Metody badań geologiczno -inżynierskich · 2014. 3. 21. · -hydrogeologia,-gruntoznawstwo,...
Transcript of Metody badań geologiczno -inżynierskich · 2014. 3. 21. · -hydrogeologia,-gruntoznawstwo,...
-
WYKŁADWYKŁAD
Metody badań
geologiczno - inżynierskich
mgr inż. Sylwia Tchórzewska
-
BIBLIOGRAFIABIBLIOGRAFIA
1. Bażyński J., Drągowski A, Frankowski Z., Kaczyński R., Rybicki S., Wysokiński L. 1999. Zasady sporządzania dokumentacji geologiczno-inżynierskiej, PIG, Warszawa.
2. Bażyński J., Drągowski A, Frankowski Z., Kaczyński R.. 1999. Instrukcja sporządzania mapy warunków geologiczno-inżynierskich w skali 1: 10 000 i większej dla potrzeb planowania przestrzennego w gminach. PIG, Warszawa
3. Derski W., Izbicki R., Kisiel I., Mróz Z. 1982. Mechanika skał i gruntów. PWN, Warszawa.
4. Sanecki L. 2003. Geotechniczne badania polowe. Wydawnictwa AGH, Kraków.
5. Kłosiński B., Bażyński J., Frankowski Z., Kaczyński R., Wierzbicki S.. 1998. Instrukcja badań podłoża gruntowego budowli drogowych i mostowych, GDDP, IBDiM, Warszawa.
6. Majcherczyk T., Szaszenko A., Sdwiżkowa E. 2006. Podstawy geomechaniki. UWND AGH, Kraków.
7. Pilecki Z. 2002. Wyznaczanie parametrów górotworu na podstawie klasyfikacji geotechnicznych. Wyd. DRUKROL, Kraków.
8. Wiłun Z. , 2005. Zarys geotechniki, WKiŁ, Warszawa.
9. Sikora Z. 2006, Sondowania statyczne. Metody i zastosowanie w geoinzynierii. Wyd. Naukowo-Techniczne , Warszawa.
-
BIBLIOGRAFIA BIBLIOGRAFIA
Polskie Normy:
1.PN-B-02480:1986 – Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów.
2.PN-B-04481:1988 – Grunty budowlane. Badanie próbek gruntu.
3.PN-EN ISO 14688-1:2006 – Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 1: Oznaczanie i opis
4.PN-EN ISO 14688-2:2006 – Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 2: Zasady klasyfikowania
5.PN-EN 1997-1:2009 – Projektowanie geotechniczne. Część 1: Zasady ogólne
6.PN-EN 1997-2:2009 – Projektowanie geotechniczne. Część 2: Rozpoznawanie i badanie podłoża 6.PN-EN 1997-2:2009 – Projektowanie geotechniczne. Część 2: Rozpoznawanie i badanie podłoża gruntowego
7.PN-B-03020:1981 - Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie
budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie
8. PN-B-04452:2002 - Geotechnika. Badania polowe.
9. PN-EN ISO 14689-1:2006 -Badania geotechniczne – Oznaczanie i klasyfikowanie skał – Część 1: Oznaczanie i opis
10. PN-EN ISO 22476-2:2006- Rozpoznanie i badania geotechniczne – Badania polowe – Część 2: Sondowanie dynamiczne.
11. PN-EN/ISO 22476-3:2005- Rozpoznanie i badania geotechniczne – Badania polowe – Część 3: Sonda cylindryczna SPT.
12. PN-EN/ISO 22476-12:2009- Rozpoznanie i badania geotechniczne -- Badania polowe -- Część 12: Badanie sondą stożkową (CPTM) o końcówce mechanicznej
-
GEOLOGIA INŻYNIERSKAGEOLOGIA INŻYNIERSKA
Geologia inżynierska jest nauką zajmującą się zastosowaniem geologii dopraktyki inżynierskiej. Została wydzielona jako samodzielna nauka w latach 20.XX w.Geologia inżynierska zajmuje się badaniem i oceną aktualnego środowiskageologicznego, jego zmienności i ewolucji dla potrzeb planowaniaprzestrzennego i regionalnego, oraz projektowania, wykonawstwa ieksploatacji obiektów budowlanych.
-
GEOLOGIA INŻYNIERSKAGEOLOGIA INŻYNIERSKA
Jest dziedziną międzydyscyplinarną, która w praktyce wiąże takie działy która w praktyce wiąże takie działy wiedzy jak: -mechanika gruntów, -geotechnika,-hydrogeologia,-gruntoznawstwo, -inżynieria budowlana,-geomorfologia,-geochemia,-geofizyka,- pozostałe dziedziny geologii
-
DZIAŁY GEOLOGII INŻYNIERSKIEJDZIAŁY GEOLOGII INŻYNIERSKIEJ
Geologia inżynierska:
� Gruntoznawstwo
� Mechanika gruntów i mechanika skał
� Geodynamika inżynierska
� Regionalna geologia inżynierska� Regionalna geologia inżynierska
Geotechnika-– dział nauki ściśle związanych z geologią inżynierską, ale nie jest to jeden z działów geologii inżynierskie. Wiąże się z jednej strony z fundamentowaniem i budownictwem, z drugiej z górnictwem i wiertnictwem. Geotechnika zajmuje się wdrażaniem zagadnień z zakresu gruntoznawstwa i geodynamiki inżynierskiej w życie – praktyczne ich wykorzystanie. Jest to jednak nauka równoległa do geologii inżynierskiej. Poza rozpoznawaniem warunków podłoża daje odpowiedzi na temat fundamentowania i innych założeń konstrukcyjnych obiektów budowlanych.
-
DEFINICJEDEFINICJE
GEOLOGIA INŻYNIERSKA – zajmuje się rozpoznaniem podłoża gruntowego i skalnego, pozyskiwaniemprób oraz badaniami właściwości gruntów in situ (w miejscu ich zalegania).Ponadto obejmujezagadnienia związane z projektowaniem budowli ziemnych (skarpy, nasypy) jak też innych obiektówbudowlanych.
GRUNTOZNAWSTWO –dział geologii inżynierskiej zajmujący się badaniem i klasyfikacją gruntów zewzględu na ich właściwości fizyko-mechaniczne (budowlane). Przedmiotem badań gruntoznawstwasą fizyczne, mechaniczne oraz fizykochemiczne właściwości gruntów i ocena ich zmienności wzależności od składu mineralnego, chemicznego gruntu, jego struktury, tekstury, …
MECHANIKA GRUNTÓW – zajmuje się badaniem mechanicznych właściwości gruntów dla celówzwiązanych z wykonaniem i eksploatacją budowli ziemnych oraz współpracy z podłożem gruntowymzwiązanych z wykonaniem i eksploatacją budowli ziemnych oraz współpracy z podłożem gruntowyminnych obiektów inżynierskich. Badania dotyczą: naprężeń w podłożu, wytrzymałości gruntów,odkształceń i osiadań gruntów, stateczności zboczy i skarp.
MECHANIKA SKAŁ - zajmuje się badaniem mechanicznych właściwości skał dla celów prowadzeniadziałalności inżynierskiej w ośrodku skalnym – np. kopalnie podziemne, tunele, zapory itp..
GEOTECHNIKA ŚRODOWISKA – zajmuje się zagadnieniami wpływu na środowisko działalnościinżynierskiej człowieka. Obejmuje zagadnienia związane z projektowaniem bezpiecznych składowiskodpadów, lokalizacji zakładów chemicznych oraz innych źródeł potencjalnych zanieczyszczeń jak teżprognozowaniem ich wpływu na środowisko. Ponadto zajmuje się modyfikacją i poprawianiemwłaściwości gruntów, ich prawidłowym doborem dla celów inżynierskiej działalności człowieka.
Celem wszystkich dyscyplin geologii inżynierskiej jest przetworzenie danych z rozpoznania
geologicznego na język zrozumiały dla inżynierów projektujących obiekty inżynierskie.
Podstawą do dialogu z inżynierem budowlanym są parametry wytrzymałościowe gruntów podłoża, a
zatem umiejętność ich oznaczania stanowi podstawę wszelkich działań w geologii inżynierskiej.
-
GEOTECHNIKAGEOTECHNIKA
Geotechnika-– dział nauki ściśle związanych z geologią inżynierską, ale nie jest to jeden z działów geologii inżynierskie. Wiąże się z jednej strony z fundamentowaniem i budownictwem, z drugiej z górnictwem i wiertnictwem. Geotechnika zajmuje się wdrażaniem zagadnień z zakresu gruntoznawstwa i geodynamiki inżynierskiej w życie – praktyczne ich wykorzystanie. Jest to jednak nauka równoległa do geologii inżynierskiej. Poza rozpoznawaniem warunków podłoża daje odpowiedzi na temat fundamentowania i innych założeń konstrukcyjnych obiektów budowlanych.
Jest to nauka interdyscyplinarną wykorzystująca geologię inżynierską, mechanikębudowli, gruntoznawstwo, mechanikę gruntów, fundamentowanie, geodynamikę,chemię, fizykę.
-
PODSTAWOWE DEFINICJEPODSTAWOWE DEFINICJE
STRUKTURA – wielkość cząstek tworzących grunt (skałę)
TEKSTURA - sposób ułożenia cząstek tworzących grunt (skałę)
SKAŁA – ośrodek ciągły, o ciągłej budowie, może nią być zdiagenezowany grunt
GRUNT - stanowi fragment warstwy litosfery, powstały w wyniku wietrzenia skał pierwotnych czyliGRUNT - stanowi fragment warstwy litosfery, powstały w wyniku wietrzenia skał pierwotnych czyliw wyniku rozpadu czy rozkładu skały macierzystej w wyniku oddziaływania procesów fizycznych,chemicznych czy biologicznych nie poddany procesom diagenezy. Rozdrobniony, wielofazowyskładający się ze zwietrzałych okruchów skalnych, często z domieszką substancji organicznej. Siłyoddziaływań międzycząsteczkowych są dużo mniejsze niż wytrzymałość samych cząstek.
GLEBA – przypowierzchniowa strefa gruntu spulchniona i wzbogacona w cząstki organiczne(próchnicę).
-
PODSTAWOWE DEFINICJEPODSTAWOWE DEFINICJE
NASYP – sztucznie utworzona warstwa gruntu. Jeśli została zaprojektowana i stworzona z zachowaniem zasad budowlanych (miąższość, rodzaj gruntu, zagęszczenie) to może stanowić podłoże budowlane.
NASYP NIEKONTROLOWANY – sztucznie utworzona warstwa gruntu, zawierająca cząstki organiczne oraz odpady (np. gruz budowlany, odpady przemysłowe i komunalne itp..) Charakteryzuje się dużą zmiennością cech fizyczno – mechanicznych. Nie może być wykorzystany jako podłoże budowlane.
PODŁOŻE GRUNTOWE – strefa, w której właściwości gruntu mają wpływ na projektowanie, wykonanie oraz eksploatację budowli.
WARSTWA GEOTECHNICZNA – część podłoża gruntowego, w której występuje grunt jednego wieku, genezy, rodzaju i stanu.
PAKIET GEOTECHNICZNY – zespół kilku warstw geotechnicznych, obejmujący najczęściej grunty jednego wieku, genezy oraz zbliżonego rodzaju, konsystencji lub zagęszczenia. (Mające jednakowe wartości parametrów geotechnicznych.)
-
CEL I ZAKRES BADAŃ CEL I ZAKRES BADAŃ CEL – rozpoznanie ośrodka gruntowego dla potrzeb inżynierskiej działalności człowieka
ZAKRES BADAŃ GEOLOGICZNO – INŻYNIERSKICH:
1. Rozpoznanie podłoża -ośrodka gruntowego (podział na warstwy i pakiety geotechniczne)
- rodzaj gruntu, litologia
- sposób zalegania warstw z uwzględnieniem tektoniki, krasu itp..
- wiek i geneza
- badania właściwości fizyczno-mechanicznych gruntów
2. Rozpoznanie warunków hydrogeologicznych i hydrograficznych
- warstwy wodonośne (ilość, głębokość występowania, miąższość, rodzaj)
- parametry hydrogeologiczne warstw wodonośnych(wahania zwierciadła, przepuszczalność, kierunek spływu)
- zasięg terenów zalewowych
3. Rozpoznanie procesów geodynamicznych i geologiczno-inżynierskich
- Wody powierzchniowe i podziemne (erozja i depozycja materiału gruntowego, ługowanie, cementacja , sufozja, kolmatacja, pęcznienia, osiadania zapadowego)
- Ruchy masowe gruntów(osuwiska, pełzanie, wypór gruntów)
- Procesy termiczne (przemarzanie gruntów, wysadzinowość)
- Sztuczne deformacje terenu ( procesy antropogeniczne, obliczania stateczności skarp, nasypów, wykopów)
4. Ustalanie geotechnicznych warunków posadowiania
5.Ocena możliwości posadowień budowli -badania wpływu inwestycji na środowisko, kontrola stanu technicznego budowli ziemnych
6. Projektowanie metod wzmacniania podłoża gruntowego, dobór materiału do budowy zapór ziemnych, wałów, dróg, itp.
-
Ustalanie geotechnicznych warunków Ustalanie geotechnicznych warunków posadowianiaposadowiania
Ustalenie geotechnicznych warunków posadowienia polega na:
- zaliczeniu obiektu budowlanego do odpowiedniej kategorii geotechnicznej;
- zaprojektowaniu odwodnień budowlanych;
- przygotowaniu oceny przydatności gruntów stosowanych w budowlach ziemnych;
- zaprojektowaniu barier lub ekranów uszczelniających;
- określeniu nośności, przemieszczeń i ogólnej stateczności podłoża gruntowego;
- ustaleniu wzajemnego oddziaływania obiektu budowlanego i podłoża gruntowego w różnych fazach - ustaleniu wzajemnego oddziaływania obiektu budowlanego i podłoża gruntowego w różnych fazach budowy i eksploatacji, a także wzajemnego oddziaływania obiektu budowlanego z obiektami sąsiadującymi;
- ocenie stateczności zboczy, skarp wykopów i nasypów;
- wyborze metody wzmacniania podłoża gruntowego i stabilizacji zboczy, skarp wykopów i nasypów;
- ocenie wzajemnego oddziaływania wód gruntowych i obiektu budowlanego;
- ocenie stopnia zanieczyszczenia podłoża gruntowego i doboru metody oczyszczania gruntów.
-
METODY BADAŃ GEOLOGICZNO METODY BADAŃ GEOLOGICZNO --INŻYNIERSKICHINŻYNIERSKICH
I. METODY LABORATORYJNE – zajęcia z gruntoznawstwa
II. METODY TERENOWE
1. Kartowanie geologiczno – inżynierskie
- sporządzanie map i profili obrazujących morfologię powierzchni terenu, zasięgu zjawisk i procesów geologiczno-inżynierskich i hydrogeologicznych
- lokalizacja przeprowadzonych badań geologiczno-inżynierskich
2. Wykonywanie wyrobisk badawczych
- wykopy badawcze
- szybiki i sztolnie badawcze
- odkrywki fundamentowe
- otwory badawcze
3. Sondowanie gruntów
4. Próbne obciążenie gruntów
5. Badania geofizyczne
-
POBIERANIE PRÓBEK GRUNTUPOBIERANIE PRÓBEK GRUNTU
Celem pobierania próbek gruntu jest otrzymanie próbek do identyfikacji gruntu i badań laboratoryjnych, w których określa się parametry podłoża gruntowego
Źródło: http://www.tajnikigeotechniki.pl/
-
Próbka o nie naruszonej strukturze (NNS) – jest to próbka pobrana w sposób zapewniający zachowanie naturalnej struktury, wilgotności i uziarnienia gruntu. Pobiera się je za pomocą specjalnych próbników wciskanych (z wykopów lub odkrywek można wyciąć bryłę gruntu). Przechowywane są w cylindrach, starannie zabezpieczone przed wysychaniem, odkształcaniem, przemarzaniem,....
RODZAJE POBIERANYCH PRÓBEK GRUNTURODZAJE POBIERANYCH PRÓBEK GRUNTU
-
� Próbka o naruszonej strukturze (NS) – jest to próbka w której struktura gruntu, wilgotność i/lub składniki zostały zmienione podczas pobierania
� Próbka o naturalnej wilgotności (NW) – jest to próbka pobrana w sposób zapewniający zachowanie naturalnej wilgotności gruntu. Przechowuje się je w szczelnych pojemnikach szklanych lub z tworzywa sztucznego albo w workach foliowych.
RODZAJE POBIERANYCH PRÓBEK GRUNTURODZAJE POBIERANYCH PRÓBEK GRUNTU
� Próbka o naturalnym uziarnieniu (NU) – jest to próbka pobrana w sposób zapewniający zachowanie naturalnego uziarnienia gruntu (nie muszą mieć zachowanej naturalnej wilgotności i struktury). Przechowywane w szczelnych skrzynkach z przedziałami na wyznaczone głębokości (przy pobieraniu próbek z wierceń) lub też innych szczelnych pojemnikach (torebki, pudełka,...)
� Próbka przerobiona – jest to próbka całkowicie przerobiona, o naturalnej wilgotności
-
Klasa jakości próbek 1 2 3 4 5
Niezmienione właściwości gruntu:- uziarnienie - wilgotność - gęstość, stopień zagęszczenia, przepuszczalność - ściśliwość, wytrzymałość na ścinanie
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Właściwości, które mogą być określane: - kolejność warstw + + + + +
KLASA JAKOŚCI PRÓB GRUNTU DO BADAŃ LABORATORYJNYCH I KATEGORIE POBIERANIA PRÓB
- kolejność warstw - granice warstw – przybliżone - granice warstw – dokładne - granice Atterberga, gęstość właściwa szkieletu,- zawartość części organicznych - wilgotność - gęstość, stopień zagęszczenia, przepuszczalność
- ściśliwość, wytrzymałość na ścinanie
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Kategorie pobierania prób gruntu zgodnie z
PN-EN ISO 22475-1:2006
A
B
C
wg PN-EN ISO 22475-1:2006; PN-B-04452:2002 (zastąpiona przez PN-EN 1997-2:2009)
-
METODY POBIERANIA PRÓBEK GRUNTUMETODY POBIERANIA PRÓBEK GRUNTU
- metoda A – próbki pobierane bez naruszenia struktury gruntu z zachowaną wilgotnością i porowatością (NNS)
- metoda B – próbki gruntu z zachowaną wilgotnością i składem ziarnowym (NW)
- metoda C – próbki umożliwiające jedynie określenie składu ziarnowego (NU)