Marsz "Obudź się Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J....
-
Upload
magazyn-medioznawcy -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
Transcript of Marsz "Obudź się Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J....
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
1/63
Marsz Obud si, Polsko!
w relacjach medialnych
Raport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
ARC Rynek i Opinia
01-627 Warszawa, ul. J. Sowackiego 12
tel. (22) 584 85 00, fax (22) 584 85 01
Autorami raportu, we wsppracy z ARC Rynek i Opinia, sdr Tomasz Gackowski i dr Jacek Wasilewski
z Uniwersytetu Warszawskiego.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
2/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
2
SPIS TRECI:
1. Cel analizy .......................................................................................................................... 32. Metoda analizy .................................................................................................................... 3
2.1. Szczegowe pytania badawcze................................................................................... 3
2.2. Kryteria operacyjne ...................................................................................................... 63. Zakres monitoringu ........................................................................................................... 124. Panoramiczna charakterystyka nadawcw sposoby relacjonowania marszu ................. 12
4 a) Bohaterowie wypowiadajcy si w relacjach .............................................................. 134 b) Wypowiedzi z przemwie porwnanie ................................................................... 204 c) Liczba wystpie goci w studiu (z fragmentami powtrzonymi) porwnanie .......... 234 d) Caodniowe relacje poszczeglnych nadawcw wybrane wtki ............................... 31
5. Analiza serwisw informacyjnych poszczeglnych nadawcw z 28, 29 i 30 wrzenia 2012r. ........................................................................................................................................... 40
a) Ramy interpretacyjne w poszczeglnych wydaniach serwisw informacyjnych ............. 40b) Rozpito kontekstw w informacji .............................................................................. 48c) Zakadana grupa odbiorcw .......................................................................................... 49
d) Obiektywizm i subiektywizm opinii ................................................................................ 51e) Normatywno i dydaktyzm w informacji ....................................................................... 54f) Oglne wnioski z analizy serwisw informacyjnych. ............................................... 55
6. Oglna ocena objtych monitoringiem programw telewizyjnych z punktu widzeniaprofesjonalizmu dziennikarskiego ......................................................................................... 577. Najwaniejsze zalety i wady relacji caodniowych w badanych telewizjach ....................... 60
a) Najwiksze zalety badanych telewizji ............................................................................ 60b) Najwiksze zarzuty wobec badanych telewizji .............................................................. 61
SPIS WYKRESW
Wykres 1 Suma oglna wszystkich wystpie wypowiedzi .................................................... 13Wykres 2 Bohaterzy przedstawieni ........................................................................................... 14Wykres 3 Afiliacja goci w studiu (liczba osb) ......................................................................... 16Wykres 4 Afiliacja goci w studiu (suma wypowiedzi, w tym powtarzanych) ............................. 16Wykres 5 Charakterystyka goci w studiu liczba osb ........................................................... 17Wykres 6 Charakterystyka goci w studiu (suma wszystkich wypowiedzi, w tym powtrzonych)................................................................................................................................................. 19Wykres 7 Eksperci i ich afiliacja ................................................................................................ 19Wykres 8 Wypowiedzi z przemwie - Polsat ........................................................................... 20Wykres 9 Wypowiedzi z przemwie TVN24 ......................................................................... 21Wykres 10 Wypowiedzi z przemwie TVP Info .................................................................... 21Wykres 11 Wypowiedzi z przemwie TV Trwam .................................................................. 22
Wykres 12 Liczba wystpie poszczeglnych goci w studiu - Polsat ...................................... 23Wykres 13 Liczba wystpie poszczeglnych goci w studiu TVN24 .................................... 24Wykres 14 Liczba wystpie poszczeglnych goci w studiu TVP Info .................................. 25Wykres 15 Liczba wystpie poszczeglnych goci w studiu TV Trwam ............................... 26Wykres 16 Liczba wej Polsat News .................................................................................... 26Wykres 17 Liczba wej TVN24............................................................................................. 28Wykres 18 Liczba wej TVP Info .......................................................................................... 29Wykres 18 Liczba wej TV Trwam ....................................................................................... 30
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
3/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
3
1. Cel analizy
29 wrzenia 2012 r. odbya si w Warszawie manifestacja pod hasem Obud si Polsko".Byo to wydarzenie o wielu kontekstach: politycznym, spoecznym, medialnym, etycznym itd.
Celem niniejszego raportu jest analiza sposobu relacjonowania manifestacji w programach
informacyjnych TVP INFO, TVP 1, TVP 2, TVN24, POLSAT NEWS i TV TRWAM w
godzinach od 8.00 do 24.00 w kategoriach:
prawdziwoci, rozumianej jako przedstawianie relacji midzy opisem, etykiet i
interpretacj w tekcie dziennikarskim,
starannoci, rozumianej jako szczeglny wysiek przy zbieraniu materiau,
moralnoci, rozumianej jako uniwersalne zasady etyki,
racji stanu, rozumianej jako interes polskiego pastwa,
dyskryminacji, rozumianej jako nienawi i ponianie kogokolwiek,
jakoci,rozumianej jako szczeglnie wysokie wymagania profesjonalne.
Dodatkowo, w analizie mediw publicznych zosta wzity pod uwag aspekt nieulegania
jakimkolwiek wpywom politycznym.
2. Metoda analizy
2.1. Szczegowe pytania badawcze
Kategorie okrelone w celu badania s kategoriami syntetyczno-postulatywnymi. Aby je
zoperacjonalizowa, proponujemy bardziej szczegowe pytania badawcze w zakresie
podanych kategorii.
Prawdziwo rozumiana jako rzeczywiste przedstawianie zjawisk, jest zwizana z
nastawieniem do wyboru okrelonych rodkw wizualnych, perspektywy opisu,
selekcji tego, co jest wane wzgldem innych szczegw. Uznajemy, e nie ma
interpretacji obiektywnych. A zatem na ocen prawdziwoci bdzie wpywa pewien
rodzaj zrnicowanego komentarza bd powstrzymywanie si od ocen. Zostan
wic opisane relacje midzy rnymi interpretacjami w przekazie dziennikarskim.
Pytanie, ktre mona zatem postawi, brzmi: czy obraz relacji jest przedstawiony z
wielu rnych punktw widzenia, czy te ujty w jeden schemat? Jak si maj
dokonane skrty i konieczne uproszczenia do caoci relacji i uczestniczcych w
wydarzeniu podmiotw?
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
4/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
4
Jednym z elementw prawdziwoci jest bezstronno. Bezstronno to brak
preferencji co do okrelonych pogldw, opcji politycznej, okrelonej osoby, itp. lub
powstrzymywanie si od dziaania zgodnego z tak preferencj. Bezstronno w
relacji to prezentowanie rnych pogldw bez wskazywania, ktry jest suszny (brak
dydaktyzmu). Przy czym bezstronno nie oznacza, e najbardziej waciwym
punktem widzenia jest stanowisko porednie midzy dwiema skrajnociami.
Bezstronna, neutralna relacja przedstawia wszystkie znane, dostpne punkty
widzenia lub argumenty za i przeciw kademu stanowisku oraz pokazuje, kto i
dlaczego optuje za danym stanowiskiem. Warunkiem sine qua non jest
przedstawienie stanowisk tym samym, niewartociujcym jzykiem, ktry za pomoc
konotacji i presupozycji nie wskazywaby, ktre stanowisko jest waciwe.
Pytanie badawcze brzmi: Czy istniaa rwnowaga w prezentowaniu
stanowisk/opinii/interpretacji dotyczcych wydarzenia?
Niektrzy badacze (np. J. Westerstahl1) sdz, e bezstronno jest skadow
obiektywizmu. Obiektywizm mona zatem podzieli na dwie skadowe: faktyczno i
bezstronno, przy czym na faktyczno skada si: prawdziwo i istotno relacji, a
na bezstronno: rwnowaga i neutralna prezentacja. Bezstronno dotyczy
prezentacji i sdw posiadajcych wyrany element oceny i wartociowania,natomiast faktyczno wie si ze stwierdzeniem istnienia (lub nieistnienia) danego
obiektu lub zdarzenia, bdcego w krgu spoecznego zainteresowania.
Pytanie badawcze brzmi: czy prezentowano informacje kluczowe dla zrozumienia
wydarzenia, ktrym jednak powicono nieproporcjonalnie mao uwagi?
Staranno, rozumiana jako szczeglny wysiek przy zbieraniu materiau, zostanie
okrelona jako rozpito kontekstw przytaczanych w informacji, relacji bd
publicystyce, wielostronno komentarza, balans opinii. Jest to rwnie wyznacznikjakoci serwisw. Staranno, okrelana rwnie jako rzetelno dziennikarska,
zwaszcza w telewizji publicznej,suy wyraaniu zrnicowanych stanowisk, sprzyja
swobodnemu ksztatowaniu si pogldw obywateli.
Pytanie badawcze brzmi: czy przedstawiano szerok rozpito kontekstw? Czy
przedstawiony jest balans opinii? Czy istnieje wielogosowo rozumiana jako
dopuszczenie do gosu wszystkich zainteresowanych?
1J. Westerstahl, Objective News Reporting, Communication Research, nr 10, 1983.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
5/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
5
Rzetelno prezentuje wielorako, ale nie faworyzuje ani nie promuje adnej
orientacji, a opinie i oceny podaje ze wskazaniem rda, w ten sposb
obiektywizujc prezentowane opinie. Badanie rzetelnoci w programie informacyjnym
/ publicystycznym skupia si nie tylko na uwzgldnianiu rnych punktw widzenia
(traktowanych rwnorzdnie lub proporcjonalnie), ale przede wszystkim na ich
niehierarchizowaniu w relacji/magazynie publicystycznym lub nieuzasadnionym
pomijaniu niektrych aspektw oraz na prezentowaniu ich w sposb neutralny, z
zastosowaniem dystansu, w odrnieniu od silnej identyfikacji z danym stanowiskiem.
Pytanie badawcze brzmi: czy gosy byy hierarchizowane? Czy relacja miaa
charakter argumentacyjny, czy stosowano obiektywizacje, tj. rzekomo obiektywne
stwierdzenia o stanie rzeczy o nieustalonymrdle?
Moralno rozumiana jako uniwersalne zasady etyki dotyczy definiowania interesu,
definiowania dobra wsplnego i za powszechnego. W ten zakres wchodzi pojcie
dyskryminacji.
Pytanie badawcze brzmi: Czy relacja bya wic wolna od punktu widzenia
powodujcego np. opresj mniejszoci narodowych, seksualnych i rasowych, a wic
czy wystpoway wykluczenia i niedopuszczalne oceny?
Czy pojawiay si treci amice oglnie przyjte zasady decorum?
Racja stanu rozumiana jako interes polskiego pastwa, moe zosta
zoperacjonalizowana jako wystrzeganie si negowania instytucji publicznych,
niestwarzanie braku zaufania do instytucji pastwa czy do reprezentantw instytucji
publicznych.
Pytanie badawcze brzmi: czy relacja nie godzia w interes publiczny zwizany np. z
zaufaniem do instytucji publicznych? A jeli tak, to na jakiej podstawie odbywaa si
krytyka tych instytucji?
Niezaleno rozumiana jako nieuleganie jakimkolwiek wpywom politycznym, na
ktr naleao zwraca uwag w analizie relacji dokonywanej przez media publiczne,
jest kwesti poczenia kategorii starannoci oraz prawdziwoci jako sposobw
definiowania wydarze. W gr wchodzi tu te obiektywizacja bd dystansowanie si
od emocjonalizacji i etykietowania przedstawianych przez rozmaitych komentatorw
bd wyrana hierarchizacja punktw widzenia.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
6/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
6
Pytanie badawcze brzmi: Czy w prezentowaniu komentarza i interpretacji wydarzenia
zachowano rwnowag opinii pro et contra, a moe te przedstawiano je z
neutralnego punktu widzenia?
2.2. Kryteria operacyjne
W zwizku z powyszymi pytaniami uyto nastpujcych typw analizy:
- analiza ilociowa osb prezentujcych opinie w odniesieniu do relacji
caodziennej,
- analiza jakociowa czci informacyjnej: analiza ramy narracyjnej we
wprowadzeniach do informacji; analiza rozpitoci kontekstw.
W analizie caoci relacji zastosowano nastpujce kryteria operacyjne ilociowe:
Pytanie: Czy w prezentowaniu komentarza i interpretacji wydarzenia zachowano balansopinii pro et contra? A moe teprzedstawiano je z neutralnego punktu widzenia?
1. Liczba wypowiedzi pro et contra
W caej relacji danego programu okrelona zostaa panoramiczna charakterystyka
nadawcw sposoby relacjonowania marszu, a zwaszcza balans wypowiedzi
zwizanych z poszczeglnymi stronami zaangaowanymi w marsz bdzdefiniowanymi jako strony podziau spoecznego.
2. Liczba wypowiedzi afiliowanych i anonimowych
Zostay zliczone wypowiedzi osb anonimowych vs. przedstawionych z imienia i
nazwiska zaangaowanych uczestnikw marszu i komentatorw.
Pytanie:Czy istnieje wielogosowo dopuszczenie do gosu wszystkich zainteresowanych?
3. Zrnicowanie gosw kontekstujcych
Zostay pokazane afiliacje przedstawionych z imienia i nazwiska osb udzielajcych
wypowiedzi/prezentujcych opinie wg kryteriw: wadza, opozycja, eksperci z boku
wadzy i z opozycji.
4. Afiliacje ekspertw pro et contra
Zostay przedstawione afiliacje ekspertw.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
7/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
7
Pytanie:Czy gosy byy hierarchizowane?
5. Suma wypowiedzi
Zostay przedstawione ogem wypowiedzi i powtrzone fragmenty wypowiedzi w
caej relacji oraz suma wystpie poszczeglnych osb.
6. Liczba reporterw zaangaowanych w relacj
Zostaa przedstawiona obsuga reporterska zaangaowana w relacj; liczba ta jest
kontekstem dla oglnej liczby wypowiedzi osb prezentujcych opinie w relacji.
Kryteria operacyjne jakociowe dotycz gwnie analizy serwisw informacyjnych
poszczeglnych nadawcw z 28, 29 i 30 wrzenia 2012 r. Jednym z podstawowych narzdzi
jakociowych jest analiza ram interpretacyjnych, uywanych do interpretacji wydarzenia
przez poszczeglne zaangaowane grupy interesu.
Pytanie:Czy istniaa rwnowaga w prezentowaniu stanowisk/opinii/interpretacji dotyczcychwydarzenia? Czy pojawiay si informacje kluczowe dla zrozumienia wydarzenia, ktrym
jednak powicano nieproporcjonalnie mao uwagi? Czy obraz relacji jest przedstawiony zwielu rnych punktw widzenia, czy teujty w jeden schemat?
7. Interpretacje marszu wedug ram interpretacyjnych wyraajcych
perspektyw rozumienia danej grupy
Pojcie ramy zostao wprowadzone przez E. Goffmana2; jest rwnie w nieco innym
sensie uywane przez jzykoznawc: G. Lakoff. Autorzy raportu uywaj tego pojcia
jako schematu narracyjnego uytego do opowiedzenia wydarze bd
zrelacjonowania opowieci o wydarzeniach uywanych przez gwnych aktorwwydarze. Klasyczn definicj framingu poda T. Gitlin: trwae wzorce poznania,
interpretacji i prezentacji, selekcji, akcentowania i wykluczenia, za pomoc ktrych
twrcy symboli rutynowo organizuj dyskurs"3. Warto te wspomnie o prostszej
2
E. Goffman, Frame analysis. An essay on the organization of experience, New York 1934.3T. Gitlin, The Whole World is Watching: Mass Media in the Making and Unmaking of the New
Left, Berkeley 1980
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
8/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
8
definicji W. R. Neumana: [Ramy to] konceptualne narzdzia, ktrymi media i
jednostki posuguj si, aby przekaza, zinterpretowa i oceni informacje" 4.
Najpopularniejsze ramy wyrnione przez badaczy mass mediw to: rama konfliktu,
ludzkich spraw, przypisania odpowiedzialnoci, moralnoci i ekonomicznych
konsekwencji5. W analizowanym materiale nie wyrniono ram ludzkich spraw ani
ekonomicznych konsekwencji. Gwne uywane ramy do opisu wydarzenia to: rama
konfliktu, odpowiedzialnoci, ofiary oraz dominacji i zalenoci. Maj one nastpujce
wyznaczniki:
Rama konfliktu zawiera w sobie spolaryzowane siy wystpujce wzgldem siebie. Istnieje
wyraona o podziau, wobec ktrej siy te stoj w konflikcie. Da si wskaza wartoci, ktre
le u podstaw tej osi podziau oraz pewne spojrzenie na przeszo, ktre kae
interpretowa styczno skonfliktowanych si jako seri walk.
Celem rozwizania konfliktu moe by zwycistwo jednej ze stron albo jedno, ustanie
konfliktu w rezultacie zgody zwanionych stron. Uywanie tej ramy zazwyczaj wie si ze
wskazywaniem, kto powinien by zwycizc, cho mona mwi te o konflikcie bez takiego
wskanika.
Na kad z wymienionych kategorii wskazuj uyte w narracji sowa bd formuy sowne.
Wyszczeglnianie ramy dokonywao si przede wszystkim ze wzgldu na bdce jejznacznikami sowa znaczce oraz narracyjne pozycje bohaterw relacji/gosu zawartego w
relacji.
Rama ofiary zawiera w sobie sposb zdefiniowania wykluczonego (sabszego,
zdominowanego, pokrzywdzonego), a take wyznacza sprawc, ktry przyczynia si do tego
fatalnego pooenia; oglnie ujmujc, koncentruje si na krzywdzie. Rama ta samoczynnie,
aktywnie jako dziaajcy schemat narracyjny moe okrela/presuponowa/sugerowa
powd bycia ofiar. Okrela te skutek pozostawania w pooeniu ofiary oraz ewentualnekroki na drodze do wydostania si ofiary z tego pooenia.
4W. R. Neuman, M. Just, A. N. Crigler, Common knowledge. News and the construction of
political meaning, Chicago 1992, s. 60.5H. A. Semetko, P. M. Valkenburg, Framing European politics: a content analysis of press and
television news, Journal of Communication", vol. 50 (2000), nr 2, s. 93109.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
9/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
9
Rama odpowiedzialnoci moe by komplementarna do roli ofiary, a polega na szukaniu
winnego i obarczaniu go win. Sytuacja jest zdefiniowana jako za, tote trzeba znale
odpowiedzialnego za ten stan rzeczy, nazwa go oraz spowodowany przez niego stan
rzeczy, a take wskaza ewentualnego wybawc lub remedium. Do ramy tej zostaa dodana
kategoria etiologii protestu wobec za: czy jest on spontaniczny, czy jest strategi polityczn,
a take, jaki jest kontekst protestu.
Rama dominacji/zalenoci wskazuje na pewien rodzaj zarzdzania jednymi przez drugich.
Pozwala na okrelenie, kto kogo wykorzystuje i w jaki sposb, czy i jak mona to zmieni.
Jeli mona to zmieni, to istotne jest rwnie w kontekcie marszu to, czy ch zmiany
(protest przeciw tej dominacji) jest spontaniczna czy inspirowana czyj strategi i
interesem, zasadniczo obcym protestujcym ludziom. Rama ta, okrelajc rodzaj dominacji,
determinuje rwnie to, czego dotyczy ewentualny wspwystpujcy w niej protest.
Pytanie:Czy przedstawiano szerok rozpitokontekstw?
8. Wypowiedzi komentatorw i wypowiedzi uczestnikw tworzce rozpito
kontekstw w informacji
Wypowiedzi w materiale dotykaj rnych kontekstw, wicych przyczyny, konsekwencje i
zalenoci wystpujce obok danego zjawiska z innymi obszarami. Rozpito tych
kontekstw pozwala na lepsze zrozumienie zjawiska. Nawietlenie problemu z wielu rnych
punktw widzenia i ukazanie go w wielu kontekstach jest zazwyczaj podan strategi
przekazywania informacji.
W analizie relacji o wydarzeniu mona przedstawi nastpujc rozpito
kontekstw:
Polityczny zewntrzny: sytuacja w stosunkach z innymi krajami, ich
opinie, struktury midzynarodowe, wojny,
Polityczny wewntrzny: polityka wewntrzna demokracja,
administracja, dziaania si bezpieczestwa,
Spoeczny: zdrowie, sprawy narodowe, edukacja i sprawy kulturowe
(teprzestpczo),
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
10/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
10
Ekonomiczny: system, rynek, ceny, podatki itp.,
Religijny: osoby w rolach duchownych (nie np. przestpcw czy
turystw), wydarzenia religijne, sprawy wsplnot religijnych,
Prawny: konsekwencje prawne dziaania, procedury prawne.
Niektre z tych kontekstw zostay zastosowane przez nadawcw do opisu relacjonowanych
wydarze.
Pytanie:Czy relacja bya wolna od punktu widzenia powodujcego dyskryminacj, opresjmniejszoci narodowych, seksualnych i rasowych, a wic czy wystpoway wykluczenia i
niedopuszczalne oceny?
9. Orientacja nadawcy wobec danej interpretacji
Orientacja nadawcy ujawnia si m.in. w kreowaniu normy zawartej w prezentowanych
informacjach. Punkt widzenia zawierajcy tak norm mona zidentyfikowa choby poprzez
wyznaczniki jzykowe w relacji, np.: wszyscy wiedz, e..., normalne jest, e..., oczywiste
jest, e itp.
Normatywnojest jednym z kryteriw identyfikujcych dyskryminacj.
Drugim zabiegiem narracyjnym, w ktrym moe ujawni si orientacja nadawcy jest
obiektywizowanie danego pogldu bdcego w rzeczywistoci jedynie opini
dziennikarza.
Trzecim kryterium zwizanym z orientacj jest zakadana w wypowiedzi grupa
odbiorcw i tworzenie wsplnoty odbiorcw wok danej sprawy, (kto mwi w czyim
imieniu, jak jest okrelone My6 my rzd, my dziennikarze itp.). W parze z My
zazwyczaj wystpuj Oni grupa znajdujca si poza wsplnot, spojona innymi
interesami i wartociami, najczciej oceniana negatywnie. Dlatego wsplnota wok
danej sprawy moe wiza si z wyraeniami wykluczajcymi niegodnych, zych,
zdrajcw, nienormalnych itp.
Analiza systemu wyklucze oraz obiektywizacji opinii w kontekcie interesu pastwa,
a zwaszcza konkretnych instytucji publicznych, wie si z odpowiedzi na pytanie,
czy relacja godzi w interes publiczny, np. zwizany z zaufaniem do instytucji
publicznych. Moe si to przejawia albo w nieuprawnionym (emocjonalnym, poza
argumentacj, bez kontekstu, bez uzasadnienia na jakiej podstawie odbywaa si
krytyka tych instytucji, czy miaa charakter argumentacyjny) wartociowaniu tych
6Z wyczeniem My narodowego poniewa TVP ma obowizek wzmacnia tosamo narodow.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
11/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
11
instytucji lub pastwa, a zwaszcza ich wykluczaniu/wczaniu w negatywnie
nacechowane szeregi znaczeniowe.
Na koniec uwag metodologicznych warto podkreli (co autorzy czyni jeszcze kilkukrotnie w
tekcie raportu), e analiza porwnawcza wybranych nadawcw przy pomocy wyej
opisanych kategorii napotyka na istotn trudno. Jest ona zwizana z wyran
odmiennoci TV Trwam, zarwno jej specyfik formaln, jak i zwizan z usytuowaniem w
ramach sporu. Odmienno formalna polega tu na tym, e TV Trwam relacjonowaa marsz z
jego rodka. Zdecydowana wikszo analizowanego materiau dotyczya bezporednich
relacji z marszu, bez komentarza goci w studiu, ekspertw itp. Kwestia usytuowania w
ramach sporu dotyczy tego, e TV Trwam bya, w pewnym sensie, wsporganizatorem
marszu, dua cz postulatw protestujcych dotyczya zabezpieczenia pluralizmu mediw
w zwizku z odmown decyzj Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w sprawie umieszczenia
TV Trwam na jednym z multipleksw. W tym sensie TV Trwam mona uzna za iudex in
causa sua - sdziego we wasnej sprawie. Nie oznacza to, e kryteria zwizane z
bezstronnym, rzetelnym informowaniem w takim wypadku nie stosuj si do tego nadawcy. Z
pewnoci jednak naley oczekiwa, e ta okoliczno wyranie ujawni si podczas prby
porwnawczej analizy wszystkich nadawcw.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
12/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
12
3. Zakres monitoringu
Monitoringiem objto caodzienny program (od godz. 8.00 do 24.00) stacji informacyjnych
TVN24, POLSAT NEWS, TVP INFO, a take nadawc zaangaowanego w organizacj
marszu TV Trwam.
W kwestii audycji informacyjnych monitoringiem objto gwne serwisy informacyjne
nadawane w godzinach 19.0022.00 z dnia poprzedzajcego wydarzenie oraz z dnia, w
ktrym wydarzenie miao miejsce, a take z dnia po wydarzeniu. Dao to moliwo
przyjrzenia si ewolucji kontekstw interpretacyjnych bd ekspozycji wtkw zwizanych z
wydarzeniem.
Analizowane serwisy:
1. Polsat Wydarzenia
2. Fakty TVN
3. Panorama TVP2
4. Wiadomoci TVP1
5. Informacje TV Trwam
4. Panoramiczna charakterystyka nadawcw sposobyrelacjonowania marszu
Panoramiczne spojrzenie zawiera opini stworzon na podstawie analizy caoci relacji.
Bdziemy tu mogli pokaza, jak powyej opisane, zoperacjonalizowane kategorie wyglday
w analizowanym przez nas materiale i pokrtce wskaza, co z tego wynika. Wyniki bd
prezentowane w nastpujcym porzdku:
a) w pierwszej kolejnoci przedstawimy oglne spojrzenie na relacje nadawcw w
kontekcie liczby zaangaowanych w przekaz reporterw. Liczba ta jest istotna,
poniewa bazowanie na wypowiedziach jednego reportera mogoby wydatnie
odcisn na relacji pitno jego charakteru, proweniencji czy stylu jego prowadzenia,
b) Nastpnie przedstawimy wyniki dla poszczeglnych nadawcw na podstawie
przyjtych kryteriw:
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
13/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
13
1. Liczba wypowiedzi pro et contra.
2. Liczba wypowiedzi afiliowanych i anonimowych.
3. Zrnicowanie gosw kontekstujcych.4. Afiliacje ekspertw pro et contra.
5. Suma wypowiedzi.
Suma wszystkich wystpie/wypowiedzi
Najwicej oddzielnych wypowiedzi przedstawia TV Trwam. Zobaczmy teraz, jak si
przedstawia balans opinii pro et contra, jakie byy ewentualne gosy ekspertw, dlaczego
TVP INFO ma relatywnie najmniej anonimowych bohaterw, a TV Trwam najwicej.
4 a) Bohaterowie wypowiadajcy si w relacjach
Wykres 1 Suma oglna wszystkich wystpie wypowiedzi
Jak wida na rysunku 1. w relacjonowanie marszu bezporednio najbardziej byy
zaangaowane Polsat News oraz TV Trwam. Ale TV Trwam dysponowaa tylko jednym
reporterem na miejscu, prowadzia relacj cig i by moe z tego powodu nie moga, bd
nie chciaa, emitowa komentarza goci ze studia. Moe to by przyczyn odnotowanej
relatywnie duej liczby anonimowych wypowiedzi uczestnikw marszu.
TV Trwam w relacji w cigu dnia prezentowaa tylko wypowiedzi ludzi z ulicy jedni zostali
przedstawieni (o. Grzegorz rozpozna jak osob i przedstawi j sam, bdc w tumie) lub
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
14/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
14
sami si przedstawiali. Tak wic sposb relacjonowania tego marszu zdecydowanie rni
si od formy przekazu pozostaych nadawcw, ktre staray si analizowa, ocenia,
wyjania, interpretowa tworzc dystans i oglniejsz perspektyw. TV Trwam jako
gospodarz, strona, umieszczaa swojego widza wewntrz marszu. Jedynymi osobami
przedstawionymi w studiu w programie Polski punkt widzenia" by prof. Andrzej Zybertowicz,
socjolog z UMK oraz Andrzej Jaworski, pose PiS.
TVN24 i TVP INFO w najwikszym stopniu staray si korzysta z wypowiedzi ekspertw i
nadawa znaczenie (wyjania/budowa konteksty) temu, co widzielimy czyli
przemwieniom politykw i maszerujcych ludzi.
TVN 24 zaliczana przez maszerujcych ludzi do grupy mediw nieprawdy, praktycznie nie
prowadzia relacji (rozmw z uczestnikami) z wntrza marszu, co wpyno na najmniejsz
liczb wypowiedzi anonimowych.
W niewielkim stopniu z anonimowych wypowiedzi korzystaa rwnie TVP INFO. Rodzaj
selekcji i dobr wypowiedzi anonimowych, o ile nie s na ywo, moe budzi zawsze obawy
o manipulacje i wybirczo materiau.
Wykres 2 Bohaterzy przedstawieni
Bohaterw pojawiajcych si na antenie przyporzdkowano ze wzgldu na cel ich
wypowiedzi: aprobata/dezaprobata dla marszu, oraz stosunek do opozycji/rzdzcych.
Wypadkowa tych dwch wymiarw oznaczaa zakwalifikowanie wypowiedzi jako pro-
wadza, pro-opozycja lub neutralnej. Kategorie obok opozycji i obok wadzy odnosz si
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
15/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
15
do osb, w ktrych wypowiedziach znajdujemy elementy dystansu do obu stron, jednak
mimo wszystko wyraajcych pewn sab skonno do jednej z nich. Przykadem moe
by np. Lech Wasa, ktry mwi, e wolaby u wadzy kogo lepszego ni PO, ale nie ma
takiej alternatywy, wic ich popiera. Podobnie w jednej z wypowiedzi sytuuje si, np. Piotr
Duda, ktry deklaruje, e wolaby rozmawia z rzdzcymi i zaatwia sprawy, jednak nie
udaje si to, tak wic skraca dystans do PiS, by ten mu pomg realizowa cele. W innych
cytowanych wypowiedziach jednak wyranie jest po stronie opozycji i przeciwko wadzy.
Klasyfikacja dotyczy wic danej wypowiedzi i nie odnosi si bezporednio do znanych
skdind pogldw prezentowanych przez dan osob.
TVN24 w najwikszym stopniu opieraa relacj na materiaach nagranych podczas marszu z
jego aktorami politycznymi (nie z uczestnikami); w zwizku z tym opozycja miaa relatywnie
duo wej bohaterw jako protagonistw wydarzenia.
W przypadku TV Trwam, ze wzgldu na warunki produkcji relacji, odnotowano du liczb
osb wypowiadajcych si w marszu.
TVP INFO uczynia najwikszy wysiek zwizany z zapewnieniem relacjom odpowiedniego
zaplecza eksperckiego. Jest to wane z punktu widzenia nadawcy publicznego, w ktrymistotne jest wywaenie opinii i balans punktu widzenia oraz hierarchizacji gosu.
Przedstawianie jedynie gosw pro et contrapowoduje zawenie wielogosowoci, a wic
jest dziaaniem skutkujcym raczej intensyfikacj sensacyjnoci, emocjonalizacj, a nie
wzrostem rzetelnoci i starannoci.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
16/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
16
Wykres 3 Afiliacja goci w studiu (liczba osb)
Gocie w studiu w telewizji publicznej najczciej byli afiliowani neutralnie. W TVN24 udao
si uzyska wzgldn rwnowag opinii. Nie mona tego powiedzie o TV Trwam. Nie byo
tam nawet prby ukazania odmiennego gosu, co powodowao wraenie, e wszyscy s za
stanowiskiem prezentowanym podczas marszu, aprzeciwstawia si mu jedynie KRRiT.
Wykres 4 Afiliacja goci w studiu (suma wypowiedzi, w tym powtarzanych)
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
17/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
17
Uwzgldniajc powtrki wszystkich wypowiedzi, widzimy w studiu TVP INFO oraz Polsacie
dominacj wypowiedzi prokoalicyjnych. W ujciu sumarycznym, uwzgldniajc wypowiedzi
nagrane i pniej kilkukrotnie powtarzane, dominuj gosy sprzyjajce stronie rzdowej.
Wykres 5 Charakterystyka goci w studiu liczba osb
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
18/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
18
W naszej klasyfikacji goci w studiu wyodrbnione zostay 4 kategorie: naukowcy,
politycy/doradcy (politycy odgrywali rol eksperta posikowego, zaangaowanego
bezporednio w ycie polityczne, byli wic swego rodzaju stronniczym ekspertem, a wic
bya to inna rola ni np. ekspert-naukowiec). W tej kategorii znaleli si byli politycy: PiS, PO,
a take np. doradca prezydenta Komorowskiego T. Nacz. Pozostae dwie kategorie to:
media/eksperci, oraz dziaacze.
Jak wida, TVP INFO postawia na naukowcw i ekspertw. Cho nie wszyscy naukowcy i
eksperci mieli wikszy dystans w formuowaniu ocen ni byli politycy i doradcy, to jednak
sama zasada doboru wydaje si prb zwikszenia rzetelnoci relacji poprzez uniknicie
emocjonalnego zaangaowania. TVN korzystaa rwnie z komentarzy doradcw
politycznych, co wizao si z dominujc w przypadku tego nadawcy ram (politycznego)
konfliktu przyjt w relacji.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
19/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
19
Wykres 6 Charakterystyka goci w studiu (suma wszystkich wypowiedzi, w tympowtrzonych)
Spord wypowiedzi goci wyemitowanych podczas caodziennej relacji w TVP INFO
dominoway gosy naukowcw i ekspertw. Jest tu wyrana rnica w stosunku do
nadawcw komercyjnych i pewna ostrono w epatowaniu, ostrymi czasem, wypowiedziami
goci. Patrzc na powysze wyniki od strony balansu opinii i hierarchizacji punktu widzenia,
TVN24 i Polsat News parokrotnie powtrzyy opinie znanych politykw/doradcw, w pewnym
sensie promujc wyraane przez nich opinie, natomiast TVP INFO skupia si na powtrkach
wypowiedzi ekspertw.
Wykres 7 Eksperci i ich afiliacja
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
20/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
20
Eksperci wypowiadajcy si na antenie poszczeglnych telewizji byli zazwyczaj neutralni. W
przypadku TVP Info wida to szczeglnie wyranie, e eksperci nie okrelali ze wzgldu na
stosunek do wadzy czy opozycji. Eksperci wypowiadajcy si w pro-wadza w pewnym
stopniu mieli zapewne suy zrwnowaeniu wikszej liczby wypowiedzi opozycji, ktra
intensywnie komunikowaa swoje opinie podczas marszu. Eksperci pro-wadza wystpili
take w programach publicystycznych prezentujcych gosy obu stron.
TV Trwam nie zamiecia adnych wypowiedzi ekspertw pro-koalicyjnych jest wic to
przekaz jednostronny, prezentujcy jeden pogld i nie uznajcy dyskusji.
4 b) Wypowiedzi z przemwie porwnanie
Selekcja wypowiedzi z przemwie budowaa okrelon narracj w caoci relacji.
Poszczeglne osoby reprezentoway pewien typ uczestnika marszu o. T. Rydzyk by
symbolem protestu spoecznego, J. Kaczyski by symbolem protestu politycznego, P. Duda
protestu pracowniczego, cho niektre wypowiedzi tego dziaacza dotyczyy take
kontekstu politycznego. Zwizek Solidarno angaowa si bowiem, zgodnie ze sowami
przewodniczcego, w odsunicie rzdu.
Wykres 8 Wypowiedzi z przemwie - Polsat
W Polsacie wyranie dominoway wypowiedzi Piotra Dudy i Jarosawa Kaczyskiego.
Transmitowano rwnie wypowiedzi politykw SP. Gwny przekaz pochodzi jednak od J.
Kaczyskiego; mona natomiast odnotowa brak relacji z mszy i wypowiedzi o. Rydzyka.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
21/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
21
Wykres 9 Wypowiedzi z przemwie TVN24
W TVN24 wida wyran koncentracj na J. Kaczyskim i o. T. Rydzyku. To o. Rydzyk jest
tutaj gwnym liderem i gosem obok prezesa Kaczyskiego. TVN24 relacjonowaa
wypowiedzi PiS i o. Rydzyka w podobnych kontekstach politycznych (por. rozpito
kontekstu w serwisach). Trzecim w kolejnoci gosem jest gos Z. Ziobry, co umieszcza o.
Rydzyka jako drug si polityczn w tym konflikcie. Piotr Duda jest eksponowany w duo
mniejszym stopniu.
Wykres 10 Wypowiedzi z przemwie TVP Info
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
22/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
22
W TVP Info, podobnie jak w Polsacie, to Piotr Duda oraz Jarosaw Kaczyski byli gosami
zgromadzenia. Zauwamy, e pojawiaj si rwnie gosy z odbywajcej si wczeniej
konwencji PiS, m.in. wypowied producenta papryki, opowiadajcego o trudnociach
ekonomicznych. Stosunkowo czsto eksponowano wypowiedzi P. Dudy jako gosu
zwizkowcw biorcych udzia w marszu, natomiast nie ma gosu i kontekstu religijnego.
Wykres 11 Wypowiedzi z przemwie TV Trwam
W TV Trwam Jarosaw Kaczyski jako gwny sprzymierzeniec telewizji, jest wyrazicielem
politycznych interesw maszerujcych. Gros relacji dotyczy jednak tematu samego nadawcy.
Silnie podejmuje si take kontekst religijny (podkrela si religijne korzenie nadawcy, jest
obecna relacja z mszy, pokazuje si radosny epizod ze lubu przypadkowej pary, pieni
uczestnikw). Wypowiadaj si osoby znane z anteny TV Trwam, ale take podwykonawca
autostrad i red. Reszczyski przedstawiany jako niezaleny dziennikarz popierajcy
postulaty TV Trwam.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
23/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
23
4 c) Liczba wystpie goci w studiu (z fragmentami powtrzonymi) porwnanie
Pod wykresami przedstawiajcymi liczb wystpie kadej z osb najczciej powtarzanych
i eksploatowanych przez poszczeglnych nadawcw, w prezentowanych powtrzeniach
wida nono okrelonych opinii przewag jednej ze stron, czy te ekspertw. Mwi to o
sposobie budowania dyskursu wok marszu.
Wykres 12 Liczba wystpie poszczeglnych goci w studiu - Polsat
W Polsat News najczciej powtarzana bya do ostra, wyrazista i krytyczna wypowied
Wadysawa Frasyniuka, ktry mwi o marszu ludzi przegranych".
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
24/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
24
Wykres 13 Liczba wystpie poszczeglnych goci w studiu TVN24
W TVN24 najczciej powtarzano fragmenty wystpie Jacka Kucharczyka z ISP, ale rwnie
czsto Jacka Protasiewicza i Jerzego Wenderlicha. S to politycy zaangaowani,pozostajcy w konflikcie ze rodowiskiem organizatorw marszu, tote ich opinie uznano za
na swj sposb atrakcyjne, tzn. wyraziste. Do czsto pojawiay si te wypowiedzi
dziennikarzy: C. Gmyza, M. Janickiego, oraz naukowcw (E. Lipiski, J. Kucharczyk).
W TVP INFO najczciej, oprcz publicystw (A. Stankiewicz, M. Karnowski) oraz
naukowcw (W. Jaboski, S. Sowiski, L. Mellibruda) powtarzano fragmenty wypowiedzi K.
Lufta, przedstawiciela KRRiT, co mona zinterpretowa jako prb peniejszego ukazania
da maszerujcych. TVP Info byo jedynym nadawc, ktry podj prb skupienia si na
goszonych postulatach protestujcych, a w mniejszym stopniu powici si wyszukiwaniuatrakcyjnych czy kontrowersyjnych momentw samego wydarzenia i towarzyszcych mu
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
25/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
25
komentarzy. Naley to bardzo wyranie podkreli; autorzy raportu uznaj to za jedn z
kluczowych dobrych praktyk wartych zarekomendowania pozostaym nadawcom.
Wykres 14 Liczba wystpie poszczeglnych goci w studiu TVP Info
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
26/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
26
Wykres 15 Liczba wystpie poszczeglnych goci w studiu TV Trwam
W TV Trwam powtrzono wypowiedzi Andrzeja Jaworskiego i prof. Andrzeja Zybertowicza.
Narracja budowana przez TV Trwam polegaa na biernym uczestnictwie, podobnie jak w
wydarzeniu sportowym, ktre ogldaj kibice. Narracja w ogle nie dotyczya innych
aspektw i postulatw maszerujcych ni obrona telewizji.
Polsat News relacja ciga 29.09.2012 r.
Panoramiczne spojrzenie:
Ten nadawca prbowa, wraz z gomi, nawietli kontekst oraz to marszu problemy
Polakw, sabo rzdzcych oraz charakter ofensywy opozycji. Najwikszym
mankamentem jest niepodjcie w narracji dziennej prby wyjanienia nieprzyznania TV
Trwam miejsca na multipleksie przez KRRiT. Ponadto zdarzay si rozmowy z gomi w
studiu noszce znamiona tendencyjnoci w sensie przyjcia pewnej hierarchii opinii.
Przykadem moe by np. wywiad red. M. Sakowskiej z Henrykiem Wujcem i Krzysztofem
Szczerskim (o godz. 20:30), w ktrym prowadzca wyranie defaworyzowaa K.
Szczerskiego.
Wykres 16 Liczba wej Polsat News
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
27/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
27
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
28/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
28
TVN24 relacja ciga 29.09.2012 r.
Panoramiczne spojrzenie:TVN24 miaa najwicej problemw z podawaniem informacji o liczbie osb maszerujcych.
Niemal zawsze mwia o nieoficjalnych danych. Najczciej wskazywaa, e w marszu
uczestniczy kilkadziesit tysicy, mimo, e nie miaa adnych dla tego potwierdze. Moga
bazowa tylko na informacjach organizatorw czego nie robia. Rzadko uywaa
zamiennych wyrae typu ogromna, wielka etc. Plusem relacji TVN24 bya umiejtno
wybrania fragmentw wypowiedzi uczestnikw marszu, ktre nie sprowadzay si do sdw
krytycznych wzgldem wadzy (retoryka podziau); signito po wypowiedzi koncyliacyjne,
pojednawcze (retoryka zgody, pojednania). Warto odnotowa, e reporterzy bdcy w
terenie nigdy nie pokazali si z tumem. Nagrano wczeniej kilka wypowiedzi uczestnikw
dotyczcych tego, dlaczego id w marszu, jednak nie zaprezentowano adnych
dodatkowych materiaw z ulicy, w trakcie marszu. Nawet kiedy dochodzio do czenia si
studia z reporterem, sycha byo tylko gosy z off-u oraz obraz ze zdjciami panoramicznymi
z marszu Obud si Polsko. By moe reporterzy TVN obawiali si kontaktu z
maszerujcymi, np. trudnych reakcji z ich strony. Trudno to rozstrzygn byo to jednak
zastanawiajce i zwracao uwag, zwaszcza w analizie porwnawczej wszystkich
nadawcw. W oglnej refleksji nad sposobem relacjonowania i opowiadania o marszu w
TVN24 nie mona zapomnie o audycji Fakty po Faktach prowadzonej przez red. A.
Werner rzeczowej i bezstronnej. Zabrako jednak wytumaczenia przyczyn nieuzyskania
przez TV Trwam miejsca na MUX.
Wykres 17 Liczba wej TVN24
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
29/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
29
TVP Info relacja ciga 29.09.2012 r.
Panoramiczne spojrzenie:TVP INFO wypada najlepiej ze wszystkich nadawcw relacjonujcych marsz Obud si
Polsko. Zachowaa dystans i rozwag w relacjonowaniu wydarze sprzed wasnej siedziby,
gdy bya ona blokowana przez protestujcych. Ponadto jako jedyna telewizja oddaa gos
czonkowi KRRiT i prbowaa wyjani widzom, dlaczego TV Trwam nie uzyskaa miejsca na
MUX. Mona take zauway, e prezenterzy dystansowali si od skrajnych ocen goci w
studiu, prbowali zarzdza ich wypowiedziami. Wydaje si, e TVP INFO relacjonowaa
marsz w sposb kompetentny i bezstronny z kilkoma zastrzeeniami (niektre wyraenia
reporterw o zakorkowaniu Warszawy, o tym by nie wychodzi z domu, jeli to niekonieczne,
o rozdwiku, co do liczby osb na marszu etc.).
Wykres 18 Liczba wej TVP Info
s
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
30/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
30
TV Trwam relacja ciga 29.09.2012 r.
Panoramiczne spojrzenie:Na wstpie naley ponownie zauway, e TV Trwam nie relacjonuje wydarze, lecz jest w
nie zaangaowana, jest wsporganizatorem, jest stron, dlatego te nie buduje dystansu
wzgldem marszu, lecz wrcz przeciwnie w peni si z nim utosamia. Dlatego stawianie
przed relacj TV Trwam wymaga bezstronnej, profesjonalnej relacji wydaje si
nieadekwatne, co oczywicie nie przeszkadza oceni starannoci czy rzetelnoci tej relacji
na tle innych. TV Trwam jest stron jako organizator nadaje relacj z marszu in extenso
przez kilka godzin, nieustannie. Podstawowy zarzut, jaki mona sformuowa, to brak
prezentacji rnych perspektyw. By moe trudno tego oczekiwa w sytuacji, gdy nadawca
jest zarazem zaangaowanym podmiotem, stron sporu. Nadawc, ktry zarazem nie
uwaa, e to zaangaowanie jest naganne, bo te przedstawia si jako funkcjonujcy w
innym, religijnym porzdku, w ktrym najwaniejsza jest zobiektywizowana prawda, a nie
rnorodno i bezstronno. W tej optyce wszelkie inne zdania trac na znaczeniu, a celem
nadawania nie musi by tworzenie forum wymiany rnych idei. Warto jednak odnotowa, e
wrd goci TV Trwam s i tacy, ktrzy potrafi abstrahowa od jednorodnego spojrzenia
widzw, redaktorw-redemptorystw czy samych ekspertw rodowiska Radia Maryja i TV
Trwam. Do takich ekspertw mona zaliczy np. prof. Zybertowicza, ktry przypomina w
Polskim Punkcie Widzenia, e ci, ktrzy nie przyszli na marsz, maj dystans, czy nawet s
wobec takich inicjatyw krytyczni, to te s Polacy i trzeba myle, w jaki sposb do nich
trafi. Naley odnotowa, e mimo jednorodnego doboru goci i wynikajcej std
jednomylnoci zdarzaj si sporadyczne opinie, ktre staraj si nie wyklucza drugiej
strony. Sumarycznie rzecz biorc s to jednak wyjtki, wydaje si take, e takie stonowane
gosy to nie tyle efekt strategii informacyjnej nadawcy, ile raczej kwestia temperamentu
gocia.
Wykres 19 Liczba wej TV Trwam
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
31/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
31
TV Trwam nie stosuje obsugi wydarzenia przez reporterw, jedynie ks. Grzegorz, zakonnik
w sutannie spaceruje wrd uczestnikw marszu i z nimi rozmawia. Uywa przy tym formuy
my, utosamiajc wasne stanowisko ze stanowiskiem rozmwcw. Nie jest to relacja, lecz
rodzaj zaangaowanej obserwacji uczestniczcej, w ktrej osoba penica funkcje reportera
jest rwnie uczestnikiem i jedynie dokonuje zapisu wydarze. Wypowiedzi ilustrowane byy
zdjciami panoramicznymi majcymi pokazywa, jak wielu jest maszerujcych, jak bardzo
rnorodn grup stanowi (osoby mode, starsze, reprezentujce rne miejscowoci w
Polsce), spojon jednak wsplnymi wartociami (takimi jak np. patriotyzm). Budowany w ten
sposb wizerunek My (ludzie, zwykli ludzie, caa Polska) przeciwstawiano zym,
aroganckim instytucjom.
4 d) Caodniowe relacje poszczeglnych nadawcw wybrane wtki
Z caociowych relacji wyania si gwny wtek zwizany z kontekstem politycznym. W duo
mniejszym stopniu eksponowano kontekst prawny, obywatelsko-spoeczny czy ekonomiczny.
Zaproszeni do studia politolodzy nie byli w stanie przytoczy decyzji zwizanej z odmow TV
TRWAM przyznania miejsca na MUX. Nie uczyni tego w stopniu jasnym nawet czonek
KRRiT w TVP INFO, mimo e dziennikarka wyranie do tego dya.
1. W TVN24 przytoczono decyzj Krajowej Rady dotyczc argumentu ekonomicznego;
eksperci komentowali j z dystansem mogcym wskazywa na niedostatek wiedzy w
tym zakresie, wypowiadajc si yczliwie za radiem Maryja. Wrd komentatorw
pocztkowo byo zdecydowanie mniej zwolennikw marszu, ich liczba zwikszaa si
stopniowo cigu dnia.
Cz uczestnikw doczya do grona komentatorw po zakoczeniu marszu.
Przedstawiono duo wypowiedzi ojca Rydzyka i innych osb uczestniczcych w
marszu, a take bardzo due fragmenty wypowiedzi prezesa J. Kaczyskiego i
przewodniczcego NSZZ Solidarno, P. Dudy.
2. W TV Trwam podczas transmitowanej homilii o. Tadeusz Rydzyk mwi o niszczeniu
wiadomoci Polakw podczas stanu wojennego i Okrgego Stou. W tym czasie
realizator pokaza zdjcia milicji. Potem bya mowa o manipulacji masowych mediw.
Rozmowy z uczestnikami marszu miay potwierdza, e bij si o czstotliwo dla
telewizji", eby Polska by Polsk" itp. Po zakoczeniu transmisji lektor mwi o
obronie Chrystusowego Krzya, woaniu o wolno, o niepodlego, o suwerenno.
W serwisie zasugerowano, e jest to kontynuacja walki z lat 80. Przedstawiono
KRRiT jako ciao kierujce si niezrozumiaymi motywami i podejmujcego arbitralne
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
32/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
32
decyzje. Postanowienie Rady okrela si wprost jako bdne, a podtrzymywanie jej
stanowiska w jej sprawie jako rozpaczliwe.
3. W TVP INFO mwiono o kilku podmiotach uczestniczcych w marszu: suchaczach
Radia Maryja, zwizkowcach z Solidarnoci, zwolennikach PiS i przedstawiano
powody ich protestu. Dziennikarka w rozmowie z czonkiem KRRiT podja nieudan
prb uzasadnienia odmownej decyzji w sprawie nieumieszczenia TV Trwam na
MUX. Caa uwaga skupia si nastpnie na zarysowujcym si podziale czy konflikcie
na prawicy.
Najwaniejsze wtki w relacjach poszczeglnych telewizji
TV Trwam relacja ciga 29.09.2012 r.
- Nie transmitowano przemwienia Jarosawa Kaczyskiego na konwencji PiS w
PKiN przed marszem przed mszw., ale transmitowano msz. Inni nadawcy
relacjonowali to wystpienie, a take fragmenty innych. Nie pokazano rwnie
przemwie liderw Solidarnej Polski sprzed Sejmu, ktre zostay pokazane przez
innych nadawcw.
- Apele o bratersk wi, o podanie sobie doni, wspominanie Jana Pawa II. Z drugiej
strony wyraenia wrogowie naszego Narodu jak si odnosz do Boga imoralnoci chrzecijaskiej retoryka skrajnoci od braterstwa, zgody do
silnego wykluczania innych, deprecjonowania, odmawiania prawa do racji,
susznoci.
- Apele do modziey, starszych osb by bya zdolna do ofiary za ojczyzn Musicie
by mni Musicie silnie kategoryzowano oczekiwania, nieznoszce sprzeciwu
wzgldem modych pokole.
- Cytaty z Kardynaa Stefana Wyszyskiego o komunistach z sugesti, e Polska jest
w tym samym momencie dziejowym Tusk jak komunici.
- Manifestujcy s okrelani przez TV Trwam jako ci, ktrzy s przywizani do
wolnoci, ludzkich praw, godnoci, wiary chrzecijaskiej.
- Godz. 14.49 nieoczekiwane, niezrozumiae przebitki ze zdjciami ZOMO i MO.
Pokazuje si wspomnienia czasu komunizmu historyczne momenty ciemienia
Polski. Obecna jest retoryka podziau, sporu, rozdarcia Polski. Przekaz ma cechy
manipulacji emocjami widzw.
- Godz. 14.53 o. Rydzyk mwi o mediach, ktre manipuluj. Po Okrgym Stole,
ktry jest okrelany jako grzech zaoycielski III RP wzili media, pienidze, biznes,
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
33/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
33
mieszaj i kc ludzi retoryka wojny, podziau.. Tylko TV Trwam jest medium
jednoczcym, mwicym prawd, dialogicznym takich mediw potrzeba. Bo
dziennikarstwo jak kapastwo. O. Rydzyk puentuje stan pastwa polskiego
jeden wielki Amber Gold retoryka rozkradania.
- O. Grzegorz bardzo pozytywnie, radonie, yczliwie rozmawia z uczestnikami
marszu. Wielu mwi o swojej mioci do TV Trwam. Cz osb z dziemi mwi o
tym, e id po to, aby przysze pokolenia nie musiay powtarza lat 80.. Ponownie
buduje to wraenie paraleli pomidzy obecn sytuacj wewntrzn Polski a czasami
komunizmu.
- Godz. 16.30 o. Grzegorz pyta mczyzn jak myli, czy dostaniemy
czstotliwo
?. By
mo
e to przej
zyczenie, ale mo
na si
zastanawia
, czy
zakonnik, a w konsekwencji widzowie, dostrzegaj zasadnicz rnic midzy
koncesj, ktr TV Trwam posiada, a miejscem na MUX. Tak stawiajc spraw
sugeruje si, e brak miejsca na MUX to tak naprawd odebranie koncesji. W tym
wypadku wprowadza si w bd maszerujcych. O. Grzegorz mwi o presji, nacisku
na KRRiT, zastanawia si, czy ta ulegnie.
- Po Rozmowach Niedokoczonych (program prowadzony przez ojca Benedykta z
otwart lini telefoniczn, na ktr dzwoni widzowie oraz uczestnicy marszu),
pojawiaj si pytania do uczestnikw marszu: jak przebiega ten momentprzebudzenia, pady pytania o odczucia, o wraenia retoryka wiadectwa,
przey, budowania wsplnoty i jej siy wok wsplnego przeycia, jakim by
marsz. Przedstawiono zupenie inne ujcie w porwnaniu do telewizji publicznej oraz
nadawcw prywatnych.
- Wypowiedzi telewidzw, ktrzy dzwoni do studia, majc przy tym pen swobod
wypowiadanych treci oraz prowadzcego ojca: To bya Polska, prawdziwa Polska.
To wany moment z punktu widzenia analizy narracyjnej - wida o podziau: jest
wic te nieprawdziwa Polska i nieprawdziwi Polacy.
Nie byem w stanie odejod telewizji, taka pikna uroczysto.
Atmosfera jak z lat 80. ubiegego wieku.
Musimy bynaprawd Polakami. Polska musi byPolsk. Strzec praw katolickich.
- Godz. 18.35 jeden z widzw dokona analizy relacji tego marszu przez TVN i Polsat
by zirytowany tym, jak to robiono, stwierdzi, e byo to nieuczciwe. Prowadzcy
audycj rozsdnie, spokojnie powiedzia, by si tym nie przejmowa i zmieni
temat. Ksidz zauway, e my jako sympatycy Radia Maryja i TV Trwam te
porwnujemy wyrywkowo i trzeba mie do tego dystans. Naley to odnotowa jako
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
34/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
34
poprawn reakcj prowadzcego audycj. Nie podsyca niechci, kanalizuje j.
Retoryka respektu.
TVP INFO relacja ciga 29.09.2012 r.
- Niemal kady materia dotyczcy marszu zaczyna si od zapowiedzi o utrudnieniach
komunikacyjnych w Warszawie z powodu marszu Obud si Polsko przez
wyczenie Traktu Krlewskiego.
- Co ciekawe w TVP INFO zabrako wypowiedzi ludzi, ktrzy wybierali si ju w nocy do
Warszawy, by zdy na marsz takie relacje byy np. w Polsat News, gdzie budowao
to wraenia powszechnej mobilizacji, pospolitego ruszenia.
- Jeden z reporterw TVP INFO, opisujc tras przemarszu, powiedzia Ci, ktrzy nie
musz, niech nie wybieraj si na miasto retoryka zagroenia, obawy. Tego typu
sformuowania uywa si np. przy niebezpiecznych anomaliach pogodowych,
zamieszkach, czy te sytuacjach nadzwyczajnych, nie za przy opisywaniu
pokojowego marszu mona by odnie wraenie, e reporter zniechca
warszawiakw do uczestniczenia w marszu.
- Warto zaznaczy, e aden z nadawcw nie wspomnia o recytacjach i aktywnoci
aktorw i artystw przed mszw. na Placu Trzech Krzyy.
- Godz. 12.35 TVP INFO poruszya w sposb bezstronny i delikatny kwestie
pikietowania pod siedzib redakcji informacyjnych TVP i blokowania ich siedziby orazniewpuszczenia dwch profesorw: K. Kika i A. Kamiskiego. W odpowiedzi na pytanie
prezenterki: Jak to si stao? prof. K. Kik z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w
Kielcach stwierdzi, e to: Ci, ktrzy w sprawie wolnoci sowa i poszanowania swobd
obywatelskich pikietuj, odmwili mi realizacji tych swobd. Aczkolwiek prof. K. Kik
zaznaczy, e nie byli agresywni, wrodzy, byli wrcz yczliwi.
- Godz. 15.37 gociem w studiu jest Krzysztof Luft z KRRiT.
Pady pytania o to, czy manifestacja robi na nim wraenie. Krzysztof Luft chcia
odpowiada z perspektywy przedstawiciela urzdu, a nie ocenia, jak komentator. K.Luft podkrela w kadej swojej wypowiedzi, e KRRiT jest organem konstytucyjnym i
dziaa w ramach prawa. Dziennikarka zapytaa jednak, czy KRRiT bya w stanie si
ugi pod wpywem presji marszu. Luft wyranie zniechcony sugerowa, e to
pytania nie na miejscu, nieadekwatne, e KRRiT dziaa w myl przepisw prawa, a nie
w ramach woli politycznej czy spoecznej. Prezenterka dopytywaa, czy jednak TV
Trwam bdzie miaa miejsce na MUX, na co go odpowiedzia, e po szeregu
konsultacji spoecznych w kolejnym konkursie ktry zostanie ogoszony do koca
2012 r. bdzie miejsce dla katolickiej telewizji, bo takie jest zapotrzebowanie
spoeczne. Dziennikarka zapytaa, jak Luft ocenia szanse TV Trwam. Ten
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
35/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
35
odpowiedzia, e s takie same jak innych, ktrzy stan do konkursu. Pniej
dziennikarka prbowaa susznie dry temat odmownej decyzji KRRiT w sprawie
miejsca dla TV TRWAM na MUX, jednak Luft, nie chcc o tym opowiada, zasoni si
uzasadnieniem opublikowanym pod odmow przydzielenia miejsca na MUX. Nie wzi
w ogle pod uwag tego, e widzowie nie musz czyta i ledzi dokadnie
dokumentacji. Dziennikarka rezolutnie nie opuszczaa tej kwestii i pytaa w imieniu
ludzi, dla ktrych ta decyzja moe by nieczytelna dlaczego i czy zostanie ona
zmieniona, na co K. Luft odpowiedzia, e w wietle prawa konkurs zosta zakoczony.
Naczelny Sd Administracyjny nie podway postpowania, tak wic kwestia jest
zamknita i nic wicej nie mona zrobi. Dziennikarka zapytaa o kolejny konkurs na
miejsce na multipleksie oraz o to, co ma zrobi TV Trwam, by powikszy swoje
szanse na sukces i czego zabrako w dotychczasowym wniosku. Przedstawiciel KRRiT
znw unikn odpowiedzi, mwi oglnie, e byy to kwestie proceduralne, e zabrako
dokumentacji finansowej, e to kwestia jej przejrzystoci. Nie odpowiedzia jednak
szczegowo, co byo nie tak, jak przewag mieli pozostali wnioskujcy, ktrzy
miejsce na MUX otrzymali. Niestety, mimo wyranych szczerych chci prowadzcej,
nie udao si wyjani i przybliy widzom motyww decyzji KRRiT. Trzeba jednak
podkreli, e TVP INFO bya najbliej tego celu jako jedyna podja tak prb.
- Godz. 17.00 Nie wida koca kolumny maszerujcych. Zasugerowano, e moe bynawet 200 tys. osb. Reporterzy wspominali o pieniach patriotycznych, o absolutnie
bezpiecznej i spokojnej atmosferze, o tym, e grupy manifestujcych maj swoich
liderw, ktrzy ich zagrzewaj do aktywnoci skandowania rnych hase.
Podkrelono wietn organizacj. Reporter przyzna, e manifestujcy protestuj
przeciwko stronniczoci niektrych mediw TVP zachowaa do tego dystans, mimo
e jest te przedmiotem krytyki.
- Godz.17.15 Pado pytanie o to, czy ten marsz sprawi, e TV Trwam bdzie miaa
miejsce na MUX. Dr Leszek Mellibruda wyrazi przekonanie, e nie rozumie, dlaczegoTV Trwam nie dostaa miejsca na multipleksie ale znw przyzna, e nie zna
szczegw itd. W odpowiedzi prezenterka prbowaa to wyjani, argumentujc, e
TV Trwam nie spenia wymogw formalnych, zabezpiecze ekonomicznych,
finansowych. Mimo to dziennikarka stwierdzia: Ale my tego nie widzielimy [w sensie
dokumentacji]. Mona znw zaobserwowa bezsilno w tumaczeniu problemu bd
te nieprzygotowanie goci i dziennikarki. Tego typu sytuacje buduj niepotrzebn aur
tajemniczoci wok decyzji KRRiT. Zabierajcy pniej gos dr S. Sowiski rwnie
zadeklarowa, e nie zna si na kwestiach formalnych, ale uwaa, e takie miejsce
powinno si znale. W odpowiedzi na to dr W. Jaboski stwierdzi retoryka
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
36/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
36
zaufania do wadzy e skoro nie speniono wymogw, to nie mona ustpowa pod
presj; i tak ju o. Rydzyk otrzyma duo wczeniej, w wielu innych kwestiach mu
ustpiono.
- Warto podkreli, e TVP nie eksponowaa ostrych, radykalnych transparentw,
niesionych przez niektrych protestujcych.
- Wane jest, e TVP jako jedyny nadawca (w porwnaniu do nadawcw komercyjnych)
nie eksploatowa rzekomej wypowiedzi Lecha Wasy o tym, e marsz jest
antydemokratyczny (wypowiedzi wyrwanej z kontekstu, do pewnego stopnia
zmanipulowanej, o czym mowa w dalszej czci raportu). Tylko raz wspomniano t
wypowied w czasie rozmowy z gomi, bezporednio po tym, gdy informacja o
rzekomo takiej opinii L. Wasy si pojawia.
TVN24 relacja ciga 29.09.2012 r.
- Godz. 11.31 reporter mwi, e widz Pastwo te miejsca, ktrych naley dzi w
Warszawie unika; mona to zinterpretowa jako zniechcanie warszawiakw do
uczestnictwa w marszu. Reporter wspomnia te o utrudnieniach komunikacyjnych.
- Godz. 11.33 Zacytowano prof. Tomasza Nacza, doradc prezydenta, ktry
wskaza na konotacje nazistowskie obecne w hale marszu Obud si Polsko.
Ponadto w programie Bogdana Rymanowskiego profesor przeprasza zastwierdzenie, e jedynym efektem tego marszu bdzie korek w Warszawie
retoryka lekcewaenia, pogardy.
- Godz. 13.00 prezenter mwi: Prawicowa opozycja wyprowadza ludzi na ulic
jest to wyraenie stronnicze, sugerujce, e prawica dziaa w sposb
nieprzewidywalny, pozainstytucjonalny.
- Pojawiy si transparenty: Do Tuskolandii. Nie chcemy pracowa do mierci,
POsprztaj swoje brudy zastosowano pozytywn selekcj, nie s to bowiem,
najostrzejsze hasa marszu.
- Godz. 14.11 program Babilon prowadzony przez Piotra Marciniaka. Redaktor
pyta swoich goci o to czy Polska pi. Czy marsz ma kogo poderwa? Dlaczego
brakuje miejsca na MUX dla TV Trwam? Czy dobrze, e Koci si w to angauje?
Piotr Marciniak zacytowa o. Rydzyka, ktry mwi, e kady, kto ceni wolno winien
maszerowa. Lecz, jak zauwaa red. Marciniak, tutaj chodzi tylko o TV Trwam
retoryka interesw, zawaszczenia i instrumentalizacji.
Marciniak zasugerowa, e ma miejsce zawaszczanie, rnorodnych przecie, hase
marszu przez TV Trwam. Stwierdzi, e w drugim konkursie, ktry ma ogosi KRRiT
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
37/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
37
bdzie specjalna kategoria dla programu religijno-katolickiego, a TV Trwam ma mie
w zwizku z tym due szanse na sukces. Zdaniem prowadzcego TVN, TV Trwam to
jedyny kana o tematyce religijnej. Ponadto, redaktor Marciniak prbowa broni
decyzji KRRiT, wskaza na brak przejrzystoci finansowej wniosku Fundacji Lux
Veritas, na kryteria prawne, braki w dokumentacji oraz orzeczenie NSA, ktre
podtrzymao stanowisko KRRiT. W odpowiedzi na to obecna w Studio Janina
Jankowska stwierdzia, e te kryteria nie byy stosowane w taki sam sposb w
odniesieniu do wszystkich podmiotw.
Podjto prb wyjanienia przyczyny sporu o TV Trwam i MUX, jednak problem
zosta sprowadzony do przekona, poczucia smaku, kwestii interpretacji zabrako
dyskusji w szczegach, pozostano na poziomie oglnych zarzutw. Nie wyjaniono,
co rnio wnioski poszczeglnych podmiotw i co ostatecznie zdecydowao o
przyznaniu miejsca jednym nadawcom, a nieprzyznaniu innym.
Marciniak zasugerowa te, e by moe o. Rydzyk i redemptoryci manipuluj ludmi
mwic im, e nieobecno na MUX uniemoliwi im odbieranie programu TV Trwam.
Pomieszano pojcia miejsca na multipleksie z kwesti przeduenia koncesji.
Dziennikarz zapyta wprost czy tych ludzi si nie oszukuje? Zapyta te, czy
maszerujcy s rzeczywicie odrzuceni, wykluczeni?
Na to jeden z goci p. Halina Radacz, diakon w kociele protestanckim stwierdzia,e tak naprawd to ona czuje si wykluczana w bardzo wielu przestrzeniach
polskiego ycia spoecznego.
- Warto podkreli, e materiay reporterw TVN s ilustrowane zdjciami z marszu
panoramami. Nie wida byo twarzy reporterw, aden z reporterw uczestniczcych
w marszu ani razu nie wystpi tego dnia przed kamer. Mona byo usysze tylko
gos z offu. Moliwe jest, e byo to skutkiem obaw przed brakiem akceptacji
dziennikarzy tego nadawcy przez protestujcych.
- Dr Chwedoruk stwierdzi, e decyzja o nieprzyznaniu TV Trwam miejsca na MUX makontekst pozaprawny. Zauway, e w czasach kryzysu ekonomicznego,
wskazywanie wanie czynnika ekonomicznego jako gwnej przeszkody, nie jest
wiarygodnym argumentem. Dr Sowiski stwierdzi, e dokadnie nie wie, jak
przebiegaa caa procedura, jednak tym pokojowym marszem o. Rydzyk uczy nas jak
demonstrowa.
- Jerzy Wenderlich zauway, e to marsz tylko w interesie o. Rydzyka silna,
bezpardonowa krytyka. Anita Werner stana w obronie redemptorysty mwic Pana
ponosi Panie pole.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
38/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
38
- Anita Werner zbagatelizowaa spraw liczebnoci maszerujcych, zwracajc uwag
na istot tego, po co oni przyjechali, co chcieli powiedzie tym marszem.
Polsat News relacja ciga 29.09.2012 r.
- Od rana Polsat News jako jedyna telewizja informacyjna pokazywaa wypowiedzi
uczestnikw marszu, ktrzy wczesnym witem wyruszali do Warszawy, by zdy na
marsz. Budowao to wraenia powszechnej mobilizacji, pospolitego ruszenia.
- Reporterka Monika Miller wspomniaa o wczeniejszych marszach PiS.
Zasugerowaa, e ten marsz jest rwnie pewn kontynuacj, pokazuje
konsekwentne dziaania PiS oraz to, e aktywizacja obywateli trwa ju jaki czas
retoryka racjonalnoci, konsekwencji.- Godz. 10.30 wejcie reporterki Moniki Kurzyskiej, ktra rozmawia na Placu Trzech
Krzyy z posem PiS Andrzejem Jaworskim, z ktrym zdecydowanie polemizuje.
Chciaa, by dokadnie wytumaczy motywy marszu, pytaa do czego maj si Polacy
budzi. Gdy Jaworski mwi o tym, e Polacy musz o sobie stanowi, dziennikarka
od razu zareagowaa A nie stanowi?. Jaworski wspomnia o sabej frekwencji
wyborczej, co reporterka zbagatelizowaa, mwic to adna nowo. Jaworski
przekonywa, e rzd pozamyka si w gabinetach, na co w polemicznym tonie
dziennikarka odpowiedziaa: Punkt widzenia zaley chyba od punktu siedzenia paniepole. Ja pamitam, jak wtedy premier Kaczyski zamkn si w swoim gabinecie,
kiedy pielgniarki protestoway przed kancelari. Pose Jaworski przekonywa, e
Polska jest w zym stanie, za przestpcy maj si dobrze, np. sprawa Amber Gold.
Dziennikarka nieustannie dopytywaa: A w ktrym miejscu widzi Pan, e czuj si
dobrze. Przecie s teraz wycigane konsekwencje w sprawie Marcina P.?. Pose
PiS wspomina o podwyszeniu wieku emerytalnego rwnie i w tym wypadku
Monika Kurzyska polemizowaa z posem, przyjmujc perspektyw rzdu: Skoro w
czasach kryzysu jest to niemoliwe, to moe w momencie sprzed kryzysu byy
niezbdne te zmiany? (przyjcie perspektywy rzdowej stanowi przejaw
stronniczoci w skdind dobrze, polemicznie i aktywnie prowadzonej rozmowie).
Rozmow dziennikarka spuentowaa dla Polsat News bezlitosny dla rzdu
Andrzej Jaworski.
- Godz.10.50 rozmowa z politologiem UJ, prof. Wawrzycem Konarskim.
Prowadzca w sposb stronniczy, budzcy dramaturgi, niepewno, zagroenie, co
do przemarszu uczestnikw Obud si Polsko zapytaa gocia: Zwizkowcy pod
kierownictwem Dudy maj doczy do PiS. Zawsze przyjazd zwizkowcw do
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
39/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
39
Warszawy wie si z nazwijmy to delikatnie baaganem. Czy moe doj do sytuacji
nieprzyjemnych, bjek, czy te bdzie to spokojne ze wzgldu na obecno
Jarosawa Kaczyskiego?.
- Prezenter Bartosz Kurek rozmawiajc z Wadysawem Frasyniukiem oraz dr
Wojciechem Jaboskim z UW polemizowa (w sposb nieco zawoalowany) po ostrej
wypowiedzi W. Frasyniuka, e ten marsz jest marszem ludzi przegranych,
Prowokuje mnie Pan do zadania pytania o to, dla kogo w takim razie ten marsz jest
wany, skoro to marsz ludzi przegranych, no to po co?. Retoryka lekcewaenia.
- Gocie pytani byli przede wszystkim o to, po co jest ten marsz gdzie szuka jego
rde? Kto si czuje wykluczony i kto wyklucza? W rozmowie z Waldemarem
Kuczyskim, ktry przekonuje,
e w ogle nie wiadomo, po co ten marsz, bo rz
d
realizuje wszystko tak, jak naley, dziennikark nie zawid instynkt i polemizowaa z
gociem, mwic, e moe wadza nie chce rozmawia, nie wpuszcza zwizku do
parlamentu, s problemy w komisji trjstronnej etc. Pytania stawiano rwnie o
przyszo take polityczn Piotra Dudy oraz o jego postpowanie: A moe
wygra Piotr Duda moe si urodzi nowy przywdca polityczny? Coraz ostrzejsze
przemwienia. Moe o polityce ni? Wielu ekspertw o tym mwi, e to moe on by
nastpc Jarosawa Kaczyskiego?.
- W kolejnym wejciu o godz. 13.36 reporterka Marta Kurzyska przekonuje, e takiemarsze jak ten to adna nowo, nic nadzwyczajnego. Dokonuje przegldu
historycznego rnych protestw w przeszoci, organizowanych zarwno przez PiS,
jak i PO i mwi: Takie marsze to zreszt nie nowo w historii polskiego
parlamentaryzmu. Ja pamitam kilka lat temu, kiedy z kolei rzdzio PiS, to PO
chciaa mwic kolokwialnie obudzi Polakw i wtedy zorganizowaa tzw. bkitny
marsz przeciwko wadzy Jarosawa Kaczyskiego i PiS. Wtedy te pojawiay si hasa
braku demokracji i e tylko wadza PO moe przynie Polsce normalno. W 2007 r.
PO przeja wadz, zobaczymy, czy taka amunicja okae si skuteczna, jak wtedy
okazaa si skuteczna. Wtedy marsz PO zakoczy si wystpieniem dzisiejszego
premiera rwnie na Placu Zamkowym. Jest to szukanie paraleli, kontekstu, prba
przewidywania konsekwencji, wybiegnicia w przyszo.
- Polsat News nie stroni od pokazywania transparentw niesionych przez
protestujcych, take tych z najbardziej radykalnymi hasami. Na przykad o godz.
15.00 podczas wejcia na wizj reporterki Marty Kurzyskiej pokazano nastpujce
hasa: PO twrca dziadw i ebrakw z Polakw, Do Tuskolandii, Chwaa
bohaterom, pogarda zdrajcom, Smolesk 2010 to tylko promil treci, jakie pojawiy
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
40/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
40
si na transparentach uczestnikw stwierdzia reporterka. Prezenterka komentujc
wejcie reporterki powiedziaa, e tymi transparentami strecia ona nastroje wrd
maszerujcych. Nie podkrelia jednak, e atmosfera jest spokojna, piknikowa.
Wypowied mona wic zinterpretowa jako nieuprawnion interpretacj, w ktrej o
wizerunku caego wydarzenia rozstrzyga si na podstawie niewielkiej liczby najostrzej
sformuowanych hase.
- W podobnym tonie przygotowaa materia Dominika Dugosz zauwaajc w pewnym
momencie, e kiedy w obronie jednych mediw maszerowano, inne nie mogy ruszy
si z miejsca (TVP). Kluby Gazety Polskiej w imi wolnoci sowa (ironia)
zablokoway gmach TVP.
5. Analiza serwisw informacyjnych poszczeglnych nadawcwz 28, 29 i 30 wrzenia 2012 r.
a) Ramy interpretacyjne w poszczeglnych wydaniach serwisw informacyjnych
W tym miejscu przedstawimy analiz ramow, zarzdzajc przedstawieniami interpretacji
wydarzenia w mediach. Liczba zaprezentowanych ram wiadczy najczciej o pluralizmie
spojrzenia i zrnicowanych punktach widzenia. Rne grupy interesu i wsplnoty wartoci
przyjmuj pewien punkt widzenia i posuguj si schematem narracyjnym do opowiedzenia
danej sytuacji. Wydawca programu telewizyjnego ma do wyboru: albo zapoyczy ramy od
osb uczestniczcych w wydarzeniu, albo samemu pokusi si o narzucenie interpretacji,
tworzc wasn opowie o wydarzeniu. Z punktu widzenia prawdziwoci i starannoci,
mona zaoy, e wiksza liczba ram bdzie ukazywa wicej perspektyw dotyczcych
wydarzenia (prawdziwo), zaproponowanie kilku ram pozwala stworzy wielogosowe forum
debaty i nie wyklucza innych grup, dajc im moliwo zaprezentowania opinii. Interesujce
bdzie take przyjrzenie si temu, czy i w jaki sposb poszczeglni nadawcy rniy si co
do zaproponowanych ram interpretacji wydarzenia.
Panorama
W Panoramie o godz. 18.00 ramy wprowadza prezenter Adam Krzykowski, przytaczajc
twierdzenia politologw, e marsz jest elementem politycznej gry, wyrazem niechci wobec
rzdu. Wskazuje tym samym interpretacj w kontekcie politycznym: marsz pokaza si
opozycji. Marsz i to, co widzimy, jest zatem elementem politycznej gry. W materiale
wypowiada si 3 politologw. Kady z nich wprowadza inn interpretacj. Wawrzyniec
Konarski wprowadza ram dominacji i zalenoci. Marsz jest kalkulacj polityczn, zosta
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
41/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
41
zorganizowany z inicjatywy rodowisk politycznych. Konarski wskazuje, e ci, ktrzy
organizuj marsz, kierujc si przekonaniem, e wadza jest nieudolna, staraj si
wykorzysta protest i zwykych ludzi, by osign polityczne korzyci.
Ram odpowiedzialnoci wprowadza Kazimierz Kik, ktry obarcza za t sytuacj rzdy PO,
ktre poprzez swoje bdy zjednoczyy ruch zwizkowy, religijny i polityczny. Efektem marszu
jest komunikat dla PO, e le rzdzi krajem. Remedium na te bolczki jest zawieranie
kompromisw z grupami, ktre nie maj wikszoci w parlamencie i zwikszanie presji na
rzdzcych.
Ram konfliktu wprowadza Tomasz Supik, poniewa wskazuje PO i PiS jako spolaryzowane
siy. Relacje miedzy nimi interpretuje jako wewntrzn wojn domow.
Nastpnie w materiaach serwisowych o godz. 21.00 swoje ramy wprowadzaj cytowani
uczestnicy marszu.
Ram konfliktu w prezentacji wypowiedzi z marszu w Panoramie tworz: J. Kaczyski, Z.
Ziobro i P. Duda; jest to konflikt midzy opozycj a D. Tuskiem jako przywdc (Chcecie
takiego przywdcy?). Osi podziau jest dla J. Kaczyskiego wadza, dla P. Dudy dobro
pracownikw Polski. Wartociami s dla nich walka o prawdziw demokracj przeciw
pozornej demokracji, w ktrej maj miejsce rzdy PO.
Jarosaw Kaczyski i Piotr Duda wprowadzaj te ram odpowiedzialnoci: Tusk odpowiada
za afery, za ndz pracownika, w kontekcie politycznym i ekonomicznym.Ram ofiary stosuje cytowany o. Rydzyk, ktry przedstawia TV Trwam jako wykluczon z
konkursu przez KRRiT. Skutek to brak miejsca na multipleksie, a przyczyn jest to, e
telewizja gosi prawd. Ofiara protestuje, bo si musi broni.
Wnioski:
W Panoramie wystpuje stosunkowo duo punktw widzenia i moliwych interpretacji z
rnych stron zaangaowanych w wydarzenie.
Swoj ram wprowadzaj rni uczestnicy marszu: politycy (rama konfliktu), ale i TV Trwam(rama ofiary). Zwizkowcy reprezentowani przez P. Dud wprowadzaj ram
odpowiedzialnoci za sytuacj pracownikw odpowiedzialny jest rzd.
Jednoczenie ramy te potwierdzaj (rama odpowiedzialnoci i konfliktu) bd zaprzeczaj
(rama zalenoci) ramom wprowadzonym przez politologw.
Ramy proponowane przez uczestnikw i ekspertw nadawca zaporednicza, a nie narzuca.
Dziki temu mamy wraenie wieloci gosw, cho sama narracja wydaje si z tego powodu
niejednorodna, heterogeniczna.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
42/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
42
TVP Wiadomoci
W Wiadomociach TVP interpretacj ustawia pocztkowy skrt najwaniejszych informacji:
Prawica zwiera szyki i chce wrci do wadzy. Widzimy za chwil Jarosawa Kaczyskiego,
ktry mwi: Miarka si przebraa. Po chwili ukazane s dwie opinie jedna uczestnika
marszu: Jestemy tu po to, by broni wolnych mediw, a druga eksperta: Marsz jest
marszem w obronie finansowych interesw ksidza Rydzyka.
Mamy zatem nastpujc hierarchi: gwne wydarzenie jest zinterpretowane przede
wszystkim w kategoriach walki politycznej, jednoczenie obecne s konteksty spoeczne i
ekonomiczne. Nadawca stara si wyway opinie: Marsz by w obronie TV Trwam, ale wiele
goszonych hase miao charakter antyrzdowy; Marsz by w obronie o. Rydzyka, ale wielu
protestowao przeciwko biedzie bezrobociu, niekompetentnym urzdnikom, reformie
emerytalnej czy obnieniu poziomu edukacji.
Pierwszy materia przedstawia ramy w zapoyczeniu: w cytatach i w zdaniach
streszczajcych:jak mwi uczestnicy, jak udao nam si dowiedzie.
Cytowani uczestnicy marszu wprowadzaj ram odpowiedzialnoci Tuska i rzdu: za
ograniczenie wolnych mediw, za ze reformy emerytalne, z sytuacj ekonomiczn, brak
dialogu spoecznego wobec opuszczonych przez pastwo". Remedium ma by zmiana
polityczna.
Ram ofiary wprowadza o. Rydzyk i Z. Ziobro. Polega ona na ukazaniu wykluczenia TV
Trwam z multipleksu przez KRRiT jako prby dawienia wolnoci sowa. To, e tylko
niektrzy obywatele protestuj jest efektem propagandy w telewizji i radiu, ktra potrafi
zrobi leminga i oszooma z mdrego czowieka.
Antyrama ofiary jest wprowadzona przez osob nieuczestniczc w marszu, ktra ukazuje
uczestnikw marszu jako ofiary manipulacji dokonywanej przez jego organizatorw i dla ich
korzyci politycznych. Skutek tej manipulacji ma by taki, e cynicznie i brutalnie koysz
dk, w ktrej wszyscy siedzimy.
Ram konfliktu wprowadza Jarosaw Kaczyski. Konflikt wystpuje midzy PiS i PO, a jego
osi jest wadza polityczna (wystpuj takie sowa-klucze, jak: zwycistwo, zwycistwo
etapowe, zwycistwo ostateczne). Ram t podtrzymuje rwnie cytat z wypowiedzi Piotra
Dudy (eby wadza odesza do historii). Wartociami, ktrymi kieruje si PiS, jest walka o
demokracj. Walka o TV Trwam jest przejawem walki o demokracj.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
43/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
43
W drugim materiale mamy nieco inne interpretacje.
Dziennikarka wprowadza ram odpowiedzialnoci to Jarosaw Kaczyski odpowiada za
podzia Polski po tym, jak nie udao si stworzy wsplnej POPiSowej koalicji (Czy ten rw
Polakw da si jeszcze zasypa i kto napracowa si nad jego wykopaniem?
Kaczyski: My jestemy tu, gdzie wtedy. Oni tam, gdzie stao ZOMO.). W rezultacie mamy do
czynienia z wewntrzn wojn domow. Nie ma na to remedium. (Ekspert Eryk Mistewicz
stwierdza, e winteresie PO i PiS jest gboki podzia, by nikomu nie udao si wbiw scen
polityczn. Polityk Rafa Grupiski stwierdza, e tylko zmiana J. Kaczyskiego mogaby
odwrci ten bieg.)
Drug ram jest rama konfliktu, w ktrym uczestnicz zwolennicy PiS, czonkowie
Solidarnoci, sympatycy TV Trwam i Radia Maryja z jednej strony, a z drugiej PO i rzd.
Osi podziau jest wadza polityczna (polsko-polska wojna polityczna). Zwycizc lub
pokonanym moe by sia polityczna: PiS lub PO.
Wnioski:
TVP wprowadza wiele punktw widzenia, ale jeden z materiaw ukazuje sytuacj z
perspektywy dziennikarza, a wic samego nadawcy, co powoduje, e mamy do czynienia z
hierarchizacj punktu widzenia zwizanego z odpowiedzialnoci za pogbianie ideowo-
politycznego podzia Polski. Rama odpowiedzialnoci jest wic narzucana przez
dziennikarza, a nie wynika z doboru materiaw. W sporze-walce politycznej jedna strona jest
ukazana jako odpowiedzialna za jej radykalizacj.
Oprcz tego Wiadomoci TVP wprowadzaj zapoyczone przez gos uczestnikw marszu
ramy konfliktu politycznego i ofiary (widzowie TV Trwam).
Fakty TVN
Ju zwiastun TVN definiuje sytuacj jako walk: MarszPiS, Solidarno i Rydzyk walcz o
przebudzenie. Jako przywdca jednej ze stron jest ukazany Jarosaw Kaczyski, w kierunku
ktrego ktrego tum skanduje (Jarosaw, Jarosaw).
Gwn i waciwie jedyn form ujcia w pierwszym materiale jest rama konfliktu
angaujcego wiele wyodrbnionych podmiotw (PiS, Solidarno, TV Trwam, Radio Maryja)
okrelanych, rwnie zbiorczo jako prawica (ruch na prawicy). Polaryzacj si podkrelaj
wyraenia uyte przez prezenterk: PiS w natarciu, z kim PiS chce si przygotowywa do
politycznego zwycistwa? Sztandary powieway. Osi konfliktu jest wadza polityczna, ktra
jest kontekstem dla wypowiedzi uczestnikw marszu (J. Kaczyski: dzie, w ktrympokazalimy si, musi bydniem przeomu;P.Duda: Jako zwizek pomoemy, eby wadza
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
44/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
44
jak najszybciej odesza do historii;o.Rydzyk: Dzikujemy PiS-owi z prezesem J. Kaczyskim
na czele i yczymy, eby Pan to wszystko wytrzyma). Wartoci, ktrymi si kieruj
uczestnicy marszu, to niezaleno, antyniemiecko i antyrosyjsko.
W drugim materiale mamy rwnie ram konfliktu opowiedzian przez politologw, politykw
oraz osoby stojce z boku sceny politycznej.
Kolejna rama rama dominacji wprowadzona zostaje przez dziennikarzy, dla opisania
konfliktu w onie samej prawicy. PiS dominuje nad SP (Na pierwszym planie obrocy Trwam,
PiS i Solidarno, na drugim planie i troch z boku Solidarna Polska i Ziobro.). Obie partie
rywalizuj, wysuwajc kandydata na premiera, jednak SP jest marginalizowana przez PiS.
Wnioski:
TVN relacjonuje wydarzenia waciwie wycznie w kontekcie konfliktu i walki politycznej, w
ktrej to politycy s gwnymi aktorami wydarze. Aktorzy s stali i zdefiniowani, zmieniaj
si tylko relacje midzy nimi. Aktorzy maj swoje strategie i posuguj si nimi w celu
wpywania na scen polityczn. Trzeba zauway, e to przede wszystkim sam nadawca
narzuca interpretacj, eby stworzy spjn narracj o wydarzeniu. Determinuje to dobr
goci oraz preferuje ukazywanie postaci jako protagonistw i antagonistw, z pominiciem
alternatywnych ram interpretacyjnych, ktre byyby niespjne z dominujc ram konfliktu.
Polsat Wydarzenia
W Wydarzeniach Polsatu moemy wyrni trzy ramy.
Pierwsza to rama konfliktu. Siy uczestniczce w konflikcie to siy polityczne, reprezentowane
przez Jarosawa Kaczyskiego, Zbigniewa Ziobr i szefa zwizku Solidarno Piotra Dud
jako opozycja wobec wadzy. Jako o podziau wyej wymienieni wskazuj prawd"
dzielc aktorw na zwolennikw mediw prawdy i mediw nieprawdy. Wartociami s
demokracja i przestrzeganie prawa. Zwycizc ma by przysza koalicja rzdowa prawicy.
Z kolei uczestnicy marszu s ukazani w ramie dominacji/zalenoci. Wypowiedziuczestnikw wykorzystane w materiale przez wydawc dotycz, wedug opinii
protestujcych, kwestii dezinformacji i propagandy uprawianej przez gwne media. Polsat
jest sytuowany przez uczestnikw po stronie zych mediw". Ze media s uwikane
politycznie, nie ma w nich prawdziwego pluralizmu. Stan ten mona zmieni przez
przeamanie monopolu politycznego przez Prawo i Sprawiedliwo.
Uczestnicy marszu przedstawiani s take w ramie konfliktu wobec mediw nieprawdy:
pokazuje si nieprzychylne reakcje maszerujcych w stosunku do ekipy realizacyjnej Polsatu
oraz protest przed siedzib TVP. Dobr wypowiedzi uczestnikw marszu sugeruje, e
protest moe przybra form ostrego, siowego konfliktu: Ja bynajmniej jestem pierwszy do
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
45/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
45
zapania za siekier, bo tak duej nie moe by.
-
7/29/2019 Marsz "Obud si Polsko!" w relacjach medialnych -KRRiT, ARC Rynek i Opinie, T. Gackowski, J. Wasilewski,
46/63
Marsz Obudsi, Polsko! w relacjach medialnychRaport dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
46
Wnioski:
Polsat ukazuje wydarzenie w dwch wymiarach: politycznym i spoecznym. Wymiar
polityczny dotyczy gwnych organizatorw marszu, wymiar spoeczny oceny dziaania
poszczeglnych mediw. Polsat ukazuje si tu jako strona konfliktu, wobec ktrej uczestnicy
marszu nie s przychylni (np. wykonuj znak krzya na widok dziennikarzy Polsatu).
Serwis TV Trwam
Telewizja Trwam o marszu informowaa w dniu poprzedzajcym wydarzenie 28 wrzenia
jako jedyny z analizowanych nadawcw. Lektor definiowa marsz jako drugi oglnopolski
marsz w obronie wolnych mediw i Telewizji Trwam, ktrej KRRiT nie przyznaa miejsca na
multipleksie. Zaznaczono te, cho w sposb zdawkowy, e protest jest zarazem
sprzeciwem wobec dziaa rzdu i polityki spoecznej realizowanej przez koalicj.
Sytuacja TV Trwam zdefiniowana bya przez ni sam w ramie ofiary: TV Trwam prezentu