mieszkania, dostępność kredytu, kredytowa dostępność mieszkania

Wykres 17 Dostępność mieszkania w m kw. za prze-

ciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw

Wykres 18 Koszty kredytu mieszkaniowego (w zł) dla

konsumenta defl. CPI lub dynamiką wynagrodzeń

Dostępność mieszkania – miara potenc. możliwości zakupu powierzchni mieszkania w cenie ofertowej za przeciętne wynagrodzenie. Wy-

raża liczbę metrów kwadratowych mieszkania możliwych do nabycia za przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w danym

mieście (GUS), przy przeciętnej cenie transakcyjnej na danym rynku (1/3 z RP i 2/3 z RW) (NBP). Uwaga: fioletowa linia oddziela zakończe-

nie programu RNS.

Źródło: NBP, GUS. Źródło: NBP, GUS.

Wykres 19 Dostępny kredyt mieszk. ważony* oraz

zakumulowany indeks polityki kredytowej mieszka-

niowej banków (ZKPK)

Wykres 20 Kredytowa dostępność mieszkania w m kw.

(przy kredycie ważonym*)

Dostępny kredyt mieszkaniowy – miara określająca potencjalny maksymalny kredyt mieszkaniowy; wyrażona jako krotność miesięcznego

wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw na danym rynku z uwzględnieniem wymogów kredytowych banku i parametrów kredytu (tj.

stopa procentowa, okres amortyzacji, minimalne wynagrodzenie, jako minimalny dochód po spłacie rat kredytowych).

Kredytowa dostępność mieszkania – miara określająca liczbę metrów kwadratowych mieszkania, które można zakupić z wykorzystaniem

kredytu mieszkaniowego przy przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw na danym rynku (GUS), z uwzględ-

nieniem wymogów kredytowych banku i parametrów kredytu (stopa procentowa, okres amortyzacji, minimalne wynagrodzenie, jako

minimalny dochód po spłacie rat kredytowych) przy średniej cenie ofertowej mieszkania na danym rynku (BaRN). Znaczenie informacyjne

ma tempo zmian indeksu i rozpiętość pomiędzy rynkami.

Indeks ZKPK − zakumulowany indeks zmiany kryteriów polityki kredytowej banków; wartości dodatnie oznaczają złagodzenie, a ujemne

zaostrzenie polityki kredytowej w stosunku do okresu początkowego, tj. IV kw. 2003 r. Opis metody liczenia wskaźnika w Raporcie o stabil-

ności systemu finansowego, grudzień 2012 r., NBP.

Uwaga: ważenie strukturą walutową kwartalnego przyrostu kredytu mieszkaniowego; fioletowa linia oddziela wartości ważone od wy-

łącznie złotowych występujących od początku 2012 r.

Źródło: NBP, GUS. Źródło: NBP, GUS.

0,30,40,50,60,70,80,91,01,11,21,31,41,5

I kw

.20

04

III kw

.200

4

I kw

.20

05

III kw

.2005

I kw

.20

06

III kw

.200

6

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.20

08

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.200

9

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.201

1

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

m k

w.

/ p

rze

c.w

yn

ag

r.



-8%-7%-6%-5%-4%-3%-2%-1%0%1%2%3%4%5%6%7%8%9%

I kw

.200

5

III k

w.2

005

I kw

.200

6

III k

w.2

006

I kw

.200

7

III k

w.2

007

I kw

.200

8

III k

w.2

008

I kw

.200

9

III k

w.2

009

I kw

.201

0

III k

w.2

010

I kw

.201

1

III k

w.2

011

I kw

.201

2

III k

w.2

012

I kw

.201

3

III k

w.2

013

nom.st.proc.kred.mieszk.PLNreal.st.proc.kred.mieszk.PLN def. CPIreal.st.proc.kred.mieszk.PLN przy kred.RNS def.CPIreal.st.proc.kred.mieszk.PLN dla kred.RNS def.dyn.wynagr.(3M śr.)real.st.proc.kred.mieszk.PLN def.dyn.wynagr.(3M śr.)

-6

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

70

90

110

130

150

170

190

I kw

.20

04

III kw

.200

4

I kw

.20

05

III kw

.200

5

I kw

.20

06

III kw

.200

6

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.20

08

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.2009

I kw

.2010

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.201

1

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

ind

eks Z

KP

K (

pro

c.n

ett

o,

IVkw

.2003=

100)

do

st.

kre

dytu

(liczb

a p

rzec.w

yn

.)


Poznań Warszawa Wrocław ZKPK

20

40

60

80

100

120

140

160

180

I kw

.20

04

III kw

.200

4

I kw

.20

05

III kw

.2005

I kw

.2006

III kw

.2006

I kw

.2007

III kw

.2007

I kw

.2008

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.200

9

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.201

1

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3





3. Wypłaty kredytów mieszkaniowych, stopy procentowe

Wykres 21 Przyrosty kwartalne salda należności od

gosp. domowych z tytułu całego kredytu mieszka-

niowego po korektach i spłatach (w mld zł)

Wykres 22 Przyrosty kwartalne salda należności od

gosp. domowych z tytułu wyłącznie złotowych kredy-

tów mieszkaniowych, po korektach i spłatach (w mld zł)

Uwaga: przyrost należności oznacza rzeczywistą zmianę stanu zadłużenia gosp. domowych, gdyż uwzględnia faktyczne wypłaty kredy-

tów mieszkaniowych oraz ich spłaty.


Wykres 23 Stan należności od gosp. domowych z tytu-

łu kredytu mieszkaniowego po korektach oraz struk-

tura walutowa przyrostów kwart. stanu (w mld zł)

Wykres 24 Średnia zapadalność kredytów na nierucho-

mości mieszkaniowe i komercyjne, ważona wartością

stanu w danym kwartale

Uwaga: przyrost należności oznacza rzeczywistą zmianę stanu

zadłużenia gosp. domowych, gdyż uwzględnia faktyczne wypłaty

kredytów mieszkaniowych oraz ich spłaty.

Źródło: NBP.

Źródło: NBP.

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

mld

zł

IV

III

II

I

0

5

10

15

20

25

30

35

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

mld

zł

IV

III

II

I

-100

0

100

200

300

400

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

I kw

.20

04

I kw

.20

05

I kw

.20

06

I kw

.20

07

I kw

.20

08

I kw

.20

09

I kw

.20

10

I kw

.20

11

I kw

.20

12

I kw

.20

13

sta

n

w m

ld z

ł

zm

ian

y k

wart

aln

e w

mld

zł

mieszkaniowe kredyty walutowe po korektach (zm.kw) (L oś)mieszkaniowe kredyty złotowe (zm.kw.) (L oś)stan należności złotowych (P oś)stan należności walutowych (P oś)

2

4

6

8

10

12

14

16

18

II k

w.2

007

III

kw

.2007

IV k

w.2

007

I kw

.2008

II k

w.2

008

III

kw

.2008

IV k

w.2

008

I kw

.2009

II k

w.2

009

III

kw

.2009

IV k

w.2

009

I kw

.2010

II k

w.2

010

III

kw

.2010

IV k

w.2

010

I kw

.2011

II k

w.2

011

III

kw

.2011

IV k

w.2

011

I kw

.2012

II k

w.2

012

III

kw

.2012

IV k

w.2

012

I kw

.2013

II k

w.2

013

III

kw

. 2013

mieszkaniowe - PLN komercyjne - PLN

mieszkaniowe - EUR komercyjne - EUR

mieszkaniowe - CHF komercyjne - CHF



Tabela 1 Szacunek wypłat brutto kredytów mieszkaniowych dla gosp. domowych w Polsce oraz szacunek

gotówkowych i kredytowych zakupów mieszkań deweloperskich na 7 największych rynkach (w mln zł) Data Szacunkowa

wypłata kredytów

mieszkanio-

wych Polsce

Szacunkowa wartość

transakcji mieszka-

niowych

na RP

w 7 miastach

Szacunek wypłat

kredytów wraz z

udziałem własnym

na zakup mieszkania

na RP

w 7 miastach

Szacunek zaku-

pów gotówko-

wych mieszkania

na RP

w 7 miastach

Szacunkowy udział

zakupów gotówko-

wych mieszkania

na RP w 7 mia-

stach

I kw. 2012 5 354 2 726 917 1 809 0,66

II kw. 2012 8 231 2 783 1 409 1 374 0,49

III kw. 2012 8 036 2 510 1 376 1 134 0,45

IV kw. 2012 7 268 2 839 1 244 1 595 0,56

I kw. 2013 5 530 2 610 947 1 662 0,64

II kw. 2013 7 191 2 899 1 231 1 667 0,58

III kw. 2013 8 645 3 438 1 480 1 957 0,57

Uwaga: szacunek opiera się na następujących założeniach: szacunek nowo udzielonych kredytów w Polsce w poszczególnych kwarta-

łach bazował na przyrostach salda kredytów dla gospodarstw domowych skorygowanych o amortyzację kredytów i przepływy po-

między portfelem walutowym a złotowym, dostępnych w sprawozdawczości NBP. Uwzględniono cały system bankowy, łącznie ze

SKOK-ami. Szacunkową wartość rynku pierwotnego 7 miast obliczono na podstawie przemnożenia średniej ceny mieszkania przez

jego średnią wielkość w m kw. oraz liczbę sprzedanych mieszkań w oparciu o dane firmy REAS. Na podstawie danych BIK założono,

że wolumen kredytów udzielonych na zakup mieszkań na rynkach 7 miast w połowie przypada na rynek pierwotny. Szacunek trans-

akcji gotówkowych dokonano jako różnicę transakcji na rynku 7 miast oraz wypłat kredytów wraz z udziałem własnym. 7 miast:

Gdańsk, Gdynia, Kraków, Łódź, Poznań, Warszawa, Wrocław.

Źródło: NBP.

Wykres 25 Struktura geograficzna wartości wg umów

na nowy kredyt mieszkaniowy w Polsce

Wykres 26 Struktura geograficzna wartości wg umów

na nowy kredyt mieszk. w 8 miastach Polski

Źródło: NBP na podstawie danych BIK. Źródło: NBP na podstawie danych BIK.

Wykres 27 Struktura stanu należności od gosp. do-

mowych z tytułu kredytu mieszkaniowego (w %)

Wykres 28 Nowo podpisane umowy kredytowe:

wartość i liczba; zmiany kwartalne (skumulowane)

Źródło: NBP. Uwaga: dane informują o podpisanych umowach kredytowych,

a nie o faktycznych wypłatach kredytu.

Źródło: ZBP.

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

I kw

.200

5

III k

w.2

005

I kw

.200

6

III k

w.2

006

I kw

.200

7

III k

w.2

007

I kw

.200

8

III k

w.2

008

I kw

.200

9

III k

w.2

009

I kw

.201

0

III k

w.2

010

I kw

.201

1

III k

w.2

011

I kw

.201

2

III k

w.2

012

I kw

.201

3

III k

w.2

013

war

tość

no

wyc

h u

mó

w (

mld

zł)

Warszawa 7 miast 9 miast reszta Polski

0

1

2

3

4

5

6

7

I kw

.20

05

III kw

.200

5

I kw

.20

06

III kw

.200

6

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.20

08

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.200

9

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.201

1

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

wa

rto

ść n

ow

yc

h u

mó

w (

mld

zł)



0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

I kw

.2003

I kw

.20

04

I kw

.20

05

I kw

.20

06

I kw

.20

07

I kw

.20

08

I kw

.20

09

I kw

.2010

I kw

.20

11

I kw

.20

12

I kw

.20

13

walutowe

złotowe

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

I kw

. 2

00

2

I kw

. 2

00

3

I kw

. 200

4

I kw

. 2

00

5

I kw

. 200

6

I kw

. 2

00

7

I kw

. 2

00

8

I kw

. 2

00

9

I kw

. 2

01

0

I kw

. 2

01

1

I kw

20

12

I kw

20

13

liczb

a w

tys

.

wa

rto

ść w

mld

zł

wartość PLN (L os) wartość walutowe (L oś)

liczba PLN (P oś) liczba walutowe (P oś)



Wykres 29 Stopy procentowe kredytów mieszkanio-

wych dla gospodarstw domowych w Polsce

Wykres 30 Marże bankowe (do WIBOR, LIBOR,

EURIBOR 3M) przy nowych kredytach mieszk.

Uwaga: Od 2012 r. kredyt CHF praktycznie nie był udzielany.

Źródło: NBP.

Uwaga: marżę bankową stanowi różnica między stopą kredytu

mieszkaniowego (wg danych NBP) a LIBORCHF3M lub EURI-

BOR3M lub WIBOR3M.

Źródło: NBP.

Wykres 31 Jakość portfela kredytów mieszkaniowych

w Polsce (notowane w II kw. 2013 r.)

Wykres 32 Szacunkowa zyskowność złotowych kre-

dytów mieszkaniowych dla banków w Polsce

Uwaga: jakość określana jako udział procentowy kredytów miesz-

kaniowych zaległych powyżej 91 dni w całości kredytów mieszka-

niowych danego miasta w danym okresie. Wielkości te nie są

porównywalne z wielkościami NPL z wykresu 33.

Źródło: NBP na podstawie danych BIK.

Uwaga: przychody i koszty związane z portfelem kredytów

mieszkaniowych. Szacunkowe ROE liczone jest jako skorygowana

marża odsetkowa przy kredytach mieszkaniowych w stosunku

do minimalnego wymaganego kapitału własnego. Minimalny

wymagany kapitał własny oszacowany jest na podstawie szacun-

ków LtV z danych AMRON oraz wymogów kapitałowych dla

kredytów mieszkaniowych ustalonych przez KNF. Skorygowana

marża odsetkowa to wynik dodawania wszelkich dochodów oraz

odjęcia wszelkich kosztów. Efektywny koszt finansowania został

obliczony na podstawie stopy WIBOR przez dodanie szacunko-

wych kosztów związanych z finansowaniem się banku.

Źródło: NBP, AMRON.

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

I kw

.20

05

III kw

.200

5

I kw

.20

06

III kw

.200

6

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.20

08

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.2009

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.201

1

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

PLN nowe CHF nowe EUR nowe

PLN stany CHF stany

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

3,5%

4,0%

4,5%

5,0%

I kw

.2005

III

kw

.200

5

I kw

.2006

III

kw

.200

6

I kw

.2007

III

kw

.200

7

I kw

.2008

III

kw

.200

8

I kw

.2009

III

kw

.200

9

I kw

.2010

III

kw

.201

0

I kw

.2011

III

kw

.201

1

I kw

.2012

III

kw

.201

2

I kw

.2013

III

kw

.201

3

%PLN-WIBOR3M %CHF- LIBOR3M

%EUR-EURIBOR3M %PLN-st.dep.GD nowe

%PLN-st.dep.GD stany

0,0%

0,2%

0,4%

0,6%

0,8%

1,0%

1,2%

1,4%

1,6%

1,8%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013P1

Warszawa 7 miast 9 miast reszta Polski

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%IV

kw

200

8

II kw

200

9

IV k

w 2

009

II kw

. 201

0

IV k

w. 2

010

II kw

. 201

1

IV k

w. 2

011

II kw

. 201

2

IV k

w. 2

012

II kw

. 201

3

Obciążenie kredytów odpisamiEfektywny koszt finansowania kredytówEfektywne oprocentowanie kredytówSkorygowana marża odsetkowa na kredytachROE (P oś)



Wykres 33 Kredyty gospodarstw domowych na nie-

ruch. mieszkaniowe (w mld zł, L oś) i wskaźnik kre-

dytów uznanych za zagrożone (%, P oś)

Uwaga do wykresu 33: należności (kredyty) ze stwierdzoną

utratą wartości – należności, w przypadku których zostały

stwierdzone obiektywne przesłanki utraty wartości i spadek

wartości oczekiwanej przyszłych przepływów pieniężnych

(w bankach stosujących MSSF) lub które zostały zaliczone do

należności zagrożonych zgodnie z rozporządzeniem Ministra

Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związa-

ne z działalnością banków (w bankach stosujących PSR).

Źródło: NBP.

4. Operacyjna zyskowność mieszkań i projektów deweloperskich, koszty produkcji budowlano-

montażowej oraz sytuacja ekonomiczna deweloperów w Polsce

Wykres 34 Dynamika indeksów giełdowych: WIG20

oraz dla deweloperów i firm budowlanych

Wykres 35 Liczba upadłości w branżach

Uwaga: dane zostały znormalizowane, II kwartał 2007 r. = 100; WIG

deweloperów notowany jest od II kwartału 2007 r.

Źródło: Giełda Papierów Wartościowych.

Uwaga: podział wg pierwszego wpisu w KRS.

Źródło: Coface Poland.

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

0

50

100

150

200

250

300

350

I kw

. 2

009

II k

w.

200

9

III

kw

. 20

09

IV k

w. 2

009

I kw

. 2

010

II k

w.

201

0

III

kw

. 20

10

IV k

w. 2

010

I kw

. 2

011

II k

w. 2

011

III

kw

. 20

11

IV k

w. 2

011

I kw

. 2

012

II k

w.

201

2

III

kw

. 20

12

IV k

w. 2

012

I kw

. 2

013

II k

w.

201

3

III

kw

. 20

13

mld

zł

Kredyty hipoteczne mieszkaniowe (L. oś)

Wskaźnik kredytów zagrożonych na nieruchomości mieszkaniowe (P oś)

0

20

40

60

80

100

120

I kw

.20

04

III

kw

.20

04

I kw

.20

05

III

kw

.20

05

I kw

.20

06

III

kw

.20

06

I kw

.20

07

III

kw

.20

07

I kw

.20

08

III

kw

.20

08

I kw

.20

09

III

kw

.20

09

I kw

.20

10

III

kw

.20

10

I kw

.20

11

III

kw

.20

11

I kw

. 2

01

2

III

kw

. 20

12

I kw

. 2

01

3

III

kw

. 20

13

II k

w.

20

07

= 1

00

WIG20 WIG-DEW. WIG-BUD.

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

2008 2009 2010 2011 2012 I-IX

2013

licz

ba

up

adło

ści

Pozostałe branże w gospodarce

Działalność zw. z obsługą rynku nieruchomości (deweloperzy)

Budownictwo



Wykres 36 Udział kosztów bezpośrednich budowy

m kw. pow. użytkowej budynku mieszkalnego (typ

112121 ) w cenie transakcyjnej RP

Wykres 37 Stopa zwrotu z kapitału własnego z projek-

tów inwestycyjnych w 6 miastach a rzeczywista stopa

zwrotu firm deweloperskich

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud. Uwaga: stopa zwrotu z kapitału własnego z typowych projektów

inwestycyjnych nowo rozpoczynanych, przy założeniu bieżących

stóp procentowych, wymogów bankowych i kosztów produkcji;

obliczone wg schematu z aneksu 3 w Raporcie o sytuacji na rynku

nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2011 r. DFD

– ROE przeciętnej dużej firmy deweloperskiej (GUS).

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, GUS (F01).

Wykres 38 Warszawa − struktura ceny m kw. pow.

użytkowej mieszk. (typ bud. 1121 20/) dla konsumenta

Wykres 39 Kraków - struktura ceny m kw. pow. użyt-

kowej mieszk. (typ bud. 1121 20/) dla konsumenta

Uwaga: dane w wykresach 38−43 od II kw. 2008 r. w układzie kwartalnym, wcześniej dane roczne.

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, REAS. Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, REAS.

21 Budynek (typ 1121) monitorowany przez NBP od II połowy 2004 r.: przeciętny mieszkalny, wielorodzinny, pięciokondygna-

cyjny, z podziemnym garażem oraz pomieszczeniami usługowymi na parterze; konstrukcja tradycyjna (nadziemna część mu-

rowana z cegieł ceramicznych). Przyjęto dla uproszczenia, że koszt budowy m kw. garażu oraz pomieszczeń usługowych jest

zbliżony do kosztu budowy mieszkania w standardzie deweloperskim. Rzeczywista, oparta na kosztach budowy cena m kw.

mieszkania zależy od udziału zewnętrznych powierzchni, odmiennych dla różnych budynków. Przy obliczaniu ceny m kw.

pow. użytkowej mieszkania dla konsumenta przyjęto 20-procentowy udział powierzchni zewnętrznych w stosunku do po-

wierzchni mieszkania i o tę wielkość skorygowano w górę cenę m kw. mieszkania. Dane dostosowano do nowego modelu

deweloperskiego procesu budowlanego, szerzej opisanego w artykule 3 w Raporcie o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkanio-

wych i komercyjnych w Polsce w 2011 r.

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

55%

60%

IV k

w.2

004

IV k

w.2

005

IV k

w.2

006

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

III

kw.2

00

8

IV k

w.2

008

I kw

.2009

II k

w.2

00

9

III

kw.2

00

9

IV k

w.2

009

I kw

.2010

II k

w.2

01

0

III

kw.2

01

0

IV k

w.2

010

I kw

.2011

II k

w.2

01

1

III

kw.2

01

1

IV k

w.2

011

I kw

.2012

II k

w.2

01

2

III

kw.2

01

2

IV k

w.2

012

I kw

.2013

II k

w.2

01

3

III

kw.2

01

3

Warszawa Kraków Gdańsk

Wrocław Poznań Łódź

0%

5%

10%

15%

20%

25%

IV k

w.2

004

IV k

w.2

005

IV k

w.2

006

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

III kw

.200

8

IV k

w.2

008

I kw

.20

09

II k

w.2

00

9

III kw

.200

9

IV k

w.2

009

I kw

.20

10

II k

w.2

01

0

III kw

.201

0

IV k

w.2

010

I kw

.20

11

II k

w.2

01

1

III kw

.201

1

IV k

w.2

011

I kw

.20

12

II k

w.2

01

2

III kw

.201

2

IV k

w.2

012

I kw

.20

13

II k

w.2

01

3

III kw

.201

3

Warszawa Kraków Gdańsk Wrocław

Poznań Łódź DFD

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

9 000

IV k

w.2

004

IV k

w.2

005

IV k

w.2

006

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

III kw

.200

8

IV k

w.2

008

I kw

.20

09

II k

w.2

00

9

III kw

.200

9

IV k

w.2

009

I kw

.20

10

II k

w.2

010

III kw

.201

0

IV k

w.2

010

I kw

.20

11

II k

w.2

01

1

III kw

.201

1

IV k

w.2

011

I kw

.20

12

II k

w.2

01

2

III kw

.201

2

IV k

w.2

012

I kw

.20

13

II k

w.2

01

3

III kw

.201

3

zł

/ m

kw

.

robocizna materiały sprzęt

koszty pośrednie zysk budowlany koszty ogólne

projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

IV k

w.2

004

IV k

w.2

005

IV k

w.2

006

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

III kw

.2008

IV k

w.2

008

I kw

.20

09

II k

w.2

00

9

III kw

.200

9

IV k

w.2

009

I kw

.20

10

II k

w.2

01

0

III kw

.201

0

IV k

w.2

010

I kw

.20

11

II k

w.2

01

1

III kw

.201

1

IV k

w.2

011

I kw

.20

12

II k

w.2

01

2

III kw

.201

2

IV k

w.2

012

I kw

.20

13

II k

w.2

01

3

III kw

.201

3

zł / m

kw

.



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut



Wykres 40 Gdańsk − struktura ceny m kw. pow. użyt-

kowej mieszk.(typ bud. 1121 20) dla konsumenta

Wykres 41 Poznań − struktura ceny m kw. pow. użyt-

kowej mieszk. (typ bud. 1121 20) dla konsumenta


Wykres 42 Wrocław − struktura ceny m kw. pow. użyt-

kowej mieszk. (typ bud. 1121 20) dla konsumenta

Wykres 43 Łódź − struktura ceny m kw. pow. użytko-

wej mieszk. (typ bud. 1121 20) dla konsumenta


Wykres 44 Przewidywane zmiany cen robót budowla-

no-montażowych (+3M) oraz dynamika kosztów budo-

wy pow. użytk. bud. mieszk. (typ 1121 20)

Wykres 45 Koszt budowy m kw. pow. użytk.budynku

mieszk. (typ 1121 20)

Źródło: NBP na podstawie danych GUS (ankieta dot. koniunktu-

ry), Sekocenbud.

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud.

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

IV k

w.2

004

IV k

w.2

005

IV k

w.2

006

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

III kw

.200

8

IV k

w.2

008

I kw

.20

09

II k

w.2

00

9

III kw

.200

9

IV k

w.2

009

I kw

.20

10

II k

w.2

01

0

III kw

.201

0

IV k

w.2

010

I kw

.20

11

II k

w.2

01

1

III kw

.201

1

IV k

w.2

011

I kw

.20

12

II k

w.2

01

2

III kw

.201

2

IV k

w.2

012

I kw

.20

13

II k

w.2

01

3

III kw

.201

3

zł / m

kw

.



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

IV k

w.2

004

IV k

w.2

005

IV k

w.2

006

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

III kw

.200

8

IV k

w.2

008

I kw

.20

09

II k

w.2

00

9

III kw

.200

9

IV k

w.2

009

I kw

.20

10

II k

w.2

01

0

III kw

.201

0

IV k

w.2

010

I kw

.20

11

II k

w.2

01

1

III kw

.2011

IV k

w.2

011

I kw

.20

12

II k

w.2

01

2

III kw

.201

2

IV k

w.2

012

I kw

.20

13

II k

w.2

01

3

III kw

.201

3

zł

/ m

kw

.



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

IV k

w.2

004

IV k

w.2

005

IV k

w.2

006

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

III kw

.200

8

IV k

w.2

008

I kw

.20

09

II k

w.2

00

9

III kw

.200

9

IV k

w.2

009

I kw

.20

10

II k

w.2

01

0

III kw

.201

0

IV k

w.2

010

I kw

.20

11

II k

w.2

01

1

III kw

.201

1

IV k

w.2

011

I kw

.20

12

II k

w.2

01

2

III kw

.201

2

IV k

w.2

012

I kw

.20

13

II k

w.2

01

3

III kw

.201

3

zł / m

kw

.



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

IV k

w.2

004

IV k

w.2

005

IV k

w.2

006

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

III kw

.200

8

IV k

w.2

008

I kw

.20

09

II k

w.2

00

9

III kw

.200

9

IV k

w.2

009

I kw

.20

10

II k

w.2

010

III kw

.201

0

IV k

w.2

010

I kw

.20

11

II k

w.2

01

1

III kw

.201

1

IV k

w.2

011

I kw

.20

12

II k

w.2

01

2

III kw

.201

2

IV k

w.2

012

I kw

.20

13

II k

w.2

01

3

III kw

.201

3

zł

/ m

kw

.



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

-25%

-15%

-5%

5%

15%

25%

35%

45%

55%

I kw

.20

05

III

kw

.200

5

I kw

.20

06

III

kw

.200

6

I kw

.20

07

III

kw

.200

7

I kw

.2008

III

kw

.200

8

I kw

.20

09

III

kw

.200

9

I kw

.20

10

III

kw

.201

0

I kw

.20

11

III

kw

.201

1

I kw

.20

12

III

kw

.201

2

I kw

.2013

III

kw

.201

3

Przewidywane zmiany cen robót bud.-montaż. (+3M) wg ankiety GUS

Dynamika faktycznych kosztów budowy wg Sekocenbud

1 500

1 700

1 900

2 100

2 300

2 500

2 700

2 900

I kw

.20

04

III kw

.200

4

I kw

.20

05

III kw

.200

5

I kw

.20

06

III kw

.200

6

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.2008

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.200

9

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.2011

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

zł / m

kw

.

Kraków Łódź Poznań Szczecin

Trójmiasto Warszawa Wrocław



Wykres 46 Udział sprzedaży 5 i 10 największych firm

deweloperskich w całej sprzedaży deweloperskiej du-

żych firm (liczone ze sprawozdawczości finansowej)

Wykres 47 Koszty przeciętnej dużej firmy deweloper-

skiej (DFD)

Źródło: NBP. Uwaga: przeciętna duża firma, wg definicji GUS, zatrudnia powyżej

50 osób; dotyczy wykresów 47−54.

Źródło: NBP na podstawie GUS (F01).

Wykres 48 Udział kosztów własnych w kosztach DFD

oraz udział zysku deweloperskiego w cenie transakcyj-

nej m kw. mieszkania RP

Wykres 49 ROE i ROA dużych firm deweloperskich

Uwaga: udział zysku deweloperów do 2007 r. wyłącznie dla ostat-

nich kwartałów roku.

Źródło: NBP na podstawie GUS (F01) i Sekocenbud.

Uwaga: wynik netto w danym kwartale do aktywów (kapitału

własnego) na koniec danego kwartału.

Źródło: NBP na podstawie GUS (F01).

Wykres 50 Wskaźniki ekonomiczne DFD

Wykres 51 Sytuacja DFD

Źródło: NBP na podstawie GUS (F01). Źródło: NBP na podstawie GUS (F01).

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

I 20

05

III 20

05

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 20

08

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

udział top 10 udział top 5

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

-10

4 990

9 990

14 990

19 990

24 990

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

zużycie materiałów i energii usługi obce

wynagrodzenia inne

wsk.poz.kosztów (P oś)

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

55%

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

udział kosztów własnych

udział zysku deweloperskiego w cenie trans.m kw.mieszkania RP

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%I

20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

ROA ROE

05 000

10 00015 00020 00025 00030 00035 00040 00045 00050 000

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

przychody koszty ogółem wynik netto

0

2

4

6

8

0

20

40

60

80

100

120

140

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 20

07

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 20

10

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 20

13

lata

pro

du

kcji

mln

zł

bank ziemi mieszkania

projekty w toku bank ziemi w latach prod. (P oś)



Wykres 52 Struktura aktywów DFD

Wykres 53 Struktura kosztów DFD


Wykres 54 Struktura finansowania DFD

Wykres 55 Sytuacja płynnościowa firm deweloper-

skich


Wykres 56 Firmy deweloperskie z problemami finan-

sowymi

Wykres 57 Wartość zadłużenia deweloperów (banki

komercyjne) oraz zadłużenie firm deweloperskich

z problemami finansowymi

Uwaga: firmy, których należności zostały zakwalifikowane przez banki do grupy zagrożonych (dotyczy tylko dużych zaangażowań, tj.

pow. 500 tys. zł); począwszy od III kw. 2013 r. oprócz niewielkiego zmniejszenia udziału firm zadłużonych dane mogą różnić się od

poprzednich ze względu na zmiany w sprawozdawczości dużych zaangażowań.

Źródło: B300; tylko duże kredyty pow. 500 tys.zł. Źródło: B300; tylko duże kredyty pow. 500 tys.zł.

0%

20%

40%

60%

80%

100%

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 20

09

I 20

10

III 20

10

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

gotówka należności odbiorcy zapasy materiałów

projekty mieszkania bank ziemi

aktywa trwałe

0%

10%

20%

30%

40%50%60%70%80%90%

100%

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

zużycie materiałów i energii usługi obce wynagrodzenia inne

0%

20%

40%

60%

80%

100%

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

kapitał własny kredyty

dłużne pap. wart. przedpłaty klientów

zobow. wobec dost. inne zobow. i rez.na zobow.

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

200

7 I

200

7 I

I

200

7 I

II

200

7 I

V

200

8 I

200

8 I

I

200

8 I

II

200

8 I

V

200

9 I

200

9 I

I

200

9 I

II

200

9 I

V

201

0 I

201

0 I

I

201

0 I

II

201

0 I

V

201

1 I

201

1 I

I

201

1 I

II

201

1 I

V

201

2 I

201

2 I

I

201

2 I

II

201

2 I

V

201

3 I

201

3 I

I

Wskaźnik płynności (L oś)

Wskaźnik wysokiej płynności (P oś)

Wygł.wskaźnik płynności (L oś)

Wygł.wskaźnik wysokiej płynności (P oś)

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

udział liczby firm z problemami fin.

udział zadłużenia firm dew. z problemami fin.

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

02468

10121416182022

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

za

dłu

że

nie

fir

m z

pro

ble

ma

mi

w

mld

zł

za

dłu

że

nie

og

ółe

m w

mld

zł

zadłużenie firm dew. (L oś)

zadłużenie firm dew. z problemami (P oś)



Wykres 58 Udział przedsiębiorstw deweloperskich

z ujemnym wynikiem finansowym oraz ujemnym

kapitałem własnym

Wykres 59 Kredyty przedsiębiorstw na nieruchomości

(w mld zł, lewa oś) i wskaźnik kredytów uznanych za

zagrożone (w %, prawa oś)

Źródło: B300; tylko duże kredyty pow. 500 tys.zł. Uwaga: dane bez BGK.

Źródło: NBP.

5. Budownictwo mieszkaniowe i rynek mieszkań w Polsce w wybranych miastach

Wykres 60 Struktura inwestorów w budownictwie

mieszk. w Polsce w trzech kwartałach w 2011−2013

Wykres 61 Polska − mieszkania oddane do użytkowa-

nia, narastająco w Polsce

Źródło: GUS. Uwaga do wykresów 61−63: fioletowym znacznikiem zostały

zaznaczone wyłącznie trzecie kwartały.

Źródło: GUS.

Wykres 62 Polska – mieszkania, których budowę roz-

poczęto, narastająco i kwartalnie w Polsce

Wykres 63 Polska – pozwolenia wydane na budowę

mieszkań, narastająco w Polsce

Źródło: GUS. Źródło: GUS.

0%

10%

20%

30%

40%

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

trend liniowy udziału firm z ujemnym wynikiem netto

trend liniowy udziału firm z ujemnym kapitałem własnym

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

I kw

. 200

9

II k

w. 2

009

III

kw. 2

009

IV k

w. 2

009

I kw

. 201

0

II k

w. 2

010

III

kw. 2

010

IV k

w. 2

010

I kw

. 201

1

II k

w. 2

011

III

kw. 2

011

IV k

w. 2

011

I kw

. 201

2

II k

w. 2

012

III

kw. 2

012

IV k

w. 2

012

I kw

. 201

3

II k

w. 2

013

III

kw. 2

013

Kredyty na powierzchnię biurowąKredyty na nieruchomości mieszkanioweKredyty na nieruchomości pozostałeWskaźnik kredytów zagrożonych na nieruchomości mieszkanioweWskaźnik kredytów zagrożonych na powierzchnię biurowąWskaźnik kredytów zagrożonych na pozostałe nieruchomości

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

20

10

20

11

20

12

20

13

20

10

20

11

20

12

20

13

20

10

20

11

20

12

20

13

oddane rozpoczęte pozwolenia

mie

szk

an

ia

indywidualne przeznaczone na sprz. i wyn. spółdzielcze pozostałe

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

160 000

180 000

I kw

. 200

5

III

kw.

20

05

I kw

. 2

00

6

III

kw.

20

06

I kw

. 2

00

7

III

kw.

20

07

I kw

. 2

00

8

III

kw.

20

08

I kw

. 2

00

9

III

kw.

20

09

I kw

. 2

01

0

III

kw.

20

10

I kw

. 2

01

1

III

kw.

20

11

I kw

. 2

01

2

III

kw.

20

12

I kw

. 2

01

3

III

kw.

20

13

mie

szk

an

ia n

ara

sta

jąc

o

8 miast pozost. Polska

0

10

20

30

40

50

60

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

I kw

. 200

5

III

kw. 20

05

I kw

. 200

6

III

kw. 20

06

I kw

. 200

7

III

kw. 20

07

I kw

. 200

8

III

kw. 20

08

I kw

. 200

9

III

kw. 20

09

I kw

. 201

0

III

kw. 20

10

I kw

. 201

1

III

kw. 20

11

I kw

. 201

2

III

kw. 20

12

I kw

. 201

3

III

kw. 20

13

mie

szk

an

ia w

kw

art

ale

(w

tys.)

mie

szk

jan

ia n

ara

sta

jąco

(w

tys.)

8 miast (L oś) pozostała Polska (L oś)

Polska w kwartałach (P oś)

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

160 000

180 000

200 000

220 000

240 000

260 000

I kw

. 20

05

III k

w. 2

005

I kw

. 20

06

III k

w. 2

006

I kw

. 20

07

III k

w. 2

007

I kw

. 20

08

III k

w. 2

008

I kw

. 20

09

III k

w. 2

009

I kw

. 20

10

III k

w. 2

010

I kw

. 20

11

III k

w. 2

011

I kw

. 20

12

III k

w. 2

012

I kw

. 20

13

III k

w. 2

013

mie

szka

nia

n

aras

tają

co

8 miast pozostała Polska



Wykres 64 Wskaźnik koniunktury produkcji miesz-

kań w Polsce i 8 miastach Polski* (mieszkania rozpo-

częte minus mieszkania oddane)

Wykres 65 Liczba mieszkań wprowadzanych na ry-

nek, sprzedanych i znajdujących się w ofercie w 6

największych rynkach Polski*

Uwaga: wskaźnik stanowi dwunastomiesięczną wartość kroczącą.

*Gdańsk, Gdynia, Łódź, Kraków, Poznań, Szczecin,Warszawa,

Wrocław.

Źródło: NBP na podstawie PABB i GUS.

*Warszawa, Kraków, Trójmiasto, Wrocław, Poznań, Łódź.

Źródło: REAS.

Wykres 66 Indeks przeciętnej ceny m kw. mieszkań

pierwszy raz wprowadzanych do sprzedaży na RP w 6

największych rynkach Polski* (I kw. 2007 r. = 100)

Wykres 67 Dostępność kredytowa mieszkania

a mieszkania sprzedane w 7 miastach Polski* (szacu-

nek popytu i podaży mieszkań)

Uwaga: indeks ten odzwierciedla bieżące oczekiwania dewelope-

rów odnośnie możliwości uzyskania danej ceny m kw. powierzch-

ni mieszkania po raz pierwszy wprowadzanego na rynek.

*Warszawa, Kraków, Trójmiasto, Wrocław, Poznań, Łódź.

Źródło: REAS.

*Gdańsk, Gdynia, Łódź, Kraków, Poznań, Szczecin,Warszawa,

Wrocław. Kredytowa dostępność ważona strukturą walutową

kwartalnego przyrostu kredytu mieszkaniowego.

Źródło: NBP na podstawie REAS.

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

IV k

w. 2

00

5

II k

w. 2

00

6

IV k

w. 2

00

6

II k

w. 2

00

7

IV k

w. 2

00

7

II k

w. 2

00

8

IV k

w. 2

00

8

II k

w. 2

00

9

IV k

w. 2

00

9

II k

w. 2

01

0

IV k

w. 2

01

0

II k

w. 2

01

1

IV k

w. 2

01

1

II k

w. 2

01

2

IV k

w. 2

01

2

II k

w. 2

01

3

mie

szk

an

ia (

w t

ys

.)

wskaźnik pozwolenia na budowę

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

I kw

. 2

00

7

III kw

. 20

07

I kw

. 2

00

8

III kw

. 20

08

I kw

. 2

00

9

III kw

. 20

09

I kw

. 2

01

0

III kw

. 20

10

I kw

. 2

01

1

III kw

. 20

11

I kw

. 2

01

2

III kw

. 20

12

I kw

. 2

01

3

III kw

. 20

13

mie

szkan

ia

wprowadzone w kwartale sprzedane w kwartale

oferta na koniec kwartału

80

90

100

110

120

130

I kw

. 2

00

7

III kw

. 20

07

I kw

. 2

00

8

III kw

. 20

08

I kw

. 2

00

9

III kw

. 20

09

I kw

. 2

01

0

III kw

. 20

10

I kw

. 2

01

1

III kw

. 20

11

I kw

. 2

01

2

III kw

. 20

12

I kw

. 2

01

3

III kw

. 20

13

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

I kw

.20

07

III kw

.200

7

I kw

.20

08

III kw

.200

8

I kw

.20

09

III kw

.200

9

I kw

.20

10

III kw

.201

0

I kw

.20

11

III kw

.201

1

I kw

.20

12

III kw

.201

2

I kw

.20

13

III kw

.201

3

m k

w.

mie

szkan

ia

mieszkania sprzedane 6M

kredytowa dostępność mieszkania 6M ważona*/ (P oś)

3 okr. śr. ruch. (mieszkania sprzedane 6M)



Wykres 68 Miernik dopasowania oferowanych miesz-

kań do popytu* względem powierzchni ≤ 50 m kw., RP

w wybranych miastach Polski 8 miast

Wykres 69 Miernik dopasowania oferowanych

mieszkań do popytu* względem powierzchni >50 m

kw., RP w wybranych miastach Polski 8 miast

Uwaga: wykres 68 przedstawia procentowe, krótkookresowe niedopasowanie podaży (oferty deweloperskie mieszkań) i szacunkowego

popytu (transakcje) względem wielkości mieszkania, wg danych z bazy BaRN. Niedopasowanie liczone jest jako relacja udziału miesz-

kań o powierzchni użytkowej do 50 m kw., będących w ofercie, do udziału transakcji, których przedmiotem są mieszkania o powierzch-

ni do 50 m kw. (średnia z 4 ostatnich kwartałów). Wynik dodatni (powyżej czarnej linii) świadczy o nadmiarze mieszkań o danej wiel-

kości, ujemny natomiast o niedoborze. Wykresy 69-71 są analogiczne.


6. Szacunki dotyczące wtórnego rynku mieszkań

Wykres 70 Miernik dopasowania oferowanych miesz-

kań do popytu* względem powierzchni ≤ 50 m kw.,

RW w wybranych miastach Polski 8 miast

Wykres 71 Miernik dopasowania oferowanych

mieszkań do popytu* względem powierzchni >50 m

kw., RW w wybranych miastach Polski 8 miast


Wykres 72 Szacunek liczby transakcji w Warszawie

(RP i RW)

Wykres 73 Średni czas sprzedaży mieszkania na RW


-70%-60%-50%-40%-30%-20%-10%

0%10%20%30%40%50%

II k

w. 2007

IV k

w. 2007

II k

w. 2008

IV k

w. 2008

II k

w. 2009

IV k

w. 2009

II k

w. 2010

IV k

w. 2010

II k

w. 2011

IV k

w. 2011

II k

w. 2012

IV k

w. 2012

II k

w. 2013



-70%

-60%

-50%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

II kw

. 200

7

IV k

w. 2

007

II kw

. 200

8

IV k

w. 2

008

II kw

. 200

9

IV k

w. 2

009

II kw

. 201

0

IV k

w. 2

010

II kw

. 201

1

IV k

w. 2

011

II kw

. 201

2

IV k

w. 2

012

II kw

. 201

3



-60%-50%-40%-30%-20%-10%

0%10%20%30%40%

II k

w.2

00

7

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

IV k

w.2

008

II k

w.2

00

9

IV k

w.2

009

II k

w.2

01

0

IV k

w.2

010

II k

w.2

01

1

IV k

w.2

011

II k

w.2

01

2

IV k

w.2

012

II k

w.2

01

3



-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

II k

w.2

00

7

IV k

w.2

007

II k

w.2

00

8

IV k

w.2

008

II k

w.2

00

9

IV k

w.2

009

II k

w.2

01

0

IV k

w.2

010

II k

w.2

01

1

IV k

w.2

011

II k

w.2

01

2

IV k

w.2

012

II k

w.2

01

3Gdańsk Gdynia Kraków Łódź


0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

I kw

. 2

01

0

II k

w.

201

0

III

kw.

20

10

IV k

w.

20

10

I kw

. 2

01

1

II k

w.

201

1

III

kw.

20

11

IV k

w.

20

11

I kw

. 2

01

2

II k

w.

201

2

III

kw. 20

12

IV k

w. 20

12

I kw

. 2

01

3

II k

w.

201

3

III

kw.

20

13

liczb

a t

ran

sa

kc

ji

szacunek liczby transakcji RP szacunek liczby transacji RW

szacunek liczby transakcji RP + RW

0

50

100

150

200

250

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 I-III kw.2013

dni

Warszawa Kraków Gdańsk

Wrocław Poznań Łódź

Szczecin średnia 7 miast

www.nbp.pl

NBP: Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych...

Real Estate

Transcript of NBP: Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych...