Mózgowe Porażenie Dziecięce

Mózgowe Porażenie Dziecięce jest to zespół chorobowy

niepostępujących, różnorodnych zaburzeń czynności

ruchowych i postawy, powstających wskutek

nieprawidłowego rozwoju lub uszkodzenia

niedojrzałego mózgu.

Częstość występowania waha się od 1,0 do 3,0 dzieci na

każde 1000 żywo urodzonych.

Wśród dzieci niepełnosprawnych ruchowo (w Polsce ok.

40-50 tys.) ponad połowa (ok. 20-25 tys.) to pacjenci

z mózgowym porażeniem dziecięcym.

MPD to pierwsza w kolejności przyczyna

niepełnosprawności ruchowej oraz druga, po

niepełnosprawności intelektualnej, przyczyna trwałych

zaburzeń neurorozwojowych wśród dzieci.

W rozwoju mózgowego porażenia dziecięcego odgrywają rolęzarówno czynniku genetyczne (zaburzenia chromosomalne, choroby monogenowe) jak i środowiskowe (patologie ciąży: niedotlenieni, zakażenia, krwotoki, poród przedwczesny).

Do uszkodzenia mózgu dochodzi najczęściej w stadium niezakończonego rozwoju, a więc przed urodzeniem dziecka

(okres prenatalny) w czasie porodu (okres okołoporodowy) lub w pierwszych trzech latach życia (okres poporodowy).

Zaburzenia ruchu i postawy,

niedowłady, mimowolne ruchy,

zaburzenia napięcia mięśniowego,

zaburzenia równowagi.

Ciąży 20 %

Porodu 60%

Okołoporodowym 20%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

1.

Kw

ciąża

poród

okołoporod

owy

Choroby somatyczne – gestozy EPH

Leki

Promieniowanie X

Palenia papierosów i alkohol

Zakażenia w czasie ciąży (TORCH, grypa)

Wibracje, hałas, ultradźwięki

Niedożywienie

Leki tokolityczne

Łożysko przodujące, odklejanie łożyska

Przedwczesne odejście wód płodowych

Ciąża mnoga, pęknięcia macicy

Cięcie cesarskie

Poród przy pomocy próżnociągu, kleszczy, poród przedwczesny i po terminie

Wcześniactwo

Mała masa urodzeniowa

Zespół niewydolności oddechowej

Zamartwica

Wylewy śródczaszkowe

Hiperbilirubinemia

Punktacja w skali Apgar poniżej 5 pkt w 1 min stanowi istotny czynnik ryzyka DPM

Rozpoznanie DPM polega na obserwacji klinicznej.

Zaburzenia ruchu i postawy charakterystyczne dla DPM ujawniają się stopniowo, dlatego w diagnozie konieczna jest długofalowa obserwacja (od 1 r.ż. do 3 r.ż).

W pełni rozwinięty obraz DPM ujawnia się po 2 r.ż.

Wiek w którym możliwe jest rozpoznanie DPM zależy od jego postaci.

Trudności w karmieniu, zaburzenia snu,

nadwrażliwość na bodźce dźwiękowe, zmianę pozycji

ciała, zaciskanie rąk w pięści, przywodzenie ud i

ramion, prostowanie i krzyżowanie nóg w

podwieszeniu pionowym, mniejsza spontaniczność

ruchowa, ,,odgięciowe” ułożenie głowy, opóźnienie

rozwoju psycho-ruchowego.

Przetrwanie reakcji tonicznych z grupy odruchów postawy (odruchowi podparcia towarzyszy przywiedzenie ud i nadwyprost stóp, co powoduje, przy próbie stawiania dziecka, że staje ono na palcach przywodząc silnie uda), odruchów tonicznych ręki (silnie wyrażony odruch chwytny z kończyn górnych z przywiedzionym kciukiem „małpi”), odruch Moro.

1. Spastyczne porażenie mózgowe - wzmożone napięcie mięśni, czyli ich spastyczność; może ono gwałtownie ustąpić pod naciskiem, powodując objaw scyzoryka;

W tej postaci początkowo można zaobserwować wiotkość mięśni w okolicach głowy i tułowia.

Spastyczne porażenie mózgowe może przebiegać w trzech typach: połowiczym, zwanym hemiplegią – polegającym na porażeniu jednej połowy ciała; dwukończynowym, zwanymdiplegią – gdzie porażone są wszystkie kończyny, z widoczną przewagą porażenia kończyn dolnych oraz czterokończynowym, zwanym tetra lub quadriplegią – gdzie występuje znaczne porażenie wszystkich kończyn, zajęcie mięśni tułowia (wyprostowanie postawy) i słaba kontrola głowy.

W porażeniu czterokończynowym często pojawia się padaczka i

niepełnosprawność intelektualna. Stwierdza się także małogłowie.

2. Dyskinetyczne porażenie mózgowe – wyróżniają się zmiennym napięciem mięśniowym – raz wzmożonym, raz obniżonym, co jest widoczne m.in. jako ruchy „robakopodobne”, dyskinetyczne (ruchy niezależne od woli, wyginanie, prężenie, ruchy warg, wysuwanie i chowanie języka), ślinienie się, dysartria, dystonie, ruchy pląsawicze, atetoza – łagodniejące podczas snu, nasilające się podczas stresu i poruszania się.

3. Atetotyczno-hipotoniczne porażenie mózgowe – obserwowane jest symetryczne obniżenie napięcia mięśni kończyn i tułowia (wiotkość); dołączają się zaburzenia równowagi i rozwoju ruchowego; później występują nieskoordynowane ruchy, drżenia zamiarowe (przy podejmowaniu aktywności) i chód ataktyczny (chwiejny, niezgrabny).

Padaczka (30-50%)

Zaburzenia widzenia:zez, krótkowzroczność, astygmatyzm

Zaburzenia mowy: dysfazje, dyzartrie (50%)

Wady zgryzu

Problemy pielęgnacyjne: trudności w samoobsłudze

Dysfunkcje przewodu pokarmowego: refluks żołądkowo- przełykowy, dysfagia, zaparcia

Niepełnosprawność intelektualna

Zaburzenia schematu własnego ciała, lateralizacji, orientacji w przestrzeni, koncentracji uwagi, koordynacji wzrokowo- ruchowej

Neurologiczne

Okulistyczne, słuchu

Punkcja lędźwiowa

EEG ( diagnostyka padaczki)

W kierunku zaburzeń metabolicznych

CT mózgu, rdzenia kręgowego

Badanie psychologiczne

Fizykoterapia wprowadzona zaraz po rozpoznaniu

Leczenie ortopedyczne

Leczenie farmakologiczne - głównie padaczki

Leczenie okulistyczne, laryngologiczne,

logopedyczne

Rehabilitacja ruchowa metodą Bobath oraz Vojty Masaż Shantala Stymulacyjna terapia ustna metodą Castillo-MoralesaMetoda Integracji SensorycznejMetoda Glenna DomanaMetoda PETOMetoda EEG Biofeedback Dogoterapia Hipoterapiainne

Około 25% osiąga pełną zdolność do pracy

25% duże ograniczenia, może

wykonywać proste czynności

50% wymaga stałej opieki

Urodzony w 32 tyg. ciąży

Waga 1600 g

Apgar 2

Padaczka (obecnie bez napadów)

Niedowład spastyczny czterokończynowy (botoks, wydłużanie

ścięgien podkolanowych oraz Achillesa, osteotomia nadkolanowa)

Niedowidzenie i zez rozbieżny (operacje korygujące)

Nadpobudliwość psycho-ruchowa

Rehabilitacja: Masaż Shantala, elementy PETO, Biofeedback ,

hipoterapia

Urodzona w 32 tyg. ciąży

Waga 1650 g

Apgar 5

Padaczka lekooporna (obecnie bez napadów;

ostatni atak – 3 lata temu)

Obustronne porażenie kurczowe, brak

możliwości samodzielnego poruszania się

Krótkowzroczność

Arytmia

Fundacje :

- Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą”

- Fundacja Serce Dziecka

- Fundacja Polsat oraz TVN

- inne

Stowarzyszenia

Miejskie i Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej

(MOPS, GOPS)

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR)- Dział Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

(PFRON)

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Dziękujemy za uwagę