Idź do

• Spis treści• Przykładowy rozdział

• Katalog online

• Dodaj do koszyka

• Zamów cennik

• Zamów informacjeo nowościach

• Fragmenty książekonline

Helion SAul. Kościuszki 1c44-100 Gliwicetel. 32 230 98 63e-mail: helion@helion.pl© Helion 1991–2010

Katalog książek

Twój koszyk

Cennik i informacje

Czytelnia

Kontakt

• Zamów drukowanykatalog

MS Office 2010 PLw biurze i nie tylko

Autor: Piotr Wróblewski

ISBN: 978-83-246-2918-3

Format: 158×235, stron: 320

Poznaj najważniejsze możliwości pakietu Microsoft Office 2010 PL• Szybko rozpocznij korzystanie z narzędzi Microsoft Office 2010 PL

• Poznaj najlepsze techniki wymiany danych i pracy zespołowej

• Naucz się przenosić dokumenty między różnymi wersjami pakietu Office

Po trzech latach od premiery rewolucyjnej wersji Office 2007 firma Microsoft udostępniła kolejną

ulepszoną edycję pakietu, czyli Microsoft Office 2010. Zachowano w niej koncepcję wstążki,

wprowadzoną w poprzedniej odsłonie, oferując jednocześnie wiele usprawnień przyspieszających

wykonywanie standardowych zadań, takich jak formatowanie tekstu w edytorze Word czy

tworzenie zaawansowanych wykresów w arkuszach Excela. Użytkownicy biurowi z pewnością

docenią też liczne funkcje umożliwiające pracę zespołową, które pozwalają kilku osobom

bezpiecznie i wydajnie modyfikować ten sam dokument. Członkowie zespołów projektowych,

studenci i uczniowie zachwycą się możliwościami programu OneNote, który wspomaga tworzenie

czytelnych notatek.

Podręcznik „MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko” stanowi wszechstronne wprowadzenie w świat

najważniejszych programów wchodzących w skład najpopularniejszego pakietu biurowego. Dzięki

tej książce szybko nauczysz się pisać dokumenty w edytorze Word oraz przeprowadzać obliczenia

i tworzyć wykresy w arkuszach Excela. Przygotujesz efektowne prezentacje w programie

PowerPoint oraz dowiesz się, jak skutecznie zarządzać notatkami przy użyciu aplikacji OneNote.

Poznasz nowe możliwości Twojego programu pocztowego i odkryjesz tajniki efektywnego

zarządzania swoim terminarzem za pomocą programu Outlook. Opisom funkcji każdego z narzędzi

towarzyszą liczne ćwiczenia praktyczne, które pozwolą Ci natychmiast wypróbować i utrwalić

zdobytą wiedzę.

• Instalowanie pakietu Microsoft Office

• Edytowanie i formatowanie tekstu w Wordzie

• Umieszczanie w dokumentach tabel, grafik, spisów treści i innych elementów

• Korzystanie z edytora równań matematycznych

• Używanie narzędzia do korespondencji seryjnej

• Możliwości pracy zespołowej w programach pakietu Microsoft Office

• Przetwarzanie i analizowanie danych za pomocą arkuszy kalkulacyjnych programu Excel

• Tworzenie wykresów i przeprowadzanie symulacji w Excelu

• Opracowywanie prezentacji multimedialnych w programie PowerPoint

• Korzystanie z możliwości elektronicznego notatnika OneNote

• Używanie makr i aplikacji Visual Basic for Applications w Excelu

• Zabezpieczanie zawartości dokumentów pakietu Microsoft Office

• Praktyczne zastosowania programów Office’a

• Korzystanie z poczty elektronicznej w programie Outlook

• Zarządzanie zadaniami i używanie kalendarzy Outlooka

Już dziś rozpocznij samodzielną pracę z najnowszym pakietem biurowym firmy Microsoft!

Spis tre�ci Wst�p .............................................................................................. 9

Rozdzia� 1. Microsoft Office 2010 — szybki start ............................................. 13Wersje pakietu Microsoft Office .................................................................................... 13Instalator pakietu Microsoft Office — na co zwróci uwag�? ........................................ 15Co nowego w Microsoft Office 2010? ............................................................................ 18

Cz��� I Microsoft Word 2010 ................................................... 21

Rozdzia� 2. Interfejs u�ytkownika pakietu Office na przyk�adzie edytora Word .... 23Ekran programu Microsoft Word i nowe funkcje jego interfejsu u�ytkownika .............. 23

U�atwienia obs�ugi w Microsoft Office .................................................................... 26Otwieranie i zapisywanie dokumentów .......................................................................... 29Pakiet zgodno�ci formatu plików pakietu Microsoft Office ........................................... 31Poznajemy funkcjonalno� edytora ................................................................................ 32

Word 2010 — mapa aplikacji ................................................................................... 33Ustawiamy opcje edytora Word ..................................................................................... 35Tryby pracy z dokumentem i jego wielko� ekranowa ................................................... 36Drukowanie dokumentów tekstowych ............................................................................ 38

Rozdzia� 3. Formatowanie tekstów ................................................................... 43Poj�cie akapitu i sposoby jego wyrównania wzgl�dem marginesów .............................. 45Podwieszony akapit ........................................................................................................ 47Odst�py mi�dzy akapitami i menu podr�czne Akapit ..................................................... 47Dzielenie wyrazów ......................................................................................................... 48Numerowanie i punktowanie akapitów .......................................................................... 49Wyró�nianie elementów tekstu ....................................................................................... 50B��dy, b��dy! .................................................................................................................. 52Zastosowanie schowka Windows w edytorze ................................................................. 52Tryby specjalne operacji wklejania ................................................................................ 53Malarz formatów i zasady powielania formatów ............................................................ 54

Rozdzia� 4. Czcionki i style .............................................................................. 55Czcionki i ich rozmiary .................................................................................................. 55Powi�kszanie lub zmniejszanie czcionki ........................................................................ 57Nietypowe symbole w tek�cie ........................................................................................ 58Znaki diakrytyczne ró�nych j�zyków ............................................................................. 59

4 MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko

S�owniki ortograficzne ................................................................................................... 59Style ................................................................................................................................ 60Style nowych dokumentów ............................................................................................. 63

Rozdzia� 5. Tabele i uk�ad kolumnowy .............................................................. 67Podstawowe techniki rysowania tabel ............................................................................ 67Modyfikowanie struktury tabeli ...................................................................................... 70Tryb wielokolumnowy (gazetowy) ................................................................................. 73Bardzo d�ugie tabele (wielostronicowe) ......................................................................... 74

Rozdzia� 6. Nag�ówki, stopki i spisy (nie tylko tre�ci) ....................................... 77Podzia� d�u�szych dokumentów na strony ...................................................................... 78

Nawigacja ................................................................................................................. 79Wyszukiwanie i zamiana tekstu ............................................................................... 80

Stopki i nag�ówki w Wordzie ......................................................................................... 81Ró�ne stopki i nag�ówki dla odr�bnych cz��ci dokumentu ............................................ 83Stopki i nag�ówki dla zaawansowanych ......................................................................... 85Numeracja stron dla zaawansowanych ........................................................................... 85Numerowanie nag�ówków i spis tre�ci ........................................................................... 86

Przygotowanie dokumentu ....................................................................................... 86Wstawianie spisu tre�ci ............................................................................................ 88

Przypisy .......................................................................................................................... 90Odsy�acze ....................................................................................................................... 91Skorowidze ..................................................................................................................... 93

Rozdzia� 7. Grafika i tekst ................................................................................ 97Wklejanie grafiki ze schowka Windows ......................................................................... 97Zrzuty ekranu w Wordzie ............................................................................................... 98Do��czanie gotowych plików graficznych ...................................................................... 98Edytor graficzny programu Word ................................................................................. 102Operacje na obiektach graficznych programu Word ..................................................... 106

Przes�anianie si� obiektów ..................................................................................... 106Grupowanie ............................................................................................................ 107Praca z polami tekstowymi ..................................................................................... 108Ustalanie ziarnisto�ci obrazu .................................................................................. 109

Rozdzia� 8. Edytor równa� matematycznych .................................................... 111Praca z obiektem Równanie matematyczne .................................................................. 116

Rozdzia� 9. Korespondencja seryjna ................................................................ 117Pierwszy list seryjny w Wordzie .................................................................................. 118Funkcje trybu korespondencji seryjnej ......................................................................... 121

Rozdzia� 10. Word i praca zespo�owa ................................................................ 123Podzia� publikacji na pliki ............................................................................................ 123Przegl�d i komentowanie dokumentu ........................................................................... 125Przegl�d zg�oszonych uwag przez autora ..................................................................... 127

Cz��� II Microsoft Excel 2010 ................................................. 129

Rozdzia� 11. Podstawy obs�ugi arkusza kalkulacyjnego ..................................... 131Poznajemy arkusz kalkulacyjny ................................................................................... 131Otwieranie i zapisywanie dokumentów ........................................................................ 133Praca z arkuszami ......................................................................................................... 134

Spis tre�ci 5

Rozdzia� 12. Wprowadzanie i formatowanie danych ........................................... 137Formatowanie komórek ................................................................................................ 139Operacje na komórkach ................................................................................................ 142Selektywne kasowanie zawarto�ci komórek ................................................................. 143Kilka zaskakuj�cych wicze� praktycznych ................................................................. 144Nag�ówki i opisy tabel .................................................................................................. 145Zaawansowane formatowanie komórek ....................................................................... 147

Rozdzia� 13. Formu�y w arkuszach .................................................................... 149Nasza pierwsza formu�a w arkuszu .............................................................................. 149

Powielanie wzoru za pomoc� myszy ...................................................................... 150Powielanie wzoru z wykorzystaniem kopiowania i wklejania ............................... 151Wspó�rz�dne wzgl�dne i bezwzgl�dne ................................................................... 151

Wzory matrycowe ........................................................................................................ 153Operatory matematyczne .............................................................................................. 153Funkcje matematyczne w formu�ach ............................................................................ 154Biblioteka funkcji Excela ............................................................................................. 156Formu�y dla zaawansowanych ...................................................................................... 157

Rozdzia� 14. �wiczenia praktyczne w Excelu .................................................... 161Sk�adki w dzia�alno�ci gospodarczej ............................................................................ 161Lokata bankowa ............................................................................................................ 163Harmonogram sp�aty kredytu bankowego .................................................................... 164

Rozdzia� 15. Excel i analiza danych .................................................................. 169Formu�y z warunkami logicznymi ................................................................................ 169Formatowanie warunkowe ............................................................................................ 171

Rozdzia� 16. Excel jako ma�a baza danych ........................................................ 175Tworzenie baz danych i zarz�dzanie nimi .................................................................... 175Sortowanie i filtrowanie ............................................................................................... 177Skoroszyty wspó�dzielone ............................................................................................ 179

Rozdzia� 17. Wykresy i symulacje ..................................................................... 183Wykresy w Excelu ........................................................................................................ 183Modyfikacja graficznych elementów wykresu ............................................................. 187

Rozdzia� 18. Drukowanie arkuszy ..................................................................... 189Metody kondensowania wydruku ................................................................................. 189Ustawienia wydruku arkusza ........................................................................................ 191Nag�ówki i stopki ......................................................................................................... 192Opcje drukarki .............................................................................................................. 193

Rozdzia� 19. Zabezpieczanie dokumentów Excela (i nie tylko) ........................... 195Zabezpieczanie has�em dokumentów Excel, Word i PowerPoint ................................. 195Zabezpieczanie has�em notesów programu OneNote ................................................... 198Ochrona dokumentów Excela ....................................................................................... 199

Ochrona komórek ................................................................................................... 199Ochrona skoroszytu ................................................................................................ 201

Rozdzia� 20. Makra i aplikacje w Excelu ........................................................... 203Do czego s�u�� „makra”? ............................................................................................. 203Rejestrowanie makra w Excelu .................................................................................... 204Aplikacje w VBA w Excelu — jak to „ugry�”? .......................................................... 207

Krok 1.: Przyk�adowe makro .................................................................................. 208Krok 2.: Ogl�damy kod VBA makra ...................................................................... 209Wst��ka „Deweloper” ............................................................................................ 210Organizacja makr ................................................................................................... 213

6 MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko

Cz��� III Microsoft PowerPoint 2010 ........................................ 215

Rozdzia� 21. Podstawy obs�ugi programu PowerPoint ........................................ 217Czym s� prezentacje komputerowe? ............................................................................. 217Nasza pierwsza prezentacja w PowerPoincie ............................................................... 218Ró�ne punkty spojrzenia na prezentacj� ....................................................................... 220Prezentacja slajdów ...................................................................................................... 222Prezentacje PowerPointa jako dokumenty .................................................................... 223Drukujemy prezentacj� PowerPointa ............................................................................ 224

Rozdzia� 22. Modyfikujemy prezentacj� PowerPoint .......................................... 225Dok�adanie do prezentacji nowej strony ....................................................................... 225Szablony uk�adów slajdu w PowerPoincie ................................................................... 226Formatowanie elementów slajdu .................................................................................. 228Dok�adanie nowych elementów slajdu ......................................................................... 232Wzorzec slajdu ............................................................................................................. 234

Rozdzia� 23. O�ywiamy prezentacj� w programie PowerPoint ............................. 237Przej�cia i animacje ...................................................................................................... 237Profesjonalne prezentacje — szybko i bezbole�nie! ..................................................... 240

Cz��� IV Microsoft OneNote 2010 ............................................ 243

Rozdzia� 24. Omówienie programu OneNote ...................................................... 245Do czego s�u�y program OneNote? .............................................................................. 245Ekran g�ówny programu OneNote ................................................................................ 246Przeznaczenie programu OneNote ................................................................................ 247

Rozdzia� 25. Twój nowy notes w programie OneNote ......................................... 249Notes prywatny lub wspó�dzielony ............................................................................... 249Rozbudowa notesu ........................................................................................................ 251

Rozdzia� 26. Edycja notatek ............................................................................. 253Podstawowe operacje na obiektach notatek .................................................................. 254Oznaczanie notatek sygnaturami czasu ........................................................................ 254Formatowanie tekstu .................................................................................................... 255Listy punktowane lub numerowane .............................................................................. 256Grafika .......................................................................................................................... 256Tabele ........................................................................................................................... 257Odsy�acze ..................................................................................................................... 258Inne obiekty w notatkach .............................................................................................. 259Znaczniki notatek ......................................................................................................... 259

Rozdzia� 27. Notatniki w praktyce .................................................................... 261Notatki boczne .............................................................................................................. 261Wyszukiwanie danych .................................................................................................. 262Interesuj�ce funkcje programu OneNote ...................................................................... 263

Cz��� V Microsoft Outlook 2010 ............................................. 265

Rozdzia� 28. Prezentacja programu Outlook 2010 ............................................. 267Do czego s�u�y program Outlook? ............................................................................... 267Ekran g�ówny Outlooka ................................................................................................ 268Konfiguracja konta e-mail w Outlooku ........................................................................ 269

Spis tre�ci 7

Konfiguracja ekranu g�ównego Outlooka ..................................................................... 271Wysy�anie i odbieranie poczty e-mail ........................................................................... 272Foldery dodatkowe w Outlooku ................................................................................... 274Baza kontaktów w Outlooku ........................................................................................ 276

Rozdzia� 29. Funkcje kalendarza w Outlooku .................................................... 279Kalendarz i poczta e-mail ............................................................................................. 279Definiowanie zdarzenia kalendarzowego ..................................................................... 280Spotkania cykliczne ...................................................................................................... 283Konfiguracja widoku kalendarza w Outlooku .............................................................. 284

Rozdzia� 30. Zarzdzanie zadaniami w programie Outlook ................................. 285Definiowanie zada� ...................................................................................................... 285Praca z list� zada� ........................................................................................................ 288

Rozdzia� 31. Outlook dla zaawansowanych ....................................................... 289Zarz�dzanie plikiem danych Outlooka ......................................................................... 289

Pliki PST ................................................................................................................ 289Oczyszczanie bazy danych Outlooka ..................................................................... 290

Import i eksport poczty Outlooka ................................................................................. 291Opcje programu Outlook .............................................................................................. 292

Skorowidz .................................................................................... 295

Rozdzia� 13.

Formu�y w arkuszach

Ju� zapewne zauwa�y�e�, �e w Excelu nie napiszesz listu tak �atwo, jak w edytorzetekstów1. Nie nadaje si� do tego celu prawie wcale, natomiast — co postaram si� udo-wodni w tym rozdziale — doskonale sobie radzi z obliczeniami. Obliczenia w arku-szu kalkulacyjnym mo�na wykonywa za pomoc� formu�, które wbudowuje si� dokomórek. Formu�y w arkuszach s� zwyk�ymi wzorami (matematycznymi, statystycznymi,logicznymi itp.), które komponuje si� przy u�yciu myszy i kreatorów ekranowych.

Nasza pierwsza formu�a w arkuszuWykonasz teraz proste wiczenie, w którym b�dziemy wprowadza nowe elementyi testowa nabyte umiej�tno�ci.

Na pocz�tek utwórz prost� tabelk�, która b�dzie przedmiotem naszych wicze� (rysu-nek 13.1).

Rysunek 13.1.Tabela z elementamioblicze� — budujemyuk�ad

1 Co nie oznacza, �e jest to zabronione — pracowa�em niegdy� w pewnej firmie, która by�a cz��ci�

mi�dzynarodowego holdingu — jeden z zagranicznych mened�erów mia� manier� wysy�aniakorespondencji pisanej wy��cznie w plikach Excela, które �adnie sformatowane niewiele si� ró�ni�yod dokumentów pisanych w Wordzie.

150 Cz��� II � Microsoft Excel 2010

Przetestuj umiej�tno�ci z poprzedniego rozdzia�u, np. w��cz obramowanie kraw�dzikomórek, odwró atrybuty koloru czcionki i t�a komórki. Podpowiedzi dotycz�ce tego,jak to zrobi, znajdziesz na rysunku, np. wybierz czarny kolor wype�nienia ( ),a potem okre�l kolor czcionki jako bia�y ( ). Formatowanie komórki mo�esz zmieniwed�ug swoich upodoba�, gdy� w naszym przyk�adzie nie b�dzie zbyt wa�ne.

W kolejnym kroku zajmiemy si� wbudowaniem do kolumny C formu�y matematycz-nej, której celem b�dzie automatyczne wyliczanie iloczynu komórek w kolumnach A i B(rysunek 13.2). Nie jest to mo�e szczyt wyrafinowania, ale dobrze zilustruje podsta-wowe zasady, jakim podlega tworzenie formu� w Excelu.

Rysunek 13.2.Tabela z elementamioblicze�— komponujemyformu��

Kliknij w obr�bie komórki C2 i wpisz tam znak równa si� (=), naci�nij dwa razyklawisz � (strza�ka w lewo), naci�nij znak mno�enia (*) i raz klawisz �, a nast�pniezako�cz ca�o� zadania naci�ni�ciem klawisza Enter. Zauwa�y�e�, co si� dzia�o, gdynacisn��e� klawisz kierunkowy (�)? Wykonuj�c t� czynno�, powodowa�e� przesuwaniesi� pulsuj�cej ramki w danym kierunku; za� po znaku = zosta�y wpisane wspó�rz�dnekomórki otoczonej pulsuj�c� ramk�.

Po naci�ni�ciu klawisza Enter w komórce C2 znalaz�a si� liczba 8. Kliknij teraz w obr�biekomórki A2, wpisz tam np. 6 i potwierd� klawiszem Enter. Zawarto� komórki C2powinna automatycznie zmieni si� na 24. Kliknij komórk� C2 i porównaj zawarto�paska formu�y — czy widzisz tam liczb�, czy co� innego?

Gratulacje, w�a�nie uda�o Ci si� utworzy pierwszy automatyczny wzór w arkuszukalkulacyjnym!

Jak jednak spowodowa, aby wzór zadzia�a� w ka�dej komórce w kolumnie C? Oka-zuje si�, �e istnieje na to kilka prostych sposobów.

Powielanie wzoru za pomoc myszy

Oto najprostszy i chyba najcz��ciej u�ywany w praktyce sposób. Chwytamy mysz� zaprawy dolny róg komórki, w której znajduje si� formu�a, i (ci�gle trzymaj�c) poci�gamyj� w wybranym kierunku (najcz��ciej w dó�), aby powieli tam wzór w niej ukryty(rysunek 13.3).

Rozdzia� 13. � Formu�y w arkuszach 151

Rysunek 13.3.Powielanie formu�yza pomoc� myszy

Powielanie wzoru z wykorzystaniem kopiowaniai wklejania

Spróbujmy teraz powieli wzór w nieco inny sposób:

� Kliknij w obr�bie komórki C2 (ze wzorem C2=A2*B2).

� Naci�nij kombinacj� klawiszy Ctrl+C, aby skopiowa wzór do Schowka.

� Kliknij w obr�bie komórki C3 i wklej tam wzór przez naci�ni�cie kombinacjiklawiszy Ctrl+V.

� Kliknij w obr�bie komórki C4 i wklej tam wzór, naciskaj�c klawisze Ctrl+V.

� Powtarzaj te czynno�ci w kolejnych komórkach.

Sam oce�, który sposób bardziej Ci odpowiada.

Najciekawsz� kwesti� zwi�zan� z kopiowaniem wzorów jest ich inteligentne przenosze-nie. Do komórek C3 i C4 nie trafia wzór =A2*B2, ale odpowiednio A3*B3 oraz A4*B4!

Tajemnica tego przekszta�cenia tkwi w tym, �e komputer nie interpretuje wzoru =A2*B2w formacie bezwzgl�dnym, ale tak, jak go pierwotnie utworzono, czyli w formacie,który mo�na opisa nast�puj�co: „Do bie��cej komórki dodaj iloczyn drugiej i pierw-szej komórki, które znajduj� si� z lewej strony komórki bie��cej”.

Podczas kopiowania formu�y Excel zastosowa� zatem wspó�rz�dne wzgl�dne; jednaknie zawsze jest to dobre podej�cie, o czym przekonamy si� na przyk�adzie zamiesz-czonym poni�ej.

Wspó�rz�dne wzgl�dne i bezwzgl�dne

Spróbuj utworzy tabelk�, która przelicza ceny samochodów wyra�one w euro na z�o-tówki (rysunek 13.4).

152 Cz��� II � Microsoft Excel 2010

Rysunek 13.4.B��d podczaspowielania formu�y

Po powieleniu wzoru otrzymasz do� ciekawy rezultat, wynikaj�cy z faktu, i� w komór-ce C4 wpisany zosta� wzór, którego znaczenie mo�na s�ownie wyrazi tak: „Pomnó�zawarto� komórki z lewej strony przez kurs waluty wpisany trzy komórki wy�ej”.

Oto kolejne rezultaty zastosowania takiego wzoru:1. Opel Astra: 12100*4,20=508202. Renault Koleos: 25780*0=0 (bowiem brak wpisu w komórce C2 jest równowa�ny zeru)3. BMW: 42300* (tekst: PLN) = bzdura, b��d argumentu.

Wygl�da na to, �e natrafili�my na powa�ne ograniczenie mo�liwo�ci Excela. Czy mo�natemu jako� zaradzi?

Na szcz��cie, jest to problem do pokonania. Spróbuj nieco zmodyfikowa wzór w ko-mórce C4: zamiast =C4*D1 wpisz =B4*$C$1 i dopiero wówczas powiel wzór.

Znak dolara ($) uzyskasz, naciskaj�c kombinacj� klawiszy Shift+4.

Efekt mo�na zobaczy na rysunku 13.5.

Rysunek 13.5.Stosujemy w formulewspó�rz�dnebezwzgl�dne

Znak dolara we wspó�rz�dnych „blokuje” je podczas kopiowania wzoru. S� to wspó�-rz�dne bezwzgl�dne.

Rozdzia� 13. � Formu�y w arkuszach 153

Wzory matrycoweW arkuszu kalkulacyjnym bardzo �atwo mo�na formu�owa wzory typu: „Kolumna B jestrówna kolumnie A pomno�onej przez 3”. W ramach przyk�adu wykonaj nast�puj�ce kroki:

� Wpisz fragment tabliczki mno�enia.

� Zaznacz komórki B2 – B5.

� Napisz =.

� Zaznacz komórki A2 – A5.

� Napisz *2.

� Naci�nij jednocze�nie Ctrl+Shift+Enter.

W komórkach drugiej kolumny pojawi si� do� dziwny wzór w nawiasach klamrowych(rysunek 13.6).

Rysunek 13.6.Wzór matrycowy

Jest on przyk�adem notacji matrycowej, mechanizmu u�ywanego nieco rzadziej, aledo� ciekawego i wartego poznania.

Operatory matematyczneTworz�c wzory za pomoc� arkusza kalkulacyjnego, musimy dostosowa si� do jegosk�adni, która ró�ni si� troch� od sk�adni wzorów poznanych na lekcjach matematyki,cho jednocze�nie jest do nich zbli�ona na tyle, na ile to mo�liwe.

Pierwsza znacz�ca grupa operatorów pozwala wykonywa podstawowe operacje arytme-tyczne (tabela 13.1).

Tabela 13.1. Operatory matematyczne w arkuszu kalkulacyjnym

Operator Nazwa Przyk�ad Wynik

+ Dodawanie 1 + 2 3

– Odejmowanie 1 – 2 –1

– Negacja –(1 – 2) 1

* Mno�enie 2*3 6

/ Dzielenie 20/4 5

% Procent 22% 0,22 (prezentowany na ekranie jako 22%)^ Pot�gowanie 2^3 8

154 Cz��� II � Microsoft Excel 2010

Istnieje te� sporo operatorów u�ywanych w porównaniach i innych wyra�eniach lo-gicznych (tabela 13.2).

Tabela 13.2. Operatory logiczne w arkuszu kalkulacyjnym

Operator Nazwa Przyk�ad Wynik

= Równa si� 1=2 FA�SZ

> Wi�ksze od 1>2 FA�SZ

>= Wi�ksze od lub równe 1>=2 FA�SZ

< Mniejsze "ala"<"ma kota" PRAWDA

< Mniejsze 1<2 PRAWDA

<= Mniejsze od lub równe 1<=2 PRAWDA

<> Nie równa si� 1<>2 PRAWDA

Aby przetestowa� praktycznie opisane tutaj operatory, wpisz w komórce przyk�a-dowe wyra�enia, oczywi�cie poprzedzaj�c je znakiem =. Zmian� kolejno�ci wyko-nywania oblicze� mo�esz wymusi� nawiasami, np. odmienny wynik uzyskasz w wy-ra�eniu 2+3*5 i (2+3)*5.

Funkcje matematyczne w formu�achExcel oferuje olbrzymi� grup� funkcji matematycznych, których dok�adny opis zaj��-by z pewno�ci� ca�kiem poka�n� ksi��k�. Na szcz��cie, program nie zmusza nas dopami�tania, jakie dok�adnie funkcje oferuje. Stosuj�c si� do poni�szych wskazówek,poznasz prosty sposób wykorzystania bogatej biblioteki dost�pnych funkcji i ich wy-szukiwania.

Wykonaj nast�puj�cy eksperyment:

� Kliknij w obr�bie dowolnej pustej komórki.

� Naci�nij znak równa si� (=); na ekranie pojawi si� pierwsza proponowanaprzez Excel funkcja, np. SUMA.

� Kliknij trójk�cik obok nazwy funkcji Suma, aby wy�wietli inne,opcjonalnie proponowane funkcje.

� Kliknij przyk�adowo polecenie Wi�cej funkcji, aby zobaczy okienkoz przegl�dark� funkcji.

Opisane wy�ej czynno�ci ilustruje rysunek 13.7.

Za�ó�my, �e chcesz sprawdzi, jak dzia�a funkcja �REDNIA.

Rozdzia� 13. � Formu�y w arkuszach 155

Rysunek 13.7.Odszukujemy funkcjewbudowane

Po wybraniu dowolnej funkcji z listy w okienku zobaczysz list� jej argumentów (ry-sunek 13.8). Mo�esz tak�e poczyta, jak dzia�a dana funkcja. Wybierz teraz funkcj��REDNIA z listy i kliknij OK. Pojawi si� kolejne okienko, po�wi�cone ju� tylko tej funkcji.Ma ona parametry: Liczba1, Liczba2… Wype�nij je wspó�rz�dnymi komórek A1 i B1.Kliknij OK, aby obejrze wynik na arkuszu.

Rysunek 13.8.Wstawianieargumentów do funkcjiwbudowanejModyfikacja formu�yna arkuszu

Tu� po skomponowaniu funkcji mo�na edytowa jej tre� wprost na arkuszu.

W tym celu klikasz komórk� i w polu formu�y modyfikujesz jej tre�, a nast�pniepotwierdzasz klawiszem Enter lub anulujesz zmiany klawiszem Esc (rysunek 13.9).

Rysunek 13.9.Edycja formu�y

Oto przyk�ad:

� Dwukrotnie kliknij w obr�bie komórki C1, aby zmieni jej tre�.

� Zamiast =�REDNIA(A1;B1) wpisz np. =�REDNIA(A1;B1;10) i naci�nij Enter.

156 Cz��� II � Microsoft Excel 2010

� Czy widzisz liczb� 5? Zgadza si�? Oczywi�cie, �e tak: 2+3+10 dzieloneprzez 3 daje 5! Wiesz ju�, jak dzia�a funkcja �REDNIA. Spróbujpoeksperymentowa w ten sposób z innymi, które Ci� interesuj�!

Edycj� komórki wprost na arkuszu (a nie w pasku formu�y) wywo�asz za pomoc�skrótu klawiszowego F2.

Biblioteka funkcji ExcelaOkienko wstawiania funkcji wywo�asz, naciskaj�c przycisk znajduj�cy si� obokpaska formu�y. Wybierz kategori�, aby obejrze dost�pne funkcje. Krótkie omówieniekategorii zawiera tabela 13.3.

Tabela 13.3. Funkcje Excela

Nazwa kategorii Przyk�ady

Finansowe Amortyzacje, dywidendy, stopy zwrotu z inwestycji.Daty i czasu Operacje na datach, np. obliczanie liczby dni pomi�dzy dwiema datami,

konwersje, obliczanie dnia tygodnia lub innego elementu daty wpisanejw komórce.

Matematyczne Trygonometria, logarytmy, macierze, sumy, szeregi.Statystyczne Cz�sto�ci wyst�powania danych w zakresie komórek, minima, maksima.Wyszukiwaniai adresu

Odsy�acze internetowe, wyszukiwanie warto�ci w kolumnach (wierszach).

Bazy danych Szereg funkcji polegaj�cych na przetwarzaniu rekordów tzw. bazy danych,czyli zakresów komórek, które tworz� list� lub baz� danych. Baza danych tolista powi�zanych danych, w której wiersze pokrewnych informacji torekordy, a kolumny danych to pola. Pierwszy wiersz listy zawiera etykietyposzczególnych kolumn.

Tekstowe Zamiana wielko�ci liter, skracanie i sklejanie ci�gów znaków, porównywanie,usuwanie zb�dnych odst�pów z ci�gu znaków.

Logiczne Szereg funkcji, które zwracaj� warto�ci logiczne (prawda lub fa�sz)na podstawie warunków wpisanych jako argumenty funkcji.

Informacyjne Analiza zawarto�ci arkusza i komórek (np. sprawdza, czy w komórcewyst�pi� b��d obliczeniowy lub czy jest ona pusta).

In�ynierskie Konwersje pomi�dzy systemami liczbowymi, logarytmy, liczby zespolone.

Oprócz dost�pu poprzez okienko wstawiania funkcji, mo�esz u�y karty Formu�y, gdzieodnajdziesz grup� Biblioteka funkcji (jest to pierwsza grupa na karcie), która zawieragraficzne odsy�acze do najcz��ciej u�ywanych funkcji (tabela 13.4). Jak �atwo zauwa�y,przy niektórych kategoriach pojawia si� suwak sugeruj�cy spory rozmiar oferowanychfunkcji — nic w tym dziwnego, Excel zawiera ich tysi�ce!

Rozdzia� 13. � Formu�y w arkuszach 157

Tabela 13.4. Biblioteka funkcji Excela

.

Przycisk Wi�cej funkcji kryje setki zaawansowanych funkcji dodatkowych, które przy-da si� mog� in�ynierom, matematykom lub programistom Excela.

Formu�y dla zaawansowanychKarta Formu�y zawiera szereg ciekawych narz�dzi do wstawiania i sprawdzania formu�.Wiele z nich ma zdecydowanie zaawansowany charakter, wykraczaj�cy poza zakrestej ksi��ki, ale warto zapozna si� choby z kilkoma z nich, aby skuteczniej pracowaw Excelu.

Tworz�c formu�y w Excelu, �atwo si� pogubi, gdy� nie s� one tak intuicyjne w u�y-ciu, jak np. mechanizmy edycji tekstów w Wordzie. Szczególnie sposób adresowaniakomórek przy u�yciu ich wspó�rz�dnych na pewno jest daleki od czytelno�ci. Co komupowie oznaczenie $A$3 dla komórki, w której wpisujemy np. kurs dolara? Czy nie pro-�ciej by�oby napisa KursDolara i u�ywa tego w formu�ach? Na szcz��cie, okazuje si�,

158 Cz��� II � Microsoft Excel 2010

�e Excel w bardzo prosty sposób obs�uguje oznaczanie komórek (lub nawet zakresówkomórek) nazwami u�ytkownika. Wystarczy u�y polecenia Definiuj nazw� dost�pnegow grupie Nazwy zdefiniowane (rysunek 13.10).

Rysunek 13.10.Tworzenie nazwyzdefiniowanej w Excelu

W przyk�adzie pokazanym na rysunku 13.10 komórka B1 zawieraj�ca kurs dolara zo-sta�a nazwana…KursDolara. Prawda, �e to czytelne?

Po klikni�ciu komórki, która zawiera nazw�, Excel wy�wietli t� nazw� w polu adre-sowym.

Jak mo�na u�y nazwy w formule? Nic prostszego, zamiast B1 wystarczy wpisaKursDolara. Wpisa lub wr�cz wybra z listy, gdy� Excel podsuwa list� dost�pnych nazw(rysunek 13.11).

Rysunek 13.11.U�ywanie nazwyzdefiniowanej w Excelu

Jak uzyska symbol waluty (np. symbol dolara, funta lub euro)? Wbrew pozorom,wcale nie trzeba szuka tych znaków w tablicach symboli i czcionek (karta Wstawianie,polecenie Symbol). Symbol waluty uzyskasz automatycznie kilkoma klikni�ciami myszy:

� Zaznacz komórk� lub grup� komórek, w których znajduj� si� warto�ciwalutowe (kwoty). W naszym przypadku b�d� to komórki D3 – D4.

� Prawym przyciskiem myszy wywo�aj menu podr�czne i wybierz z niegopolecenie Formatuj komórki.

Rozdzia� 13. � Formu�y w arkuszach 159

� Z zak�adki Liczby wybierz kategori� Walutowe i ustaw po��dane parametry,np. takie jak na rysunku 13.12.

Rysunek 13.12.Formaty walutowew Excelu

Symbol waluty „z�” pojawia si� w komórce automatycznie po sformatowaniu jejprzyciskiem (karta Narz�dzia g�ówne). Aby go usun��, jako symbol waluty wybierz„�aden” w okienku Formatowanie komórek.

Po zdefiniowaniu kilku nazw w arkuszu mo�na nad nimi straci panowanie. Wartowówczas u�ywa mened�era nazw, który pozwala zarz�dza zdefiniowanymi nazwami —zmienia je lub w ogóle usuwa z arkusza (rysunek 13.13).

Rysunek 13.13.Mened�er nazww Excelu

Poznane mo�liwo�ci nadawania komórkom czytelnych nazw nie wyczerpuj� u�atwie�Excela w obszarze tworzenia zrozumia�ych formu�. Wyobra�my sobie, �e nasz arkuszzawiera kilkadziesi�t formu�, które u�ywaj� wzajemnie swoich wyników cz�stkowychdo budowania kolejnych rezultatów. Sie powi�za� jest bardzo skomplikowana i nie-trudno si� w niej pogubi, np. zbudowa zap�tlone formu�y (akurat takie sytuacjeExcel kontroluje na bie��co) lub b��dne zale�no�ci.

Aby u�atwi kontrol� spójno�ci formu�, Excel proponuje dodatkowe funkcje dost�pnew grupie Inspekcja. Oto one.

160 Cz��� II � Microsoft Excel 2010

� Wy�wietlanie (na �yczenie) formu� wprost na arkuszu (przycisk ).

� Wizualizacja powi�za� pomi�dzy formu�ami (komórkami) za pomoc�symbolicznych strza�ek ( ).

Omówione mechanizmy ilustruje rysunek 13.14.

Rysunek 13.14.U�atwienia kontroliformu� w Excelu

W celu wy�wietlenia zale�no�ci pomi�dzy komórkami kliknij komórk�, która Ci� intere-suje, i naci�nij przycisk . Excel sprawdzi i poka�e zale�no�ci w formiestrza�ek — od razu widoczne b�dzie, gdzie w arkuszu jest u�ywana dana warto��.