Model współbieżności w Javie

44
Model współbieżności w Javie autor: Grzegorz Szuba

description

Model współbieżności w Javie. autor: Grzegorz Szuba. Współbieżność - a co to takiego?. Współbieżność to jednoczesne wykonywanie współpracujących i komunikujących się ze sobą wątków W komputerach jednoprocesorowych współbieżność jest emulowana, w danym momencie wykonywany jest tylko jeden wątek. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Model współbieżności w Javie

Page 1: Model współbieżności w Javie

Model współbieżności w Javie

autor: Grzegorz Szuba

Page 2: Model współbieżności w Javie

Współbieżność - a co to takiego?

• Współbieżność to jednoczesne wykonywanie współpracujących i komunikujących się ze sobą wątków

• W komputerach jednoprocesorowych współbieżność jest emulowana, w danym momencie wykonywany jest tylko jeden wątek

Page 3: Model współbieżności w Javie

Różnice między wątkiem a procesem

• Każdy wątek posiada własny wirtualny procesor

• Wątki korzystają z tego samego egzemplarza kodu wykonywalnego

• Wątki korzystają z tych samych danych

Page 4: Model współbieżności w Javie

Jak stworzyć nowy wątek?

• Dziedzicząc po klasie Thread

• Implementując interfejs Runnable

Page 5: Model współbieżności w Javie

Dziedziczenie po klasie Thread

• public class MyThread extends Thread {• public void run() {

System.out.println(”Hello world”);

}

• Thread nowy = new MyThread();

nowy.start();

Page 6: Model współbieżności w Javie

Dziedziczenie po klasie Thread

• Należy pamiętać, że w Javie można dziedziczyć tylko po jednej klasie

• Jeśli potrzebujemy dziedziczyć po innej klasie, możemy zaimplementować interfejs Runnable

Page 7: Model współbieżności w Javie

Implementacja interfejsu Runnable

• public class myLabel extends Label implements Runnable {

• public void run(){setText(”Hello world”);

}

• myLabel nowy = new MyLabel();Thread nowywatek = new Thread(nowy);nowywatek.start();

Page 8: Model współbieżności w Javie

Stany wątków

• nowy

• uruchamialny

• zablokowany

• uśmiercony

Page 9: Model współbieżności w Javie

Stany wątków - nowy• Obiekt wątku już istnieje, ale jeszcze się nie

wykonuje• Aby rozpocząć wykonywanie, należy

wywołać funkcję start()public void start()

throws IllegalThreadStateException

• wyjątek zostanie rzucony, gdy na rzecz danego obiektu wywoływano już metodę start()

Page 10: Model współbieżności w Javie

Stany wątków - uruchamialny

• Wątek jest uruchomiony – wywołano już na jego rzecz metodę start() i jeśli właśnie nie działa, to tylko dlatego, że oczekuje na przydział zasobów

Page 11: Model współbieżności w Javie

Stany wątków - zablokowany

• Do sterowania wykonywaniem wątków możemy użyć następujących instrukcji:

• sleep()

• wait()

• notify(), notifyAll()

• join()

• yield()

Page 12: Model współbieżności w Javie

Metoda sleep()

• public static void sleep(long millis)throws

InterruptedException • public static void sleep(long millis,int

nans) throws InterruptedException

• Nie jest zwalniana blokada obiektu• Wyjątek zostanie rzucony, gdy inny wątek

wywoła metodę interrupt() na rzecz tego wątku

Page 13: Model współbieżności w Javie

Metoda interrupt()

• public void interrupt()• Przerywa zawieszenie wątku

metodami sleep, wait i join na rzecz którego jest wywołana

• Przerwany wątek otrzyma wyjątek InterruptedException

Page 14: Model współbieżności w Javie

Metoda join()

• Wywołując metodę join() innego wątku, zawieszamy wątek aż do zakończenia wykonania wątku, którego metodę wywołaliśmy

• Jeśli podamy argument czasowy, wątek będzie czekał tylko przez określony czas

Page 15: Model współbieżności w Javie

Metoda join()

• public final void join()throws

InterruptedException• public final void join(long millis)

throws InterruptedException

• public final void join(long millis, int nanos) throws InterruptedException

• Wyjątek zostanie rzucony, gdy inny wątek wywoła metodę interrupt() na rzecz tego wątku

Page 16: Model współbieżności w Javie

Metoda yield()

• public static void yield() • Przerywa wykonanie wątku aby umożliwić

innym wątkom wykonywanie się• Dotyczy to tylko wątków o takim samym

lub większym priorytecie• Wątek od razu znajduje się w stanie

„uruchamialny” – w szczególności przy braku innych wątków może się natychmiast rozpocząć wykonywać

Page 17: Model współbieżności w Javie

Metoda isAlive()

• public final boolean isAlive()• Zwraca true jeśli wątek wykonuje

swoje działanie, czyli czy wywołano już metodę start() a wątek jeszcze się nie zakończył, w przeciwnym przypadku zwraca false

Page 18: Model współbieżności w Javie

Stany wątków - uśmiercony• Zakończenie wykonania wątku następuje,

gdy:• metoda run() zakończy swoje działanie –

jest to preferowana metoda• wywołamy metodę destroy() (ale : nie

zwolnimy blokad obiektów)• wywołamy metodę stop() (niezalecana, ze

względu na możliwość rzucenia nieobsługiwalnego wyjątku

Page 19: Model współbieżności w Javie

Priorytety

• Jest to mechanizm wskazywania, który wątek jest ważniejszy i powinien być częściej wykonywany

• Nie mamy pewności co do kolejności wykonywania wątków

• Problemy z odwzorowaniem priorytetów w różnych systemach operacyjnych

Page 20: Model współbieżności w Javie

Priorytety

• public final void setPriority(int newPriority)

- ustawia nowy priorytet dla wątku

• public final int getPriority()- zwraca aktualną wartość priorytetu

Page 21: Model współbieżności w Javie

Priorytety

• Stałe służące do określania wartości priorytetu :

• public static final int MIN_PRIORITY- minimalna wartość priorytetu

• public static final int NORM_PRIORITY- domyślna wartość priorytetu

• public static final int MAX_PRIORITY- maksymalna wartość priorytetu

Page 22: Model współbieżności w Javie

import java.lang.Thread;

public class NumberThread extends Thread {

int myNumber;

public NumberThread( int theNumber ) {

myNumber = theNumber;

}

public void run() {

System.out.println("I'm "+ myNumber +

" in priority " + getPriority());

for(int i=0; i<25; i++)

System.out.println( "My Number Is " + myNumber + " in round : " + i);

}

}

public class ThreadDemo {

public static void main( String [] args ) {

NumberThread t1 = new NumberThread(1);

NumberThread t2 = new NumberThread(2);

t2.setPriority(2);

t2.start();

t1.setPriority(1);

t1.start();

}

}

Page 23: Model współbieżności w Javie

I'm 2 in priority 2

My Number Is 2 in round : 0

My Number Is 2 in round : 1

My Number Is 2 in round : 2

I'm 1 in priority 1

My Number Is 1 in round : 0

My Number Is 1 in round : 1

My Number Is 1 in round : 2

My Number Is 1 in round : 3

My Number Is 2 in round : 3

My Number Is 1 in round : 4

My Number Is 2 in round : 4

My Number Is 2 in round : 5

My Number Is 2 in round : 6

My Number Is 2 in round : 7

My Number Is 2 in round : 8

My Number Is 2 in round : 9

My Number Is 2 in round : 10

My Number Is 2 in round : 11

My Number Is 2 in round : 12

My Number Is 2 in round : 13

My Number Is 2 in round : 14

My Number Is 2 in round : 15

My Number Is 1 in round : 5

My Number Is 1 in round : 6

My Number Is 1 in round : 7

My Number Is 1 in round : 8

My Number Is 1 in round : 9

My Number Is 1 in round : 10

My Number Is 1 in round : 11

My Number Is 1 in round : 12

My Number Is 2 in round : 16

My Number Is 2 in round : 17

My Number Is 2 in round : 18

My Number Is 2 in round : 19

My Number Is 2 in round : 20

My Number Is 1 in round : 13

My Number Is 1 in round : 14

My Number Is 1 in round : 15

My Number Is 2 in round : 21

My Number Is 2 in round : 22

My Number Is 2 in round : 23

My Number Is 2 in round : 24

My Number Is 1 in round : 16

My Number Is 1 in round : 17

My Number Is 1 in round : 18

My Number Is 1 in round : 19

My Number Is 1 in round : 20

My Number Is 1 in round : 21

My Number Is 1 in round : 22

My Number Is 1 in round : 23

My Number Is 1 in round : 24

Page 24: Model współbieżności w Javie

Wątki straszą po nocach, czyli Demony

• Demony to specjalne rodzaje wątków

• Ich celem jest działanie w ”tle”

• Wirtualna maszyna kończy pracę, gdy zakończą się wszystkie wątki nie będące demonami

Page 25: Model współbieżności w Javie

Demony

• public final void setDaemon(boolean on)- aby wątek został demonem, należy wywołać tą metodę z parametrem

”true”- należy to zrobić przed wywołaniem

na rzecz tego wątku metody start()• public final boolean isDaemon()

- sprawdza, czy dany wątek jest demonem

Page 26: Model współbieżności w Javie

Synchronizacja wątków

• Aby lepiej zrozumieć czym jest synchronizacja, rozważmy program, którego zadaniem jest narysować linię wzdłuż przekątnej okna apletu

Page 27: Model współbieżności w Javie

import java.applet.*;

import java.awt.*;

public class Master extends Applet implements Runnable{

Thread thread1, thread2;

int [] tablicax;

int [] tablicay;

Graphics gdc;

int wskaznik;

public void init()

{

gdc = getGraphics();

thread1 = new Thread(this);

thread2 = new Thread(this);

thread1.start();

thread2.start();

tablicax = new int [100];

tablicay = new int [100];

}

public void paint(Graphics gdc){

for(int i=0;i<=wskaznik;i++)

gdc.fillRect(tablicax[i], tablicay[i],1,1);

}

public void run(){

for(int i=0;i<49;i++){

tablicax[wskaznik+1] = tablicax[wskaznik]+1;

System.out.print(

tablicax[wskaznik]+ " ");

wskaznik++;

System.out.print("-");

tablicay[wskaznik] =

tablicay[wskaznik-1]+1;

System.out.println(" " + tablicay[wskaznik-1] + " "+ wskaznik);

repaint();

}

}

}

Page 28: Model współbieżności w Javie

• A oto wynik działania naszego programu :

Page 29: Model współbieżności w Javie

Synchronizacja

• Aby uniknąć powyższej sytuacji, należy ograniczyć liczbę wątków mogących w danym momencie wykonywać pewien fragment kodu do jednego

• W tym celu należy zsynchronizować krytyczny fragment kodu

Page 30: Model współbieżności w Javie

Synchronizacja metody

• public synchronized void Counter()

{ ... }

• na czas wykonania metody synchronizowanej blokowana jest możliwość wywołania jakiejkolwiek innej metody synchronizowanej danego obiektu

Page 31: Model współbieżności w Javie

Synchronizacja bloku instrukcji

• synchronized (obiekt) blokInstrukcji

- na czas wykonywania blokuInstukcji dostęp do obiektu będzie zablokowany

- jeśli w momencie rozpoczęcia bloku instrukcji wyrażenie będzie już zablokowane, wątek się zawiesi w oczekiwaniu na odblokowanie

Page 32: Model współbieżności w Javie

Synchronizacja

Wywołanie :

• wskaznikNaObiekt.metodaSynchr(arg, ...);

jest równoważne wywołaniu:

• synchronized(wskaznikNaObiekt) {

wskaznikNaObiekt.metodaNieSyn(arg, ...);

}

Page 33: Model współbieżności w Javie

Zwalnianie blokady obiektu

• Blokada jest zawsze zwalniana na końcu synchronizowanego bloku, nawet gdyby w wyniku wyjątku, instrukcji break lub return sterowanie wątku zostało przeniesione poza synchronizowany blok

• Ważne jest aby w celu zawieszenia pracy wątku używać metody wait() gdyż na czas zawieszenia zwalnia ona blokadę obiektu

Page 34: Model współbieżności w Javie

Metoda wait()

• public final void wait()throws InterruptedException

• public final void wait(long timeout)throws InterruptedException

• public final void wait(long timeout, int nanos) throws InterruptedException

• Powoduje wstrzymanie pracy danego wątku aż zostanie wywołana metoda notify() lub notifyAll() lub upłynie czas podany jako argument

Page 35: Model współbieżności w Javie

Metoda wait()

• W przeciwieństwie do metody sleep() jest zwalniana blokada obiektu

• Wyjątek zostanie rzucony, gdy inny wątek wywoła metodę interrupt() na rzecz tego wątku

Page 36: Model współbieżności w Javie

Metody notify() i notifyAll()

• public final void notify()• public final void notifyAll()• Metoda notify() powoduje obudzenie

jednego, natomiast metoda notifyAll() wszystkich wątków zatrzymanych metodą wait()

Page 37: Model współbieżności w Javie

Metody wait(), notify(), notifyAll()

• Metody wait(), notify, notifyAll() muszą znajdować się wewnątrz synchronizowanego bloku lub metody.

• Jeśli zagnieździmy synchronizowane bloki lub metody, musimy pamiętać, że metody notify() i notifyAll() zwalniają blokadę tylko jednego obiektu, najbardziej wewnętrznego

Page 38: Model współbieżności w Javie

Uups, coś nie wyszło, czyli Zakleszczenia

• Gdy piszemy program używając mechanizmów synchronizacji, możemy doprowadzić do sytuacji, gdy w zestawie współdziałających wątków każdy wątek jest zawieszony lub dobrowolnie wstrzymany i nie istnieje możliwość odwieszenia ani uwolnienia jakiegokolwiek wątku

Page 39: Model współbieżności w Javie

Jak dochodzi do zakleszczeń

• Do zakleszczeń dochodzi, gdy jeden wątek, po założeniu blokady na pewien obiekt, próbuje uzyskać dostęp do innego obiektu, który jest blokowany przez drugi wątek, który próbuje uzyskać dostęp do obiektu zablokowanego przez pierwszy wątek

Page 40: Model współbieżności w Javie

Przykład zakleszczenia

• Program monitoruje pracę dwóch osób

• Każda osoba informuje o postępach swoich i konkurenta

Page 41: Model współbieżności w Javie

public class Worker implements Runnable {

private long counter = 0;

String name;

Worker other;

Worker (String name){

this.name = name;

}

Worker setOther(Worker other){

this.other = other;

return this;

}

synchronized void showStatus(){

Master.sendMessage(name + " " + counter + ", other: " + other.peep());

}

synchronized long peep(){

return counter;

}

public void run() {

while(true) {

counter++;

showStatus();

}

}

}

Page 42: Model współbieżności w Javie

import java.io.IOException;

public class Master {

static Worker tom, bob;

public static void main(String[] args)

throws IOException {

tom = new Worker("Tom");

bob = new Worker("Bob");

new Thread(tom.setOther(bob)).start();

new Thread(bob.setOther(tom)).start();

System.in.read();

}

static synchronized void sendMessage(String string){

System.out.println(string);

}

}

Page 43: Model współbieżności w Javie

I wynik działania programu:Tom 1, other: 0

Tom 2, other: 0

Tom 3, other: 0

Bob 1, other: 3

Bob 2, other: 3

Bob 3, other: 3

Bob 4, other: 3

Bob 5, other: 3

Bob 6, other: 3

Bob 7, other: 3

Bob 8, other: 3

Bob 9, other: 3

Tom 4, other: 10

Page 44: Model współbieżności w Javie

Literatura

• Szkolenia firmy Sun na stronie https://learningcenter-sai.sun.com/

• Dokumentacja API http://java.sun.com/j2se/1.4.2/docs/api/

• http://www.google.pl

• Bruce Eckel „Thinking in Java”

• Jan Bielecki „Java od podstaw”