Maria Skłodowska-

Curie

Opracowała Małgorzata Nieradka, kl. II TL

„Trzeba mieć wytrwałość i wiarę w siebie. Trzeba wierzyć, że człowiek jest

do czegoś zdolny i osiągnąć to za wszelką cenę”Maria Skłodowska-Curie

Maria Salomea Skłodowska-Curie – urodziła się 7 listopada 1867 w Warszawie. Zajmowała się badaniami z zakresu fizykii chemii. Do jej największych dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości, opracowanie technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków: radu i polonu. Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Noblaza osiągnięcia naukowe. Zmarła 4 lipca 1934w Passy.

DZIECIŃSTWOUrodziła się w Warszawie, jako ostatnie, piąte dziecko w rodzinie, ojciec Władysław wykładał

matematykę i fizykę w gimnazjum, matka Bronisława Boguska była przełożoną szkoły żeńskiej. W domu w którym mieszkali, przy ulicy Freta na Nowym Mieście, znajduje się Muzeum.

Mania od dzieciństwa wyróżniała się niezwykłą pamięcią, kształciła się początkowo na pensji prywatnej, a następnie w gimnazjum rządowym w Warszawie, które ukończyła w roku 1883z wyróżnieniem, dostała złoty medal. Kiedy rodzina znalazła się w tarapatach finansowych, na skutek nietrafnych inwestycji ojca, podjęła pracę jako nauczycielka. W latach 1884-85 studiowała na nielegalnym Uniwersytecie Latającym, przygotowując się do podjęcia studiów. W wieku 18 lat przyjęła posadę guwernantki na wsi pod Płockiem, aby swymi zarobkami przyczynić się do opłacenia studiów medycznych swej siostry Bronisławy w Paryżu. W roku 1890 uzyskała dostęp do Laboratorium Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, gdzie kierownikiem pracowni fizycznej był jej kuzyn Józef Boguski, tam opanowała podstawy analizy chemicznej i zetknęła się z pracą naukowo-badawczą. Rok później wyjechała na studia do Paryża i dostała się na Sorbonę.

Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie przy ul. Freta 16 w Warszawie,

miejsce urodzenia M. Skłodowskiej

Maria z rodzeństwem

STUDIA NA SORBONIEW Paryżu Maria

Skłodowska zdała w 1891 r. jako pierwsza kobietaw historii egzaminy wstępne na wydział fizyki i chemii Sorbony. W dzień studiowała, a wieczorami pracowała jako korepetytorka.

W 1893 r. uzyskała licencjat z fizyki i zaczęła pracować jako laborantka w przemysłowym laboratorium zakładów Lippmana. W tym czasie dalej studiowała na Sorbonie, uzyskując drugi licencjat z matematyki w 1894 roku.

MAŁŻEŃSTWOW 1894 roku poznała Piotra Curie -

profesora fizyki w Szkole Przemysłowej  Fizyki i Chemiiw Paryżu. Rok później odbył się ich ślub. Łączyło ich uczucie, wspólne zainteresowania i prace naukowe. Ich pierwsza córka Irène, późniejsza laureatka Nagrody Nobla przyszła na świat w 1897 roku. Obowiązki macierzyńskie nie przeszkodziły Mariiw podjęciu wspólnie z mężem wielkich badańz zakresu promieniotwórczości.

Małżonkowie kontynuowali i rozwijali doświadczenia A. H. Becquerela w tej dziedzinie. W prymitywnych warunkach, w opuszczonej szopie, która służyła kiedyś za prosektorium szkoły medycznej, wyposażonej w kilka stołów, piecyków i palników gazowych pracowaliod wczesnego rana do późnej nocy.

RAD I POLONMaria Skłodowska, początkowo z pomocą robiącego licencjat młodego

chemika André-Louisa Debierne'a, rozpoczęła żmudną pracę rozdzielania rudy uranowej na pojedyncze związki chemiczne i poszukiwanie związku powodującego jej wysoką radioaktywność. Do zespołu tego dołączył później Pierre Curie. Badania te po 4 latach doprowadziły do odkrycia najpierw polonu, następnie dużo bardziej radioaktywnego radu, a także do wyjaśnienia prawdopodobnych przyczyn zjawiska radioaktywności jako efektu rozpadu jąder atomów. W 1903 r. Maria Skłodowska-Curie jako pierwsza kobietaw historii otrzymała stopień doktora fizyki. W tym samym roku przyznanojej i jej mężowi Nagrodę Nobla.

RODZINA CURIEPo otrzymaniu Nagrody Nobla Maria

i Pierre Curie stali się nagle bardzo sławni. Pierre'owi Curie władze Sorbony przyznały stanowisko profesorai zezwoliły na założenie własnego laboratorium, w którym Maria Skłodowska-Curie została kierownikiem badań. W tym też czasie urodziła drugą córkę Eve.

19 kwietnia 1906 roku Pierre Curie zginął, przejechany przez konny wóz ciężarowy. Maria Skłodowska-Curie straciła towarzysza życia i pracy.

LABORATORIUM W SORBONIE13 maja 1906 roku rada wydziałowa postanowiła utrzymać katedrę,

stworzoną dla Pierre'a Curie, i powierzyła ją Marii Skłodowskiej-Curie wrazz pełnią władzy nad laboratorium. Umożliwiło to wyjście Marii Skłodowskiej-Curie z cienia. Stała się w ten sposób pierwszą kobietą profesorem Sorbony. Parę lat później, w 1911 roku, tylko dwóch głosów zabrakło jej do tego, aby stała się jednym z czterdziestu członków Académie française i jedynym płci żeńskiej. Według niektórych ocen zadziałała ksenofobiczna postawa wobec cudzoziemców.

Maria Skłodowska-Curie wśród największych uczonych początku XX wieku (m.in. Albert Einstein)

INSTYTUT RADOWYPod koniec 1911 r. otrzymała drugą Nagrodę Nobla, dzięki której

przekonała rząd Francji do przeznaczenia środków na budowę prywatnego Instytutu Radowego – Institut du radium (obecnie Institut Curie), który został wzniesiony w 1914 r. i w którym prowadzono badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny. Instytut ten stał się kuźnią noblistów – wyszło z niego jeszcze czterech laureatów nagrody Nobla,w tym córka Marii Skłodowskiej-Curie, Irène, i zięć Frédéric Joliot-Curie.

I WOJNA ŚWIATOWAGdy 28 czerwca 1914 roku Maria

Skłodowska-Curie kupiła gazetę „Le Temps”, z której dowiedziała sięo zastrzeleniu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, następcy tronu monarchii austro-węgierskiej w Sarajewie, wiedziała, że za chwilę wybuchnie wojna. Ale jak zawsze i wobec tego stanu rzeczy przyjęła postawę praktyczną: „Trzeba działać, działać!”. W krótkim czasie Maria zorganizowała pokaźną flotyllę samochodów wyposażonych w aparaturę rentgenowską i personel, trzymając pieczę nad organizacją wojskowego lecznictwa radiologicznego. Gdy na froncie zrobiło się niespokojnie, armia niemiecka była już u bram Paryża i trzeba było wyjeżdżać dalej, do Bordeaux, Maria zapakowała to, co dla niej najcenniejsze. W ciężkiej skrzynce znajdowało się dwadzieścia kilo ołowiu i jeden gram radu. Dwadzieścia kilo ołowiu na barkach kobietyo drobnej budowie, która ze strachem w oczach przemierzała pociągiem Francję. Maria pomagała lekarzom, nieposiadającym jeszcze doświadczenia w radiologii, właściwie przez cały czas trwania wojny, aż do uspokojenia frontu i ucieczki cesarza Wilhelma II z Niemiec. Maria cały czas drżała też o sytuacjęw Polsce, dlatego, gdy Polska została wyzwolona z pęt, a jej znajomy Ignacy Paderewski został premierem w Warszawie, nie kryła szczęścia.

CZASY POWOJENNEPo wojnie uczona nadal

szefowała Instytutowi Radowemu w Paryżui jednocześnie jeździła po świecie, gdzie pomagała poprzez swoją fundację zakładać medyczne instytuty leczenia chorób nowotworowych. W 1932 r. z pomocą Prezydenta RP Ignacego Mościckiego jedenz pierwszych takich instytutów został założony w Warszawie (obecnie Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie). Jego pierwszym szefem została siostra Marii Skłodowskiej-Curie, Bronisława. Maria ofiarowała nowej placówce gram radu, będący jej własnością. Był on podstawą rozpoczęcia działalności Instytutu.

OSTATNIE CHWILE ŻYCIAW 1933 prowadziła ostatnie wykłady na

Sorbonie. W 1934 roku zaczęły wyraźnie występować u niej objawy anemii złośliwej (białaczki).

Grób Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie

Zmarła 4 lipca 1934 roku w sanatorium Sancellemoz na skutek choroby spowodowanej długoletnią pracą z substancjami promieniotwórczymi, była pierwszą ofiarą radioaktywności. Pochowano ją w Sceaux pod Paryżem, obok męża. W 1995 doczesne szczątki Piotra i Marii przeniesiono do paryskiego Panteonu.

WYRÓŻNIENIA I NAGRODY. UPAMIĘTNIENIE

Maria Skłodowska-Curie odznaczona została Legią Honorową. Uhonorowana została również doktoratami honorowymi:• Politechniki Lwowskiej – 1912,• Uniwersytetu Poznańskiego – 1922,• Uniwersytetu Jagiellońskiego – 1924,• Politechniki Warszawskiej – 1926.

W roku 1995 Maria Skłodowska-Curie została pierwszą kobietą pochowaną pod kopułą paryskiego Panteonu w uznaniu jej zasług.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2011. rokiem Marii Skłodowskiej-Curie.

Pomnik Marii Skłodowskiej-

Curie w Warszawie

Pomnik Marii Skłodowskiej-

Curie w Lublinie

Maria Skłodowska-Curie na banknocie 20

000 złz 1989 roku

Awers medalu poświęconego Marii Curie-Skłodowskiej

(proj. W. Gosławska)

Rewers medalu poświęconego Marii Curie-Skłodowskiej

(proj. W. Gosławska)

CYTATY MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE„Nie można bowiem mieć nadziei na skierowanie świata ku lepszym drogom, o ile się jednostek nie skieruje ku lepszemu. W tym celu każdy z nas powinien pracować nad udoskonaleniem się własnym, jednocześnie zdając sobie sprawę ze swej, osobistej odpowiedzialności za całokształt tego, co się dzieje w świecie, i z tego, że obowiązkiem bezpośrednim każdego z nas jest dopomagać tym, którym możemy się stać najbardziej użyteczni”

„Jestem z tych, którzy wierzą, że Nauka jest czymś bardzo pięknym”

„Nauka leży u podstaw każdego postępu, który ułatwia życie ludzkie i zmniejsza cierpienie”

„Nikomu z nas życie, zdaje się, bardzo łatwo nie idzie, ale cóż robić, trzeba mieć odwagę i głównie wiarę w siebie, w to, że się jest do czegoś zdolnym i że do tego czegoś dojść potrzeba. A czasem wszystko się pokieruje dobrze, wtedy kiedy najmniej się człowiek tego spodziewa”

„Niczego w życiu nie należy się bać, należy to tylko zrozumieć”

BIBLIOGRAFIA• Internet:

http://pl.wikiquote.org/wiki/Maria_Sk%C5%82odowska-Curiehttp://polscynoblisci2004.republika.pl/noblisci/maria_sklodowska-curie.htmlhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Sk%C5%82odowska-Curiehttp://historia_kobiet.w.interia.pl/teksty/sklodowska.htmlhttp://supermozg.gazeta.pl/supermozg/1,111514,9219114,Nieznany_alfabet_Marii_Sklodowskiej_Curie.html

http://omega.if.pw.edu.pl/~slodkow/mtj/students/2001-2002/Chajecki/htdocs/index.php?m=1

http://www.wsipnet.pl/oip/fizyka_3/Rozdzial_3/strony/r3_u_biografia.html