Marek Wójtowicz SJ ŚWIÊCI - Katechizmy.pl
Transcript of Marek Wójtowicz SJ ŚWIÊCI - Katechizmy.pl
WYDAWNICTWO WAM KSIʯA JEZUICI
ŚWIÊCI Marek Wójtowicz SJ
Z CHARAKTEREM
NIHIL OBSTATPrzełożony Prowincji Polski Południowej
Towarzystwa Jezusowegoks. Wojciech Ziółek SJ, prowincjał
Kraków, dn. 1 lutego 2011 r., l.dz. 375/2010
W ilustracjach na str. 110, 132, 165, 215, 309 wykorzystano fragmenty reprodukcji z kolekcji The Yorck Project. Prawa autorskie zbioru należą do Zenodot Verlagsgesellschaft GmbH i udostępnio-ne są w domenie publicznej pod GNU Free Documentation License. Jej tekst znajduje się na stronie:
http://www.gnu.org/licenses/fdl.html
W ilustracji na str. 98 wykorzystano fragment fotografi i autorstwa Macieja Szczepańczyka, udostęp-nionej przez autora w domenie publicznej pod GNU Free Documentation License. Jej tekst znajduje
się na stronie: http://www.gnu.org/licenses/fdl.htmlInne informacje dotyczące opracowania grafi cznego znajdują się na końcu książki.
© Wydawnictwo WAM, 2012
Wydanie drugie
Redakcja
Barbara Cabała
Projekt okładki i opracowanie grafi czne
Krzysztof Błażejczyk
ISBN 978-83-7767-157-3
WYDAWNICTWO WAMul. Kopernika 26 31-501 Kraków tel. 12 62 93 200 faks 12 42 95 003
e-mail: [email protected] www.wydawnictwowam.pl
DZIAŁ HANDLOWYtel. 12 62 93 254–255 faks 12 62 93 496 e-mail: [email protected]
KSIĘGARNIA WYSYŁKOWAtel. 12 62 93 260, 12 62 93 446–447 faks 12 62 93 261 e.wydawnictwowam.pl
Druk i oprawaDrukarnia COLONEL, Kraków
5
Wstêp
Kultura świêtościWszyscy chrześcijanie powołani są do świętości. Takie jest pragnienie Bożego Serca: Świętymi bądźcie, bo ja jestem święty (por. Kpł 11, 44). Przypomniał nam owo powołanie Sobór Watykański II w Konstytucji o Kościele Lumen gentium. Święci są też znakiem wiarygodności Kościoła. Wierzymy w święty Kościół dzięki męczenni-kom i wyznawcom. To właśnie oni powołanie do świę-tości w pełni zrealizowali i przypominają nam o „po-wszechnym powołaniu do świętości”.
Święci są duchowym bogactwem Kościoła; oni uczą nas, jak można z wielką mądrością, hojnością i wytrwałoś-cią naśladować Jezusa Chrystusa. To dlatego „Święci nie przemijają. Święci żyją świętymi i pragną świętości. Święci wołają o świętość” – mówił Jan Paweł II w Sta-rym Sączu w 1999 r. To przekonanie Ojca Świętego jest bardzo trafne i potwierdziło się w życiu wielu świętych Kościoła.
Święty Ignacy Loyola zapragnął całkowitego oddania się służbie Bogu po lekturze życiorysów znanych świętych; pragnął być taki jak św. Franciszek i św. Dominik. On także chciał dokonać wielkich rzeczy dla Boga. Święta Edyta Stein poprosiła o chrzest po przeczytaniu Księgi życia św. Teresy z Ávili. Święty Maksymilian Maria Kol-be podczas studiów w Rzymie rozczytywał się w Dziejach duszy św. Teresy z Lisieux.
6
Leon Bloy napisał, że człowiek tylko jednego powinien żałować – że nie pragnął kiedyś w przeszłości być świę-tym. Bez głębokiego odczuwania świętości w sercu ży-cie człowieka może być przeżywane byle jak. Trzeba jednak pamiętać, że łaska świętości jest przede wszyst-kim działaniem samego Boga w duszy człowieka. To nie przez silną wolę człowiek zdobywa chwałę ołtarzy, lecz przede wszystkim przez otwieranie swego serca na dzia-łanie Boga.
Skarbiec Kościoła jest pełen łask, jakie bezpośrednio od Boga otrzymali męczennicy, święci i błogosławieni. Oni pragną dzisiaj pomagać wierzącym w dążeniu do świę-tości. Święci są bowiem cierpliwymi nauczycielami mod-litwy. W ich życiu Bóg był na pierwszym miejscu, często w bardzo dramatycznych okolicznościach życia. Właśnie dlatego świadectwo męczenników i świętych uczy nas odważnego wyznawania wiary pośród rozmaitych prób. Święci tworzyli i tworzą zręby kultury. Naśladując tak jak oni Jezusa Chrystusa, zostaliśmy wezwani, by przemie-niać nasze otoczenie, miejsca pracy i rozrywki. Święci nie boją się świata, nie są od niego odcięci. Pragną wnieść w jego struktury ducha służby i miłości.
Wiele razy Jan Paweł II wzywał wiernych do życia w świę-tości na początku nowego tysiąclecia. Przypominał nam, że święci są zawsze młodzi duchem, radują się życiem, które bez reszty powierzają Bogu. Książka ta jest także odpowiedzią na apel Ojca Świętego Benedykta XVI, by odnawiać Kościół świadectwem życia ofi arnego i bliskoś-cią z Bogiem po trzykroć świętym.
Święci w sposób pełny odpowiadają na Słowo skiero-wane do nich przez Boga i najpełniej doświadczają ra-dości życia według ducha Jezusowych błogosławieństw. Cyprian Kamil Norwid, urzeczony postacią św. Stani-
7
sława Kostki, napisał wiersz A ty się odważ; oto jego fragment:
A ty się odważ świętym stanąć PanaA ty się odważ stanąć jeden samByć świętym – to nie zlękły powstać z wschodemTo ogromnym być, przytomnym być!
Krocz – jasny, uśmiechnięty,Na twarzy ten Chrystusa rysMiłośćŚwięty aż po krzyż – przez krzyż – na krzyż!Ty się wahasz? Ty się cofasz?Ty się odważ świętym być!
Ojciec Święty Benedykt XVI, opisując postać św. Grze-gorza z Nyssy, podkreśla, że „celem człowieka jest kon-templowanie Boga. Tylko w ten sposób może on znaleźć swe zaspokojenie. Aby w jakiś sposób osiągnąć wcześ-niej ten cel już w tym życiu, musi on nieustannie dążyć do życia duchowego, życia w dialogu z Bogiem. Innymi słowy – i to jest najważniejsza nauka, jaką pozostawił nam św. Grzegorz z Nyssy – pełna realizacja człowieka polega na świętości w życiu przeżywanym w spotkaniu z Bogiem, które staje się w ten sposób jaśniejące także dla innych, także dla świata”.
Świętość rodzi radość, dlatego papież Benedykt XVI wskazuje na świętych, od których wiele możemy się na-uczyć. Często przywołuje postać Biedaczyny z Asyżu:
„(…) Franciszek przypomina nam, że w stworzeniu ujaw-nia się mądrość i dobroć Stwórcy. Dlatego pojmuje on przyrodę jako język mówiący nam o Bogu, którym mo-żemy też mówić o Bogu. Jednym słowem, Franciszek był wielkim świętym i człowiekiem radosnym. Jego prostota,
pokora, wiara, miłość do Chrystusa i jego dobroć wobec każdego człowieka czyniły go radosnym w każdej sytua-cji. Między świętością a radością istnieje ścisły i niero-zerwalny związek” – stwierdził papież, zaznaczając, iż św. Franciszek uczy nas, że „ową tajemnicą prawdziwe-go szczęścia jest stawanie się świętymi”.
Mam nadzieję, że książka Święci z charakterem pomoże jej czytelnikom poznać historię świętych, którzy mo dlili się i pracowali. Jest to okazja do poznania patronów na-szych parafi i, kościołów i kaplic. Książka ta może też być przewodnikiem pomagającym w wyborze imienia świę-tego patrona dla nowo narodzonego dziecka.
Cierpliwi
11
Św. Antoni Maria Claret
(1807–1870)
Aposto³ Kuby
U rodził się 23 grudnia 1807 r. w Katalonii, miał dzie-sięcioro rodzeństwa. Od najmłodszych lat pracował
w warsztacie tkackim swego ojca. Odkrył w sobie po-wołanie do kapłaństwa, dlatego po nauczeniu się języ-ka francuskiego i łaciny wstąpił do seminarium w Vich. W 1835 r. przyjął święcenia kapłańskie. Idąc za we-wnętrznym natchnieniem, udał się do Rzymu, gdzie rozpoczął nowicjat w Towarzystwie Jezusowym; na skutek choroby musiał jednak je opuścić.
Z Włoch powrócił do Hiszpanii, gdzie z wielkim zaangażowaniem udzie-lał rekolekcji i głosił misje dla prostego ludu. Dotarł na-wet na Wyspy Kanaryjskie. Wszędzie dbał o szerzenie edukacji religijnej, wydając w tym celu tysiące bro-szur. Z jego inicjaty-wy zrodziło się nowe zgromadzenie Misjo-
Świêci cierpliwi
narzy Synów Niepokalanego Serca Maryi, zwanych klaretynami.
Pan Bóg przygotował dla niego jeszcze jedną wielką mi-sję – został mianowany arcybiskupem Santiago na Ku-bie. Na wyspę przybył w 1851 r. Najpierw zatroszczył się o formację duchową kapłanów tej zaniedbanej diecezji. Dla nich organizował rekolekcje i dni skupienia, następ-nie otoczył opieką lud swojej diecezji.
Owoc jego 7-letnich rządów był imponujący: założył 53 nowe parafi e i wiele domów zakonnych, wygłosił 11 tysięcy kazań, zalegalizował 30 tysięcy małżeństw i bierz-mował 300 tysięcy ludzi. Jednocześnie dbał o ubogich, organizował pomoc charytatywną. Miał też wrogów: czterokrotnie chciano go zabić, spalono także jego dom. W 1856 r. został raniony przez mężczyznę, którego kon-kubinę nawrócił.
W 1857 r. został wezwany na dwór hiszpański, gdzie zo-stał spowiednikiem królowej. Kontynuował swoją dzia-łalność wydawniczą, organizował duszpasterstwo dla artystów i pisarzy. Towarzyszył rodzinie królewskiej na wygnaniu we Francji, gdy w Hiszpanii wybuchła rewolu-cja. Przebywał później w Rzymie, gdzie bronił nieomyl-ności papieża w sprawach wiary i moralności. Zmarł ja-ko wygnaniec we Francji w 1870 r.
Przykład jego życia uczy nas, jak powinniśmy na każdym etapie naszego życia poszukiwać woli Bożej i być zawsze gotowi wyruszyć aż na krańce świata z Ewangelią zmar-twychwstałego Jezusa.
13
Św. Józef Pignatelli SJ
(1737–1811)
Wierny zakonnik
J ózef urodził się 27 grudnia 1737 r. w Saragossie, w neapolitańskiej rodzinie książąt Monteleone. Po
śmierci ojca w 1744 r. przebywał w Neapolu u swej sio-stry hrabiny Arezza. Mając 12 lat, powrócił do Saragos-sy i rozpoczął naukę w szkole prowadzonej przez jezui-tów. W 1753 r., w wieku 16 lat, wstąpił do nowicjatu To-warzystwa Jezusowego. Został wyświęcony na kapłana
w 1762 r. Bardzo pragnął udać się na misje do Indii, ale przełożeni nie
wyrazili na to zgody, obawiając się sprzeciwu ze strony wpływowej rodziny. Józef był zawsze pełen Bożej miłości, pokory, cechowała go wysoka kultura osobista w re-
lacjach z innymi.
Druga połowa XVIII wieku była dla jezuitów okresem trudnym.
W 1767 r. zakon wydalono z Hi-szpanii. 600 współbraci, po wielu przygodach, dotarło do Włoch. Zatrzymali się w Fer-rarze. Żyli tam i pracowali dzięki pomocy papieża oraz
14
Świêci cierpliwi
siostry ojca Pignatellego. Kasata Towarzystwa Jezuso-wego w 1773 r., której dokonał papież Klemens XIV pod naciskiem dworów królewskich, zaskoczyła jezuitów. Bo choć wcześniej piętrzyły się trudności i do jezuitów roz-sianych po całym świecie dochodziły niepokojące wie-ści, to jednak mało kto przypuszczał, że zakon zostanie rozwiązany.
To, co wtedy przeżyło wielu jezuitów, którzy z dnia na dzień stali się wyłączonymi poza nawias tułaczami, było niezwykle bolesne. Ojciec Ricci, generał zakonu, został uwięziony w Zamku Anioła w Rzymie na wiele lat. Duża część jezuitów przeszła do różnych diecezji. Byli też i ta-cy, którzy jak ojciec Józef Pignatelli, nie mogli się pogo-dzić z dokonującą się krzywdą i dlatego do końca swoich dni postanowili pozostać jezuitami.
Ojciec Pignatelli skorzystał z zaproszenia księcia Ferdy-nanda do Parmy. Zgodził się na to papież i w 1797 r. oj-ciec Józef odnowił swoje śluby. Dwa lata później papież pozwolił jezuicie na założenie nowicjatu.
Od 1803 r. ojciec Józef był prowincjałem prowincji wło-skiej i zabiegał o ponowną papieską aprobatę zakonu. Powstawały kolejne kolegia jezuitów w różnych miastach Italii. Jezuici zostali przyjęci także przez Piusa VII w Rzy-mie. Ojciec Pignatelli zmarł 15 marca 1811 r. Pius XI bea-tyfi kował go w 1933 r., kanonizował zaś Pius XII w 1954 r. Zakon został ponownie zatwierdzony w 1814 r.
O przywiązaniu ojca Józefa Pignatellego do Towarzystwa Jezusowego świadczy fragment z jego listu do brata Jo-achima Pignatellego:
Świêci cierpliwi
Jeżeli jeszcze raz napiszecie do mnie list, proszę was, byście ani jednym słowem nie wspominali o porzuceniu mojego powołania. Owszem, proszę, byście się i w Rzy-mie nie starali o to, bym mógł przejść do jakiegoś innego zakonu, bo na to nigdy się nie zgodzę, nawet gdybym musiał to życie tysiąc razy utracić. Niech wam Bóg da-je szczęście we wszystkim. Wasz brat, Józef Pignatelli z Towarzystwa Jezusowego.
16
B³. Honorat Koźmiñski
(1829–1916)
Wiêzieñ konfesjona³u
U rodził się 16 października 1829 r. w Białej Podlaskiej. Podczas pobierania nauk w gimnazjum w Płocku
utracił łaskę wiary. W 1846 r. został uwięziony w Cy-tadeli Warszawskiej za rzekomy udział w spisku prze-ciwko carowi. Tam bardzo ciężko zachorował na tyfus. Od wielu lat jego matka modliła się o nawrócenie sy-na, a teraz, gdy jego życie było zagrożone, błagała Boga o dar uzdrowienia. Została wysłuchana. W uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, 15 sierpnia, jej ukochany syn zaczął wracać do pełni sił. W tym sa-mym czasie przeżył też głębokie nawrócenie wymodlo-ne przez matkę.
Postanowił poświęcić swoje życie Panu w zakonie i w wie-ku 20 lat wstąpił do kapucynów. Jego kazania, a przede wszystkim posługa w konfesjonale, zjednały mu wiele serc. Uważał, że ukazywanie ludziom, jak wielka jest mi-łość Boga, może uzdrowić wszelkie biedy, tak materialne, jak i moralne. Pragnął odnowić życie religijne w polskim społeczeństwie przez rozwijanie działalności III Zakonu św. Franciszka.
Władze carskie, obawiając się jego dalszego oddzia-ływania, zakazały mu opuszczać warszawski klasztor. Trwało to 24 lata. Owoc okazał się jeszcze bardziej ob-
17
Świêci cierpliwi
fi ty. Jego posługa spowiednika i prowadzone kierowni-ctwo duchowe zaowocowały powstaniem 25 zgromadzeń zakonnych i stowarzyszeń ludzi świeckich. Dzięki jego gorliwości, na przekór carskim ukazom, na terenach zaboru rosyjskiego nastąpił rozkwit życia konsekrowa-nego. Ojciec Honorat był niezmordowanym głosicielem słowa Bożego, zarówno na ambonie, jak i w pracy pisar-skiej, szerząc kult Serca Bożego i miłość do Maryi. Zmarł w opinii świętości w Nowym Mieście nad Pilicą 16 grud-nia 1916 r. Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfi kował go 16 paź dziernika 1988 r.
Dzisiaj ten wielki patriota przypomina nam o owo-cach, jakie możemy czerpać z sakramentu pojednania i z kierownictwa duchowego. Możemy się też przekonać, że odnowa życia du-chowego dokonuje się nie tyle po-przez bogate środki techniczne, jak np. radio czy telewizja, ale w ciszy kościołów i domów rekolekcyjnych, gdzie wierni z łatwością mogą spotkać Bo-ga miłosiernego działającego przez ręce kapłanów.
18
B³. Rupert Mayer SJ
(1876–1945)
Kulej¹cy aposto³
O jciec Rupert Mayer był niemieckim jezuitą, który przez całe życie służył Bogu i ludziom ubogim. Miał
wielką odwagę, by bronić godności każdego człowieka, zwłaszcza w okresie dominującej ideologii narodowego socjalizmu. W czasach nasilającego się hitlerowskiego terroru stanął po stronie prześladowanych. Został za to uwięziony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen w 1939 r. Powiedział wtedy: „Łzy radości stanęły mi w oczach, gdy z powodu mego powołania zostałem za-szczycony więzieniem i niepewną przyszłością”. Cudem udało się go zwolnić w 1940 r., pod warunkiem że zosta-nie internowany w opactwie benedyktyńskim w Ettel.
Ojciec Rupert Mayer urodził się w Stuttgarcie 23 stycz-nia 1876 r. w rodzinie kupieckiej. Po ukończeniu stu-diów we Fryburgu Szwajcarskim, Monachium i Tybin-dze wstąpił do seminarium diecezjalnego w Rottenbur-gu, gdzie w 1899 r. został wyświęcony na kapłana. Rok później rozpoczął nowicjat w zakonie jezuitów. Jako je-zuita zajmował się głównie kaznodziejstwem. W czasie I wojny światowej został kapelanem w szpitalu wojsko-wym. Wiernie służył opieką duchową rannym żołnie-rzom. Sam został ciężko ranny i lekarze zdecydowali się na amputację jego nogi.
19
Świêci cierpliwi
Gdy zamieszkał w Monachium, otoczył opieką bezdom-nych i ubogich. Powszechnie nazywano go „kulejącym apostołem”. Opiekował się ludnością napływową, której w tym czasie było bardzo wiele. Pocieszał ludzi i podtrzy-mywał ich na duchu w trudnościach, przypominając, że w naśladowaniu Chrystusa można znaleźć rozwiązanie wszystkich problemów. Opiekował się także Sodalicją Mariańską, bardzo popularnym przed II wojną świato-wą stowarzyszeniem katolików świeckich, które opiera-ło swą duchowość na Ćwiczeniach duchownych św. Ig-nacego Loyoli.
Wiele spowiadał, głosił rekolekcje i konferencje o tema-tyce religijnej, w których podkreślał rolę i zadania każ-dego katolika, zwłaszcza w obszarze politycznym i spo-
łecznym. Wszystkim przypominał, że chrześcijaństwo jest przede wszyst-
kim religią miłości.
Wielką popularnością cieszyły się jego kazania wygłaszane w jezu-ickim kościele św. Michała oraz w kaplicy sodalicyjnej w cen-trum bawarskiej stolicy. Nie po-
zostawił po sobie żadnych ksią-żek, pisał bezpośrednio na ludzkich sercach rylcem słowa Bożego. Przy-
pominał Boże prawo, któ-re powinno być ponad
prawem ludzkim, zwłaszcza tym ustanawianym przez nieludz-kiego dyktato-
Świêci cierpliwi
ra. Mówił o sobie: „Stary jednonogi jezuita – jeżeli to jest wolą Bożą – żyje dłużej niż 1000-letnia bezbożna dyktatura”. Podczas jednego z przesłuchań powiedział: „Możecie mnie zgładzić, ale prawda musi być wypo-wiedziana”.
Często powtarzał słowa modlitwy: Panie, jeśli Ty chcesz, na wszystko mam czas, teraz i w wieczności. Nie rozpa-miętywał przeszłości i nie wybiegał zbytnio w przyszłość, prosił Boga o pomoc każdego dnia na nowo i dokładnie wypełniał wszystkie swoje obowiązki. Żył cały Ewangelią i misją Kościoła. Lubił przypominać, że Kościół trzeba ludziom „donieść” wszędzie tam, gdzie żyją.
Choć został uwięziony, to jednak nie zdołano złamać je-go sił duchowych. Pan Jezus obdarzał go odwagą wiary. Ojciec Rupert wiedział, że bardziej trzeba słuchać Boga i swego prawego sumienia aniżeli ludzi owładniętych żądzą władzy i dominacji nad światem.
Doczekał się upragnionego przez wszystkich końca woj-ny, ale miesiące przeżyte w obozie sprawiły, że ciężko zachorował i był bardzo słaby. Stracił mowę podczas głoszonego przez siebie kazania na Mszy św. 1 listopada 1945 r., w uroczystość Wszystkich Świętych. Kilka godzin później zmarł w szpitalu. Dołączył do orszaku mężnych wyznawców Chrystusa, którzy wierni Bogu, pielgrzymują przez świat w kierunku nieba, by w końcu stanąć przed Boskim Obliczem w zadziwieniu wobec piękna i wierno-ści miłosiernego Stwórcy.
Spis treści
Wstęp KULTURA ŚWIĘTOŚCI 5
CIERPLIWI
Św. Antoni Maria Claret APOSTOŁ KUBY 11
Św. Józef Pignatelli SJ WIERNY ZAKONNIK 13
Bł. Honorat Koźmiński WIĘZIEŃ KONFESJONAŁU 16
Bł. Rupert Mayer SJ KULEJĄCY APOSTOŁ 18
Św. Ojciec Pio z PietrelcinyZAPACH ŚWIĘTOŚCI 21
DOBRZY
Św. Mikołaj WRAŻLIWY BISKUP 27
Św. Marcin z ToursRADOŚĆ DARU 29
Św. Elżbieta Węgierska OPIEKUNKA UBOGICH 31
Św. Jadwiga Śląska PATRONKA POJEDNANIA 33
Bł. Salomea KSIĘŻNA KLARYSKĄ 35
Bł. Angela Truszkowska WSPÓŁCZUJĄCA MIŁOŚĆ 37
Św. Brat Albert Chmielowski DOBRY JAK CHLEB 39
ENERGICZNI
Św. Ignacy Loyola SJW IMIĘ JEZUSA 45
Św. Teresa z Ávili ŚWIĘTA Z CHARAKTEREM 48
Św. Andrzej Bobola SJ SPRAGNIONY JEDNOŚCI 52
Bł. Jan Beyzym SJ WSPÓŁCZUJĄCY OJCIEC 57
Bł. Matka Teresa z Kalkuty MATKA UBOGICH 61
HEROICZNI
Św. Ignacy Antiocheński ROZPALONY OGNIEM 67
Św. Atanazy Wielki PASTERZ I WYGNANIEC 69
Św. Kordula ZWYCIĘŻYŁA LĘK 72
Św. Teresa Benedykta od Krzyża SZUKAJĄCA BOGA 74
Św. Joanna Beretta Molla NIEWIASTA DZIELNA 78
Bł. Maria Stella i 10 towarzyszekJAK ANIOŁY 83
JEDNAJĄCY
Św. Leon Wielki PAPIEŻ I DYPLOMATA 91
Św. Katarzyna Sieneńska GENIUSZ KOBIETY 93
Bł. Jakub Strzemię PATRON LWOWA 98
Św. Jan Kapistran ŻARLIWY GŁOSICIEL JEZUSA 100
Św. Jozafat Kuncewicz MĘCZENNIK JEDNOŚCI 102
ŁAGODNI
Św. SzczepanSWOI GO NIE PRZYJĘLI 107
Św. Benedykt z Nursji WSPÓŁTWÓRCA EUROPY 110
Bł. Karol de Foucauld ADORUJĄCY JEZUSA 114
Bł. Jan XXIIIPAPIEŻ DOBROCI I POKOJU 118
NIEUSTRASZENI
Św. Andrzej ApostołMĘŻNY APOSTOŁ 123
Św. Benedykt i bracia polscy WDZIĘCZNOŚĆ MĘCZENNIKOM 126
Bł. Michał Augustyn Pro SJ NIEUSTRASZONY EWANGELIZATOR 128
Św. Tomasz Becket WOLNOŚĆ CHRZEŚCIJANINA 132
Św. Jan de Brébeuf SJ i towarzyszeAPOSTOŁOWIE INDIAN 135
Bł. ks. Jerzy Popiełuszko BŁOGOSŁAWIONY ŻOŁNIERZ 137
ODWAŻNI
Św. Barbara WPATRZONA W JEZUSA 143
Św. Katarzyna Aleksandryjska MĄDRA MĘCZENNICA 145
Św. Edmund Campion SJ i towarzysze PEŁNIA WIARY 149
Bł. Dominik Collins SJ OBROŃCA JEDNOŚCI KOŚCIOŁA 153
Św. Roch Gonzalez de Santa Cruz SJ i dwóch towarzyszy jezuitówMĘCZENNICY Z PARAGWAJU 156
Bł. Jakub Alojzy de San Vitores SJ ZABITY Z NIENAWIŚCI DO WIARY 158
Św. Andrzej Dung-Lac i 116 towarzyszy WIETNAMSCY MĘCZENNICY 160
POGODNI
Św. Tomasz Morus MĘCZENNIK SUMIENIA 165
Św. Franciszek Salezy ŁAGODNY BISKUP 169
Św. Jan Bosko CHARYZMATYCZNY WYCHOWAWCA 173
Bł. ks. Stefan Wincenty Frelichowski POZOSTAŁ HARCERZEM 176
Bł. Pier Giorgio Frassati ALPINISTA CHRYSTUSA 180
PROŚCI
Św. Jan z Dukli PUSTELNIK 185
Św. Juan Diego „MÓWIĄCY ORZEŁ” I MARYJA 188
Św. Jan Maria Vianney ZAKOCHANY W JEZUSIE 191
Bł. Franciszek i Hiacynta z FatimyBÓG WYBIERA PROSTACZKÓW 196
Św. Bernadeta Soubirous POGODNA I ODWAŻNA 200
Św. Józefi na Bakhita PRZYWRÓCONA NADZIEJA 205
PRZEJRZYŚCI
Bł. Karolina Kózkówna PATRONKA SERC CZYSTYCH 211
Św. Antoni Padewski PROWADZONY PRZEZ BURZĘ 215
Św. Jan Berchmans SJ WIERNY W DROBNYCH SPRAWACH 219
Bł. Elżbieta od Trójcy Przenajświętszej ZANURZONA W BOGU 222
PRZYJAŹNI
Św. Bazyli Wielki i św. Grzegorz z Nazjanzu PRZYJAŹŃ W BOGU 227
Bł. Piotr Faber SJ PIERWSZY UCZEŃ ŚW. IGNACEGO LOYOLI 231
Św. Alfons Rodriguez SJ ZWYCZAJNA ŚWIĘTOŚĆ 235
Św. Joanna Franciszka de ChantalO PRZYJAŹNI 238
Św. Dominik Savio SPRAGNIONY ŚWIĘTOŚCI 241
ROZTROPNI
Św. Ireneusz OBROŃCA WIARY KATOLICKIEJ 247
Św. Hilary z Poitiers CHWAŁA TRÓJCY ŚWIĘTEJ 251
Św. Ambroży WSZYSTKO MAMY W CHRYSTUSIE 254
Św. Augustyn NAWRÓCONY ŁZAMI I MODLITWĄ 258
Św. Albert Wielki FILOZOF I MISTYK 262
Św. Tomasz z Akwinu ZROZUMIEĆ BOGA 265
UFNI
Św. AbrahamOJCIEC WSZYSTKICH WIERZĄCYCH 273
Św. Jan od Krzyża OD CIEMNOŚCI KU ŚWIATŁU 278
Św. Małgorzata Maria Alacoque ZAPOMNIANE SERCE JEZUSA 284
Św. Klaudiusz de la Colombière SJ APOSTOŁ SERCA JEZUSA 287
Św. Teresa z Lisieux W SERCU KOŚCIOŁA 291
Św. Faustyna Kowalska UFAJĄCA JEZUSOWI 293
UWAŻNI
Św. JózefMILCZĄCY ŚWIADEK 299
Św. SymeonNASYCONY KONTEMPLACJĄ BOGA 302
Św. Jan EwangelistaAPOSTOŁ MIŁOŚCI 305
Apostołowie Szymon i Juda TadeuszŚWIADKOWIE JEZUSA 308
Św. Łukasz EwangelistaEWANGELISTA BOŻEJ DOBROCI 311
WIELKODUSZNI
Św. królowa Jadwiga MĘŻNA KOBIETA 315
Św. Alojzy Gonzaga SJ WSZYSTKO DLA JEZUSA 319
Bł. Adolf Kolping OJCIEC RZEMIEŚLNIKÓW 322
Św. Józef Moscati LEKARZ O GORĄCYM SERCU 325
Św. Albert Hurtado SJ CAŁY DLA BOGA I LUDZI 328
WRAŻLIWI
Św. Grzegorz z Nyssy FILAR KOŚCIOŁA 335
Św. Franciszek BIEDACZYNA Z ASYŻU 338
Bł. Anna Katarzyna Emmerich WSPÓŁCIERPIĄCA Z UKRZYŻOWANYM 343
Św. Damian z Molokai JEZUS I TRĘDOWACI 346
WYTRWALI
Św. Stanisław Kostka SJ ODWAGA ŚWIĘTOŚCI 351
Św. Rafał Kalinowski KATORŻNIK I KARMELITA 356
Bł. Bernard LichtenbergKAPŁAN W OKOWACH 359
Bł. Michał SopoćkoMIŁOSIERNY KAPŁAN 361
ZATROSKANI
Św. Jan Kanty PROFESOR ŚWIĘTYM 367
Bł. Edmund Bojanowski APOSTOŁ LUDU WIEJSKIEGO 369
Bł. Zelia i Ludwik MartinŚWIĘCI RODZICE MAŁEJ TERESY 373
Bł. Maria i Alojzy Beltrame QuattrocchiHARCERZ I WOLONTARIUSZKA 376
ŻARLIWI
Św. Paweł ApostołBĄDŹMY WDZIĘCZNI! 381
Św. Franciszek Ksawery SJ SZALONY DLA CHRYSTUSA 385
Św. Karol Boromeusz GORLIWY REFORMATOR 389
Św. Piotr Kanizy SJ DRUGI APOSTOŁ NIEMIEC 392
Św. Maksymilian Maria Kolbe RYCERZ MARYI 395
Bł. Jan Paweł II ODWAŻNY PASTERZ 399
ŹRÓDŁA 407
WYKAZ ALFABETYCZNY POSTACI 409