Migracja z Ukrainy i jej wpływ na wzrost gospodarczy w Polsce · 2019. 10. 31. · NBP Seminarium...

Paweł Strzelecki, Robert Wyszyński, Jakub Growiec

2019.10.31

Migracja z Ukrainy i jej wpływ na wzrost gospodarczy

w Polsce

Seminarium naukowe NBP

Plan prezentacji

NBP Seminarium naukowe 2019.10.31

1 Wprowadzenie

2 Źródła danych

3 Metoda i scenariusze

4 Wyniki dekompozycji PKB

5 Wnioski i uwagi końcowe

2

Ważne: Wyniki badań i poglądy wyrażone w artykule należą do autorów i nie są oficjalnym

stanowiskiem Narodowego Banku Polskiego


Gwałtowne zmiany liczby i struktury pracujących w Polsce

imigrantów w ostatnich latach

3

50% 47% 50% 46%35%

25%17%

8%

6% 7%8% 12%

12%

13%

14%39%

22% 22% 13% 14%

14%

13%

13%

21%

23% 24% 30% 28%39%

48%57%

33%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

rolnictwo przemysł budownictwo usługi

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

0

500

1000

1500

2000

2500

201020112012201320142015201620172018

Tysią

ce

Tysią

ce

Pozwolenia na pracę, lewa skala

Prace sezonowe (od 2018 roku), lewa skala

Praca na podstawie oświaczeń, lewa skala

Ruch graniczny PL-UA, prawa skala

Dlaczego potrzebne?

■ Dane BAEL nie odzwierciedlają większości obecnej imigracji, bo:

■ Definicja – próba BAEL pokrywa tylko osoby przebywające w Polsce rok lub więcej.

■ Zwrotność ankiet – imigranci unikają uczestnictwa w badaniach ankietowych

■ Co to oznacza dla analiz makro-ekonomicznych?

■ Niedoszacowanie wkładu czynnika praca do polskiego PKB

■ Przeszacowanie roli TFP

Cel badania

■ Oszacowanie właściwego wkładu czynnika praca do polskiego PKB pod względem:

■ Liczby pracujących: zarówno Polaków jak i imigrantów.

■ Specyfiki osób pracujących: średniej liczby przepracowanych godzin, czynników wpływających na produktywność pracy: cech osób (wiek, płeć, wykształcenie), miejsc pracy (zawód, sektor) –możliwe dzięki dodatkowym badaniom ankietowym NBP.

■ Metoda stanowi rozwinięcie już zastosowanej do polskich danych dekompozycji PKB: Gradzewicz et al.(2018)


Cel badania

4


Szacunki liczby pracujących imigrantów

5

■ Przedmiot szacunku: przeciętna liczba pracujących imigrantów w roku

■ Metoda oszacowania (baseline):

■ Model oparty o efektywnym czasie pozostawania w Polsce i pracy osób na różnych typach wiz

■ Zmiany w przepisach w latach 2017/2018 wydłużyły przeciętny czas pozostawania imigrantów w Polsce na wizach

■ Metoda oszacowania (alternatywna):

■ Model oparty na danych publikowanych przez ZUS, MRPiPS i założeniach odnośnie efektywnego czasu pozostawania w Polsce i pracy różnych typów imigrantów

Oszacowania przeciętnej liczby pracujących

i imigrantów założone w artykule

0

200

400

600

800

1000

1200

200

2

200

3

200

4

200

5

200

6

200

7

200

8

200

9

201

0

201

1

201

2

201

3

201

4

201

5

201

6

201

7

201

8

Baseline (model oparty na danych o wizach)

Baseline bez korekty na reformę 2017 / 2018

Alternatywny scenariusz harmonizacja publikowanychszeregów


Godziny przepracowane i produktywność pracowników

6

Dlaczego ważne? (literatura):

■ Wkład do wzrostu gospodarczego:

■ Barro,Sala-i-Martin,(1995); Dolado(1994)

■ Efekty w długim terminie mogą być korzystniejsze od krótkoterminowych (OLG):

■ Izquerido et al.(2010)

■ Imigranci mają zwykle niższą produktywność:

■ Niższy lub niewykorzystywany kapitał ludzki,

■ Problemy z poszukiwaniami i dopasowaniem na rynku pracy

■ Tymczasowość pracy imigrantów krótkoterminowych

■ Krótkoterminowi migranci przepracowują przeciętnie dużo więcej godzin w tygodniu

Źródła danych o imigrantach:

■ Cechy imigrantów zwykle niedostępne w

publikacjach.

■ Najnowsze badania ankietowe NBP

dotyczące migracji:

■ Migranci w czterech polskich miastach

(N=1900 w latach 2015-2018)

■ Respondent Driven Sampling (RDS)

■ Badania ankietowe prowadzone przez Ośrodek

Badań and Migracjami Uniwersytetu

Warszawskiego

■ Pytania dotyczące wrażliwych danych

aktywności zawodowej, płac, przekazów itd.

Funkcja produkcji (dynamika):

■ 𝑌 = 𝛼𝐾 + 1 − 𝛼 𝐿 + 𝑈𝑡𝑖𝑙 + መ𝐴

Heterogeniczność kapitału: 𝐾 =

𝑐1𝐾 𝐾1 + 𝑐2

𝐾 𝐾2 +⋯+ 𝑐𝑛𝐾 𝐾𝑛

Uwzględnienie ilości różnych

typów kapitału:

■ 𝐾 = 𝐾𝑟𝑎𝑤 + 𝑄𝐾,

where: 𝐾𝑟𝑎𝑤 = 𝐾1 + 𝐾2 +⋯+ 𝐾𝑛

Możliwość zróżnicowania wkładu

pracy na pracowników rodzimych

i imigrantów

■ 𝐿 = 𝑐1𝐿 𝐿1 +⋯+ 𝑐𝑗

𝐿 𝐿𝑗+ 𝑐𝑗+1

𝐿 𝐿𝑗+1 +⋯+ 𝑐𝑚𝐿 𝐿𝑚

Ilość i struktura różnych typów

pracowników:

𝐿 = 𝐿𝑟𝑎𝑤𝑃𝐿 + 𝐿𝑟𝑎𝑤

𝑈𝐴 + 𝑄𝐿𝑃𝐿 + 𝑄𝐿

𝑈𝐴,

gdzie: 𝐿𝑟𝑎𝑤𝑃𝐿 = 𝐿1 +⋯+ 𝐿𝑗 ,

𝐿𝑟𝑎𝑤𝑈𝐴 = 𝐿𝑗+1 +⋯+ 𝐿𝑛


Metoda dekompozycji wzrostu gospodarczego

7

• Fernald (2012)

• Gradzewicz et al. (2018)

■ Kapitał (Eurostat i GUS)

■ Budynki niemieszkalne i budowle,

■ Transport i wyposażenie,

■ Pozostałe maszyny i urządzenia,

■ Wartości niematerialne i prawne,

■ komputery (hardware i software)

■ Praca (PL) – cechy osób i ich miejsc pracy (BAEL):

■ Wykształcenie (4 grupy)

■ Wiek (4 grupy)

■ Płeć (2 grupy)

■ Zawody (3 grupy)

■ Sektor (3 grupy)

■ Wykorzystanie zdolności produkcyjnych

■ NBP Szybki Monitoring (badanie ankietowe przedsiębiorstw)

■ Pracownicy z Ukrainy (UA)

■ Liczba imigrantów (własne szacunki na podstawie wielu źródeł)

■ Liczba przepracowanych godzin, charakterystyka imigrantów i ich miejsc pracy – ankiety NBP.


Źródła danych do funkcji produkcji

8

• Jorgenson i Griliches (1967)

• Bell, Burriel-Llombart i Jones (2005)

• Gradzewicz et al. (2018)


Co stoi za wzrostem nakładów pracy w polskiej gospodarce?

9

Dekompozycja wzrostów nakładów pracy r/r (L)■ Legenda:

E (PL), E(UA) – liczba pracujących pracowników z polskim i ukraińskim obywatelstwem

H(PL), H(UA) – przeciętna liczba przepracowanych godzin

Q(PL), Q(UA) – wpływ struktury cech pracowników i ich miejsc pracy na produktywność pracy

■ Ważne:

Istotna rola heterogeniczności – zarówno Polaków jak i Ukraińców

■ Ostatnio:

zmniejszające się wzrosty zatrudnienia Polaków – wyczerpywanie się zasobów uzupełniane przez imigrantów w latach 2014-2017

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

199

6

199

7

199

8

199

9

200

0

200

1

200

2

200

3

200

4

200

5

200

6

200

7

200

8

200

9

201

0

201

1

201

2

201

3

201

4

201

5

201

6

201

7

201

8

E(PL) H(PL) Q(PL) E(UA)H(UA) Q(UA) Total


Zmiany struktury osób pracujących według poszczególnych cech

i ich wkład do zmian nakładów pracy r/r: ogółem i tylko imigranci

10

Pracujący ogółem (𝑄𝐿𝑃𝐿+𝑈𝐴) Tylko imigranci (𝑄𝐿

𝑈𝐴)

-1.0%

-0.5%

0.0%

0.5%

1.0%

1.5%

2.0%

2.5%

3.0%

199

61

99

71

99

81

99

92

00

02

00

12

00

22

00

32

00

42

00

52

00

62

00

72

00

82

00

92

01

02

01

12

01

22

01

32

01

42

01

52

01

62

01

72

01

8

education sex age

sector occupation Total Q

-0.5%

0.0%

0.5%

199

61

99

71

99

81

99

92

00

02

00

12

00

22

00

32

00

42

00

52

00

62

00

72

00

82

00

92

01

02

01

12

01

22

01

32

01

42

01

52

01

62

01

72

01

8

education sex age

sector occupation Total Q


Zmiany nakładów pracy r/r – wrażliwość na założenia

11

-6%

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

20

17

20

18

Dynamika wkładu czynnika praca w polskiej

gospodarce przy różnych założeniach

odnośnie napływu imigrantów:

* Oszacowanie przeciętnej liczby pracujących imigrantów w 2018 roku (w tys.):

- Baseline ~ 890

- High scenario (+20%) ~ 1070

- Low scenario (-20%) ~ 630

- Baseline (const’18) ~ 795

- Alternative scenario ~ 1060

2013 2014 2015 2016 2017 2018

Baseline 0.7% 3.1% 2.4% 2.3% 2.2% 0.0%

Baseline +20% 0.7% 3.2% 2.5% 2.5% 2.4% 0.3%

Baseline -20% 0.6% 3.1% 2.3% 2.1% 2.0% -0.3%

Baseline(const'18) 0.7% 3.1% 2.4% 2.3% 2.2% -0.5%

Alternative 0.5% 3.1% 2.6% 2.6% 2.6% 0.3%

No migration 0.6% 2.7% 1.9% 1.3% 1.1% -0.5%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%


Jakie są główne czynniki wzrostu gospodarczego w Polsce r/r?

12

Wyniki dekompozycji wzrostów PKB r/r Struktura wzrostu PKB (suma=100%)

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

199

7

199

8

199

9

200

0

200

1

200

2

200

3

200

4

200

5

200

6

200

7

200

8

200

9

201

0

201

1

201

2

201

3

201

4

201

5

201

6

201

7

201

8

Capital input Utilisation TFP

Labour input (PL) Labour input (UA) GDP (yoy)

1996-2018 2014-2018

Bez

imigracjiBaseline

Bez

imigracjiBaseline

K 41.8% 41.8% 35.3% 35.3%

L (PL) 17.8% 17.8% 13.9% 13.9%

L (UA) 0.0% 3.2% 0.0% 11.3%

Util 1.5% 1.5% 9.9% 9.9%

TFP 39.0% 35.8% 40.9% 29.6%


Wkład pracy imigrantów 2014-2018. Jak wrażliwy jest szacunek na

zmiany założeń?

13

Struktura wzrostu PKB przy różnych scenariuszach (suma=100%)

2014-2018

Baseline Baseline (const’18) Alternative scenario Baseline - 20% Baseline + 20%

K 35.3% 35.3% 35.3% 35.3% 35.3%

L (PL) 13.9% 13.9% 13.9% 13.9% 13.9%

L (UA) 11.3% 10.2% 15.9% 7.6% 13.4%

Util 9.9% 9.9% 9.9% 9.9% 9.9%

TFP 29.6% 30.7% 25.0% 33.3% 27.4%


Co zmienia uwzględnienie imigracji w rachunku PKB?

14

Wkład pracy imigrantów do polskiego PKB (w pp.) Oszacowanie tempa wzrostu wydajności

wszystkich czynników produkcji (TFP)

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

199

71

99

81

99

92

00

02

00

12

00

22

00

32

00

42

00

52

00

62

00

72

00

82

00

92

01

02

01

12

01

22

01

32

01

42

01

52

01

62

01

72

01

8

Baseline (korekta BAEL o liczbę i strukturęimigrantów)Tylko korekta o liczbę imigrantów

Dane BAEL (porównywalne)

-0.1%

0.0%

0.1%

0.2%

0.3%

0.4%

0.5%

0.6%

0.7%

0.8%

199

71

99

81

99

92

00

02

00

12

00

22

00

32

00

42

00

52

00

62

00

72

00

82

00

92

01

02

01

12

01

22

01

32

01

42

01

52

01

62

01

72

01

8Baseline (uwzględniona liczba i strukturaimigrantów)Bez imigrantów

■ Praca imigrantów przyczyniła się do utrzymania wysokiego i dodatniego wkładupracy do wzrost polskiego PKB w latach 2014-2018 pomimo kurczących sięzasobów rodzimej pracy (i obniżającego się współczynnika aktywności zawodowej).

■ Wzrost liczby imigrantów w kolejnych latach prawdopodobnie nie będzie już tak dynamiczny jak w okresie 2014-2017, ale być może w większym stopniu będzie wykorzystywany kapitał ludzki imigrantów.

■ W artykule nie poruszono wielu innych niż podaż pracy konsekwencji imigracji (stabilność finansów publicznych, przekazy pieniężne, zmiana struktury konsumpcji i oszczędności itd.). Powinny być one tematem dalszych badań.

■ Pożądany model polityki migracyjnej: migracja krótkookresowa vs migracja osiedleńcza

■ Badania polskich emigrantów realizowane przez NBP wskazują, że choć dobra sytuacja gospodarcza w Polsce zmienia ich opinie, czy docelowo pozostać za granicą na stałe to czynniki ekonomiczne jeszcze wiele lat mogą przemawiać za pozostaniem za granicą

■ Coraz szybsze starzenie się ludności dotyka całego regionu Europy Środkowo- Wschodniej.

NBP Seminarium naukowe 2019.10.31 15

Wnioski i uwagi końcowe

Migracja z Ukrainy i jej wpływ na wzrost gospodarczy w Polsce · 2019. 10. 31. · NBP Seminarium...

Documents

Transcript of Migracja z Ukrainy i jej wpływ na wzrost gospodarczy w Polsce · 2019. 10. 31. · NBP Seminarium...