Na początku był Chaos

Mitologia grecka

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Język polski

Klasa V SP

Na dzisiejszej lekcji dowiemy się:

• Co to jest mit.

• Co to jest mitologia.

• Jak powstał świat według greckiej mitologii.

• Poznamy niektórych bogów i wybrane mity.

• Zapoznamy się też z wybranymi związkami frazeologicznymi.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mitologie

• Mitologia to :

Zbiór legend i mitów danej społeczności lub religii.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Jakie znacie mitologie:

• grecka

• rzymska

• indyjska

• słowiańska

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mitologia grecka

• Zbiór mitów: o bogach i boginiach, herosach, zjawiskach i postaciach nadprzyrodzonych.

• Wyjaśniała stworzenie świata i rozmaite zjawiska takie jak: pory roku, dzień i noc, słońce i gwiazdy.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mit

• Jest to opowieść o świecie, opisuje historię bogów, legendarnych bohaterów, stworzeń i nadprzyrodzonych mocy. Mity tworząc mitologię opisują historię stworzenia świata i człowieka. Opisują też sens istnienia dobra i zła, jak również istnienie zjawisk przyrody (np. pory roku, piorun).

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mapa Grecji

http://latina.blog.onet.pl/Grecja,2,ID377589548,n Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Na początku był Chaos

Na początku był Chaos. Któż zdoła powiedzieć dokładnie, co to był Chaos? Niejedni widzieli w nim jakąś istotę boską, ale bez określonego kształtu. Inni - a takich było więcej - mówili, że to wielka otchłań, pełna siły twórczej i boskich nasieni, jakby jedna masa nieuporządkowana, ciężka i ciemna, mieszanina ziemi, wody, ognia i powietrza.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Uranos i Gaja

Z tej napełnionej otchłani, kryjącej w sobie wszystkie zarodki przyszłego świata, wyłoniły się dwa potężne bóstwa, pierwsza królewska para bogów: Uranos - Niebo i Gaja - Ziemia. Oni dali początek wielu pokoleniom bogów.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Tytani, cyklopi i sturęcy

Z ich małżeńskiego związku wyszedł wielki ród tytanów, wśród których najstarszy był Okeanos, bóg potężnej rzeki, co szerokim, błękitnym kręgiem opływała całą ziemię dokoła. Młodszym rodzeństwem tytanów byli kiklopowie (cyklopi) i hekatonchejrowie - sturęcy.. Uranos nie był zadowolony z tego potomstwa, które było szkaradne lub okrutne. Wszyscy oni napełniali go strachem i odrazą. Nie spodziewając się po nich ani wdzięczności, ani poszanowania swej władzy ojcowskiej, strącił ich w bezdenne czeluści Tartaru.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Narodziny świata

• Razem z bogami rodził się świat. Nad ziemią, która jako ląd stały wydobywała się z chaosu, świeciło młode słońce, a z chmur spadały deszcze obfite. Podniosły się pierwsze lasy i ziemię przykryła wielka, szumiąca puszcza. Po nieznanych wzgórzach błądziły rzadkie zwierzęta. Zwolna rzeczy zaczęły przybierać znajome kształty. Źródła znalazły swe groty, a jeziora wygodne kotliny; góry śnieżnym grzebieniem zarysowały się na jasnym niebie. Gwiazdy lśniły w ciemnych przestworzach nocy, a kiedy one bladły, ptaki wydzwaniały jutrzence swą pierwszą pieśń powitalną. [...]

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Zeus

• Najważniejszy Bóg, władca Olimpu

• Syn Kronosa i Rei

• Uratował swoje rodzeństwo wydostając je z brzucha Kronosa

• Władca nieba i ziemi

• Jego atrybut to błyskawice

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Posejdon

• Starszy brat Zeusa

• Władca morza

• Atrybut: trójząb

• Nie mieszkał na Olimpie, lecz w pałacu na środku morza Śródziemnego

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Hades

• Również brat Zeusa

• Władca świata podziemnego

• Jego atrybutem są klucze

• Towarzyszy mu pies Cerber

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Olimp – siedziba bogów

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Politeizm i monoteizm

• Politeizm to wiara w wielu bogów

• Monoteizm to wiara w jednego boga

Religia Greków i Rzymian była politeistyczna

Monoteistyczna jest np. religia katolicka.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mitologia w kulturze

• Mitologia grecka stała się podstawą kultury europejskiej, a tematy i postacie mityczne inspirowały artystów i filozofów. Od stuleci funkcjonują w językach narodowych pochodzące z mitologii związki frazeologiczne, czyli związki wyrazów o określonym, powszechnie zrozumiałym znaczeniu przenośnym. Wydarzenia przedstawione w mitach oraz opisani w nich bogowie i bohaterowie mają określone symboliczne znaczenie, stanowią wzorce pewnych postaw zwane toposami i archetypami.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Syzyfowe prace

• Syzyf był królem Koryntu. Był lubiany przez Zeusa i często zapraszany na uczty. Jednak opowiadał innym ludziom tajemnice bogów. Kiedy zdradził sekret Zeusa został skazany na śmierć. Syzyf, aby uniknąć kary schwytał boga śmierci Tanatosa.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mit o Syzyfie

• Bóg jednak został uwolniony, a Syzyf zabity i niepochowany, przez co nie mógł trafić do krainy umarłych i jego dusza tułała się po świecie. Syzyf poskarżył się Hadesowi i ten pozwolił mu wrócić do świata żywych, aby dopilnować pogrzebu.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mit o Syzyfie

Syzyf jednak nie miał zamiaru wracać do Hadesu, więc ukrył się i przez wiele lat żył jeszcze na ziemi.

Jednak bogowie przypomnieli sobie o nim i został surowo ukarany.

Miał on przez wieczność wtaczać na bardzo wysoką i stromą górę ciężki głaz. W momencie, kiedy prawie dochodził do szczytu, głaz wyślizgiwał się z rąk i spadał na dół.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Syzyfowa praca

• praca bez końca,

• ciężka,

• bezskuteczna,

• bezcelowa,

• żmudna,

• niedająca żadnych efektów

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Nić Ariadny

Tezeusz był największym ateńskim bohaterem. Uratował Kretę przed potworem zamieszkującym labirynt -Minotaurem. Labirynt ten stworzył Dedal.

Kiedy król Krety Minos upomniał się o ofiary dla potwora, Tezeusz postanowił wyprawić się do labiryntu i zgładzić bestię.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Nić Ariadny

Od córki króla dostał kłębek nici. Wchodząc do labiryntu rozwijał ją, dzięki temu znał drogę powrotną.

Tezuszowi udało się zabić potwora, a dzięki pomocy Ariadny bezpiecznie wyszedł z labiryntu

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Nić Ariadny

• Nieoczekiwana pomoc

• Dobra rada

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Co zapamiętałeś z lekcji?

1. Świat wywodzi się: a) z Chaosu b) z Olimpu c) z niczego

2. Tytani, cyklopi i sturęcy byli dziećmi: a) Uranosa i Gai b) Kronosa i Rei c) Zeusa i Hery

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Co zapamiętałeś z lekcji?

3. Bogowie i boginie: Zeus, Posejdon, Hades, Hera, Demeter, Hestia to potomkowie:

a) Kronosa i Rei b) Zeusa i Hery c).Epimedeusza i Pandory

4. Gdzie mieszkał Zeus? a) na górze Otrys b) na Sycylii c) na górze Olimp

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Co zapamiętałeś z lekcji?

5. Jakie atrybuty posiadał Posejdon?

A. trójnóg

B. trójząb

C. dwójząb

6.Czego władcą był Hades?

A. morza

B. ziemi

C. podziemi

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Co zapamiętałeś z lekcji?

7.Czyją tajemnicę zdradził Syzyf?

a) Hadesa

b) Tezeusza

c) Zeusa

8. Czyją córka była Ariadna?

a) Minotaura

b) Minosa

c) Dedala

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Źródła:

• Fragmenty z mitologia: J. Parandowski,

• Mity: interpretacja własna

• Obrazy: http://www.galleryiliovska.com/new_page_3.htm,

http://www.blogi.szkolazklasa.pl/?blog=72,

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Dziękuję za uwagę

Aleksandra Czetwertyńska

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego