Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl

Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

Antyk judajski - mądrość Biblii

Fakty – Pojęcia - Syntezy

Biblia jako dzieło literackie

Biblia funkcjonuje w kulturze chrześcijańskiej jako zbiór świętych ksiąg, Pismo Święte, podstawa określonej wiary. W tworzeniu tego tekstu miał swój udział Najwyższy: Biblia jest dziełem wielu mądrych ludzi, którzy pisali pod wpływem Boga.

Treść Biblii Można się spodziewać, że

opisano w Biblii ludzi doskonałych, którzy swoimi postawami stanowią moralny wzór. Nie jest to jednak prawdą, W Biblii oprócz wspaniałych postaci ukazano zdrajców (Judasz) i nierządnice (Maria Magdalena), ludzi małych i podłych. Zadajemy sobie pytanie – dlaczego tak jest? Odpowiedź jest niezwykle trudna, Być może trafne będą następujące słowa: Biblia jest przewodnikiem dla takich właśnie ludzi – słabych i grzesznych, To im właśnie trzeba pokazać nie duchową doskonałość, ale drogę do niej, nauczyć pokonywać zło, słabość, zwątpienie, a nie ukazywać niedościgniony ideał.

Postacie biblijne Wszyscy znają postać króla

Dawida, potężnego władcy, autora psalmów. W młodości dzięki swej wierze i duchowej mocy pokonał filistyńskiego olbrzyma, Goliata. Jednakże sam Dawid miał na sumieniu okropną zbrodnię: uwiódł piękną żonę oddanego jemu oficera, Uriasza, i wysłał go na pewną śmierć. Dawid i piękna Betsabee byli rodzicami następnego, wielkiego władcy, Salomona, króla słynącego z mądrości, budowniczego Świątyni.

Księgi Biblii

Wyjątkowości Biblii należy się doszukiwać również w jej objętości:

46 ksiąg Starego Testamentu;

27 ksiąg Nowego Testamentu (kanon chrześcijański).

Najstarsze teksty biblijne

Najstarsze teksty biblijne zapisano najprawdopodobniej około XIII wieku przed Chrystusem. W I wieku powstaje Nowy Testament.

Formy zapisu Biblii Teksty biblijne powstawały

najpierw jako zapis ustny (nie istnieje coś takiego jak „oryginał” Pisma Świętego). Teksty te potem zapisywano. Pojawiło się oczywiście wiele wersji, fragmentów, wariantów, z których nie wszystkie weszły do kanonu. To, co stanowi dzisiaj kanon Starego i nowego Testamentu (różny dla żydów, katolików i protestantów) jest rezultatem pracy, wieloletnich ustaleń, długotrwałych dyskusji.

Języki zapisu Biblii Biblii nie zapisano w

jednym języku. Spora część tekstu, a mianowicie większość Starego Testamentu, została zapisana w języku hebrajskim. Nowy Testament jest w większości grecki. W Biblii można znaleźć jeszcze fragmenty aramejskie, ponieważ aramejski to język semicki, którym mówiono w Palestynie w czasach Jezusa Chrystusa.

Przekłady Biblii Najstarszym

przekładem Biblii jest Septuaginta. Było to tłumaczenie Starego Testamentu (Nowy testament jeszcze nie istniał) na język grecki na użytek tych Żydów, którzy nie znali hebrajskiego. Było to dzieło zbiorowe. Legenda mówi o 72 uczonych, którzy w 72 dni przetłumaczyli Pięcioksiąg na wyraźne życzenie Ptolemeusza II.

Przekłady Biblii

Kolejny przekład, Wulgata, obejmuje już całość Pisma Świętego. Jest to dzieło św. Hieronima, który z polecenia papieża przełożył większość tekstu na język łaciński, co zajęło mu prawie 20 lat.

Przekłady Biblii

Pod koniec XVI wieku pojawia się polski przekład jezuity Jakuba Wujka, wielokrotnie wznawiany, używany do 1965 roku, kiedy pojawiła się Biblia Tysiąclecia, stanowiąca tłumaczenie o dużej wartości filologicznej.

Literackie przekłady Biblii W literaturze polskiej

można znaleźć wiele przekładów Biblii i Księgi Psalmów. Już w XIV wieku pojawił się Psałterz Floriański, a w XV – Biblia królowej Zofii. Oprócz przekładów katolickich istniały także protestanckie, na przykład Biblia gdańska z XVII wieku czy Biblia Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa biblijnego z 1981 roku.

Biblia jako fundament kultury europejskiej

Dzięki potędze zawartego w Biblii przekazu stanowi ona ważny element kultury śródziemnomorskiej. Biblia jest obecna w europejskim malarstwie, rzeźbie, muzyce.

Aluzje biblijne Aluzje biblijne czy

nawiązania do zawartych w Piśmie Świętym prawd są wszechobecne do tego stopnia, że często ich nie zauważamy. Występują liczne nawiązania do fragmentów Biblii, na przykład do Księgi Izajasza w Kazaniach Sejmowych Piotra Skargi czy do Księgi Koheleta w wierszu poety baroku Daniela Naborowskiego zatytułowanym Marność.

Nawiązania do Biblii w języku potocznym

Nie dostrzegamy na co dzień wpływów Biblii w języku – po prostu nie zastanawiamy się nad tym. Mówiąc: zrównać z ziemią, rozpędzić na cztery wiatry, nie zostanie kamień na kamieniu albo wołać o pomstę do nieba nie zdajemy sobie sprawy z tego, że cytujemy Biblię.

Ćwiczenia

1. Nazwa pierwszego przekładu Starego Testamentu z języka hebrajskiego na język grecki to:

a. Wulgata; b. Septuaginta; c. Apokalipsa; d. BibliaTysiąclecia.

Ćwiczenia

2. Wyodrębniony graficznie odcinek tekstu, obejmujący kilka zdań tworzących całość znaczeniową i rytmiczną, to:

a. wers; b. werset; c. dystych; d. tercyna.

Ćwiczenia

3. Związki frazeologiczne wywodzące się z Biblii to (wskaż odpowiedź w całości poprawną):

a. Sodoma i Gomora, krokodyle łzy, samarytańska przysługa;

b. plagi egipskie, manna z nieba, wdowi grosz;

c. nić żywota, zakazany owoc, dziecko szczęścia;

d. rzeź niewiniątek, od Annasza do Kajfasza, róg obfitości.

Ćwiczenia

4. Księgi biblijne dzieli się na:

a. historyczne, dydaktyczne, profetyczne;

b. historyczne, epickie, dydaktyczne;

c. dydaktyczne, apokaliptyczne, poetyckie;

d. profetyczne, epickie, metafizyczne.

Ćwiczenia

5. Tytuły wywodzące się z Biblii to (wskaż odpowiedź w całości poprawną):

a. „Kamienne tablice”, „Książka nad książkami”, „Rozmyślania”;

b. „Idzie skacząc po górach”, „Katastrofizm ocalający”, „Przeminęło z wiatrem”;

c. „Na wschód od Edenu”, „Józef i jego bracia”, „Kamienne tablice”;

d. „Mury Jerycha”, „Gwiazda Piołun”, „Kochankowie z Marony”.

Ćwiczenia

6. Judasz, Kain, Barabasz to:

a. biblijni prorocy; b. biblijni

złoczyńcy; c. postacie

starotestamentowe;

d. biblijni patriarchowie.

Ćwiczenia

7. Nazwa pierwszego przekładu Starego Testamentu z języka hebrajskiego na język łaciński to:

a. Wulgata; b. Septuaginta; c. Apokalipsa; d. Biblia Tysiąclecia.

Ćwiczenia

8. W skład Pięcioksięgu Mojżesza (Tory) wchodzą księgi:

a. Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Powtórzonego Prawa;

b. Rodzaju, Wyjścia, Powtórzonego Prawa, Liczb;

c. Rodzaju, Koheleta, Powtórzonego Prawa, Liczb;

d. Kapłańska, Liczb, Rodzaju, Hioba, Wyjścia.

Ćwiczenia

9. Gatunki biblijne to:

a. przypowieść, psalm, apokalipsa;

b. przypowieść, satyra, hymn;

c. przypowieść, psalm, tragedia;

d. psalm, tragedia, satyra.

Ćwiczenia10. Sentencje biblijne to (wskaż

odpowiedź w całości poprawną):

a. Każda rzecz, ma swój czas; Nie sądźcie, abyście nie byli sądzeni; Nikt nie może dwom panom służyć;

b. Proście, a będzie wam dane; Marność nad marnościami, a wszystko marność; Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie nie jest mi obce;

c. Szukajcie, a znajdziecie; Kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha; Kości zostały rzucone;

d. Proście, a będzie wam dane; Szukajcie, a znajdziecie; Pamiętaj, że umrzesz.

Odpowiedzi1. Nazwa pierwszego przekładu

Starego Testamentu z języka hebrajskiego na język grecki to:

b. Septuaginta.2. Wyodrębniony graficznie

odcinek tekstu, obejmujący kilka zdań tworzących całość znaczeniową i rytmiczną, to:

b. werset. 3. Związki frazeologiczne

wywodzące się z Biblii to (wskaż odpowiedź w całości poprawną):

b. plagi egipskie, manna z nieba, wdowi grosz.

4. Księgi biblijne dzieli się na: a. historyczne,

dydaktyczne, profetyczne.5. Tytuły wywodzące się z

Biblii to (wskaż odpowiedź w całości poprawną):

c. „Na wschód od Edenu”, „Józef i jego bracia”, „Kamienne tablice”.

6. Judasz, Kain, Barabasz to: b. biblijni złoczyńcy.7. Nazwa pierwszego

przekładu Starego Testamentu z języka hebrajskiego na język łaciński to:

a. Wulgata.

Odpowiedzi

9. Gatunki biblijne to:

a. przypowieść, psalm, apokalipsa.

10. Sentencje biblijne to (wskaż odpowiedź w całości poprawną):

a. Każda rzecz, ma swój czas; Nie sądźcie, abyście nie byli sądzeni; Nikt nie może dwom panom służyć.