529

Relac je: A nton i Machersk i

18. Mjr Antoni Macherski, szef służby samochodowej SGO „Polesie”. Sprawozdanie z kampanii wrześniowej w Polsce, [Włochy], 6 grudnia 1945 r.

[…]477

Część II. MobilizacjaZ chwilą wybuchu wojny pozostałem nadal na zajmowanym stanowisku Kierownika

Centralnej Komisji Odbiorczej Broni Panc.478. Dnia 8 IX 1939 r. zostałem wyznaczony na Szefa Samochodowego DOK IX Brześć n/Bugiem, gdzie 9 IX 1939 r. zameldowałem się. Po przejeździe z Brześcia n. Bugiem do Pińska dnia 14 IX 1939 r. zostałem wyznaczony przez śp. gen. Kleeberga na stanowisko Szefa Samochodowego Samodz. Grupy Oper. „Polesie”. Na tym stanowisku pozostawałem do czasu kapitulacji Grupy, tj. do dnia 6 X 1939 r.

Działania wojenne1–7 IX 1939 r.Centralna Komisja Odbiorcza Broni Panc. mieściła się w tych samych budynkach co

i w czasie pokoju – na Pradze na Stalowej. Praca wzmożona. Odbiory na fabrykach, tak PZInż. na Terespolskiej, jak [i w] Czechowicach oraz w fabrykach prywatnych bez przerwy w dzień i w nocy. Wydawanie nowych zamówień. Wydawanie odebranego sprzętu z fa­bryk jednostkom. Przyjmowanie samochodów [z] rekwizycji i przydział. Tak było do 4 IX 1939 r. W tym dniu została zarządzona ewakuacja Kierow. Zaop. Techn. Br. Panc., a tym samym i Centr. Kom. Odbior. Br. Panc. W dniu 5 IX 1939 r. Kier. Zaop. Techn. Br. Panc. wraz z Centr. Kom. Odbr. Br. Panc. znalazło się w Turobinie, odległym od Krasnegostawu około 40 km. W ciągu pierwszych 3 dni pobytu w Turobinie wyjazdy w teren w celu zorien­towania się co do możliwości zorganizowania przemysłu na wschodzie. Dodatnich wyni­ków nie osiągnięto. W tym samym czasie organizowanie kolumn ciężarowych i osobowych dla MSWojsk.

477 Pominięto część I, zawierającą dane osobowe autora.478 Autor relacji był przed wojną kierownikiem Samodzielnego Referatu Budżetowego Dowództwa Broni Pancernej MSWojsk., a następnie przeszedł do Kierownictwa Zaopatrzenia Broni Pancernej w Warszawie.

530

SGO „POleSie” w dOkumentach i wSPOmnieniach

8–13 IX 1939 r.W tym dniu wyjechałem z Turobina z kpt. [Kazimierzem] Misiakiem479 do DOK IX

Brześć n/Bugiem, gdzie wyznaczono mnie na Szefa Samochodowego DOK. Po zameldo­waniu się w DOK, przystąpiłem natychmiast do zorganizowania Szefostwa. Pracowałem w bardzo ciężkich warunkach ze znikomą ilością odpowiednich ludzi. Stałe bombardowa­nie miasta. Pobór samochodów, organizowanie kolumn ciężarowych.

14 IX–6 X 1939 r.Na rozkaz Dowódcy OK IX opuściłem Brześć n/Bugiem i przejechałem z Szefostwem Sam.

do Pińska. Po kilkudniowym pobycie opuściłem Pińsk i udałem się w myśl otrzymanych rozka­zów przez Lubieszów do Kamienia Koszyrskiego. Nie pamiętam dokładnych dat marszu i po­szczególnych drobnych miejscowości, ale kierunek nasz był później Włodawa, Parczew, Kock, Krzywda, Hordzieżka (miejsce Sztabu), okolica Serokomli. Marsz był bardzo utrudniony, gdyż na kierunku posuwania się naszych oddziałów były stałe walki z Niemcami, na tyłach oddziały musiały odpierać posuwających się bolszewików, a wszędzie na różnych kierunkach (wsie, lasy i wzgórza) walki z bandami ukraińskimi. Praca Szefostwa Samochodowego w tych warunkach była bardzo utrudniona, polegała na utrzymaniu pojazdów mechanicznych w stałym ruchu i pogotowiu, zdobycie paliwa było bardzo trudne, najgorzej przedstawiała się sprawa części za­miennych i zespołów wymiennych, tak że w razie zepsucia się samochodu niszczyło go się cał­kowicie. Sam. Grupa Oper. „Polesie” nie posiadała wcale samochodów sanitarnych i motocykli.

Nie podaję zadań dywizji i brygad kawalerii wchodzących w skład Grupy, ich wykona­nia i rozmieszczenia, gdyż nie były one mi znane dokładnie, a tylko luźno.

Szefostwo Samochodowe mieściło się przy II Rzucie, ja zaś z jednym oficerem znajdo­wałem się w I Rzucie (m.p. Sztabu Grupy).

Dnia 5 X 1939 r. dowódca Sam. Grupy Oper. „Polesie” śp. generał Kleeberg po odprawie z dowódcami poszczególnych jednostek zdecydował kapitulację Grupy i wysłał parlamen­tariuszy do dowódcy wojsk niemieckich.

O godzinie 24 wrócili parlamentariusze, a o godzinie 0.15 śp. gen. bryg. Kleeberg w to­warzystwie Szefa Sztabu Grupy płk. dypl. Łapickiego Mikołaja, por. Węza480 (jeden z par­lamentariuszy), kpt. [Kazimierza] Misiaka udali się do sztabu niemieckiego do Serokomli celem omówienia warunków kapitulacji z dowódcą wojsk niemieckich gen. Ottem.

Na rozkaz dowódcy Grupy wyżej wymienionych pilotowałem do Serokomli sam, gdzie byłem obecny na omówieniu kapitulacji.

Dnia 6 X 1939 r. o godz. 4 wróciliśmy wszyscy do Hordzieżki (m.p. Sztabu Gr.), skąd odeszły natychmiast do wszystkich oddziałów rozkazy powiadamiające o kapitulacji.

Tego samego dnia o 16 godz. wojska nasze zaczęły przekraczać punkty kontrolne wy­znaczone w akcie kapitulacyjnym.

Sztab Grupy z dowódcą śp. gen. bryg. Kleebergiem dnia 6 X 1939 r. o godz. 16 przekro­czył punkt kontrolny Gułów i dostał się do niewoli niemieckiej.

Oryginał, rękopis; IPMS, sygn. B.I.97/B

479 Wcześniej wykładowca w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej w Modlinie.480 Prawdopodobnie por. rez. Hieronim Wąż.