-1-

Załącznik nr 1

MINISTERSTWO ZDROWIA

Nazwa programu:

NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH

Nazwa zadania:

UTWORZENIE W POLSCE SYSTEMU RADIOTERAPII ONKOLOGICZNEJ – DOPOSAŻENIE I MODERNIZACJA

ZAKŁADÓW RADIOTERAPII.

Dokument programu zdrowotnego przewidzianego do realizacji w roku 2008

Program realizowany na podstawie art. 1 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 3 i 5 ustawy z dnia

1 lipca 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego „Narodowy program zwalczania

chorób nowotworowych” (Dz. U. Nr 143, poz. 1200).

-2-

STRESZCZENIE

Radioterapia onkologiczna jako metoda leczenia samodzielnego lub integralna część leczenia skojarzonego stosowana jest u ok. 70% chorych na nowotwory złośliwe. Oznacza to, że w najbliższych latach w Polsce, radioterapii będzie wymagało rocznie co najmniej 80.000 chorych, a po roku 2010 ok. 100.000 chorych. Podstawowym problemem polskiej radioterapii jest zbyt mała dostępność oraz zbyt długi okres oczekiwania chorych na rozpoczęcie leczenia napromienianiem. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przyjmuje wskaźnik 1 aparatu megawoltowego na 300.000 mieszkańców. Zgodnie z tym w Polsce powinno działać co najmniej 120-130 aparatów tego typu. W chwili obecnej zainstalowane są w naszym kraju 102 aparaty megawoltowe; niestety 18 z nich tzn. ok. 15% jest wyeksploatowanych i/lub technicznie przestarzałych i wymaga pilnej wymiany. Trudna jest również sytuacja w zakresie brachyterapii, choć w roku 2007 nastąpiła w tym zakresie wyraźna poprawa. Niedostateczna liczba aparatów do napromieniania oraz częste awarie wyeksploatowanego sprzętu powodują, że w wielu ośrodkach czas oczekiwania na radioterapię wydłuża się nawet do 2 miesięcy. W konsekwencji wstępna kwalifikacja do radykalnej radioterapii ulega zmianie na radioterapię paliatywną, a pacjenci zakwalifikowani do radioterapii paliatywnej są z kolei często dyskwalifikowani od leczenia promieniami w ogóle. Dłuższa niż 4 tygodnie zwłoka, zmniejsza szanse wyleczenia, zaburza rytm terapii skojarzonej z chirurgią lub chemioterapią. Niższe odsetki wyleczeń to przede wszystkim osobisty dramat chorych, ale także dodatkowe wysokie koszty związane z leczeniem nawrotów i leczeniem paliatywnym oraz objawowym.

Celem ogólnym prezentowanego programu jest obniżenie poziomu umieralności z powodu chorób onkologicznych, poprzez poprawę dostępności (skrócenie czasu oczekiwania na radioterapię) i jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych w zakresie nowoczesnej radioterapii. Osiągnięcie tego celu jest możliwe, po pierwsze, poprzez pełne doposażenie istniejących zakładów radioterapii, a po drugie, ewentualne, utworzenie nowych ośrodków tak, by osiągnąć stopniowe zmniejszenie liczby ludności przypadającej na 1 aparat terapeutyczny do poziomu określonego przez WHO i w miarę możliwości równomierne pokrycie obszaru kraju siecią ośrodków radioterapii.

Pilna konieczność inwestycji w zakresie aparatury do radioterapii, dotyczy nie tylko akceleratorów, szczególnie rażący jest np. brak dostatecznej liczby stacji planowania leczenia, co wydłuża czas oczekiwania na rozpoczęcie napromieniania. Ważnym elementem programu inwestycyjnego winno być uzupełnienie aparatury do brachyterapii i wymiana aparatów LDR na HDR-PDR. Istotną potrzebą jest poprawa wyposażenia aparaturowego fizyki medycznej, aby zapewnić pełne bezpieczeństwo leczenia chorych oraz ścisłe przestrzeganie europejskich standardów kontroli jakości.

-3-

ZDEFINIOWANIE PROBLEMU, OKREŚLENIE POTRZEBY.

1. Opis problemu.

Na koniec 2006 roku w 24 ośrodkach radioterapii zainstalowanych było:

- 80 przyspieszaczy liniowych

- 12 bomb kobaltowych

- 38 symulatorów

- 72 systemy planowania radioterapii

-148 stacji planowania radioterapii

- 27 systemów zarządzania

- 18 aparatów LDR

- 2 aparaty MDR brachyterapia

- 21 aparatów HDR

- 6 aparatów PDR

- 12 systemów planowania leczenia w czasie rzeczywistym w brachyterapii

20 zakładów radioterapii posiadało własny tomograf komputerowy (TK) do planowania radioterapii, 4 zakłady korzystały z tomografu diagnostycznego macierzystego szpitala. 5 zakładów radioterapii posiadało własny aparat rezonansu jądrowego (NMR).

Spośród 92 przyspieszaczy liniowych 15 tzn. ok. 16% jest wyeksploatowanych i/lub technicznie całkowicie przestarzałych; podobna sytuacja dotyczy 3 spośród 12 bomb kobaltowych oraz 11 spośród 38 symulatorów.

We współczesnej onkologii, radioterapia onkologiczna stosowana jest samodzielnie lub stanowi integralną część leczenia skojarzonego, a jej szczegółowe miejsce w sekwencji metod terapeutycznych (z chirurgią i leczeniem systemowym) określa typ, lokalizacja i stopień zaawansowania nowotworu. O skuteczności radioterapii decyduje:

a) właściwy dobór kliniczny chorych, odpowiednia taktyka i technika leczenia, optymalne dawki i czas napromieniania; istotną rolę odgrywa jak najszybsze wdrożenie radioterapii, zarówno jako metody samodzielnego leczenia, jak i składowej leczenia skojarzonego np. przed- lub pooperacyjnego;

b) optymalne i nowoczesne oprzyrządowanie aparaturowe;

c) odpowiednia liczebność, poziom wykształcenia specjalistycznego (lekarze, fizycy medyczni, inżynierowie medyczni) i doświadczenia zawodowego (technicy radioterapii, pielęgniarki, itp.).

-4-

Według ostatnich danych ESTRO i OECI radioterapia ma zastosowanie u ok. 70% pacjentów w trakcie całego przebiegu choroby nowotworowej. Oznacza to, że w najbliższym dziesięcioleciu, w Polsce, radioterapii będzie wymagało rocznie 80.000 – 100.000 chorych. W chwili obecnej napromienianiem leczonych jest ok. 60.000 chorych.

Podstawowym problemem polskiej radioterapii jest mała dostępność i zbyt długi okres oczekiwania pacjentów na rozpoczęcie leczenia, wynikające z rażących braków wyposażenia aparaturowego.

2. Przyczyny istnienia problemu.

Wskaźnik Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przyjmuje instalację 1 aparatu megawoltowego do radioterapii na ok. 300.000 mieszkańców. Zgodnie z tym wskaźnikiem w Polsce powinno działać co najmniej 120-130 aparatów tego typu.

W chwili obecnej działa ich 102 (90 przyspieszaczy liniowych i 12 bomb kobaltowych), a więc ok. 76% potrzeb; niestety 18 (15%) z nich jest już wyeksploatowanych i/lub technicznie przestarzałych i wymaga pilnej wymiany. Czas eksploatacji przyspieszacza liniowego, w sferze pełnego bezpieczeństwa i pełnej wydajności, w warunkach polskich, ocenia się na 10-11 lat. Tak więc realnie, do bezpiecznej i wydajnej pracy, kwalifikują się obecnie 84 aparaty megawoltowe, (75 przyspieszaczy liniowych i 9 bomb kobaltowych). Trudna jest również sytuacja w zakresie, specyficznej części radioterapii, jaką jest brachyterapia (głównie brachyterapia inna niż ginekologiczna), działania terapeutyczne w tym zakresie są ograniczone.

3. Waga problemu dla społeczeństwa.

Odsetek chorych wyleczonych z choroby nowotworowej jest w Polsce wyraźnie niższy aniżeli w krajach zachodnioeuropejskich i USA (30% vs. 50%); główna przyczyna to wyższe zaawansowanie choroby nowotworowej w momencie rozpoznania. Ten wyższy stopień zaawansowania wynika z wielu czynników (m.in. mała świadomość zdrowotna chorych, niska czujność onkologiczna lekarzy pierwszego kontaktu, trudności w dostępie do wczesnej diagnostyki itd.), ale w niebagatelnej części również z utrudnionego dostępu do specjalistycznego leczenia onkologicznego, w tym zwłaszcza radioterapii. Niedostateczna liczba aparatów do napromieniania oraz częste awarie wyeksploatowanego sprzętu powodują, że w wielu ośrodkach czas oczekiwania na radioterapię wydłuża się nawet do 2 miesięcy. W konsekwencji wstępna kwalifikacja do radykalnej radioterapii, ulega zmianie na radioterapię paliatywną, a pacjenci zakwalifikowani do radioterapii paliatywnej, są z kolei często dyskwalifikowani od leczenia promieniami w ogóle. Pamiętać przy tym należy, że dłuższa niż 4 tygodnie zwłoka, zmniejsza szanse wyleczenia, zaburza rytm terapii skojarzonej z chirurgią lub chemioterapią. Niższe odsetki wyleczeń to przede wszystkim osobisty dramat chorych, ale także dodatkowe koszty związane z leczeniem nawrotów i terapią paliatywną.

-5-

4. Dotychczasowe próby rozwiązania problemu.

W 1997 roku, w wyniku zakupu centralnego w sposób istotny uzupełniona została aparatura w części ośrodków radioterapii. Te ośrodki, które przyjęły koncepcję budowania tzw. „linii terapeutycznych”, w sposób znaczący poprawiły stan wyposażenia w okresie 4 lat, wdrożyły nowoczesne, wysokospecjalistyczne metody leczenia i procedury kontroli jakości. Równocześnie nastąpił wzrost kadry specjalistycznej oraz wzrost usług radioterapeutycznych. Ta część ośrodków radioterapii, tj. Warszawa-Ursynów, Gliwice, Kraków, Gdańsk, Poznań i Bydgoszcz szybko uzyskały status ośrodków o III° referencyjności.

W 2000 roku, realnie, do bezpiecznej i wydajnej pracy nadawało się w Polsce 46 aparatów megawoltowych (wskaźnik - 1 aparat na 830.000 mieszkańców).

W latach 2002-2004 dzięki działaniom Ministerstwa Zdrowia, mającym odzwierciedlenie w realizowanym programie polityki zdrowotnej, nastąpiła dalsza poprawa wyposażenia ośrodków onkologicznych w nowoczesną aparaturę medyczną do radioterapii. Poprawa ta miała głównie charakter jakościowy, w mniejszym stopniu ilościowy, gdyż równocześnie z zakupami wycofywano zużyty, przestarzały i niebezpieczny sprzęt. Zakupiono m.in.: 3 linie terapeutyczne, 25 przyspieszaczy, 6 aparatów do brachyterapii, 4 tomografy komputerowe oraz dokonano niezbędnych uzupełnień osprzętu dla wszystkich regionalnych ośrodków onkologicznych w Polsce.

Ponadto, w roku 2005, ze środków przeznaczonych na realizację „Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych 2005 – Utworzenie w Polsce systemu radioterapii onkologicznej – Doposażenie i modernizacja zakładów radioterapii”, zakupiono m.in.:

• 10 akceleratorów wysokoenergetycznych

• 2 akceleratory niskoenergetyczne

• 3 symulatory radioterapeutyczne

• 5 tomografów komputerowych

• 10 systemów planowania leczenia

• 2 aparaty do brachyterapii

oraz :

• zestawy do dozymetrii (kalibracyjnej i in vivo)

• systemy wizualizacji

• systemy weryfikacji i zarządzania danymi

• mikrokolimatory

• sprzęt do kontroli jakości w radioterapii

-6-

• systemy obrazowania

W tym okresie kolejne 4 ośrodki radioterapii uzyskały III° referencyjności (Warszawa-Wawelska w zakresie radioterapii dziecięcej, Kielce, Wrocław, Łódź).

W roku 2006, ze środków przeznaczonych na realizację „Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych – Utworzenie w Polsce systemu radioterapii onkologicznej – Doposażenie i modernizacja zakładów radioterapii” zakupiono m.in.:

- 7 akceleratorów wysokoenergetycznych,

- 3 akceleratory niskoenergetyczne,

- 2 symulatory radioterapeutyczne,

- 2 tomografy komputerowe,

- 7 systemów planowania radioterapii,

- 22 stacje planowania radioterapii,

- 7 aparatów HDR do brachyterapii,

- 1 aparat PDR do brachyterapii,

- 3 systemy planowania leczenia w czasie rzeczywistym w brachyterapii,

oraz:

- zestawy do dozymetrii (kalibracyjnej i in vivo),

- systemy wizualizacji,

- systemy zarządzania i weryfikacji,

- mikrokolimatory,

- zintegrowane systemy obrazowania rentgenowskiego IGRT,

- systemy dla technik IMRT,

- sprzęt do kontroli jakości.

Zakupiono również część sprzętu (fotel, zestaw RTG, system monitorowania i akwizycji mocy dawki) dla uruchamianego ośrodka radioterapii protonowej w Klinice Okulistycznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

W roku 2006 zakończone zostało postępowanie w sprawie uzyskania III0 referencyjności przez ośrodek radioterapii w Szczecinie.

W roku 2007, ze środków przeznaczonych na realizację „Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych – Utworzenie w Polsce systemu radioterapii onkologicznej – Doposażenie i modernizacja zakładów radioterapii” zakupiono m.in.:

-7-

- 9 akceleratorów wysokoenergetycznych,

- 1 akcelerator niskoenergetyczny,

- 6 symulatorów radioterapeutycznych,

- 2 tomografy komputerowe,

- aparaty do brachyterapii HDR i PDR, stacje planowania leczenia, systemy planowania leczenia, mikrokolomatory, wyposażenie dozymetryczne, systemy unieruchamiające oraz inne dodatkowe oprzyrządowanie służącemu planowaniu i dozymetrii radioterapii.

W listopadzie 2007 roku, realnie, do bezpiecznej i wydajnej pracy nadawały się w Polsce 84 aparaty megawoltowe (75 przyspieszaczy i 9 bomb kobaltowych) (wskaźnik – 1 aparat na 458.000 mieszkańców).

5. Przedstawienie trudności w uzyskaniu świadczeń.

Mimo wyżej wymienionych działań sytuacja w dostępie chorych do nowoczesnej radioterapii jest nadal w Polsce trudna. Wpływają na to:

1) zaniedbania lat 70-tych, 80-tych i początkowych 90-tych (znaczne ograniczenia w zakupie nowoczesnych urządzeń do radioterapii z importu, w wyniku których polska radioterapia pod względem wyposażenia aparaturowego znalazła się na jednym z ostatnich miejsc w Europie);

2) wzrastająca systematycznie liczba chorych na nowotwory złośliwe, a więc i chorych wymagających radioterapii;

3) poprawa skuteczności leczenia onkologicznego, np. chemioterapii, co zwiększa liczbę długo żyjących chorych, wymagających często paliatywnej radioterapii;

4) poszerzenie wskazań do radioterapii paliatywnej, radioterapii przed- i pooperacyjnej oraz skojarzonej z chemioterapią;

5) ogromny postęp w zakresie samej radioterapii, stwarzający chorym lepszą szansę wyleczenia lub lepszy komfort i bezpieczeństwo leczenia (radioterapia 3-D, konformalna, IMRT, śródoperacyjna, skojarzona z hipertermią itp.); wiążą się z tym jednak znaczące wydatki na nowoczesne urządzenia do planowania i realizacji procesu napromieniania;

6) konieczność ciągłej wymiany zużytej aparatury, spowalniająca jej ilościowy wzrost do oczekiwanego poziomu.

Sytuacja we wszystkich ośrodkach, ale szczególnie o I° i II° referencyjności jest trudna, co skutkuje długim okresem oczekiwania na rozpoczęcie leczenia promieniami i ograniczeniem dostępu do tej metody leczenia. Przy generalnym niedostatku aparatury, konieczność

-8-

eksploatowania technologicznie przestarzałego sprzętu, stwarza dodatkowo niebezpieczeństwo błędów w realizacji, nawet standardowych procedur terapeutycznych.

UZASADNIENIE

Kontynuacja finansowania przez Ministerstwo Zdrowia, doposażenia i modernizacji zakładów radioterapii w Polsce, jest bezwzględnie celowa i konieczna i to przez co najmniej 10-15 lat. Biorąc pod uwagę wzrastającą liczbę chorych wymagających radioterapii (z 60.000 do nawet 100.000) oraz zakładając, że jeden nowoczesny technologicznie przyspieszacz liniowy winien być wykorzystany do leczenia ok. 700 chorych rocznie, docelowo, w celu zabezpieczania potrzeb krajowych konieczne jest posiadanie w kraju ok. 120-130 przyspieszaczy liniowych, podczas, gdy ich liczba do końca 2007 roku wynosiła realnie 75.

Pilna konieczność inwestycji w zakresie aparatury do radioterapii powinna dotyczyć nie tylko przyspieszaczy liniowych; aktualnie rażący jest np. brak dostatecznej liczby stacji planowania (średnio 2 stacje / 1 przyspieszacz liniowy, przy normie 3 stacje na 1 przyspieszacz), co pogłębia trudności w dostępie do napromieniania i wydłuża czas oczekiwania na jego zastosowanie.

Kolejnym ważnym i pilnym elementem programu inwestycyjnego powinno być dalsze uzupełnienie aparatury do brachyterapii i wymiana aparatów LDR na HDR/PDR.

Istotną potrzebą jest uzupełnienie wyposażenia aparaturowego fizyki medycznej, aby zapewnić pełne bezpieczeństwo leczenia chorych, oraz ścisłe przestrzeganie europejskich standardów kontroli jakości radioterapii.

Aktualnie w Polsce do radioterapii radykalnej (szansa wyleczenia) kwalifikowanych jest ok. 50% chorych. Wyleczenie w tej grupie uzyskuje się u 30-40% chorych, pozostali chorzy zasilają grupę 50% chorych a priori leczonych paliatywnie. Średni koszt leczenia radykalnego (skojarzonego) wynosi ok. 50.000 zł/pacjenta, a leczenia paliatywnego, wliczając w to ratującą chirurgię, radioterapię paliatywną, długoterminową chemioterapię, leczenie objawowe i opiekę hospicyjną, wreszcie rentę inwalidzką - średnio 300.000 zł/pacjenta. Jeżeli dzięki poprawie dostępności chorych do napromieniania, zwiększy się (co stwierdzono w krajach zachodnioeuropejskich) odsetek chorych leczonych radykalnie do 65%, to przyniesie to wymierne oszczędności finansowe i co najważniejsze poprawi odsetki wyleczeń.

Kontynuacja finansowania programu przez Ministerstwo Zdrowia ma więc istotne znaczenie strategiczne i ekonomiczne, ponieważ poprzez właściwą i kontrolowaną alokację środków, stwarza szansę znacznej poprawy skuteczności radioterapii samodzielnej lub stosowanej w skojarzeniu oraz szanse uzyskania istotnych oszczędności, dzięki uniknięciu kosztownego leczenia paliatywnego. Te działania, wraz z odpowiednią aktywnością programów

-9-

profilaktyki i wczesnego wykrywania nowotworów, mogą już w najbliższych latach przynieść wyraźną i odczuwalną poprawę zdrowotności społeczeństwa oraz poprawę dostępności do leczenia napromienianiem, ze skróceniem, a nawet wyeliminowaniem list chorych oczekujących na to leczenie.

OPIS PROGRAMU

1. Cele ogólne i szczegółowe.

Celem ogólnym programu jest obniżenie poziomu umieralności z powodu chorób nowotworowych, poprzez poprawę dostępności (skrócenie czasu oczekiwania na radioterapię) i jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych w zakresie nowoczesnej radioterapii.

Osiągnięcie celu ogólnego będzie możliwe poprzez połączenie, etapowego doposażenia istniejących zakładów radioterapii z utworzeniem nowych ośrodków tak, by osiągnąć stopniowe zmniejszenie liczby ludności przypadającej na 1 terapeutyczny aparat megawoltowy, do poziomu średnio 300.000 mieszkańców, tj. wskaźnika zbliżonego do standardów europejskich i w miarę możliwości równomiernego pokrycia siecią ośrodków radioterapii obszaru całego kraju.

Podstawowe wyposażenie Zakładu Radioterapii.

Współczesny Zakład Radioterapii powinien być wyposażony, co najmniej, w:

- przyspieszacz wieloenergetyczny, generujący fotonową i elektronową wiązkę promieniowania o różnej energii, najlepiej z kolimatorem wielolistkowym (MLC) i systemem wizualizacji (PVI) (liczba przyspieszaczy zależna od potrzeb ośrodka, określanych przez liczbę leczonych chorych);

- system zarządzania, rejestracji i weryfikacji obrazowej oraz parametrycznej;

- bezpośredni (sieciowy) dostęp do tomografu komputerowego (NMR, USG);

- symulator;

- system planowania 2D/3D, z 3 stacjami planowania /1 przyspieszacz;

- oprzyrządowanie modelarni i zakładu fizyki medycznej w: komputerowy system dla wykonywania osłon indywidualnych i kompensatorów, system urządzeń do unieruchamiania pacjenta, zestaw do dozymetrii kalibracyjnej z fantomem tkankopodobnym, zestaw do dozymetrii in vivo.

-10-

Zakład powinien również posiadać Pracownię Brachyterapii z:

- systemem symulacji brachyterapii;

- systemem planowania brachyterapii;

- aparatem do zdalnie sterowanej brachyterapii HDR /(PDR)

Pojęcie linii radioterapeutycznej.

Coraz powszechniejsze uznanie środowiska zyskuje struktura Zakładu Radioterapii oparta na tzw. „linii radioterapeutycznej”, która jest przeciwieństwem kompilacji różnych, przypadkiem dobranych urządzeń terapeutycznych i wspomagających.

„Linia radioterapeutyczna” jest to zbiór urządzeń i aparatów radioterapeutycznych zintegrowanych „on line”, pozwalających na szybki przepływ informacji obrazowej (najlepiej cyfrowej), parametrycznej i rangowej, zapewniającej wysoką precyzję planowania, powtarzalności i jakości realizacji radioterapii.

Ważnym elementem, który należy uwzględnić przy dokonywaniu wyboru aparatury jest preferencja linii radioterapeutycznej jednego producenta. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że linia radioterapeutyczna tworzona („składana”) z elementów pochodzących od różnych producentów, pomimo ich zapewnień, jest trudna, a czasem wręcz niemożliwa do pełnej integracji, a jeżeli już, to uzyskanie najwyższej precyzji jest trudne i kosztowne. Koncepcja tzw. „otwartej sieci radioterapeutycznej”, która jest zbiorem różnych urządzeń i aparatów radioterapeutycznych, nazwanych siecią, jest wyjątkowo niekorzystna w polskich realiach. W niektórych ośrodkach amerykańskich i europejskich, głównie prywatnych, istnieje taka tendencja. Przy bardzo korzystnym finansowaniu radioterapii można sobie na to pozwolić, tym bardziej, że eksploatacja dzienna np. przyspieszacza liniowego nie przekracza w tych krajach 40-50 pacjentów. Tymczasem w Polsce, przy niedoborze aparatury radioterapeutycznej, jest ona eksploatowana ponad miarę, w 2-, a nawet 3-zmianowym systemie pracy. Dlatego w Polsce potrzebna jest niezawodna, wysoce precyzyjna, w pełni zintegrowana i nowoczesna technologicznie aparatura, która zabezpieczy potrzeby i komfort leczenia pacjenta, bezpieczeństwo i wysoką jakość pracy użytkownika i stworzy możliwość efektywnej eksploatacji na ok. 8-9 lat. „Otwarta sieć radioterapeutyczna” nie zapewnia tych warunków. Aparaty wchodzące w skład „otwartej sieci radioterapeutycznej” nie zapewniają kompatybilności. Dodatkową korzyścią z jednolitej linii radioterapeutycznej jest możliwość posiadania jednego serwisanta, co obniża koszty ośrodka i przy właściwym wynegocjowaniu usług serwisowych, pozwala uzyskać upusty cenowe. Dobry serwis zapewnia ciągłość pracy zakładu i minimalizuje przerwy w leczeniu, które obniżają skuteczność leczenia i przyczyniają się do wydłużenia kolejki pacjentów oczekujących na napromienianie. Stosowanie promieniowania jonizującego wymusza konieczność wykonywania procedur specjalnych, związanych z bezpieczeństwem pacjenta i personelu, oraz właściwą jakością terapii, których spełnienie może być zagwarantowane wyłącznie przy stosowaniu w pełni

-11-

zintegrowanego systemu, w którym zapewniona jest poprawna współpraca wszystkich elementów składowych.

A./ Minimalne kryteria dla Zakładów Radioterapii o najwyższym III° referencyjności

I. Struktura organizacyjna

a. Zakład Radioterapii z:

- Pracownią Planowania Leczenia

- Pracownią Brachyterapii

- Pracownią Fizyki Medycznej i Dozymetrii

- Modelarnią

(ww. pracownie mogą być wydzielone jako samodzielne lub jako zakłady, ale w ścisłym kontakcie i bliskiej lokalizacji z Zakładem Radioterapii)

W obrębie ośrodka (centrum) bezpośredni dostęp do:

- diagnostyki obrazowej,

- diagnostyki histopatologicznej,

- diagnostyki laboratoryjnej,

oraz bezpośredni kontakt i współpraca z:

- Oddziałem (Kliniką) Chirurgii Onkologicznej,

- Oddziałem (Kliniką) Onkologii Klinicznej,

- Oddziałem (Zakładem) Medycyny Nuklearnej,

b. Oddział (Klinika) Radioterapii z bazą łóżkową co najmniej 40 łóżek dla pacjentów hospitalizowanych.

II. Wyposażenie

a. co najmniej dwa przyspieszacze liniowe generujące wiązki promieniowania fotonowego i elektronowego, o szerokim zakresie energii. Wiązka fotonowa powinna posiadać co najmniej dwie energie nominalne, jedną pomiędzy 6 MeV i 9 MeV i drugą nie niższą niż 15 MeV. Wiązka elektronowa powinna posiadać co najmniej trzy energie pomiędzy 6 MeV i 18 MeV, w tym co najmniej jedna energia powinna być nie niższa niż 18 MeV. Przyspieszacz powinien być wyposażony w centratory laserowe i stół terapeutyczny o tych samych parametrach jak stół symulatora. Co najmniej dwa przyspieszacze powinny być wyposażone w kolimator wielolistkowy i system wizualizacji wiązki promieniowania (PVI). Przejściowo do 31.12.2007 dopuszcza się wyposażenie tylko 1 przyspieszacza w kolimator wielolistkowy i system wizualizacji wiązki promieniowania (PVI).

-12-

b. co najmniej 1 symulator przystosowany do trójwymiarowego planowania radioterapii,

c. trójwymiarowy system planowania radioterapii, z co najmniej 3 stacjami do planowania w przeliczeniu na 1 przyspieszacz liniowy,

d. bezpośredni dostęp do TK (NMR) w obrębie własnej placówki służby zdrowia,

e. system dozymetrii in vivo (co najmniej jeden),

f. modelarnia wyposażona w system masek unieruchamiających, komputerowy system kompensatorów i osłon indywidualnych,

g. komputerowy system zarządzania radioterapią, rejestracji i archiwizacji danych,

h. zestawy do kalibracji i dozymetrii aparatury terapeutycznej i fantom tkankopodobny (co najmniej fantom wodny),

i. co najmniej jeden aparat do brachyterapii (zdalnego sterowania) do aplikacji źródeł o średniej lub wysokiej mocy dawki (HDR, PDR ),

j. system trójwymiarowego planowania brachyterapii,

k. system radiologicznej weryfikacji pozycjonowania aplikatorów,

l. aparat do znieczulania,

m. sieć połączeń i przekazu cyfrowego między urządzeniami z poz. a, b, c, d, g, i.

III. Kadra

a. kierownik zakładu: - specjalista radioterapii,

b. kadra lekarska: - co najmniej 6 specjalistów radioterapii w zakładzie RT i dwóch w pracowni brachyterapii,

- 1 anestezjolog,

c. kadra fizyków: - co najmniej 3 specjalistów fizyki medycznej. Przejściowo do 31.12.2009 dopuszcza się możliwość nie posiadania tytułu specjalisty przez osoby, które rozpoczęły specjalizację w zakresie fizyki medycznej,

- 1 inspektor ochrony radiologicznej

d. kadra techników: - co najmniej 12 techników radioterapii; w tym:

- 3-ech na 1 aparat terapeutyczny (w systemie

jednozmianowym), - 1 technik na 1 stację planowania RT,

- 1 technik na 1 aparat do brachyterapii,

- 1 technik do systemu planowania brachyterapii

-13-

e. kadra pielęgniarska: - > 3

f. kadra sekretarska: - 2 sekretarki medyczne

IV. Zakres świadczeń medycznych wymaganych dla ośrodka o III° referencyjności:

a. wysokospecjalistyczna radioterapia konformalna, niekoplanarna, stereotaktyczna z ew. wykorzystaniem modulacji intensywności dawki promieniowania jako procedura samodzielna lub w skojarzeniu z leczeniem operacyjnym i/lub chemioterapią, ze szczególnym uwzględnieniem jednoczasowej radiochemioterapii przed- lub pooperacyjnej, wyłącznej jednoczasowej radiochemioterapii w ramach zaplanowanej taktyki terapii skojarzeniowej z uwzględnieniem taktyk z intencją zachowania narządu i uznanych niekonwencjonalnych metod frakcjonowania dawki,

b. rutynowa realizacja wymaganych procedur kontroli jakości wg zaleceń lAEA i ESTRO oraz rutynowa dozymetria in vivo,

c. nie obligatoryjna realizacja radioterapii całego ciała, połowy ciała, radioterapii śródoperacyjnej, hipertermii samodzielnej lub skojarzonej z radioterapią,

d. nie obligatoryjna realizacja trójwymiarowej brachyterapii w czasie rzeczywistym,

e. realizacja wszystkich standardowych procedur konwencjonalnych jak w ośrodku o II° i I° referencyjności,

f. radioterapia paliatywna i nie obligatoryjna radioterapia chorób nienowotworowych.

Oprócz wymagań kadrowo-aparaturowych, niezbędne jest udokumentowanie co najmniej 3-letniego doświadczenia w realizacji procedur wysokospecjalistycznych, pełna dokumentacja procedur QA i audytów.

Według oceny Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej (PTRO) w chwili obecnej do ośrodków o III° referencyjności zaliczyć można:

la. Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie, Ursynów.

lb. Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie, Wawelska – radioterapia dzieci.

2. Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie Oddział w Krakowie.

3. Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach.

4. Klinika Onkologii i Radioterapii Akademii Medycznej w Gdańsku.

5. Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu.

6. Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach.

7. Centrum Onkologii w Bydgoszczy.

-14-

8. Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu.

9. Zakład Radioterapii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi.

10. Zachodniopomorskie Centrum Onkologii (d. Regionalny Szpital Onkologiczny) – Oddział Kliniczny Radioterapii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.

B./ Minimalne kryteria dla Zakładu Radioterapii o I° i II° referencyjności

I. Struktura organizacyjna

a. Zakład Radioterapii obejmuje:

- stanowiska planowania radioterapii,

- modelarnię,

- pracownię fizyki medycznej,

- nie obligatoryjnie pracownię brachyterapii,

Zakład może być wydzielonym samodzielnym ośrodkiem, ośrodkiem satelitarnym Centrum zaliczonego do III° referencyjności lub jednostką organizacyjną Szpitala Specjalistycznego. Zakład może, ale nie musi posiadać wydzielonej bazy łóżkowej

b. zakład ma bezpośredni lub pośredni dostęp do:

- diagnostyki obrazowej,

- diagnostyki histopatologicznej,

- diagnostyki laboratoryjnej.

II. Wyposażenie:

a. co najmniej 2 aparaty megawoltowe, w tym, co najmniej, jeden przyspieszacz liniowy generujący promieniowanie fotonowe i elektronowe. Wiązka fotonowa powinna posiadać co najmniej dwie energie nominalne, jedną między 4 MeV i 9 MeV i drugą nie niższą niż 15 MeV. Wiązka elektronowa powinna posiadać co najmniej trzy energie między 6 MeV i 18 MeV. Nie ma wymogu wyposażenia przyspieszacza w kolimator wielolistkowy i system wizualizacji wiązki (PVI). (Przejściowo do 31.12.2007r. dopuszczano się możliwość wyposażenia ośrodka radioterapii tylko w jeden aparat megawoltowy),

b. bezpośredni (sieciowy) dostęp do tomografu komputerowego (NMR, USG),

c. symulator,

d. system dwu-trójwymiarowego planowania radioterapii z co najmniej 2 stacjami planowania,

e. system rejestracji i archiwizacji danych,

-15-

f. nie obligatoryjnie 1 aparat do brachyterapii HDR/PDR,

g. zestaw urządzeń do kalibracji i dozymetrii aparatury terapeutycznej,

h. zestaw do unieruchamiania pacjenta,

i. system stwarzający możliwość wykonywania osłon indywidualnych

i kompensatorów,

j. pełny zestaw bloków osłon standardowych/1 aparat terapeutyczny,

k. fantom wodny.

III. Kadra:

kierownik: specjalista radioterapii onkologicznej

kadra lekarska: co najmniej 3 specjalistów radioterapii

kadra fizyków: co najmnej 2 fizyków medycznych (w tym jeden

z uprawnieniami inspektora ochrony radiologicznej)

kadra techników: co najmniej 5 techników radioterapii w systemie

jednozmianowym, podwojona liczba w systemie dwuzmianowym

kadra pielęgniarska: co najmniej 1 pielęgniarka

kadra sekretarska: co najmniej 1 sekretarka medyczna

IV. Zakres świadczeń medycznych:

a. standardowa, konwencjonalna radioterapia (2D i/lub 3D) na zlecenie własnego ośrodka i innych ośrodków w rejonie, w warunkach leczenia ambulatoryjnego lub hospitalizacji, jeżeli dysponuje wydzieloną szpitalną bazą łóżkową

b. radioterapia paliatywna.

Według oceny PTRO w chwili obecnej do ośrodków o II° i I° referencyjności należą:

Ośrodki o II° referencyjności

11. Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej w Lublinie.

12. Zakład Radioterapii w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie – radioterapia dzieci.

13. Białostockie Centrum Onkologii w Białymstoku.

14. Zakład Radioterapii – Pomorskie Centrum Onkologii przy Szpitalu Morskim w Gdyni.

15. Beskidzkie Centrum Onkologii w Bielsku Białej.

16. ZOZ MSWiA z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie.

-16-

17. Opolskie Centrum Onkologii w Opolu.

18. Zakład Radioterapii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Rzeszowie.

Ośrodki o I° referencyjności

19. Zakład Radioterapii w Szpitalu Specjalistycznym w Brzozowie.

20. Lubuski Ośrodek Onkologii – Szpital Wojewódzki w Zielonej Górze.

21. Zakład Radioterapii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Częstochowie.

22. Zakład Radioterapii w Szpitalu im. Stanisława Leszczyńskiego w Katowicach.

23. Zakład Radioterapii w Szpitalu im. Św. Łukasza w Tarnowie.

Ośrodki spełniające kryteria kontraktacji procedur: radioterapia paliatywna, radioterapia -2D, 3D-nr 1 - 18. Ośrodki spełniające kryteria kontraktacji procedur: radioterapia paliatywna, radioterapia - 2D -nr 20-23.

Rodzaje procedur stosowanych w radioterapii.

Radioterapia obejmuje następujące procedury:

1. Procedury standardowe:

a. radioterapia paliatywna;

b. radioterapia radykalna 2D;

c. radioterapia radykalna 3D.

2. Procedury wysokospecjalistyczne:

a. radioterapia konformalna;

b. radioterapia niekoplanarna;

c. radioterapia stereotaktyczna;

d. radioterapia z zastosowaniem modulacji intensywności

dawki (IMRT).

Kadra specjalistyczna w radioterapii.

Z przeprowadzonej ankiety (luty 2006 rok) wynika, że leczenie promieniami w Polsce prowadzi 320 specjalistów radioterapii i 149 lekarzy w trakcie specjalizacji. Przy docelowym założeniu instalacji 120-130 przyspieszaczy, w perspektywie; kadra specjalistów radioterapii

-17-

winna osiągnąć liczbę 600 specjalistów, co przy 5-letnim okresie specjalizacji i naturalnym ubytku części specjalistów, wymaga aktualnie ok. 120-150 lekarzy odbywających specjalizację, podczas gdy liczba ta wynosi realnie ok. 60%.

Należy podkreślić, że poziom programu specjalizacji w radioterapii w Polsce jest uznany w ESTRO jako wzorowy; nabór kandydatów do tej specjalizacji powinien być jednak znacząco wyższy. Konieczne jest stworzenie preferencyjnych warunków szkolenia nowych specjalistów w zakresie radioterapii (np. poprzez zwiększenie liczby rezydentur o ok. 100 miejsc).

O ponad 70% należy zwiększyć liczbę fizyków medycznych. Konieczne jest zintensyfikowanie procesu uzyskiwania specjalizacji przez fizyków medycznych, zgodnie z odnośnym rozporządzeniem Ministra Zdrowia.

Biorąc pod uwagę, elementy linii terapeutycznej oraz liczbę techników radioterapii koniecznych dla ich pełnej obsługi, w systemie dwuzmianowym, docelowa ich liczba powinna w najbliższych latach wzrosnąć do około 900-1000, a obecnie wynosi 652 tzn. nieco ponad 65 %. Konieczna jest pilna inicjatywa zwiększenia liczby ośrodków (studiów) kształcących techników radioterapii oraz zwiększenie naboru kandydatów. Ten rynek w ostatnich latach znacząco się skurczył. Sprawa jest tym pilniejsza, że wbrew pozorom, konieczny jest okres 2-3 lat dla zdobycia przez technika nie tylko formalnych uprawnień (typu S-A), ale co najważniejsze, doświadczenia w obsłudze bardzo nowoczesnej i skomplikowanej aparatury radioterapeutycznej. Konieczne jest podniesienie kwalifikacji techników elektroradiologii – radioterapii. Wobec wymogów prawa Unii Europejskiej niezbędne jest uruchomienie dla ww. studiów na poziomie licencjackim i uniwersyteckim.

2. Plan działań.

Program poprawy jakości i dostępności chorych do radioterapii jest złożony, wielopłaszczyznowy i kosztowny. Zaniedbania lat 70-tych, 80-tych i częściowo 90-tych (początkowo) były tak duże (znaczne ograniczenia w zakupie nowoczesnych urządzeń do radioterapii z importu, w wyniku których polska radioterapia pod względem wyposażenia aparaturowego znalazła się na jednym z ostatnich miejsc w Europie), że mimo wyraźnego postępu, jaki osiągnięto szczególnie w ostatnich 4-5 latach, nadal pod względem jakościowym i ilościowym pozostajemy daleko w tyle wśród krajów Unii Europejskiej. Niedostatki aparaturowe dotyczą nie tylko aparatów megawoltowych. Liczne ośrodki zgłaszają braki w zakresie elementów planowania trójwymiarowego, komputerowych wycinarek do osłon indywidualnych, urządzeń do unieruchamiania pacjentów, kalibratorów, dozymetrów. Wyposażenie w kolimatory wielolistkowe, urządzenia do wizualizacji wiązki, itp. znajdują się tylko w części ośrodków. Podobnie trudna sytuacja dotyczy wyposażenia brachyterapii, które jest ilościowo i jakościowo nadal niewystarczające.

Zakres potrzeb jest olbrzymi i niemożliwy do realizacji w krótkim czasie. W tej sytuacji proponuje się etapizację działań.

-18-

Etap I: Do roku 2010. Celem tego etapu jest osiągnięcie dostępności na poziomie 400.000 mieszkańców / 1 aparat megawoltowy nie starszy niż 8-9 lat. Oznacza to, że w 2010 roku winno w Polsce pracować ok. 95 przyspieszaczy liniowych. Należy pamiętać, że nie jest możliwe proste „dokupienie” aparatury, gdyż w najbliższych latach czeka nas wymiana wielu akceleratorów, zakupionych w latach 1995-1998, które osiągną kres możliwości bezpiecznego i ekonomicznego funkcjonowania.

W tym etapie kontynuowane winno być, jako pilne, doposażenie istniejących ośrodków radioterapii. Dotyczy to w szczególności pełnego doposażenia istniejących linii terapeutycznych dla radio- i brachyterapii oraz zwiększenia liczby stacji planowania w ośrodkach o III° referencyjności. Równocześnie celowe jest tworzenie Satelitarnych Ośrodków Radioterapii (SOR) w bliskim sąsiedztwie istniejących ośrodków o III° referencyjności. Korzyści takiego rozwiązania to: kontrola merytoryczna nad jakością leczenia w nowo powstałym ośrodku, szerszy dostęp chorych do leczenia standardowego, oszczędności finansowe; średni koszt utworzenia pełnoprofilowego standardowego Zakładu Radioterapii (3 bunkry, akcelerator, symulator, aparat do brachyterapii i pełna linia terapeutyczna) wynosi ok. 50 mln zł, w porównaniu do SOR, którego koszt nie przekracza 16-18 mln zł.

Etap II: Lata 2010-2016. Celem tego etapu jest osiągnięcie dostępności na poziomie 300.000 mieszkańców / 1 aparat megawoltowy, nie starszy niż 10-11 lat. Oznacza to, że w 2016 roku winno w Polsce pracować ok. 120-130 przyspieszaczy liniowych. Biorąc pod uwagę, że liczba chorych wymagających radioterapii może w tym okresie sięgnąć nawet 100.000, można rozważyć powstanie 8-10 SOR-ów, przy równoczesnej wydatnej rozbudowie ośrodków istniejących, szczególnie o wysokim stopniu referencyjności.

Założone przedziały czasowe są jedynie orientacyjne. Czynnikiem decydującym jest wysokość środków finansowych, przeznaczonych na poprawę wyposażenia aparaturowego radioterapii. Optymalnym byłoby osiągnięcie wskaźnika 300.000 mieszkańców na 1 aparat megawoltowy już w roku 2010, a potem sukcesywna wymiana zużytej aparatury, unowocześnianie bazy aparaturowej, poprawa referencyjności ośrodków.

-19-

W realizacji programu na rok 2008 celowe jest uznanie następujących priorytetów: 1) pełne doposażenie istniejących linii terapeutycznych dla tele- i brachyterapii;

2) zakup nowych linii i akceleratorów średnio- i wysokoenergetycznych, ale przy równoczesnym zwiększaniu liczby stacji do planowania radioterapii 3D, przyjmując za podstawę 3 stacje / 1 akcelerator liniowy;

3) doposażenie ośrodków w aparaturę do brachyterapii;

4) uzupełnienie aparatury dozymetrycznej i kalibracyjnej.

Przy rozdziale środków, oprócz obowiązujących kryteriów ściśle konkursowych, należałoby również uwzględnić:

liczbę chorych leczonych w skali rocznej,

posiadaną kadrę oraz

wskaźniki populacyjne i epidemiologiczne regionu, który dany ośrodek obejmuje świadczeniami.

W celu nadzoru nad właściwym i optymalnym spożytkowaniem środków inwestycyjnych, należałoby rozważyć wprowadzenie obowiązkowych, okresowych audytów zewnętrznych, zlecanych przez Ministerstwo Zdrowia, w oparciu o listę ekspertów zaproponowanych przez konsultanta krajowego i PTRO (wg obowiązujących zasad wprowadzonych przez IAEA i OECI) w celu formalnego nadania przez Ministerstwo Zdrowia stopnia referencyjności (I°, II°, III°) oraz okresowego jej kontrolowania (I° - nowy zakład, SOR, II° - pełnoprofilowa radioterapia standardowa, III° - radioterapia standardowa i wysokospecjalistyczna).

KOSZTORYS

Środki angażowane na realizację zadań programu są wydatkami inwestycyjnymi (majątkowymi), przeznaczonymi na zakup i modernizację aparatury do radioterapii onkologicznej. Możliwość udziału finansowego samorządu terytorialnego, w proces doposażenia istniejącego zakładu radioterapii lub tworzenia nowego, jest elementem pożądanym dla realizacji założonych zadań.

Program finansuje jedynie zakupy aparaturowe; wszelkiego rodzaju inwestycje czy remonty infrastruktury budowlanej są obowiązkiem realizatora programu.

Przewiduje się, że w roku 2008 zostanie zakupionych w ramach programu ok. 10 akceleratorów. Jednakże z uwagi na fakt, iż zapotrzebowanie jednostek zostanie zgłoszone w ofertach konkursowych, dokładne dane dotyczące zakupów będą dostępne dopiero po ocenie ofert (tj. spełnieniu wymagań dla realizatorów) oraz po rozstrzygnięciu konkursu ofert.

-20-

Ponadto zostaną zakupione inne urządzenia służące m.in. planowaniu i dozymetrii (wg zgłoszonych przez oferentów wniosków) oraz dodatkowe oprzyrządowanie do już istniejącego sprzętu.

REALIZATORZY PROGRAMU

Realizatorzy programu zostaną wybrani w drodze postępowania konkursowego na okres 2 lat, tj. na rok 2008 i 2009.

WYMAGANIA STAWIANE OFERENTOM:

1) Dysponowanie infrastrukturą odpowiadającą wymogom prowadzenia zakładów radioterapii lub plan jej utworzenia zaakceptowany przez organ założycielski i zgodny z obowiązującymi przepisami (Ustawa „Prawo Atomowe” z aktami wykonawczymi).

2) Udokumentowane dysponowanie kadrą specjalistów zdolną do zapewnienia prawidłowego realizowania świadczeń zdrowotnych w zakresie radioterapii.

3) Spełnienie wymagań merytorycznych określonych w dokumencie programu dla ośrodka radioterapii – nowego lub aktualnie funkcjonującego, tj.

I. Wymagania merytoryczne dla realizatorów zadania:

1. ośrodek radioterapii nowy (uruchamiany) winien posiadać: a) infrastrukturę budowlaną zapewniającą możliwość lokalizacji urządzeń wymaganych jako

podstawowe wyposażenie Zakładu Radioterapii o I° referencyjności, a więc:

- 5 pomieszczeń pełnoochronnych (bunkry) dla: 2 przyspieszaczy liniowych, symulatora, tomografu komputerowego i ew. (nie obligatoryjnie) aparatu do brachyterapii HDR/PDR,

- 1-2 pomieszczeń dla pracowni planowania radioterapii,

- 1-2 pomieszczeń dla pracowni fizyki medycznej,

- 1-2 pomieszczeń dla modelarni,

- pomieszczenie dla rejestracji i archiwizacji danych,

- pomieszczenia wymagane dla funkcjonowania zakładu opieki zdrowotnej (szatnie, toalety, poczekalnie, pokoje socjalne, pokoje badań, pokoje zabiegowe, pokój ciężko chorego itp.),

b) dostęp do:

- diagnostyki obrazowej (TK, NMR, USG itp.),

- diagnostyki histopatologicznej,

- diagnostyki laboratoryjnej,

c) kadrę:

- co najmniej 4 lekarzy specjalistów radioterapii onkologicznej (kierownik + 3 lekarzy specjalistów),

- co najmniej 2 fizyków medycznych (w tym jeden z uprawnieniami inspektora ochrony radiologicznej),

- co najmniej 5 techników radioterapii w systemie jednozmianowym,

-21-

- podwojona liczba w systemie dwuzmianowym,

- co najmniej 1 pielęgniarka,

- co najmniej 1 sekretarka medyczna,

d) zgodę ministra właściwego do spraw zdrowia na prowadzenie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące w celach medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu radioterapii onkologicznej.

2. ośrodek radioterapii aktualnie funkcjonujący: wymagania minimalne jak dla ośrodka nowo powstającego oraz jako warunek niezbędny:

wolne pomieszczenia dla lokalizacji aparatury, o której zakup ośrodek występuje w konkursie.

4) Stosowanie procedur kontroli jakości radioterapii (tj. kontroli jakości oraz audytów wewnętrznych i zewnętrznych) zgodnie z obowiązującymi przepisami.

5) Posiadanie opinii konsultanta wojewódzkiego lub krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej o celowości zakupu wnioskowanej przez Oferenta aparatury i roli Oferenta w zapewnianiu świadczeń w zakresie radioterapii onkologicznej w województwie.

6) Posiadanie kontraktu na wykonywanie w roku 2008 świadczeń w zakresie radioterapii onkologicznej (NFZ i/lub MZ) - dotyczy ośrodków funkcjonujących.

7) Przygotowanie infrastruktury technicznej do zainstalowania aparatury (media techniczne).

8) Funkcjonowanie aparatury do radioterapii w systemie 2-zmianowym.

KRYTERIA OCENY OFERT:

1) Liczba i kwalifikacje pracowników (lekarzy, fizyków, techników elektroradiologii) wykonujących świadczenia zdrowotne w zakresie radioterapii onkologicznej, zatrudnionych przez Oferenta.

2) Dostępność do świadczeń zdrowotnych w zakresie radioterapii onkologicznej, w ujęciu wojewódzkim – liczba aparatów megawoltowych funkcjonujących w województwie, przypadająca na 1 mln. mieszkańców (potwierdzona przez konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie radioterapii onkologicznej).

3) Przygotowanie infrastruktury technicznej do zamontowania aparatury (media techniczne).

4) Możliwość funkcjonowania aparatury do radioterapii, przynajmniej w systemie dwuzmianowym.

5) Stopień zużycia posiadanej aparatury z wyszczególnieniem ograniczeń w zakresie technik i procedur, których wykonanie umożliwia ta aparatura.

6) Wskaźniki populacyjne i epidemiologiczne regionu, który dany ośrodek obejmuje świadczeniami.

7) Liczba chorych poddanych radioterapii w roku 2006 i 2007.

-22-

Gotowość partycypacji Oferenta lub organu założycielskiego w kosztach zakupu aparatury jest elementem pożądanym w realizacji programu.

Tworzenie nowych ośrodków radioterapii powinno być zbieżne z celami i ustaleniami Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych; powinno też podlegać opiniowaniu przez Konsultanta Krajowego z grupą ekspertów Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej oraz władz Ministerstwa Zdrowia.

Kontynuacja działań podjętych w programie.

Realizacja programu w latach następnych wymaga systematycznej analizy epidemiologicznej, odnoszącej się do potrzeb zdrowotnych ludności w poszczególnych regionach kraju. Wymaga także określenia niezbędnych priorytetów w doposażeniu istniejących zakładów radioterapii lub nowo tworzonych / modernizowanych zakładach oraz winna uwzględniać zabezpieczenie obsady kadrowej, zdolnej do prawidłowego wykorzystania zakupionej aparatury radioterapeutycznej.