MAGAZYN INFORMACYJNY GRUPY CEDROB …...W 2019 roku produkcja mięsa drobiowego w Polsce zwiększy...

WYDANIE

2/201929CZERWIEC 2019MAGAZYN INFORMACYJNY GRUPY CEDROB

Cedrob zbuduje największą ubojniędrobiu wodnego w Europie

Stratedzy polskiego rolnictwa zapomnieli o bezpieczeństwie żywności?

CEDROB S.A. CEDROB S.A. GOBARTO S.A.

W tym numerze:

Nowoczesność kluczem do odbudowy sektora trzody chlewnej w Polsce

3www.grupacedrob.pl

Magazyn Grupy Cedrob

CEDROB S.A.

GOBARTO S.A.

CEDROB S.A.

13

46

32

Cedrob zbuduje największą ubojnię drobiu wodnego w Europie


Stratedzy polskiego rolnictwa zapomnieli o bezpieczeństwie żywności?

4 Przegląd branżowy

8 Zwyczajne Walne Zgromadzenie9 Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości

10 Ożywienie konsolidacyjne na rynku mięsa13 Cedrob zbuduje największą ubojnię drobiu wodnego w Europie14 Kaczka 300. Program, w którym rolnik jest najważniejszy18 Kontraktacja jest szansą i koniecznością20 Najważniejszy jest dobry start22 Studenci zwiedzali zakłady Cedrob23 Odpowiedzialny przedsiębiorca wspiera

lokalne inicjatywy społeczne

24 Najmłodsi świętowali w ogrodach premiera25 Grupa Cedrob na festiwalu „Nasze smaki” 26 Kontrowersje wokół nowej ustawy odległościowej28 Egzamin na włościanina30 Co trzeba wiedzieć o PPK i PPE?32 Stratedzy polskiego rolnictwa zapomnieli

o bezpieczeństwie żywności?

37 Nauczyciele z wizytą w wytwórni w Rypinie38 Cedrob wyprodukuje 1,2 mln ton paszy 40 Jesteśmy największym polskim producentem pasz43 Budowa kolejnej wytwórni pasz

44 Otwarcie budynku inwentarskiego z ministrem rolnictwa46 Nowoczesność kluczem do odbudowy

sektora trzody chlewnej w Polsce

48 Nie możemy przyjąć jednego modelu rozwoju49 Grupa Cedrob na Międzynarodowych Targach

Pomocy Humanitarnej i Rozwojowej

50 Grupa Kapitałowa Gobarto: 500 mln zł przychodów i ponad 22 mln zł EBITDA w I kwartale 2019 r.

53 IV edycja turnieju strzeleckiego54 Nawóz, odpad czy produkt uboczny?

59 Silesia Pet Food na targach Animals’ Days60 Rekordowa produkcja wędlin61 Nowe wyzwania na dynamicznym rynku

Z ŻYCIA GRUPY

CEDROB S.A.

CEDROB PASZE

GOBARTO S.A.

SILESIA S.A.

W tym numerze

Dział Promocji i Reklamytel. +48/ 23 675 04 84 e-mail: [email protected]

Adres do korespondencji: Cedrob S.A., Ujazdówek 2A, 06-400 Ciechanów

Copyright Ⓒ 2019Cedrob S.A.Wszelkie prawa zastrzeżone.

Magazyn Informacyjny Grupy Cedrob nr 29 / czerwiec 2019

Witamy w wakacyjnym wydaniu Maga-zynu Informacyjnego Grupy Cedrob, re-lacjonującym najważniejsze wydarzenia bieżącego kwartału. W ostatnich trzech miesiącach byliśmy zaangażowani w nowe projekty inwestycyjne i biznesowe.

Rozpoczynamy od przeglądu branży rolno-spożywczej oraz informacji o dal-szych planach rozwojowych Grupy Ce-drob.

Zakup zakładów produkcyjnych w Kut-nie, specjalizujących się w uboju kaczki, jest krokiem milowym w kierunku reali-zacji strategicznych założeń Grupy. Ten temat poruszany jest w wywiadzie z dy-rektorem Zakładu DGP, Markiem Bryc-kim, a jego rozwinięcie można znaleźć w materiale o konsolidacji branży mięsnej.

Nie zapomnieliśmy również wspomnieć o inwestycjach, które mają znaczący wpływ na tempo rozwoju Grupy Cedrob. Piszemy o rozpoczęciu budowy piątej wytwórni pasz, a także o otwarciu fer-my trzody chlewnej w Pszczółczynie, na której mieliśmy zaszczyt gościć ministra rolnictwa i rozwoju wsi Jana Krzysztofa Ardanowskiego.

Kluczowy dla naszej działalności te-mat ustawy odorowej, a także związana z nim kwestia strategii rozwoju rolnictwa i bezpieczeństwa żywności poruszane są na kolejnych stronach Magazynu. Warto

przeczytać również o procesach produk-cyjnych zachodzących w biogazowniach Gobarto S.A. Podstawowe informacje o nowym pro-gramie rządowym, dotyczącym Pra-cowniczych Planów Kapitałowych, przedstawia na dalszych stronach Dział Rekrutacji i Kadr.

Jako największy polski producent mięsa jesteśmy także odpowiedzialnym przed-siębiorcą, wspierającym i współorgani-zującym liczne wydarzenia i projekty społecznie użyteczne. Byliśmy widoczni zarówno w regionie, jak i na terenie ca-łego kraju na licznych festynach, pikni-kach rodzinnych, dniach dziecka, jubile-uszach, czy festiwalach.

Nasza firma cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród potencjal-nych przyszłych pracowników, co widać w zwiększającej się aktywności studen-tów i ich chęci wizytacji w naszych za-kładach produkcyjnych. Magazyn Gru-py Cedrob kończymy podsumowaniem rynku wędlin i informacją o rekordzie, którym może pochwalić się nasza spółka ZM Silesia.

Zapraszamy do lektury!

Drodzy Czytelnicy,

2 www.grupacedrob.pl


5www.grupacedrob.pl


PRZE

GLĄ

D

BR

AN

ŻOW

Y

4

Główny Lekarz Weterynarii poinformował 18 czerwca 2019 r. o potwierdzeniu szóstego już ogniska ASF w Polsce. Afrykański pomór świń potwierdzono na podstawie wyników badań otrzymanych w dniu 17 czerwca 2019 r. z krajo-wego laboratorium referencyjnego ds. ASF, tj. Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Pań-stwowego Instytutu Badawczego w Puławach. To kolejny, zaledwie w ciągu ostatnich tygodni, przypadek choroby na Lubelszczyźnie.

Przypomnijmy, że pierwsze ognisko ASF w Pol-sce w 2019 r. wybuchło w styczniu w gospo-darstwie położonym w powiecie gołdapskim w województwie warmińsko-mazurskim. Dru-gie i trzecie ognisko ASF w 2019 r. wyznaczono w maju w gospodarstwie w powiecie giżyc-kim w województwie warmińsko-mazurskim oraz w gospodarstwie w powiecie bielskim w województwie podlaskim.

Na połowę czerwca mapa występowania wirusa ASF na terenie Polski wskazywała też 1265 punk-tów oznaczających przypadki afrykańskiego po-moru świń wśród dzików.

Równocześnie jednak na posiedzeniu Stałego Komitetu UE ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz uznano za wolne od ASF wybrane gmi-ny w województwie warmińsko-mazurskim, w powiatach: gołdapskim i oleckim; w woje-wództwie podlaskim: w powiecie łomżyńskim i zambrowskim; w województwie podkarpac-kim – w powiecie lubaczowskim, co oznacza, że w województwie podkarpackim żadna gmina nie będzie położona na obszarze zagrożenia tą chorobą.

Oznacza to również, że w niektórych wojewódz-twach, w których wykryto ogniska choroby, można skutecznie walczyć z jej rozprzestrzenia-niem na sąsiednie gospodarstwa, na co wskazuje przykład z województwa podkarpackiego.

ją, że nadzieją na rozwiązanie problemu jest szczepionka podawana jako przynęta dzikom w Europie i Azji. Nie ma jednak powodu do zbyt-niego optymizmu. Według USDA naprawdę sku-teczna szczepionka przeciwko chorobie może być dostępna dopiero za osiem lat. Do tej pory bowiem zidentyfikowano 20 różnych typów wi-rusów ASF, co znacząco utrudnia przygotowanie odpowiedniego składu szczepionki. Badania nad ich zwalczaniem mogą trwać latami, nawet jeśli na ten cel zostaną przeznaczone duże środ-ki finansowe.

Afrykański pomór świń to bardzo ostra choroba wirusowa o wysokim wskaźniku zachorowal-ności i zarazem śmiertelności. Na ASF nie ma żadnej szczepionki. Jedyną skuteczną metodą jej zwalczania jest likwidacja zwierząt chorych i podejrzanych o chorobę lub zakażenie.

Prognozy Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) wskazują, że wkrótce może zostać zatwierdzona eksperymentalna szczepionka przeciw ASF. W Europie nowe ba-dania przeprowadzone w Hiszpanii pokazu-

Są szanse na szczepionkę przeciw ASF

ASF nie odpuszcza

Wirus afrykańskiego pomoru świń atakuje trzodę chlewną nie tylko w Polsce. W ostatnich miesią-cach choroba szybko rozprzestrzenia się też w Azji: w Chinach, Wietnamie, Kambodży, Korei Północnej i Południowej czy w Mongolii. Działania, które są w związku z tym podejmowane oznaczają maso-we uboje nawet kilkuset milionów sztuk świń. Jeśli prognozy te się spełnią, oznaczać to może prawdo-podobny wzrost cen mięsa na całym świecie, w tym także w Polsce.

Zdaniem analityków taka sytuacja potrwa jeszcze kilka miesięcy, ponieważ mięsa na światowych rynkach brakuje. Popyt na mięso w Chinach rośnie, a problemy z ASF narastają w całym regionie Azji. Stałym problemem polskich producentów jest jed-nak to, że ze względu na epidemię afrykańskiego pomoru świń nie mogą eksportować na rynki trze-cie. Naszych rolników ratuje regionalizacja rynków, uznawana głównie w krajach Unii Europejskiej.

Według kwietniowych prognoz Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych, realna produk-cja w Chinach będzie o 12% mniejsza niż przed rokiem. Chiny kształtują stan produkcji wieprzowi-ny, odpowiadając za połowę światowej produkcji tego mięsa. Można więc uznać, że mają realny wpływ na ceny wieprzowiny na świecie. W związku z tym ceny w Polsce rosną, w ślad za cenami z giełdy niemieckiej.

Czy 2019 będzie rokiem wzrostu cen wieprzowiny?

W 2019 roku produkcja mięsa drobiowego w Polsce zwiększy się o 8,5% - do ok. 3,2 mln ton - przewiduje Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywno-ściowej. W pierwszym kwartale 2019 r. produkcja tego mięsa była o ok. 7% wyższa niż rok wcześniej. Według IERiGŻ sprzedaż zagraniczna w tym roku prawdopodobnie wzrośnie do ponad 1,4 mln ton (o ponad 10%) i stanowić będzie prawie 44% pro-dukcji.

Równocześnie rośnie produkcja drobiu w całej Unii Europejskiej. W analizach Departamentu Rolnic-twa Stanów Zjednoczonych pojawiły się prognozy, że produkcja mięsa drobiowego w Unii Europejskiej w 2019 r. wzrośnie o około 2% w porównaniu do roku poprzedniego. Jedynie w 2018 r. pod wpływem zwięk-szenia produkcji w Polsce wzrost ten wynosił 2,5%.

Rekordowy poziom produkcji drobiu

Eksperci prognozują znaczący wzrost produkcji mięsa drobiowego w Polsce i Europie.

+8,5%(według danych IERiGŻ)

wynosi prognozowany wzrost produkcji mięsa drobiowego w Polsce.

Magazyn Grupy Cedrob Z życia Grupy Z życia Grupy

7www.grupacedrob.pl


6

PRZE

GLĄ

D

BR

AN

ŻOW

Y


Ptasia grypa omija Polskę

rolników. Ich zdaniem ustawa zablokuje wiele inwestycji. Ustawa ma między innymi regulo-wać to, jak daleko od budynków mieszkalnych mogą stać budynki generujące nieprzyjemne zapachy. Odległość od zabudowań dla obiektów inwentarskich równym lub przekraczającym 500 DJP ma wynosić co najmniej 500 m. To zda-niem rolników i organizacji branżowych zbyt dużo.Ministerstwo Środowiska w uzasadnieniu pro-jektu wyjaśniło, że jest on wynikiem licznych skarg na nieprzyjemny zapach, którego źródłem są fermy hodowlane.

Rządowy projekt ustawy o minimalnej odległo-ści dla planowanego przedsięwzięcia sektora rol-nictwa, zwany ustawą odległościową lub, mniej elegancko, odorową, budzi kontrowersje wśród

Kontrowersje wokół tzw. ustawy odorowej

Z największą dotychczas epidemią ptasiej grypy w Europie mieliśmy do czynienia na przełomie 2016 i 2017 r. Występowanie wirusa ptasiej grypy jest cykliczne. Między wybuchami epidemii na-stępuje okres względnego spokoju. Ptasia grypa, która w wymienionym wyżej okresie dotknęła Polskę, była częścią epidemii europejskiej, naj-większej w historii naszego kontynentu. Polska epidemia była z kolei największą w historii na-szego kraju.

Unia Europejska, mimo wdrożenia wielu środ-ków zapobiegawczych, nie może się jednak czuć bezpieczna. Branża drobiarska w Belgii od połowy kwietnia walczy bowiem z ptasią grypą. Liczba belgijskich ferm dotkniętych wirusem wzrosła już do 49. Choroba rozprzestrzenia się szybko. Do zakażeń dochodzi głównie na fer-mach kur nieśnych i reprodukcyjnych. Śmier-telność kur niosek jest bardzo wysoka i wynosi 60%. Belgia była piątym co do wielkości obrotu odbiorcą polskich jaj w UE. Epidemia ptasiej grypy w tym kraju może ten wskaźnik znacząco zwiększyć.

Choroba zaatakowała także fermy kaczek w Bułgarii. W kwietniu obecność wirusa potwier-dzono w obwodzie Płowdiw na fermie utrzymu-jącej blisko 35 tys. kaczek. Wirus wystąpił także w rejonie Łowecz.

Od 7 maja nowym Głównym Lekarzem Weteryna-rii został Bogdan Konopka. Nominację wręczył mu minister rolnictwa i rozwoju wsi, Jan Krzysztof Ar-danowski. Bogdan Konopka jest z wykształcenia doktorem nauk rolniczych. Doktorat uzyskał w In-stytucie Zootechniki w Balicach. Posiada 32 lata do-świadczenia w zawodzie.

Wiele dyskusji budzi fakt zawarcia przez Komisję Europejską wstępnego porozumienia z Ukrainą w sprawie zwiększenia bezcłowego kontyngentu taryfowego do 50 tys. ton na przywóz ukraińskiego mięsa drobiowego na rynki państw członkowskich. Co ważne, kontyngent ma zatrzymać import pro-duktów określanych jako „pozostałe elementy”, klasyfikowanych pod kodem celnym 2071370.

Firmy ze Wschodu zaczęły wykorzystywać ten kod jako opcję eksportu piersi kurcząt z kością, które po właściwej obróbce w unijnych zakładach rozbioru, mogły być wprowadzane jako czysty filet na rynek unijny. Pozwalało to Ukrainie na zwiększenie dosta-wy poszukiwanego towaru na rynek UE, przy jedno-czesnym ograniczaniu opłat celnych.

Co więcej, firma C.P. Vietnam Corporation, finanso-wana przez kapitał tajlandzki zapowiada, że w dru-gim kwartale 2020 r. zacznie wysyłać przetworzone produkty drobiowe do Europy i Azji. Według agencji Reuters Unia Europejska może także planować od-blokowanie importu mięsa z brazylijskich zakładów BRF, należących do największej firmy przetwarzają-cej mięso drobiowe na świecie.

Przez ostatnie 13 lat Bogdan Konopka sprawował funkcję Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Leka-rza Weterynarii. Ponadto w latach 2007-2013 pełnił m.in. funkcję prezesa Polskiego Związku Hodow-ców i Producentów Bydła Mięsnego.

Dotychczasowy szef Inspekcji Weterynaryjnej Pa-weł Niemczuk będzie zastępcą Głównego Lekarza Weterynarii.

Zmiana na stanowisku Głównego Lekarza Weterynarii

Pozaunijna konkurencjaw sektorze mięsnym

Komisja Europejska daje zielone światło na import mięsa drobiowego z rynków trzecich.

Z życia Grupy Z życia Grupy

8 www.grupacedrob.pl 9www.grupacedrob.pl

Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob Cedrob S.A. Cedrob S.A.



Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej uzyskali absolutorium z wykonywanych obowiązków w 2018 r. Dokonano również wyboru władz na kolejną kadencję.

Do składu Zarządu Cedrob S.A. wybrano ponownie:

Andrzeja Goździkowskiego – na Prezesa Zarządu,Włodzimierza Bartkowskiego – na Wiceprezesa Zarządu,Aleksandra Koźlakiewicza – na Członka Zarządu,Andrzeja Śliwińskiego – na Członka Zarządu.

Powołano również skład Rady Nadzorczej na kolejną kadencję i wybrano ponownie:

Mirosława Koźlakiewicza, Henryka Włodzimierza Grześkiewicza, Witolda Ludwińskiego, Zbigniewa Koźlakiewicza, Antoniego Rajnika, Piotra Błażkiewicza.

29 maja 2019 r. spółka Cedrob nabyła 100% udziałów w Hodowca sp. z o.o., włączając ją tym samym w struktury Grupy Cedrob.

Prezesem spółki został Andrzej Gołębiewski, a członkami nowo powołanej Rady Nadzorczej zostali:

Włodzimierz Bartkowski - Przewodniczącym Rady Nadzorczej, Andrzej Goździkowski - Członkiem Rady Nadzorczej,Andrzej Śliwiński - Członkiem Rady Nadzorczej,Aleksander Koźlakiewicz - Członkiem Rady Nadzorczej.

Spółka Hodowca zajmuje się hodowlą drobiu grze- biącego i wodnego. Posiada fermy w Łomi i Cerekwi oraz od 2 czerwca dzierżawi od Cedrob S.A. fermy w miejscowościach Kwilno i Staw, na których prowa-dzona jest hodowla kaczek.

1 kwietnia 2019 r. spółka Cedrob zawiązała nową spółkę zależną pod nazwą Cedrob Porty sp. z.o.o.

Zwyczajne Walne Zgromadzenie

Medal 100-lecia Odzyskania NiepodległościAndrzej Goździkowski, prezes i współzałożyciel Cedrob S.A., odebrał z rąk minister przedsiębiorczości i technologii Jadwigi Emilewicz Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości dla biznesu.

Odznaczenie zostało przyznane Andrzejo-wi Goździkowskiemu w podziękowaniu za dokonania w biznesie, zaangażowanie społeczne, a także za pozytywny wpływ

na kondycję krajowej gospodarki. Order przyzna-wany przez Prezesa Rady Ministrów, wręczała oso-biście minister przedsiębiorczości i technologii Ja-dwiga Emilewicz. Uroczystość odbyła się z okazji obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę nie-podległości. Oprócz prezesa Cedrob S.A., podczas wydarzenia uhonorowano przedstawicieli innych przedsiębiorstw i instytucji, m. in. przedstawicieli firm Adamed, Comarch, Forte, Drutex, CCC, Maspex, czy Ziaja.

Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości to pań-stwowa odznaka okolicznościowa ustanowiona dla uczczenia rocznicy odzyskania niepodległości oraz na pamiątkę odrodzenia państwa polskiego. Jest to prostokątny, posrebrzany medal z symbolem orła białego po jednej stronie oraz wizerunkami Woj-ciecha Korfantego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wincentego Witosa, Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Daszyńskiego oraz Józefa Hallera z drugiej.

29 maja 2019 r. w siedzibie spółki Cedrob odbyło się Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Podczas obrad zostały przedstawione m. in. wyniki spółki oraz całej Grupy Cedrob za 2018 r.

Decyzje podjęte


Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob

Trwające od dłuższego czasu coraz większe ożywienie na rynku konsolidacji to efekt stale rosnącej konkurencji na rynku mię-sa. Jak wynika z danych Eurostat, Urzędu

Statystycznego Unii Europejskiej, Polska jest jed-nym z większych producentów mięsa w UE – zajmu-je odpowiednio: 1. miejsce pod względem wielkości produkcji drobiu i 4. miejsce w produkcji wieprzo-winy. To, co kusi inwestorów to szybszy wzrost pro-dukcji względem konsumpcji. W ostatnich latach szczególnie widoczny był wzrost produkcji dro-biu, którego poziom w 2016 r. był o 19,4% wyższy w porównaniu do roku 2010. Z danych Eurostat wy-nika, że w 2018 r. państwa członkowskie UE wypro-dukowały łącznie 15,2 mln ton drobiu, czyli o 3,2 mln ton więcej niż w 2010 r., w czym największy udział miała właśnie Polska (16,8%). Drób stał się dla nas ważnym towarem eksportowym, będącym jedno-cześnie odpowiedzią na trendy panujące w Unii Eu-ropejskiej. Systematycznie wrasta również produk-cja mięsa wieprzowego nad Wisłą. Łączna produkcja wieprzowiny w 2016 r. była o 5,1% wyższa w stosun-ku do roku 2010. W ostatnich latach produkcja nie-znacznie wyhamowała, co jest efektem panującego wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF) oraz mitów o szkodliwości tego rodzaju mięsa. W ocenie eksper-tów jest to jednak zjawisko przejściowe.

Konsolidacji w branży mięsnej podlegają coraz większe podmioty, łącząc się tym samym w duże grupy kapitałowe, mogące rywalizować na arenie międzynarodowej. Polska jest jednym z ważniej-szych potentatów mięsnych w Unii Europejskiej, a jakość polskich wyrobów doceniają klienci na ca-łym świecie. Relatywnie niskie koszty produkcji i pewne rynki zbytu to główne czynniki przemawia-jące za nabyciem polskich przedsiębiorstw z branży mięsnej. Wpływa na to specyfika rynku w Polsce, który jest wciąż mocno rozdrobniony w porównaniu z innymi rynkami UE.

Konsolidacja w branży mięsnej nie jest zjawiskiem nowym. Trwała już od dłuższego czasu, ale ostatnio mocno przyspieszyła. Wcześniej, wbrew oczekiwa-niom ekspertów i analityków, zachodziła bardzo po-woli. W przypadku firm zatrudniających 9 i więcej pracowników w okresie 2007-2015 liczba zakładów mięsnych w Polsce zmniejszyła się o 15%. Zważyw-szy na ośmioletni okres oraz duże rozdrobnienie krajowego sektora to naprawdę niedużo. Dalszej konsolidacji mogą sprzyjać dodatkowe czynniki. Wielu właścicieli dużych zakładów ma problem ze znalezieniem sukcesorów w swoich przedsiębior-stwach. Drugi powód to wciąż ograniczone moż-liwości finansowe związane z realizacją kolejnych inwestycji. Wiele firm jest mocno obciążonych kre-dytami, co jak pokazuje obecna sytuacja Zakładów Mięsnych Henryk Kania S.A., może doprowadzić przedsiębiorstwo na skraj bankructwa. Trzecia kwe-stia to pogorszenie się koniunktury na rynku – pro-ducenci oraz eksporterzy od kilku lat borykają się z problemem spadających marż, nadpodaży, ptasiej

2010 r.

12

2018 r.

15,2

0

3 mln

6 mln

9 mln

12 mln

15 mln

Produkcja drobiu w UE w latach 2010-2018Dane w mln ton.

+27%w porównaniu do 2010 r.

Ożywienie konsolidacyjne na

rynku mięsaPolska jest jednym z większych producentów mięsa w Unii

Europejskiej przy wciąż dużym rozdrobnieniu rynku. Nic dziwnego, że sektor przejęć i fuzji nabrał w ostatnich czasach sporego

rozpędu. Pociąg konsolidacyjny ruszył i nabiera coraz większej prędkości.



Konsolidacja branży mięsnej staje się faktem, a w ostatnim czasie zjawisko to mocno przyspieszyło.

Cedrob S.A.Cedrob S.A.



grypy, wirusem ASF, czy zamknięciem kluczowych rynków (np. embargo ze strony Rosji), co w połącze-niu z rosnącą konkurencją w UE będzie przyspieszać zjawisko konsolidacji.

W sektorze drobiarskim w ostatnich latach najgło-śniejsza była akwizycja firmy Konspol, która jest symbolem sądeckiej przedsiębiorczości i jednym z większych producentów kurczaków, budowanym od ponad 30 lat przez właściciela, Kazimierza Pazga-na. Pod młotek poszedł zakład produkcji pasz, pięć kompleksów hodowlanych, ubojnia i dwa zakłady produkcyjne, w Nowym Sączu i Słupcy w Wielko-polsce. Ich właścicielem został amerykański kon-cern Cargill, który w Polsce znany był do tej pory jako duży producent pasz.

Druga ważna transakcja to sprzedaż części kurczęcej Indykpolu do SuperDrobu, który znajduje się dzisiaj w rodzinie dużego gracza tajskiego - grupy Charoen Pokphand Foods PLC. Pod koniec 2017 r. SuperDrob zakupił dwa zakłady od spółki Indykpol za kwotę 190,1 mln zł. Jarosław Kowalewski, wiceprezes ds. strategii SuperDrob powiedział, że kupno zakładu uboju i wylęgarni kurcząt pozwoli spółce podnieść zdolności produkcyjne, dzięki którym będzie mogła oferować więcej produktów na szerszym rynku. Kil-ka miesięcy wcześniej nastąpiło objęcie mniejszo-ściowego pakietu stanowiącego 33% udziału firmy SuperDrob przez tajską grupę Charoen Pokphand Foods PLC, z czego 30% akcji pochodziło z nowej emisji, a 3% było dotychczas w posiadaniu Henry-ka i Zygmunta Lipków. Wartość transakcji wyniosła 52,1 mln USD. Kapitał pozyskany z tej transakcji zo-stał przeznaczony na wybudowanie nowej fabryki w Karczewie i realizację strategii akwizycyjnej.

Odpowiedzią na wejścia zagranicznych grup ka-pitałowych jest stopniowa konsolidacja polskich przedsiębiorstw. Przykładem takiego procesu jest strategia realizowana przez Grupę Cedrob. We wrze-śniu 2017 r. ogłoszono, że przejmie ona poprzez wcześniej przejętą spółkę zależną Gobarto (dawniej PKM Duda) 5,5 mln akcji spółki ZM Silesia. Szaco-wana wartość transakcji wyniosła 78 mln PLN. Na tym jednak nie kończą się procesy konsolidacyjne w Grupie Cedrob. Do produkcji kurczaków i odbu-dowy pogłowia trzody chlewnej Cedrob dołożył właśnie aktywa należące do niedawna do Kutnow-

Pod koniec maja Sąd Rejonowy w Łodzi wy-dał ostateczną decyzję w sprawie przejęcia części aktywów Exdrobu przez Cedrob, który kupił zorganizowaną część przed-

siębiorstwa oraz zagwarantował zatrudnienie dla ponad 200 osób. W ramach transakcji firma przejęła zakłady uboju, wylęgarnie oraz fermy.

W pierwszej fazie Cedrob skoncentruje się na grun-townej modernizacji ubojni w Kutnie. Do tej pory odbywała się tam produkcja mięsa z kurczaka i gęsi. Teraz zakład będzie zajmował się wyłącznie ubojem drobiu wodnego: kaczek i gęsi. Linie produkcyjne zostaną wymienione, a budynki gruntownie wyre-montowane. Zakończenie modernizacji planowane jest na lipiec tego roku.

- Przejęcie Exdrobu to część naszego długotermino-wego planu rozwoju w segmencie drobiu wodnego. Już w tym momencie w ramach umów kontrakta-

skich Zakładów Drobiarskich Exdrob. Pod koniec ubiegłego roku UOKiK wydał zgodę na realizację tej transakcji, a w połowie maja Sąd Okręgowy w Łodzi wyraził zgodę na przejęcie spółki będącej w upadłości. Innym przykładem zachodzącej we-wnątrzrynkowej konsolidacji jest Grupa Bruno Tas-si, działająca na krajowym rynku od początku lat 90-tych. Grupa skupia m.in. trzy znaczące polskie przedsiębiorstwa z branży mięsnej - Madej Wró-bel, Peklimar oraz Unimięs, które zostały przejęte i zintegrowane z jej strukturami w latach 2015-2017.

W odróżnieniu od innych krajów unijnych, w Polsce w dalszym ciągu funkcjonuje wiele przedsiębiorstw, głównie średniej i małej wielkości, pozostających w rękach polskiego kapitału. W tej sytuacji wielce prawdopodobne wydaje się, że proces konsolida-cji obierze jeden z dwóch kierunków - wchłonięcia małych i średnich przedsiębiorstw przez potenta-tów z branży bądź, jako odpowiedź na zachodzące procesy, łączenia średnich firm w duże podmioty, w celu łatwiejszej ekspansji zagranicznej. Najbliższe kwartały pokażą, w którym kierunku będzie zmie-rzać branża mięsna w Polsce.

cyjnych hodujemy kaczki i ubijamy je w naszych zakładach w Niepołomicach. Kolejnym etapem jest program hodowlany Kaczka 300, który będzie szan-są na rozwój dla rolników. Inicjatywa zapewni nam odpowiednią bazę surowcową i pozwoli podwoić polską produkcję kaczek – mówi Andrzej Goździ-kowski, prezes Zarządu Cedrob S.A.

Od kilku lat w Polsce postępuje konsolidacja branży mięsnej. Dziś tylko duże podmioty są w stanie rywa-lizować z konkurencją na globalnym rynku. Dlatego Grupa Cedrob od kilku lat sukcesywnie poszerza skalę swojej działalności poprzez przejęcia. Spółka Exdrob to trzeci duży podmiot kupiony w ostatnich latach. W 2016 r. firma przejęła pakiet większościo-wy spółki Gobarto, odpowiedzialnej za produkcję wieprzowiny, a w 2017 r. zajmujące się przetwór-stwem mięsa Zakłady Mięsne Silesia S.A.

Cedrob zbuduje największą ubojniędrobiu wodnego w EuropieCedrob kupił będące w upadłości Kutnowskie Zakłady Drobiarskie Exdrob. Nowy właściciel rozpoczyna już gruntowną modernizację ubojni w Kutnie. Docelowo planuje produkcję na poziomie 21 mln sztuk drobiu wodnego rocznie. Przejęcie zakładu to ważny element rozwoju programu Kaczka 300.

Przejęcie Exdrob

+16,8%udział Polski w produkcji drobiu w UE w 2018 r.

Polska produk-cja stanowiła największy od-setek w rekor-dowej produkcji drobiu w UE w zeszłym roku.


Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob Cedrob S.A.Cedrob S.A.

Co to jest program Kaczka 300 i jaki jest jego cel?Trzeba zacząć od wyjaśnienia, jaka jest idea pro-gramu Kaczka 300. Jest to program nowoczesnej hodowli kaczki, w którym rolnik jest dla nas najważ-niejszym partnerem. W ramach programu chcemy wspólnie z polskimi rolnikami wybudować 300 pro-fesjonalnych budynków inwentarskich, kaczników.

Rolnik czy hodowca, który wejdzie do progra-mu Kaczka 300, otrzyma pełną pomoc i wsparcie w uzyskaniu kredytu na budowę kacznika, wsparcie merytoryczne związane z hodowlą, dostawy wyso-kiej jakości i odpowiednio zbilansowanej paszy oraz piskląt kaczych wylężonych w Polsce. Wyproduko-wany w ramach programu żywiec zostanie ubity w naszych zakładach. Gwarantujemy rolnikowi sta-łe dochody na poziomie około 6 tys. zł miesięcznie.

Program Kaczka 300 jest również całkowitą zmia-ną podejścia i technologii do aktualnej produkcji kaczki. Oferowany przez nas projekt budynku to nowoczesny kacznik z wyposażeniem dedykowa-nym do produkcji wysokiej jakości żywca kaczego. Programem chcemy promować konkurencyjną, no-woczesną i nieuciążliwą produkcję rolną w Polsce.

Dla kogo skierowany jest program?Przede wszystkim do młodych polskich rolników. Pod pojęciem młody rozumiem osobę do 50 roku życia, co jest związane z 15-letnim okresem kredy-towania. Najważniejsze jest jednak dla mnie, aby nasi przyszli kontrahenci chcieli pracować i rozwijać się, ponieważ jest to kluczem do sukcesu. Warun-kiem koniecznym przystąpienia do Kaczka 300 jest posiadanie gruntu rolnego, na którym możliwe bę-dzie postawienie kacznika. Program jest na pewno dobrą propozycją również dla hodowców obecnie produkujących kaczki i gęsi oraz innych hodowców i rolników chcących się przekwalifikować w tym kie-runku.

Jaki będzie zakres inwestycji rolnika? Jaki minimalny areał ziemi potrzebuje, by móc przystąpić do programu Kaczka 300?Kaczniki budowane będą w najwyższych standar-dach, w nowoczesnych technologiach dostosowa-nych w optymalny sposób do wymagań produkcji kaczki. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań i technologii pozwala na optymalną produkcję i osiągnięcie właściwych wyników. Inwestycja pole-gać będzie na budowie od podstaw budynku inwen-tarskiego, kacznika, wraz z niezbędną infrastruktu-

rą. Chciałbym tutaj wyjaśnić, że pod tym pojęciem należy rozumieć nie tylko budynek wyposażony do produkcji, ale również wszystkie niezbędne elemen-ty, takie jak wjazd na nieruchomość, utwardzone drogi, place manewrowe, silos na paszę, czy ogro-dzenie nieruchomości. Minimalna wielkość działki to 1 hektar, natomiast zalecany jest większy areał.

Czy rolnik w programie Kaczka 300 ma obowiązki? Jeśli tak, to jakie?Oczywiście, rolnik, który wejdzie do programu ma również obowiązki. Należą do nich: przygotowa-nie budynku do zasiedlenia, opieka i nadzór nad produkcją oraz przygotowanie kaczek do odstawy i załadunku. W planowanym kaczniku prowadzony będzie chów kaczki w ściółkowym systemie utrzy-mania ptaków, co wiąże się z codziennym ściele-niem budynku oraz nadzorem nad produkcją.

Atutem jest na pewno posiadanie przez rolnika chcącego dołączyć do programu własnej ziemi rol-nej, z której będzie pozyskiwana słoma oraz zago-spodarowany obornik. Na każdym etapie programu rolnik otrzyma wsparcie, a właściwe merytoryczne przygotowanie zapewni Akademia Rolnika Kaczka 300.

Program, w którym rolnik jest najważniejszyRozwój produkcji drobiu wodnego jest jednym ze strategicznych celów Grupy Cedrob na najbliższe lata. Przejęcie Kurtnowskich Zakładów Drobiarskich Exdrob oraz wdrożenie programu Kaczka 300 są krokami milowymi w realizacji tego planu.

Kaczka 300

Marek Brycki, dyrektor zakładu DGP (Duck Goose Poland).



Czy przejęty zakład w Kutnie ma znaczenie dla programu Kaczka 300?Zakład Drobiarski w Kutnie ma fundamentalne zna-czenie dla realizacji programu Kaczka 300. Cały ubój kaczki zostanie do niego przeniesiony. Będzie to no-woczesny zakład w centrum Polski, który zostanie w całości przystosowany do uboju drobiu wodnego. Obecnie jest on remontowany i modernizowany do najwyższych standardów. Gruntowna modernizacja pozwoli na osiągnięcie pokaźnych zdolności pro-dukcyjnych.

Nowoczesny zakład uboju wraz z nowoczesnym zapleczem hodowlanym z programu Kaczka 300, pozwoli nam na uzyskanie wysokiej jakości mię-sa i bycie konkurencyjnym na zagranicznych ryn-kach. Wykorzystując własne pisklęta i własne paszę mamy pełną identyfikowalność towaru i stałą, po-wtarzalną, wysoką jakość.

Co to jest Akademia Rolnika?Twórcą Akademii Rolnika jest Gobarto S.A., spółka wchodząca w skład Grupy Cedrob, która w swym programie Gobarto 500 szkoli rolników w zakresie hodowli trzody chlewnej. Wzorujemy się właśnie na tym projekcie, ponieważ uważam, iż ciągły rozwój to właściwy kierunek. Akademia Rolnika oferuje przeprowadzenie cyklu bezpłatnych szkoleń organi-zowanych na terenie całego kraju.

Kursy mają przede wszystkim przybliżyć uczestni-kom zagadnienia związane z nowoczesną produkcją żywca kaczego, ale i przedstawić zasady progra-mu Kaczka 300. Szkolenia będą organizowane dla wszystkich, zarówno doświadczonych hodowców, jak i osób, które chciałyby dopiero rozpocząć dzia-łalność w produkcji drobiarskiej. Z Akademią Rolni-ka Kaczka 300 ruszamy wkrótce.

Czy rolnik otrzyma podstawowe środki do produkcji takie jak pisklęta czy pasze?Niezwykle istotnym elementem programu jest pasza, a w tym przypadku jakość ma kluczowe zna-czenie. W Grupie Cedrob funkcjonują 4 nowoczesne wytwórnie, nad którymi czuwa grupa specjalistów ds. żywienia. Produkujemy pełnoporcjową od-powiednio zbilansowaną paszę dla kaczek, która pozwala na uzyskanie właściwych wyników pro-dukcyjnych oraz zapewnia ich optymalny rozwój. Jeśli chodzi o pisklęta kacze, jesteśmy przygotowa-ni na rozpoczęcie programu - stada reprodukcyjne i wylęgarnie to kierunek, który na pewno będziemy rozwijać. Wszystkie te działania mają na celu stwo-rzenie dla hodowcy możliwości produkcji wysokiej jakości żywca.

Czy program wiąże się z ryzykiem spadku cen na rynku?Rolnik nie ponosi żadnego ryzyka związanego z sy-tuacją cenową na rynku drobiu. Otrzymuje gwaran-cję regularnych wstawień piskląt kaczych, stałych dostaw wysokiej jakości paszy, obsługę weteryna-ryjną oraz terminowy odbiór żywca do uboju. Uzy-skane z hodowli wynagrodzenie gwarantuje moż-liwość spłaty zobowiązań kredytowych, pokrycie kosztów działalności, w szczególności związanych z opłatami za media, ogrzewanie i zabiegi zootech-niczne oraz zapewnia stały miesięczny zysk dla ho-dowcy przez cały okres trwania umowy.

W zakładzie w Kutnie zostaną zastosowane nowo-czesne technologie uboju, rozbioru i pakowania, pozwolające wyprodukować szeroki asortyment produktów z kaczki, który następnie trafią do od-biorców w kraju i za zagranicą.

Jak przystąpić do programu Kaczka 300?Aby przystąpić do programu należy skontaktować się z wybranym koordynatorem odpowiedzialnym za dany region. Do programu zapraszam rolników z całej Polski, ponieważ nie ma tutaj ograniczenia lokalizacji. Zachęcam do wejścia na naszą stronę internetową: www.kaczka300.pl, gdzie znajdują się dane kontaktowe do przedstawicieli oraz do-kładne informacje o programie Kaczka 300.

Cedrob S.A. Cedrob S.A.

Według danych IERiGŻ przemysłowa produkcja mięsa drobiowego w Polsce utrzymała się w 2018 r. na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego. Według wstępnych szacunków, wyniosła ona ok. 2,7 mln ton i była o 0,5% mniejsza niż przed rokiem. Z kolei całkowita produkcja drobiu (uwzględnia-jąca mniejsze zakłady) według IERiGŻ wyniosła z kolei 2,9 mln ton i była o 4,3% większa niż w roku poprzednim.

Mięso kurcząt stanowiło ok. 82% całkowitej prze-mysłowej produkcji mięsa drobiowego, indyków ok. 15%, a pozostałego drobiu – w tym kaczek i gęsi – ok. 3%.

Na podstawie liczby sztuk drobiu zbadanych przedubojowo można szacować, że w 2018 r. wypro-dukowano ok. 1,17 mld sztuk kurcząt brojlerów, ok. 42 mln sztuk indyków rzeźnych, ok. 25 mln sztuk brojlerów kaczych i ok. 5,8 mln sztuk gęsi tuczo-nych.

Eksport kaczek w Polsce w 2016 r. i 2017 r. rósł w tempie 18% rocznie. Coraz istotniejsze dla zwięk-szania sprzedaży zagranicznej stają się rynki azja-tyckie, co otwiera kolejne perspektywy rozwoju.

Produkcja drobiuw liczbach

Całkowita przemysłowa produkcja mięsa drobiowego

82%mięso kurcząt

mięso indyka

mięso z kaczek i gęsi

15%

3%



Polscy hodowcy drobiu poszukują dywersy-fikacji. Oprócz brojlerów kurzych jesteśmy czołowym producentem indyków i gęsi. Jak pan ocenia szanse polskich hodowców na dogonienie Węgrów, czy Francuzów w pro-dukcji kaczek?Brojlery kurze zdominowały także światową pro-dukcję drobiarską stanowiąc około 85%. W Polsce jest podobnie. Z tym, że produkujemy zdecydo-wanie za mało kaczek, a przodujemy (1. miejsce w Europie, 3. na świecie) w produkcji indyków. Tak więc wzrost produkcji mięsa kaczek, na które jest coraz większe zapotrzebowanie konsumentów krajowych, jest właściwym kierunkiem. Czy w pro-dukcji kaczek dogonimy Węgrów lub Francuzów? Na początku lat 70-tych ubiegłego wieku uczyliśmy się nowoczesnego drobiarstwa u Węgrów, a obecnie dużo eksportujemy na ten rynek, natomiast Fran-cuzi na początku obecnego stulecia produkowali prawie czterokrotnie więcej mięsa drobiowego niż Polacy. Więc myślę, że jest taka szansa.

Co do gęsi, to produkujemy je głównie na eksport, a w skali całego polskiego drobiarstwa jest to pro-dukcja niszowa. Popyt na rynku krajowym jest, mimo różnych akcji promocyjnych, niewielki. Cho-ciaż osobiście jestem smakoszem gęsiny.

Czy to perspektywiczna produkcja, zwłasz-cza z uwagi na chłonny rynek azjatycki?Jeśli pytanie dotyczy mięsa kaczego, to wydaje mi się, że istnieje duże zapotrzebowanie na rynku we-wnętrznym. Nie znam chłonności rynków azjatyc-kich. Wiem jednak, że najwięcej kaczek produkuje się w Chinach. Mięso i jaja kacze stanowią tam głów-ne źródło białka zwierzęcego.

Grupa Cedrob intensywnie rozwija hodow-lę kaczek we współpracy z rolnikami, po-kazując, że kooperacja między przetwór-cą i rolnikiem może przynosić obustronne korzyści. Czy myśli pan, że kontraktacja i pogłębiona współpraca jest szansą czy ko-niecznością dla rolników?To właściwy kierunek współpracy. W nowoczesnym drobiarstwie chów drobiu rzeźnego, w tym kaczek bez gwarancji sprzedaży ptaków w określonym wie-ku to ogromne ryzyko ekonomiczne. Szczególnie dotyczy to drobiu wodnego, którego wiek uboju de-terminowany jest także dojrzałością piór. Kontrak-tacja jest więc zarówno szansą jak i koniecznością.

konsumpcja drobiu wynosi nawet około 38-39 kg na 1 mieszkańca rocznie. To bardzo dużo i bardzo dobrze! Jednak dalszy znaczący wzrost spożycia bę-dzie bardzo powolny. Od lat eksport mięsa drobio-wego przekracza 40%, a niekiedy 45% jego produk-cji. To bardzo korzystna sytuacja, ale jednocześnie także niebezpieczna, szczególnie gdy około 90% eksportu trafia na rynki krajów UE. Trzeba bowiem pamiętać, iż samowystarczalność UE w produkcji mięsa drobiowego wynosi około 105%.

Moim zdaniem szanse dalszego wzrostu polskiego eksportu na rynki UE są mocno ograniczone i wąt-pliwe. Szczególnie przy Ukrainie, gdzie drobiar-stwo szybko nadrabia zaległości rozwojowe, bardzo umiejętnie wykorzystuje dostęp do rynku unijnego i luki prawne w tym zakresie. Zdobycie pozaeuro-pejskich rynków zbytu warunkuje dalszy rozwój polskiego drobiarstwa. Najbardziej obiecujące kie-runki to Chiny, Bliski i Daleki Wschód oraz Afryka. Musimy jednak pamiętać, że konkurencja ze strony Brazylii i USA jest tam bardzo silna.

Kontraktacja jest szansą i koniecznościąO kondycji polskiego drobiarstwa rozmawiamy z prof. Janem Jankowskim, kierownikiem Katedry Drobiarstwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Właściwy kierunek współpracy

Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej podaje, że w 2018 r. całko-wita produkcja mięsa drobiowego w Polsce wyniosła ok. 2,9 mln ton i przewiduje dal-szy wzrost produkcji drobiowej w 2019 r. Ma ona osiągnąć ok. 3,2 mln ton. Myśli pan, że trend utrzyma się również w kolejnych la-tach?W ostatnich latach dynamika wzrostu produkcji mięsa drobiowego w Polsce jest imponująca. Od 2007 r., w ciągu 12 lat, uległa ona potrojeniu. Tempo niespotykane w innych gałęziach rolnictwa i sekto-rach gospodarki. Wszystko wskazuje na to, że prze-widywania dotyczące bieżącego roku zostaną zre-alizowane. A w następnych latach? Moim zdaniem dynamika rozwoju drobiarstwa ulegnie zmniejsze-niu, chociaż w wielu regionach kraju powstają nowe inwestycje związane z ubojem i przetwórstwem dro-biu. Problem może wystąpić jednak z pozwoleniami na budowę nowych ferm, spowodowany coraz bar-dziej negatywnym nastawieniem części społeczeń-stwa do wielkotowarowej produkcji zwierzęcej, nie tylko do drobiarskiej i nie tylko w Polsce. Ponadto planowany zakaz stosowania soi modyfikowanej ge-netycznie w żywieniu zwierząt nie tylko zahamuje wzrost, ale także spowoduje poważne zmniejszenie dotychczasowej produkcji.

Co ciekawe w analizach Departmanetu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) pojawiły się prognozy, że produkcja mięsa drobiowego w Unii Europejskiej w 2019 r. wzrośnie, ale jest to spowodowane głów-

nie wzrostem produkcji w Polsce, co poka-zywało bardzo dobrą kondycję rodzimych hodowców drobiu. Co jest źródłem przewa-gi konkurencyjnej polskiego drobiarstwa i z czego ona wynika?Polska od 2016 r. jest największym producentem mięsa drobiowego w UE. Nasze mięso stanowi po-nad 15% produkcji całej Unii. Tak więc polscy dro-biarze mają znaczący wpływ na wielkość produkcji w UE. Czy znajdują się w dobrej kondycji? Moim zdaniem jako cała branża tak, ale sytuacja ekono-miczna właścicieli ferm jest bardzo zróżnicowana. W gorszej sytuacji znajdują się właściciele małych ferm, eksploatujących stare, energochłonne bu-dynki i nienadążający za rozwojem nowych tech-nologii. W zdecydowanej większości infrastruktura techniczna i technologiczna polskiego drobiarstwa oraz pracującego głównie na jego potrzeby przemy-słu paszowego są bardzo nowoczesne, spełniające najwyższe standardy. To między innymi decyduje o dużej przewadze konkurencyjnej. Produkujemy najtaniej w UE. Nie bez znaczenia jest tu także nadal relatywnie tania siła robocza.

Głównym odbiorcą naszego drobiu są dziś kraje unijne. Jednak, aby dalej się rozwijać powinniśmy szukać nowych rynków zbytu poza UE. Które rynki są dziś najbardziej per-spektywiczne?Tak szybki wzrost produkcji mięsa drobiowego w Polsce jest możliwy dzięki eksportowi. Według moich szacunków, przygotowanych na podstawie bilansu produkcji i handlu zagranicznego, krajowa

Prof. Jan Jankowski, kierownik Katedry Drobiarstwa UWM w Olsztynie


Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob Badania i rozwój Badania i rozwój

rocytów, aktywność enzymów śluzówkowych oraz rozwój komórek kubkowych są dobrymi wskaźnika-mi funkcjonalnej pojemności jelit.

Badania dotyczące wczesnej suplementacji piskląt prowadzone są już od co najmniej dwóch dekad. Okres obejmujący kilka dni przed wykluciem oraz kilka dni po wykluciu decyduje o prawidłowym rozwoju układu pokarmowego i odpornościowego piskląt.

Istnieje kilka form wspierania piskląt tuż przed i po wykluciu. Poprzez szczepienia, suplementację i nowoczesne karmienie wraz z pojeniem na wylę-garni tuż po wykluciu oraz podawanie pre- i probio-tyków, witamin czy enzymów w postaci natrysków żelowych na wyklute pisklęta w momencie tzw. wy-bierania.

Nowo wyklute kurczęta podatne są na zasiedlanie jelit. Wykazano, iż ilość bakterii w jelicie krętym i ślepym ustala się w pierwszym dniu po wykluciu, stabilizuje się przez kolejne 3 dni i pozostaje nie-zmieniona przez kolejne 30 dni, przy zachowaniu odpowiednich warunków środowiskowych.

Podawanie suplementów probiotycznych w postaci natrysków żelowych, w pierwszych godzinach życia piskląt, modyfikuje mikrobiom jelitowy oraz ogra-nicza infekcje bakteryjne, a tym samym ogranicza śmiertelność w pierwszych dniach życia piskląt. Aminokwasy, tj. L-arginina, L-lizyna, L-histydyna czy treonina korzystnie wpływają na późniejsze przyrosty, zaś witaminy C i E zwiększają odporność. Węglowodany wpływają na zapasy glikogenu, a po-chodne kreatyny na rozwój mięśni.

Programowanie wczesnej suplementacji piskląt, już na etapie wylęgarni, może okazać się skuteczną metodą pozwalającą ptakom osiągnąć określone pa-rametry jakościowe. Stosowanie probiotyków, pre-biotyków, egzogennych enzymów czy szczepionek w postaci natrysków żelowych pozytywnie przy-czynia się nie tylko do rozwoju całego mikrobiomu jelitowego kurcząt, ale również kreuje zmiany mor-fologiczne i fizjologiczne jelit młodych ptaków.

Dla podtrzymania obecnego trendu wzro-stu produkcji niezbędne jest utrzymanie lub poprawa funkcjonowania zdrowych jelit ptaków, które odpowiedzialne są

w dużej mierze za lepsze wykorzystanie paszy oraz ogólny stan zdrowia zwierząt. Nie możemy zapomi-nać, że to właśnie w jelitach zlokalizowane jest ok. 70% całego układu immunologicznego.

Odżywianie i zdrowie zwierząt są współzależne, a połączenie tych stanów następuje właśnie w jeli-tach. Termin tzw. zdrowych jelit obejmuje w swym znaczeniu żywienie, fizjologię jelit, mikrobiologię oraz immunologię, odnosi się do szerokiego wpły-wu na rozwój zwierząt hodowlanych poprzez pro-gramy żywieniowe.

Nabłonek jelit działa jak fizyczna i immunologicz-na bariera dla szkodliwych substancji dostających się z zewnątrz do organizmu. Zdrowe jelita to z jed-nej strony efektywne wykorzystanie składników odżywczych, a z drugiej właściwie funkcjonujący układ odpornościowy, stymulowany poprzez stabil-ny mikrobiom jelitowy (tzw. dobre bakterie).

Poprzez składniki pokarmowe, ich jakość, ilość oraz czas przebywania w układzie pokarmowym jeste-śmy w stanie oddziaływać na delikatną równowagę między ekologią gospodarza, dietą a jelitami. Tak więc, składniki diety powinny być korzystne dla struktury jelitowej gospodarza oraz komensalnej mikroflory. W niesprzyjających warunkach jakie mogą być spowodowane niewłaściwą dietą wzrasta ryzyko martwiczego zapalenia jelit, kokcydiozy oraz innych stanów patogennych wywołanych przez nie-właściwe środowisko.

Pierwsze godziny życia piskląt to bardzo wrażliwy okres, gdzie z diety głównie lipidowej pochodzącej z żółtka, pisklęta przechodzą na dietę stałą opartą na węglowodanach.

W tym czasie następuje dynamiczny rozwój bło-ny śluzowej jelit, niezbędny do szybkiego wzrostu piskląt. Wysokość kosmków jelitowych, głębokość krypt oraz ich proliferacja, szybkość migracji ente-

Piśmiennictwo:Yadav S, Jha R. Strategies to modulate the intestinal microbiota and theireffects on nutrient utilization, performance, and health of poultry. J Anim SciBiotechnol. (2019) 10:2. doi: 10.1186/s40104-018-0310-9.

Jha R, Berrocoso JD. Review: dietary fiber utilization and its effects onphysiological functions and gut health of swine. Anim. (2015) 9:1441–52.

Najważniejszy jest dobry startRosnąca produkcja drobiu oraz wymagania konsumentów dotyczące wysokiej jakości mięsa stawiają przemysł drobiarski pod presją poszukiwania nowych form, strategii żywieniowych.

Kluczowa rola żywienia i właściwego wspierania rozwoju układu pokarmowego

Młode pisklęta tuż po wykluciu pokryte żelem z dodatkiem bakterii probiotycznych.



Tradycją stało się coroczne wsparcie Ce-drob dla letnich inicjatyw kulturalnych, sportowych czy oświatowych, co czynimy z radością widząc, jak pozytywnie przy-

czyniamy się do poprawienia codzienności naszych współmieszkańców. W tym roku nie mogło być ina-czej.

II kwartał tego roku obfitował w liczne wydarze-nia: festyny, pikniki rodzinne, turnieje lub jubile-usze, które mieliśmy przyjemność wesprzeć finan-sowo lub rzeczowo. Znaczącymi wydarzeniami, podczas których zaznaczyliśmy swoją obecność w minionych miesiącach były m. in. III Europej-ski Festiwal Schumana i Narodowy Dzień Dziecka w ogrodach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Tylko w maju i czerwcu br. byliśmy obecni w aż 50 różnego rodzaju inicjatywach. Dzięki naszej pomocy najmłodsi z powiatów ciechanowskiego,

mławskiego, rypińskiego, kluczborskiego, sierpec-kiego, płońskiego, żuromińskiego mogli bawić się na ok. 20. obchodach Dnia Dziecka lub piknikach rodzinnych. Nie zabrakło nas podczas organizacji rajdów rowerowych w Szreńsku i Sońsku, a także na Międzynarodowym Wyścigu Kolarskim „Me-moriał Andrzeja Trochanowskiego” w Baboszewie, Ogólnopolskich Zawodach Szkół STO w Pływaniu w Ciechanowie, czy na Turnieju Koszykówki Dziew-cząt i Chłopców „Sokół Cup 2019” w Działdowie. Pomogliśmy też w zakupie strojów dla drużyn spor-towych z Rypina, Raciąża i Kuczborka.

Swoją cegiełkę dołożyliśmy między innymi do or-ganizacji przyjazdu drużyny harcerskiej z Białorusi do Polski. Wsparliśmy także organizację kilku Dni Strażaka i jubileuszy OSP. Tu warto wspomnieć o innych uroczystościach, które odbyły się również z naszym udziałem: świętowanie 20-lecia przy-wrócenia powiatu rypińskiego, 500-lecia nadania praw miejskich miastu Karniszyn, czy jubileuszu szkoły w Bądkowie. Nie moglibyśmy nie wspo-mnieć o przekazaniu środków finansowych na zakup ok. 40 łóżek szpitalnych dla chorych leczo-nych w Specjalistycznym Szpitalu Wojewódzkim w Ciechanowie.

Dokładanie małej siły sprawczej do tak wielu dobro-czynnych inicjatyw nadaje sens naszym działaniom. Mamy nadzieję, że te projekty wywołały na buziach najmłodszych uśmiech, a dorosłym pozostawiły miłe wspomnienia.

Odpowiedzialny przedsiębiorca wspiera lokalne inicjatywy społeczneCedrob, jako jedna z największych firm w regionie, zwraca szczególną uwagę na środowisko, w którym funkcjonuje. Od prawie 30 lat jesteśmy sąsiadami dla wielu społeczności, instytucji i organizacji, z którymi staramy się tworzyć przyjazną i ciekawszą rzeczywistość.


Studenci zwiedzali zakłady Cedrob

Firma Cedrob od lat współpracuje z placów-kami akademickimi w całym kraju. Jest to nie tylko forma kooperacji w postaci re-alizacji badań i rozwijania naszego know-

-how. To także wyjście naprzeciw młodym ludziom, studentom, którzy dopiero kształtują swoją ścież-kę zawodową. Ponieważ chęć pogłębiania wiedzy i ciągłego rozwoju to wartości, które nasza firma wspiera od początku swojej działalności.

Podążając za tą myślą, pozytywnie zareagowaliśmy na propozycję studentów Szkoły Głównej Gospo-darstwa Wiejskiego w Warszawie, którzy poprosili o możliwość zwiedzania zakładów firmy. W konsekwencji 24 maja br. gościliśmy 50 studentów wydziałów: Nauk o Zwierzętach, Biologii, Rolnic-twa oraz Medycyny Weterynaryjnej SGGW w kilku naszych lokalizacjach. Wizyta odbyła się pod opie-ką Moniki Michalczuk, profesora Wydziału Nauk

o Zwierzętach SGGW, w ramach realizacji projektu studenckiego „Od pola do stołu” i podzielona była na kilka etapów.

Pierwszym punktem programu było zwiedzanie wytwórni pasz w Raciążu. Studenci mieli okazję zobaczyć proces wytwarzania paszy od momentu przyjęcia surowców do otrzymania gotowego granu-latu. Następnie, w głównej siedzibie firmy, dr Gabriel Bodek, pełnomocnik Zarządu Cedrob S.A. ds. badań i rozwoju, zaprezentował film przedstawiający funkcjonowanie zakładów oraz możliwości produk-cyjne Grupy Cedrob. Dr Magdalena Polak-Rostek, zastępca głównego technologa w Zakładzie Pro-dukcji Pasz, opowiedziała o wysokich standardach jakości procesów produkcji pasz oraz zaawansowa-niu technologicznym wytwórni funkcjonujących w strukturach Cedrob, a dyrektor Zakładu Produkcji Pasz, Mirosław Bodek, przybliżył możliwości rozwo-ju kariery w ZPP. Założenia programu Kaczka 300, który zakłada wybudowanie przez Cedrob wspólnie z rolnikami 300 kaczników, wyjaśnił Marek Brycki, dyrektor działu DGP. Informacje dotyczące karie-ry - staży i praktyk oraz warunków zatrudnienia w firmie Cedrob uzupełniły przedstawicielki Działu Kadr, pani Sylwia Krzyśpiak i Małgorzata Skrzypiń-ska. Następnie uczestnicy wycieczki podzielili się na grupy. Pierwsza grupa odwiedziła ubojnię drobiu w Ujazdówku, a druga wylęgarnię piskląt w Skarżyn-ku. Po obiedzie studenci udali się na fermę drobiu rzeźnego, gdzie zapoznali się ze specyfiką pracy oraz standardami przygotowania transportu zwierząt do zakładu ubojowego.

Projekt studentów SGGW - „Od pola do stołu”



Wśród licznych atrakcji każdy ma-luch marzący o zawodzie policjan-ta, strażaka, detektywa czy sapera mógł znaleźć coś dla siebie. Nie za-

brakło też rozrywek dla małych odkrywców, wielbi-cieli gier komputerowych czy fanów sportu. Odbyły się także pokazy wojskowe, w tym pokazy niespo-tykanych pojazdów militarnych, podczas których dzieci mogły wsiąść do pojazdów bojowych, wziąć do ręki karabin lub przymierzyć hełm i kamizelkę kuloodporną. Inną równie obleganą atrakcją było stoisko detektywistyczne, gdzie dzieci uczyły się

składania odcisków palców lub mogły zeskanować twarz w technologii 3D. Na wielbicieli natury czeka-ła nauka dojenia sztucznej krowy i warsztaty o mio-dzie z udziałem bartnika.

Takie wydarzenie nie mogłoby się obyć bez aktyw-ności sportowych. Na stoisku Ministerstwa Sportu najmłodsi pod okiem instruktora trenowali judo, unihokej, szermierkę czy żeglarstwo oraz grali w piłkarzyki. Mali goście mieli również możliwość zwiedzenia wnętrz KPRM - sali posiedzeń Rady Mi-nistrów oraz gabinetu premiera.

Na wszystkich uczestników czekała degustacja róż-nego rodzaju przysmaków, zorganizowana przez polskich producentów żywności. Nie ukrywamy, że obecność Grupy Cedrob na tak ważnym wydarze-niu w tym szczególnym dniu to dla nas zaszczyt. Na stoisku serwowaliśmy gościom Grupy Cedrob kieł- baski z grilla, które cieszyły się ogromnym zain-teresowaniem. Uśmiechy goszczące na twarzach najmłodszych oraz ich rodziców do dziś napa- wają nas pozytywną energią i dają motywację do dalszych działań.

Wsobotę, 11 maja, w parku miejskim w Mławie odbyła się promocja re-gionalnych, zdrowych produktów wytwarzanych przez przedsiębior-

ców branży spożywczej oraz regionalnych produ-centów pod nazwą „Nasze smaki”, na której pojawił się premier Mateusz Morawiecki.

Przedsiębiorcy uczestniczący w wydarzeniu, którzy zechcieli podzielić się z innymi swoimi wyrobami, eksponowali produkty na stoiskach ustawionych w centrum miasta, w otoczeniu pięknej zieleni, w zabytkowym parku miejskim.

- Polska żywność jest najzdrowsza, najsmaczniejsza i musi trafiać na wszystkie europejskie stoły - mó-wił premier w Mławie. Potrzebujemy móc konty- nuować nasze zmiany na tej ziemi, dla Polski; pa-trzymy na Polskę przez pryzmat takich miast jak Mława, to jest dla nas podstawowy punkt odniesie-nia - dodał.

Swoją obecność podczas wydarzenia zaznaczy-ła także Grupa Cedrob, gdzie zaprezentowaliśmy ofertę na stoisku firmowym, na którym mieliśmy zaszczyt gościć premiera Mateusza Morawieckiego wraz z przedstawicielami samorządu.

Grupa Cedrob na festiwalu „Nasze smaki”

Najmłodsi świętowali w ogrodach premieraZ okazji Dnia Dziecka 1 czerwca premier Mateusz Morawiecki tradycyjnie już zaprosił najmłodszych do ogrodów swojej kancelarii. Zebranych przywitali dyrektor generalna KPRM Magdalena Tarczewska-Szymańska oraz minister energii Krzysztof Tchórzewski. Na pikniku obecnych było ok. 10 tys. osób. Każdy uczestnik, niezależnie od wieku, znalazł dla siebie interesującą aktywność.

Grupa Cedrob na Narodowym Dniu Dziecka

Premier z wizytą w Mławie

Wielorakość atrakcji przygotowanych dla najmłodszych przez Kancelarię Premiera robiła ogromne wrażenie.

Stoisko Grupy Cedrobczęstowało gości swoimi produktami.

Fot.

Kry

stia

n M

aj/K

PR

MFo

t. K

ryst

ian

Maj

/KP

RM

Fot.

Kry

stia

n M

aj/K

PR

M




Od lat wskazywano na potrzebę kom-pleksowego uregulowania problemu uciążliwości zapachowej w przemyśle i rolnictwie. Prace trwały wyjątkowo dłu-

go i niewiele wskazywało na to, aby miały się zakoń-czyć. Choć przez ostatnie lata rządzący wskazywali na konieczność obowiązywania dwóch dokumen-tów: Kodeksu dobrej praktyki rolniczej z 2004 r. oraz Kodeksu przeciwdziałania uciążliwości zapachowej z 2016 r., które poświęcone były m.in. kwestii odoru, według ustawodawcy były one niewystarczające. Ministerstwo Środowiska postanowiło zapropono-wać regulację, która miała szybko rozwiązać przy-najmniej część problemu. Niestety nie uwzględnio-no wielu czynników i wpływu regulacji na inne sfery życia społecznego i gospodarczego.

Projekt regulacjiPrzedstawiony w I kwartale 2019 r. projekt “Ustawy o minimalnej odległości dla planowanego przedsię-wzięcia sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzykiem powstawania uciążliwo-ści zapachowej” został w skrócie nazwany “ustawą odorową” lub „odległościową”. Zapisy dokumentu są obecnie konsultowane, a same przepisy miałyby wejść w życie już 1 lipca 2019 r.

Według zapisów projektu, chów lub hodowla zwie-rząt w liczbie co najmniej 500 DJP (dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza) będą musiały być oddalone od wymienionych w projekcie obiektów o co najmniej 500 metrów. Średniej wielkości fermy (210-500 DJP) będą z kolei lokowane odpowiednio w odległości od 210 do 500 m. Odległość ustalać należałoby nie tylko w odniesieniu do budynków mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej, szpitali, gospodarstw agroturystycznych, ale także od granic uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowi-skowej, parków narodowych i ich otulin.

Reakcja branżyBranża mięsna przyznaje, że temat należy uregu-lować oraz zgłasza szereg zastrzeżeń do projektu i sposobu jego procedowania. – Rolnikom trudno zrozumieć, dlaczego produkcja zwierzęca została objęta projektem ustawy, a wy-łączono z niej składowiska śmieci, wytwórnie ce-mentu, czy np. zakłady produkujące pustaki. (...) Naszym zdaniem nie ma przesłanek do twierdzenia, że fermy powodują jakiekolwiek większe zagrożenia (odory), niż inne obiekty przemysłowe, przemysł ciężki, oczyszczalnie ścieków, przemysł papierniczy i wiele innych, na które nie nakłada się tego typu ograniczeń – napisał w piśmie skierowanym między

innymi do ustawodawcy Aleksander Dargiewicz, dyrektor biura Krajowego Związku Pracodawców--Producentów Trzody Chlewnej.

Branża drobiarska wskazuje z kolei, że dalszy roz-wój tej gałęzi polskiego sektora rolno-spożywczego, jest uzależniony od możliwości rozwoju istnieją-cych i budowy nowych ferm utrzymujących drób. Pochopne wprowadzenie przepisów i pomijanie głosu branży uderzy w wielu inwestorów, ale też po-wiązane z nimi sektory. Ograniczenie rozwoju bazy surowcowej, która dziś i tak jest dalece utrudniana, spowolni rozwój i przyczyni się do stopniowej utraty konkurencyjności, tym bardziej, że nowe przepisy obejmowałyby również modernizację i rozbudowę istniejących budynków.

Piotr Lisiecki, prezes Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz, stwierdził dodatkowo, że tworząc projekt „ustawy odorowej” nie wykonano rzetelnej analizy ryzyk związanych z konsekwencjami pla-nowanych regulacji. Gdyby tego dokonano ustawa nie miałaby szans na dalsze procedowanie. Dodał także, że dla wielu ferm dalsza rozbudowa i/lub równoległa zmiana charakteru produkcji jest czę-sto jedyną szansą, aby utrzymać konkurencyjność na rynku. Duża część z nich jest w trakcie realizacji inwestycji lub w krótkim terminie planowała rozwój działalności, ponosząc przy tym określone nakłady kapitałowe. Taka sytuacja może doprowadzić wielu rolników do trudnych do oszacowania strat lub na-wet bankructw.

Do polemiki włączył się również Witold Choiński, prezes Związku Polskie Mięso:– Nie wyobrażam sobie, żeby na wsi budować oborę bądź chlewnię w odległości 500 metrów od gospo-darstwa. Byłoby to niewykonalne, nielogiczne i po prostu nie do spełnienia. Ta ustawa przyniesie je-dynie straty dla małych i średnich producentów rol-nych, zablokuje ich rozwój i zamknie drogę do tego, żeby mogli rozwijać swoje gospodarstwa – mówi w rozmowie z serwisem portalspozywczy.pl.

Debata z branżąW połowie maja na prośbę organizacji rolniczych odbyła się również debata publiczna z udziałem przedstawicieli branży mięsnej, hodowców oraz re-prezentantów Ministerstwa Środowiska oraz Mini-sterstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dyskusja zakoń-czyła się głosowaniem, gdzie spośród 180 zebranych, 176 było przeciwnych projektowi ustawy.

Portal farmer.pl wysłał do Ministerstwa Środowiska zapytanie, czy po zgłoszeniu tak licznych uwag ze strony branży mięsnej i hodowlanej są planowane zmiany w projekcie ustawy. W przesłanej odpo-wiedzi resort środowiska tłumaczy, że trwa dalsze procedowanie projektu i aktualnie nie jest możliwe przekazanie szczegółów w zakresie ewentualnych zmian w projekcie. 1 lipca jest blisko, a konsensusu nie widać.

Kontrowersje wokół nowej ustawy odległościowejUstawa odległościowa wywołała gwałtowny sprzeciw branży mięsnej i hodowlanej. Uderzyła bowiem w podstawy jej rozwoju. Zabrakło należytego wyważenia interesu publicznego z interesem prywatnym w ramach inwestowania na obszarach wiejskich. Narzucenie selektywnych ograniczeń i pominięcie interesu hodowcy nie rozwiąże, zdaniem branży, kwestii uciążliwości zapachowej.



Taki mniej więcej był przekaz Naczelnika Wydziału Ochrony Atmosfery Departa-mentu Ochrony Powietrza i Klimatu, Ro-mana Głaza. To stanowisko ministerstwa

usłyszeli uczestnicy posiedzenia Zespołu Debaty Publicznej 13 maja 2019 r.

Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz była jed-nym ze współorganizatorów debaty, która zgroma-dziła 160 uczestników, członków poważnych orga-nizacji branżowych. Szeptano, że na sali obecnych jest 30 mld euro polskiego eksportu.

Kto pisze skargi na rolników? Najczęściej nowi mieszkańcy wsi. Bogatsze mieszczuchy (złośliwość zamierzona), którzy wykupują upadające gospodar-stwa z przeznaczeniem na dacze lub domy letnisko-we. Czemu taki proceder stał się popularny? Przede wszystkim dlatego, że rolnictwo w Polsce błyska-wicznie się zmienia. Młodzi ludzie rzadko decydu-ją się pozostać na gospodarce rodziców. Zwłaszcza, gdy są to gospodarstwa mniejsze, niedoinwestowa-ne. Dzieci rolników idą na studia, po czym znajdują pracę w mieście i już nie wracają. Ich rodzice doży-wają starości, a gdy umierają, lub gdy brakuje sił na pracę w rolnictwie, gospodarstwo trafia na sprze-daż. Ziemia cieszy się najczęściej zainteresowaniem sąsiadów i bez trudu znajduje właściciela. Nato-miast zabudowania trafiają w ręce wspomnianych wyżej mieszczuchów. Nowi nabywcy sugerują się cenami (wiadomo, że metr kwadratowy pod Żuro-minem kosztuje znacznie taniej niż w Jankach) oraz wymarzoną, idylliczną wizją wsi. Niebo niebieskie, trawa zielona, dachy czerwone. Skowronek śpiewa wysoko, a bosa pastereczka pasa gąski poganiając leszczynową witką. Bajkowa sielanka.

I wtedy dochodzi do zderzenia marzeń z rzeczywi-stością. Bo polska wieś to przede wszystkim rolnic-two, ze swoimi specyficznymi hałasami, zapachami, z charakterystycznym rytmem prac. A nowi miesz-kańcy, najczęściej obarczeni kredytem hipotecznym na zakup swojego wymarzonego siedliska zaczynają szaleć. Skargi, pretensje, awantury. Dramat.

Dochodzimy do ważnego punktu w opisie proble-mu odorów: jak to mierzyć? Np. hałas można zmie-rzyć w decybelach i zapisać dopuszczalne poziomy

Egzamin na włościaninaLudzie skargi piszą. Różne. Poważne i mniej poważne. Ot, choćby na smród z budki z kebabami. Ministerstwo Środowiska i podległe mu organy terenowe muszą coś z tymi skargami zrobić. Więc pracują nad „ustawą odorową”.

w stosownych przepisach. Ale zapachy są znacznie trudniejsze do skodyfikowania. Węch każdego czło-wieka to wyjątkowo indywidualna sprawa. Ja np. nie mogę wytrzymać zapachów, jakie panują w war-szawskich tramwajach w godzinach szczytu. Z kolei zapach dużej chlewni już mi nie przeszkadza.

Ministerstwo Środowiska proponuje zablokować budowę nowych obiektów hodowlanych w pobliżu siedzib ludzkich. Jest to kolejna, histeryczna próba szybkiej zmiany prawa, by przed wyborami sprawiać wrażenie u wyborców, jak bardzo „władza się stara”. Skutek będzie taki, że dla wykazania się przed opi-nią publiczną, Ministerstwo Środowiska zablokuje możliwość rozwoju młodym rolnikom, którzy zde-cydowali się pozostać na wsi i na gospodarstwach rodziców intensyfikować produkcję zwierzęcą. Bar-dzo duże podmioty działające w branży hodowlanej już dziś starają się lokować nowe fermy daleko od innych gospodarstw, by zyskać dodatkowy element bioasekuracji – im dalej od sąsiadów, tym mniejsze prawdopodobieństwo zawleczenia chorób.

Dodatkową wadą proponowanych przepisów jest ich anachronizm. Stosują klasyfikację obiektów hodowlanych jako „duże”, fermy, które dziś uznać należy za „średnie”. Pułap 200 krów (z młodzieżą) trudno w dzisiejszych czasach uważać za szczegól-nie wielką oborę.

Piotr Lisiecki,prezes Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz.

No i ostatni zarzut, jaki hodowcy wszystkich branż stawiają proponowanym przez Ministerstwo Środo-wiska regulacjom: brak odniesienia do faktycznej sytuacji w terenie. W niesprzyjających okoliczno-ściach (zagłębienie terenu, fatalne prowadzenie chlewni) nawet kilka lub kilkanaście świń w środku wsi może być bardziej uciążliwe niż duża, ale dobrze prowadzona ferma na przewiewnym pagórku.

Ministrom zaś, którzy są gotowi jednym nierozsąd-nym przepisem zablokować rozwój polskiej hodow-li, proponuję rozważyć jako obowiązkowy egzamin na włościanina. Każdy, kto zechce kupić dom na terenie wiejskim, powinien w formie egzaminu udowodnić, że potrafi przenieść się na wieś bez wzbudzania wokół siebie konfliktów. Że to pomysł mało poważny? No, być może. Zupełnie jak „ustawa odorowa”.

Spór między nowymi mieszkańcami wsi a rolnikami/hodowcami będzie się niestety nasilał. Pozostaje apel do amatorów zakupu siedlisk na domy letniskowe – „Dostosuj się do sąsiadów albo nie kupuj nieruchomości na wsi”.

Rosnący sprzeciw społeczny wobec powstawiania obiektów inwentarskich spowodowany jest m.in. zmianami struktury społecznej na wsi. Żyje na niej coraz mniej rolników.

13 maja 2019 r. odbyło się posiedzenie Zespołu Debaty Publicznej, na której branża mięsna i związki rolnicze przeciwstawiały się projektowi ustawy odorowej.




Kolejność przystępowania do PPK będzie uzależniona od wielkości lub typu pra-codawcy. Najwcześniej, bo od 1 lipca 2019 r. do PPK przystąpią pracodawcy, za-

trudniający powyżej 250 pracowników. Najpóźniej, bo w połowie 2020 r., małe firmy oraz jednostki sektora finansów publicznych.

Warunki przynależności do PPKPPK to dobrowolny i w pełni prywatny system dłu-goterminowego oszczędzania (przypominający lo-katy bankowe), który ma podnieść bezpieczeństwo finansowe Polaków. PPK mają obsługiwać towarzy-stwa funduszy inwestycyjnych (TFI), które posiada-ją zgody i zezwolenia na wykonywanie działalności w Polsce.

Pracownik w wieku od 18 do 54 lat zostaje przypi-sany do PPK automatycznie, może on jednak zrezy-gnować w dowolnym momencie. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku pracowników między 55 a 69 rokiem życia, ponieważ zostają oni zapisani do Pra-cowniczych Planów Kapitałowych na swój wniosek. Warunkiem, który muszą spełniać jest 3-miesięczny staż u danego pracodawcy w ciągu ostatnich 12 mie-sięcy. Pracownicy, którzy ukończyli 70 lat nie mają możliwości przystąpienia do programu.

Na czym polega PPK?Wpłaty do PPK będą pochodziły z trzech źródeł: od pracownika, pracodawcy i z państwa (z Funduszu Pracy). Wysokość wpłat będzie naliczona procen-towo od wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia eme-rytalne i rentowe.

Osoby mniej zarabiające, których miesięczne wyna-grodzenie uzyskiwane z różnych źródeł będzie rów-ne lub niższe niż 120% minimalnego wynagrodzenia w danym roku, będą mogły dokonywać wpłaty pod-stawowej niższej niż 2%, ale nie mniejszej niż 0,5%.

Środki gromadzone w ramach PPK będą inwesto-wane w specjalnych funduszach tzw. zdefiniowanej daty. Polityka inwestycyjna takiego funduszu pole-ga na tym, że to w jakie instrumenty inwestuje dany fundusz uzależnione jest od wieku jego uczestnika. Każdy z uczestników PPK zostaje automatycznie za-pisany do funduszu zdefiniowanej daty właściwego dla daty urodzenia uczestnika PPK.

Kiedy można wypłacić środki z PPK?Pracownik po 60. roku życia może dokonać wypłaty środków. Jest to ten sam wiek dla kobiet i mężczyzn. Wypłata jednorazowa jest możliwa w wysokości 25%, pozostałe środki będą dzielone na miesięczne wypła-ty, zgodnie z dyspozycją pracownika. Okres wypłat miesięcznych nie może być jednak krótszy niż 10 lat.

Środki w PPK będzie można również wypłacić przed ukończeniem 60. roku życia w wyjątkowych sytu-acjach: - poważna choroba lub choroba współmałżonka, dziecka – do 25 % środków bez obowiązków zwrotu,- na pokrycie wkładu własnego, biorąc kredyt na mieszkanie lub budowę domu (do 100% środków z obowiązkiem zwrotu).

Środki zgromadzone w PPK będą stanowić prywat-ną własność uczestników. Pracownik może wypłacić zgromadzone środki przed czasem, jednak wiąże się to z utratą znacznej ilości środków, m.in. części prze-kazanej przez Skarb Państwa. W Grupie Cedrob pra-cownicy będą mieli możliwość przystąpienia do PPK.

Co trzeba wiedzieć o Pracowniczym Progra-mie Emerytalnym?Alternatywą do PPK, która pojawia się na rynku są Pracownicze Programy Emerytalne. Jest to forma zor-ganizowanego, grupowego, systematycznego oszczę-dzania na dodatkową emeryturę. Składki programu są naliczane i odprowadzane przez pracodawcę do wybranej instytucji finansowej, która zajmuje się gro-madzeniem środków i zarządzaniem nimi. Składki wynoszą nie więcej niż 7% wynagrodzenia. Pracownicze Programy Emerytalne (PPE), można w Polsce dobrowolnie zakładać od czasu reformy III filaru, jest to alternatywa dla Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Jedynie wcześniejsze założenie PPE zwalnia przedsiębiorstwa od obowiązku dołącze-nia do PPK. Składki odprowadzane są przez pracodaw-cę, dzięki czemu pracownik otrzymuje dodatkowe zabezpieczenie na emeryturze. Przystąpienie do pro-gramu jest dobrowolne.

Dotychczas Pracownicze Programy Emerytalne były postrzegane przez pracowników, jak i pracodawców, jako benefit oferowany przez firmy. Comiesięczne składki w ramach PPE są zwolnione z obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Zalicza się je tak-że do kosztów uzyskania przychodów. W Gobarto S.A. pracownicy będą mieli możliwość dołączenia do tego programu.

Co trzeba wiedzieć o PPK i PPE?Od lipca zostaną wprowadzone Pracownicze Plany Kapitałowe, czyli powszechny i dobrowolny system długoterminowego oszczędzania, dostępny dla wszystkich osób zatrudnionych, które podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. PPK jest tworzony przez pracownika przy udziale pracodawcy i państwa.

Pracownicze Plany Kapitałowe i Pracowniczy Program Emerytalny

Pracownicy spółki Cedrob S.A. będa mogli przystąpić do PPK. Z kolei zatrudnieni w Gobrato moga uczestniczyc w PPE.

Pracownik

Wpłata 2%+ dobrowolna

dodatkowa wpłata 2%

Wpłata 1,5%+ dodatkowa do-browolna wpłata

do 2%

250 zł wpłata powitalna+ 240 zł rocznie

Pracodawca

Pracownicze Plany Kapitałowe

Państwo


Schemat programu Pracowniczych Planów Kapitałowych

Źródło: www.mojeppk.pl


Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob Cedrob S.A.Cedrob S.A.

Pokazują to w ostatnim czasie choćby takie kwestie, jak nieskuteczna walka z ASF, ubój chorego bydła i wprowadzenie go do obrotu międzynarodowego, wakaty i złe

finansowanie publicznych instytucji odpowiadają-cych za bezpieczeństwo. Dlatego dziwi zdawkowe potraktowanie bezpieczeństwa żywności w strate-gicznych dokumentach rządowych, zwłaszcza w kontekście wejścia nowego unijnego prawa w tym zakresie.

Nowy SOR, stare problemy„Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnic-twa i Rybactwa 2030” to obszerny, opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi i pod-dany społecznym konsultacjom, jeden z najważ-niejszych dokumentów dotyczących rozwoju wsi i obszarów wiejskich na najbliższe 10 lat. Składa

się z dwóch części: Strategii oraz Diagnozy sytuacji społeczno-gospodarczej rolnictwa, obszarów wiej-skich i rybactwa w Polsce. Dokument ten jest jedną z 9 strategii tzw. Planu Morawieckiego. Będzie przy-jęty przez Radę Ministrów do końca października tego roku. Do 2 lipca zbierane są wszystkie opinie i konsultacje publiczne na jego temat.

Celem szczegółowym SZRWRiR jest zwiększenie opłacalności produkcji rolnej i rybackiej, a jednym z kierunków interwencji jest jakość i bezpieczeń-stwo żywności. Ta tematyka, ze względu na jej fun-damentalne znaczenie, jest szczególnie interesują-ca.

W dokumencie podkreślono, że rośnie znaczenie zadań instytucji działających na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i bezpieczeństwa żywności, co z kolei wymaga wzmocnienia koordy-nacji i zarządzania tymi politykami oraz zwiększenie efektywności procesów monitorowania zagrożeń w sektorze rolno-spożywczym, w tym m. in. doty-czacych zagrożeń epidemiologicznych w rolnictwie, niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, czy bez-pieczeństwa żywności.

W pierwotnej wersji Strategii na rzecz Odpowie-dzialnego Rozwoju z 2016 r., jednym z priorytetów rządu było powołanie Państwowej Inspekcji Bezpie-czeństwa Żywności. Uznano słusznie, że nadzór nad bezpieczeństwem żywności jest fundamentem wia-rygodności państwa. Niestety w obecnym kształcie

SOR priorytet ten został całkowicie pominięty. Dzi-wi fakt, że w SZRWRiR, 146-stronicowym dokumen-cie, problematyce bezpieczeństwa i jakości żywno-ści poświęcono zaledwie jedną stronę. Natomiast w Diagnozie, w rodziale 3 pt. „Żywność wysokiej jakości” w ogóle nie podjęto zagadnienia bezpie-czeństwa żywności, tak jakby ta problematyka nie istniała. W działaniach uzupełniających opisanych w SZRWRiR, kwestii bezpieczeństwa żywności po-święcono tylko jedno zdanie. Można więc wysunąć tezę, że dokumentom tym brakuje spójności i kon-sekwencji w zakresie bezpieczeństwa żywności.

Niewydolny nadzórEfektem analiz ekspertów Fundacji „Polskie Forum Bezpieczeństwa Żywności” jest wniosek, że w Polsce obowiązuje bardzo dobre prawo żywnościowe UE, natomiast system nadzoru nad bezpieczeństwem żywności jest niewydolny i wymaga reformy. Kry-zys z początku tego roku, w związku z pozyskiwa-

niem chorego bydła na mięso przeznaczone do kon-sumpcji, nie był jednostkowym incydentem. Polska dobra żywność jest zagrożona patologiami, w zakre-sie bezpieczeństwa i jakości żywności ze względu na brak procedur i spójnego systemu nadzoru. Potrzeb-na jest więc profesjonalna diagnoza obecnej sytuacji w tym zakresie i propozycje rozwiązań.

Wobec coraz bardziej konkurencyjnej światowej gospodarki rolno-żywnościowej i naszych eksporto-wych sukcesów w poszczególnych branżach, polska żywność nie jest w stanie sama się obronić. Argu-ment, że polska żywność jest najlepsza na świecie” jest już niewystarczający, dlatego też kryzysowe zarządzanie komunikacją w kontekście afer żyw-nościowych, reforma urzędowej kontroli żywności i rozwiązania systemowe w zakresie promocji żyw-ności, są niezbędne. Brak konstruktywnych i pil-nych działań w tym zakresie może mieć negatywne skutki dla polskiej gospodarki.

Stratedzy polskiego rolnictwa zapomnieli o bezpieczeństwie żywności?Sektor rolno-spożywczy nie będzie mógł się dynamicznie rozwijać, jeśli bezpieczeń-stwo żywności nie zostanie postawione w centrum zain-teresowania. Polski system urzędowej kontroli żywności jest dziś niewydolny i niewy-starczający.

Tadeusz Wojciechowski,przewodniczący zespołu ds. Bezpieczeństwa i Jakości Żywności w Radzie Dialogu Społecznego w Rolnictwie.

Brak konstruktywnych i pilnych działań w zakresie reformy urzędowej kontroli żywności może mieć negatywne skutki dla polskiej gospodarki.



Zagrożenie nr 1: Brak szkoleń, procedur oraz strategii inspekcji weterynaryjnej

Poważne zagrożeniaW analizie dotyczycącej problematyki bezpieczeństwa i jakości żywności w Strategii i Diagnozie trzeba zidentyfikować następujące zagrożenia:

Brak szkoleń lekarzy weterynarii na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych. Przykładem tego, że lekarze nie znają procedur może być chaotyczne zarządzanie kryzysem podczas wystąpienia grypy ptaków w 2016 r. w województwie wielkopolskim.

Brak kryzysowego zarządzania komunikacją. Jako przykład może służyć zachowanie wobec me-diów, Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ostrowi Mazowieckiej podczas afery z bydłem pourazowym w ubojni, gdzie w chaotyczny sposób informowano media na temat kryzysów żywnościowych.

Pauperyzacja Powiatowych Inspektoratów We-terynarii oraz korupcjogenny system wyznaczanych lekarzy weterynarii prywatnej praktyki w zakresie badania mięsa.

Brak odpowiedniej komunikacji i strategii po-stepowania pomiędzy poszczególnymi ogniwami struktur nadzoru nad żywnością pochodzenia zwie-rzęcego, Głównym Inspektoratem Weterynarii, wo-jewódzkimi i powiatowymi inspektoratami wetery-narii.

Zagrożenie nr 2: Brak sprawnych systemów identyfikacji w produkcji rolno-żywnościowej

Brak jednolitej bazy producentów i przetwórców żywności. Każda z inspekcji posiada swoją bazę da-nych, która nie jest kompatybilna z innymi. Stwo-rzenie jednorodnej bazy, sugerowane w Rozporzą-dzeniu 625/2017, z pewnością usprawniłoby system nadzoru nad żywnością.

Brak elektronicznego systemu identyfikacji le-ków weterynaryjnych, aplikowanych w hodowli zwierząt - Raport Najwyższej Izby Kontroli z 2018 r.

Brak efektywnego systemu identyfikacji zwierząt. Obecny system zarządzany przez ARMIR jest

niespójny i kosztowny (100 mln zł rocznie).

Zagrożenie nr 3: Brak reformy urzędowej kontroli żywności

Należy powrócić do koncepcji powołania Państwo-wej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności. Istotna jest również analiza oraz monitorowanie postępu wdrażania unijnego Rozporządzenia 625/2017, które wchodzi w życie w grudniu 2019 r. i reguluje sprawy urzędowej kontroli żywności. Brak sprawnego dzia-łania oraz koordynacji pomiędzy służbami kontrol-nymi i organami ścigania sprawia, że system nadzo-ru nad żywnością jest nieefektywny.

Terenowa struktura poszczególnych inspekcji jest niejednolita, zarówno co do liczby stopni organi-zacyjnych, jak i struktury organizacyjnej oraz sytu-acji prawnej poszczególnych jednostek (inspekcja w terenie usytuowana jest w ramach administracji zespolonej bądź niezespolonej).

Organy poszczególnych inspekcji na szczeblu woje-wódzkim wchodzą w skład rządowej administracji zespolonej (podkreślić jednak należy, iż w przypad-ku niektórych inspekcji przez pewne okresy czasu organy na szczeblu wojewódzkim nie wchodziły w zakres administracji zespolonej w województwie). Co do zasady zwierzchnikiem administracji zespo-lonej jest wojewoda, który nią kieruje i koordynuje jej działalność. Jednak w przypadku wojewódzkich organów inspekcji, pomimo ich włączenia w zakres administracji zespolonej, merytoryczne zwierzch-nictwo nad tymi organami pozostawiono organom centralnym poszczególnych inspekcji.

Podział kompetencji pomiędzy poszczególnymi in-spekcjami oparty jest na kilku kryteriach wzajemnie nakładających się i nie w każdym przypadku w pełni czytelnych. Jednym z kryterium rozdzielania kom-petencji jest rodzaj produktów żywnościowych (to kryterium jest wykorzystywane przy podziale kom-petencji pomiędzy PIS a IW).

Kolejnym kryterium jest rodzaj wymogów, których przestrzeganie kontrolują organy. W tym przypadku wyodrębnia się organy realizujące urzędową kon-trolę żywności w zakresie bezpieczeństwa żywności oraz w pozostałym zakresie (to kryterium jest sto-sowane przy podziale kompetencji pomiędzy orga-ny IJHARS i IH a organami IW, PIS i częściowo PIO-RiN). Innym kryterium jest etap obrotu produktami w handlu (to kryterium jest stosowane przy podziale kompetencji pomiędzy IJHARS i IH oraz pomocni-czo pomiędzy PIS a IW).

W ramach urzędowej kontroli żywności w Polsce działają następujące organy:

Inspekcji Weterynaryjnej (IW)

Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIS)

Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów

Rolno-Spożywczych (IJHARS)

Inspekcji Handlowej (IH)

Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin

i Nasiennictwa (PIORiN)




Zagrożenie nr 4: Brak oceny ryzyka w zakresie bezpieczeństwa żywności

Ważne jest zachowanie właściwych proporcji pomię-dzy systemami promocji żywności (Program „Polska Smakuje”, prywatne systemy jakości) a efektywnym systemem nadzoru nad bezpieczeństwem żywności. Bez skutecznego nadzoru w całym łańcuchu żywno-ściowym ogromne środki przeznaczane na promo-cję, w razie kryzysu, zostają zmarnowane. Brak jest efektywnej współpracy pomiędzy branżą mięsną a urzędową kontrolą żywności, instytutami badaw-czymi i Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie monitorowania zagrożeń, takich jak np. skup chorego bydła.

W dokumencie „Diagnoza Sytuacji Społeczno-Go-spodarczej Rolnictwa Wraz z Identyfikacją Wyzwań” w rozdziale trzecim „Żywność wysokiej jakości”, podobnie zresztą jak w całym dokumencie, nie po-rusza się kwestii związanych z bezpieczeństwem żywności, ani identyfikacją wyzwań w tym zakresie. Autorzy na trzech stronach ograniczyli się do danych statystycznych dotyczących produkcji ekologicznej oraz istniejących systemów jakości.

Cedrob S.A.

1. Brak wiarygodnego systemu certyfikacji.Działania jednostek certyfikujących często nie mają potwierdzenia w jakości certyfikatu.

2. Brak efektywnego nadzoru nad jednostkami certyfikującymi.Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno--Spożywczych, wobec ogromu zadań i szczupłości kompetentnej kadry, nie jest w stanie w sposób wiarygodny nadzorować efektów pracy jednostek certyfikujących produkcję ekologiczną.

3. Brak systemu weryfikacji jednostek certyfikujących oraz prywatnych laboratoriów akredytowanych w Polskim Centrum Akredytacji.Brak sankcji dla laboratoriów i jednostek certyfiku-jących, fałszujących wyniki badań żywności.

RZECZYWISTE WYZWANIA W ZAKRESIE JAKOŚCI ŻYWNOŚCI

4. Sankcjonowanie fikcyjnych systemów jakości. Niektóre systemy jedynie pozorują specyficzne cechy produktu, sygnowanego znakiem jakości, przypisując mu rzekomo wyróżniające cechy. Zasa-dy dobrostanu zwierząt w procesie hodowli i uboju zwierząt nie są wyróżnikiem jakości, podobnie jak brak antybiotyków w gotowym wyrobie. Są to wymagania prawa żywnościowego, które każdy producent i przetwórca musi spełniać.

Reasumując, w analizowanych dokumentach, kwestie bezpieczeństwa i jakości żywności poruszone zostały w sposób pobieżny i zdaw-kowy. Tymczasem, tak ważna problematyka powinna być poddana głębokiej i rzetelnej ana-lizie, ze względu na wyzwania, jakie stoją przed polskim przemysłem rolno-żywnościowym.

Grupa pedagogów przyjechała do Rypina w związku z udziałem w projekcie szko-leniowym „Nowe technologie w chowie i hodowli drobiu” organizowanym przez

Cedrob Pasze i Krajowe Centrum Edukacji Rolniczej w Brwinowie we współpracy z Zespołem Szkół Cen-trum Kształcenia Rolniczego w Studzieńcu.

Projekt skierowany był do nauczycieli kształcenia zawodowego prowadzących zajęcia z produkcji zwierzęcej i weterynarii. Celem szkolenia było po-równanie sytuacji w chowie i hodowli kur, gęsi, kaczek i indyków na świecie oraz w Polsce, a także przeanalizowanie zagrożeń związanych z produkcją drobiarską.

W programie warsztatów znalazł się m. in. wykład lekarza weterynarii Bartłomieja Piotrowskiego na temat programu zwalczania salmonelli, grypy pta-ków i rzekomego pomoru drobiu, a także prezen-tacja dr inż. Mirosława Banaszaka z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy na

temat nowych technologii użytkowania kaczek, stad rodzicielskich i odchowu kaczek rzeźnych. Pro-blematykę aktualnego stanu, a także perspektyw i zagrożeń dla polskiego drobiarstwa podjęła z kolei dr Monika Łukasiewicz ze Szkoły Głównej Gospo-darstwa Wiejskiego w Warszawie. Omówiła między innymi warunki chowu i wyniki produkcyjne brojle-rów oraz użytkowanie mięsne i nieśne.

Podczas pobytu w Rypinie goście zwiedzili teren wytwórni, zapoznali się ze strukturą organizacyj-ną firmy Cedrob, zakresem działalności Zakładu Produkcji Pasz, ofertą produktową oraz wysłuchali ciekawego wykładu dr Magdaleny Polak–Rostek, zastępcy głównego technologa w ZPP, dotyczącego powstawania mieszanek paszowych i ich jakości.

Jesteśmy pewni, że spotkanie było dla uczestników ciekawym doświadczeniem. Nas z kolei cieszy fakt, że zainteresowanie działalnością spółki Cedrob ro-śnie, co widoczne jest w liczbie przyjmowanych gości.

Nauczyciele z wizytą w wytwórni w Rypinie

W II kwartale 2019 r. wytwórnia pasz w Rypinie gościła blisko 30-osobową grupę nauczycieli szkół rolniczych z różnych regionów Polski.

Cedrob Pasze

Kolejni goście z wizytacją w naszych zakładach


Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob Cedrob PaszeCedrob Pasze

Nowoczesny, oparty na polskim kapitale przemysł paszowy to ważny element rozwoju rolnictwa, a zwłaszcza sektora hodowlanego. Według Instytutu Eko-

nomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pro-dukcja pasz przemysłowych w 2019 r. może wynieść nawet 11,9 mln ton.

Wraz ze wzrostem hodowli zwierząt gospodarskich w Polsce, a zwłaszcza drobiu, rośnie przemysł pasz-owy. W 2018 r. produkcja pasz przemysłowych była o 5,5% wyższa niż rok wcześniej. Biorąc pod uwagę dobrą kondycję produkcji drobiowej, która według szacunków może rosnąć w tym roku nawet w tem-

pie 8%, można przypuszczać, że w 2019 r. rynek pasz również się powiększy. Co warte uwagi, sektor ten w Unii Europejskiej najprawdopodobniej czeka spowolnienie. Według prognoz Europejskiej Fede-racji Producentów Pasz (FEFAC) unijna produkcja może zmniejszyć się o około 1% w porównaniu do zeszłego roku. To pokazuje jak dynamicznie rośnie polskie rolnictwo.

Kondycja Grupy Cedrob jest potwierdzeniem tren-dów w polskim drobiarstwie. Równolegle z inwe-stycjami w hodowlę i moce produkcyjne zakładów ubojowych i przetwórczych, intensywnie rozwija produkcję pasz. Nowo otwarta wytwórnia pasz

w Ligocie Dolnej koło Kluczborka wraz z trzema in-nymi wytwórniami w Gumowie, Raciążu i Rypinie pozwoli na wzrost mocy wytwórczych firmy nawet do 135 tys. ton miesięcznie.

- Inwestycja w Ligocie Dolnej pozwoli nam na sprawniejsze zaopatrywanie w pasze hodowców na południu Polski. Oficjalne otwarcie wytwórni pasz to kolejny krok w realizacji modelu „od ziarna do stołu” i silny impuls rozwojowy dla obszarów rol-niczych tego regionu. W rejonach, w których dzia-łamy, opieramy współpracę z rolnikami na zaufaniu i uczciwych zasadach. Tak samo będzie na Opolsz-czyźnie – mówi Czesław Szlagowski, dyrektor wy-twórni pasz w Ligocie Dolnej koło Kluczborka.

Nowo otwarty obiekt produkować będzie głównie pasze dla trzody chlewnej, które dostarczane będą do hodowców współpracujących z firmą na zasadzie umów kontraktacyjnych oraz w ramach programu Gobarto 500. Co ważne, firma zamierza w dalszym ciągu zaopatrywać się w zboża u polskich rolników. W 2017 r. Cedrob Pasze skupił niemal 900 tys. ton polskich zbóż (pszenicę, kukurydzę, pszenżyto, owies, rzepak, żyto i jęczmień). Wytwórnia w Ligo-cie Dolnej powinna zwiększyć roczne zapotrzebo-wanie na surowce o około 30%.

Nowo otwarta wytwórnia to jeden z najnowocze-śniejszych obiektów w kraju. Jest wyposażony m.in. w specjalistyczną linię do gotowania zbóż, co umoż-liwia „żelatynizację” zawartej w zbożach skrobi. Dzięki temu poprawia się zarówno pobranie paszy (wzrost smakowitości), jak również efektywność jej wykorzystania (rozłożenie skrobi na cukry proste

poprawia ich przyswajalność). Dodatkowo, dzięki wy-sokiej temperaturze oraz długiemu czasowi trwania procesu poprawi się również bezpieczeństwo biolo-giczne przetwarzanego surowca. Jest to ważne przede wszystkim przy żywieniu prosiąt.

Cedrob Pasze to marka pełnowartościowych i uzupeł-niających produktów paszowych dla drobiu i trzody chlewnej. Funkcjonuje w strukturach Grupy Cedrob od 2007 r. W ciągu ostatnich lat rozwija się niezwykle dynamicznie. Od 2008 r. udział w rynku mieszanek paszowych sygnowanych marką zwiększył się ponad trzykrotnie. W skład oferowanych produktów wcho-dzą: mieszanki paszowe dla kurcząt rzeźnych, indy-ków rzeźnych, kur stad reprodukcyjnych mięsnych i nieśnych, a także kur towarowych, kaczek, gęsi oraz trzody chlewnej. W sprzedaży są pasze zarówno gra-nulowane jak i kruszone, znacznie lepiej przyswajalne przez zwierzęta.

Od 30 lat zajmuję się tuczem trzody chlewnej, a od grudnia 2018 r. współpracuję z Cedrob Pa-sze. Dlaczego zdecydowałem się na tucz kon-traktowy? Od kilkunastu lat z roku na rok coraz trudniej było funkcjonować na rynku hodowli świń i konkurować z mięsem np. z Danii. Nie-pewność cen skupu i ciągłe wahania powodowa-ły, że produkcja przestała być opłacalna. Miałem do wyboru zwinąć hodowlę lub związać się z du-żym i pewnym partnerem. Przed dokonaniem wyboru sprawdzałem różne opcje i firmy. Pod-pytywałem też znajomych.

Wybór padł na Cedrob i dziś wiem, że była to dobra decyzja. Dostawca dotrzymuje warunków umowy, a pasza jest najwyższej jakości. Jako rolnik z 30-letnim doświadczeniem doskonale wiem, że dobrze zbilansowana pasza to podsta-wa nowoczesnej i wydajnej hodowli świń.

Mogę z czystym sumieniem potwierdzić, że współpraca układa się bardzo dobrze, dlatego teraz ja polecam innym znajomym Cedrob Pasze jako dobrego partnera”.

Cedrob wyprodukuje 1,2 mln ton paszy Grupa Cedrob, dzięki otwarciu wytwórni pasz w Ligocie Dolnej koło Kluczborka, zwiększy moce produkcyjne Cedrob Pasze o 30 tys. ton i stanie się jednym z największych producentów paszy w Polsce.

Stajemy się najwięksi

+30%Cedrob Pasze za-mierza w dalszym ciągu zaopatrywać się w zboża u polskich rolników. Nowo powstaławytwórnia pasz w Ligocie Dolnej powinna zwiększyć roczne zapotrzebo-wanie na surowce o około 30%.

2012 r.

8,41

2013 r.

8,57

2014 r.

8,87

2015 r.

9,31

2016 r.

10,9

2017 r.

11,0

2018 r.

11,6

0,00

2 mln

4 mln

6 mln

8 mln

10 mln

12 mln

Produkcja pasz przemysłowych w PolsceDane w mln ton.

Wojciech Bruzi, rolnik współpracujący z Cedrob S.A.



1,09 mln ton pasz sprzedanych w ubiegłym roku i 1,2 mln ton w planie na 2019 rok – wiele wskazuje, że najbliższe lata pozwolą Cedrob Pasze umocnić pozycję lidera w grupie polskich producentów pasz i sięgnąć po tytuł największego producenta mieszanek paszowych wśród wszystkich tego typu podmiotów działających na polskim rynku.

Rozmowa z Mirosławem Bodkiem, dyrektorem Zakładu Produkcji Pasz w Cedrob S.A.

Cedrob Pasze

Jesteśmy największym polskim producentem pasz”

Cedrob Pasze współpracuje z blisko 7 000 gospodarstw rolnych w Polsce i z najwięk-szymi hodowcami drobiu w naszym kraju. Ten imponujący wynik to znak, że państwa oferta w pełni odpowiada potrzebom ryn-ku. Za co, wobec tego, klienci cenią Cedrob Pasze?Od początków istnienia Cedrob Pasze stawiał na bezpośrednią współpracę z rolnikami, z pominię-ciem pośredników. To trudniejsza opcja, ponieważ wymaga zwiększonych nakładów pracy i większej liczby przedstawicieli handlowych w terenie. Jed-nak dzisiaj, po latach doświadczeń wiemy, że to było obranie właściwego kierunku dla obu stron, ponie-waż marża, którą zachowałby dla siebie pośrednik, pozostaje między rolnikiem a nami.

Formą zabezpieczenia interesów rolników jest też kontraktacja zbóż: pszenicy, pszenżyta, jęczmienia, owsa i szczególnego surowca wykorzystywanego do produkcji pasz – kukurydzy, zarówno mokrej jak i suchej. W przypadku kontraktacji kukurydzy

Wielokrotnie podkreślają państwo, że ku-pują zboże na polskim rynku?Tak, bo to polski rolnik jest siłą napędową Cedrob Pasze, a nasza marka inicjatorem rozwoju polskich terenów rolniczych. Dla przykładu - jesteśmy naj-większym odbiorcą kukurydzy mokrej w regionie środkowej Polski. Wielokrotnie zauważamy, że zgłaszają się do nas młodzi rolnicy, którzy widząc owoce współpracy swoich znajomych czy sąsiadów z marką Cedrob Pasze również chcą do nas dołączyć. Powiększają swoje gospodarstwa, podpisują z nami umowy i uprawiają na nasze potrzeby. Nasi specjali-ści do spraw zaopatrzenia funkcjonują praktycznie w całej Polsce, choć staramy się koncentrować nasze działania w okolicach wytwórni, by móc ograniczyć koszty transportu, a dzięki temu zaproponować rol-nikom wyższe stawki.

Pasza, którą państwo produkują pokrywa w większości własne potrzeby, ale sprze-daż na rynek zewnętrzny rozwija się coraz dynamiczniej.Zdecydowana większość produkcji Cedrob Pasze skierowana jest do ferm stale współpracujących

umawiamy się z rolnikiem z rocznym wyprzedze-niem na określoną wielkość areału, gwarantując mu przy tym określoną cenę. W umowie zawiera-my zapis, że, w przypadku wzrostu ceny rynkowej podniesiemy zagwarantowaną wcześniej cenę, a w przypadku załamania rynkowego, pozostawimy ją na ustalonym poziomie. Ten zabieg daje współpra-cującym z nami rolnikom poczucie bezpieczeństwa, w tym pewność zwrotu nakładów i realność zysku. Dodatkowo, odbieramy kukurydzę bezpośrednio z gospodarstwa, dzięki czemu zdejmujemy z bar-ków rolników konieczność poszukiwania trans-portu i dodatkowe koszty z tym związane. Jest to kompleksowa i przede wszystkim bardzo korzystna oferta, która sukcesywnie powiększa grono naszych dostawców zbóż. Miesięcznie przybywa nam średnio około 100 no-wych podmiotów – gospodarstw, które rozpoczyna-ją z nami, w bardzo wielu przypadkach, współpracę długoletnią. Obecnie naszymi partnerami jest 7000 gospodarstw. Rolnicy chcą po prostu z nami współ-pracować.

z Cedrob S.A. Sprzedaż zewnętrzna jest w naszym przypadku stosunkowo nowym, aczkolwiek inten-sywnie rozwijającym się obszarem naszej działal-ności. W ciągu ostatnich lat notujemy ciągły wzrost udziału sprzedaży na rynek zewnętrzny do całości naszej sprzedaży. W ubiegłym roku wyproduko-waliśmy 1,09 mln ton paszy, a udział sprzedaży ze-wnętrznej wyniósł 27,3%. Nie ukrywam, że chcieli-byśmy ten udział w przyszłości zwiększyć.

Warto podkreślić, że asortyment Cedrob Pasze wy-biera już ponad 400 znaczących polskich produ-centów drobiu i trzody chlewnej. To dla nas bardzo ważny znak, że warto się w tym kierunku rozwijać.

“ Odbieramy kukurydzę bezpośrednio z gospodarstwa, dzięki czemu zdejmujemy z barków rolników konieczność poszukiwania transportu i dodatkowe koszty z tym związane. Jest to kompleksowa i przede wszystkim bardzo korzystna oferta, która sukcesywnie powiększa grono naszych dostawców zbóż”.

Mirosław Bodek, dyrektor Zakładu Produkcji Pasz w Cedrob S.A.

Cedrob Pasze



Kładą państwo ogromny nacisk na wysoką jakość swoich produktów…W branży mówi się potocznie, że robimy dobrą, acz-kolwiek nieco droższą paszę. Dobra pasza to taka, która jest wyprodukowana z najwyższej jakości su-rowców, która powstaje z ponadprzeciętną staran-nością o najdrobniejszy szczegół, która jest oparta o recepturę ułożoną z uwzględnieniem najnow-szych wytycznych określonych przez specjalistów żywienia zwierząt. Dobra pasza to jednak przede wszystkim taka, która pomaga osiągnąć rezultat ho-dowlany, w tym dobre przyrosty, dobrą wagę koń-cową przy równocześnie niskim poborze mieszanki paszowej. To, jak wiemy, przekłada się na końcowy wynik finansowy osiągany z danego rzutu.

Powiedział pan, że korzystają państwo rów-nież z doświadczenia i wiedzy ekspertów z zakresu żywienia drobiu i trzody chlewnej.Rzeczywiście Zarząd Cedrob S.A. kładzie duży na-cisk na współpracę ze światem nauki. Współpra-cujemy między innymi z Uniwersytetem Wrocław-skim, Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego, Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim, czy Uni-wersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,

prowadząc wspólne projekty naukowe, w tym stu-dia dualne. Nasz najważniejszy dział, Dział Techno-logii, wykorzystuje międzynarodową wiedzę i naj-nowsze ustalenia naukowców, które przekłada na opracowanie receptur.

Od lat pasza Cedrob zajmuje wysoką pozy-cję wśród producentów pasz. Jakie wyzwa-nia jeszcze przed wami?Tak, dziś jesteśmy trzecim producentem pasz wśród kilkunastu najważniejszych firm działających na polskim rynku. Wśród polskich producentów jeste-śmy niekwestionowanym liderem, od lat zajmu-jącym pierwszą pozycję. Mam nadzieję, że w nie-długim czasie staniemy się nie tylko największym polskim producentem pasz, ale również najwięk-szym w Polsce.

W najbliższym czasie skupimy się na budowie na-szej kolejnej wytworni – drugiego obiektu zlokalizo-wanego w Rypinie. Na pewno będziemy poszukiwać też kolejnych dróg rozwoju, nowych możliwości i dalej systematycznie zdobywać rynek zewnętrzny. Podsumowując, jeszcze wiele przed nami.

Cedrob Pasze

Cedrob to dziś największy producent paszy z polskim kapitałem.

Cedrob Pasze

Po wytwórniach pasz zlokalizowanych w Gumowie, Raciążu, Rypinie i Ligocie Dolnej przyszedł czas na kolejny zakład. Proces zmierzający do jego powstania

rozpoczął się już w 2018 r. Dokładnie 23 sierpnia br. został podpisany akt notarialny, na mocy którego Cedrob S.A. stał się właścicielem ponad 3,5-hekta-rowej działki przy ulicy Bielawki w Rypinie leżącej vis-à-vis obecnej wytwórni.

Pod koniec ubiegłego roku rozpoczęły się też pierw-sze prace przygotowawcze - przeprowadzono niwe-lację i utwardzanie terenu oraz go ogrodzono. Na początku czerwca, już po uzyskaniu pozwolenia na budowę, przystąpiono do organizowania zaplecza budowy.

Jak mówi Tomasz Walerowicz, zastępca dyrektora Cedrob Pasze, który bezpośrednio nadzoruje po-wstawanie każdego nowego obiektu produkcyjnego, w Wytwórni Pasz Rypin II zostaną zastosowane znane i sprawdzone w poprzednich wytwórniach rozwią-zania technologiczne. Nie zabraknie też nowości, pojawi się między innymi nowoczesna suszarnia zbóż, która pozwoli uzyskać większą wydajność, przy jednoczesnym mniejszym poborze paliwa i energii elektrycznej. W wytwórni zostaną zain-stalowane również granulatory bezprzekładniowe

i młyny walcowe, co dodatkowo poprawi jakość paszy oraz zmniejszy zużycie energii elektrycznej. W celu zwiększenia możliwości technologicznych magazynu zbożowego, zostaną zamontowane nie-zależne przenośniki zarówno do zasypu silosów, jak i pobierania surowców do produkcji. Będzie to kolej-na zmiana zwiększająca wydajność linii, pozwalają-ca na obniżenie kosztów energetycznych.

Wytwórnia Pasz Rypin II zwiększy moce produkcyj-ne zakładu o 45 tys. ton i pozwoli uzyskać całkowi-tą wydajność na poziomie 180 tys. ton miesięcznie. W obiekcie będzie produkowany cały asortyment dostępny w portfolio produktów Cedrob Pasze. Pa-trząc na dotychczasowe osiągnięcia pierwszej ry-pińskiej wytwórni istnieje szansa, że łącznie z drugą wytwórnią ten kompleks produkcyjny wyprodu-kuje ponad milion ton paszy w ciągu jednego roku. Byłby to absolutny rekord niespotykany do tej pory u europejskich producentów pasz.

W przypadku większości stanowisk proces rekruta-cyjny ruszy w ostatnim kwartale 2020 r., choć nie-wykluczone są także wcześniejsze rekrutacje mniej-szej liczby pracowników.

Rozruch technologiczny drugiej wytwórni w Rypi-nie powinien rozpocząć się na przełomie kwietnia i maja 2021 r.

Budowa kolejnej wytwórni paszW drugim kwartale 2021 r., na gruntach Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Rypinie, powstanie kolejna wytwórnia pasz. Będzie to już drugi obiekt w tym mieście, a zarazem piąty wchodzący w struktury Cedrob Pasze.

Cedrob Pasze rośnie w siłę

Według szacunków w nowej wytwórni znajdzie zatrudnienie około 100 osób, w tym laborantki, kierowcy, elektrycy, mechanicy, operatorzy maszyn i pracownicy biurowo-administracyjni – głównie miejscowi absolwenci szkół średnich i wyższych.


Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob Gobarto S.A.Gobarto S.A.

Otwarcie budynku inwentarskiego z ministrem rolnictwaW połowie maja br. w Pszczółczynie (woj. kujawsko-pomorskie) została uroczyście uruchomiona kolejna wybudowana w ramach programu Gobarto 500 tuczarnia. W wydarzeniu udział wzięli m. in. minister rolnictwa i rozwoju wsi Jan Krzysztof Ardanowski oraz prezes Zarządu Cedrob S.A., Andrzej Goździkowski.

Program Gabarto 500 nabiera rozpędu

Do tej pory zostały oddane do użytku także podobne obiekty w Kopaszynie (woj. wielkopolskie) oraz w miejsco- wości Gać (woj. podkarpackie). Do końca

tego roku powinno funkcjonować już 10 budynków inwentarskich, a kolejnych kilkudziesięciu rolników jest na różnych etapach przygotowania inwestycji.

Uroczystość w Pszczółczynie, w gospodarstwie Ewy Gotowskiej i Jakuba Kalitowskiego, zgromadziła po-nad 100 gości. Oprócz ministra rolnictwa i rozwoju wsi oraz prezesa Cedrob, obecni byli przedstawicie-le władz samorządowych: Józef Ramlau - wicewo-jewoda kujawsko-pomorski, Andrzej Hłond - wice-starosta żniński, Jacek Idzi Kaczmarek - burmistrz Łabiszyna oraz przedstawiciele Urzędu Marszał-kowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego i innych instytucji państwowych. Nie mogło zabrak-nąć kierownictwa Gobarto S.A.: prezesa Zarządu, Marcina Śliwińskiego, wiceprezesa Zarządu Roma-na Milera oraz Jacka Jagiełłowicza, wiceprezesa Zarządu Gobarto Hodowca, spółki odpowiedzialnej za realizację programu Gobarto 500. Gościliśmy również kilkudziesięciu rolników zainteresowanych współpracą z Gobarto, partnerów biznesowych oraz media.

Przemawiający goście zwracali szczególną uwagę na trudną sytuację na polskim rynku hodowli trzody chlewnej. Prezes Andrzej Goździkowski podkreślił, że od wielu lat jesteśmy importerem wieprzowiny i tracimy rocznie nawet 2,5 mld zł, dlatego program Gobarto 500 ma być odpowiedzią na tę sytuację i do-prowadzić do odbudowy krajowego rynku.

Z kolei minister Jan Krzysztof Ardanowski dodał, że w Polsce nie można przyjąć jednego modelu pro-dukcji wieprzowiny. Według niego jest miejsce dla małych i dla dużych producentów i bardzo cieszy się, że Gobarto daje możliwości rozwoju rolnikom.

W gospodarstwie Ewy Gotowskiej i Jakuba Kalitow-skiego powstały dwa budynki inwentarskie o wy-miarach 66 x 15 m, każdy na 990 sztuk trzody chlew-nej. Budynki są wyposażone w 4 silosy o pojemności 12 ton paszy każdy. Zwierzęta utrzymywane będą w systemie bezściółkowym, a automatyzacja ho-dowli i komputerowe sterowanie temperaturą, czy żywieniem, sprawi, że do obsługi obiektów rolni-cy nie będą musieli zatrudniać dodatkowych osób. Dzięki tym rozwiązaniom zachowane zostają naj-wyższe standardy chowu zwierząt, łącznie z elimi-nacją uciążliwości zapachowej.

W II kwartale 2019 r. powstały również dwie kolej-ne inwestycje w ramach programu. W Kopaszynie w województwie wielkopolskim otwarto budynek inwentarski na 1200 sztuk trzody chlewnej. In- westor, Krzysztof Paliszewski, produkcją świń zajmuje się od 14 lat. Dzięki inwestycji jego gospodarstwo zwięszyło obsadę trzody chlewnej do 3400 tuczników. 29 kwietnia nastąpiło też pierwsze zasiedlenie chlewni w miejscowości Gać (woj. podkarpackie), gruntownie zmodernizowanej w najwyższych standardach Gobarto 500. Dwa zmo-dernizowane budynki w chowie bezściółkowym mogą pomieścić łącznie 1200 sztuk warchlaków.

Gobarto 500 to program partnerskiej współpracy firmy Gobarto i rolnika w chowie trzody chlewnej. Kooperacja odbywa się przy wsparciu techniczno-merytorycznym Gobarto. Polega ona na wybudowaniu na gruncie rolnika, przy współpracy z Gobarto, budynku inwentarskiego do 2000 stanowisk tuczowych.

Umowa współpracy obejmuje 15 lat i gwarantuje rolnikowi wynagrodzenie do 10 tys. zł miesięcznie, niezależnie od sytuacji na rynku trzody chlewnej, oraz kwotę potrzebną na spłatę kredytu i bieżące funkcjonowanie budynku inwentarskiego.

W nowootwar-tym gosporstwie Ewy Gotow-skiej i Jakuba Kalitowskiego powstały dwa budynki inwen-tarskie, każdy na 990 sztuk trzody chlewnej.


Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob Gobarto S.A.Gobarto S.A.


W roku 1991 powstała spółka Cedrob, która dzisiaj zrzesza 24 akcjona-riuszy. Są to w większości rolnicy, którzy zjednoczeni wokół Cedrob

rozwijają swoje gospodarstwa i produkują drób. Polska jest numerem jeden w produkcji drobiu w Europie, a my zyskaliśmy pozycję lidera na pol-skim rynku, 40% produkowanego mięsa eksportu-jemy, głównie do krajów Unii Europejskiej, ale także poza nią. Nasz sukces był możliwy dzięki nowocze-sności. Cała organizacja naszej grupy jest oparta o racjonalne połączenie całego procesu produkcyj-nego od producenta jaja wylęgowego, poprzez wy-lęgarnię, fermę tuczową aż do rzeźni, przetwórni i rynku zbytu - powiedział prezes Cedrob.

Dodał, że w roku 2014 r. Cedrob nabył spółkę giełdo-wą PKM Duda, która została przekształcona w Go-barto. Dzięki przejęciu można było rozpocząć proces odbudowy sektora trzody chlewnej, czemu ma słu-żyć program Gobarto 500.

– Celem programu Gobarto 500 jest zracjonalizo-wanie procesu produkcji trzody chlewnej w Polsce. Dotychczasowy system hodowli był anachroniczny i stawiał rolnika w najgorszej pozycji. Program Go-barto 500 jest odpowiedzią na ten problem. No-woczesność jednak to wynik ciężkiej pracy, którą zobaczymy tutaj. To klucz do sukcesu polskiego rolnictwa i do odbudowy naszej pozycji na rynku trzody chlewnej. 2,5 miliarda złotych, które płacimy dziś za import może zostać tutaj, w Polsce – pod-kreślił prezes. Andrzej Goździkowski. Zaznaczył, że podstawą rozwoju muszą być nowoczesność i nor-malność.

- Normalność, dlatego, że relacja między rolnikiem a Gobarto, będącym częścią Cedrob, jest oparta o zasadę uczciwości i rzetelności. To, na co się uma-wiamy z hodowcą ma zostać w stu procentach wy-konane. W ramach umowy zapewniamy wszystkie środki niezbędne do produkcji oraz serwis zoo-techniczny i weterynaryjny. W zamian oczekujemy rzetelności i pracowitości. Jestem przekonany, że ulokowane tutaj dwie chlewnie nie będą szkodziły nikomu – zapewniał prezes. - Oczekujemy też ze strony mieszkańców wsi i władz samorządowych

przychylnej postawy dla inwestycji rolnych, które polegają na budowie i użytkowaniu ferm, także trzo-dy chlewnej – dodał.

Prezes Goździkowski podreślił, że Polska jest dzi-siaj dużym importerem trzody chlewnej (głównie warchlaków z Danii), na czym Polska traci miliardy złotych. - Importując 8 mln warchlaków z zagra-nicy, wypłacamy z Polski 2,5 mld złotych. Te pie-niądze płyną do duńskich hodowców. W ramach Gobarto 500 przywracamy normalność, bo chcemy budować fermy zarodowe, które będą produkowa-ły prosięta. Planujemy wyprodukować 3 mln war-chlaków. Stanowi to 35% obecnego dzisiaj importu, ale przecież jeśli uracjonalnimy procesy w całym polskim sektorze wieprzowym, możemy z impor-tera stać się eksporterem – podkreślił Goździkow-ski. - Powtórzę, te 2,5 mld złotych może zostać tutaj, w Polsce pod jednym warunkiem: że wszyscy bę-dziemy rozumieli, że tu na wsi musi być miejsce dla produkcji rolnej. Nie może być tak, że dwa, trzy, cztery czy pięć lat staramy się o pozwolenie budow-lane takie jak tutaj. Bo po prostu szkoda czasu, szko-da naszych wysiłków społecznych i narodowych. Szkoda Polski – zakończył prezes.

Podczas spotkania w Pszczółczynie Andrzej Goździkowski, prezes Zarządu Cedrob S.A., przekonywał, że uczciwa współpraca na linii rolnik-przetwórca i nowoczesność to gwarancja odbudowy pogłowia trzody chlewnej.

2000

0

4000

6000

8000

10000

12000

16000

14000

Pogłowie trzody chlewnej w latach 2010–2018 Dane w tys. szt.

Odbudowa sektora trzody chlewnej w Polsce jest możliwa

2010 r. 2012 r. 2014 r. 2016 r.2011 r. 2013 r. 2015 r. 2017 r. 2018 r.

14 776

13 056

11 132 10 994 11 26610 590

11 10711 908

11 028

Istnieje duża szansa, aby Polska z importera stała się eksporterem trzody chlewnej.


Magazyn Grupy CedrobMagazyn Grupy Cedrob Gobarto S.A.

Nie możemy przyjąć jednego modelu rozwoju

Dyskusja ta na temat rozwoju produkcji trzody chlewnej jest bardzo emocjonalna i mamy w niej cały szereg konfliktów na temat tego, jak wyglądać ma produkcja

trzody chlewnej w przyszłości. Pojawiają się głosy mówiące o tym, że powinniśmy tępić duże fermy. Inne z kolei mówią o tym, że tylko poprzez duże obiekty możemy odbudować chów trzody w kraju. Ze względu na szereg uwarunkowań historycznych i ekonomicznych nie możemy przyjąć jednego mo-delu rozwoju produkcji. W naszym kraju jest miej-sce zarówno dla małych, jak i dużych producentów – wskazał minister Ardanowski.Zauważył, że dla producentów decydujących się na chów świń na niewielką skalę produkcji priorytetem jest produkcja mięsa najwyższej jakości, w oparciu o rodzime rasy świń.

- Jeżeli jednak chcemy wchodzić na rynki globalne konieczna jest ku temu odpowiednio wysoka ska-la chowu – dodał. - Część rolników posiadających odpowiednie zasoby może rozwijać produkcję na własną rękę. Są jednak i tacy, dla których lepszym rozwiązaniem będzie podjęcie współpracy z dużą firmą, która da im bezpieczeństwo i stabilizację do-chodów. Być może jest to dobre rozwiązanie. Z mojej perspektywy najważniejsze jest to, czy firma ta re-prezentuje polski kapitał. W przeciwnym razie nadal będziemy oddawać nasz rynek krajom zachodnim – powiedział Jan Krzysztof Ardanowski.

Minister poruszył także kwestię silnej ingerencji kapitału zagranicznego w polski sektor wieprzowy. - Skandalem jest to, że zwinęliśmy się, wycofali-śmy się z rynku trzody chlewnej, zamiast być wiel-kim, silnym, międzynarodowym graczem również na rynku wieprzowiny. Wpuściliśmy do Polski bez umiaru rolników duńskich. Nie zgadzam się z jed-nym z moich poprzedników na stanowisku mini-stra, który stwierdził, że ostatecznie przegraliśmy walkę na tym rynku. Jestem przekonany o możli-wości odbudowy tego rodzaju hodowli - podkreślił Ardanowski. Zwrócił także uwagę na import duń-skich warchlaków, które spowodowały załamanie rodzimej hodowli prosiąt. Zaznaczył konieczność odbudowy stad zarodowych.

Wskazał też, że najważniejsze jest to, aby rolnik miał realny wybór pomiędzy różnymi modelami rozwo-ju, i aby współpraca opierała się na uczciwych za-sadach. - To rolnicy decydują o tym, z jakiej formy tej oferty będą chcieli skorzystać. Niech korzystają z tej, która będzie dla ich gospodarstw najważniej-sza i najbardziej optymalna dla rozwoju danego go-spodarstwa, a wszystko będzie służyło rozwojowi polskiego rolnictwa, wytrzymaniu tej skompliko-wanej, złożonej konkurencji, w jakiej w tej chwili na świecie musimy sobie poradzić. Świat się zmienia wokół nas tak szybko, że jeżeli nie będziemy wycią-gać wniosków również z doświadczeń innych, to tę konkurencję przegramy - dodał.

- Jestem przekonany, że my ją wygramy i nie będzie-my mówili o produkcji trzody chlewnej w czasie mi-nionym, że już nigdy nie staniemy się importerem, tylko wprost przeciwnie - w ciągu kilku lat odzyska-my to, co przez głupotę zostało stracone i będziemy znowu wielkim producentem wieprzowiny w Euro-pie i na świecie – zakończył minister.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi, Jan Krzysztof Ardanow-ski, podczas otwarcia budyn-ku inwentarskiego w Pszczół-czynie, mówił o kondycji polskiego sektora wieprzowe-go i konieczności zmierzenia się z wieloma zaniedbaniami z przeszłości. Przekonywał także, że polskie rolnictwo nie może bazować na jednym modelu odbudowy pogłowia trzody chlewnej, a powinno szukać różnych dróg wyjścia z kryzysu.

Dyskusja na temat rozwoju produkcji trzody chlewnej trwa

- Skandalem jest to, że zwinęliśmy się, wycofaliśmy się z rynku trzody chlewnej, zamiast być wielkim, silnym, międzynarodowym graczem również na rynku wieprzowiny. Wpuściliśmy do Polski bez umiaru rolników duńskich. Nie zgadzam się z jednym z moich poprzedników na stanowisku ministra, który stwierdził, że ostatecznie przegraliśmy walkę na tym rynku”.

Gobarto S.A.

W dniach 11-13 czerwca 2019 r. w halach targowychPtak Warsaw Expo w Nadarzynie pod Warszawą od-były się Międzynarodowe Targi Pomocy Humanitar-nej i Rozwojowej Warsaw Humanitarian Expo pod honorowym patronatem prezydenta RP AndrzejaDudy. Grupa Cedrob była jednym z uczestników wy-darzenia.

Targi WHE poświęcone były utrzymaniu wzajem-nej kooperacji pomiędzy biznesem a organizacjami działającymi na rzecz pomocy humanitarnej. Wśród wystawców można było znaleźć przedstawiciel-stwa jednych z największych międzynarodowych organizacji pozarządowych, instytucji rządowych, a także producentów. Grupa Cedrob, jako producent żywności, która jest jednym z dóbr przekazywanych do najbardziej potrzebujących regionów świata, zaprezentowała na targach swoje stoisko i ofertę. W trakcie wydarzenia odbyły się liczne spotkania B2B, które służyły nawiązaniu kontaktów pomiędzy poszczególnymi podmiotami. Oficjalnego otwarcia targów dokonał sam prezydent Andrzej Duda.

Grupa Cedrob na Międzynarodowych Targach Pomocy Humanitarnej i Rozwojowej





Po zeszłorocznych spadkach cen żywca wieprzowego, w I kwartale br. w Unii Eu-ropejskiej odnotowane zostały pierwsze wzrosty. W marcu br. średnia cena klasy

E w UE-28 wyniosła 142,12 EUR/100 kg i była o pra-wie 5% wyższa od notowanej w grudniu 2018 r. Po-dobnie jak w przypadku cen europejskich, również w Polsce ceny żywca wieprzowego w I kw. br. cha-rakteryzowały się trendem wzrostowym. W marcu średnia cena wyniosła 4,48 zł/kg i była o ponad 7% wyższa niż w grudniu 2018 r.

W związku z bardzo niskim poziomem cen notowa-nym w 2018 r., produkcja trzody chlewnej była mało opłacalna. Jednym z efektów tego zjawiska było niż-sze pogłowie świń, które w grudniu 2018 r. wyniosło ponad 11 mln sztuk i było mniejsze niż w grudniu 2017 r. o 880 tys. sztuk (7,4%). Obserwowany jed-nak wzrost poziomu cen w 2019 r., może oznaczać stopniową poprawę opłacalności produkcji trzody chlewnej, co w konsekwencji powinno doprowadzić do wzrostu pogłowia. Mimo nie najlepszej koniunk-tury dla producentów, w okresie styczeń-luty 2019 r. polski eksport mięsa wieprzowego wykazał wzrost o ok. 12,7% z 85 do 96 tys. ton. Spadek odnotował natomiast import – o ok. 2,5% wobec analogicznego okresu 2018 r. W strukturze polskiego eksportu do-minują Niemcy z wielkością na poziomie ponad 14,2 tys. ton. Tuż za nimi plasuje się USA z wielkością po-nad 14,1 tys. ton.

W I kwartale 2019 r. Grupa Gobarto wypracowała 5,5 mln zł skonsolidowanego zysku netto, przy przy-chodach wynoszących ponad 500 mln zł. Przycho-dy z eksportu wyniosły 62,31 mln zł, co dało 12,4% udziału w przychodach ogółem. Zysk EBITDA wy-niósł 22,74 mln zł, z kolei zysk operacyjny został wy-pracowany do wartości 9,56 mln zł.

Najlepszy wynik w Grupie zanotował segment mię-so i wędliny reprezentowany przez spółkę Gobarto S.A. Jego przychody wyniosły 401,73 mln zł. Zysk operacyjny osiągnął wartość 6,87 mln zł, natomiast EBITDA segmentu – 11,52 mln zł. Żaden z trzech po-zostałych, głównych segmentów działalności GK (przetwórstwo, trzoda chlewna, zboża) nie odnoto-wał straty w raportowanym okresie.

W I kwartale 2019 r. Grupa Kapitałowa Gobarto wypracowała 5,5 mln zł skonsolidowanego zysku netto przy przychodach w wysokości ponad 500 mln zł. Zysk EBITDA (zysk powiększony o amortyzację) wyniósł 22,74 mln zł.

Grupa Kapitałowa Gobarto: 500 mln zł przychodów i ponad 22 mln zł EBITDA w I kwartale 2019 r.

Gobarto S.A.

I-II 2019 r.I-II 2018 r.50 000

55 000

60 000

65 000

70 000

75 000

80 000

85 000

90 000

95 000

100 000

Marcin Śliwiński, prezes Zarządu Gobarto S.A.

Gobarto S.A.

51www.grupacedrob.pl


85 206

96 122

Polski eksport mięsa wieprzowegoDane w tonach.



Celem imprezy jest rozpowszechnianie strzelectwa myśliwskiego, integracja myśliwych i sprawdzenie ich umiejętno-ści strzeleckich. Zawody mają charakter

otwarty i mogą w nich uczestniczyć wszyscy człon-kowie Polskiego Związku Łowieckiego, bez względu na posiadaną klasę strzelecką.

– Jesteśmy w Polsce czołową firmą zajmującą się przetwórstwem dziczyzny i zależy nam, by być nie tylko odbiorcą, ale przede wszystkim partnerem dla myśliwych. Organizujemy liczne imprezy, jak choć-by te zawody czy Hubertusy, mając na uwadze inte-grację środowiska łowieckiego - podkreśla Roman Miler, prezes Gobarto Dziczyzna Sp. z o.o.

Podczas turnieju uczestnicy startowali w wieloboju strzeleckim, składającym się z czterech konkurencji śrutowych i dwóch kulowych. - Poziom zawodów był bardzo wysoki - ocenia Stanisław Gryglewicz, łowczy okręgowy zarządu Polskiego Związku Ło-wieckiego w Lesznie. Tegoroczne zawody były czwartymi, zorganizowanymi przez Gobarto Dzi-czyzna. - Wszystkie dotychczasowe edycje odbyły się w Krzywiniu, ale w planach mamy wyjście z tą imprezą w Polskę. Już dziś rozważamy lokalizacje - dopowiada Roman Miler.

IV edycja turnieju strzeleckiego

Znamy zwycięzców zawodów o puchar Gobarto Dziczyzna

11 maja w Krzywiniu odbyły się Zawody w strzelaniach myśliwskich o puchar Gobarto Dziczyzna. W tegorocznej edycji turnieju wzięło udział 120 uczestników z całej Polski.

Gobarto S.A.Gobarto S.A.

Warto nadmienić, że dzięki możliwości wdrożenia standardu MSSF 16 (Międzynarodowy Standard Spra-wozdawczości Finansowej), po raz pierwszy Grupa Kapitałowa Gobarto ujęła w swoim skonsolidowa-nym sprawozdaniu finansowym aktywa i zobowią-zania, wynikające z długoterminowych umów le-asingu operacyjnego, najmu bądź dzierżawy (umowy głównie dotyczą działek, gruntów, nieruchomości, wózków widłowych) oraz posiadanych praw z tytułu wieczystego użytkowania gruntów. Spowodowało to wzrost rzeczowych aktywów trwałych i zobowiązań finansowych o 20,98 mln zł oraz zysku EBITDA o 0,5 mln zł.

- W pierwszym kwartale tego roku wypracowaliśmy zysk we wszystkich kluczowych obszarach działal-ności Gobarto. Rosnące ceny żywca wieprzowego na niemieckiej giełdzie ZMP sprawiają, że produk-cja trzody chlewnej ponownie zaczyna być opła-calna. W pierwszych trzech miesiącach tego roku, notowania wzrosły z 1,36 do 1,60 euro za kilogram. Utrzymujący się w kolejnych tygodniach trend

wzrostowy, powinien przełożyć się na poprawę wy-ników w segmencie trzody chlewnej w następnych kwartałach. Z kolei coraz lepsza kondycja segmentu przetwórstwa to efekt zakończonego procesu re-strukturyzacji oraz integracji przejętych aktywów z pozostałą sferą działalności Grupy Gobarto – powie-dział Marcin Śliwiński, prezes Zarządu Gobarto S.A.Wszystkie podejmowane działania przez GK Gobar-to spięte są klamrą nowej strategii rozwoju na lata 2019-2024, opierającej się m.in. na wzmocnieniu dotychczasowej pozycji jednego z liderów w obsza-rze produkcji mięsa czerwonego oraz inwestowaniu w nowe fermy zarodowe, zapewniające zaopatrzenie dla powstających w ramach programu Gobarto 500 chlewni.

Nieodłącznym elementem rozwoju segmentu zwie-rzęcego, będzie budowa biogazowni. W planach jest dalsza ekspansja zagraniczna. Systematyczne rozszerzanie portfolio rynków eksportowych, za-pewni jej utrzymanie dotychczasowego, wysokiego poziomu przychodów eksportowych w strukturze przychodów ogółem. Z kolei trwająca integracja oraz optymalizacja segmentu przetwórstwa ma na celu wypracowanie optymalnego modelu, jego funk-cjonowania z kluczową rolą Zakładów Mięsnych Silesia S.A.

W obszarze dystrybucji strategia zakłada zwiększa-nie wolumenu sprzedaży w oparciu o posiadane aktywa oraz ewentualne akwizycje. W planach jest także aktywna komercjalizacja posiadanych nieru-chomości poprzez ich sprzedaż i wynajem, jak rów-nież poprzez partnerstwo strategiczne z podmiota-mi.

+12%w porównaniu do 2018 r.

Przychody z eksportu w I kwartale 2019 r. wyniosły 62,31 mln zł, co dało 12,4% udzia-łu w przychodach ogółem.

Źródło: opracowanie własne na podstawie MRiRW

Klasyfikacja powszechna I miejsce - Kamil Walczak (450 pkt.)

Klasyfikacja mistrzowska I miejsce - Marcin Rudnicki (482 pkt.)

Klasyfikacja DianI miejsce - Dominika Socha (428 pkt.)

STRUKTURA POLSKIEGO EKSPORTU W OKRESIE I - II 2019 R.

15% - USA

15% - Niemcy

14% - Włochy

6% - Słowacja

5% - Republika Czeska

45% - pozostałe

45%

5%6%

14%

15%

15%



Zdużym przybliżeniem można oszacować, że przy pełnej zdolności wytwórczej, ist-niejące biogazownie są w stanie generować masę nawozową pozwalającą wzbogacić

w wymagane składniki mineralne ok. 1% gruntów ornych w Polsce przy zachowaniu limitów daw-kowania azotu do 170 kg/ha/rok (limit ten dotyczy wyłącznie nawozów naturalnych, pod które nie zali-czamy MP). Przy 2000 instalacji klasy 1 MW średnio każda, w perspektywie dekady lub dwóch, udział nawożenia organicznego zwiększy się do co naj-mniej 1,8 mln ha (13% gruntów ornych w kraju ogó-łem). Dane te potwierdzają tylko, że potencjał rynku w kierunku nawożenia organicznego z MP (rozwoju biogazowni rolniczych) jest niemały. Zasadne jest już dziś wyeliminowanie barier prawnych i stwo-rzenie wytycznych dla organów wydających opinie lub decyzje w zakresie budowy biogazowni i obrotu produktami pofermentacyjnymi na rynku.

W przepisach i w rozmowach na branżowych kon-ferencjach można spotkać różne nomenklatury sto-sowane w odniesieniu do masy pofermentacyjnej. Wśród najbardziej popularnych wyróżnić można: masę pofermentacyjną, poferment, pulpę, recyr-kulat, pofermentat, bioferment, bionawóz, nawóz organiczny, produkt uboczny z biogazowni, osady przefermentowane, ciecze z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych, przefermento-wane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych, produkt pofermentacyjny.

staci gazowej. Biogazownie pracujące z dużą ilością gnojowicy, wywaru gorzelnianego, serwatki i innych płynnych substratów będą mieć MP o niższej zawar-tości suchej masy. Przyjmując, że średnia zawartość suchej masy wynosi 4,5% w MP, oznacza że 1 tona MP zawiera ok. 45 kg masy organicznej i składników mineralnych oraz 955 kg wody. Gęstość masy pofer-mentacyjnej wynosi ok. 1,02 g/cm3, co oznacza że 1 tona MP zajmie w kubaturze magazynowej ok. 0,98 m3 objętości. Średnie zawartości NPK wynoszą w 1 m3 MP odpowiednio ok. 4 kg Nog., 3 kg P2O5 oraz 4 kg K2O. Przy dawce nawożenia azotem do 170 kg/ha można zaaplikować do ok. 42,5 m3 MP rocznie na 1 ha gruntów ornych. Oprócz podstawowych skład-ników mineralnych, MP zawiera masę organiczną, wodę i mikroelementy, m. in. Mg, S, Ca poprawiają-ce jakość gleb. MP poddana odwodnieniu (zwykle za pomocą mechanicznej separacji na sitowym sepa-ratorze) prowadzi do uzyskania dwóch frakcji. Taki proces stosowany jest w niektórych biogazowniach dla uzyskania płynnej frakcji o obniżonej zawarto-ści suchej masy (<2%) do rozcieńczenia substratów w procesie fermentacji (tzw. recyrkulat) i/lub do uzyskania frakcji stałej o zawartości suchej masy ok. 20% w celu poddania jej dalszym procesom suszenia i granulowania. W procesie separacji uzy-skuje się zwykle ok. 4-krotnie więcej frakcji płynnej niż frakcji stałej. Procesy te prowadzą nie tylko do zmiany konsystencji, ale także do zmiany koncen-tracji składników mineralnych i są procesami wy-soce energochłonnymi. Jedna biogazownia rolnicza klasy 1 MW produkuje rocznie ok. 40 000 ton masy pofermentacyjnej, z której w przypadku zastosowa-nia separacji można uzyskać ok. 8 000 ton frakcji

Ostatnie trzy mają swoje przywołanie w aktach wy-konawczych do stosownych ustaw.

Przepisy regulujące kwestie wykorzystania MP w celach nawozowych dalej pozostają niespójne i niejednoznaczne, tworząc podstawę do wydawa-nia szeregu sprzecznych opinii i wymagań organów administracji rządowej i samorządowej w procesie rozwoju lub eksploatacji instalacji biogazowych. Kwestie sporne dotyczą m.in. okresów przecho-wywania, terminów stosowania, wymogów for-malnych do spełnienia przez wytwórcę i odbior-cę. Niewątpliwie jednak, dostrzec należy starania niektórych resortów, zwłaszcza Ministerstwa Rol-nictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) idące w kierunku ułatwienia procedur zagospodarowania w celach nawozowych produktów pofermentacyjnych gene-rowanych w biogazowniach rolniczych.

Skład chemiczny i konsystencjaSkład chemiczny MP silnie zależy od mieszaniny substratów (biomasy surowej) stosowanej do wy-twarzania biogazu oraz od ewentualnych dodatko-wych procesów obróbki, stosowanych dla zmiany jej konsystencji (separacja, suszenie, wzbogacanie). Większość biogazowni działa w oparciu o tzw. pro-ces mokrej fermentacji (masa w obiegu procesu jest pompowalna). W konsekwencji tego, MP zawiera 3-6% suchej masy i resztę wody. Sucha masa zawie-ra z kolei składniki mineralne oraz pozostałą masę organiczną, która nie uległa przekształceniu do po-

stałej i ok. 32 000 ton frakcji płynnej. Frakcja stała poddana dodatkowo procesowi suszenia do ok. 85% suchej masy, może zostać przekształcona do frakcji zdolnej do peletowania, w ilości rocznie mniejszej niż 2 000 ton. Podczas procesu suszenia, konieczne byłoby odparowanie ponad 6 000 ton wody. Przy sprawnościach dostępnych na rynku suszarek, cie-pło generowane w biogazowni wyposażonej w jed-nostkę kogeneracji spożytkowane zostanie na ten cel w całości.

WłaściwościMasa surowa po procesie mokrej fermentacji jest płynna, koloru brązowego o neutralnym odczynie pH (7-8). MP wykazuje mniejsze tendencje do spły-wu powierzchniowego i jest wolna od patogenów w przeciwieństwie do surowej gnojowicy. Skład-niki mineralne występują w formie przyswajalnej przez gleby. Dla przykładu azot reprezentowany jest głównie w formie amonowej N-NH4. Dzięki temu następuje szybki pobór przez rośliny, zmniejszone jest ryzyko migracji azotanów do wód gruntowych i ograniczony jest proces eutrofizacji. Proces fermen-tacji w wyniku redukcji masy organicznej, prowadzi

Michał Ćwil, dyrektor ds. biogazowni w Gobarto S.A.

Nawóz, odpad czy produkt uboczny?W Polsce działa około 100 biogazowni rolniczych, w których oprócz energii wytwarzana jest masa pofermentacyjna (dalej „MP”) stosowana do nawożenia gruntów ornych. Masa ta powstaje w procesie fermentacji. W wyniku redukcji substancji organicznej zawartej w biomasie i uwalnianej do postaci gazowej następuje wzrost koncentracji składników mineralnych.

Masa pofermentacyjna z biogazowni

Poferment to cenny nawóz organiczny.


Przy 2000 instalacji klasy 1 MW, udział nawożenia organicznego zwiększy się do co najmniej 1,8 mln ha (13% gruntów ornych w kraju ogółem)

gruntów ornych nawożonych

pofermenteminstalacjiklasy 1 MW

2 0001,8 mln ha



do znacznej redukcji odorów, przyczyniając się do poprawy lokalnych uwarunkowań, związanych z dystrybucją masy nawozowej na gruntach ornych w porównaniu do nawożenia surową gnojowicą i in-nymi nawozami naturalnymi.

ProceduryDziałalność związana z prowadzeniem biogazow-ni w zakresie MP wymaga uzyskania szeregu zgód i decyzji. Na etapie przed realizacją, niezbędne jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowa-niach, jeżeli moc elektryczna biogazowni rolniczej przekracza 500 kW lub jeśli powierzchnia zabudowy przekracza 1 ha (0,5 ha na obszarach chronionych).

Na etapie eksploatacji niezbędne jest uzyskanie ze-zwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, pozwolenia na wytwarza-nie odpadów uwzględniającego zbieranie lub prze-twarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpa-dów, odpowiednio:

pozwolenia zintegrowanego, jeżeli w biogazowni w procesie fermentacji przetwarzana jest bioma-sa stanowiąca odpady powyżej 100 ton na dobę,

zezwolenia na przetwarzanie odpadów, jeżeli w biogazowni stosuje się jakiejkolwiek ilości odpady,pozwolenia na wytwarzanie odpadów, jeżeli łącz-na ilość wytwarzanej MP rocznie wynosi powyżej 5 000 ton.

Z kolei starając się o status nawozu organicznego dla MP konieczne jest uzyskanie decyzji MRiRW, która poprzedzona jest szeregiem badań i opinii potwier-dzających wymagania jakościowe, brak szkodliwego wpływu na zdrowie i życie ludzi i zwierząt oraz bez-pieczeństwo środowiska. Badana substancja musi:

być wolna od jaj pasożytów (Toxocara sp. i Acaris sp.)być wolna od bakterii chorobotwórczych (E.coli. Salmonella sp. i Enterobacteriaceae),mieć zawartość metali ciężkich (Hg, Ni, Cd, Pb, Cr) poniżej dopuszczalnych poziomów,nie stanowić zagrożenia dla zdrowia ludzi,nie stanowić zagrożenia dla zdrowia zwierząt,nie stanowić zagrożenia dla środowiska,posiadać instrukcję stosowania i przechowywania,mieć skład (zawartość substancji organicznej, za-wartość składników makro- i mikroskładników

pokarmowych) uzasadniający jej przydatność rolniczą do: żywienia roślin, nawożenia gleb, sty-mulacji roślin, poprawiania właściwości gleby, a także efektywność zastosowania produktu w zakresach powyższych,być zaopatrzona w należycie przygotowane do-kumenty, tj. instrukcję stosowania i przechowy-wania.

Okres przechowywania - terminy stosowaniaDotychczas terminy stosowania nawozów, odpadów do nawożenia określały dobre praktyki rolne oraz akty wykonawcze do ustawy o nawozach i nawoże-niu. Treść §2 ust. 4 w rozporządzeniu MRiRW z dnia 16 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowego sposo-bu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania (Dz. U. z 2014 r. poz. 393) obligowała do stosowania nawozów naturalnych lub organicznych wyłącznie w terminie 1 marca-30 listo-pada. Pozostały okres 3 miesięcy stanowił minimal-ny wymóg okresu przechowywania, na podstawie którego określano minimalną pojemność netto do magazynowania nawozów naturalnych i organicz-nych, w tym MP.

Wdrażając nowe wymogi tzw. dyrektywy azota-nowej, Rada Ministrów przyjęła 5 czerwca 2018 r. rozporządzenie w sprawie „Programu dzia-łań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U.2018.1339). Gospodarzem rozporządzenia (dalej „Program Azotanowy”) jest Ministerstwo Go-spodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (MGMiŻŚ). Przyjęto w nim szereg przepisów, z których na po-trzeby tego opracowania przywołamy wybrane:

Rozdział 1.1 pkt 4) „Nawozy naturalne - nawozy pochodzące od zwierząt gospodarskich - obornik, gnojówka, gnojowica, pomiot ptasi, przeznaczo-ne do rolniczego wykorzystania, w tym również w formie przetworzonej (…)”;Rozdział 1.1 pkt 5) „Produkt pofermentacyjny - płynne lub stałe substancje organiczne powsta-jące w wyniku procesu produkcji biogazu rolni-

MP, niezależnie od tego czy biomasa stosowana w procesie fermentacji zawiera substancje pocho-dzenia zwierzęcego (w tym odpady), jest z mocy pra-wa uznana za odpad z przypisanym kodem odpadu:

19 06 05 - ciecze z beztlenowego rozkładu odpa-dów zwierzęcych i roślinnych,19 06 06 - przefermentowane odpady z beztleno-wego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślin-nych.

Stosowanie odpadów do nawożenia wiąże się z konieczności przeprowadzenia badań gruntów oraz badań chemicznych i biologicznych odpadowej sub-stancji organicznej. Dodatkowo, jak stanowią prze-pisy ustawy o odpadach i jego akty wykonawcze, nie ma możliwości przekazania MP będącej odpadem osobom fizycznym, w tym rolnikom, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej i nie posiadają pozwolenia na przetwarzanie odpadów. Wytwórca odpowiada za odpad do czasu jego zutylizowania.

Istnieje kilka metod postępowania administra-cyjnego z koniecznością uzyskania zgód, decyzji, opinii i przeprowadzenia badań w odpowiednim szyku procedur dających podstawę formalną do zagospodarowania masy pofermentacyjnej w celach nawozowych:

zastosować metodę odzysku odpadu metodą R10 (rozporządzenie R10 oraz ustawa o odpadach),uzyskać status środka poprawiającego właściwo-ści gleby (ustawa o nawozach i nawożenia),uzyskać status nawozu organicznego (ustawa o nawozach i nawożeniu),uzyskać status produktu ubocznego (ustawa o odpadach),uzyskać status produktu pofermentacyjnego (brak podstawy prawnej - projekt noweli ustawy o nawozach i nawożeniu).

Najczęściej wykorzystywaną proceduralnie ścieżką postępowania przez zarządców działających bioga-zowni rolniczych jest metoda odzysku R10 lub obrót po uzyskaniu statusu nawozu organicznego lub produktu ubocznego.

Kwalifikacja masy pofermentacyjnej




czego w rozumieniu art. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii”.Rozdziale 1.4 pkt. 4: „Pojemność zbiorników na nawozy naturalne płynne powinna umożliwić ich przechowywanie przez okres 6 miesięcy.”

Po przyjęciu Programu Azotanowego, uchylono treść §2 ust. 4 w rozporządzeniu MRiRW z dnia 16 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowego sposo-bu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania, przyjmując nowelizację rozporządzeniem MRiRW z dnia 20 lipca 2018 r. (Dz. U. 2018 poz. 1438). Uchylono terminy stosowania na-wozów naturalnych i organicznych. 4 marca 2019 r. MGMiŻŚ opublikowało zbiór interpretacji Programu Azotanowego w postaci pytań i odpowiedzi. Jedno z opublikowanych wątków dotyczy okresów na-wożenia. Ministerstwo w odpowiedzi wskazuje, że okresy nawożenia dotyczące nawozów naturalnych, nie należy stosować dla nawozów organicznych lub odpadów odzyskiwanych do nawożenia w proce-sie R10. Zatem obecny stan prawny daje możliwość aplikowania nawozów organicznych lub odpadów odzyskiwanych metodą R10 w dowolnym okresie roku, także w okresie między 1 grudnia do 1 marca z ograniczeniem rolniczego wykorzystania nawozów na glebach zamarzniętych, zalanych wodą, nasyco-nych wodą lub przykrytych śniegiem i z odpowied-nimi restrykcjami w zakresie terenów o pochyleniu.

Z pozostałych wyjaśnień zamieszczonych przez Ministerstwo można wnioskować, że postać prze-tworzona nawozów zawarta w definicji nawozów naturalnych dotyczy nawozów po odwodnieniu, se-paracji i że pod pojęciem „przetworzenie” nie kwali-fikuje się proces fermentacji. Takiej interpretacji nie podziela szereg organów opiniujących karty infor-macyjne lub raporty ocen oddziaływania na środo-wisko i wydających decyzje w sprawie planowanych do realizacji biogazowni rolniczych. Gdyby uznać, że proces fermentacji jest procesem przetworzenia nawozów naturalnych, o jakim mowa w definicji, to wydaje się, że nie byłoby wtedy błędem uznać para-doksalnie, że tylko dla części produktów pofermen-tacyjnych, w ilości odpowiadającej nawozom na-turalnym wprowadzonym do procesu, należałoby wyposażyć biogazownię w 6-miesięczną zdolność magazynowania (dla pozostałych na krótszy). Pa-radoks polega na tym, że takie wydzielenie byłoby absurdalne i dyskredytujące tych przedsiębiorców,

którzy stosują jakiekolwiek (nawet niewielkie) ilo-ści nawozów naturalnych w biogazowni. Stojąc na stanowisku, że kubatura magazynowa dla produk-tów pofermentacyjnych nie jest wymagana na okres 6 miesięcy (w zasadzie nie ma obowiązku zapew-nienia magazynu produktów pofermentacyjnych z biogazowni rolniczych na minimalny okres, nawet okres 3 miesięcy) wystąpiliśmy za pośrednictwem Krajowego Związku Pracodawców - Producentów Trzody Chlewnej do MGMiŻŚ o dodatkową interpre-tację.

W odpowiedzi uzyskaliśmy jednoznaczne potwier-dzenie naszego stanowiska, że wymóg zapewnienia magazynów na okres 6 miesięcy dotyczy wyłącznie nawozów naturalnych, pod które nie kwalifikują się produkty pofermentacyjne (masa pofermentacyjna) zbywana do nawożenia zarówno metodą R10, jako produkt uboczny lub jako nawóz organiczny. Ponieważ odpady odzyskiwane metodą R10 (także produkty pofermentacyjne np. z gnojowicy mogą być w ten sposób zagospodarowane do nawożenia) są stosowane do nawożenia w okresach innych niż nawozy naturalne, jest tożsame z tym, że nie ma wymogów posiadania magazynów dla produktów pofermentacyjnych w biogazowniach na okres min. 6 miesięcy jak dla nawozów naturalnych.

PodsumowanieMasa pofermentacyjna generowana w biogazowni rolniczej może zostać wykorzystana do nawożenia. Jest odpadem o przypisanym kodzie z możliwością zmiany statusu do produktu ubocznego lub nawozu organicznego, dzięki czemu możliwe jest jej prze-kazywanie również rolnikom nie prowadzącym działalności gospodarczej. Restrykcje Programu Azotanowego dotyczą nawozów naturalnych, pod którymi nie kwalifikuje się masa pofermentacyjna. Stosowanie do nawożenia produktu pofermentacyj-nego zawierającego nie tylko składniki mineralne, ale masę organiczną i wodę, pozwala na optymalną gospodarkę pokarmową w uprawie roślin ogranicza-jąc stosowanie nawozów sztucznych.

Masa pofermentacyjna może zostać wykorzystana do nawożenia. Jest odpadem o przypisanym kodzie z możliwością zmiany statusu do produktu uboczne-go lub nawozu organicznego.

Gobarto S.A.


Silesia Pet Foods Sp. z o.o. zajmuje się pro-dukcją karm dla zwierząt pod marką Argos. Karmy mokre dla psów i kotów są produko-wane w oparciu o receptury przygotowa-

ne przez specjalistów z zakresu żywienia zwierząt i pod stałym nadzorem służb weterynaryjnych. Od-powiednio dobrane i zbilansowane składniki karmy zawierają wszystkie witaminy oraz mikroelementy niezbędne do prawidłowego rozwoju zwierząt.

Głównym celem uczestnictwa w targach było zapre-zentowanie potencjalnym odbiorcom mokrej karmy oraz gryzaków marki Argos. Wydarzenie było także okazją do rozmowy z właścicielami psów, poznania ich zdania na temat dostępnych na rynku produk-tów dla zwierząt oraz pozyskania informacji odno-śnie ich preferencji co do wyboru karmy.

Animals’ Days to największe targi zoologiczne w Polsce. Skierowane są do miłośników zwierząt, ich opiekunów, treserów, weterynarzy, a także pro-ducentów karm i akcesoriów. W tegorocznej odsło-nie wydarzenia wzięło udział 270 wystawców z Pol-ski i zagranicy oraz 55 tys. uczestników. W tym roku odbyła się ich trzecia edycja.

Większość uczestników wydarzenia to osoby, które traktują zwierzęta jak członków rodziny, a dobór odpowiedniego pokarmu jest dla nich priorytetem. Stoisko Argos cieszyło się dużym zainteresowaniem odwiedzających, którzy docenili produkty marki, a przede wszystkim ich wysoką mięsność. Uczest-nictwo w targach było szansą na poznanie rynku, ulepszenie produktów oraz zaplanowanie nowych rozwiązań, które wkrótce zostaną wcielone w życie.

Silesia Pet Food na targach Animals’ DaysSpółka Silesia Pet Food, będąca częścią Grupy Cedrob, wzięła udział w targach zoologicznych Animals’ Days, które odbyły się pod koniec marca w Ptak Warsaw Expo w Nadarzynie. Podczas wydarzenia zostały zaprezentowane produkty dla zwierząt marki Argos.

Grupa Cedrob rozwija sektor karm dla zwierząt domowych

Silesia S.A.



Patrząc na wszystkie kategorie od produk-tów wieprzowych, drobiowych, woło-wych, przez wyroby mieszane, kończąc na konserwach, ten dział branży mięsnej za-

mknął się w 2018 r. na poziomie 394 tys. ton produk-tów eksportowanych z Polski. Ich łączna wartość wyniosła 1,21 mld EUR.

Wędliny stanowią znaczący udział w wartości cał-kowitego eksportu mięsa z Polski. W 2018 r. rezulta-tem był wynik na poziomie 19,6%, z kolei w warto-ści eksportu rolno-spożywczego z Polski stanowiły 4,1%. Można powiedzieć, że ten sektor nie stracił rozpędu, pomimo zawirowań rynkowych z jaki-mi musiała się mierzyć branża mięsna, chociażby w momencie wystąpienia afrykańskiego pomoru świń (ASF) na terenie Polski w 2014 r. Pojawienie się wirusa, początkowo w populacji dzików, w krótkim czasie zamknęło dla mięsa wieprzowego tak intrat-ne rynki eksportowe krajów trzecich, jak np. Chiny, czy Korea Płd. Zachowanie stabilności rozwojowej tego segmentu było możliwe jedynie dzięki temu, że przeważająca większość wędlin lokowana była

Nowe wyzwania na dynamicznym rynku Polski eksport wędlin rozwija się prężnie. Nasze produkty są cenione w Europie za bezpieczeństwo i wysoką jakość. Czy uproszczenie produkcji i sprzedaży przetworów mięsnych dla indywidualnych gospodarstw rolnych ugruntuje tę pozycję, czy jej zaszkodzi? Ile wart jest eksport polskich wędlin?

Sytuacja na rynku wędlin


Rekordowa produkcja wędlin

Zakłady Mięsne Silesia dołączyły do Grupy Cedrob w 2017 r. Wraz z tym wydarzeniem rozpoczął się proces restrukturyzacji oraz integracji biznesowej, w wyniku którego

cała produkcja została skoncentrowana w jednym zakładzie w Sosnowcu. Celem tego zabiegu było osiągnięcie takiego samego wolumenu produkcji w zakładzie zlokalizowanym na południu Polski, jaki był notowany łącznie we wszystkich trzech przetwórniach działających w Grupie Cedrob (przed włączeniem ZM Silesia do Grupy Cedrob za prze-twórstwo w firmie odpowiedzialne były zakłady zlokalizowane w Ciechanowie i Ciechanowcu).

Szybkie i sprawne przeprowadzenie procesu scen-tralizowania wpłynęło na dobry wynik produkcji przetwórni. W maju tego roku zakładowi w Sosnow-cu udało się osiągnąć wynik na poziomie 4,05 tys. ton. Dla porównania w maju 2018 r. wielkość pro-dukcji przetwórni w Sosnowcu wyniosła 3,4 tys. ton.

Dzięki skoncentrowaniu produkcji w jednym miej-scu, zoptymalizowane zostały koszty produkcji, przy jednoczesnym utrzymaniu dotychczasowych zdolności i potencjału trzech zakładów.

W maju 2019 r. Zakładom Mięsnym Silesia S.A. z siedzibą w Sosnowcu udało się osiągnąć produkcję na poziomie ponad 4 tys. ton. Było to możliwe dzięki bardzo dobrze przeprowadzonemu procesowi przenoszenia produkcji z zakładów w Ciechanowie i Ciechanowcu do Sosnowca.

Kolejny etap rozwoju produkcji wyrobów przetworzonych


100

200

0

300

400

500

600

700

800

900

1 000

1 100

1 200

2013 20182017

1215,7

1141,9

745,3

Eksport wędlin z PolskiDane w mln EUR.


Silesia S.A.



na rynku Unii Europejskiej, gdzie występują zasady regionalizacji pod względem występowania chorób zakaźnych zwierząt.

Na stabilność tego segmentu wskazują też wyniki, które od 2013 r. regularnie rosną. Jeszcze w 2013 r. wysyłano z Polski 249 tys. ton tego typu produktów o łącznej wartości 745,3 mln EUR, aby w 2018 r. wy-słać za granicę niemal 150 tys. ton przetworów wię-cej.

Kto najbardziej lubi polskie wędliny?Wędliny z Polski z roku na rok są coraz lepiej roz-poznawalne w innych krajach Unii Europejskiej. Prawie 40 % eksportowanych z Polski wędlin i kon-serw jest wysyłanych do Wielkiej Brytanii. W 2018 r. trafiło tam 157,2 tys. ton tego typu produktów, o łącznej wartości 495,4 mln EUR. W ujęciu pięcio-letnim 2013-18 wywóz ten wzrósł pod względem wolumenu aż o 119%, a pod względem wartości, o 114%. Wśród produktów najlepiej sprzedają się tam wyroby z wieprzowiny, stanowiąc ponad 60 %., z czego większość to kiełbasy i szynki. Konsumen-ci docenili również wyroby drobiowe. Stanowiły w minionym roku ok. 35%. z całości wywozu do Wielkiej Brytanii. Tak dobry rozwój sprzedaży po-woduje, że z większymi obawami, branża mięsna przygląda się sytuacji związanej z wystąpieniem Wielkiej Brytanii z UE. W przypadku tzw. twardego brexitu i związanymi z tym zawirowaniami polski segment produkcji wędlin może wiele stracić.

Wśród smakoszy polskich wędlin, na drugim miej-scu znajdują się Niemcy. Jednak eksport do tego kra-ju nie jest aż tak imponujący jak w przypadku Wiel-kiej Brytanii. W zeszłym roku do Niemiec wysłano z Polski 30 tys. ton wędlin i konserw (to mniej o 10,3% w porównaniu do 2017 r). Kolejno, na trze-cim miejscu pod względem wielkości i wartości eksportu polskich wędlin plasuje się Francja. Tam są lokowane głównie wyroby drobiowe, stano-wiąc prawie 80% całości wysyłek. W zeszłym roku sprzedano w tamtym kierunku 26 tys. ton wędlin i konserw o łącznej wartości 78 mln EUR. Jeszcze 5 lat temu Francja importowała zaledwie 7 tys. ton tych produktów, co pokazuje, że ten rynek bardzo dobrze się rozwija, a tanie i smaczne wyroby wy-sokiej jakości znajdują uznanie francuskich konsu-mentów.

Segment wrażliwy na utratę wizerunkuNegatywne sytuacje i incydenty, które szokują lub grają na emocjach odbiorców w jednej chwili niszczą tworzony przez lata wizerunek całego sektora, cze-go przykład obserwowaliśmy przy okazji ujawnienia ostatniej afery nielegalnego uboju bydła na Mazow-szu. Informacja o złamaniu procedur weterynaryj-nych przy uboju zwierząt, jak i niedotrzymanie zasad dobrostanu spowodowały, że cała sytuacja roznio-sła się głośnym echem nie tylko w Polsce, ale w całej Unii Europejskiej. Największe wątpliwości, co do bezpieczeństwa polskiego mięsa zaczęła podnosić Republika Czeska, włączając dodatkowe procedury kontroli mięsa i jego wyrobów przywożonych z Pol-ski. Dopiero po interwencji komisarza ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności w Komisji Europejskiej udało się zażegnać konflikt. Po ujawnieniu afery Pol-ska została poddana dwóm unijnym audytom. Jeden został przeprowadzonym w trybie pilnym. Wyniki obligowały Polskę do raportowania o wdrożonych procedurach naprawczych w sektorze mięsnym, ale i zwróciły uwagę na braki kadrowe w Inspekcji We-terynaryjnej, niskie płace w tej instytucji i dyspro-porcję w zarobkach pomiędzy lekarzami weterynarii w Polsce a ich odpowiednikami w pozostałych kra-

jach wspólnoty. Dlatego przy tak znaczącym udzia-le wysyłek mięsa, w tym wędlin, w całościowym eksporcie rolno-spożywczym, trzeba tym bardziej zwracać uwagę na sytuacje, które w jednej chwili mogą podważyć wizerunek całej branży.

Z gospodarstwa, czyli tradycyjnie i bez-piecznie?W ostatnich latach zwiększyły się możliwości do produkcji i sprzedaży wyrobów mięsnych, pocho-dzących z indywidualnych gospodarstw rolnych. Z jednej strony jest to zachęta zwiększenia przedsię-biorczości i dochodu uzyskiwanego w małych gospo-darstwach. Z drugiej, pozostawia wiele wątpliwości, czy wytwarzana i sprzedawana z gospodarstw żyw-ność utrzyma standardy higieniczno-weterynaryj-ne, tak by gwarantować bezpieczeństwo zdrowotne końcowego produktu trafiającego do konsumenta. O ile sama skala produkcji z gospodarstw nie stano-wi zagrożenia dla towarowej produkcji i eksportu wędlin, to mimo wszystko pozostawia obawy, że w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niedocią-gnięć sanitarno-higienicznych może przyczynić się do podważenia wiarygodności i bezpieczeństwa w oczach konsumentów.

Utworzono dwa rozwiązania, które miały regulować tę kwestię. Pierwszym z nich było wprowadzenie możli-wości sprzedaży wyrobów mięsnych z przydomowych zakładów rodzinnych w ramach działalności marginal-nej, ograniczonej, lokalnej, tzw. MOL, która obowiązuje od 2016 r. W tym przypadku, by otworzyć produkcję, należy przygotować projekt technologiczny takiego za-kładu, który następnie musi być zatwierdzony i zwery-fikowany przez Powiatowego Lekarza Weterynarii.

Następnie, po otrzymaniu pozytywnej decyzji i speł-nieniu wymogów weterynaryjnych można rozpocząć produkcję. Kolejnym etapem ułatwiającym sprzedaż produktów pochodzenia zwierzęcego z gospodarstwa jest rolniczy handel detaliczny.

Obejmuje on m.in. przetwórstwo i zbywanie wytwo-rzonej żywności konsumentom końcowym, a także od dnia 1 stycznia 2019 r., na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta fi-nalnego, zlokalizowanych na ograniczonym obszarze.

Przygotowani na każdy scenariuszMimo, że rolniczy handel detaliczny został optymistycz-nie przyjęty przez środowisko rolnicze, to jednak niesie ze sobą pewne zagrożenia, jak uproszczenie wymogów weterynaryjnych, czy łatwość i skrócenie procedury w rozpoczęciu produkcji. To stwarza kolejne ryzyko tworzenia nadużyć w sektorze. Już dzisiaj w mediach społecznościowych pojawiają się zdjęcia z miejsc, gdzie warunków wytwarzania wędlin, nie można nazwać hi-gienicznymi. Tego typu materiały, oddziałują na całą branżę mięsną i mogą zostać wykorzystane jako pre-tekst do podważenia jej wiarygodności.

Kolejną obawę rodzi słabość kadrowo-finansowa In-spekcji Weterynaryjnej, która jako jednostka sprawują-ca nadzór nad bezpieczeństwem żywności pochodzenia zwierzęcego może nie być na tyle wydolna, by sprostać rosnącej liczbie obowiązków, w tym dodatkowym kon-trolom miejsc przydomowego wytwarzania wędlin.

Oczywiście najlepiej byłoby, gdyby obawy się nie sprawdziły, a uproszczenie procedur dla rolników było silnym impulsem rozwoju przedsiębiorczości i wysoko-gatunkowych kiełbas i szynek. Miejmy nadzieję, że tak będzie, choć trzeba być przygotowanym na każdy sce-nariusz.

119%Tyle w ciągu pięciu lat (2013-2018) wzrósł eksport wędlin do Wielkiej Brytanii.60% przetworów to wyroby z wieprzowiny.

Silesia S.A. Silesia S.A.

Zakłady Cedrob S.A.

Zakłady Gobarto S.A.

Zakłady Silesia S.A.

Grupa Cedrobw Polsce

Fermy Gobarto S.A.

Fermy Cedrob S.A.

Hurtownie Makton

Lublin

Kraków

Niepołomice

Cerekiew

Włodowice

KrzepiceWałbrzych Ligota Dolna

ZalesieMiodary

WęgrzynówLaskowa

Bieganów

Poznań

SławnoGdańsk

Olsztyn

Rypin

NowyŚwiat

Katowice

Sosnowiec

Radom

Warszawa

Ujazdówek

PłockGostynin

Staw

Kwilno

Kutno

Łęczyca

Ciechanowiec

Ciechanów

Skarżynek

MławaŁomia

Raciąż

Pawłowo

ZUPEŁNIE NOWY

wymiar gościnności

Dla podróżujących służbowo hotel posiada w ofercie okazałą, klimaty-zowaną salę konferencyjną, w której można organizować szkolenia, ban-kiety oraz spotkania o charakterze biznesowym.

W swojej ofercie posiada 18 prze- stronnych, komfortowych i nowo-cześnie wyposażonych pokoi, dla 50 gości. Hotel dysponuje trzema ro- dzajami pokoi: deluxe, standardowy-mi i ekonomicznymi.

Oferta hotelowa Białego Gościńca obejmuje smaczne i zróżnicowane dania, oparte na wysokiej jakości produktach. Goście mogą spróbować potraw kuchni kontynentalnej z pol-skimi akcentami.

W Ciechanowie otwarto nowy hotel Biały Gościniec, w budynku dawnego zajazdu, w bezpośrednim sąsiedztwie

centrum handlowego Galeria Mrówka. Niegdyś zwyczajny, mało atrakcyjny obiekt dzięki zakończonym pracom

remontowym zyskał nowy wymiar gościnności. To pierwszy obiekt hotelarski należący do spółki Cedrob S.A.

Hotel Biały Gościniec przyjmuje gości i turystów odwiedzających miasto Ciechanów, a także tych podróżujących

w celach biznesowych. Hotel posiada restaurację oraz salę konferencyjną.

Istotą Białego Gościńca są ludzie.To oni tworzą niepowtarzalną atmosferę tego miejsca.

Niebywała gościnność to coś co nas wyróżnia, o czym z całą pewnością przekona się każdy odwiedzający to miejsce.

Biznes Pokoje Kulinaria

Hotel Biały Gościniecul. Niechodzka 6

06-400 Ciechanówe-mail: [email protected]

KONTAKT:

tel. +48 23 661-61-61

www.grupacedrob.pl

CEDROB S.A.Ujazdówek 2A, 06-400 Ciechanówtel.: +48/ 23 672 44 11e-mail: [email protected]

CEDROB Passau GmbHRöSSlerhofweg 6, 94036 Passautel.: +49/ 851 988 000e-mail: [email protected]

Międzynarodowe przedstawicielstwa Cedrob S.A.

Grecja

Ukraina Węgry

Hiszpania

GOBARTO S.A.ul. Kłobucka 25, 02-699 Warszawa

tel. +48/ 22 319 94 00www.gobarto.pl

ZAKŁADY MIĘSNE SILESIA S.A.ul. Opolska 22, 40-084 Katowice

tel. +48/ 32 731 10 00www.silesia.eu

HODOWCA SP. Z O.O.06-500 Mława, Łomia

ZAKŁAD HANDLU PALIWAMIul. Płocka 76, 09-140 Raciąż

tel.: +48/ 23 679 28 88www.grupacedrob.pl

MAKTONul. Kłobucka 25,

02-699 Warszawawww.gobarto.pl

CEDROB PASZEUjazdówek 2A,

06-400 Ciechanówwww.cedrobpasze.pl

AGRO GOBARTOGrąbkowo 73

63-930 Jutrosinwww.gobarto.pl

DUCK GOOSE POLANDUjazdówek 2A,

06-400 Ciechanówwww.grupacedrob.pl

GOBARTO HODOWCAKłobucka 25

02-699 Warszawawww.gobarto500.pl

www.cedrobpasze.pl

Zakład Produkcji PaszUjazdówek 2A, 06-400 Ciechanówtel. +48 23 675 03 30, fax 23 675 03 63

Cedrob Pasze funkcjonuje w strukturze Cedrob S.A. już od ponad 10 lat. Cztery wytwórnie pasz: w Gumowie, Raciążu, Rypinie i Ligocie Dolnej są w stanie wyprodukować miesięcznie ponad 135 tysięcy ton mieszanek paszowych dla drobiu i trzody chlewnej.

Nowoczesne rozwiązania.Zaawansowana technologia.

MAGAZYN INFORMACYJNY GRUPY CEDROB …...W 2019 roku produkcja mięsa drobiowego w Polsce zwiększy...

Documents

Transcript of MAGAZYN INFORMACYJNY GRUPY CEDROB …...W 2019 roku produkcja mięsa drobiowego w Polsce zwiększy...