Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl

Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

Lekcja 37Lekcja 37

Die SatzgefügeDie Satzgefüge . . Teil 2Teil 2

Zdania podrzędnie złożone. Zdania podrzędnie złożone. Część 2Część 2

DER KONDITIONALSATZ - ZDANIE WARUNKOWEDER KONDITIONALSATZ - ZDANIE WARUNKOWE

Używamy tutaj pytań : Używamy tutaj pytań :

unter unter welcherwelcher Bedingung Bedingung ? – pod? – pod jakim jakim warunkiem?warunkiem?

in welchem Fallin welchem Fall ? - w jakim przypadku?? - w jakim przypadku?

wannwann ? - kiedy?? - kiedy?

Stosujemy spójniki:Stosujemy spójniki:

wennwenn - jeśli, jeżeli - jeśli, jeżeli

falls falls - w razie, gdy- w razie, gdy

FallsFalls ich ich einsam einsam werdewerde, , gehe gehe ichich zu meinem Freund. zu meinem Freund.

W przypadku kiedy będę W przypadku kiedy będę samotna pójdę do mojego samotna pójdę do mojego

przyjaciela.przyjaciela.

IchIch helfehelfe ihm, ihm, wennwenn erer mich mich darum darum bittetbittet..Pomogę mu jeśli mnie o to Pomogę mu jeśli mnie o to poprosipoprosi..

FallsFalls es es regnen regnen wirdwird,, bleibenbleiben wirwir zu Hause. zu Hause.W przypadku jeżeli będzie W przypadku jeżeli będzie padać deszcz zostaniemy w padać deszcz zostaniemy w domu.domu.

WennWenn meinmein Bruder Bruder ein bisschen Geld ein bisschen Geld hathat,, kauftkauft erer die Bücher. die Bücher.Jeśli tylko mój brat Jeśli tylko mój brat ma trochę pieniędzy, kupuje ma trochę pieniędzy, kupuje książkiksiążki..

Wenn Wenn eses schneitschneit, im Gebirge , im Gebirge ist ist eses sehr schön. sehr schön.

Jeśli pada śnieg, w górach Jeśli pada śnieg, w górach jest bardzo ładnie.jest bardzo ładnie.

WirWir mietenmieten das Zimmer das Zimmer im Stadtzentrum, im Stadtzentrum, wennwenn es es nicht zu teuer nicht zu teuer istist..Wynajmiemy pokój w Wynajmiemy pokój w centrum miasta jeżeli centrum miasta jeżeli nie będzie zbyt drogi.nie będzie zbyt drogi.

Falls Falls Sie Sie schnell schnell zum Bahnhof zum Bahnhof fahrenfahren wollen wollen, , nehmennehmen SieSie ein Taxi!ein Taxi!Gdyby pan chciał szybko Gdyby pan chciał szybko dojechać na dworzec, niech dojechać na dworzec, niech pan weźmie taksówkę!pan weźmie taksówkę!

WennWenn dudu mein Freund mein Freund bistbist, , sollstsollst dudu mir mir helfenhelfen..Jeżeli jesteś moim Jeżeli jesteś moim przyjacielem, powinieneś mi przyjacielem, powinieneś mi pomóc.pomóc.

DER FINALSATZ - ZDANIE OKOLICZNIKOWE CELU.DER FINALSATZ - ZDANIE OKOLICZNIKOWE CELU.

Odpowiada na pytanie :Odpowiada na pytanie :

wozuwozu? - po co?? - po co?

zu welchem Zweckzu welchem Zweck? - w jakim celu?? - w jakim celu?

Rozpoczyna się od spójnika:Rozpoczyna się od spójnika:

damit damit - aby, ażeby - aby, ażeby

Wozu Wozu hasthast dudu so große Augen?so große Augen?DamitDamit ichich dich besser dich besser sehen sehen kannkann..

Po co tobie takie wielkie oczy?Po co tobie takie wielkie oczy?Abym mógł lepiej ciebie widzieć.Abym mógł lepiej ciebie widzieć.

Zu Zu welchem welchem ZweckZweck hilfsthilfst dudu mir? mir?W jakim celu mi pomagasz? W jakim celu mi pomagasz?

IchIch helfehelfe dir , dir , damit damit dudu mit der Arbeit endlichmit der Arbeit endlich fertig fertig bistbist..Pomagam tobie, abyśPomagam tobie, abyś wreszcie skończył pracę. wreszcie skończył pracę.

WozuWozu gehstgehst du du in die Stadtin die Stadt??IchIch gehegehe in die Stadt, in die Stadt, damitdamit ichich das Brotdas Brot kaufekaufe. . Po co idziesz do miasta?Po co idziesz do miasta?Idę do miasta, aby kupić Idę do miasta, aby kupić chleb.chleb.

Jeżeli zdanie główne i poboczne mająJeżeli zdanie główne i poboczne mają

ten sam podmiotten sam podmiot

możemy zastosować zamiast zdania celowego możemy zastosować zamiast zdania celowego RÓWNOWAŻNIK ZDANIARÓWNOWAŻNIK ZDANIA

z konstrukcją:z konstrukcją:

umum........................zuzu + + bezokolicznikbezokolicznik

IchIch gehe in die Schule, gehe in die Schule, damitdamit ichich dort dort lerne.lerne.

IchIch gehe in die Schule,gehe in die Schule, um um dort dort zuzu lernenlernen..

Er Er fährtfährt ins Grüne, ins Grüne, umum ssich ich zu zu entspannenentspannen..

On jedzie na łono natury, aby On jedzie na łono natury, aby się odprężyć.się odprężyć.

WirWir gehengehen ins Restaurant, ins Restaurant, umum etwasetwas zuzu essenessen..Idziemy do restauracji, Idziemy do restauracji, aby coś zjeść.aby coś zjeść.

Ich Ich fahrefahre vorsichtig, vorsichtig, umum keine Panne keine Panne zuzu habenhaben..Jadę ostrożnie, aby nie mieć Jadę ostrożnie, aby nie mieć kraksy.kraksy.

Zu welchem ZweckZu welchem Zweck gehtgeht Frau Meier in die Frau Meier in die KücheKüche??W jakim celu idzie pani Meier W jakim celu idzie pani Meier do kuchni?do kuchni?

SieSie geht geht in die Küche, in die Küche, umum für für die Kinder die Milch die Kinder die Milch zuzu kochenkochen..Ona idzie do kuchni, Ona idzie do kuchni, aby dla dzieci ugotować mleko. aby dla dzieci ugotować mleko.

IchIch gehegehe in den Laden, in den Laden, umum dort dort eineinzuzukaufenkaufen..Idę do sklepu, aby tam Idę do sklepu, aby tam

zrobić zakupy.zrobić zakupy.

W czasownikach rozdzielnie złożonych W czasownikach rozdzielnie złożonych zu zu występuje występuje między między przedrostkiemprzedrostkiem a a czasownikiemczasownikiem..

SieSie nimmt nimmt die Tabletten,die Tabletten, um um besser besser eineinzuzuschlafenschlafen..Ona bierze tabletki, aby lepiej Ona bierze tabletki, aby lepiej zasypiać.zasypiać.

WozuWozu gehstgehst du du heute heute in die Bibliothek?in die Bibliothek?Po co idziesz dzisiaj do Po co idziesz dzisiaj do biblioteki?biblioteki?

IchIch gehegehe in die Bibliothek, in die Bibliothek, um um ein Buch ein Buch ausauszuzuleihenleihen..Idę do biblioteki, aby Idę do biblioteki, aby wypożyczyć książkę.wypożyczyć książkę.

IchIch fahrefahre in Urlaub, in Urlaub, umum im Meer im Meer badenbaden zuzu könnenkönnen..

Jadę na urlop, aby móc kąpać Jadę na urlop, aby móc kąpać się w morzu.się w morzu.

Jeżeli są dwa czasowniki, to Jeżeli są dwa czasowniki, to zuzu występuje występuje między jednymmiędzy jednym a a drugim bezokolicznikiemdrugim bezokolicznikiem..

IchIch fahrefahre nach Italien,nach Italien, damit damit ichich Italienisch dort Italienisch dort lernen kannlernen kann..

IchIch fahrefahre nach Italien, nach Italien, umum Italienisch dort Italienisch dort lernenlernen zuzu könnenkönnen..Jadę do Włoch, aby tam móc Jadę do Włoch, aby tam móc się uczyć włoskiego. się uczyć włoskiego.

IchIch treibe treibe den Sport, den Sport, umum lange lange fitt fitt bleibenbleiben zu zu könnenkönnen..Uprawiam sport, abym mógł Uprawiam sport, abym mógł być długo w dobrej kondycji.być długo w dobrej kondycji.

DER MODALSATZ -_ DER MODALSATZ -_ ZDANIE OKOLICZNIKOWE SPOSOBU.ZDANIE OKOLICZNIKOWE SPOSOBU.

Odpowiada na pytanie:Odpowiada na pytanie:

wwieie?? - jak? - jak?

auf welche Weiseauf welche Weise? - w jaki sposób?? - w jaki sposób?

in welchem Maßein welchem Maße?? - w jakim stopniu? - w jakim stopniu?

Używamy spójników:Używamy spójników:

indemindem, , dadurch dassdadurch dass - dla zdań twierdzących - dla zdań twierdzących

ohne dassohne dass, (, (anan))statt dass statt dass - dla zdań przeczących- dla zdań przeczących

Nie tłumaczymyNie tłumaczymy spójników na język polski, lecz czasowniki spójników na język polski, lecz czasowniki

stosując imiesłów kończący się na -stosując imiesłów kończący się na -ąc ąc lub na - lub na - łszyłszy, -, -wszywszy..

DuDu schadestschadest der Gesundheit, der Gesundheit, indemindem dudu Zigaretten Zigaretten rauchstrauchst..Ty szkodzisz zdrowiu paląc Ty szkodzisz zdrowiu paląc papierosy.papierosy.

DuDu kannstkannst dichdich bei Frau Nowak bei Frau Nowak entschuldigentschuldigenen, , indemindem dudu ihr ihr

die Blumen die Blumen kaufstkaufst..Możesz przeprosić panią Nowak, Możesz przeprosić panią Nowak,

kupując jej kwiatykupując jej kwiaty.

ErEr erholt erholt sichsich am am besten besten dadurchdadurch, , dassdass er er viele viele SpaziergängeSpaziergänge machtmacht..On najlepiej wypoczywa, dużo On najlepiej wypoczywa, dużo spacerując.spacerując.

IndemIndem wirwir tanztentanzten und und sangensangen, , amüsierten amüsierten wir wir uns uns sehr gut.sehr gut.Tańcząc i śpiewając Tańcząc i śpiewając bawiliśmy się bardzo dobrze.bawiliśmy się bardzo dobrze.

Statt Statt im Pub im Pub zu zu sitzensitzen, , machenmachen wirwir lieber eine Party lieber eine Party imim ParkPark..

Zamiast siedzieć w pubie, Zamiast siedzieć w pubie, zróbmy lepiej imprezę w parku.zróbmy lepiej imprezę w parku.

OhneOhne,, dassdass er er lange lange überlegteüberlegte, , riefrief erer die Polizei die Polizei anan..Nie zastanawiając się długo Nie zastanawiając się długo zadzwonił na policję.zadzwonił na policję.

Jeżeli podmiot jest Jeżeli podmiot jest ten samten sam możemy używać zamiennie możemy używać zamiennie przy: przy: ohne dassohne dass, (, (anan))statt dassstatt dass konstrukcji: konstrukcji:

zu zu + + bezokolicznikbezokolicznik

OhneOhne lange lange zuzu überlegenüberlegen, , riefrief erer die Polizei die Polizei anan.. Nie zastanawiając się długo Nie zastanawiając się długo zadzwonił na policję.zadzwonił na policję.

DER KOMPARATIVSATZ - ZDANIE PORÓWNAWCZEDER KOMPARATIVSATZ - ZDANIE PORÓWNAWCZE

Odpowiada na pytanie :Odpowiada na pytanie :

wiewie? –jak? jaki? jaka? jakie?? –jak? jaki? jaka? jakie?

Używamy spójników:Używamy spójników:

wiewie - jak - jakals als - niż- niż

je...destoje...desto ( (je ... um soje ... um so) - im ....tym) - im ....tymebenso ....wieebenso ....wie - tak samo jak.... - tak samo jak....

Hier Hier istist es es so kalt,so kalt, wiewie ichich gedachtgedacht habe habe..Tutaj jest tak zimno jak Tutaj jest tak zimno jak

myślałam.myślałam.

Das AutoDas Auto ist ist nicht so billig, nicht so billig, wiewie wirwir erwarteterwartet haben haben..Samochód nie jest taki tani, Samochód nie jest taki tani, jak oczekiwaliśmy.jak oczekiwaliśmy.

JeJe älterälter meine meine MutterMutter wirdwird , , destodesto ( ( umum so so)) schöner schöner wirdwird siesie. . Im jest starsza moja mama, Im jest starsza moja mama, tym staje się ładniejsza.tym staje się ładniejsza.

Bei dir zu Hause Bei dir zu Hause istist eses viel viel besser, besser, alsals ichich michmich vorgestellt vorgestellt habehabe..U ciebie w domu jest o wiele U ciebie w domu jest o wiele lepiej niż sobie to lepiej niż sobie to wyobrażałam. wyobrażałam.

DER SUBJEKTSATZ - ZDANIE PODMIOTOWE.DER SUBJEKTSATZ - ZDANIE PODMIOTOWE.

werwer? - kto?? - kto?

waswas? - co?? - co?

Odpowiada na pytanie:Odpowiada na pytanie:

Zaczyna się:Zaczyna się:

zaimkiem względnymzaimkiem względnym : : wer wer, , waswas

lub spójnikiem lub spójnikiem ::

  dassdass - że - że obob - czy - czy

wannwann - kiedy - kiedy warumwarum - dlaczego ....itp. - dlaczego ....itp.

WerWer noch noch klein klein istist, , ((derder) ) kannkann nicht allein nicht allein spazieren spazieren gehengehen..

Kto jest jeszcze mały, Kto jest jeszcze mały, ten nie może samodzielnie ten nie może samodzielnie

wychodzić na spacer.wychodzić na spacer.

WerWer krankkrank istist, (, (derder) ) sollsoll zum Arzt zum Arzt gehengehen..Kto jest chory, ten Kto jest chory, ten powinien iść do lekarza.powinien iść do lekarza.

EsEs istist bekannt, bekannt, dassdass diedie polnische Wurstpolnische Wurst schmschmackhaft ackhaft istist..Wiadomym jest, że polska Wiadomym jest, że polska kiełbasa jest smaczna.kiełbasa jest smaczna.

WerWer Meister Meister sein willsein will,, ( (derder) ) übt übt viel.viel.Kto chce być mistrzem, ten Kto chce być mistrzem, ten dużo ćwiczy. dużo ćwiczy.

DER KONZESSIVSATZ – ZDANIE PRZYZWALAJĄCE.DER KONZESSIVSATZ – ZDANIE PRZYZWALAJĄCE.

Odpowiada na pytanie :Odpowiada na pytanie :

trotz trotz welcher welcher BedingungBedingung?? - mimo - mimo czego?czego?

Używamy spójników:Używamy spójników:

obwohlobwohl - chociaż - chociaż

obgleichobgleich - jakkolwiek - jakkolwiek

obschonobschon - mimo iż - mimo iż

trotzdemtrotzdem - mimo to ( - mimo to (szyk przestawnyszyk przestawny))

ObwohlObwohl erer so viel Wasser so viel Wasser in der Nähe in der Nähe hathattete, , hathattete erer Durst.Durst.

Chociaż miał tyle wody Chociaż miał tyle wody w pobliżu, był spragniony.w pobliżu, był spragniony.

EsEs regnetregnet im Gebirge, im Gebirge, trotzdemtrotzdem gehengehen wirwir heute heute spazierenspazieren..Pada deszcz w górach, pomimo Pada deszcz w górach, pomimo to idziemy dzisiaj na spacer.to idziemy dzisiaj na spacer.

Obwohl Obwohl eses im Gebirge im Gebirge regnetregnet, , gehengehen wirwir heute heute spazierenspazieren..Chociaż pada deszcz w górach, Chociaż pada deszcz w górach, idziemy dzisiaj na spacer.idziemy dzisiaj na spacer.

ErEr hathat viel viel gearbeitetgearbeitet,, trotzdemtrotzdem istist erer nicht müde. nicht müde.On dużo pracował, mimo to On dużo pracował, mimo to nie jest zmęczony.nie jest zmęczony.

ObObschon schon erer viel viel gearbeitet gearbeitet hathat, , istist erer nicht müde. nicht müde. Mimo, iż dużo pracował,Mimo, iż dużo pracował,nie jest zmęczony.nie jest zmęczony.

DER KONSEKUTIVSATZ - ZDANIE SKUTKOWE.DER KONSEKUTIVSATZ - ZDANIE SKUTKOWE.

Wyrażają konsekwencje czynności Wyrażają konsekwencje czynności zawartych w zdaniu głównymzawartych w zdaniu głównym..

Stosujemy w nich konstrukcję:Stosujemy w nich konstrukcję:

so so dass dass - tak że - tak że

als dassals dass – żebym, żebyś,żebyśmy, – żebym, żebyś,żebyśmy, żebyście żebyście

Er Er warwar soso klein, klein, dassdass manman ihn in Tasche ihn in Tasche steckenstecken konnte konnte..On był taki mały, że można go On był taki mały, że można go

było schować do kieszeni.było schować do kieszeni.

DasDas Haus Haus istist soso teuer teuer, , dass dass wir wir es es nicht nicht kaufenkaufen können können. . Dom jest taki drogi, że nie Dom jest taki drogi, że nie możemy go kupić.możemy go kupić.

DerDer Berg Berg istist zu hoch, zu hoch, alsals dassdass wirwir ihn ihn besteigenbesteigen..Góra jest zbyt wysoka, Góra jest zbyt wysoka, żebyśmy się na nią wspinali.żebyśmy się na nią wspinali.

Mein Mein KofferKoffer warwar so so schwer, schwer, dass dass ichich ihn allein nicht ihn allein nicht tragen tragen konntekonnte..Moja walizka była taka ciężka, że Moja walizka była taka ciężka, że nie mogłam jej sama nosić. nie mogłam jej sama nosić.

Du Du bistbist zu jung, zu jung, alsals dass dass du du das das begreifstbegreifst..Ty jesteś zbyt młody, żebyś to Ty jesteś zbyt młody, żebyś to zrozumiał. zrozumiał.