Andrzej Kołodziejczyk

Zakład Hydrobiologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski

Makrofauna bezkręgowa jeziora Wigry

i wybranych jezior

Wigierskiego Parku Narodowego

PRACE „AKTUALNE” (10-11?)

Mollusca - 1992, 1996, 1999, 1999, 1999, 2001 (+ 2000?)

Chironomidae - 1999, 2000

Hirudinea - 2004

Bentos profundalny (Oligochaeta, Chironomidae, P. quadrispinosa)- 1992

1991, red. A.S. Kostrowicki, Warszawa, 112 str.

10 rozdziałów; Kostrowicki A.S. - Świat zwierząt: 38-51.

„Spośród bezkręgowców na szczególną uwagę zasługują 2 gatunki arktyczne Pallasea quadrispinosa i Canthocamptus schmeilibędące świadkami powstawania jeziora z bryły topniejącego lodu.”

Warszawa 1979, red. B. Czeczuga

201 stron, 17 rozdziałów + Czeczuga B. – Bibliografia Wigier i jezior przyległych (107 pozycji)

Mironiuk, Bobiatyńska: Zmiany w faunie rzeki Czarnej Hańczy pod wpływem zanieczyszczeń oraz zagrożenie jez. Wigry (115-133)

Badania faunistyczne Ephemeroptera (3 gatunki) i Plecoptera (4 gatunki) – z wymienianych powyżej ujścia ścieków 15 gatunków pozostało 7.

1) Demel K. 1922. Notatki faunistyczne: Planaria alpina w źródłach wigierskich.Sraw. stacji Hydrob. na Wigtrach, 1 (1): 44.

2) Demel K. 1923. Ugrupowania etologiczne makrofauny w strefie litoralnej jeziora Wigierskiego. Pr. Inst. im. Nenckiego, 29, Lwów-Warszawa.

3) Demel K. 1923. La faune hivernale des sources du lac de Wigry. Ann. De Biologie Lac, XI, Bruxelles.

4) Demel K. 1924. Nad Wigrami. Szkice naturalisty. Bibl. Przyrodnika, 2-5, Cieszyn.

5) Demel K. 1924. Notatki faunistyczne: Pallasea quadrispinosa Sars w jeziorze Wigry. Spraw. Stacji Hydrob. na Wigrach, (1923) 1 (2-3): 131-132.

6) Heyneman B.A. 1902. Izsledovanije oziera Wigry w biologiczeskom i rybovodnom otnoszenijach. Iz Nikalskogo Rybovodnago Zavoda, 6. Peterrsburg

7) Moszyński A. 1926. Notatka o faunie dennej skąposzczetów (Oligochaeta) jeziora Wigierskiego. Arch. Hydrob. Ryb. 1 (1-2): 115-118.

Wg Czeczugi, 1979

8) Pawłowski L.K. 1936. Zur Okologie der Hirudinenfauna der Wigryseen. Arch.Hydrob. Ryb. 19 (1-3): 1-47.

9) Poliński W. 1922. O faunie mięczaków ziemi suwalskiej. Spraw. StacjiHydrob. na Wigrach, 1 (1): 37-43.

10) Rzóska J. 1936. Uber die Okologie der Bodenfauna im Seenlitoral. Arch. Hydrob. Ryb. 10 (1-3): 76-172.

11) Tarwid K. 1936. Tymczasowa notatka w sprawie zróżnicowania gatunkowego larw z grupy Chironomus plumosus jeziora Wigierskiego. Arch. Hydrob. Ryb. 10 (1-3): 232-234.

12) Zavrel J. 1926. Chironomidy jeziora Wigierskiego. Arch. Hydrob. Ryb. 1 (3): 195-219.

Eglit P.I. 1913. Obzor sovremiennogo stostojanija promysła rakov v Suwałskojguberni.

Wg Czeczugi, 1979

12 prac poświęconych/związanych z makrofauną bezkręgową = 11,2%

Badania dotyczyły: wypławków – 1 praca

skaposzczetów – 1 praca

pijawek – 1 praca

P. quadrispinosa – 1 praca

mięczaków – 2 prace

larw Chironomidae – 2 prace

ogólne – 4 prace

Wg Czeczugi, 1979

Czeczuga, Bobiatyńska 1979

Lublin 1988

VI. Poznawanie przyrody jezior Suwalszczyzny w latach 1920-1939 (265-395).

1) Kulwieć K. 1901 – sprawozdanie z badań (Mollusca)

2) Geyer D. 1917. Molluskenfauna Polens.

3) Moszyński A. 1933. Description d’une nouvelle espece d’Oligochetes Paranais setosa n. sp. Arch. Hydrob. Ryb. 7 (141-143)

4) Moszyński A. 1935. Niektóre dane o ilościowym rozmieszczeniu skąposzczetów (Olig0chaeta) jezior wigierskich. Arch. Hydrob. Ryb. 9 (1-2): 79-92.

5) Pawłowski L.K. 1937. Nowy gatunek pijawki na ziemiach polskich. Przyroda i Technika, 16: s. 364. (+ prace systematyczne, oparte o materiaływigierskie).

6) Tarwid K. 1939. Etude sur la repartition des larves des Chironomides dans le profundal du lac de Wigry. Arch. Hydrob. Ryb. 12: 179-220.

Brzęk 1988 – uzupełnienie piśmiennictwa

Poznań 1956

Warszawa 1917

X. Suwalski dział pojezierza Pruskiego (64-76)n

Obszar badań: Hutta, jez. Wiązowiec, jez. Krzywe, rz. Kamionka, wieś (?) Leszczewo, jez. Czarne, jez. Hańcza, jez. Wigry, rz. Czarna Hańcza

Poliński 1917

Limnaea (Limnus) stagnalis – jez. Wiązowiec k/Hutty L. stagnalis f. lacustris – rz. Czarna Hańcza L. stagnalis f. ampliata – rz. Kamionka L. stagnalis f. vulgaris – rzeka Kamionka, jez. Krzywe L. stagnalis f. subulata – rz. Kamionka Limnaea (Radix) auricularia – rz. Czarna Hańcza, jez. Krzywe, Wiązowiec, Czarne, WigryL. auricularia var. wigrensis n. var. – jez. WigryLimnaea (Radix) ampla – jez. Czarne, Krzywe, Wiązowiec, „kilkanaście skorupek w ławicach nad jez. Wigierskim”L. ampla f. monnardi – jez. Wiązowiec, WigryLimneae (Rardix) ovata – jez. Krzywe i inne. L. ovata f. lacustrina – jez. Krzywe Limanaea (Limnophysa) palustris – jez. Krzywe L. palustris var. turricula f. turrilimnaea – jedno z jez. K/Hutty Limnaea (Fossaria) truncatula – jez. WigryAmphipeplea glutinosa – rz. Kamionka

Physa fontinalis – rz. Kamionka Planorbis (Coretus) corneus – jez. Krzywe, rz. Kamionka Planorbis (Tropidiscus) umbilicatus – jez. WigryPl. (Tropidiscus) carinatus – jez. Krzywe, „w ławicach nad jez.Wigierskim”Pl. carinatus var. dubius – jez.Krzywe, rz. Kamionka, „ławice nadjez. Wigierskim”Planorbis (Diplodiscus) vortex – jez. Krzywe, „ławice ślimacze znad jez. Wigierskiego”Planorbis (Diplodiscus) vorticulus – „ławice nad jez. Wigierskim” Planorbis (Bathyomphalus) contortus – jez. Krzywe, Wigry Planorbis (Gyraulus) albus – jez. Krzywe, „kilkanaście skorupek w ławicach nad jez. Wigierskim” Segmentina nitida – jez. Krzywe

Poliński 1917

Vivipara conetcta – jez. Wiązowiec, Krzywe, Wigry

Bithinia (Bythinia) tentaculata – jez. Krzywe, „ławice nad jez. Wigierskim” i wszędzie

Hydrobia Scholtzi – jez. Krzywe, „w łąwicach nad jez. Wigierskim”

Valvata (Concinna) piscinalis – rz. Kaminka, jez. Krzywe, ”ławice nad jez. Wigierskim”

Valvata (Concinna) antiqua – „ławice u brzegów wysp nad jez. Wigierskim”

Valvata (Gyrorbuis) cristata – jez. Krzywe, „w ławicach nad jez. Wigierskim”

Poliński 1917

Sphaerium (Corneola) corneum – jez. Krzywe, jez. Wigry

Pisidium (Fluminina) amnicum – jez. Wigry

Pisidium (Rivulina) supinum – „jedna skorupka w ławicach nad jez. Wigierskim”

Pisidium (Fossarina) henslovianum – jez. Krzywe, Wigry

Pisidium (Fossarina) fontinale – jez. Wigry

Pisidium (Fossarina) nitidum – jez. Wigry

Unio pictorum – jedno z jezior k/Hutty

Unio tumidus – rz. Kamionka, jedno z jezior k/Hutty, jez. Hańcza

Unio crassus subs. ornatus – jedno z jezior k/Hutty, rz. Kamionka, jez. Hańcza

Poliński 1917

Anodonta cygnea – jez. Hańcza A. cygnea var. Cellensis – jez. Wiązowiec, HańczaAnodonta piscinalis – z kilku zbiorników i cieków (?)

Poliński 1917

Poliński 1917

Warszawa, 1922

Warszawa, 1923

Cieszyn 1924

Koszałka J., Jabłońska I. 2000. Mollusca strefy litoralowej jeziora Wigry. VII Ogólnopolskie Warsztaty Bentologiczne. Koszałka J., Jablońska I. 2000. Zoobentos jeziora Wigry w latach 1997-98. XVIII Zjazd Hydrobiologów Polskich.

Wrocław, Warszawa, Kraków 1992, red. B. Zdanowski, 249 str.

Olsztyn 1999, red. B. Zdanowski, M. Kamiński i A. Martniak, 562 str.

Osobliwości faunistyczne, gatunki rzadkie (ale i niepewne)

Limnaea auricularia var. wigrensis n. var. (?)

Unio crassus Retz. subsp. ornatus Poliński, 1917– endemiczny podgatunek z dorzecza Czarnej Hańczy (?)

Pisidium subtruncatum Malm, v. tenulineatiformis v.n. (?)

Pisidium cinereum Adler v. humeriformis Stelfox (?) (jeden z najpospolitszych mięczaków!)

Pisidium lilljeborgi Clessin – jedyne (?) stanowisko w kraju; relikt wczesno-postglacjalny

Pisidium conventus Clessin – jeszcze tylko w 2 (? – 5) jeziorach w Polsce (najrzadsza w Polsce i najsłabiej poznana groszkówka)

Marstoniopsis scholtzi – relikt postglacjalny, rzadki, nieliczny

Anisus (Disculifer) vorticulus (Troschel) (szeroko rozprzestrzeniony, ale rzadki i nieliczny)

Gammarus (Rivulogammarus) wigrensis sp.n. Micherdziński, 1959 (Wigry, Hańcza, Muliczne, Długie, rz. Czarna Hańcza) -> G. lacustris

Pallasiola quadrispinosa

Glossiphonia nebulosa Kalbe – jez. Wigry

Piscicola pomorskii Bielecki, 1997 – jez. Wigry