mgr inż. Iwona Budrewicz Powiatowa Stacja Sanitarno ... filePŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY O...

mgr inż. Iwona Budrewicz Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

w Kamieniu Pomorskim

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY

FAS – fetal alcohol syndrome – płodowy zespół alkoholowy Jest to zespół umysłowych i fizycznych zaburzeń będących skutkiem działania alkoholu na płód w okresie prenatalnym. Ze szkodliwości spożywania alkoholu przez kobietę w ciąży ludzie zdawali sobie sprawę już w starożytności. Zabraniano pić piwo kobietom w ciąży i karmiącym, matkom i pielęgniarkom już w celtyckiej Szkocji.


O charakterystycznych cechach występujących u dzieci alkoholiczek napisał w 1968 roku, francuski lekarz Paul Lemoine of Nantes. W latach 1968-1969 Christy Ulleland wraz ze współpracownikami przeprowadziła i udokumentowała badania o zagrożeniach dla dziecka wynikających ze spożywania przez ciężarną alkoholu. Nazwa Fetal Alkohol Syndrome pojawia się w 1973 roku. Twórcami pojęcia FAS są dwaj amerykańscy lekarze – Kennetha Lyons Jones i David Weyhe Smith z University of Washington Medical School w Seattle.


W 1982 roku Sterling Clarren po przeprowadzonych badaniach na małpach, udowodnił iż alkohol jest teratogenem. Spożywanie alkoholu przez kobiety w ciąży zaburza produkcję DNA, wzrost i różnicowanie komórek, transport aminokwasów i glukozy przez łożysko. Ponadto powoduje zwężenie naczyń krwionośnych matki i niedotlenienie płodu.

Spożycie alkoholu w I trymestrze ciąży:

o uszkadza mózg,

o osłabia rozwój komórek,

o atakuje główne organy płodu takie jak serce czy nerki,

o prowadzi do deformacji twarzy,

o powoduje poronienia.

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Narażenia płodu w I trymestrze ciąży

Alkohol bardzo łatwo przenika przez łożysko, dostając się do krwiobiegu dziecka. Po upływie 40 do 60 minut od spożycia alkoholu przez matkę, jego stężenie w krwiobiegu płodu jest równe stężeniu alkoholu we krwi matki.

Spożycie alkoholu w II trymestrze ciąży:

o osłabia rozwój mózgu,

o powoduje poronienia zagrażające życiu matki,

o uszkadza mięśnie, skórę, gruczoły, kości i zęby.

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Narażenia płodu w II trymestrze ciąży

Alkohol powoduje więcej szkód w rozwijającym się płodzie niż inne substancje łącznie z marihuaną, heroiną i kokainą. (Institute of Medicine, 1996).

Spożycie alkoholu w III trymestrze ciąży:

o osłabia rozwój mózgu i płuc,

o prowadzi do zaburzenia rozwoju wzrostu.

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Narażenia płodu w III trymestrze ciąży

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Charakterystyczny rysy twarzy

Charakterystyczne rysy twarzy dzieci z FAS (choć nie zawsze):

zmarszczka kącika oka,

małe, szeroko rozstawione oczy,

płaska środkowa część twarzoczaszki,

wygładzona rynienka podnosowa,

cienka górna warga,

małożuchwie,

Jedna lub dwie z tych cech może pojawić się u zdrowego dziecka na skutek genów i cech odziedziczonych po biologicznych rodzicach. Kiedy występuje kilka cech wraz z objawami ze strony OUN i wywiadem świadczącym o narażeniu na działanie alkoholu w życiu płodowym, można rozważyć diagnozę FAS.

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Charakterystyczny wygląd twarzy

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Charakterystyczny wygląd twarzy

Cechy morfologiczne mogą nie być widoczne zaraz po urodzeniu. Również w okresie dorastania czy dorosłości. Często między 2 a 10 rokiem życia, dzieci u których nie stwierdza się wszystkich fizjologicznych objawów FAS, mogą być zdiagnozowane jako mające Fetal Alcohol Effects (FAE) – alkoholowy efekt płodowy.

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Deficyty u dziecka

Małogłowie, mniejszy i mniej pofałdowany mózg.

Zahamowanie wzrostu i złe ukształtowanie kośćca.

Wady serca, nerek, wątroby, narządów wzroku, słuchu.

Nadaktywność, wrażliwość na dotyk i dźwięki.

IQ

Deficyty uwagi i pamięci, jąkanie się, bełkotliwe mówienie.

Trudności z myśleniem abstrakcyjnym i przyczynowo-

skutkowym.

Niedojrzałe zachowanie, depresja, wybuchy gniewu.

PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Mózg dziecka z FAS

Diagnoza alkoholowego zespołu płodowego FAS opiera się na następujących kryteriach:

charakterystyczne rysy twarzy,

mała waga urodzeniowa,

dysfunkcja ośrodkowego układu nerwowego,

wywiad potwierdzający narażenie na działanie

alkoholu w życiu płodowym.


Na świat przychodzi więcej dzieci z FAS, niż z Zespołem Downa. (1991, Journal of American Medical Association)

Należy pamiętać:

FAS jest wiodącą przyczyną chorób umysłowych,

większość osób z FAS ma przeciętny poziom inteligencji,

FAS jest przyczyną poważnych problemów społecznych

i zaburzeń zachowania,

dziesięć razy więcej dzieci rodzi się z efektem

poalkoholowym (FAE),


Należy pamiętać:

nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu, każda spożyta

ilość ma ujemny skutek na dziecko,

alkohol uszkadza płód bardziej, niż jakikolwiek inny

narkotyk,

zespołowi FAS i innym uszkodzeniom alkoholowym

można zapobiec w 100% .


Dzieci z FAS/FAE bardzo często wykazują problemy z zachowaniem:


nadaktywność, nieustępliwość, pasywność, impulsywność, drażliwość, problemy ze snem, złośliwość, nadwrażliwość na dotyk i dźwięk,

trudności z adaptacją, problemy z organizacja, niska samoocena, trudności z samokontrolą, łatwość popadania w stany depresyjne, problemy z absencją, problemy ze sferą seksualną.

Objawy te nie są "problemami w zachowaniu" lecz skutkiem stałego, niezmiennego niszczenia mózgu (statyczna encefalopatia) i nie zawsze zależą od woli dziecka.

Często dzieci z FAS oceniane są jako leniwe, niesystematyczne, nieprzykładające się do nauki.

Osoby poddane działaniu alkoholu w życiu płodowym mają trudności z:

myśleniem abstrakcyjnym – abstrakcyjne myślenie stanowi

niewidzialną podstawę funkcjonowania świata,

myśleniem przyczynowo – skutkowym,

wyobraźnią – osoby z FAS/E nie potrafią wyobrazić sobie tego, czego nie

doświadczyły,

uogólnianiem – brakuje im plastyczności w procesie myślenia, tak więc –

jeśli zmienia się część rutyny, należy stworzyć całkowicie nową rutynę,

czasem – poczuciem czasu, godziny, dopasowaniem pewnych czynności

do określonych godzin, cykliczną naturą zjawisk;

pamięcią – zwłaszcza krótką.



Dzieci z FAS/FAE, zwłaszcza w wieku dorastania, mają kłopoty z nawiązywaniem kontaktów z rówieśnikami. Są bardzo podatne na manipulację i wykorzystanie. Z powodu swojej ufności i łatwowierności często stają się ofiarami przemocy seksualnej, fizycznej, psychicznej. Dlatego wymagają stałego nadzoru ze strony osób dorosłych.

Osoby z FAS/FAE często charakteryzują się nieodpowiednimi zachowaniami społecznymi. Są także niezdolne do tego, aby analizować skutki własnego postępowania. Nie potrafią odczytywać podtekstów ukrytych w mimice, gestach czy słowach. Są one społecznie i emocjonalnie niedojrzałe.

Na 100 urodzeń 3-4 dzieci z FAS

Alkohol uszkadza płód bardziej, niż jakikolwiek narkotyk.

FAS jest wiodącą przyczyną chorób umysłowych.

Na świat przychodzi dziesięciokrotnie więcej dzieci z pełnoobjawowym FAS, niż z Zespołem Downa.

Brak lub niewłaściwe diagnozy.

Ponad połowa dzieci z polskich domów dziecka ma FAS.

1/3 Polek pije w czasie ciąży.


Zaniepokojenie budzą fakty:

mgr inż. Iwona Budrewicz Powiatowa Stacja Sanitarno ... filePŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY O...

Documents

Transcript of mgr inż. Iwona Budrewicz Powiatowa Stacja Sanitarno ... filePŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY O...