Maud z Wyspy Księcia Edwarda

Prezentacja życia i twórczości Lucy Maud Montgomery

Przygotowała Barbara Adamczyk

Każdego lata na piękną Wyspę Księcia Edwarda przyjeżdżają turyści – wielbiciele Ani Shirley, rudowłosej, pełnej fantazji dziewczynki, której życie jest nierozerwalnie związane z tym właśnie niezwykłym miejscem. Na tej samej wyspie żyła także Lucy Maud Montgomery, autorka cyklu powieści o Ani z Zielonego Wzgórza.

Wyspa Księcia Edwarda to najmniejsza lecz najgęściej zaludniona prowincja Kanady. Leży w Zatoce św. Wawrzyńca. Największym miastem prowincji jest jej stolica Chalottetown.

Lucy Maud Montgomery urodziła się 30 listopada 1874 roku w Clifon, małej osadzie leżącej na Wyspie Księcia Edwarda. Gdy dziewczynka miała dwa lata, jej matka zmarła na gruźlicę. Osiero- coną Maud zajęli dziadkowie: Lucy i Aleksander Macneill, którzy później zostali uwiecznieni jako Mateusz i Maryla opiekunowie

Ani Shirley.

Maud bardzo wcześnie nauczyła się czytać, było to dla niej „tak proste jak oddychanie”. Bardzo wcześnie zaczęła też pisać. Początkowo były to biografie lalek i kotów oraz opisy ulubionych zakątków. Nieco później pisywała liryki i poematy, które wysyłała, niestety bez powodzenia, do różnych gazet.

„Bilet wstępu do krainy marzeń” Tak właśnie Maud mówiła o swojej wyobraźni. Gdy miała 14 lat,

wysłała na konkurs literacki opowiadanie zatytułowane „Katastrofa statku Polo” i dostała trzecią nagrodę, co ją raczej zmartwiło niż ucieszyło.

Maud miała zdolności aktorskie – uwielbiała grywać w różnych przedstawieniach. Miejscowa gazeta pisała o niej: Bardzo podobała się utalentowana uczennica o delikatnych rysach, wdzięcznej sylwetce i błyszczących z przejęcia oczach.

W 1893 roku Maud ukończyła studia pedagogiczne w Prince Wales College w Charlottetown. Po studiach pracowała jako nauczycielka. W latach 1895 -1896 studiowała literaturę w Dalhouse Uniwersity w Halifax. Następnie wróciła do Cavendish, by opiekowac się chorą babcią.

Lucy Maud Montgomery napisała Anię z Zielonego Wzgórza w 1904 roku. Niestety nie udało się jej wydać. Żaden z wydawców nie był zainteresowany. Czytelnicy mogliby nigdy nie poznać rudowłosej Ani, gdyż zrezygnowana autorka schowała rękopis do pudła na kapelusze i zapomniała o nim. Dopiero przy okazji wielkich porządków, znalazła zapomnianą powieść i postanowiła wprowadzić do niej kilka poprawek.

Na przełomie lat 1906-1907 rękopis ponownie trafił do kilku wydawców i tym razem się udało. Po wielu kłopotach książka pojawiła się na rynku w 1908 roku i ku wielkiemu zaskoczeniu autorki stała się betsellerem. Pozostaje nim do dziś.

Polskim czytelnikom wypada wyjaśnić, skąd w tytule książki wzięło się owo wzgórze, którego na nieomal całkowicie płaskiej jak stół wyspie w istocie nie ma. Cóż, niech się tłumaczy autor przekładu, któremu pomalowany na zielono architektoniczny detal domu („gable”, czyli szczyt ) pomylił się z elementem krajobrazu.

Jak wytłumaczyć niezwykłe powodzenie powieści? „Pisałam ją z miłości, nie dla pieniędzy. Często takie książki są najbardziej udane, tak jak wszystko na świecie co nie pochodzi z wyrachowania” - wyznała Lucy Maud Montgomery.

Jedno z wielu wydań Ani z Zielonego Wzgórza

Wielbiciele rudowłosej marzycielki domagali się nowych, dalszych przygód Ani i wkrótce powstała Ania z Avonlea. Książka pojawiła się na rynkach księgarskich w 1909 roku.

W 1911 roku, już po śmierci babci, Maud wyszła za mąż za Ewena Macdonalda, prezbiteriańskiego pastora. Jako pastorowa intensywnie pracowała. Chociaż była pierwszą damą Leskdale (wsi na północ od Toronto), wychowywała dwóch synów, brała również udział w licznych akcjach społecznych, które sama organizowała. Każdego ranka kilka godzin przeznaczała na pisanie, wydawcy nalegali bowiem na kolejne tomy błyskawicznie rozchodzących się powieści.

Seria książek o niezwykle lubianej romantyczce nie powstawała chronologicznie

• 1908 Anne of Green Gables – Ania z Zielonego Wzgórza• 1909 Anne of Avonlea – Ania z Avonlea• 1912 Chronicles of Avonlea – Opowieści z Avonlea• 1915 Anne of the Island – Ania na Uniwersytecie• 1917 Anne’s House of Dreams – Wymarzony dom Ani• 1919 Rainbow Valley – Dolina Tęczy • 1920 Further Chronicles of Avonlea – Pożegnanie z Avonlea• 1921 Rilla of Ingleside – Rilla ze Złotego Brzegu• 1936 Anne of Windy Paplars – Ania z Szumiących Topoli• 1939 Anne of Ingleside – Ania ze Złotego Brzegu

Piękne, stare wydania książek o Ani mają już teraz wartość muzealną.

Stare wydania książek o Ani są poszukiwane przez wielu kolekcjonerów.

Wielbiciele powieści Lucy Maud Montgomery bardzo lubią stare ilustrowane wydania.

Ania z Zielonego Wzgórza została kilkakrotnie sfilmowana, również jako serial animowany.

Lucy Maud Montgomery oprócz „Ani” napisała jeszcze kilkanaście innych powieści. Wiele z nich zachowało poczytność do naszych czasów.

Oto tytuły innych powieści napisanych przez

Lucy Maud Montgomery• Biała magia• Błękitny zamek• Czarodziejski świat Marigold• W pajęczynie życia• Janka z Latarniowego Wzgórza• Dziewczę z sadu• Okruchy światła• Spotkania po latach• Panna młoda czeka• Szczęśliwa pomyłka• Ślady na piasku• W stronę miłości• Zapach wiatru• Złocista droga• Zrządzenie losu• Pat ze srebrnego Gaju• Pani na srebrnym Gaju

W latach 1923 – 1927 Lucy Maud Montgomery wymyśliła i opisała przygody dziewczynki o imieniu Emilka. Powstały wtedy takie książki: Emilka ze Srebrnego Nowiu, Emilka dojrzewa i Dorosłe życie Emilki. Mimo dużej poczytności tego cyklu Emilka nie dorównała popularnością rudowłosej Ani.

Powieści Lucy Maud Montgomery przetłumaczono na 40 języków, także na język Braill’a. Pisarka była członkiem angielskiego królewskiego Towarzystwa Sztuki i Literatury. Otrzymała order Imperium Brytyjskiego. Przyznano jej też srebrny medal francuskiego Instytutu Literatów i Artystów.

W 1939 roku Maud zaczęła podupadać na zdrowiu. Jej świat zawalił się wraz z wybuchem II wojny światowej – wtedy po raz pierwszy od 35 lat straciła chęć do pisania. Zimą 1941 roku złożyła u wydawcy powstające przez wiele lat opowiadania. Nie doczekała wydania „Dalszych kronik Avonlea”. Zmarła wiosną 1942 roku. Została pochowana na wiejskim cmentarzyku w Cavendish na Wyspie Księcia Edwarda. W pogrzebie uczestniczyły tłumy wiernych czytelników.

Biały dom z zielonymi facjatkami otoczony jest słonecznikami i malwami, dalej budynki gospodarcze. Farma kuzynostwa Maud , która posłużyła jej za pierwowzór Zielonego Wzgórza została odkupiona przez rząd Wyspy i uczyniono z niej muzeum pisarki. Jest to nieomal miejsce kultu nie tylko autorki lecz i rudowłosej dziewczynki, której tak naprawdę nie było.

Z chwilą, gdy przekraczamy próg domu, znów rozpływa się gdzieś granica między rzeczywistością a fikcją – w salonie maszyna do pisania Maud, przez poręcz krzesła w pokoiku na poddaszu przewieszona sukienka z bufiastymi rękawami. Pelargonie w oknach, słoje w spiżarni – wszystko prawdziwe.

Dolina Fiołków, Jezioro Lśniących Wód, Aleja Zakochanych, Las Duchów, to wcale nie są fikcyjne miejsca opisane w Ani z Zielonego Wzgórza. Możemy je odnaleźć spacerując w okolicy muzeum pisarki.

Wszystkich wielbicieli twórczości Lucy Maud Montgomery należy na zakończenie zachęcić do przeczytania jej pamiętników. Z kart tej książki poznamy sylwetkę niezwykłej kobiety o nieposkromionej wyobraźni. Oto polskie tytuły wszystkich czterech części: Chwile smutku, chwile szczęścia; Godzina cieni, Krajobraz dzieciństwa, Uwięziona dusza.

Podróż śladami Ani

Droga do domu

Sklep w Avonle

Jezioro Lśniących Wód

Las Duchów

Aleja Zakochanych

Dom Maryli i Mateusza

Stodoła Mateusza

Zielone Wzgórze

Salon Maryli i Mateusza

Salon

Pokoik Ani na facjatce

Pokój Maryli

Spiżarnia z winem porzeczkowym

Kościół w Avonlea

Pokój Mateusza

Dom Diany