Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej

Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego

Warszawa

VIII MIĘDZYNARODOWA

KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA

z udziałem gości zagranicznych

na temat:

MODUŁOWE TECHNOLOGIE

I KONSTRUKCJE W BUDOWIE MASZYN –

MTK 2018

MATERIAŁY KONFERENCYJNE

Patronat medialny Konferencji

Kwartalnik naukowo-techniczny

TECHNOLOGIA I AUTOMATYZACJA MONTAŻU

Rzeszów – Berezka, 5-8 czerwca 2018 r.

2

Organizatorzy Konferencji

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej

Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie

Konferencja organizowana pod patronatem

Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich

Komitet Naukowo – Programowy Konferencji

Prof. dr hab. inż. Jan Godzimirski, WAT, Warszawa, przewodniczący

Dr hab. inż. Adam Barylski, Prof. PG, Politechnika Gdańska

Dr inż. Mirosław Chłosta, IMBIGS, Warszawa

Prof. Valerii Kyrylovych, Żytomir, Ukraina

Prof. dr hab. inż. Jerzy Łunarski, IMBIGS, Warszawa

Dr hab. inż. Marek Rośkowicz, Prof. WAT, Warszawa

Dr hab. inż. Michał Sąsiadek prof. UZ, Uniwersytet Zielonogórski

Prof. dr hab. inż. Jarosław Sęp, Politechnika Rzeszowska

Dr hab. inż. Leszek Skoczylas, Prof. PRz, Politechnika Rzeszowska

Prof. dr hab. inż. Jerzy Stamirowski, Politechnika Świętokrzyska,

Prof. Dr hab. inż. Zbigniew Starczewski, IMBIGS, Warszawa

Prof. Michail Vartanov, Uniwersytet Techniczny, Moskwa

Dr hab. inż. Andrzej Zbrowski, Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom

Dr hab. inż. Władysław Zielecki, prof. PRz, Politechnika Rzeszowska

Prof. dr hab. inż. Jan Żurek, Politechnika Poznańska

Komitet Organizacyjny Konferencji

Dr hab. inż. Władysław Zielecki, Prof. PRz,

Politechnika Rzeszowska – przewodniczący

Prof. dr hab. inż. Jerzy Łunarski, IMBIGS Warszawa – współprzewodniczący

Dr inż. Dorota Stadnicka, Politechnika Rzeszowska – z-ca przewodniczącego

Dr inż. Magdalena Bucior, Politechnika Rzeszowska – sekretarz

Dr inż. Katarzyna Antosz, Politechnika Rzeszowska – członek

Mgr inż. Marek Gajewski – IMBIGS Warszawa – członek

Mgr inż. Małgorzata Barańska – IMBIGS Warszawa – sekretarz

Sekretariat konferencji:

Lean Learning Academy Polska, Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Politechnika Rzeszowska tel./fax: (0-17) 865 1184

Tel. sekretarz M. Bucior (0-17) 743 2019

Adres: Al. Powstańców Warszawy 8, pok. 48 (bud. L-29), 35-959 Rzeszów

Opracowano na podstawie materiałów przesłanych przez autorów.

SKŁAD: MAGDALENA BUCIOR

3

SPIS TREŚCI

Strona

1. Jerzy Łunarski: 25 lat kwartalnika „Technologia

i Automatyzacja Montażu” z autorami i czytelnikami

7

2. Katarzyna Antosz, Rafał Kluz: Badanie zdolności

jakościowej procesów z jednostronną granicą tolerancji

11

3. Adam Barylski: Analiza porównawcza stosowania przed-

miotowych uchwytów modułowych i specjalnych

12

4. Adam Barylski: Modułowe konstrukcje narzędzi tarczo-

wych do szlifowania na docierarkach

13

5. Adam Barylski: Zastosowanie uchwytów modułowych

w operacjach spawalniczych

14

6. Robert Cieślak, Marcin Suszyński, Jan Żurek, Katarzyna

Peta, Marcin Wiśniewski: Wybór metody badania czaso-

chłonności montażu za pomocą wielokryterialnego wspoma-

gania decyzji

15

7. Jacek Domińczuk: Analiza możliwości budowy

wysokowydajnych elastycznych linii pakowania w oparciu

o konstrukcje modułowe

16

8. Aleksandr Fiedorenko, Michał Styp - Rekowski, Ivan

Oborskyi: Исследование комплекса структурных

и ассообменных характеристик углеродно-волокнистых

фильтрационных материалов

17

9. Jan Godzimirski, Anna Jagiełło: Wpływ obróbki

powierzchniowej zgniotem po utwardzeniu spoin na nośność

zakładkowych połączeń klejowych

18

10. Roman Kielec, Michał Sąsiadek: Macierzowa metoda

planowania przedsięwzięć technicznych w budowie maszyn

19

11. Rafał Kluz, Magdalena Bucior, Władysław Zielecki,

Łukasz Przeszłowski: Wpływ parametrów procesu

kulowania na chropowatość komponentów drukowanych

metodą MEM

21

12. Rafał Kluz, Magdalena Bucior, Dawid Wydrzyński,

Andrzej Kubit: Wpływ błędów orientacji robota

montażowego na montowalność części o powierzchniach

płaskich

22

4

13. Janusz Kobiałka, Mirosław Chłosta, Konrad Klusek,

Marcin Welc: Nitownica z modułową głowicą narzędziową

23

14. Andrzej Komorek, Jan Godzimirski, Marek Rośkowicz,

Jarosław Gąsior: Wpływ wartości współczynnika

sprężystości wzdłużnej kleju na udarność połączeń

klejowych blokowych

24

15. Andrzej Kubit, Dawid Wydrzyński, Magdalena Bucior,

Rafał Kluz: Właściwości przetłoczeń usztywniających

kształtowanych w cienkich blachach z lotniczego stopu

aluminium 2024-T3 metodą formowania przyrostowego

26

16. Marek Kuran: Modułowe narzędzia pomiarowe 28

17. Valerii Kyrylovych, Ilona Kruzhanivska, TarasYuskiv:

Автоматизованное переналаживаемое модульное при-

способление типа “призма”

29

18. Jerzy Łunarski: Modularyzacja jako element budowy

przewagi konkurencyjnej

31

19. Marek Magiera: Monolityczna a hierarchiczna metoda

harmonogramowania montażu wielowariantowych produk-

tów – porównanie dwóch koncepcji

32

20. Izabela Miturska, Anna Rudawska: Wybrane aspekty

wytrzymałości połączeń lutowanych i klejowych blach mie-

dzianych

34

21. Izabela Miturska, Anna Rudawska: Wpływ warunków

utwardzania i sezonowania na wytrzymałość połączeń kle-

jowych doczołowych

36

22. Aleksander Nieoczym, Kazimierz Drozd: Alternatywne

sposoby wytwarzania elementów żurawi przyczepowych

38

23. Aleksander Nieoczym, Kazimierz Drozd: Modułowa

konstrukcja żurawi przyczepowych

39

24. Ivan Oborskyi, Sergey Lapacz, Аrtem Oborskyi: Выбор

оптимального метода сборки соединений с натягом,

осуществляемых термовоздействием

40

25. Ivan Oborskyi, Aleksandr Akimow, Maciej

Matuszewski: Технология сборки термическим методом

многоэлементных соединений с натягом малогабар-

итных деталей

41

5

26. Ivan Oborskyi, Aleksandr Akimow, Tomasz Lipiński:

Динамические храрактеристики бобинодержателя

с трехконусным пакетированием бобинажно-перемоточ-

ной машини БП–340

42

27. Peta Katarzyna, Marcin Wiśniewski, Marcin Suszyński,

Robert Cieślak, Jan Żurek: Ocena trwałości połączeń

klinczowych z uszczelką kształtową nakładaną ręcznie

i wylewaną na modułowym zrobotyzowanym stanowisku

montażowym

43

28. Rośkowicz Marek, Jarosław Gąsior, Andrzej Komorek,

Sławomir Tkaczuk: Ocena możliwości zastąpienia nitów

typu solid w połączeniach konstrukcji lotniczych

44

29. Rychlik Kazimierz, Cezary Senderowski, Mirosław

Bramowicz: Problemy w pracy wiertła lufowego i wpływ na

zużycie ostrza w modułowych obrabiarkach zadaniowych

45

30. Samborski Tomasz, Andrzej Zbrowski, Stanisław

Kozioł, Jerzy Lipiński: Modułowa struktura robota

malarskiego do malowania obrazów

46

31. Sąsiadek Michał, Roman Kielec: Analiza złożoności

konstrukcji wyrobu z uwzględnieniem zasad DfA

47

32. Skalski Mirosław: Lean Manufacturing – Mity, realia

i uwarunkowania implementacji systemu szczupłego

wytwarzania w polskich przedsiębiorstwach

49

33. Leszek Skoczylas, Krystyna Skoczylas: Katalogowa

wydajność węglikowych frezów trzpieniowych do obróbki

zgrubnej

51

34. Vladimir Modrak, Zuzana Soltysova, Stadnicka Dorota:

Success factors and future trend in Mass Customization

52

35. Jerzy Stamirowski: Projektowanie architektury oprogra-

mowania systemu sterującego zrobotyzownym modułem

technologicznym. Część I. modelowanie struktury oprogra-

mowania (statyka)

53

36. Michail Vartanov, Zinina Inna, Chang Chung Та:

Исследование влияния эффекта вращения детали на

безот-казность процесса роботизированной сборки

55

37. Bogusz Wiśnicki, Tygran Dzhuguryan: Flexible logistic

processes with the use of modular loading units

57

6

38. Marcin Wiśniewski, Olaf Ciszak, Katarzyna Peta,

Marcin Suszyński, Robert Cieślak: Analiza momentów

i sił chwytających przyssawek w modułowych chwytakach

podciśnienia

58

39. Andrzej Zbrowski, Stanisław Kozioł, Tomasz

Samborski, Zbigniew Zienowicz: Badania płynowskazów

przeznaczonych do układów hydraulicznych z zaawanso-

waną diagnostyką

59

40. Władysław Zielecki, Andrzej Dzierwa, Łukasz Bąk:

Analiza wpływu struktury geometrycznej powierzchni

na wytrzymałosć zakładkowych połączeń klejowych stopu

tytanu Ti6Al4V

61

41. Władysław Zielecki, Łukasz Bąk, Ewelina Guźla,

Magdalena Bucior: Analiza statystyczna wpływu

parametrów pneumokulowania na nośność zakładkowych

połączeń klejowych stopu aluminium 2024

62

42. Władysław Zielecki, Ryszard Perłowski, Ryszard

Tłuczek: Mass Customization – typ produkcji dedykowany

dla organizacji procesu wytwarzania wyrobów modułowych

63

43. Mirosław Chłosta, Konrad Klusek, Marcin Welc:

Mechanizmy pojedynczego wydawania detali. Studium

przypadku na przykładzie automatu do montażu gwoździ

z podkładką

65

Wykaz artykułów planowanych do druku w TiAM nr 2/2018 67

Wykaz artykułów planowanych do druku w TiAM nr 3/2018 67

Wykaz artykułów planowanych do druku w TiAM nr 4/2018 68

Wykaz artykułów planowanych do druku w TiAM nr 1/2019 69

Wykaz autorów artykułów i uczestników konferencji 71

7

25 LAT KWARTALNIKA „TECHNOLOGIA I AUTOMATYZACJA

MONTAŻU” Z AUTORAMI I CZYTELNIKAMI

Jerzy ŁUNARSKI

Kwartalnik naukowo-techniczny „Technologia i Automatyzacja Montażu”

został utworzony w III kwartale 1993 roku z inicjatywy ówczesnego Ośrodka

Badawczo-Rozwojowego Podstaw Technologii i Konstrukcji Maszyn TEKOMA

Warszawa. Ośrodek ten utworzony w 1972 r. początkowo spełniał funkcję

zaplecza badawczo-eksperckiego ówczesnego Ministerstwa Przemysłu zajmując

się takimi problemami jak: inżynieria materiałowa, technologia spieków,

automatyzacja projektowania inżynierskiego, sterowanie obrabiarek, technologia

montażu i inne. Przeprowadzone przez Ośrodek badania w ponad 160

przedsiębiorstwach przemysłu maszynowego wykazały, że techniki montażu

partycypują w ogólnej pracochłonności wytwarzania wyrobów średnio w, 35%

podczas gdy inne techniki w stopniu mniejszym. Ważność technik montażu dla

konkurencyjności przedsiębiorstw podyktowana jest takimi względami, jak:

− znacznym udziałem w łącznych kosztach wytwarzania (25 ÷ 60%),

− konstytuowaniem w procesach montażu ostatecznych cech użytkowych

i eksploatacyjnych wyrobu,

W przeprowadzonych badaniach stwierdzono również znaczne

upośledzenie stanowisk montażowych w stosunku do stanowisk innych technik

wytwarzania wyrażające się 6,5 razy mniejszymi kosztami stanowisk

montażowych w porównaniu ze stanowiskami innych technik.

W tej sytuacji Dyrekcja uznała za wskazane utworzenie i wydawanie

czasopisma naukowo-technicznego, które popularyzowałoby problematykę

technik montażu, promowało własne opracowania i ważniejsze krajowe oraz

stanowiło formę wymiany doświadczeń i wsparcia działań szkoleniowych

w zakresie techniki i technologii montażu. W tym celu utworzony został

kwartalnik naukowo-techniczny „Technologia i Automatyzacja Montażu”

zespołów, maszyn i urządzeń (TiAM), którego pierwszy numer ukazał się w III

kwartale 1993 r. i zawierał znaczną część referatów prezentowanych na

Międzynarodowym Sympozjum Naukowym „Perspektywy i kierunki rozwoju

technik montażu” w dniach 29 – 30.09. 1993 r. (przedstawiono tam ponad 20

referatów w tym 12 autorów zagranicznych). Kwartalnik ten opracowywany był

i wydawany przez OBR TEKOMA do numeru 3, 2007 zaś dalsze prace edytorskie

przejął Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie

w wyniku odgórnie dokonanej konsolidacji w trakcie, której OBR TEKOMA

został włączony w struktury tego Instytutu. Procesy wydawnicze od początku

były realizowane przez 4-roosobowy zespół redakcyjny (z redaktorem naczelnym

8

prof. J. Łunarskim) oraz 7- osobową Radą Programową kierowaną przez prof.

W. Szenajcha.

Treścią początkowych numerów kwartalnika w latach 1993 – 1998 były

artykuły prezentowane na różnych imprezach naukowo-technicznych z zakresu

technik montażu organizowane przez redakcję, OBR TEKOMA oraz różne

jednostki naukowo-badawcze współuczestniczące w organizacji imprezy. Były to

zagadnienia z zakresu technik i automatyzacji montażu, układów automatyzacji

systemów montażowych, połączeń klejowych, rozłącznych i nierozłącznych

w montażu, modułowych rozwiązań w konstrukcji i technologii systemów

montażowych, jakości i ekonomiczności procesów montażowych itp.

Kwartalnik TiAM w trakcie 25 lat istnienia podlegał szeregu zmianom

podyktowanym zmianami sytuacji zewnętrznej oraz nowymi potrzebami. Można

tu wyróżnić następujące charakterystyczne okresy:

1. Numery TiAM od 1/1993 do 3/2007 wydawane były przez OBR PTiKM

TEKOMA Warszawa w stosunkowo skromnym formacie graficznym

(forma A4, papier zwykły, druk czarno-biały, średnia liczba artykułów

w numerze przeważnie w przedziale 8 – 12). Od numeru TiAM 4/2009

nastąpiło rozszerzenie składu Rady Programowej do 21 osób (nadal

kierowanej przez prof. W. Szenajcha) w tym 6 członków zagranicznych.

2. Kolejne zmiany nastąpiły od numeru, 1/2010 gdy zmianie uległa szata

graficzna kwartalnika polegająca na zmianie koncepcji okładki i jej

wyglądu, zastosowaniu jakościowego papieru błyszczącego,

wprowadzeniu druku artykułów w języku angielskim i rosyjskim oraz

dostosowaniem procesu recenzowania artykułów do wymagań

sformułowanych przez MNiSZW. Kwartalnik był indeksowany w bazie

BAZTECH.

3. Trudności finansowe wydawcy spowodowały, że od numeru 1/2015

wydawca zrezygnował z formy papierowej zaś treść kwartalnika była

zamieszczana na płytce DWD i w takiej formie dostarczana czytelnikom.

Kwartalnik był dodatkowo indeksowany w bazie INDEX COPERNICUS.

4. Kolejna zmiana nastąpiła od nr 1/2016, gdy zrezygnowano z dostarczania

czasopisma na płytkach a wysyłano je pocztą elektroniczną czytelnikom.

Od tego numeru współwydawcą została firma SIGMA-NOT Sp. z o.o. oraz

nastąpiła dalsza zmiana Rady Programowo-Naukowej, której

przewodniczącym został prof. dr hab. inż. Jan Żurek zaś skład Rady

powiększono do 23 osób zmieniając jednocześnie szereg członków, wśród

których jest 15 członków zagranicznych. Czasopismo jest notowane na

liście czasopism punktowych a artykuły (zgodnie z oceną MNiSZW)

punktowane są 7p.

Bardziej szczegółowe informacje o historii i działaniach Redakcji i Rady

Programowej zamieszczono w artykułach redaktora naczelnego „15 Lat

9

kwartalnika „Technologia i Automatyzacja Montażu” (TiAM nr 3, 2008, s. 2 -3)

oraz „Dwie dekady wspomagania techniki i technologii montażu maszyn” (TiAM

nr 3/2013 s. 3 - 7).

Aktualnie w każdym numerze kwartalnika prezentowanych jest 10 – 12

artykułów naukowo-technicznych, wstępny artykułów odredakcyjny

o charakterze informacyjno-dydaktycznym oraz ogólne informacje o zawartości

zagranicznych czasopism o tematyce montażowej, tzn. wydawanym w Moskwie

(Rosja) miesięczniku „Sborka w maszynostrojenii i priborostrojenii” oraz

angielskim kwartalniku „Assembly Automation”. Podawane są również wytyczne

dla Autorów zaś poszczególne artykuły są recenzowane zgodnie z wytycznymi

MNiSZW. Wśród artykułów zamieszczanych w TiAM 10 – 15% stanowią

artykuły autorów zagranicznych, 20 – 25% to artykuły o praktycznych

wdrożeniach nowych lub innowacyjnych technik montażu zaś pozostałe to

artykuły prezentują nowe i innowacyjne opracowania naukowo-techniczne

pracowników z różnych krajowych ośrodków naukowo-badawczych

i dydaktycznych.

Artykuły nadsyłane do Redakcji i publikowane po pozytywnych

recenzjach, w znacznym stopniu dotyczą następujących zagadnień:

− nowych rozwiązań konstrukcyjnych i technologicznych połączeń

montażowych,

− nowych rozwiązań konstrukcyjnych różnych wyrobów maszynowych

z uwypukleniem ich cech montażowych,

− różnorodnych sposobów doskonalenia i automatyzowania oprzyrządo-

wania i urządzeń montażowych,

− racjonalizacji rozwiązań operacji przed montażowych i po montażowych

sprzyjających optymalizacji zasadniczych procesów montażowych,

− specyficznych problemów wykonywania połączeń klejowych, nitowych

i innych wprowadzanych przeważnie w przemysłach lotniczym,

motoryzacyjnym i innych,

− specyficznych cech i podejść organizacyjno-technologicznych

wprowadzanych w produkcji wyrobów elektromaszynowych w celu

polepszenia ich jakości i redukcji kosztów montażu.

Redakcja TiAM wspólnie z Redakcją Przeglądu Mechanicznego sprawują

patronat medialny nad szeregiem imprez naukowych z zakresu montażu maszyn

organizowanych wspólnie przez Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Politechniki Rzeszowskiej oraz Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa

Skalnego w Warszawie publikując szczególnie interesujące opracowania.

Opracowania takie nadsyłane są do redakcji praktycznie z wielu ośrodków

naukowych w Polsce i z krajów sąsiednich (Słowacja, Rosja, Ukraina, Białoruś)

zajmujących się zagadnieniami doskonalenia rozwiązań technologiczności

konstrukcji ze względu na montaż oraz doskonaleniem produkcyjnych systemów

montażowych. Do szczególnie aktywnych ośrodków w tym zakresie można

10

zaliczyć ośrodek: poznański, lubelski, rzeszowski, radomski, krakowski,

częstochowski, gdański, kielecki, zielonogórski, warszawski i in.

Na zakończenie udanego ćwierćwiecza kwartalnika TiAM pragnę,

w imieniu Wydawcy (IMBIGS Warszawa i SIGMA-NOT), Rady Programowo-

Naukowej TIAM oraz Redakcji, złożyć wymienionym i niewymienionym

Autorom, czytelnikom i sympatykom naszego czasopisma najlepsze

podziękowania za dotychczasowe wspieranie naszych wysiłków i wspólnych

celów rozwoju technik montażu oraz życzyć dalszych sukcesów w pracach

zawodowych oraz pomyślności w życiu osobistym.

Jerzy Łunarski

11

BADANIE ZDOLNOŚCI JAKOŚCIOWEJ PROCESÓW

Z JEDNOSTRONNĄ GRANICĄ TOLERANCJI

ANALYZE OF PROCESS QUALITY CAPABILITY

WITH ONE SIDE SPECIFICATION LIMIT

Katarzyna Antosz, Rafał Kluz

Streszczenie

Nieodłącznym elementem nadzoru nad procesami produkcyjnymi jest badanie ich

zdolności jakościowej. W większości analizowane są procesy o dwustronnej

granicy tolerancji. Problem pojawia się, kiedy ograniczenia dla procesów są

jednostronne. Nie można wówczas wykorzystać standardowej procedury oceny

zdolności jakościowej procesu. W pracy przedstawiona zostanie metodyka oceny

zdolności procesów przy jednostronnej granicy tolerancji na rzeczywistym

procesie produkcyjnym. Przedstawiona metodyka zostanie zastosowana do

analizy zdolności jakości procesu z jednostronną granicą tolerancji.

Abstract

An inherent element of supervision over production processes is the study of their

qualitative capability. Most processes are analyzed with a both side specification

limit. The problem arises when the process restrictions are one-sided. The

standard process quality assessment process cannot be used then. The paper will

present the methodology for assessing the capability of processes at the one side

specification limit on the actual production process. The presented methodology

will be used to analyze the process quality capability with a one-sided

specification limit.

Słowa kluczowe

Kontrola procesów, statystyczne sterowanie procesem SPC, badanie zdolności

jakościowej procesu

Keywords

Process control, statistical control process SPC, assessing the quality capability

of processes

12

ANALIZA PORÓWNAWCZA STOSOWANIA

PRZEDMIOTOWYCH UCHWYTÓW

MODUŁOWYCH I SPECJALNYCH

COMPARATIVE ANALYSIS OF THE APPLICATION

OF THE MODULAR AND SPECIAL OBJECT HANDLES

Adam Barylski

Streszczenie

W artykule dokonano próby ilościowej oceny technologiczności konstrukcji,

metodą wskaźnikowa, zaprojektowanych uchwytów specjalnych i modułowych.

Analizowano uchwyty dla wybranych operacji obróbki dźwigni i korpusu

jednolitego. Zastosowana metodyka może być stosowana między innymi

w procesie kształcenia inżynierskiego mechaników technologów.

Abstract

In the article, an attempt was made to quantify the technological structure

performance of designed special and modular handles, using the indicator method.

Handles for selected operations of lever machining and uniform body were

analyzed. The applied methodology can be used, inter alia, in the process of

engineering education of technologic mechanics.

Słowa kluczowe

Uchwyt specjalny, uchwyt modułowy, konstrukcja, analiza

Keywords

Special handle, modular handle, design, assessment

13

MODUŁOWE KONSTRUKCJE NARZĘDZI TARCZOWYCH

DO SZLIFOWANIA NA DOCIERARKACH

MODULAR DESIGNS OF ABRASIVE DISC TOOLS

FOR GRINDING ON LAPPING MACHINES

Adam Barylski

Streszczenie

Przedstawiono nowe konstrukcje tarczowych narzędzi jednolitych i składanych

do obróbki powierzchni płaskich na docierarkach jedno- i dwutarczowych.

Szlifowanie z kinematyką docierania to jedna z obecnych tendencji rozwoju

obróbki bardzo dokładnej powierzchni płaskich i płasko-równoległych.

Abstract

New designs of disc-shaped uniform and folding tools for machining flat surfaces

on one- and two-disk lapping machines are presented. Grinding with lapping

kinematics is one of the tendencies for the development of machining a very

precise flat and flat-parallel surfaces.

Słowa kluczowe

Ściernice, narzędzia modułowe, docierarki tarczowe

Keywords

Abrasive tools, modular tools, disk lapping machines

14

ZASTOSOWANIE UCHWYTÓW MODUŁOWYCH W OPERACJACH

SPAWALNICZYCH

APPLICATION OF MODULAR HOLDERS IN WELDING

OPERATIONS

Adam Barylski

Streszczenie

W pracy przedstawiono przykłady wykorzystania uchwytów składanych w kilku

wybranych operacjach spawalniczych. Analizowano zaprojektowane oprzyrzą-

dowanie przedmiotowe w spawaniu trzech półfabrykatów typu korpus lub

dźwignia. W konfiguracji tego typu uchwytów modułowych wykorzystano

elementy wytwarzane seryjnie przez firmę Bernd Siegmund GmbH.

Abstract

The paper presents examples of the use of folding handles in several selected

welding operations. Object designed equipment are being studied in the welding

of three body or lever type blanks. The configuration of this type of modular

holders uses elements produced in series by Bernd Siegmund GmbH.

Słowa kluczowe

Spawanie, uchwyt modułowy, konstrukcja

Keywords

Welding, modular chuck, design

15

WYBÓR METODY BADANIA CZASOCŁONNOŚCI MONTAŻU ZA

POMOCĄWIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DECYZJI

A CHOICE OF THE METHOD OF TIME-CONSUMPTION ANALYSIS

FOR AN ASSEMBLY WITH THE USE OF MULTIPLE CRITERIA

DECISION MAKING

Robert Cieślak, Marcin Suszyński, Jan Żurek, Katarzyna Peta,

Marcin Wiśniewski

Streszczenie

Praca zawiera przegląd metod badania czasu pracy najczęściej stosowych do

procesów technologicznych montażu. Na przykładzie wybranych

wielokryterialnych metod wspomagania decyzji dokonano przykładowego

wyboru metody badania czasu pracy w procesie montażu. W podsumowaniu

zawarto wyniki analizy kryteriów.

Abstract

The work contains an overview of the working time study methods which are

most commonly used for analyzing technological assembly processes. Using

certain methods of multiple criteria decision making, the authors made an

exemplary choice of a technique of working time study in an assembly process.

The conclusion summarizes the results of criteria analysis.

Słowa kluczowe

Montaż, procesy

Keywords

Assembly, processes

16

ANALIZA MOŻLIWOŚCI BUDOWY WYSOKOWYDAJNYCH

ELASTYCZNYCH LINII PAKOWANIA W OPARCIU

O KONSTRUKCJE MODUŁOWE

THE ANALYSIS OF THE POSSIBILITY OF BUILDING THE HIGH-

EFFICIENCY, MODULAR ELASTIC PACKING LINES

Jacek Domińczuk

Streszczenie

W artykule przedstawiono analizę znaczenia stosowania zespołów modułowych

w procesie projektowania elastycznych linii pakowania. Prezentowane w pracy

przykłady rozwiązań modułowych posłużyły do wyodrębnienia i wskazania

czynników decydujących o stosowaniu tego typu rozwiązań w konstrukcjach

zautomatyzowanych charakteryzujących się wysoką wydajnością. Rozwiązania

te dzięki swojej konfiguracyjnej elastyczności pozwalają na znaczące skrócenie

czasu wytworzenia systemów produkcyjnych jak również wpływają na obniżenie

kosztów ich budowy. W wyniku przeprowadzonych analiz wskazano na potrzebę

stosowania w procesie projektowania zespołów modułowych, co bezpośrednio

przekłada się na zwiększenie konkurencyjności maszyn i urządzeń budowanych

w oparciu o te rozwiązania.

Abstract

The analysis of the importance of applying modular units in the process of

designing the elastic packing lines was introduced in the article. The examples of

modular solutions presented in the work were used to isolate and indicate factors

explaining applying this type of solutions when designing high efficiency,

automated designs. These solutions, due to their configurationally elasticity, allow

shortening time of building the productive systems as well as lowering costs of

building. As the result of conducted analyses, it was pointed that applying

modular units in the process of designing, directly increases the competitiveness

of machines and devices built basing on these solutions.

Słowa kluczowe

Linie montażowe, zespoły modułowe, projektowanie

Keywords

Assembly lines, modular systems, designing

17

ИССЛЕДОВАНИЕ КОМПЛЕКСА СТРУКТУРНЫХ И

МАССООБМЕННЫХ ХАРАКТЕРИСТИК УГЛЕРОДНО-

ВОЛОКНИСТЫХ ФИЛЬТРАЦИОННЫХ МАТЕРИАЛОВ

TECHNOLOGY OF ASSEMBLING BY THE THERMAL METHODS

OF MULTIUNIT CONNECTIONS WITH THE INTERFERENCE OF

THE SMALL COMPONENTS

Aleksandr Fiedorenko, Michał Styp-Rekowski, Ivan Oborskyi

Введение

Двумя независимыми методами – термогравикалориметричным и изотерм

сорбции-десорбции исследованы макро- и микропоровая структура

массообменных характеристик углеродно-волокнистых материалов при

увлажнении их водой и бензолом.

Abstract

The results of theoretical, experimental and production studies of the parameters

of the qualitative technology of the assembling are given small multiunit

connections with the interference by thermal methods. Are proposed the

technological methods of control by shaping of the contact zone and by an

improvement in the quality of the assembling the precision articles of the

machines (reduction in the stress-strained state and increase in the operational

strength).

Ключевые слова

Фильтрационные углеродно-волокнистые материалы, методы исследования

массообменных характеристик, макро- и микропоровая структура

Keywords

The assembling, connection with the interference, the thermal methods of the

assembling

18

WPŁYW OBRÓBKI POWIERZCHNIOWEJ ZGNIOTEM

PO UTWARDZENIU SPOIN NA NOŚNOŚĆ ZAKŁADKOWYCH

POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH

EFFECT OF SURFACE TREATMENT COLD-WORK HARDENING

AFTER ADHESIVE CURING ON STRENGTH OF ADHESIVE LAP

JOINTS

Jan Godzimirski, Anna Jagiełło

Streszczenie

Wprowadzenie naprężeń ściskające do warstwy wierzchniej materiału może

powodować odkształcenia plastyczne powodujące odkształcenia (deformacje)

cienkich blach. Piaskowanie powierzchni zewnętrznych zakładkowych połączeń

klejowych po utwardzeniu ich spoin powinno spowodować odkształcenia, które

mogą zmniejszyć wartość naprężeń w obciążonych spoinach i w ten sposób

zwiększyć wytrzymałość połączeń. Przeprowadzono badania eksperymentalne,

które potwierdziły tę hipotezę. Zaproponowano również metodę uwzględnienia

skutków obróbki powierzchniowej zgniotem w obliczeniach numerycznych

wytrzymałości połączeń klejowych. Z badań eksperymentalnych i obliczeń

numerycznych wynika, że wzrost wytrzymałości wynikający z zastosowania

obróbki powierzchniowej zgniotem klejonych elementów połączeń

zakładkowych po utwardzeniu ich spoin może wynieść od kilkunastu do

kilkudziesięciu procent.

Abstract

Loading compressive stress into surface layer of thin sheets cause possibility of

their deformations. The sand blasting of surface layer of adhesive lap joints after

adhesive curing should cases such deformation that can reduce stresses in

adhesive layer, so enlarge joint strength. The experimental tests and numerical

calculations verify this hypothesis. The method of considering in numerical

calculations the effect of surface treatment cold-work hardening was proposed.

Made experimental tests and numerical calculations showed that the increase of

strength of cold-work hardening lap adhesive joints may cause strength increase

from a dozen or so to dozen percent.

Słowa kluczowe

Połączenia klejowe, obróbka powierzchniowa zgniotem, obliczenia numeryczne

Keywords

Adhesive joints, surface treatment cold-work hardening, numerical calculation

19

INNOWACYJNA METOTA PLANOWANIA NOWYCH

PRZEDSIĘWZIĘĆ W BUDOWIE MASZYN

INNOVATIVE METHOD OF THE PLANNING NEW PROJECTS

IN MECHANICAL ENGINEERING

Roman Kielec, Michał Sąsiadek

Streszczenie

W pracy przedstawiono metodę macierzową do planowania nowatorskich

przedsięwzięć w MSP. Przedstawiono oryginalny zaczerpnięty z przemysłu

przebieg procesu planowania projektowania i wytwarzania modułu obudowy

frezarki, pod branżową nazwą Kabina M 10, od momentu wpłynięcia zapytania

od klienta po wysyłkę gotowego produktu. W analizowanym przedsiębiorstwie

planowanie produkcji realizowane było przy pomocy tradycyjnych metod

graficznych takich jak PERT lub GANTT. Autorzy pracy zaproponowali do

rozwiązania problemu planowania nowych przedsięwzięć innowacyjną metodę

bazującą na kwadratowej macierzy zależności. Do automatyzacji procesu

optymalizacji przebiegu procesu projektowania i wytwarzania wykorzystali

autorski program Mag Project, w którym to zaimplementowano własne

opracowanie Algorytmu Genetycznego. Do analizy realizacji zadań w macierzy

wykorzystano ideologię inżynierii współbieżnej oraz przedstawiono zalety jej

stosowania. Po zapoznaniu się z funkcjonowaniem firmy opracowano dla

omawianego modułowego produktu nowy proces planowania produkcji. Nową

procedurę realizacji Kabiny M 10 przedstawiono w formie zoptymalizowanej

macierzy sprzężeń.

Abstract

The paper presents a matrix method for planning of the innovative ventures in the

SMEs sector. The article presents the original process of designing and

manufacturing the milling enclosure module taken from the industry, under the

trade name of the ‘M 10 cabin’, from the moment of receiving the inquiry from

the customer to the shipment of the finished product. In the analyzed company,

production planning was implemented by use of traditional graphic methods such

as PERT or GANTT. The authors of the work proposed an innovative method

based on a quadratic dependence matrix to solve the problem of planning new

ventures. For the automation of the optimization process of the design and

production processes, the proprietary program Mag Project was used, in which

the own development of the Genetic Algorithm was implemented. The ideology

of concurrent engineering and the advantages of its application were used to

analyze the implementation of tasks in the matrix. After becoming familiar with

the company's operation, a new production planning process was developed for

20

this modular product. The new ‘M 10’ booth implementation procedure is

presented in the form of an optimized coupling matrix.

Słowa kluczowe

Budowa maszyn, zarządzanie projektem, planowanie, macierz sprzężeń

Keywords

Mechanical engineering, project management, planning, coupling matrix

21

WPŁYW BŁĘDÓW ORIENTACJI ROBOTA MONTAŻOWEGO

NA MONTOWALNOŚĆ CZĘŚCI O POWIERZCHNIACH PŁASKICH

THE IMPACT OF ASSEMBLY ROBOT ORIENTATION ERRORS

ON THE ASSEMBLY OF PARTS WITH FLAT SURFACES

Rafał Kluz, Magdalena Bucior, Andrzej Kubit, Dawid Wydrzyński

Streszczenie

W pracy przeprowadzono analizę zjawisk, zachodzących podczas kojarzenia

części maszyn o powierzchniach płaskich. Sformułowano wymagania, jakie

muszą zostać spełnione, aby połączenie mogło zostać zrealizowane poprawnie.

Następnie w odniesieniu do tych wymagań, określono wpływ błędów robota, na

prawdopodobieństwo poprawnej realizacji procesu łączenia rozpatrywanych

części maszyn. Wykazano, że w przypadku, gdy wymiary łączonych części są

niewielkie, (≤ 50mm) to w warunkach montowalności można pominąć wpływ

błędów orientacji robota. Zmniejsza to wprawdzie nieznacznie dokładność

obliczeń prawdopodobieństwa połączenia części (0.5%), jednak znacznie je

upraszcza. Wykazano również, że w przypadku większych wymiarów części

konieczne staje się uwzględnienie błędów kątowych, ale jedynie tych, które

powodują przemieszczenie powierzchniach o największych długościach.

Abstract

The paper presented phenomena occurring during the mating of machine parts

with flat surfaces. The requirements have to be fulfilled in order for the connection

to be carried out correctly. Then, in relation to these requirements, the impact of

robot errors was determined on the probability of correct implementation of the

connection process of the considered machine parts. It was shown that if the

dimensions of the parts to be joined are small, (≤ 50mm), the effect of robot

orientation errors can be neglected under mounting conditions. Although this

slightly reduces the accuracy of the probability of combining parts (0.5%), it

considerably simplifies them. It has also been shown that in the case of larger

parts dimensions, it is necessary to take into account angular errors but only those

that cause displacement of the surfaces of the largest lengths.

Słowa kluczowe

Błędy robota, montowalność części, dokładność montażu

Keywords

Robot errors, assembly of parts, assembly accuracy

22

WPŁYW PARAMETRÓW PROCESU KULOWANIA

NA CHROPOWATOŚĆ KOMPONENTÓW DRUKOWANYCH

METODĄ MEM

THE INFLUENCE OF PARAMETERS OF THE SHOT PEENING

PROCESS ON THE ROUGHNESS OF COMPONENTS PRINTED

BY THE MEM METHOD

Rafał Kluz, Magdalena Bucior, Łukasz Przeszłowski, Władysław Zielecki

Streszczenie

W pracy dokonano analizy wpływu parametrów procesu kulowania na

chropowatość powierzchni dla dwóch modeli wydrukowanych metodą MEM.

Modele wykonano w dwóch różnych kierunkach nakładania materiału. Próbki

wykonano z tworzywa ABS. Dokonano również oceny powtarzalności

doświadczeń według kryterium Cochrana oraz oceny istotności współczynników

równania regresji wykorzystującej test t-Studenta. Uzyskane modele

matematyczne przedstawiają zależności występujące między parametrami

chropowatości a parametrami procesu kulowania.

Abstract

The study analyzes the influence of shot peening process parameters on the

surface roughness for the two models printed using the MEM method. The models

were made in two different variants. The samples were made of ABS plastic. Also,

the repeatability of experiments according to the Cochran criterion as well as the

significance of the coefficients of the regression equation using the Student's t-

test was also evaluated. The resulting mathematical models represent the

relationships between the roughness parameters and shot peening process

parameters.

Słowa kluczowe

Szybkie wytwarzanie, druk 3D, metoda MEM, pneumokulowanie

Keywords

Rapid Prototyping, 3D printing, MEM method, pneumatic shot peening

23

NITOWNICA Z MODUŁOWĄ GŁOWICĄ NARZĘDZIOWĄ

RIVETING MACHINE WITH MODULAR TOOLS HEAD

Janusz Kobiałka, Mirosław Chłosta, Konrad Klusek, Marcin Welc

Streszczenie

Nitowanie obwiedniowe i radialne jest jednym z głównych procesów

wykorzystywanych podczas formowania połączeń nierozłącznych na zimno.

W artykule opisano nitownicę o budowie modułowej umożliwiającą w łatwy

sposób wymianę głowicy radialnej na obwiedniową. Przedstawiono również

układ walidacji procesu nitowania poprzez jednoczesny pomiar siły i przemiesz-

czenia oraz porównania ich przebiegu ze wzorcem.

Abstract

The orbital and radial riveting is one of the metal forming processes which enables

the manufacture of products through cold working. The riveting machine with

modular shape of structure was presented. The main parts of it were shown. On

the end the riveting process validating criteria and subsystem used to force and

displacement measurements were described

Słowa kluczowe

Nitowanie, nitownice radialne, nitownice obwiedniowe

Keywords

Forming process, radial and orbital riveting machinery

24

WPŁYW WARTOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA SPRĘŻYSTOŚCI

WZDŁUŻNEJ KLEJU NA UDARNOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH

BLOKOWYCH

INFLUENCE OF YOUNG'S ADHESIVE MODULUS ON IMPACT

STRENGTH OF BLOCK ADHESIVE JOINTS

Andrzej Komorek, Jan Godzimirski, Marek Rośkowicz, Jarosław Gąsior

Streszczenie

Opisane w artykule badania stanowią część poszukiwań autorów zmierzających

do określenia zależności pomiędzy określonymi właściwościami klejów,

a udarnością wykonanych z ich użyciem połączeń. Kleje konstrukcyjne, jako

materiały polimerowe charakteryzują się różnymi wartościami modułów Younga,

wynoszącymi od kilku do prawie 10 000 MPa w temperaturze pokojowej.

Wstępne badania wskazują, że powinna istnieć zależność pomiędzy modułem

Younga klejów a wytrzymałością udarową wykonanych nimi połączeń.

Zweryfikowano tę hipotezę przeprowadzając badania eksperymentalnie

i numeryczne połączeń wykonanych klejami o znacznie różniących się

wartościach modułów Younga. W celu realizacji badań doświadczalnych

przygotowano próbki, w których elementy ze stali S235 łączono klejami

epoksydowymi: Epidian 57/Z1 oraz Loctite EA 9492, EA 9480, EA 9450 i EA

9455. Testy połączeń klejowych przeprowadzano za pomocą młota wahadłowego

dedykowanego do badań połączeń klejowych. Maksymalna energia wahadła

stosowanego w badaniach wynosiła 15 J. Do określenia udarności badanych

połączeń wykorzystano zależność według której, energia zużyta do oderwania

górnego elementu próbki w takim teście, czyli energia wytracona przez wahadło,

jest miarą wytrzymałości udarowej połączenia klejowego. Modele do obliczeń

numerycznych opracowano na podstawie próbek stosowanych w badaniach

eksperymentalnych. Przygotowane modele z uwzględnieniem warunków

początkowych i brzegowych poddane zostały dynamicznym obliczeniom

numerycznym metodą elementów skończonych z wykorzystaniem modułu

Explicit Dynamics programu ANSYS. Rezultaty badań eksperymentalnych

i numerycznych wyraźnie wskazują na zależność udarności połączeń klejowych

blokowych od modułu Younga zastosowanego kleju. Najwyższą udarnością

spośród badanych, cechują się połączenia wykonane klejami o najniższych

modułach Younga.

25

Abstract

The research described in this article is part of the authors' search to determine the

relationship between specific properties of adhesives and the impact strength of

their joints. At impact loads, there may be a relationship between the adhesive

Young's modulus and the impact strength of the joints made using the adhesive.

This hypothesis was verified by conducting experimental and numerical tests of

joints made with adhesives of significantly different Young's modulus values. In

order to carry out the experimental tests, samples were prepared with the S235

steel adherends which were joined with epoxy adhesives: Epidian 57/Z1 and

Loctite EA 9492, EA 9480, EA 9450 and EA 9455. The tests were carried out

using a pendulum hammer dedicated to testing adhesive joints. The maximum

energy of the pendulum used in the tests was 15 J. To determine the impact

strength of the tested joints, was used the dependence according to which the

energy used to detach the upper element of the sample in such a test, i.e. the energy

lost by the pendulum, is a measure of the impact strength of the adhesive joint.

Models for numerical calculations were developed on the basis of samples used

in experimental tests. The prepared models, taking into account the initial and

boundary conditions were subjected to dynamic numerical calculations using the

finite element method using the Explicit Dynamics module of the ANSYS

program. The results of experimental and numerical tests clearly indicate the

dependence of the impact strength of the block adhesive joints on the Young's

modulus of the applied adhesive. The highest impact strength among the tested

joints are joints made with the lowest Young's modulus adhesive.

Słowa kluczowe

Połączenie klejowe, udarność, młot wahadłowy, obliczenia numeryczne

Keywords

Adhesive joint, impact strength, pendulum hammer, numerical calculations

26

WŁAŚCIWOŚCI PRZETŁOCZEŃ USZTYWNIAJĄCYCH

KSZTAŁTOWANYCH W CIENKICH BLACHACH Z LOTNICZEGO

STOPU ALUMINIUM 2024-T3 METODĄ FORMOWANIA

PRZYROSTOWEGO

THE PROPERTIES OF THE STIFFENING RIBS SHAPED IN THIN

SHEETS WITH AVIATION ALLOY 2024-T3 BY INCREMENTAL

FORMING METHOD

Andrzej Kubit, Dawid Wydrzyński, Magdalena Bucior, Rafał Kluz

Streszczenie

W pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych dotyczących

podłużnych przetłoczeń w cienkościennych strukturach, pełniących rolę ryfli

usztywniających. Zagadnienie dotyczy przetłoczeń kształtowanych w blachach

z lotniczego stopu aluminium 2024-T3 obustronnie platerowanych, o grubości 0,4

mm. Przetłoczenia wykonano relatywnie nową technologią tzw. kształtowania

przyrostowego, która polega na punktowym odkształcaniu materiału poprzez

narzędzie w formie trzpienia stopniowo zagłębiane w materiale zgodnie

z określoną ścieżką determinującą kształt finalnego przetłoczenia. Formowanie

prowadzono przy użyciu trzy-osiowej frezarki numerycznej stosując narzędzie

o średnicy 6 mm z promieniem na czole o wartości R3. Kształtowano

przetłoczenia o długości 120 mm oraz szerokości 20 mm. W ramach badań

rozpatrywano różne głębokości przetłoczeń stopniując je co 1 mm w zakresie od

1 do 5 mm. Najwyższą wartość głębokości o podanej wartości przyjęto, ponieważ

powyżej głębokości 5,5 mm kształtowana blacha ulegała pękaniu, toteż wartość

5 mm uznano za maksymalną, dla której prowadzono kolejne analizy. Dla

opisanych przetłoczeń przeprowadzono statyczne próby wyboczenia, na ich

podstawie stwierdzono, że głębokość przetłoczenia równa 4 mm, jest wartością

krytyczną, gdyż siła wyboczenia dla przetłoczeń w zakresie od 1 do 4 mm wzrasta

wprost proporcjonalnie do głębokości przetłoczenia, natomiast przy głębokości

równej 5 mm siła ta ulega spadkowi.

Abstract

The paper presents the results of experimental research on longitudinal

overpresses in thin-walled structures that act as stiffening ribs. The issue concerns

ribbing formed in aluminum 2024-T3 aluminum alloy plates, 0.4 mm thick on

both sides. The overpresses were made using a relatively new technology, the so-

called Incremental forming, which is a point of deformation of the material

through the tool in the form of a plunger, gradually penetrated into the material in

accordance with a defined path that determines the shape of the final overpress.

Forming was carried out using a three-axis numerical milling machine using a tool

27

with a diameter of 6 mm with a radius on the forehead with an R3 value.

Overpresses 120 mm long and 20 mm wide were formed. As part of the research,

different depths of overpresses were considered, grading them every 1 mm in the

range from 1 to 5 mm. The highest value of the depth with the given value was

assumed, because above the 5.5 mm depth the shaped sheet was cracking, so the

value of 5 mm was considered the maximum for which further analyzes were

carried out. For the described overpresses static buckling attempts were made, on

the basis of which it was found that the overpressing depth of 4 mm is a critical

value, because the buckling force for overpresses in the range from 1 to 4 mm

increases in direct proportion to the depth of the overpressing, while at a depth of

5 mm this falls.

Słowa kluczowe

Kształtowanie przyrostowe, aluminium 2024-T3.

Keywords

Incremental forming method, 2024-T3 aluminum alloy

28

MODUŁOWE NARZĘDZIA POMIAROWE

MODULAR MEASURING TOOLS

Marek Kuran

Streszczenie

W pracy opisano narzędzia Multimar firmy Mahr. Opisano zalety zastosowania

modułowej budowy urządzeń w stosunku do uniwersalnych narzędzi

pomiarowych. Pokazano możliwość wykorzystania przyrządów do nietypowych

zadań pomiarowych. Wskazano na możliwość ograniczenia inwestowanych

środków w przypadku wyboru przyrządów modułowych w porównaniu ze

uniwersalnym sprzętem pomiarowym. Dokonano porównania niepewności

pomiaru uzyskiwanych w przypadku wykorzystania przyrządu modułowego

Multimar 25 EWR w porównaniu z uniwersalnymi narzędziami pomiarowymi.

Abstract

In a paper Mahr’s Multimar measuring tools has been described. Advantages of

using modular construction of devices in relation to universal measuring tools

have been presented. The possibility of using instruments for a typical

measurement tasks has been shown. The possibility of limiting invested funds in

the case of choosing modular devices in comparison with universal measuring

equipment was indicated. The comparison of measurement uncertainty obtained

when using the Multimar 25 EWR modular instrument was compared to universal

measuring tools.

Słowa kluczowe

Narzędzia pomiarowe, modułowa konstrukcja, niepewność pomiaru

Keywords

Measuring tools, modular design, measurement uncertainty

29

АВТОМАТИЗОВАННОЕ ПЕРЕНАЛАЖИВАЕМОЕ МОДУЛЬНОЕ

ПРИСПОСОБЛЕНИЕ ТИПА “ПРИЗМА”

THE AUTOMATED READJUSTED MODULAR PRIZMATIC SETUP

Valerii Kyrylovych, Ilona Kruzhanivska, Taras Yuskiv

Введение

Существующие конструкции приспособлений типа “призма” указывают

только лищь на принципиальную возможность их переналадки для

базирования в них объектов манипулирования (ОМ) с различными

диаметральными и линейными размерами поверхностей базирования,

имеют низкую производительность и неавтоматизированы при переналадке.

Предлагаемая конструкция переналаживаемого приспособления типа

“призма” позволяет расширять параметры технологического

взаимодействия схвата (Сх) промышленного робота (ПР) с ОМ,

сбазированным в приспособлении (векторы подхода Сх к ОМ, координаты

точки зажима ОМ в Сх), за счет наличия двух базирующих призм,

установленных с возможностью перемещения вдоль оси ОМ (реализуется

модулем горизонтальных перемещений - МГП), и перпендикулярно оси ОМ

(реализуется модулями вертикальных перемещений - МВП каждой из

призм). Составляющими разработанной схемы компоновочной

разработанного приспособления есть шаговые двигатели для перемещений

рабочих органов МГП и МВП. Рабочими органами для МГП есть модуль

линейных перемещений с двумя каретками, установленными в корпусе

с возможностью согласованного одновременного противоположно направ-

ленного взаимного перемещения каждой из двух кареток (выпускается

серийно), а для МВП – два модуля линейных перемещений с одной кареткой

на каждом модуле (выпускаются серийно). На каждой из кареток

неподвижно установлена одна базирующая призма МВП. Процесс наладки

(переналадки) реализует разработанный модуль наладки (МАН), состоящий

из блока датчиков, контролирующих величины горизонтальных

и вертикальных перемещений призм при наладке приспособления для

базирования в нем ОМ с другими размерами поверхностей базирования,

главного контроллера, информационно взаимодействующего с персональ-

ным компьютером и с тремя парами контролер-драйвер для МГП и МВП

каждой из двух базирующих призм. Процесс переналадки разработанного

приспособления сводится к управлению работой шаговых двигателей,

перемещаемых базирующие призмы на основании предварительно

рассчитанных параметров переналадки. Предлагаемая конструкция перена-

лаживаемого приспособления типа “призма” предназначена для использо-

30

вания в роботизированных механосборочных технологиях, реализуемых

в гибких компьютерно-интегрированных системах серийного и мелкосе-

рийного типов производств.

Abstract

The existing designs of prismatic setup indicate only the theoretical possibility of

their changeover for basing on them objects for manipulation (OM) with different

diametrical and linear dimensions of the basing surfaces, have low productivity

and are not automated when reconfiguring. The proposed design of a re-adjustable

prismatic setup allows to advance the parameters of the technological interaction

of the gripper (Gr) of the industrial robot (IR) with the OM basing on the prismatic

device (translation vectors to OM, the coordinates of the clamping point of OM

in Gr, due to the presence of two base prisms installed with the possibility of

moving along the axis of OM (implemented by the module of horizontal

displacements - MHD), and perpendicular to the axis of OM (implemented by the

modules of vertical displacements - MVD of each prism). The components of the

designed layout of the proposed setup are stepper motors for moving the working

parts of the MHD and the MVD. The working part for MHD is a module of linear

movements with two carriages having the possibility of coordinated simultaneous

opposite mutual movement of each of the two carriages (manufactured

commercially), and for MVD it is two linear displacement modules with one

carriage on each module (manufactured commercially). On each of the carriages,

a basing prism of MVD is fixed. The adjustment process is implemented with the

help of developed the automated adjustment module (AAM) consisting of a block

of sensors controlling the horizontal and vertical displacements of the prisms

when adjusting the setup for basing OM on it with other dimensions of the basing

surfaces, the main controller interacting with the personal computer and with three

pairs of controller-driver for MGD and MVD of each of the two prisms. The

process of readjustment of the developed setup is reduced to controlling the

operation of stepper motors, moving basing prisms in accordance with previously

calculated parameters of the changeover. The proposed adaptable prismatic setup

is designed for using in robotic mechanic-assembly technologies implemented in

flexible computer-integrated systems of large and small-scale types of production.

Ключевые слова

Приспособление, призма, объект манипулирования, переналадка, роботизи-

рованное производство, модуль.

Keywords

Setup, prism, manipulation object, readjustment, robotic production, module.

31

MODULARYZACJA JAKO ELEMENT BUDOWY PRZEWAGI

KONKURENCYJNEJ

MODULARIZATION AS AN ELEMENT OF BUILDING THE

COMPETITIVENESS

Jerzy Łunarski

Streszczenie

W pracy przeprowadzono ogólną analizę wpływu normalizacji i jej ważnej

metody modularyzacji technologii na konkurencyjność organizacji.

Modularyzacja elementów szeregu technologicznego: wyrób – proces

technologiczny – system technologiczny – organizacja pracy, sprzyja

specjalizacji technologicznej i jej współczesnej odmianie elastycznej specjalizacji

technologicznej zwiększając efektywność przedsiębiorstwa a tym samym jego

konkurencyjność.

Abstract

The paper presents a general analysis of the impact of standardization and its

important method of technology modularization on the organization

competitiveness. Modularization of elements of the technological series: product

– manufacturing process – production system – work organization, promotes

technological specialization and its modern variety of flexible technological

specialization, increasing the efficiency of the company and thus its

competitiveness.

Słowa kluczowe

Normalizacja, modularyzacja, technologia, produkcja

Keywords

Normalization, modularization, technology, specialization, production

32

MONOLITYCZNA A HIERARCHICZNA METODA

HARMONOGRAMOWANIA MONTAŻU WIELOWARIANTOWYCH

PRODUKTÓW – PORÓWNANIE DWÓCH KONCEPCJI

MONOLITHIC AND HIERARCHICAL METHOD OF SCHEDULING

FOR ASSEMBLY OF MULTI-OPTION PRODUCTS – COMPARISON

OF TWO CONCEPTS

Marek Magiera

Streszczenie

W artykule porównano dwie metody przeznaczone do budowy najkrótszych

harmonogramów montażu. Dotyczą one linii montażowych z maszynami

równoległymi, wyposażonymi w bufory międzyoperacyjne o ograniczonych

pojemnościach. Uwzględniono sztywne, a także alternatywne marszruty montażu.

Metody przeznaczone są dla produktów wielowariantowych – każdy z produktów

określonego typu może posiadać wyróżniające go cechy, uwzględniające

wymagania odbiorców. W przypadku przedstawionej w artykule metody

hierarchicznej najpierw dokonywany jest przydział operacji do maszyn,

a następnie wyznaczane są czasy rozpoczęcia danych operacji. Zastosowano

programowanie całkowitoliczbowe – poszczególnym poziomom metody

przyporządkowano liniowe modele matematyczne zadań programowania

całkowitoliczbowego. Zaprezentowaną w pracy metodę hierarchiczną porównano

z metodą monolityczną, dzięki której operacje równocześnie rozdzielane są

w przestrzeni i w czasie. W rezultacie zastosowaniu programowania całkowito-

liczbowego metoda monolityczna umożliwia wyznaczanie optymalnych harmo-

nogramów montażu. Przedstawiono wyniki eksperymentów obliczeniowych,

których celem było porównanie obu koncepcji wyznaczania harmonogramu

montażu.

Abstract

The monolithic and the hierarchical method are compared in the paper. They are

intended to build as short assembly schedules as possible. The methods are

constructed for assembly lines with parallel machines and with intermediate

buffers. A fixed and an alternative assembly routes are regarded. The most

important, distinctive feature of these methods, is that they are provided for multi-

option products. Assembly of various products in different variants is the reply to

the contemporary challenges faced by the manufacturers, who try to satisfy the

demands of individual customers. The hierarchical method consists of two levels.

The first level of the hierarchical method is connected with balancing machine

workloads. The task scheduling is accomplished on the second level of the

33

method. The mathematical models of integer programming tasks were built for its

specific levels. The presented in the paper hierarchical method was compared with

the monolithic method. The problems of balancing machine workloads and

scheduling are solved simultaneously using the monolithic method. Using integer

programming and the monolithic concept allowed to determine optimum

solutions. The results of computational experiments with the proposed approaches

for scheduling for assembly of multi-option products are presented.

Słowa kluczowe

Linie montażowe, harmonogramowanie montażu, szeregowanie operacji, progra-

mowanie całkowitoliczbowe

Keywords

Assembly lines, assembly scheduling, scheduling, integer programming

34

WPŁYW WARUNKÓW UTWARDZANIA I SEZONOWANIA

NA WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH DOCZOŁOWYCH

THE EFFECT OF CURING AND SEASONING CONDITIONS ON THE

STRENGTH OF ADHESIVE BUTT JOINTS

Izabela Miturska, Anna Rudawska

Streszczenie

W pracy przedstawiono wpływ warunków utwardzania i sezonowania na właś-

ciwości wytrzymałościowe połączeń klejowych doczołowych. Łączone elementy,

w postaci dwustopniowego wałka, wykonane zostały ze stali stopowej C45.

Elementy te sklejono przy użyciu trzech rodzajów kompozycji klejowych

epoksydowych na bazie różnych żywic epoksydowych i utwardzacza PAC:

E5/PAC/100:80, E53/PAC/100:80, E57/PAC/100:80. Badania przeprowadzono

dla trzech wariantów okresu utwardzania i sezonowania: 7 dni utwardzania

w warunkach otoczenia, 7 dni utwardzania oraz 7 dni sezonowania w komorze

klimatycznej oraz 3 dni utwardzania i 7 dni sezonowania w komorze

klimatycznej. Po upływie okresu utwardzania i sezonowania przeprowadzono

badania wytrzymałościowe, podczas których określono wytrzymałość na

odrywanie połączeń klejowych. Badania przeprowadzano zgodnie z normą PN -

59/C-89301. Najwyższą wytrzymałość spośród zastosowanych kompozycji

klejowych osiągnęły połączenia wykonane za pomocą kleju E5/PAC/100:80.

Porównując pierwszy wariant czasu sezonowania z drugim zauważono, że

sezonowanie próbek przez kolejne 7 dni w komorze wpłynęło negatywnie na ich

wytrzymałość. Natomiast najlepsze rezultaty wytrzymałości na odrywanie

osiągnięto dla trzeciego wariantu okresu sezonowania. Uzyskane wyniki

zachęcają do dalszych badań, mających na celu określenie czynników

technologicznych wpływających na osiąganie jak najlepszych założonych

właściwości wytrzymałościowych połączeń klejowych.

Abstract

The paper presents the influence of the curing and seasoning conditions on the

strength properties of the butt joints. The joined elements in the form of a two-

stage roller are made of C45 alloy steel. These elements were bonded using the

three types of the epoxy adhesive based on three various epoxy resistant PAC

hardener: E5/PAC/100:80, E53/PAC/100:80, E57/PAC/100:80.The tests were

carried out for three variants of the curing and seasoning period: 7 days of curing

under ambient conditions, 7 days of curing and 7 days of seasoning in a climatic

chamber, 3 days of curing and 7 days of seasoning in a climatic chamber. After

the curing and seasoning period, peel strength of adhesive joints was determined

in accordance with PN-59/C-89301. The highest strength from among the applied

35

adhesive compositions was achieved by used E5/PAC/100:80 epoxy adhesive.

Comparing the first variant of the seasoning time with the second, it was noticed

that the seasoning of the samples for the next 7 days in the chamber negatively

influenced their strength. However, the best results of peel strength were achieved

for the third variant of the seasoning period. The presented variants of seasoning

and their results diversity encourage further research to determine the

technological factors affecting the best achievement of the assumed strength

properties of adhesive joints.

Słowa kluczowe

Połączenia klejowe doczołowe, wytrzymałość na odrywanie, sezonowanie, stal

C45

Keywords

Adhesive butt joints, peel strength, curing, seasoning, C45 steel

36

WYBRANE ASPEKTY WYTRZYMAŁOŚCI POŁĄCZEŃ

LUTOWANYCH I KLEJOWYCH BLACH MIEDZIANYCH

SELECTED ASPECTS OF STRENGTHSOLDERED AND ADHESIVE

JOINTS OF COPPER SHEETS

Izabela Miturska, Anna Rudawska

Streszczenie

Przeprowadzone badania miały na celu porównanie wybranych aspektów

wytrzymałości poszczególnych rodzajów grup połączeń: lutowanych oraz

klejowych wykonanych z blachy miedzianej M1E z4. W przypadku połączeń

lutowanych czynnikiem zmiennym był rodzaj zastosowanego topnika, który

został wybrany z uwzględnieniem właściwości łączonego materiału, natomiast

w przypadku połączeń klejowych czynnikiem zmiennym był rodzaj kleju. Wśród

różnych dostępnych topników zastosowano: Fosol, pastę Unifix 3 i kalafonię. Do

wykonania połączeń klejowych zastosowano 4 kompozycje klejowe przygo-

towane z użyciem żywic epoksydowych Epidian 5 i Epidian 53 oraz utwardzaczy

PAC i Z1, w odpowiednich stosunkach stechiometrycznych. W obu grupach

połączeń zastosowano również różne rodzaje połączeń. W przypadku lutowania,

próbki zostały połączone doczołowo, w klejeniu natomiast zakładkowo.

Przygotowane połączenia poddano badaniom wytrzymałościowym, na podstawie,

których określono nośność połączeń. Uzyskane wyniki badań poddano również

analizie statystycznej, dzięki której określono grupy jednorodne i możliwa była

ocena istotnych różnic pomiędzy poszczególnymi sposobami wykonania

połączeń montażowych. Na podstawie uzyskanych wyników badań zauważono,

że w przypadku połączeń lutowanych najwyższą wartość nośności uzyskano dla

połączeń, gdzie, jako topnik zastosowano pastę Unifix, natomiast najniższą dla

połączeń, w których wykorzystano Fosol. Najwyższą wartość nośności uzyskano

w przypadku połączeń klejowych wykonanych przy użyciu kompozycji

E53/PAC/100:80, natomiast najniższą dla połączeń klejowych wykonanych przy

pomocy kompozycji klejowej E5/Z1/100:12.

Abstract

In the research was the comparison selected aspects of the individual soldered and

adhesive joints strength made of M1E z4copper sheet. In the case of soldered

joints, the variable was the type of flux used, which was selected taking into

account the properties of the adhered, while in the case of adhesive joints, the

variable was the type of adhesive. The available fluxes include: fosol, Unifix 3

paste and rosin. Four adhesive compositions was prepared by using Epidian 5 and

Epidian 53 epoxy resins as well and PAC and Z1 hardeners were used to make

37

adhesive joints, in appropriate stochiometric ratios. In both groups of joints,

different types of joints were also used. In the case of soldering, the samples were

butt-jointed, while the adhesive joints were overlapped. The prepared joints were

subjected to strength tests, on the basis of which the load capacity of joints was

determined. Obtained results of the research were also subjected to statistical

analysis, thanks to which homogeneous groups were determined and it was

possible to assess significant differences between particular methods of making

assembly joints. Based on the obtained test results, it was noted that the highest

load-bearing capacity was obtained for adhesive joints made using

E53/PAC/100:80 compositions, while the lowest for adhesive joints made using

E5/Z1/100:12 adhesive compositions.

Słowa kluczowe

Połączenia lutowane, połączenia klejowe, lutowanie miękkie, blacha miedziana,

nośność

Keywords

Soldered joints, adhesive joints, soft soldering, sheet copper, capacity

38

ALTERNATYWNE SPOSOBY WYTWARZANIA ELEMENTÓW

ŻURAWI PRZYCZEPOWYCH

ALTERNATIVE METHODS MANUFACTURING ELEMENTS OF

TRAILERS CRANES

Aleksander Nieoczym, Kazimierz Drozd

Streszczenie

W procesie konstruowania żurawia przyczepowego uwzględnia się możliwości

technologiczne zakładu produkcyjnego. Przeprowadzony proces optymalizacji

poszczególnych elementów ze względu na wytrzymałość lub koszty wytwarzania

może wskazać alternatywne sposoby wykonania. W artykule poddano analizie

technologicznej ramię wysuwane wysięgnika. Wskazano na możliwość

wykorzystania standardowych elementów hutniczych w procesie jego

wytwarzania. W przypadku zaczepu chwytaka rotatora wskazano na możliwość

zastosowania gotowych chwytaków lub zmianę półfabrykatu skutkującą

zwiększeniem wytrzymałości elementu.

Abstract

The process of constructing a trailer crane takes into account the technological

capabilities of the production plant. The optimization process of individual

components due to their strength or production costs may indicate alternative

methods of implementation. In the article, the extension arm of the jib was

analyzed. The possibility of using standard metallurgical elements in the process

of its production was indicated. In the case of hitching the rotator gripper, it was

indicated the possibility of using ready grippers or changing the blank resulting

in increased strength of the element.

Słowa kluczowe

Żuraw przyczepowy, hak chwytaka rotatora, ramię, spawanie

Keywords

Trailer crane, hook of the rotator gripper, arm, welding

39

MODUŁOWA KONSTRUKCJA ŻURAWI PRZYCZEPOWYCH

MODULAR DESIGN OF TRAILERS CRANES

Aleksander Nieoczym, Kazimierz Drozd

Streszczenie

Żuraw przyczepowy jest urządzeniem montowanym na przyczepach

przeznaczonych do przewozu drewna. Podczas prac badawczo - konstrukcyjnych

zdefiniowano funkcjonalne parametry żurawi. Umożliwiło to opracowanie pięciu

typów żurawi różniących się wysięgiem i udźwigiem. W celu obniżenia kosztów

projektowania i wytwarzania główne zespoły podzielono na moduły. W obrębie

każdego modułu wydzielono części wspólne, które mogą być wykorzystane we

wskazanych typach żurawi.

Abstract

A trailer crane is a device mounted on trailers intended for transporting timber.

During the research and construction works, functional parameters of the cranes

were defined. This enabled the development of five types of cranes differing in

reach and capacity. In order to reduce the design and manufacturing costs, the

main teams were divided into modules. Within each module, common parts have

been separated, which can be used in the indicated types of cranes.

Słowa kluczowe

Żuraw przyczepowy, budowa modułowa, pojemność, promień żurawia

Keywords

Trailer crane, modular structure, capacity, crane radius

40

ВЫБОР ОПТИМАЛЬНОГО МЕТОДА СБОРКИ СОЕДИНЕНИЙ

С НАТЯГОМ, ОСУЩЕСТВЛЯЕМЫХ ТЕРМОВОЗДЕЙСТВИЕМ

SELECTION OF THE OPTIMUM METHOD OF ASSEMBLING

CONNECTIONS WITH THE INTERFERENCE ACHIEVED

BY THERMAL INFLUENCE

Ivan Oborskyi, Sergey Lapacz, Аrtem Oborskyi

Введение

Предложены принципы создания технологического процесса и выбора

оптимального метода сборки соединений с натягом, осуществляемых

термовоздействием с учетом энергосбережения. Приведена HIPO –

диаграмма расчета с использованием компьютерной технологии по выбору

рациональных конструктивно-технологических параметров с учетом

условий эксплуатации, физико-механических свойств используемых

материалов, микрорельефа и промежуточных прослоек в зоне контакта.

Abstract

Is given the structure of the methods of assembling connections with the

interference used and the algorithm of solution of problem with the use of the

computer technology by the selection of their rational construction-engineering

parameters taking into account the operating conditions, physicomechanical

properties of the utilized materials, microrelief and intermediate layers in the

contact zone.

Ключевые слова

Сборка, соединения с натягом, термические способы сборки, принципы

создания технологии сборки

The keywords

Assembling, connection with the interference, the thermal methods of the

assembling

41

ТЕХНОЛОГИЯ СБОРКИ ТЕРМИЧЕСКИМ МЕТОДОМ

МНОГОЭЛЕМЕНТНЫХ СОЕДИНЕНИЙ С НАТЯГОМ

МАЛОГАБАРИТНЫХ ДЕТАЛЕЙ

TECHNOLOGY OF ASSEMBLING OF MULTIUNIT CONNECTIONS

WITH THE INTERFERENCE COMPONENTS THE SMALL OVERAL

SIZES

Ivan Oborskyi, Aleksandr Akimow, Maciej Matuszewski

Введение

Приведены результаты теоретических, экспериментальных и производ-

ственных исследований параметров качественной технологии сборки

малогабаритных многоэлементных соединений с натягом термическими

методами. Предложены технологические приемы управления форми-

рованием зоны контакта и повышением качества сборки прецизионных

(снижения напряженно-деформированного состояния и повышения эксплу-

атационной прочности) изделий машин.

Abstract

The results of theoretical, experimental and production studies of the parameters

of the qualitative technology of the assembling are given small multiunit

connections with the interference by thermal methods. Are proposed the

technological methods of control by shaping of the contact zone and by an

improvement in the quality of the assembling the precision articles of the

machines (reduction in the stress-strained state and increase in the operational

strength).

Ключевые слова

Сборка, соединения с натягом, термические способы сборки

Keywords

The assembling, connection with the interference, the thermal methods of the

assembling

42

ДИНАМИЧЕСКИЕ ХРАРАКТЕРИСТИКИ БОБИНОДЕРЖАТЕЛЯ

С ТРЕХКОНУСНЫМ ПАКЕТИРОВАНИЕМ БОБИНАЖНО-

ПЕРЕМОТОЧНОЙ МАШИНИ БП–340

DYNAMIC CHARACTERISTIC BOBINOTRYMACHA WITH

TROHKONUSNYM PACKAGING BOBINAZHNO - REWINDING

MACHINES BP – 340

Ivan Oborskyi, Aleksandr Akimow, Tomasz Lipiński

Введение

Приведены результаты исследования влияния параметров инерционных

и жесткостных параметров бобинодержатнля с трех конусной паковкой на

его критические скорости. Математическая модель учитывает упругость

паковки и укатывающего ролика, что позволяет определить закон

изменения силы прижима укатывающего ролика к поверхности паковки за

весь цикл наматывания. Получены зависимости динамической составля-

ющей силы контактного взаимодействия между паковкой и укатывающим

роликом. Определены требования к механизму фиксации держателя бобин

и к механизму прижима.

Abstract

The results of the study the influence of inertia and stiffness parameters

bobinotrymacha trohkonusnym packaging of critical speed. The mathematical

model allows for elasticity supports bobinotrymacha, packaging and fastening

ukochuyuchoho roller. The resulting dependence of dynamic component of

prytyskuvannya ukochuyuchoho roller to bobinotrymacha. The requirements for

the fixation mechanism bobinotrymacha specifications.

Ключевые слова

бобинодержатель, критическая скорость, динамические характеристики

Keywords

bobinotrymach, critical speed, performance dynamic characteristics

43

OCENA POŁĄCZEŃ KLINCZOWYCH Z USZCZELKĄ

KSZTAŁTOWĄ NAKŁADANĄ RĘCZNIE I WYLEWANĄ

NA MODUŁOWYM ZROBOTYZOWANYM STANOWISKU

MONTAŻOWYM

EVALUATION OF CLINCH JOINTS WITH A SEAM GASKET

APPLIED BY HAND AND FORM ON A MODULAR ROBOTIC

ASSEMBLY STATION

Katarzyna Peta, Marcin Wiśniewski, Marcin Suszyński, Robert Cieślak,

Jan Żurek

Streszczenie

W pracy omówiono dwa sposoby montażu uszczelek zbiorników chłodnic cieczy.

Przedstawiono porównanie wyników badań chłodnic cieczy z uszczelnieniem

nakładanym ręcznie oraz wylewanym na modułowym zrobotyzowanym

stanowisku montażowym. Zastosowano uszczelki z materiału EPDM (ang.

ethylenepropylenediene monomer) oraz dwuskładnikowego kauczuku

silikonowego, weryfikując ich twardość, skład chemiczny, siłę odrywania od

zbiornika oraz odporność na starzenie. Po wykonaniu połączeń klinczowych

przeprowadzono badania ich wytrzymałości na rozrywanie oraz mikrografię

uwzględniającą wartości ugięcia obu uszczelek. W podsumowaniu przedstawiono

wady i zalety uszczelnień w odniesieniu do trwałości chłodnic cieczy, czasu

trwania operacji montażu, z ustaleniem kierunków dalszych badań włącznie.

Abstract

The paper presents two ways of assembly of liquid radiator tank gaskets.

A comparison of the test results of liquid coolers with a manual and poured gasket

on a modular robotic assembly station is presented. Gaskets made of EPDM

(ethylene propylene diene monomer) and two-component silicone rubber were

used, verifying their hardness, chemical composition, detachment strength and

resistance to aging. After the clinch joints were made, they were tested for their

burst strength and micrography taking into account the deflection values of both

gaskets. The summary presents the advantages and disadvantages of sealingin

relation to the durability of liquid coolers, the duration of assembly operations,

including directions for further tests.

Słowa kluczowe

Połączenia montażowe, chłodnice cieczy, robotyzacja

Keywords

Assembly joints, liquid coolers, robotization

44

OCENA MOŻLIWOŚCI ZASTĄPIENIA NITÓW TYPU SOLID

W POŁĄCZENIACH KONSTRUKCJI LOTNICZYCH

ASSESSMENT OF THE POSSIBILITY OF REPLACING SOLID RIVETS

IN JOINTS OF AIRCRAFT STRUCTURE

Marek Rośkowicz, Jarosław Gąsior, Andrzej Komorek, Sławomir Tkaczuk

Streszczenie

W pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych, których celem była

ocena możliwości zastąpienia w połączeniach konstrukcji lotniczych nitów typu

solid, nitami jednostronnymi. Ponieważ nity jednostronne, w przeciwieństwie do

nitów typu solid, składają się z wielu elementów w ocenie, jako kryterium

porównawcze przyjęto nie tylko nośność połączeń, ale również odporność na

zjawisko samoczynnego demontażu elementów nitów jednostronnych poddanych

zmiennemu obciążeniu. W badaniach zmęczeniowych stwierdzono, że istnieje

możliwość zastąpienia nitów typu solid nitami jednostronnymi, ale trwałość

zmęczeniowa połączeń jednozakładowych połączeń zależy istotnie od miejsca

zerwania trzpienia nita jednostronnego w procesie jego spęczania.

Abstract

The paper presents the results of experimental research, the aim of which was to

assess the possibility of replacing rivets with solid one-sided rivets in connections

of aircraft structures. Because one-sided rivets, in contrast to solid rivets, consist

of many elements, the evaluation as a comparative criterion assumes not only the

load capacity of connections, but also the resistance to the phenomenon of

automatic dismantling of one-sided rivets subjected to a variable load. In fatigue

tests, it was found that there is a possibility of replacing rivets with solid one-

sided rivets, but the fatigue life of joints of one-sided joint connections depends

significantly on the place of rupture of the one-sided blind pin in its heading

process.

Słowa kluczowe

Połączenia nitowe, połączenia nitowe dwustronne i jednostronne, trwałość

zmęczeniowa połączeń nitowych

Keywords

Riveted joints, double-sided rivets and one-sided rivets, fatigue durability of

riveted joints

45

PROBLEMY W PRACY WIERTŁA LUFOWEGO I WPŁYW

NA ZUŻYCIE OSTRZA W MODUŁOWYCH OBRABIARKACH

ZADANIOWYCH

PROBLEMS IN THE WORK OF THE BARREL DRILL AND IMPACT

ON BLADE WEAR IN MODULAR TASK MACHINES

Kazimierz Rychlik, Cezary Senderowski, Mirosław Bramowicz

Streszczenie

W artykule przedstawiono problemy występujące podczas realizacji technologii

głębokiego wiercenia otworów z zastosowaniem wierteł lufowych. Szczególna

uwaga została zwrócona na sposoby prowadzenia wiertła lufowego w moduło-

wych obrabiarkach zadaniowych oraz wpływ na zużycie i gwałtowne awarie.

Abstract

The article presents problems occurring during the implementation of deep hole

drilling technology with the use of barrel drills. Particular attention has been paid

to the ways of guiding the barrel drill in modular task machines and the impact on

wear and rapid failures.

Słowa kluczowe

Wiertło lufowe, modułowe obrabiarki zadaniowe

Keywords

Barrel drill, modular task machines

46

MODUŁOWA STRUKTURA ROBOTA MALARSKIEGO DO

MALOWANIA OBRAZÓW

A MODULAR STRUCTURE OF A PAINTING ROBOT FOR THE

PAINTING OF IMAGES

Tomasz Samborski, Stanisław Kozioł, Andrzej Zbrowski, Jerzy Lipiński

Streszczenie

W artykule przestawiono modułową strukturę maszyny malującej umożliwiającej

malowanie obrazów za pomocą zestawu pędzli, w sposób zbliżony do

klasycznych technik malarskich stosowanych przez artystów plastyków.

Zadaniem robota jest malowanie obrazów na podstawie kopii oryginału

utrwalonej w formie cyfrowej w pliku graficznym. Malowanie jest wykonywane

przy użyciu farb olejnych lub akrylowych na płaskiej powierzchni (płótno,

terakota, glazura, tapeta, papier). Dzięki opracowanym algorytmom oraz złożonej

strukturze kinematycznej robot posiada możliwość poruszania pędzlem w sposób

imitujący ruchy ręki ludzkiej (różne w zależności od zadanego efektu czy stylu

tworzonej grafiki), a także dobierania i mieszania farby w celu uzyskania

dowolnej barwy. Robot umożliwia automatyczną reprodukcję obrazów i grafik na

płótnie w sposób imitujący pracę żywego artysty – kopisty.

Abstract

The article presents a modular structure of a painting machine that allows the

painting of images using a set of brushes in a manner similar to classical painting

techniques used by visual artists. The robot's task is to paint images based on

a copy of the original recorded in a digital form in a graphic file. Painting is done

using oil or acrylic paints on a flat surface (canvas, terracotta, tiles, wallpaper,

paper). Thanks to developed algorithms and a complex kinematic structure, the

robot has the ability to move the brush in a way that imitates human hand

movements, which are different depending on the given effect or style of created

graphics, as well as selecting and mixing paint to obtain any colour. The robot

enables the automatic reproduction of paintings and graphics on canvas imitating

the work of a live artist - a copyist.

Słowa kluczowe

Robot, malowanie, pędzel, kopia

Keywords

Robot, painting, brush, copy

47

ANALIZA ZŁOŻONOŚCI KONSTRUKCJI WYROBU

Z UWZGLĘDNIENIEM ZASAD DFA

PRODUCT COMPLEXITY ANALYSIS INCLUDING DFA PRINCIPLES

Michał Sąsiadek, Roman Kielec

Streszczenie

Projektowanie inżynierskie jest złożonym ciągiem działań zamierzonym na

opracowanie efektywnej konstrukcji wyrobu. Konstrukcja projektowanego

wyrobu powinna być dostosowana zarówno do wymagań klienta jak i wymogów

związanych z jego cyklem życia. W kontekście tych wymogów opracowano wiele

zindywidualizowanych podejść projektowania dla X, gdzie X określa różne

wymogi. Jednym z istotniejszych jest projektowanie dla montażu. W literaturze

opracowano wiele ujęć tej metodologii projektowania, przy czym znaczna

większość z nich ukierunkowana jest na analizę i zwiększenie efektywności

procesu łączenia części składowych opracowywanego wyrobu. W artykule

zaproponowano nowe podejście do analizy złożoności projektowanego wyrobu

z uwzględnieniem zasad projektowania dla montażu. Z założenia polega ono na

analizie poszczególnych węzłów konstrukcyjnych, definiowanych, jako pary

części, pod kątem możliwości dostosowania ich do łatwego, taniego i szybkiego

procesu montażu. W kontekście tego opracowano macierzowy zapis struktury

konstrukcyjnej wyrobu oraz zasady przydzielania określonych reguł "projek-

towania dla montażu" do odpowiednich węzłów konstrukcyjnych. Na przykładzie

palnika gazowego przedstawiono praktyczne zastosowanie analizy złożoności

oraz omówiono korzyści wynikające z jej wykorzystania.

Abstract

Engineering design is a sequence of complex actions intended to develop an

effective product structure. The designed product should be adapted to both the

customer's requirements and the requirements related to its life cycle. In the

context of these requirements, many individualised approaches of design for

X have been developed, where X defines different requirements. One of the most

important approaches in this field is design for assembly. There are many views

of this designing methodology specified in literature, majority of which is aimed

at analysis and increase of effectiveness of joining the integral parts of the

designed product. The article proposes a new approach to the analysis of the

designed product complexity, taking into account the principles of design for

assembly. It is based on the analysis of construction nodes, defined as pairs of

parts in terms of the possibility of adapting them to an easy, cheap and fast

assembly process. In this context, a dependency matrix of the product structure

48

was developed and the rules assigning specific principles of "design for assembly"

to the relevant construction nodes. On the example of a gas burner, the practical

application of complexity analysis is presented and the benefits of its application

are discussed.

Słowa kluczowe

Analiza złożoności, projektowanie dla montażu, uproszczenie wyrobu

Keywords

Complexity analysis, design for assembly, product simplification

49

LEAN MANUFACTURING

MITY, REALIA I UWARUNKOWANIA IMPLEMENTACJI SYSTEMU

SZCZUPŁEGO WYTWARZANIA W POLSKICH

PRZEDSIĘBIORSTWACH

LEAN MANUFACTURING

MYTHS, REALITIES AND IMPLEMENTATION CONDITIONS OF

LEAN PRODUCTION IN POLISH ENTERPRISES

Mirosław Skalski

Streszczenie

W artykule podjęto próbę oceny możliwości, poziomu i uwarunkowań,

wykorzystania i stosowania systemu Lean Manufacturing w organizacji

i sterowaniu procesami produkcyjnymi w polskich przedsiębiorstwach. Przepro-

wadzono obserwacje i badania procesów produkcyjnych w różnych branżach,

w ponad dwudziestu przedsiębiorstwach Podkarpacia, powstałych w okresie

transformacji, w których zadbano o wysoki poziom techniczno-technologiczny,

wyposażono je w nowoczesne maszyny, urządzenia i procesy technologiczne.

Analiza potwierdziła, niską sprawność procesów produkcyjnych wyrażoną przez

długi czas przepływu produkcji od uruchomienia do dostarczenia gotowego

wyrobu, który jest spowodowany konwencjonalną organizacją oraz nieefektyw-

nym systemem zarządzania i sterowania procesami produkcyjnymi. Wydaje się,

że koncepcja Lean Manufacturing, która potwierdziła swą nowoczesność,

sprawność i przydatność szerokim zastosowaniem w obszarze organizacji

i sterowania procesami produkcyjnymi, jest optymalnym i skutecznym narzę-

dziem, który może ograniczyć, a nawet wyeliminować ułomności i niedomagania

polskich przedsiębiorstw właśnie w tym obszarze. Zaprezentowano aktualny stan

wiedzy i praktyki odnośnie skutecznej i sprawnej implementacji szczupłego

systemu wytwarzania. Przeprowadzone obserwacje i analizy zainteresowania

koncepcją Lean w różnych branżach oraz rezultaty wdrożeń w ostatnich latach,

unaoczniły uwarunkowania i bariery, które hamują implementacje systemu Lean

i sprawiają, że tak niewiele polskich firm może się poszczycić rzeczywistym

i w pełni funkcjonującym System Szczupłego Wytwarzania, w którym proces

produkcyjny realizowany byłby przy wykorzystaniu i zachowaniu ciągłego

przepływu produkcji.

50

Abstract

The article attempts to assess the possibilities, level and conditions, use and

application of the Lean Manufacturing system in the organization and control of

production processes in Polish enterprises. Observations and research on

production processes in various industries were carried out, in over twenty

companies in Sub-Carpathian region, created during the transformation period, in

which a high technical and technological level was ensured, equipped with

modern machinery, equipment and technology. The analysis confirmed low

efficiency of production processes expressed by a long time of production flow

from raw material to a finished product delivery, which is caused by

a conventional organization and an ineffective management and control system of

production processes. It seems that the concept of Lean Manufacturing, which

confirmed its modernity, efficiency and usefulness with a wide application in the

area of organization and control of production processes, is an optimal and

effective tool that can reduce or even eliminate the imperfections and weaknesses

of operations in this area.

Additionally, the article presents current state of know-haw and practice in

effective and efficient implementation of the lean manufacturing system.

Conducted the observations and analyses of the Lean concept implementation in

various industries and the results of implementations in recent years have revealed

the conditions and barriers that inhibit the Lean system implementation and cause

that so few companies can boast a real and fully functioning Lean Manufacturing

System in which the production process it would be implemented using and

maintaining a continuous flow of production.

Słowa kluczowe

System Szczupłego Wytwarzania, przedsiębiorstwa produkcyjne

Keywords

Lean Manufacturing, production companies

51

KATALOGOWA WYDAJNOŚĆ WĘGLIKOWYCH FREZÓW

TRZPIENIOWYCH DO OBRÓBKI ZGRUBNEJ

CATALOG PERFORMANCE OF SOLID CARBIDE ENDMILLS FOR

ROUGHING MILLING

Leszek Skoczylas, Krystyna Skoczylas

Streszczenie

Artykuł charakteryzuje współczesne metody zgrubnej obróbki skrawaniem.

Na przykładzie trzpieniowych frezów pełnowęglikowych wskazuje innowacyjne

rozwiązania konstrukcyjne w ich budowie. Dla wybranych narzędzi

pochodzących od różnych producentów oraz zaleceń dotyczących parametrów

skrawania zawartych w katalogach narzędziowych przedstawia obliczenia

wydajności obróbki. Obliczenia odnoszą się do narzędzi dedykowanych do

obróbki uniwersalnej oraz do obróbki wysokowydajnej HPC. Uzyskane wyniki

są podstawą wyciągnięcia wniosków.

Abstract

The paper describes modern methods of roughing machining. On the example of

solid carbide endmills, it indicates innovative solutions in their construction. For

selected tools from different manufacturers and recommendations for cutting

parameters contained in tool catalogs, it presents machining performance

calculations. The calculations refer to tools dedicated for universal machining and

for HPC high performance machining. The results obtained are the basis for

drawing conclusions.

Słowa kluczowe

Obróbka zgrubna, obróbka wysokowydajna, frezy walcowo-czołowe

Keywords

Roughing machining, high performance machining, endmills

52

SUCCESS FACTORS AND FUTURE TREND IN MASS

CUSTOMIZATION

CZYNNIKI SUKCESU I PRZYSZŁE TRENDY W MASOWEJ

INDYWIDUALIZACJI

Vladimir Modrak, Zuzana Soltysova, Dorota Stadnicka

Abstract

This paper firstly focuses on the market-oriented challenges associated with the

necessity to continuously update product offers in order to serve today's markets

and remain competitive. Subsequently, some success factors for mass

customization (MC) are identified in this study. Then, a generic model of mass

customization system for manufacturing companies is proposed. Additionally,

chosen problems concerning mass customization implementation are highlighted.

Finally, the work provides a summary of the features and trend of MC and offers

new views on the subject.

Streszczenie

Na początku niniejsza praca koncentruje się na wyzwaniach rynkowych

związanych z koniecznością ciągłego aktualizowania ofert produktów w celu

obsługi dzisiejszych rynków i utrzymania konkurencyjności. Zidentyfikowano

również wybrane czynniki sukcesu dotyczące masowej indywidualizacji (MC).

Następnie zaproponowano ogólny model systemu dotyczącego masowej indywi-

dualizacji dla firm produkcyjnych. Dodatkowo wskazano na wybrane problemy

dotyczące wdrażania masowej indywidualizacji. Na końcu, praca zawiera

podsumowanie cech i trendów MC i przedstawia nowe spojrzenie na poruszony

temat.

Keywords

Mass customization, modular products, success factors, mass customization

system

Słowa kluczowe

Masowa indywidualizacja, wyroby modułowe, czynniki sukcesu, system

masowej indywidualizacji

53

PROJEKTOWANIE ARCHITEKTURY OPROGRAMOWANIA

SYSTEMU STERUJĄCEGO ZROBOTYZOWNYM MODUŁEM

TECHNOLOGICZNYM.

CZĘŚĆ I. MODELOWANIE STRUKTURY OPROGRAMOWANIA

(STATYKA)

DESIGNING ARCHITECTURE SOFTWARE CONTROL SYSTEM

WITH A ROBOTSIZABLE TECHNOLOGICAL MODULE.

PART I. MODELING OF THE SOFTWARE STRUCTURE (STATIC)

Jerzy Stamirowski

Streszczenie

Konsekwencją stosowania w systemach sterowania techniki komputerowej jest

przeniesienie obciążenia funkcjonalnego z węzłów mechanicznych na składniki

intelektualne (elektronika, komputery). Sformułowanie wymagań, modelowanie

struktury i architektury oprogramowania, należą do trudnych problemów

projektowania komputerowych systemów sterowania. Jest to szczególnie istotne

w dobie zintegrowanego wytwarzania. Do najbardziej popularnych narzędzi

modelowania struktury i zachowania systemów komputerowych należy język

UML (Unified Modeling Language). W artykule przedstawiono modelowanie

struktury oprogramowania sterującego zrobotyzowanym modułem technolo-

gicznym (ZMT) (statyka) z użyciem języka UML. Jest to pierwszy etap projek-

towania oprogramowania systemów komputerowych, do których należy system

sterowania ZTM.

Abstract

The consequence of using computer control systems is the transfer of functional

load from mechanical nodes to intellectual components (electronics, computers).

Formulating requirements, modeling the structure and architecture of software are

among the difficult problems of designing computer control systems. This is

particularly important in the era of integrated production. UML (Unified

Modeling Language) is the most popular tool for modeling the structure and

behavior of computer systems. The article presents the modeling of the software

structure controlling the robotic technological module (ZMT) (statics) using the

UML language. This is the first stage of designing software for computer systems

to which the ZTM control system belongs.

Słowa kluczowe

Zrobotyzowany moduł technologiczny, system sterowania, modelowanie,

struktura oprogramowania, architektura oprogramowania

54

Keywords

Robotic technological module, control system, modeling, software structure,

software architecture

55

ИССЛЕДОВАНИЕ ВЛИЯНИЯ ЭФФЕКТА ВРАЩЕНИЯ ДЕТАЛИ НА

БЕЗОТКАЗНОСТЬ ПРОЦЕССА РОБОТИЗИРОВАННОЙ СБОРКИ

ANALYSIS OF THE EFFECT OF THE ROTATION OF THE PART ON

THE RELIABILITY THE ROBOTICS’ ASSEMBLY PROCESS

Vartanov Michail, Zinina Inna, Chang Chung Та

Введение

Основной этап автоматической сборки - процесс сопряжения деталей. На

этом этапе возникают проблемы, связанные с вероятностью заклинивания

деталей. Для решения этой проблемы обычно используются адаптивные

сборочные головки. Однако, известные динамические модели и алгоритмы

управления, основанные на них, относятся к плоскопараллельному

движению. В этом случае возникают значительные силы трения,

препятствующие сопряжению. В статье рассматривается метод сборки

с использованием эффекта вращательного движения установленной детали.

Наличие вращения позволяет значительно уменьшить составляющую силы

трения, которая препятствует перемещению детали. В этом случае задача

становится пространственной. Построена динамическая модель процесса

сопряжения с использованием промышленного робота ABBIRB140,

оснащенного адаптивной головкой, которая имеет возможность вращаться

вокруг собственной оси. Вращение осуществляется кинематикой выходного

звена робота. Математическая модель процесса сопряжения рассматри-

вается в виде уравнений Лагранжа второго рода. Рассматриваются два

случая: с установкой без контакта с фаской и с проскальзыванием на фаске.

Полученные системы дифференциальных уравнений позволяют исследо-

вать процесс роботизированной сборки, используя эффект вращения схвата.

На основе математических моделей можно решить, как прямые, так

и обратные задачи динамики. Созданная математическая модель будет

использоваться для определения условий роботизированной сборки

с использованием адаптации и эффекта вращения детали.

Abstract

The main stage of automatic assembly is the process of parts mating. At this stage,

there are problems associated with the probability of jamming the parts. To solve

this problem, adaptive assembly heads are usually used. However, known

dynamic models and control algorithms based on them relate to plane-parallel

motion. In this case, considerable frictional forces arise that preventing coupling.

The article deals with the assembly method using the rotational motion effect of

the installed part. The presence of rotation makes it possible to significantly

56

reduce the part of the friction force, which prevents the movement of the part. In

this case, the task becomes spatial. A dynamic model of the coupling process with

the use of the industrial robot ABB IRB140, equipped with an adaptive head,

which has the ability to rotate about its own axis, is constructed. The rotation is

realized by the kinematics of the output link of the robot. The mathematical model

of the coupling process is considered in the form of Lagrange equations of the

second kind. Two cases are considered: with the installation without contact with

the chamfer and with the slip on the chamfer. The resulting systems of differential

equations allow us to investigate the process of a robotic assembly using the effect

of rotation of the gripper. On the basis of mathematical models, both direct and

inverse tasks of dynamics can be solved. The created mathematical model will be

used to determine the conditions of the robotic assembly using the adaptation and

the rotation effect of the part.

Ключевые слова

Роботизированнаясборка, адаптивныйсхват, эффект вращения, математи-

ческая модель

Keywords

Robotic assembly, adaptive gripper, effect of rotation, mathematical model

57

ELASTYCZNE PROCESY LOGISTYCZNE Z WYKORZYSTANIEM

MODUŁOWYCH JEDNOSTEK ŁADUJĄCYCH

FLEXIBLE LOGISTIC PROCESSES WITH THE USE OF MODULAR

LOADING UNITS

Bogusz Wiśnicki, Tygran Dzhuguryan

Streszczenie

Celem artykułu jest przedstawienie innowacyjnej koncepcji modularnych

jednostek ładunkowych zwieszających efektywność procesów produkcyjnych

i transportowo-logistycznych. Przedstawiono charakterystykę autorskiej

koncepcji modularnych jednostek ładunkowych, z ich opisem techniczno-

technologicznym i montażowym. Artykuł kończy się syntetyczną analizą

efektywności proponowanego rozwiązania. Wnioski zaś zawierają opis

możliwości dalszej implementacji i rozwoju badanej technologii.

Abstract

The aim of the article is to present an innovative concept of modular load units

that increase the efficiency of production processes as well as transport and

logistics. The characteristics of the original concept of modular load units are

presented, with their technical and technological description and assembly. The

article ends with a synthetic analysis of the effectiveness of the proposed solution.

The applications contain a description of the possibilities of further

implementation and development of the technology under study.

Kluczowe słowa

Logistyka elastyczna, modułowe jednostki ładunkowe, kontener składany

Keywords

Flexible logistic, modular loading units, collapsible container

58

ANALIZA MOMENTÓW I SIŁ CHWYTAJĄCYCH PRZYSSAWEK

W MODUŁOWYCH CHWYTAKACH PODCIŚNIENIA

ANALYSIS OF MOMENTS AND GRIPPING FORCES OF SUCTION

CUPS IN MODULAR VACUUM GRIPPERS

Marcin Wiśniewski, Olaf Ciszak, Katarzyna Peta, Marcin Suszyński,

Robert Cieślak

Streszczenie

W artykule zaprezentowano budowę modułowych chwytaków podciśnienia,

zastosowanie oraz możliwości konfiguracji. Przedstawiono metodę pomiaru

momentów i sił chwytających przyssawki z zastosowaniem robota

przemysłowego IRB140T i czujnika sześcioosiowego firmy OptoForce.

Zilustrowano ścieżkę narzędzia zastosowaną w pomiarach przy pomocy

programu RobotStudio firmy ABB.

Abstract

The article presents the construction of modular vacuum grippers, application and

configuration possibilities. The method of measurement of moments and suction

cup gripping forces using the IRB140T industrial robot and the OptoForce six-

axis sensor are presented. Illustrated the tool path used in the measurements using

the ABB RobotStudio program.

Słowa kluczowe

Robot przemysłowy, chwytak podciśnienia, pomiar sił

Keywords

Industrial robot, vacuum gripper, force measurement

59

BADANIA PŁYNOWSKAZÓW PRZEZNACZONYCH DO UKŁADÓW

HYDRAULICZNYCHZ ZAAWANSOWANĄ DIAGNOSTYKĄ

TESTS OF LIQUID DISPENSERS INTENDED FOR HYDRAULIC

SYSTEMS WITH ADVANCED DIAGNOSTICS

Andrzej Zbrowski, Stanisław Kozioł, Tomasz Samborski,

Zbigniew Zienowicz

Streszczenie

Podstawową funkcją płynowskazu jest wizualizacja poziomu cieczy znajdującej

się w zamkniętym zbiorniku. W miarę rozwoju technik automatycznej regulacji,

diagnostyki oraz inteligentnych zabezpieczeń, płynowskazy spełniają coraz

więcej funkcji dzięki wbudowywanym układom pomiaru lub identyfikacji

granicznych wartości wybranych parametrów cieczy znajdującej się w zbiorniku.

Koncentracja kilku wariantowo realizowanych funkcji w jednym elemencie

o sparametryzowanych, stałych warunkach zabudowy jest korzystna głównie ze

względu na możliwość uproszczenia i standaryzacji konstrukcji zbiorników

i instalacji hydraulicznych. W pracy opisano przebieg i rezultaty prac badawczo-

rozwojowych, których efektem jest opracowanie i wdrażanie kolejnych

rozwiązań składających się na typoszereg wielofunkcyjnych płynowskazów

przeznaczonych do zaawansowanych układów hydrauliki siłowej. Przedmiotem

opisanych prac są płynowskazy z elektryczną sygnalizacją poziomu cieczy oraz

przekroczenia dopuszczalnej wartości temperatury. Zadaniem autorów było

opracowanie konstrukcji, technologii wykonania oraz przeprowadzenie badań

szczelności i działania elektrycznych układów sygnalizacyjnych.

Abstract

The basic function of the liquid level indicator is to visualize the liquid level in a

closed container. As the techniques of automatic regulation, diagnostics, and

intelligent protection have developed liquid level indicators to meet more and

more functions, thanks to built-in measurement systems or the identification of

limit values of selected parameters of liquid contained in the tank. Concentration

of several variant functions in one element with parameterized, fixed building

conditions is beneficial mainly due to the possibility of the simplification and

standardization of the construction of tanks and hydraulic installations. The work

describes the course and results of research and development works, the effect of

which is the development and implementation of further solutions that make up

the series of multifunction liquid level gauges designed for advanced power

hydraulic systems. The task of the authors was to develop the construction,

60

manufacturing technology and the operation of electrical signalling systems and

to conduct leak tests.

Słowa kluczowe

Płynowskaz, bezpieczeństwo układu hydraulicznego, szczelność, badania

środowiskowe

Keywords

Liquid level indicator, hydraulic system safety, tightness, environmental tests

61

ANALIZA WPŁYWU STRUKTURY GEOMETRYCZNEJ

POWIERZCHNI NA WYTRZYMAŁOŚĆ ZAKŁADKOWYCH

POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH STOPU TYTANU Ti6Al4V

ANALYSIS OF THE INFLUENCE OF THE SURFACE GEOMETRIC

STRUCTURE ON THE STRENGTH OF THE OVERLAP ADHESIVE

JOINTS OF Ti6Al4V TITANIUM ALLOY

Władysław Zielecki, Andrzej Dzierwa, Łukasz Bąk

Streszczenie

W pracy przeprowadzono analizę wpływu struktury geometrycznej powierzchni

na nośność zakładkowych połączeń klejowych stopu tytanu Ti6Al4V.

Powierzchnie próbek przygotowano w operacji frezowania ze zmiennym

posuwem fz = 0,25 ÷ 1,25 mm, która umożliwiła ukonstytuowanie powierzchni

o zarysie trójkątnym i wysokości nierówności Ra = 4 ÷ 14 μm. Wytrzymałość na

ścinanie zakładkowych połączeń sklejonych kompozycją Loctite EA 3430

proporcjonalnie zwiększała się z posuwem frezowania od 9,6 MPa do 15,1 MPa.

W celu rozwinięcia powierzchni próbki frezowane poddano obróbce

strumieniowej elektrokorundem 95A o ziarnistości 0,27 mm. Wytrzymałość na

ścinanie próbek frezowanych i obrobionych strumieniowo elektrokorundem

zwiększyła się o 75 ÷ 135%.

Abstract

The paper analyzes the impact of the geometrical structure of the surface on the

load-bearing capacity of the overlap adhesive joints of Ti6Al4V titanium alloy.

The surfaces of the samples were prepared in a milling operation with variable

feed fz = 0,25 ÷ 1,25 mm, which allowed the surface to be shaped with a triangular

outline and an unevenness Ra = 4 ÷ 14 μm. The shear strength of the lap joints

glued with the Loctite EA 3430 composition increased proportionally with the

milling feed rate from 9,6 MPa to 15,1 MPa. In order to develop the surface,

milled samples were blasted with 95A electrocorundate having a grain size of 0,27

mm. The shear strength of samples milled and blasted with aluminum oxide

increased by 75 ÷ 135%.

Słowa kluczowe

Połączenia klejowe, stop tytanu Ti6Al4V, struktura geometryczna powierzchni

Keywords

Adhesive joints, Ti6Al4V titanium alloy, geometric structure of the surface

62

ANALIZA STATYSTYCZNA WPŁYWU PARAMETRÓW

PNEUMOKULOWANIA NA NOŚNOŚĆ ZAKŁADKOWYCH

POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH STOPU ALUMINIUM 2024

STATISTICAL ANALYSIS OF THE IMPACT OF PNEUMATIC SHOT

PEENING PARAMETERS ON THE LOAD-BEARING CAPACITY OF

GLUE JOINTS OF ALUMINUM ALLOY 2024

Władysław Zielecki, Ewelina Guźla, Magdalena Bucior, Łukasz Bąk

Streszczenie

W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu umacniania metodą

pneumokulowania jedno zakładkowych połączeń klejowych ze stopu aluminium

2024. Obróbka umacniająca zwiększyła nośność badanych połączeń klejowych o

3,5 ÷ 20,3%. Analiza wariancji oraz regresji wykazały, że w badanym obszarze

zmienności parametrów technologicznych procesu pneumokulowania, istotny

wpływ na właściwości wytrzymałościowe zakładkowych połączeń klejowych

stopu aluminium 2024 wywierają czas obróbki t oraz średnica kulek d, natomiast

ciśnienie powietrza p nie wpływa w istotny sposób.

Abstract

The paper presents the results of investigations on the impact of pneumatic shot

peening parameters of glue joints from aluminum alloy 2024. Strengthening

treatment increased the load capacity of the glue joints tested by 3,5 ÷ 20,3%.

Analysis of variance and regression showed that in the studied area of variability

of the technological parameters of the shot peening process, the treatment time

t and the diameter of the spheres d have a significant influence on the strength

properties of the overlapping glue joints of aluminum alloy 2024, and the air

pressure p does not significantly influence.

Słowa kluczowe

Pneumokulowanie, połączenia klejowe, stop aluminium 2024

Keywords

Pneumatic shot peening, adhesive joints, 2024 aluminum alloy

63

MASS CUSTOMIZATION – TYP PRODUKCJI DEDYKOWANY

DLA ORGANIZACJI PROCESU WYTWARZANIA WYROBÓW

MODUŁOWYCH

MASS CUSTOMIZATION - A PRODUCTION TYPE DEDICATED

TO ORGANIZATION OF THE PROCESS OF MANUFACTURING

MODULAR PRODUCTS

Władysław Zielecki, Ryszard Perłowski, Ryszard Tłuczek

Streszczenie

W początkowej fazie rozwoju produkcji przemysłowej wytwórcy wyrobów,

dążąc do uzyskania przewagi konkurencyjnej starali się zmniejszyć koszty

produkcji poprzez stosowanie tanich, specjalnych maszyn dostosowanych

konstrukcyjnie do realizacji prostych zadań technologicznych. Tak powstała

produkcja masowa pozwalała wytwarzać tanie, jednakowe wyroby w bardzo

dużej ilości przez długi okres czasu, które nie zaspakajały zróżnicowanych

potrzeb klientów. Współczesny rynek konsumentów zmusił producentów do

stosowania nowych typów produkcji: produkcji wariantowej oraz Mass

Customization. Produkcja wariantowa polega na wytwarzaniu wyrobów w kilku

wariantach, które zaspokajają częściowo potrzeby wybranych grup

konsumentów, natomiast Mass Customization (produkcja masowa

zindywidualizowanych wyrobów) polega na wytwarzaniu na masową skalę

wyrobów dopasowanych do indywidualnych potrzeb klienta po standardowych

kosztach. Zastosowanie Mass Customization wymaga zaprojektowania wyrobów

o strukturze modułowej oraz stworzenia systemów informatycznych

umożliwiających klientom zamawianie wyrobów, złożonych z oferowanych

modułów, które zaspokoją ich indywidualne potrzeby. Mass Customization

stosowane jest w przemyśle samochodowym, komputerowym i umożliwia

uzyskanie producentom przewagi konkurencyjnej.

Abstract

In the initial phase of development of industrial production, the manufacturers

of products, seeking to gain a competitive advantage, tried to reduce production

costs by using cheap, special machines adapted to the implementation of simple

technological tasks. This is how mass production was created that allowed

producing cheap, uniform products in a very large amount over a long period of

time, which did not satisfy the diverse needs of customers. The modern consumer

market has forced producers to use new types of production: variant production

and Mass Customization. Variant production consists in manufacturing products

in several variants, which partially meet the needs of selected consumer groups,

64

whereas Mass Customization (mass production of individualized products)

consists in mass-scale production of products tailored to individual customer

needs at standard costs. The use of Mass Customization requires the design of

products with a modular structure and the creation of IT systems enabling

customers to order products, consisting of modules offered, that will meet their

individual needs. Mass Customization is used in the automotive and computer

industries and enables manufacturers to gain a competitive advantage.

Słowa kluczowe

Produkcja masowa zindywidualizowanych wyrobów, wyroby modułowe

Keywords

Mass Customization, modular products

65

MECHANIZMY POJEDYNCZEGO WYDAWANIA DETALI. STUDIUM

PRZYPADKU NA PRZYKŁADZIE AUTOMATU DO MONTAŻU

GWOŹDZI Z PODKŁADKĄ

MECHANISMS OF SINGLE ISSUE OF DETAILS. CASE STUDY

ON THE EXAMPLE OF A NAIL ASSEMBLY MACHINE

WITH A WASHER

Mirosław Chłosta, Konrad Klusek, Marcin Welc

Streszczenie

Montaż wyrobów musi zostać poprzedzony etapem podawania i orientacji ich

elementów składowych. Jest to proces kluczowy, gdyż błędnie zorientowane

elementy utrudniają bądź praktycznie uniemożliwiają prawidłowe połączenie.

Z tego powodu, mechanizmy pojedynczego wydawania detali stanowią wąskie

gardło w automatach montażowych. W artykule przedstawiono wyniki prac

koncepcyjnych i konstrukcyjnych mechanizmów pojedynczego wydawania na

przykładzie zespołów występujących w automacie do łączenia przykładzie

podkładek i gwoździ.

Abstract

The supply and orientation process should precede assembly of the product

elements. It is the key step of manufacturing, cause the incorrectly oriented parts

could make harder or interrupt this process. Thus, piece-by-piece loading

mechanism are the bottle neck of assembling machinery. The article describes the

results of conceptual work and design of piece-by-piece loading mechanism, on

the example of assembly units present in automatic machine for nail and washer

assembly.

Słowa kluczowe

Modelowanie, analiza, mechanizmy pojedynczego wydawania

Keywords

Modeling, analysis, piece-by-piece loading mechanisms

66

67

Spis treści TiAM nr 2/2018

1. Kielec R., Sąsiadek M.: Macierzowa metoda planowania przedsięwzięć

technicznych w budowie maszyn.

2. Domińczuk J.: Analiza możliwości budowy wysokowydajnych

elastycznych linii pakowania w oparciu o konstrukcje modułowe.

3. Wiśnicki B., Dzhuguryan T.: Elastyczne procesy logistyczne

z zastosowaniem zmodularyzowanych jednostek pakujących.

4. Barylski A.: Analiza porównawcza stosowania przedmiotowych uchwytów

modułowych i specjalnych.

5. Chłosta M., Klusek K., Kobiałka J., Welc M.: Nitownica z modułową

głowicą narzędziową.

6. Nieoczym A., Drozd K.: Modułowa konstrukcja żurawi przyczepowych.

7. Kluz R., Bucior M., Wydrzyński D.: Wpływ błędów orientacji robota

montażowego na montowalność części o powierzchniach płaskich.

8. Modrak V., Soltysova Z., Stadnicka D.: Success factors and future trend in

Mass Customization.

9. Antosz K., Kluz R.: Badanie zdolności jakościowej procesów

z jednostronną granicą tolerancji.

10. Gąsiorek J., Komorek A., Rośkowicz M., Tkaczuk S.: Ocena możliwości

zastąpienia nitów typu solid w połączeniach konstrukcji lotniczych.

Spis treści TiAM nr 3/2018

1. Stamirowski J.: Projektowanie architektury oprogramowania systemu

sterującego zrobotyzowanym modułem technologicznym. Cz. I Modelo-

wanie struktury oprogramowania (statyka).

2. Magiera M.: Monolityczna a hierarchiczna metoda harmonogramowania

montażu wielowariantowych produktów – porównanie dwóch koncepcji.

3. Sąsiadek M., Kielec R.: Analiza złożoności konstrukcji wyrobu

z uwzględnieniem zasad DfA.

4. Nieoczym A., Drozd K.: Alternatywne sposoby wytwarzania elementów

żurawi przyczepowych.

5. Kyrylovych V., Kruzhanivska I., Yuskiv T.: Automatycznie przezbrajany

modułowy przyrząd typu „pryzma”.

6. Kuran M.: Modułowe narzędzia pomiarowe.

7. Cieślak R., Suszyński M., Żurek J., Peta K., Wiśniewski M.: Wybór metody

badania czasochłonności montażu za pomocą wielokryterialnego

wspomagania decyzji.

8. Barylski A.: Modułowe konstrukcje narzędzi tarczowych do szlifowania na

docierarkach.

68

9. Komorek A., Godzimirski J., Rośkowicz M.: Wpływ wartości współczyn-

nika sprężystości wzdłużnej kleju na udarność połączeń klejowych

blokowych.

10. Rudawska A., Miturska A.: Wybrane aspekty wytrzymałości połączeń

lutowanych i klejowych blach miedzianych.

Spis treści TiAM nr 4/2018

1. Peta K., Wiśniewski M., Suszyński M., Cieślak R., Żurek J.: Ocena

połączeń klinczowych z uszczelką kształtową nakładaną ręcznie

i wylewaną na modułowym zrobotyzowanym stanowisku montażowym.

2. Zielecki W., Perłowski R., Tłuczek R.: Mass Customization – typ produkcji

dedykowany dla organizacji procesu wytwarzania wyrobów modułowych.

3. Fiedorenko A., Styp-Rekowski M., Oborskyi I.: Badanie kompleksu

charakterystyk strukturalnych i masowo zmiennych węglowo-włóknistych

materiałów filtracyjnych.

4. Kozioł S., Samborski T., Zbrowski A., Lipiński J.: Modułowa struktura

robota malarskiego do malowania obrazów.

5. Kubit A., Wydrzyński D., Bucior M., Kluz R.: Właściwości przetłoczeń

usztywniających kształtowanych w cienkich blachach z lotniczego stopu

aluminium 2024-T3 metodą formowania przyrostowego.

6. Łunarski J.: Modularyzacja jako element budowy przewagi konkuren-

cyjnej.

7. Kluz R., Przeszłowski Ł., Bucior M., Zielecki W.: Wpływ parametrów

procesu kulowania na chropowatość komponentów drukowanych metodą

MEM.

8. Godzimirski J., Jagiełło A.: Wpływ obróbki powierzchniowej zgniotem po

utwardzeniu spoin na nośność zakładkowych połączeń klejowych.

9. Rudawska A., Miturska A.: Wpływ warunków utwardzania i sezonowania

na wytrzymałość połączeń klejowych doczołowych.

10. Skoczylas L., Skoczylas K.: Katalogowa wydajność węglikowych frezów

trzpieniowych do obróbki zgrubnej.

11. Akimow O., Oborskyi I., Lipiński T.: Dynamiczne charakterystyki

uchwytu szpulowego z trójstożkowym pakietowaniem szpulowo-

przewijającej maszyny BP-340.

69

Spis treści TiAM nr 1/2019

1. Wartanow W. M., Zinina I. N., Chung Ta Ch.: Badanie wpływu efektu

obracania części na niezawodność procesu zrobotyzowanego montażu.

2. Kozioł S., Samborski T., Zbrowski A., Zenowicz Z.: Badania

płynowskazów przeznaczonych do układów hydraulicznych z zaawan-

sowaną diagnostyką.

3. Wiśniewski M., Ciszak O., Peta K., Suszyński M., Cieślak R.: Analiza

momentów i sił chwytających przyssawek w modułowych chwytakach

podciśnienia.

4. Barylski A.: Zastosowanie uchwytów modułowych w operacjach

spawalniczych.

5. Skalski M.: Lean Manufacturing – mity, realia i uwarunkowania implemen-

tacji systemu szczupłego wytwarzania w polskich przedsiębiorstwach.

6. Oborskyi I., Łapacz S., Oborskyi A.: Wybór optymalnego sposobu

montażu połączeń wciskanych za pomocą termicznych oddziaływań.

7. Oborskyi I., Akimow A., Matuszewski M.: Technologia montażu metodą

termiczną wieloelementowych połączeń wciskowych drobnych części.

8. Zielecki W., Dzierwa A., Bąk Ł.: Analiza wpływu struktury geometrycznej

powierzchni na wytrzymałość zakładkowych połączeń stopu tytanu

Ti6Al4V.

9. Zielecki W., Bąk Ł., Guźla E., Bucior M.: Analiza statystyczna wpływu

parametrów pneumokulowania na nośność zakładkowych połączeń

klejowych stopu aluminium 2024.

10. Rychlik K. Sendrowski C., Bramowicz M.: Problemy w pracy wiertła

lufowego i wpływ na zużycie ostrza w modułowych obrabiarkach

zadaniowych.

70

71

WYKAZ AUTORÓW ARTYKUŁÓW

I UCZESTNIKÓW KONFERENCJI

1. Akimow Oleksandr, docent, Ukraina – str. 41, 42.

2. Antosz Katarzyna, dr inż., Politechnika Rzeszowska, Rzeszów, Wydział

Budowy Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail:

katarzyna.antosz@prz.edu.pl – str. 11.

3. Barylski Adam, prof. dr hab. inż., prof. zw. PG - Katedra Technologii

Maszyn i Automatyzacji Produkcji, Wydział Mechaniczny, Politechnika

Gdańska, 80-233 Gdańsk, ul. G. Narutowicza 11/12, e-mail:

abarylski@pg.gda.pl – str. 12, 13, 14.

4. Bąk Łukasz, dr inż. Politechnika Rzeszowska Wydział Budowy Maszyn

i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail: lbak@prz.edu.pl – str. 61, 62.

5. Bramowicz Mirosław, dr inż., Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn,

Katedra Technologii Materiałów i Maszyn, e-mail:

miroslaw.bramowicz@uwm.edu.pl – str. 45.

6. Bucior Magdalena, dr inż., Politechnika Rzeszowska, Rzeszów, Wydział

Budowy Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail:

magdabucior@prz.edu.pl – str. 21, 22, 26, 62.

7. Chang Chung Та, student, Republika Wietnamu – str. 55.

8. Chłosta Mirosław, dr inż. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa

Skalnego, Zakład Mechanizacji Budownictwa Automatyzacji i Technologii

Montażu, 04-697 Warszawa, ul. Mrówcza 243, e-mail:

m.chlosta@imbigs.pl – str. 23, 65.

9. Cieślak Robert, dr inż. – starszy wykładowca, Wydział Techniczny,

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie, ul. Przyjaźni 1, 62-510

Konin, e-mail: robertcieslak@wp.pl – str. 15, 43, 58.

10. Ciszak Olaf, dr hab. inż., Politechnika Poznańska, Wydziała Budowy

Maszyn i Zarządzania, Zakład Projektowania Technologii, e-mail:

olaf.ciszak@put.poznan.pl – str. 58.

11. Domińczuk Jacek, dr inż., Politechnika Lubelska, Wydział Mechaniczny,

Instytut Technologicznych Systemów Informacyjnych, Lublin, Polska,

e-mail: j.dominczuk@pollub.pl – str. 16.

12. Drozd Kazimierz, dr inż., Politechnika Lubelska, Wydział Mechaniczny,

ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, e-mail: k.drozd@pollub.pl – str. 38,

39.

13. Dzhuguryan Tygran, Prof. dr hab. inż., Akademia Morska w Szczecinie,

e-mail: t.dzhuguryan@am.szczecin.pl – str. 57.

72

14. Dzierwa Andrzej, dr inż. Politechnika Rzeszowska Wydział Budowy Ma-

szyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail: adktmiop@prz.edu.pl – str. 61.

15. Fiedorenko Aleksandr, docent, profesor, Кафедра Техногенной

безопасности и массообменных процессов, Факультет Механотроники

и компьютерных технология, Киевский национальный университет

технологий и дизайна – str. 17.

16. Gąsior Jarosław, mgr inż., pracownik Wojskowego Centrum Normalizacji,

Jakości i Kodyfikacji, ul. Nowowiejska 28A, 00-909 Warszawa, email:

j.gasior@ron.mil.pl – str. 24, 44.

17. Godzimirski Jan, prof. dr hab. inż. Wojskowa Akademia Techniczna, ul.

Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa 49, jan.godzimirski@wat.edu.pl

– str. 18, 24.

18. Jagiełło Anna, inż., studentka Wydziału Mechatroniki i Lotnictwa Wojsko-

wej Akademii Technicznej – str. 18.

19. Kielec Roman, dr inż., Wydział Mechaniczny, Zakład Zintegrowanych

Systemów Produkcyjnych, Instytut Informatyki i Zarządzania Produkcją,

e-mail: r.kielec@iizp.uz.zgora.pl – str. 19, 47.

20. Klusek Konrad, mgr inż., Instytut Mechanizacji Budownictwa

i Górnictwa Skalnego, Zakład Mechanizacji Budownictwa, Automatyzacji

i Technologii Montażu, Warszawa, e-mail: k.klusek@imbigs.pl – str. 23.

21. Kluz Rafał, dr inż., Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy Maszyn

i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail: rkktmiop@prz.edu.pl – str. 11, 21,

22, 26.

22. Kobiałka Janusz, mgr inż., Instytut Mechanizacji Budownictwa

i Górnictwa Skalnego, Zakład Mechaniki i Budowy Maszyn, 02-673

Warszawa, ul. Racjonalizacji 6/8, e-mail: j.kobialka@imbigs.pl – str. 23.

23. Komorek Andrzej, dr inż., Wyższa Szkoła Oficerska Sił Lotniczych,

Dęblin, Polska, e-mail: a.komorek@wsosp.pl – str. 24, 44.

24. Kozioł Stanisław, dr inż., Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy

Instytut Badawczy, e-mail stanislaw.koziol@itee.radom.pl – str.46, 59.

25. Kruzhanivska Ilona, кандидат технических наук, доцент кафедры

автоматизации и компьютерно-интегрированных технологий

(А и КИТ) им. проф. Б.Б. Самотокина Житомирского

государственного технологического университета (ЖГТУ),

г. Житомир, Украина, e-mail: krilonika@gmail.com – str. 29.

26. Kubit Andrzej, dr inż., Politechnika Rzeszowska, Rzeszów, Wydział

Budowy Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail: akubit@prz.edu.pl

– str. 21, 26.

73

27. Kyrylovych Valerii, dr, профессор кафедры автоматизации

и компьютерно-интегрированных технологий (А и КИТ) им. проф. Б.Б.

Самотокина Житомирского государственного технологического

университета (ЖГТУ), г. Житомир, Украина. e-mail:

kiril_va@yahoo.com – str. 29.

28. Lipiński Jerzy, Nexio Management Sp z o. o., Warszawa,

jerzy.lipinski@nexio.pl – str. 46.

29. Lipiński Tomasz, dr hab. inż., Uniwersytet Warmińsko Mazurski

w Olsztynie, Katedra Technologii Materiałów i Maszyn, e-mail:

tomekl@uwm.edu.pl – str. 42.

30. Лапач Сергей Анатолиевич, доцент Киевского национального

технического университета НТУ «КПИ», кафедра технологи

машиностроения, str. 40.

31. Łunarski Jerzy, prof. dr. hab. inż., Instytut Mechanizacji Budownictwa

i Górnictwa Skalnego, Warszawa, Polska, e-mail: jlktmiop@prz.edu.pl –

str. 7, 31.

32. Magiera Marek, dr inż., Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława

Staszica, Katedra Badań Operacyjnych i Technologii Informacyjnych,

e-mail: mmagiera@zarz.agh.edu.pl – str. 32.

33. Matuszewski Maciej, dr hab. inż. prof. nadzw. UTP, Uniwersytet

Technologiczno-Przyrodniczy, Bydgoszcz, Zakład inżynierii produkcji,

e-mail: maciej.matuszewski@utp.edu.pl – str. 41.

34. Miturska Izabela, mgr inż. Katedra Podstaw Inżynierii Produkcji

Wydziału Mechanicznego Politechniki Lubelskiej, adres: ul. Nadbystrzycka

36, 20-618 Lublin, e-mail: i.miturska@pollub.pl – str. 34, 36.

35. Modrák Vladimír, Prof. Ing., PhD, Technical University of Košice, Letná

9, 042 00, Košice, Slovakia, e-mail: vladimir.modrak@tuke.sk – str. 52.

36. Nieoczym Aleksander, dr inż., Politechnika Lubelska, Wydział

Mechaniczny, ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, e-mail:

a.nieoczym@pollub.pl – str. 38, 39.

37. Oborskyi Аrtem, соискатель Киевского национального университета

технологий и дизайна (КНУТД) – str. 40.

38. Oborskyi Ivan, prof., заместитель декана факультета мехатроники

и компьютерных технологий Киевского национального университета

технологий и дизайна (КНУТД), e-mail: ivan.оborskiy@mail.ru – str. 17,

40, 41, 42.

39. Peta Katarzyna, mgr inż., Politechnika Poznańska, Wydział Budowy

Maszyn i Zarządzania, Instytut Technologii Mechanicznej, e-mail:

katarzyna.p.peta@doctorate.put.poznan.pl – str. 15, 43, 58.

74

40. Perłowski Ryszard, dr inż. Politechnika Rzeszowska Wydział Budowy

Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail: rpztmiop@prz.edu.pl – str.

63.

41. Przeszłowski Łukasz, dr inż., Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy

Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail: lprzeszl@prz.edu.pl – str. 22.

42. Rośkowicz Marek, dr hab. inż., Instytut Techniki Lotniczej, Wydziału

Mechatroniki i Lotnictwa, Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie,

adres: ul. Gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, e-mail:

marek.roskowicz@wat.edu.pl – str. 24, 44.

43. Rudawska Anna, dr hab. inż., prof. PL jest pracownikiem Katedry

Podstaw Inżynierii Produkcji Wydziału Mechanicznego Politechniki

Lubelskiej, adres: ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, e-mail:

a.rudawska@pollub.pl – str. 34, 36.

44. Rychlik Kazimierz, mgr inż., Instytut Mechanizacji Budownictwa

i Górnictwa Skalnego, Warszawa, Polska, e-mail: k.rychlik@imbigs.pl –

str. 45.

45. Samborski Tomasz, dr inż., Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy

Instytut Badawczy, e-mail: tomasz.samborski@itee.radom.pl – str. 46, 59.

46. Sąsiadek Michał, dr hab. inż., prof. UZ, Uniwersytet Zielonogórski,

Wydział Mechaniczny, Zakład Zintegrowanych Systemów Produkcyjnych,

Instytut Informatyki i Zarządzania Produkcją, e-mail:

m.sasiadek@iizp.uz.zgora.pl – str. 19, 47.

47. Senderowski, Cezary dr hab. inż. prof. UWM, Uniwersytet Warmińsko-

Mazurski, Olsztyn, Katedra Technologii Materiałów i Maszyn, e-mail:

cezary.senderowski@uwm.edu.pl – str. 45.

48. Skalski Mirosław, dr inż., Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy

Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, e-mail: mska@prz.edu.pl – str. 49.

49. Skoczylas Krystyna, dr, Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy

Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, e-mail: kszfb@prz.edu.pl – str. 51.

50. Skoczylas Leszek, dr hab. inż. Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy

Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, e-mail: lsktmiop@prz.edu.pl – str. 51.

51. Styp - Rekowski Michał, prof. dr hab. inż., Uniwersytet Technologiczno-

Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich, Bydgoszcz, e-mail:

m.styprekowski@wp.pl – str. 17.

52. Soltysova Zuzana, MSc, Technical University of Košice, Letná 9, 042 00,

Košice, Slovakia, e-mail: zuzana.soltysova@tuke.sk – str. 52.

75

53. Stadnicka Dorota, dr inż., Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy

Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów Polska, email: dorota.stadnicka@prz.edu.pl

– str. 52.

54. Stamirowski Jerzy, dr hab. inż., prof. Politechniki Świętokrzyskiej,

Katedry Automatyki i Robotyki, Wydział Mechatroniki i Budowy Maszyn,

j.stamirowski@tu.kielce.pl – str. 53.

55. Suszyński Marcin, dr inż., Politechnika Poznańska, Wydział Budowy

Maszyn i Zarządzania, Zakład Projektowania Technologii, e-mail:

marcin.suszynski@put.poznan.pl – str. 15, 43, 58.

56. Tkaczuk Sławomir, dr inż., Instytutu Techniki Lotniczej, Wydziału

Mechatroniki i Lotnictwa, Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie,

adres: ul. Gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, e-mail:

slawomir.tkaczuk@wat.edu.pl – str. 44.

57. Tłuczek Ryszard, dr inż. Politechnika Rzeszowska Wydział Budowy

Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail: ryszardt@prz.edu.pl – str.

63.

58. Welc Marcin, mgr inż., Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa

Skalnego, Zakład Mechanizacji Budownictwa, Automatyzacji i Technologii

Montażu, Warszawa, e-mail: m.welc@imbigs.pl – str. 23.

59. Wiśnicki Bogusz, dr inż., Akademia Morska w Szczecinie, ul. Wały

Chrobrego 1-2 Szczecin, Polska; e-mail: b.wsnicki@am.szczecin.pl – str.

57.

60. Wiśniewski Marcin, dr inż., Politechnika Poznańska, Wydział Budowy

Maszyn i Zarządzania, Zakład Projektowania Technologii, e-mail:

marcin.wisniewski@put.poznan.pl – str. 15, 43, 58.

61. Wydrzyński Dawid, dr inż., Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy

Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, dwydrzynski@prz.edu.pl – str. 21,

26.

62. Vartanov Michail B., профессор, д-р техн. наук, Кафедра Технологий

и оборудования машиностроения, Московский политехнический

университет, Москва, Россия, e-mail: m.v.vartanov@mospolytech.ru –

str. 55.

63. Yuskiv Taras, mgr, выпускник кафедры автоматизации

и компьютерно-интегрированных технологий (А и КИТ) им. проф. Б.Б.

Самотокина Житомирского государственного технологического

университета (ЖГТУ), г. Житомир, Украина, e-mail:

desdichydo@ukr.net – str. 29.

76

64. Zbrowski Andrzej, dr hab. inż., Instytut Technologii Eksploatacji –

Państwowy Instytut Badawczy, e-mail: andrzej.zbrowski@itee.radom.pl –

str. 46, 59.

65. Zielecki Władysław, dr hab. inż., Politechnika Rzeszowska, Wydział

Budowy Maszyn i Lotnictwa, Rzeszów, Polska, e-mail:

wzktmiop@prz.edu.pl – str. 22, 61, 62, 63.

66. Zienowicz Zbigniew, Hydromega sp. z o.o., Gdynia – str. 59.

67. Zinina Inna, доцент, канд.техн. наук, Кафедра Технологий

и оборудования машиностроения, Московский политехнический

университет, Москва, Россия, e-mail: i.n.zinina@mospolytech.ru – str.

55.

68. Żurek Jan, prof. dr hab. inż., Politechnika Poznańska, Instytut Technologii

Mechanicznej, Zakład Projektowania Technologii, e-mail:

jan.zurek@put.poznan.pl – str. 15, 43.