Max Weber o Genezie Kapitalizmu
description
Transcript of Max Weber o Genezie Kapitalizmu
![Page 1: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/1.jpg)
Max Weber o Genezie KapitalizmuWojciech Oczkowski Robert Kowalski
![Page 2: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/2.jpg)
Życie Maksa Webera• Urodził się w 1864 roku w
Erfurcie.• Studiował: prawo, historię,
ekonomię i filozofię.• Wykładał:
▫ prawo w Berlinie – od 1892 r.
▫ ekonomię polityczną we Fryburgu i ekonomię w Heidelbergu.
▫ socjologię (specjalnie dla niego stworzona katedra) w Monachium – od 1919 r.
• Zmarł w 1920 roku w Monachium.
![Page 3: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/3.jpg)
Główne dzieła
•„Obiektywność poznania w naukach społecznych” (1904)
•„Etyka protestancka i duch kapitalizmu” (1904)
•„Etyka gospodarcza religii światowych” (1915-9)
•„Zebrane rozprawy z socjologii religii” (1920-1)
•„Gospodarka i społeczeństwo” (1921-2)
![Page 4: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/4.jpg)
Metodologia Maxa Webera•Krytyka stosowania metody nauk
matematyczno-przyrodniczych w naukach społecznych.
•Nauki społeczne jako „nauki rozumiejące” (socjologia rozumiejąca, historia rozumiejąca itd.)
•Pojęcie „typu idealnego”•Postulat badań historyczno-porównawczych
(np. „Etyka gospodarcza religii światowych”)•Oparcie się na ściśle zdefiniowanych pojęciach
![Page 5: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/5.jpg)
„Duch kapitalizmu” wg B. Franklina•Stosunek do czasu: „Czas to pieniądz”.•Nakaz pracowitości.•Dążenie do ZYSKU jest pochwalane i
wręcz zalecane.•Potrzeba dobrej reputacji – łatwość
zdobycia kredytu.•Racjonalna księgowość i rachunek
ekonomiczny.•Nakaz pomnażania swoich kapitałów.
![Page 6: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/6.jpg)
Charakterystyka etosu kapitalistycznego•Pomnażanie kapitału i pracowitość jest
moralnym obowiązkiem człowieka jako cel sam w sobie.
•Ideał człowieka kapitalizmu: uczciwy, pracowity, godny kredytu.
•Utylitarny charakter zaleceń – cnoty etosu kapitalistyczne służą zwiększaniu wiarygodności.
•Jądrem etosu jest poczucie zawodowego obowiązku.
![Page 7: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/7.jpg)
Kulturowe uwarunkowania kapitalizmu•Kapitalizm jest jednym z wytworów
racjonalizacji, która jest cechą kultury Zachodu.
•Protestantyzm stanowi podstawę dla powstania i rozwoju nowoczesnego kapitalizmu w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej.
•„Duch kapitalizmu” jest pewną filozofią życiową i moralnością, która charakteryzuje jego funkcjonowanie w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej.
![Page 8: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/8.jpg)
Rola protestantyzmu
•Rola religii w życiu społeczeństw nowożytnych i jej wpływ na postawy jednostek.
•Wybór „typu idealnego”: XVII-wieczny angielski purytanizm, wyrosły z kalwinizmu.
![Page 9: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/9.jpg)
Bogactwo w etyce purytańskiej
•BOGACTWO nie jest zagrożeniem samym sobie, zagrożeniem jest konsumpcja i bezczynność wynikła z jego posiadania.
•BOGACTWO nie jest grzechem – ale jego posiadanie wiąże się z licznymi i ciężkimi pokusami.
•BOGACTWO jest dowodem szczególnej łaski Opatrzności, która czuwa nad protestantem – świadczy o p r e d y s t y n a c j i wiernego.
![Page 10: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/10.jpg)
Czas dla protestantów
•CZASU nie wolno marnować, bowiem jest darem Opatrzności, jego marnowanie jest grzechem.
•Marnotrawstwem czasu jest: zbyt długi sen, rozrywki, rozmowy towarzyskie, ale także bezczynna kontemplacja.
•Czas dany człowiekowi jest krótki, należy go dobrze wykorzystywać na chwałę Bożą.
•Protestancka koncepcja czasu a kapitalistyczna koncepcja czasu.
![Page 11: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/11.jpg)
Praca jako podstawowa forma ascezy•Praca – staranna, długa i dokładna - jest
najskuteczniejszą formą ascezy. Zapobiega bowiem rozmaitym pokusom.
•Praca jest pierwszym i podstawowym powołaniem człowieka i zadaniem postawionym mu przez Boga. Niechęć do pracy jest oznaką braku ŁASKI.
•Nakaz pracy jest bezwarunkowy: nic nie zwalnia człowieka z jego wypełniania.
![Page 12: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/12.jpg)
Podział pracy w etyce reformacyjnej•Podział pracy jest dany od Boga jako
możliwość pomnożenia talentów i powołania człowieka.
•Praca jest uzależniona od powołania-zawodu: człowiek najlepiej realizuje swoje zadania pracując stale w jednym zawodzie.
•Ocena podziału pracy i specjalizacji w etyce purytańskiej i ekonomii klasycznej (np. u Adama Smitha)
![Page 13: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/13.jpg)
Zysk – dziełem Opatrzności.
•Okazja do osiągania ZYSKU jest dziełem Opatrzności i nie korzystanie z niej jest grzechem.
•Dążenie do ZYSKU stanowi element wypełniania przez człowieka swojego powołania.
•Bogacenie się pracą i pomnażanie raz zgromadzonego BOGACTWA jest więc obowiązkiem człowieka.
![Page 14: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/14.jpg)
Kapitalistyczny styl życia a protestanci•Stosunek do kultury i sportu: ma być
wyrazem chwały Bożej, a nie przyjemnością dla człowieka
•Zdobycie, utrzymanie i pomnożenie majątku jest obowiązkiem.
•Dążenie do zysku nie jest moralnie naganne .•Ograniczenie i racjonalizacja konsumpcji jest
również środkiem do pomnażania kapitałów.•Konsekwencją etyki protestanckiej jest
wytworzenie się kapitalistycznego etosu mieszczańskiego.
![Page 15: Max Weber o Genezie Kapitalizmu](https://reader036.fdocuments.pl/reader036/viewer/2022082613/56814bf0550346895db8d8a6/html5/thumbnails/15.jpg)
Konsekwencje dla powstania kapitalizmu•Ciągła, produktywna praca prowadzi do
powstania zysków.•Zyski są akumulowane dzięki nakazowi
ascezy: tworzą się kapitały.•Kapitały mogą być użyte jedynie w celach
inwestycyjnych (mogą być wykorzystywane do pomnażania siebie, nie na konsumpcję).
•Powstaje impuls rozwojowy, prowadzący do powstania w pełni kapitalistycznej gospodarki.