Makroekonomia - Urząd Miasta Łodzi · Ożywienie–wzrost wskaźników aktywności gospodarczej...
Transcript of Makroekonomia - Urząd Miasta Łodzi · Ożywienie–wzrost wskaźników aktywności gospodarczej...
Cykl koniunkturalny i jego fazy
Cykl koniunkturalny – okresowe zmiany poziomu aktywności gospodarczej
Fazy cyklu:
- Kryzys (A-B)
- Depresja (B-C)
- Ożywienie (C-D)
- Rozkwit (D-E)
Fazy cyklu koniunkturalnego(charakterystyka)
Kryzys – przewaga podaży nad efektywnym popytem (nadprodukcja), spadek wielkości gosp.
Depresja – stabilizacja gospodarki na obniżonym poziomie („dolny pkt. zwrotny”)
Ożywienie – wzrost wskaźników aktywności gospodarczej przechodzą w następną fazę:
Rozkwit – wzrost wskaźników aktywności gospodarczej (w wolniejszym tempie), aż do „górnego pkt. zwrotnego”
Fazy cyklu koniunkturalnego(współczesne ujęcie)
I – FAZA RECESJI – spadkowa (dawniej: faza kryzysu i depresji)
II – FAZA EKSPANSJI – wzrostowa
(dawniej: faza ożywienia i rozkwitu)
Modyfikacja cyklu jako skutek interwencjonizmu
Recesja traci głębokość ale przedłuża się.
Faza ekspansji wydłuża się ale traci dynamikę.
Rodzaje wahań cyklicznych
1. Cykle Kitchina (około 3 - 4 lat; związane ze zmianami cen hurtowych, zapasów, rozliczeniem operacji bankowych)
2. Cykle Juglara (8 – 10 lat; związane ze zmianami inwestycji, PKB, inflacją, bezrobociem, )
3. Cykle Kuznetza (15 – 23 lat; związane z akumulacją czynników produkcji: inwestycje, budownictwo, migracje)
4. Cykle Kondratiewa (50 – 60 lat; związane z wielkimi innowacjami technologicznymi oraz procesem ich rozprzestrzeniania)
Cykle a wzrost gospodarczy
• Poziom PKB przemiennie rośnie i spada, ale na ogół po każdym cyklu „wchodzi” na wyższy poziom, niż poprzednio (tzw. trend wzrostowy)
• Cykl koniunkturalny – okresowe wahania aktywności gospodarczej wokół trendu…. Inaczej…. Występują cykliczne zmiany stopnia niedopasowania globalnego popytu do globalnej podaży.
Teorie wahań cyklicznych
Teorie neoklasyczne Teorie keynesistowskierównowaga nierównowaga
jako cecha immanentna jako cecha immanentna
czynniki egzogeniczne czynniki endogeniczne
zakłócają równowagę zakłócają równowagę
pochodzą one z zewnątrz pochodzą one z wewnątrz
systemu gospodarczego systemu gospodarczego
Teorie neoklasyczne
„Teoria plam na słońcu” (W.S. Jevons)
Periodyczne pojawianie się większej ilości plam na słońcu powoduje okresy nieurodzaju.
Zmiany w produkcji rolnej powodują nie tylko zmiany podaży produktów rolnych, ale
również zmiany siły nabywczej rolników.
Powoduje to zmiany w rytmie produkcji przemysłowej
Teorie neoklasyczne
Teoria innowacji (J. Schumpetera)
Cykle są przyczyną falowego pojawiania się innowacji techniczno-organizacyjnych.
STRUMIEŃ INNOWACJI INNOWATOR ZYSK NADZWYCZAJNY INNI NAŚLADUJĄ
ROSPRZESTRZENIANIE SIĘ INNOWACJI (dyfuzja techniki) WZMOŻONE INWESTYCJE i WZROST
PRODUKCJI WZROST PODAŻY SPADEK POPYTU i STOPY ZYSKU SPADEK POPYTU INWESTYCYJNEGO ZWOLNIENIE GOSP.
Teorie neoklasyczne
Teoria cyklu politycznego
Rządzący nie kierują się w swoich działaniach strategicznymi, długookresowymi wymogami
rozwoju gospodarczego lecz taktycznymi posunięciami mającymi zapewnić im przychylność
wyborców
Realizacja celów politycznych (zewnętrznych wobec gospodarki) powoduje jej cykliczny rozwój
Zob. więcej: „paradygmat reelekcji”
Teorie neoklasyczne
Teoria realnego cyklu koniunkturalnego
(Kydland’a i Prescott’a)
Fluktuacje gospodarcze swą przyczynę mają po podażowej stronie gospodarki i są one
wynikiem szoków zewnętrznych (np. technologicznych)
Impuls – wyprowadza gosp. ze stanu równowagi
Transmisja – przenosi efekt wstrząsu na resztę gospodarki i utrwala wahnięcie.
Teorie keynesistowskie
Cykl koniunkturalny jest immanentnie związany z systemem rynkowym – wynika z „reguł gry”
Cykle są przyczyną zmian rozmiarów inwestycji, te z kolei zależą od wahań stopy zysku oraz
zmian w dochodzie
Jak to działa?
Kryzys nadprodukcja spada produkcja (szybciej) i konsumpcja spadają ceny spada stopa zysku bankructwa (zmniejszenie potencjału wytwórczego gosp.) dostosowanie popytu i podaży…
…niskie ceny konieczność wprowadzenie nowych metod produkcji inwestycje wzrost DN (mnożnik) wzrost inwestycji (tzw. Inwestycje indukowane wzrost DN…
Teorie keynesistowskie
Inwestycje indukowane – inwestycje spowodowane zmianami dochodu narodowego i konsumpcji
Zasada akceleracji – zmiana dochodu narodowego powoduje z pewnym opóźnieniem, zwielokrotnione zmiany inwestycji indukowanych
Iit = a (Yt-1 – Yt-2) = a Yt-1
Teorie keynesistowskie
Ekspansja kończy się, ponieważ konsumpcja nie rośnie równie szybko jak dochód narodowy…
…Faza spadkowa osiąga kres, gdyż konsumpcja nie spada równie szybko, jak dochód narodowy
Oddziaływanie państwa na cykl koniunkturalny
Narzędzia fiskalne Narzędzia pieniężne
HAMOWANIEKONIUNKTURY
Polityka restrykcyjna
Polityka„drogiego pieniądza”
POBÓDZANIEKONIUNKTURY
Polityka stymulacyjna
Polityka„taniego pieniądza”
Kryzys finansowy
1. Sfera realna a sfera finansów. Wzajemna współzależność procesów realnych i procesów pieniężnych.
2. Regulacja i deregulacja rynków finansowych3. Globalizacja rynków finansowych i koncentracja
kapitału bankowego.4. Wzrost obrotów na rynkach finansowych,
pojawienie się nowych instrumentów (tzw. Sekurytyzacja, instrumenty pochodne, derywaty) ich wartość szacuje się na 24 x PKB świata (wszystkie akcje i obligacje to ponad 2 x PKB)
5. Funkcjonowanie giełdy, popyt spekulacyjny i „bańki mydlane” (spekulacyjne)
21
Sfera finansów
• Akcje, obligacje, instrumenty pochodne
• Funkcjonowanie GIEŁDY – jakie funkcje
spełnia?
• Oczekiwania graczy i koniunktura (popyt
spekulacyjny)
• Ceny papierów wartościowych
„Bańka mydlana”
22
Cena akcji odzwierciedla:
CENA AKCJI
• Ogólną koniunkturę na giełdzie
(hossę lub bessę) + ? -
• Kondycję i perspektywy
ekonomiczne przedsiębiorstwa
Objawy „przedkryzysowe”
• „WYSOKI WZROST GOSPODARCZY”
• TANI i ŁATWY KREDYT
• WZMOŻONY PROCES KREACJI
PIENIĄDZA
• ZWIĘKSZONA PODAŻ PIENIĄDZA
• WZROST CEN (np. nieruchomości)
• WZMOŻONY OBRÓT PAPIERAMI
WARTOŚCIOWYMI WZROST CEN AKCJI23