Nasze rozmowy - Miesięcznik Civitas...

www.civitaschristiana.pl �

spis treści

Layout: Radosław KieRyłowicz

Nasze rozmowytwórzmy PoLskę siLną duchem, tożsamością i kuLturą 2Rozmowa z ziemowitem GawsKim, pRzewodniczącym KatolicKieGo stowaRzyszenia „civitas chRistiana”

temat Numeru: Życie jest święteobrona życia Ponad Podziałami łuKasz KobeszKo 6nożyce śmierci paweł boRKowsKi 9ofensywa cywiLizacji śmierci adam wątRóbsKi 11miłość matki brzemiennej maRiusz węGRzyn 13otoczmy troską życie antoni zięba 15

społeczeństwoPaństwo odwróciło się od dzieci Rozmowa z joanną KRupsKą 18aborcja w majestacie Prawa paweł seRafin 20na straży budzącego się życia tomasz soRowicz 22in vitro jak bumerang alicja dołowsKa 24boży dar ojcostwa Rozmowa z dR. andRzejem mazanem 26w obronie życia Rafał natoRsKi 28starość – tajemny zamysł boży joanna matus 30byłem w więzieniu… Rozmowa z jolantą buRzyńsKą 32nie mamy władzy nad kLimatem Rozmowa z tomaszem teluKiem 33wychowanie do miłości boga i Ludzi ludmiła KobeszKo 35

kościółewoLucja czy ewoLucyjny Przekręt? KRzysztof taRnowsKi 37dwie dekady żywego kościoła łuKasz KudlicKi 39

święci Na Nasze czasyobrończyni życia Poczętego maRiola boGumiła bednaRz 41Patron czasów trudnych KataRzyna KaKiet 42

historiażołnierze wykLęci – Powstańcy nie anarchiści mateusz GmiteReK 44

kulturajęzyk jako dar Rozmowa z pRof. józefem feRtem 48miłość Pragnę Podarować… Rozmowa z eleni tzoKa 46grzechy nasze główne jaRosław KossaKowsKi 47

witryNa poetycka civitas christiaNawiesław janusz mikuLski 50

polemikiwychodzenie z cienia piotR hołyś 51etyk nieetycznie o życiu aGnieszKa KomoRowsKa 53

felietoNywektory: iLe władzy dLa unii? zbiGniew boRowiK 55ćwiczenia z wiary: kogo bronią ruchy Pro Life RobeRt hetzyG 56słowa na woLności anna małGoRzata pycKa 57

civitas christiaNazadania „civitas christiana” 58w kręgu Pytań o reLację nauki i wiary anna sutowicz 60w sPrawie Lasów Państwowych teResa więcKiewicz 61ziemię objąć słowem, obiektywem i PędzLem maciej Konieczny 62dzięki kaPucynom rozdano ubogim termosy adam wojnaR 63z działaLności katoLickiego stowarzyszenia 64

� nasz Głos nr 3 | marzec �0�� nasz Głos nr 3 | marzec �0��

Nasz

e ro

zmow

y

Rozmawiamy z Ziemowitem Gawskim, przewodniczącym Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”

Panie Przewodniczący, patrząc na naszą rze-czywistość, tę widoczną choćby z okna bu-dynku przy ul nabielaka i tę, którą dostrzec można w kręgu zataczanym linią horyzontu, na jej obraz tkwiący w naszych sercach i umy-słach, jedni dostrzegą w niej Polskę w budo-wie rozwijającą się w rytm tzw modernizacji, inni będą skłonni dostrzegać już Postpolskę odrywaną coraz bardziej od naszych tysiąc-letnich dziejów, naszej wielkiej kultury, ducha kościoła katolickiego jak z takiej perspekty-wy widzieć sens i znaczenie działań środowisk katolickich, takich jak „civitas christiana”

To sugeruje pesymistyczny obraz świata, rzeczywistości polskiej, tylko w części prawdziwy. Osobiście sądzę, że mamy do czynienia z procesem roz-warstwiania wspólnoty Polaków. I to jest groźne, bo prowadzi do pęknięć, któ-re mogą doprowadzić do rozpadu tej wspólnoty. Ale nie jest tak, że mamy już Postpolskę. Myślę, że ta wspólno-ta dziejów, kultury, ponad tysiąclet-nia wspólnota ponad tysiącletnia, która w swych dziejach przechodziła niezwy-kle dramatyczne momenty, zagrożenia bytu państwa i to jeszcze przed rozbio-rami, choćby w okresie potopu szwedz-kiego, nadal trwa. W okresie rozbiorów naród był rozbity na trzy części, wprzę-gnięty w trzy jakże różne organizmy państwowe, skazany na wynarodowie-nie i śmierć biologiczną. Z tej więc per-spektywy patrząc nasza dzisiejsza sytu-acja tak groźna nie jest.

Niebezpieczne jest jednak rozrywa-nie w sferze świadomości zwłaszcza młodego pokolenia więzi z tą wspól-notą, z jej historią, tradycją i wprzę-ganie go w model życia łatwego, za-bawowego, przyjemnego, który rze-

TwóRZmy PolSKę Silną duChem, TożSamośCią i KulTuRą

komo mógłby być realizowany poza wspólnotą narodową.

mamy do czynienia z wychowaniem do takie-go życia, śmiem powiedzieć, przez cały okres iii rP, co objawia się masowym oportunizmem i dezercją ze świata wartości, polskości, kato-lickości, odrzucaniem cnót obywatelskich

Rozmawiamy na progu roku 2012, ogarniamy więc czas przeszło 20 lat – to jest okres aktywności niemal całe-go pokolenia Polaków, które się w III RP urodziło i wyrosło. Zważmy jednak, że najpierw w latach 90. były wiel-kie nadzieje na zbudowanie nowe-go ładu społecznego, nowej rzeczy-wistości. Ten moment trafnie uchwy-cił prof. Rocco Buttiglione. Mówił on, że przed Polakami stoją dwie drogi: albo zbudują nowy, solidarnościowy ład społeczny, który będzie wzorcem dla ginącej Europy, albo pójdą ła-twą drogą budowania społeczeństwa konsumpcyjnego i jeśli się to powie-dzie, to mają szansę na ostatnie miej-sce w eurolidze. Dziś możemy powie-dzieć, że wybrano tę drugą drogę.

W tym procesie bardzo ważny jest rok 1991, to rok IV pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny, tak kontrower-syjnie przecież odbieranej w kra-ju. Papież wtedy na progu odzyska-nej wolności mówił rzeczy zasadni-cze o obowiązku budowania ładu społecznego w oparciu o Dekalog. To było kwestionowane przez tzw. Salon warszawski, czyli środowiska lewico-wo-liberalne. Niestety, skutki tamtej kontestacji nie tylko trwają, ale się rozwijają.

można powiedzieć, że pokolenie ’68 w spe-cyficznym polskim wydaniu osiągało swoje cele opanowywało właśnie w długim mar-szu instytucje państwowe, narzucało z po-wodzeniem niestety, swoją wizję świata…

… i niestety racja i odpowiedź ka-tolicka była wtedy za słaba. Prawico-wa część sceny politycznej była rozbi-ta, słaba, niezorganizowana. I nie uda-ło się tej słabości przez lata 90. prze-zwyciężyć. Był co prawda czas sporu o kształt Rzeczypospolitej wypełniony pewnymi nadziejami, czas naznaczony obecnością wśród nas wielkiego proro-ka naszych czasów, Jana Pawła II, który dawał nam impulsy do podejmowania wielkiej debaty o przyszłości Polski. Myślę, że w tym zawiedliśmy papie-ża zawiedliśmy. Punktem krytycznym w tym historycznym doświadczeniu był rok 2005, czyli odejście Jana Pawła II.

czegoś nam wtedy zabrakło: zbiorowej mą-drości, autorytetów, cierpliwego trudu, zmie-niania rzeczywistości w zgodzie ze wskaza-niami zmarłego papieża…?

Osobiście obawiałem się wtedy, że na Polskę przyjdzie czas głębokiego kry-zysu. Wtedy trudno było określić, co to może być. Ale po tygodniach tej wiel-kiej medytacji związanej ze śmiercią pa-pieża, zaczęło się rozbrajanie wspólnoty polskiej.Tzw. „lustracja”, frontalny atak na to wszystko co katolickie i co stano-wiło o polskiej wspólnocie przez tysiąc lat – to najbardziej uchwytne przejawy tych działań. Wtedy objawiła się tu cała nasza słabość. Okazało się, że Polacy ła-two i bezboleśnie potrafili oddać wła-dzę w ręce ludzi, którzy mniej lub bar-dziej świadomie pracują na rzecz rozkła-du naszej wspólnoty narodowej.

i ta liberalna ścieżka prowadzi nas ku wyja-łowieniu duchowemu, wyrzekaniu się warto-ści, chrystusa, ewangelii, a zatem zaprzań-stwa narodowego Potwierdza się tu praw-da, że kto chce uderzyć w Polskę, najpierw uderza w kościół

To prawda, bo polskości od katoli-cyzmu tak naprawdę oddzielić się nie

ziemowit gawski: stowarzyszenie ma się przyczyniać do budowania civitas christiana – wspólnoty wolnych Polaków na polskiej ziemi Fot. Dominik Różański

www.civitaschristiana.pl 3www.civitaschristiana.pl 3

Nasze rozmow

yda. To nie tylko kwestia wiary, ale i kul-tury i formy obecności w cywilizacji europejskiej, wreszcie naszego rozu-mienia demokracji w republikańskim duchu, praw człowieka, wolności, tego wszystkiego, co konstytutywne dla tej wspólnoty, która Polskę stanowi.

ruszył w przyspieszonym tempie proces roz-miękczania katolicyzmu

Tak i okazał się na równi uderze-niem w istotę wiary i w polskość. Jest to zresztą prąd, który przechodzi przez całą Europę. Ale trzeba też zauważyć, że w Europie już pojawia się reakcja na te zjawiska. Ludzie zaczynają za-uważać, że to droga do nikąd. Choć-by w Holandii przodującej w legaliza-cji zasad cywilizacji śmierci, eutanazji, aborcji pojawia się pewne przebudze-nie w kwestii obrony życia. Myślę, że i w Polsce zacznie to się dziać.

Pozostaje tylko pytanie za jaką cenę się to dokona, co się musi zdarzyć w naszej Ojczyźnie, skoro nawet taki wstrząs, jak tragedia smoleńska, nie wywołał właściwej reakcji. Smoleńsk to dla mnie symboliczne ostrzeże-nie, znak Opatrzności, że tą drogą da-lej iść nie możemy, bo ona prowadzi ku katastrofie. Trzeba więc zawrócić, więcej trzeba się nawrócić.

Jan Paweł II powiedział do Pola-ków w 1991 roku na ostatniej audien-cji przed Bożym Narodzeniem, że w Polsce wielokrotnie zaczynało się od nowa, w roku 1918, 1980… I dziś przychodzi moment refleksji, uświa-domienia, że trzeba zacząć od nowa.

trzeba na nowo odczytać, co to znaczy, że je-steśmy wspólnotą?

Najpierw trzeba sobie odpowie-dzieć, czy jesteśmy wspólnotą wol-nych Polaków? Czy też jesteśmy tyl-ko zbiorowiskiem ludzi posługujących się wspólnym językiem, różnie zresztą używanym, mieszkających na jednym terytorium. Czy też jesteśmy czymś więcej, wspólnotą wolnych Polaków, którzy mają poczucie głębokiego związku z tym wszystkim, co na prze-strzeni dziejów kształtowało tę wspól-notę z państwem polskim?

Myślę, że refleksję nad tym trzeba zacząć od nowa. Trzeba spojrzeć na to wszystko w perspektywie słabości i wielkości, ale i tego wszystkiego, co Polskę stanowi, jak mówił wielki pry-mas Stefan Wyszyński.

w żyjącej dziś populacji Polaków niepoko-jące jest owo drganie polskiej duszy mię-dzy wielkością a małością, to ciągle trace-

nie i szukanie azymutu Po wojnie mieli-śmy odrzucony zresztą przeszczep sowiety-zmu dziś stajemy wobec inwazji niemiecko-ści przyjmowanej przesadnie często z dobro-dziejstwem inwentarza tych niemieckich in-stytucji, fundacji, produktów niemieckiego przemysłu, niemieckiego ordnung… jak-by nam czegoś dramatycznie brakowało?

Tu trzeba wyróżnić kilka spraw. Pierwsza to pokolenie JPII. Myślę, że ono zaistniało i jeszcze się ode-zwie, bo to jest to, czego nie da się wyrwać z duszy polskiej. To pokole-nie powstało wokół Ojca Kościoła po-wszechnego, ale w jakimś sensie Ojca tego Narodu. Gromadził on tłumy. I na spotkaniach z Nim widać było, że jesteśmy wspólnotą, że coś nas łączy, ktoś nas łączy, w imię jakiegoś więk-szego celu. Kiedy Go zabrakło, po-czuliśmy się jak dzieci bez ojca.

I w tym sensie można by powie-dzieć, że to pokolenie jest osieroco-ne i nie bardzo potrafi sobie poradzić z tym sieroctwem i sprawia wrażenie poszukującego punktu odniesienia. I tego punktu odniesienia dzisiaj zna-leźć nie może. I to jest dramat.

Druga sprawa to położenie Polski między Rosją a Niemcami. Ktoś powie-dział, że z Rosją możemy stracić nie-podległość, a z Niemcami duszę. I jest w tym zawarta jakaś prawda w tym sen-sie, że dzisiaj obserwujemy niezrozu-miałą próbę naśladownictwa i podda-nia się tym trendom w Europie, które dyktuje duet Merkozy, jak nazywane są dwa największe państwa w Unii Euro-pejskiej. Ale przede wszystkim jest to dominacja niemiecka. Zresztą to nic nowego. Polska od wieków była prze-cież terenem ekspansji czy to niemie-ckiego Drang nach Osten, czy rosyj-skich dążeń imperialnych. I to wzięte razem było dla Polski zawsze śmiertel-nym niebezpieczeństwem.

trudno nie zadać sobie pytania o atrakcyjność i siłę przyciągania polskości

Myślę, że trzeba sobie najpierw zadać pytanie, na ile sami sobie je-steśmy winni, a na ile ulegamy sil-niejszym? Wydaje mi się, że więcej słabości jest w nas. Ale istota pol-skiego dramatu polega na tym, że dla Polski słabej w tym miejscu Eu-ropy, w tym położeniu geopolitycz-nym, miejsca nie ma.

jak dziś, kiedy jesteśmy członkiem ue, ro-zumieć postulat Polski silnej?

Polska musi być silna wielowymiaro-wo, przede wszystkim silna duchem, kulturą, tożsamością. A to właśnie jest

dziś szczególnie niszczone choćby przez tzw. polskojęzyczne media.

To jest ten dylemat, który kiedyś postawił Żeromski: co ma uczynić na-ród biedny między dwa młyńskie ka-mienie wtłoczony, albo sam kamie-niem się stanie, albo jak ziarno na mąkę zostanie zmielony. Dziś mamy jednak do czynienia z wielowymiaro-wym zjawiskiem niszczenia godności narodu. Można to ilustrować wieloma przykładami. Oto jeden z nich.

Na krótko przed wojną polski mini-ster spraw zagranicznych powiedział w Sejmie: w życiu narodów są wartości bezcenne, a pośród tych wartości jest honor. Polska nie zna pojęcia pokoju za każdą cenę! Dzisiaj zaś polski mi-nister spraw zagranicznych proponuje de facto likwidację państwowości pol-skiej w imię budowania jakiejś wyima-ginowanej federacji stanów zjednoczo-nych Europy. To jest oczywiście projekt obcy. Ale skoro mówi o tym polski mi-nister, to widzimy w tym jakiś dysonans w stosunku do czasów międzywojnia, pamiętając o wszystkich słabościach tamtego państwa. Dziś mamy do czy-nienia z zanikiem poczucia godności narodowej u tych, którzy powinni god-nie ten naród reprezentować.

Sprzyja temu obcy zalew medial-ny, bo podobno Polski na nic nie stać, na własne media, własną historię, ar-mię, emerytury, służbę zdrowia… Py-tam, na co nas w końcu stać…? Je-śli bowiem przyjąć, że na nic nas nie stać, bo nie ma pieniędzy, to oznacza w efekcie przyjęcie dekadenckiej nihi-listycznej wizji człowieka i świata. Czy to ma być wizja Polski XXI wieku?

Przez kilka wieków jednak skutecznie opie-raliśmy się imperialnym ambicjom sąsiadów a dziś mamy ten symboliczny berliński hołd, wręcz dążenie, aby stać się niemiecką kolo-nią to wydaje się wskazywać środowiskom katolickim – powinność, przeciwdziałanie tej kapitulanckiej, sprzecznej z poczuciem god-ności i interesu narodu, tendencji…?

Oczywiście, że powinnością tych śro-dowisk winna być stała troska o pro-mocję zasad katolickiej nauki społecz-nej, które leżą u podstaw ładu moralne-go i społecznego w narodzie i państwie. Myślę jednak, że chodzi tu także o coś więcej, mianowicie, że te uniwersalne zasady winny być realizowane w kon-kretnej polskiej rzeczywistości, a ta rze-czywistość jest millenijna. Od z górą ty-siąca lat tworzymy wspólnotę dziejów i kultury, która wypracowała swój włas-ny rodzimy kształt i charakter zawarty w trzech hasłach: Bóg, Honor, Ojczyzna.


To wiele znaczy, to zobowiązuje. Przed nami jako kolejnymi ogniwami łańcu-cha pokoleń staje właściwie to samo py-tanie: czy wybrać drogę łatwą, a ta choć z pozoru przyjemna i niezobowiązująca prowadzi do katastrofy, czy też wybrać drogę trudną, wymagającą pełną ofiar-ności i poświęcenia, ale prowadzącą w owym poczuciu godności do prawdzi-wej wielkości. Polska, idąc przez dzieje, szła wiarą w człowieka, w jego godność wywodzącą się od Boga – Stwórcy, szła wiarą w swoją podmiotową rolę w histo-rii, w swoją misję, w swoje posłannictwo. Dlatego wybór drogi, jakiego dokonuje-my jest tak ważny nie tylko dla nas, ale i dla Europy.

a może właściwiej byłoby postrzegać polskość jako tę wielką ideę, co trwa bardziej w na-szych sercach, umysłach, jest mniej związana z terytorium a jednak trwa pomimo niewo-li, długich okresów braku państwa tym bar-dziej więc musi niepokoić stan degeneracji moralnej naszej wspólnoty narodowej, z jaką chyba nie często miewaliśmy do czynienia?

Kryzys, który nas dotyka, jest oczy-wiście kryzysem moralnym i kulturo-wym. Wynika on z odchodzenia w świa-domości społecznej zwłaszcza młod-szego pokolenia od tych wartości, któ-re nas konstytuowały jako wspólno-tę narodową we własnym państwie – Rzeczypospolitej, czyli naszym dobru wspólnym. Jest w tym jakieś nasze za-niedbanie, jakiś grzech społeczny. Ale też trzeba dostrzegać wiele dobra, mamy też wspaniałą młodzież, która potrafi manifestować swoje przywią-zanie do świata wartości i dostrzega znaczenie cnót obywatelskich.

Istota tego kryzysu polega jednak na tym, że dzięki wpływowi świata mediów na naszą rzeczywistość lu-dzie przestają używać rozumu, a za-czynają myśleć telewizją, internetem – czyli wybierają drogę łatwą – i to pomaga tym, którzy chcą rozwarstwić polską wspólnotę, rozbić, a w konse-kwencji zniszczyć. Nie przypadkiem więc propozycje i oferty, które idą przez świat mediów, są w większo-ści przejawem kultury nihilistycznej, propozycją życiowej łatwizny. I to jest bardzo niebezpieczne.

i tu dochodzimy do sprawy stanu polskiej szkoły, być może jednego z głównych źródeł tej moralnej zapaści

To rzeczywiście jedno ze źródeł in-wazji tego zła. Rozłożony został sy-stem edukacji. Na niespotykaną ska-lę. Wyprowadzono z polskiej szkoły polską historię i literaturę. To zbrod-

nia dokonana na młodym pokoleniu. Dochodzą do tego nieodpowiedzial-ne tzw. reformy strukturalne w szkol-nictwie. Owoce tych działań są już opłakane, a w przyszłości przyniosą jeszcze większe szkody, niż możemy to sobie dzisiaj wyobrazić.

bombą zegarową z tykającym już zapalnikiem jest kondycja demograficzna narodu…

I co gorsza nie da się już tego szybko naprawić. Mamy do czynienia z ogrom-ną zapaścią demograficzną. Jeśli te ten-dencje, które dzisiaj panują utrzymają się przez następne lata, jak to progno-zują demografowie, na koniec obecne-go wieku Polska będzie liczyła 17–18 milionów obywateli. Czyżby miały się spełnić prognozy Klubu Rzymskiego z lat 80., gdzie wyznaczano Polsce takie właśnie miejsce w Europie?

Przypomnę tu słowa wielkiego pro-roka naszego Narodu, Prymasa Ty-siąclecia kard. Stefana Wyszyńskie-go: Polska jest w stanie wyżywić 50 milionów ludzi i te 50 milionów musi mieszkać nad Wisłą, żeby nasz Na-ród trwał w tym „przewiewie” Euro-py – między Rosją a Niemcami. Dziś co prawda i Rosja się kurczy, i Niem-cy nie są tak prężne demograficznie, ale wyzwania są te same. Faktem jest, że Polaków ubywa. Jeśli tego nie za-trzymamy, konsekwencje dla narodu będą tragiczne. Czas najwyższy roz-począć realizację rzeczywistej polity-ki prorodzinnej. To wyzwanie na mia-rę bytu narodu i polskiej racji stanu.

możemy zbilansować te niebezpieczne ten-dencje jako efekt ucieczki od polskości, któ-ra, jak to mówił obecny premier, jest cięża-rem, do unii europejskiej?

Zapewne są tacy obywatele Rzeczy-pospolitej, którzy wyżej stawiają in-teres UE ponad polski interes naro-dowy. Trzeba zresztą postawić pyta-nie, o jaką chodzi Unię? Jan Paweł II posługiwał się pojęciem wspólnota europejska, która powinna była za-istnieć jako realizacja idei, która le-gła u podstaw tworzenia tej wspólno-ty przez trzech ojców założycieli, czyli budowania Europy ojczyzn i narodów na wspólnych chrześcijańskich warto-ściach. UE jest zaś obecnie projektem sztucznym i jak każdy taki projekt, ma swoje chwile wzrostu i upadku. I nie należy mówić o tym chorym tworze, że to jest alternatywa dla polskości.

może nie alternatywa, co ziemia obiecana?No tak, kolejne złudzenie, że taki pro-

jekt polityczny zbuduje raj na ziemi.

Przypomnę, że przywoływany tu już Roc-co Buttiglione uważał, że Polska, wcho-dząc do Unii, miała tam wnieść nowego ducha wolności i solidarności. A tymcza-sem przyjmujemy złe duchy stamtąd. I to oznacza, że wybraliśmy źle jako na-ród nie to, że jesteśmy w Unii, tylko to, że nie wnosimy swoich wartości i swojej siły, bo jesteśmy słabi i nie budujemy własnej siły, tylko przyjmujemy obce wzory. „Pawiem byłaś narodów i ich pa-pugą. A dziś jesteś służebnicą cudzą” – pisał poeta przed ponad wiekiem…

wyrzekliśmy się naszych cnót kardynalnych, naszej kultury…?

Skoro o tym rozmawiamy tzn. że są lu-dzie, którzy się jeszcze tego nie wyrzekli i jest ich wielu. Ale jest też niestety tak, że znaczna część ludzi odpowiedzial-nych za Polskę traci poczucie ducha na-rodowego. Podobno Polacy wybiera-ją takich, którzy nie mają odwagi mówić o tym, co jest wielkością Polski.

elity rządzące w Polsce wyrzekają się tego, co jest polskością, a jednocześnie w szerokich warstwach społecznych, powiedzmy tych niż-szych, słabiej wykształconych, z małych miast i wsi, żyje polskość, katolicyzm i ci ludzie mają zaszczepione niejako organicznie, poczucie obowiązku, wartości, łaknienie wysokiej kultu-ry, a jednocześnie establishment zabiera im, co się da, likwiduje szkoły, zamyka pocztę, poste-runek policji, nie doprowadza drogi do zapad-łej wioski, likwiduje połączenia kolejowe

Myślę, że przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele i to zarówno w wymiarze hi-storycznym, jak i współczesnym. Trze-ba pamiętać o nadal nieprzezwyciężo-nych skutkach rozbiorów i sowietyzacji. To głęboko w nas tkwi i nie można po-wiedzieć, że minęło. Nakładają się na to nowe podziały, o których była mowa wcześniej. Problem główny sprowadza się do właściwej edukacji narodu i wizji państwa. Można na przykład użyć po-równania: 20 lat Polski międzywojen-nej to czas budowania jednego pań-stwa, wspólnoty narodowej z trzech rozbiorów. To scalanie w jedno tego, co było rozdarte. W dużej mierze się po-wiodło i to nie tylko administracyjnie, gospodarczo, ale głównie dzięki temu, że wtedy była świadomość konieczno-ści zaszczepienia młodemu pokoleniu idei miłości ojczyzny, patriotyzmu, sza-cunku dla suwerennego własnego pań-stwa, które trzeba budować dla siebie i przyszłych pokoleń. Ogromną rolę odegrała w tym dziele polska szkoła.

Obawiam się, że gdybyśmy dzisiaj, po dwudziestu latach wolnej Polski zapytali w szkole albo na uczelni, co Na

sze

rozm

owy

www.civitaschristiana.pl �www.civitaschristiana.pl �

to znaczy kochać Polskę, odpowiedzi byłyby zdumiewające…

ale co my jako środowisko katolików nieobo-jętnych społecznie o takiej pięknej, zobowiązu-jącej nazwie „civitas christiana” możemy czy-nić tu i teraz jaką mamy odpowiedź na to sze-rzenie się nihilizmu moralnego, zatratę hie-rarchii wartości, obumieranie cnót obywatel-skich, kształt polskiej szkoły, schlebianie cywi-lizacji śmierci, wyrzucanie krzyży z przestrzeni publicznej, ale i z serc i umysłów Polaków

Myślę, że są tu co najmniej dwie sprawy. Pierwsza to wielkie zadanie, ja-kie staje przed nami jako Stowarzysze-niem, które nosi nazwę „Civitas Chri-stiana”. To jest zadanie, postawione przez bł. Jana Pawła II, aby owo civi-tas christiana na polskiej ziemi budo-wać. I jest to zadanie ogromne, któ-re przekracza możliwości jednego śro-dowiska, czy nawet jednego pokole-nia, jest po prostu zadaniem ciągłym. W tym sensie można powiedzieć, że jesteśmy w drodze, choć ona trwa już blisko 20 lat. W warstwie programowej i w sferze praktycznego działania po-dejmowanie budowania civitas chri-stiana i przenikanie w sferę świadomo-ści Polaków różnych pokoleń dokonuje się na taką skalę, na jaką jest to możli-we dla współczesnego Stowarzyszenia.

A druga sprawa, która musi stale powracać to pytanie, czy my wykorzy-stujemy właściwie te szanse i możli-wości, które posiadamy. Czy stowa-rzyszenie jest na tyle silne i dobrze zorganizowane, aby mogło te wielkie cele realizować teraz i w przyszłości.

Obawiam się, że problemy, które dotykają Polskę, są w jakimś sensie i naszymi wewnętrznymi problema-mi. Potrzeba nam więcej optymizmu, nadziei, wiary i miłości.

jesteśmy wszak kawałkiem Polski…Tak… Ale powinniśmy starać się wy-

korzystać te możliwości, które mamy jak najlepiej. I to jest przedmiotem debaty, refleksji, która czeka nas przed czerwcowym Walnym Zebraniem.

Osobiście widzę i czuję, że nie je-steśmy jeszcze w aktualnym kształcie i sposobie funkcjonowania zdolni do realizowania w pełni tego zadania, któ-re postawił przed nami bł. Jan Paweł II. Zadanie budowania Civitas Christiana oznacza w wymiarze osobowym ozna-cza, jak sądzę, troskę o stały wzrost w wierze katolickiej, a w wymiarze spo-łecznym przyczynianie się do ciągłego budowania naszej wspólnoty na trwa-łych wartościach, do nieustannej troski o to wielkie dobro wspólne, któremu

na imię Polska. Jak napisaliśmy w na-szym programie, chodzi o przygotowy-wanie ludzi do aktywnego, pełnego, odpowiedzialnego uczestnictwa w ży-ciu publicznym, czyli w życiu wspólno-ty lokalnej, regionalnej, narodowej na zasadach, które wynikają z aplikacji na-uczania społecznego Kościoła do rze-czywistości polskiej. I każdy z człon-ków naszej wspólnoty powinien sobie w swoim sumieniu odpowiedzieć, czy to czyni w wystarczającym stopniu. Czy dzięki mojej obecności, mojej pracy lu-dzie, którzy to stowarzyszenie tworzą, wnoszą istotę naszej misji w rzeczywi-stość polską. Inaczej mówiąc, jest to pytanie, jakie podczas naszych adwen-towych rekolekcji w Łagiewnikach po-stawił ks. Bogdan Zbroja: czy patrząc na członków „Civitas Christiana”, moż-na powiedzieć, tak to są ci, którzy two-rzą katolicką wspólnotę i pomagają bu-dować Polskę opartą na jej kulturze, tradycji, czy to są ci, którzy przyczynia-ją się do tego, aby Polska stawała się owym kamieniem, który nie da się ze-trzeć na ziarno, czy też zadowalają się krótkotrwałymi sukcesami…?

Myślę, że to pytanie trzeba sobie sta-wiać właśnie dziś, w tym momencie na-szej drogi, naszego blisko już 20. letnie-go istnienia. Ale także i naszych dziejów ojczystych. Zbliżamy się do 1050. rocz-nicy Chrztu Polski, 50. rocznicy Sacrum Poloniae Millenium. To dobra okazja do refleksji i próby odpowiedzi, po co właściwie jesteśmy? Czemu mamy słu-żyć? Co przez nas ma się stawać w Pol-sce? Czy zadowolimy się tylko sprawa-mi małymi? Oczywiście i te małe rzeczy czynić, bo z nich przecież układa się cała duża mozaika. A jednak zawsze przed oczyma trzeba mieć, że to, co czynimy, czynimy dla większej sprawy.

ale może wystarczy choćby zaszczepić w ży-ciu zbiorowym jedną, dwie wielkie idee?

Tak, te idee są zaszczepione, ale też trzeba o te idee dbać, pielęgno-wać je, by wzrastały w ludziach, we wspólnocie. I tego nie da się zrobić rozporządzeniami, dekretami, sa-mymi strukturami. To musi być w lu-dziach, w ludzkich sercach i umysłach. Temu służyć powinna praca formacyj-na, kształcenie i przygotowanie ludzi do działalności katolickiej i polskiej.

Nasze Stowarzyszenie wyrasta prze-cież ze środowiska zakorzenionego w minionej na szczęście rzeczywistości, w której obowiązywały brutalne pra-wa. Staramy się przezwyciężać sta-re nawyki, mentalność, szukamy no-wych rozwiązań. Uważam, że minio-

ne 20 lat do czegoś zobowiązuje. To jest czas niemal jednego pokolenia. Pora z nową energią podjąć działania zgodne z naszą misją.

To są sprawy, nad którymi musi pochylić się nasze Stowarzysze-nie, jeśli chce być aktywne w życiu publicznym.

Myślę, że polityka polska wygląda-łaby inaczej, gdyby ludzie znający za-sady nauczania społecznego Kościo-ła w tej polityce funkcjonowali i te za-sady, które konstytuowały wspólno-tę wolnych Polaków – polskość chcie-li twórczo aplikować do dzisiejszej rzeczywistości.

trzeba zatem spełniać swoją misję, dbając o całą strukturę stowarzyszenia

Myślę, że najważniejsza jest budo-wa Stowarzyszenia od dołu do góry. Odgórną ideę mamy sformułowaną, opisaną. Ważne jest, jak wygląda prak-tyczna jej realizacja, wcielanie w życie polskiej wspólnoty. To ogromnie trud-ne, zwłaszcza w tej rzeczywistości, któ-ra nas otacza. Ale to koniecznie, aby zrozumieć, że to Stowarzyszenie ma się przyczyniać do budowania civitas christiana – wspólnoty wolnych Pola-ków na polskiej ziemi. Ale, aby się do tego przyczyniać, musi najpierw samo mieć świadomość, kim jest, co chce zrobić, aby móc oddziaływać dalej, wchodzić w porozumienia z innymi.

W ubiegłorocznym wywiadzie dla kwartalnika „Fronda” arcybiskup Gra-nady Javier Martinez tak mówił:

„Nasz świat jest jak pociąg, którego lokomotywa to kultura nihilistyczna. Ten pociąg pędzi prosto w przepaść, pędzi ku samozniszczeniu. Nie da się już go zatrzymać! Te procesy poszły już za daleko. Dobrze jest więc, je-śli niektóre osoby wysiądą z pociągu przed przepaścią, rozpalą ogniska, zaczną śpiewać i tańczyć wokół ognia. Może ktoś z pociągu zobaczy ich i też zechce wysiąść przed zagładą. Musi-my więc śpiewać i tańczyć. Pociągu nie uratujemy, ale przynajmniej oca-limy niektórych, a wokół ognisk zbu-dujemy nową społeczność”.

Głęboko wierzę, że nasze Stowarzy-szenie może i powinno stać się takim ogniskiem i co więcej ma szansę rozpa-lać coraz więcej ognisk katolickich i pol-skich. Może to uczynić tylko w zawie-rzeniu Bogurodzicy – Matce i Królowej Polski. To jest istota naszego progra-mu, taki jest sens naszego istnienia.

ZdZisław Koryś

dziękuję za rozmowę l

Nasze rozmow

y


tem

at N

umer

u: Ż

ycie

jes

t św

ięte

Łukasz kobeszko

ważne jest, aby działania i argumenty nie koncentrowały się na „przekonywaniu już przekonanych”, lecz docierały do podzielonego światopoglądowo społeczeństwa.

Problematyka troski o nowo po-wstałe życie, której od kilku lat systematycznie poświęcamy marcowe wydania „Naszego Gło-

su”, stanowi dzisiaj jedną z najważniej-szych płaszczyzn działalności społecz-nej stowarzyszeń i organizacji świe-ckich katolików w Polsce oraz wielu in-nych krajach. Z pewnością na tle reszty Europy zasięg oddziaływania społecz-nego obrońców życia nad Wisłą można ocenić jako zadowalający. Wyniki jedne-go z ostatnich badań CBOS dotyczących opinii Polaków na temat zabijania nie-narodzonych opublikowane we wrześ-niu 2011 r. pokazały, że 46 proc. ankie-towanych sprzeciwia się przerywaniu ciąży, co stanowi sporą różnicę w sto-sunku do innych krajów europejskich, w szczególności Francji, Wielkiej Bryta-nii, Hiszpanii lub Włoch. Poparcie doro-słych obywateli tych państw dotyczące zabijania dzieci w łonach matek rzadko spada poniżej 60-70 proc. W ostatnich latach liczba dokonanych tam aborcji wzrosła w stosunku do lat osiemdzie-siątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Pewnym optymizmem napawać może fakt, że za standardowym w większo-ści krajów Zachodu przerywaniem ciąży ze względów społecznych opowiada się niecałe 24 proc. Polaków.

Jednocześnie wyniki badań społecz-nych nie powinny skłaniać do wielkie-go triumfalizmu. 47 proc. rodaków opo-wiada się za liberalizacją obowiązujące-go stanu prawnego w kwestii ochrony ży-cia. Co więcej, znaczna część responden-

obRona żyCia Ponad PodZiałami

tów badania CBOS wyraziła akceptację dla aborcji w przypadku ciężkiej choroby lub upośledzenia umysłowo-fizycznego stwierdzonych w okresie płodowym (59 proc.) lub w przypadku ciąży powstałej w wyniku gwałtu (78 proc.).

Zasadniczym pytaniem, które poja-wia się w tym momencie, jest kwestia stopnia skuteczności postawy obroń-ców życia w dzisiejszym świecie. Co na-leżałoby zrobić, aby podnoszone przez nas argumenty trafiły do naszych prze-ciwników i zmieniły ich nastawienie? Czy we współczesnym, ceniącym wol-ność osobistą świecie jest jeszcze moż-liwe, abyśmy przekonali zwolenników aborcji do porzucenia ich szkodliwych poglądów?

Odpowiednia hierarchiaNowa sytuacja, przed jaką stawia nas

rzeczywistość, pokazuje, iż zaangażo-wanie w obronę cywilizacji życia nie po-winno mieć praktycznie żadnych ograni-czeń w postaci granic państwowych, róż-nic narodowych, religijnych lub kulturo-wych. Walka o życie musi mieć charakter ogólnoludzki, ogólnoeuropejski i global-ny, a każdy, kto bierze w niej udział, nie-zależnie skąd przychodzi, jest naszym cennym sojusznikiem.

Dla członków Kościoła obrona życia wynika z poważnego przyjęcia przyka-zania „Nie zabijaj” i stanowi najgłęb-szą realizację odwiecznego Bożego za-mysłu miłości. Powołał on do życia każ-dego pojedynczego człowieka w celu zbawienia jego duszy nieśmiertelnej i pełnego rozwoju jego osoby obda-rzonej niepowtarzalną godnością. Ma-jąc to na uwadze, powinniśmy jednak pamiętać, że obrona życia poczętego należy do zasadniczego katalogu praw naturalnych mogących być przyjętych przez wszystkich ludzi na Ziemi, bez względu na ich światopogląd, wyzna-nie lub poglądy polityczne. Bezpie-czeństwo, opieka i miłość, którą pra-gniemy zapewnić każdemu pojawiają-cemu się nowemu życiu, nie jest więc, jak często zdarza się opacznie rozu-mieć, jedynie elementem przyjętych przez nas postaw światopoglądowych i filozoficznych. Nie stanowi realizacji określonej ideologii lub punktu pro-

gramu partii politycznej. Co może za-brzmieć wręcz paradoksalnie, nie ma też charakteru konfesyjnego. :osy świata od drugiej połowy XX w. poto-czyły się w taki sposób, iż Kościół, od samych swoich początków stojący na straży poszanowania prawa naturalne-go, musiał wyraźnie i jednoznacznie opowiedzieć się za jego obroną. Nig-dy przedtem szacunek wobec tajem-nicy początków ludzkiego życia nie był przecież tak mocno kwestionowa-ny. Walka tocząca się dzisiaj o integral-ność ludzkiego życia od poczęcia do naturalnej śmierci jest czymś pierwot-nym i nadrzędnym wobec wszelkich innych rzeczywistości.

Bez zastosowania tego istotnego roz-różnienia, w dyskusji toczonej ze zwo-lennikami zabijania nienarodzonych ła-two będzie naszym adwersarzom sto-sować dość prosty schemat myślenia, sprowadzający debatę o ochronie życia do kwestii sporu politycznego lub de-klaracji wyznaniowej. Twierdzenia „nie jestem prawicowcem ani konserwaty-stą, więc popieram aborcję”, „nie je-stem osobą zbytnio wierzącą i prakty-kującą, więc problem przerywania cią-ży niezbyt mnie interesuje” lub co gor-sza, „głosuję na partię XY, więc moje sta-nowisko w sprawie aborcji jest jasne” to tylko pierwsze z brzegu przykłady pu-łapek, które wiążą się ze wciśnięciem obrony życia w ciasne schematy różne-go rodzaju ideologii.

Stąd świadomość, iż obrona życia ludzkiego pozostaje uniwersalną war-tością „samą w sobie” i jest kluczowa dla wszystkich, którzy świadomie prag-ną zaangażować się w budowę cywiliza-cji życia i miłości. W tym porządku warto od razu ustalić odpowiednią hierarchię określającą, co jest najważniejsze, a co powinno być tylko jednym ze środków do realizacji naszych postulatów.

Marsz przez instytucjeW ten sposób nakreślona droga rozu-

mowania prowadzi do wniosku, iż obro-na życia musi być obecna w niemal wszystkich dziedzinach i obszarach ży-cia. Nie można jej zamknąć w wąskim kręgu specjalistycznej problematyki teologicznej, etycznej, medycznej lub


temat Num

eru: Życie jest święte

prawnej. Skoro nasze działania mają dotyczyć sprawy o tak fundamental-nym znaczeniu, postawa poszanowania życia powinna być obecna, oczywiście w różnych wymiarach, w każdym aspek-cie życia – od edukacji i wychowania aż do kultury popularnej. Obrońcy ży-cia nie mogą uciekać od świata, narze-kać na złe i zdegenerowane czasy czy w końcu zatrzymać się wyłącznie na po-ziomie opisywania i tak już złej sytuacji. Przytaczając słowa Antonio Gramsciego – potrzebne jest pokonanie przeciw-nika jego własnymi metodami. Jedną z nich jest długotrwała i mozolna pra-ca nad zmianą świadomości społecz-nej oraz wytrwały „marsz przez wszyst-kie instytucje” ludzi, którzy pragną, aby w Polsce, Europie i na świecie odbu-dowano zręby cywilizacji szacunku dla poczętego życia. Tworzenie swoistych „gett obrońców życia”, przy nawet naj-bardziej niesprzyjających warunkach zewnętrznych, mija się w tej optyce z celem.

Globalny sojusz na rzecz życia

Otwarte granice, wolny przepływ lu-dzi i kapitału otworzyły nowy rozdział w walce o cywilizację ochrony życia poczętego. Procesy integracji europej-skiej i światowej w istotny sposób za-kwestionowały obowiązujący do nie-dawna proces supremacji prawa kra-jowego nad wielorakimi konstrukcja-mi ponadnarodowymi. Wprowadze-nie nawet najbardziej chroniącego ży-cie poczęte ustawodawstwa w jednym kraju, nie oznacza jeszcze pełni nasze-go sukcesu. Pomijając nawet bardzo groźne zjawisko „turystyki aborcyjnej”, której sprzyjają otwarte granice Euro-py, warto też dostrzec, że wciąż utrzy-mywana przez Unię Europejską (przy-najmniej oficjalnie) zasada suweren-ności państw członkowskich w kwe-stiach obyczajowych może być uży-ta zarówno jako narzędzie do względ-nego utrzymania prawa szanującego ludzkie życie – np. w Irlandii, na Mal-cie i w Polsce, ale też do wprowadzania i utrzymywania najbardziej sprzecz-nych z prawem naturalnym regulacji, jak miało to miejsce w Holandii, Bel-gii lub Hiszpanii. Wyraźny rys relatywi-styczny, uwidoczniający się w porząd-ku prawnym instytucji międzynaro-dowych takich jak UE czy ONZ, połą-czony z występującą w nich nadrepre-zentacją osób wspierających regulacje niekorzystne dla życia, tworzą dzisiaj dla krajów i środowisk broniących pra-wa naturalnego szczelną zaporę, unie-

możliwiającą szerszą promocję wier-ności dobru i prawdzie.

Dlatego obrońcy życia poczętego ze wszystkich państw, kontynentów i religii powinni zawrzeć jakiś rodzaj powszech-nego porozumienia, zakładającego wza-jemne, praktyczne wsparcie swoich działań. Trzeba wspierać i z radością wi-tać wciąż nieliczne, ale rosnące próby zagwarantowania praw nienarodzonych przez pojedyncze rządy na całym świe-cie. W ostatnich dwudziestu latach na-pawa optymizmem szereg takich zmian. Podczas referendum w 2002 r. obywa-tele Irlandii odrzucili zmiany w prawie chroniącym życie poczęte. Malta wy-walczyła poszanowanie jej ustawodaw-stwa obejmującego opieką dzieci po-częte podczas procesu integracji euro-pejskiej i w momencie ratyfikacji trak-tatu lizbońskiego. W 2006 r. ustawodaw-stwo antyaborcyjne wprowadziła Nika-ragua, a ochronę życia poczętego utrzy-muje wciąż znaczna część krajów Ame-ryki Łacińskiej (Salwador, Honduras, Ko-staryka, Dominikana, Peru, Chile, Para-gwaj), niektóre państwa Azji (Filipiny), liczne państwa afrykańskie oraz kilka krajów bliskowschodnich. Pomimo sil-nych nacisków organizacji międzynaro-dowych, jak do tej pory te kraje opar-ły się fali proaborcyjnych nacisków pły-nących ze strony organizacji międzyna-rodowych i administracji wielkich świa-towych mocarstw, takich jak USA i Chi-ny. W tym kontekście z radością nale-ży przypomnieć słynny już sojusz Waty-kanu, krajów latynoamerykańskich oraz licznych państw islamskich, który pod-czas konferencji ludnościowych ONZ w Kairze i Pekinie w latach 90. zdecydo-wanie przeciwstawiał się promowanym przez Zachód i Chiny rozwiązań dotyczą-cych tzw. „praw reprodukcyjnych”.

W 2011 r. mieszkańcy Księstwa Lichten-stein w powszechnym referendum opo-wiedzieli się za utrzymaniem zakazu zabi-jania nienarodzonych. Sporym sukcesem okazała się też uchwalona za rządów Vik-tora Orbana nowa konstytucja Węgier, któ-

ra weszła w życie z początkiem bieżące-go roku. W jednym z artykułów definiuje ona życie ludzkie od momentu poczęcia i domaga się jego pełnego poszanowania przez instytucje państwa. Węgierski pre-mier i jego otoczenie wielokrotnie wskazy-wali, iż rozwiązanie to ma stanowić swoisty głos sumienia dla większości ich rodaków, którzy niestety popierają aborcję i skło-nić ich w przyszłości do zmiany poglądów w kwestii życia poczętego. Nie jest wyklu-czone, iż zapis węgierskiej ustawy zasad-niczej ma za zadanie wychowanie społe-czeństwa i przygotowanie w bliższej lub dalszej przyszłości gruntu pod odpowied-nie zmiany w legislacji krajowej.

W ostatnich kilkunastu latach nieuda-ne próby wprowadzenia ustawodawstwa chroniącego życie podejmowano również na Słowacji, Litwie i w Chorwacji, jednak-że na przeszkodzie ich realizacji stanął za-równo brak konsensusu politycznego, jak i słabe poparcie społeczne.

Wszystkie powyższe inicjatywy w peł-ni zasługują na nasze poparcie, a każdy choćby mały sukces obrony życia w ja-kimkolwiek zakątku świata ma aktywizo-wać nas do dalszej, wytrwałej pracy. Nie do przecenienia są również ogólnopol-skie inicjatywy w postaci Narodowego Dnia Życia obchodzonego w Polsce od 2004 r. na mocy decyzji Sejmu. Pokazu-ją one, że ochrona integralności życia od poczęcia do naturalnej śmierci stanowi dobro całej wspólnoty narodowej.

Dotrzeć do masowej świadomości

Pesymiści mogą stwierdzić, że obóz zwolenników aborcji dysponuje o wie-le większą siłą przebicia dzięki me-diom i wsparciu agresywnych grup na-cisku. Ich intuicje zdaje się potwier-dzać fakt, że w większości krajów Za-chodu obrońcy życia są praktycznie wyłączeni z możliwości pełnoprawne-go udziału w debacie publicznej. Po-mimo głoszonych przez niemieckiego filozofa Juergena Habermasa szczyt-nych haseł o upowszechnianiu racjo-

uchwalona za rządów viktora orbana nowa konstytucja węgier definiuje życie ludzkie od momentu poczęcia i domaga się jego pełnego poszanowania przez instytucje państwa


nalnego dialogu między przedstawi-cielami różnych światopoglądów w Eu-ropie, reprezentanci liberalnego ma-instreamu arbitralnie odmawiają prze-ciwnikom zabijania dzieci nienaro-dzonych prawa obywatelskiego głosu, przypisując im tendencje fundamen-talistyczne, antydemokratyczne lub w najlepszym wypadku „skrajnie pra-wicowe”. W niektórych krajach euro-pejskich, przy oportunistycznej posta-wie polityków powołujących się na in-spiracje chrześcijańskie i słabym spo-łecznie wpływie Kościołów i organi-zacji religijnych, takie zarzuty pełnią funkcję spełniającej się przepowiedni, prowadząc często do niewłaściwego wykorzystywania energii, którą obroń-cy życia kanalizują w wątpliwe projek-ty o charakterze czysto politycznym.

Na pytanie, jak trafiać z pomysłami obrońców życia do przeciętnego od-biorcy, nie ma zapewne łatwej odpo-wiedzi. Czy tego chcemy, czy nie, współ-czesny odbiorca będzie musiał zadać sobie trud wyszukiwania odpowied-nich treści. W dobie rozwiniętej kultu-ry internetowej, w tym licznych porta-li społecznościowych, można go jednak odpowiednio nakierować. Szczególnie dla ludzi nieprzekonanych, wątpiących i wahających się nie musi być to profil konkretnego ruchu pro-life, marszu dla życia lub inicjatywy stricte modlitewnej. Warto jest propagować bez trudu do-stępne artykuły, filmy i świadectwa ta-kich postaci jak amerykański położnik prof. Bernard Nathanson, serbski gine-kolog Stojan Adašević czy rumuńska specjalistka od chorób kobiecych Mo-nica Campean. Po dokonaniu niekiedy kilkudziesięciu tysięcy aborcji przeżyli głęboką przemianę prowadzącą do po-stawy świadomych obrońców życia po-czętego. Nie do przecenia jest również dotarcie do licznych dzisiaj filmów po-kazujących w bardzo sugestywny i do-kładny sposób rozwój życia płodowe-go człowieka. Wspomniany prof. Na-thanson, pochodzący ze zlaicyzowanej rodziny żydowskiej, który w wieku doj-rzałym dokonał konwersji do Kościo-ła katolickiego, do końca życia oceniał, że w debacie ze zwolennikami aborcji najbardziej sprawdzają się i przekonu-ją nie argumenty religijne, lecz twarde dowody z zakresu medycyny i biologii rozwojowej.

Życie ponad podziałami?Ciekawym sposobem intelektualne-

go dotarcia z naszymi argumentami do zwolenników aborcji jest wskazanie im dzieł powstałych w obrębie współcze-

snej kultury popularnej, które pomimo tego, iż nie zostały stworzone przez za-deklarowanych obrońców życia poczę-tego, wskazują na bardzo poważne mo-ralne, duchowe, psychologiczne i spo-łeczne konsekwencje zabijania niena-rodzonych. Nigdy nie zapomnę, gdy w wieku niespełna 14 lat, na przełomie 1988 i 1989 r. w ukazującym się wówczas młodzieżowo-harcerskim tygodniku „Na Przełaj” przeczytałem wstrząsającą opo-wieść o uczennicach liceum pielęgniar-skiego, które w ramach obowiązkowych praktyk szkolnych były zmuszane do asystowania przy dokonywanych w tym czasie na masową skalę zabiegach abor-cyjnych. Wspomniany reportaż podzia-łał na mnie wówczas dużo mocniej niż wszelkie argumenty natury teoretycz-nej. Ze współczesnej kinematografii na-leżałoby w tym miejscu szczególnie po-lecić nakręcony przed kilkoma laty ob-raz „Cztery miesiące, trzy tygodnie i dwa dni” rumuńskiego reżysera Cristi-na Mungiu. Film otrzymał wiele między-narodowych nagród, zebrał też pochwa-ły krytyki za szczere i obiektywne ukaza-nie dramatu młodej dziewczyny zamie-rzającej nielegalnie usunąć ciążę za cza-sów rządów komunistycznej dyktatury. Nie opowiadając się po żadnej ze stron debaty na temat aborcji, twórcy filmu w mistrzowski sposób udało się oddać grozę i tragedię towarzyszącą uśmierce-niu dziecka w łonie kobiety.

Istotnym paradoksem dzisiejszych cza-sów pozostaje fakt, że współczesne orga-nizacje zajmujące się obroną praw czło-wieka, jak np. Amnesty International lub inne, szeroko rozumiane ruchy lewico-we, z samej swojej definicji powinny być otwarte na wszelkie jednostki wykluczo-ne, prześladowane i dyskryminowane, nie są w stanie dostrzec najsłabszej i po-zbawionej prawa artykulacji swoich po-stulatów grupy, którą stanowią dzieci nie-narodzone, zmuszane do śmierci w imię wolności osobistej sytych społeczeństw Zachodu. W jednym z ostatnich nume-rów ciekawego pisma młodych krakow-skich intelektualistów „Pressje”, Błażej Skrzypulec dość prowokacyjnie propo-nuje współczesnej lewicy rozszerzenie schematu wykluczenia społecznego i ob-jęcie nim dzieci nienarodzonych. Inną, uczciwą drogą dla nowoczesnej lewicy zafascynowanej postmodernistyczną filo-zofią „transgresyjnej i zmiennej tożsamo-ści człowieka” byłoby zawieszenie sądu na temat statusu bytowego ludzi znajdu-jących się w fazie życia płodowego i uzna-nie ich za „byty niedookreślone”, którym jednak z uwagi na naszą ograniczoną wie-dzę o świadomości nienarodzonych po-

winno przysługiwać pełne prawo do ży-cia. Jak na razie jednak argumenty takie bardzo niechętnie brane są pod uwagę, szczególnie na polskim gruncie, gdzie ra-cją bytu znacznej części lewicy jest ide-ologia proaborcyjna. Wyjątek na rodzi-mym gruncie stanowi związana ze śro-dowiskiem „Krytyki Politycznej” socjolog Joanna Erbel, która jako jedyna intelek-tualistka lewicowa podjęła w swoich pi-smach próbę analizy statusu społeczne-go ludzi nienarodzonych. Niestety pro-ponowane przez nią analizy jak dotąd nie spotkały się praktycznie z żadnym odze-wem w jej macierzystym środowisku.

Co ciekawe, postawa reprezentowa-na przez większość radykalnych zwolen-ników aborcji spotyka się z tak znaczą-cymi wyjątkami jak postać byłego pre-miera Włoch Giuliano Amato, aktywne-go i wieloletniego działacza socjalistycz-nego, który w 1992 r. w wywiadzie dla jed-nej z telewizji oświadczył, że laiccy racjo-naliści, autorytatywnie odbierając dzie-ciom w łonach matek prawo do przyjścia na świat, „zdradzili człowieka i respekt wobec niego, a więc zdradzili rozum, któ-ry ma być ich głównym narzędziem”. Czy stać na podobny gest wielu polityków deklarujących się jako chrześcijanie? Po-dobną sensację wywołała w styczniu 2010 r. obecność niewielkiej grupy „Socjaliści za życiem” na paryskim marszu w obro-nie życia zorganizowanym w 35. rocznicę zalegalizowania zabijania dzieci nienaro-dzonych nad Sekwaną i Loarą. Jej człon-kowie przyznali, że choć czują się przy-wiązani do wartości sprawiedliwości spo-łecznej, to jednocześnie opowiadają się za ochroną bezbronnych dzieci oczekują-cych na narodziny.

Mało kto wie również, że ustawa o ochro-nie życia poczętego uchwalona w 2006 r. w Nikaragui cieszy się zdecydowanym poparciem lewicowego prezydenta Da-niela Ortegi. Podobny paradoks stano-wi też fakt, że obowiązująca obecnie na Malcie prawna ochrona nienarodzonych została uchwalona na początku lat 80. XX wieku podczas długoletnich rządów ma-jącego opinię lewicowego i antyklerykal-nego premiera Doma Mintoffa.

Wydaje się, że droga do przełama-nia impasu w obronie życia i szerokie-go, przekraczającego różnice świato-poglądowe i polityczne porozumienia w sprawie jego ochrony, nie jest zada-niem niemożliwym. Jako ludzie wierzą-cy w Boską Opatrzność możemy mieć jednak nadzieję, że po zachłyśnięciu się współczesnych społeczeństw tra-gicznym w konsekwencjach aborcyj-nym zniewoleniem przez zachmurzone niebo coraz częściej przebijać się będą te

mat

Num

eru:

Życ

ie j

est

świę

te


PaweŁ borkowski

Grecka bogini atropos (nieugięta) była przedstawiana z symbolicznymi nożycami w dłoniach. Gdy przecinała nić ludzkiego żywota, człowiek umierał. dzisiaj skojarzenie może być podobne: takimi nożycami posługuje się nowoczesne państwo prawa, a ich dwa ostrza to aborcja i eutanazja

Profesor Vittorio Possenti, wło-ski filozof i członek Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, trafnie zauważył, że obecnie

spór toczy się nie o to, komu i jakie prawa człowieka przyznać, ale o to, kto w ogóle jest godzien być nazwa-ny istotą ludzką. Współcześni mają wątpliwości (niekiedy celowo pod-sycane, np. przez głośnego suo tem-pore publicystę Petera Singera), czy do tej kategorii zakwalifikować osoby jeszcze nienarodzone albo znajdują-ce się w terminalnym stanie chorobo-wym. Niejako powtarzają oni za uczo-nym w Prawie: „Kto jest moim bliź-nim?” (Łk 10,29). Pamiętamy, jakiej odpowiedzi udzielił wówczas Pan Je-zus. Opowiedział przypowieść o Sa-marytaninie (zob. Łk 10,30-37), któ-ry na drodze z Jerozolimy do Jerycha bezinteresownie opatrzył obcego „na pół umarłego” mężczyznę i „wsadziw-szy na swoje bydlę”, zawiózł go do gospody (czyli hospitium). Dzięki temu nazwa „samarytanin” stała się synoni-mem miłosierdzia.

Dzisiaj wydarzenia zapewne poto-czyłyby się inaczej. Nieszczęsny ran-ny zostałby uśmiercony zastrzykiem w ramach narodowego programu euta-nazji, jego rodzina musiałaby pokryć koszty zabiegu oraz przejazdu auto-stradą ze stolicy do Jerycha, a Sama-

nożyCe śmieRCi

rytaninowi zasądzono by grzywnę i areszt za znęcanie się nad zwierzęta-mi. Jeżeli ironizuję, to wyłącznie po to, żeby wskazać absurdy, z którymi przy-szło nam żyć. Doszło do tego, że w wie-lu państwach Zachodu zwierzęta cie-szą się większą atencją i ochroną niż niektóre grupy ludzi. Najpotężniejsze zaś z tych zwierząt to wielki Lewiatan, który przywdział maskę państwa pra-wa. Arbitralnie decyduje on o tym, kto spośród członków społeczeństwa i na jakich warunkach może przeżyć.

Papież Jan Paweł II pisał na ten te-mat w encyklice „Evangelium vitae”: „Pragniemy […] zwrócić szczególną uwagę na inny rodzaj zagrożeń wy-mierzonych przeciw życiu poczętemu lub życiu, które zbliża się do końca: […] w świadomości zbiorowej te za-machy na życie tracą stopniowo cha-rakter «przestępstwa» i w paradok-salny sposób zyskują status «prawa», do tego stopnia, że żąda się uzna-nia ich pełnej legalności przez pań-stwo, a następnie wykonywania ich bezpłatnie przez pracowników służ-by zdrowia. Zamachy te uderzają w ludzkie życie, gdy jest ono najsłab-sze i całkiem pozbawione możliwo-ści obrony” (pkt 11). W państwie, któ-re ośmiela się podejmować takie roz-strzygnięcia, żaden obywatel nie czu-je się bezpiecznie, ponieważ jego człowieczeństwo i samo istnienie w każdej chwili może zostać zakwestio-nowane w majestacie prawa.

Zło aborcjiNieznany autor chrześcijańskiej

apologii zatytułowanej „List do Dio-gneta” (II/III w.) pisał z uznaniem o

wyznawcach Chrystusa: „Żenią się jak wszyscy i mają dzieci, lecz nie porzu-cają nowo narodzonych”. W starożyt-ności stanowiło to pewien moralny i społeczny fenomen, gdyż np. Sparta-nie, znani ze swojego uwielbienia dla tężyzny i sprawności cielesnej, po-zostawiali kalekie czy chorowite nie-mowlęta wśród skał Tajgetu, aby tam zmarły.

Do tamtych słów można by dziś do-dać, że chrześcijanie nie dopuszcza-ją się też przerywania ciąży, bo Ko-ściół od najdawniejszych wieków wy-rażał zdecydowany sprzeciw wobec tego typu praktyk. W naszych czasach wielokrotnie i dobitnie mówił o tym bł. Jan Paweł II, także w Polsce, kiedy przypominał i objaśniał kolejne przy-kazania Dekalogu podczas pielgrzym-ki w 1991 r. Wołał wówczas: „Czy jest taka ludzka instancja, czy jest taki par-lament, który ma prawo zalegalizo-wać zabójstwo niewinnej i bezbronnej ludzkiej istoty? […] Nie zabijaj, ale ra-czej chroń życie”.

Nauczanie głoszone w tej mate-rii przez licznych papieży i teologów streszcza „Katechizm Kościoła Kato-lickiego”: „Bezpośrednie przerwanie ciąży, to znaczy zamierzone jako cel lub środek, jest głęboko sprzeczne z prawem moralnym” (pkt 2271). Inaczej mówiąc, sztuczne poronienie jest złem samym w sobie (malum in se), więc ni-gdy nie może być usprawiedliwione ani względami osobistymi (intencją spraw-cy czy współsprawców), ani okolicznoś-ciami natury społecznej, ekonomicznej itp. Wszelkie próby takich uzasadnień okazują się żałosną sofistyką. Muszą to w głębi ducha wyczuwać nawet zwolen-

dziś często człowiek uzurpuje sobie prawo boga, przerywając życie niewinnej istoty ludzkiej Fot. Dominik Różański

temat Num


�0 nasz Głos nr 3 | marzec �0��0 nasz Głos nr 3 | marzec �0��

nicy i propagatorzy aborcji, skoro uni-kają klarownego nazywania tej rzeczy-wistości i wolą posługiwać się swego rodzaju zaklęciami, mówiąc o „embrio-nach”, „usunięciu niepożądanego pło-du”, „kontroli urodzeń” itp.

Zło eutanazjiRównie kategoryczna jest etycz-

na ocena eutanazji. W „Katechizmie” czytamy: „Eutanazja bezpośrednia, niezależnie od motywów i środków, polega na położeniu kresu życiu osób upośledzonych, chorych lub umiera-jących. Jest ona moralnie niedopusz-czalna” (pkt 2277). Jako dopuszczal-ną moralnie i zarazem realną alter-natywę eutanazji wskazuje się opie-kę paliatywną (hospicyjną lub domo-wą) z właściwymi jej zabiegami pielę-gnacyjnymi, psychologicznymi, a tak-że religijnymi, którym oczywiście po-winno towarzyszyć zaniechanie „upo-rczywej terapii” (nazywanej też „nie-proporcjonalną” lub „daremną”).

Ktoś mógłby zarzucić, że wszystkie te normy, proponowane w katolic-kiej teologii moralnej, dotyczą jedy-nie osób wierzących, pozostałych zaś nie obowiązują. Jest to jednak złud-ne przekonanie, gdyż zarówno jedni, jak i drudzy korzystają z usług lecz-niczych. Zaliczenie eutanazji w po-czet procedur medycznych narusza zasadę zaufania, na której opiera się tak zwane przymierze terapeutycz-ne między lekarzem a pacjentem. Je-żeli działania eutanatyczne są zale-galizowane, żaden pacjent nie może być pewien, czy udając się do szpi-tala po pomoc, nie zostanie skaza-ny na przedwczesną, nieoczekiwaną i niedobrowolną śmierć. Skądinąd do-świadczenie poucza, że eutanazja ma w wielu przypadkach charakter wy-muszony przez otoczenie i przeciw-ny żądaniom, oczekiwaniom i nadzie-jom samych pacjentów. Czy więc jej legalizacja, dokonywana niby w imię poszerzenia wolności wyboru, de fac-to nie ogranicza wolności tych osób, które nigdy nie miały zamiaru pod-dać się takiemu nieodwracalnemu zabiegowi?

Przyzwolenie z jakiegoś względu na eutanazję wywołuje znany skutek, opisywany obrazowo jako efekt rów-ni pochyłej: jedno ustępstwo prowa-dzi do dalszych. Jeżeli dzisiaj zgodzi-my się na eutanazję, np. w przypadku choroby Alzheimera, to czy jutro nie rozszerzymy jej na diabetyków, nie-widomych albo osoby uzależnione od nikotyny lub alkoholu, które od lat na

próżno walczą z nałogiem? Medykali-zacja i legalizacja eutanazji toruje dro-gę do masowego eliminowania osób „nierokujących poprawy”. Ta pokusa szczególnie przybiera na sile w sytu-acji permanentnego niedoboru finan-sowych, organizacyjnych i technicz-nych środków leczenia.

O tym, że sprzeciw wobec eutanazji nie musi wynikać z przesłanek religij-nych, przekonuje postać prof. Luciena Israela, francuskiego lekarza i pisarza, ateisty. W interesującej książce „Euta-nazja czy życie aż do końca” podkreśla, że największe niebezpieczeństwo po-jawia się wtedy, gdy lekarze z różnych pobudek zechcą „przejść na stronę społeczeństwa, a przeciwko indywidu-alnemu choremu, porzucając [...] całą etykę zawodową”, czyli etykę, która na-kazuje lekarzowi podejmować z całą odpowiedzialnością i kompetencją tro-skę o konkretnego pacjenta. W takiej sytuacji zabieg eutanatyczny staje się po prostu wypełnieniem określonego zapotrzebowania społecznego lub po-litycznego, motywowanego racjami or-ganizacyjnymi, finansowymi, eugenicz-nymi itd. Uspołecznienie profesji me-dycznych jest więc jedną z przesłanek proeutanatycznych.

Zło w myśleniuWydaje się, że głębsze źródło na-

stawienia proaborcyjnego i proeuta-natycznego leży w przyjętej koncep-cji człowieczeństwa, mianowicie kon-cepcji materialistycznej. Jeżeli zakła-damy, że człowiek nie ma duszy i jest jedynie agregatem komórek oraz ich wyspecjalizowanych układów i funk-cji, to w konsekwencji musimy uznać, że zanik którejś z tych części lub czyn-ności pociąga za sobą dezintegrację człowieczeństwa i dewaluację życia. Dusza bowiem jest niepodzielna, ale ciało – jak najbardziej. Dlatego moż-na uznać, że w określonym przypad-ku ma się do czynienia z „niepełnym człowiekiem” albo „bezwartościo-wym życiem”. Oczywiście już przed-miotem konwencji pozostaje ustale-nie odnośnych kryteriów, czyli spre-cyzowanie, jaki stopień zaniku struk-tury lub funkcji sprawia, że człowiek przestaje być (w pełni) człowiekiem albo że jego życie staje się „niezno-śne” lub „niegodne”. Pewnym para-doksem jest to, iż rezygnacja z idei duszy prowadzi pośrednio do zane-gowania wartości ciała.

Ponadto z materialistycznym rozu-mieniem człowieczeństwa wiąże się istotna trudność teoretyczna. Jeżeli

człowiek w pewnym stadium swojego trwania, fizjologicznym bądź patolo-gicznym – np. w zarodkowej fazie roz-wojowej albo w stanie chorobowym – nie jest istotą ludzką, to czym się wte-dy staje: zwierzęciem, rośliną, a może czymś martwym? Przecież nie znamy innej kategorii przedmiotów realnych. Czy zresztą w ogóle jest możliwe, żeby jakiś byt zmieniał w ten sposób swoją przynależność rodzajową? Dziwnym zbiegiem okoliczności propagatorzy aborcji i eutanazji unikają odpowiedzi na tego typu pytania.

Zwróćmy jeszcze uwagę na mniej fi-lozoficzny, ale równie znamienny błąd, nagminnie popełniany w mowie i piś-mie – niestety, również przez myśli-cieli i publicystów katolickich. Chodzi o obiegowe wyrażenie „klinika abor-cyjna”. Co ta nazwa miałaby oznaczać? Przecież klinika to zakład medyczny o charakterze dydaktycznym, z regu-ły powiązany z katedrą uniwersytecką lub podobną instytucją. Jeżeli więc mówimy „klinika aborcyjna”, to – być może w sposób bezwiedny, a mimo to nieunikniony – klasyfikujemy zabieg sztucznego poronienia w poczet pro-cedur medycznych. Tkwi w tym okre-śleniu fundamentalna sprzeczność (contradictio in adiecto), ponieważ medy-cyna jest wiedzą i sztuką z założenia ukierunkowaną na zapobieganie cho-robom i przywracanie ludzkiego ciała do zdrowia. Taki jest – jak powiedział-by Arystoteles – jej nieodłączny cel, bez którego traci ona cały swój sens. Czy w związku z tym można uznać za praktykę medyczną zabijanie człowie-ka żyjącego w organizmie matki, jeśli nawet tego rodzaju zabieg odbywa się z wykorzystaniem instrumentów, sub-stancji chemicznych i pomieszczeń normalnie służących zabiegom leczni-czym? Ten przykład pokazuje, w jaki sposób niewinny, zdawałoby się, zwy-czaj językowy wiąże się z bardzo po-ważnym błędem w myśleniu, a tym samym – w ocenianiu tej niedopusz-czalnej moralnie praktyki, którą jest sztuczne poronienie.

Ogólnie przerwanie życia niewinnej istoty ludzkiej jest złe, ponieważ sta-nowi uzurpację praw Boga, który jako jedyny może decydować o zapocząt-kowaniu i zakończeniu naszej doczes-nej egzystencji. Kościół naucza, że życie jest pierwszym, niezbywalnym prawem, od którego zależą wszelkie inne prawa człowieka. Bolesnym pa-radoksem współczesności jest to, że różne ośrodki bronią np. prawa do zasiłku, ale prawa do życia już nie. lte

mat

Num

eru:

Życ

ie j

est

świę

te

www.civitaschristiana.pl ��www.civitaschristiana.pl ��

adam wątróbski

Coraz częściej to nie w wolności prawdziwej, ściśle związanej z wytrwałym poszukiwaniem boga, lecz w niczym nieograniczonej samowoli upatruje się najwyższej wartości.

Rozpoczynając encyklikę „Ve-ritatis Splendor”, Jan Paweł II przypomniał znaną prawdę o człowieku, że „został on stwo-

rzony na obraz i podobieństwo Boże”. Niestety świadomość tego faktu i wy-pływających z niego, głównie moral-nych konsekwencji, nie jest udziałem wszystkich.

Chociaż z całą pewnością możemy mówić o radykalnym, zdecydowanym i jednocześnie skutecznym głosze-niu prawdy o sprawach najważniej-szych w środowiskach związanych z Kościołem, to niestety wciąż aktualna jest diagnoza Jana Pawła II wskazują-cego na obecne w dzisiejszym świe-cie oderwanie pragnienia osobistej wolności od poszukiwania obiektyw-nej prawdy. Wolność w rozumieniu zlaicyzowanej części współczesne-go społeczeństwa jest często błędnie rozumiana.

Takie rozumienie „wolności”, która w istocie jest nieskrępowanym dąże-niem do zaspokojenia swoich osobi-stych, rozbieżnych z duchem Ewan-gelii aspiracji wypływa z fałszywego obrazu człowieka czy, jak to się nie-kiedy określa, „błędu antropologicz-nego”. Człowiek, w opinii wielu, nie jest już postrzegany jako istota ro-zumna, ukierunkowana na Boga jako dawcę życia i ostateczny cel doczes-nego pielgrzymowania, lecz jako w pełni autonomiczna, pozbawiona pierwiastka nadprzyrodzonego jed-nostka mogąca w dowolny sposób

ofenSywa CywiliZaCji śmieRCi

dążyć do samorealizacji. Niedawno zmarły, na szczęście niezbyt w Polsce znany, propagator agresywnego ate-izmu Christopher Hitchens, odrywa-jąc wolność od prawdy, posunął się w publicznym wystąpieniu (http://www.youtube.com/watch?v=sD0B-X9LJjs) do ostateczności. Twierdził, że zniewolenie, jakiemu podlegają obywatele Korei Północnej, jest ła-godniejsze, niż to, którym dotknię-ci są wyznawcy światowych religii. Przewrotnie argumentował, że o ile mieszkańcy najbardziej dziś totali-tarnego państwa na świecie zostaną uwolnieni z jarzma tyranii w chwili swojej śmierci, o tyle osoby wierzą-ce zniewolone są wizją przytłaczają-cej perspektywy pośmiertnej. Jego zdaniem dowodzi to zniewalającej mocy religii.

Trudno w wyczerpujący sposób omówić różnorodne drogi zlaicyzo-wanego człowieka, gdyż, jak mówi Pismo Święte: „(...) szeroka jest bra-ma i przestronna ta droga, która pro-wadzi do zguby, a wielu jest takich, którzy przez nią wchodzą” (Mt 7,13). Niemniej wśród najbardziej dziś roz-powszechnionych i - co za tym idzie - groźnych kierunków są koncep-cje oparte o materializm. Człowieka postrzega się obecnie jak nic inne-go, jak pochodzące od wyższych ssa-ków naczelnych zwierzę, którego ży-cie sprowadza się do zaspokajania potrzeb cielesnych. W parze z tym idzie przekonanie, że do prawdziwe-go szczęścia prowadzi nieposkromio-na konsumpcja, której zgubne skutki widać już w pokoleniu najmłodszych Polaków.

Co prawda impet sowiecki już daw-no utracił swoją moc, lecz ideologia marksistowska w zmienionej, zmuto-wanej z psychoanalizą formie, mimo lat, które upłynęły od studenckie-go wzburzenia w 1968 r., wciąż za-pładnia umysły. Chodzi tu o projekt społeczeństwa „wyzwolonego” sek-sualnie skonstruowany między inny-mi przez Herberta Marcuse. W jego wizji społecznej ciało człowieka nie jest już postrzegane, tak jak u Mark-sa, jako „dodatek do maszyny”, lecz

jako narzędzie przyjemności. Po raz kolejny okazuje się, że zgubne idee rodzące się w zaciszu profesorskich gabinetów z czasem rozprzestrzenia-ją się, a ponieważ ich forma zdaje się wielu atrakcyjna, nowoczesna i pocią-gająca, znajdują wielu zwolenników i kontynuatorów.

Jan Paweł II, dokonując anali-zy problemów filozoficznych będą-cych podstawą działania „cywiliza-cji śmierci”, zwrócił uwagę na fakt odchodzenia od klasycznego rozu-mienia prawdy. W Kościele od daw-na ogromnym szacunkiem cieszy-ło się dążenie do odkrywania natu-ry ludzkiej, a także specyfiki zjawisk społecznych. Nigdy nie ulegało wąt-pliwości, że dopiero w obliczu Wcie-lenia można odczytać obiektywnie prawdziwy sens i cel ludzkich zma-gań i dążeń. Dopiero wrażliwość na odkrywanie tego, co w istocie praw-dziwe, w połączeniu z przemyśle-niem i głębokim przeżyciem rela-cji do Zbawiciela, prowadzą do celu. Tymczasem wskutek przemian świa-topoglądowych pojawiły się konku-rencyjne teorie prawdy.

W XIX w. popularna stała się tzw. koherencyjna koncepcja prawdy, wy-łaniająca się na skutek gwałtownego rozwoju nauki. Prawdziwe przestało być to, co jest obiektywne, a za praw-dę zaczęto uznawać to, co wraz z in-nymi elementami danej teorii tworzy zborną koncepcję. Nie byłoby w tym nic szkodliwego, ostatecznie uczeni uprawiający nauki przyrodnicze mają prawo do formułowania nawet kon-trowersyjnych teorii, gdyby nie fakt, że odchodzenie od zainteresowania obiektywizmem przemieniło sposób myślenia o człowieku.

Takie rozmydlenie prawdy jest jed-nym z czynników, które pozwoliło szeroko wpłynąć na umysły myślicie-lom forsującym pogląd, że człowiek tak naprawdę nie działa, lecz jest „działany”. W tym kierunku poszedł Marks (uznający, że działalność czło-wieka jest determinowana warunka-mi ekonomicznymi), Freud (twier-dzący, że doświadczenia kilku pierw-szych lat życia ma decydujący wpływ

temat Num


�� nasz Głos nr 3 | marzec �0�� nasz Głos nr 3 | marzec �0��

na dalsze postępowanie człowieka) oraz Nietzsche (uznający, że człowie-kiem kieruje Wola Mocy). Te filozofie doprowadziły nie tylko do błędów, lecz także ułatwiły społecznym dzia-łaczom rozmaitej proweniencji pro-gramowe niszczenie milionów ludzi.

Dziś sytuacja prawdy nie przedsta-wia się lepiej niż w XIX czy w pierw-szej połowie XX w. Pojawiły się bo-wiem kolejne, kto wie, czy nie bar-dziej destrukcyjne koncepcje. Prze-de wszystkim jest to deflacyjna kon-cepcja prawdy. Sama nazwa po-chodzi od angielskiego czasowni-ka „deflate” stosowanego na okre-ślenie ulatniania się gazu lub scho-dzenia powietrza z balonu. Użycie tego określenia w stosunku do praw-dy oznacza, że samo słowo „prawda” nie ma większego znaczenia, nie ma większej wagi, a jego używanie jest wyrazem przyzwyczajenia języko-wego, czyli jeśli ktoś zapyta swoje-go rozmówcę, czy dziś pada śnieg, a ten odpowie, że to prawda, to uży-cie słowa „prawda” w tym kontek-ście ma wyłącznie charakter potwier-dzenia informacji. Problem jednak polega na tym, że mentalność bio-rących udział w dyskusji na tema-ty ważne dla przeciwników Kościo-ła jest wprzęgnięta w przewrotną lo-gikę splątaną z tą koncepcją praw-dy. Dlatego nie dziwią słowa prof. Marii Szyszkowskiej, która na swo-im blogu (http://szyszkowska.bloog.pl/id,2839511,title,EUTANAZJA,index.html?ticaid=6decf) pisze: „Dysku-sja na temat eutanazji jest w gruncie rzeczy nierozstrzygalna. Na płasz-czyźnie moralnej ścierają się różno-rodne poglądy i nikt nie jest upraw-niony do tego, by przesądzać o prawdziwości określonego stano-wiska”. Nic dziwnego, skoro nie ist-nieje prawda obiektywna, to trudno mówić o jakimkolwiek ostatecznym, obowiązującym wszystkich rozwiąza-niu społecznie ważkiego problemu, na przykład problemu eutanazji.

Zagadnienie aborcji oraz związa-ny z nim problem ochrony życia łą-czy się bezpośrednio z koniecznoś-cią pogłębionej refleksji nad ludz-ką seksualnością. Jest rzeczą zadzi-wiającą, że w ojczyźnie wybitnych znawców tematu, takich jak Kazi-mierz Imieliński, Włodzimierz Fijał-kowski czy Wanda Półtawska, mamy do czynienia z sytuacją, w której poziom znajomości ludzkiej sek-sualności i prawideł z nią związa-nych jest tak niski. Jednym ze zna-

czących niedostatków w tej dzie-dzinie jest brak refleksji nad celem ludzkiej seksualności bądź błędne przekonania w tym zakresie. Spra-wia to, że Polacy (szczególnie do-tyczy to młodego pokolenia), nie mając dobrego rozeznania, ulega-ją modom z Zachodu. Jeszcze kil-ka, kilkanaście lat temu takie zja-wiska jak „swingowanie” (współży-cie seksualne z jednym lub wielo-ma partnerami za zgodą i aproba-tą stałego partnera życiowego) były w Polsce zjawiskiem nieobecnym albo marginalnym. Dziś są specjal-ne kluby organizujące spotkania za-mknięte dla osób zainteresowanych tego typu rozrywką. Ze świadomo-ści wielu zniknęło pytanie o zamysł Boży związany z ludzką seksualnoś-cią. Skoro więc integralne, zgodne z nauczaniem Kościoła przeżywanie seksualności nawet wśród katolików ulega erozji, trudno się dziwić, że zwiększa się aprobata dla antykon-cepcji czy aborcji. Wiadomo prze-cież nie od dziś, że kto akceptuje błędy, będzie miał łatwość w akcep-tacji grzechu. Warto tutaj przypo-mnieć refleksję Jana Pawła II, który w „Evangelium Vitae” zwracał uwa-gę, że zamachy na najbardziej nie-winne i słabe ludzkie życie są dzi-siaj plagą na skalę nieznaną dotąd w historii rodzaju ludzkiego.

To, że zbrodnie przeciwko ludzko-ści dokonywane są w klinikach abor-cyjnych, a zatem poza zasięgiem wzroku publiczności, nie zmniejsza ich moralnego ciężaru. Krwawe mor-derstwa dokonywane w imię fałszy-wie rozumianej wolności wołają o po-mstę do nieba, tak samo jak ludobój-stwa Stalina czy Hitlera.

Wracając do filozofii, trzeba zazna-czyć, że nie ma, wbrew temu, co mó-

wił Hegel, a za nim Marks, żadnej ko-nieczności dziejowej. Nie musi być tak, że „cywilizacja śmierci” będzie się rozszerzać, zbierając coraz obfit-sze okrutne żniwo. To nieprawda. I chociaż można zastanawiać się nad dynamizmem procesu laicyzacji i wy-pływającego z niego moralnego znie-czulenia, jednak to od ludzi i ich de-cyzji zależy przyszłość. Od nas, Pola-ków, zależy przyszłość polskiego Koś-cioła i chociaż mamy daną w Objawie-niu obietnicę, że bramy piekielne go nie przemogą, to można stawiać py-tanie o warunki przetrwania wiary po-szczególnych chrześcijan i wspólnot, które ci chrześcijanie tworzą. W tej materii kilka spraw jest pewnych: bez modlitwy i sakramentów nie mamy szans, bez oddolnych inicjatyw w nur-cie pro-life nie będziemy zdolni prze-ciwstawić się aborcji, bez odważnego występowania w obronie obiektyw-nej prawdy jesteśmy skazani na po-rażkę, bez odwagi i mądrości w życiu publicznym zostaniemy zakrzyczani.

Program przeciwników życia za-kłada kilkuwarstwowe niszczenie, przede wszystkim chce się człowie-ka sprowadzić do zamkniętego w popędach zwierzęcia poprzestają-cego na dążeniu do tego, co dyk-tuje mu cielesna część natury. Je-śli ten plan się nie powiedzie, przy-chodzi czas na ogłupienie, zreduko-wanie człowieka do poziomu emo-cji i odruchów. Jeżeli i to nie poskut-kuje, podsuwa się człowiekowi fał-szywą ideologię uderzającą w kate-gorie takie jak prawda, wolność czy cel. Potrzebne są więc silna wiara i trzeźwy rozum – inaczej nie damy rady odeprzeć kłamstw serwowa-nych nam w coraz to nowych odmia-nach przez szafarzy intelektualnej śmierci i moralnego zniszczenia. l

fałszywe ideologie uderzają również w wolność człowieka Fot. Dominik Różański

tem

at N

umer

u: Ż

ycie

jes

t św

ięte

www.civitaschristiana.pl �3www.civitaschristiana.pl �3

mariusz węgrzyn

Gdańszczanie, Kaszubi od ponad 200 lat pielgrzymują do matemblewa, jednak początkiem sanktuarium jest droga w przeciwnym kierunku

Pewien stolarz z Matarni w środku srogiej zimy, podczas szalejącej zamieci wyruszył przez zaspy do Gdańska po pomoc dla żony le-

żącej w połogu i po ratunek dla niena-rodzonego dziecka. Działo się to w 1769 r. Dlatego dziesięć kilometrów, które dzieli Matarnię od miast to w tych oko-licznościach było bardzo, bardzo da-leko. Za daleko, aby pójść po pomoc i zdążyć na czas z powrotem. W trakcie wędrówki człowiek ów tracił powoli siły, aż upadł z wycieńczenia. Leżąc w śnie-gu i nie mogąc ani się podnieść ani iść dalej „zaczął się żarliwie modlić, błaga-jąc Boga o ratunek dla siebie, obłożnie chorej żony i nienarodzonego dziecka. Nagle pojawiła się przed nim oświet-lona niezwykłym światłem piękna po-stać brzemiennej Niewiasty. Niewia-sta powiedziała mu: „Wracaj spokojnie do domu! Twoja żona żyje i urodziła Ci syna”. Stolarz zawrócił, i ostatkiem sił dotarł do domu. „Tu uradował się wiel-ce, gdy stwierdził, że jest tak, jak mu to oznajmiła tajemnicza postać”. Tyle po-wiada ludowe podanie.

Wieść o cudownym wydarzeniu stolarz przekazał cystersom w oliwskim opa-ctwie. Na miejscu widzenia zaczęli zbie-rać się wierni. Większości były to kobie-ty „które bądź nie mogły urodzić dzie-ci, bądź spodziewały się potomstwa. Na szczycie wzgórza, pośrodku śródleśnej i uroczej doliny w Matemblewie, cyster-si wznieśli drewnianą kapliczkę, a w niej umieścili figurę Maryi”. W czasie II woj-ny światowej zbierały się przed figurą Madonny matki, prosząc o szczęśliwy powrót do domu synów, ze wszystkich frontów tej apokaliptycznej wojny. Po

miłość maTKi bRZemiennej

wojnie zaś matemblewskie wzgórze sta-ło się schronieniem „dla wiernych, szu-kających w modlitwie ratunku w niejed-nej beznadziejnej sytuacji”.

Wzgórze Matembleskie to miejsce spotkania ludzi z Bogiem. Dlatego sank-tuarium ozdobione jest wotami – świa-dectwami łask doświadczonych przez wiernych. Wota współczesne są szcze-gólnie wymowne. Żyjemy bowiem w cza-sach globalnego tryumfu pop liberalnej kultury. W czasach „oszukańczej religii, dającej ludziom pozorne rozwiązanie ich problemów za cenę odstępstwa od prawdy”(KKK 675). Nadzieja na ziemski raj – pozornie – zrealizowała się tu i te-raz. Życie wydaje się łatwe, bezstreso-we i przyjemne. Człowiek stał się wolny! Nie tylko od Boga, króla i tradycji, ale także od wszelkich ludzkich, moralnych więzów. Bóg – w kulturze – dawno umarł. Królów ścięto, a wolność jednostki ogło-szono bogiem. Celebryci zaś są kapłani nowego kultu. Stanowią o tym, co dobre i złe – a co ważniejsze – o tym, co jest „trendy”, a co „passé”. Media stały się kapitalistycznym „opium dla ludu”. Ma-mią mirażami „słodkiego, miłego życia”: sukcesu bez pracy, życia bez cierpienia, seksu bez miłości i zobowiązań. Ule-głość każdej zachciance i każdej poku-sie ma wyzwolić ludzi z kajdan chrześci-jańskiej moralności. Rewolucja seksual-na i obyczajowa tryumfuje. Wolność re-wolucyjna tryumfuje, a jednak nie zasy-puje gruszek w popiele wczorajszych sukcesów. Nieubłaganie, jak parowóz, ciągle prze naprzód. Aborcja, eutanazja, „małżeństwa” homoseksualne – toleru-jemy prawie wszystko. Dlatego zła już nie ma. Grzech, poza niepoprawnością polityczną, już także nie istnieje. Kobie-ta jest dla mężczyzny – już na poziomie języka potocznego – „towarem”. Męż-czyzna dla kobiety „sponsorem”. Klu-czem do raju galerii handlowej. Dzie-cko to niepożądana konsekwencja im-prez – zabawy wiecznych dzieci – kwia-tów w dorosłych.

Miraż pop-liberalnego raju rozwie-wa się przy każdym podmuchu wichrów życia. Gnoza liberalnego samo zbawie-nia rozsadziła kultury narodów w syp-kie piaski pustyni. Jednak nie tknęła twardej skały natury rzeczy. Pop libera-

lizm jakoby wyzwolił miliony od poczu-cia winy, ale nie wyzwolił przyczyny od skutku, ani nie odciął czynu od jego kon-sekwencji. Skutki liberalnej utopii real-nie dotykają miliony. Ale i tu inżynie-rowie liberalnej „socjotechniki” skwa-pliwie śpieszą strapionym z promocyj-ną ofertą pomocy. Za niewielką opłatą oferują odcięcie skutku od przyczyny: bezpieczną, profesjonalną i higienicz-ną utylizację wszelkich niepożądanych konsekwencji pochopnych czynów, do których popełnienia wcześniej gorąco zachęcali. Liberalizm jest bowiem spół-ką z bardzo ograniczoną odpowiedzial-nością. Ludzkie życiowe klęski są wy-łącznie indywidualne. Dramat życia jest tylko indywidualnym wypadkiem przy pracy. Nigdy zaś skutkiem liberalne-go projektu. Celebryta – samozwańczy prorok umywa ręce od skutków głoszo-nej doktryny: „róbta, co chceta”. Archi-tekt nie jest winien katastrofie budowla-nej życia. Plany są w porządku, to robo-cizna została spartaczono. Wadliwe jest wykonanie, nigdy zaś projekt liberalne-go domu wznoszonego na piasku. Opła-kane skutki „wyzwolenia człowieka” do-tykają milionów jednostek, ale nie libe-ralizmu. Tragedie życia liberalizmu nie obalą. Pop liberalny Zachód demogra-ficznie znika, ale liberalizm krzepnie, trzyma się mocno i rośne w siłę.

Czołgi w Europie dziś śpią w hanga-rach, działa nie grzmią, a jednak woj-na w Europie trwa. Front zbliża się. Jest tuż, tuż. Za rogiem w przychodni. Na na-stępnej ulicy w klinice. Żyjemy bowiem w czasach Armagedonu – wielkiej bitwy wydanej przez siły ciemności życiu. Co-dziennie giną niewinni – nienarodzone dzieci, starzy i chorzy. Liczba ofiar cywi-lizacji śmierci przekroczyła już dwa mi-liardy ludzkich istnień. Cichy Holokaust wrze i krwią bulgocze niewinną. Barba-rzyńska kultura śmierci ścina kwiat nie-winnego życia. Ludzkie wampiry zbija-ją na rzezi milionów niewiniątek bajoń-skie sumy, a góry krwawego złota wy-piętrzają się. Kostucha ubrana w lekar-ski szynel koszami ludzkich odpadków syci żar szpitalnych krematoriów. Po-skręcane, rozerwane ciała nienarodzo-nych dzieci spopielają się w zyski glo-balnych aborcyjnych koncernów.

temat Num



Powyższe epitety to nie są żadne gru-be metafory ani poetyckie hiperbole czyli porównania bardzo przesadzone w stosunku do rzeczywistego wyglądu opisanej rzeczy. Są to raczej eufemizmy czyli delikatne nazwy dla brudnych, bru-talnych spraw. Oto, jak praktycznie eg-zekwuje się prawo kobiety do „wolności brzucha”. Wolność od matki od ciężaru dziecka osiąga się po 12 tygodniu ży-cia płodu metodą rozdrobnienie i usu-nięcie. Do tego „kosmetycznego zabie-gu” używa się narzędzia przypominają-ce kombinerki (kleszczyki Weirtheima). Kości i czaszka poczętego dziecka są już bowiem częściowo zwapnione i twar-de. „Aborcjonista wprowadza narzędzie do macicy, chwyta nogę lub inną część, a następnie obracając wyrywa ją z cia-ła dziecka. Czynność tę powtarza raz po razie. Kręgosłup musi zostać rozłama-ny, a czaszka zmiażdżona, aby ich usu-nięcie stało się możliwe. W czasie za-biegu nie stosuje się znieczulenia wo-bec dziecka”. Po 16 tygodniu ciąży sto-suje się inną metodę. Dziecko poczęte, a nie narodzone zatruwa się stężonym roztworem soli. „Dużą igłę wprowadza się przez powłoki brzuszne matki do worka owodniowego dziecka. Do wód owodniowych wprowadza się stężony roztwór soli. Dziecko połyka go oraz na skutek funkcjonowania odruchu odde-chowego, wprowadza do płuc. Jest za-truwane i walczy o życie, czasami dosta-je konwulsji. Zabicie dziecka trwa nieco ponad godzinę. Gdy wszystko przebie-ga zgodnie z planem, następnego dnia matka rozpocznie poród i urodzi mar-twe dziecko” (Human Life International – Polska, Aborcja cz. 2. <www.hli.org.pl/drupal/pl/node/3710> data dostępu: 10 luty 2012).

Dla naukowca metoda to droga do-chodzenia do prawdy. Prawdy, która jest drogą i życiem rozumu. Dlatego „nauko-we”, ginekologiczne metody wyzwole-nia łona matki od życia dziecka, a port-

fela ojca od finansowych kłopotów są manifestacją zdziczenia współczesnej kultury. Zbrodnicze metody uśmierca-nia dzieci prawem zalegalizowało bo-wiem państwo. Dlatego są nie tylko jed-nostkową moralną aberracją ginekolo-ga mordercy i winą wyrodnej, przestra-szonej życiem matki. Zbrodnia dziecio-bójstwa mając państwową sankcje staje się wyrazem „woli powszechnej”. Woli Republiki – a więc także mojej, i Two-jej woli Czytelniku. Dlatego milcząc, nie protestując, jesteśmy współwinni mor-derstwa. Jak Makbet skuszeni nadzie-ją potęgi – przyjemnością, egoistycz-ną wolą życia – mordujemy życie. Za-bijamy, co ginekologowi wpadnie pod kleszcze: dziecko w łonie, matkę w ko-biecie, ojca w mężczyźnie, prawdę i mi-łość w serach ludzi.

Oto przede mną dolina Jozafata! Pola śmierci Europy. Krwawe pokłosie rzezi niewiniątek, cichy holokaust narodów. Wspominam proroctwo Ezechiela: „spo-częła na mnie ręka Pana, (...) i postawił mnie pośród doliny. Była ona pełna ko-ści. (...) było ich na obszarze doliny bar-dzo wiele. Były one zupełnie wyschłe.” Nienarodzone dzieci pod czułym wzro-kiem królującej na pobliskim wzgórzu Matki, ośmielają się upomnieć o swo-je prawa. Żywym przypominają o swoim życiu i śmierci. Pułki pyzatych baroko-wych aniołków, niby płatki śnieżnej za-mieci, wirują dokoła. Wyciągają rozerwa-ne ręce! Wydłubanymi oczkami podno-szą płacz. Było Was setki, tysiące tysięcy, miliony. Dziesiątki braci i sióstr, koleża-nek z podwórka, kolegów z boiska. Przy-jaciół, których nie polubimy ani w Rea-lu, ani na facebooku: Mały Albert nie py-tając w przedszkolu „kiedy Mama przyj-dzie?” nie pojmuje względność czasu. Zosia zaś nie biegając, jak stado kangu-rów po kuchni, nie odczuje względności przestrzeni. Maleńka Maria nie odkry-je radu ani polonu. Nie będzie skaka-ła z powodu szóstek z matmy i fizy. Fry-

deryk nie dotknie fortepianu. Adam i Ju-liusz nie napiszą ni wiersza. Nie powsta-nie ani jedna linijka „Balladyny”. Teatr świata nie wystawi ich żadnego drama-tu, z wyjątkiem dramatu ich śmierci. Kot Wisławy będzie na nią czekał na próżno. Przyjaciele, koledzy, współpracownicy – istnieli, a nie są. Dziesiątki, setki, tysiące dziewczynek, którym nikt nigdy w szko-le życia, życia nie uprzykrzy ciągnąć za warkocze. Tysiące chłopców, którzy ni-gdy ze sobą nie pograją w nogę. Dlate-go las Matemblewski jest dla mnie, jak las Birnam dla księcia Makbeta. Boję się, że podejdzie pod mury miasta.

Każde z tych dzieci w chwili, gdy wy-daje ostatnie tchnienie, szepce: «Ty, zbrodniarzu, odbierasz nam to obec-ne życie. Król świata jednak nas, którzy umieramy za Jego prawa, wskrzesi i oży-wi do życia wiecznego» (2 Mch 7, 9). „Ja wiem – szepce mi do ucha mały mę-czennik Maksymilian – Wybawca mój żyje, na ziemi wystąpi jako ostatni. Po-tem me szczątki skórą odzieje, i ciałem swym Boga zobaczę. To właśnie ja Go zobaczę” (Hiob 19, 25 – 27). Jaś i Małgo-sia, którzy nie poznali kolan ojca i pier-si matki, a tylko piec Baby Jagi, z małą męczennicą Teresą, i pułkami aniołków – w chrzcie krwi towarzyszami – czeka-ją na dzień, kiedy Pan powie do Alber-ta, Zosi, Fryderyka, Juliusza, Adama: „oto Ja wam daję ducha po to, abyście się stały żywe. Chcę was otoczyć ścięg-nami i sprawić, byście obrosły ciałem, i przybrać was w skórę, i dać wam du-cha po to, abyście ożyły i poznały, że Ja jestem Pan».(Ez 37, 5 – 6). Na to dzieci zapłaczą: „Wyschły kości nasze, minęła nadzieja nasza, już po nas”. Na to Pan Bóg powie: „Oto otwieram wasze gro-by i wydobywam was z grobów, ludu mój” dzieci moje (…) i poznacie, że Ja jestem Pan, gdy wasze groby otworzę i z grobów was wydobędę (...). Udzie-lę wam mego ducha po to, byście oży-li” (Ez 37, 11 – 14).

Dzień nadziei, dzień zwycięstwa życia, nadejdzie po dniu Sądu Ostatecznego. Żyjemy jednak w czasach tryumfu cy-wilizacji śmierci. Pan chce jednak przy-jąć „ofiarę przebłagalną za zabitych, aby mordercy „zostali uwolnieni od grze-chu” (2 Mch 12, 38 -45). Dlatego przy ka-plicy z Figurą Matki Bożej Brzemiennej zbudowano Diecezjalny Domu Samot-nej Matki im. Jana Pawła II. Aby życie poczęte, mogło się narodzić. Aby matka i dziecko mogły, wbrew zakusom śmier-ci, żyć. Śmierć pokonać może bowiem jedynie mocniejsza niż śmierć miłość. Miłość Matki Brzemiennej – jedyne pa-naceum życia na cywilizację śmierci. l

matemblewska kaplica, miejsce spotkania ludzi z bogiem

tem

at N

umer

u: Ż

ycie

jes

t św

ięte


antoni zięba

Polacy w większości są za ochroną życia człowieka

W ielkie media w Pol-sce i na świecie poda-ją często wyniki mani-pulowanych czy wręcz

sfałszowanych ankiet, sonda-ży na temat problematyki obro-ny życia człowieka. Manipulacje polegają na odpowiedniej kon-strukcji pytań zadawanych an-kietowanym, doborze grup an-kietowanych osób czy liczby ankietowanych.

Wyniki ankiet, sondaży, któ-re wykazują społeczne poparcie dla obrony życia są często prze-milczane. Poniżej przytoczę kil-ka wyników, które jednoznacznie

oToCZmy TRoSKą żyCiewykazują, że zdecydowana więk-szość Polaków jest za ochroną ży-cia człowieka.

W 1990 r. Sejm RP zarządził kon-sultacje społeczne na temat pra-wa do życia dla poczętych dzie-ci. W styczniu 1991 r. ogłoszono oficjalne wyniki: z 1 710 976 pi-semnych odpowiedzi 1 527 000, czyli 89 proc., było za prawem do życia! W latach 2006–2007 pod-jęto próbę umocnienia, dopre-cyzowania konstytucyjnej ochro-ny życia człowieka poprzez uzu-pełnienie 38. art. Konstytucji RP o słowa: „od poczęcia do natural-nej śmierci”. 13 kwietnia 2007 r. w Sejmie nie udało się przegło-sować tego wzmocnienia ochro-ny życia. Większość społeczeń-stwa była za taką zmianą Kon-stytucji. Według oficjalnego pi-sma z Kancelarii Sejmu RP, do 16 kwietnia 2007 r. wpłynęło 508 683 podpisy pod apelem o wprowa-dzenie do Konstytucji RP zapi-

su gwarantującego ochronę życia człowieka od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. Przeciwko takiemu zapisowi do Kancelarii Sejmu wpłynęły listy podpisane łącznie przez 1987 osób.

Według sondażu Polskiej Gru-py Badawczej (luty 2007 r.) zde-cydowana większość Polaków po-pierała projekt zapisania w Kon-stytucji RP prawa każdego czło-wieka do życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Za takim pra-wem opowiedziało się 52,4 proc. biorących udział w badaniu, wo-bec 33,3 proc. mających przeciw-ne zdanie.

20 marca 2010 r. dziennik „Rzeczpospolita” ogłosił wyniki ogólnopolskiego sondażu prze-prowadzonego przez GfK Polo-nia; za aborcją bez ograniczeń (czyli de facto za „starą” abor-cyjną ustawą z 27 kwietnia 1956 r.) opowiedziało się tylko 5 proc. ankietowanych.

Najnowsze badania opinii pu-blicznej, przeprowadzone na re-prezentatywnej grupie Pola-ków przez ośrodek IQS we wrze-śniu 2010 r. na zlecenie Fundacji Pro, ponownie wykazują ogrom-ną zmianę mentalności społecz-nej w kwestii obrony życia czło-wieka od poczęcia, jaka dokona-ła się w naszym kraju w ostatnich dwóch dekadach. W badaniach tych 88 proc. ankietowanych uznało za pewnik, że życie ludz-kie zaczyna się w chwili poczęcia, a 90 proc. zgodziło się ze stwier-dzeniem, że dziecko przed naro-dzinami ma bezwarunkowe pra-wo do życia. W badaniach Grupy IQS 83 proc. ankietowanych uwa-żało, że choroba, nawet poważ-na, nie ogranicza niczyjego prawa do życia (za: tygodnik „Źródło” nr 50/2010).

Na stronie internetowej „Gaze-ty Wyborczej” (14 grudnia 2010 r.) prezentowane są wyniki sondażu: „Jak oceniasz in vitro”, który trwa od października tego roku:l 65 proc. – Jestem przeciwko metodzie in vitro (34 359 głosów)l 30 proc. – Powinno być po-wszechnie dostępne i w całości refundowane (15 744)

Program krucjaty modlitwy w obronie poczętych dzieciw 25-lecie naszej Krucjaty, w duchu wdzięczności za ogrom łask udzie-lonych dziełu obrony życia człowieka, ufni we wszechmoc Trójjedynego boga i przemożne wstawiennictwo matki bożej, proponujemy wspólną modlitwę w następujących intencjach:l dziękczynnej: za wielkie dobro, jakiego doświadczyliśmy, a w szcze-gólności za: uratowanie dzieci, uratowanie sumień matek i ojców oraz pracowników służby zdrowia; za wprowadzenie ustawodawstwa chro-niącego życie nienarodzonychl błagalnej: o dalszy wzrost szacunku wobec życia człowieka niena-rodzonego, chorego, w podeszłym wiekul błagalnej: o wprowadzenie prawnej ochrony życia każdego czło-wieka od poczęcia do naturalnej śmierci do Konstytucji Rzeczypospo-litej Polskiej.uczestnik Krucjaty zobowiązuje się modlić przez jeden rok w powyż-szych intencjach:l codziennie odmawiając wybraną przez siebie modlitwę, np. litanię do matki bożej, dziesiątek Różańca świętego;l uczestnicząc, raz w miesiącu, w dzień powszedni w mszy św. z przy-jęciem Komunii świętej. Chorzy, osoby w podeszłym wieku, które nie mogą uczestniczyć w mszy św., proszone są o ofiarowanie dnia cierpie-nia w intencji obrony życia.organizatorzy Krucjaty zgłoszonym uczestnikom będą przesyłać mie-sięczne, szczegółowe intencje (drukować je będzie prasa katolicka; będą podawane na naszej stronie internetowej: www.krucjata.org).Serdecznie zachęcamy do podjęcia tej modlitwy:W imieniu organizatorów:ks. Stanisław maślanka – asystent kościelny Krucjatydr inż. adam Kisiel, dr beata Trzcińska, dr inż. antoni Zięba

Adres:Krucjata modlitwy w obronie Poczętych dzieci ul. Krowoderska 24/6, 31-004 Kraków, e-mail: [email protected]

temat Num



każde poczęte dziecko ma prawo do życiaNiektórzy twierdzą, że ustawa

chroniąca życie z 7.01.1993 r. jest restrykcyjna, a przecież nie zapisa-no w niej żadnych sankcji karnych dla kobiet – matek dokonujących aborcji, lecz jedynie kary dla per-sonelu medycznego dokonującego zabójstwa poczętego dziecka i za-rabiającego na tym pieniądze.

w odpowiedzi na wątpliwości W oparciu o fakt naukowy, iż

człowiekiem jest się od poczęcia, i logicznie wynikające z tego faktu stwierdzenie, że aborcja jest za-bójstwem człowieka, można łatwo podważyć wszystkie argumenty za tzw. przerywaniem ciąży.

kobieta ma prawo do własnego ciała?Nieurodzone dziecko nigdy nie

jest częścią organizmu matki (mat-ka i dziecko mają różne struktu-ry genetyczne, często także i inne grupy krwi). Dziecko poczęte jest nową, odrębną istotą ludzką, nie-narodzonym jeszcze potomkiem tej kobiety, a matka nie ma żad-nego prawa decydować o pozba-wieniu życia swojego dziecka na jakimkolwiek etapie jego rozwo-ju (kobieta ma natomiast prawo w sposób odpowiedzialny plano-wać poczęcie swojego dziecka).

czy można usunąć ciążę, jeśli stwierdzo-no chorobę czy wady rozwojowe u niena-rodzonego dziecka?

Jeżeli u człowieka nienarodzo-nego stwierdza się chorobę czy wady rozwojowe, to należy tego małego pacjenta otoczyć troskli-wą opieką i leczyć, a nie zabijać. Jak może „lekarz” proponować eli-minację choroby poprzez zabicie chorego dziecka?

l 3 proc. – Refundacja powinna być najwyżej częściowa (1466)l 3 proc. – In vitro nie powin-no być refundowane, ale dostęp-ne (1426)

Liczba oddanych głosów: 52 995. Więcej informacji na stronie internetowej: http://wyborcza.

pl/1,75478, 8526553, Wyklete_in_vitro.html#ixzz 1855yWAiG

W 2011 r. blisko trzydziestu or-ganizacjom proaborcyjnym nie udało się zebrać wymaganych 100 tysięcy podpisów pod pro-jektem ustawy o szerszym do-stępie do aborcji. W tym samym

roku, w ciągu zaledwie dwóch tygodni, obrońcy życia zebrali pół miliona podpisów pod pro-jektem ustawy chroniącej życie nienarodzonych dzieci bez żad-nych, dotychczas obowiązują-cych wyjątków.

oprac. antoni Zięba

PRawo do żyCiaczy można przerwać ciążę, gdy jej konty-nuowanie zagraża zdrowiu kobiety?

Dla ratowania zdrowia jednego człowieka nie można zabijać inne-go człowieka (na marginesie nale-ży w tym miejscu dodać, że współ-czesna medycyna stwierdza, że nie ma kolizji między zdrowiem kobiety a kontynuacją ciąży).

czy można usunąć ciążę, jeżeli powstała w wyniku gwałtu?

Ojciec nienarodzonego dziec-ka winien przestępstwa gwałtu zo-staje w wyniku postępowania są-dowego (w czasie którego ma za-pewnioną obronę prawną) skaza-ny na kilka lat więzienia. Nie moż-na dopuścić do tego, aby poczęte dziecko, zupełnie niewinne i po-zbawione jakiejkolwiek możliwo-ści obrony, zostało skazane na naj-wyższy wymiar kary: karę śmierci i aby wyrok wykonano.

kobieta ma prawo do wolności w decy-dowaniu o swoim losie

Tak, należy uznać wolność decy-zji każdego człowieka, ale trzeba z całą mocą przypomnieć, że nie ma wolności bez odpowiedzialno-ści i respektowania praw innych.

Wolność każdego człowieka jest ograniczona prawem innego czło-wieka: kobieta ma prawo do wol-ności, ale poczęte dziecko, jak każdy człowiek, ma prawo do ży-cia. Nie można się zgodzić na udzielenie nawet matce „wolno-ści” zabijania jej własnych dzieci.

nie można zmuszać kobiety do macierzyństwa Jest to całkowicie słuszne stwier-

dzenie, ale zwolennicy bezkarności zabijania zupełnie błędnie wyko-rzystują je w swojej propagandzie przeciw ustawie z 7 I 1993 r., która

zawiera zakaz zabijania poczętych dzieci, a nie nakaz podejmowania macierzyństwa. Życie dziecka roz-poczyna się w momencie poczęcia i w tym samym momencie kobieta staje się matką i rozpoczyna się jej macierzyństwo.

ustawa ma chronić życie poczętego już dziecka, a więc także chronić jedynie kontynuację rozpoczętego już wcześniej macierzyństwa

Kobieta – matka poczętego dziecka – staje jedynie przed de-cyzją, czy kontynuować swoje ma-cierzyństwo, czy je przerwać, wy-rażając to inaczej, staje przed dy-lematem: czy być matką żyjącego, urodzonego dziecka, czy też mat-ką zabitego dziecka. (wt)

Przeczytaj, przemyśl, podziel się tymi in-formacjami z innymi!

Zdarza się, że dziecko rodzi się zdrowe wbrew przewidywaniom lekarzy, którzy sugerują aborcję. Mają również miejsce narodziny te

mat

Num

eru:

Życ

ie j

est

świę

te


Zaproszenie na XXXII Pielgrzymkę Obrońców Życia Człowieka na Jasną Górę 24 marca 2012 r. (sobota)

Program9.00 – Przywitanie pielgrzymów przez o. R. majewskiego, przeora jasnej Góry (Sala o. Kordeckiego)9.10 – modlitwa różańcowa, rozważania – je ks. bp j. Szkodoń9.20–11.40 – wykłady zaproszonych gości.12.00 – msza św. koncelebrowana – przewodniczy je ks. abp S. nowak, metropolita Częstochowski (Kaplica Cudownego obrazu); podczas mszy św. złożenie przyrzeczeń duchowej adopcji dziecka Poczętego14.30 – droga Krzyżowa na wałach jasnogórskich – prowadzi ks. S. maślanka, asystent kościelny Krucjaty modlitwy w obronie Poczętych dzieci15.30 – Zakończenie pielgrzymki

Zapraszamy wszystkich obrońców życia! W imieniu organizatorów: Halina i Czesław Chytrowie, Paweł Wosicki, Antoni Zięba

Patronat medialny:l dwutygodnik młodzieży Katolickiej „Nasza Droga”l Tygodnik Katolicki „Niedziela”l Tygodnik Rodzin Katolickich „Źródło”l magazyn „Głos dla Życia”wspólnie zorganizujmy dzień świętości życia!od wielu lat w Polsce obchodzimy w uroczystość Zwiastowania Pańskiego dzień świętości życia. naszą ra-dością jest rosnąca z roku na rok liczba wiernych, którzy uczestniczą w uroczystych mszach świętych, nabo-żeństwach, a także organizowanych z tej okazji sympozjach, konferencjach, wystawach. Cieszy szczególnie liczny udział młodzieży. Poniższą propozycję kierujemy szczególnie pod jej adresem. może zechcecie skorzystać z oferty naszych gratisowych materiałów pro-life, które mogą być pomocne w zorganizowaniu obchodów dnia świętości życia: zestawu 12 kolorowych plakatów (o wym. ok. 90x60 cm), z których łatwo można przygotować wystawę, zestawu 11 filmów krótkometrażowych o tematyce pro-life (można wykorzystać je do zorga-nizowania w parafii przeglądu filmów „za życiem”) oraz opracowań popularnonaukowych dotyczących obrony życia człowieka. Proponowane plakaty, filmy, opracowania dostępne są na stronie www.pro-life.pl/filmy. Zachęcając do skorzystania z powyższych materiałów apostolskich/edukacyjnych, prosimy usilnie o podej-mowanie i promowanie modlitwy w intencji obrony życia: duchowej adopcji dziecka Poczętego, Krucjaty modlitwy w obronie Poczętych dzieci (www.krucjata.org). Zapraszamy na XXXii Pielgrzymkę obrońców życia na jasną Górę 24 marca w sobotę (program: www.pro-life.pl). w nadziei na współpracę w dziele obrony życia człowieka przekazujemy serdeczne „Szczęść boże!”.halina i Czesław Chytrowie, animatorzy dzieła duchowej adopcjidr Paweł wosicki, prezes Polskiej federacji Ruchów obrony życiadr inż. antoni Zięba współorganizator Krucjaty modlitwy w obronie Poczętych dzieciPS w razie pytań proszę o kontakt z biurem stowarzyszenia tel. (12) 421 08 43, e-mail: [email protected]

dziecka, które wydawać by się mo-gło są niemożliwe. Mimo ogromne-go rozwoju medycyny wciąż mają miejsce sytuacje, które zaskaku-ją lekarzy, bo konkretny przypa-dek rozwijał się wbrew ich dia-gnozom. Warto też pamiętać, że diagnozy prenatalne są obarczo-ne dużym ryzykiem błędu – z au-topsji na zwłokach abortowanych dzieci przeprowadzonych w Wiel-kiej Brytanii wynika, że diagnoza lekarzy co do stanu zdrowia poczę-tego dziecka była prawdziwa jedy-nie w 39 proc. przypadków – reszta poczętych dzieci została poddana aborcji wskutek błędnej diagnozy (badania z 2000 r. na 3000 aborto-wanych płodach, za: Independent,

23.05.2006 r.). Jeżeli w Wielkiej Bry-tanii 61 proc. diagnoz stanu prena-talnego dzieci było błędnych, to jakiego procentu błędów można się spodziewać przy „zapaści” na-szej Służby Zdrowia?

Matka-bohaterka(fragment jednego z ostatnich wywiadów z janem nowakiem jeziorańskim)

Wielki polski patriota Jan Nowak Jeziorański w jednym z ostatnich wywiadów mówił: „Pewnego roku rozpoznano u niej początki gruźli-cy. A na to nałożył się fakt, że była w ciąży.

Rada lekarzy orzekła, że powin-no się płód usunąć, bo jeśli na-wet go donosi i urodzi, to na pew-

no po wysiłku związanym z ciążą zapadnie na galopującą gruźlicę, a to oznaczyło niechybną śmierć. Zresztą i urodzone dziecko z pew-nością będzie zarażone gruźlicą.

Moja Mama, jako osoba bardzo religijna, stwierdziła, że bardziej trzeba słuchać Pana Boga niż ludzi i że jeśli będzie musiała umrzeć, to umrze, ale dziecka nie usunie.

Urodziłem się (stwierdził, bo o niego chodziło), a ona nie była potem nigdy chora, nawet na gry-pę. Dożyła 95 lat i była zawsze bar-dzo szczęśliwa. Tak, to... cud naro-dzin” – zakończył.

Jan Nowak Jeziorański zmarł w wie-ku 91 lat w 2005 r. w Warszawie.

Za: „sprawy rodZiny”, nr 69/1/2005

temat Num


�� nasz Głos nr 3 | marzec �0��

społ

ecze

ństw

o

Z joanną Krupską, prezesem Związku dużych Rodzin Trzy Plus i ekspertem Komisji wspólnej Rządu i episkopatu Polski ds. rodziny, rozmawia łukasz Kudlicki.

rządowa strategia „Polska 2030” poświęco-na wyzwaniom rozwojowym naszego kra-ju kapituluje wobec problemu gwałtowne-go spadku dzietności i starzenia się społe-czeństwa autorzy dokumentu koncentrują się na wskaźnikach ekonomicznych, kryte-riach innowacyjności i konkurencyjności, nie wspominając o polityce prorodzinnej

Strategię „Polska 2030” zdominowało podejście absolutyzujące czynniki eko-nomiczne. W Europie są obecne kierun-ki myślenia skupione na wzmacnianiu rodziny, ale i takie, które koncentrują się na potrzebie zwiększenia zatrudnie-nia. W Polsce przywoływana jest kwestia zwiększenia zatrudnienia wśród osób starszych, a więc przesuwania w górę wieku emerytalnego, a jednocześnie podwyższenia wskaźnika zatrudnie-nia kobiet jako drugiego dotąd niewy-korzystanego rezerwuaru do zwiększe-nia bazy podatkowej. Rządowi eksper-ci przywołują korelację z krajów, w któ-rych wyższy wskaźnik zatrudnienia ko-biet idzie w parze ze wzrostem dzietno-ści. Polska, według tych ekspertów, jest przykładem negatywnym: krajem o ni-skim wskaźniku zatrudnienia kobiet i ni-skiej płodności. To ma znaczyć, że fakt pozostawienia kobiet w domu wcale nie powoduje tego, że rodzi się więcej dzie-ci. Rząd nie wziął pod uwagę, że w części państw, np. we Francji, zatrudnienie ko-biet oznacza ich pracę tylko w wymiarze 2-3 godzin dziennie czy inne elastyczne formy połączenia pracy z wychowaniem dzieci. Polski model zatrudnienia to zaś praca na cały etat.

PańSTwo odwRóCiło Się od dZieCi

z toczonych od wielu lat dyskusji na temat ko-nieczności polityki prorodzinnej niewie-le jednak wynika tymczasem wskaźniki demograficzne w ciągu ostatnich dwóch dekad bardzo się pogorszyły

Od 9 lat zamrożony jest próg do-stępności do świadczeń rodzinnych na poziomie 504 zł dochodu na osobę w ro-dzinie. Tymczasem renty i emerytury są waloryzowane corocznie. Do niedawna za-siłek pogrzebowy był waloryzowany trzy razy w roku. To pokazuje, gdzie są prefe-rencje i gdzie skupiona jest uwaga pań-stwa. Wydatki na okres po 65. roku życia są w Polsce proporcjonalnie dużo wyższe od średniej europejskiej, natomiast wy-datki na rodzinę z dziećmi – grubo poniżej średniej. Próg dostępności do świadczeń obniżył się zdecydowanie poniżej mini-mum socjalnego. Brak waloryzacji progu powoduje, że 400 tys. dzieci rocznie wy-pada poza nawias dostępu do jakiejkol-wiek pomocy społecznej, choćby prze-kraczało zaledwie o złotówkę próg 504 zł dochodu na osobę w rodzinie. W efekcie drastycznie rośnie liczba rodzin i dzieci żyjących w skrajnym ubóstwie. Polska zaj-muje pod tym względem najniższe miej-sca w gronie państw UE i OECD. Ubóstwo dzieci w Polsce jest relatywnie osiem razy większe niż w Niemczech. Jak zatem okre-ślić zachowanie naszego państwa, które odwróciło się od najmłodszych? Państwo zaniedbuje swoją najważniejszą powin-ność. W ostateczności znajdą się całkiem spore pieniądze na każdą inną potrze-bę, ale nie ma woli politycznej do prowa-dzenia polityki prorodzinnej. Któryś z po-słów powiedział nam kiedyś: „Chcecie coś zmienić, przyjdźcie pod sejm, sprowadź-cie 150 tys. osób”. Jak przyprowadzić ro-dziny z małymi dziećmi? Do urn chętniej idą starsi, więc politycy mają częściej na uwadze ich interesy.

czy jest sprawiedliwe, że większe korzyści podatkowe, szansę na pomoc społeczną lub miejsce w przedszkolu mają dzieci wycho-wywane w niepełnych rodzinach?

Obserwujemy szerzenie się osobli-wego poglądu, że innowacyjność w ży-

ciu społecznym (związki nieformalne, jednopłciowe itd.) sprzyja innowacyj-ności w gospodarce. Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny oraz peł-na rodzina stają się kosztownymi kapry-sami, jeśli nie są dodatkowo motywo-wane, np. pobudkami religijnymi. Ob-liczaliśmy kiedyś z mężem, że gdyby-śmy dokonali fikcyjnego rozwodu, za-oszczędzilibyśmy ok. 6 tys. zł rocznie. Małżeństwo jest też przeszkodą w sy-tuacji, gdy rodzice chcą posłać dziec-ko do przedszkola, bo wobec niewy-starczającej liczby miejsc preferowane są dzieci z rodzin niepełnych. Są wyni-ki badań, które świadczą, że zawieranie formalnych małżeństw długoterminowo sprzyja państwu; daje poczucie stabil-ności i bezpieczeństwa, jest korzystne dla rozwoju dzieci, a poza tym w związ-kach formalnych rodzi się też najwięcej dzieci, zatem to rodzina jest dostarczy-cielem lepszego kapitału społecznego, tu człowiek uczy się odpowiedzialności.

stawianie na innowacyjność w życiu społecz-nym prowadzi do zakwestionowania trady-cyjnego ładu społecznego nie da się prze-widzieć, jakie mogą być długofalowe skutki takiej inżynierii społecznej

Widzimy przejawy takiego myśle-nia choćby w sferze wychowania naj-młodszych, do 3 lat. W 2002 r. została przyjęta dyrektywa unijna, że 33 proc. dzieci w wieku do 3 lat powinno zo-stać objęte instytucjonalnymi forma-mi opieki, a 95 proc. dzieci w wieku od 3 do 5 lat ma trafić do przedszkola. To pomysł, aby we wczesnej fazie kształ-towania osobowości dziecka jako oso-by ludzkiej oderwać je od rodziny.

Taka myśl była obecna u już u Engelsa. W pracy „O pochodzeniu rodziny” zawarł on teoretyczną koncepcję przebudowy podstawowej komórki społecznej. Dzie-

joanna krupska: instytucje państwowe są obojętne wobec problemów rodzin wielodzietnych Fot. Łukasz Kudlicki

www.civitaschristiana.pl ��

społeczeństwo

ci miały jak najszybciej oderwać od matki i rodziny, a objąć je instytucjonalnymi for-mami opieki państwowej. Efekty takiej po-lityki poznamy dopiero po 20-30 latach.

w Polsce mamy jednak jeden z najniż-szych wskaźników „użłobkowienia” i opie-ki przedszkolnej

Żłobek jest nieporównywalnie droż-szą formą opieki od opieki domowej. Jeśli dzisiaj powstają nowe żłobki lub przedszkola, są to placówki prywatne, na które nie stać uboższych rodzin. War-to wspomnieć, że po rewolucji bolszewi-ckiej władze komunistyczne próbowa-ły wspomniany wcześniej model engel-sowski wprowadzić na Ukrainie. Po krót-kim czasie wycofały się jednak z tego ze względu na wysokie koszty objęcia ma-łych dzieci opieką państwową.

Władza powinna wziąć pod uwagę, że nasze społeczeństwo jest przeko-nane o wartości rodziny. Dlatego tak należy kształtować politykę społecz-ną, aby sprzyjać rodzinie. Tymczasem w Polsce nie podejmuje się proble-mu najwyższej wagi, jakim jest dziet-ność, w sytuacji, w której grozi nam - jako narodowi - wymarcie.

mimo tego demograficznego kryzysu rodzi-ny już z trojgiem dzieci spotykają się z pyta-niami, jak można było sobie sprowadzić na głowę takie problemy

Instytucje państwowe są obojętne wo-bec problemów rodzin wielodzietnych. Więcej, już trzecie dziecko jest uważa-ne przez prawo za ponadnormatywne. Renta rodzinna po zmarłym rodzicu jest dzielona na wszystkie dzieci. Nie ma zna-czenia, ile tych dzieci jest. Przeżycie ta-kiej rodziny zależy wówczas tylko od so-lidarności sąsiedzkiej, pomocy Kościo-ła, ludzi dobrej woli. Jeśli takiej pomocy nie doświadczą, są skazani na żebractwo. Z takim piętnem dzieci wchodzą w doro-słe życie. Kolejna sprawa: zasiłek alimen-tacyjny dla samotnej matki przysługuje tylko do wysokości liczonej dla dwojga dzieci. Państwo przyjmuje, że obywatel nie może mieć więcej niż dwoje dzieci. Jak ma, to nikogo to nie obchodzi. Niech cierpi, skoro podjął ryzyko, czyli zdecy-dował się na kolejne dziecko. Jakby każ-de dziecko nie było dobrem. Szczególnie w złej sytuacji demograficznej każdy po-datnik czy potencjalny, przyszły podatnik powinien być traktowany jak skarb.

rozwiązania prawne nie nadążają za zmia-nami społecznymi i gospodarczymi zacho-dzącymi choćby na rynku pracy

Świadczenia przysługują pracującym na etacie. Studiująca kobieta, która

rodzi dziecko, jest pozbawiona wszel-kich świadczeń. To znaczy, że powin-na najpierw zapracować na luksus po-siadania dziecka i zrobić karierę. Czy-li, w konsekwencji, opóźniany jest mo-ment pojawienia się dziecka, kobiety w coraz starszym wieku decydują się na pierwsze i kolejne dziecko. Walczy-my o to, aby matki miały podwyższa-ne świadczenia emerytalne, propor-cjonalnie do liczby urodzonych dzieci, a rodziny pozostawione poza dostę-pem do pomocy społecznej zyskały takie uprawnienia. W rodzinach wielo-dzietnych matki często nie mają moż-liwości podjęcia czasowej pracy. De-cydują się na pracę tylko w sytuacji przymusu materialnego, bo nieobec-ność w domu powoduje szkody wy-chowawcze, których nie zrekompen-sują zyski materialne. Nadal trzeba przekonywać państwo, że praca mat-ki w domu w odniesieniu do swoich dzieci powinna być doceniona, tak-że materialnie. W prawodawstwie wie-lu państw uwzględnia się fakt koniecz-ności pracy matki w domu. Skoro wy-nagradza się przedszkolankę, trzeba także docenić pracę matki. W Polsce płatny urlop wychowawczy przysługu-je tylko matkom w rodzinach, w któ-rych dochód na osobę nie przekra-cza osławionego progu 504 zł. Wyso-kość świadczenia wynosi w takiej sy-tuacji 400 zł miesięcznie, co w żaden sposób nie zaspokaja potrzeby ubo-giej rodziny.

sytuacja wielu tysięcy rodzin w Polsce jest dramatycznie zła jak zatem wytłumaczyć wrzawę wokół zupełnie symbolicznej pomo-cy państwa dla rodzin, jaką jest zasiłek zwa-ny becikowym?

Becikowe jest pewnym standardem we wszystkich znanych nam polity-kach rodzinnych w Europie. Przy czym wysokość tego świadczenia w Pol-sce jest jedną z najniższych w Euro-pie. Kwota 1000 zł nie jest przecież motywacją dla urodzenia dziecka! Ta suma nie rozwiązuje żadnego proble-mu ekonomicznego. Koszt wychowa-nia dziecka do 18 lat ekonomiści sza-cują na kwotę między 150 tys. a 250 tys. zł. Becikowe miało być symbo-licznym gestem uczestnictwa państwa w przyjęciu nowego obywatela. To ra-czej coś w rodzaju bukietu kwiatów na przyjęcie nowego Polaka do grona społeczeństwa. Tymczasem przywią-zano niewiarygodnie dużą wagę do tego mechanizmu, który w żaden spo-sób nie może zastąpić systemowego wsparcia państwa dla rodzin z dzieć-

mi. U nas dyskusja wokół pomocy dla rodzin sprowadza się czasem do wnio-sku, że dziecko jest prywatną sprawą rodziców. Tymczasem nie da się roz-dzielić potencjału gospodarczego od potencjału demograficznego.

jakie konkretne działania podejmuje orga-nizacja, którą Pani kieruje?

Jako Związek Dużych Rodzin Trzy Plus koncentrujemy się na jak najszer-szym wprowadzeniu Karty Dużej Ro-dziny, która stanowi ofertę ułatwiającą dostęp do usług świadczonych przez samorządy, ale również przez pod-mioty komercyjne poprzez system ulg i zniżek. Wprowadziło ją dotąd 18 miast i gmin, wiemy o następnych, któ-re się do tego przygotowują. Karta jest instrumentem pomocniczym, nie za-stąpi polityki państwowej, ma na celu ułatwienie życia rodzinom, ale rów-nież zmienić sposób postrzegania du-żych rodzin przez otoczenie, czyli ma kształtować opinię publiczną. Poszcze-gólne samorządy deklarują różnego ro-dzaju ofertę dla rodzin w zależności od własnej specyfiki, bo różne są możliwo-ści wielkich ośrodków miejskich i gmin wiejskich. Samorządy oferują zniż-ki czy wręcz bezpłatne przejazdy ko-munikacją miejską, które mają bardzo duże znaczenie. Zwiększa się także do-stęp dużych rodzin do oferty eduka-cji przedszkolnej i zajęć pozalekcyj-nych. Do programu przystępują także przedsiębiorcy, świadczący usługi do-radztwa, biura pośrednictwa w handlu nieruchomościami i sklepy, które zde-cydowały się na udzielanie rabatów na zakupy.

Upowszechnienie Karty Dużej Ro-dziny jest korzystne dla firm również ze względów biznesowych, a nie tyl-ko wizerunkowych. Liczymy, że pro-gram będzie się rozwijać. Niektóre samorządy wprowadziły również do-płaty do standardowych świadczeń rodzinnych gwarantowanych przez państwo. O formach pomocy świad-czonych przez gminy decydują rad-ni w głosowaniach. Samorząd wiejski może zdecydować się na dofinanso-wanie dostępu do usług w gminach miejskich, które mają bogatą ofertę usług. Katalog ułatwień kształtuje się zawsze w dialogu między rodzinami a władzą samorządową i zaintereso-wanymi firmami. W ten sposób duże rodziny zyskują podmiotowość, prze-stają postrzegać się jako żebracy i pe-tenci pomocy społecznej.


�0 nasz Głos nr 3 | marzec �0��

społ

ecze

ństw

o

PaweŁ serafin

w Polsce wzrasta liczba aborcji eugenicznych

Nienarodzone dzieci giną tyl-ko dlatego, że mogłyby uro-dzić się chore. Większość Po-laków nie wie, że zabijanie

dzieci np. z zespołem Downa odby-wa się w majestacie prawa.

Kilka miesięcy temu Polskę obie-gła informacja o tym, że w szpitalu na warszawskich Bielanach dokonywane są aborcje na chorych dzieciach. Tra-fiają tu ciężarne kobiety z całej Pol-ski. Na łamach prasy chwalił się tym prof. Romuald Dębski, ordynator od-działu ginekologicznego Szpitala Bie-lańskiego. Jego wypowiedzieć wywo-łała oburzenie środowisk związanych z obroną życia. Rozpoczęła się fala protestów, które mimo mrozów i fa-talnej pogody są prowadzone regu-larnie od ponad dwóch miesięcy.

Prawda o polskiej ustawie antyabor-cyjnej nie jest tak „różowa”, jak szero-ko omawia się ją w mediach elektro-nicznych. „To zgniły kompromis, któ-ry pozwala na dzieciobójstwo – pod-kreśla Mariusz Dzierżawski, członek Rady Fundacji Pro – Prawo do Życia i pełnomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „stopaborcji”.

W Szpitalu Bielańskim dokonano aborcji, której przeprowadzenia od-mówiono w Ginekologiczno-Położni-czym Szpitalu Klinicznym Uniwersy-tetu Medycznego w Poznaniu. „Leka-rze z Wielkopolski zachowali się tak, jak na lekarzy przystało. Nie są oni bo-wiem od tego, by ludzi zabijać, ale by ich leczyć” – podkreśla Dzierżawski. Paradoksem jest, że aborcji dokonuje się w szpitalu, którego patronem jest bł. ks. Jerzy Popiełuszko, który był ini-cjatorem obrony poczętego życia oraz duszpasterzem służby zdrowia.

Zdaniem zgromadzonych przed szpitalem osób, trzeba protesto-wać przeciwko aborcjom eugenicz-nym, które dokonywane są w maje-stacie polskiego prawa, ale z pogwał-

aboRCja w majeSTaCie PRawa

ceniem sumienia. „Może właśnie te-raz wykonywane są badania prenatal-ne na 22-tygodniowym dziecku, któ-re za kilka dni otrzyma diagnozę, czy-li wyrok śmierci. Później 6-miesięcz-nemu dziecku zupełnie legalnie wy-rwą rączki i nóżki” – czytamy na stro-nie internetowej fundacji.

Eugenika XXI wieku Z danych Ministerstwa Zdrowia za rok

2010 wynika, że aborcji eugenicznych w Polsce przybywa. W 2010 r. nie było przypadku, kiedy aborcja byłaby do-konana dlatego, że ciąża jest efektem gwałtu. „Pada więc kolejny argument zwolenników obecnego prawa” – mówi Mariusz Dzierżawski. Praktyka pokazu-je, że zdecydowana większość aborcji to zabójstwa na tle eugenicznym. W 2010 r. dokonano aż 614 takich aborcji, pod-czas gdy w 2009 r. było ich 510. Okazu-je się, że największym zagrożeniem dla życia ludzkiego w jego początkowej fa-zie jest badanie prenatalne.

Innym ulubionym argumentem zwo-lenników obecnej ustawy aborcyjnej jest zagrożenie życia i zdrowia ciężar-nej matki. Doskonale wszyscy pamię-tamy, jak Alicja Tysiąc oskarżyła pol-skie państwo za to, że zmuszona była urodzić dziecko. To wystarczyło, żeby stać się współczesną „ikoną” ruchu feministyczno-lewackiego.

Praktyka pokazuje, że obecne pra-wo potrafi być „gumowe”. W wielu przypadkach naciąga się je tak, aby pasowało do indywidualnego zasto-sowania. Wystarczy wspomnieć spra-wę z 2008 r. 14-letniej Agaty z Lublina, która znalazła się na szczycie aborcyj-nej propagandówki „Gazety Wybor-czej”. Przerażona i zagubiona lawiro-wała na granicy depresji. Aż w końcu zawodowa aborcjonistka podsunęła matce Agaty paragraf — polskie pra-wo nie karze za aborcję, gdy ciąża jest wynikiem przestępstwa. Dziewczyn-ka powiedziała, że została zgwałcona, a potem trzeba było znaleźć szpital.

Gwałt jednak okazał się szytą gru-bymi nićmi mistyfikacją. Dziewczyna wpadła ze swoim chłopakiem. Oboje byli nieletni. Ciąża nie była wynikiem gwałtu, a jedynie czynu zabronione-

go, czyli stosunku seksualnego z oso-bą nieletnią. Gdyby taka interpreta-cja obowiązywała na stałe, to wszyst-kie gimnazjalistki i część ciężarnych licealistek mogłoby zabijać swoje dzieci w majestacie prawa. Oto, do czego zdolne jest polskie lobby pro-aborcyjne na czele z „GW”. \

Czy zabijanie „downów” jest legalne?

Zdaniem wielu środowisk polska ustawa aborcyjna jest zbyt rygory-styczna. Obrali więc sobie taktykę ro-bienia furtek, według których coraz większą grupę dzieci będzie można zabijać zgodnie z prawem. Najwięk-szą płaszczyzną ich działalności jest aborcja eugeniczna.

Najczęstszymi ofiarami polskiej „gimnastyki prawnej” są dzieci z ze-społem Downa. Chorobę stosunkowo łatwo można wykryć w fazie prenatal-nej podczas zwykłego badania USG. Jednak czy taka eksterminacja euge-niczna na pewno jest legalna?

Przykład ciężarnej kobiety, któ-rej odmówiono w Poznaniu zabie-gu aborcji, jest dobitnym dowodem tego, że obecną ustawę można różnie interpretować. W ustawie jest zapis o „ciężkim i nieodwracalnym upośle-dzeniu płodu”. Wiadomo, że zespół Downa jest niewyleczalny, ale jednak stopień jego upośledzenia jest bar-dzo różny. Najlepiej można się o tym przekonać podczas np. paraolimpia-dy, której patronat medialny, o ironio, zawsze obejmuje „Gazeta Wyborcza”. Z jednej strony dziennikarze tej ga-zety roztkliwiają się nad sukcesami sportowymi osób z zespołem Dow-na, opisując ich radość na podium, a z drugiej robią wszystko, żeby po-zabijać je przed urodzeniem.

Jednak w sprawie dziecka z zespołem Downa pojawiało się coś niepokojące-go dla lobby proaborcyjnego. Okazało się, że został naruszony dogmat o legal-ności zabijania takich dzieci. „Bezczel-ne” gremium lekarzy z Poznania stwier-dziło, że taki człowiek może żyć. Tym oto sposobem można podważyć legal-ność wielu, a może nawet większości z 614 zabójstw eugenicznych dokona-


społeczeństwo

nych w 2010 r. „Opublikowano niedaw-no list dziewczyny z genetycznym ze-społem Turnera kończącej studia me-dyczne. Zgodnie z wykładnią ustawy przedstawianą w niektórych mediach byłaby pewną kandydatką do wyroku śmierci przed urodzeniem” – mówi na łamach „Rynku Zdrowia” prof. Bogdan Chazan, dyrektor Szpitala Ginekolo-giczno-Położniczego im. Świętej Rodzi-ny w Warszawie.

Kto następny? Już podczas standardowych ba-

dań USG lekarz informuje, czy jest podejrzenie zespołu Downa. Sito aborcji eugenicznej jest więc bardzo skuteczne w naszym kraju. W efek-cie liczba aborcji eugenicznych z 82 w 2002 r. wzrosła ponad siedmiokrot-nie. W tym samym czasie radykalnie obcina się fundusze na opiekę dzie-ci upośledzonych umysłowo. Dla-tego też często sugerowany sposo-bem wyjścia z tej sytuacji jest właś-nie aborcja, „lekarstwo”, dzięki które-mu świat zostanie „wyleczony” m.in. z zespołu Downa.

W pewnym sensie pozbywanie się słabszych i chorych osób jest w in-teresie „nas wszystkich”. Już dawno zdały sobie z tego sprawę państwa zachodniej Europy. Pionierem w tym względzie była III Rzesza. Za czasów Hitlera w Niemczech rozwieszano na-wet plakaty z informacją, jakie koszty ponosi społeczeństwo np. na lecze-nie osób psychicznie chorych.

Dziś eugenika jest o wiele bardzie dyskretna. Zabija się dzieci, a na za-chodzie także dorosłych, w imię dobra jednostki, rodziny, szczęścia. Okazuje się jednak, że według badań przepro-wadzonych w USA, aż 99 proc. osób z zespołem Downa określa siebie jako szczęśliwych. Kontrastuje to z prze-rażającą statystyką mówiącą, że aż 90 proc. ciąż, podczas których rozpozna-no niepełnosprawność nienarodzone-go dziecka, kończy się jego aborcją.

W 2008 r. senat Australii opubliko-wał raport, w którym wskazuje, że le-piej dokonać aborcji dziecka, któ-re może być niepełnosprawne, niż je urodzić. Wychowywanie jest kosztow-ne i w trosce o portfele australijskich podatników zachęca się do aborcji eugenicznej nawet w trzecim tryme-strze ciąży, czyli wówczas, gdy dzie-cko jest już zdolne do przeżycia poza łonem matki.

Test prenatalny przekształca się w licencję na zabijanie. Chorych i upośledzonych dzieci można się

łatwo pozbyć, a nieudane egzem-plarze zastąpić lepszym modelem. Następne w kolejce do ekstermi-nacji mogą być dzieci autystyczne. W Wielkiej Brytanii już trwają za-awansowane badania nad wykrywa-niem autyzmu w fazie prenatalnej. Natomiast w Kanadzie, gdzie zabi-jane jest co trzecie dziecko (w więk-szości zdrowe), ofiarami 90 proc. aborcji są dziewczynki. Okazuje się, że rodzice wolą chłopców, a Kana-da funduje sobie niebezpieczne zjawisko demograficzne z prawie 30 proc. ubytkiem żeńskiej populacji w społeczeństwie.

Współczesna eugenika nie powie-działa ostatniego słowa. Pojawiają się nowe i coraz bardziej wysublimowa-ne metody eliminacji słabszych, cho-rych lub po prostu niechcianych, np. w Holandii od lat uśmierca się rów-nież chore dzieci, które się urodziły, ale zostały przeoczone podczas ba-dań prenatalnych. Znane są fakty, że rodzice wytaczają szpitalom procesy za to, że urodziło się chore dziecko.

Brońmy karpia, zabijajmy dzieci

Wszystko wskazuje na to, że podob-ne patologiczne zjawiska wcześniej czy później pojawią się także w Pol-sce. Co więcej, zasłużone w obronie praw człowieka organizacje, takie jak Amnesty International, wmawiają Po-lakom, że sytuacja w naszym kraju jest patologiczna. Nie szanujemy bo-wiem prawa kobiet do aborcji.

Etycznej erozji nie tylko uległ dys-kurs bioetyczny na Zachodzie, ale również coraz mocniej widać go w naszym kraju. Ironią naszych cza-sów jest fakt, że łatwiej jest obecnie bronić przyrodę, drzewka i zwierząt-ka niż nienarodzone dzieci. Wiele ko-biet karmionych lewicową ideologią w imię humanitaryzmu zostało we-getariankami. Ten specyficzny „hu-manitaryzm” nie zabrania im używać kremów do twarzy produkowanych z ludzkich embrionów.

Ta sam gazeta, która zorganizowała nagonkę na dziecko Agaty z Lublina czy dziecko z podejrzeniem Downa z Poznania, jednocześnie roztkliwia się nad niemoralnym traktowaniem

karpi przed świętami Bożego Naro-dzenia. Niestety tego typu logice ule-gła również nasza klasa polityczna, która o wiele bardziej ochoczo ratu-je rybki niż nienarodzone dzieci. Wy-starczy wspomnieć głosowanie z 31 sierpnia 2011 r. nad projektem usta-wy chroniącej każde dziecko przed narodzeniem i porównać je z głoso-waniem z 16 września 2011 r. nad pro-jektem ustawy o ochronie zwierząt. Dzieci „przegrywają” życie pięcio-ma głosami. Ochroną zwierząt zain-teresowanych jest niemal 100 proc. posłów.

Ustawa o ochronie zwierząt przy-znaje zwierzętom ochronę „policji”, „strażników gminnych”, „upoważnio-nych przedstawicieli organizacji spo-łecznych”. „Obecnie nawet ojciec nie ma żadnego prawa bronić swojego nienarodzonego dziecka” – tłumaczy Michalczyk.

Pikietowanie przed Szpitalem Bie-lańskim przynosi jednak skutek. Ka-płani z okolicznych kościołów mówią, że przychodzą do nich lekarze oraz zaniepokojone pielęgniarki. „Wyglą-da na to, że u niektórych zaczęło pra-cować sumienie” - uważa Michalczyk. Pod wpływem regularnych protestów również dyrekcja Szpitala Bielańskie-go zaczęła się uginać. Wydano zarzą-dzenie, które mówi o tym, że lekarzo-wi nie wolno tak po prostu przeprowa-dzić aborcji, jeśli okaże się, że dzie-cko jest chore. Kobieta musi się naj-pierw udać do poradni psychologicz-nej przy fundacji, która specjalizuje się w pomaganiu rodzinom z takimi dziećmi. Po takiej konsultacji liczba kobiet decydujących się na aborcję spada do kilkunastu procent.

W XXI w. stomatolodzy robią wszyst-ko, żeby ratować chore zęby. Z chory-mi dziećmi postępujemy wręcz prze-ciwnie. A najlepszym dowodem na to jest zachowanie ordynatora od-działu ginekologicznego na Biela-nach. Zaczepiany na szpitalnym kory-tarzu przez reportera telewizji inter-netowej Razem.tv prof. Dębski odpo-wiedział niewzruszenie, że tego typu aborcje praktykowane są w kilku war-szawskich szpitalach. „Tylko ja odwa-żyłem się o tym głośno powiedzieć” – mówi „bohaterski lekarz”. l

Przekaż swój 1%, by ratować życiefundacja Pro – Prawo do życia jest organizacją pożytku publicznego. wystarczy wypełnić odpowiednią rubrykę w rocznym zeznaniu podatko-wym (PiT-36, PiT-37 lub PiT-28). Krajowy Rejestr Sądowy: 0000233080, aby przekazać 1% swojego podatku dochodowego. więcej informacji: www.stopaborcji.pl


tomasz sorowicz

Zaczynali 25 lat temu w warszawskim kościele pw. ducha świętego. dzisiaj m.in. dzięki nim modlitwa za zagrożone aborcją dzieci odbywa się w ponad 150 parafiach w Polsce oraz w 50 innych krajach.

W Święto Ofiarowania Pań-skiego ponad 60 osób zgromadzonych w kościele oo. paulinów na warszaw-

skiej Starówce złożyło przyrzeczenia Duchowej Adopcji (DA). Zobowiąza-nie to oznacza, że ci ludzie każdego dnia przez kolejnych dziewięć mie-sięcy będą modlić się w intencji na-rodzin poczętego dziecka i jego ro-dziców. Modlący się nie znają rodzi-ny, w intencji której zwracają się do Boga. Wierzą jednak, że On wpłynie na dorosłych, by nie zabijali własne-go potomstwa.

Z Londynu do Warszawy...

Uroczyste ślubowanie w kościele przy ul. Długiej 3 poprzedziły dwu-dniowe przygotowania. Specjalną konferencję dla osób, które pierwszy raz pragnęły złożyć przyrzeczenia, prowadził Jerzy Zieliński. Podczas wy-kładów przestrzegał, aby przed pod-jęciem zobowiązania bardzo dobrze się zastanowić. „W swojej istocie Du-chowa Adopcja jest ślubem składa-nym Bogu, dlatego decyzji nie moż-na podejmować pochopnie. Prze-rwanie niewypełnionego zobowiąza-nia jest grzechem, z którego trzeba się wyspowiadać” – podkreślił męż-czyzna, który ćwierć wieku temu był w wąskim gronie osób, które złożyły pierwsze w Polsce przyrzeczenia DA.

Jerzy Zieliński dokładnie pamię-ta ten dzień. „To było 2 lutego 1987

na STRaży budZąCeGo Się żyCia

r. – wspomina. – Przyrzeczenia złoży-ło 7 osób wywodzących się ze Stra-ży Pokoleń (akademickiego dusz-pasterstwa przy kościele oo. pauli-nów – przyp. TS). Kolejne zobowią-zania podjęło już 35 osób. A przez 25 lat w tym samym kościele złożo-no ponad 7,4 tys. przyrzeczeń – opo-wiada, a jego myśli ponownie wracają do 1978 r. – Da pan wiarę, że jeszcze miesiąc przed pierwszym przyrzecze-niem nie wiedzieliśmy, że jest coś ta-kiego jak Duchowa Adopcja!”.

Ale ćwierć wieku temu nie tylko osoby ze Straży Pokoleń nie wiedzia-ły, czym jest Duchowa Adopcja. Ta ini-cjatywa w ogóle nie była znana w na-szym kraju. Sytuacja zmieniła się po artykule w „Rycerzu Niepokalanej”. Jego autor, znany katolicki publicysta Paweł Milcarek, napisał, jak podczas pobytu w Anglii znalazł w westmin-sterskiej katedrze ulotkę o Duchowej Adopcji. Milcarek przetłumaczył jej treść i opatrzył swoim komentarzem.

Dla członków Straży Pokoleń lektu-ra artykułu stała się zaczynem do pod-jęcia nowej inicjatywy. Wcześniej, od lat 70. XX w., organizowali oni spotka-nia, na których mówili o stanowisku Ko-ścioła w sprawie ochrony życia od na-turalnego poczęcia. Wyświetlali też fil-my pokazujące prawdę o aborcji. A tak-że rozmawiali w szpitalach z kobietami, które chciały zabić własne dzieci.

„Artykuł w „Rycerzu Niepokala-nej” odczytaliśmy jako kolejny krok na drodze do realizacji Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego” – mówi Zieliński.

Od Ślubów mija już 56 lat. Warto przypomnieć ich fragment dotyczący ochrony życia. Oto, jak ujął to Prymas Tysiąclecia, kard. Stefan Wyszyński: „Święta Boża Rodzicielko i Matko Do-brej Rady. Przyrzekamy Ci z oczyma utkwionymi w żłóbek betlejemski, że odtąd staniemy na straży budzącego się życia. Walczyć będziemy w obro-nie każdego dziecięcia i każdej koły-ski równie mężnie, jak nasi ojcowie walczyli o byt i wolność narodu, pła-cąc obficie krwią własną. Gotowi je-steśmy raczej śmierć ponieść, aniże-li śmierć zadać bezbronnym. Dar ży-

cia uważać będziemy za największą łaskę Ojca wszelakiego życia i za naj-cenniejszy skarb Narodu”.

Z pomysłem zorganizowania uro-czystych przyrzeczeń młodzież ze Straży Pokoleń zwróciła się do ojców paulinów. Zakonnicy przygotowali ce-remoniarz liturgiczny, który obowią-zuje do dzisiaj w niemal niezmienio-nej formie. Jedyna różnica dotyczy tylko samego aktu składania przyrze-czenia. Na początku wierni składali przyrzeczenia po kolei. Teraz robią to jednocześnie. Dlaczego?

„Coraz więcej ludzi składało ślu-bowania. Czasami nawet sto osób za jednym razem, a przez to uroczystość przeciągała się do kilku godzin. Przej-ście do przyrzeczeń grupowych stało się więc koniecznością” – wyjaśnia Zieliński.

Pozostałe reguły pozostały bez zmian. Duchowo można adoptować tylko jedno dziecko. Może to zrobić każdy – osoby świeckie, konsekro-wane, mężczyźni i kobiety w każdym wieku. Także dzieci, ale pod opieką dorosłych.

Na wypełnienie przyrzeczenia skła-da się codziennie jedna dziesiątka różańca oraz specjalna modlitwa.

Więcej zobowiązań nie ma. Jednak antropolog Klaudyna Świstow, która przed pięcioma laty badała środowi-sko DA przy kościele Ducha Święte-go, odkryła, że znaczna część spośród osób składających przyrzeczenia po-dejmuje jeszcze dodatkowe zobo-wiązania. „Do najczęstszych należy odmawianie Koronki, przyjmowanie Komunii św. w intencji dziecka, post itd.” – napisała w swojej pracy.

... ze stolicy w Polskę i...

Inicjatywa podjęta w kościele przy ul. Długiej 3 przez lata miała wy-miar lokalny. Z czasem pomysł or-ganizowania DA zaczął przyjmować się w innych warszawskich parafiach. W 1992 r. kościół na stołecznej Starów-ce odwiedzili państwo Arkuszyńscy. Małżeństwo mieszkające na co dzień w Trójmieście zaszczepiło nową ideą w gdańskich parafiach. Inni animato-sp

ołec

zeńs

two

www.civitaschristiana.pl �3

rzy obrony życia – Wiesława Kowalska oraz małżeństwo Chytrów – rozpropa-gowało Duchową Adopcję na połu-dniu Polski. Dzisiaj szacuje się, że DA podejmowana jest w ponad 150 para-fiach w sposób zorganizowany.

W 1996 r. błogosławieństwa wier-nym modlącym się w kościele Ducha Świętego w intencji życia dzieci po-czętych udzielił Ojciec Święty Jan Pa-weł II. W tym samym roku z inicjatywy o. Stanisława Jarosza OSPPE na Jasnej Górze zaczęto prowadzić rekolekcje formacyjno-szkoleniowe dla animato-rów DA. Najpierw na rekolekcje przy-jeżdżali wierni z Polski, później dołą-czyli do nich animatorzy z zagranicy.

Przy Jasnogórskim Sanktuarium po-wstał też Centralny Ośrodek Ducho-wej Adopcji. Dzisiaj organizuje re-kolekcje dla animatorów oraz prze-chowuje świadectwa i Księgę Życia, w której są wpisy osób po przyrze-czeniach. Podczas Eucharystii spra-wowanych w intencji osób adoptują-cych księga wystawiana jest w Kapli-cy Cudownego Obrazu.

W kościele Ducha Świętego podjęcie zobowiązań zawsze poprzedzone jest dwudniowym przygotowaniem. W jego trakcie - poza wspomnianą konferencją prowadzoną przez Jerzego Zielińskie-go – wierni uczestniczą w Mszach św., modlą się na Apelu Jasnogórskim oraz podczas nabożeństwa ekspiacyjnego za grzech dzieciobójstwa i Drogi Krzy-żowej. W kościele paulińskim stałe są też daty składania przyrzeczeń. Każde-go roku odbywają się one w pięć wy-branych świąt maryjnych: Święto Ofia-rowania Pańskiego (2 lutego), Uroczy-stość Zwiastowania NMP (25 marca), Święto Nawiedzenia NMP (31 maja), Święto Narodzenia NMP (8 września) i Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP (8 grudnia).

W innych parafiach nie obowiązuje taki harmonogram. Niekiedy jest tak, że np. ksiądz podczas Mszy św. wy-jaśnia, czym jest DA, i pyta, kto zo-bowiązuje się podjąć przyrzeczenie, a potem następuje ślubowanie.

Ta różnorodność form podejmowa-nia zobowiązania sprawia, że nie wia-domo, ile dokładnie osób ślubuje DA w naszym kraju. Co więcej, nigdy się tego nie dowiemy, nawet gdyby proce-dury przyrzeczeń grupowych ujednoli-cono. Kościół bowiem dopuszcza ślu-bowania indywidualne, które można uczynić przed krzyżem lub obrazem.

Kiedyś robiła tak Anna Burakowska. „Zanim trafiłam do kościoła oo. pauli-nów i tam zaczęłam składać przyrze-

czenia z innymi wiernymi, to wcze-śniej ślubowanie podejmowałam sa-modzielnie – mówi pani Anna, która od wielu lat podejmuje przyrzeczenia grupowe. - Po kilku razach pomyśla-łam, że zrobię sobie przerwę. Jednak właśnie wtedy spotkałam na waka-cjach kobietę, która opowiedziała mi o tym, że dokonała aborcji. Jej cierpie-nie było straszne. Dlatego zdecydo-wałam, że nadal będę składała ślubo-wania. To częsty przypadek, że osoby, które raz zobowiążą się do modlitwy w intencji zagrożonego życia dziec-ka, po dziewięciu miesiącach podej-mują kolejne zobowiązanie. Ze staty-styk przeprowadzonych przez Jerze-go Zielińskiego wynika, że w kościele przy ul. Długiej 3 osoby nowe to ok. 1/3 wszystkich ślubujących. Pozostali to „weterani”. Co ich motywuje?

Świstow w swoje pracy wymienia różne powody podejmowania DA, jednak podkreśla, że żaden z jej roz-mówców nie kwestionował, że życie zaczyna się od momentu poczęcia. „Dla wielu z tych osób już sam ten fakt był wystarczającą motywacją do podjęcia Duchowej Adopcji” – twier-dzi antropolożka. Duchowa Adopcja uczy systematycznej modlitwy i pozy-tywnego działania, pogłębia kontakt z Bogiem. Pomaga odkrywać głębo-ki sens zaniedbanych praktyk asce-tycznych. Może się stać czynnikiem odrodzenia wspólnej modlitwy i mi-łości w rodzinach. Nie jest też tajem-nicą, że wśród osób modlących się są kobiety, które chciały dokonać abor-cji, oraz takie, które się tego grzechu dopuściły. Część z nich mówi wprost

o swojej tragicznej przeszłości. „Te osoby przeżywają dramat. Wiedzą, że zła, którego dokonały, nie da się na-prawić, jednocześnie ten czyn może być im przebaczony. Dla nich pod-jęcie modlitwy adopcyjnej ma więc także charakter uwalniający” – mówił dziennikarzom przeor kościoła pw. Ducha Świętego o. Albert Oksiędzki OSPPE.

Z kolei Świstow w swoich badaniach trafiła na osobę, która w ostatniej chwili zrezygnowała z aborcji. Oto jej świadectwo: „Jestem to dłużna Bogu. To była namacalna interwencja Mat-ki Bożej, że nie pozwoliła mi dokonać aborcji” – wyznała kobieta.

... z Polski w świat

Kościół Ducha Świętego leży przy najpopularniejszym szlaku turystycz-nym w stolicy. Wierni z zagranicy, któ-rzy trafili na uroczyste przyrzeczenia, ideę DA przenieśli do swoich parafii. Dzisiaj mówi się, że modlitwa w in-tencji dzieci zagrożonych zagładą po-dejmowana jest w 50 krajach. Oczy-wiście nie do wszystkich tych państw idea DA dotarła z Polski. Ale do wie-lu na pewno.

„Ostatnio zagadnęła mnie osoba, która była w Nowej Zelandii. W jed-nym z tamtejszych kościołów znalazła ulotkę o Duchowej Adopcji z informa-cją, że sama idea wywodzi się z Pol-ski – mówi Zieliński i dodaje: – My-ślę, że nikt z członków Straży Pokoleń nie spodziewał się, że tak modlitew-na inicjatywa w obronie życia rozwi-nie się na wszystkie kontynenty”. l

Modlitwa codziennaPanie jezu, za wstawiennictwem Twojej matki, maryi, która urodziła Cię z miłością, oraz za wstawiennictwem św. józefa, człowieka zawie-rzenia, który opiekował się Tobą po narodzeniu, proszę Cię w intencji tego nienarodzonego dziecka, które duchowo adoptowałem, a które znajduje się w niebezpieczeństwie zagłady. Proszę, daj rodzicom mi-łość i odwagę, aby swoje dziecko pozostawili przy życiu, które Ty sam mu przeznaczyłeś. amen.

społeczeństwo

składanie deklaracji duchowej adopcji dziecka poczętego, kościół świętego ducha w warszawie, 25 marca 2011 r


społ

ecze

ństw

o

alicja doŁowska

do sejmu wraca problem ustawy o in vitro, którą Po obiecywało podczas kampanii wyborczych. Politolodzy twierdzą, że rząd Tuska ponowną dyskusją na temat in vitro chce przykryć wrzawę wokół wydłużenia wieku emerytalnego i ukryć inne swoje niedoróbki

Jednak fakt sprowadzenia in vitro do roli przykrywki jest niemoral-ny. To sprawa o bardzo głębo-kim wymiarze etycznym i nie po-

winna być przedmiotem manipulacji. Wśród samych lekarzy istnieje spór co do tego, czy jest to metoda lecze-nia bezpłodności.

Jeśli nawet dwa lata temu Brytyj-czykowi Robertowi Edwardsowi przy-znano Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii „za pionierski wkład w badania nad leczeniem bez-płodności, w szczególności za opra-cowanie metody in vitro, wielu leka-rzy z taką interpretacją się nie zga-dza. I to nie tylko z powodów świa-topoglądowych. Twierdzą, że in vitro nie leczy, chociaż w wyniku zapłod-nienia pozaustrojowego, a następnie wszczepienia zarodka do macicy, ko-bieta może urodzić dziecko.

Wspomniana grupa lekarzy za-rzuca rządowi, że zamiast zapro-ponować i wdrożyć narodowy pro-gram leczenia bezpłodności – bo problemy z poczęciem potom-stwa ma coraz więcej polskich mał-żeństw – rząd Tuska proponuje te-mat zastępczy, jakim jest in vitro, żeby znowu dzielić społeczeństwo. A ten temat będzie dzielić, bo sto-sunek do problemu zależy od świa-

in viTRo jaK bumeRanG

topoglądu, a pewne sprawy trzeba prawnie uregulować.

Jak obejść problem

Nobel za in vitro musiał wywołać re-akcję Watykanu. I wywołał. Przewodni-czący Papieskiej Akademii Życia arcybi-skup Ignacio Carrasco de Paula tak oto skomentował werdykt Komitetu Nob-lowskiego dla agencji prasowej Ansa: „Uważam, że wybór Roberta G. Edwar-dsa jest kompletnie nie na miejscu. Powodów do wątpliwości nie jest mało. Po pierwsze, bez Edwardsa nie byłoby rynku oocytów wraz z handlem milio-nami z nich. Po drugie, bez Edwardsa nie byłoby na całym świecie wielkiej liczby zamrażarek pełnych embrionów, które w najlepszym razie oczekują na przeniesienie do macic, ale co bardziej prawdopodobne – zostaną porzucone, by umrzeć, i to jest problem, za który odpowiedzialny jest nowy laureat Na-grody Nobla. Poza tym bez Edwardsa nie byłoby obecnego zamieszania wo-kół zapłodnienia in vitro, gdzie docho-dzi do niepojętych sytuacji, jak dzie-ci urodzone przez babcie czy surogat-ki. Powiedziałbym, że Edwards w zasa-dzie nie rozwiązał problemu bezpłod-ności, który jest problemem poważ-nym, ani z punktu widzenia patologii, ani epidemiologii. Nie sięgnął do głębi problemu; znalazł rozwiązanie, obcho-dząc problem bezpłodności.

Należy czekać na to, aż badania da-dzą inne rozwiązanie, także bardziej ekonomiczne, a zatem bardziej do-stępne niż in vitro, które poza wszyst-kim wymaga ogromnych kosztów”.

Jednak głos Watykanu był w tej spra-wie słabo słyszalny, mimo że dzien-nik „Avvenire” uznał, że ten Nobel to

„zmarnowana okazja”, i stwierdził, iż nagroda ta stanowi „uznanie wartości badań nad technikami, które pociągają za sobą śmierć embrionów ludzkich”. Wszystkie światowe media trąbiły, że Brytyjczyk, który rozpoczął karierę na-ukową w latach 50., musiał się zmierzyć z oporem Kościoła, sprzeciwem władz oraz sceptycyzmem samego środowi-ska naukowego, ale w dążeniu do celu okazał się niezwykle skuteczny. Przypo-minano z euforią, że badania Edwardsa umożliwiły w 1978 r. przyjście na świat Louise Joy Brown – pierwszego dziecka urodzonego w wyniku zapłodnienia in vitro. Wyliczono, że matka dziewczynki przez dziewięć lat leczyła bezskutecz-nie swoją bezpłodność.

A potem już… poszło. W wyniku za-płodnienia pozaustrojowego do koń-ca 2010 r. urodziło się 4 mln dzie-ci, które inaczej nie pojawiłyby się na świecie. Cel uświęca środki! Jeśli tak, to dlaczego Kościół się czepia? – pytano publicznie. Zwłaszcza, że ani protestantom, ani wyznawcom islamu nie stawia się takich obostrzeń. Fe-ministki podkreślały z cała mocą, że przecież jest coś takiego, jak prawo do dziecka. A ponadto, podobno już co setne dziecko pochodzi z in vitro.

Idiotyczna dyskusja?

Prof. Marian Szamatowicz, któ-ry w 1987 r. w Białymstoku doprowa-dził do pierwszych w Polsce narodzin dziecka poczętego metodą in vitro, na nobla dla Edwardsa zareagował radoś-nie. „Może zaprzestanie się tej idio-tycznej dyskusji o in vitro, z zakaza-niem włącznie” – stwierdził profesor. Przypomniał też, że jakiś czas temu ta metoda była w Polsce refundowana.

ingerencja biotechnologiczna w życie człowieka powoduje jego deformację i w końcu śmierć


społeczeństwo

Refundują in vitro w wielu krajach Eu-ropy. Trzy próby pozaustrojowego za-płodnienia – w Czechach, Danii, Ho-landii, Szwecji, na Słowacji i w Chor-wacji. W Słowenii, Francji, Niemczech – cztery próby. Na Węgrzech – pięć. W Australii, Grecji i Hiszpanii – nie-ograniczoną liczbę prób.

W każdym kraju istnieją jednak ja-kieś ograniczenia dotyczące wieku ko-biet lub liczby dzieci urodzonych tą metodą. Ale tylko w sytuacji refunda-cji, nie prywatnie. Aż 60 proc. kobiet poddających się zabiegowi sztuczne-go zapłodnienia we Włoszech to ko-biety po 50. roku życia. Ponad połowa klientek klinik in vitro w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Serbii, Chorwacji, Czarnogórze, Hiszpanii, Szwajcarii, Grecji i Irlandii ma ponad 50 lat.

Prywatne kliniki na Ukrainie pro-ponują wszczepianie jajeczek mło-dych kobiet, zapłodnionych przez „zdrowych” dawców nasienia, bo-gatym 60-latkom z Zachodu, którym nagle na emeryturze zachciało się zostać matkami. Często do 50. roku życia zabezpieczały się hormonal-ną i mechaniczną antykoncepcją, potem w przypływie instynktu ma-cierzyńskiego zaczęły szukać po-mocy w usługach biznesu in vitro. Pary gejowskie i lesbijskie metodą in vitro fundują sobie własne dzieci z dobranymi im przez laboratorium partnerami płci przeciwnej, uro-dzone przez wynajęte surogatki, by móc stworzyć homoseksualną rodzi-nę z dzieckiem bądź dziećmi.

Czy prawne regulacje procesy te za-trzymają? Czy też – jak twierdzi wie-lu naukowców – prób eksperymen-towania nad „tworzeniem człowieka przez człowieka” nie da się już po-wstrzymać, bo to odwieczna pokusa nauki? Abp Henryk Hoser, który jest przewodniczącym Zespołu Eksper-tów KEP ds. Bioetycznych, przyzna-je, że jest to pokusa nauki, zwłaszcza techniki. A dzisiaj ingerencje w życie ludzkie umożliwia biotechnologia, której rozwój dokonuje się w postę-pie geometrycznym i w stosunku do biologicznej struktury człowieka jest coraz bardziej radykalna.

„Te próby będą oczywiście pona-wiane. Stąd absolutna konieczność, by nauka i technika rozwijały się wraz z etyką nauki i techniki, która stawia granice. Dzisiaj neguje się potrze-bę czy możliwość ustanowienia ja-kichkolwiek granic. Tymczasem in-gerencja biotechnologiczna w życie człowieka powoduje jego deforma-

cję i w końcu śmierć. Stąd też zasto-sowanie tak radykalnych metod jak zapłodnienie pozaustrojowe w labo-ratoriach, a więc typu właściwie ho-dowlanego, a nie charakterystyczne-go dla człowieka, który jest owszem bytem biologicznym, ale na wyższym poziomie egzystencji, psychosoma-tycznej i duchowej stanowi niebez-pieczeństwo, bo przede wszystkim nie uwzględnia tego, co jest prawdzi-wie ludzkie.

Są to nieludzkie sposoby rozmna-żania człowieka, które krzywdzą w pierwszym rzędzie dzieci pocho-dzące z tej procedury. Ich życie oku-pione jest życiem wielu istnień ludz-kich” – podkreśla abp Hoser. Doda-je również, że nie wolno zapominać, że za tego typu biotechnologią kry-je się potężny rynek finansowy. Nie-wątpliwie przeżywamy fazę ogromnej merkantylizacji medycyny, co jest dla człowieka szalenie niebezpieczne.

Droga do dziecka

In vitro jest ogromną pokusą dla małżeństw, które nie mogą się docze-kać potomstwa, a bardzo pragną wła-snego dziecka. Ministerstwo Zdrowia szacuje, że w Polsce takich par jest około miliona.

Jedną z metod, które dają szan-sę na dziecko i lekarze wiążą z nią ogromne nadzieje, jest naprotechno-logia aprobowana przez Kościół i śro-dowiska katolickie.

„Jest to metoda, która przynosi o 20 proc. większe rezultaty w poczęciu dziecka i respektuje godność kobie-ty i małżeństwa – przekonuje prof. Bogdan Chazan, dyrektor szpitala im. Świętej Rodziny w Warszawie. – Na-protechnologia w przeciwieństwie do sztucznego zapłodnienia in vitro jest metodą, która leczy. Opiera się na dokładnej diagnostyce, w lecze-niu osiąga się 80-proc. powodzenie” – podkreśla prof. Chazan.

Jednak choć początki tej metody sięgają lat 70. ubiegłego wieku i do-tyczą Uniwersytetu Medycznego Cre-ightona w Omaha, naprotechnolo-gia nie jest jeszcze dostatecznie spo-pularyzowana. Stosuje ją tylko oko-ło 500 lekarzy na świecie i kilkunastu w Polsce.

Tymczasem in vitro to ogrom-ny biznes, w który zaangażowane są koncerny farmaceutyczne, kli-niki i ginekolodzy. Odnosi się wra-żenie, że intratne finansowo in vi-tro, uznawane za panaceum na pro-

blemy z poczęciem dziecka, hamu-je postęp prac naukowych nad au-tentycznym leczeniem bezpłodno-ści małżonków.

Coraz mniej osób zastanawia się nad faktem, że tylko jeden na 20 za-rodków ma szansę przeżycia w wyniku stosowania metody in vitro. Czasem tylko w telewizji pojawi się wstrzą-sający dokument, jak film Grzegorza Brauna „Eugenika – w imię postępu”, w którym można zobaczyć przecho-wywane w bańkach, w parującym od zimna azocie zamrożone zarodki cze-kające na kontynuację życia. Tych ba-niek, z którymi nikt nie wie, co robić dalej, jest coraz więcej.

Tak jak porzuconych przez rodziców dzieci czekających na adopcje.

Znam pewne katolickie małżeń-stwo, któremu w poczęciu dziecka nie pomogła naprotechnologia. Zastana-wiają się, czy Kościół w kwestii in vi-tro się myli. Galileusza, którego Try-bunał Inkwizycyjny skazał na areszt domowy i cotygodniowe odmawianie psalmów pokutnych przez trzy lata za potwierdzenie heliocentrycznej teorii Kopernika, po paru wiekach zrehabi-litował Jan Paweł II w 1992 r., przyzna-jąc tym samym, że jego wcześniejsze potępienie było z religijnego punktu widzenia bezpodstawne. To młode małżeństwo wciąż pyta, bo chce wie-dzieć, co ma robić. Ginekolodzy zwią-zani z Kościołem propagujący napro-technologię mówią: „Jeśli kobieta nie zachodzi w ciążę po 24 miesiącach od podjęcia leczenia bezpłodności tą metodą, lekarz prowadzący zaleca adopcję”.

Ich znajomi, którzy w wyniku za-płodnienia in vitro mają synka, chwa-lą się, że jest ich „z krwi i kości”. A pragnąc uzyskać pewność, że dzie-cko będzie zdrowe, wyeliminowa-li zarodki słabsze, w których odkry-to jakieś wady genetyczne. Bezdziet-ne pary „ortodoksyjnych katolików”, powołujących się na normy etyczne, uważają za naiwnych, wychodząc z za-łożenia, że skoro nauka stwarza szan-se, trzeba z nich korzystać. Nie przej-mą się ostrzeżeniem abpa Hosera, że te dzieci później upominają się o swój początek. „Mamy takie sytua-cje w krajach, które zaczęły wcześniej stosować taką technologię. Musimy zwiększyć opiekę nad tymi dziećmi, bo mogą później przeżywać różnego typu dramaty osobiste, pomóc im nie być ofiarami niefrasobliwości techni-ków, którzy to robią” – tłumaczy abp Hoser. l


społ

ecze

ństw

o

Z dr. andrzejem mazanem z instytutu Studiów nad Rodziną, rozmawia joanna Szubstarska

spotykamy się na kilka tygodni przed uroczy-stością św józefa, który jest patronem każdej rodziny, wybierającej świętość józef był czło-wiekiem sprawiedliwym, co należy odczytać- z teologicznego punktu widzenia- że swoje życie przyporządkował woli bożej dlaczego dziś, według Pana, wielu mężczyzn, ojców ro-dzin, odrzuca model świętej rodziny?

Myślę, że wiąże się to z poczuciem rozwoju własnej świętości. Ojcostwo, tak jak i macierzyństwo, jest finałem rozwoju człowieka, zarówno w katego-riach cielesno- duchowych, jak i du-chowych. Jest to olbrzymia nobilita-cja i dojrzałość, jeśli chodzi o rozwój człowieka. Opracowania psychologicz-ne podają, że człowiek rozwija się wg własnego pragnienia, że posiada ukry-te dążenie, które chce zrealizować i sprowadza się ono - przynajmniej w odniesieniu do mężczyzny- do bycia dobrym ojcem. Mężczyzna ma z natu-ry wpisane ojcostwo, ale ojcostwo po-winno być odpowiedzialne.

Współcześnie istnieje też problem degradacji ojcostwa, jego ośmiesza-nia. Ojcostwo jest kierowane w ślepy, hedonistyczny nurt erotyczny, a prze-cież męskość wiąże się z odpowie-dzialnością za życie i wychowanie. Na mężczyźnie spoczywa odpowiedzial-ność za bezpieczeństwo, za opiekę, za stworzenie środowiska, w którym dziecko może się rozwijać. Drama-tyczna jest uwaga psychologów, że dla dziecka bardziej traumatyczny jest rozwód niż śmierć jednego z rodziców. Aby potrzeby dziecka były zaspokojo-ne, powinno wzrastać w rodzinie peł-nej. Myśląc o Świętej Rodzinie może-my zadać pytanie: po co małemu Jezu-sowi rodzina? Odpowiedź jest taka, że człowieczeństwo Jezusa nie ukształto-wałoby się bez rodziny.

Badania socjologiczne pokazują, że na pytanie: kto jest dla ciebie najważ-niejszy w życiu, młodzież na pierw-szym miejscu wymienia rodzinę. Ale

boży daR ojCoSTwa

pomiędzy pragnieniem a realizacją jest dysonans. Prowadząc z żoną kur-sy przedmałżeńskie, spotykamy się z problemem braku świadomości oj-costwa. Główne przeszkody do zbu-dowania trwałego związku dotyczą kwestii własnego ja, dlatego kluczowe jest przezwyciężanie egoizmu. Kul-tura stawia indywidualizm na pierw-szym planie. Inny problem współ-czesnych małżonków to konfrontacja z olbrzymią sferą przyjemności i ży-cie w obszarze podwyższonego po-ziomu emocjonalnego- mówię o fil-mach, grach, obszarze rozrywki. Mło-dzież poszukuje przede wszystkim adrenaliny, dążąc do samorealizacji. Rodzi się pytanie, z ilu przyjemności młodzi wchodzący w związek małżeń-ski potrafią zrezygnować. Poza tym, wchodząc w związek, należy podpo-rządkować się słabościom drugiej strony, tzn. uzupełniać jej słabości i dostrzec własne. Małżeństwo to nie tylko przejście w triumfie, ale droga wzajemnej pomocy. Obok wspomnia-nych kwestii psychologicznych, któ-re mogą zagrażać sakramentalnemu związkowi małżeńskiemu, pojawia się kwestia wiary. Mówiąc z perspekty-wy ojca, jeżeli ojciec podporządkuje się dobru żony i dziecka, otwiera się przed nim możliwość przyjęcia darów samego Boga. Dziś dominuje pojęcie samorealizacji, odrzucenie pomocy Boga, co jest szaleństwem. Małżeń-stwo jest drogą rozwoju wewnętrzne-go- im bardziej jestem dobry, poma-gam, tym większa jest moja wolność. Wprowadzenie dziecka w życie sakra-mentalne, w życie z Bogiem, jest dla mnie rodzajem wymagania, bo nie mogę zdradzić dziecka. W „Liście do rodzin”, gdy mowa jest o czwartym przykazaniu i czci należnej rodzicom,

Jan Paweł II mówi: abyście na tę cześć zasłużyli.cywilizacja zachodnia stworzyła niereal-ny wzorzec idealnego mężczyzny a ojco-wie pracujący często są pracoholikami lub pochłonięci hobby kiedy dodać do tego brak trwałych zabezpieczeń społecznych i prawnych dla instytucji małżeństwa i ro-dziny, małżonkowie, aby przetrwać chwi-le kryzysów, wypracowują wzajemne rela-cje jaką relację proponowałby Pan młodym małżeństwom?

Problem ojca pozostaje w relacji do macierzyństwa. Faktem jest, że ojco-stwo daje początek życiu, jest to jego najważniejsza funkcja. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z wielkości tego daru. Dar życia wymaga konsekwencji wychowawczej. Rozwój ojcostwa jest bardzo mocno uzależniony od rela-cji do kobiety, czyli do matki, a po-tem do dziecka. Myślę, że ojciec sam też wychowuje się poprzez przyjęcie dzieci i poprzez relację do swej żony, czyli matki.

Współczesna kultura próbuje od-wieźć mężczyznę od jego zadania, jego powołania i pragnienia, kierując go w stronę pracy, rzeczy, pasji, hobby – kieruje się ku rzeczom. Mężczyzna może się łatwo podporządkować rze-czom, dlatego jego rozwój jest przy-porządkowaniem do macierzyństwa, ponieważ kobiecość jest bardziej personalistyczna, zwrócona do osób. Mężczyzna, wchodząc w związek mał-żeński, w ojcostwo, jest nieukształto-wany w sensie osobowym, dopiero dopełnia się będąc w związku z ko-bietą. Im później wchodzi w związek, tym trudniej mu przestawić zwrotnicę na osoby, na służbę.

wróćmy do św józefa Papież jan XXiii za-wierzył sobór watykański ii św józefowi,

dr andrzej mazan: godność ojcostwa i macierzyństwa jest tak wielka, że nikt nie powinien ważyć się na jej zniszczenie,Fot. Dominik Różański


społeczeństwo

aby czuwał nad odnową kościoła jan Pa-weł ii z kolei w adhortacji z 1989 „redemp-toris custos” wyraził życzenia, aby św jó-zef był patronem naszych czasów benedykt Xvi św józefowi poleca dzieło ewangeliza-cji czy ten święty posiada cechy, które wy-dają się niezbędne dla dzisiejszych czasów, w tym również dla współczesnych rodziców, np wychowanie dzieci w bojaźni bożej i wy-chowanie do wolności wewnętrznej?

Św. Józef jest przede wszystkim pa-tronem ojców. Fakt, że to ojcostwo przez teologów zostało silnie wydo-byte. Św. Józef w kolędach i dzie-łach malarskich jest przedstawiany jako starzec i jako ten, który ma przy-wilej sprawowania opieki nad Matką Bożą i Jezusem. Ale właściwie moż-na by zapytać, czy św. Józef zrealizo-wał się jako mężczyzna i jako ojciec. On również dojrzewał do swoich ról. Wchodząc do Świętej Rodziny i bę-dąc jej fundamentem dojrzewał do ojcostwa, budował je, odpowiadając na potrzeby Jezusa- Człowieka, któ-ry potrzebował rodziny, aby wzrosnąć we wszystkich cnotach ludzkich jako człowiek. Św. Józef kształtował wy-chowawczo atmosferę Świętej Rodzi-ny. Maryja była tą, która słucha, jest wierna, niepokalana, cała zanurzona w Bogu, napełniona Duchem Świę-tym. Ale przecież cała Święta Rodzi-na była zanurzona w Bogu, obdarzo-na niejako uprzednio łaską sakra-mentu. Chrystus był tam realnie, po-dobnie zresztą realnie jest obecny we wszystkich małżeństwach chrze-ścijańskich. Św. Józef ukazuje drogę wchodzenia przez mężczyznę w głę-bię przestrzeni Bożej. Jest to reali-zowanie się ojcostwa i jednocześnie droga do świętości. Jest to również droga zagłębiania się w cud- przyję-cie dziecka i jego wzrastanie. Oczywi-ście samo poczęcie dziecka jest epi-zodyczne, natomiast przyjęcie dziec-ka, uświadomienie sobie, kogo mam, jest zadaniem, które przerasta czło-wieka i kieruje ku Bogu.

Papież Benedykt XVI, nawiązując do postaci św. Józefa, zwraca uwa-gę na epizod poszukiwania dwuna-stoletniego Jezusa i odnalezienia Go w świątyni. Papież podkreśla, że do-piero w takich okolicznościach św. Jó-zef uzmysłowił sobie, że jego ojco-stwo jest wtórne do Ojcostwa Boże-go. Jeżeli mówimy, że mężczyzna nosi w sobie dar, jakim może być ojco-stwo, przekazywanie życia, to jest to największy dar, jaki Bóg złożył męż-czyźnie po to, aby jego ojcostwo od-zwierciedlało Ojcostwo Boże - ale

nie tylko jako wzór, ale również jako uznanie tego, że Bóg – Ojciec jest wy-chowawcą, pierwszym dawcą zasad, które powinien zrealizować.

chociaż wg najnowszych badań socjologicz-nych współczesne ojcostwo określa się mia-nem ojcostwa nieobecnego- wżyciu dziecka i całej rodziny- jednak nadal w Polsce odse-tek ojców zaangażowanych w życie rodziny jest znaczący jaki jest polski ojciec?

Proces degradacji pozycji ojcostwa trwa od dwustu lat, w Europie i na świecie, i wiąże się z tradycją post-protestancką, która zniszczyła mał-żeństwo, przekazując wychowanie dzieci społeczeństwu. Istniejący od 400 lat projekt zakłada, że rodzice są najbardziej podejrzanymi w pro-cesie wychowywania, niefachowymi i należy zbudować instytucje, które będą wychowywać lepiej, począw-szy od żłobków i przedszkoli. Jest to proces wyciągania dzieci z domu po to, aby poddać je wychowywa-niu przez różne instytucje społecz-ne. Wiąże się to z degradacją mał-żeństwa i ojcostwa.

O ile macierzyństwo ma konotacje ciepłe, ojcostwo kojarzy się z nieod-powiedzialnością, przemocą, alko-holizmem, dysfunkcyjnością, zajmo-waniem się rzeczami ubocznymi. Jest wiele męskich zaangażowań, które istnieją obok rodziny. Nie mówię, aby mężczyzna nie zajmował się sprawa-mi tego świata, ale jest on przyjem-nościami tego świata obezwładniany.

Można zadać pytanie, co ofiarował św. Józef Jezusowi. Odpowiedź jest taka, że ofiarował dar rozumienia re-lacji człowieka do Boga i tego przede wszystkim uczy mężczyzna. To oj-ciec porządkuje rzeczywistość. Pierw-szym zadaniem ojca jest wyjaśnienie rzeczywistości, zbudowanie zasad, na których ta rzeczywistość istnieje. Człowiek w misterium wzrastania dru-giej osoby jest kimś, kto nie do końca rozumie tajemnicę poczęcia, wzrostu, wychowania i przeznaczenia. Jeśli do-strzeżemy, że człowiek jest przezna-czony do współbytowania z Bogiem to wychowywanie ma polegać na tym, aby przygotować dzieci, aby mogły przyjąć łaskę od Boga.

Osobiście jestem zauroczony no-wym życiem. Mam głęboka wiarę, że poczęcie dziecka jest darem Boga objawiającego się, jest teofanią.

współczesny ojciec, nie mogąc w wielu przy-padkach przekazać dzieciom wielkich dóbr materialnych, może im ofiarować samego

siebie: czas, czułość, troskę, wsparcie zga-dza się Pan z tym?

Tworzenie relacji między kobietą a mężczyzną, między matką a ojcem, żoną a mężem jest budujące.

Ojciec w rodzinie nie jest tylko po to, aby przekazać życie cielesne, ale również życie duchowe i jest rzeczy-wiście fascynujące. Rozwój życia du-chowego to przecież rozwój święto-ści. Rozwój ten wymaga własnej for-macji, znalezienia miejsca we wspól-nocie w Kościele. Marzę o tym, aby powstały formacyjne wspólnoty oj-cowskie. Jeżeli jest dobry ojciec, jego oddziaływanie będzie ustawiczne.

Godność ojcostwa i macierzyństwa jest tak wielka, że nikt nie powinien ważyć się na jej zniszczenie. Jednak współczesna kultura niszczy tę god-ność, co więcej- rodzice pozwalają, aby dzieci niszczyły swoje życie, swój kapitał życia. Niszczenie etosu ro-dziny jest dla mnie bardziej drama-tyczne niż bomba atomowa. Jeste-śmy w Instytucie Rodziny, gdzie dzia-ła duszpasterstwo rodzin, gdzie po-dejmowane są wysiłki na rzecz rodzi-ny, nieustanna praca odbudowywa-nia wewnętrznego statusu małżeń-stwa. Jeżeli Święta Rodzina potrafi-ła odnowić cywilizację, to każda ro-dzina jest również początkiem odno-wy cywilizacji, dopóki jest zanurzona w programie Bożym. Nie samoreali-zacja, ale Boga-realizacja w sobie.

czy w Pana życiu były osoby, które wpłynęły na kształt Pańskiego małżeństwa?

Nasze małżeństwo rozpoczęło się w 1977 r. Rok później wybrano Ojca Świętego, wzrastaliśmy w jego świet-le. Chciałbym podzielić się doświad-czeniem początków naszej drogi mał-żeńskiej. W Warszawie nie mieliśmy mieszkania, pojechaliśmy w okolice Limanowej. Trafiliśmy na wieś, gdzie przyjmowanie dzieci było traktowane jak coś naturalnego. Spotkaliśmy rodzi-ny z ośmiorgiem, dziesięciorgiem dzie-ci. Tamta wieś to był wzór społeczeń-stwa, w którym dostrzegało się szacu-nek dla człowieka i radość z posiada-nia licznego potomstwa. Na wsi spędzi-liśmy trzy lata naszego małżeńskiego życia, do Łomianek przyjechaliśmy już z trójką dzieci. Nasz projekt posiadania licznej rodziny nie cieszył się popular-nością, ani wsparciem, nawet ze strony najbliższych. Dziś mamy ośmioro dzie-ci. Utrzymujemy kontakty z rodzinami, które również mają kilkoro dzieci…



rafaŁ natorski

ojciec święty odwiedził Radom 4 czerwca 1991 r. blisko pół miliona wiernych zgromadzonych na lotnisku wojskowym wysłuchało bardzo emocjonalnej homilii jana Pawła ii poświęconej m.in. aborcji

Nie zabijaj, ale raczej przyjmij dru-giego człowieka jako dar Boży, zwłaszcza jeśli jest to twoje własne dziecko” – apelował Jan Paweł

II podczas nabożeństwa odprawione-go 20 lat temu na radomskim lotnisku. Radomianie wzięli sobie te słowa do serca. Właśnie w tym mieście stanął pierwszy w Polsce pomnik poświęco-ny nienarodzonym dzieciom. Aktyw-nie działają ruchy „pro-life”, które co roku organizują marsze dla życia

– Do cmentarzyska ofiar ludzkiego okrucieństwa w naszym stuleciu dołą-cza się jeszcze inny wielki cmentarz: cmentarz nienarodzonych, cmentarz bezbronnych, których twarzy nie po-znała nawet własna matka, godząc się lub ulegając presji, aby zabrano im ży-cie, zanim jeszcze się narodzą. A prze-cież już miały to życie, już były poczę-te, rozwijały się pod sercem swych ma-tek, nie przeczuwając śmiertelnego za-grożenia. A kiedy już to zagrożenie sta-ło się faktem, te bezbronne istoty ludz-kie usiłowały się bronić. Aparat filmo-wy utrwalił tę rozpaczliwą obronę nie-narodzonego dziecka w łonie matki wobec agresji. Kiedyś oglądałem taki film, i do dziś nie mogę się od niego uwolnić, nie mogę uwolnić się od jego pamięci. Trudno wyobrazić sobie dra-mat straszliwszy w swej moralnej, ludz-kiej wymowie – wołał Jan Paweł II.

Papież odniósł się również do ów-czesnych dyskusji na temat aborcji. Dwa tygodnie przed rozpoczęciem pielgrzymki w polskim sejmie prze-

w obRonie żyCia

padła ustawa zakazująca przerywa-nia ciąży.

– Korzeń dramatu, jakże bywa on roz-legły i zróżnicowany. Jednakże pozo-staje i tutaj ta ludzka instancja, te gru-py, czasem grupy nacisku, te ciała usta-wodawcze, które „legalizują” pozba-wienie życia człowieka nienarodzone-go. Czy jest taka ludzka instancja, czy jest taki parlament, który ma prawo za-legalizować zabójstwo niewinnej i bez-bronnej ludzkiej istoty? Kto ma prawo powiedzieć „wolno zabijać”, a nawet „trzeba zabijać”, tam gdzie trzeba naj-bardziej chronić i pomagać życiu? – py-tał dramatycznie Ojciec Święty.

Walka o pomnikPapieżowi udało się wzbudzić

w sercach radomian miłość do nie-narodzonych dzieci. Bardzo aktyw-nie zaczęły działać ruchy obrońców życia. W lutym 1996 r. do przewod-niczącego Rady Miejskiej wpłynę-ło pismo od przedstawicieli Dusz-pasterstwa Akademickiego. Autorzy wnioskowali o zgodę na postawienie w Radomiu pomnika „Pamięci dzieci nienarodzonych”.

„W ostatnich latach w naszej ojczyź-nie została choć w części zahamowa-na liczba bezkarnie zabijanych po-czętych dzieci. Zważywszy na ten fakt oraz rosnącą świadomość społeczeń-stwa o dokonywanych zbrodniach na nienarodzonych, chcielibyśmy okazać pamięć tym bezbronnym najmłod-szym (...)” – pisali młodzi ludzie.

Pomnik miał stanąć na skwerku przy kościele Świętej Trójcy. Działka należała do gminy, więc konieczne było uzyska-nie akceptacji władz miasta. Zawiązał się społeczny komitet budowy pomni-ka. Jednak społecznicy szybko zderzyli się z biurokratyczną machiną i niechęcią niektórych środowisk. Blisko dwa lata trwały dyskusje w Radzie Miejskiej oraz zdobywanie niezbędnych pozwoleń.

Łatwiej było zgromadzić pieniądze na ten cel.

– Ofiary dawali nie tylko mieszkań-cy Radomia czy naszej diecezji. Wpła-ty napływały z całej Polski, a nawet zagranicy. Dostawaliśmy też sporo li-stów od kobiet, które kiedyś popeł-niły błąd i zabiły swoje nienarodzo-ne dzieci, a teraz tego żałują. One też ofiarowały pewne kwoty – opowiada-ła Jolanta Kucharska, rzecznik spo-łecznego komitetu budowy pomnika.

Autorką projektu – odlanej z brązu figury Matki Bożej z małym Jezusem, u podnóża której leży malutkie dziecko okryte płaszczem - była łódzka artyst-ka Krystyna Sołdyga-Solska. W grudniu 1997 r., na kilka dni przed odsłonięciem, rzeźba została oblana przez nieznanych sprawców czerwoną farbą. Nie przeszko-dziło to jednak w uroczystości, która od-była się w święto Niepokalanego Po-częcia Maryi Panny. Pomnik poświęcił metropolita krakowski kard. Franciszek Macharski. Towarzyszyło mu ponad ty-siąc mieszkańców miasta palących zni-cze i składających kwiaty. Harcerze za-ciągnęli wartę przed postumentem.sp

ołec

zeńs

two

Pomnik Pamięci dzieci nienarodzonych w radomiu

Fot. Rafał Natorski


Pomnik Maryi Matki Życia był wów-czas pierwszą taką rzeźbą w Polsce usytuowaną nie na prywatnym, ale gminnym gruncie. Prawdopodobnie w tym roku jego mniejsza kopia sta-nie w Koszalinie, przy grobowcu znaj-dującym się na tamtejszym cmenta-rzu komunalnym. Tam zostały pocho-wane szczątki dzieci pozostawionych w koszalińskim szpitalu.

Marsz dla życiaRadomianie nie zapominają o po-

mniku nienarodzonych dzieci. Pra-wie zawsze płoną tu znicze, a często pojawiają się również świeże kwiaty. Przy figurce Maryi spotykają się tak-że uczestnicy marszów dla życia, któ-re od kilku lat przechodzą ulicami w marcu w święto Zwiastowania Naj-świętszej Maryi Panny.

Największa z dotychczasowych de-monstracji odbyła się w ubiegłym roku. Na wezwanie Duszpasterstwa Rodzin Diecezji Radomskiej oraz Ra-domskiego Środowiska „Inicjatywa” odpowiedziało wielu mieszkańców miasta.

– Chcemy, aby marsze stały się ini-cjatywą różnych środowisk działa-jących na rzecz życia i spotkaniem osób, które podejmują się dzie-ła duchowej adopcji. Marsz nie ma żadnych podtekstów politycznych. Jest tylko manifestacją ludzi dobrej woli, którzy popierają i szanują ży-cie. Jak pokazują badania prowadzo-ne przez niezależne ośrodki, Polacy w zdecydowanej większości popiera-ją ochronę życia od poczęcia do na-turalnej śmierci – mówi ks. Sławomir Adamczyk, duszpasterz rodzin die-cezji radomskiej.

Uczestnicy marszu spotkali się przy katedrze, skandując hasło „Dzie-ci skarbem, a nie garbem”. Przeszli ulicą Żeromskiego do klasztoru oo. bernardynów, gdzie uczestniczyli w Drodze Krzyżowej i nabożeństwie, któremu przewodniczył ordynariusz radomski bp Henryk Tomasik. Pod-czas Eucharystii wiele osób podję-ło się duchowej adopcji dziecka po-czętego, zostały złożone deklaracje i ślubowania.

– Co roku nowa grupa osób dołą-cza do tej wielkiej listy osób wpisa-nej do Księgi Życia. Duchowa adop-cja to codzienna modlitwa w inten-cji konkretnego dziecka, którego ży-cie jest zagrożone. Trzeba odmówić specjalną modlitwę w intencji ochro-ny życia, dziesiątek Różańca i podjąć jakieś dodatkowe dzieło pokuty.

– Zachęcam wszystkich, żeby po-dejmowali taką duchową adopcję. Je-żeli nie zdążyli w Dzień Świętości Ży-cia, można ją podjąć także w jakimś dowolnym Dniu. Ważne, żeby to dzie-ło kontynuować przez dziewięć kolej-nych miesięcy – wyjaśnia ks. Adam-czyk, duszpasterz rodzin diecezji radomskiej.

Po Mszy św. uczestnicy marszu przeszli ze świecami pod Pomnik Dzieci Nienarodzonych, gdzie odby-ło się zawierzenie Matce Bożej inicja-tyw i osób promujących życie.

Działania radomskich obrońców ży-cia nie ograniczają się tylko do or-ganizacji marszów. Każdego 25. dnia miesiąca w klasztorze oo. bernardy-nów odbywają się spotkania mod-litewne. W ich programie jest m.in. czytanie tekstów poświęconych obro-nie dzieci nienarodzonych.

Temat jest również bliski radom-skiej radzie Rycerzy Kolumba. W ubiegłym roku z jej inicjatywy roz-poczęła się peregrynacja obrazu Mat-ki Bożej z Gwadelupy.

– Czas peregrynacji pragniemy połą-czyć z szerokim programem działań na rzecz obrony życia, ponieważ to Mary-ja z Gwadelupy jest obrończynią i pa-tronką życia poczętego – mówił wte-dy Stanisław Dziwiński, koordynator działań związanych z radomską pere-grynacją. Tę prawdę zaakcentował do-bitnie Jan Paweł II w 1999 r., podczas podróży apostolskiej do Meksyku, za-wierzając Maryi sprawę życia poczęte-go. Powiedział wtedy: „Pod Jej macie-rzyńską opiekę oddaję życie i niewin-ność dzieci, zwłaszcza tych, którym za-graża niebezpieczeństwo śmierci za-nim się narodzą”.

– W ostatnich latach Maryja stała się wyraźnym symbolem obrony ży-cia. Mamy nadzieję, że peregrynacja uwrażliwi wszystkich na szacunek do życia i przyczyni się, że również męż-czyźni poczują się za to życie odpo-wiedzialni. Każdy Rycerz Kolumba powinien być obrońcą życia – mówił ks. Wiesław Lenartowicz, kapelan ra-domskiej rady stowarzyszenia.

W ubiegłym roku radomianie aktyw-nie włączyli się również w akcję zbiera-nia podpisów pod obywatelskim pro-jektem nowelizacji ustawy o planowa-niu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przery-wania ciąży. Zawierał on zapis, że ży-cie ludzkie ma być chronione bez żad-nych wyjątków, które dopuszcza obec-na ustawa. Jednak parlament odrzucił ten projekt.

– Zlekceważono głosy 600 tys. lu-dzi, którzy prosili o uwzględnienie ich przekonań – skomentował decyzję po-słów bp Henryk Tomasik. – Człowiek od momentu poczęcia ma prawo do życia. Dlatego bardzo poważnym błę-dem społecznym jest rozstrzyganie przez głosowanie prawdy o rzeczywi-stości, którą jest prawo do życia. Ser-ce zaczyna bić w 21. dniu od poczęcia. Czy można dyskutować nad tym, że to nie jest jeszcze człowiek? – dodał or-dynariusz diecezji radomskiej.

Modlitwa w oratoriumObrońcy życia aktywnie działają

również w innych zakątkach diecezji radomskiej. Miejscem szczególnym jest sanktuarium Matki Bożej Bo-lesnej w Kałkowie. Dwadzieścia lat temu, gdy parlamentarzyści toczyli burzliwe dyskusje na temat aborcji, w świątyni modlono się w ich inten-cji. Wówczas również powstało Ora-torium Wdzięczności za Dar Życia.

Modlitwa w intencji dzieci niena-rodzonych i polskich rodzin, aby za-wsze z miłością przyjmowały każde poczęte życie, w Kałkowie trwa do dzisiaj. W sanktuarium propagowa-na jest również idea duchowej adop-cji dziecka poczętego. Każdego roku w święto Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie wielu wiernych w kał-kowskim oratorium podejmuje oso-biste zobowiązanie dziewięciomie-sięcznej, codziennej modlitwy w in-tencji jednego nieznanego dziecka poczętego oraz jego rodziców, a także duchowego lub materialnego wspie-rania dzieł miłosierdzia niosących pomoc samotnym matkom i rodzi-nom. Świętość życia szanują również mieszkańcy pobliskiego Skarżyska-Kamiennej. W ubiegłym roku ulicami miasta przeszedł Pierwszy Skarżyski Marsz dla Życia i Rodziny. Uczestni-czyło w nim ponad tysiąc osób.

Podobne spotkanie zaplanowa-no również w tym roku. Skarżysko-Ka-mienna i Radom znalazły się bowiem w gronie miast, w których odbędą się Marsze dla Życia i Rodziny w łączno-ści ze Światowym Spotkaniem Rodzin w Mediolanie. W kongresie ma wziąć udział około miliona osób. Jego kulmi-nacją będzie nabożeństwo odprawio-ne przez papieża Benedykta XVI.

- Ten, kto nie może przyjechać do stolicy Lombardii, a pragnie ducho-wo włączyć się w to globalne wyda-rzenie, może uczestniczyć w Marszu dla Życia i Rodziny – zachęcają orga-nizatorzy spotkań. l

społeczeństwo

30 nasz Głos nr 3 | marzec �0��

społ

ecze

ństw

o

joanna matus

jan Paweł ii wzywał: „Zachowujcie jak skarb największy to, co było źródłem duchowej siły naszych ojców”. To w naszych czasach ważne wezwanie

O starości wypowiadali się fi-lozofowie już w starożyt-ności. Platon gerontokra-cję, czyli społeczeństwo rzą-

dzone przez ludzi starszych, uwa-żał za najlepsze rozwiązanie. Twier-dził, że z wiekiem umysł się dosko-nali, a człowiek wyzwala się z różnego rodzaju namiętności. Podkreślał sza-cunek, jaki należy się osobom star-szym. Inny pogląd w tej kwestii miał Arystoteles, który o starości mówił z pogardą, co przejawiało się w jego twierdzeniu, że fizycznemu starzeniu się odpowiada postępujące upośle-dzenie umysłu. Można tłumaczyć to tym, iż w klasycznej Grecji kulturo-wym imperatywem była tęsknota za nieśmiertelnością. Jak wielkiej analo-gii w tychże poglądach można doszu-kać się współcześnie…

O podeszłym wieku mówili rów-nież autorzy wczesnochrześcijań-scy. Św. Augustyn - jeden z ojców Ko-ścioła - uznał, iż starość wyznacza po-łowę życia człowieka i zaczyna się w wieku sześćdziesięciu lat, a koń-czy w momencie osiągnięcia stu dwu-dziestu lat. W XVII w. Kasper Druż-bicki, poznański jezuita, napisał roz-prawę „Provisiones senectutis” (Przy-gotowanie do starości), która mówiła o godnym oczekiwaniu naturalnego schyłku istnienia.

Współcześnie można dostrzec bar-dzo negatywne ustosunkowanie do starości, wręcz wypieranie faktu sta-rzenia się ciała człowieka. Kult mło-dości tak mocno zniewolił nasze spo-łeczeństwa, że problemy czy potrze-by ludzi starszych często są bagateli-

STaRość – Tajemny ZamySł boży

zowane. Jan Paweł II w liście „Do mo-ich Braci i Sióstr - ludzi w podeszłym wieku” trafnie określił, iż dziś starość jest poważana tylko w niektórych społeczeństwach, a w innych, w któ-rych wartość człowieka określa się przez pryzmat jego wydajności i uży-teczności, ten szacunek jest znacz-nie mniejszy. Taka postawa sprawi-ła, że ludzie starsi coraz częściej mu-szą zadawać sobie pytanie o sens swojego życia. Poczucie bezradno-ści i bezużyteczności powodują, iż proponowana przez najbliższe oto-czenie eutanazja wydaje się być je-dynym rozwiązaniem w trudnych sy-tuacjach. Jednak, jak słusznie wska-zuje papież, „niezależnie od inten-cji i okoliczności pozostaje ona ak-tem z natury złym, poważnym naru-szeniem prawa Bożego, obrazą god-ności człowieka”.

Starzenie się społeczeństwKwestia godności człowieka często

staje jednak w opozycji do ekono-micznych rozważań nad starzeniem się współczesnych społeczeństw rozwiniętych. Już B. Russel w eseju „Koszmar starości” z 1931 r. stwier-dził, że „postęp wiedzy medycznej przedłużył ludzkie życie. Nie na-uczyliśmy się jednak zwiększać za-kresu ludzkich możliwości. Od sześć-dziesięciu lat rodzi się mniej ludzi i mniej umiera. Nieustannie wzrasta średnia wieku populacji”. Zgadza-jąc się z tym, współcześni naukow-cy, twierdzą, iż nie jest to korzyst-ny trend z punktu widzenia społecz-no-ekonomicznego. Należy zauwa-żyć, że powodem starzenia się spo-łeczeństw nie jest jedynie sukces

technologii medycznych, które obni-żają śmiertelność niemowląt, dzieci oraz ludzi dojrzałych czy też wydłu-żają życie osób starszych. Ważnym czynnikiem staje się ograniczanie prokreacji, spowodowane wzrostem wiedzy, popularyzowaniem sztucz-nych metod regulacji urodzeń oraz przede wszystkim egoistycznym dą-żeniem do wygodnego życia, któ-re w przypadku posiadania licznego potomstwa jest dużo trudniejsze do zorganizowania.

W tych warunkach osoby starsze znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji. Zwraca się uwagę na prob-lem deprecjonowania starości, który pojawia się szczególnie w państwach przechodzących gwałtowane zmiany ekonomiczne, polityczne i społecz-ne. Ks. prof. Leon Dyczewski stwier-dza, że człowieka starego ujmuje się jednostronnie, a pomoc udzielana od państwa oznacza w zasadzie jego izolację. Dlatego zadaniem każdego z nas jest podkreślanie wartości osób starszych dla jednostek, rodzin i spo-łeczeństwa, bo to właśnie ten okres istnienia wnosi nową jakość w życie społeczne.

Dystans czy przekaz międzypokoleniowy

Szybki rozwój cywilizacyjny przy-czynia się często do pogłębiania sa-motności i poczucia bezradności u ludzi starszych. Wejście w erę spo-łeczeństwa informacyjnego bazują-cego na szybkim przekazie informa-cji utrudnia komunikację człowieka w wieku podeszłym z jego otocze-niem. Ponadto wielość bodźców ata-kujących ze wszystkich stron sprzy-

człowiek, któremu dane jest starzeć się w zdrowiu wśród najbliższych powinien poczuwać się do odpowiedzialności za rozwój młodych pokoleń

Fot. Dominik Różański

www.civitaschristiana.pl 3�

społeczeństwo

ja postępującej alienacji ludzi star-szych. W rezultacie rewolucji infor-matycznej oraz rozwoju najnowszych technologii zauważa się efekt „cywili-zacyjnego przyspieszenia”. M. Mead w swoich rozważaniach nad przeka-zem międzypokoleniowym zauważy-ła, że epokę cybercywilizacji cechu-je obecnie prefiguratywność prze-kazu międzykulturowego. Następu-je odwrócenie ról i zasad socjaliza-cji, starsze generacje zmusza się bo-wiem nie tylko do uznawania nieza-leżności młodszych pokoleń, ale tak-że uczenia się od nich nowych umie-jętności, postaw i zachowań, któ-ry narzuca przyspieszony rytm ży-cia społecznego. Co więcej, dominu-jące stają się wzorce zachowań tych, którzy są najlepiej przystosowani do realiów epoki komputera. To ozna-cza, że wstępujące pokolenia coraz szybciej przystosowują się do gwał-townych zmian, a zapotrzebowanie na dziedzictwo kulturowe pokoleń zstępujących maleje. Nie jest to po-zytywny trend.

Znaczenie starościStarość to czas w życiu człowieka,

który naznaczony jest często bólem i cierpieniem spowodowanym róż-nymi chorobami. Dlatego nie dziwią postawy wycofania się z życia rodzin-nego czy też społecznego. Towarzy-szy temu niejednokrotnie stres wy-nikający nie tyle ze spadku ogólnej sprawności, co z faktu pozbawienia dotąd posiadanego statusu społecz-nego czy materialnego. Dlatego też, cytując Jana Pawła II, czcić ludzi sta-rych oznacza wypełniać wobec nich trojaką powinność: „akceptować ich obecność, pomagać im i doceniać ich zalety”.

Jednocześnie człowiek, któremu dane jest starzeć się w zdrowiu w to-warzystwie osób najbliższych, po-winien poczuwać się do odpowie-dzialności za rozwój młodych poko-leń. W ich wychowaniu największą rolę powinna odgrywać właśnie ro-dzina, której ludzie starsi są punk-tem odniesienia w kwestii warto-ści czy doświadczenia życiowego. Cierpliwość, tolerancja i duża wy-rozumiałość to najbardziej pożąda-ne cechy dobrego rodzica-wycho-wawcy. Znana na całym świecie te-rapeutka rodzin V. Satir podkreśla-ła, że w przypadku braku jednego rodzica w rodzinie, często to właś-nie dziadkowie stanowią autoryte-ty dla najmłodszych pokoleń. Jest

to nie tylko swego rodzaju służba drugiemu człowiekowi, ale i służba tradycji.

Rodzina chrześcijańska, której pod-stawami są wartości ugruntowane w religii, powinna być kluczem do zro-zumienia rzeczywistości otaczającej człowieka. Przekaz kodeksu postę-powania oraz hierarchii wartości na-stępuje dzięki rodzinie, której model kształtował się od wieków. Była ona enklawą, w której ważny był wzajem-ny szacunek, pomoc, zaufanie czy za-pewnienie poczucia bezpieczeństwa. Uznanie tradycyjnych wartości łączy-ło się z szacunkiem okazywanym jej starszym członkom. Silne więzi łączą-ce najbliższych były wzmacniane po-przez wspólne doświadczenia życia codziennego, włączając w to sferę sac-rum i profanum. To właśnie sacrum, czy-li uroczystości kościelne lub rodzin-ne, stanowiły rdzeń polskiej tradycji. W XX w. w rodzinach trzypokolenio-wych przekaz ten był dużo łatwiejszy z tego względu, iż osoby starsze towa-rzyszyły wychowaniu dzieci. Współ-cześnie obserwuje się trend odizolo-wywania się młodych ludzi zakłada-jących rodziny od rodzin pochodze-nia. Możliwe, że powoli stajemy się świadkami skutków tego procesu, co przejawia się w antypolskich posta-wach obojętności wobec krzyża czy też coraz większej laicyzacji.

Jednym z obszarów życia, w któ-rym bardzo duże znaczenie mieli kie-dyś ludzie starzy, było wychowanie do polskości, o czym dziś zapomina-my. Wychowanie patriotyczne dziec-ka w rodzinie dotyczy miejsc szcze-gólnie ważnych w jego życiu, a za-tem najczęściej tych, w których dora-stał. To przez nie człowiek miał szan-sę zakorzenienia się w rodzimej kul-turze. Zatem szczególnie ważnym za-daniem dla osób starszych jest wła-śnie pomoc w kształtowaniu postaw patriotycznych wśród najmłodszych. W sytuacji burzliwych przemian kul-turowych, społecznych, a nawet cza-sem dążeń do wyjałowienia polsko-ści, ważne jest kształtowanie dojrza-łej postawy patriotycznej. Takie pro-polskie wychowanie modelowane jest poprzez stwarzanie sytuacji mo-tywujących do kształtowania postawy szacunku i miłości do ojczyzny. Meto-dami pobudzającymi do rozwoju pa-triotyzmu u dzieci jest np. czytanie li-teratury pięknej i historycznej, zapo-znającej z losami narodu, ale i wzbo-gacającej mowę ojczystą. Wychowa-nie do patriotyzmu może być kształ-

towane poprzez organizację wycie-czek krajobrazowych, zwiedzanie za-bytków historycznych czy kulturo-wych. Jednak najbardziej istotne w tej kwestii są kontakty z najstarszy-mi pokoleniami rodziny, których hi-storie życia często przeplatane były trudnymi dziejami narodu polskie-go. Młody człowiek, często odseparo-wany od swoich dziadków i zapraco-wanych rodziców, pozostawiany jest sam sobie.

Integralnym elementem polskiej tradycji była i miejmy nadzieję, że nadal jest, zakorzeniona w niej reli-gia, która przekazywana przez starsze pokolenia wyznaczała zasady postę-powania w życiu społecznym. Wraz z rodzicami wpajali oni dzieciom zwyczaje i tradycje rodzinne, uczyli prawd wiary, pierwszych modlitw czy choćby znaku krzyża świętego. Edu-kacja moralna odbywała się poprzez wspólne modlitwy czy uczestnictwo w Mszy św. i różnych nabożeństwach. Jan Paweł II określa ten obszar jako sferę ewangelizacji, która nie jest uzależniona od sprawności działa-nia. Papież zauważa, że „Duch działa, jak i gdzie chce, nierzadko posługując się ludzkimi środkami, które w oczach świata uchodzą za mało znaczące”. Pa-pież dostrzega w ludziach starszych, samotnych lub chorych potencjał, któ-ry wykorzystany może być na różne sposoby. Wskazuje na gotowość nie-sienia pomocy drugiemu człowieko-wi, która przejawia się poprzez zrozu-mienie i wsparcie, dodawanie otuchy przez życzliwą radę czy milczącą mo-dlitwę oraz świadectwo cierpienia zno-szonego z wytrwałą ufnością. W przy-woływanym tu „Liście do moich Bra-ci i Sióstr” pisze: „Właśnie wówczas, gdy słabną ich siły i zdolność działa-nia, nasi sędziwi bracia i siostry stają się szczególnie cennymi narzędziami tajemnych zamysłów Opatrzności”.

Powtarzając za pewnym poetą „nie-widomy śni, niemy myśli, a czy ty pa-trząc, widzisz?”, warto się zastanowić nad własną postawą, tym, co nas ota-cza oraz zmianami w postępowaniu, które można, a nawet trzeba wprowa-dzić już dziś. Szczególnie istotne jest docenienie znaczenia ludzi w pode-szłym wieku w naszym życiu jednost-kowym, rodzinnym czy społecznym. Bł. Jan Paweł II podkreślał, że to wła-śnie ludzie starsi są strażnikami na-szej pamięci zbiorowej, dlatego nale-żą im się szacunek oraz miłość, dzię-ki którym mogą czuć się aktywną czę-ścią społeczeństwa. l

3� nasz Głos nr 3 | marzec �0��

spoe

łecz

eńst

wo

Z jolantą burzyńską, zastępcą prezes „bractwa więziennego” rozmawia Petar Petrović

na czym polega pomoc uwięzionym?Bractwo Więzienne powstało w 1992

r., a w następnym przystąpiliśmy do światowych struktur. W stanie wojen-nym ks. Jan Sikorski został poproszony o to, żeby odwiedzać internowanych i tak się zaczęły wizyty w więzieniach lu-dzi spoza służby więziennej. Później do księdza dołączyli wolontariusze. Naj-bardziej zależy nam na tym, by pomóc uwięzionym w gruntownej przemia-nie ich życia, po to, żeby nigdy więcej nie trafili za kratki. Organizujemy róż-nego rodzaju spotkania przede wszyst-kim biblijne i modlitewne. Prowadzi-my biblioteki, ewangelizujemy za po-mocą więziennego radiowęzła, a także wyświetlamy filmy religijne. Działamy wspólnie z kapelanami więziennymi, przygotowujemy więźniów do bierz-mowania, czasem do chrztu. Organizu-jemy też spotkania z rodzinami z oka-zji rożnych świąt. Nasi więźniowie biorą udział w corocznej pieszej pielgrzymce niepełnosprawnych do Częstochowy. Każdy z więźniów dostaje pod opiekę jednego niepełnosprawnego i pomaga mu w znoszeniu trudów.

czy pomagacie im Państwo także materialnie?Staramy się wspierać finansowo za-

równo więźniów, jak i ich rodziny, w szczególności dzieci. Te rodziny czę-sto żyją w biedzie. Od kilku lat daje-my więźniom możliwość kształcenia. Prowadzimy liczne kursy angielskie-go, komputerowe, zawodowe.

czy utrzymują Państwo kontakt z więźnia-mi, którzy wyszli na wolność?

Specjalnie dla nich otworzyliśmy we Wrocławiu dom, w którym byli więźnio-wie mogą znaleźć schronienie, poszu-kać pracę, przystosować się do życia w normalnym świecie, tak by jak najszyb-ciej stanąć na własne nogi. Co ciekawe, dom ten prowadzi były więzień, pan Ja-rek, który jest także szefem jednostki terenowej Bractwa we Wrocławiu.

ile osób tworzy bractwo i jakie warunki trzeba spełnić żeby do niego przystąpić?

byłem w więZieniu… Mamy obecnie pięciuset wolon-

tariuszy, działamy na terenie całego kraju i jesteśmy obecni w 60 proc. za-kładów karnych. Bardzo często przy-chodzą do nas członkowie różnych wspólnot chrześcijańskich, głównie katolickich. Ci, którzy chcą się spo-tykać z więźniami, muszą najpierw przejść szkolenie. W Bractwie można działać też w inny sposób, jak choć-by pakować i wysyłać paczki na świę-tą dla dzieci więźniów, w imieniu osa-dzonych rodziców. Można też pisać li-sty do więźniów, a także pracować w magazynie żywności.

z jakimi reakcjami więźniów i strażników spotykaliście się Państwo na początku swo-jej działalności?

Dziwili się, że z własnej woli wcho-dzimy do więzień. Okazało się jed-nak, że nie tylko więźniom potrzebna była rozmowa, ale także strażnikom. Obecnie osadzeni wiedzą już, że są ludzie, którzy się o nich troszczą.

Pamięta Pani swoje pierwsze spotkanie z więźniami?

Do Bractwa dołączyłam rok po jego założeniu. Ks. Sikorski zaproponował mi kiedyś wejście do więzienia na spo-tkanie świąteczne z więźniami. Byłam mile zaskoczona ich reakcją, bardzo szybko zaczęli się ze mną zaznajamiać i opowiadać mi o swoim życiu. Przy swo-ich kolegach z celi – twardych w końcu facetach - nie wypada się przecież roz-klejać. Z kobietą z zewnątrz można zaś porozmawiać sobie o życiu, trochę się wyżalić, zaczerpnąć otuchy.

czy nie miała Pani obaw przed takimi spotkaniami?

Nigdy nie czułam lęku, bo więk-szość z więźniów, z którymi miałam kontakt, okazała się bardzo miła. Na początku mojego członkostwa w Brac-twie zaczęłam odwiedzać narkoma-nów chorych na AIDS, byli to ludzie z podwójnym wyrokiem. Nie pytałam ich za co siedzą.

o czym najczęściej rozmawia Pani w trakcie takich spotkań?

Więźniowie najczęściej narzekają na swoją przeszłość, na to, że nikt im nie dał szansy, że wyrastali w złych środo-wiskach, że nikt o nich nie dbał, że mie-li ciężkie życie. Nie można zapominać o

tym, że większość czynów popełnili z wła-snej woli, ale trzeba też brać pod uwagę warunki, w jakich przyszło im żyć.

jak łączy Pani działalność w bractwie z pra-cą zawodową, życiem osobistym?

Nie mam dzieci ani męża, więc dys-ponują odrobiną wolnego czasu, cho-ciaż życie zawodowe zabiera mi bar-dzo dużo energii. Jestem dyrekto-rem działu informatyki w dużej firmie ubezpieczeniowej. Ale z roku na rok Bractwo pochłania mnie coraz bar-dziej, poszerzamy naszą działalność. Pomoc więźniom daje mi dużą satys-fakcję i poczucie spełnienia.

nie obawia się Pani opinii, że bractwo zajmuje się więźniami, zamiast pomagać ich ofiarom?

Nasza wspólnota nie zajmuje się ofiarami, aczkolwiek podobne Bractwa w innych krajach robią bardzo wiele na ich rzecz. Wydaje mi się jednak, że na-prowadzając na dobrą drogę więźniów ratujemy w pewien sposób ich niedo-szłe ofiary. Przekonanie więźnia, że to po jego stronie leży wina, że musi żało-wać za swoje postępowanie i się zmie-nić, często spotyka się z dużym opo-rem. Jest to jednak konieczne w pro-cesie przemiany. Możemy się pochwa-lić wieloma pozytywnymi przypadka-mi. Nasz podopieczny Marek obecnie jest prezesem fundacji zajmującej się dziećmi ulicy, Jarek jest szefem domu dla wychodzących z więzienia, Kazio jest malarzem, poetą i jednocześnie odwiedza więźniów i opowiada im o przemianie swojego życia, kiedyś był alkoholikiem. Nie pomożemy wszyst-kim, ale ważne jest, by pomóc jak naj-większej liczbie osób.

Poznała Pani zapewne warunki, w jakich żyją więźniowie

Sytuacja przeciętnego więźnia nie jest tak różowa, jakby się mogło wyda-wać. Wielu z nich bardzo docenia moż-liwość spotkania się z kimś z zewnątrz. Żyć w celi, z tymi samymi ludźmi, nic nie robić i patrzeć w telewizor? Więzie-nie jest bardziej torturą psychiczną niż fizyczną. l

autor jest dziennikarzem polskiego Radia

www.civitaschristiana.pl 33

społeczeństwo

Z dr. Tomaszem Telukiem z instytutu Globalizacji rozmawia aleksander Kłos

czy teoria ocieplenia klimatycznego ciągle ma się tak dobrze jak do tej pory?

Przed konferencją klimatyczną w Ko-penhadze wyszły na jaw treści pouf-nych e-maili czołowych naukowców zajmujących się tą sprawą. Dzięki temu wszyscy mieliśmy szansę się dowie-dzieć, że nie ma bezpośrednich dowo-dów na wpływ człowieka na ocieplenie, co więcej, przedstawiane dane są na-ciągane i konstruowane pod tę tezę.

Obecnie wyciekła druga część e-mai-li, a w nich znajdują bardzo duże różni-ce w interpretacji danych. Okazuje się, że nie świadczą one o tym, że mamy do czynienia z gwałtownymi zmiana-mi temperatur, nie ma też żadnych do-wodów na to, że człowiek może mieć wpływ na zmianę klimatu.

wiele udowodnionych fałszerstw i przekłamań nie spowodowało jednak odejścia od tej idei

Podczas konferencji w Rio de Janei-ro w 1992 r. wykorzystano proekolo-giczne nastawienie opinii publicznej, żeby stworzyć ideologiczną strategię jednoczenia lewicy pod pozorem wal-ki ze zmianami klimatu. Do tego pro-jektu zaczęli się przyłączać także po-litycy o poglądach nielewicowych. Chcieli na tym zbić polityczny kapitał. Potem pojawiły się firmy, które zauwa-żyły, że można na tym nieźle zarobić i promować nowe technologie rzeko-mo sprawiające, że klimat nie będzie ulegał zmianom. Mamy do czynienia z gigantycznym projektem politycz-no-biznesowo-ideologicznym realizo-wanym od 30 lat. Wydano już na nie-go tyle pieniędzy, zwerbowano tylu ludzi, a jest to machina, która przyno-si bardzo wielu grupom interesów gi-gantyczne zyski, że nie można się tak z tego po prostu wycofać.

nie mamy władZy nad KlimaTem

czy zauważa Pan jakieś zmiany w dyskusji na temat ocieplenia? czy ciągle mamy do czynienia z jednostronnym przedstawianiem tego problemu, straszeniem apokalipsą, wg instrukcji wydawanych przez ekologów?

Na pewno symptomem zmian jest to, że jeszcze kilka lat temu wszyscy ci, którzy negowali antropogeniczny efekt cieplarniany, byli nazywani ne-gacjonistami klimatycznymi, wyśmie-wano się z nich, nie byli w ogóle do-puszczani do dyskusji. Obecnie wy-daje się, że zwolennicy tezy o ocie-planiu klimatu są w mniejszości.

dlaczego w takim razie w mediach słyszymy wypowiedzi naukowców, którzy zapewniają o istnieniu ocieplenia klimatycznego?

To zrozumiałe, że jak jest jakiś mod-ny temat, to zaraz znajdują się fundu-sze na badania, można dzięki temu bardzo łatwo zrobić karierę. Gdy pod-łączają się do tego jakieś znane ośrod-ki, to mamy do czynienia ze znakomi-tą ścieżką, by realizować swoje ambi-cje. Na takie badania zawsze znajdą się pieniądze, dzięki czemu można uczest-niczyć w realizacji szeregu projektów.

skąd pochodzą środki finansowe na te pseudo-badania naukowe? kto za to wszystko płaci?

Sama Unia Europejska przeznacza gigantyczne pieniądze na organizacje „dbające” o środowiska naturalne. Większość z nich mówi o sobie, że są pozarządowe i niezależne, a w więk-szości otrzymują pieniądze z Brukseli i de facto są agendami rządowymi, na które łożą podatnicy. W ten sposób UE sama kreuje sobie gremia popar-cia. To fałsz biznesowo-ideologiczny.

Prof. Zygmunt Kolenda uważa, że do obniżenia emisji CO

2 w elektro-

wniach potrzebne są bardzo rozbudo-wane technologie chemiczne. Takie roz-wiązania zostały wypracowane w przo-dujących technologicznie krajach, np.

w Niemczech. My nie mamy takich tech-nologii, musimy je kupić. Bogate pań-stwa mówią: udzielimy pożyczki, a wy za tę pożyczkę kupicie od nas technologie do wychwytu CO

2…

To niedorzeczne, no bo jakaś firma francuska bądź niemiecka wynajdzie coś takiego, a polski podatnik będzie mu-siał za to płacić, gdyż jest to nam prawnie narzucone. W ten sposób chora ideolo-gia zmusza społeczeństwa do ponosze-nia wielkich kosztów projektów bizneso-wo-ideologicznych. Na wolnym rynku ta-kie projekty nie znalazłyby uznania i nikt by nie kupił czegoś, co polega na prze-lewaniu pustego w próżne. Cały ten sy-stem to manipulacja opinii publicznej, te wszystkie modele komputerowe symu-lujące zmiany klimatu są tyle samo war-te, co te przewidujące przyszłą wartość akcji. Te bzdurne tezy przywoływane są przez samozwańcze autorytety mające stanowiska nadane z urzędu. Np. teza o wyczerpalności zasobów naturalnych jest chyba jedną z najbardziej idiotycz-nych, jakie krążą w przestrzeni medial-nej. To tak, jakby epoka kamienia łupa-nego skończyła się z powodu braku ka-mienia. Siłą napędową rozwoju cywiliza-cji jest kreatywność człowieka, jak się za-cznie wyczerpywać ropa czy gaz, to wy-myślimy coś innego. Ideologia ocieple-nia głosi, że CO

2 jest najgorszym z gazów,

że zagraża ludzkości i całej planecie, tyle tylko, że jest on niezbędny do rozwoju życia na Ziemi.

Panie doktorze, a jakie będą konsekwencje realizacji zobowiązań podpisanego przez rząd donalda tuska paktu klimatycznego?

Podpisaliśmy bardzo niekorzystny dokument i dopiero teraz nasi rządzący zastanawiają się, co z tym fantem zrobić. Oczywiście znów jesteśmy w tej sprawie zapóźnieni, trzeba było myśleć o tym dużo wcześniej i nie godzić się na na-rzucone nam bardzo niekorzystne wa-

dr tomasz teluk: obiecaliśmy, że zwiększymy o 20 proc wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych Polska gospodarka tego nie wytrzyma, już jest w złej sytuacji, a walka z ociepleniem ją dobije

Fot. Aleksander Kłos


spoe

łecz

eńst

wo

runki. W przyszłym roku wchodzą w ży-cie zapisy, które zobowiązują nas do re-dukcji o 20 proc. emisji gazów cieplar-nianych. Obiecaliśmy też, że zwiększy-my o 20 proc. wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych. Polska gospo-darka tego nie wytrzyma, już jest w złej sytuacji, a walka z ociepleniem ją dobi-je. Większość produkowanej przez nas energii pochodzi z węgla kamiennego i tak szybkie przejście na inne źródła jest niemożliwe. Krajowi producenci ener-gii, którzy zostaną obciążeni dodatko-wymi kosztami, będą musieli podnieść ceny, co spowoduje, że będziemy pła-cić więcej za elektryczność, gaz i ogrze-wanie. A to wpłynie na ogólny, gwałtow-ny wzrost cen, wzrost bezrobocia i infla-cji, zamykanie kolejnych zakładów.

trudno sobie wyobrazić, że przy tak radykal-nym wzroście kosztów nie dojdzie do poważ-nych protestów

Ja jakoś jestem przekonany, że im się uda. W ciągu ostatniego miesiąca niebo-tycznie wzrosły ceny paliwa. I kto z tego powodu protestuje? Polacy stają się ta-kim typowym, konsumpcyjnym, zachod-nim społeczeństwem, które jest się w sta-nie zbuntować tylko w jakichś ekstremal-nych sytuacjach. Więc wyobrażam sobie, że w sprawie podwyżek spowodowanych wprowadzaniem pakietu klimatyczne-go wystąpi kilka autorytetów moralnych i wytłumaczy społeczeństwu, że mamy do czynienia z wyższymi celami, że trze-ba ratować świat. To będzie przypomi-nać kampanię „zachęcającą” do płace-nia abonamentu na publiczną telewizję, która w obecnej formie nie ma racji bytu. Skoro Smoleńsk przeszedł, to znaczy, że w naszym kraju wszystko przejdzie.

czy Polacy interesują się tematem ocieple-nia klimatycznego?

Podsunął mi Pan pomysł, aby taką analizę przeprowadził Instytut Globali-styki. Wydaje mi się, że jesteśmy jed-nym z najbardziej sceptycznie nasta-wionych do kwestii ocieplenia klima-tycznego narodów. Od jakiegoś czasu media przestały nas bombardować ta-kimi zlepkami obrazów, jak np. dymiący komin, głodujące dziecko i jakiś młodzik w dredach i w kolczyku w nosie tłuma-czący, że jeśli „coś z tym nie zrobimy”, to za miesiąc Bałtyk zaleje Tatry. Myślę, że większość Polaków ma inne sprawy na głowie, a nie walkę z ociepleniem.

czy fala kłopotów gospodarczych i zadłu-żenie wielu państw europejskich wpłyną na regulacje dotyczące paktu klimatycznego? czy ekonomia pokona ideologię?

Zielony protekcjonizm dzieje się wbrew rozsądkowi i zamyka rynek unij-ny na globalizację poprzez nakładanie różnego rodzajów regulacji motywowa-nych względami ekologicznymi. Mamy do czynienia ze zwykłym faworyzowa-nie niemieckich i francuskich firm, które wyspecjalizowały się w produkcji „zielo-nej” technologii. Można podać wiele ta-kich przypadków. Pierwszy z brzegu to rynek papieru. Dąży się do tego, żeby zabronić importu papieru z Chin (to pa-radoksalnie oni go wynaleźli), a stoją za tym konkretni ludzie zajmujący się na naszym kontynencie jego produk-cją. Mamy też oznakowania ekologicz-ne, które w rzeczywistości służą do tego, żeby nie kupować produktów z importu, gdyż nie spełniają one kryteriów zrów-noważonego rozwoju.

czy to znaczy, że mamy do czynienia z mono-polizowaniem rynku i zmuszaniem pozostałych jego uczestników, poprzez stosowanie zapisów prawnych, do kupowania danych produktów?

Cała polityka unijna opiera się na jednym wielkim protekcjonizmie fa-woryzującym firmy pochodzące z tych krajów. Ta strategia jest tak banal-nie prosta i widoczna, że aż dziw bie-rze, że wszyscy się na to godzą. Jest to bardzo niekorzystne dla Europy, bo w 2020 r. gospodarki azjatyckie zdomi-nują globalną gospodarkę. Nasz kon-tynent nie będzie w stanie z nimi kon-kurować, a obecnie desperacko broni się przed zmianą swojego stylu życia bankrutującego na naszych oczach.

czy wiadomo, na ile ogromne koszty unijne-go pakietu klimatycznego wpłynęły na kry-zys zadłużeniowy krajów ue?

Te sumy są rzeczywiście gigantyczne, choć nie można bezpośrednio wiązać paktu klimatycznego z kryzysem, ponie-waż jest to szerszy problem dotyczący za-dłużania się rządów i bankructwa socjal-nego państwa dobrobytu. Ono mogło-by sprawdzić się kilkadziesiąt lat wcześ-niej, gdy rodziło się o wiele więcej dzie-ci niż dziś, gdy zmieniło się nastawienie do rodziny. Koszty paktu klimatycznego są horrendalne i wszyscy jesteśmy zmu-szeni brać na siebie ten ciężar.

i wszyscy się na to godzą? Po konferencji klimatycznej w Durba-

nie, w RPA, Kanada wystąpiła z protoko-łu z Kioto. Ten globalny system się sy-pie i to tym bardziej musi wpłynąć na rewizję polityki wobec zmian klimatycz-nych. Tak samo politycy powinni mieć odwagę, by przyznać, że okłamywa-li opinię publiczną. Jesteśmy świadka-

mi tego, że w Unii panuje duża elastycz-ność w stosowaniu i stanowieniu pra-wa i możliwość wprowadzania wyjątków, o czym przekonujemy się, obserwując działania duetu Merkel-Sarkozy.

czy jednym z powodów tak wielkiego sukce-su teorii o ociepleniu klimatycznym nie było połączenie tego tematu z modą na życie w zdrowym, zielonym, czystym środowisku?

I to jest jeden z poważnych proble-mów, bo wiele osób biorących udział w „walce z ociepleniem klimatycznym” ma bardzo dobre intencje. Niestety te dążenia zostały wykorzystane do nie-cnych celów przez cwaniaków, którzy zbili na tym biznesowy i finansowy ka-pitał. Dlatego tych ludzi, którzy chcą czynić coś dobrego dla środowiska, nie wolno potępiać, natomiast nie do koń-ca walczą oni o dobrą sprawę. Szkoda, że nie mają świadomości, że ich „bój z ociepleniem” często powoduje zatru-wanie samego środowiska naturalne-go i niszczenie jego bogactw, jak to ma miejsce choćby w Brazylii, gdzie pod uprawy rzepaku, przeznaczonego na biopaliwa, wycina się lasy amazońskie.

wielu ekologów przekonuje, że to ludzie są odpowiedzialni za niszczenie planety i przy-czyniają się do ocieplenia klimatu poprzez to, że wytwarzają co2 na międzynarodo-wych salonach chwali się zaś politykę „regu-lacji urodzin” w chinach, czyli masową abor-cję, jako dobry przykład walki ze zmianami klimatycznymi im mniej ludzi, tym zdrow-sza jest nasza planeta?!

Szlachetny ruch obrońców środowiska staje się ideologią skierowaną przeciw-ko ludzkiemu życiu. Zgodnie z tą logiką człowiek jest największym wrogiem Zie-mi, gdyż przyczynia się do ocieplenia klimatycznego. Więc gdyby ludzi było mniej, zmniejszyłaby się też ilość CO

2

w środowisku. Człowiek zostaje przez ideologów potraktowany jak szkodnik.

dziś wszystko jest eko, począwszy od jedze-nia i ubrania, poprzez samochody i waka-cje, a kończąc na kredytach bankowych jest też „eko-religia”

Współczesny człowiek odczuwa du-chową pustkę i stara się wypełnić so-bie świat bez Boga. Stąd poszuki-wanie pseudoreligii i odnajdywanie choćby takiego ekologizmu będące-go przykładem poszukiwania wraż-liwości i pseudoduchowości. Musi to jednak prowadzić do rozczarowa-nia, bo to fałsz stworzony przez czło-wieka. A to, co zostało ukształtowa-ne przez człowieka, a nie przez Boga, musi upaść. l


społeczeństwo

ludmiŁa kobeszko

dobre wychowanie to przyjęcie perspektywy bycia dzieckiem boga, co służyć powinno rozwojowi godności człowieka

Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie” – słowa Jana Zamojskiego możemy odnieść również do współ-

czesności, twierdząc w większym uogólnieniu, że od tego, jak są wychowywane dzieci i młodzież, będzie zależał obraz przyszłego społeczeństwa. Wychowanie jest procesem, który ma niebagatelny wpływ na kształtowanie człowie-ka, ale również na to, w jaki spo-sób ludzie będą wchodzić w rela-cje, uczyć się, pracować, jak (i czy w ogóle) będą umieli budować wspólnotę.

Rola wychowawcy jest tu nieoce-niona, w równym stopniu ważna, co trudna. Wychowawcami młodych lu-dzi powinni być rodzice, nauczyciele, duchowni, inni ważni dorośli. Warto postawić pytanie, czy obecnie zbyt łatwo i chętnie dorośli nie rezygnu-ją ze swojego prawa (i obowiązku!) wychowania dzieci i młodzieży. Czy nie przerzucają się wzajemnie od-powiedzialnością za wychowanie? Czy potrafią sensownie podjąć się tego obowiązku? Czy (w najgorszym przypadku) nie przekazują dzieciom pseudowartości? Bywa i tak, że do-rośli sami jeszcze nie przestali być dziećmi. Nie mają jasnej, dojrzałej postawy wobec siebie, innych ludzi i świata lub reprezentują postawę nie-

wyChowanie do miłośCi boGa i ludZi

moralną. Ks. Marek Dziewięcki opi-suje takie zachowania „dorosłych” w bardzo ostrych słowach, przyrównu-jąc ich do braci Józefa sprzedających go w niewolę.

Róbta, co chceta?Może być jednak tak, że zrze-

czenie się przez dorosłych wy-chowawczej roli stanowi konse-kwencję ich niewiedzy, nieświa-domości albo wynika z nacisków współczesnego świata. Zapraco-wani rodzice, którzy chcą zapew-nić dziecku dobry byt material-ny, często zapominają o prawdzi-wej, szczerej rozmowie, porusza-jącej istotne kwestie, które w da-nym momencie dominują w życiu dzieci czy młodzieży. Zapomina-ją o tym, że dzieci są naturalny-mi badaczami. Jeżeli ze swoimi pytaniami nie będą mogły zwró-cić się do najbliższych, nie będą miały w życiu przewodników i au-torytetów, poszukają odpowiedzi u innych, niekoniecznie dobrych źródeł.

Co gorsza, dorośli sami bywa-ją „edukowani” do tego, aby zre-zygnować z mądrych oddziaływań wychowawczych. We współczes-nej pedagogice obecny jest bo-wiem nurt, który właściwie negu-je samą pedagogikę, dlatego na-zywany jest antypedagogiką.

W założeniach tego nurtu, po-wstałego w latach hippisowskiej rewolty w Stanach Zjednoczonych, wychowanie przedstawione jest jako opresja dziecka, które samo najlepiej wie, co jest mu potrzeb-

ne do rozwoju. Pobrzmiewają tu echem twierdzenia humanistycz-ne o dobrej z gruntu naturze czło-wieka (skoro bowiem jest on do-bry, wystarczy dać mu pełną swo-bodę, aby się należycie rozwijał) oraz freudowskie oskarżenia kiero-wane przeciwko opresyjnej kultu-rze. Przedstawiciele antypedagogi-ki podkreślają, iż dbają o godność i wolność dziecka, pozostawiając mu pełne prawo do samostanowienia. Takie twierdzenia nie tylko stoją w rażącej sprzeczności z ustaleniami psychologii rozwojowej, ale prze-czą zdrowemu rozsądkowi.

Absurdalne jest założenie, że dziecko lub dorastający człowiek jest w stanie samodzielnie, mą-drze rozstrzygnąć wszystkie kwe-stie dotyczące swojego życia. Od momentu narodzin do osiągnięcia pełnej dorosłości człowiek prze-chodzi stadia nie tylko rozwoju fi-zycznego, ale również emocjonal-nego, poznawczego, moralnego czy duchowego. Może dysponować ta-kim stopniem wolności (i odpo-wiedzialności), na jaki pozwala mu dany moment w jego rozwoju.

Nie tylko absurdalność, ale rów-nież ogromne zagrożenie dla roz-woju dziecka w pełni oddaje lista Ruchu „Praw Dziecka” stworzona przez zwolenników antypedagogi-ki. Na przykład dzieci „mają pra-wo zamieszkać tam, gdzie chcą (choćby sklep z zabawkami), a ro-dzice nie mają prawa im tego za-braniać”. Należy tylko patrzeć, kiedy wyrosną im ośle uszy. „Nie-zależnie od swojego wieku powin-

można postawić pytanie, czy zbyt dorośli chętnie nie rezygnują ze swojego prawa do wychowania dzieci i młodzieży



spoe

łecz

eńst

wo

ny mieć prawo do decydowania o sprawach istotnych dla ich życia. Uwzględnia się w tym także spra-wy dotyczące polityki, religii, ro-dziny”. Czyli na przykład dwula-tek może zadecydować, kto bę-dzie jego mamusią czy tatusiem albo do jakiego kościoła (i czy w ogóle) chce należeć. „Mogą mieć, niezależnie od wieku, stosunki seksualne, a rodzice nie mają pra-wa im tego zabronić, jeżeli tylko dzieci mają na to ochotę i nie są do tego przymuszane”. To już zu-pełna zgroza i argument przyta-czany w podobnej retoryce przez zwolenników pedofilii.

Jednak warto, aby dorastają-ca młodzież albo niektórzy doro-śli zapoznali się w pełni z historią idei antypedagogiki, zanim urze-czeni artyzmem grupy Pink Floyd zaczną śpiewać „We don’t need no education”. W mniej artystycz-ny, lecz chwytliwy sposób wyraził to Jerzy Owsiak słowami „Róbta, co chceta”.

„Kochaj i rób, co chcesz”Nie wiem, czy Owsiak zdawał

sobie sprawę, że w pewnym sen-sie powtórzył (ale jednocześnie zniekształcił) słowa św. Augustyna „kochaj i rób, co chcesz”. Podsta-wowym warunkiem do tego, aby działać wedle własnego upodoba-nia, jest miłość. Jednak miłość jest pojmowana w bardzo różny spo-sób, inne ujęcie miłości prezen-tują komedie romantyczne, a inne strony Nowego Testamentu. Chry-stus streścił cały dekalog w dwóch przykazaniach - miłości Boga oraz miłości bliźniego. To nie znaczy, że unieważnił wcześniejsze przy-kazania, nadał im jednak głęb-szy sens, pewien psychologicz-ny wymiar. Zgodnie z nauką Koś-cioła nie kocha się w pełni dojrza-le i odpowiedzialnie, jeżeli prze-kracza się przykazania dekalogu. W pełni dojrzale kochał na Ziemi jedynie Jezus Chrystus - wcielony Bóg, który z miłości oddał swoje życie na krzyżu.

Dlatego wychowawca katolicki nie powie wychowankowi „rób, co chcesz”, tylko „naśladuj Jezu-sa Chrystusa”. Nie musi to oczywi-ście oznaczać męczeńskiej śmier-ci, chodzi raczej o ukazanie pełni miłości i zachęcenie, aby w swoim życiu starać się kochać Boga i lu-dzi. A wszystko to w ramach praw

moralnych, które nadają sens i porządkują życie człowieka. Wy-chowawca działający w duchu ka-tolickim zdaje sobie również spra-wę z tego, że każdy jest indywidu-alnością, więc nie zachęca innych, aby go naśladowali. Nawet czyta-nie żywotów świętych może po-móc w rozwoju, jednak nie jest to zachęta do pełnego naśladowania tego czy innego świętego. Raczej pokazanie, że byli oni w pewnym sensie zwykłymi ludźmi, ułom-nymi (św. Piotr trzy razy wyparł się Jezusa), przeżywającymi włas-ne rozterki (nawet związane z po-ważnym zachwianiem wiary, jakie miewała Matka Teresa).

Wychowanie katolickie zmie-rza do tego, aby człowiek mógł odpowiedzialnie wstąpić w zwią-zek małżeński lub przyjąć świę-cenia kapłańskie, realizując w ten sposób swoje najbardziej ludz-kie (i boskie) pragnienie kocha-nia i bycia kochanym. Aby jednak w dojrzały sposób realizować się w małżeństwie lub kapłaństwie, trzeba najpierw być człowiekiem dobrze wychowanym we wszyst-kich podstawowych wymiarach człowieczeństwa - w szacunku do własnego ciała oraz seksualno-ści, rozwiniętej umiejętności lo-gicznego, realistycznego myśle-nia, znajomości własnych emo-cji i umiejętności panowania nad nimi. Wtedy łatwiej jest dokony-wać moralnych wyborów, rozwi-jać się duchowo lub rozpoznawać powołanie do małżeństwa czy ka-płaństwa. Uwzględniając wszyst-kie poziomy ludzkiej egzystencji (cielesny, psychologiczny, ducho-wy), pedagogika katolicka słusz-nie zasługuje na miano integral-nej. Jednocześnie wszystkie te wymiary przedstawiane są w cha-rakterystycznej antropologii mó-wiącej zarówno o wielkości, jak i małości człowieka.

Wielki mały człowiekKatolicyzm mówi o tym, że czło-

wiek jest przede wszystkim ko-chany przez Boga. Przyjęcie stwierdzenia, że jest się kocha-nym dzieckiem Boga, wyznacza godność człowieka, która pozosta-je niezależna od tego, ile ma się lat, tytułów naukowych czy pienię-dzy w banku. Respektowanie god-ności dziecka nie oznacza jednak pozostawienia go samemu sobie

(jak postuluje antypedagogika), lecz stworzenie przyjaznych, god-nych warunków jego dojrzewania, oznacza dołożenie wszelkich sta-rań, aby wskazać mu drogę dobre-go postępowania. Człowiek został stworzony na podobieństwo Boga, więc ma przed sobą perspekty-wę ogromnego rozwoju, twórcze-go podejścia do świata i wzrasta-nia do miłości.

Nie można jednak zatrzymywać się tylko na takim aspekcie czło-wieczeństwa. W konsekwencji pro-wadzi to do odrzucenia Boga, py-chy, prób kreowania „nadczłowie-ka” lub rajskiego ładu społeczne-go na Ziemi. Nietzscheańską ideą nadczłowieka zaraził się Hitler, który wymarzył sobie germańską rasę panów. Wspaniały ład spo-łeczny, bez „religijnego opium dla mas” obiecywał marksizm. Histo-ria pokazuje, jak idee marksistow-skie przerodziły się w komunizm, jeden z najbardziej podstępnych i zbrodniczych systemów. Na „wol-ność, równość i braterstwo” powo-ływała się Rewolucja Francuska, skazując (widocznie mniej wol-nych, równych czy braterskich) na gilotynę!

Człowiek został stworzony na podobieństwo Boga, jednak nie jest i nie będzie Bogiem!

Mogłoby się wydawać, że ma-rzenia o nadczłowieku przeminęły wraz ze stęchłymi oparami faszy-zmu. Czyżby? A współczesna eu-genika wraz z propagowaną przez nią możliwością wyboru takiego lub innego koloru oczu przyszłego dziecka? A pojawiające się współ-cześnie praktyki New Age, kon-centrujące się tylko na rozwoju „nowego człowieka” (pomijające przy tym Boga)?

Przed takimi zakusami chro-ni kolejne założenie antropologii katolickiej. Ludzkość po grzechu pierworodnym pozostaje grzesz-na. Oznacza to, że zarówno mniej-si, jak i więksi ludzie mają natural-ne skłonności do grzechu. Do wy-boru dobra trzeba odpowiednio wychowywać i samemu pracować nad sobą. Zawsze jednak mając tę perspektywę, że do ideału, jak do nieskończoności, w tym życiu tyl-ko można dążyć; z pomocą boską, bo ludzka bywa aż nadto zawod-na. l

autorka jest pedagogiem i psychologiem.


kościół

krzysztof tarnowski

Czy teoria ewolucji, a w praktyce teoria przypadku, jest prawdziwa? jak teoria darwina wypada w konfrontacji z coraz to nowszymi odkryciami naukowymi?

Zgodnie z elementarną zasadą nauki teza wymaga dowodu. Czy ewolucjoniści, burząc do-tychczasowy, odwieczny po-

rządek świata, przedstawili taki do-wód? A może przedstawili nauko-wy dowód, że w powstaniu świata nie miała udziału żadna, obca naszej świadomości Siła Sprawcza (określa-na przez ludy Ziemi mianem Boga)? Nie! Mało tego, w miarę upływu cza-su i coraz większej ilości odkryć na-ukowych przekonujemy się o słabo-ści teorii Darwina. Dlaczego niemal natychmiast unieważniono coś, cze-go nikt nigdy naukowo nie podwa-żył, i zastąpiono czymś, czego nigdy naukowo nie dowiedziono? Prze-wrotność i absurdalność tej sytuacji sprowadza się do tego, że podwa-ża się i atakuje dotychczasowy po-rządek rzeczy i odwraca oczywistą, chronologiczną kolejność wydarzeń, próbując z teorii Darwina uczynić ponadczasowy dogmat, który trze-ba by dopiero w sposób naukowy i absolutnie niepodlegający dysku-sji podważyć.

Wszechświat według darwinistów

Obecnie to ewolucjoniści, w przy-padku pojawiania się jakichkolwiek zarzutów czy wątpliwości mogących zagrozić teorii Darwina, domagają się dostarczenia naukowego dowodu na

ewoluCja CZy ewoluCyjny PRZeKRęT?

istnienie jakieś innej, zewnętrznej siły. A gdzie ich dowody na jej brak? Chronologia czasowa jest nieubłaga-na i nie podlega dyskusji. To nie lu-dzie uznający sprawczą siłę Stwór-cy, ale ci, którzy ją podważają, po-winni i w praktyce muszą udowodnić jej brak, a zarazem udowodnić praw-dziwość swojej własnej tezy. I dopóki darwiniści nie dostarczą naukowego i niepodważalnego dowodu, że takiej siły sprawczej nie ma, nie powinno mieć miejsca zastępowanie starego porządku nowym i nauczania w szko-łach – w trybie obowiązkowym – te-orii, których jedynym imperatywem jest inspiracja ideologiczna.

Według darwinistów cały Wszech-świat, nasza planeta Ziemia i wszel-kie życie na niej – w tym i człowiek – nie jest efektem zadziałania jakiejś nieznanej nam „Siły Sprawczej”, ale „Przypadku” – w dodatku, warunko-wo – całkowicie ślepego. Pomijając już coraz bardziej kłopotliwą spra-wę braku istnienia ogniw pośred-nich ewolucji łączących ze sobą po-szczególne bądź jakiekolwiek gatun-ki, spróbujmy przyjrzeć się kilku za-gadnieniom, które w oczywisty spo-sób podważają tę teorię (a tym sa-mym ją przekreślają).

Ograniczmy się tylko do jednego, rzadko poruszanego aspektu teorii ewolucji. Jak powszechnie wiadomo, każdy organizm czy roślina mogą roz-mnażać się tylko wewnątrz własnego gatunku. Mechanizm ten dotyczy ca-łego świata ożywionego. Jest to wy-nik istnienia w przyrodzie nadrzęd-nego, ponadczasowego „mechani-zmu biologicznego”, niepodlegające-go procesom ewolucyjnym i istnieją-cego niezależnie od niej. Już sam ten fakt świadczy o istnieniu czegoś wię-cej niż tylko „ewolucyjny, ślepy przy-padek”. Gdyby wszystko było tylko kwestią przypadku, powinniśmy kon-sekwentnie mieć do czynienia z cał-kowicie dowolną i pełną gamą rozrod-czą – możliwością swobodnego krzy-

żowania się i płodzenia, czyli tworze-nia coraz to nowych gatunków.

Przy okazji tej kwestii wyłania-ją się kolejne problemy obnażające sprzeczności teorii ewolucji. Przede wszystkim, skoro podstawowym, na-turalnym celem i cechą „ewolucji” jest dążenie, za wszelką cenę i wszel-kimi możliwymi sposobami, do mak-symalnej ekspansji (fizyczno-biolo-gicznej) – tak ewolucjoniści uzasad-niają możliwość powstania życia – to w jakim celu ta sama „ewolucja” wy-tworzyła mechanizmy zaprzeczają-ce samej sobie – mowa o powyższym mechanizmie zabezpieczenia gatun-kowego? A istnienie tego mechani-zmu jest faktem, którego już nie jest w stanie podważyć nikt, nawet naj-bardziej zagorzały ewolucjonista. I dlaczego w tym podobno całkowi-cie przypadkowym procesie ewolu-cyjnym tak ważna jest kwestia ochro-ny (czystości) gatunków? Czyżby owa „ślepa ewolucja”, ten „ślepy przypa-dek”, sprzecznie z „własną logiką” i naturalnym dążeniem, przewidział w przyszłości nadmierne rozmnaża-nie się organizmów?

Mechanizm zabezpieczający przed niepohamowaną

rozrodczościąCzy kwestia nadmiernego rozmna-

żania się to w ogóle problem „ewo-lucji” (przyrody) – takie zapobiegliwe i perspektywiczne działanie cechuje jedynie „świadomość” zdolną prze-widywać przyszłe konsekwencje swo-jego działania – przewidującej przy-szłość i myślącą o niej? Dla „bezmyśl-nego producenta życia”, jakim powi-nien być w tej sytuacji „przypadek”, nie powinno mieć najmniejszego zna-czenia, czy mnożące się bez żadnych ograniczeń organizmy zaczną się kie-dyś wzajemnie pożerać i niszczyć, czy też nie.

Logiczną i naturalną konsekwencją rozwoju ewolucji powinno być dąże-nie do maksymalizacji rozrodu i roz-


kośc

iół

woju, czyli maksymalnego krzyżowa-nia się wszelkich organizmów i gatun-ków, tak jak na początku „wszystkiego ze wszystkim”. Wbrew pozorom moż-liwość takiej krzyżówki w przypadku braku owego biologicznego hamul-ca (zabezpieczenia) powinna być jak najbardziej naturalna. Przecież pierw-sza forma życia również miała zaist-nieć (wg ewolucjonistów) w efekcie takiego swobodnego łączenia się róż-nych form bytu, a wszystko, co żyje, to jedna wielka rodzina o wspólnych korzeniach. Dlaczego zatem, skoro wcześniej z formy roślinnej mogły po-wstawać żywe stworzenia, teraz prze-stało być to możliwe? W imię jakiego przypadku? Do dzisiaj istnieją znane nam pierwotne, najbardziej prymi-tywne formy życia, rzekomo z samych początków etapu ewolucji, które po-mimo tego wcale nie mnożą się ze wszystkim wokoło (a przecież powin-ny mieć taką cechę). Zgodnie z ewo-lucyjnym prawem przypadku, nie-zmiennie powinna istnieć możliwość każdej mieszanki biologicznej i przy-padkowej ciąży, np. lamparcicy z mu-chą, gdyby taki pobudzony muszy sa-miec przysiadł podczas jej drzemki na jej narządach rodnych – a dlacze-go nie, skoro zgodnie z teorią Darwi-na, wcześniej dochodziło już do jesz-cze bardziej niezwykłych rzeczy (np. martwe pierwiastki przeistaczały się w żywe organizmy).

A tak na poważnie, to właśnie dla-tego nie latają wokół nas lamparci-co-muchy i wszelkie inne dziwaczne stwory, ponieważ od zawsze istnieje w przyrodzie świadome, biologiczne zabezpieczenie przed tego typu ab-surdalnymi sytuacjami.

Ów „zagadkowy” mechanizm nie mógł „wyewoluować” samoczynnie, w wyniku rzekomo „naturalnych” procesów ewolucyjnych, bo ma go każda forma organiczna, poczynając już od tych pierwszych, najstarszych i najprostszych form życia, po współ-czesne, te najbardziej złożone, za-tem już nawet sama teoria ewolucji dowodzi, że ów mechanizm zabez-pieczający musiał istnieć od zarania, już od samego jej początku, czyli nie może być i nie jest efektem żad-nego jej własnego, a tym bardziej przypadkowego, procesu (rozwoju). A jest to mechanizm na tyle złożony, że nawet człowiek współczesny, isto-ta wybitnie inteligentna, stojąca na samym szczycie tej ewolucyjnej dra-biny, dysponująca wysoce rozwinię-tą technologią biomedyczną i wiedzą

genetyczną, nie potrafi tego mecha-nizmu obejść (skutecznie). To chyba wymownie świadczy o „genialności konstrukcyjnej” i złożoności mecha-nizmu funkcjonowania tego zabez-pieczenia. I skąd miał się on wziąć u pierwszych, najprymitywniejszych form życia znacznie bardziej prymi-tywnych niż sam ten mechanizm? Powstał przypadkowo? Jeśli nawet jakiś zdeterminowany darwinista jest w stanie w coś takiego uwierzyć, to załóżmy, że przez przypadek mógł on powstać, ale sytuacja taka mogła się przytrafić co najwyżej tylko u po-jedynczego osobnika i zaraz potem ten niezwykle złożony, przypadko-wo zaistniały mechanizm, powinien razem z nim zaniknąć. Jakim cudem się zablokował i powielił? I w jaki sposób ten mechanizm pojawił się u wszystkich form bytu równocześ-nie i równolegle? Przypadek to przy-padek. U pojedynczych form życia ten mechanizm mógłby się pojawić i ewentualnie skutecznie za/działać, ale u wszystkich innych bezwarunko-wo już nie. Bo inaczej ponownie nie może być mowy o przypadku, a o ja-kimś świadomym, uporządkowanym i w pełni kontrolowanym działaniu wybierającym i decydującym o tym, co jest dobre, a co złe.

Są to absurdy wykluczające przy-padkowość procesu ewolucji i to w sposób niepodważalny. Istnienie owego zabezpieczenia w każdej for-mie bytu – od najprostszej po te naj-bardziej złożone – świadczy o istnie-niu jakiegoś „nadrzędnego” systemu sterującego, który wyposażył matkę naturę w mechanizm zabezpieczają-cy ją przed nadmierną i niczym nie-pohamowaną rozrodczością.

Regres fauny i floryWbrew „logice ewolucjonizmu”,

w miarę upływu czasu, zamiast przy-bywania nowych gatunków (w tem-pie geometrycznym), ma miejsce co-raz szybsze i częstsze ich wymiera-nie. Dotychczas nie zaobserwowa-no ani jednego przypadku powsta-nia nowego gatunku, natomiast wiele z nich już zniknęło/wymarło (chociaż-by słynne dinozaury). Czym to tłu-maczyć i o czym to świadczy? Czyż-by „ewolucja” zakończyła swoją spon-taniczną i radosną twórczość z chwilą pojawienia się na scenie życia istoty ludzkiej? Czy owa bezmyślna „ewo-lucja” uznała swoje dzieło za wystar-czająco doskonałe i postanowiła za-kończyć swoją dotychczasową, przy-

padkową działalność ewolucyjną? I ponownie mamy do czynienia z pa-radoksem, gdyż ta właśnie sytuacja znacznie bliższa jest wersji biblijnej mówiącej o powolnej degeneracji świata biologicznego niż wersji ewo-lucyjnej mówiącej o jego rozkwicie i ciągłym, coraz bardziej dynamicz-nym rozwoju.

Ekolodzy i biolodzy biją na alarm, że przy takim tempie degradacji śro-dowiska w niedługim czasie z Zie-mi zniknie blisko 50 proc. gatunków zwierząt. Jak to się ma do teorii ewo-lucji? Uzasadnianie tego procesu po-stępującym zanieczyszczeniem i de-gradacją naszego naturalnego środo-wiska jest śmieszne, bowiem w myśl teorii Darwina, im większe zagroże-nie i skażenie biologiczne, tym bar-dziej sprzyja ono mutacjom, a w kon-sekwencji rozrastaniu się i mnożeniu nowych gatunków. Jest to według teo-rii ewolucji wręcz warunek wszelkiego rozwoju. Tak miało być na samym po-czątku tworzenia się świata, a następ-nie życia na Ziemi, kiedy na jej po-wierzchni, w głębi i w atmosferze za-chodziły skrajnie ekstremalne proce-sy fizyko-chemiczno-termiczne.

Współczesna działalność człowie-ka i stan środowiska nie powinien stanowić dla procesów ewolucyjnych większego problemu, bo według za-łożeń ewolucyjnych jej najmocniej-szą stroną ma być właśnie owa nie-zwykła umiejętność reagowania i do-stosowywania się do każdych warun-ków – nawet tych ekstremalnie nieko-rzystnych (słynne mutacje). Wszelkie przeszkody i utrudnienia powinny tylko uaktywniać i przyspieszać ewo-lucję, tak jak działo się to dotychczas (podobno to miał być wręcz warunek ewolucji). Jednak jakoś współcześnie nie obserwujemy owego dostosowa-nia się natury/przyrody do zmian oto-czenia. Miejsca zanikających gatun-ków nie zapełniają roje mutantów (nowych gatunków). Odwrotnie, ob-serwujemy coraz szybszy regres fau-ny i flory. Czy teraz „ewolucji” zaczęły przeszkadzać „drobne” przeszkody i zanieczyszczenia, w których my sami musimy w miarę normalnie funkcjo-nować (a nie przeszkadzały i pcha-ły ją do rozwoju w nieporównywalnie gorszych warunkach)? Skoro jeste-śmy świadkami wymierania i zanika-nia gatunków, to dlaczego nie jeste-śmy świadkami tworzenia się nowych, zapełniających to miejsce (równowa-żących zaistniałą sytuację) i mnożą-cych się adekwatnie szybciej? l


kościół

Łukasz kudlicki

25 marca 1992 r. została ogłoszona bulla „Totus tuus Poloniae populus”

Konkordat, walka w obronie ży-cia, trudny rozwój mediów ka-tolickich i totalna konfronta-cja z coraz bardziej hałaśliwy-

mi środowiskami wrogimi Bogu i Koś-ciołowi to cechy dystynktywne w ży-ciu polskiego Kościoła po reformie administracyjnej z 1992 r.

Dwadzieścia lat temu bullą „Totus Tuus Poloniae Populus” papież Jan Pa-weł II dokonał reorganizacji administra-cyjnej Kościoła w Polsce. Ojciec Świę-ty utworzył 13 nowych diecezji, a 8 do-tychczasowych podniósł do rangi archi-diecezji. Ta reorganizacja była najwięk-szym po wojnie przeobrażeniem Koś-cioła w Polsce i w ogóle w Europie.

W chwili rozpoczęcia przemian ustrojowych w Polsce w 1989 r. Koś-ciół katolicki składał się z 5 archidie-cezji będących stolicami metropolii (prowincji kościelnych) i 22 diecezji. Wśród tych ostatnich znajdowały się tzw. diecezje karłowate na wschodzie kraju: archidiecezja w Białymstoku i Lubaczowie oraz diecezja w Drohi-czynie, obejmujące pozostałe w Pol-sce tereny, które wcześniej wchodzi-ły w skład archidiecezji wileńskiej i lwowskiej oraz diecezji pińskiej.

W czasie panowania władzy komuni-stycznej w Polsce, dokładnie w 1972 r., nastąpiła jedynie regulacja terytorial-na administracji kościelnej na tzw. zie-miach odzyskanych. Stało się to za spra-wą bulli „Episcopatus Poloniae coetus” papieża Pawła VI. Pierwszą w odrodzo-nej w 1918 r. Polsce decyzją reorganiza-cyjną była bulla Piusa XI „Vixdum Polo-niae unitas” z 1925 r.

Nowe czasy

Przemiany po 1989 r. skutkowały zwiększeniem swobód dla wierzących,

co przekładało się na nowe możliwo-ści działania Kościoła. Wobec tego na-leżało tworzyć strukturę administra-cyjną odpowiadającą aktualnym po-trzebom. Podczas 243. zebrania ple-narnego Konferencji Episkopatu Pol-ski, 10 października 1990 r., z inicjaty-wy nuncjusza apostolskiego w Polsce abpa Józefa Kowalczyka została usta-nowiona specjalna Komisja ds. nowe-go podziału administracyjnego Koś-cioła w Polsce, której przewodniczył kard. Franciszek Macharski, metropo-lita krakowski.

Członkowie komisji rozpisali ankie-tę do wszystkich biskupów diecezjal-nych w sprawie reorganizacji diece-zji w Polsce. Do końca grudnia 1990 r. nadeszły odpowiedzi ze wszystkich diecezji, które stały się podstawą do opracowania nowego podziału admi-nistracyjnego. Prace komisji 30 paź-dziernika 1991 r. zostały przedłożone Stolicy Apostolskiej.

25 marca 1992 r. została ogłoszona papieska bulla „Totus Tuus Poloniae populus”, która zreorganizowała ad-ministracyjnie Kościół w Polsce. Powo-łanych zostało 13 nowych diecezji, a 8 dotychczasowych zostało podniesio-nych do rangi archidiecezji. Rozwią-zane zostały historyczne unie łączą-ce archidiecezje: gnieźnieńską i po-znańską oraz gnieźnieńską z warszaw-ską. Z rozwiązaniem tej ostatniej unii wiązał się delikatny problem ograni-czenia uprawnień prymasa Polski, któ-ry ten tytuł dzierżył jako arcybiskup gnieźnieński, a jednocześnie piasto-wał funkcję metropolity warszawskie-go. Prosta likwidacja unii wymagała-

by pozbawienia arcybiskupa warszaw-skiego godności prymasa Polski. Zna-leziono jednak salomonowe rozwią-zanie i postanowiono, że kard. Józef Glemp ma prawo do zachowania ty-tułu Prymasa Polski jako „kustosz re-likwii św. Wojciecha czczonych w kate-drze gnieźnieńskiej” (pkt IV bulli).

Zmiany administracyjne pociągnę-ły za sobą konieczność licznych decy-zji personalnych. Jan Paweł II dokonał poważnych zmian w składzie Konfe-rencji Episkopatu Polski: mianował 7 nowych biskupów, 10 innych podniósł do godności arcybiskupów, 11 bisku-pów pomocniczych mianował ordy-nariuszami, a 14 dalszych pomocni-czych przeniósł z ich dotychczaso-wych diecezji do innych. W wyniku tych zmian Kościół rzymsko-katolicki w Polsce składał się w 1992 r. z 41 jed-nostek administracyjnych, w tym 13 archidiecezji-metropolii, 26 diecezji, ordynariatu polowego i jednej archi-diecezji (łódzkiej), podlegającej bez-pośrednio Stolicy Apostolskiej.

Cztery lata później, w 1996 r., pa-pież powołał metropolię bizantyń-sko-ukraińską, w skład której weszły archieparchia (archidiecezja) prze-mysko-warszawska i eparchia (diece-zja) wrocławsko-gdańska.

Ostatnie zmiany w strukturze te-rytorialnej polskiego Kościoła miały miejsce w 2004 r., kiedy to powołano diecezje bydgoską i świdnicką oraz utworzono metropolię łódzką, którą stanowią archidiecezja łódzka i die-cezja łowicka.

Aktualnie w Polsce istnieją 44 die-cezje, w tym dwie Kościoła bizantyń-

dwie deKady żyweGo KośCioła

w 2004 r powołano diecezje bydgoską i świdnicką oraz utworzono metropolię łódzką na zdjęciu: archikatedra w łodzi


sko-ukraińskiego oraz ordynariat po-lowy, zrównany w prawach z diecezją. Diecezje łączą się w 15 metropolii.

20 lat wyzwań Kościoła

Minione dwudziestolecie w ży-ciu Kościoła w Polsce przede wszyst-kim było naznaczone przez pontyfi-kat Jana Pawła II i kolejne wizyty apo-stolskie papieża w ojczyźnie. Wnikli-wi słuchacze wychwycili zmianę tonu papieskiego nauczania w stosunku do okresu sprzed politycznych prze-mian: Jan Paweł II wzywał do wierno-ści Bogu w nowej sytuacji, która przy-niosła wolność Polsce. Papież zwracał uwagę na znaczenie pracy nad sumie-niem chrześcijanina, zachęcał do uf-ności Bożemu Miłosierdziu, któremu poświęcił ostatnią wizytę w ojczyźnie, błogosławiąc sanktuarium w krakow-skich Łagiewnikach.

Rok 1989 przyniósł wolność wyzna-wania wiary, ale jednocześnie posta-wił Kościół w nowej sytuacji, piętrząc kolejne wyzwania. Minął czas zwycię-sko zakończonej konfrontacji z władzą totalitarną, a rozpoczął się nie mniej wymagający okres trudnego dialogu z władzą demokratyczną i instytucjami nowo kreowanego państwa liberalne-go. Na gruncie Kościoła w Polsce sys-tematycznie malało znaczenie pryma-sa Polski, która to funkcja dzisiaj ma jedynie wymiar symboliczny. Wierzą-cy zwracali często wagę na fakt, że bra-kuje im jednoznacznego i zdecydowa-nego głosu przywództwa we wspólno-cie wierzących. Działo się tak również z tego powodu, że wrogie Kościołowi media wyolbrzymiały czy wręcz insy-nuowały różnice zdań i podziały stano-wisk w gronie członków episkopatu.

Swoją pozycję w nowej sytuacji Ko-ściół musiał budować niejako od zera. Rozpoczął się żmudny i trudny proces restytucji mienia kościelnego (diece-zjalnego i zakonnego), nauczanie reli-gii wróciło do szkół. Dokonało się for-malne wznowienie stosunków dyplo-matycznych Rzeczypospolitej Polskiej ze Stolicą Apostolską, szczęśliwie za-kończone podpisaniem konkordatu. Liczne nowe inicjatywy charytatywne, a przy tym również odbudowa Cari-tas, pokazały miłosierne oblicze pol-skiego Kościoła. Kościół jest silny mi-łością bliźniego wyrażaną w sposób konkretny i praktyczny, czy to w od-niesieniu do ofiar klęsk żywiołowych gdzieś na końcu świata, czy to wo-bec ubogich i pokrzywdzonych przez los w obrębie konkretnej parafii. Cie-

szy również odbudowa wychowania i edukacji katolickiej na wszystkich po-ziomach, od opieki przedszkolnej do szkół wyższych. Rosnące zaintereso-wanie tymi placówkami ze strony ro-dziców, uczniów i studentów mówi samo za siebie.

Debata w parlamencie nad ustawą o ochronie życia, która miała znieść swo-bodę zabijania dzieci gwarantowaną przez państwo komunistyczne, ukaza-ła głębokość sporu ideowego i moral-nego w Polsce. Ujawniły się środowi-ska jawnie występujące przeciwko ży-ciu i nauce Kościoła, które zyskiwały duże nagłośnienie dzięki przychylno-ści laickich mediów.

Środkiem zaradczym na rażący brak równowagi medialnej, skutkujący ograniczeniem swobód głoszenia wła-snych przekonań przez wierzących, miały się stać media katolickie, z któ-rych największe znaczenie przypadło ogólnopolskiej rozgłośni Radio Maryja Ojców Redemptorystów z Torunia za-łożonej i już ponad 20 lat kierowanej przez o. Tadeusza Rydzyka. „Katolic-ki głos w Twoim domu” został uznany przez środowiska niechętne Kościoło-wi za istotne zagrożenie dla ich intere-sów, dlatego obserwujemy stały nacisk zmierzający do marginalizacji i znisz-czenia Radia Maryja i powstałych wo-kół niego inicjatyw. Ostatnim akcen-tem tej walki jest bulwersująca decy-zja Krajowej Rady Radiofonii i Telewi-zji pozbawiająca Telewizję Trwam do-stępu do możliwości cyfrowego nada-nia naziemnego z tzw. multipleksu.

Media katolickie, które w ciągu mi-nionych dwóch dekad przeżyły wiele pozytywnych zmian, dostosowując się do nowych możliwości i wyzwań, do-pasowując swoją ofertę do potrzeb odbiorców, o czym świadczy przeobra-żenie takich tygodników jak „Niedzie-la” czy „Gość Niedzielny”, walczą z de-terminacją o miejsce na rynku. Spór o to, czy w kraju, w którym zdecydowa-na większość przyznaje się do wyzna-nia katolickiego, mają prawo egzysto-wać media katolickie, toczony z pa-sją przez dwie ostanie dekady, wkra-cza w nową fazę. Obie strony zdają so-bie sprawę z wagi problemu i nie dają za wygraną. Wierzący wykazują deter-minację i wolę obrony pozycji mediów katolickich, o czym świadczy ogrom-ne zainteresowanie podpisywaniem apelu do Krajowej Rady o dopuszcze-nie Telewizji Trwam do multipleksu cyfrowego.

Kolejnym poważnym wyzwaniem stało się rozliczenie z uwikłaniem du-

chownych i ludzi świeckich Kościo-ła we współpracę z władzą totalitar-ną (tzw. lustracja). Bez względu na róż-nice co do oceny stanu zaawansowa-nia tego procesu, można stwierdzić, że Kościół został poddany ciężkiej pró-bie, w której znalazł dość sił do opo-wiedzenia się po stronie prawdy. Na-tomiast zwraca uwagę fakt, że w kryty-ce zwróconej przeciw Kościołowi jako wspólnocie czy poszczególnym przed-stawicielom duchowieństwa często specjalizowali się reprezentanci śro-dowisk dalekich czy wręcz wrogich Bogu i Kościołowi, a co najważniejsze, mających własne problemy z nierozli-czoną komunistyczną przeszłością.

Najnowszym znakiem czasu i wy-zwaniem stojącym przed wspólno-tą wierzących stanowiącą polski Ko-ściół jest pojawienie się w parlamen-cie Rzeczypospolitej, po wyborach z października 2011 r., formacji ba-zującej na hasłach antyklerykalnych i szermującej ideologią postępu, w którym nie ma miejsca dla wiary, Ko-ścioła, czyli, jednym słowem, dla Boga. Jest bardzo charakterystyczne, że ten polityczny ruch został „odpalo-ny” w reakcji na przezywaną wspólno-towo przez Polaków żałoby po trage-dii smoleńskiej z 10 kwietnia 2010 r., w wyniku której zginął prezydent RP wraz z blisko stoma przedstawiciela-mi elity państwowej i społecznej. Ża-łoba, której symbolem stały się tłumy gromadzące się przed krzyżem usta-wionym przez harcerzy przed Pała-cem Prezydenckim, nie na żarty na-straszyła tych, którzy mieli nadzieję, że lansowany od ponad 20 lat libe-ralny, konsumpcyjny styl życia doko-na głębokiej przemiany w życiu spo-łecznym. Akcentowanie jako głównej potrzeby sukcesu materialnego mia-ło osłabić więzi społeczne, zniszczyć wspólnotę Polaków, a w jej miejsce wykreować zbiór wzajemnie sobie wrogich, zatomizowanych jednostek – egoistycznych konsumentów, re-alizujących własne interesy, utożsa-miane z zaspokojeniem materialnych aspiracji. Sile i wewnętrznej żywotno-ści polskiego Kościoła, zakorzenio-nej w mistycznym związku z Chrystu-sem, Zbawicielem ludzi, zawdzięcza-my to, że związek Polaków z Bogiem jest relacją żywą i zwróconą w przy-szłość. Świadczy o tym bogactwo re-alizowanych przez wierzących zarów-no inicjatyw, jak i osoby nowych świę-tych Kościoła z błogosławionymi Ja-nem Pawłem II i ks. Jerzym Popiełusz-ką na czele. lko

śció

ł


mariola bogumiŁa bednarz

święta joanna beretta- -molla była kobietą heroicznej miłości

Młoda wykształcona lekarka, matka trojga dzieci, oddana mężowi całym sercem, po-święca swoje matczyne ży-

cie dla ostatniej najmniejszej istoty, poczętej z wielkiej miłości, upragnio-nej i cementującej szczęśliwy związek małżeński. Tylko naprawdę kochający człowiek zdolny jest do postawy he-roicznej, aby poświęcić siebie w imię słów Chrystusa: „Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich” (J15,13).

Ratujcie dziecko!Na młodą matkę spadło nieszczę-

ście, jakie dotyka wiele kobiet. Ma-jąc troje zdrowych dzieci, była szczę-śliwa w czwartej ciąży. To ostatnie dziecko przyszło dość późno, bo Joan-na miała już 39 lat. Nagle dowiedzia-ła się, że podczas badania lekarz od-krył coś strasznego – złośliwy guz ma-cicy. Należało szybko usunąć całą ma-cicę, żeby uratować chorą matkę. Ale co z poczętym dzieckiem? Trzeba by poświęcić dziecko, które od niedawna rozwija się w jej łonie, dokonać abor-cji. Joanna z naciskiem powiedziała le-karzowi: „Jeśli chodzi o dokonanie wy-boru między mną a dzieckiem, proszę się w ogóle nie wahać. Proszę wybrać – żądam tego – dziecko. Ratujcie je!”. Jej mąż Piotr Molla twierdził: „Aby zrozu-mieć jej decyzję, trzeba pamiętać o jej głębokim przeświadczeniu – jako mat-ki i lekarza – że dziecko, które w sobie nosiła, było istotą, która miała takie same prawa, jak pozostałe dzieci, cho-ciaż od jego poczęcia upłynęły zaled-wie dwa miesiące”. Joanna zaryzyko-wała swoje zdrowie i donosiła zagro-żoną ciążę. 21 kwietnia 1962 r. na świat wydała małą Giannę Emanuelę. Dziel-na Włoszka pomimo usilnych starań nie przeżyła. W chorobie była natural-na, łagodna i ciepła. Mimo że dotkli-

święci Na Nasze czasy

obRońCZyni żyCia PoCZęTeGo

wie cierpiała, bezinteresownie świad-czyła pomoc chorym, była wspaniało-myślna i oddana. Niewiele osób wie-działo, że lekarka uczestniczyła w co-dziennej Mszy św., modliła się i jed-noczyła z Bogiem w cierpieniach.

Zawód jako służba i misjaJej osobiste uświęcenie opierało się

na mocnym postanowieniu ofiarowy-wania wszystkiego Jezusowi. Wolała ra-czej umrzeć, niż popełnić grzech śmier-telny. Żeby zrozumieć postawę chrze-ścijańskiej miłości u tej świętej, trzeba przybliżyć wartości, jakie Joanna wy-niosła z rodzinnego domu. Dekalog był dla świętej praktyką dnia codziennego. Otaczana dobrem moralnym i miłością w rodzinnym domu wzrastała w pozy-tywnym chrześcijańskim środowisku.

Joanna urodziła się 4 października 1922 r. w Magencie koło Mediolanu. Została wychowana w wielodzietnej rodzinie jako dziesiąte z trzynaścior-ga dzieci Marii i Alberta Berettów. Co-dzienna Msza św., modlitwa i wieczor-ny wspólnie z rodziną odmawiany ró-żaniec były stałą praktyką religijną w jej domu. Rodzice Joanny, tercjarze franciszkańscy, wpajali dzieciom za-sady wiary chrześcijańskiej, postawę ofiarności i wyrzeczenia się względem innych. Nie tolerowali kłamstwa i po-kątnych działań. Dzielili się z biedny-mi jedzeniem i datkami, a na misje przekazywali odkładane pieniądze. Młoda Joanna kochała góry, jazdę na nartach i muzykę. Miała talent malar-ski. Chodziła do teatru i na koncerty do filharmonii. Ta nowoczesna dziew-czyna była bardzo samodzielna, zdol-na, niezależna, potrafiła bezgranicznie wierzyć i zaufać Chrystusowi. Joanna aktywnie działała w Akcji Katolickiej. Zachęcała innych, aby „żyć Jezusem”. Pracowała i poświęcała się na chwałę Bożą – tak twierdziła i do tego nama-wiała innych. Było to świadome świa-dectwo jej gorącej żywej wiary w mi-łość do Chrystusa. Marzyła o zosta-niu misjonarką. Studiowała medycy-nę i uzyskała specjalizację z chirurgii. Mając 28 lat, pracowała z bratem jako lekarka w przychodni w Mesero. Pod-czas nawału pracy zawsze była dyspo-

zycyjna dla chorych. Pracę wykonywa-ła z poświęceniem. Specjalizowała się w pediatrii. Joanna wyobrażała sobie, że będzie leczyła chorych na misjach, bo pragnęła zostać misjonarką Chry-stusa. Traktowała swój zawód jako służbę ludziom i osobistą misję.

Wybory życiowePoznała inżyniera Piotra Mollę i zako-

chała się w nim z wzajemnością. Udała się z pielgrzymką do Lourdes, aby ro-zeznać wolę Bożą, czy wyjść za mąż, czy jechać na upragnione misje? Utwier-dzona przez kierownika duchowego zdecydowała się poślubić Piotra. Na-pisała do ukochanego: „Chciałabym naprawdę uczynić Ciebie szczęśliwym i być taka, jakiej pragniesz: dobra, wy-rozumiała i gotowa do poświęceń, ja-kich życie od nas zażąda. Chcę podjąć trud, aby stworzyć naprawdę chrześci-jańską rodzinę”. Joanna z Piotrem za-warli małżeństwo we wrześniu 1955 r. Zakochani małżonkowie byli szczęśliwą parą. Oboje pragnęli licznej gromadki dzieci. Doczekali się syna i dwóch có-rek, choć porody były trudne. A czwar-ta ciąża i poród dopełniły kresu macie-rzyństwa Joanny. Zdała się na Opatrz-ność Bożą, mówiąc: „Czynię wolę Bożą, a Bóg zatroszczy się o moje dzieci”. Kiedy wiedziała, że niebawem poże-gna się ze światem, mówiła do swojej siostry: „Gdybyś wiedziała, jak się cier-pi, kiedy musi się umierać, pozosta-wiając małe dzieci”...

Odeszła w wielkich cierpieniach, łą-cząc się z Chrystusem 28 kwietnia 1962 r. Jan Paweł II kanonizował Joannę 16 maja 2004 r. Powiedział, że była „ko-bietą heroicznej miłości”, „przykładną żoną i matką”, której „uwieńczeniem życia... stało się złożenie ofiary z sie-bie, by mogło żyć dziecko, które nosiła w łonie”. l

joanna już jako młoda dziewczyna zapalała innych, aby „żyć jezusem”


świę

ci N

a Na

sze

czas

y

katarzyna kakiet

był lutowy poranek roku 1862, gdy nowomianowany arcybiskup warszawski Zygmunt Szczęsny feliński, po raz pierwszy w pontyfikalnych szatach przekroczył próg warszawskiej Katedry św. jana. nie czekały go owacje, oznajmiana wszem radość tłumu

Lud Warszawy witał go milcze-niem, chłodnymi spojrzeniami, nieufnością, wszak przychodził jako posłaniec i sługa cara Alek-

sandra II. W mieście krążyły o nim niepochlebne plotki. Do tego ta prze-mowa – aby w kościołach powrócić do modlitwy za Ojczyznę, zamiast śpie-wania zakazanych pieśni… Czy tak mówi oddany Polsce pasterz? – py-tał wzburzony tłum. Ludność nie wie-działa o bogatej przeszłości duchow-nego (o działalności we Francji, gdzie wszedł w środowisko Hotelu Lambert, udziale w powstaniu wielkopolskim). Myślała, że jest to człowiek polecony carowi przez margrabiego Wielopol-skiego, a nie jak się później okazało - wspierany u papieża Piusa IX przez zakon zmartwychwstańców (założony przez byłych uczestników powstania listopadowego).

Za polskim ludem16 miesięcy później mieszkańcy War-

szawy wiedzieli już, jak bardzo w oce-nie arcybiskupa się pomylili. On sam choć przyjął postawę człowieka po-szukującego - na ile było to możliwe i akceptowalne - kompromisu z władzą, zawsze był po stronie swego ludu. Był z nim wtedy, gdy po uprzedniej rekon-cyliacji otwierał pozamykane kościoły

PaTRon CZaSów TRudnyCh

– tak by wszyscy wierni mogli znaleźć Boga, gdy reformował konsystorz oraz reorganizował Akademię Duchow-ną i seminaria, kładąc nacisk na we-wnętrzne odrodzenie duchowieństwa, gdy zabiegał o podniesienie poziomu oświaty czy propagował czytelnictwo, gdy wspierał bractwa trzeźwości, prze-konując o zgubnych skutkach uzależ-nienia, a także gdy prowadził działal-ność charytatywną – sprowadzając do Warszawy siostry zgromadzenia Ro-dziny Maryi (założonego przez siebie w 1857 r. w Petersburgu) i siostry Mat-ki Bożej Miłosierdzia. Wykorzystując swoje wysokie stanowisko kościelne (najwyższe w tym czasie w Królestwie Polskim), a także funkcję, jaką pełnił w Radzie Stanu, ujmował się również za uwięzionymi z przyczyn politycznych, protestował przeciw represjom i ko-lejnym ograniczeniom nakładanym na polski lud przez carat. Ze swą trzodą, tak jak zapowiedział, był też w godzi-nę próby.

List do cara i zesłanieAbp Zygmunt Szczęsny Feliński nie

był zwolennikiem powstania stycznio-wego. Jego nadzieje na odzyskanie nie-podległości drogą zbrojną rozwiały się wraz z upadkiem powstania wielkopol-skiego, w którym – jeszcze zanim został kapłanem - wziął udział. Uważał, że ko-lejny zryw przyniesie więcej cierpień zgnębionemu już przez zaborców naro-dowi niż rzeczywistego pożytku, a świat nie zareaguje na polskie potrzeby. Mimo swych poglądów, gdy powstanie już wybuchło, zabrał odważny jak na te czasy i tę atmosferę głos. 15 marca 1863 r. w liście do cara napisał: „Polska nie zadowoli się autonomią administracyj-ną, ona potrzebuje życia politycznego. Najjaśniejszy Panie! […] uczyń z Pol-ski naród niepodległy, połączony z Ro-sją tylko węzłem Twojej dostojnej dy-nastii. Jest to jedyne rozwiązanie zdol-ne powstrzymać rozlew krwi i położyć stałe trwałego uspokojenia podwaliny. Czas nagli. Każdy dzień stracony po-głębia przepaść dzielącą tron od na-rodu. Nie czekaj, Najjaśniejszy Panie, ostatecznego wyniku walki […]”. Trzy dni wcześniej podał się także do dymi-

sji z funkcji członka Rady Stanu – twier-dząc, że w obliczu ostatnich dramatycz-nych wydarzeń nie może już stać przy wodzu, który prowadzi zbrojne zastępy na lud. Konflikt pogłębiły zorganizowa-ne przez warszawskie duchowieństwo za przyzwoleniem arcybiskupa proce-sje w dniu św. Marka a także w dni krzy-żowe i na Boże Ciało.

Nieposłuszeństwo Felińskiego mia-ło zostać surowo ukarane. Arcybiskup został aresztowany, a następnie prze-wieziony do carskiej rezydencji w Gat-czynie pod Petersburgiem. Władze carskie próbowały jeszcze przecią-gnąć duchownego na swoją stronę, ale za cenę zerwania przez Felińskiego kontaktów ze Stolicą Apostolską i po-tępienia powstańców. Arcybiskup wy-stosował memoriał do cara, w którym napisał: „Winić Polaków nikt nie może za to, że mając świetną i bogatą prze-szłość historyczną, wzdychają do niej i dążą do uzyskania niepodległości. Tego gorącego patriotyzmu nie moż-na Polakom poczytywać za zdradę, a prób odzyskania niepodległości, po-wtarzających się od stu lat, Rosjanie nie mają prawa potępiać”. Car takiej nielojalności nie mógł znieść. Arcybi-skup Feliński został skazany na dwa-dzieścia lat zesłania w Jarosławiu nad Wołgą. Jeszcze przed wyjazdem do Gatczyna Warszawiaków żegnał tymi słowami: „Strzeżcie praw Kościoła św., pilnujcie gorliwie tej św. wiary naszej, przeciwnościami nie zrażajcie się, miejcie Pana Boga w pamięci i sercu. Jeżeliby was kto namawiał do takiego czynu, którego popełnić się nie godzi bez uchybienia prawom Bożym i pra-wom Kościoła, odpowiadajcie każdy: Non possumus, odpowiadajcie wszy-scy: Non possumus. (...) Kochajcie się wzajem, żyjcie w jedności i miłości, wspomagajcie się w modlitwie i pra-cy, módlcie się jedni za drugich, mó-dlcie się i za mnie, jak ja za was mo-dlić się będę.”

Na wygnaniu arcybiskup pełnił wszel-kie obowiązki wynikające z jego sta-nu kapłańskiego, prowadząc działal-ność apostolską i dobroczynną – oczy-wiście na ile było to tolerowane przez rosyjskie władze. Potajemnie kontak-


święci Na Nasze czasy

tował się również z diecezją. Warszawy miał już nigdy nie zobaczyć – zwolnie-nie z zesłania podpisane już przez cara Aleksandra III zawierało klauzulę nie-przejeżdżania przez archidiecezję war-szawską. Po powrocie z Jarosławca ar-cybiskup osiadł w Dźwiniaczce w Ga-licji, gdzie spędził ostatnie 12 lat swo-jego życia. Zmarł 17 września 1895 r. w Krakowie. Pogrzeb odbył się na cmen-tarzu Rakowickim, natomiast pochowa-ny został w Dźwiniaczce. W roku 1921 prochy arcybiskupa Felińskiego spo-częły w podziemiach archikatedry war-szawskiej. Kanonizowany został 11 pażdziernika 2009 roku w Rzymie przez papieża Benedykta XVI.

Odnowiciel siły ducha społeczeństwa

W tym roku minęło półtora wieku od momentu objęcia przez Feliń-skiego tronu arcybiskupa warszaw-skiego. Przeżywany właśnie okres Wielkiego Postu – czas skupienia, rozważań nad Męką Pańską. Jest to również czas, w którym przystaje-my, podsumowujemy własne życie i staramy się w nim coś zmienić. Ar-cybiskup Feliński - nazywany pa-tronem czasów trudnych - większą część swego życia poświęcił pracy, która miała odnowić siłę ducha spo-łeczeństwa. Pragnął swemu narodo-wi dać fundamenty, które umożli-wią mu w przyszłości odzyskać wol-ność, a także właściwie z niej korzy-stać. Już na wstępie swej posługi w warszawskiej Katedrze św. Jana po-wiedział, że nie będzie głosił niczy-jej innej nauki jak „katolickiego Ko-ścioła, stróża i ministra ustanowionej przez Chrystusa religii” – nie starał

się więc być wielkim teologiem, a je-dynie skromnym nauczycielem, któ-ry przekazuje słowa Ewangelii. Jed-nak jego spojrzenie na naukę Chry-stusa, to co w niej akcentował, war-te jest przypomnienia, zwłaszcza w okresie Wielkiego Postu.

Przede wszystkim praca nad sobą. Niewłaściwe nią pokierowanie jest przyczyną wszelkiego zniechęcenia i upadku na duchu. Dlatego też win-na być systematyczna, a stopień jej trudności należy dostosowywać do naszych umiejętności. Nie powinno chwytać się rzeczy zbyt trudnych, z racjonalnego punktu widzenia w da-nej chwili dla nas nie do osiągnię-cia, bowiem wtedy łatwo o smutek i przygnębienie. Trzeba cierpliwości i siły woli, aby doprowadzać rzeczy do końca. Feliński podkreślał również, że aby nasza praca nad sobą była skuteczna i przyniosła właściwe owo-ce, należy ją rozpocząć od poznania siebie – odkrycia wszelkich naszych wad i słabości – tak jak budowniczy poznaje grunt, na którym postawi bu-dowlę, tak i my powinniśmy znać ma-teriał, z jakiego przyjdzie nam odna-wiać duszę. Zwracał też uwagę, że gdy po wielu trudach osiągniemy już swój cel – nie możemy na nim poprzestać – o owoce naszej pracy trzeba stale dbać.

Poznać siebie możemy na dwa sposoby – jak podpowiada Ewange-lia – Z owoców ich poznacie je (Mt 7, 16) i Gdzie skarb twój, tam jest i serce twoje (Mt 6, 21). Arcybiskup Feliński zachęcał więc do rozważenia swych uczynków i namiętności serca, do prowadze-nia systematycznego rachunku su-mienia i odbywania rekolekcji, pod-

czas których osoby bardziej światłe i doświadczone wesprą wskazówką i radą. Zwracał również uwagę na za-lety odosobnienia, dzięki któremu możemy bardziej skoncentrować się podjętej przemianie.

Spowiedź jest warunkiem rozpoczę-cia odmiany naszego życia – ta sakra-mentalna kąpiel obmywa nas z grze-chów, pozwala na to, by rzucone ziar-no słowa Bożego wydało plon. Odby-wając ją wyzbywamy się bojaźni, któ-ra uniemożliwia osiągnięcie dosko-nałości w miłości. Wiąże się z nią rów-nież żal za grzechy i mocne postano-wienie poprawy. Warto pracować nad tym, by skrucha była prawdziwa i nie wynikała z doczesnych konsekwencji czynów, lecz czerpana była z pobu-dek wiary, a także by chęć zmiany za-chowania była szczera. Feliński pod-kreślał również, iż nie wolno lekcewa-żyć obowiązku zadośćuczynienia za grzechy.

Aby przemienić nasze dusze, mu-simy podjąć również walkę z namięt-nościami: pychą, dumą, chciwością, gniewem, zazdrością, obżarstwem i lenistwem. Rozpocząć ją trzeba od zmierzenia się z wadą główną, któ-rą najpierw rozpoznać w sobie musi-my. W naszej walce – pisał duchow-ny –największą cnotą będzie poko-ra – świadomość, że to, co w nas do-bre, od Boga pochodzi, natomiast to, co złe – tkwi w nas samych. Po-winniśmy uznać naszą nędzę i nie-dostateczność w stosunku do Boga i do bliźniego. Musimy mieć również zaufanie do Stwórcy, że w naszej wal-ce z tym, co niszczy nasze dusze, sta-nie po naszej stronie, wyciągnie do nas ręce i nam pomoże. Nie możemy również zapomnieć, by tak jak zwal-czamy w sobie złe cechy, z taką samą siłą rozwijać dobre przymioty: zdol-ność do poświęcenia siebie bliźnie-mu, umiejętność czynienia miłosier-nych uczynków, cierpliwość, zdol-ność przebaczania, bezinteresow-ność. Nieoceniona okaże się rów-nież modlitwa, która prowadzi nas do osiągnięcia cnoty miłości chrze-ścijańskiej. W niej prosimy Boga o łaskę, którą otrzymujemy w świętych sakramentach.

Arcybiskup Feliński ofiarował nam cenne rady i wskazówki. Wy-tyczył drogę do świętości, którą sam przeszedł. Nie jest łatwa, gdyż wymaga od nas przede wszystkim szczerości z samym sobą. Teraz już tylko pytanie do nas – czy podąży-my tą ścieżką. l

abp zygmunt szczęsny feliński, obraz jana chrząszcza


hist

oria

mateusz gmiterek

dlaczego ostatni wojownicy przedmurza europy i ich walka są zapomniane?

Rok 1945 zwykło się przyjmować jako koniec wojny, zapewne słusznie. Można by pomyśleć, że brak wojny oznacza pokój.

Czy tak było w Polsce? Kim byli ludzie stawiający opór nawet do 1963 r.? Czy wojna rzeczywiście się skończyła?

Wokół tej daty, wydarzeń i okolicz-ności istnieje wiele mitów szczegól-nie wśród osób, które nie sięgają głę-biej niż do ogólnie dostępnej wiedzy na poziomie liceum, osób, których potrzeba zrozumienia istoty wyda-rzeń historycznych albo została przy-tłumiona zalewem informacji nie-istotnych (telewizja od lat robi swo-je), albo uśpiona lukrowanymi opo-wiastkami usłużnych reżyserów („Lot-na”, „Czterej pancerni i pies”, ale też i nowsze produkcje). Szczególne nie-bezpieczeństwo czeka takich śpio-chów w III RP, a to z powodu założe-nia, że komunizm i jego pogrobow-cy zostali odsunięci od wpływu na kształtowanie historii.

Czekamy ciebie, czerwona zarazo...

Czekamy ciebie, ty potęgo tłumuzbydlęciałego pod twych rządów knutemczekamy ciebie, byś nas zgniotła butemswego zalewu i haseł poszumu.

Tak pisał poeta Józef Szczepański w znanym wierszu „Czerwona zaraza”, który po latach posłużył za tekst do piosenki z programu „My rebelianci”.

Nie jest oczywiste, że 1945 rok nic nie zmienił na polskich ziemiach. Zmian spodziewali się wszyscy, w tym rząd

żołnieRZe wyKlęCi – PowSTańCynie anaRChiśCi

polski na uchodźstwie i kierownictwo AK. Zdawano sobie sprawę, iż Sowie-ci nie zgotują Polsce lepszego losu niż Niemcy, i ważne jest, aby być przygoto-wanym na ich przyjście. Polska miała nie tyle ruch oporu, co państwo podziemne - tajne szkolnictwo, wymiar sprawiedli-wości, samorząd oraz siły zbrojne. Roz-kaz gen. Okulickiego z 19 stycznia 1945 r. o rozwiązaniu AK nie był jednoznaczny - pozostawiał możliwość własnego wybo-ru co do dalszej walki lub jedynie pozo-stania w konspiracji. Zarówno Akcja „Bu-rza”, jak i organizacja NIE miały przygo-tować kraj na przyjście Sowietów. Po-czątkowo nie zakładano przecież okupa-cji ze strony ZSRR po opuszczeniu ziem polskich przez Niemców. Polska pod-ziemna miała wyjść na powierzchnię i stanowić reprezentację narodu, rząd na uchodźstwie miał powrócić. Wiado-mo, jak zakończyła się ta akcja. Jednak w odpowiedzi na pytanie postawione-go w tytule warto zwrócić uwagę na sze-reg faktów.

Zarówno Akcja „Burza”, jak i NIE wy-rastają w prostej linii z Polskiego Pań-stwa Podziemnego. „Leśni” nie byli samowolni, co tak chętnie przypisy-wano Polakom, a tym bardziej nie „wymachiwali szabelką”, co też pró-bowano nam przypisać w okresie PRL za pośrednictwem usłużnych artystów vide Andrzej Wajda i jego wspomnia-na wyżej „Lotna”. Jak więc rozumieć sytuację, gdzie po ukonstytuowaniu się nowego bytu państwowego część jego obywateli prowadzi walkę zbroj-ną? Przeciw komu ją prowadzi?

W grudniu 2011 r. w Warszawie odbyło się spotkanie Stowarzyszenia Twórców dla Rzeczypospolitej. Prelegenci, wśród nich Tadeusz Płużański (syn jednego ze współpracowników Witolda Pileckiego, autor wydanej ostatnio książki „Bestie”), Leszek Żebrowski (historyk zajmują-cy się polskim podziemiem niepodle-głościowym), byli zgodni co do faktów: Żołnierzy Wyklętych wraz ze wspoma-gającymi ich młodzieżą było łącznie ok. 200 tysięcy. Nasuwa się pytanie, czy to

dużo. Rosyjski dysydent Władimir Bu-kowski w filmie dokumentalnym „Towa-rzysz Generał” w reż. Grzegorza Brauna w kontekście omawiania wczesnych do-konań gen. Jaruzelskiego na polu walki z „bandami NSZ” mówił: „Armia Krajowa była pierwszym problemem, który Pol-ska komunistyczna władza musiała roz-wiązać. AK była to poważna siła i dopó-ki ona istniała, nie można było w Polsce wprowadzić komunizmu, dlatego pierw-szym zadaniem komunistycznej władzy było zniszczenie Armii Krajowej”. Gdy-by jednak patrzeć po linii wcześniej-szych polskich powstań narodowych, to każde kolejne powstanie przyciągało więcej obywateli. Zresztą zawsze było tak, że tylko pewnej części – w właści-wy sposób rozumianej elicie – zależy na dobru wspólnym, jakim jest wolność.

Warto przypomnieć, że to Poznań-ski Czerwiec – strajk generalny, pro-testy uliczne, a w końcu i ofiary śmier-telne, zaledwie dekadę po wojnie, stawiał pod wielkim znakiem zapyta-nia stabilność nowej władzy. Była na-dzieja, że to niezadowolenie przero-dzi się w szerszy ruch, a ostatecznie w ogólnonarodową walkę zbrojną.

Armia zwycięska, czerwona u stóp łun jasnych...

Od strony formalnej wszystko spro-wadza się do problemu legalności władzy. Gdyby przyjąć, że PPR legal-nie wygrała wybory i zapoczątkowała socjalistyczne rządy w Polsce, Żołnie-rzy Wyklętych można by określać mia-nem buntowników i anarchistów. Wie-my jednak, że ta władza, choć faktycz-nie sprawowana, nie była legalna.

PPR była polska tylko z nazwy. Ta partia została powołana na polecenie Stalina w 1942 r., a jej „grupa inicja-tywna”, uprzednio przeszkolona przez NKWD, zrzucona na ziemie polskie na spadochronach. Jak twierdzi Le-szek Żebrowski, w czasie okupacji nie-mieckiej zajmowała się główne zwal-czeniem „reakcjonistów”, nie zaś wal-ką z Niemcami. PPR-owcy wręcz wyda-


historiawali akowców w ręce Niemców. Sam Bierut pozostający agentem NKWD od lat 20. w 1945 r. ostrzegał, że bez Armii Czerwonej komunistyczne wła-dze w Polsce nie dadzą sobie rady. Jak więc wobec powyższych faktów można sądzić, że ta władza była legalna? Je-śli zaś była nielegalna, oznacza to, że wedle prawa „utrwalaczy władzy ludo-wej” należałoby traktować jak zdraj-ców, a prowadzone przez nich różno-rakie akcje w stosunku do ludności cy-wilnej jako akty bandytyzmu.

Tym samym wystąpienie przeciwko nieprawej władzy było de facto zwal-czaniem bandytyzmu. W programie „Pod prąd” w odcinku poświęconym Żołnierzom Wyklętym syn Józefa Fran-czaka ps. „Lalek” wspominał nawet, iż do jego ojca - najdłużej nieuchwytnego żołnierza podziemia niepodległościo-wego w Polsce - ludzie przychodzili, aby rozstrzygał ich prywatne spory. Na terenie swojego działania był nie tylko zbrojnym ramieniem władzy państwa polskiego, ale też namiastką jego wy-miaru sprawiedliwości. Sprawiedliwo-ści jeszcze tej przedwojennej, bo wo-kół szalała „sprawiedliwość” sowiecka, polegająca na wysiedleniach, porwa-niach, grabieżach, mordach i gwałtach. Dane statystyczne pozwalają na sze-roki ogląd sprawy. A jak wyglądała so-wiecka rzeczywistość, o tym mogli się przekonać chociażby mieszkańcy pol-skich Kresów nie tylko w XX w.

Czekamy ciebie, odwieczny wrogu...

W tym miejscu będzie koniecz-ne przyjrzenie się sylwetkom rzeko-mych „wyzwolicieli”. Posłużę się cy-tatem: „Mordowali przez cztery dni wszystko, co żyło, aż do kotów i psów włącznie. Ażeby żywi nie mogli oca-leć, chowając się pod trupami, jak to było w Merwie, Tułuj-chan kazał od-rąbywać trupom głowy. W osobne pi-ramidy układano głowy kobiet, dzieci i mężczyzn. Po czterech dniach mia-sto nie istniało i chan rozkazał zaorać je i zasiać na niem jęczmień. Żywych wyprowadzono stąd tylko czterystu komediantów”. Nie jest to opis zaję-cia Lwowa czy Wilna, lecz miasta Ni-sza Nur w Turkiestanie. Tułuj-chan był młodszym synem Dżyngis-chana. Ten fragment odnalazłem w przedwojen-nym kwartalniku „Marchołt” z 1936 r., a tam znalazł się za sprawą publika-cji W. Iwanowa „My”. Ktoś powie, że to przewrotnie porównywać tak różne porządki – Mongolską Ordę i Rosję, nawet tę sowiecką. Czy na pewno róż-

ne? We wspomnianym artykule autor Eugenjusz Małamiuk w swoich szki-cach do typologii kultur stawia ustrój Rosji sowieckiej w jednej linii z wielki-mi despotami wschodu. Twierdzi też, że kultura polityczna Rosjan ukształ-towana była przez Mongołów. Mala-miuk na poparcie swojej tezy przy-tacza kilka „newsów” zza wschodniej granicy. Oto one: „Dosyć przeczytać, co się działo choćby w czasie »kolek-tywizacji« na terenach Ukrainy, Kuba-nia, Kaukazu, co się dzieje codzien-nie w tych częściach ZSRR, gdzie od wieków było osiadłe, organiczne ży-cie i działało rzymskie prawo wła-

sności, a nie moskiewska »obszczy-na« z jej organicznym komunizmem, a zobaczymy, że w całokształcie kul-tury dzisiejszej Eurazji tak zwany po-stęp jest rzeczą nieznaną i niemoż-liwą. Zsyłanie na wyspy Sołowieckie ludności całych wsi i rejonów z roz-strzelaniem »odpowiedniego pro-centu« jej na miejscu i zaorywanie ich osiedli i gruntów pod »kolektyw« jest codziennem zjawiskiem na terenach niemoskiewskich ZSRR”.

Dzieci Wielkiej, Niepodległej, Świętej...

Po co przytaczam tak obszerne frag-menty, które mogą się wydawać nie-aktualne? Nie mamy bowiem ani XIII, ani nawet XX w., ale czy wiek XXI coś zmienił w Rosji? Tutaj nich każdy so-bie sam odpowie. Przypomnę tylko, że powyższy tekst powstał w 1936 r. Nieznany był ani mord katyński, ani inne okrucieństwa wojny. W kontek-ście powyższego można zadawać so-bie pytanie, czy cokolwiek zmienia się w Rosji.

Ta dygresja ma nam ostatecznie naświetlić, kim w istocie byli Żołnie-rze Wyklęci, a także czym była ich walka. W kontekście powyższych wy-wodów stoją oni nie tylko w jednej linii z powstańcami warszawskimi, żołnierzami wojny polsko-bolsze-wickiej z 1920 r., powstańcami XIX w., konfederatami barskimi, ze zwy-cięzcami spod Wiednia, rycerstwem spod Legnicy i krzyżowcami ginący-mi w piaskach Syrii i Egiptu, a na-wet z trzystu Spartanami z przełęczy termopilskiej.

Powodem tego, że dziś ciągle ist-nieje potrzeba stawiania pytań, jak

chociażby to zawarte w tytule, jest obecny nie tylko w czasach PRL, ale także w III RP, proces fałszowania hi-storii. Proces zapoczątkowany jesz-cze w czasie wojny, a może już dużo wcześniej, od kiedy tylko państwo so-wieckie przejęło ster w Rosji. Główną jego bronią było - i ciągle pozostaje - odwrócenie pojęć. Ta sztuczka po-zwoliła na określanie mianem „ban-dytów” ludzi, dla których miłość oj-czyzny i wiara w Boga niejednokrot-nie ważniejsze były od życia, a po-czucie niesprawiedliwości na nie da-wały siłę, by z własnego życia uczy-nić znak niezgody na nową despotię. Kogo zaś określa się ludźmi honoru, wstyd w tym miejscu wspominać.

Gdyby tak dało się odwrócić koleje losu, to dzisiejsza Polska byłaby innym krajem. Niestety, jak pisał Zbigniew Herbert: „Ponieważ żyli prawem wilka/ historia o nich głucho milczy”, a dalej: „nie nam żałować - gryzipiórkom - i gła-dzić ich zmierzwioną sierść”. I tak ostat-nia walka przedmurza Europy pozosta-je w zapomnieniu. l

wyklęci stoją w jednej linii z powstańcami warszawskimi, żołnierzami wojny polsko-bolszewickiej z 1920 r , powstańcami XiX w , konfederatami barskimi, ze zwycięzcami spod wiednia, rycerstwem spod Legnicy i krzyżowcami ginącymi w piaskach syrii i egiptu


klut

ura

Z prof. józefem fertem, prorektorem Katolickiego uniwersytetu lubelskiego rozmawia justyna Sobol

język polski – nasz język narodowy ma wielką wartość, to dobro, które nas wszystkich spaja…

Zgadza się, ale język jest prze-de wszystkim darem Ducha Świę-tego. Proszę sobie przypomnieć Pięćdziesiątnicę, kiedy się po-jawia ten dar wśród apostołów i wszystkich tam zebranych. To jest najważniejsza bodaj prze-słanka poważnego myślenia o języku. Nie mamy do czynie-nia z prostym, trywialnym narzę-dziem, lecz z darem bożym, który ma różne poziomy działania i sto-sowania. Pospolite „dzień dobry”, „podaj mi coś” albo „dziękuję za coś” to najzwyczajniejsza komu-nikacja, która jest częścią naszej egzystencji.

Jest też literatura, w której ję-zyk dochodzi do pewnego swoje-go maksimum, jest też proroctwo – gdzie język osiąga szczyt. Gdy-byśmy odwrócili tę piramidę, to w odwróconym porządku funda-mentem mowy jest modlitwa. To też realizacja języka. Chyba naj-pełniejsza. Chyba najpiękniejsza! Norwid mówił, że w języku obja-wia się z jednej strony to, co jest najwznioślejszym powołaniem apostolskim, zaś z drugiej – to, co jest najbardziej anielskie. Tak się spotykają te dwa światy: ludz-ki – poprzez apostolstwo, proroc-two, literaturę i nadludzki, czyli niebo, które otwiera się na ludz-ką modlitwę.

To fundamentalna sprawa.Podchodząc do spraw języka –

naszego języka, konkretnie języ-ka polskiego, ale też każdego ję-zyka światowego/ludzkiego po-winniśmy mieć taką świadomość, że używamy czegoś bezcennego – największego daru jaki ma czło-wiek. Nie ma innych istot na świe-cie, które miałyby taki dar.

ale przecież ten dar kształtowany jest w człowieku w procesie jego socjaliza-

jęZyK jaKo daRcji przez różne grupy czy też instytucje – począwszy oczywiście od rodziny…

Ma Pani rację – trzeba spojrzeć na język na różnych poziomach egzystencji.

Jego moc rzeczywiście zaczy-na się od tego pierwszego słowa „mama”, następnie „baba”, „tata”, itd. W rodzinie padają te pierw-sze słowa i pojawiają się pierw-sze funkcje języka – najważniejsze funkcje, jak m.in. funkcja kontaktu – dziecko przede wszystkim z mat-ką musi mieć kontakt, w dalszej ko-lejności z ojcem. To pierwsze sło-wo „mama”, to właśnie fundament późniejszego rozwoju języka oso-bowego. Dziecko na początku swe-go człowieczeństwa w kilku dosłow-nie sylabach jest w stanie przeka-zać bardzo dużo informacji. Nie tylko sam formalny język tutaj od-grywa rolę – w tych pojedynczych dziecinnych sylabach mieszczą się najrozmaitsze odcienie i odzwier-ciedlenie stanu umysłowego i fi-zycznego dziecka. Z tych najprost-szych sylab „mama” można wyczy-tać to wszystko i jeszcze więcej. Oczywiście jeśli ktoś słucha – bo to jest warunek podstawowy.

W którymś momencie w życie dziecka wkracza Kościół – to drugi wychowawca społecznej sfery ję-zyka. Dziecko spotyka inną zupeł-nie postać języka – tego właśnie języka natchnionego najbardziej – jest to język i liturgii – gdzie panu-je porządek, ład, harmonia, sztuka wysoka i spotkanie z tajemnica-mi wiary – bardzo ważny kontakt – bo on wprowadza tego młode-go w świat większej wspólnoty. To druga, najważniejsza wspólnota.

Poprzez Kościół – w Polsce szczególnie – wkraczamy też na teren spraw narodowych. Kościół wychowuje do patriotyzmu.

Kolejna grupa wtajemniczenia w język – to szkoła i równolegle – grupa środowiska rówieśniczego. Szkoła już właściwie otwiera mło-dego człowieka na całość spraw języka. I wprowadza go w tradycje języka oraz w przeszłość i przy-szłość narodu. Następuje kolejna interioryzacja indywidualnej oso-by, przemienienie „prywatnego” człowieka w obywatela.

Każda z tych grup jest nieod-zowna do kształtowania harmonij-nego i prawidłowego języka jako własności każdego człowieka.

i każda z tych grup jest odpowiedzial-na za to – jaki język ukształtuje i ja-kim użytkownikiem języka będzie mło-dy człowiek…

Oczywiście wszystko zależy od tego jaka to jest rodzina, czyli pierwsza ojczyzna jak ona wyglą-da – czy jest to rodzina kochająca się, czy jakaś zwaśniona, skłóco-na. Bo z rodziny, która siebie na-wzajem szanuje, człowiek wynie-sie w języku też bogactwo posza-nowania drugiego człowieka. Je-śli zabraknie któregoś z tych ele-mentów, myślę, ta upragniona peł-nia języka nie nastąpi, język bę-dzie na tym cierpieć i szwankować. Również człowiek wychowujący się poza środowiskiem rówieśniczym będzie miał bardzo ubogi język, będzie wręcz mówił nie swoim ję-zykiem. Tak więc udział we wszyst-kich epifaniach języka jest nieod-zowny. Poprzez Kościół włączamy się w całość wspólnoty chrześcijań-skiej, poprzez szkołę włączamy się w państwo i wspólnoty państwowe, ale cały czas towarzyszy nam oczy-wiście rodzina i środowisko rówieś-nicze czy zawodowe– bo takie też człowiek musi sobie dobrać.

„włączę” do naszej rozmowy nowe me-dia – one przecież mają duży wpływ na człowieka i na grupy, które go kształ-tują mam na myśli głównie internet – jak z niego korzystać, żeby pomagał nam w rozwoju języka?

Internet to wielkie bogactwo, można powiedzieć, że jest to cudowne narzędzie, ponieważ otwiera drogę do całego świata. Przecież język angielski, któ-ry stał się współczesną lingua latina jest dla wszystkich do-stępny. Można błyskawicznie porozumieć się z Chińczykiem, Amerykaninem – mamy cały świat otwarty dzięki Interneto-wi. Jesteśmy w sieci, ale oczy-wiście nie powinniśmy być rybą złapaną w sieć. Powinniśmy ra-czej używać tych sieci a nie być używanym przez sieć. A nie-


kluturastety chyba nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że to na-rzędzie ma taką dwoistość, że może być narzędziem– znako-mitym , ale też możemy się stać sami przedmiotem manipulacji przez to narzędzie.

To co mnie bardzo niepokoi, to anonimowość Internetu. Znika w nim często znak osobowy, per-sonalny, a gdyby znikał dla ce-lów wyższych – to nic złego, wręcz przeciwnie – może to tak powinno być, żebyśmy byli częścią jakie-goś wspólnego dobra. Ale ta ano-nimowość Internetu służy bardzo często niebezpiecznym, a w na-szym narodzie chyba szczególnie dotkliwym skłonnościom obraża-nia się nawzajem, zniesławiania bliźnich. Używania nawet bardzo wulgarnego języka – takiego języ-ka anonimu– czyli czystego dia-belstwa. Nie kryje się za tym czło-wiek, tylko chyba diabeł. Wycho-dzi wtedy ta zła natura człowie-ka, której nie widać, tak jak diabła nie widać. Na blogach, forach in-ternetowych potrafią się sypać la-winy błota. To jest straszne i my-ślę, że Kościół tu musi pracować, żeby człowiek nie uciekał w złą anonimowość – jeśli ucieka w do-brą anonimowość to jest człowie-kiem ewangelicznym, jak czytamy „Niech nie wie lewa twoja ręka, co czyni prawa” (Mt.6,3)

czyli lekarstwem na ten stan, jest zwal-czenie anonimowości…

O to trzeba wręcz walczyć, na każdym polu, żeby człowiek nie chował się w anonimowość – jest to tchórzliwe – wiadomo nie każ-da psychika jest stworzona do heroicznych czynów, ale w tym może się kryć diabelstwo. Oczy-wiście Internet nie jest anonimo-wy, bo dla bardzo dobrych spe-cjalistów wszystko jest możliwe do otwarcia i zdekonspirowania. Dlatego o tym też trzeba pamię-tać. Ale wtedy zmieniamy narzę-dzie komunikacji w narzędzie walki ze sobą– a to nie o to w ję-zyku chodzi.

obecnie dużo osób walczy o wolność słowa, dużo osób chce mówić, na-wet jeśli nie ma nic do powiedzenia ale mam wrażenie, że mało kto chce słuchać…

Ma Pani rację. Musimy bardziej wyczulić się na uważne słuchanie,

co z pewnością przełoży się na ja-kość języka i wypowiadanych słów – wymusimy niejako w ten sposób wyższy poziom rozmowy.

za mało słuchamy, ale czy rozumiemy, to co jest nam przekazywane?

Właśnie z tym też jest prob-lem. Powiększa się grupa ludzi, którzy uczestniczą w zdarzeniu czy też zjawisku kulturalnym (np. mecz piłki nożnej) nie rozumie-jąc, w czym uczestniczą. Na ma-nifestacjach ludzie się kamuflują – 0 są to te anonimowe, zasłonię-te twarze.

Trzeba robić wszystko, żeby nie izolowała się jakaś grupa lu-dzi, która używa swoich szyfrów. Tak jak w więzieniu, tzw. grypsera. Do niej nie dopuszcza się „byle kogo”. I wtedy rozbija się społe-czeństwo, powstają wrogie obo-zy, bo one się nie rozumieją, nie trwa dialog społeczny. Myślę, że tutaj bardzo dużo do powiedze-nia mają media klasyczne, takie jak telewizja, radio, prasa gdzie powinno się dokonywać przekła-du różnych języków– grupowych czy żargonów i dialektów na język ogólny, żebyśmy siebie rozumie-li. Tylko pytanie: czy chcemy się rozumieć?

Boję się też tego, że Ci, którzy są słabo przygotowani do komu-nikacji, słabo operują językiem polskim – uczestniczą w proce-sie degradacji tego języka. To jest niezwykle bogaty język, po-

dobno po chińskim najtrudniej-szy. Ludzie prości, prymityw-ni upraszczają ten język, redu-kują go do takich najzwyczajniej-szych komunikatów. Ale praw-dziwi użytkownicy tego języka, Ci którzy rozumieją duszę polsz-czyzny – czyli duszę narodu, któ-rzy są patriotami, czy naprawdę pielęgnują nasz język?

czyli trzeba przede wszystkim rozumieć…I dopytywać się o rozumienie,

żebyśmy „nadawali” na tej samej fali, co nasz słuchacz. Oczywiście zawsze pozostają jakieś niejas-ności, marginalia – bo nie ma możliwości pełnej komunikacji, ale musimy po prostu więcej ze sobą rozmawiać. Poprzez komu-nikację językową wkraczamy na teren komunii społecznej, jest to dokładnie to samo, co w języku greckim oznacza wyraz „wdzięcz-ność”. To jest to samo co eucha-rystia. Uczestniczenie w tej ko-munii społecznej odbywa się poprzez język. I jest to wielkie bogactwo.

zatem wszyscy, którzy działają na rzecz piękna naszego języka i poprawnej pol-szczyzny, w tym też „civitas christiana”, muszą…

Posłuchać wykładu z teologii. I wtedy nie trzeba mówić „nie mów wulgarnie”. Trzeba uświada-miać, że język – to jest coś sakral-nego, że uczestniczymy w sacrum i że jest to WIELKI DAR. l

Prof józef fert: język to wielki dar Fot. Marcin Sułek


klut

ura

Z eleni Tzoka, piosenkarką, rozmawia Teresa małkiewicz

czy rodzina, w której się Pani wychowała, miała tradycje muzyczne, bo grecy to naród niezwykle muzykalny?

Wychowałam się w wielodzietnej ro-dzinie; byłam najmłodszym, dziesią-tym dzieckiem i już od najmłodszych lat wyrastałam z muzyką. Śpiew w na-szym domu był czymś naturalnym. Nasi kochani rodzice bardzo pielęgnowa-li te tradycje muzyczne. Moi starsi bra-cia grali na gitarach, siostra na mando-linie. W szkole podstawowej śpiewa-łam w zespole „Niezapominajki”, po-tem dalsze moje śpiewanie w szkole średniej odbywało się w Trio „Ballada” i chórze szkolnym. To śpiewanie dawa-ło mi wiele radości, a w połączeniu z grą na gitarze sprawiało wiele satysfakcji.

Początki mojej zawodowej drogi roz-poczęły się w 1975 r. w greckim zespole „Prometheus” założonym przez Kosta-sa Tzokasa. Program opierał się wyłącz-nie na piosenkach i tańcach greckich.

kto szczególnie wpłynął na Pani twórczość artystyczną?

Kostas Tzokas był nie tylko zało-życielem zespołu „Prometheus”, był i jest moim menedżerem, kompozy-torem wielu piosenek i to właśnie on miał szczególny wpływ na moją twór-czość artystyczną.

jakie jest najważniejsze przesłanie Pani utworów?

Przesłanie moich piosenek to przede wszystkim miłość, radość, nadzieja. Mówią o czystej miłości – do człowie-ka, dziecka, przyrody, tego, co robi-my. Przytoczę refren piosenki „Dlatego śpiewam, żeby przeżyć kolejne lekcje w grze życia, dlatego śpiewam, żeby wierzyć, że nigdy nie jest aż tak źle, dlatego śpiewam, żeby miłość nie za-tonęła w morzu dnia, dlatego śpiewam, by tak było, że dobry świat to Ty i Ja”.

jaka jest rola wiary i miłości do drugiego czło-wieka w Pani życiu i twórczości artystycznej?

miłość PRaGnę PodaRować…

Wiara w Boga i miłość do drugiego człowieka, które wyniosłam z domu ro-dzinnego, i przykład, który mam po ro-dzicach, nie pozwoliły mi zamknąć się w sobie nawet w najtrudniejszym okre-sie mojego życia, nieoczekiwanej śmier-ci jedynej córki Afrodyty. Wiedziałam, że naszą mocą i siłą jest Bóg. To On jest Panem naszego życia, a my powinniśmy poddać się Jego woli. Byłam na tyle sil-na, że potrafiłam przebaczyć, a przeba-czając, odzyskałam siłę, by obdarzać lu-dzi przeżywających podobne tragedie wiarą i zaufaniem w drugiego człowie-ka. Jedynym fundamentem, na którym budujemy nasze życie, jest miłość i tę miłość pragnę podarować poprzez swo-ją muzykę innym, aby nigdy nie utraci-li nadziei, pamiętając, że Bóg jest mocą i siłą na trudne problemy życiowe.

karol wojtyła, którego Pani spotkała, w li-ście do przyjaciela mieczysława kolarczyka pisał o twórczości: „co się tyczy tego pło-mienia, który się we mnie zaczął, to sądzę, że zależy on jak najściślej od działania siły wyższej (…) wszystko jest działaniem ła-ski, trzeba z nią tylko umieć i chcieć współ-pracować” jak w kontekście tych słów trak-tuje Pani swoją twórczość, swój talent?

Uważam, że to, co robię, ma sens, gdy służy drugiemu człowiekowi. Dzielę się swoim talentem, którym zo-stałam obdarzona, i staram się nieść radość, nadzieję, miłość poprzez swo-je piosenki. Staram się być przede wszystkim człowiekiem, a potem ar-tystką, i z pokorą służyć ludziom.

co w osobowości i nauczaniu papieża, dziś błogosławionego, zrobiło na Pani najwięk-sze wrażenie?

Śmierć Jana Pawła II spowodowa-ła, że tak naprawdę nie tylko w Pol-sce, ale na świecie zatrzymał się czas. Nie potrafiliśmy wtedy myśleć o ni-czym innym, niż tylko o tym, żeby być bardzo blisko Jana Pawła II, móc po-nownie usłyszeć te wspaniałe sło-wa i przesłanie, jakie nam przekazy-wał. Odejście Ojca Świętego poka-zało, jak piękne jest życie w miłości, z miłością i w solidarności. Wszyscy wówczas jednoczyliśmy się w bólu i nieutulonym żalu. W tych szczegól-

nych dniach odczuwaliśmy, że chce-my być lepsi i chcemy iść drogą Chry-stusa. Pragnijmy jeszcze raz usłyszeć słowa i przesłanie Jana Pawła II, które ze zdwojoną siłą i mocą wchodziły do naszych serc, naszych dusz i napeł-niały je dobrocią i miłością oraz zro-zumieniem dla drugiego człowieka.

Myślę, że to była piękna lekcja głę-bokiej wiary, nadziei i miłości. Wiel-kość Ojca Świętego polegała na tym, że w oczach ludzi, także dzieci i mło-dzieży, był przyjacielem, człowie-kiem, który ich kochał. Myślę, że był blisko ludzi modlitwą i dobrym sło-wem dodawał sił i otuchy. Wskazy-wał drogę, którą powinniśmy kroczyć. Prosił nas, żebyśmy się nie lęka-li tej pięknej Miłości, którą jest Bóg, bo Bóg jest drogą, prawdą i życiem. Wskazywał, że tylko miłością i dobro-cią możemy pokonać zło.

Naukę zaś bł. Jana Pawła II należy poznawać wciąż na nowo. Przecież wygłosił on wiele homilii, w których przekazał nam najważniejsze warto-ści, jakimi powinniśmy się kierować w naszym życiu. Nauczał, jak ważne są wiara, miłość i dobroć, poszanowa-nie drugiego człowieka.

jest Pani znana z wielkiego serca i charyta-tywnych koncertów dla dzieci niepełnospraw-nych, seniorów w domach opieki społecznej i hospicjach czy taka bezinteresowna działal-ność w czasach, w których coraz więcej znieczu-licy i mierzenia człowieka miarą posiadania, to potrzeba serca?

Za tę działalność otrzymałam wiele nagród, trudno wymieniać tu wszyst-kie. Są one miłym dowodem wdzięcz-ności za to, co robię. Ale przecież nie one, lecz potrzeba bycia pomocnym i szczera radość ludzi są motorem mojego działania. Nie jest to dzia-łanie bezinteresowne, bo w zamian otrzymuję sporą dawkę energii, rado-ści i wzruszeń. I jestem szczęśliwa.


eleni: jedynym fundamentem, na którym budujemy nasze życie, jest miłość i tę miłość pragnę podarować poprzez swoją muzykę innym


klutura

jarosŁaw kossakowski

Przypomnienie w okresie wielkiego Postu sugestywnie dawniej obrazowanych naszych grzechów może być przyczynkiem do przemyśleń dotyczących dobra i zła, występku i cnoty

Średniowieczna plastyka, szcze-gólnie rzeźby i grafiki, przed-stawiająca symbole uznanych grzechów porażała brzydotą

i okrucieństwem. Odrażające posta-cie grzechów w śmiertelnej walce ata-kowały zamek cnót. Później tę pro-blematykę malarsko poszerzyli naj-pierw Hieronymus Bosch (1453–1516) na obrazie „Siedem grzechów głów-nych” i Pieter Bruegel (1526–1569) na obrazie „Walka karnawału z postem”.

W liturgii Kościoła grzech to czyn, któ-ry prowadzi do oddalenia od Boga jako źródła życia. Chrześcijańskim grzechom głównym – pycha, chciwość, nieczystość, zazdrość, nieumiarkowanie w jedze-niu i piciu, gniew, lenistwo – odpowia-da siedem dni w piekle opisanym przez Dantego w „Boskiej komedii”. Skazu-ją one człowieka na wieczne potępie-nie. Oprócz grzechów głównych istnieją również pomniejsze przewinienia (grze-chy powszednie), takie jak: tchórzostwo, oszustwo, bałwochwalstwo, niestałość, niewierność, niesprawiedliwość, sza-leństwo, nieopanowanie, oszczerstwo i ignorancja. W średniowieczu każdemu grzechowi przypisane było emblema-tyczne zwierzę: nieczystości – świnia lub kozioł, zachłanności – wilk, pysze – nie-toperz lub paw, hipokryzji – lis, lenistwu – osioł, tchórzostwu – zając.

W XVI i XVII wieku głównym motywem i jednym z najpowszechniejszych ele-mentów plastycznych stał się grzech py-chy. Już wcześniej zajmowała ona waż-ne miejsce na graficznych diagramach i drzewach grzechów, stanowiąc ich pień lub korzeń. Demon pychy (superbii) po występach w przebraniu możnowład-ców lub w postaci przerażającej staruchy

GRZeChy naSZe Głównezapożyczył z czasem urodę i akcesoria dawnej „nieczystości” (luxurii). Przybrała ona zatem wygląd bogato ubranej mło-dej kobiety przeglądającej się sobie z uznaniem w lusterku i w towarzystwie pawia. W historii etyki chrześcijańskiej wielokrotnie podkreślano próby super-bii w dorównaniu Bogu. Przykładem tej zuchwałości jest w Biblii bunt aniołów. Powszechnie zrozumiałym obrazem jej poskromienia stało się w sztuce przed-

stawienie „Archanioła Michała gromią-cego szatana” fascynujące wielu wybit-nych twórców.

Stałym atrybutem innego grzechu głównego chciwości (avaritii) była sa-kiewka z pieniędzmi lub skrzynia ze złotem. Warto zwrócić uwagę, że chci-wość oprócz lichwiarstwa od dawna wiązała się ściśle z dwoma innymi pro-fesjami. Do chciwości byli zaliczani „le-karze pragnący, by ludzie chorowali, i prawnicy, oczekujący wielu ważnych spraw i procesów sądowych”. Rzeźbiar-ska personifikacja chciwości w sztukach pięknych jako postać kobieca lub mę-ska pojawiała się w towarzystwie ropu-chy i z podkreślającą zaślepienie żądzą posiadania - opaską na oczach.

Biblijnym przykładem roztropnego oparcia się pokusom kolejnego grze-chu nieczystości (luxurii) jest scena wyrwania się Józefa z lubieżnych ob-jęć żony Putyfara. Na wczesnych ob-

razach artyści stosowali się do zale-canej przez Kościół zasady przedsta-wiania grzechu nieczystości pod wy-jątkowo szpetną postacią uwodziciel-ki. Później, by podkreślić wagę od-mowy, nieczystość przybierała po-stać ślicznej, młodziutkiej dziewczy-ny. Grzechem popełnianym poprzez obżarstwo i pijaństwo było niezwykle często obrazowane przez artystów ła-komstwo (gula). Skutki pijaństwa łą-

czą ten grzech z nieczystością, gnie-wem (ira) i lenistwem (acedia). Dawne grafiki przedstawiają łakomstwo jako rozwiązłą, zapijaczoną i tłustą niewia-stę z dzbanem w ręku i wymiotują-cym wieprzem w tle. Obraz „Wesele chłopskie” P. Bruegla ma proste prze-słanie: leniwy chłop ma skłonność do pijaństwa, to zaś nieodmiennie pro-wadzi do bójek i rozwiązłości. Nieod-łącznym atrybutem siódmego grze-chu głównego, brzydkiej i ślepej za-zdrości (invidii), był podstępny, ośli-zgły wąż, a symbolem jej egoizmu uwiązany na łańcuchu pies z kością w pysku (pies ogrodnika).

Przypomnienie tak sugestywnie daw-niej obrazowanych naszych grzechów w obecnym czasie postu może być przyczynkiem do ważnych przemyśleń tyczących dobra i zła, życia występnego i cnoty oraz znaczenia grzechu w wielo-wiekowych dziejach ludzkości. l

Pieter van der heyden – „Pycha” wg Pietera bruegla st z serii „siedem grzechów głównych”


wit

ryNa

poe

tyck

a ci

vita

s ch

rist

iaNa

Z cyklu „Tango słońca”

* *kiedy otwieram bramy ciszyprowadzące do Ciebieorzeźwiający chłód świątyniogarnia moja twarz

Twoje słowa ziarnawśród chwastów sprawwypuszczają pędy miłościw kształcie krzyża

dziękuję Ci za TwójBoski dom za spokójserca pokójktóry dajesz

Z cyklu „Tańczący pegaz”

* *naucz mnie liczyć czasw banku Twojej łaskiwyłuskiwać z kłosów dniziarna Twego chleba

naucz mnie przepływaćcieśniny ciszy do następnegoświtu gdy niebo zamulone mgłąnie skrzy się gwiazdami

naucz mnie wzbijać sięjak Ikar w nieboi nigdy nie opaśćnie opaść na ziemię ...Z cyklu „Tulipany w słońcu”

* *bohaterom wojen

i powstań polskich

w głębi ciebie tkwią odłamki czasuślady gruzu na stopachzapach spalonych ulicktórymi kiedyś spacerowałeśwśród kwitnących drzewteraz rozgrzane słońcemkamienne tablicepłoną w ciszy zniczei pamięć tamtych lat ...

Z cyklu „Wiry słońca”

DZISIAJ RANO

obudziłeś mnie nastawionymbudzikiem kwarcowymjeszcze słońca było małona niebie

jeszcze chmury wałkoniły sięz wiatremniosąc deszczgdy przetarłem oczystanąłem pod Twym Krzyżemi patrzyłem na Wizerunek Matkiodlanej z gipsui modliłem się wśród chmurw kąciku ciemnego pokoju ...

Z cyklu „Przyjdź”

W CHOROBIE ...MÓDL SIĘ ...

pij wodę żywąze zdrojów Pisma świętego ...

ona ożywia duszęi daje siły ciału

Z cyklu „Wycieczki pamięci”

DZISIAJ W POLSCE

r o s n ą n a m o r d e r yb o h a t e r y

maleje miłość ...

Z cyklu „Wołanie świtu”

* *Noc to zimnadrabina osamotnieniazroszona deszczemprzewiana chłodem.Coraz wyżej i boleśniejdo nieba ...

Z cyklu Ikar

Twój Krzyż

to mój drogowskazktóry na drodze stoi

i ściąga burzpiorunyi deszcz do oczu moich

Twoje Pismona drodze mojej świeci

jak słońceco oświeca ogrzewai piecze ...

urodził się w 1959 r. w ostrołęce. ukończył teologię w akademii Teologii Katolickiej w warszawie (dzisiejszy uniwersytet Kardyna-ła Stefana wyszyńskiego), studia podyplomowe filologii polskiej o specjalności nauczycielskiej w wyższej Szkole humanistycznej im. aleksandra Gieysztora w Pułtusku (dzisiejsza akademia humanistyczna im. a.Gieyszto-ra) oraz bibliotekarstwo w Pań-stwowym Studium Kulturalno-oświatowym i bibliotekarskim w Ciechanowie. debiutował jako poeta w 1992 r. na łamach „Zie-lonego Sztandaru”. dotychczas ukazały się jego zbiory wier-szy: „ikar” (1995), „dotykanie nieba” (1997), „opadanie cza-su” (2000), „Krajobrazy ciszy” (2002).

wiesław mikulski jest współauto-rem wielu antologii poezji, m.in.: „a duch wieje kędy chce...” (lu-blin 1994), „modlitwy znane i na nowo odkryte” (Kraków 1996), „miłość jak ziarno odwagi. anto-logia poezji religijnej” (białystok 2000), „ogrody przeobrażeń” (łódź 2001), Tom viii „antologii Poezji emigrantów” (uSa 2001), „Krzyż - drzewo Kwitnące” (war-szawa 2002), „furtka słońca ...” (bydgoszcz 2004). Poezje mi-kulskiego były publikowane w kilkuset pismach krajowych i po-lonijnych oraz na antenie kilku rozgłośni radiowych.

wiesław mikulski publikował w wielu pismach. jest autorem książek: „35 lat naszej wspólnej drogi. monografia Zespołu Szkół Zawodowych nr 4 im. adama Chętnika w ostrołęce (1968 – 2003)”, „dzieje ostrołęckiej «Czwórki» . monografia Zespołu Szkół Zawodowych nr 4 im. ada-ma Chętnika w ostrołęce (1968 - 2005)”.

Został odznaczony przez Prezy-denta Rzeczypospolitej Polskiej Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz przez ministra edukacji narodo-wej – medalem Komisji edukacji narodowej. otrzymał nagrodę Zarządu miasta ostrołęki i od-znakę honorową „Za zasługi dla miasta ostrołęki”. od redaktora naczelnego tygodnika „niedziela” otrzymał medal „mater verbi”. jest członkiem Związku litera-tów Polskich.

wieSław januSZ miKulSKi


klutura

Piotr HoŁyś

Znana pisarka i felietonistka, ostatnio telewizyjna celebrytka, wyznała, że dwukrotnie poddała się aborcji. Powiedziała przy tym, że to właściwa droga postępowania

Do niedawna zdanie autorstwa George’a B. Shawa „Jestem ate-istą i chwała Bogu za to!” wy-dawało się o tyle niewłaściwe,

co zabawne. Humor kończy się jednak w sytuacji, gdy znane osoby publicz-ne dziękują Bogu nie tyle za „pewien” pogląd na świat, lecz realne działanie. Ostatnio mieliśmy okazję wysłuchać ta-kiego podziękowania z ust Marii Czuba-szek: „Boże, jak to cudownie, że to zro-biłam” (dodajmy „zrobiłam aborcję”).

Aborcyjna sielankaw mediach

Nie pierwszy raz zdarza się, iż w me-diach mamy do czynienia z szokowa-niem widza. Szokowanie to świadomy zabieg mający na celu przyciągnięcie uwagi szerszej publiczności. Powyższe słowa nie miały jednak szokować. Były jedynie stwierdzeniem faktu. Znana polska pisarka i felietonistka bez żena-dy podzieliła się wiadomością o tym, że dwukrotnie poddała się zabiegowi aborcji. Rzecz w tym, iż – jako gość jed-nego z popularnych programów – nie wyraziła skruchy, uznając aborcję za właściwą drogę postępowania. Publicz-nie przyznająca się do niechęci wobec dzieci pisarka, często goszcząca w róż-nego rodzaju programach kulturalnych, ceniona satyryczka, w sposób jawny wskazuje, iż ciąża to „nieszczęście” i le-piej jest wybrać samobójstwo w zawan-sowanej ciąży, niż urodzić. Mgliście tak-że przedstawiała się wizja „dziecka” – zanegowany został instynkt macierzyń-ski matek; ciąża ma być zazwyczaj mo-tywowana „parciem dziadków” na po-

wyChodZenie Z Cienia

siadanie wnuka; dzieciństwo to okres porównywalny do odry, szkarlatyny, kokluszu. Ponadto aborcja była tu pro-mowana jako wybór. Tym samym nie może być mowy o jakiejkolwiek odpo-wiedzialności moralnej. No bo za co? Media ogólnie nie wskazują na zabój-stwo, na pozbawienie życia płodu. Li-czy się jedynie jedna strona – kobieta, która tylko dlatego, że nie lubi (!) dzie-ci, pozwala na pozbycie się jeszcze nie-narodzonego człowieka.

W powyższej sytuacji tkwi jednak coś niebezpiecznego. Media maso-we, do jakich zalicza się TVN, poprzez powyższe wskazują na promowanie pozytywnej wizji aborcji. Aborcji, któ-rej jedne osoby z pewnością powie-dzą „nie”, drugie „tak”, trzecie „nie wiem” – tym samym nie dając ogól-nej wizji, czym jest aborcja. Aborcji, którą nazywa się „przerywaniem cią-ży”. Aborcji, która umożliwia karie-rę, powrót na studia, zapewnia per-spektywy na przyszłość czy pozwala cieszyć się seksem bez konsekwen-cji. Aborcji, na którą, o zgrozo, zaczy-na panować swego rodzaju moda, po-przez powyższą wypowiedź (dodat-kowo włączającą do owej pozytywnej wizji aborcji Boga) umacniana.

Moda na aborcję?Słowo moda być może jest użyte na

wyrost. Modą jest to, do czego w zasa-dzie należy się przyznawać, epatować w przestrzeni publicznej, co jest wi-doczne dla gapiów na ulicy. Do owej mody nie da się raczej zaliczyć prak-tyk aborcyjnych wykonywanych pota-jemnie w różnych klinikach aborcyj-nych nierzadko bez wiedzy rodziny, a nawet partnera (ojca dziecka). Ale czy całkowicie nie może być tutaj mowy o modzie?

Cechą mody jest „masowość” i „chwa-lenie się”. Pierwsza cecha „mody na aborcję” jest obecnie spełniana w ca-łej Europie. W ciągu ostatnich kilku lat mamy do czynienia ze wzrostem licz-by osób poddających się zabiegowi usunięcia ciąży. Według badań w ta-kich państwach, jak Wielka Brytania czy Norwegia – państw o wysokiej stopie życia i standardach socjalnych dla ma-

tek (także samotnych) oraz ogromnych funduszach przeznaczanych na eduka-cję seksualną i promocję antykoncep-cji, do klinik aborcyjnych zgłasza się coraz więcej młodych „matek”. Jak po-dawała kilka lat temu „Rzeczpospoli-ta”, w Norwegii 50 proc. kobiet do 25 r. życia poddaje się aborcji. W Wielkiej Brytanii co miesiąc w klinikach aborcyj-nych pojawia się 100 dziewcząt chcą-cych drugi raz usunąć dziecko. W Szko-cji w 2005 r. zanotowano 3300 młodych kobiet chcących usunąć płód, w 2007 r. – 3548 w wieku szkolnym, ogółem zaś – bez względu na wiek – było ich 14 tys. (co czwarta kobieta popełniła aborcję więcej niż raz) (źródło: Onet.pl). Nie można tego porównać z sytuacją mło-dych Chinek (gdzie z racji polityki rzą-dowej, sytuacji materialnej kobiet oraz innych patologii) codziennie dochodzi do 35 tys. aborcji (nawet w 8. miesią-cu ciąży), co daje 13 mln aborcji w cią-gu roku (źródło: losyziemi.pl). Sytua-

„moralny indyferentyzm” bierze się między innymi z uproszczonego i stereotypowego przedstawiania problemów



klut

ura

cja obywatelek Europy Zachodniej jest jednak inna – chcą się edukować, roz-wijać swoją karierę, osiągnąć coś więcej niż wychowanie dziecka, które może – według prof. Patona z Uniwersyte-tu Nottingham – być skarbem jedynie dla osób biednych, bez większych per-spektyw. Do tego należy dodać „popu-larne” w ostatnich kilku latach dopusz-czanie się aborcji na dzieciach zrodzo-nych metodą in vitro – w Wielkiej Bry-tanii w liczbie około 80 rocznie (abor-cja powodowana np. odejściem part-nera, nieplanowanymi bliźniakami) lub dopuszczanie się aborcji tylko na dzie-ciach o jednej płci (w Chinach i Szwecji usuwa się dziewczynki).

Drugi warunek mody również zosta-je spełniony. Podkreślenie „mody” na aborcję w przestrzeni publicz-nej miało miejsce zarówno w postaci przyznawania się do tego czynu przez Amerykanki poprzez akcję noszenia koszulek z napisem „I had an abor-tion” („Miałam aborcję”), jak i mani-festów różnego rodzaju grup lewico-wych. W 2006 r. pod Sejmem doszło do manifestacji kobiet żądających prawa do usunięcia ciąży. Jak dowia-dujemy się z „Gazety Wyborczej”, ze-brane kobiety miały przy sobie pla-katy z hasłami: „Usunęłam ciążę – nie żałuję”, ponadto w tekście przytoczo-ne zostały historie kobiet (wskaza-nych z imienia i nazwiska) dotyczące popełnienia przez nich aborcji. Przy-czyny są oczywiście różne. Jak czyta-my wypowiedź jednej z pań: „Pierw-szy raz zawiodły środki antykoncep-cyjne, za drugim razem nie zabezpie-czyłam się i dałam się porwać chwili. (…) Nigdy też nie miałam wyrzutów sumienia ‒ aborcja była dla mnie za-biegiem, urazem porównywalnym do złamania nogi („Gazeta Wyborcza”, 22.11.2006 r.).

Gdzie jest prawda?Pierwsze wspomniane dane sta-

tystyczne operują jedynie liczbami i choć są one ogromne, to przedsta-wiają tylko „jakieś” kobiety sprowa-dzone do rangi pewnej liczby. Dru-gi przypadek osób poddających się aborcji świadczy o czymś zupełnie innym. Czubaszek oraz inne kobiety wskazane z imienia i nazwiska to nie-jako przykład „wychodzenia z cienia”. Jest to powielenie tego samego zja-wiska, jaki w obecnych czasach mamy w przypadku homoseksualizmu, do którego publicznie przyznają się dziesiątki celebrytów (określanych także jako „idole”) na całym świecie.

Wychodzą oni z cienia, którym ma być „wroga” opinia publiczna, negatyw-nie stygmatyzująca także osoby po-pełniające aborcję. Dla przedstawi-cieli lewicowego światopoglądu „cho-wanie” się osób dopuszczających się aborcji przed rodziną, Kościołem czy opinią publiczną to błąd. Skoro abor-cja ma być czymś normalnym (tak jak normalnym ma być homoseksu-alizm), powszechnie „używanym”, to po co – dla zwolenników aborcji – na-leży się jej wstydzić? Przykład Czuba-szek staje się tutaj potwierdzeniem powyższej tezy, gdyż osoba dokonu-jąca aborcji zostaje tutaj wskazana wprost. Nie reprezentuje ona jedynie poglądu, który można byłoby streścić w zdaniu: „Jestem za aborcją, to mój pogląd i tyle”. Mamy coś o wiele bar-dziej niebezpiecznego. Zostaje wska-zany nie tylko pogląd własny („Je-stem za aborcją, to mój pogląd”), ale i realne działanie („Jestem za aborcją, to mój pogląd i dopuściłam się abor-cji na własnym ciele”). „Pozytywnym” dodatkiem jest także miła rozmowa z redaktorem, gdzie jej opinia zosta-je uszanowana. Można sobie zadać kolejne pytania: Czy brak jakiegokol-wiek sprzeciwu to przyzwolenie, czy jeszcze nie? Czy brak negacji aborcji to jej promocja?

Bycie jedną z wielu „bezimien-nych” dopuszczających się aborcji zdaje się nie wystarczać. Ruchy Pro-Choice cechujące się różnego rodzaju działaniami promującymi aborcję zy-skały kolejnego bojownika o szerze-nie owej zbrodni. Tym razem jest nim osoba, która na własnej skórze tego się dopuściła, a ponadto jest cenio-na i prawie nikt jej nie potępia. Zdaje się wydawać, iż przykład Czubaszek jest o wiele silniejszy niż chociażby sprawa Alicji Tysiąc – nieznanej, któ-ra w przeciwieństwie do felietonist-ki miała „konkretniejszy” powód swo-jej decyzji (kłopoty ze wzrokiem) ani-żeli jedynie fakt niechęci do dzie-ci. W przypadku Czubaszek oczywi-ście obecne są głosy potępienia, jed-nak jej status jest zupełnie inny niż Tysiąc. Czubaszek to celebrytka, „au-torytet”, a celebrytce (niby) więcej wolno. Nie jest anonimowa jak jedna z setek bezimiennych kobiet podda-jących się aborcji. Niestety może tak-że dla nich stanowić przykład… Na łamach „Gazety Wyborczej” w obro-nie Czubaszek stanęła ponadto Mag-dalena Środa, stwierdzając: „Szoku-jące w zachowaniu Marii Czubaszek jest to, że powiedziała prawdę nie

tylko o sobie, ale też o części kobiet w ogóle, a mówienie prawdy to rzecz w sferze publicznej rzadka, zwłaszcza gdy dotyczy spraw, które mają oficjal-ną wykładnię i są przedmiotem tabu. (…) Prawdą jest również, że ciąża nie wszystkim wydaje się stanem cudow-nym i uświęconym. Ciąża wycieńcza, zniekształca, czyni własne ciało ob-cym, budzi lęki, czy wszystko jest w porządku, bo dziś ciąża jest do-datkowo traktowana jako stan choro-bowy, nad którym pieczę ma lekarz, a nie kobieta”.

Skoro ciąża ma nie być stanem uświęconym (za który Czubaszek Bogu, bądź co bądź, nie dziękowała) i to jest prawda, to jaka jest prawda o tym, co to w ogóle jest aborcja? W gruncie rze-czy nie mówi się zbyt wiele o tym, czym ona jest, natomiast dużo osób skorych jest wskazywać na jej „cudowne” skutki. Mamy zaś to samo działanie jak w przy-padku Che Guevary. Nikt nie wie, kim on był, ale każdy lubi nosić koszulkę z jego podobizną. Ciekawe, czy panie Środa oraz Czubaszek widziały wysta-wę zorganizowaną przez Fundację Pro – Prawo do Życia, która w „Gazecie Wy-borczej” została określona jako „szo-kująca”? W jej przypadku felietonist-ki szok był zamierzony. Wskazywał na inny rodzaj prawdy – prawdy o abor-cji poprzez przykłady zabijania dzie-ci w różnych tygodniach życia, usunię-tych metodami mechanicznymi. Jeżeli według prof. Środy „mówienie prawdy to rzecz w sferze publicznej rzadka”, to czym była ta wystawa, którą atakowały środowiska feministyczne czy lewico-we z powodu makabryczności dla oglą-dających ją… dzieci? Czy powinniśmy więc bez wskazywania na to, czym jest aborcja, ale z akcentem na przykłady (jak Czubaszek), uznawać ją za „pana-ceum” na bolączki młodych, nierozgar-niętych kobiet? Czy jednak wraz z „wy-chodzeniem z cienia” pewnych „idoli” pokazać, na czym ona – aborcja – w za-sadzie polega? Wydaje się, że jeżeli chce się prawdy, to pokazywać przy-dałoby się prawdę w każdej jej posta-ci, nawet gdyby miała ona gorzki smak.

Czubaszek poprzez wyznanie swo-jej prawdy wyszła z cienia. Razem z nią bez odpowiedniego sprzeci-wu zapewne wyjdą i inni. W gąszczu pojawiających się z powyższą sytua-cją pytań należy wyakcentować dwa: „Czy to dobrze, czy źle?” oraz „Czym jest aborcja promowana przez media i tzw. autorytety?”. Odpowiedź na to pytanie da nam jasny obraz istoty tej zbrodni, jaką jest aborcja. l


klutura

agnieszka komorowska

etyk prof. magdalena środa zaprezentowała we wpisie na portalu Gazeta.pl uproszczony, zideologizowany pogląd dotyczący stosunku do życia i edukacji seksualnej

Nie wiem, czy znajdzie się w Polsce wielu takich, któ-rzy nie znają tragicznej hi-storii rodziny małej Madzi

z Sosnowca. Ale wiem, że ci, którzy znają, w większości mają już dość medialnego show. Powiedzia-ne zostało za dużo i zdecydowa-nie za dużo wniosków wyciągnię-to z wyimaginowanych faktów. Ale co można wybaczyć brukowcom, trudno byłoby wybaczyć ludziom pretendującym do miana pol-skiej inteligencji. A oto profesor etyki Uniwersytetu Warszawskie-go snuje bezpodstawne domysły, w oparciu o które formułuje sądy mające poprzeć jakąś ideologię i daje upust własnym uprzedze-niom. Niemożliwe? Karygodne? Absurdalne? Ale prawdziwe…

Niestety od jakiegoś czasu dy-żurnie wypowiada się w mediach na różne tematy profesor („profe-sorka”, używając formy politycznie poprawnej), której tytuł nauko-wy legitymizować ma najwyraź-niej pewne populistyczne już te-raz przekonania. Takie czasy: każ-dy producent szuka naukowców, którzy poprą swoimi badaniami skuteczność i niezbędność jego produktu. Dotyczy to także ma-sowej produkcji ideologów „tole-rancji”. I tak, jak stronnicze są ba-dania laboratoryjne „sponsorowa-ne”, tak i te drugie nie silą się na pozory bezstronności. Lecz pod-stawowe pytanie brzmi, jak walo-

eTyK nieeTyCZnie o żyCiu

ryzować etycznie postawę, w któ-rej wykorzystuje się tragedię ludz-ką do szerzenia wyznawanej przez siebie ideologii. Co gorsza, spe-kulując i aplikując do rzeczywi-stość swoje tanie, nieudowodnio-ne wnioski.

Ta niezrównana prof. Ś.Przejdźmy do konkretów. 4 lute-

go w portalu Gazeta.pl. ukazał się tekst prof. Ś. Wówczas o Kasi, oso-bie, która najbardziej ucierpiała w całej medialnej nagonce, wia-domo było jedynie to, iż upozoro-wała porwanie, aby ukryć fakt nie-szczęśliwej śmierci córeczki. Zna-ny był wielce wątpliwy moralnie sposób, w jaki pozbawiony licen-cji detektyw R. sprowokował do ujawnienia prawdy, przekazując mediom materiał pełen goryczy. Dopiero zaczynaliśmy poznawać relacje rodzinne, nie zawsze siel-skie, szczególnie wtedy, gdy spoj-rzymy na doświadczenia domu ro-dzinnego Kasi. Wiedzieliśmy też trochę na temat młodych małżon-ków: poznali się we wspólnotach przykościelnych, zakochali w so-bie, dziecko pojawiło się nader wcześnie, potem był ślub (cywil-ny). I tyle.

Tymczasem w komentarzu pani Ś. znajdujemy przypuszczenie, iż „nie używali środków antykoncep-cyjnych”, „nie mieli pojęcia o edu-kacji seksualnej”, „bali się abor-cji” (ksiądz, rodzina, najbliżsi po-tępią ją jako największe przestęp-stwo), „a poza tym – gdzie jej do-konać?”. No straszne, naprawdę. Pozostało tylko urodzić, co też zro-bili. Przeszkodzili sobie w rozryw-kach, jakich szukają ludzie w ich wieku, tylko dlatego, że jako „bar-dzo religijni” byli osaczeni przez zniewalającą moralność katolicką. Tak może napisać jedynie ktoś, kto poza własnymi uprzedzenia-mi w nic się nie wsłuchuje, a już na pewno nie w ludzkie nieszczę-ścia. Z mojej nieetycznej pozycji jestem gotowa podać co najmniej jeden czynnik, który naprawdę

niewoli młodych pragnących mi-łości i bliskości fizycznej. I niewoli do tego stopnia, że konsekwencje przerażają, zamiast mieć swój czas i przestrzeń ciepła uczuć. Czynni-kiem tym jest nieodpowiedzial-ność i jej bliźniacza siostra – nie-wierność. I to nie ze strony mło-dych. To zaczyna się wcześniej, przekazywane z pokolenia na po-kolenie: nieodpowiedzialność za miłość i niewierność wartościom, którymi się rzekomo kieruje. At-mosfera niepewności egzysten-cjalnej i aksjologicznej, którą mło-dzi wynoszą z domu dotkniętego patologią, choćby tak powszechną jak konformizm czy rozczarowanie życiem i miłością. Kto wie, jaki ba-gaż niosą ze sobą Kasia i Bartek?

Ano, pani Ś. zdaje się znać wszystkie mechanizmy, prawie zagląda do łóżka. Z prostej infor-macji „poznali się w kościele” wy-wnioskowała naprawdę wiele. Ale mam kilka pytań do tego wniosko-wania. 1) Skąd założenie, że wszy-scy ludzie chodzący do kościo-ła są „bardzo religijni”? 2) A zało-żenie, że ludzie „bardzo religijni” nie mają pojęcia o seksie? 3) Skąd pomysł, że podstawową przyczyną nieszczęśliwej śmierci malutkiej Madzi było to, że (o ironio!) jej ro-dzice nie wiedzieli, gdzie mogli wcześniej się jej pozbyć? I jeszcze kilka innych. Bardzo ciekawe zało-żenia. Skąd ta dziwna znajomość ludzi „bardzo religijnych”? Z ob-serwacji? Coś każe mi wątpić w to, że autorka ma wielu bliskich zna-jomych w kręgu ludzi bardzo reli-gijnych – chyba że takich, jak opi-suje. Wówczas w jednym momen-cie staje się zrozumiała jej oce-na Kościoła… Lecz jeśli nie z do-świadczenia płynie ten wizeru-nek, to skąd? Z zasłyszanych opi-nii? To może i ja zacznę pisać cha-rakterystyki środowiska sinologów (na razie nie znam żadnego, ale co tam!). Ze stereotypów? Czy to wy-pada bezceremonialnie operować stereotypami, a przy tym wspierać instytucje zwalczające inne ste-


klut

ura

wśród młodych aborcja spotyka się z negatywną opinią

reotypy? Czyżby jakieś wartościo-wanie ludzi i poglądów?

Wydawanie takich poważnych sądów wymagałoby co najmniej znajomości podstawowych staty-styk. Te dają inne pojęcie na temat współczesnej „religijności” mło-dzieży. Zapewne autorka by się ucieszyła, znając je.

Co na to młodzi?Przytoczę kilka wyników badań

z 2005 r.: w sytuacji konfliktu mo-ralnego rady księży i spowiedni-ków są autorytetem dla 4 proc. młodych głęboko wierzących i za-ledwie 0,8 proc. uważających się za wierzących; wśród młodych uważających się za głęboko wie-rzących współżycie przed ślubem akceptuje aż 30,6 proc., wśród wie-rzących – 54,3 proc.; antykoncep-cję za dopuszczalną uważa 56,8 proc. młodych katolików. I tak da-lej… Strach się bać, jakie byłyby wyniki w 2011 r. Ale, uwaga! Wśród młodych z negatywną opinią spo-tyka się aborcja. W 2005 r. tylko 8,4 proc. młodych katolików uznało ją za dopuszczalną. Dodam, że pro-cent ten stale maleje. A zatem ży-cie. Z niewielką akceptacją spo-tykają się wśród młodych związki homoseksualne. Za dopuszczalne uważało je w 2005 r. tylko 7,2 proc. młodych głęboko wierzących oraz 14,4 proc. wierzących. Tak, pani Ś., to są akurat kiepskie wiadomości.

Ale zacytujmy jeszcze: „[…] nie zamierzam zwalniać z odpowie-dzialności [za zaistniałe nieszczę-ście oczywiście – A.K.] władzy, któ-ra kwestie seksualności i macie-rzyństwa traktuje tak, jak każe Ko-ściół. A ten ma doprawdy niewiel-kie doświadczenie w sprawach seksualnych i wychowawczych”.

A ja zapytam: jeżeli władza trak-tuje sprawy seksualności i macie-rzyństwa „tak, jak każe Kościół”, to dlaczego właśnie ludziom Ko-ścioła najtrudniej jest przebić się ze swoimi wartościami w polityce? Dlaczego są dyskryminowani, cią-gani po sądach i ośmieszani, trak-towani niesprawiedliwie, jak choć-by w cytowanej wciąż wypowie-dzi? Jedynym wyjaśnieniem może być tu niekonsekwencja i coś na kształt „rozdwojenia jaźni” w po-stawie władz. Może, może… W ta-kim razie proszę udowodnić jesz-cze to, że Kościół ma niewielkie doświadczenie w sprawach sek-sualnych i (szczególnie) wycho-wawczych. Że wielkie postaci hi-storii pedagogiki naprawdę nie miały nic wspólnego z Kościołem, a już na pewno nie odnosili suk-cesów wychowawczych, inspirując innych. Życzę powodzenia.

Co każe prof. Ś.„Obowiązkiem państwa jest do-

starczyć młodym ludziom wiedzy o seksualności, uczyć odpowie-dzialności i chcenia dzieci chcia-nych, a nie zgodnych z wola bożą” – pisze pani Ś. Tymczasem według tego, co mi wiadomo, obowiąz-kiem rodziców jest dostarczyć młodym ludziom wiedzy o sek-sualności, uczyć odpowiedzialno-ści, a państwa – wspierać rodzi-ny w wychowaniu dzieci. No, chy-ba że mamy system totalitarny… Tak czy inaczej niedługo będzie po problemie. Z prostej przyczy-ny: nie będzie komu dostarczać tej wiedzy. Państwo zrzuci ze swo-ich barków jeszcze jeden przykry obowiązek.

Tym sposobem zabrnęliśmy aż do zwieńczenia wypowie-

dzi profesorki Ś. Naprawdę war-to przytoczyć je w całości: „Fak-tem jest, że stało się coś strasz-nego z moralnego i egzystencjal-nego punktu widzenia. Coś, cze-mu nie zapobiegli bliscy, czemu – z natury rzeczy – nie zapobie-ga Kościół, czym nie zajmuje się szkoła. Chodzi o elementarny brak odpowiedzialności, o mo-ralny indyferentyzm, o okrucień-stwo wreszcie. Skąd ono się bie-rze? I to w społeczeństwie nasy-conym religijną wiarą w miłość bliźniego?”. Zadziwiające. Skąd pomysł, że Kościół „z natury rze-czy” nie zapobiega nieszczęśli-wym wypadkom oraz nieakcep-towanym zachowaniom w ich ob-liczu? Bo tyle na razie wiemy o tragedii rodzinnej z Sosnowca, prawda? A skąd pomysł, że Ko-ściół powinien zapobiegać ele-mentarnemu brakowi odpowie-dzialności, moralnemu indyfe-rentyzmowi, okrucieństwu? Jak miałby to robić? Jeżeli tego nie robi, to może jednak naprawdę ludzie, chrześcijanie, katolicy są wolni i mogą sami decydować, na ile żyją wiarą, a na ile nie? Może czas wreszcie pogodzić się z tą prawdą? Ale na ostatnie py-tanie odpowiem. Otóż, „moralny indyferentyzm” bierze się mię-dzy innymi z takiego, jak wy-żej przytoczony: uproszczonego, wybiórczego, zideologizowane-go i stereotypowego przedsta-wiania problemów.

„Straszna śmierć obciążająca nas wszystkich” – tytułuje swoje uwagi Ś. Jednak, według logiki wy-wodu, gdyby to samo dziecko zgi-nęło rok wcześniej, śmierć byłaby po pierwsze: mniej straszna, po drugie: nikogo nieobciążająca, po trzecie: świadcząca dobrze o świa-domości i odpowiedzialności ro-dziców (oraz całego społeczeń-stwa?), niepoddających się na-uczaniu Kościoła. Jak wielką różni-cę robi czas! Albo miejsce. Słusz-nie zauważył ktoś, że najniebez-pieczniejszym miejscem do życia w USA jest łono matki. Z jednym małym dopowiedzeniem: nie tyl-ko w USA. W Polsce też. A jeżeli już się tam zaistnieje, to – według logiki pani Ś. – i tak nie ma gwa-rancji, że się przeżyje „przepro-wadzkę” na świat. Na szczęście ta logika pozostawia wiele do życze-nia. l


felietoNy: wektory

zbigniew borowik

ile władZy dla unii?Zaabsorbowani kolejnymi wpadkami rządu Tuska i próbą ich przykrycia poprzez twarde stanowisko w sprawie podniesienia wieku emerytalnego, tracimy z pola widzenia szerszy kontekst, w jakim funkcjonujemy jako państwo – przemiany zachodzące obecnie w unii europejskiej

Dla nikogo nie jest już tajemnicą, że ten coraz bardziej etatyzujący się i centralizujący twór politycz-ny nie jest już tą samą przyjazną

i budzącą nadzieję narodów wspólnotą z końca ubiegłego stulecia, ani też z po-czątku lat pięćdziesiątych, kiedy to mo-tywem dążenia do jedności była chęć za-gwarantowania pokoju w Europie.

Dziś Unia rację swojego istnienia upatruje w zdolności ekonomicznego przetrwania. Chodzi po prostu o spro-stanie konkurencji ze strony innych centrów cywilizacyjnych, zwłaszcza dalekowschodnich, które wykazały się zdumiewającą umiejętnością łączenia zachodniego paradygmatu naukowo-technicznego z własną kulturą i poten-cjałem demograficznym. Tu nie cho-dzi już o rywalizację w wyścigu ekono-micznym i technologicznym, ale właś-nie o przetrwanie. I nie jest to cel, któ-ry łatwo będzie można osiągnąć.

Dziś, dwadzieścia lat po traktacie z Maastricht widać, że pomysł wspól-nej waluty dla krajów członkowskich Unii nie był pomysłem najszczęśliw-szym. Już wtedy niektórzy ekonomi-ści twierdzili, że wspólna waluta dla odrębnych i zróżnicowanych gospo-darek, nie jest dobrym rozwiązaniem, bo odbiera krajowej walucie atrybut wskaźnika stanu gospodarki.

Zwyciężyły jednak względy natury po-litycznej. Dla krajów zachodnich, przede wszystkim Francji, euro miało pełnić rolę czynnika dodatkowo wiążącego Niemcy, które po zjednoczeniu na początku lat 90.

stały się prawdziwą potęgą. Idea wspól-nej waluty spodobała się też Niemcom, bo jeszcze bardziej ułatwiała im ekspan-sję własnego eksportu. Wszystko zdawa-ło się zmierzać w dobrym kierunku, do-póki nie dał o sobie znać krach nadmier-nego zadłużenia. Słabe gospodarki po-łudnia, zwłaszcza Grecja, zaczęły powo-li tracić zdolność obsługiwania zaciągnię-tych długów. Powstała groźba załamania się całej strefy euro.

Jak nie wspólna waluta – to gospodarka

Skoro więc nie może być wspólnej wa-luty dla zróżnicowanych gospodarek, to może trzeba po prostu ujednolicić go-spodarki. A jak to zrobić? Oddać je pod wspólny zarząd. I tu właśnie zbliżamy się do wydarzenia, które zaabsorbowało ostatnio uwagę światowej opinii publicz-nej – do podpisania „Traktatu o stabilno-ści, koordynacji i zarządzaniu w unii go-spodarczej i walutowej”, zwanego pier-wotnie „Paktem fiskalnym”. Emocje bu-dzi już sama nazwa tego dokumentu, bo nie wiadomo, dlaczego pakt stał się nag-le traktatem. Termin „traktat” był do-tychczas zarezerwowany dla dokumen-tów dotyczących całej Unii, a wiadomo, że dwa państwa, Wielka Brytania i Cze-chy, dokumentu tego nie podpisały.

Znacznie bardziej problematyczne wydaje się to, co ten dokument zmie-nia w praktyce funkcjonowania wspólno-ty krajów, które go podpiszą i ratyfikują. Choć na pierwszy rzut oka może się wy-dawać, że chodzi tu o zdroworozsądko-we uporządkowanie spraw dotyczących finansów publicznych, to w konsekwen-cji mamy do czynienia z dość radykal-ną zmianą zasad, na których dotychczas opierała się Unia. Traktat ma bowiem zwiększyć dyscyplinę fiskalną państw poprzez wprowadzenie ściślejszego nad-zoru i automatycznych sankcji wobec tych, którzy złamią zasadę zrównoważo-nego budżetu (roczny deficyt struktu-ralny nie może przekraczać 0,5 % nomi-nalnego PKB). Państwa muszą nie tylko wprowadzić tę zasadę do swojego pra-wodawstwa, ale także informować orga-na Unii o planowanej emisji długu pub-licznego i wszelkich większych reformach gospodarczych.

Czy istnieje jeszcze suwerenność ekonomiczna

Realny zarząd nad gospodarką zda-je się w ten sposób przechodzić w ręce ciał nie posiadających bezpośred-

niej demokratycznej legitymacji. Pyta-nie to musi być szczególnie niepoko-jące dla krajów takich jak Polska, które nie wprowadziły jeszcze u siebie euro, a mimo to podpisały traktat. To, że na-szej obecnej ekipie rządowej władza wyraźnie ciąży i chętnie by się jej w ja-kiejś części na rzecz Brukseli pozbyła, wiemy nie od dzisiaj. Dał temu wyraz minister spraw zagranicznych, mówiąc w Berlinie o stanach zjednoczonych Europy. Tylko czy to jest rzeczywiście zgodne z wolą większości narodu?

Unikanie nadmiernego zadłużania jest dla zarządzających finansami publicz-nymi rzeczą chwalebną. Życie na kredyt kosztem przyszłych pokoleń jest nie tyl-ko niegodziwe, ale i nieracjonalne. Ni-gdy bowiem nie jesteśmy w stanie prze-widzieć warunków, w jakich przyjdzie nam spłacać zadłużenie. Pytanie tylko, czy dla poniechania tego procederu ko-nieczny jest zewnętrzny nadzór nad bu-dżetem. Ten zewnętrzny wgląd w plan naszych wydatków i przychodów może skutkować ujawnieniem rzeczy, któ-re nie wiążą się z równowagą budżeto-wą i o których niekoniecznie chcieliby-śmy informować naszych partnerów, bę-dących zarazem naszymi konkurentami. Wygląda na to, że przykład Grecji, która w kłopoty popadła na własne życzenie, ma stać się powszechna regułą.

W istocie nie ma nic złego w idei wła-dzy ponadnarodowej. Stolica Apostol-ska od z górą pół wieku nieustannie zgłasza postulat ogólnoświatowej wła-dzy publicznej, która dziś miałaby nie tylko stać na straży pokoju, ale i stano-wić przeciwwagę polityczną dla zgloba-lizowanej gospodarki. Pamiętać jednak należy, że Stolica Apostolska stawia tu pewne warunki. Przede wszystkim taka władza musiałaby rzeczywiście służyć dobru wspólnemu wszystkich, respek-tować zasadę pomocniczości i mieć de-mokratyczną legitymację. Pytanie, czy dzisiejsza władza UE warunki takie speł-nia, pozostaje otwartym. l


KoGo bRonią RuChy PRo lifeochrony potrzebuje każde ludzkie życie; to, które się rozpoczyna, i to, które gaśnie, a nawet to, które wydaje się kwitnące, a przecież boryka się z poczuciem utraty sensu

Felietonista albo udaje czło-wieka-orkiestrę, albo pisze o tym, co do niego nale-ży… Taka myśl przyszła mi

do głowy, kiedy redakcja poda-ła, jaki jest temat przewodni ni-niejszego miesięcznika. Od pra-wie pięciu lat piszę do Państwa o wierze, a w e-mailu dostałem zamówienie na tekst o ruchach pro-life…

Do wyboru mam albo gwałtow-ną i powierzchowną kwerendę internetowo-książkową, albo po-sadzenie tematu na bezpiecz-nym gruncie wiary. No i - tak jest - wybrałem bramkę numer 2! Prawie od razu tego pożałowa-łem, bo ochrona życia od poczę-cia aż do jego naturalnego koń-ca nie jest, powtarzam, NIE JEST zagadnieniem z dziedziny wiary. Utarł się stereotyp, że to wierzą-cy są orędownikami walki z abor-cją i eutanazją, a przecież wie-le organizacji nurtu pro-life ma podłoże zupełnie bezwyznanio-we, a często i niereligijne, tak jak niezależne od religii wyznawanej przez sprawcę lub ofiarę jest ka-ranie przestępstw przeciwko ży-ciu, jak np. zabójstwo czy choćby pobicie. Zupełnie areligijny jest także wysiłek ekip reanimacyj-nych w karetkach i na oddziałach intensywnej opieki medycznej.

A skoro już o tym mowa, kiedy ratuje się życie chorego, to właś-nie o życie się walczy, tak samo, jak chcą czynić to ruchy pro-life. O życie, mówię, a nie z kimś lub przeciw komuś się walczy. Różni-

ca jest podstawowa, choć bywa pomijana, co się czasem daje za-uważyć w metodach walki, a już z pewnością w języku wypowie-dzi, typowym dla drugiej strony raczej, czyli dla napastnika, bar-dziej niż dla obrońcy. Pani Marii Czubaszek nie odważyłbym się np. nazwać „zimną suką”. I wcale nie oznacza to, żebym mógł po-godzić się z formą jej wypowie-dzi na temat odbierania życia tym, którzy go sami bronić nie mogą. Czym innym jest jednak ujmowanie się za bezbronnymi, a czym innym uwłaczanie przyro-dzonej godności człowieka, któ-ry ma do niej prawo nie dlate-go, że sobie na to zasłużył, ale że je otrzymał w chwili stania się człowiekiem, czyli - no nie chce być inaczej - w chwili poczęcia. Nikt z nas nie stoi ponad drugim człowiekiem i nikt nie jest lep-szy, ponieważ walczy po właści-wej stronie barykady. Ten, kto broni życia, podąża za ludzkim odruchem pomocy, jaki obser-wujemy, kiedy ktoś pomaga oso-bie poszkodowanej w wypad-ku. No i nieudzielenie pomocy wciąż jeszcze na szczęście jest karalne.

Stawanie po stronie życia jest więc czymś głęboko ludz-kim i naturalnym, niewymagają-cym filozoficznych uzasadnień na miarę etyki według profesor Środy. Ale wiara mimo to oka-zuje się „wynalazkiem” przeło-mowym, ponieważ ochrony po-trzebuje każde ludzkie życie, to, które się rozpoczyna, i to, które gaśnie, a nawet to, które wyda-je się kwitnące, a przecież bory-ka się z poczuciem utraty sensu. Sam Bóg strzeże naszego życia, zapewniając o swojej ku nam mi-łości: „wyrył nas na swoich dło-niach” (por. Iz 49,16) i „Jego mi-łość nigdy od nas nie odstąpi” (por. Iz 54,10). Pamiętając o tym, pewnie nie tak łatwo przyjdzie nam do głowy wrzucać do jedne-go kubła szczątki dzieci, którym

się nie pozwolono urodzić, i su-mienia tych, którym my nie po-zwoliliśmy się nawrócić. Bóg uj-mie się za jednymi i drugimi, bo nigdy się nie zaprze tych, któ-rych stworzył z miłości.

Jest jednak jeszcze jedna rzecz ważna, kiedy się dyskutuje o wierze i walce o ochronę każ-dego ludzkiego życia, we wszyst-kich jego stadiach: komu ja po-zwalam ustanawiać prawo mniej lub bardziej chroniące człowie-ka i jego życie? Ja wiem, że cza-sem usiłowano z aborcji zrobić dyżurny temat, który przykrywał-by niedoróbki i kompromitacje bieżącej polityki, ale ostatecz-nie temat sam w sobie przecież zastępczy nie jest, więc chowa-nie głowy w piasek, że trzeba na ekonomię patrzeć, że racjonal-ność polityki zagranicznej, że są-siedzi, że Europa… wszystko to „kit” i „popelina”, proszę Pań-stwa. Na jakie wymierne korzyści ekonomiczne albo polityczne da się wymienić choćby jedno ludz-kie życie? Jest to więc kwestia, która musi obchodzić sumienie wyborcy (szkoda, że akurat nie mamy czego wybierać).

Kibicując wszystkim zaanga-żowanym w prawne, medialne i każde inne działania, służące ratowaniu ludzkiego życia, któ-rego na nic się nie da wymienić, życzę wszystkim działaczom sku-teczności i wrażliwości działania. Bądźcie nieustępliwi tam, gdzie nie wolno ustąpić, i troskliwi w każdej sytuacji, kiedy człowie-kowi, także grzesznemu, dzie-je się krzywda. Bo, jak to traf-nie ujął św. Paweł, nie walczymy przeciw ludziom, ale przeciwko złu i to złu w jego najbardziej du-chowej i absolutnej formie (por. Ef 6,11-18a). I lepiej, żebyśmy się tym złem nie zarazili. l

robert Hetzyg

feli

etoN

y: Ć

wic

zeNi

a z

wia

ry


felietoN

niedawno maria Czubaszek publicznie przyznała się do dokonania dwóch aborcji

Dziennikarze jej wyznanie po-traktowali jako świetny temat, który zelektryzuje odbiorców, a w konsekwencji przełoży się

na wyniki sprzedaży. Dziwnym zbiegiem okoliczności wyznanie pani Marii zbie-gło się w czasie z promocją jej ostatniej książki. Jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Prawa rynku są bru-talne - żeby coś sprzedać, trzeba naj-pierw przekonać potencjalnego klienta, że jest mu to potrzebne do szczęścia.

Niepokoi mnie niebywała lekkość, z jaką osoby znane i cenione wypowia-dają się na tematy trudne, wymagające skupienia, pogłębionej autorefleksji. W błysku fleszy, na oczach milionów wi-dzów otwarcie mówią o tym, co najbar-dziej intymne i bolesne. Cena popular-ności jest wysoka. Nieważne, co będą o nich mówić, ważne, żeby mówili po nazwisku. Tadeusz Różewicz w jednym ze swoich wierszy pisał: „słowa zostały zużyte/ przeżute jak guma do żucia/ za-mienione w białą/ bańkę balonik”.

A jak było dawniej? Przed poja-wieniem się mediów słowa miały moc, dlatego wypowiadano je rzad-ko i z wielkim namaszczeniem. Wie-rzono, że słowem można zabić, ale też uzdrowić. Imię było kluczem do czło-wieka, jeśli obcy poznał imię tubylca, ten poddawał się, wierząc, że jego ta-jemnica została rozszyfrowana. Kie-dy pojawiło się pismo, ludzie zaczę-li osłabiać wartość słów. Sofiści w sta-rożytnej Grecji z dumą głosili, że po-trafią znaleźć argumenty, które dowio-dą, że białe jest czarne, a czarne jest białe. Przeciwstawiający się im Sokra-tes został postawiony przed sądem, a w konsekwencji zmuszony do wypi-cia trucizny. Bliżej naszych czasów sło-wa zaczęto wykorzystywać do wznie-cania nastrojów rewolucyjnych. W cza-sach Wielkiej Rewolucji Francuskiej nastąpiło szczególne zapotrzebowa-

Słowa na wolnośCi

anna maŁgorzata Pycka

nie na nowe słowa. Gilotynę nazywa-no „sierpem równości”, „kolią narodo-wą”. Synonimem śmierci stało się „la-tarniowanie”, „wrześniowanie”, a po zabójstwie Marata - „maratowanie”.

W XX w. słowa oficjalnie zaczęto za-przęgać do politycznego kieratu. Spe-ce od propagandy dobrze wiedzieli, że modelując słowa, modelują świat. W czasach III Rzeszy wielką popular-nością cieszyło się słowo „ślepo”. Okre-ślało ono idealny stan nazistowskiej uległości wobec Wodza. Zniewolenie, depersonalizacja, uprzedmiotowienie znajdowały wyraz w słowach: „zbęd-ny materiał ludzki”, „mięso armatnie”, „ostateczne rozwiązanie”. Victor Klem-perer, niemiecki profesor, autor słyn-nej publikacji „Język Trzeciej Rzeszy” napisał, że słowa są jak maleńkie daw-ki jadu: połyka się je niepostrzeżenie, wydają się nie mieć żadnego skutku, a jednak po pewnym czasie występu-je trujące działanie.

W okresie komunizmu język również miał służyć umocnieniu systemu. Tzw. nowomowa w sposób wyrazisty i jedno-znaczny wartościowała postawy i zacho-wania. Słowa podporządkowane par-tyjnej propagandzie traciły wiarygod-ność i zasadność. Rozmyto sens, wypa-czono znaczenie, usunięto niuanse. Ale wtedy zachowywaliśmy czujność. Tylko nieliczni wierzyli w magiczne zaklęcia partyjnych zaklinaczy rzeczywistości pracujących na dwie zmiany.

Po 1989 r. odetchnęliśmy z ulgą i z radością zaczerpnęliśmy powie-trza, święcie wierząc w jego świeżość. Utożsamiany z Edenem zachód zalał nas potokami słów nowych i nie za-wsze potrzebnych. Obok żywcem za-pożyczonych zwrotów określających nowe technologie cudownie rozmno-żyły się też określenia dotyczące sfe-ry prywatnej, cielesnej i duchowej.

Inicjacja, aborcja, eutanazja to sło-wa chętnie wykorzystywane w dyskur-sie publicznym. Asekurując się demo-kracją, prawem do swobodnego gło-szenia poglądów artyści, politycy, ce-lebryci obwieszczają światu swoją bez-myślność i nieodpowiedzialność. Kie-dy już do szczętu obnażyli swoje cia-ła, czas na obnażanie duszy, a ci, którzy

w posiadanie duszy nie wierzą, wywle-kają bebechy. Problem polega jednak na tym, że osoby publiczne tak chętnie dzielące się z milionami nieznajomych najskrytszymi tajemnicami mają w tym swój interes. Chcą, żeby ich nazwiska nie schodziły z pierwszych stron gazet i plotkarskich portali, bo popularność ma swoją cenę. Przypisując sobie role trybunów ludowych, upraszczają to, co proste nie jest i być nie powinno. Bo ani aborcja, ani eutanazja nie są zabie-gami czysto medycznymi jak usunięcie zęba. Jeśli jednak w ten sposób mówią o nich ludzie lubiani, bo trudno nie lu-bić Marii Czubaszek, to staje się to ba-nalne i powszednie. Publiczne przy-znanie się do czynu karalnego w mnie-maniu osób znanych jest dowodem ich odwagi i nietuzinkowości. Bycie osobą publiczną pozwala na stawianie się po-nad prawem i poza moralnością – jak powiedział Fryderyk Nietzsche – „poza dobrem i złem”. Neutralizacja zła – ma-leńkie dawki jadu sączone z uśmie-chem na ustach – prowadzi do uśpienia czujności i rozmazania wartości. W imię tolerancji czy szczególnie popularnej ostatnio poprawności politycznej zło-dziej stanie się przywłaszczającym cu-dze mienie, a morderca usuwającym zbędny materiał. Z czasem wszystko stanie się względne i usprawiedliwio-ne, jak w wierszu Różewicza: „Człowie-ka tak się zabija jak zwierzę/ widzia-łem:/ furgony porąbanych ludzi/ któ-rzy nie będą zbawieni./ Pojęcia są tyl-ko wyrazami:/ cnota i występek/ praw-da i kłamstwo/ piękno i brzydota/ mę-stwo i tchórzostwo”. Bohater wiersza Różewicza wierzył, że znajdzie nauczy-ciela i Mistrza, który oddzieli światłość od ciemności. Dla mnie tym nauczycie-lem i Mistrzem na pewno nie będzie pani Maria Czubaszek, która jak wiele osób publicznych pogubiła się na bez-drożach wolności słowa. l


osoby odpowiedzialne za formację w okręgach: opolskim (Tadeusz Staszczak), śląskim (maciej Szepietowski) i dolnośląskim (Piotr Sutowicz) podjęły się zadania utworzenia międzyokręgowego ośrodka formacji Katolicko-Społecznej gromadzącego członków „Civitas Christiana” z wymienionych okręgów. Pierwszym organizatorem trzydniowego zjazdu został okręg opolski

Spotkanie rozpoczęło się w piąt-kowy wieczór 20 stycznia wystą-pieniem przewodniczącego Ka-tolickiego Stowarzyszenia „Civi-

tas Christiana” Ziemowita Gawskiego. Zebrani z ogromnym zaciekawieniem wysłuchali wykładu „Zadania Katoli-ckiego Stowarzyszenia »Civitas Chri-stiana« w obecnej rzeczywistości”. Przewodniczący scharakteryzował za-istniałą sytuację społeczno-politycz-ną zarówno w Polsce, jak i na świecie. Za szczególny moment dziejowy uznał konfrontację cywilizacji łacińskiej (któ-rej symbolami są trzy stolice: Akropol, Kapitol i Golgota) z cywilizacją, która wyrosła z oświeceniowego ducha Re-wolucji Francuskiej. W trakcie wykładu przypomniał słowa prof. Rocco Butti-glione z 1991 r.: „Polska ma do wybo-ru dwie drogi. Albo sięgając do głębi swojej tradycji i kultury, wniesie po-wiew nowego i wielkiego ducha w Eu-ropę, albo, jeśli jej się powiedzie, zaj-mie ostatnie miejsce wśród konsump-cyjnych społeczeństw Europy”.

Zadania foRmCyjne„CiviTaS ChRiSTiana”

W drugiej części wykładu mówił o zadaniach Katolickiego Stowa-rzyszenia „Civitas Christiana”. Jako pierwsze, podstawowe i najważniej-sze zadanie, z którego wypływają wszystkie inne, przewodniczący wy-mienił to nakreślone przez Jana Pa-wła II: „Budujcie Civitas Christiana”. Jednocześnie przestrzegł przed ro-zumieniem wezwania tylko jako bu-dowanie naszego Stowarzyszenia i zachęcił do budowy nowego ładu w ojczyźnie.

Zwieńczeniem wykładu była oży-wiona dyskusja. Głos zabrał m.in. Ro-bert Winnicki („Civitas Christiana” we Wrocławiu), Bronisława Latocha (prze-wodnicząca Zespołu Formacyjno-Za-daniowego w Piotrówce) oraz Jan Ko-zak (członek Rady Okręgu w Opolu). Piątkowy wieczór zakończył Apel Jas-nogórski i błogosławieństwo udzielo-ne przez ks. dr. Piotra Sadowskiego, opiekuna Oddziału „Civitas Christia-na” w Opolu.

Sobotę uczestnicy rozpoczęli wspólnotową Eucharystią w Kaplicy Domu Pielgrzyma, po której nastą-piła kolejna część wykładów. Prof. Franciszek Marek w Muzeum Czynu Powstańczego opowiedział o histo-rii okolic Góry św. Anny, a następ-nie przedstawił temat: „Pięć prawd Polaków jako zadanie na dzisiaj”. Słuchacze mogli zwiedzić ekspo-zycję opowiadającą o powstaniach śląskich. Na zakończenie pobytu w muzeum odmówiono modlitwę Anioł Pański.

Kolejne, zapadające w pamięć wy-stąpienie należało do ks. dra Anto-

niego Kaltbacha „Znaki czasu w spo-łecznej nauce Kościoła”. Wykładowca, przedstawiając w niezwykle ekspre-syjny sposób najważniejsze wydarze-nia z historii nauki społecznej Koś-cioła, pokazał, że dokumenty wyda-wane przez Kościół zawsze były pró-bą reakcji na ważne wydarzenia (np. Encyklika „Rerum Novarum” z 1891 r. papieża Leona XIII jako odpowiedź na wydany w 1848 r. „Manifest Komu-nistyczny” Marksa i Engelsa). Ks. Kal-tbach wyjaśnił termin „znak czasu” i powiązał go ze społeczną nauką Koś-cioła. Jedną z ważniejszych przestróg, wypływającą z wykładu ks. Koltba-cha, była zacytowana wypowiedź Pa-wła VI: „Życie nasze jest bardzo za-jęte wizją świata zewnętrznego”. Wy-kładowca dodał, że „jesteśmy dzi-siaj tak otuleni, żeby nie powiedzieć brzydziej – otumanieni światem ze-wnętrznym, że nas nie stać na jakąś refleksję. Chodzi o to, żebyśmy prze-szli z pozycji obserwatorów do pozy-cji krytyków, ludzi myślących i potra-fiących ocenić”.

Po sesji zwiedzano kompleks klasz-torny i Sanktuarium św. Anny Samo-trzeciej. Następnie wykład Tomasza Nakielskiego „Podstawy katolickiej nauki społecznej” przeprowadził słu-chaczy przez podstawowe pojęcia na-uki społecznej Kościoła.

Na zakończenie dnia zespół „Je-miołki” pod kierownictwem Boże-ny Gabor umilił wieczór występem artystycznym.

Intensywny weekend zakończył się Mszą św. w Bazylice św. Anny Samo-trzeciej. lci

vita

s ch

rist

iaNa

spotkanie międzyokręgowego ośrodka formacji katolicko-społecznej


civitas christiaNa

anna sutowicz

na zaproszenie wrocławskiego oddziału Stowarzyszenia odpowiedział ks. bp andrzej Siemieniewski, profesor teologii duchowości

Biskup Siemieniewski to jed-nak przede wszystkim znany popularyzator wiedzy teolo-gicznej i lubiany duszpasterz,

prezentujący rzadką postawę otwar-tości na duszpasterstwo w wielu śro-dowiskach stolicy Dolnego Śląska. Nic dziwnego, że mimo mroźnej po-gody sala konferencyjna wrocławskiej „Civitas Christiana” 7 lutego wypełni-ła się po brzegi. Temat spotkania do-tyczył ewolucji i jej miejsca w myśli Kościoła katolickiego.

Ważnym elementem wydarzenia okazało się również wręczenie przez bpa Siemieniewskiego w imieniu kard. Henryka Gulbinowicza Pierście-ni Tysiąclecia w uznaniu zasług dy-rektor Zakładu Inco-Veritas w Boro-wie, Marii Niemojewskiej oraz profe-sor Alinie Czamarze z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Całość spotkania skupiła się wo-kół problemu wzajemnego stosun-ku teorii ewolucji i teologii katolickiej w odniesieniu do tekstów najwybit-niejszych nauczycieli Kościoła. Pre-lekcja księdza bpa Siemieniewskie-go i jego rozważania opierały się na wydanej ostatnio nakładem wydaw-nictwa Fronda pozycji popularnonau-kowej jego autorstwa „Stwórca i ewo-lucja stworzenia”. Książka ta stanowi uzupełnienie innej jego pracy zatytu-łowanej „Ścieżką nauki do Boga. Na-uki przyrodnicze i duchowość w sta-rożytności i średniowieczu”. W oby-dwu książkach autor posłużył się me-

w KRęGu PyTań o RelaCję nauKi i wiaRy

todą syntezy i prezentacji materia-łu, imitującą nieco starożytne trakta-ty polemiczne, prowadzące czytelni-ka od zadania pytań poprzez powrót ad originem dla uchwycenia wszyst-kich argumentów ujawniających isto-tę problemu. Podobną metodę za-prezentował bp Siemieniewski pod-czas spotkania z czytelnikami. Posta-wił ich przed tym samym zagadnie-niem, przed którym stawiają współ-czesny katolicyzm niektórzy polemi-ści twierdzący, że opierają się na naj-nowszych dokonaniach nauk przyrod-niczych: w jaki sposób pogodzić na-ukową wizję początku świata z twier-dzeniem o stwórczym działaniu Boga. W sumie ten problem zamyka się w odwiecznym pytaniu o stosunek fi-lozofii i teologii, myślenia racjonalne-go i wiary, poznania doświadczalnego i Objawienia.

Ks. bp rozpoczął prelekcję od pro-wokacyjnego pytania, które padło nie-dawno na jednym z portali interneto-wych zainteresowanych obalaniem mitów religii. Internauta pragnął po-zyskać wyczerpujące dane na temat wszystkich dokumentów Kościoła ka-tolickiego na przestrzeni ostatnich 200 lat, które zawierałyby potępienie teorii Karola Darwina. Okazuje się, że jedynym takim materiałem może być postanowienie niemieckiego syno-du diecezjalnego w Kolonii w 1860 r., który odniósł się negatywnie do teorii powstania człowieka jako istoty my-ślącej w wyniku nieustannych zmian biologicznych. Prelegent zwrócił uwa-gę, iż w zasadzie biskupi skupili się na odrzuceniu spontanicznego cha-rakteru zjawisk przyrodniczych, a nie na samej istocie przemian w naturze. Kościół katolicki od początku nie zga-dzał się z brakiem celowości w pro-jekcie powstania życia. Najważniej-szy urząd cenzorski Kościoła jednak nie zajął wówczas stanowiska wobec

rozwijającej się analizy doświadczeń i obserwacji przyrodniczych, brakło potępienia teorii powstania gatun-ków w słynnym „Syllabusie Errorum” wydanym przez Piusa IX w 1864 r. Sta-jemy więc wobec zasadniczego pyta-nia, dlaczego przez ostatnie dwieście lat narosło w świecie katolickim tyle nieporozumień wokół prac Darwina? Dlaczego katolicy odnoszą wrażenie, że nauczanie angielskiego przyrodni-ka i jego następców godzi w podsta-wy ich wiary, domaga się więc odpo-wiedzi godnej najpiękniejszych tra-dycji średniowiecznych krucjat prze-ciwko wrogom Chrystusa?

Najwięcej emocji narosło wokół głównej pracy Karola Darwina wyda-nej w 1871 r. „O pochodzeniu czło-wieka”. Zawarł w niej wnioski opar-te na długoletnich badaniach odno-szące się do mechanizmów wyod-rębnienia się człowieka jako gatunku w królestwie zwierząt, gdzie naczel-ną rolę odegrał dobór płciowy i ewo-lucja psychologii Hominis sapiens. Na pierwszy rzut oka teoria ta przeczy-ła stwórczemu planowi Boga, przy-znającemu istocie ludzkiej, obrazu-jącej udział pierwiastka duchowego w naturze świata, miejsce wyjątkowe, wyróżniające ją pośród wszystkich stworzeń, predestynujące do przyję-cia Objawienia i Bożej miłości. Nie-którzy współcześni polemiści próbu-ją akcentować progresywną postawę współczesnego Kościoła, który od-chodząc od swoich pryncypiów dzi-siaj skłonny jest zaakceptować osiąg-nięcia teorii ewolucji, ponieważ został skutecznie przyparty do muru miaż-dżącymi argumentami nauk przyrod-niczych. Czyż przytoczone w książce bpa Siemieniewskiego wątki prze-mówienia Jana Pawła II z 1996 r. pod-czas sympozjum poświęconemu in-teresującym nas problemom, w któ-rych nastąpiła rzekoma akceptacja

ks biskup andrzej siemieniewski podczas spotkania poświęconego teorii ewolucji


civi

tas

chri

stia

Narewolucyjnych teorii darwinowskich, nie świadczą dobitnie o przełomie w nauce Kościoła pod koniec XX w.? Kościół pozostaje „Semper idem”, zawsze ten sam, w taki sam sposób broni prawdy o świecie i człowieku jako pochodzących z zamysłu Boga Stwórcy.

Większość wcześniejszych dociekań z dziedziny filozofii przyrody opiera-ła się na analizie Księgi Rodzaju, któ-ra dostarczała starożytnym i średnio-wiecznym myślicielom bogatego ma-teriału i pobudzała umysł do pytań nad początkiem świata i ludzkości. Już św. Augustyn zauważył, że docie-kanie tego rodzaju musi opierać się na „doświadczeniu i niezawodnym rozumowaniu”. Starożytni teologowie wiedzieli i podkreślali, że Biblia jest księgą, która naucza prawd wiary, po-zostałe kwestie pozostawia ludzkie-mu rozumowi, wymagając od wierzą-cych jedynie uznawania prymatu Ob-jawienia jako drogi pewnej do zba-wienia. Rozwijając te wątki, należy za-uważyć obrazy Boga, kreślone w pis-mach św. Bazylego Wielkiego (zm. 379 r.), który ukazywał Stworzyciela jako nadającego naturze określone i stałe prawa wymuszające powstanie życia z materii nieożywionej. Wiele z tych wniosków wynikało z czerpania przez filozofów tego okresu z nauki platoń-skiej, jednak szczytowy okres rozwoju filozofii średniowiecznej, jaki nastąpił wraz z pracami św. Bonawentury (zm. 1274 r.) i św. Tomasza z Akwinu (zm. 1274 r.), zdawał się utrwalać osiąg-nięcia rozumu ludzkiego w tej dzie-dzinie. W swojej „Summie teologicz-nej”, która stała się podstawą wykład-ni Kościoła katolickiego aż po czasy współczesne, Doktor Anielski zauwa-żył na przykład, że wiele istnień na Ziemi powstało po biblijnych sześ-ciu dniach. Niektóre gatunki zostały sztucznie stworzone przez człowieka, inne zmieniły naturę chociażby po-przez udomowienie. Św. Tomasz uwa-żał, że Pismo Święte przekazuje pew-ne prawdy niedosłownie, posługu-jąc się obrazami z powodu ogranicze-nia możliwości ludzkiej percepcji, dla przybliżenia człowiekowi nie tyle hi-storii naturalnej, co planu Zbawienia i ujawnienia się Bożej miłości w świe-cie. Dostrzegał zadziwiającą jedność świata materii i ducha, gdzie Bóg nie musi naruszać ustalonego porząd-ku i zasad, by dzieło stwórcze trwało i się rozwijało.

Najbardziej sugestywny wydaje się jednak obraz aktu stwórczego w pis-

mach XV-wiecznego filozofa Miko-łaja z Kuzy. Opisał on stwórczą moc Boga działającą w świecie poprzez wizję artysty wyrabiającego szklane naczynie: w jego umyśle musiał po-wstać najpierw zamysł, zapotrzebo-wanie na materię, a dopiero na koń-cu pojawiło się działanie wyrażają-ce się tchnieniem i nadaniem bez-kształtnej masie pożądanej formy. W ten sposób niczym klamrą daje się zamknąć bogactwo rozważań filozo-fów średniowiecznych, nader często posądzanych o zamykanie się na ra-cjonalne dociekanie. Z przytoczo-nych tylko kilku przykładów ujawnia się obraz światopoglądu, który został zbudowany na Objawieniu, ale z od-rzuceniem niczym niepopartych fan-tazji o stworzeniu świata bez natural-nych przemian materii, bez etapowo-ści powstania życia czy też kontynu-owania tych przemian zgodnie z pra-wami nadanymi przez Stwórcę.

W takim razie skąd się wzięły nie-porozumienia, wręcz konflikty i stan wojny wywołany opublikowaniem pism Darwina w końcu XIX w.? Zda-niem ks. bpa podłożem tego sta-nu stało się emocjonalne podejście uczestników dyskusji na temat dar-winowskiej teorii pochodzenia czło-wieka. Poszukiwanie owej pierw-szej karty w historii ludzkości okaza-ło się przyczynkiem do wzajemnych oskarżeń o wykorzystywanie prawdy dla własnych celów i chęć oszukania mas. Chociaż sam kilkakrotnie dawał wyraz przekonaniu o udziale Stwór-cy w pierwszym akcie powołania ży-cia na Ziemi, to przecież ostatecz-nie zmierzał ku odrzuceniu Boskiego działania w świecie.

Ks. bp podawał przykłady anali-zy Darwina w odniesieniu do różnic w zachowaniu między niektórymi na-rodami Europy stojącymi na różnym szczeblu ewolucji. Charakterystycz-ne pozostaje, iż części z nich odma-wiał w ogóle prawa do człowieczeń-stwa z mglistą obietnicą ewolucyj-nego wzniesienia się na ten stopień w odległej przyszłości. W tym sensie darwinizm może prowadzić do uspra-wiedliwienia uśmiercania niepełno-sprawnych lub nie dość zdolnych, co oznacza sterowany dobór prowadzo-ny w łonie społeczeństwa zmierzają-cego do przetrwania. Apoteoza wal-ki i kult siły, koniecznych do osiąg-nięcia szczytu rozwoju gatunkowego, oraz eliminacja najsłabszych jedno-stek społecznych to wątki, które pod-noszono w dyskusji nad kwestią ak-

ceptacji darwinizmu w myśli katoli-ckiej. Trudno wreszcie nie zauważyć, że system Darwina zapoczątkował cały łańcuch przemian mentalnych prowadzących raczej do odrzucenia działania Boga osobowego jako Miło-ści stwórczej również w myśli niektó-rych teologów.

Gdzie więc leży istota problemu z darwinizmem, który zdają się dzielić wszystkie wyznania chrześcijańskie? Ks. bp wskazywał przede wszyst-kim na brak przygotowania intelek-tualnego przeciętnego katolika ule-gającego raczej retoryce polemistów niż skłonnego oddać się rzetelnemu przestudiowaniu wypowiedzi nauko-wych. W dyskusji okazało się jednak, że wina leży również, a może prze-de wszystkim po stronie ewolucjoni-stów. Zamiast bowiem na bazie da-nych dostarczanych przez nauki przy-rodnicze poszerzać ludzką wiedzę na temat mechanizmów rządzących pra-wami natury, naukowcy przepoczwa-rzają się w szermierzy nowej teolo-gii, przejmując zadania kapłanów. Bp Siemieniewski wspomniał w swojej książce postać Richarda Dawkinsa, który zajął się raczej obalaniem mitu istnienia Boga niż naukową analizą nowych danych naukowych za pomo-cą metod przypisanych poszczegól-nym dziedzinom wiedzy. W tym sen-sie współczesny darwinizm stał się rodzajem wyznania, swoistą religią, stworzoną w XIX w., a wykorzystaną dopiero po kilkudziesięciu latach do wyrzucenia Boga z życia człowieka.

W tym kontekście właściwie nale-ży podziwiać Kościół katolicki, który hołdując słynnej zasadzie św. Augu-styna opierania się na „doświadcze-niu i niezawodnym rozumowaniu”, powstrzymywał się od zdecydowane-go potępienia stworzonej przez Ka-rola Darwina. Warto docenić otwarcie teologów dawnych i współczesnych na dokonania nauki i powściągliwość w ocenie tego, co nie stało w wyraź-nej sprzeczności z Magisterium. Dzi-siaj, gdy biologiczne podstawy tej te-orii wciąż wymagają uzupełnienia, by teoria przestała być teorią, a zyskała pewność prawdy naukowej, warto do-cenić każdy głos wskazujący właściwe proporcje między dociekaniem przy-rodniczym a uprawianiem teologii. W tym sensie spotkanie z ks. bpem Andrzejem Siemieniewskim okazało się bardziej niż owocne dla wszyst-kich jego uczestników, ubogaconych nie tylko wymianą myśli, ale również niezwykle przyjazną atmosferą. l


civitas christiaNa

teresa więckiewicz

w ramach wrocławskiego lobbingu odrzańskiego odbyło się spotkanie z udziałem bp. edwarda janiaka, duszpasterza leśników

Biskup Edward Janiak swoim re-feratem „Zrównoważony roz-wój lasów państwowych” uznał, że lasy państwowe są dobrem

ogólnonarodowym, którego nie należy traktować jak przedsiębiorstwo, które można wycenić i sprywatyzować. Kry-zys gospodarczy sprawia, że politycy mają pokusę ich sprzedaży, o której mówią coraz głośniej.

W 1992 r. w Rio de Janerio uchwalo-no dla świata deklarację Agendy 21. Polska w swojej konstytucji RP z 1997 r. w art. 5 podaje: „Rzeczpospolita Pol-ska strzeże niepodległości i nienaru-szalności swojego terytorium, zapew-nia prawa i wolność człowieka, obywa-tela, strzeże dziedzictwa narodowe-go, oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Zrównoważony rozwój to roz-wój gospodarczy związany z racjonal-nym użytkowaniem zasobów przyrod-niczych i przestrzeganiem praw czło-wieka. Przyjęty w Kioto w 1997 r. proto-kół mówi o pogorszeniu jakości powie-trza. Oznacza to konieczność podjęcia starań o zwiększenie efektywności po-chłaniania dwutlenku węgla poprzez wspieranie zrównoważonej gospodar-ki leśnej oraz zalesienia i odnowienia form różnorodności biologicznej.

Polskie Lasy Państwowe są przykła-dem realizacji koncepcji zrównowa-żonego rozwoju. Lasy Państwowe za-trudniają 25 tys. pracowników. Oprócz tego las jest miejscem pracy dla bli-sko 50 tys. ludzi zajmujących się bez-pośrednią działalnością gospodarczą, hodowlaną i ochronną. Do tego nale-ży dodać 300 tys. osób zatrudnionych

w SPRawie laSów PańSTwowyCh

w produkcji drewna, masy celulozowej itd. Sama wartość drewna zmagazyno-wana w lasach szacowana jest na kwo-tę około 400 mld zł. Do tego trzeba do-dać wartość ziemi 9123 ha, co stanowi 29,2 proc. powierzchni kraju. W struktu-rze własności dominują lasy państwo-we, w tym lasy pozostające w zarzą-dzie Państwowego Gospodarstwa Leś-nego Lasy Państwowe (77,5 proc.). Po-wierzchnia lasów prywatnych odpowia-da około 18,5 proc. lasów kraju.

Gospodarka lasów państwowych nastawiona jest na trwale zrównowa-żoną gospodarką leśną, której celem jest:l zachowanie lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia zdrowia człowie-ka, oraz na równowagę przyrodniczą;l ochrona lasów stanowiących natu-ralne fragmenty rodzimej przyrody, szczególnie ze względu na zachowa-nie różnorodności biologicznej, le-śnych zasobów genetycznych, walo-rów krajobrazowych i potrzeb nauki;l ochrona gleb i terenów szczegól-nie narażonych na uszkodzenie oraz terenów o specjalnym znaczeniu społecznym;l ochrona wód powierzchniowych i głębinowych;l produkcja na zasadzie racjonalnej gospodarki leśnej, drewna oraz su-rowców i produktów ubocznego użyt-kowania lasów.

Gospodarka i jej potężny majątek nie ulegają degradacji, lecz ciągle się rozwijają. Dowodem tego jest wzrost zapasu drewna w Lasach Państwo-wych z 906 mln m³ w 1945r. do 1629,3 mln m³ obecnie, a to z kolei jest m.in. skutkiem wzrostu powierzchni lasów o 33 tys. ha. Z lasów państwowych nie-odpłatnie korzystają miliony ludzi. O ich roli w okresie dużego bezrobo-cia, szczególnie na terenach wiejskich, niech świadczy wysoki przyrost sku-pu płodów leśnych. Ostatni raz ewi-dencjonowano skup w 2002 r. Skupio-no 9723 tony jagód, 5339 ton innych owoców leśnych oraz 2378 ton grzy-bów na ogólną sumę ponad 70 mln złotych. Szacuje się, że nieudokumen-towane korzyści ludności (potrzeby

własne, sprzedaż nieudokumentowa-na) były kilkanaście razy wyższe. Jest to również przykład zrównoważonego rozwoju.

Głębsza analiza zarówno działań rzą-du, jak i skali dezinformacji w ciągu ostatnich dwóch miesięcy ujawnia, że celem włączenia Lasów Państwowych do sektora finansów publicznych ni-gdy nie było ratowanie budżetu. Bu-dżet tegoroczny został bowiem przyję-ty przez Radę Ministrów i nie ma w nim mowy o środkach pozyskanych z Lasów Państwowych. Dwa miliardy złotych, do których zaoszczędzenia Lasy Państwo-we zostały zmuszone w ciągu ostatnich lat, nie wykonując planowych działań, nie może uratować konających finan-sów publicznych. Cel jest inny, jest nim destabilizacja Lasów Państwowych po-przez zabranie im pieniędzy na działal-ność, a następnie zmuszenie ich do za-dłużenia w bankach komercyjnych. Fi-nał jasny i wielokrotnie przerabiany za czasów PO-PSL: doprowadzić do ban-kructwa podmiot gospodarczy, a na-stępnie go przejąć, najlepiej za „sym-boliczną złotówkę” i to jeszcze przez ka-pitał obcy reprezentowany przez ban-ki komercyjne. Tysiącosobowa manife-stacja umundurowanych leśników pod Radą Ministrów 29 września została oce-niona jako nieistotny happening, prote-sty świata naukowego, myśliwych i pro-fesjonalnych stowarzyszeń gospodar-czych jako dane do dyskusji. Złożenie 20 października ponad 200 tys. pod-pisów u Marszałka Sejmu, zebranych przez leśników i myśliwych wśród pro-testujących przeciw włączeniu Lasów Państwowych do sektora finansów pub-licznych jako gest przyjaźni. Jednak 29 października na posiedzeniu Rady Mi-nistrów został wykreślony punkt mówią-cy o przyłączeniu Lasów Państwowych do sektora finansów publicznych.

Z osobistych spotkań bpa Janiaka z prezydentem Bronisławem Komo-rowskim i premierem Donaldem Tu-skiem wynika, że oni także są przeciw-ni prywatyzacji Lasów Państwowych.

Drugi referat wygłoszony przez Ry-szarda Majewicza („Potencjał reten-cyjny i rola lasów w ochronie prze-ciwpowodziowej zlewni Odry”) doty-


civi

tas

chri

stia

Naczył roli retencyjnej ekosystemów leś-nych w zlewniach rzecznych środkowej Odry. Mgr inż. Majewicz podał przy-kłady retencji sztucznej dotychczas wykonanej na terenach administro-wanych przez Państwowe Gospodar-stwo Leśne Lasy Państwowe oraz spo-soby spowalniania spływu powierzch-niowego. Podkreślił efektywność dzia-łania opóźniaczy odpływu (autorstwa prof. Palucha z Akademii Rolniczej we Wrocławiu) zlokalizowanych w nadleś-

nictwach RDLP we Wrocławiu. Ukazał sposoby powiększania retencji czyn-nej i zmniejszania spływu powierzch-niowego wód według zasad dobrych praktyk przy realizacji zadań progra-mów małej retencji nizinnej i górskiej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, a także spo-soby zwiększania bezpieczeństwa po-wodziowego terenów górskich, po-przez na przykład zbiorniki „suche” z przepustami (przepławkami) szcze-

linowymi oraz retencjonowania wody na terenach zurbanizowanych.

Referent zaprezentował również rozwiązania autorskie będące do-piero w trakcie wdrażania bądź takie, które zostały przedstawione pierw-szy raz jako propozycje do wdrażania na terenach miast, na przykład loko-wanie budownictwa jednorodzinne-go na terenach zalewowych bez na-ruszania retencji gruntowej tych ob-szarów. l

Ziemię objąć Słowem, obieKTywem i PędZlemmaciej konieczny

finał iii międzynarodowego Konkursu artystycznego im. włodzimierza Pietrzaka pod hasłem „Całej Ziemi jednym objąć nie można uściskiem” odbył się 11 lutego w auli turkowskiego i liceum ogólnokształcącego.

Uroczystość zgromadziła mło-dych artystów z niemal ca-łej Polski. Podczas finału wrę-czono cenne nagrody naj-

lepszym uczestnikom, którzy zma-gali się w trzech kategoriach arty-stycznych: fotograficznej, plastycznej i recytatorskiej.

Skąd ten Pietrzak?– Poprzez udział w konkursie uczest-

nicy mają okazję rozwijać i kształtować osobowość oraz odkrywać swoje talen-ty, co z jednej strony odbywa się dzięki rozbudzaniu u młodych ludzi wrażliwo-ści w dostrzeganiu i pokazywaniu pięk-na ziemi, otaczającego świata, a z dru-giej – i to chyba przede wszystkim – ma na celu promowanie twórczości Wło-

dzimierza Pietrzaka – powiedział Ma-ciej Konieczny, pomysłodawca i głów-ny organizator imprezy, przewodniczą-cy rady oddziału Katolickiego Stowa-rzyszenia „Civitas Christiana” w Turku.

Ten prawie zapomniany współcześ-nie poeta urodził się i zakończył życie w Warszawie, ale w młodości był zwią-zany z Turkiem, gdzie uczęszczał do gimnazjum. Z wykształcenia prawnik, swoją pasję twórczą realizował głów-nie jako pisarz, krytyk literacki, teo-retyk kultury, publicysta, ale również działacz społeczny i wreszcie żołnierz powstaniec. Zginął podczas powsta-nia warszawskiego. Pozostała po nim spuścizna literacka, pamięć tych, któ-rzy z nim działali w podziemnym Ru-chu Kulturowym i walczyli na baryka-dach powstańczej Warszawy.

W poprzednich edycjach konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem uczestników nie tylko z Polski, ale także z zagranicy, m.in. z Litwy, Liba-nu, Włoch, Ukrainy i Niemiec. Łącz-nie uczestniczyło w nim ponad 3850 osób. Patronat nad konkursem w 2009 r. objęła śp. żona Prezydenta Rzeczy-pospolitej Polskiej Maria Kaczyńska, z kolei w latach 2010 i 2011 wśród fun-datorów nagród znalazła się żona Pre-zydenta RP Anna Komorowska. Hono-rowy patronat nad konkursem obję-li: abp Józef Kowalczyk, metropolita gnieźnieński, prymas Polski, Wiesław Alojzy Mering, bp włocławski, Andrzej Grzyb, poseł do Parlamentu Europej-skiego, Zbigniew Bartosik, starosta tu-recki, Zdzisław Czapla, burmistrz mia-

sta Turek, Ziemowit Gawski, przewod-niczący Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Współorganizato-rami konkursu byli Starostwo Powiato-we i Urząd Miasta w Turku.

Ziemię objąć słowemSobotnią uroczystość poprowadzo-

ną przez Małgorzatę Baratas-Witan, sekretarza naczelnej redakcji pro-gramów katolickich Polskiego Radia, współautorkę porannych audycji „Fa-milijna Jedynka”, rozpoczęły zmaga-nia w kategorii recytatorskiej.

W trzech kategoriach: szkół podsta-wowych, gimnazjalnych i ponadgim-nazjalnych, startowało 35 uczestników, recytując wybrany przez siebie wiersz Włodzimierza Pietrzaka. Dykcję, in-terpretację tekstu oraz ogólne wraże-nie artystyczne oceniało jury w skła-dzie: Marcin Witan, przewodniczący jury z redakcji programów katolickich Polskiego Radia; Marta Jachimow-ska, sekretarz jury, Związek Młodzie-ży Wiejskiej w Turku; Henryk Grześ-kowiak z Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Poznaniu; Ane-ta Kwiatkowska, redaktor naczelna Ra-dia Konin; polonistka Jolanta Rowiń-ska, dziennikarka Katarzyna Błaszczyk i dr Beata Michalak z Wydziału Arty-styczno-Pedagogicznego Uniwersyte-tu Adama Mickiewicza w Kaliszu.

W kategorii szkół podstawowych I nagrodę zdobyła Natalia Marczyń-ska ze Szkoły Podstawowej w Przyko-nie, II– Wiktoria Pietlicka ze Świetlicy Sióstr św. Doroty w Kaliszu, a III miej-


civitas christiaNa

adam wojnar

Krakowscy kapucyni zapoczątkowali akcję „Podaruj termos ubogim”

Zima to najcięższy czas dla bezdomnych i osób żyjących w trudnych warunkach często w nieogrzewanych pomiesz-

czeniach. Gorąca herbata niejedno-krotnie jest prawdziwym ratunkiem.

Krakowscy zakonnicy zaobserwowa-li, że osoby bezdomne przychodzą-ce do punktu pomocy, aby się ogrzać, otrzymać chleb i gorącą herbatę, przy-

dZięKi KaPuCynom RoZdano uboGim TeRmoSy

sce Martyna Hałas ze Szkoły Podsta-wowej nr 30 w Lublinie.

W kategorii szkół gimnazjalnych I na-grodę otrzymała Zuzanna Saposzni-kow z Gimnazjum nr 33 w Poznaniu, II – Oliwia Drożdżyk w Gimnazjum w Ży-chlinie, a III – Agata Mazurek z Prywat-nego Gimnazjum we Włocławku.

W kategorii szkół ponadgimazjalnych I nagroda przypadła Weronice Gąsiorek z LO w Ostrzeszowie, II nagrodę otrzy-mała Magdalena Klimek z Ostrzeszowa ,III– Piotr Dzwoniarek z Turku.

Ziemię objąć obiektywemSpośród nadesłanych 795 prac

z Polski i Litwy jury konkursowe pod przewodnictwem profesora Janusza M. Tylmana nagrodziło następujących uczestników: w kategorii szkół pod-stawowych I nagrodę dostała Weroni-ka Przybylska z Radomia, II nagrodę Antoni Misiewicz z Nowogardu, a III nagrodę Wiktoria Kołcon z Łochowa. Wyróżnienia przyznano Patrycji Baka-larczyk z Żyrardowa i Bartoszowi Rad-wańskiemu z Radomia.

W kategorii szkól gimnazjalnych I miejsce zajęła Sara Bogdanowicz

z Koszalina, II – Olga Jezierska z Rze-szowa, a III Karolina Madera z Irządzy. Wyróżnienie przypadło Jakubowi Wo-ronieckiemu z Dąbrowy Białostockiej.

W kategorii szkół ponadgimnazjal-nych I miejsce zajęła Joanna Rataj-czyk, II– Katarzyna Krysamann z Gro-dziska Wielkopolskiego, a III Okta-wia Płaszewska ze Sławna. Wyróżnie-nia przyznano Martynie Minke z Ko-nina i Adamowi Falkowskiemu z Biel-ska Podlaskiego.

Ziemię objąć pędzlemPlastyczna część konkursu, której

przewodziła jury Agnieszka „Skórka” Lisiak po ocenie 733 prac w katego-rii przedszkoli postanowiła przyznać I nagrodę 4,5-letniej Martynie Augu-stynek ze Szczecina. II nagrodę zdo-był Antoni Indeka z Nowego Targu, a III – Zosia Sięka również z Nowego Targu. Wyróżnienia otrzymali Karoli-na Kuczak z Nowego Targu oraz Niko-la Francuzik z Drezdenka.

W kategorii szkół podstawowych I nagrodę otrzymała Aneta Misiak z Żyrardowa, II – Emilia Lenart z Cheł-ma, III – Magdalena Kasprzyk z Pnió-

wek. Wyróżnienie przypadło Micha-łowi Formie z Przykony.

W kategorii szkół gimnazjalnych jury nie przyznało I nagrody, II nagro-da natomiast powędrowała do Emi-lii Gręziak z Siedlec, a III – do Micha-ła Dołasińskiego z Sierpca. Wyróżnio-na została praca Agnieszki Bieniasz z Krosnowic.

W kategorii ponadgimnazjalnej I nagrodę przyznano Gabrieli Kwiatek z Pleszewa, II – Aleksandrze Chmura ze Słupska. III nagrodę zdobyła Anna Kowalczyk. Wyróżnienia otrzymały Jo-anna Wac z Ustki oraz Kasandra Mro-czek ze Słupska. Nagrody specjalne przypadły Klaudii Jamróz ze Specjal-nego Ośrodka Szkolno-Wychowaw-czego w Mielcu, Aleksandrze Czechu-ra, Katarzynie Łakomy i Karolinie Ru-szała ze Specjalnego Ośrodka Szkol-no-Wychowawczego w Mielcu, Kry-stianowi Koś ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Strzyżo-wie i Agnieszce Ewkowskiej ze Spe-cjalnego Ośrodka Szkolno-Wycho-wawczego w Kutnie. l

(fotoreportaż– iii strona okładki)

noszą plastikowe butelki. Butelki jed-norazowego użytku nie utrzymują jed-nak temperatury, natomiast termos pozwala bezdomnym mieć gorący na-pój na długie zimowe noce.

Zebrane fundusze pozwoliły na za-kup nowych metalowych termosów dla ubogich, nie tylko z Krakowa. Pojemni-ki, jakie przynieśli mieszkańcy Krako-wa, zostały przekazane siostrom alber-tynkom prowadzącym punkt pomocy przy ul. Dietla i ul. Krakowskiej. Odzew na akcję przerósł oczekiwania jej ini-cjatorów. Metalowe termosy z napisem

„Św. o. Pio” trafiły również do potrze-bujących w Warszawie, Łodzi, Szcze-cinie, Częstochowie, Katowicach i Lu-blinie. Dystrybucją termosów w tych miastach, oprócz kapucynów, zajęły się także m.in. siostry albertynki i sio-stry Misjonarki Miłości od Matki Tere-sy z Kalkuty.

„Wierzę, że teraz bezdomny, pijąc cie-płą herbatę, będzie błogosławił Boga za człowieka, który ofiarował mu termos, i tym sposobem podzieli się miłością” – powiedział jeden z organizatorów akcji, brat Paweł Teperski OFMCap. l

Fot. Adam Wojnar


civi

tas

chri

stia

Naoddział okręgowy w BiałymstokuBiałystok

9 lutego z inicjatywy Sto-warzyszenia w siedzibie od-działu spotkali się sygna-tariusze listu skierowanego do prezydenta Białegostoku w sprawie występu czterech zespołów satanistycznych w Białymstoku. Pismo podpi-sali prezesi organizacji kato-lickich i prawosławnych. Nie-stety, koncert odbył się.

Spotkanie zostało poświę-cone omówieniu reakcji me-diów na nasz list, wystosowa-niu pisma do wszystkich po-słów i senatorów Ziemi Bia-łostockiej w sprawie nie-przyznania Telewizji Trwam miejsca na multipleksie cyfrowym.

***W ramach „Kręgu Biblijne-

go” odbyły się w Białymsto-ku dwa spotkania poświę-cone podróżom misyjnym św. Pawła. Ks. dr Wojciech Michniewicz ukazał działal-ność misyjną św. Pawła. Po-kaz slajdów umożliwił zo-baczenie miejsc, w których tworzyły się pierwsze gminy chrześcijańskie.

B.W.

oddział okręgowy w Gdańskuczersk

09 lutego zorganizowało spotkanie ze Zbigniewem

Talewskim, politologiem, poetą, dziennikarzem re-gionu kaszubskiego, który wygłosił referat o Janie Kar-

nowskim. W spotkaniu uczestniczył syn wykładowcy wicestarosta powiatu cho-jnickiego Przemysław Biesek Talewski.

Jan Karnowski (1886-1939) był sędzią, poetą, pisar-zem, historykiem, zwolenni-kiem i propagatorem języka kaszubskiego. Twierdził, że kultura polska zwycięży nad Bałtykiem, jeżeli oprze się na pierwiastkach kaszubskich i zasilać się będzie kaszubs-kim duchem.

30 października 2009 r. w rodzinnej miejscowości odsłonięto pomnik z jego podobizną. Pamięć Z. Talews-kiego uczczono tablicą pamiątkową w budynku Sądu Chojnickiego oraz na ścianie budynku Zakładu Karnego w Czersku w maju 2010 r.

Teresa Borzyszkowska

oddział okręgowy w katowicachtychy

16 stycznia odbyło się Wal-ne Zebranie członków Od-działu. Po przeprowadzeniu walnego zebrania i dokona-niu wyboru władz statuto-wych na nową kadencję od-było się spotkanie kolędo-we członków i sympatyków Stowarzyszenia połączone z wręczeniem przewodniczą-cej Oddziału w Tychach Al-donie Mierzejewskiej Srebr-nej Odznaki Honorowej Ka-

tolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Odzna-kę wręczył i wygłosił okolicz-nościowe przemówienie se-

kretarz Rady Głównej Henryk Koch. Przemawiał również gospodarz miejsca, przyja-ciel tyskiego oddziału „Civi-tas Christiana”, proboszcz ty-skiej parafii pw. Św. Rodzi-ny ks. Antoni Kraiński. Opra-wę artystyczną spotkania za-pewniło grono muzyków: Jan Pluta, Gizela Dzięgielewska, Mirella Koniecko, Konrad Brzyski.

radzionków 11 lutego w parafii pw.

św. Wojciecha w Radzionko-wie została otwarta wystawa „Niedokończone Msze Wo-łyńskie. Martyrologium du-chowieństwa na Wołyniu”. Prezentacja wystawy odby-ła się z inicjatywy katowic-kiego oddziału Stowarzysze-

nia i radzionkowskiej wspól-noty wiernych. Przedstawio-no sylwetkę jednego z 25 za-prezentowanych na wysta-wie męczenników Wołynia – o. Ludwika Wrodarczyka, ro-dowitego mieszkańca Ra-dzionkowa, kandydata na oł-tarze. Prezentację rozpoczę-ła uroczysta Msza św. w in-tencji jego beatyfikacji, pod przewodnictwem proboszcza tutejszej parafii, ks. dra Da-miana Wojtyczki przy udzia-le m. in. asystenta kościel-nego Stowarzyszenia w die-cezji gliwickiej, ks. dra Marka Pyki, ojców ze Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów MN oraz ks. Ludwika Kierasa – sio-strzeńca o. Wrodarczyka. Syl-wetka męczennika przedsta-wił w homilii ks. Kieras. Pod-czas Mszy św. śpiewał mło-dzieżowy chór z radzionkow-

skiego gimnazjum imienia o. L. Wrodarczyka.

Po uroczystej Mszy św. głos zabrał dyrektor Oddzia-łu Okręgowego w Katowicach Maciej Szepietowski, następ-nie dr Leon Popek z lubel-skiego Oddziału IPN wygło-sił wykład na temat sytuacji duchowieństwa na Wołyniu w czasie II wojny światowej.

Wystawa była prezentowa-na do 18 lutego, mieszkańcy mieli możliwość dokonania wpisów i osobistych refleksji związanych z treścią wystawy do pamiątkowej kroniki.

Karolina Wrodarczyk

oddział okręgowy w poznaniuGniezno

Członkowie Gnieźnieńskich Wieczerników Rodzin wspól-

nie z działaczami Katolic-kich Ruchów i Stowarzyszeń Archidiecezji Gnieźnień-skiej i mieszkańcami Gnie-zna uczestniczyli we Mszy św. w Sanktuarium Matki Bo-żej Pocieszenia Pani Gnie-zna. Msza była sprawowana w intencji rodzin na rozpo-częcie Roku Świętego Win-centego Pallottiego w Gnieź-nie, z okazji 50 rocznicy ka-nonizacji patrona apostolatu świeckich. Mszy przewodni-czył ks. Krzysztof Stawski dy-rektor „Caritas” Archidiecezji Gnieźnieńskiej. W Euchary-stii uczestniczyła s. Gauden-cja Raczoń pallotynka – mo-deratorka Gnieźnieńskiego Wieczernika Rodzin. Przed grobem bł. Jolenty została odmówiona modlitwa w in-tencji rodzin i Ojczyzny.

Ryszard Kałasz

naSZGłoSmiesięcznikkatolickiegostowarzyszenia„civitas cHristiana”

Redakcja: Zdzisław Koryś (redaktor naczelny) tel. kom. 605558944; [email protected] joanna Szubstarska sekretarz redakcji tel. kom. 783981854; [email protected] łukasz Kobeszko tel. kom. 783981854; [email protected], oraz Zespół, Radosław Kieryłowicz (łamanie)Adres redakcji: ul. Nabielaka 16,00-743 Warszawa, tel. 022 851 49 82 w. 022, 024, 025, fax 023. Wydawca: Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. www.naszglos.civitaschristiana.pl Druk: Zakłady Graficzne TAURUS Stanisław Roszkowski Sp. z o.o., Kazimierów ul. Zastawie 12, 05-074 Halinów.

numery miesięcznika można otrzymać w redakcji i w oddziałach Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Teksty prosimy dostarczać w zapisie elektronicznym w formacie word, pocztą elektroniczną lub na płytach Cd, materiały fotograficzne w formacie jpg. Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych i zastrzega sobie prawo ich redagowania i skracania.

spotkanie ze zbigniewem talewskim w czersku Fot. Zbigniew Borzyszkowski

msza św w sanktuarium matki bożej Pocieszenia Pani gniezna pod przewodnictwem ks krzysztofa stawskiego

Nasze rozmowy - Miesięcznik Civitas...

Documents

Transcript of Nasze rozmowy - Miesięcznik Civitas...